Doğruluk Payı Aylık Rapor Temmuz 2014

Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izley-erek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir.

Doğruluk Payı Aylık RaporTemmuz 2014

1

Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir. Bu projenin temel hedefi, Türkiye siyasetinde daha sorumlu ve şeffaf siyasi kültür talebinin farkında olan

siyasi aktörlerin ve daha sağlıklı ve bilgili siyasi tercihler yaparak bu talebin daha güçlü olmasını sağlayacak seçmenlerin sayısının

artmasına katkı sağlamaktır. Doğruluk Payı, bu hedef doğrultusunda yaptığı çalışmalarla şeffaflık ve sorumluluk kavramlarının Türkiye’de demokrasi lügatına girmesini ve Türkiye’de daha demokratik siyasi kültürün siyasete hakim olmasını amaçlamaktadır.

10 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilecek olan 12. Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde adayların demeçlerini analiz eden Doğruluk Payı, paylaşımlarını #Çankaya2014

etiketiyle sosyal medyadan da paylaşarak seçmenler ile adaylar arasında bir iletişim köprüsünün kurulmasına da katkı sağlamayı

amaçlamaktadır. Seçimlere yaklaştıkça #Çankaya2014 özel raporunu da kamuoyuyla paylaşacak olan Doğruluk Payı,

Cumhurbaşkanlığı seçimini de adayların demeçlerindeki tutarlılık ve

Ortak Gelecek için Diyalog Dernegi; 16 Ocak 2014 tarihinde kuruluş işlemleri

tamamlanarak, Türkiye’nin demokratikleşmesi hedefine katkı sağlamak amacı ile

kurulmuş; siyasi katılım, temsiliyet, siyasi sorumluluk, şeffaflık alanlarında çalışmalar

yaparak Türkiye’de demokrasinin araçlarına ulaşımı ve genç kitleleri bu

demokratikleşme hareketine ortak etmeyi kendine amaç olarak belirlemiştir. Adalet,

özgürlük, eşitlik, çeşitlilik, insan hakları, hukukun üstünlügü ve müzakerenin içinde

bulunduğu temel demokratik değerleri kendi öncelikleri olarak kabul eden anlayışımız

ve Türkiye toplumunun her türlü farklılığı ile eşit ve demokratik bir yapıda yaşama

kararlılığı, bizlerin en önemli motivasyon kaynagını oluşturmaktadır.

Doğruluk Payı Aylık Rapor Temmuz 2014

Editörün Girişi

2

Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz

Metodoloji

Doğruluk Payı Ölçeği

Bu ölçek Türkiye siyasetini etkileyen aktörlerin açıklamalarında kullandıkları, doğrulanabilir veya yanlışlanabilir özellikteki verileri derecelendiren ölçektir. Bu ölçekle derecelendirilecek açıklamaları aşağıdaki üç soruya verdiğimiz yanıtlara göre seçiyoruz.

· Açıklamada bahsi geçen veri doğrulanabilir veya yanlışlanabilir bir özellik taşıyor mu?· Açıklama tartışmalı mı?· Açıklama önemli mi?

Doğruluk payı ölçeği siyaseti etkileyen aktörlerin yaptığı açıklamalarında yaptıkları iddianın 3 ana özelliğine bakıyor:

1- İddiada dayanak olarak gösterilen nitel ve nicel verilerin doğruluğu2- Başvurulacak kaynakların kalitesi3- İddianın söylenme amacı ve bağlamıyla uyuşması

Bu üç ana kritere ek olarak bazı açıklamalarda iddianın parti ve aktörün genel eğilimleriyle tutarlılığı da dördüncü kriter olarak devreye girecek.

Hedeflerimiz

Daha sorumlu ve daha şeffaf bir siyasi sürece katkıda bulunmak.

Türkiyeli seçmenlerin daha sağlıklı ve bilgili tercihler yapmasına katkı yapmak.

Türkiye kamuoyunda şefafflık, sorumluluk ve demokratik yönetişim prensiplerinin önemi için farkındalığı artırmak.

