1

2

1) เพอศกษาผลกระทบของปศสตวตอทรพยากรปาไมและสตวปาในเขตอทยานแหงชาตทบลาน

2) เพอศกษาแนวทางในการแกไขผลกระทบของปศสตวในพนทอทยานแหงชาตทบลาน

1) เลอกพนทเพอท าการศกษา

2) ศกษาผลกระทบของการเลยงปศสตวตอสงคมพช

3) ศกษาผลกระทบของการเลยงปศสตวตอสตวปา

4) ศกษาผลกระทบของการเลยงปศสตวตอคณสมบตทางกายภาพและเคมของดน

5) ศกษาผลกระทบของการเลยงปศสตวตอคณภาพน าในแหลงน าธรรมชาต

6) ศกษาสภาพเศรษฐกจ สงคม ของผเลยงปศสตว

7) จดประชมก าหนดแนวทางในการแกไขผลกระทบระหวางผมสวนไดสวนเสย

3

4

5

6 พนททมการเลยงปศสตว พนททไมมการเลยงปศสตว

7

ท าการวางแปลงตวอยางในพนทปา โดยวางแนวส ารวจแบบเสนตรงในแนวเหนอ-ใต พนทละ 2 แนว

หางกนแนวละ 20 เมตร แตละแนววางแปลงตวอยางรปสเหลยมจตรสขนาด 10 × 10 เมตร จ านวน 8

แปลง แตละแปลงหางกน 10 เมตร พรอมก าหนดรหสประจ าแปลง

ดงนน แปลงตวอยางในพนทศกษาแตละปาจงมท งหมด 1,600 ตารางเมตร (1 ไร)

ภายในแปลงตวอยางขนาด 10 × 10 เมตรทกแปลง จะวางแปลงยอยขนาด 4 × 4 เมตร

และ 1 × 1 เมตร ซอนทบลงไปยงมมดานลางซายของแปลง

โดยท : แปลงตวอยางขนาด 10 × 10 เมตร ใชศกษาไมยนตน (tree)

: แปลงตวอยางขนาด 4 × 4 เมตร ใชศกษาไมหนม (sapling)

: แปลงตวอยางขนาด 1 × 1 เมตร ใชศกษากลาไม (seedling) และไมพนลาง ไดแก

ไมพม (shrub) ไมลมลก (herb) และหญา (grass)

: ท าการเกบตวอยางสงคมพช 2 คร ง คอ ในฤดแลง และฤดฝน เพอเปรยบเทยบกน

8

9

1 ความถของชนดไม (Plant species frequency) : ความถของชนดไม (frequency)

: ความถสมพทธของชนดไม (Relative frequency)

2 ความหนาแนนของชนดไม (Plant species density) : ความหนาแนนของชนดไม (Density)

: ความหนาแนนสมพทธของชนดไม (Relative density)

3 ความเดนของพชพรรณ (Plant species Domidance) : ความเดนของชนดไม (Domidance)

: ความเดนสมพทธของชนดไม (Relative Domidance)

4 ดชนคาความส าคญ (Important Value Index, IVI)

5 การหาคาดชนความคลายคลง (Index of Similarity)

6 ดชนความหลากหลายของชนดพนธ (Plant diversity index)

7 การปกคลมชนเรอนยอดชนบน (Overstorey density)

10

ฤดแลง พนททไมมการเลยงสตว พนททมการเลยงสตว

ไมยนตน ไมหนม กลาไม ไมพม

ไมลมลก และหญา ไมยนตน ไมหนม

กลาไม ไมพม

ไมลมลก และหญา

คาดชนความหลากหลายชนดของพรรณพช

Shannon-Wiener index (H) 1.941 1.650 2.313 0.855 0.536 4.069

คาดชนความคลายคลง Index of similarity 26.087

จากการศกษาไมยนตนและไมหนม ในแปลงตวอยางขนาด 10x10 เมตร และ 4x4 เมตร คาดชนความหลากหลายชนดของพรรณพช (Shannon-

Wiener index (H)) ในพนททไมมการเลยงปศสตว เทากบ 1.941 และ 1.650 ซงมคามากกวาในพนททมการเลยงปศสตว เทากบ 0.855และ0.536

ตามล าดบ โดยทงสองพนทมคาดชนความคลายคลง (Index of similarity ) รอยละ 26.087 ซงมคาคอนขางต า

จากการศกษากลาไม ไมพม ไมลมลก และหญา ในแปลงตวอยางขนาด 1 X 1 เมตร พบวา ดชนความหลากหลายชนดของพรรณพช (Shannon-

