Upload
musa-genc
View
92
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
Prof. Dr. Musa GENProf. Dr. Musa GENÇÇYrd. DoYrd. Doçç. Dr. Ay. Dr. Ayşşe DELe DELİİGGÖÖZ Z
ArArşş. G. Göör. Dilek YILDIZr. Dilek YILDIZ
1. Orman Yangınlarıyla Mücadele Sempozyumu, 07-10 Ocak 2009, Antalya
YANMAYA DYANMAYA DİİRENRENÇÇLLİİ BBİİTKTKİİLER ve LER ve YANGINA HASSAS YYANGINA HASSAS YÖÖRELERDE RELERDE
KULLANIMIKULLANIMI
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
ORMAN FAKÜLTESİ
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 2
Yanmaya dirençli bitkiler
Su içeriği fazla ve yumuşak (esnek) yapraklara sahiptirler.Ölü kısım miktarı düşüktür ve çoğu kez bitki üzerinde ölü materyal birikmez. Bitki Bitki öözsuyu kokusuz olup zsuyu kokusuz olup normal suya benzer.normal suya benzer.Yüksek tuz, mineral madde ve kül içeriğine sahip silindirik gövdeleri vardır. Uçucu yağ, parafin ve reçine gibi yanıcı madde içeriği azdır. Cupressus sempervirens var. pyramidalis L.
http://www.vilamada.com.br/imagens/arvores/cipreste_do_mediterraneo.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 3
Kolay yanan bitkiler
Üzerinde bol miktarda kolay tutuşan ince, kuru ve ölü materyal bulunur. Yaprakları deri gibi sert, küçük, ince ve bazen tüylüdür. Gövde, ince sürgünler ve yapraklar uçucu yağ, mum tabakası, reçine ve terebentin gibi maddeler içerir. Keskin kokulu Keskin kokulu öözsuyu, zsuyu, saksakıız veya rez veya reççine ihtiva ine ihtiva eder.eder.Gövde kabukları gevşek ve kâğıt gibi incedir.
Phillyrea media L.http://crdp2.ac-
besancon.fr/flore/flore/Oleaceae/photos/Phillyrea_latifolia_nmk_herb_20.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 4
Yanmaya dirençli bitkisel taksonlar
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 5
Yanmaya dirençli bitkisel taksonlar
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 6
Yanmaya dirençli bitkisel taksonlar
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 7
Yanmaya dirençli bitkisel taksonlar
Orman İçinde ve Kenarında Bulunan Evlerin Orman Yangınından Etkilenme Riskini Artıran Hususlar
(URL 12’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 9
Yerleşim Yerleri Etrafında ZonalBitkilendirme
Ülkemizde planlı bir örneği yoktur.Zonal bitkilendirmeüçlü veya ddöörtlrtlüüolabilir.Bu kısımda üçlü zonalbitkilendirmeaçıklanmış,dörtlü zonalbitkilendirme şekil üzerinde gösterilmiştir.
Acer platanoides L.
http://www.fs.fed.us/database/feis/plants/tree/acepla/leaves.JPG
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 10
Üçlü zonal bitkilendirme1. Zon
Asgari genişlik, düşükeğimli alanlarda 9 m, yamaç arazilerde 30 mÇim bitkileri yerine daha çok, nem içeriği fazlayer örtücü bitkilerle gelişmesi yavaş çok yıllık otsularBinaların hemen yakınında kullanılacak bitkilerin boyu 45 cm’den kısa
Üçlü zonal bitkilendirme[Fitzgerald ve Detweiler, 2006b]
1. ZON
2. ZON
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 11
Üçlü zonal bitkilendirme1. Zon
Reçineli ve balzamlıağaç ve çalı türleri kesinlikle dikilmez.Sadece ikinci zona yakın kısımlara, olgun halde en az 6 m yukarıdan dallanan ve en fazla 3 m çapında tepeler geliştiren genişyapraklı ağaç türleri dikilebilir varsa korunur.
http://www.gamtosproduktai.lt/lt/info/alb/2007/lt/info/alb/2007/Betula%20pendula
Betula pendula Roth.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 12
Üçlü zonal bitkilendirme
1. Zon
Bu zonda en fazla 2-3 ağaç bulunmalı,
ağaçlar uzun boylu olmamalı ve
binaların en fazla 4-5 m yakınına dikilmelidir.
