Mo hinh tuoi di dong mia - mi - hoa mau

ỦY BAN MÍA ĐƯỜNG THÀNH THÀNH CÔNG PHÂN BAN CƠ GIỚI

NHÀ BÈ AGRI NELSON IRRIGATION Page 1

PHƯƠNG PHÁP TƯỚI DI CHUYỂN

ỨNG DỤNG CHO TƯỚI MÍA, TƯỚI HOA MÀU

I. LỢI ÍCH CỦA VIỆC TƯỚI MÍA

Trong tất cả các biện pháp tăng năng suất cho cây mía như: Cơ giới hóa, kỹ thuật bón phân, giống mía, tưới

mía…. Thì việc tưới nước cho cây mía là cách làm tăng năng suất và chất lượng dễ dàng nhất, hiệu quả nhất,

đơn giản nhất và chi phí thấp nhất. Bất kỳ người trồng mía nào cũng có thể thực hiện được

Có rất nhiều phương pháp tưới cho cây mía như: tưới xả tràn, tưới béc quay, tưới súng Rain-Gun, tưới Center

Pivot, tưới nhỏ giọt, tưới dây phun mưa….Tùy theo tình hình thực tế của từng vùng miền, từng hộ nông dân và

tùy theo diện tích đất , nguồn nước, nguồn điện mà chúng ta chọn phương pháp tưới nào cho phù hợp

Dưới đây chúng ta sẽ nói về phương pháp tưới béc quay.

Phương pháp này thường được áp dụng phù hợp cho các hộ nông dân có các diện tích tưới nhỏ dưới 5 ha trở

xuống và không có nguồn nước cấp dồi dào từ các kênh thủy lợi.

Phương pháp này có thể sử dụng nguồn nước từ giếng khoan, ao hồ, giếng đào có lưu lượng nhỏ.

Phương pháp này là một trong những phương pháp sử dụng tiết kiệm nước. Có thể sử dụng nguồn động lực là

các mô tơ nhỏ hoặc máy nổ Diezen ở những vùng không có điện.

Lượng nước tưới yêu cầu - Nông Trường Thành Long

Ngày tuổi của mía 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 330 360Hệ số cây trồng (Kc) 0.5 0.6 0.7 0.95 1 1.1 1.1 1.1 1.1 1 0.85 0.65

Tháng trong năm Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct NovSố ngày trong tháng 31 31 28 31 30 31 30 31 31 30 31 30

Độ bay hơi (ET) 3 4 4 4.5 5 4.5 4 3 3 3 2 2Lượng nước tưới yêu cầu

(m³/ha)465 744 784 1325 1500 1535 1320 1023 1023 900 527 390

II. MÔ TẢ HỆ THỐNG & VẬN HÀNH

1. Mô tả đồng ruộng Giả sử động ruộng có diện tích 2ha

Chiều dài 200m, chiều rộng 100m.

Có độ dốc không đáng kể

Nguồn nước ở cạnh biên của đồng ruộng

Xem phụ lục 1: Mô tả đồng ruộng

2. Mô tả phương pháp lắp đặt đường ống & tổng quan vận hành Khoảng cách lắp đặt: - Khoảng cách giữa các hàng xương cá 20m. Khoảng cách giữa các béc tưới 12.5m.



- Bà con có thể thu hẹp hoặc kéo dãn tùy vào điều kiện địa hình thực tế, khoảng cách cây

trồng…Nhưng nên duy trì khoảng cách hàng 18m-20m, khoảng cách béc 12m-14m. Độ

đồng đều, lưu lượng và thời gian tưới thay đổi khi thay đổi khoảng cách hàng và béc tưới.

Đường dẫn nước và cụm đầu chờ Lắp đường ống chính phi 60mm dọc mảnh ruộng, chạy sát biên chiều dài 200m.

Một đầu gắn với máy bơm.

Trên ống dẫn nước chính cứ 20m lắp một cụm đầu chờ để đấu nối với cuộn ống gắn béc tưới.