Wiener index (H)) ในพนททไมมการเลยงปศสตว เทากบ 2.313 ซงมคาต ากวาในพนททมการเลยงปศสตว เทากบ 4.069

11

12

114

48

19

6 5 3 0 0 1 0 0 1

0

20

40

60

80

100

120

<10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60

จ านวน

(ตน)

ชนขนาดความโต (เซนตเมตร)

84

23

14

7 2 0 0 0 0 1 0 0

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

<10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60

จ านวน

(คน)

ชนขนาดความโต (เซนตเมตร)

13

พนททมกจกรรมการเลยงปศสตวมความสมบรณของสภาพปา นอยกวา พนททไมมการ

เลยงปศสตว

พนททมกจกรรมการเลยงปศสตวมจ านวนและชนดของกลาไม นอยกวา พนททไมมการ

เลยงปศสตว ซงสงผลกระทบโดยตรงตอการทดแทนเปนปาสมบรณตอไปในอนาคต

พนททมกจกรรมการเลยงปศสตวมการปกคลมเรอนยอดของตนไม นอยกวาพนททไมม

การเลยงปศสตว เมอเขาสในชวงฤดฝนจะสงผลใหพนททมการเลยงปศสตวมวชพชขน

อยางหนาแนน เปนเหตใหกลาไมไมสามารถเจรญเตบโตไดตามปกต

14

ภาพถายดาวเทยมแสดงการใชประโยชนทดน

ป พ.ศ. 2543 ป พ.ศ. 2557

15

โดยท าการเดนส ารวจ

เ พ อ บ น ท ก พ ก ด ท า ง

ภมศาสตร ของรองรอย

ป ศ ส ต ว แ ล ะ ส ต ว ป า

ในบรเวณพ นทอนรกษ

ท ค า ด ว า ม ก า ร เ ล ย ง

ปศสตว และน าขอมลคา

พ ก ด ท ไ ด ม า ท า ก า ร

วเคราะห

16

17

18

Properties

Summer Rainny

Pasture land Forested land Pasture land Forested land

1. Infiltration (mm./hr.) 132.05 518.33 159.00 535.57

2. Ksat (mm./hr.)

Upper soil 459.78 328.85 145.13 714.23

Lower soil 174.70 274.27 185.92 178.81

3. Soil moisture (% by weight)

Upper soil 1.52 2.63 5.89 4.87

Lower soil 3.88 3.68 3.68 4.95

4. Bulk density (g./cm3)

Upper soil 1.51 1.26 1.39 1.43

Lower soil 1.56 1.46 1.35 1.38

19

ชนดน

การใช

ประโยชน

ทดน

ความเปน

กรด-ดาง จ าแนกเนอดน อนทรยวตถ ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม NO3-N

pH ระดบ เนอดน ค าอธบาย เปอรเซนต ระดบ มก. / กก. ระดบ มก. / กก. ระดบ มก. / กก. ระดบ มก. / กก. ระดบ มก. / กก. ระดบ

ดนบน ไมมการเลยง

ปศสตว 5.9

กรด

ปานกลาง SL รวนปนทราย 1.76 ต า 8 ต า 47 ต า 649 สง 106 สง 6.1

ดนลาง ไมมการเลยง

ปศสตว 5.6

กรด

ปานกลาง SL รวนปนทราย 0.84 ต ามาก 5 ต า 50 ต า 385 ต า 71 ปานกลาง นอยมาก

ดนบน มการเลยง

ปศสตว 6.0

กรด

ปานกลาง LS ทรายรวน 1.27 ต า 5 ต า 32 ต ามาก 458 ปานกลาง 96 สง 12.0

ดนลาง มการเลยง

ปศสตว 5.8

กรด

ปานกลาง SL รวนปนทราย 0.52 ต ามาก 4 ต า 17 ต ามาก 296 ต า 49 ปานกลาง 7.3

20

21

การเกบดนโดยใชวธ core method

เพอศกษาคณสมบตทางเคมของดน

22

การศกษาคณสมบตกายภาพของดนใช soil core

23

การศกษาอตราการแทรกซมของน า

24

25

รายละเอยด / ดชนคณภาพน า หนวย ฤดรอน ฤดฝน

พนทเลยงปศสตว ปาธรรมชาต พนทเลยงปศสตว ปาธรรมชาต

pH 7.21 7.11 7.30 6.77

EC μs/cm2 36.33 29.33 42.67 34.00

อณหภมอากาศ OC 24.90 31.80 28.60 27.80

อณหภมน า OC 27.37 26.63 29.49 28.85

EC μs/cm2 37.77 34.60 46.73 38.33

TDS g/l 0.0235 0.0218 0.0267 0.0218

ส Clear yellow Clear yellow Clear yellow Clear yellow

BOD 5 days mg/l 6.4 6.5 5.0 5.5

Nitrogen, Nitrate mg/l N 0.447 0.447 0.611 0.585

Nitrogen, TKN mg/l N 0.000 0.000 0.000 0.000

Phosphate, Total mg/l P 0.680 0.356 0.159 0.366

Total coliform bacteria MPN/100 ml 70 <1.8 <1.8 <1.8

Faecal coliform bacteria MPN/100 ml 11 <1.8 <1.8 <1.8

26

Code Total Coliform

(MPN/100 ml)

