Sổ tay hỏi đáp về PCB

DÀNH CHO

CÁN BỘ CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

VÀ DOANH NGHỆP

Về xuất nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng, xử lý và tiêu hủy PCB

Phiên bản số 3

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Sổ tay Hỏi đáp về PCB được biên soạn trong khuôn khổ

hoạt động của Dự án quản lý PCB tại Việt Nam và được

hoàn thành vào tháng 8 năm 2014. Mọi ý kiến đóng

góp, xây dựng Sổ tay xin gửi về:

Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam

Tầng 3, B14-D21, Tòa nhà An Phát,

Khu Đô thị mới Cầu Giấy, Phố Tôn Thất Thuyết,

Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Tel: (84-4) 37227678; Fax: (84-4) 37227679

Email: [email protected] EVN

3

Lời nói đầu

Trong khuôn khổ các hoạt động thực hiện Công ước Stockholm tại Việt Nam, Chính phủ Việt

Nam đã cùng với Ngân hàng Thế giới triển khai Dự án “Quản lý PCB tại Việt Nam” sử dụng

nguồn tài trợ từ Quỹ môi trường toàn cầu (GEF). Dự án sẽ giúp Việt Nam: (a) thiết lập chính

sách và khung pháp lý thích hợp về quản lý an toàn PCB bao gồm sử dụng, lưu giữ, vận chuyển

và tiêu hủy, (b) trình diễn các hoạt động quản lý PCB hợp lý tại 9 địa điểm và áp dụng Kế hoạch

quản lý PCB tại 10 tỉnh để nhân rộng kinh nghiệm thu được cho những tỉnh được lựa chọn khác

và (c) hỗ trợ xây dựng năng lực cho các bên liên quan bao gồm các hoạt động quản lý PCB và

huy động cộng đồng hỗ trợ quản lý PCB hợp lý.

Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ quản của Dự án. Tổng cục Môi trường (trong đó

đơn vị đóng vai trò nòng cốt là Cục Kiểm soát ô nhiễm), Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường

công nghiệp và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (Bộ Công Thương) là các cơ quan thực hiện Dự án.

Thông tin trong Sổ tay Hỏi đáp về PCB được tổng hợp từ các quy định trong các văn bản pháp

quy, hướng dẫn trong nước và nước ngoài. Một số thông tin trong sổ tay mang tính định hướng

và đang được xem xét ban hành và hướng dẫn tại Việt Nam.

Cuốn Sổ tay Hỏi đáp về PCB được xây dựng trong khuôn khổ hoạt động của Dự án Quản lý PCB

tại Việt Nam nhằm chia sẻ kiến thức về PCB cũng như các yêu cầu về quản lý, tiêu hủy an toàn

PCB tại Việt Nam.

Ban biên soạn hy vọng cuốn sổ tay này sẽ mang lại cho các độc giả nhiều thông tin hữu ích

trong việc quản lý an toàn PCB tại Việt Nam.

Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam.

Ngày 10 tháng 8 năm 2006 Thủ tướng Chính phủ đã phê chuẩn quyết định số

184/2006/QĐ-TTg thông qua Kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các

hợp chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy. Theo đó, chính phủ Việt Nam cam kết thời

hạn dừng sử dụng PCB tại Việt Nam vào năm 2020 và tiêu hủy an toàn vào năm 2028.

4

Mục lục

GIỚI THIỆU VỀ PCB

1 POP và PCB là gì? 7

2 PCB được đưa vào sử dụng như thế nào? 8

3 PCB được sản xuất ở đâu? 9

4 PCB có ưu điểm và nhược điểm gì? 10

5 PCB được sử dụng để làm gì? 11

6 PCB trông như thế nào? 12

7 PCB có thể tìm thấy ở đâu? 12

8 PCB có trong môi trường của Việt Nam không? 13

9 Người Việt Nam có bị phơi nhiễm PCB không? 13

10 PCB sẽ được quản lý như thế nào? 13

PCB TRONG MÔI TRƯỜNG

11 Tại sao PCB có mặt trong môi trường tự nhiên? 14

12 Đã có những quy định gì về ngưỡng tiếp nhận PCB trong môi trường Việt Nam? 14

13 PCB lan truyền trong môi trường như thế nào? 15

14 PCB có tồn tại ở động, thực vật không? 16

15 PCB có bị phân hủy trong môi trường không? 17

16 PCB được đưa vào cơ thể người bằng cách nào? 18

17 PCB có độc không? 19

18 Nguyên nhân nào dẫn đến nhiễm độc PCB? 20

19 Nhiễm độc PCB có biểu hiện gì? 21

20 Con người có thể tiếp nhận bao nhiêu PCB? 22

21 Quy định về PCB trong thực phẩm như thế nào? 22

22 Cần làm gì khi bị phơi nhiễm PCB? 23

23 Làm thế nào để tránh phơi nhiễm PCB? 24

24 Đã có trường hợp nào nhiễm độc PCB chưa? 26

25 Các nạn nhân của PCB được bồi thường thiệt hại ra sao? 28

26 Nhiễm độc PCB tại Việt Nam được trợ cấp thế nào? 29

27 Có quy định gì về an toàn cá nhân khi tiếp xúc với PCB? 30

28 Người sử dụng lao động có trách nhiệm gì? 31

LẤY MẪU, PHÂN TÍCH VÀ KIỂM KÊ PCB

29 Có những cách nào để xác định PCB? 32

30 Xác định PCB từ hồ sơ như thế nào? 33

31 Thử nghiêm PCB đơn giản như thế nào? 34

32 PCB đang được kiểm kê với đối tượng nào? 35

33 Chuẩn bị trước khi lấy mẫu kiểm kê PCB như thế nào? 36

34 Lấy mẫu kiểm kê PCB với máy biến áp như thế nào? 37

35 Lấy mẫu kiểm kê PCB với tụ điện như thế nào? 38

36 Xác định nồng độ PCB trong hỗn hợp nước và dầu như thế nào? 38

37 Các quy định nào về phân tích PCB tại Việt Nam? 39

38 Một hỗn hợp chất lỏng có thể cho các nồng độ PCB khác nhau không? 39

39 Có các phương pháp phân tích PCB trong phòng thí nghiệm nào? 40

40 Cơ quan nào phân tích được PCB? 41

41 Có thể thay thế dầu có PCB được không? 41

PCB VÀ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỨC KHỎE

5

MỤC LỤC

XUẤT NHẬP KHẨU PCB

42 Làm thế nào để biết hàng nhập khẩu có PCB? 42

43 Có được phép xuất nhập khẩu PCB không? 43

44 Xuất khẩu PCB từ Việt Nam phải tuân theo quy định gì? 43

45 Nhập khẩu PCB tại Việt Nam phải tuân theo quy định gì? 44

VẬN CHUYỂN PCB

46 Có được phép vận chuyển PCB không? 45

47 Thiết bị vận chuyển PCB cần có dấu hiệu gì? 45

48 Văn bản nào quy định về vận chuyển PCB tại Việt Nam? 46

49 Khi vận chuyển, chủ sở hữu thiết bị, vật liệu, chất thải có PCB cần làm gì? 48

50 Cần có hồ sơ gì khi vận chuyển PCB? 50

51 Cần nhân lực như thế nào khi vận chuyển PCB? 50

52 Phương tiện vận chuyển PCB cần đáp ứng yêu cầu gì? 51

53 Cần bao gói như thế nào khi vận chuyển PCB? 52

54 Hướng dẫn về bao gói khi vận chuyển PCB của Liên hợp quốc như thế nào? 53

55 Cần dán nhãn gì trên hàng hóa, chất thải có PCB khi vận chuyển? 54

56 Các sự cố gì có thể xảy ra khi vận chuyển PCB? 54

57 Phòng ngừa, xử lý sự cố khi vận chuyển PCB như thế nào? 55

SỬ DỤNG VÀ LƯU GIỮ PCB

58 Có được phép sử dụng PCB tại Việt Nam không? 56

59 “Lây nhiễm chéo” PCB là gì? 56

60 Cần trang bị bảo hộ lao động gì khi tiếp xúc với PCB? 57

61 Có được phép lưu giữ PCB không? 58

62 Cơ quan nào quản lý chủ nguồn thải CTNH? 58

63 Khoảng cách tối thiểu của kho lưu giữ PCB? 59

64 Khu vực lưu giữ PCB cần đạt tiêu chuẩn gì? 59

65 Phòng ngừa sự cố PCB khi sử dụng và lưu giữ như thế nào? 62

66 Ứng phó với rò rỉ, tràn đổ dầu có PCB như thế nào? 63

THẢI LOẠI VÀ TIÊU HỦY PCB

67 Văn bản nào quy định việc thải loại và tiêu hủy PCB ? 64

68 Văn bản nào quy định điều kiện vận hành thử nghiệm xử lý PCB? 65

69 Công nghệ khử ô nhiễm và xử lý chất thải có PCB cần đáp ứng yêu cầu gì? 65

70 Súc tráng máy biến thế có PCB như thế nào cho an toàn? 66

71 Cần kiểm soát gì khi xử lý PCB bằng công nghệ đốt? 67

72 Công nghệ xử lý và tiêu hủy PCB nào đang được nghiên cứu ứng dụng tại Việt Nam? 68

73 Đơn vị nào được phép xử lý, tiêu hủy PCB? 68

QUẢN LÝ PCB

74 Đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB cần lưu ý những gì? 69

75 Bộ hồ sơ đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB gồm những gì? 69

76 Quy trình đăng ký và thẩm định hồ sơ đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB như thế nào? 70

77 Lộ trình ngừng sử dụng, và tiêu hủy PCB tại Việt Nam? 71

78 Bắt đầu quản lý PCB an toàn như thế nào? 72

79 Có thể tìm hiểu thêm thông tin PCB ở đâu? 73

80 Dự án hỗ trợ gì cho doanh nghiệp? 74

81 Dự án đã đạt được những kết quả gì? 74

82 Dự án có triển khai giai đoạn tiếp theo không? 74

6

Bộ CT Bộ Công Thương

Bộ LĐTBXH Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

Bộ TNMT Bộ Tài nguyên và Môi trường

CQQLCNT Cơ quan quản lý chủ nguồn thải

CTNH Chất thải nguy hại

Cục ATMT Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp

EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam

GC Sắc ký khí

GC-MS Sắc ký khí khối phổ

GEF Quỹ Môi trường Toàn cầu

KHQG Kế hoạch Quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các chất ô

nhiễm hữu cơ khó phân hủy

Luật BVMT Luật Bảo vệ môi trường

NHTG Ngân hàng Thế giới (WB)

PC Công ty Điện lực

PCB Polyclo biphenyl

PCCC Phòng cháy chữa cháy

POP Chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy

QCVN Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia

Sở CT Sở Công Thương

Sở TNMT Sở Tài nguyên và Môi trường

TCMT Tổng cục Môi trường

TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam

TT Thông tư

UNEP Chương trình Môi trường Liên hiệp quốc

Danh mục từ viết tắt

MỤC LỤC

7

POP là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh

“Persistant Organic Polutant”, là chất ô

nhiễm hữu cơ khó phân hủy trong môi

trường với 4 đặc tính đặc trưng: (1) có

độc tính cao, (2) khó phân hủy trong môi

trường tự nhiên, (3) có khả năng di

chuyển và phát tán xa và (4) có khả năng

tích tụ sinh học cao. POP gây nguy hại

đến sức khoẻ con người và môi trường.

Hiện có 22 nhóm chất POP được quy định

trong Công ước Stockholm và sẽ được các

nước thành viên của Công ước, trong đó

có Việt Nam, tăng cường quản lý, giảm

thiểu, tiến tới loại bỏ sản xuất và sử dụng.

POP và PCB là gì? 1


PCB là một trong 22 nhóm chất ô

nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP)

được quy định trong công ước

Stockholm, sẽ được dừng sử dụng vào

năm 2020 và tiêu hủy an toàn vào năm

2028 tại Việt Nam. PCB là từ viết tắt

của cụm từ tiếng Anh Polychlorinated

Biphenyls, là một nhóm hợp chất thơm

của halogen, được tạo thành khi thay

thế từ 1 đến 10 nguyên tử hydro trong

phân tử biphenyl bằng các nguyên tử

clo. PCB có 10 đồng đẳng và 209 cấu

tử, trong đó 130 cấu tử đã được đưa

vào sản xuất thương mại.

Do ưu điểm nổi trội của PCB là cách điện tốt và không cháy nổ nên từ những năm

1930, PCB đã được sử dụng rộng rãi như một loại phụ gia lý tưởng của chất cách

điện trong các thiết bị điện như máy biến áp, tụ điện, trong chất lỏng thủy lực cho

các thiết bị nâng hạ và một số ứng dụng dân dụng. Đến nay, PCB không còn được

sản xuất nhưng vẫn được sử dụng trong một số hoạt động sản xuất, sinh hoạt và

tồn tại trong môi trường.

PCB là hóa chất độc hại thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh

doanh tại phụ lục II, Nghị định 26/2011/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi bổ

sung một số điều của Nghị định số 108/2008/NĐ-CP.

PCB là hàng hóa nguy hiểm thuộc nhóm hàng số 9 trong Danh mục hàng

hóa nguy hiểm được quy định trong Nghị định số 104/2009/NĐ-CP, 109/2006/

NĐ-CP và 29/2005/NĐ-CP về quy định danh mục hàng hóa nguy hiểm và vận

chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ,

đường sắt và đường thủy nội địa,...

PCB là chất thải nguy hại, được quy định tại Thông tư số 12/2011/TT-

BTNMT của Bộ Tài nguyên Môi trường về quy định về quản lý CTNH.

8

PCB không sinh ra trong tự nhiên mà do con người tổng hợp và sản xuất thành các

sản phẩm công nghiệp dưới nhiều tên thương mại khác nhau, một phần rất nhỏ

PCB cũng được phát sinh không chủ định trong các hoạt động công nghiệp. Sau khi

phát hiện ra độc tính của PCB với con người và môi trường, PCB đã lần lượt bị dừng

sản xuất tại các nước trên thế giới. Dưới đây là một số mốc thời gian quan trọng:

PCB được đưa vào sử dụng như thế nào? 2

PCB & ẢNH HƯỞNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG, SỨC KHỎE

Lần đầu phát hiện ra hóa chất tương tự PCB là sản phẩm phụ của quá trình chưng cất

than đá.

Tổng hợp được PCB.

Công ty hóa chất Swann, Aniston, bang Alabama, Mỹ bắt đầu thương mại hóa sản

phẩm PCB.

PCB được tôn vinh như môt loại hóa chất hoàn hảo nhất trong công nghiệp.

Tạp chí “Vệ sinh công nghiệp và độc chất học” công bố kết quả nghiên cứu về mối

liên kết giữa PCB và bệnh gan.

Công ty General Electric bắt đầu sử dụng PCB trong các thiết bị điện được sản xuất tại

nhà máy Ft. Edward ở bờ phía đông của sông Hudson (Mỹ) và sau đó tiếp tục mở

rộng sử dụng PCB tại nhà máy trên thác Hudson vào năm 1952. Đến năm 1977, công

ty này đã thải bỏ từ 90 đến 590 tấn PCB ra dòng sông, mọi hoạt động đánh bắt và

tiêu thụ cá đã bị dừng hẳn khi phát hiện ra PCB tại sông Hudson.

Lần đầu tiên các nhà khoa học nhận thức được PCB gây hại cho môi trường khi tiến sĩ

Jensen công bố kết quả nghiên cứu và có kết luận về khả năng tích tụ sinh học trong

chuỗi thức ăn của PCB.

1.300 cư dân vùng Kyushu (Nhật Bản) phát bệnh sau khi ăn dầu cám gạo (yusho) bị

nhiễm PCB. Nhiều cư dân lập tức có các triệu chứng bao gồm nhiễm độc clo nặng,

mắc bệnh đường hô hấp và giảm thị lực. 2 trong số 12 trẻ em đã chết non và hầu hết

các em bé có dấu hiệu bệnh do PCB gây ra. Các nhà khoa học đã đưa ra các minh

chứng liên quan đến phơi nhiễm PCB gồm: dị tật bẩm sinh, trọng lượng sơ sinh nhỏ

và các ảnh hưởng khác do phơi nhiễm clo.

Dự thảo đầu tiên về cấm PCB được đề xuất. Một số vụ ngộ độc tập thể cũng như ô

nhiễm PCB được báo cáo. PCB đi vào chuỗi thức ăn và được phát hiện trong thực

phẩm, đặc biệt là cá, gia cầm, sữa và các sản phẩm từ sữa.

Công ước Stockholm được thông qua. Việt Nam trở thành thành viên thứ 14 tham gia

Công ước và cam kết dừng sử dụng PCB năm 2020 và tiêu hủy an toàn vào năm

2028.

1865

1881

1929

1935

1937

1947

1966

1968

Từ

năm

1970

2001

9

Theo thống kê, trong giai đoạn từ 1930 đến 1993, 11 nước gồm: Mỹ, Đức, Liên Xô

cũ, Anh, Pháp, Nhật, Ý, Tây Ban Nha, Tiệp Khắc, Trung Quốc và Phần Lan đã sản

xuất khoảng 1,3 triệu tấn PCB, trong đó Mỹ là nước sản xuất nhiều nhất (642 nghìn

tấn), sau đó là nước Đức (159 nghìn tấn) và Liên Xô cũ (142 nghìn tấn).

Việt Nam không sản xuất PCB, nhưng đã nhập khẩu các thiết bị điện, thiết bị công

nghiệp và các ứng dụng dân dụng có chứa PCB.

PCB được sản xuất ở đâu? 3

Quốc gia Nhà sản xuất Sản lượng (tấn) Năm

Mỹ Monsanto 641.246 1930 - 1977

Đức Bayer AG 159.062 1930 - 1983

Liên Xô cũ Orgsteklo 141.800 1939 - 1990

Pháp Prodelec 134.654 1930 - 1984

Anh Monsanto 66.542 1954 - 1977

Nhật Bản Kanegafuchi 56.326 1954 - 1972

Ý Caffaro 31.092 1958 - 1983

Tây Ban Nha S.A. Cros 29.012 1955 - 1984

Cộng hòa Séc Chemco 21.482 1959 - 1984

Trung Quốc Xian 8.000 1960 - 1979

Nhật Bản Misubishi 2.461 1969 - 1972

Phần Lan Electrochemical Co. 1.000 1966 - 1970

Phần Lan Zaklady Azotowe 697 1974 - 1977

Mỹ Geneva Industries 454 1971 - 1973

11 nước 14 nhà sản xuất 1.293.828 1930 - 1993


10

PCB có ưu điểm và nhược điểm gì? 4

Ưu điểm Nhược điểm

PCB có đủ 4 tính chất của hợp chất ô nhiễm

hữu cơ khó phân hủy, gây ảnh hưởng tiêu cực

đến sức khỏe và môi trường như sau:

Có độc tính cao: PCB được xếp vào nhóm

1, nhóm gây ưng thư cho con người;

Khó phân hủy trong môi trường tự nhiên:

PCB tồn tại lâu dài trong môi trường tự

nhiên;

Di chuyển và phát tán xa: PCB được tìm

thấy ở cả những khu vực xa nguồn phát

thải, không có hoạt động công nghiệp như

Bắc Cực, Nam Cực hay trong trầm tích của

đại dương;

Có khả năng tích tụ sinh học cao: PCB

được hấp thụ dễ dàng vào mô mỡ và tích

tụ trong cơ thể sinh vật theo chuỗi thức ăn.

PCB được tổng hợp thành công năm 1881 như là một sản phẩm phụ của quá trình

chưng cất than đá và được sản xuất thương mại vào năm 1929. Trong giai đoạn

này, PCB được tôn vinh và sử dụng rộng rãi như một loại “hóa chất hoàn hảo nhất

trong công nghiệp”.

Từ năm 1937, các nghiên cứu đã lần lượt chỉ ra mối liên hệ giữa PCB và sức khỏe

con người cũng như khả năng tích tụ sinh học của PCB qua chuỗi thức ăn. Các

trường hợp ngộ độc tập thể và ô nhiễm PCB cho thấy mức độ nguy hại của PCB

đến môi trường và con người.

Từ năm 1970, các nước sản xuất PCB lần lượt ban hành lệnh cấm sản xuất. Năm

2001, Công ước Stockholm được thông qua với sự tham gia của 129 nước (tính tới

năm 2014 là 179 nước), trong đó có Việt Nam. Theo đó, Chính phủ Việt Nam cam

kết dừng sử dụng PCB vào năm 2020 và tiêu hủy an toàn vào năm 2028.

PCB có các ưu điểm của một loại hóa

chất “hoàn hảo nhất trong công

nghiệp” như:

Ổn định ở nhiệt độ cao, rất khó

cháy, chỉ hoàn toàn cháy ở nhiệt

độ trên 1000 OC;

Chịu được axit, kiềm và hóa chất

tương đối tốt;

Ổn định trong môi trường ôxi hóa

và hydrat hóa trong các hệ thống

kỹ thuật;

Tan ít trong nước, nhưng tan tốt

trong chất béo;

Truyền nhiệt tốt, áp suất hơi

thấp;

Dẫn điện kém, là chất cách điện

tốt.

11

PCB được sử dụng như là chất phụ gia,

thành phần nguyên liệu trong các sản

phẩm công nghiệp khác nhau.

