Embed Size (px)
Citation preview
Kết quả đàm phán Hiệp định VPA/FLEGT
giữa VN-EU
Hội thảo’ Kết nối và chia sẻ thông tin giữa các doanh nghiệp ngành gỗ’,Qui Nhơn, ngày 26/6/2015
Nội dung1. Ngành công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu VN;2. Những qui định mới của quốc tế về nguồn gốc
gỗ;3. Hiệp định VPA và các kết quả đàm phán đến
nay;4. Qui trình xác minh và cấp phép FLEGT 5. Thách thức trong tiến trình đàm phán
0
1
2
3
4
5
6
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
1.9
2.4
2.82.6
3.4
4.1
4.6
5.5
TỷUSD
Ngành chế biến gỗ xuất khẩu VN
2006
2014
1,9 tỷ USD
6, 2 tỷ USD
> 4000 DN
0
5
10
15
20
25
30
35
40
USA CHINA JAPAN EU
2011
2012
2013G
VN xuất khẩu Gỗ và SPG sang hơn 100 quốc gia;
4 Thị trường XK chính của VN là Hoa Kỳ, Trung quốc, Nhật và EU;
Việt Nam chiếm khoảng gần 4% thương mại đồ nội thất trên thế giới, đứng thứ 6 thế giới, thứ hai ở Châu Á (sau Trung quốc ).
Thị trường xuất khẩu gỗ và SPG
Những thay đổi về thị trường • Xu hướng hội nhập sâu rộng toàn cầu, tự do hóa
thương mại, mở cửa thị trường: Thể chế quốc tế mới hình thành hỗ trợ đầu tư, thương mại,
chuyển dịch lao động: Cộng đồng chung ASEAN 2015, Hiệp định TPP (12 quốc gia), Đối tác kinh tế khu vực toàn diện RCEP (ASEAN+ 6).
Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới được ký kết: FTA VN- Hàn Quốc, FTA-EU, Liên minh Hải quan Nga, Belarus, Kazakhstan…
Hàng rào thuế quan sẽ được bãi bỏ: thuế suất giảm dần và bằng không cho nhiều mặt hàng trong những năm tới.
Thay vào đó, các nước nhập khẩu sẽ tăng mức độ phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật.
Thay đổi thị trường liên quan đến ngành gỗ
2008: Hoa Kỳ ban hành Luật Lacey (tháng 4/2010 có hiệu lực với mặt hàng gỗ), DN NK phải khai báo nguồn gốc gỗ
2010: EU ban hành qui chế gỗ hợp pháp (EUTR 995) có hiệu lực vào tháng 3/2013: DN NK đầu tiên vào EU phải làm trách nhiệm giải trình
2012: Úc ban hành Luật chống khai thác gỗ bất hợp pháp, có hiệu lực từ 30/11/2014, DN XK gỗ vào Úc sẽ phải làm trách nhiệm giải trình.
Quy chế gỗ của EU (EUTR 995/2010)• Ban hành 10/2010 và có hiệu
lực vào 3/3/2013• Cấm buôn bán gỗ bất hợp
pháp tại EU, đưa ra danh mục mã HS phải tuân thủ qui định.
• Nhà nhập khẩu gỗ đầu tiên vào EU phải làm trách nhiệm giải trình về nguồn gốc gỗ, bao gồm các biện pháp và thủ tục: truy cập thông tin; phân tích & đánh giá rủi ro; giảm thiểu rủi ro trong chuỗi cung ứng.
Gỗ hợp pháp là gì?Là gỗ được khai thác, vận chuyển, chế biến, xuất khẩu tuân thủ qui định luật pháp hiện hành của quốc gia sở tại.