Üçlü zonal bitkilendirme[Fitzgerald ve Detweiler, 2006b]
1. ZON
2. ZON
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 13
Üçlü zonal bitkilendirme1. Zon
Boyu 6 m’den daha uzun ağaçların alt dalları, yerden 2,5 m yukarıya kadar budanır.Binalara 4 m’den daha yakın ağaçlar ve dalları mutlaka uzaklaştırılır; hatta çatı ve yağmur oluklarında döküntülere neden olacak herhangi bir bitki, bina çevresine sokulmaz. Acer campestre L.
http://www.arbolesornamentales.com/Acercampes.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 14
Üçlü zonal bitkilendirme
1. Zon
Çalı ve çalı grupları arasındaki asgari aralık, arazi eğimi,
% 0-20 ise çalı boyunun 2 katı, % 21-40 ise çalı boyunun 4 katı, % 40’dan fazlaysa çalı boyunun 6 katı olabilir.
(URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 15
Üçlü zonal bitkilendirme
1. Zon
Bina etrafına tercihen çakıl serilir ve çalıların etrafındaki otlar oldukça kısa (bina çevresinde, yerden azami 10 cm yukarıdan) biçilir.
http://www.meditflora.com/alberi/ceratonia6.jpg
Ceratonia siliqua L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 16
Üçlü zonal bitkilendirme2. Zon
Birinci zonun bittiği yerden itibaren ortalama 30 m (en az 15 m)ya da binalardan 15-45 m uzaklıktan başlar.Geniş yapraklı ağaç ve çalı türleri ile tepesi yayvanlaşan iğne yapraklı ağaç türleri kullanılabilir.
Orman içinde ve sınırında bulunan yerleşim alanları çevresinde, yangınlara karşı alınabilecek bazıönlemler [Monroe ve Long, 1998].
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 17
Üçlü zonal bitkilendirme2. Zon
Geniş tepeli ağaçlar, olgunlaştığında yerden 3 m yükseklikten dallanacak şekildebudanır ve tepe taçları dışından, yavaş gelişen yer örtücü ve çok yıllık bitkilerle kuşatılır.
Robinia pseudoacacia L.
http://biology.missouristate.edu/Herbarium/Plants%20of%20the%20Interior%20Highlands/Flowers/Robina%20pseudo-acacia%20-%201.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 18
Üçlü zonal bitkilendirme
2. Zon
Tepe tacı alanı dışında da bulunsa, kenardaki fertlerin alt dalları ile yanıcı madde arasındaki düşey uzaklık, yanıcımadde boyunun asgari 3 katı olmalıdır.Sebze bitkileri ve çiçeklerin oluşturduğu bitki adacıkları, kaya vb. yanıcı olmayan materyallerle birbirinden ayrılır.
(URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 19
Üçlü zonal bitkilendirme2. Zon
Ağaç-ağaççık tepeleri arasındaki asgari mesafe, arazi eğimi
% 0-20 ise 3 m, % 21-40 ise 6 m,% 40’dan fazlaysa 9 m olmalıdır. (URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 20
Üçlü zonal bitkilendirme
2. Zon
Çalı ve çalı grupları arasındaki asgari aralık, arazi eğimi
% 0-20 ise çalı boyunun 2 katı, % 21-40 ise çalı boyunun 4 katı, % 40’dan fazlaysa çalı boyunun 6 katı olabilir.
(URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 21
Üçlü zonal bitkilendirme
3. Zon
Binalardan uzaklığıyaklaşık 45 m’dir.Ekseriyetle doğal vejetasyonun yer aldığı ağaçlık alandır.Geniş yapraklı ağaç ve ağaççıklardan oluşması istenir.