Trong các hệ thống kín:

PCB có trong thành phần của:

Chất cách điện hoặc dung dịch làm

mát trong các máy biến áp;

Dung dịch điện môi trong các tụ

điện;

Chất lỏng thủy lực trong các thiết bị

nâng, xe tải hay bơm cao áp (đặc

biệt trong công nghiệp khai thác

mỏ).

Trong các hệ thống mở:

PCB có trong thành phần của:

Chất bôi trơn trong dầu và mỡ;

Chất chống thấm nước và chất

chống cháy trong gỗ, giấy, vải và

da;

Chất phủ bề mặt trong sản xuất

giấy;

Chất phụ gia trong keo hồ, sơn hay

lớp bảo vệ chống xói mòn;

Thuốc trừ sâu;

Chất xúc tác polyme hoá trong hóa

dầu;

Dầu ngâm trong kính hiển vi;

Chất bịt kín trong ngành xây dựng,

ngành sản xuất ô tô.

PCB được sử dụng để làm gì? 5

Phần lớn PCB hiện còn được sử

dụng trong chất cách điện của tụ

điện và máy biến áp. Các thiết bị

này có thể chứa từ vài mg đến

hàng trăm nghìn mg PCB trên một

kg dầu.

Hợp chất PCB (nguyên chất hay lẫn

với các chất khác) đã từng được sử

dụng rất rộng rãi trong công nghiệp

và đời sống.


12

PCB trông như thế nào? 6

Ở trạng thái nguyên chất, PCB tồn tại

ở dạng lỏng, sệt hoặc tinh thể, không

mùi, không vị, không màu hoặc màu

vàng nhạt.

Ở nhiệt độ thấp, PCB không kết tinh

mà đóng rắn thành nhựa.

Trên thị trường, các sản phẩm thương

mại của PCB là những hỗn hợp ở dạng

lỏng, sệt có màu sắc thay đổi từ trong

suốt đến vàng nhạt. PCB có hàm lượng

clo càng cao thì độ sệt càng cao và

màu càng đậm.

PCB (Polyclobiphenyl) là hợp chất

thơm của halogen, được tạo thành khi

thay thế từ 1 đến 10 nguyên tử hiđro

trong phân tử biphenyl bằng các nguyên

tử clo. PCB có 10 đồng đẳng và 209

đồng phân, trong đó 130 đồng phân

được đưa vào sản xuất thương mại từ

những năm 1930.

PCB lưu hành trên thị trường như một phụ gia trong sản phẩm hàng hóa với hàm

lượng rất nhỏ và không thể phát hiện PCB bằng mắt thường.

PCB có thể tìm thấy ở đâu? 7

Mặc dù không còn được sản xuất nữa nhưng PCB vẫn còn tồn lưu trong các sản phẩm,

hàng hóa và môi trường.

Sản phẩm, hàng hóa:

PCB có thể được tìm thấy trong sản

phẩm, hàng hóa được sản xuất trước

năm 2000 hoặc các sản phẩm, hàng hóa

bị ô nhiễm hoặc ô nhiễm chéo PCB

Công nghiệp: Máy biến áp, tụ điện,

máy cắt, thiết bị nâng hạ thủy lực…;

Dân dụng: Linh kiện điện tử, sản

phẩm chống cháy, chống thấm, sơn,

chất kết dính trong tòa nhà cũ...

Môi trường:

PCB có thể tìm thấy trong môi trường

tự nhiên và trong các thành phần của

chuỗi thức ăn

Môi trường tự nhiên: đất, nước,

không khí, chủ yếu là trong các

trầm tích;

Chuối thức ăn: sinh vật thủy sinh,

thủy sản (trong nước) và gia cầm

(trên cạn)...

13

PCB có trong môi trường của Việt Nam không? 8


Việt Nam không sản xuất PCB nhưng đã nhập khẩu dầu, thiết bị có PCB. Trong quá

trình sử dụng, PCB đã bị rò rỉ hoặc thải ra môi trường. Các nghiên cứu đã chỉ ra môi

trường Việt Nam đang bị ô nhiễm PCB. Cụ thể:

Các mẫu trầm tích lấy từ sông Nhuệ, Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu và hồ Yên Sở

năm 2010 có nồng độ PCB tương đối cao (1,3 - 384 ng/g), tương đương với các

điểm ô nhiễm PCB trên thế giới như cảng Alexandria (Ai cập), Cảng Macao

(Trung Quốc). Nồng độ PCB trong trầm tích này tăng lên đáng kể so với thời

điểm năm 1997 (dao động từ 0,70 - 40 ng/g).

PCB trong trầm tích tại sông Sài Gòn - Đồng Nai, kênh rạch và cửa sông vùng

phát triển công nghiệp nhất thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2007 dao động

trong khoảng 0,05 - 150 ng/g.

PCB trong nước tại các sông Nhuệ, Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu và hồ Yên Sở tại

Hà Nội năm 2009 dao động từ 8,6 - 88 ng/l, tương đối cao so với các điểm ô

nhiễm PCB được công bố trên thế giới (9 - 40 ng/l).

Người Việt Nam đang bị phơi nhiễm PCB. Theo nghiên cứu “Chất ô nhiễm hữu

cơ khó phân hủy: mức độ ô nhiễm môi trường và sự phơi nhiễm đối với con người”

của Tiến sỹ Từ Bình Minh (Khoa Hóa học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại

học Quốc gia Hà Nội) và các cộng sự vào năm 2007, ước tính PCB tiếp nhận hàng

ngày (DI-daily intake) là 66ng/người/ngày (tổng PCB).

Lượng PCB tiếp nhận qua sữa mẹ của trẻ nhỏ theo trọng lượng cơ thể tại một số

điểm ở Hà Nội là 250 ng/kg/ngày và tại một số điểm tại thành phố phố Hồ Chí Minh

là 340 ng/kg/ngày (tổng PCB) theo nghiên cứu về “Tồn dư các chất hữu cơ khó phân

hủy có clo trong sữa mẹ tại Hà Nội và Tp.Hồ Chí Minh, Việt Nam” của Tiến sỹ Nguyễn

Hùng Minh (Tổng cục Môi trường) và các cộng sự năm 2003 dựa trên kết quả khảo

sát năm 2000 và 2001.

Người Việt Nam có bị phơi nhiễm PCB không? 9

PCB sẽ được quản lý như thế nào? 10

Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ dừng sử dụng PCB vào năm 2020 và tiêu

hủy an toàn vào năm 2028. Các công việc đang được thực hiện gồm kiểm kê các

thiết bị chứa PCB, xây dựng các văn bản pháp luật nhằm quản lý an toàn PCB, xây

dựng các hướng dẫn kỹ thuật về nhận diện, đăng ký, đóng gói, dán nhãn, lưu giữ,

vận chuyển, khử ô nhiễm và xử lý dầu, thiết bị, vật liệu có PCB. Chi tiết tham khảo tại

trang web www.pops.org.vn.

14

Tại sao PCB có mặt trong môi trường tự nhiên? 11

Thải bỏ sản phẩm cũ có PCB (thiết bị

điện tử, đồ dùng có nhựa, sơn...) ở khu

dân cư hoặc bãi chôn lấp thông thường.

Sự cố tràn và rò rỉ dầu có PCB (từ các

thiết bị điện như máy biến áp, tụ điện

hoặc thiết bị công nghiệp như máy nâng

hạ thủy lực)

Đốt rác có PCB ở khu dân cư.

Lưu giữ và tiêu hủy bất hợp

pháp hoặc không đúng quy

cách các chất thải có PCB .

Vận hành bãi thải nguy hại có

PCB không đúng quy định.

Vận hành lò đốt chất thải

công nghiệp không đúng quy

định.

PCB

trong

môi

trường

tự

nhiên

Đã có những quy định gì về ngưỡng tiếp nhận PCB

trong môi trường Việt Nam? 12

Việt Nam đã ban hành các quy định sau (áp dụng cho tổng PCB):

QCVN 07:2009/BTNMT về ngưỡng chất thải nguy hại quy định giá trị tối đa

của PCB trong chất thải là 5 ppm.

QCVN 40: 2011/BTNMT về nước thải công nghiệp: giá trị tối đa cho phép

trong nước thải công nghiệp khi xả vào nguồn nước được dùng cho mục đích cấp

nước sinh hoạt là 0,003 mg/l và nguồn nước không dùng cho mục đích cấp nước

sinh hoạt là 0,01 mg/l.

QCVN 43:2012/BTNMT về chất lượng trầm tích: giá trị giới hạn PCB trong

trầm tích nước ngọt là 277 µg/kg và trầm tích nước mặn, nước lợ là 189 µg/kg.

Môi trường

Áp dụng tại Giới hạn tối đa Môi trường Áp dụng

tại Giới hạn tối đa

Không khí tại nơi làm việc

Mỹ 0,5 - 1 mg/m3 (tùy theo tỷ lệ % clo) Nước mặt

Bỉ 7 ng/l

CH Séc 0,01 μg/l

Đức 0,7 - 1,1 mg/m³ Nước ngầm Hà Lan 0,01 μg/l

Hà Lan 1 mg/Nm3

Nhật 0,1 mg/Nm³

Đất

Hà Lan 1 mg/kg đất khô

Không khí trong nhà

Đức 3000 ng/Nm³ Canada 1,3 mg/kg (đất nông nghiệp)

Mỹ 300 ng/Nm3 (học sinh 6-12 tuổi) Thái Lan 2,2 mg/kg

Ngưỡng tiếp nhận PCB vào môi trường của một số nước trên thế giới:

15

PCB lan truyền trong môi trường như thế nào? 13

Một trong những đặc điểm của PCB là khả năng phát tán xa và rộng.

Khi được thải vào môi trường, PCB có thể di chuyển với một khoảng cách dài và tồn

tại trong môi trường theo chuỗi thức ăn. PCB được tìm thấy trong đất, nước, trầm

tích, và bay hơi một phần nhỏ vào không khí. Thông qua chu trình tuần hoàn không

khí và sự luân chuyển của nước, PCB có thể di chuyển rất xa nơi phát thải. PCB đã

được tìm thấy trong mô mỡ của động vật và cả con người sống ở Bắc cực, nơi không

có các hoạt động công nghiệp.

Trong môi trường nước: Quá trình lắng đọng trầm tích của PCB diễn ra mạnh. Quá

trình tích lũy PCB trong trầm tích cho phép lưu giữ PCB trong một khoảng thời gian

dài, và do đó PCB thường tồn tại với hàm lượng tương đối cao trong các loại trầm

tích. Khi nhiệt độ môi trường tăng cao hơn, PCB tái hòa tan một phần nhỏ từ trầm

tích vào nước và bám vào hơi nước để bay hơi từ nước vào không khí.

Trong môi trường đất: Do có kích thước lớn và ít tan trong nước, PCB có khuynh

hướng tách khỏi pha nước và hấp phụ trên bề mặt đất, trầm tích, hạt keo lơ lửng.

Trong không khí: PCB bám trong bụi khí, được vận chuyển đến môi trường nước

và đất nhờ quá trình lắng đọng khô và lắng đọng ướt (ví dụ: mưa, tuyết) hoặc do

côn trùng vận chuyển thâm nhập vào đất.


Nước

Đất

Không khí

Tiếp xúc qua da

Trầm tích

Thức ăn

Mẹ

sang

con

Nước

Hô hấp

Nguồn thải

16

PCB có tồn tại ở động, thực vật không? 14

PCB có thể tích lũy trong thực vật

(như cây lương thực) thông qua việc hấp

thu dinh dưỡng từ đất.

PCB tồn tại trong động vật theo thời

gian thông qua chuỗi thức ăn. PCB

được tìm thấy trong các mô mỡ của

động vật sống trong nước và trên mặt

đất. Đặc biệt, PCB tồn tại với hàm lượng

cao trong động vật bậc cao của chuỗi

thức ăn. Các loài động vật có vú, cá lớn

trong chuỗi thức ăn và động vật đáy có

xu hướng tích lũy PCB với hàm lượng

cao.

PCB có thể được phân hủy hay biến đổi

một phần trong một số loài động vật có

vú cũng như các loài bậc thấp như côn

trùng và các loài động vật không xương

sống, chim, cá.

Mô phỏng sự tích tụ PCB trong các sinh vật biển

(nồng độ PCB tính bằng mg/l hoặc mg/kg chất béo)

(Nguồn: http://worldoceanreview.com)

17

PCB có bị phân hủy trong môi

trường tự nhiên nhưng chậm.

Trong khí quyển, PCB có xu hướng

phản ứng với ozone và nước dưới tác

dụng của ánh sáng mặt trời. Kết quả của

các phản ứng này là nguyên tử clo bị

tách ra khỏi phân tử PCB. PCB chứa

càng nhiều nguyên tử clo thì phản ứng

xảy ra càng chậm.

Thời gian cần cho một nửa số lượng PCB

(ban đầu) bị phân hủy dao động từ 3,5

đến 83 ngày đối với các phân tử có 1

đến 5 nguyên tử clo.

Trong môi trường nước, phân tử PCB

bị phá vỡ do quá trình quang phân

(photolysis). Các phân tử PCB có số

nguyên tử clo từ 7 trở lên có thể hấp thụ

các bước sóng dài, nên tốc độ quang

phân của các phân tử này cao hơn các

phân tử PCB có ít nguyên tử clo hơn.

Trong vùng nước nông, dưới tác động

của ánh sáng mặt trời mùa hè, ước tính

thời gian bán phân hủy số lượng phân tử

PCB có chứa từ 1 đến 4 nguyên tử clo là

từ 17 đến 210 ngày. Quá trình quang

phân diễn ra chậm hơn vào mùa đông.

Trong môi trường đất và trầm tích,

PCB chủ yếu bị phân hủy bởi các vi sinh

vật. Sự phân hủy PCB phụ thuộc vào

nhiều yếu tố, bao gồm cả số lượng và vị

trí của các nguyên tử clo, nồng độ PCB,

các loại vi sinh vật, các chất dinh dưỡng

có sẵn và nhiệt độ. Mặc dù chậm, sự

phân hủy PCB bởi các vi sinh vật có thể

xảy ra ngay cả khi không có oxy trong

đất và trầm tích.

PCB có bị phân hủy trong môi trường không? 15


PCB không dễ dàng bị phân hủy mà có

xu hướng tồn tại bền vững trong mọi

thành phần môi trường.

Mức độ phân hủy hoặc chuyển hóa PCB

phụ thuộc vào số lượng và vị trí nguyên

tử clo.

Trong phòng thí nghiệm, so với phân tử PCB có nhiều nguyên tử clo, phân tử PCB

chứa ít nguyên tử clo hơn có khả năng tan trong nước cao hơn, điểm sôi thấp hơn

và dễ bị phân hủy hơn.

PCB có thời gian bán hủy trung bình trong đất, trầm tích, nước mặt khoảng 6 năm.

Ánh sáng mặt trời đóng vai trò quan trọng trong sự phân hủy của PCB trong không

khí, nước. Vi sinh vật xúc tiến quá trình phân hủy PCB trong đất, trầm tích.

18

PCB được đưa vào cơ thể người và

tích tụ trong cơ thể thông qua

những con đường chính sau:

(1) Tiêu hóa: PCB được đưa vào cơ thể

khi ăn uống thức ăn bị nhiễm PCB hoặc

nuốt không chủ định dầu và vật liệu có

PCB. Thức ăn là nguồn lây nhiễm PCB

phổ biến nhất cho con người thông qua

chuỗi thức ăn, đặc biệt với nguồn thức

ăn là cá ở những lưu vực bị nhiễm PCB

và các sản phẩm từ sữa bị nhiễm PCB.

So với các trường hợp nhiễm PCB qua

thức ăn, các trường hợp nhiễm PCB từ

nước uống ít gặp hơn do PCB ít tan

trong nước. Tuy nhiên PCB có thể bị rò

rỉ vào nguồn nước uống nếu sử dụng các

máy bơm dùng dầu cũ có PCB (khi máy

bơm hỏng, dầu có PCB có thể rò rỉ làm ô

nhiễm nước uống) hoặc nguồn nước đó

tiếp nhận PCB do rò rỉ, tràn đổ.

(2) Hô hấp: PCB được đưa vào cơ thể

khi hít phải khí, bụi bị nhiễm PCB.

(3) Tiếp xúc qua da: PCB được đưa

vào cơ thể khi tiếp xúc trực tiếp với dầu,

vật liệu có PCB.

(4) Truyền từ mẹ sang con: PCB cũng

được truyền từ mẹ sang con qua quá

trình mang thai hoặc cho con bú.

PCB được tìm thấy trong gan, mô tế

bào, não, da và máu, thậm chí cả

trong máu ở cuống rốn.

Con người có thể hấp thụ và tích

lũy PCB qua đường tiêu hóa


lũy PCB qua đường hô hấp

PCB được đưa vào cơ thể người bằng cách nào? 16


lũy PCB do tiếp xúc qua da

19

Trong số 209 cấu tử của PCB, có tới 12 PCB đồng phẳng có độ độc tương đương từ 0,00003 đến 0,1 lần so với cấu tử có tính độc cao nhất trong nhóm chất Dioxin. PCB thương mại được sử dụng là tập hợp nhiều cấu tử PCB, trong đó có cả các đồng phẳng này.

LD50 (hay nồng độ cần thiết để giết chết 50% một quần thể sinh vật trong điều kiện nhất định) của PCB đối với chuột qua đường miệng là 1 g/kg trọng lượng cơ thể.

TÁ

C Đ

ỘN

G C

ỦA

PC

B Đ

ẾN

SỨ

C K

HỎ

E

CO

N N

GƯ

ỜI

Phát sinh các khối u, ung thư

Tác động tới hệ nội tiết

Tác động tới hệ sinh sản

Tác động tới hệ tiêu hóa

Phát sinh các bệnh ngoài da

Tác động đến hệ miễn dịch

Tác động tới hệ thần kinh

PCB có thể tồn tại lâu dài trong mô mỡ

và tích lũy trong cơ thể, gây tác hại

nghiêm trọng đối với sức khỏe như ung

thư, tác động đến hệ nội tiết (rối loạn

nội tiết) và sự phát triển của trẻ nhỏ (ảnh

hưởng đến hệ thần kinh, chỉ số IQ).

Phơi nhiễm PCB có thể gây ra các bệnh

liên quan tới hệ thần kinh như tê liệt,

đau đầu, run rẩy chân tay. Phơi nhiễm

PCB có thể ảnh hưởng đến quá trình

sinh sản của con người, làm giảm khả

năng sinh sản của nữ giới và giảm số

lượng tinh trùng ở nam giới. PCB có liên

quan đến các chứng phát ban và ngứa,

đặc biệt là nguy cơ gây ung thư hệ tiêu

hoá, gan và da. Hàm lượng PCB trong

máu cao có thể liên quan tới bệnh ung

thư hệ bạch huyết. Một vài nghiên cứu

đã tìm ra mối quan hệ về liều lượng –

phản ứng giữa các hàm lượng PCB trong

huyết tương và u lympho không Hodgkin

(ung thư hạch không Hodgkin) là một

bệnh ung thư hệ bạch huyết.

Nhiều nghiên cứu cho thấy nếu phơi

nhiễm PCB diễn ra trong thời kỳ mang

thai và cho con bú có thể ảnh hưởng đến

sự sinh truởng và phát triển của trẻ sơ

sinh, dẫn đến phát triển chậm, cũng

như làm giảm khả năng miễn dịch.

PCB có độc không? 17

PCB là hóa chất có độc tính thuộc nhóm 1 là nhóm chất gây ung thư, được coi là “sát thủ vô hình” với sức khỏe con người.

Trong sản xuất cũng như sinh hoạt, khi tiếp xúc với các chất độc hại như PCB, dù trực

tiếp hay gián tiếp qua chuỗi thức ăn, PCB được tích tụ đến một ngưỡng nhất định mới

phát sinh ra các triệu chứng có thể nhận biết. Khi đó, việc điều trị là hết sức khó khăn

và hệ quả có thể ảnh hưởng đến thế hệ tiếp theo.

20

Nguyên nhân nào dẫn đến nhiễm độc PCB? 18

PCB & ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỨC KHỎE

Tại nơi làm việc:

Tiếp xúc với các thiết

bị điện như máy biến

áp, tụ điện có PCB.

Tiếp xúc với các loại

dầu và chất thải có

PCB như dầu cách

điện, dầu thủy lực.

Chịu ảnh hưởng của

sự cố liên quan đến

PCB.

Môi trường xung

quanh:

Ăn uống thức

ăn nhiễm PCB.

Hít thở không

khí có PCB tại

khu vực ô

nhiễm PCB.

Tiếp xúc với

đất, nước

nhiễm dầu rò rỉ

có PCB từ thiết

bị điện như

máy biến áp, tụ

điện, và các

thiết bị sử dụng

dầu cách điện,

dầu thủy lực cũ

khác.

Trong nhà:

Tiếp xúc với thiết bị

điện, điện tử cũ có

PCB.

Truyền từ mẹ sang

con qua quá trình

mang thai và cho

con bú.

21

PCB có thể gây ra các ảnh hưởng cấp

tính và mãn tính đối với sức khỏe.