Cụm đầu chờ bao gồm:

- 1 Tê 60mm gắn từ trục chính hướng lên hoặc hướng ngang

- 1 đoạn ống 60mm khoảng 50cm

- 1 van khóa nước 60mm

- 1 cùm nhôm giúp việc đấu nối với ống mềm gắn béc được nhanh chóng

- Đồng hồ đo áp suất để đo và điều chỉnh áp suất tối ưu

Hình 1: Cụm họng chờ gồm Tê, van, đồng hồ đo áp suất, rắc co hoặc cùm tháo lắp nhanh

Trường hợp cánh đồng rộng, đường ống trục và xương cá dài hơn, có thể yêu cầu đường kính

ống lớn hơn, và ngược lại.

Dây mềm gắn béc, thiết bị gắn béc.

Dây mềm gắn béc được dùng để nối với trục dẫn nước chính và có thể tháo lắp nhanh chóng,

cuộn lại khi tưới xong 1 hàng, rải ra khi chuyển sang hàng mới.

- Yêu cầu hệ thống ống gắn béc tưới là ống mềm, chất lượng cao, gọn mỏng, chịu áp lực cao

đảm bảo rải ra, cuộn vào dễ dàng, thao tác rất nhiều lần mà không bị gẫy, rách, khi bơm ở

áp suất cao không bị rò rỉ, bục vỡ.

Thông số kỹ thuật ống dây mềm Hàn Quốc:



Đường kính

trong

(mm)

Độ dày

thành ống

(mm)

Chiều dài 1

cuộn

(m)

Áp suất sử

dụng tối ưu

(bar)

Áp suất gây

vỡ ống

(bar)

Trọng lượng

(kg/cuộn)

Độ bền trong

điều kiện bình

thường (năm)

40 1.4 50 5.0 14.5 10.8 5

50 1.4 50 4.5 14.5 13.5 5

Hình 2: Ống dây nhập khẩu Hàn Quốc, 1 cuộn 50m

- Dây mềm chất lượng cao chuyên cho tưới di động cỡ 50mm dài 100m. Cần 02 cuộn, mỗi

cuộn dài 50m.

- Cứ 12,5m gắn một cụm Tê giảm 50mm xuống 27mm ren trong để gắn cọc béc lên

- Cụm Tê có rãnh và được dùng cu nhê để xiết chặt.

- Cọc dựng béc sử dụng ống PVC hoặc kẽm 27mm có chiều cao thường 0.8 – 1.0m. Và có

thể nối cao lên 2m, 3m tùy chiều cao của cây mía.

- Cọc gia cố: thường làm bằng cọc tre, một đầu vót nhọn găm sâu xuống đất, một đầu được

buộc với cọc gắn béc để đảm bảo giữ thằng và chắc chắn cho cọc gắn béc.



Hình 3: Tê được chế sẵn, tạo rãnh để xiết đường ống được chặt

Hình 4: Tê đã được xiết chặt vào đường ống, và xoáy cọc đỡ béc vào



3. Mô tả béc tưới & khả năng tưới của béc.

Bởi là phương pháp tưới di chuyển nên đòi hỏi béc tưới phải có các đặc điểm cơ bản sau:

- Bán kính lớn. Bán kính càng lớn thì số lần di chuyển càng ít, và tiết kiệm chi phí nhân công.

- Béc phải gọn – nhẹ, khi tưới không rung lắc. Nếu béc lớn quá sẽ khó di chuyển, nếu rung

lắc mạnh sẽ phải gia cố chân béc bằng chạc ba, như vậy việc di chuyển vô cùng khó khăn

và không khả thi.

- Phải đảm bảo mỗi lần di chuyển, tưới được càng nhiều béc càng tốt.

- Béc tưới phải đều. Khi tưới di chuyển, người dùng thường đặt khoảng dãn cách tối đa

nhằm giảm thiểu số béc và số lần di chuyển. Nếu béc tưới không đều, khoảng cách đặt béc

xa sẽ dẫn đến tình trạng tưới không đồng đều.

- Béc phải có khả năng tháo, ráp nhanh nhằm tiết kiệm thời gian.

- Độ bền cao, chịu được va đập tốt. Vì thường xuyên phải di chuyển, tháo lắp, thu xếp nên

béc phải đảm bảo chịu được va đập, và có độ bền cao.