Temel Prensiplerimiz

Bu site Türkiye siyasetindeki aktörlerin açıklamalarında yer verdiği doğrulanabilir veya yanlışlanabilir verileri izleyip doğruluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Kontrol kapsamımız içine söz konusu aktörlerin siyasi kanaatleri girmemektedir.Siyasi aktörlerin açıklamalarındaki her türlü veri kontrol edilmemektedir. Seçmeni yönlendirme rolü olan daha önemli veriler kontrol edilecek materyal olarak seçilmektedir.Bizim için önemli olan şey söz konusu açıklamaların temel aldığı verilerin, diğer her şeyden bağımsız olarak, doğruluğudur. Aktörün kimliği, siyasi bağı ya da amacı bu değerlendirme içine katılmamaktadır.Sosyal düzlemde kullanılan kavramların yer, zaman ve kişiye göre farklılıklar gösterdiğinin bilincindeyiz.Değerlendirmelerimizde çeşitliliği olabildiğinde içermeye ve one göre değerlendirmeler yapmaya gayret sarfedeceğiz.


Metodoloji

Bu kriterlere bağlı olarak yapılacak ağırlıklandırma ise;

Doğruluk (% 50)Kaynak kalitesi (% 20)Amaç ve bağlamla uyumu (% 30)Tutarlılık (% 10)*

Önemli!

1- Editörlerimiz analiz edilecek iddialardaki nitel ve nicel verileri öncelikle birincil kaynaklardan kontrol edecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ikincil kaynaklara başvurulsa bile bunlar iddia analizinin kaynak kalitesi kriterinde ona göre değerlendirilecektir

2- Tüm siyasi aktörlerin tüm iddialarını kontrol etmek gibi bir durum mümkün olamadığından analiz edilecek iddiaların seçiminde zorunlu olarak öznellik devreye girmektedir. Site dahilindeki sıralamaları bu gerçeği akılda bulundurarak yorumlanmasını tavsiye ediyoruz.

3- İddialarda kurulan nedenselliklerin objektif olarak kanıtlanması epistemelojik bir sorundur. Bu durumu dikkate alıyoruz; fakat kurulan nedensellikleri eleştirme hakkımızın kamuoyunu bilgilendirmenin önemli bir ayağı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, iddialardaki verileri kontrol etmenin yanı sıra iddianın bir seviye arka planındaki nedenselliğin iddia ve verilerle uyumunu ortaya çıkarmayı da önemsiyoruz.

3

Ali Serindağ Cumhuriyet Halk Partisi Gaziantep Milletvekili

“Gaziantep’te 200 bin Suriyeli var. 34, 35 bini kamplarda kalıyor geri kalanı şehirde dolaşıyor. Gaziantep’in kabul edebileceği sınır aşılmıştır.”

Analiz için dogrulukpayi.com

Recep Tayyip ErdoğanT.C. BaşbakanıAK Parti Genel Başkanı

“İstanbul’da denizin altından biliyorsunuz Marmaray’ı yaptık, bunu yapan biziz. Bununla ilgili ne Demirel’in, ne Ecevit’in burayla ilgili en ufak bir katkısı yok.”


Analiz edilen demeçlerden

bazıları


Metodoloji

4

Bu kriterlere göre doğruluk payı ölçeğinde 5 seviye oluşmaktadır:

1- doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri güvenilir kaynaklardan doğrulanmıştır.Siyasal aktörün amacı ile kullanılan veri ve kurulan nedensellik arasında uyum vardır.

3- kısmen doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan verinin doğru-

lanması konusunda kaynak

uyuşmazlığı vardır.

Bağlantılı alt iddialarda kısmen

doğruluk vardır.Verinin kendisinde

ve yorumunda kısmi hata vardır.

2- kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.

İddiada kullanılan veri kaynaktan doğrulanmıştır.Verinin doğrulandığı kaynak kayda değer ölçüde güvenilir ve kalitelidir.Kurulan nedensellik tam olarak açıklanmamıştır.

4- büyük oranda doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler kısmen doğru olmakla birlikte nedensel-lik tartışmalıdır ve ciddi oranda yanıltma içermektedir.Kullanılan veri ile aktörün amacı arasında ciddi oranda uyumsuzluk vardır.Kullanılan verinin kısmen hata içermesine karşın aktörün amacıyla uyum içindedir.

5- doğruluk payı yoktur.

İddiada kullanılan veriler hatalıdır.Nedensellik ve göstergeler hatalı ve yanıltıcıdır.Abartılı ifadelere sıkça yer verilmiştir.

