สมาชก

1. นายเพชร พรหมสทอง เลขท 8

2. นายราชสงห ทรงบณฑตย เลขท 10

3. นางสาว ธญญารตน แตนเคราะห เลขท 14

4. นางสาวธตอร เบกไพร เลขท 20

5. นางสาวอศลยา รงษ เลขท 22

6. นางสาวปฐนดา ก าลงหาญ เลขท 28

ชนมธยมศกษาปท 6/2

สงมชวตกลมแรกทมคณสมบตตามทฤษฎเซลล (Cell theory) ของเทโอดอร ชวานน (TheodorSchwann) กบ มาเทยส ชไลเดน (Matthias Schleiden) ทปรากฏบนโลกใบนนาจะเปนสงมชวตเลก ๆ ในกลมของแบคทเรย ซงทงรองรอยไวในรปของฟอสซลทมอายราว 3,800 ลานปดงเชนการคนพบรองรอยของ Isosphaera โดย Hans Pflug และ H. Jaeschke-Boyer ในป 1979 จากชนหนใน Greenlandนอกจากนนยงมการคนพบรองรอยของ Eobacterium isolatum (ซงหมายถง solitary dawn bacterium)ของ E.S. Barghoorn และ J.W. Schopfจาก Gunflint chert ทางตอนเหนอของ Minnesota ในป 1965(ตพมพใน Science. (1965). Microorganisms from the Gunflint Chert. vol. 147,p. 563-577.)การคนพบรองรอยของ Microfossil อกชนดหนงคอ Archaeospheroides barbertonensis ซงพบในแถบเทอกเขา Barberton ประเทศ Swaziland ซงพบในชนหนทมอายราว 3,200 ลานป

Kingdom Monera

ภาพท 1 แสดงความสมพนธและระยะเวลาการเกดสงมชวต ทมาภาพ : http://www.joergresag.privat.t-online.de/mybk4htm/chap43.htm และhttp://www.fas.org/irp/imint/docs/rst/Sect19/Sect19_2a.html

Microfossil หรอ Archaean fossil ทมชอเสยงรจกกนในกลมนกโบราณชวนคอ stromatolite ทพบในหลาย ๆ บรเวณของโลกเชน ออสเตรเลย อเมรกา และแอฟรกา ซงเชอวาเปนรองรอยของ cyanobacteria ในยคแรก ๆ

Kingdom Monera

ภาพท 2 แบบจ าลองของ Stromatotite

ทมาภาพ : http://www.wmnh.com/wmel0000.htm

ภาพท 3 (ซาย) พนททพบ Stromatolites (ขวา) ภาพตดขวาง Stromatolite

จากขอมลทกลาวมาเบองตนท าใหนกวทยาศาสตรคอนขางเชอวาสงมชวตทมลกษณะเปนเซลลกลมแรกของโลกนาจะเปนพวก Prokaryote

ซงมลกษณะเปน Prokaryotic cell หรอเซลลทยงไมม Nucleus ทแทจรง เซลลเหลานมสารพนธกรรมชนด DNA และ RNA ม cytoplasm และม metabolism

ของเซลลโดยไมจ าเปนตองม Membranous organelles (ออรกาเนลทมเยอหม) ออรกาเนลส าคญทพบในเซลลเหลานคอ ribosome ทมขนาด 70S สงมชวตไมมระยะ embryo สามารถเพมจ านวนดวยการแบงเซลลแบบ mitosis นอกจากนนยงพบวาบางชนดสามารถสงเคราะหแสงได

ทมาภาพ : (ซาย) http://www.joergresag.privat.t-online.de/mybk4htm/stromatolite_sharkbay.jpg