- Hoạt động tốt trong điều kiện áp suất thấp: Nhiều khi do nguồn điện không ổn định, đặc

biệt ở các vùng xa, do đó máy bơm có thể không hoạt động hết công suất… nên yêu cầu

béc tưới có thể hoạt động tại mức áp càng thấp càng tốt.

Hình 5: Béc tưới Nelson có 2 lớp ren đảm bảo dễ tháo lắp, nhỏ gọ dễ di chuyển, độ bền cao

(bền trên 20 năm)



Mỗi lần di chuyển tưới được nhiều béc và với phạm vi tưới lớn nhất (từ 2.500m2 – 3.000m2) đồng nghĩa với việc số lần di chuyển cho mỗi héc ta là thấp nhất. Xem thêm phụ lục 04 “Tưới di chuyển bằng béc tưới Nelson so với béc tưới khác”. Béc tưới Nelson R33 hiện có trên thị trường đảm bảo đáp ứng tốt hầu hết các chỉ tiên trên

với thông số kỹ thuật như dưới đây:

STT Chi tiết nội dung Đ.v.t Thông số 1 Loại thiết bị - : R33LP

2 Đĩa tưới (xác định bởi màu) - : nâu

3 Cỡ họng mm : 5.2

4 Khớp nối tháp lắp nhanh Ø : 27

5 Áp suất lý tưởng bar : 2.75 - 3.0

6 Tốc độ gió - : Gió trung bình

7 Chiều cao cọc đỡ béc tối thiểu (càng cao bán kính

càng lớn) cm : 45

8 Bán kính m : 14.5 – 15.0

9 Lưu lượng m3/giờ : 1.8 – 2.0

10 Mô hình lắp béc - : tam giác

11 Khoảng cách giữa các hàng xương cá m : 18 - 20

12 Khoảng cách giữa các béc m : 12 - 14

13 % tưới phủ (béc này phủ lên béc kia) % : 76

14 Độ đồng đều (100% - mọi điểm nhận được lượng

nước bằng nhau) % : 85 - 90

15 Lưu lượng (tính theo mm/h) mm/giờ : 7.5 – 8.0

16 Lưu lượng (tính theo m3/h/ha) (m3/giờ/ha) : 75 - 80

Thông tin về béc tưới Nelson:

Nhà sản xuất: Nelson Irrigation

Nước sản xuất: Hoa Kỳ

Chế độ bảo hành: 1 năm (hàng đổi hàng)

Đặc điểm chính: đồng đều, bán kính lớn, gọn nhẹ, có khớp nối tháo lắp nhanh, áp suất

thấp… là lựa chọn hàng đầu cho tưới di chuyển.

Nhập khẩu và Phân phối: Nhà Bè Agri

Ứng dụng: Tưới cây công nghiệp, tưới cánh đồng lớn, tưới hoa màu…



Hình 6: Đồ thị 3D thể hiện độ đồng đều của béc tưới Nelson – Đều 90%

4. Lựa chọn máy bơm

Tính công suất máy bơm đ.v.t chỉ tiêu Lưu lượng 1 béc m3 1.8

Lưu lượng 8 béc m3 14.4

Tổn thất áp tối đa trên trục chính (60mm) bar 0.89

Tổn thất áp tối đa trên xương cá (50mm) bar 0.77

Tổn thất khác bar 0.3

Yêu cầu áp suất tại đầu họng béc bar 2.75

Tổng áp suất yêu cầu bar 4.71

Tính toán công suất máy bơm HP 3-4

5. Lắp đặt & vận hành: Trục chính dẫn nước gắn cố định có thể đi trên mặt ruộng hoặc đi âm dưới đất, độ sâu tối

thiểu 50cm để đảm bảo xe cơ giới đi trên bề mặt không ảnh hưởng tới đường ống.

Cứ 20m có một họng ra để chờ gắn với hệ thống ống mềm.

02 cuộn dây mềm cỡ 50mm, trên đó cứ 12.5m gắn 1 chữ Tê để xoáy cọc béc tưới với chiều

cao phù hợp với chiều cao của thân cây mía.

Ở mỗi đầu cuộn dây có gắn cùm tháo lắp nhanh, giúp việc ráp nối được nhanh chóng.