Castanea sativa Mill. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/
Chestnuts.jpg/736px-Chestnuts.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 22
Üçlü zonal bitkilendirme3. Zon
Sıkışık haldeki ladin, göknar ve çamtürlerinde aralamayapılır ve yere yakın dallar, yaz sonu veya sonbaharda mutlakabudanır.Ağaç-ağaççık tepeleri arasındaki asgari mesafe, arazi eğimi
% 0-20 ise 3 m, % 21-40 ise 6 m, % 40’dan fazlaysa 9 m olmalıdır. (URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 23
Üçlü zonal bitkilendirme3. Zon
Ancak bir yılda tepenin ¼’ünden daha fazlasıbudanmaz. Uzamış çimler biçilir veya yanmaya dirençli bitkilerle değiştirilir. Açılacak patika ve yollar, yangınıdurdurmada faydalıolabilir.
http://www.nps.gov/plants/alien/fact/img/elan1.jpg
Eleagnus angustifolia L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 24
Dörtlü zonal bitkilendirme
(Anonymous 1997 ve URL 5’ten)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 25
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıYanmamış,mantar ve böcek zararına maruz kalmamış bütün bitkisel taksonlar, biçimine ve bulunduğu alanın büyüklüğünebakılmadan (münferit bile olsa) bakım ve korumaya alınmalıdır. Cercis siliquastrum L.
http://www.arbolesornamentales.com/Cercissiliquas.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 26
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıSadece doğal meşcerelerde, göğüs çapı 20 cm ve daha fazla olan yanmamış dikili kurulardan, en az 1, en fazla 10 m3/ha ölüağaç bırakılmalıdır.
Sorbus aucuparia L. http://farm4.static.flickr.com/3024/2793795062_69dfb780bb.jpg?v=0
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 27
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıErozyondan ve diri örtü istilasından çekinilmeyen yörelerde, ölmüş ve ölmek üzere olanağaç ve ağaççıkların hepsi çıkarılmalıdır. Lagerstromia indica (L.) Pers.
http://www.bahcevan.com/images/oya.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 28
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıDiri örtü istilasından veya erozyondan korkulan sahalardaise; a ve b çağlarındancanlı hatta ölübireylerin siperindesiperaltı ekim-dikimdüşünülmelidir.
Pistacia vera L.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Pistacia_vera_Kerman.jpg/800px-Pistacia_vera_Kerman.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 29
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıYine a ve b çağlarından kesilmişbireyler, eş yükselti eğrilerine paralel veya eğimli olarak sahaya yerleştirilebilir.
http://www.uspza.cz/obrazky4/arboretum_06_48_big.jpg
Fraxinus ornus L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 30
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Arazi HazArazi HazıırlrlığıığıOrman içi su kaynaklarına sınır alanlarda, su kaynağıtipine göre değişen ölçülerle koruma ve sınırlı işletme zonlarının(ikisi beraber tampon zonun) korunması ve bakımı şarttır.
(Anonymous 1995’ten)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 31
Akarsu yatak genişliğine göre ölçüler
(Anonymous 1995’ten)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 32
Bataklık özelliklerine göre ölçüler
(Anonymous 1995’ten)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 33
Göl-gölet özelliklerine göre ölçüler
(Anonymous 1995’ten)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 34
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Tampon Tampon zondazonda
Kapalılık ≥ 0,75 olmalıdır.Kesme-sürütme ve bölmeden çıkarmada kesim artıklarını vesedimenti alanda tutucu önlemler alınır.Yağışlı havalarda, bölmeden çıkarmada havaî hat kullanılır.