(ขวา) http://www.fas.org/irp/imint/docs/rst/Sect19/Sect19_2a.html

Cell theory มใจความส าคญวา สงมชวตทงหลายประกอบขนดวยเซลล และเซลลคอหนวยพนฐานของสงมชวตทกชนด ทฤษฎเซลลในปจจบนครอบคลมถงใจความส าคญ 3 ประการ คอ 1. สงมชวตทงหลายอาจมเพยงเซลลเดยว หรอหลายเซลล ซงภายในมสารพนธกรรมและมกระบวนการเมแทบอลซม ท าใหสงมชวตด ารงชวตอยได2. เซลลเปนหนวยพนฐานทเลกทสดของสงมชวต ทมการจดระบบการท างานภายในโครงสรางของเซลล 3. เซลลมก าเนดมาจากเซลลแรกเรม เซลลเกดจากการแบงตวของเซลลเดม (แมวาปจจบนจะเชอวาชวตแรกเรมมววฒนาการมาจากสงไมมชวต (ทฤษฎ Chemical evolution theory) แตนกชววทยายงคงถอวาการเพมขนของจ านวนเซลลเปนผลสบเนองมาจากเซลลรนกอน)

ทบทวน

ภาพท 4 แสดงแนวคดการก านดสงมชวต ทมาภาพ : http://www.bact.wisc.edu/Bact303/BiochemicalEvolution

อารเคย (Archaea)

สงมชวตในโลกนมหลายชนดหากพจารณาแบงกลมจากลกษณะของเซลล และขอมลทางชวโมเลกล รวมถงรปแบบการด ารงชวตเบองตนจะสามารถแบงสงมชวตไดเปน 3 Domains คอ Archaea Bacteria (Eubacteria) และ Eukaryota (Eukarya)

ภาพท 6 แสดงการแบงสงมชวตออกเปน 3 Domains

ทมาภาพ : http://evolution.berkeley.edu/evosite/evo101/images/domain

ภาพท 7 แสดงรายชอสมาชกในแตละ Domain

ทมาภาพ : http://www.palaeos.com/Kingdoms/kingdoms.htm

ซงเมอเปรยบเทยบกบการจดกลมของ R. H. Whittaker (1959) แลวจะพบวาสมาชกในอาณาจกรโมเนอราจะประกอบดวยสมาชกใน 2 Domains คอ Archaea และ Eubacteria

ภาพท 8 ความสมพนธเชงววฒนาการของสงมชวต ทมาภาพ : http://universe-review.ca/R11-07-microbiology.htm

แมวา Archaea จะมความหมายในชอวาเปนสงมชวต “โบราณ” แตเมอพจารณาในระดบชวโมเลกลแลว Archaea กลบมลกษณะหลาย ๆ อยางคลายคลงกบ Eukarya

เชน ribosome ทพบใน Archaea แมจะเปน 70S แตกลบมโครงสรางคลายกบ 80S ribosome ของ Eukarya และ Archaea ยงสรางโปรตนหลาย ๆ ชนดทมลกษณะคลายกบของ Eukarya เชน RNA polymerase รวมถงโปรตนทมลกษณะใกลเคยงกบ Histone protein นอกจากนน Promoter ของ Archaea ยงมความใกลเคยงกบ Eukarya ดงแสดงในภาพท 9

ภาพท 9 เปรยบเทยบ Promoter ของสงมชวตใน 3 Domainsทมาภาพ : http://www.bact.wisc.edu/Microtextbook/index.php?module=Book&func=displayarticle&art_id=73&theme=printer

อยางไรกตาม Archaea เองกมลกษณะทแตกตางจากทง Eubacteria และ Eukarya นนคอการมพนธะ Ether linkage ระหวาง fatty acid กบ glycerol

แทนทจะเปน Ester linkage อยางทพบในสงมชวตทวไป

Archaea

Bacteria and Eukarya

ภาพท 10 พนธะของไขมนทพบทเยอหมเซลลทมาภาพ : http://www.ucmp.berkeley.edu/archaea/archaeamm.html

Archaea สวนใหญมขนาดเลกมากกวา 1 micron จงตองศกษาผานกลองจลทรรศนอเลกตรอน จากการศกษาพบวา Archaea มรปรางพนฐานเปน cocus หรอ bacillus ทอาจมหรอไมม flagella ชวยในการเคลอนท

ภาพท 11 Achaea รปรางแบบตาง ๆ ทมาภาพ : http://www.ucmp.berkeley.edu/archaea/archaeamm.html