Trong trường hợp cấp tính, cơ quan

đầu tiên bị PCB tác động là gan, gây

thương tổn như nổi mụn, cháy da và

bỏng mắt. Với trường hợp mãn tính,

PCB có thể tồn tại lâu dài trong mô mỡ

và tích lũy trong cơ thể, gây tác hại

nghiêm trọng đến sức khỏe như ung

thư, tác động đến hệ miễn dịch, hệ nội

tiết, hệ thần kinh, hệ sinh sản, hệ tiêu

hóa và sự phát triển của trẻ (ảnh

hưởng hệ thần kinh, chỉ số IQ). PCB

được tìm thấy trong gan, mô tế bào,

não, da và máu, thậm chí cả trong

máu ở cuống rốn. Nhiễm độc PCB đối

với người và động vật thường được biểu

hiện qua các triệu chứng sau:

1. Nhiễm độc cấp tính:

Chán ăn, buồn nôn, đau vùng

bụng, phù mặt và tay;

Bỏng da, trầy da, thay đổi cấu

trúc của da và móng tay;

Chức năng gan và hệ thống miễn

dịch thay đổi;

Đau đầu, suy nhược thần kinh,

hoa mắt, mất trí nhớ, hoảng loạn

và bất lực.

2. Nhiễm độc mãn tính:

Ban đỏ trên mặt, cổ, vai, cánh

tay, ngực và bụng (đặc biệt

quanh rốn và bìu);

Da trở nên khô và ngứa nhiều,

các mụn trứng cá không gây

viêm, các nang lông chứa bã

nhờn và keratin;

Bệnh toàn thân có các biểu hện

như viêm gan với chứng gan to,

rối loạn tiêu hóa, huyết niệu,

bỏng mắt, bất lực (thường là biến

chứng), biến đổi một số men

trong máu và triglyxerit.

Nhiễm độc PCB có biểu hiện gì? 19


Biểu hiện bị nhiễm độc PCB

trong vụ Yoshu 1968

Nhiễm độc mãn tính với nồng độ PCB dù nhỏ cũng có khả năng dẫn đến phá hủy

gan, rối loạn sinh sản và đặc biệt là biến đổi gen, gây hàng loạt bệnh nguy hiểm

như ung thư, quái thai, dị dạng và những vấn đề khác.

22

Con người có thể tiếp nhận bao nhiêu PCB? 20

Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo ngưỡng tiếp nhận vào cơ thể người có thể

chấp nhận được qua đường miệng với các PCB đồng phẳng tương tự Dioxin như sau:

Theo trọng lượng cơ thể TDI (tolerable daily intake): 2 x 10-3 ng/kg/ngày

Trung bình theo ngày MDI (mean daily intake): 49 x 10-3 ng/ngày

Quốc gia Ngưỡng tiếp nhận Đối tượng áp dụng

Ba Lan 0,818 µg/kg/ngày Trẻ nhũ nhi

Cộng hòa Slovakia 2,65 µg/kg/ngày Trẻ sơ sinh

Canada 1 µg/kg/ngày Áp dụng chung

Một số quốc gia trên thế giới đã đưa ra ngưỡng tiếp nhận ước tính hàng ngày đối

với tổng PCB (hỗn hợp nhiều đồng loại PCB giống và không giống dioxin) như sau:


Quy định về PCB trong thực phẩm như thế nào? 21

Ủy ban Châu Âu đã ban hành Quy định số 1881/2006 ngày 19/12/2006 về giới hạn

tối đa dư lượng Dioxin và các chất PCB tương tự Dioxin (WHO-PCDD/F-PCB-TEQ)

trong thực phẩm như sau:

Thực phẩm Giới hạn tối đa Thực phẩm Giới hạn tối đa

Thực phẩm từ lợn 1,5 pg/g chất béo Sữa và sản phẩm từ

sữa 4,0 pg/g chất béo

Thực phẩm từ gia

cầm 4,0 pg/g chất béo

Chất béo và dầu thực

vật 1,5 pg/g chất béo

Thực phẩm từ bò

và cừu 4,5 pg/g chất béo

Trứng và sản phẩm có

trứng 6,0 pg/g chất béo

23

Sau khi áp dụng biện pháp sơ cứu, nạn nhân cần được đưa đến bệnh viện để kiểm

tra và điều trị nếu nhận thấy có các triệu chứng nhiễm độc PCB.


Cần làm gì khi bị phơi nhiễm PCB? 22

Rửa bằng nước ấm

và xà phòng Chất lỏng có PCB

tiếp xúc với da

Chất lỏng có PCB

tiếp xúc với mắt

Rửa mắt với nước

ấm trong vòng 15

phút, và luôn giữ

mắt mở to

Chất lỏng có PCB

đi vào miệng và dạ

dày

Súc miệng với nước.

Không được uống

bất kỳ nước gì khác

và đến gặp bác sỹ

ngay

Tiếp xúc với môi

trường không khí

có nồng độ PCB

cao

Đưa người bị phơi

nhiễm ra khu vực

ngoài trời

Các loại tiếp xúc Sơ cứu

24

Sử dụng mặt nạ hô hấp với bộ lọc khí hữu cơ và bụi khi tiếp xúc

với PCB hoặc có sự cố tràn đổ dầu biến thế nhiễm PCB.

Không ăn và đặt thức ăn gần những thiết bị/vật liệu nhiễm hoặc

nghi ngờ nhiễm PCB.

Thay thế các thiết bị chiếu sáng sử dụng đèn huỳnh quang cũ

trong nhà, trường học và nơi làm việc. Loại bỏ và tránh không

tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị này.

Rửa tay bằng nước ấm và xà phòng sau khi tiếp xúc với thiết bị/

vật liệu nhiễm PCB.

Tránh ăn các loại cá, động vật vỏ cứng tại các nguồn nước bị

nghi nhiễm PCB. Khi chế biến cá cần loại bỏ da, chất béo, nấu

bằng cách nướng, bỏ lò để giảm lượng chất béo.

Tránh ăn các sản phẩm động vật nhiều chất béo như thịt đỏ,

gia cầm, các sản phẩm từ sữa, trứng,...nghi nhiễm PCB. Cắt bỏ

phần mỡ và chọn các phương pháp nấu ăn ít chất béo như:

nướng, quay, nấu áp suất cao. Tránh rán thịt bằng mỡ lợn hoặc

bơ.

Thay thế các đồ gia dụng cũ như tivi, tủ lạnh cũ từ trước năm

1979. Khi các thiết bị này có PCB, quá trình sử dụng có thể làm

rò rỉ một lượng nhỏ PCB vào không khí.

Sử dụng các phương tiện bảo hộ cá nhân thích hợp (ví dụ vật liệu

PPE) để bảo vệ da khỏi sự tiếp xúc trực tiếp với PCB.

Làm thế nào để tránh phơi nhiễm PCB? 23

25

Tránh các tụ điện và máy biến áp cũ: Các tụ điện và máy biến

áp cũ vẫn có thể chứa dầu có PCB trong quá trình hoạt động.

Tránh tiếp xúc hoặc chỉ tiếp xúc khi đã được trang bị các biện

pháp phòng hộ an toàn với các thiết bị này cho đến khi chắc

chắn chúng không có PCB.

Kiểm tra PCB đối với các sản phẩm cũ: Một số vật lệu dân dụng

cũ có sử dụng sơn, vữa trát, ván lợp nhựa đường, giấy hắc ín…

có thể có PCB (đôi khi ở mức độ cao). Liên lạc với cơ quan có

thẩm quyền về cách thức xác định và loại bỏ các sản phẩm này

nếu phát hiện thấy có PCB. Khi phát hiện thấy có PCB, tránh để

vật liệu tiếp xúc với da và lan truyền trong khu vực sử dụng cho

đến khi tình trạng được kiểm soát. Không tự động đốt các vật

liệu có PCB.

Lưu ý đến các khu công nghiệp cũ: PCB tại các cơ sở công

nghiệp, khu công nghiệp cũ có thể đã bị rò rỉ và phát thải ra

môi trường trước đó. Tìm hiểu lịch sử của nơi làm việc, các tòa

nhà và bãi thải cũ. Hạn chế tối đa các hoạt động tại khu vực

làm việc đã từng có các thiết bị điện, tụ điện, máy biến áp cũ.

Giảm bụi bẩn trong nhà: Đơn giản chỉ cần giữ nhà sạch sẽ giảm

nguy cơ tiếp xúc bụi ô nhiễm.


26

Đã có trường hợp nào nhiễm độc PCB chưa? 24

Có nhiều trường hợp nhiễm độc

PCB, bao gồm cả ngộ độc tập thể:

Năm 1915, lần đầu tiên các biểu hiện

do nhiễm độc PCB được phát hiện tại

công ty hóa chất Swann (Mỹ) sau khi

công ty này sử dụng PCB (chưa được

sản xuất thương mại chính thức) để sản

xuất vỏ đạn cho quân đội Hoa Kỳ và đã

để lại hàng loạt các di chứng sau đó.

Năm 1933, 23 trong số 24 công nhân

trong nhà máy của Công ty hóa chất

Swann xuất hiện mụn mủ trên mặt và

cơ thể, đồng thời có biểu hiện mệt mỏi,

mất cảm giác ngon miệng và các bệnh

ngoài da khác. Đây chính là những dấu

hiệu điển hình về nhiễm độc khi tiếp xúc

với PCB.

Năm 1936, một quan chức cấp cao của

sở Y tế công cộng Hoa Kỳ mô tả một

người phụ nữ và con của cô ấy đã bị nổi

mụn khắp cơ thể và tổn thương về da

do đơn thuần tiếp xúc với quần áo của

công nhân. Ngoài những tổn thương da,

các triệu chứng ngộ độc có hệ thống đã

xảy ra ở những công nhân làm việc

trong điều kiện không khí có PCB.

Năm 1968, vụ Yusho ở Nhật Bản đã

ghi nhận ngộ độc hóa chất với hơn

14.000 người, sau khi ăn dầu ăn chiết

xuất từ cám của hãng Kanemi Soko.

Dầu ăn sản xuất từ cám này đã bị

nhiễm PCB thông qua bộ phận trao đổi

nhiệt của dây chuyền sản xuất. Trong số

14.000 người này, có tới 1.853 người bị

phơi nhiễm PCB rất nặng, với các chứng

bệnh mãn tính suốt đời. Nhiều gia đình

ở tỉnh Fukuoka và Nagasaki mang các

chứng bệnh kỳ quái tập thể như chân

tay run rẩy, da nổi chàm,...

Em bé Nhật Bản bị nhiễm độc PCB

trong vụ Yoshu 1968

27


Năm 1979, một vụ nhiễm độc trên diện rộng tương tự

như vụ Yusho đã xảy ra tại Đài Loan (vụ Yuchen). Một

tai nạn máy móc đã làm chất PCB xâm nhập vào dầu

cám. Khoảng 2.000 người đã bị ngộ độc sau khi ăn

phải dầu cám bị nhiễm PCB.

Năm 1981, nhà khoa học Maroni và các cộng sự đã

báo cáo 15 trường hợp có triệu chứng của bệnh trứng

cá và/hoặc viêm nang lông và viêm da khi kiểm tra 80

công nhân tại các cơ sở sản xuất tụ điện tại Ý. Các

công nhân này đều đang làm việc ở môi trường có

nồng độ PCB từ 48 - 275 µg/m3 và có nồng độ PCB

trong máu dao động từ 300 - 500 ppb.

Năm 1996, nghiên cứu của các nhà khoa học tại Canada đã chỉ ra rằng phụ nữ ăn cá

ở Ngũ Đại hồ (Great Lake) sinh ra những đứa trẻ có triệu chứng phản xạ bất thường,

dấu hiệu tự kỷ và ít chú ý đến các kích thích thính giác và thị giác. Đây được coi là

hậu quả của việc xả thải PCB xuống sông River, Vịnh Green và Hồ Michigan thuộc Ngũ

Đại Hồ từ những năm 1954.

Năm 1999, sau khi xảy ra sự cố để 25 lít dầu máy biến áp có PCB chảy ra một khu

thu gom chất thải tái chế làm thức ăn cho gia súc, Chính quyền Bỉ đã tiến hành phân

tích 55.000 mẫu gia súc, gia cầm. Kết quả phân tích cho thấy nồng độ PCB tại một số

gia cầm cao hơn 100 lần so với ngưỡng cho phép tại Bỉ. Tổng chi phí để giải quyết

hậu quả này là hơn 1 tỷ đô la Mỹ.

Năm 2012, Chính quyền Oldenburg (Đức) đã phát hiện PCB có trong trứng gà tại

một trang trại chăn nuôi. Một số trứng này đã được bán ở các địa điểm khác nhau.

Mũi của cô bé bị chuyển

màu đen do hậu quả

nhiễm độc PCB trong vụ

Yuchen

28

Các nạn nhân của PCB được bồi thường thiệt hại ra sao? 25

Năm 1968, vụ tai nạn PCB nổi tiếng

Yusho đã làm ngộ độc trực tiếp trên

1.800 người và gây ảnh hưởng tới

14.000 người. Công ty Kanami Soko đã

sử dụng “Kaneclor 400” là sản phẩm

của công ty hoá chất Kanegafuchi làm

dung môi trong qui trình khử mùi dầu

cám. Năm 1982, tòa án tỉnh Fukuoka

công nhận 363 bệnh nhân nhiễm độc và

buộc hai công ty gây ô nhiễm dầu ăn là

Kanemi Soko và Kanegafuchi cùng

Chính phủ Nhật đền bù khoản bồi

thường 8,4 tỷ yên, trong đó chính phủ

Nhật chịu trách nhiệm thiếu sót trong

quản lý, không có biện pháp ngăn chặn

kịp thời tình trạng ô nhiễm để xây ra

trên diện rộng. Năm 1985, tòa thượng

thẩm tỉnh Fukuoka xác nhận 719 nạn

nhân khác và yêu cầu hai công ty hóa

chất nêu trên chi trả 3,3 tỷ yên và chính

phủ chi trả 1,4 tỷ yên. Từ đó đến nay,

các nạn nhân khác đang tiếp tục khởi

kiện Chính phủ và hai công ty gây ra

ngộ độc PCB.

Năm 1979, có khoảng 2000 sinh viên,

nhân viên thuộc trường Huei-ming

(Taichung, Đài Loan) bị ngộ độc thức

ăn có PCB trong dầu cám. Một khoản

ngân sách 151.000 đô la Mỹ đã được bố

trí ngay lập tức để hỗ trợ bồi thường

cho các nạn nhân. Hiện nay chính phủ

Đài Loan tiếp tục cân nhắc việc tiếp tục

hỗ trợ các nạn nhân PCB, trong đó bao

gồm cả chi phí kiểm tra PCB với mức chi

900 đô la Mỹ cho một xét nghiệm

Năm 2003, tòa án tại Anniston

(Alabana, Hoa Kỳ) đã đưa ra phán xét

vụ kiện Mosanto và công ty con là

Solutia với 20.000 nguyên đơn chịu ảnh

hưởng của PCB. Theo đó Mosanto bị

phạt 700 triệu đô la Mỹ, trong đó 600

triệu đô la dùng để bồi thường cho nạn

nhân bị nhiễm PCB. Ngoài việc bồi

thường bằng tiền mặt, một phòng khám

y tế - môi trường, cơ sở nghiên cứu ở

Anniston với chi phí 75 triệu đô la Mỹ sẽ

được thiết lập trong 20 năm để cung

cấp thuốc miễn phí theo đơn thuốc và

khám sức khỏe.

Hiện chưa có quy định cụ thể về

mức bồi thường thiệt hại đối với

người lao động và cộng đồng bị phơi

nhiễm PCB. Tuy nhiên khi xảy ra sự

cố phơi nhiễm PCB, ngoài chi phí

khắc phục sự cố môi trường, chi phí

bồi thường thiệt hại cho các nạn

nhân phơi nhiễm PCB là rất lớn.

29

Việt Nam chưa có chế độ trợ cấp và bồi thường cho người bị phơi nhiễm

PCB. Hiện tại có một số quy định về trợ cấp và bồi thường có liên quan sau:

Thông tư số 10/2003/TT-BLĐTBXH ngày 18/4/2003 của Bộ LĐTBXH về Hướng

dẫn việc thực hiện chế độ bồi thường và trợ cấp đối với người lao động bị tai nạn lao

động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp. Cụ thể:

Quyết định số 09/2008/QĐ-BYT ngày 20/2/2008 của Bộ Y tế quy định danh mục

các bệnh, dị dạng, dị tật có liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học/dioxin gồm

17 bệnh sau: Ung thư phần mềm, u lympho không Hodgkin, u lympho Hodgkin, ung

thư phế quản - phổi, ung thư khí quản, ung thư thanh quản, ung thư tiền liệt tuyến,

ung thư gan nguyên phát, bệnh đa u tủy xương ác tính, bệnh thần kinh ngoại biên

cấp tính và bán cấp tính, tật gai sống chẻ đôi, bệnh trứng cá do clo, bệnh đái tháo

đường type 2, bệnh Porphyrin xuất hiện chậm, các bất thường sinh sản, các dị dạng,

dị tật bẩm sinh (đối với con của người bị nhiễm chất độc hóa học/dioxin), và rối loạn

tâm thần.

Hiện tại các chế độ trợ cấp cho các nạn nhân phơi nhiễm chất độc hóa học/dioxin

mới chỉ được xác định đối với các trường hợp người có công với cách mạng (nạn

nhân chất độc màu da cam), chưa có quy định cụ thể với các trường hợp phơi nhiễm

chất độc hóa học khác.

Mức suy giảm khả

năng lao động Mức bồi thường Mức trợ cấp Điều kiện

Từ 81% trở lên hoặc

chết 30 tháng lương 12 tháng lương TNLĐ xảy ra do lỗi của

người sử dụng lao động

TNLĐ xảy ra lần nào thì bồi

thường, trợ cấp lần đó

Đối với bệnh nghề nghiệp

phải có kết luận của cơ

quan Pháp y

Trên 10% - dưới

81%

Cứ tăng 1% mức suy giảm được cộng

thêm 0,4 tháng tiền lương và trợ cấp

lương (nếu có)

5% - 10% 1,5 tháng lương 0,6 tháng lương


Nhiễm độc PCB tại Việt Nam được trợ cấp thế nào? 26

30

Có quy định gì về an toàn cá nhân khi tiếp xúc với PCB? 27

Ngày 29/12/2008, Bộ LĐTBXH đã

ra Quyết định số 68/2008/QĐ-

BLĐTBXH về trang bị phương tiện bảo

vệ cá nhân cho người lao động làm

nghề, công việc có yếu tố nguy hiểm,

độc hại. Trong đó, Danh mục trang bị

phương tiện bảo vệ cá nhân cho người

lao động làm nghề, công việc có yếu tố

nguy hiểm, độc hại đã quy định các lĩnh

vực công việc có thể tiếp xúc với PCB

như:

Thí nghiệm dầu, thay dầu, lọc dầu,

tái sinh dầu máy biến áp;

Xử lý nguyên liệu sản xuất sơn,

mực in (sàng sẩy hóa chất, lọc

dầu); nghiền sơn, nghiền mực; pha

sơn, lọc sơn, đóng hộp;

Làm việc ở các phòng thí nghiệm,

xét nghiệm, kiểm nghiệm hàng hóa

tiếp xúc với các loại hóa chất.

Quy định về yêu cầu sử dụng bảo

hộ cá nhân trong các điều kiện làm

việc có khả năng phơi nhiễm PCB

nêu trên chưa tính đến việc giảm

thiểu rủi ro khi tiếp xúc với PCB:

theo Quyết định này, khi làm các công

việc nguy hiểm nêu trên người lao động

cần sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân

bao gồm: quần áo vải dầy, mũ vải, khẩu

trang lọc hơi, khí độc, găng tay chống

xăng, dầu, mỡ, giầy vải chống dầu, ủng

cao su chống dầu, và xà phòng.

Trong khi chưa có tiêu chuẩn về bảo hộ

lao động cụ thể cho PCB, các yêu cầu

về an toàn khi tiếp xúc với PCB có thể

được tham khảo tại:

Tiêu chuẩn TCVN 5507:2002 (mục

8) về Hóa chất nguy hiểm - Quy

phạm an toàn trong sản xuất, kinh

doanh, sử dụng, bảo quản và vận

chuyển;

Thông tư liên tịch Bộ Lao động -

Thương binh và Xã hội - Bộ Y tế -

Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam

số 14/1998/TTLT-BLĐTBXH-BYT-

TLĐLĐVN về hướng dẫn việc tổ

chức thực hiện công tác bảo hộ lao

động trong doanh nghiệp, cơ sở

sản xuất kinh doanh.

PCB là loại hóa chất, hàng hóa và

chất thải nguy hại. Việc tiếp xúc với

PCB có tác động tiêu cực đến sức

khỏe và cần được coi là một nghề

độc hại, nguy hiểm.

Mặc dù vậy, Việt Nam chưa có quy

định cụ thể để bảo vệ an toàn cá

nhân khi tiếp xúc với PCB và bồi

thường thiệt hại cho các trường

hợp phơi nhiễm PCB.

31


Trách nhiệm của người sử dụng lao

động trong việc bố trí công việc có yếu

tố nguy hiểm, có hại, có nguy cơ gây tai

nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được

quy định trong Nghị định số 45/2013/NĐ

-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của

Bộ Luật Lao động về thời giờ làm việc,

thời giờ nghỉ ngơi và an toàn lao động,

vệ sinh lao động.