Ráp 1 đầu cuộn dây với họng chờ trên trục dẫn nước.

Rải ống trên bề mặt ruộng.

Xoáy cọc đỡ béc đã gắn sẵn béc tưới vào chữ Tê.

Cột chặt với cọc tre gia cố. Cọc tre nên cắm sẵn trên từng vị trí trên đồng ruộng.

Sau khi rải xong ống, tiến hành mở van, bật máy bơm.

Tưới xong vị trí này thì thu cuốn đường dây, cọc béc di chuyển sang vị trí tưới tiếp theo.

Luân chuyển liên tục đến khi hết diện tích (tưới hết 10 hàng). Xem phân tích phía dưới.



Thời gian thu cuốn và chuyển từ hàng tưới này sang hàng tưới khác hết khoảng 30 phút.

Trong quá trình chờ tưới xong 1 hàng (thường tưới 1 hàng từ 4-5 tiếng) bà con có thể làm việc

khác.

6. Mô tả vận hành, xác định thời gian tưới Tưới hết hàng này, sẽ di chuyển sang tưới hàng kế tiếp, và luân phiên liên tục đến khi kết thúc

– tưới hết diện tích.

Nội dung đ.v.t chỉ số Chiều dài đồng ruộng m 200

Chiều rộng đồng ruộng m 100

Diện tích tưới m2 20,000

Diện tích tưới ha 2

Khoảng cách hàng tưới m 20

Số hàng tưới (thụt hai đầu 10m) hàng 10

Khoảng cách béc tưới m 12.5

Số béc tưới cái 8 Xác định nhu cầu nước và thời gian tưới đáp ứng đủ nhu cầu:

Nhu cầu tưới nước cho cây mía đ.v.t chỉ số Nhu cầu lưu lượng nước 1 lần tưới mm 30

Chu kỳ tưới ngày 15

Lưu lượng thực tế của hệ thống mm/h 7.5 Thời gian tưới đủ nhu cầu (4h x 7.5mm/h = 30mm)

giờ 4

Thời gian di chuyển, lắp ráp giờ 0.5

Tổng thời gian tưới & di chuyển 1 hàng tưới giờ 4.5

Số giờ vận hành 1 ngày giờ 9

Số hàng tưới được 1 ngày hàng 2

Diện tích 1 ngày tưới được ha ~ 0.4

Tổng thời gian tưới hết 2ha (10 hàng) ngày 5

Trong nhiều trường hợp, trên thực tế bà con tưới lâu hơn 4 giờ để đảm bảo nước thấm sâu,

và có thể kéo dài chu kỳ tưới từ 15 ngày lên 20 ngày.

Mỗi hệ thống có thể tưới được trung bình khoảng 5ha, tuy nhiên, nếu tăng thời gian tưới mỗi

ngày lên, giả sử tưới 12h mỗi ngày thì diện tích tưới có thể đạt tới 7ha. Khi đó tính trung bình

mỗi ha chỉ đầu đầu tư số tiền rất thấp.



III. XÁC ĐỊNH CHI PHÍ Chi phí một phần phụ thuộc vào diện tích, hình thù đồng ruộng.

Do ứng dụng phương pháp tưới di động, mỗi hệ thống đầu tư có thể tưới được 5ha, thậm chí

nhiều hơn, nên khi có vừa đủ diện tích thì chi phí trung bình cho mỗi héc ta là thấp nhất.

Ở bảng tính dưới đây, chúng tôi dùng đường ống và phụ kiện Hoa Sen, ống mềm nhập khẩu từ

Hàn Quốc

Các phụ kiện khác có sẵn ở các cửa hàng thiết bị nước tại hầu hết các địa phương.