Eriobotrya japonica Lindl. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Eriobotrya_japonica_C.jpg/300px-Eriobotrya_japonica_C.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 35
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Tampon Tampon zondazonda
Otsu ve odunsu diri örtükorunmalıdır.Geniş yapraklı tür kullanımına ağırlık verilmelidir.Monokültürden kaçınılır.Mecbur kalmadıkça kesim yapılmaz.Makineli çalışma yasaktır.
http://www.swsbm.com/images/new2005/Punica_granatum-2.jpg
Punica granatum L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 36
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Tampon Tampon zondazonda
Normal şartlarda, su kaynağının kenarındaki asgari 20 m’lik şeritte teras, 5 m’likşeritte dikim yapılmaz.Geriye kalan 15 m’lik şeritte, çukur dikimi uygulanabilir.Yüzeysel akış sularını toplayıcıkanallar, eş yükselti eğrilerine %0,3-% 3 eğimle inşa edilir.Bu kanalların önüne, suyun hızını kesmek ve tampon bölgeye dağılmasını sağlamak için, uygun büyüklükte taş ve kayalar koyulur.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Nerium_oleander2.jpg
Nerium oleander L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 37
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Toprak Toprak İşİşlemelemeKızılçam ve karaçam yayılış alanlarında, granitgranit ana materyalden gelişmiş kaba tekstürlütopraklarda son derece son derece ggüçüç ııslanslanıırr topraklara rastlanmıştır.
Arbutus andrachne Lhttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7
/Arbutus_andrachne1.jpg/298px-Arbutus_andrachne1.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 38
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Toprak Toprak İşİşlemelemeTam alan serpme ekimi yapılacaksa, yanmamış alanlarda ööllüüöörtrtüü tabakastabakasıınnıınnhemen altaltıındanndan, yangın geçirmiş yerlerde ise, yüzeyden 55--10 cm 10 cm derinliktenderinlikten alınacak toprak örneklerinde ııslanma testlerislanma testleriyapılmalıdır.
Liriodendron tulipifera L.http://www.steve.gb.com/images/plants/liriodendron_tulipifera.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 39
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Toprak Toprak İşİşlemeleme
Bunun için bir miktar susu ve bir damlaldamlalııkkyeterlidir.Küçük bir kaba alınmış toprak örneği üzerine bırakılan su, toprak su, toprak taraftarafıından hemen ndan hemen emiliyorsaemiliyorsa sorun sorun yoktur. yoktur. Rhamnus frangula L.
http://www.botany.wisc.edu/cgi-bin/detail.cgi?SpCode=RHAFRA
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 40
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Toprak Toprak İşİşlemelemeSu damlalarının örnek yüzeyinde 1 dakikadan fazla 1 dakikadan fazla kalmaskalmasıı, , ggüçüç ııslanmaslanmasorununun sorununun varlığını gösterir.
Su damlalarının 2 saatten 2 saatten fazlafazla toprak örneği yüzeyinde kalması ve toprak tarafından emilemeden buharlaemilemeden buharlaşşmasmasıı, ekstrem gekstrem güçüç ııslanmaslanmaözelliğinin işaretidir.
http://a.gerard4.free.fr/images7/Aesculus_hippocastanum.jpg
Aesculus hippocastanum L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 41
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
GGüçüç ııslanma sorunu slanma sorunu olan sahalarda olan sahalarda ekim-dikim öncesi
Tercihen tam alan toprak işleme; mümkün değilse, derin ve geniş işlenmişocaklar hazırlama
şarttır. Arbutus unedo L.http://www.biologie.uni-ulm.de/systax/dendrologie/Arbuunfw.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 42
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
YangYangıın n ööncesindencesinde
Gençlik-kültür bakımıSıklık bakımıAralama ve Özellikle sırıklık-direklik çağında budamaTohum tedariki (stoku)
Alt ıslah zonu içinde veyaZorunlu hallerde, aynı ana ıslah zonuna ait alt zonlar arasında tohum transferi mümkün Syringa vulgaris L.