Faecal Coliform

(MPN/100 ml)

ล าปลายมาศ 70 11

ล าเพยก <1.8 <1.8

จากผลทไดขางตนท าใหทราบวา :

1) คาทไดไมเกนคามาตรฐานของกรมควบคมมลพษ

2) แตในพนททมการเลยงปศสตว (ล าปลายมาศ) มคา

Total Coliform และFaecal Coliform สงกวา พนททไมม

การเลยงปศสตว (ล าเพยก)

จากมาตรฐานคณภาพน าผวดนของกรมควบคมมลพษคา total coliform และคา Faecal coliform มคาไมเกนมาตรฐานท

กรมควบคมมลพษทก าหนดไวท คณภาพน า ประเภทท 2 คณภาพน า ประเภทท 3

total coliform ≤5000 mpn/100ml total coliform ≤ 20000

Faecal coliform ≤1000 mpn/100ml faecal coliform ≤4000

27

28

29

30

31

ไมมทดน เปนของตวเอง

ไมเคย เขารวมการประชมหารอเกยวกบมาตรการการแกไขปญหาการน าปศสตวเขาไปเลยงในเขตอทยานแหงชาต

ไมเคย ไดรบการอบรมเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

รจกพนท มรดกโลกดงพญาเยน-เขาใหญ แตไมทราบวาต าบลทตนเองอาศยอย ต งอยในพนทมรดกโลกทาง

ธรรมชาตดงพญาเยน-เขาใหญ

เหนดวย วาการเลยงปศสตวในพนทอทยานแหงชาตและพนทมรดกโลกทมมากขน จะท าใหเกดโรคระบาดในสตว

ปาท าใหจ านวนสตวปาลดลง สงผลกระทบตอสงคมพช สภาพดนและน า

เหนดวย วาการเลยงปศสตวในพนทอทยานแหงชาตและพนทมรดกโลก จะท าบางกไมเกดความเสยหายและไมผด

กฎหมาย

32

ผเลยงปศสตวสวนใหญ : เหนดวย ไมเหนดวย

1) การจดใหมการพฒนาอาชพเสรม เพอทดแทนรายไดทหายไปจากการลด

จ านวนการเลยงปศสตว โดยมใหสรางความเสยหายตอทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

2) การบงคบใชกฎหมายในกรณทผเลยงปศสตวในอทยานแหงชาตทบลาน

ไมปฏบตตามขอตกลง

3) การสงเสรม ถายทอดความร และเทคโนโลยในการจดการปศสตวใหแก

ผเลยงปศสตว เพอน าปศสตวออกไปเลยงนอกพนทอทยานแหงชาตทบลาน

33

ผเลยงปศสตวสวนใหญ : เหนดวย ไมเหนดวย

1) การหามเลยงปศสตวแบบปลอยอสระ ตองมการควบคมดแลโดยเจาของอยางใกลชด

2) การหามเลยงปศสตวในแปลงปลกปา และปาธรรมชาต เพราะอาจจะเหยยบย าตนไม และท าลายตนไมได

3) การหามน าอาวธ เครองมอ หรอสงกอสราง สงปลกสรางท งชวคราวและถาวรเพอเลยงปศสตว

4) การหามเลยงปศสตวในแหลงทองเทยวอนเปนการท าลายภมทศน

5) การหามจดไฟเผาปา เพอใหเกดหญาระบด หรอลาสตวโดยเดดขาด

6) ใหรวมกนก าหนดพนททจะอนโลมใหเลยงปศสตวไดเปนการชวคราวแบบจ ากดพนท และรวมกนหาวธ

ในการจ ากดระยะเวลา จ ากดพนท และจ ากดจ านวนปศสตวทเลยงในเขตพนทอทยานแหงชาตทบลาน

7) การก าหนดระยะเวลาไมเกน 1-2 ป ในการทยอยน าปศสตวออกไปเลยงนอกพนทอทยานแหงชาตทบลาน

ทงหมด อยางเปนระบบและตอเนอง

34

35

36

37