Nội dung vật tư đ.v.t Số lượng Đơn giá Thành tiền

Đường trục chính PVC 60mm, dày 2.0mm, 6bar m 200 22,600 4,520,000

Ống mềm Hàn Quốc 50mm cuộn 2 1,450,000 2,900,000

Tê 60 cái 9 26,000 234,000

Co 60 cái 1 19,000 19,000

Nối ren ngoài 60 (gắn với cùm 60) cái 10 9,800 98,000

Tê giảm 42x27 tự chế cái 8 20,000 160,000

Cùm 60 cái 10 80,000 800,000

Van 60 cái 10 60,000 600,000

Ống 27 (giả sử cọc gắn béc cao 2m) m 16 8,800 140,800

Nối ren trong 27 cái 16 2,500 40,000

Nối ren ngoài 27 cái 16 2,200 35,200

Đồng hồ đo áp suất cái 1 200,000 200,000

Béc tưới Nelson R33 cái 8 448,800 3,590,400

Máy bơm cái 1 5,000,000 5,000,000

Phụ kiện khác - - - 200,000

Tổng cộng vnd/2ha

- 18,537,400 Chi phí bình quân 1ha cho diện tích 2ha vnd/ha 9,268,700

Chi phí bình quân 1ha cho diện tích 3ha vnd/ha 6,180,000 Chi phí bình quân 1ha cho diện tích 4ha vnd/ha 4,635,000 Chi phí bình quân 1ha cho diện tích 5ha vnd/ha 3,707,000



IV. KẾT LUẬN Gần đây đã có nhiều chuyên gia, nhiều phân tích và hội thảo chỉ ra rằng, tưới cho mía đóng vai trò

quan trọng hàng đầu trong việc nâng cao năng suất, nâng cao chất lượng, giảm chi phí sản xuất

bình quân và nâng cao tính cạnh tranh.

Trong điều kiện hạn chế về chi phí đầu tư, tính chất mùa màng đồng ruộng… phương pháp tưới di

động được mô tả và phân tích ở trên cũng như đã ứng dụng trên thực tiễn đã chứng minh rằng

đây là phương pháp tưới hiệu quả, đơn giản, chi phí đầu tư ban đầu thấp nhất.

Trong khi đó đây cũng là phương pháp có độ bền cao, tưới được cả khi cây mía còn thấp, và khi

cây mía đã cao.

Phương pháp tưới di chuyển bằng béc tưới bán kính lớn Nelson R33 cũng đảm bảo tiết kiệm thời

gian, trung bình mỗi hecta chỉ cần di chuyển 5 lần.

Khi kết hợp với ống mềm chất lượng cao được nhập khẩu từ Hàn Quốc, đảm bảo cho việc dễ dàng

di chuyển, bảo quản, độ bền đường ống cao.

Béc tưới Nelson R33 và ống mềm Hàn Quốc có thể được xem là lựa chọn hàng đầu cho bà con

trồng mía.

Dễ dàng cơ giới hóa: khi gieo trồng, rắc phân, thu hoạch có thể thu đường ống lại.

Hình thức này cũng có thể áp dụng tưới các loại hoa màu khác như tưới bắp, tưới cánh đồng rau

(cà rốt, khoai tây, khoai môn, cải bắp…), tưới khoai mì, tưới vừng mè, tưới đậu tương… hay tưới

cây công nghiệp, cây ăn trái như Cà Phê, Thanh Long.



Bài viết trên mang tính chất tham khảo, trên thực tế mỗi loại cây trồng có nhu cầu về lưu lượng

nước khác nhau nên thời gian tưới tại một vị trí có thể mau hơn hay chậm hơn.

Đối với từng quy mô mà có thể chọn cỡ ống và máy bơm lớn hơn hoặc nhỏ hơn.

Đối với hình thù đồng ruộng mà có thể bố trí thưa hơn, hoặc dày hơn…

Bà con cũng có thể tham khảo thông tin thêm tại http://www.nhabeagri.com.

Tài liệu được hoàn thiện dựa trên cơ sở thực tiễn tưới di chuyển tại Nông Trường Thành Long –

Nhà máy đường Biên Hòa Tây Ninh và Công ty Cổ Phần đường Ninh Hòa mùa vụ 2013-2014.

Phương pháp tiếp tục được cải tiến bởi Phân Ban Cơ Giới, Ủy Ban Mía Đường Thành Thành Công

và Công ty TNHH Nông nghiệp và Thực phẩm Nhà Bè.

Tây Ninh, ngày 27 tháng 08 năm 2014

NGUYỄN TRỌNG HÒA







Food

Mo hinh tuoi di dong mia - mi - hoa mau