http://www.funet.fi/pub/sci/bio/life/plants/magnoliophyta/magnoliophytina/magnoliopsida/oleaceae/syringa/vulgaris-1.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 43
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Araştırma sonuçları alınıncaya kadar, yeniden ormanlaştırma çalışmaları bağlamında asli orman ağacı türlerimiz için önerdiğimiz asgariasgari takviye ve stok tohum miktarları
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 44
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve BakıımmSadece kSadece kıızzııllççama ait ama ait cc, , dd ve ve ee
ççaağığındaki mendaki meşşcerelerdecerelerde
tohum takviyesi ancak toprak şartlarıbakımından çetin koşulların bulunduğu kısımlarda düşünülmelidir. Symphoricarpus albus (L.) S.F.Blake
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Symphoricarpos_albus11_ies.jpg
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 45
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
İğİğne yapraklne yapraklıı asli aasli ağğaaçç ttüürlerimiz irlerimiz iççin in öönerdinerdiğğimiz tohum imiz tohum takviyesi veya ekim dtakviyesi veya ekim döönemlerinemleri
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 46
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
DoDoğğal al hibrithibrit oluoluşşturanturan yabancyabancııttüürler kullanrler kullanıılmaz.lmaz.ÇÇalalıı alanlaralanlarıı dalddaldıırma yrma yööntemleri ntemleri ile geniile genişşletilir.letilir.GenGenççleleşşmeyi destekleyici, tmeyi destekleyici, tüür r ççeeşşitliliitliliğğini artini artıırrııccıı yaban hayvanyaban hayvanııdavrandavranışışlarlarıından faydalanndan faydalanııllıır.r.Kurak yetişme ortamlarında ve özellikle kızılçam sahalarında, ekim-dikim çalışmasının ardından tercihen yangından zarar görmemiş komkomşşu meu meşşcerelerden cerelerden temin edilecek temin edilecek ööllüü öörtrtüü ile 2ile 2--3 cm 3 cm kalkalıınlnlığıığındanda malmalççlanlanıırr..
Rhamnus alaternus L.http://www.dipbot.unict.it/orto/0276-1.html
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 47
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Yol yetersizliYol yetersizliğği sebebiyle i sebebiyle üüretime aretime aççıılamayan lamayan sahalarda,sahalarda,
İmkânlar ölçüsünde arazi hazırlığı ve toprak işleme uygulanır.İİhtiyahtiyaçç varsa tohum varsa tohum takviyesi yaptakviyesi yapııllıır.r.
Mahonia aquifolium (Pursh.) Nutt.http://www.henriettesherbal.com/pictures/p08/pages/mahonia-aquifolium-2.htm
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 48
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Mutlak toprak derinliMutlak toprak derinliğğinin inin az olduaz olduğğu ku kııssıımlardaki mlardaki dodoğğal vejetasyon ial vejetasyon iççinin,,
kısmi toprak işlemedaldırma yeterli ışık sağlamamümkünse yerinde çoğaltma uygulanır. Strelitzia reginae Ait.
http://www.dipbot.unict.it/orto/0096-1.html
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 49
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Yanmaya direnYanmaya direnççli tampon saha tesisili tampon saha tesisi
Orman arazisinde, 200-600 m’de bir,tehlikeli rüzgar yönüne dik olarak,güç yanma özelliğine sahip, öncelikle doğal/kültürü yapılan ağaç, ağaççık ve çalı türleriyle veEn az 20-30 m (gerektiğinde ≥ 50 m) genişliğinde
AyrAyrııcaca
yerleşim alanları çevresinde,mümkünse devlet ormanı arazileri kullanılarak veen az 100 m genişlikte,yazın veya yaz-kış yapraklı meyve ağaçları gibi odunsu ve yonca, korunga gibi daimi yeşil otsu kültür bitkilerine özellikle yer verilerek
Agave americana L.