อยางไรกตามการเกบตวอยางและเพาะเลยง Archaea ไมใชเรองทงายนกเพราะ Archaea สวนใหญอาศยอยในสภาพ “สดขว” (Extreme environment) เชน บรเวณทรอนจดอยางบอน าพรอน ภเขาไฟ ธารลาวาใตทองทะเล หรอเคมจดอยาง Dead Sea

หรอบอทมการหมกจนมความเปนกรดสงเปนตน การแบงกลม Archaea จงยดตามสภาพการด ารงชวตและการสรางสารบางอยางเปนหลก

ภาพท 12 Archaea ชนดตาง ๆ ทมาภาพ : http://universe-review.ca/I11-29-archaea1.jpg

ภาพท 13 สภาพแวดลอมท Archaea ด ารงชวต(1) Halophiles ใน salty lakes (2) Thermoproteus ใน deep-sea hydrothermal

vents, (3) Sulfolobus ใน hot sulfur springs (4) Methanococcus ใน swamps และ marshes และ (5) Acidianus ใน acidic ponds

ทมาภาพ : http://universe-review.ca/I11-29-archaea2.jpg

การจ าแนก Archaea มมากมายหลายแบบในบางต าราจะแบง Archaea ออกเปน 3 อาณาจกร (Kingdom) หรอ 3 ดวชน(Division) โดยพจารณาจาก sequence ของ rRNA เปน Euryarchaeota Korarchaeota และCrenarchaeota (ศกษาขอมลเพมเตมทhttp://www.earthlife.net/prokaryotes/archaea.html)

Crenarchaeota สามารถพบสงมชวตกลมนไดในพนททรอนจด (80-100 องศาเซลเซยส) เชน ในภเขาไฟ ซงอาจเรยกสงมชวตเหลานวาพวก Thermophiles อยางไรกตามสามารถพบบางชนดไดในพนทเยนจดอยาง Antarctic และ Arctic ไดดวย สวนใหญอาศยในทออกซเจนต า และสามารถพบไดในบางพนททมความเปนกรดสง ดวยความสามารถในการด ารงชวตในสภาพ extreme

เชน นจงอาจเรยกวาเปนพวก extremophiles

ภาพท 14 รปรางของสงมชวตในอาณาจกร Crenarchaeota

ทมาภาพ : http://tolweb.org/Crenarchaeota/9

Euryarchaeota เปนกลมสงมชวตทพบไดในพนททมเกลอสง ซงอาจเรยกสงมชวตเหลานวาพวก Halophiles สวนใหญเปนพวกทสรางแกสมเทนได (Methanogen) บางชนดพบในล าไสของสตว Korarchaeota เปน Archaea กลมเลก ๆ ทถกแยกออกมาเนองจากความแตกตางของขอมล 16S rRNA ทไมเหมอน 2 กลมทกลาวมา นกวทยาศาสตรบางกลมเชอวานาจะเปนบรรพบรษของ Archaea อน (แตบางกลมคดวาอาจเปนเพยงการ mutant ของสารพนธกรรม) สามารถพบไดตามบอน าพรอน ขอมลเกยวกบกลมนยงมคอนขางนอย

ภาพท 15 การจ าแนกสงมชวตใน Domain Archaea

ทมาภาพ : http://www.daviddarling.info/images/archaea.jpg

Kingdom Monera

แบคทเรย (Bacteria) ในการพจารณา rRNA เพอหาความสมพนธของสงมชวตในเชงววฒนาการ จะท าใหจดกลมสงมชวตไดแบบหนงดงภาพท 16 แตเมอเปลยนปจจยหลกทใชในการยดเพอพจารณาการจดกลมสงมชวตกจะเปลยนไปอก

ภาพท 16 การจ าแนกสงมชวตโดยพจารณาจาก rRNAทมาภาพ : http://nai.arc.nasa.gov/library/images/news_articles/big_

74_3.jpg

การจดกลมแบคทเรยเองกมหลายรปแบบในDomain Bacteriaบางครงถกจดใหแบงเปนกลมยอย 5 กลม คอProteobacteia Chlamydias Spirocheates Gram positive bacteria และCyanobacteria