Temmuz 2014 Rapor

Rapor Bulguları

5

Doğruluk Payı editörleri, Haziran – Temmuz[1] döneminde

Türkiye siyasetine etki eden 46 siyasi aktörün 70 açıklamasını

analiz etti. Bu açıklamaların parti dağılımının TBMM’deki

sandalye dağılımına yakın olmasıyla eldeki örneklemin belli bir

temsiliyet derecesi taşıdığını iddia etmek mümkündür.

“İki grafikte karşılaştırmalı olarak Doğruluk Payı analizlerinde parti dağılımı ile meclis sandalye dağılımı arasındaki

paralelliği görmek mümkündür. Ek bilgi olarak iktidar partisi AK Parti’de başbakan ve bakanların analizlerdeki ağırlıkları doğal olarak fazla iken muhalefet partilerinde genel başkan

ve milletvekilleri arasında ciddi bir fark yoktur.”

AK Parti58.2%

24.2%

5.2% 2.6%9.6%

CHP

HDP BağımsızMHP

Türkiye Büyük Millet Meclisi Milletvekilleri Dağılımı

AK Parti50.0%

22.9%

7.1 % 1.5% 12.9%CHP

5.7%

Meclis Dışı

HDP Bağımsız MHP

Doğruluk Payı Analizleri Dağılımı

Recep Tayyip Erdoğan T.C. BaşbakanıAK Parti Genel Başkanı

“(DSP-MHP-ANAP hükümeti için) IMF’e borçlandılar, ne kadar? 23,5 milyar dolar.”


Kemal Kılıçdaroğlu Cumhuriyet Halk PartisiGenel Başkanı

“2002 yılında 847 bin kişi kredi kartı borcuna sahip. Haziran 2014 itibariyle 3 milyon 165 bin kişi olmuş. Borçlar 334 Milyar TL’ye çıkmış.”



bazıları

Temmuz 2014 Rapor

Rapor Bulguları

6

Editörlerimiz, bu açıklamalardaki söz konusu iddiaların

kaynaklardaki verilerle uygunluğuna, başvurulan kaynağın

kalitesine, amaç ve bağlama uygunluğuna baktılar ve bu

araştırma sürecini analizlerinde anlatarak siyasi aktörlerin

açıklamalarını doğruluk payı sayacında uygun renklerle

kategorize ettiler. Haziran - Temmuz döneminde analiz

edilen 70 açıklamanın kırmızı-yeşil skalasındaki rengi

sarı-turuncu sınırında; bir başka deyişle, Türkiyeli seçmen-

ler Haziran – Temmuz döneminde ortalama olarak kısmi

oranın biraz üstünde doğruluk payı olan açıklamalarla

karşılaşmışlar.

Türkiye Siyasetinin Doğruluk Payı Skoru

“Türkiye’de Haziran – Temmuz döneminde 46 siyasi aktörün 70 açıklamasını niceliksel analizi sonucu ortaya çıkan siyaset

karnesi orta seviyesindedir. Türkiye’de siyasetçilerin açıklama-larında kısmen doğruluk payı vardır. Siyasetçilerin iddialarının

önemli bir kısmında güvenilir veriler dayanak oluşturmadığı gibi abartı ve yanlış yönlendirmeler de mevcuttur.”

Hasip Kaplan Halkların Demokratik PartisiŞırnak Milletvekili

“Enerji Bakanı kamuoyunu yanlış bilgilendiriyor, Şırnak'ta %80 kaçak doğru değil”


Selahattin DemirtaşHalkların Demokratik PartisiHDP Eş Genel Başkanı

“...ülkenin yüzde 25'inin açlık, yüzde 60'ının yoksulluk sınırının altında...”



bazıları

Temmuz 2014 Rapor

5

Temmuz 2014 Rapor

Rapor Bulguları

7

“Meclisteki siyasi grupların ve meclis dışı aktörlerin ‘Doğruluk Payı’ ortalamalarını yandaki sayaçlarda görebilirsiniz. Bir uyarı olarak henüz partilerin açıklama sayısının az olmasından dolayı siyasi partiler için güvenilir bir değerlendirme yapmak hatalı sonuçlara götürebilir. Önümüzdeki aylarda çıkacak raporlarda kümülatif değerlendirmeler bu konuda daha sağlık yol gösterici olacaktır.”