http://www.dipbot.unict.it/orto/0002-1.html
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 50
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
YangYangıın koruma n koruma şşeritlerinineritlerinin
ortasındaki orman yolunun her iki tarafındayanmaya dirençli iğne ve geniş yapraklı ağaç-ağaççık kuşağıpiramidal servi en az 10-15 sıra
http://en.wikipedia.org/wiki/Ribes_alpinum
Ribes alpinum L.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 51
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
Yanmaya dirençli tampon saha ve yangın koruma şeridi tesisinde, asgari dikim aralık-mesafesi piramidal serviiçin
1,5 x1,5 veya 2x2 m;
diğer türlerin olgun bireylerinin tepeleri arasındaki asgari mesafe,arazi eğimi
% 0-20 ise 3 m, % 21-40 ise 6 m, % 40’dan fazlaysa 9 m olmalı ve
eşkenar üçgen dikimi
uygulanmalıdır. (URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 52
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
AyrAyrııca yangca yangıın koruma n koruma şşeritlerindeeritlerinde
dikim sıralarının önünde ve yola doğru,yanmaya dirençli doğal türlerle bilebasamaklı yapılar (orman kenarı) kesinlikle kurulmamalkurulmamalııddıır.r.
Tepe YangTepe Yangıınnıı !!
(URL 13’den)
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 53
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve BakıımmMMüümkmküünse dikim ekime nse dikim ekime tercih edilir.tercih edilir.Toprak sToprak sııcaklcaklığıığı dikimi takip dikimi takip eden 1eden 1--2 ayl2 aylıık dk döönemde nemde 1010°°C ve C ve üüzerinde devam zerinde devam ediyorsa ediyorsa sonbahar dikimi dikimi rahatlrahatlııkla yapkla yapıılabilir.labilir.Kışların mutedil geçtiği Ege ve Akdeniz bölgelerimizde kkışış,şiddetli yaşandığı yörelerde, donan toprak çözüldükten sonra ilkbaharilkbahar dikimi uygulanır.
Cistus salviifolius L.
http://species.wikimedia.org/wiki/Cistus_salviifolius
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 54
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Yaban hayatYaban hayatıınnıın desteklenmesi n desteklenmesi gereken yerlerle gereken yerlerle yyüüksek daksek dağğormanlarormanlarıındanda
aağğaaçç topluluklartopluluklarıı dikimidikimi
DiDiğğer orman alanlarer orman alanlarıındanda dikim araldikim aralııkk--mesafesininmesafesinin, , öözgzgüün aran araşşttıırma rma sonusonuççlarlarıı ortaya ortaya ççııkkııncaya kadarncaya kadar
asgari 4asgari 4--5 m 5 m olmasolmasıı öönerilir.nerilir.
ÇüÇünknküü olgun bireylerin tepeleri olgun bireylerin tepeleri arasarasıında nda en az 3 m aralen az 3 m aralııkkbulunmalbulunmalııddıır.r.
(Çolak ve Pitterle 1999’dan)
Ağaç toplulukları şeklinde yeniden ormanlaştırma çalışması (Schönenberger’eatfen Çolak/Pitterle1999’dan).
A= Küçük ağaç topluluklarıdikim şeması: 40-80 cm mesafeyle dikilmiş 20-40 fidandan oluşan küçük ağaçtoplulukları 2-4 m çapındadır ve 2-3 m arayla tesis edilir. Küçük ağaç topluluklarından 3, 4, 5 veya 6’sı bir araya gelerek ana ağaç topluluğunu meydana getirir. Ana ağaç topluluklarıarasındaki uzaklık ise 6-10 m’dir. B= 5-10 yıl içinde fidan sayısı azalır. C= Küçük ağaçtoplulukları birleşerek ana ağaç topluluklarını ortaya çıkarır. D= 80 yıl veya daha uzun bir zaman sonra ana ağaçtopluluklarının durumu.
2-3 m
6-10 m
Terasta uygun dikim yeri. Dağ tarafına daha yakın dikilen fidanın kök gelişimi ve dayanıklılığı her zaman daha iyidir. (Pitterle’ye atfen Çolak/Pitterle 1999’dan).
Ana ağaç toplulukları şeklinde tesis edilen bir plântasyonun zamansal değişimi (Schönenberger’e atfen Çolak/Pitterle 1999’dan). Ana ağaçtopluluklarını oluşturan küçük ağaçtoplulukları a veya b türüyle tesis edilmiş; iki farklı ağaç türüyle kurulmuş ana ağaç toplulukları bir araya gelerek plântasyonu meydana getirmiştir (A= Dikimin ardından, B= 5-10 yıl sonra, C= 20-30 yıl sonra, D= Ağaçlık çağında)
1. Durum: a ve b iğne yapraklı ağaçtürleriyle kurulan tesiste, ana ağaç topluluğu içinde karışım yoktur.
2. Durum: Daha az sayıdaki ana ağaçtopluluğu tesis ederek, arada kalan boşlukların dikimini sonraya bırakıp, basamaklıkuruluşun oluşturulması.