Cụ thể, người sử dụng lao động có trách

nhiệm:

Kiểm tra, đánh giá các yếu tố nguy

hiểm, có hại, đề ra các biện pháp

loại trừ, giảm thiểu các mối nguy

hiểm, có hại, cải thiện điều kiện lao

động, chăm sóc sức khỏe cho người

lao động;

Tổ chức đo lường các yếu tố có hại ít

nhất 01 lần trong một năm, lập hồ

sơ lưu giữ và theo dõi theo quy định

pháp luật;

Trang bị phương tiện kỹ thuật, y tế

để bảo đảm ứng cứu, sơ cứu kịp thời

khi xảy ra sự cố, tai nạn lao động;

Xây dựng phương án xử lý sự cố,

ứng cứu khẩn cấp và tổ chức đội cấp

cứu tại chỗ theo quy định pháp luật.

Đội cấp cứu phải được huấn luyện kỹ

năng và thường xuyên tập luyện.

Người sử dụng lao động có trách nhiệm gì? 28

Ban clo ở người do tác động của PCB

Mặc dù chưa có quy định cụ thể về

trách nhiệm của người sử dụng lao

động đối với việc quản lý PCB tại

doanh nghiệp, người sử dụng lao

động nên:

Tăng cường truyền thông về

PCB và các tác động của PCB

đến sức khỏe người lao động;

Chủ động nhận diện các thiết

bị, vật liệu có PCB;

Quản lý an toàn các thiết bị có

PCB hoặc nghi nhiễm PCB.

32

Có những cách nào để xác định PCB? 29

7


PCB không thể xác định được bằng mắt thường. Tùy theo mục đích và yêu cầu của việc xác định tồn lưu PCB trong môi trường nói chung và PCB trong thiết bị, vật liệu nói riêng, có thể sử dụng một trong các phương pháp thử nghiệm sau:

Phương pháp sàng lọc hồ sơ

Nguyên tắc: Các thiết bị, vật liệu chưa thay đổi thành phần từ khi sản xuất, có sử dụng dầu từ các công ty sản xuất PCB hoặc dầu thương mại có PCB là có PCB;

Ưu điểm: Tiết kiệm thời gian, chi phí;

Nhược điểm: Phải đảm bảo thiết bị không được thay thế, sửa chữa trong suốt quá trình sử dụng (nguyên gốc);

Ứng dụng: Sàng lọc, chỉ nhận diện thiết bị nguyên gốc có PCB.

Phương pháp thử nghiệm PCB đơn giản

Nguyên tắc: Dựa trên các đặc điểm của PCB hoặc thành phần clo trong PCB để phân biệt với dầu không có clo;

Ưu điểm: Tiết kiệm thời gian, chi phí;

Nhược điểm: Độ chính xác thấp;

Ứng dụng: Sàng lọc, nhận diện thiết bị, vật liệu không có PCB.

Phương pháp thử nhanh

Nguyên tắc: Oxy hóa clo hữu cơ (trong PCB) thành clo vô cơ (Cl-) và xác định PCB thông qua tổng clo;

Ưu điểm: Sử dụng thiết bị đo nhanh, tiết kiệm thời gian, chi phí, thuận tiện khi sử dụng tại hiện trường;

Nhược điểm: Độ chính xác, độ nhậy và chọn lọc thấp, chỉ có thể áp dụng với các mẫu có nồng độ PCB cao (lớn hơn 2 ppm);

Ứng dụng: Sàng lọc, nhận diện thiết bị không có PCB và nghi nhiễm PCB.

Phương pháp phân tích trong phòng thí nghiệm

Nguyên tắc: Sử dụng phương pháp sắc ký để phân tích thành phần và nồng độ của từng loại cấu tử PCB và nồng độ tổng PCB;

Ưu điểm: Phân tích được nhiều loại mẫu, độ chính xác, độ nhậy và tính chọn lọc cao;

Nhược điểm: Đắt tiền, tốn thời gian, yêu cầu cán bộ phân tích có hiểu biết và kỹ năng phân tích;

Ứng dụng: Xác định chính xác nồng độ PCB.

Phương pháp sử dụng bộ thử nhanh và phương pháp phân tích trong phòng thí nghiệm yêu cầu có thiết bị và được thực hiện bởi các cán bộ phân tích và đơn vị đã qua đào tạo.

33


Xác định PCB từ hồ sơ như thế nào? 30

Có 2 nhóm đối tượng nghi nhiễm dầu PCB cao nhất: (1) Thiết bị điện nguyên dạng (chưa thay dầu) và được sản xuất trước năm 2001 hoặc không rõ năm sản xuất và (2) thiết bị điện đã được thay dầu. Với nhóm 1, có thể căn cứ vào danh mục loại dầu thường sử dụng để xác định thiết bị đó có PCB không.

Các thiết bị điện chưa thay dầu có xuất xứ và/hoặc sử dụng các loại dầu thương mại dưới đây là thiết bị có PCB (theo danh mục của UNEP). Thiết bị không sử dụng dầu thương mại từ danh sách này không có nghĩa là không có PCB.

Danh sách đầy đủ các MBA và tụ điện có PCB tham khảo tại www.pops.org.vn

Xuất xứ Hãng sản xuất/

Loại MBA Dầu sử dụng

Liên xô cũ

ТНЗ, ТНЗП, ТНЗПУ, ТНЗС, ТНП, ТНПУ, ТНР, ТНРУ; ТНЗ-25/10; ТНЗ-40/10;...

Hexol, Santothern, Santovac, Sat-T-America, Siclonyl, Solvol, Sorol, Soval, Sovol, Sovtol, TCD

Mỹ

General Elect. (750kVA); Westinghouse (750kVA); General Electric (750kVA); Of. Elec. Tech. (25kVA); Of. Elec. Tech. (25kVA); UNELEC (250 kVA);

Apirorlio, Areclor, Arochlor, Arochlors, Aroclor/Arochlor(s), Arubren, Asbestol, Bakola 131,Biphenyl, Cloresil, Chlophen, Chloretol, Chlorextol,

Đức DL800Voltawerke; TC, C, IVDCL, CDsl;

Ask/Askarel/Askael, Auxol, Bakola, Biclor, Blacol, Chlorphen,

Ý Abestol, Aceclor, Adkarel, ALC, Apirolio, Diarol, Dicolor, Diconal, Disconon, DK,

Pháp TP, TXP, MiTR, ISITHP Elenex, Hywol, Non-Flamol, Olex-sf-d, Orophene, Pheaoclor, Pheneclor,

Anh Aroclor, Askarel ,Pyroclor, Inclor

Tây Ban Nha

Phenoclor, Pyralene

Tiệp TO Hexol ,Santothern, Santovac, Sat-T-America, Siclonyl, Solvol, Sorol, Soval, Sovol, Sovtol, TCD

Ba lan TAO, TO, TOC, TON, TOH, TOF, TOW

Chlorfin, Chlorinal/Chlorinol, Chlorinated biphenyl, Chlorinated diphenyl,

Nhật Electrophenyl, Inertenn, Kanechlor, Kaneclor, Kennechlor, pyralène, Santosol,

34

Các phương pháp thử nghiệm đơn giản dưới đây được thực hiện trên thiết bị, vật liệu

chưa được xác định có PCB hay không. Các thử nghiệm này không đòi hỏi các máy

móc phân tích chuyên dụng và chuyên gia phân tích. Các thử nghiệm này

nên được sử dụng ở giai đoạn khảo sát ban đầu bởi chúng không định lượng hàm

lượng PCB hay xác nhận chắc chắn sự có mặt của PCB.

Phương pháp thử tỷ trọng (mẫu dầu)

Phương pháp này dựa vào sự khác nhau về tỷ trọng của dầu có PCB và nước. Nếu dầu

có PCB thì tỷ trọng sẽ lớn hơn nước do đó sẽ chìm xuống trong khi đó dầu khoáng thì

nhẹ hơn nước. Phương pháp này chỉ phù hợp khi hàm lượng PCB có trong dầu tương

đối cao (trên 300 ppm).

Có thể tiến hành phương pháp này như sau:

Rót một ít nước vào ống nghiệm 10 ml;

Cho một vài giọt dầu vào ống nghiệm;

Giữ yên ống nghiệm một lúc, sau đó quan sát lớp dầu, nước.

Nếu lớp dầu lắng xuống đáy của ống nghiệm chứng tỏ tỷ

trọng của dầu lớn hơn 1 và dầu này có thể có PCB. Nếu lớp

dầu nổi lên trên bề mặt nước thì đây có thể là dầu khoáng

(hoặc dầu có PCB ở nồng độ < 300 ppm) có tỷ trọng nhỏ

hơn 1.

Phương pháp

thử tỷ trọng

Thử nghiệm PCB đơn giản như thế nào? 31

Phương pháp thử sự có mặt của clo (mẫu dầu)

Phương pháp này kiểm tra sự có mặt của clo trong mẫu dầu để từ đó xác định sự có

mặt của PCB. Sự có mặt của PCB được xác định thông qua quan sát màu sắc của

ngọn lửa khi đốt mẫu dầu cần thử trên sợi dây đồng. Clo sẽ làm ngọn lửa có màu

xanh khi dầu được đốt trên sợi dây đồng. Việc đổi màu này chứng tỏ trong mẫu dầu

có thể có PCB vì loại dầu có PCB có chứa clo trong khi dầu khoáng thông thường lại

không chứa clo.

35

PCB đang được kiểm kê với đối tượng nào? 32

Trong khuôn khổ dự án quản lý PCB tại Việt Nam, các loại thiết bị điện (máy biến áp,

tụ điện, TU/TI, các loại thiết bị công nghiệp sử dụng cơ cấu nâng hạ và các loại dầu

tái chế là đối tượng cần lấy mẫu, phân tích và kiểm kê PCB). Thứ tự ưu tiên lấy mẫu

phân tích PCB đối với các máy biến áp, TU/TI và dầu lưu giữ tại chỗ được trình bày

dưới đây.


Nhóm đối tượng Thứ tự ưu tiên lấy mẫu phân tích

Nhóm 1. Sử dụng dầu nguyên gốc, sản xuất từ năm 2001 trở về trước hoặc không có nhãn mác

1 Thiết bị thuộc danh mục UNEP (câu 30)

2 Thiết bị không thuôc danh mục UNEP

Nhóm 2. Sử dụng dầu không nguyên gốc

3 Thiết bị rò rỉ, gần trường học, bệnh viện, tòa nhà, khu vui chơi giải trí, chợ (khoảng cách dưới 500 m)

4 Thiết bị rò rỉ không thuộc nhóm trên (3)

5 Thiết bị kín thuộc hệ thống truyền tải

6 Thiết bị kín thuộc nhà máy điện

7 Thiết bị kín thuộc hệ thống phân phối được đặt tại tỉnh, thành phố đông dân (trên 1000 người/m2)

8 Thiết bị còn lại không thuộc nhóm trên (3-7)

Nhóm 3. Sử dụng dầu nguyên gốc, sản xuất trong nước sau năm 2001

9 Thiết bị gần trường học, bệnh viện, tòa nhà, khu vui chơi giải trí, chợ (khoảng cách dưới 500 m)

10 Thiết bị còn lại không thuộc nhóm trên (9)

Việc xác định PCB trong các tụ điện được áp dụng theo phương pháp sàng lọc từ hồ

sơ (do không thay dầu) và chỉ lấy mẫu phân tích với các tụ đện không còn sử dụng.

Thứ tự lấy mẫu phân tích và kiểm kê với máy biến áp, TU/TI

Nhóm đối tượng Thứ tự ưu tiên lấy mẫu phân tích

Dầu tuần hoàn, tái sử dụng, dầu thải từ các thiết bị điện

1 Dầu lưu giữ gần trường học, bệnh viện, tòa nhà, khu vui chơi giải trí, chợ (khoảng cách dưới 500 m)

2 Dầu lưu giữ còn lại, có lượng lưu giữ từ cao xuống thấp

Thứ tự lấy mẫu phân tích và kiểm kê với dầu lưu giữ tại chỗ

36

Chuẩn bị trước khi lấy mẫu kiểm kê PCB như thế nào? 33

Trước khi lấy mẫu dầu máy biến áp cần xác nhận đúng máy cần lấy mẫu.

Trong trường hợp lấy mẫu khi máy biến áp đang hoạt động phải tuân thủ hướng

dẫn, quy định an toàn tại nơi lấy mẫu.

Chỉ lấy mẫu khi có mặt kỹ sư điện phụ trách trạm/khu

vực. Cần đặc biệt chú ý khi thao tác với máy biến áp lớn

vì áp suất thường lớn. Người thao tác không nên ở vị trí

đối diện với van xả dầu.

Vị trí lấy mẫu là qua van xả dầu ở đáy máy biến áp hoặc

qua nắp đổ dầu bằng cách sử dụng bơm tay. Không nên

lấy mẫu ở bình giãn nở vì mẫu không mang tính đại diện.

Điền thông tin vào phiếu lấy mẫu. Khi lấy mẫu cần đặt khay

kim loại dưới van xả.

Đặt túi/thùng đựng rác thải, vật liệu hút/hấp phụ dầu, giấy

và giẻ lau ngay bên cạnh vị trí lấy mẫu.

Mặc trang phục bảo hộ (quần áo, mũ, găng tay, kính, khẩu

trang, giày/ủng). Cần có sự giúp đỡ của cộng sự, không

được thực hiện lấy mẫu một mình.

Nếu không thể lấy mẫu khi máy đang hoạt động thì phải

tắt máy. Cần xin ý kiến người vận hành trước khi tắt

máy. Nếu không được phép tắt máy và không thể lấy

mẫu thì ghi chú vào phiếu lấy mẫu.

37

Lấy mẫu kiểm kê PCB với máy biến áp như thế nào? 34

Dùng giẻ lau sạch van. Dùng mỏ lết mở van, ốc cho đến khi có

dầu chảy thành dòng nhỏ thì dừng lại. Dùng khay hứng để loại

bỏ dầu cặn ban đầu.

Sau khi đã hoàn thành các bước chuẩn bị, công tác lấy mẫu dầu máy biến

áp như sau:

Mở chai đựng mẫu và giữ ở dưới van xả (lưu ý phải đeo

găng tay). Lấy lượng mẫu khoảng 20 - 50 ml, sau đó đóng

van lại. Cần lưu ý tránh dầu chảy ra ngoài trong suốt quá

trình lấy mẫu và phải có khay hứng ngay bên dưới. Nếu lấy

mẫu qua nắp đổ dầu thì dùng pipet hút đủ lượng dầu cần lấy

rồi cho chảy vào chai đựng mẫu.

Sau khi lấy đủ lượng mẫu, đóng nắp chai mẫu lại và dùng giẻ

lau lau sạch dầu dính xung quanh chai. Dán 2 nhãn giống nhau

(có thể kèm theo phiếu thông tin mẫu): một nhãn lên máy biến

áp vừa lấy mẫu và một nhãn lên chai đựng mẫu, đảm bảo các

thông tin sau được nhận diện gồm tên chủ sở hữu máy, công

suất máy, mã kiểm kê (nếu có), mã số của mẫu, năm sản xuất,

nhà sản xuất, vị trí đặt máy, ngày lấy mẫu. Đặt chai đựng mẫu

vào giá. Khi các giá này đầy thì đặt vào thùng đựng mẫu.

Hoàn tất việc lấy mẫu

Lau sạch miệng van xả bằng giẻ lau. Kiểm tra kỹ và đảm bảo van đã được

khóa chặt, không bị rỉ dầu ra ngoài;

Dùng giẻ lau, giấy, vật liệu hấp phụ làm sạch các vết dầu rơi vãi hay bị đổ,

tràn ra ngoài. Sau đó, dùng dung môi n-hexan để rửa và lau sạch lại bằng giẻ.

Giấy và giẻ lau sau đó phải được bỏ vào túi/thùng đựng rác thải nguy hại;

Kiểm tra phiếu điền thông tin lấy mẫu, đảm bảo các thông tin đã được điền

đầy đủ và chính xác;

Thu dọn hiện trường sạch sẽ.


38

Lấy mẫu kiểm kê PCB với tụ điện như thế nào? 35

Do tụ điện được thiết kế kín hoàn toàn nên chỉ có thể lấy mẫu bằng cách phá vỏ.

Chính vì lý do này, việc lấy mẫu và phân tích chỉ thực hiện trên các tụ điện đã thải

loại. Nếu có nhiều tụ điện của cùng một seri, chỉ cần lấy 2 mẫu đại diện của seri này.

Lấy mẫu tụ điện lớn Cắt, khoan, trích lớp vỏ tụ điện (chú ý: để

tránh dầu có PCB chảy ra ngoài, phải chọn vị

trí cắt, khoan, trích phù hợp và kích thước

không quá lớn, đủ để lấy mẫu bằng pipet);

Lấy mẫu dầu PCB trong tụ điện bằng pipet loại

dùng 1 lần. Gắn kín bằng keo epoxy sau khi lấy

mẫu xong;

Mẫu sau khi lấy phải được bảo quản và đưa

đến các phòng thí nghiệm phân tích PCB để

thực hiện phân tích.

Lấy mẫu tụ điện nhỏ

Trải tấm lót thấm dầu lên sàn nơi thao tác và chuẩn bị sẵn khay hứng dầu (bằng

inox là tốt nhất);

Dùng cưa sắt cắt xung quanh đỉnh vỏ tụ điện;

Nhấc phần đỉnh tụ điện ra để kéo cuộn dây ra ngoài;

Dùng dụng cụ cạy khoảng 1 cm3 lớp cách điện và lớp tiếp xúc;

Lấy mẫu bằng pipet dùng 1 lần hoặc dụng cụ lấy mẫu nhỏ phù hợp;

Mẫu sau khi lấy phải được bảo quản và đưa đến các phòng thí nghiệm phân tích

PCB để thực hiện phân tích.

Trong hỗn hợp nước và dầu chỉ cần xác định PCB trong pha dầu.

Do là loại hóa chất kỵ nước và có tính không phân cực, PCB sẽ tập trung ở trong pha

dầu. Nồng độ PCB xác định được trong pha dầu được coi là nồng độ PCB trong hỗn

hợp nước và dầu.

Xác định nồng độ PCB trong hỗn hợp nước và dầu

như thế nào? 36

39

Các quy định nào về phân tích PCB tại Việt Nam? 37

Hiện nay, Việt Nam đã ban hành các TCVN sau đây về phân tích PCB:

TCVN 8170-1:2009 (EN 1528-

1:1996), Phần 1: Yêu cầu chung

Các phương pháp xác định các dư lượng thuốc

bảo vệ thực vật và các chất PCB trong các sản

phẩm thực phẩm chứa chất béo

TCVN 8170-2:2009 (EN 1528-

2:1996), Phần 2: Chiết chất béo, thuốc

BVTV, PCB và xác định hàm lượng chất

béo

Các quy trình chiết tách chất béo có chứa thuốc

bảo vệ thực vật và các dư lượng PCB từ các

nhóm khác nhau của thực phẩm chứa chất béo

TCVN 8170-3:2009 (EN 1528-

3:1996), Phần 3: Phương pháp làm

sạch

Các phương pháp làm sạch mẫu phân tích, bao

gồm loại bỏ mỡ và các lipid có thể gây nhiễu

TCVN 8170-4:2009 (EN 1528-

4:1996), Phần 4: Phương pháp xác

định, phép thử khẳng định và các qui

trình khác

Hướng dẫn về một số kỹ thuật được khuyến

cáo để xác định dư lượng thuốc BVTV và các

hợp chất PCB trong thực phẩm chứa chất béo,

các phép thử khẳng định và đưa ra quy trình

làm sạch để loại lipit khi phân tích mẫu có hàm

lượng chất béo cao.

1

2

3

4

TT Tên Tiêu chuẩn Việt Nam Nội dung

5

TCVN 8061:2009 về chất lượng đất,

xác định hóa chất bảo vệ thực vật clo

hữu cơ và polyclo biphenyl - Phương

pháp sắc ký khí với Detector bẫy

electron

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp định

lượng PCB dựa trên 7 cấu tử PCB, áp dụng cho

mọi loại đất và dưới các điều kiện quy định

trong tiêu chuẩn này, có thể đạt được giới hạn

phát hiện từ 0,1 µg/kg đến 0,4 µg/kg.

Trong trường hợp hỗn hợp nhiều chất lỏng từ nhiều nguồn khác nhau được thu

gom về cùng một bể chứa nhưng chúng không hòa trộn hoàn toàn với nhau, khi đó

hỗn hợp chất lỏng có thể cho các nồng độ PCB khác nhau. Hỗn hợp chất lỏng sẽ

được tiêu hủy theo các yêu cầu áp dụng cho mức nồng độ PCB cao nhất phát hiện

được trong hỗn hợp chất lỏng.

Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam đang phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để xây

dựng và ban hành 2 tiêu chuẩn về “phân tích PCB trong dầu” và “phân tích PCB trong

đất/trầm tích”. Dự kiến 2 tiêu chuẩn này sẽ được ban hành vào đầu năm 2015.


38 Một hỗn hợp chất lỏng có thể cho các nồng độ PCB

khác nhau không?