Siyasi Partilere göre ‘Doğruluk Payı’ Ortlalamaları

BağımsızMeclis Dışı

Temmuz 2014 Rapor

Rapor Bulguları

8

Raporun kapsadığı 20 Haziran 2014 - 24 Temmuz 2014

tarihleri arasındaki analiz edilen demeçlerin konu

dağılımına baktığımızda ise Türkiye ekonomisi ile ilgili

verilerin ve TBMM’deki gündemin büyük ölçüde bu

dağılımı şekillendirdiğini görmek mümkün. Analiz edilen

iddiaların yaklaşık % 36’sını ekonomi, sanayi, ticaret ve

tarım ile ilgili söz konusu alanların bakanlarının ve

muhalefet milletvekillerinin açıklamaları oluşturmaktadır.

Bu alanlarda istatistiki verilerin sıklıkça güncellenmesi ve

oldukça çeşitli olması iktidar ve muhalefet milletvekilleri

arasındaki tartışmalar için veri sağlamaktadır. İstatistiki

verilerin çok sık kullanıldığı bu tür alanların dışında

Temmuz ayının başında TBMM’de “Araştırma

Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun Tasarısı”

görüşmeleri sırasında yapılan teknoloji ve eğitim konulu

açıklamalar bu alandaki analiz sayısını arttırmıştır.

Haziran’da yapılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği

Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne

İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna

Dair Kanun Tasarısı” görüşmeleri de özellikle düzensiz

göç üzerine yapılan iddiaların analiz edilmesine vesile

oldu. Soma’da yaşanan maden faciasının ardından

madenler ve iş güvenliği üzerine yapılan açıklamalar da

enerji ve sosyal politikalar konusunun önemli bir kısmını

oluşturmuştur.

Emin Haluk Ayhan Milliyetçi Hareket PartisiMHP Denizli Milletvekili

“ (2014 ilk çeyrek için açıklanan milli gelir hakkında) Yüzde 7 reel olarak dolar bazında düştü.”


Hüseyin TanrıverdiAdalet ve Kalkınma PartisiAK Parti Manisa Milletvekili

“1992 yılında Zonguldak Kozlu’da yaşanan maden faciasından sonra dönemin başbakanı, başbakan yardımcısının ve bakanların olay yerine gitmemiştir"



bazıları

Temmuz 2014 Rapor

Rapor Bulguları

9

“ Yapılan analizlerin yaklaşık altıda biri ekonomi kategorisine giren konular hakkında yapılmıştır. Eğitim, sanayi, ticaret, finans ve uluslararası ilişkiler bu dağılımda öne çıkan alanlardır.”

Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı

Ekonomi

Eğitim

Sanayi, Ticaret ve Finans

Uluslararası İlişkiler

Tarım, Orman ve Köyişleri

Teknoloji

Enerji

Genel PolitikaÇevre

Sosyal PolitikalarBayındırlık, İmar &Şehircilik

Sağlık

İç Politika

Adalet

17.1 %

11.4 %

10.0 %

10.0%

8.6 %

8.6%

7.1 %

7.1 %

5.7 %

4.3 %

2.9 %

1.4 %

2.9 %

2.9 %

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

11.4 10.0 10.0

8.6 8.6 7.1 7.1

5.7

4.3

2.9 2.9 2.9

1.4

Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara DağılımıKonular

1. Ekonomi

2. Eğitim

3. Sanayi, Ticaret ve Finans

4. Uluslararası İlişkiler

5. Tarım, Orman ve Köyişleri

6. Teknoloji

7. Enerji

8. Genel Politika

9. Çevre

10. Sosyal Politikalar

11. Bayındırlık, İmar ve Şehircilik

12. İç Politika

13. Sağlık

14. Adalet

Bağımsız Meclis Dışı

17.1

www.dogrulukpayi.com@dogrulukpayicom /Dogrulukpayi

Hacımimi Mah. Dibek Sokak No:54 Avcı Apt. Daire:3 Galata Beyoğlu

İstanbul

www.ortakgelecek.org+90 212 243 59 63/ortakgelecek @OGDDernegi [email protected]

Government & Nonprofit

Doğruluk Payı Aylık Rapor Temmuz 2014