3. Durum: Daha az sayıdaki ana ağaçtopluluğu tesis ederek, arada kalan boşluklarda doğal gençlikler elde etme.
4. Durum: İğne yapraklı ağaçtürleriyle (a ve b) tesis edilen az sayıdaki ağaç topluluklarıarasına, sonraki yıllarda genişyapraklı tür (c) dikimi.
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 58
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Yine normal Yine normal şşartlarda;artlarda;
ççalalıılar, ulalar, ulaşşabildikleri abildikleri boylarboylarıın asgari 2n asgari 2--3 kat3 katıımesafeylemesafeyleotsu taksonlar arasotsu taksonlar arasıında nda birbir--iki kariki karışış uzakluzaklııkkyer yer öörtrtüüccüüler ise ler ise bir karbir karışış araylaarayla tesis edilirler. Colutea arborescens L.
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Bladder_senna.JPG
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 59
YENİDEN ORMANLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI
EkimEkim--Dikim ve BakDikim ve Bakıımm
Çıplak köklü fidanlarda basit (adi) çapa veya çapa çukurunda kenardikimi (pullama) Taşlılık oranı düşük yerlerdeki dikimler, dikim demiri (ayak plantuvarı) Kaplı fidan dikimlerinde ise basit çukur dikimi
Campsis radicans (L.) Seem.http://www.discoverlife.org/mp/20o?search=Campsis+radicans&guide=Trees
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 60
ÖÖnerilerneriler
En azEn azıından ndan her orman iher orman işşletme mletme müüddüürlrlüüğğüündende, , öözel ezel eğğitim itim almalmışış (tercihen (tercihen mastermaster/doktora yapm/doktora yapmışış), meslekte yeni ), meslekte yeni saysayıılabilecek (labilecek (öörnerneğğin 3in 3--5 y5 yııllllıık) teknik elemanlardank) teknik elemanlardan bir bir yangyangıın uzmann uzmanıı ggöörevlendirilmelirevlendirilmeli
Halka dHalka döönnüükk orman yangorman yangıınlarnlarııyla myla müücadele kurslarcadele kurslarıı aaççıılmallmalıı
GGöönnüüllllüü itfaiye birlikleriitfaiye birlikleri tesisi mutlaka dtesisi mutlaka düüşşüünnüülmelilmeli
Bu konularda Bu konularda SDSDÜÜ ORMAN YANGINLARIYLA ORMAN YANGINLARIYLA MMÜÜCADELE ECADELE EĞİĞİTTİİM VE ARAM VE ARAŞŞTIRMA MERKEZTIRMA MERKEZİİMMÜÜDDÜÜRLRLÜÜĞĞÜÜ ile iile işşbirlibirliğği yapi yapıılabilir.labilir.
İİkazkaz levhalarlevhalarıı daha sdaha sıık k ((öörnerneğğin 2 in 2 kmkm’’dede bir)bir) yerleyerleşştirilmelitirilmeli
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 61
Kaynakça
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 62
Kaynakça
M. GENÇ, A. DELİGÖZ, D. YILDIZ 63
Kaynakça
TeTeşşekkekküür Ederizr Ederiz……
Prof. Dr. Musa GENProf. Dr. Musa GENÇÇYrd. DoYrd. Doçç. Dr. Ay. Dr. Ayşşe DELe DELİİGGÖÖZ Z
ArArşş. G. Göör. Dilek YILDIZr. Dilek YILDIZ
Bu sununun ücretsiz temin edilebileceği adres:http://ormanweb.sdu.edu.tr/akademiksunular
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
ORMAN FAKÜLTESİ