40

Có các phương pháp phân tích PCB trong phòng thí

nghiệm nào? 39

Các phương pháp phân tích PCB trong phòng thí nghiệm gồm có: phân tích công cụ

(phương pháp sắc ký khí), phân tích hóa học (phương pháp điện hóa và so màu) và

phân tích hóa sinh (ELISA – hấp thụ miễn dịch liên kết enzyme)

Phân tích công cụ Phân tích hóa học Phân tích hóa sinh

Ứng

dụng

Phạm vi ứng dụng

rộng rãi đối với hầu

hết các loại mẫu môi

trường, sinh vật

Chủ yếu ứng dụng

cho mẫu nước, dầu

hoặc các mẫu thể

rắn

Chủ yếu là các mẫu

nước hoặc các mẫu thể

rắn nhưng ít đòi hỏi phải

qua xử lý mẫu phức tạp

Ưu

điểm

Phân tích được nhiều

loại mẫu (phạm vi ứng

dụng rộng)

Độ chính xác, độ nhạy

(giới hạn phát hiện cỡ

chục ng/kg) và tính

chọn lọc cao, có thể

phân tích được nhiều

chất đồng loại

Lượng mẫu tiêu tốn ít

Là phương pháp tiêu

chuẩn

Đơn giản trong

thao tác và xử lý

mẫu, dễ sử dụng

Thời gian phân tích

nhanh

Hiệu quả kinh tế

cao

Sử dụng linh hoạt

ngoài hiện trường

Độ nhạy cao (giới hạn

phát hiện cỡ 0,05 – 5

ppm)

Đơn giản trong thao tác

và xử lý mẫu, dễ sử dụng

Thời gian phân tích

nhanh. Trong một số

trường hợp, hiệu quả

kinh tế hơn phương pháp

hoá học

Nhược

điểm

Chi phí phân tích cao,

cần nhiều thời gian

phân tích và quy trình

phân tích phức tạp

Đòi hỏi kỹ năng phân

tích và cán bộ phân

tích có trình độ

Không thể phân tích

được ngoài hiện

trường

Chỉ có thể áp dụng

với các mẫu có

nồng độ PCB cao >

2 ppm, kết quả

mang tính chất định

tính và bán định

lượng

Độ chính xác, độ

nhạy và chọn lọc

thấp vì phụ thuộc

vào hóa chất, dụng

cụ và bộ thử của

hãng sản xuất

Chỉ có độ chính xác

trong một khoảng nồng

đô nhất định từ 0,03 - 1

ppm (kết quả phân tích

mang tính chất bán định

lượng)

Độ chọn lọc kém, không

phù hợp với các mẫu có

nền phức tạp

Kém linh hoạt vì phụ

thuộc vào hóa chất, dụng

cụ và bộ thử của hãng

sản xuất

41

Việc lấy mẫu, phân tích PCB cần được thực hiện bởi các phòng thí nghiệm đảm bảo

một trong các năng lực sau:

1. Có chứng chỉ VILAS đổi với chỉ tiêu PCB phù hợp

2. Được xác nhận đủ năng lực quan trắc môi trường theo nghị định số 27/2013/

NĐ-CP và Thông tư số 42/2013/TT-BTNMT

3. Được Tổng cục Môi trường xác nhận có đủ năng lực và phương pháp phân tích

PCB phù hợp.

Danh sách các phòng thí nghiệm phân tích PCB đã đạt kết quả phân tích tốt trong

đợt kiểm tra liên phòng thí nghiệm năm 2011 và năm 2013 của Dự án quản lý PCB

tại Việt Nam:

Cơ quan nào phân tích được PCB? 40

Có thể thay thế dầu có PCB được không? 41

Hoàn toàn có thể thay thế các loại dầu có PCB bằng các loại dầu sau: Silicon,

hydrocarbon béo, Poly-a-olefin (hydrocarbon tổng hợp), chlorinated benzenes, esters

(hỗn hợp của pentaerithritol và acid béo)...

Tên cơ sở Địa chỉ

Công ty thí nghiệm điện Miền Nam – TCT Điện lực Miền Nam

22 BIS Phan Đăng Lưu, phường 6, quận Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh

Công ty TNHH Một thành viên Khoa học Công nghệ Hoàn Vũ

112A Lương Thế Vinh, quận Tân Phú, Tp. Hồ Chí Minh

Trung tâm Công nghệ Môi trường TP. HCM - Viện Công nghệ Môi trường - Viện KHCN Việt Nam

Số 1 Mạc Đĩnh Chi, quận 1, Tp. Hồ Chí Minh

Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Môi trường và Phát triển Bền vững (CETASD)

334 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội

PTN Độc học Môi Trường - Viện Môi trường và Tài nguyên (IER)

142 Tô Hiến Thành, quận 10, Tp. Hồ Chí Minh

PTN Giám sát và Phân tích Môi Trường - Trạm Quan trắc và Phân tích Môi trường Lao động - Viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ Lao động

99 Trần Quốc Toản, Hoàn Kiếm, Hà Nội

PTN Nông sản Thực phẩm - Công ty Intertek Việt Nam

KĐT Nam Sông Cần Thơ, quận Cái Răng, Tp.Cần Thơ

PTN Phân tích Độc chất Môi trường - Viện Công nghệ Môi trường - Viện KHCN Việt Nam

Nhà A30, 18 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội

Phòng phân tích PCB - Trung tâm Kỹ thuật Môi trường và An toàn Hóa chất

Số 2 Phạm Ngũ Lão, Hoàn Kiếm, Hà Nội


42

Thông tin về thành phần và nồng độ PCB (nếu có) sẽ được xác định trên nhãn hóa

chất và phiếu an toàn hóa chất (MSDS) được nhà sản xuất cung cấp kèm với hàng

hóa, thiết bị nhập khẩu. Khi không có nguồn thông tin này, cần lấy mẫu và phân tích

xác định nồng độ PCB.

Nhãn hóa chất Phiếu an toàn hóa chất

Tên hóa chất;

Tên cơ sở sản xuất;

Thành phần cơ bản của hóa

chất;

Nồng độ

của các hóa

chất;

Biểu trưng

nguy hiểm

theo tiêu

chuẩn;

Thông báo

nguy hiểm (hazard statement)

theo tiêu chuẩn;

Yêu cầu ngăn ngừa rủi ro.

(precaution).

Thông tin của công ty;

Tên sản phẩm;

Thành phần các chất nguy hiểm;

Nhận dạng đặc

tính nguy hiểm

về vật lý, cháy

nổ, sức khỏe,

môi trường, ...

Yêu cầu lưu

giữ, vận

chuyển, thải

bỏ;

Biện pháp sơ

cứu, xử lý sự cố và ứng phó khẩn

cấp;

Các đề phòng đặc biệt.

Làm thế nào để biết hàng nhập khẩu có PCB? 42

Cuối năm 2007, Công ty cổ phần Đầu tư Cửu Long Vinashin đăng ký tờ khai tại

cảng Cái Lân lô hàng thiết bị điện gồm 40 máy biến áp đã qua sử dụng tại Hàn

Quốc theo tờ khai số 203 ngày 14/11/2007. Đây là một phần trong số các thiết bị

do công ty tự tháo dỡ, thanh lọc sau khi mua lại toàn bộ 2 nhà máy nhiệt điện tại

Seoul phục vụ lắp đặt thi công dự án nhiệt điện Sông Hồng tại Nam Định do Tập

đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) làm chủ đầu tư. Sau khi lô hàng

về đến cảng Cái Lân, qua kiểm tra, làm thủ tục nhập khẩu, các ngành chức năng

của tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện trong số các máy biến áp được nhập khẩu có 1

máy có nồng độ PCB vượt tiêu chuẩn cho phép. Do đó, lô hàng không đủ điều

kiện thông quan và bị tạm giữ tại cảng Cái Lân để chờ quyết định xử lý.


43

Việt Nam tham gia Công ước Basel về kiểm

soát, vận chuyển qua biên giới các chất thải

nguy hiểm và việc tiêu hủy chúng, đồng thời

cũng tham gia công ước Stockholm về các

chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (trong đó

có PCB) với mục đích bảo vệ sức khỏe con

người và môi trường trước rủi ro từ các chất

ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy.

Theo hai công ước này, việc xuất nhập khẩu các chất thải nguy hiểm, các

chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (trong đó có PCB) chỉ được thực hiện

với mục đích quản lý chất thải an toàn.

Chính phủ Việt Nam hướng tới mục tiêu cấm xuất nhập khẩu và sử dụng mới các

thiết bị và vật liệu có PCB. Bộ Tài nguyên và Môi trường là đơn vị xác nhận điều

kiện xuất nhập khẩu PCB. Việc xuất nhập khẩu PCB tuân theo quy trình của Tổng

cục Hải quan.

Có được phép xuất nhập khẩu PCB không? 43

Xuất khẩu PCB từ Việt Nam phải tuân theo quy định gì? 44

Không có văn bản riêng cho việc xuất khẩu PCB và các thiết bị, vật liệu,

chất thải có PCB.

Xuất khẩu chất thải có PCB thuộc phạm vi quy định của Thông tư 12/2011/TT-

BTNMT ngày 14/4/2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về Quản lý chất

thải nguy hại. Theo đó: “Khi có nhu cầu xuất khẩu CTNH để xử lý ở nước ngoài,

chủ nguồn thải CTNH có trách nhiệm tuân thủ Công ước Basel về kiểm soát vận

chuyển xuyên biên giới các chất thải nguy hại và việc tiêu huỷ chúng theo quy định

tại Phụ lục 5”. Phụ lục 5 gồm 2 phần, phần A quy định đăng ký xuất khẩu CTNH,

phần B quy định nội dung hồ sơ vận chuyển xuyên biên giới.

Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường là đơn vị chịu trách nhiệm cấp

văn bản chấp thuận đăng ký xuất khẩu CTNH.

PCB và các thiết bị, vật liệu,

chất thải có PCB chỉ được

phép xuất nhập khẩu khi

được sự đồng ý của Bộ Tài

nguyên và Môi trường.


44

Nhập khẩu PCB và các thiết bị, vật

liệu chất thải có PCB phải tuân thủ

điều kiện, phải được Tổng cục Môi

trường chấp thuận bằng văn bản.

Nhập khẩu PCB cần tuân thủ theo:

Thông tư 01/2006/TT-BCN do Bộ

Công nghiệp (nay là Bộ CT) ban hành

ngày 11/4/2006 hướng dẫn việc quản lý

xuất khẩu, nhập khẩu hóa chất độc hại

và sản phẩm có hóa chất độc hại, tiền

chất ma tuý, hóa chất theo tiêu chuẩn

kỹ thuật thuộc dạng quản lý chuyên

ngành của Bộ Công nghiệp và Thông tư

số 10/2006/TT- BCN do Bộ Công

nghiệp ban hành ngày 01/12/2006 sửa

đổi Khoản 3 Mục II Thông tư số

01/2006/TT- BCN. PCB và các hợp chất

có PCB là hóa chất nhập khẩu có điều

kiện thuộc phụ lục 3 của Thông tư số

01/2006/TT- BCN.

Thông tư số 43/2010/TT-BTNMT

ngày 29/12/2010 về việc Quy định Quy

chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường,

trong đó ban hành 03 quy chuẩn kỹ

thuật quốc gia về môi trường đối với phế

liệu nhập khẩu: (i) QCVN 31:2010/

BTNMT - Phế liệu sắt, thép nhập

khẩu; (ii) QCVN 32:2010/BTNMT - Phế

liệu nhựa nhập khẩu; (iii) QCVN

33:2010/BTNMT - Phế liệu giấy nhập

khẩu. Theo đó, phế liệu sắt, thép nhập

khẩu không được phép có tạp chất nguy

hại.

Thông tư 40/2011/TT-BCT quy định

về khai báo hóa chất áp dụng đối với tổ

chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hóa

chất (kể cả nhập khẩu hóa chất vào khu

chế xuất) thuộc Danh mục hóa chất phải

khai báo quy định tại Phụ lục V Nghị

định số 26/2011/NĐ-CP. Thông tư quy

định Đối với hóa chất nguy hiểm quy

định tại Phụ lục V Nghị định số 26/2011/

NĐ-CP phải lập Phiếu an toàn hóa chất.

PCB là hóa chất độc hại theo nghị định

26/2011/NĐ-CP (mã số hải quan

271091).

Thông tư liên tịch 34/2012/TTLT-

BCT-BTNMT ngày 15/11/2012 hướng

dẫn về điều kiện nhập khẩu làm nguyên

liệu sản xuất. 1. Theo đó, phế liệu phải

thuộc Danh mục phế liệu được phép

nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất do

Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành

đồng thời phải đáp ứng Quy chuẩn kỹ

thuật quốc gia về môi trường đối với phế

liệu nhập khẩu hoặc các yêu cầu về mô

tả phế liệu tương ứng trong Danh mục

phế liệu được phép nhập khẩu.

Thông tư số 01/2013/TT-BTNMT

ngày 28/1/2013 quy định về phế liệu

được phép nhâp khẩu làm vật liệu sản

xuất. Theo đó, phế liệu phải được làm

sạch để loại bỏ chất thải, những loại vật

liệu, vật phẩm, hàng hóa cấm nhập khẩu

theo quy định của pháp luật Việt Nam và

các điều ước quốc tế mà nước CHXHCN

Việt Nam là thành viên.

Nhập khẩu PCB tại Việt Nam phải tuân theo quy định gì? 45

45

XUẤT NHẬP KHẨU PCB – VẬN CHUYỂN PCB

Có được phép vận chuyển PCB không? 46

PCB phải được vận chuyển an toàn

với sự giám sát của cơ quan quản

lý nhà nước.

Việc cấp phép lưu giữ, vận chuyển PCB

và các thiết bị, vật liệu, chất thải có

PCB sẽ tùy theo tính năng sử dụng của

PCB vào thời điểm xin cấp phép.

Bộ Tài nguyên và Môi trường

quản lý việc lưu giữ, vận chuyển

chất thải có PCB như một loại chất

thải nguy hại. Tổng cục Môi trường,

Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh (Sở tài

nguyên và Môi trường hoặc Chi cục

Bảo vệ môi trường nếu được phân

cấp) có trách nhiệm cấp phép quản

lý chất thải nguy hại, trong đó có

PCB.

Bộ Công an quản lý việc vận

chuyển PCB và các thiết bị, vật liệu

có PCB như hàng hóa nguy hiểm.

Giấy phép vận chuyển sẽ do Cục

Cảnh sát cấp.

Theo quy định của Liên hiệp quốc, khi vận chuyển PCB cần có

biển báo như hình bên, mỗi chiều ít nhất là 250 mm, đường kẻ

khung màu đen cách mép 12,5 mm, nửa trên gồm 7 sọc đen,

nửa dưới có số 9, màu đen (cao ít nhất là 25 mm) và mã UN

của loại hóa chất (cao ít nhất là 65 mm). Phương tiện vận

chuyển hàng hóa nguy hại phải có biển báo ít nhất ở hai phía

đối diện và phải dễ nhìn, đặc biệt khi xếp và dỡ hàng. Khi vận

chuyển nhiều thùng hoặc nhiều loại hàng nguy hiểm, biển báo

phải được đặt tại mỗi thùng.

Việt Nam quy định dấu hiệu nhận biết khi vận chuyển gồm biểu

trưng nguy hiểm và báo hiệu nguy hiểm, được dán ngoài mỗi

kiện hàng và hai bên phương tiện vận chuyển. Biểu trưng nguy

hiểm kích thước 100 x 100 mm (cho kiện hàng), 250 x 250 mm

(cho container), và 500 x 500 mm (cho phương tiện). Báo hiệu

nguy hiểm màu vàng cam, 300 x 500 mm, ghi mã UN2315 với

chất lỏng có PCB hoặc UN3432 với chất rắn có PCB, đặt dưới

biểu trưng nguy hiểm.

UN 2315

UN 2315

Thiết bị vận chuyển PCB cần có dấu hiệu gì? 47

UN 3432

46

Văn bản nào quy định về vận chuyển PCB tại Việt Nam? 48

Vận chuyển PCB và vật liệu có PCB như một loại hàng hóa nguy hiểm thuộc

trách nhiệm quản lý của Bộ Công an và được quy định tại:

Nghị định số 104/2009/NĐ-CP ngày 9/11/2009 của Chính phủ quy định danh

mục hàng nguy hiểm và vận chuyển hàng nguy hiểm bằng phương tiện giao

thông cơ giới đường bộ;

Nghị định số 29/2005/NĐ-CP ngày 10/3/2005 của Chính phủ quy định danh mục

hàng nguy hiểm và vận chuyển hàng nguy hiểm bằng phương tiện giao thông

cơ giới đường thủy nội địa.

Thông tư số 35/2010/TT-BCA ngày 11/10/2010 về việc quy

định cấp giấy phép vật liệu nổ và hàng công nghiệp (áp dụng

cho cả đường bộ và đường thủy nội địa) quy định Tổng cục

Cảnh sát là đơn vị chịu trách nhiệm cấp giấy phép vận chuyển

vật liệu nổ công nghiệp, hàng nguy hiểm. Các quy định cụ thể:

Giấy phép vận chuyển hàng nguy hiểm có giá trị một lần

đối với phương tiện có hợp đồng vận chuyển từng chuyến;

có giá trị 12 tháng đối với phương tiện chuyên dùng vận

chuyển hàng nguy hiểm

Phương tiện vận chuyển hàng nguy hiểm bằng đường bộ,

đường sắt, phải dán Biểu trưng hàng nguy hiểm về cháy,

nổ theo Mẫu VC07 ban hành kèm theo Thông tư lên kính

phía trước và hai bên thành phương tiện vận chuyển trong

suốt quá trình vận chuyển.

Phương tiện vận chuyển hàng nguy hiểm bằng đường thủy,

ban ngày phải cắm Cờ báo hiệu có chữ “B”, ban đêm phải

có đèn báo hiệu thắp sáng màu đỏ theo mẫu quy định của

Bộ Giao thông vận tải trong suốt quá trình vận chuyển

Điều 80, 81 Bộ Luật Hàng hải năm 2005 quy định trong trường

hợp vận tải hàng hóa quốc tế, phải áp dụng các quy định của

Bộ luật quốc tế về vận chuyển hàng nguy hiểm đường biển-

IMDG Code (International Maritime Dangerous Goods Code).

47

Thông tư quy định chủ vận chuyển CTNH phải đáp ứng

các điều kiện về cơ sở pháp lý, điều kiện về cơ sở vật

chất, kỹ thuật, điều kiện về nhân lực, điều kiện về công

tác quản lý và các điều kiện khác nêu rõ trong Thông tư

số 12/2011/TT-BTNMT mới được cấp giấy phép hành

nghề vận chuyển CTNH

VẬN CHUYỂN PCB

Vận chuyển PCB và vật liệu có PCB như một loại chất thải nguy hại thuộc

trách nhiệm quản lý của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thông tư số 12/2011/TT-BTNMT ngày 14/4/2011 về quản lý chất thải nguy hại quy

định việc vận chuyển CTNH là quá trình chuyên chở CTNH từ nơi phát sinh đến nơi xử

lý, có thể kèm theo việc thu gom, đóng gói, bảo quản, lưu giữ tạm thời, trung chuyển,

sơ chế CTNH.

Thông tư nêu rõ trách nhiệm của chủ vận chuyển CTNH

trong việc sử dụng, thông báo giấy phép vận chuyển CTNH

cho chính quyền địa phương; ký kết hợp đồng với các bên có

liên quan đến CTNH; lộ trình vận chuyển CTNH; trách nhiệm

khi phát sinh CTNH trong quá trình vận chuyển; yêu cầu tuân

thủ Công ước Basel khi tham gia vận chuyển trong nội địa

đối với CTNH vận chuyển xuyên biên giới, hệ thống quản lý

chất lượng, quản lý môi trường...

Thông tư cũng quy định trách nhiệm của các cơ quan

quản lý có thẩm quyền như Tổng cục Môi trường, UBND

cấp tỉnh thành hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường được

UBND cấp tỉnh thành phân cấp, Chi Cục Bảo vệ môi

trường cấp tỉnh thành với công tác quản lý vận chuyển

CTNH.

Các phương tiện, thiết bị chuyên dụng cho việc hành nghề quản lý CTNH bao gồm

bao bì chuyên dụng, thiết bị lưu chứa, khu vực lưu giữ tạm thời hoặc trung chuyển,

phương tiện vận chuyển, hệ thống hoặc thiết bị sơ chế, xử lý CTNH phải đạt các yêu

cầu kỹ thuật nêu tại Phụ lục 7 của thông tư.

48

Cử người điều khiển phương tiện vận chuyển hoặc người áp

tải có đủ trình độ, đã qua huấn luyện, đào tạo về vận

chuyển hàng hóa nguy hiểm.

Đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Xin cấp phép vận

chuyển PCB của cơ quan có thẩm quyền.

Khi vận chuyển, chủ sở hữu thiết bị, vật liệu, chất thải có PCB cần làm gì?

49

Chủ sở hữu thiết bị, vật liệu, chất thải có PCB cần thực hiện các yêu cầu sau:

Thống nhất với các tổ chức, cá nhân có liên quan để khai

đầy đủ vào Chứng từ CTNH theo đúng nội dung hợp đồng

chuyển giao CTNH và các quy định trong Giấy phép

QLCTNH của tổ chức, cá nhân tiếp nhận CTNH.

Đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đối với phương tiện vận chuyển.