Proteobacteria สงมชวตในกลมนมจ านวนมากและมความหลากหลายสง เปนพวกแกรมลบ มรปแบบการด ารงชวตหลากหลายตงแตphotoautotrophs chemoautotrophs และ heteroautotrophs แบคทเรยพวกนมทงพวกทใชออกซเจน (aerobic) และไมใชออกซเจน (anaerobic)

Chlamydias เปนพวกปาราสตทอาศยอยไดเฉพาะในเซลลของสตว โดยอาศยเซลลของ host เปนแหลง ของ ATP ผนงเซลลทเปนแกรมลบของChlamydias จะตางจากพวกอนคอ ไมม peptidoglycan ตวอยางทส าคญทรจกกนด คอ Chlamydias trachomatis เปนเชอโรคทกอใหเกดตาบอด และเปนสาเหตของโรคหนองในเทยม (nongonococcal uretritis) ซงเปนโรคทตดตอทางเพศสมพนธSpirochetes แบคทเรยพวกนบางชนดจะเปนเกลยวทยาวถง 0.25 มลลเมตร แตกจะบางในระดบทตองดดวยกลองจลทรรศน เคลอนทโดยวธการควงสวาน หลายชนดด ารงชวตแบบอสระ บางชนดกอใหเกดโรค เชน Treponema pallidum ทกอใหเกดโรคซฟลสGram Positive Bacteria แบคทเรยในกลมนจะเปนแกรมบวกทงหมด แตกมบางพวกทมความสมพนธใกลชดกบพวกแกรมลบ ตวอยางทรจกกนดคอ actinomyces เปนพวกทเซลลเรยงตอกนเปนสายคลายเชอรา actinomyces บางชนดกอใหเกดโรคเชน เชอวณโรคและโรคเรอน บางชนดทด ารงชวตอยางอสระจะกอใหเกดการเนาสลายของสารอนทรยในดน กอใหเกดกลนทแสดงถงความอดมสมบรณของดน แบคทเรยใน Genus

Streptomyces ถกน ามาใชในการผลตยาปฏชวนะโดยเฉพาะStreptomycin

Cyanobacteria เปนพวก photoautotrophs สามารถสงเคราะหดวยแสงใหแกสออกซเจน ม ทงพวกทเปนเซลลเดยว และอยเปน colony Cyanobacteria จะมอยทกหนทกแหง ในท ๆ มความชน เปนแหลงผลตอาหารทส าคญในระบบนเวศ มหลายชนดทสามารถตรงไนโตรเจนจากอากาศได เชน Nostoc และAnabaena

อยางไรกตามต าราสวนใหญจะจ าแนกสงมชวตในอาณาจกรโมเนอราออกเปน 2 ดวชนคอ Schizophyta และCyanophytaDivision Cyanophyta หรอสาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue green algae) เปนแบคทเรยทสามารถสงเคราะหอาหารดวยแสงไดจงถกจดเปนพวก Photoautotrophs เชนเดยวกบ อารเคย แบคทเรยและสงมชวตอนทสามารถสงเคราะหอาหารดวยแสงได Cyanobacteria มกระบวนการสงเคราะหอาหารดวยแสง (Photosynthetic pathway)ใกลเคยงกบสาหรายและพชชนสง อาจเนองดวยการมรงควตถเปนแบบเดยวกบสงมชวตเหลานน (แตรงควตถของCyanobacteria จะกระจายไปใน cytoplasm ไมไดอยรวมกนใน Plastid อยาง Chloroplast) ซงแตกตางจากรงควตถของ Photosynthetic bacteria อนทมกจะเปน Bacteriochlorophyll และแตกตางจากArchaea ทสามารถสงเคราะหแสงไดเนองจากมรงควตถพวก Bacteriorhodopsin ดงนน Cyanobacteria จงเปน autotroph ทส าคญในแหลงน าทมออกซเจนสง (ถาแหลงน ามออกซเจนต าจะพบPhotosynthetic bacteria)

รงควตถทพบใน Cyanobacteria สวนใหญมทง Chlorophyll a และ phycobiliproteins โดยPhycobiliproteins (เชน phycocyanin phycorythin) จะจดเรยงอยใน phycobilisomes

(โครงสรางแบบ hemispherical ทตดอยกบ photosystem II ) และมบางชนดทมทง Chlorophyll a and

b(ศกษาเพมเตมจาก : http://www.life.umd.edu/labs/delwiche/PSlife/lectures/Cyano1.html)

ภาพท 17 (ซาย) โครงสรางของ Phycobilisomes (ขวา) ต าแหนงของ Phycobilisome ทเยอหมเซลล ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/library/webb/BOT311/

Cyanobacteria/ Cyanobacteria.htm

สามารถพบ Cyanobacteria ไดทวไปทงในแหลงน าจด น าเคม ความรอนสง เยนจด ความชนและแหงแลง บางชนดอยรวมกบเชอรากอใหเกดรปแบบการด ารงชวตทพเศษออกไป โดยเรยกสงมชวตทอาศยรวมกนนวา “ไลเคนส (Lichens)”

ภาพท 18 ไลเคนสซงเกาะตนไมทบรเวณปาหนปน หาดแหลมศาลา กงอ าเภอสามรอยยอด จ.ประจวบครขนธ ถายภาพโดย : นางสาวศรมาศ สขประเสรฐ วนท 10 พฤศจกายน 2550

ลกษณะโดยทวไปของ Cyanobacteria ไมตางจาก Bacteria อนคอ เปน Prokaryotic cell ดงนนจงไมมเยอหมนวเคลยส และไมมออรกาเนลทมเยอหม ม Ribosome เปนแบบ 70S และมผนงเซลลเปน peptidoglycan (แตอาจพบเยอเมอก cellulose

pectin ปกคลมผนงเซลลดวย)

ภาพท 19 เยอทคลม Cyanobacteria

ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-

online/library/webb/BOT311/ Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

Cyanobacteria เปนพวกไมม flagella จงไมสามารถเคลอนทดวยตนเอง รปรางอาจเปนเซลลเดยว เซลลกลม เชน ครโอคอคคส (Chroococcus) แอนาซสทส (Anacystis) หรอเซลลเปนสายเชน นอสตอก (Nostoc) ออสซลลาทอเรย (Oscillatoria) แอนาบนา (Anabaena) สไปรไลนา (Spirulina) ลกษณะอน ๆ ของ Cyanobacteria คอ ภายในเซลลไมมเมดคลอโรพลาสต มแตคลอโรฟลล เอ แคโรทน (Carotine) แซนโทฟลล (Xanthophyll) ไฟโคอรทรน (Phycoerythirin) ซงเปน สารสแดง ไฟโคไซยานน (Phycocyanin) ซงเปนสารสน าเงนจงท าใหสาหรายชนดนเปนสเขยวปนน าเงน Cyanobacteria สะสมอาหารเปนสารพวกคารโบไฮเดรตในรปไกลโคเจน (Glycogen) ทมชอเฉพาะวา ไซยาโนไฟเซยน สตารช(Cyanophysean starch) การสบพนธมเฉพาะการสบพนธแบบไมอาศยเพศเทานนไดแก การแบงตว (Binary fission) การหกหรอขาดเปนสาย (fragmentation ) หรอสรางเซลลพเศษทเรยกวา akinete

ภาพท 20 แบบจ าลองโครงสรางของ Cyanobacteria แสดงเซลลชนดตาง ๆ ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/library/webb/BOT311/

Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

ภาพท 21 แบบจ าลองโครงสรางของ Akinete และภาพขยายใตกลองจลทรรศนอเลกตรอน ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/library/webb/BOT311/

Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

ก าลงขยาย 400 เทา

ภาพท 22 Anabaena จากแหนแดง (Azolla) ซงเกบจากเรอนเพาะช า โรงเรยนมหดลวทยานสรณถายภาพโดย : นางสาวธญญรตน ด าเกาะ วนท 13 กนยายน 2550