Trong trường hợp không đáp ứng được các yêu cầu kỹ

thuật đối với phương tiện vận chuyển, chủ sở hữu cần thuê

tổ chức cá nhân vận chuyển có đủ năng lực, điều kiện

pháp lý thực hiện việc vận chuyển hàng nguy hiểm và chất

thải có PCB.

Trong trường hợp thuê các tổ chức cá nhân vận chuyển

hàng nguy hiểm và chất thải có PCB cần thông báo rõ bằng

văn bản cho chủ phương tiện vận chuyển biết về tên, số

lượng, tính độc hại của hàng nguy hiểm có PCB, về những

yêu cầu phải thực hiện trong quá trình vận chuyển, hướng

dẫn xử lý trong trường hợp có tai nạn, sự cố và các thông

tin cần thiết có liên quan khác.

49

VẬN CHUYỂN PCB

(Tham khảo tài liệu Hướng dẫn vận chuyển thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB tại

website: www.pops.org.vn để có các thông tin chi tiết hơn)

32

Thông báo cho chính quyền địa phương (Uỷ ban nhân

dân cấp xã) có tuyến đường vận chuyển về kế hoạch

vận chuyển hàng nguy hiểm có PCB và cung cấp các

thông tin chi tiết về tuyến vận chuyển, nơi đến và thời

gian vận chuyển.

Đảm bảo nơi đến đã chuẩn bị sẵn sàng để tiếp nhận

hàng nguy hiểm có PCB.

Theo dõi, giám sát việc chuyển giao hàng nguy hiểm và

chất thải có PCB căn cứ vào nội dung hợp đồng và

Chứng từ CTNH, lập sổ giao nhận hàng nguy hiểm có

PCB để theo dõi loại, số lượng, thời gian, đơn vị tiếp

nhận và xử lý.

Trường hợp cần thiết, chủ sở hữu hàng nguy hiểm và

chất thải có PCB cử cán bộ trực tiếp tham gia giám sát

quá trình vận chuyển, lưu giữ và xử lý của tổ chức, cá

nhân tiếp nhận hàng nguy hiểm và chất thải có PCB.

50

Cần có hồ sơ gì khi vận chuyển PCB? 50

Giấy gửi hàng: ghi rõ tên hàng,

mã số, loại nhóm hàng, khối lượng

tổng cộng, loại bao bì, số lượng bao

gói, ngày đóng gói, nơi đóng gói,

tên địa chỉ người gửi hàng, người

nhận hàng;

Giấy phép vận chuyển hàng

nguy hiểm của cơ quan có thẩm

quyền (trong trường hợp hàng

nguy hiểm có PCB không phải là

chất thải);

Bộ chứng từ vận chuyển CTNH

có PCB (khi vận chuyển hàng nguy

hiểm có PCB là chất thải) mỗi lần

vận chuyển;

Nhật ký giao nhận hàng nguy

hiểm có PCB;

Hợp đồng vận chuyển (trường

hợp thuê vận chuyển), trong đó cần

phải ghi rõ các thông tin: tên hàng,

mã số, loại nhóm hàng, khối lượng

tổng cộng, loại bao bì, số lượng bao

gói, ngày đóng gói, nơi đóng gói,

tên địa chỉ người gửi hàng, người

nhận hàng; trách nhiệm đối với chủ

nguồn thải, trách nhiệm của chủ

phương tiện vận chuyển.

Tham khảo tài liệu Hướng dẫn vận

chuyển thiết bị, vật liệu và chất thải có

PCB tại website: www.pops.org.vn để có

thông tin chi tiết hơn.

Hồ sơ vận chuyển hàng nguy hiểm và chất thải có PCB cần bao gồm:

Cần nhân lực như thế nào khi vận chuyển PCB? 51

Các yêu cầu về nhân lực vận chuyển PCB gồm có:

Người điều khiển phương tiện vận chuyển hoặc người áp tải vận chuyển hàng

nguy hiểm có PCB phải có một trong các loại giấy Chứng nhận/Chứng chỉ/

Bằng cấp sau:

(1) Bằng cấp từ trung cấp trở lên thuộc chuyên ngành hóa chất, môi trường;

(2) Giấy chứng nhận huấn luyện vận chuyển hàng nguy hiểm;

(3) Giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy.

Tham khảo tài liệu Hướng dẫn vận chuyển thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB tại

website: www.pops.org.vn để có thông tin chi tiết hơn.

51

Phương tiện vận chuyển PCB cần đáp ứng yêu cầu gì? 52

Có các trang thiết bị, vật liệu để ứng phó, hạn chế tác

hại khi có sự cố PCB xảy ra;

Có đủ điều kiện tham gia giao thông theo quy định của

pháp luật

Đáp ứng các điều kiện về an toàn phòng cháy và

chữa cháy theo quy định của pháp luật;

Có ca bin đủ chỗ cho ít nhất 02 (hai) người ngồi, gồm

01 (một) người điều khiển phương tiện vận chuyển hàng

nguy hiểm và 01 (một) người áp tải hàng nguy hiểm;

Phải được gắn biển cảnh báo có PCB theo mẫu tại

Phụ lục 5 của Thông tư này lên phía trước, phía sau và

hai bên thành phương tiện trong suốt quá trình vận

chuyển;

Tham khảo tài liệu Hướng dẫn vận chuyển thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB tại

website: www.pops.org.vn để có thông tin chi tiết hơn.

VẬN CHUYỂN PCB

Có kế hoạch ứng phó sự cố PCB và các tình huống

khẩn cấp khác kèm theo phương tiện trong suốt quá

trình vận chuyển;

Không được vận chuyển thiết bị, vật liệu có PCB cùng

với người, vật nuôi, lương thực, thực phẩm.

52

Cần bao gói như thế nào khi vận chuyển PCB? 53

Đối với dầu có PCB rút ra từ các thiết bị

Nên chứa dầu có PCB trong các bồn/thùng thép

kín (1A1), dung tích từ 220 lít đến 450 lít.

Phải đảm bảo một khoảng trống tính từ bề mặt

chất lỏng lên đến mặt nắp thùng tối thiểu là 10

cm, sau đó dán nhãn “RẤT ĐỘC – CÓ PCB”

Thùng thép

nắp liền dùng để

chứa dầu có

PCB

Đối với thiết bị có PCB không còn sử dụng

Nếu thiết bị kín, còn nguyên vẹn thì không

cần rút dầu ra. Đặt thiết bị vào thùng thép

(1A2) có kích thước phù hợp. Lưu ý lót thêm

lớp vật liệu hấp phụ ở đáy thùng thép để

phòng ngừa trường hợp rò rỉ. Đối với các thiết

bị lớn không đặt vừa vào các thùng thép thì

phải đặt vào các khay thép có dung tích chứa

được ít nhất 125% thể tích của chất lỏng

chứa bên trong thiết bị. Nếu có nhu cầu tái sử

dụng lại thiết bị thì phải rút hết dầu có PCB

trong thiết bị ra, làm sạch thiết bị và thay dầu

mới không có PCB vào.

Nếu thiết bị đã bị rò rỉ, hư hỏng thì cần phải

rút hết dầu bên trong thiết bị ra, sau đó mới

bỏ vào thùng thép với lớp vật liệu hấp phụ đã

được lót dưới đáy thùng. Đối với các thiết bị

lớn không đặt vừa vào các thùng thép thì phải

đặt vào các khay thép để ngăn chặn sự rò rỉ

chất lỏng còn sót lại bên trong thiết bị.

Dán nhãn “RẤT ĐỘC – CÓ PCB”.

Thùng

thép nắp

rời dùng

để chứa

chất rắn

có PCB

Tụ điện được đặt trong thùng chứa tiêu chuẩn UN

Đối với chất thải rắn có PCB

Chất thải rắn có PCB gồm có các vật liệu nhiễm PCB (cuộn dây, ốc, vít,…); bao bì,

thùng chứa nhiễm PCB; vật liệu hấp phụ nhiễm PCB (mùn cưa, cát,…); chất thải rắn

khác nhiễm PCB (quần áo, giẻ lau, găng tay,…). Các chất thải này cần được phân

loại rồi đóng gói, sau đó dán nhãn “RẤT ĐỘC – CÓ PCB”.

53

Hướng dẫn về bao gói khi vận chuyển PCB của Liên hợp

quốc như thế nào? 54

Mã số UN

PCB thuộc nhóm số 9 trong danh

mục các chất nguy hiểm, có mã số

là:

UN2315 đối với chất lỏng; và

UN3432 với chất rắn

Quy định bao gói PCB được áp dụng là

quy định P906 về vận chuyển PCB của

Tổ chức Liên hiệp quốc. Theo đó, các

chất lỏng hoặc chất rắn có chứa hoặc Có

thể có PCB được bao gói theo quy định

P001 và P002.

Quy định chung

Đối với máy biến áp hoặc các thiết

bị khác: các thiết bị phải được bao

gói, vận chuyển trong các vật liệu

bằng kim loại, không rò rỉ và có thể

tích ít nhất là 1,25 lần so với chất

lỏng PCB được vận chuyển. Phải có

các vật liệu thấm hút đầy đủ trong

quá trình bao gói để đảm bảo hút

được ít nhất 1,1 lần lưu lượng chất

lỏng được vận chuyển;

Trong trường hợp không bao gói,

vận chuyển theo quy định trên, các

máy biến áp và các thiết bị khác có

thể được vận chuyển trong các thiết

bị vận chuyển hàng hóa với khay

kim loại không rò rỉ, có chiều cao ít

nhất là 800 mm và đủ vật liệu thấm

hút để có thể thấm hút ít nhất 1,1

lần thể tích của chất lỏng được vận

chuyển;

Cần có giám sát về độ kín của máy

biến áp và các thiết bị vận chuyển

để phòng ngừa rò rỉ trong điều kiện

vận chuyển thông thường.

Một số quy định về vật liệu và thể

tích chứa tối đa

Thùng chứa một lớp (thép, nhôm,

kim loại, nhựa): chỉ được phép

chứa thể tích tối đa là 450 lít (thùng

dạng trống), và 60 lít (thùng chứa

dự phòng)

Thùng chứa vật liệu composit: thể

tích tối đa được vận chuyển trong

mỗi đơn nguyên là 60 - 250 lít

Thùng chứa 2 lớp, lớp trong là thủy

tinh, nhựa hoặc kim loại, lớp ngoài

là các vật liệu thép, nhôm, kim loại,

nhựa, ván ép, sợi…: thể tích tối đa

được vận chuyển cho mỗi đơn

nguyên là 60 - 400 kg, tùy thuộc vật

liệu bao gói.

Túi chứa: vận chuyển chất rắn với

trọng lượng tối đa là 50 kg nếu chất

rắn đó không chuyển thể sang chất

lỏng trong quá trình vận chuyển.

VẬN CHUYỂN PCB

54

Cần dán nhãn gì trên hàng hóa, chất thải có PCB khi

vận chuyển? 55

Tràn đổ có thể xảy ra do quá trình sắp xếp vượt

quá chiều cao quy định, không tính đến thay đổi độ

lệch trọng tâm trong quá trình vận chuyển dẫn đến

nghiêng, đổ, vỡ thùng chứa, thiết bị.

Cháy nổ có thể xảy ra khi phương tiện vận chuyển có

sự cố (hỏa hoạn, chập điện…) dẫn đến nhiệt độ vượt

quá nhiệt độ tự cháy của hóa chất, hàng hóa vận

chuyển bắt lửa gây cháy. Hóa chất bốc cháy sinh

nhiệt có thể gây nổ. Bên cạnh đó, sự cố tràn đổ có

thể xảy ra đồng thời, các hóa chất có thể phản ứng

để sinh ra khí cháy gây nổ. Dầu có PCB sẽ gây cháy

nổ khi tiếp xúc với ngọn lửa.

Rò rỉ PCB từ vật liệu có PCB có thể xảy ra khi

bao bì hoặc thùng chứa bị rung, lắc, dẫn đến

rách, thủng trong quá trình vận chuyển.

Các sự cố gì có thể xảy ra khi vận chuyển PCB? 56

Chất thải nguy hại Hàng nguy hiểm có PCB

Có thể độc cho sinh thải

UN 2315

Biểu trưng và báo hiệu nguy hiểm đối với chất lỏng có PCB

UN 3432

Biểu trưng và báo hiệu nguy hiểm đối với chất rắn có PCB

55

57 Phòng ngừa, xử lý sự cố khi vận chuyển PCB như thế nào?

Phòng ngừa sự cố

Trước khi vận chuyển PCB cần đọc

hiểu kế hoạch ứng phó khẩn

cấp khi xảy ra sự cố trong quá

trình bốc dỡ, vận chuyển.

Trang bị bảng hướng dẫn rút

gọn (được in rõ ràng, dễ đọc,

không bị mờ) về quy trình vận

hành an toàn phương tiện vận

chuyển và xếp dỡ, quy trình ứng

phó sự cố (kèm theo danh sách

điện thoại của các cơ quan quản lý

môi trường, công an, cấp cứu, cứu

hỏa của các địa phương trên địa

bàn hoạt động), nội quy về an toàn

lao động và bảo vệ sức khỏe (kèm

theo yêu cầu về thiết bị bảo hộ cá

nhân) đặt ở cabin hoặc khu vực

điều khiển theo quy định của pháp

luật.

Mang theo thiết bị ứng phó sự

cố khẩn cấp:

Hộp sơ cứu vết thương.

Biển thông báo “KHÔNG ĐƯỢC

ĐẾN GẦN” dùng cho trường

hợp khi có sự cố trên đường.

Đồ bảo hộ polylaminated, mặt

nạ phòng độc, 3 đôi găng tay

(viton hoặc nitrile hoặc vitrile),

3 bộ ủng.

2 cuộn túi chứa rác, 2 chổi

quét, 2 cái xẻng, 1 thùng phuy

rỗng, 1 bơm bơm tay và ống

hút, 2 bình 10 kg bột chữa

cháy, 1 thùng phuy 200 lít

chứa mùn cưa, cát hoặc 200

kg diatonic.

Kiểm tra độ kín của bao bì, thùng

chứa.

Kiểm tra các dấu hiệu rò rỉ của

hàng hóa, thiết bị trước khi vận

chuyển.

Tuyệt đối tuân thủ nghiêm ngặt

quy định an toàn phù hợp với điều

kiện đường giao thông và phương

tiện.

Xử lý sự cố

Thực hiện các biện pháp cần thiết

để ngăn chặn khả năng xảy ra các

rủi ro hóa chất gây nguy hiểm đến

sức khoẻ cộng đồng và môi trường

(thực hiện thấm hút tránh phát tán

ra môi trường).

Thông báo ngay cho Sở TN&MT

và Công an tỉnh, thành phố nơi xảy

ra sự cố biết và phải tổ chức cách

ly hiện trường.

Phối hợp với các cơ quan chức

năng để xử lý triệt để các hậu quả

do sự cố gây ra, đồng thời phải bồi

thường thiệt hại.

VẬN CHUYỂN PCB

56

PCB chỉ được phép sử dụng có thời

hạn. Theo quyết định số 184/2006/QĐ

-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê

duyệt Kế hoạch quốc gia thực hiện

Công ước Stockholm về các chất ô

nhiễm hữu cơ khó phân hủy, Việt Nam

cam kết “Giảm thiểu lượng phát

thải polyclo biphenyl (PCB) vào

môi trường; loại bỏ việc sử dụng

PCB trong các thiết bị, máy móc

vào năm 2020 và tiêu huỷ an toàn

PCB vào năm 2028”.

Với các thiết bị, vật liệu nhiễm và nghi

nhiễm PCB, chủ sở hữu phải tuân thủ

các quy định về an toàn khi tiếp xúc/

thao tác từ khâu đăng ký, dán nhãn,

sử dụng, lưu giữ đến khâu tiêu hủy.

Có được phép sử dụng PCB tại Việt Nam không? 58

“Lây nhiễm chéo” PCB là quá trình xâm nhập của PCB từ môi trường có PCB sang môi

trường không có PCB. Quá trình lây nhiễm chéo thường xảy ra khi có sự pha trộn (do

vô tình hoặc cố ý) hay rò rỉ các loại dầu/vật liệu có PCB sang các loại dầu/vật liệu

không có PCB.

Đối với các máy biến áp, lây nhiễm chéo thường xảy ra khi sử dụng chung thiết bị lọc

dầu hoặc khi pha trộn các loại dầu trong quá trình bảo dưỡng thiết bị.

PCB là chất độc với môi trường và con người. Chi phí xử lý và khắc phục các sự cố do

nhiễm PCB là không thể ước tính. Trong quá trình sử dụng, việc nhận diện và cô lập

các thiết bị/vật liệu nhiễm hoặc nghi nhiễm PCB là cần thiết và có ý nghĩa với bản

thân người tiếp xúc, với cộng đồng và toàn xã hội.

“Lây nhiễm chéo” PCB là gì? 59

Hiện tại, Việt Nam vẫn có một số

thiết bị có PCB được sử dụng. Theo

kết quả kiểm kê ban đầu (Bộ

TNMT, 2006; TCMT, 2008) với gần

5% dầu biến thế, Việt Nam hiện có

khoảng:

11.800 thiết bị điện có khả

năng có PCB;

7.000 tấn dầu có khả năng có

PCB;

Nồng độ PCB cao nhất đã phát

hiện là 600.000 ppm.

Lượng dầu có PCB tại Việt Nam có

thể còn cao hơn rất nhiều so với

ước tính ban đầu do “lây nhiễm

chéo” trong quá trình sử dụng và

thải bỏ.

57

Cần trang bị bảo hộ lao động gì khi tiếp xúc với PCB? 60

Những người làm việc trong môi trường có hoặc nghi nhiễm PCB cần được trang bị

và sử dụng các dụng cụ bảo vệ cá nhân sau:

Thiết bị bảo hộ cá nhân Nhiệm vụ

Găng tay bảo hộ chuyên dụng (da, nitrile hoặc chất liệu

tương đương, không dùng loại nhựa mủ), mặt nạ hô

hấp loại nhẹ (Filter A2P2, cho hạt và hơi hữu cơ hoặc

mặt nạ có chất lượng tương đương).

Tiếp xúc, lấy mẫu

chất lỏng hoặc đất

Găng tay bảo hộ chuyên dụng (da, nitrile hoặc chất

liệu tương đương), kính bảo hộ khi khoan, mặt nạ hô

hấp loại nhẹ (Filter A2P2, cho hạt và hơi hữu cơ hoặc

mặt nạ có chất lượng tương đương), bảo vệ tai (khi

khoan).

Tháo dỡ thiết bị

điện (không rò rỉ)

Bộ bảo hộ áo liền quần (Tyvek), mũ bảo hiểm (tuỳ

theo nội quy an toàn của từng công ty), ủng có mũ

thép (cao su), găng tay bảo hộ chuyên dụng (da, nitrile

hoặc chất liệu tương đương), mặt nạ hô hấp loại nhẹ

(Filter A2P2, cho hạt và hơi hữu cơ hoặc mặt nạ có

chất lượng tương đương)

Lấy mẫu bê tông

hoặc tường gạch

Tháo dỡ thiết bị

điện (rò rỉ)

Bộ bảo hộ áo liền quần (Tyvek), ủng có mũ thép (cao

su), găng tay bảo hộ chuyên dụng (Neoprene hoặc

chất liệu tương đương), mặt nạ hô hấp loại nhẹ (Filter

A2P2, cho hạt và hơi hữu cơ).

Xử lý, làm sạch

Bộ bảo hộ áo liền quần (Tyvek), ủng có mũ thép (cao

su), găng tay bảo hộ chuyên dụng (các nhiệm vụ nặng

nề), mặt nạ hô hấp (loại nhẹ hoặc kín toàn mặt, Filter

A2P2, cho hạt và hơi hữu cơ hoặc chất lượng tương

đương), mũ bảo hiểm (nếu cần), bảo vệ tai (nếu cần).


58

Có được phép lưu giữ PCB không? 61

PCB chỉ được phép lưu giữ tạm thời hoặc lưu giữ để trung chuyển và phải

được nhanh chóng đưa đi xử lý.

Trường hợp cần lưu giữ tạm thời quá thời hạn 06 tháng do chưa có phương án vận

chuyển, xử lý khả thi, chưa tìm được chủ hành nghề quản lý chất thải nguy hại phù

hợp hoặc số lượng PCB quá thấp, chủ nguồn thải PCB có trách nhiệm thông báo với

cơ quan quản lý chủ nguồn thải CTNH để biết bằng văn bản riêng hoặc kết hợp

trong báo cáo quản lý chất thải nguy hại (thông tư 12/2011/TT-BTNMT ngày

14/4/2011 Quy định về Quản lý chất thải nguy hại).

Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc Chi cục Bảo vệ môi trường được phân cấp có

thẩm quyền cấp Sổ đăng ký chủ nguồn thải CTNH cho các chủ nguồn thải CTNH

có cơ sở phát sinh CTNH trong địa bàn tỉnh.

Tổng cục Môi trường có thẩm quyền cấp, thu hồi Giấy phép quản lý CTNH có địa

bàn hoạt động từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên.

Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường được Uỷ ban nhân

dân cấp tỉnh phân cấp có thẩm quyền cấp, thu hồi Giấy phép QLCTNH có địa bàn

hoạt động trong tỉnh.