ภาพท 23 (ซาย) Nostoc และ (ขวา) Oscillatoria

ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-

online/library/webb/BOT311/ Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

ภาพท 24 (ซาย) Chroococcus และ (กลาง) anacystis (ชวา) Spirulina

ทมาภาพ : (ซาย) http://www.dr-ralf-wagner.de/Blaualgen.html

(กลาง-ชวา) http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-

online/library/webb/BOT311/ Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

นอกจากมบทบาทส าคญในการเปนผผลตใหกบระบบนเวศ Cyanobacteria ยงมบทบาทส าคญในวฏจกรไนโตรเจนอกดวย เนองจาก Cyanobacteria เชน Nostoc Anabaena และ Osillatoria สามารถตรงไนโตรเจนจากอากาศได โครงสรางทใชในการตรงไนโตรเจนของแบคทเรยกลมนพฒนาขนมาจากเซลลเซลลหนงใหมผนงเซลลทหนาขนเพอสรางสภาวะ Anaerobic environment ภายเซลลขน (เนองจากเอนไซม Nitrogenase ถกยบยงการท างานโดยออกซเจน) เซลลทหนาเปนพเศษนเรยกวา Heterocysts

ภาพท 25 Heterocyst (ภาพถายใตกลองจลทรรศนอเลกตรอน และกลองแบบใชแสง) ทมาภาพ : http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-

online/library/webb/BOT311/ Cyanobacteria/Cyanobacteria.htm

ดวยคณสมบตความสามารถในการตรงไนโตรเจนได Cyanobacteria จงถกน ามาใชในงานดานการเกษตรอยางกวางขวางเชน การเลยงแหนแดงในนาขาว (Anabaena ทอยในแหนแดงจะชวยตรงไนโตรเจน) นอกจากนนงานดานอตสาหกรรมอาหารไดหนมาพฒนาการผลตโปรตนจากSpirulina เพอใชเปนอาหารเสรมDivision Schizophyta เปนแบคทเรยทพบทวไปทงในสงแวดลอม และทตวสงมชวตตาง ๆ สงมชวตเหลานมขนาดเลกอาจมความยาวเพยง 2-10 ไมโครเมตร และมความกวางเพยง 0.2-2.0 ไมโครเมตร รปรางของแบคทเรยสามารถแบงไดเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ รปรางกลม(coccus) รปร างแบบแทงยาว (bacillus) และรปรางแบบเกลยว (spirillum) แบคทเรยบางชนดมโครงสรางชวยในการเคลอนทเรยกวา Flagella ซงมลกษณะเปนเสนใยจากโปรตน flagellin ประกอบเปนเสนเดยว ทประกอบดวย 3 สวนคอ สวนฐาน (basal

body) สวนตะขอ (hook) และสวนแส (filament) ซงแตกตางจาก Flagella ของ Eukaryote ทประกอบขนจากMicrotubule ทจดเรยงตวแบบ (9+2)

ภาพท 26 Flagella ของแบคทเรย ทมาภาพ : http://www.arn.org/docs/mm/flag_labels.jpg

ภาพท 27 ความแตกตางของ Flagella ใน Prokaryote และ Eukaryote ทมาภาพ : http://www.sparknotes.com/biology/microorganisms/protista/section1.html

จากคณสมบตของเซลลแบบ Prokaryotic cell ท าใหแบคทเรยมเฉพาะออรกาเนลทไมมเยอหมอยาง Ribosome ทมน าหนก 70S และมโครโมโซมเพยงหนงชดทมสารพนธกรรมแบบ helical double strand circular DNA ซงสารพนธกรรมนไมมโปรตน Histone จบอย และไมมเยอหมนวเคลยสหอหมเชนกน สารพนธกรรมทอยใน cytoplasm นจะตดอยกบทโดยยดกบโครงสรางทเรยกวา Mesosome (โครงสรางทเกดจากการยนและพบทบของเยอหมเซลล เมอจะมการแบงเซลล) ลกษณะคลายกบ Cristae ใน Mitochondria นอกจาก Bacterial chromosome แลวยงอาจพบ Plasmid หรอ Extrachromosomal DNA ทชวยเพมลกษณะพเศษใหกบแบคทเรยอกดวยเชน การดอยา การสรางสารพษ เปนตน

ภาพท 28 (ซาย) เปรยบเทยบ Mesosome กบ Cristae และ (ขวา) Mesosomeในแบคทเรย

ทมาภาพ : (ซาย) http://www.cod.edu/people/faculty/fancher/ProkEuk.htm

(ขวา) http://lecturer.ukdw.ac.id/dhira/BacterialStructure/BactStru

การสบพนธของแบคทเรยจะเปนแบบ Transverse binary fission ซงเปนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ เปนการแบงเซลลแบบ Mitosis เซลลทเกดใหมทงสองเซลลจงมลกษณะทเหมอนกนทกประการ อยางไรกตามแบคทเรยบางชนดมการสบพนธแบบไมอาศยเพศ โดยมการสงถายสารพนธกรรมผานโครงสรางพเศษทเรยกวา Sex pilli (หนาทปกตของ Pilli คอการยดเกาะกบพนผวตาง ๆ) กระบวนการสบพนธแบบอาศยเพศนเรยกวา Conjugation นอกจากนแบคทเรยยงมการรบสารพนธกรรมแบบTransformation และTransduction

ภาพท 29 (ซาย) การแบงเซลลของแบคทเรย (ขวา) การ conjugation

ทมาภาพ : (ซาย) http://www.karlloren.com/biopsy/p66.htm

(ขวา) http://io.uwinnipeg.ca/~simmons/16cm05/1116/27-x1-

ProkaryoteConjugation.jpg

แมวาแบคทเรยบางชนดจะมการสราง Spore ทเรยกวา Endospore ในภาวะทไมเหมาะสมตอการเจรญเตบโต แตการสรางendospore ดงกลาวกไมจดวาเปนการสบพนธ (จดเปนเพยงการรกษาสภาพเพอด ารงชวตเทานนเพราะจ านวนของแบคทเรยเหลานนไมเพมขน)ลกษณะเฉพาะตวส าหรบแบคทเรยทตางไปจาก Archaea และ Eukarya คอ ผนงเซลลทประกอบดวย peptidoglycan ซงประกอบดวยน าตาล 2 ชนด คอ N-actyl glucosamine และ N-acytyl muramic acid นอกจากนนยงม amino

acid หลายชนด และสามารถพบ lipoprotein lipopolysaccharide teichoic acid เปนองคประกอบทผนงเซลลของแบคทเรยบางชนดไดดวย แบคทเรยบางชนดนอกจากจะมผนงเซลลชวยปกปอง และคงรปรางเซลลแลวยงมสวนของ Capsule หเอหมอกชนหนง แบคทเรยทม capsule สามารถทนตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม และทนตอการท าลายของเมดเลอดขาวไดดกวาชนดทไมม

ภาพท 30 แบคทเรยกอโรคปอดบวมชนดม Capsule หม ทมาภาพ : http://pathmicro.med.sc.edu/fox/strep-pneu2.jpg

ภาพท 31 Staphylococcus แบคทเรยทมลกษณะเซลลกลม ทมาภาพ : http://www3.niaid.nih.gov/NR/rdonlyres/263D4EDB-

3C96-4AC6-8C58-B7AF8F6CF2C5/0/staphylococcus_epidermidis.jpg

ภาพท 32 Streptococcus แบคทเรยทมลกษณะเซลลกลมตอกนเปนสาย ทมาภาพ : http://images.encarta.msn.com/xrefmedia/sharemed/targets/images/pho/t028/ T028362A.jpg

ภาพท 33 E. coli แบคทเรยทมลกษณะเซลลเปนรปแทง http://www.rowett.ac.uk/edu_web/images/gut_reaction_images/E_coli_lge.jpg

ภาพท 34 Spirillum แบคทเรยทมลกษณะเปนทอนยาวและเปนเกลยว http://web.gccaz.edu/~lsola/bio182/labreview/spirill.jpg