Cơ quan nào quản lý chủ nguồn thải CTNH? 62

Mọi tổ chức, cá nhân sở hữu hoặc điều hành cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ

có phát sinh PCB (hay CTNH) là chủ nguồn thải CTNH.

Các chủ nguồn thải PCB và thiết bị, vật liệu có PCB phải đăng ký với cơ quan

quản lý để được cấp Sổ Đăng ký chủ nguồn thải CTNH trước khi thực hiện lưu

giữ PCB.

59

Khoảng cách tối thiểu của kho lưu giữ PCB? 63

Vị trí kho lưu giữ tạm thời PCB không quá năm cần đảm bảo khoảng cách tối thiểu

như sau:

Khoảng cách tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến khu dân cư, bệnh viện trường học

là 50 m;

Khoảng các tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến các nguồn có phát nhiệt lượng lớn

là 30 m;

Khoảng các tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến các khu vực lưu giữ hóa chất dễ

cháy là 50 m;

Khoảng cách tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến đường (cấp I, II, II) là 30 m;

Khoảng cách tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến đường (cấp IV và V) là 20 m;

Khoảng cách tối thiểu từ kho lưu giữ PCB đến nhà ga xe lửa là 80 m.

Khu vực lưu giữ PCB cần đạt tiêu chuẩn gì? 64


Yêu cầu chung

Cần có bản thiết kế xây dựng do các

tổ chức/cá nhân được cấp phép hoạt

động thiết kế và bản thiết kế đó phải

đáp ứng các yêu cầu cơ bản đối với

kho lưu giữ PCB. Hoạt động giám sát

thiết kế, xây dựng phải đảm bảo bản

thiết kế chính xác theo yêu cầu và

việc xây dựng được thực hiện theo

đúng thiết kế.

Đối với các kho lưu giữ sẵn có, khi

muốn chuyển đổi sang mục đích lưu

giữ PCB cần phải cải tạo lại theo các

yêu cầu kỹ thuật nhằm đảm bảo an

toàn về lưu giữ PCB.

Vật liệu xây dựng

Vật liệu xây dựng kho (tường bao,

nền sàn, mái) được lựa chọn là loại

vật liệu bền vững và không cháy, xác

định theo TCXDVN 331:2004.

Kết cấu công trình

Mái kho

Phải đảm bảo chắc chắn, không

thấm dột, có độ dốc để thoát nước

mưa.

Phải làm bằng các vật liệu sao cho

đảm bảo nhiệt độ bên trong kho

không quá nóng (không quá 35oC).

Tường kho

Kho phải được bao bọc kín bằng các

vật liệu như lưới thép, tường bê

tông, tường gạch. Phần tường bê

tông, tường gạch bên dưới có độ cao

tối thiểu 2,7 m và có độ dày tối thiểu

10 cm, đảm bảo kết cấu chịu lực.

Từ khu vực chân tường lên độ cao 1

m phải sơn hoặc phủ lớp vật liệu

chống thấm (có thể sử dụng vật liệu

tương tự với vật liệu sử dụng cho sàn

kho) để tránh dầu, chất lỏng có PCB

60

văng vãi thấm vào tường;

Tường kho có độ cao tối thiểu 2,7 m

và tối đa 7,2 m, đảm bảo thông

thoáng.

Kho có thể bao gồm khu vực dành

cho thủ kho, bảo vệ hay người vận

hành kho.

Sàn kho

Phải được xây dựng liên tục, bề mặt

sàn phẳng, không gây trơn trượt và

không có khe nứt để dễ lau chùi và

ngăn chặn chất lỏng có PCB thấm

qua sàn hay tích đọng trên sàn trong

trường hợp rơi vãi, đổ tràn dầu hoặc

chất lỏng khác. Vật liệu chống thấm

trên bề mặt sàn không được phản

ứng hóa học với dầu và PCB;

Vật liệu, thông số kỹ thuật xây lắp

sàn kho phải đảm bảo một trong các

điều kiện được nêu trong Hướng dẫn lưu giữ thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB do TCMT ban hành theo

Công văn số 2299/TCMT-KSON ngày

20 tháng 11 năm 2014.

Sàn kho phải được thiết kế đảm bảo

độ dốc để thuận tiện cho việc thu

gom chất lỏng trong trường hợp đổ

tràn và có bố trí các rãnh thu gom

chất lỏng dọc theo các lối đi, cách

tường 20 cm, đảm bảo không cho

dầu thấm vào vách tường. Độ dốc

của sàn kho thiết kế theo độ dốc địa

hình nhưng không nhỏ hơn 1% và

đảm bảo không quá dốc để tránh

việc trôi tự do theo chiều dốc.

Minh họa thiết kế nhà kho lưu giữ PCB

Rãnh thu gom chất lỏng đổ tràn

trong nhà kho lưu giữ PCB

Bể thu gom chất lỏng đổ tràn trong

nhà kho lưu giữ PCB

61

Khu vực gần các rãnh thu gom phải

có độ dốc thiết kế tối thiểu là 3%.

Các rãnh này phải được dẫn đến

một bể thu gom chung.

Bể thu gom có thể tích tối thiểu

bằng tổng thể tích chất lỏng có PCB

trong thiết bị/thùng chứa lớn nhất

và 25% tổng thể tích chất lỏng có

PCB được lưu giữ.

Miệng bể thu gom phải cao hơn mặt

đất, có nắp đậy kín, xung quanh

xây gờ cao để ngăn không cho nước

tràn vào bể.

Bể thu gom và rãnh thu gom phải

được xây lắp, tráng phủ lớp vật liệu

chống thấm tương tự như sàn và

tường kho.

Bể thu gom phải được trang bị ít

nhất một máy bơm để có thể đưa

toàn bộ lượng dầu đổ tràn trở lại

các thùng chứa hoặc chở đi xử lý.

Cửa kho

Kho lưu giữ PCB cần có ít nhất hai

cửa ra vào (cửa chính và cửa thoát

hiểm) và có khóa.

Cửa chính có kích thước đảm bảo

an toàn cho các phương tiện vận

chuyển bốc xếp và theo các quy

định về chiều rộng cửa, chiều cao

cửa, vật liệu làm cửa, ngưỡng của

cao theo TCVN 5307:2009.

Cửa thoát hiểm thiết kế dễ mở

trong bóng tối hay trong lớp khói

dày đặc và có trang bị thanh đẩy

ngang. Lối thoát hiểm phải được chỉ

dẫn rõ ràng bằng bảng hiệu và sơ

đồ và phải thoát hiểm dễ dàng

trong trường hợp khẩn cấp.

Tại khu vực cửa ra vào phải xây gờ

cao 0,15 m để phòng ngừa khả

năng chất thải chảy tràn ra ngoài

môi trường.

Biển báo

Hệ thống biển báo ở khu vực kho

lưu giữ phải làm bằng vật liệu

không cháy, mực không phai màu

hoặc bị mờ và phải được treo trên

tường trong kho tại vị trí không bị

che khuất, với kích thước ít nhất là

50 cm mỗi chiều. Biển báo có thể

treo hoặc đính cố định trên tường

hoặc sử dụng giá đỡ và bố trí ngang

tầm mắt người, tức chiều cao trung

bình treo biển tính từ nền sàn là từ

1,5-1,6m. Hệ thống biển báo gồm:

(1) sơ đồ thoát hiểm; (2) biển báo

nguy hiểm chung dành cho CTNH

và biển báo nguy hiểm hóa chất độc

dành cho PCB; (3) biển chỉ dẫn; (4)

biển báo về PCCC; và (5) sổ theo

dõi.

Hệ thống phụ trợ

Hệ thống điện, chiếu sáng: Kho lưu

giữ PCB phải được trang bị hệ thống

điện, đèn chiếu sáng chính và hệ

thống đèn chiếu sáng khẩn cấp bên

trong và bên ngoài kho.

Hệ thống chiếu sáng phải đảm bảo

chiếu sáng toàn bộ khu vực bên

trong kho và bên ngoài kho lưu giữ

PCB; đảm bảo độ sáng để dễ dàng

đọc chữ ghi trên nhãn và các biển

báo và phát hiện các hiện tượng rò

rỉ một cách nhanh chóng.

Hệ thống chiếu sáng khẩn cấp dùng

ắc-quy hoặc pin tự động hoạt động

khi mất điện, đảm bảo chiếu sáng

tất cả các lối ra vào.


62

Các dây điện bắt xuyên qua tường

chống cháy phải được đặt trong các

nắp chụp chậm bắt lửa, bóng đèn

phải có ống gel hoặc chụp bảo vệ;

sử dụng loại bóng đèn chuyên dụng

phù hợp trong môi trường lưu giữ

chất dễ cháy nổ và đảm bảo độ

chiếu sáng tối thiểu là 50 lux. Mọi

trang thiết bị điện phải được nối đất

và có bộ ngắt mạch khi rò điện, sử

dụng quá tải.

Phải có cầu dao tổng bên ngoài kho

để dễ xử lý khi xảy ra sự cố.

Hệ thống thông gió: Kho lưu giữ

PCB phải được trang bị hệ thống

thông gió (cưỡng bức hoặc tự

nhiên) hoặc điều hòa không khí

trong nhà kho và đảm bảo nhiệt độ

trong kho không quá 350C.

Hệ thống báo động và phương tiện

ứng phó: Kho lưu giữ PCB cần được

lắp đặt các hệ thống chuông cảnh

báo chống đột nhập, cảm biến cháy,

phương tiện cứu hỏa và bọt chữa

cháy phải đảm bảo theo TCVN 7278

-1:2003, vật liệu hấp phụ, bảo hộ

lao động, phương tiện liên lạc (điện

thoại cố định hoặc bộ đàm đặt tại vị

trí cố định trong kho).

Công cụ ứng cứu: Kho lưu giữ PCB

cần được trang bị các công cụ ứng

cứu, bao gồm: Bảo hộ lao động;Tủ

y tế và bồn rửa/vòi rửa.

Tiêu chí kỹ thuật chi tiết về kho lưu giữ chất thải có PCB dạng container có thể tham

khảo tại Hướng dẫn lưu giữ thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB tại www.pops.org.vn.

Phòng ngừa sự cố PCB khi sử dụng và lưu giữ như thế nào? 65

Trong quá trình sử dụng, lưu giữ PCB có thể xảy ra sự cố rò rỉ, chảy tràn vật lệu

chứa PCB. Có thể phòng ngừa các sự cố này như sau:

Kiểm tra định kỳ hàng tuần đối với thiết bị lưu giữ, sàn kho, gờ, tường, rãnh

thoát chất lỏng, mái che cũng như hệ thống PCCC, các tấm nâng, các bao bì,

thùng chứa, thiết bị trong kho. Nhật ký kiểm tra phải được lưu giữ, duy trì và

sẵn sàng cung cấp cho cơ quan kiểm tra.

Nhanh chóng sửa chữa và thay thế bất kỳ hư hỏng nào có thể ảnh hưởng đến

việc sử dụng, lưu giữ an toàn PCB.

Đảm bảo hệ thống thu gom dầu/chất lỏng có PCB của thiết bị sử dụng và kho

chứa phải riêng biệt và không nối với hệ thống thu gom nước mưa hay nước

thải sinh hoạt.

Trang bị đầy đủ vật liệu, thiết bị để ứng phó sự cố rò rỉ, đổ tràn và trang bị bảo

hộ lao động cho người lao động tại kho.

63

Lưu ý

Nếu chưa chắc chắn dầu có PCB: Ứng phó như với dầu có PCB cho đến khi

có kết luận chính thức.

Nếu có nhiều dầu PCB bị tràn đổ từ thiết bị và có nguy cơ gây ô nhiễm

môi trường: liên hệ ngay với cơ quan chức năng (Sở Tài nguyên và Môi

trường, Chi cục Bảo vệ Môi trường, Cục Môi trường, Cục cảnh sát...) để được hỗ

trợ.

Nếu sự cố xảy ra bên trong toà nhà: Sơ tán mọi người ra khỏi tất cả các

phòng/khu vực liên quan, tránh tối đa phát tán PCB ra môi trường.

Xử lý tại chỗ

Tắt nguồn cấp điện đến thiết bị liên quan.

Lập hàng rào bao quanh và cảnh báo khu vực bị rò rỉ.

Làm sạch khu vực sàn bị rò rỉ càng sớm càng tốt (xem yêu cầu an toàn dưới

đây).

An toàn môi trường

Hạn chế sự lan rộng của dầu rò rỉ bằng cách bịt chỗ rò, dùng khay hoặc

thùng chứa khác, ngăn tràn đổ,...và sử dụng các vật liệu thấm hút phù hợp

(ví dụ: mùn cưa).

Ngăn chặn không để dầu có PCB gây ô nhiễm nguồn nước.

Khu vực bị nhiễm PCB cần được làm sạch hoàn toàn bằng các dung môi

thích hợp như: nhựa thông, dầu hỏa. Công tác làm sạch phải được thực

hiện bởi đội ngũ nhân viên có kinh nghiệm.

Các vật liệu làm sạch sau đó phải được thu gom, lưu giữ và xử lý như chất

thải nguy hại có PCB.

An toàn sức khỏe

Chỉ những người có trách nhiệm mới được phép tiếp cận khu vực rò rỉ, và

phải được trang bị bảo hộ cá nhân.

Cởi bỏ trang thiết bị bảo hộ cá nhân, kể cả giày khi đi ra khỏi khu vực ô

nhiễm.

Ứng phó với rò rỉ, tràn đổ dầu có PCB như thế nào? 66


64

Văn bản nào quy định việc thải loại và tiêu hủy PCB? 67

Việt Nam ban hành một số quy định về

việc thải loại và tiêu hủy PCB được tóm

tắt dưới đây. Các tiêu chuẩn về ngưỡng

PCB được thải ra môi trường được trình

bày trong câu 12.

Chỉ thị 29/1998/CT-TTg của Thủ

tướng Chính phủ về tăng cường công

tác quản lý sử dụng thuốc BVTV và

các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân

huỷ (POP) quy định dầu máy biến áp,

dầu thải và các sản phẩm có PCB bị

cấm thải loại ra môi trường. Việc thải

loại và vận chuyển PCB bị kiểm soát

chặt chẽ theo quy định liên quan đến

quản lý chất thải nguy hại.

Quyết định 60/2002/QĐ-

BKHCNMT về̀ việc ban hành hướng

dẫn kỹ thuật chôn lấp chất thải nguy

hại, trong đó quy định các chất thải

có chứa thành phần chất hữu cơ nguy

hại, đặc biệt là chất hữu cơ halogen

hóa cần phải được xem xét để xác

định ngưỡng nồng độ tối đa cho phép

chôn lấp trực tiếp.

TCXDVN 320:2004 - Tiêu chuẩn

thiết kế bãi chôn lấp chất thải nguy

hại, trong đó tụ điện có PCB được liệt

kê trong Phụ lục 1 (Danh mục các

chất thải nguy hại được phép chôn

lấp). Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam

đang phối hợp với Cơ quan chức năng

có thẩm quyền xây dựng và ban hành

quy định chi tiết cho việc chôn lấp

chất thải có PCB.

Quyết định 184/2006/QĐ-TTg

của Thủ tướng Chính Phủ về việc phê

duyệt Kế hoạch quốc gia thực hiện

Công ước Stockholm về các chất ô

nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP)

cam kết lộ trình giảm thiểu lượng

phát thải PCB vào môi trường; loại bỏ

việc sử dụng PCB trong các thiết bị,

máy móc vào năm 2020 và tiêu huỷ

an toàn PCB vào năm 2028.

Thông tư 12/2011/TT-BTNMT về

Quản lý chất thải nguy hại quy định

chủ nguồn thải nguy hại cần có trách

nhiệm đăng ký, báo cáo, xác định,

dán nhãn, vận chuyển và thải bỏ an

toàn chất thải nguy hại. 7 loại chất

thải có PCB (mã số 11 08 02; 15 01

04; 15 02 04; 17 01 01; 17 03 01; 12

09 01, 1209 02) là CTNH.

QCVN 41:2011/BTNMT về đồng xử

lý chất thải nguy hại trong lò nung xi

măng quy định giới hạn nồng độ PCB

trong CTNH trước khi nạp vào đồng

xử lý trong lò nung xi măng là 500

ppm;

QCVN 56:2013/BTNMT về tái chế

dầu thải, trong đó quy định dầu thải

tái chế phải đảm bảo hàm lượng

thành phần nguy hại hữu cơ PCB dưới

5 ppm. Dầu thải có hàm lượng PCB

cao hơn giá trị này cần phải xử lý

bằng phương pháp hóa lý.

65

68

Về chất lượng sau khi xử lý

Tổng PCB trong nước thải khi xả

vào nguồn nước phục vụ sinh hoạt

phải nhỏ hơn 0,003 mg/l, mục đích

khác phải nhỏ hơn 0,01 mg/l

Nồng độ tổng PCDD và PCDF trong

chất lỏng thải vào môi trường phải

nhỏ hơn 0,6 ng/l, trong chất rắn

phải nhỏ hơn 1 microgram/kg chất

khô.

Phát thải PCDD, PCDF vào môi

trường không khí không lớn hơn

0,1 ngTEQ/Nm3.

Các thiết bị, vật liệu và chất thải có

PCB sau khử ô nhiễm phải đạt

nồng độ PCB dưới 5 ppm theo Quy

chuẩn kỹ thuật quốc gia về ngưỡng

chất thải nguy hại (QCVN 07:2009/

BTNMT hoặc văn bản thay thế)

hoặc hàm lượng PCB dưới 10

mg/100 cm2 đối với thiết bị không

còn chất lỏng, bề mặt rắn không

xốp.

Về công nghệ xử lý

Đồng xử lý chất thải nguy hại có

PCB yêu cầu hiệu suất xử lý PCB

theo chỉ số DREs lớn hơn

99,9999%.

CTNH có PCB nếu được xử lý bằng

lò nung xi măng, ngoài đáp ứng về

hiệu suất xử lý (DRE) thì các yêu

cầu khác phải áp dụng theo QCVN

41:2011/BTNMT về đồng xử lý chất

thải nguy hại trong lò nung xi

măng.

Về chôn lấp

Tụ điện có PCB xử lý tại bãi chôn

lấp CTNH phải tuân theo tiêu chuẩn

TCXDVN 320:2004 - Bãi chôn lấp

CTNH- Tiêu chuẩn thiết kế.

Về tái chế dầu thải

Khử ô nhiễm dầu thải có PCB với

mục đích tái chế phải đảm bảo loại

bỏ các tạp chất để thu được dầu tái

chế đảm bảo các thành phần nguy

hại vô cơ, hữu cơ và thành phần

khác đáp ứng quy định tại QCVN

56:2013/BTNMT về tái chế dầu thải

(hoặc văn bản thay thế).


Văn bản nào quy định điều kiện vận hành thử nghiệm xử

lý PCB?

69

Việc vận hành thử nghiệm xử lý PCB tại Việt Nam phải được tiến hành theo quy định

tại Thông tư số 12/2011/TT-BTNMT về Quản lý chất thải nguy hại.

Công nghệ khử ô nhiễm và xử lý chất thải có PCB cần đáp

ứng yêu cầu gì?

66

Cách 1

Rút toàn bộ dầu có PCB và cho vào thùng chứa để đưa đi xử lý. Làm đầy MBA, vận hành, rút cạn bằng dung môi tetrachloro ethylen 2 lần, sau đó thay thế bằng chất cách điện là silicon lỏng rồi tiếp tục vận hành và lọc silicon lỏng bằng cột lọc than hoạt tính.

Lặp lại đến khi nồng độ PCB trong máy đạt tiêu chuẩn quy định.

Cách 2

MBA sẽ được rút dầu có PCB ra, sau đó cho dung môi vào với tỷ lệ từ 1-10% thể tích MBA để tách bớt PCB trong máy. Lượng dung môi này sau đó được rút ra. Bơm tuần hoàn dung môi theo quy trình: bể chứa dung môi, máy biến áp, thiết bị chưng cất, bể chứa dung môi.

Quá trình sẽ được thực hiện cho đến khi nồng độ PCB trong máy đạt tiêu chuẩn quy định.

Cách 3

Sử dụng trichlorotrifloroethane như chất cách điện và dung môi để kết nối vào MBA. Bơm tuần hoàn dung môi theo trình tự bể chứa dung môi, máy biến áp, thiết bị chưng cất, bể chứa dung môi. Sau đó dung môi được thay thế và tiếp tục được bơm tuần hoàn vào MBA.

Quá trình cứ tiếp diễn cho đến khi nồng độ PCB trong máy đạt tiêu chuẩn quy định.

Cách 4

Rút toàn bộ dầu có PCB và cho vào thùng chứa để đưa đi xử lý. Cho vào MBA chất lỏng điện môi tạm thời. Vận hành máy, rút chất điện môi tạm thời ra.

Lặp lại các bước trên cho đến khi dung dịch trích ly có nồng độ PCB đạt tiêu chuẩn quy định dựa vào nồng độ của chất điện môi thay thế sau 90 ngày vận hành.

Làm đầy bể chứa chất điện môi bằng chất điện môi thay thế không có PCB như dầu silicon, dầu ester, dầu poly anpha-olefin.

Dưới đây là một số kỹ thuật được áp dụng tại một số nước trên thế giới:

Đối với các máy biến áp (MBA) còn trên lưới (đang sử dụng)

Súc tráng máy biến thế có PCB như thế nào cho an toàn? 70

Với các MBA không còn sử dụng, bộ phận MBA (cuộn dây, vỏ máy…)

Rút dầu ra khỏi MBA, rửa bên ngoài và bên trong bằng dung môi và hơi dung môi

bằng ngăn rửa sơ cấp. Sau đó tháo rời máy biến áp. Các bộ phận của máy như cuộn

dây, các mảnh kim loại được tẩy rửa lần 2 bằng bể tẩy rửa thứ cấp 3 ngăn. Vỏ máy

biến áp được rửa lần 2 bằng ngăn rửa sơ cấp. Sau quá trình rửa sơ cấp, thứ cấp thì

tiến hành kiểm tra, nếu không đạt sẽ lặp lại cho đến khi đạt tiêu chuẩn.

67

Cần kiểm soát gì khi xử lý PCB bằng công nghệ đốt? 71

CTNH có PCB nếu được xử lý bằng công nghệ đốt phải đảm bảo các yêu cầu

về hiệu quả đốt và an toàn môi trường như sau:

Với PCB dạng lỏng

Khi thiêu đốt, phải duy trì thời gian

lưu cháy tối thiểu là 2 giây tại

1.200°C (±100°C, 3% oxi dư);

hoặc tối thiểu là 1,5 giây tại

1.600 °C (±100°C, 2% oxi

dư); Nhiệt độ của quá trình đốt

phải được đo đạc và ghi lại liên

tục; Dòng PCB nạp vào lò phải tự

động dừng ngay khi nhiệt độ giảm

xuống dưới mức quy định trên.

Tốc độ và lượng PCB nạp vào lò

phải được đo đạc và ghi lại với tần

suất 15 phút/lần.

Phải giám sát, đo đạc lượng phát

thải từ lò đốt nếu vận hành lần

đầu để thiêu huỷ PCB hoặc trong

trường hợp lò mới được sửa chữa.

Thông số cần đo đạc là O2, CO,

CO2, NOx, HCl, PCB, tổng hữu

cơ có clo, tổng bụi.

Khi vận hành lò đốt, phải giám sát

các thông số O2, CO và CO2. O2

và CO cần giám sát liên tục, CO2

cần được giám sát định kỳ.

Nếu một trong những yêu cầu ở

trên không đáp ứng được thì phải

dừng ngay việc thiêu huỷ PCB.

Cần lắp đặt tháp xử lý khí thải

hoặc thiết bị khác để kiểm

soát lượng HCl phát sinh trong

quá trình đốt. Khí thải ra môi

trường phải đảm bảo tiêu chuẩn

chất lượng môi trường.

Với các chất thải rắn có PCB

Lượng phát thải đầu ra không

được vượt quá 0,001 g PCB/

kg PCB đưa vào lò đốt.

Tuân thủ các yêu cầu tương tự

như đối với việc thiêu đốt PCB

dạng lỏng ở trên.

Container chứa máy biến áp và dầu thải máy biến áp

(Tham khảo Hướng dẫn Yêu cầu về khử ô nhiễm và xử lý thiết bị, vật liệu và chất thải

có PCB tại website www.pops.org.vn để có các thông tin chi tiết hơn)


68

Công nghệ Na - Tech: là công nghệ

sử dụng Natri để phân hủy PCB. Công

nghệ này đã được một nhóm các nhà

khoa học Việt Nam nghiên cứu từ

năm 2003. Tuy nhiên đến nay hướng

nghiên cứu này mới chỉ dừng lại ở

quy mô nhỏ và hiệu quả phân hủy

cũng chưa được công bố rộng rãi.

Công nghệ đốt: Công nghệ đốt đã

được đề xuất và thử nghiệm. Tuy

nhiên việc áp dụng công nghệ này đòi

hỏi chi phí cao và yêu cầu kiểm soát

nghiêm ngặt các thông số kỹ thuật.

Đây là phương pháp tiêu hủy hoàn

toàn, có thể cho hiệu quả ở quy mô

nhỏ.

Các công nghệ xử lý và tiêu hủy PCB bằng phương pháp hóa học (Na - Tech), đốt,

chôn lấp và xử lý vi sinh đã và đang được nghiên cứu ở Việt Nam. Trong đó, hai công

nghệ Na - Tech và công nghệ đốt đang được quan tâm nhiều nhất.

Công nghệ xử lý và tiêu hủy PCB nào

đang được nghiên cứu ứng dụng tại Việt Nam? 72

Phương pháp tiêu hủy PCB bằng lò nung nhiệt độ cao là phương pháp hiệu quả

để tiêu hủy chất thải có PCB. Ở nhiệt độ 1.2000C trong khoảng thời gian lưu 02

giây, trên 99,9999% PCB bị phân hủy.

Giải pháp đồng xử lý chất thải nguy hại trong lò nung xi măng đã và đang được

thực hiện trên khắp thế giới trong 30 năm qua và được rất nhiều nước công nhận

là một phương pháp tiết kiệm, hiệu quả, thân thiện với môi trường.

Đơn vị nào được phép xử lý, tiêu hủy PCB? 73


Chỉ có những đơn vị được TCMT cấp phép xử lý CTNH có PCB mới được

hành nghề xử lý và tiêu hủy PCB. Việt Nam đã có đơn vị đầu tiên được cấp

giấy phép này.

Công ty TNHH Xi măng Holcim Việt Nam đã được Tổng cục Môi trường cấp phép vận

chuyển, xử lý chất thải nguy hại có PCB số QLCTNH: 1-2-3-4-5-6-7-8.010.VX vào

ngày 04/12/2012. Holcim xử lý chất thải có PCB bằng phương pháp thiêu đốt ở nhiệt

độ cao trong lò nung xi măng. Đây là phương pháp xử lý chất thải nhiễm PCB đầu

tiên được chấp nhận ở Việt Nam.

69

Đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB cần lưu ý

những gì? 74

Việc đăng ký chủ sở hữu dầu, thiết bị và vật

liệu có PCB còn trong thời hạn sử dụng (trước

năm 2020) hoặc chủ nguồn thải chất thải có

PCB cần đáp ứng các yêu cầu như sau:

Chủ sở hữu/chủ nguồn thải phải xác

định dầu, thiết bị, vật liệu, chất thải có

PCB theo quy định.

Đối với chủ sở hữu:

Từ nay đến hết năm 2020, chủ sở

hữu dầu, thiết bị, vật liệu có PCB

chưa nằm trong diện là chất thải do

chúng vẫn còn đang được sử dụng

phải đăng ký sở hữu hàng nguy

hiểm có PCB với Sở Tài nguyên và

Môi trường địa phương.

Đối với chủ nguồn thải:

Sau năm 2020, chủ sở hữu dầu,

thiết bị, vật liệu có PCB phải ngưng

sử dụng và phải đăng ký chủ nguồn

thải CTNH có PCB.

Chủ nguồn thải phải đăng ký với Sở

Tài nguyên và Môi trường địa

phương khi chất thải từ dầu, thiết

bị và vật liệu sử dụng có chứa PCB.

Chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB đăng ký lại

khi có một trong các trường hợp sau:

Thay đổi, bổ sung về loại hoặc tăng lên đối

với số lượng hàng hoá nguy hiểm/chất thải

có PCB đã đăng ký.

Thay đổi địa điểm của cơ sở sản xuất, kinh

doanh, dịch vụ hàng hoá nguy hiểm có

PCB/cơ sở phát sinh CTNH có PCB nhưng

không thay đổi chủ sở hữu/chủ nguồn thải

hoặc thay đổi chủ sở hữu/chủ nguồn thải

nhưng không thay đổi địa điểm cơ sở.

Bổ sung thêm cơ sở sản xuất, kinh doanh,

dịch vụ hàng hoá nguy hiểm có PCB/cơ sở

phát sinh CTNH có PCB hoặc giảm cơ sở đã

đăng ký.

(Tham khảo Hướng dẫn đăng ký thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB tại website

www.pops.org.vn để có các thông tin chi tiết hơn)

Bộ hồ sơ đăng ký chủ sở hữu hàng nguy hiểm/chủ nguồn thải chất thải có PCB bao gồm:

Đơn đăng ký sở hữu hàng nguy hiểm/chủ nguồn thải chất thải có PCB;

Bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;

Bản sao hợp lệ Quyết định phê duyệt Báo cáo ĐTM hoặc Giấy xác nhận đăng ký Cam kết

bảo vệ môi trường, Quyết định phê duyệt hoặc giấy xác nhận Đề án bảo vệ môi trường do cơ quan có thẩm quyền cấp;

Bản sao hợp lệ Giấy xác nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự do Công an cấp huyện thuộc

tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cấp và văn bản thẩm duyệt về PCCC hoặc biên bản kiểm tra đảm bảo an toàn về PCCC do cơ quan cảnh sát PCCC có thẩm quyền cấp;

Bản kê khai danh mục các loại dầu, thiết bị, vật liệu có PCB/danh mục chất thải có PCB;

Bản kê khai về trang thiết bị phòng ngừa, ứng phó sự cố, trang bị phòng hộ an toàn lao

động và lực lượng ứng phó sự cố liên quan đến PCB;

Phiếu an toàn hóa chất.

THẢI LOẠI VÀ TIÊU HỦY PCB - QUẢN LÝ PCB

Bộ hồ sơ đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải PCB gồm

những gì? 75

70

Quy trình đăng ký và thẩm định hồ sơ đăng ký chủ sở

hữu/chủ nguồn thải PCB như thế nào? 76

Quy trình đăng ký và thẩm định hồ sơ đăng ký chủ sở hữu hàng nguy hiểm có PCB

cũng giống với quy trình đăng ký và thẩm định hồ sơ đăng ký chủ nguồn thải chất

thải có PCB (tuân theo Thông tư 12/2011/TT-BTNMT như đối với chủ nguồn thải

thông thường nhưng phải kê khai chi tiết hàng nguy hiểm có PCB).

Xem xét tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ

Trong thời hạn 10 (mười) ngày kể từ ngày nhận hồ sơ đăng

ký, Sở TNMT xem xét tính đầy đủ, hợp lệ và thông báo cho

chủ sở hữu/chủ nguồn thải để sửa đổi, bổ sung nếu chưa

đầy đủ hoặc không hợp lệ. Số lần thông báo không quá 02

(hai) lần, trừ những lần chủ sở hữu/chủ nguồn thải không

tiếp thu hoặc tiếp thu không đầy đủ yêu cầu của Sở TNMT.

Khi xác định hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, Sở TNMT không cần thông

báo cho chủ sở hữu/chủ nguồn thải và đương nhiên hồ sơ

đăng ký được chấp nhận sau khi kết thúc thời hạn xem xét.

Thời gian Trình tự công việc

Chủ nguồn thải lập hồ sơ đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải

PCB và nộp trực tiếp hoặc chuyển qua đường bưu điện đến

Sở TNMT tại địa bàn.

Nộp hồ sơ đăng ký chủ sở hữu/chủ nguồn thải

Lập chung hồ sơ đăng ký cho các cơ sở phát sinh CTNH do

mình sở hữu hoặc điều hành trong phạm vi một tỉnh. Trường

hợp cơ sở phát sinh CTNH dưới dạng nguồn thải di động hoặc

nguồn thải có dạng tuyến trải dài trên phạm vi một tỉnh, chủ

nguồn thải CTNH được lựa chọn một cơ sở đầu mối để đại

diện lập hồ sơ đăng ký chủ nguồn thải CTNH.

Sau khi thẩm định hồ sơ (không quá 20 ngày làm việc kể từ

nhận đủ hồ sơ hợp lệ), Sở TNMT cấp giấy xác nhận đăng ký

đối với chủ sở hữu hàng hóa nguy hiểm/chủ nguồn thải chất

thải có PCB.

Xác nhận đăng ký

Bắt đầu

gửi hồ sơ

Không quá

10 ngày

sau khi

nộp hồ sơ

Ngay sau

khi phê

duyệt hồ sơ

71

Lộ trình ngừng sử dụng, và tiêu hủy PCB tại Việt Nam? 77

Theo Kế hoạch quốc gia thực hiện Công

ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu

cơ khó phân huỷ (POP) tại Quyết định

184/2006/QĐ-TTg ban hành ngày 10

tháng 8 năm 2006, Việt Nam sẽ loại bỏ

việc sử dụng PCB trong các thiết bị

và máy móc vào năm 2020 và tiêu

hủy an toàn vào năm 2028.

Để có thể đạt được mốc thời gian này,

các cơ sở được khuyến cáo thực hiện lộ

trình loại bỏ các thiết bị PCB đang hoạt

động theo các thứ tự ưu tiên về nồng

độ như sau:

Đối với các thiết bị có PCB có

nồng độ ≥ 100.000 ppm:

Phải được xử lý hoặc chuyển giao cho

cơ sở có giấy phép lưu giữ, xử lý chất

thải có PCB trong thời gian tối đa năm

kể từ khi ngừng sử dung hoặc bắt đầu

lưu giữ tạm thời trong khu vực lưu giữ.

Đối với thiết bị vật liệu, chất

thải có PCB với nồng độ từ 50 -

100.000 ppm trở lện phải được xử lý

hoặc chuyển giao cho sở có giấy

phép lưu giữ, xử lý chất thải PCB

trong thời gian tối đa 2 năm kể từ

khi ngừng sử dung hoặc lưu giữ tạm

thời trong kho, nhưng không quá

ngày 31/12/2028.

Các thiết bị có PCB có nồng độ > 500 ppm và có một trong những dấu

hiệu sau thì yêu cầu cơ sở sớm có kế hoạch loại bỏ:

Thiết bị trong tình trạng kỹ thuật xấu.

Thiết bị đặt gần những cơ sở có nguy cơ cao (bệnh viện, trung tâm y tế, trung

tâm mua bán, trường học, các cơ sở sản xuất thực phẩm, các nhà máy cung cấp

nước sạch, các tòa nhà với nhiều người vào ra).

QUẢN LÝ PCB

72

Bắt đầu quản lý PCB an toàn như thế nào? 78

Lập kế hoạch quản lý PCB: Xác định thiết bị và vật liệu có PCB, kế

hoạch bao gói, dán nhãn, vận chuyển, lưu giữ, thải bỏ và xử lý.

(Có thể liên hệ với Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam để được hướng dẫn)

Giám sát và báo cáo: Thực hiện giám sát và báo cáo việc

quản lý PCB theo đúng quy định đối với hóa chất, hàng hóa,

chất thải nguy hại.

Tuyên truyền, đào tạo:

Thông báo về thiết bị,

cảnh báo vật liệu (nghi)

nhiễm PCB đến người lao

động và cộng đồng.

Sử dụng bảo hộ lao

động phù hợp khi

tiếp xúc với dầu: Sử

dụng mặt nạ an toàn

phù hợp, phương tiện

bảo hộ cá nhân bằng

vật liệu PPE.

Thực hiện các quy

định: Tuân thủ quy

định xuất nhập khẩu,

vận chuyển, xả thải

vật liệu, thiết bị có

PCB.

73

Có thể tìm hiểu thêm thông tin PCB ở đâu? 79

Thông tin về hoạt động quản lý PCB cũng như các tin tức, hướng dẫn kỹ

thuật được đăng tải trên trang web www.pops.vn. Dưới đây là một số tài

liệu điển hình:

Hướng dẫn kỹ thuật

Hướng dẫn xác định/nhận diện thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB.

Hướng dẫn đăng ký thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB.

Hướng dẫn đóng gói và dán nhãn thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB.

Hướng dẫn lưu giữ thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB.

Hướng dẫn vận chuyển thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB.

Hướng dẫn yêu cầu khử ô nhiễm và xử lý thiết bị, vật liệu và chất thải có PCB

Hướng dẫn kỹ thuật thanh tra về quản lý PCB.

Hướng dẫn xây dựng kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố PCB cấp cơ sở.

Hướng dẫn kỹ thuật phòng ngừa và ứng phó sự cố PCB.

Tài liệu kỹ thuật

Bản tin số 1: Giới thiệu về POP, PCB và dự án quản lý PCB tại Việt Nam

Bản tin số 2: PCB với môi trường và sức khỏe

Bản tin số 3: Thanh kiểm tra PCB

Bản tin số 4: Phòng ngừa phát thải PCB đến môi trường

Bản tin số 5: Phòng ngừa tác động của PCB đến sức khỏe

Bản tin số 6: Mua bán, vận chuyển, lưu giữ và quản lý an toàn PCB

Bản tin số 7: Kiểm kê và xác định tồn dư PCB

Bản tín số 8: Thanh lý, xử lý và tiêu hủy PCB

Bản tin số 9: Tổng kết dự án quản lý PCB tại Việt Nam

Các áp phích, tờ rơi về an toàn PCB

QUẢN LÝ PCB

74

Dự án hỗ trợ gì cho doanh nghiệp? 80

Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp có thể được hỗ trợ truyền

thông về PCB.

Nếu có nhu cầu hỗ trợ, hãy liên hệ với Dự án tại địa chỉ:

Tầng 3, Tòa nhà An Phát, B14-D21, Khu Đô thị mới Cầu Giấy, Phố Tôn Thất Thuyết,

Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Hà Nội; Tel: 84.4.37227678; Fax:

84.4.37227679; Email: [email protected]

Để đăng ký hỗ trợ và giải đáp thông tin.

Dự án có triển khai giai đoạn tiếp theo không? 82

Một dự án nối tiếp được xem là dự án PCB pha 2 đang được phát triển với mục tiêu

thực hiện các hoạt động kiểm kê bổ sung, xử lý, tiêu hủy dầu, thiết bị, vật liệu có PCB

đã được kiểm kê và lưu giữ từ Dự án này, hướng tới ngừng sử dụng PCB vào năm

2020 và tiêu hủy PCB an toàn vào năm 2028.

Dự án đã đạt được những kết quả gì? 81

Trong 5 năm hoạt động, Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam đã:

1. Quản lý thực hiện 46 gói thầu được phân chia thành 84 hợp đồng;

2. Hỗ trợ xây dựng 30 văn bản pháp lý và hướng dẫn kỹ thuật gồm 01 chỉ thị, 01

kế hoạch hành động quản lý PCB, 01 thông tư, 07 TCVN/QCVN, 9 hướng dẫn

kỹ thuật, 11 hướng dẫn hành chính;

3. Triển khai kiểm kê 59.000 thiết bị điện, công nghiệp thuộc EVN và ngoài EVN;

4. Hỗ trợ nâng cao năng lực kỹ thuật cho 09 đơn vị lưu giữ, 40 phòng thí nghiệm

với giá trị hỗ trợ lên đến 27 tỉ đồng;

5. Tổ chức hơn 40 hội thảo đào tạo, tập huấn cho khoảng trên 4.000 lượt người

về POP/PCB;

6. Tham gia trao đổi thông tin và trình bày tại 03 hội thảo quốc tế;

7. Phát hành 60 ấn phẩm gồm: 34 bài báo, 09 bản tin, 06 phóng sự truyền hình,

05 bản tin truyền thanh, 03 phiên bản sổ tay hỏi đáp về PCB, 02 áp phích, 01

tờ rơi;

8. Phát triển và duy trì hệ thống thông tin quản lý PCB (MIS) mang tính liên Bộ;

9. Hơn 5 triệu lượt người truy cập trang thông tin điện tử của Dự án:

www.pops.org.vn.

75

DỰ ÁN QUẢN LÝ PCB TẠI VIỆT NAM

CÁC BÊN

THỰC HIỆN

DỰ ÁN

QUẢN LÝ

PCB TẠI

VIỆT NAM

DỰ ÁN QUẢN LÝ PCB TẠI VIỆT NAM

2010 - 2014

Mục tiêu chung

Xây dựng năng lực quốc gia của Việt Nam nhằm quản lý PCB và lưu trữ an toàn một

lượng lớn PCB tại các tỉnh trình diễn nhằm tiêu hủy trong tương lai.

Mục tiêu cụ thể

Hoàn thiện khung pháp lý, thể chế quản lý PCB; xây dựng Kế hoạch hành động

quốc gia quản lý PCB;

Trình diễn các hoạt động quản lý an toàn PCB trong một số ngành chính có sử

dụng PCB và trong phạm vi khu vực được lựa chọn;

Tăng cường năng lực cho các bên liên quan về quản lý an toàn PCB; nâng cao

nhận thức cộng đồng về quản lý an toàn PCB.

Các bên thực hiện

Cục Kiểm soát ô nhiễm, Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường;

Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp, Bộ Công Thương;

Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Bộ Công Thương.

Các bên thụ hưởng

Cán bộ quản lý Nhà nước từ Trung ương đến địa phương;

Cán bộ quản lý và người lao động tại các doanh nghiệp sản xuất điện, sản xuất

công nghiệp, cơ sở tái chế dầu, tiêu hủy các chất thải nguy hại và các phòng thí

nghiệm;

Các tổ chức kỹ thuật, xã hội, các cơ quan báo chí trên toàn quốc và cộng đồng.

Dự án Quản lý PCB tại Việt Nam

Tầng 3, Tòa nhà An Phát, B14-D21,

Khu Đô thị mới Cầu Giấy, Phố Tôn Thất Thuyết,

Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Tel: (84-4) 37227678; Fax: (84-4) 37227679

Email: [email protected] EVN

Mọi thông tin được chia sẻ và cập nhận tại website: www.pops.org.vn.

Environment

Sổ tay hỏi đáp về PCB