• Sản phẩm đượccấp phép FLEGTvà CITES được coilà gỗ khai thác hợppháp và khôngphải làm tráchnhiệm giải trình khivào EU
Giấy phép FLEGT chỉ được cấp bởi các quốc gia đã kết thúcđàm phán hiệp định Đối tác tự nguyện (VPA) với EU
Quy chế gỗ của EU (EUTR 995/2010)
Hiệp định VPA/FLEGT là gì? Là Hiệp định thương mại song phương được ký
giữa EU với quốc gia đối tác xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, theo đó:
• Quốc gia đối tác cam kết chỉ xuất khẩu vào EU gỗ và các sản phẩm gỗ hợp pháp
• Quốc gia đối tác thiết lập Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp (TLAS) để xác minh và cấp phép FLEGT cho gỗ và SPG nằm trong danh mục HS của hiệp định trước khi xuất khẩu vào EU;
• Một đơn vị giám sát độc lập được hai bên nhất trí làm nhiệm vụ giám sát hệ thống TLAS và cấp phép FLEGT.
Bối cảnh Việt Nam đàm phán Hiệp định VPA/FLEGT với EU
• Việt Nam bắt đầu đàm phán từ 11/2010 theo yêu cầu của các DN và Hiệp hôi;
• VN không học hỏi được các kinh nghiệm của các quốc gia đã ký VPA;
• Đã qua 4 vòng đàm phán, sau mỗi vòng VN có điều chỉnh chiến lược phù hợp với thực tế;
• Dự kiến kết thúc vào 2015.
1. Issuing AuthorityName
Adress
2. Reserved for partnercountry purpose
3. FLEGT License number 4. Expiration Date…../…../…..
5. Country of Export 7. Means of transportation
6. Code ISO
8. LicenseeName
Address
9. Commercial Description product
10. Common or scientific name 11. Code HS
12. Country of Harvest 13. Code(s) ISO
14. Volume (m3) Wt Net (kg)
16. Number of units
17. Distinguishing marks
18. Signature et stamp issuing authority
1. Danh mục hàng hóađưa vào VPA
2. Định nghĩa gỗ hợp pháp3. Kiểm soát chuỗi cung4. Hệ thống xác minh gỗ
hợp pháp TLAS5. Qui trình cấp phép
FLEGT6. Giám sát độc lập
Nội dung đàm phán
Danh mục hàng hóa
Danh mục trong EUTRChương 44: gỗ- 4401, 4402, 4403….4418Chương 47: Bột giấyChương 48: GiấyChương 94: đồ gỗ nội thất
- 940330: nội thất văn phòng- 940340: nội thất nhà bếp- 94035000:nội thât phòng ngủ- 940360: Nội thất khác- 94039030:- 94060020: nhà làm sẵn
Danh mục trong VPAChương 44: gỗ
-4401, 4403, 4407, 4408, 4409, 4410, 4411, 4412, 4413000, 44140000, 4415, 4416, 4418
Chương 94: đồ gỗ nội thất
-94033000: nội thất văn phòng
-94034000: nội thất nhà bếp
-94035000:nội thât phòng ngủ
-940360: Nội thất khác
Định nghĩa gỗ hợp pháp (Phụ lục II của VPA)
7 nguyên tắc của LD cho tổ chức
N. Tắc 1 Khai thác gỗ trong nước tuân thủ các quy định vềquyền sử dụng đất, sử dụng rừng, quản lý và môitrường.
N. Tắc 2 Tuân thủ các quy định về xử lý gỗ tịch thu.
N. Tắc 3 Tuân thủ các quy định về nhập khẩu gỗ.
N. Tắc 4 Tuân thủ các quy định về vận chuyển, mua bán gỗ.
N. Tắc 5 Tuân thủ các quy định chế biến gỗ.
N. Tắc 6 Tuân thủ các quy định về xuất khẩu.
N. Tắc 7 Tuân thủ các quy định về thuế và lao động
Định nghĩa gỗ hợp pháp (Phụ lục II của VPA)
7 nguyên tắc của LD cho hộ gia đình
N. Tắc 1 Khai thác gỗ trong nước tuân thủ các quy định vềquyền sử dụng đất, sử dụng rừng, quản lý và môitrường.
N. Tắc 2 Tuân thủ các quy định về xử lý gỗ tịch thu.
N. Tắc 3 Tuân thủ các quy định về nhập khẩu gỗ.
N. Tắc 4 Tuân thủ các quy định về vận chuyển, mua bán gỗ.
N. Tắc 5 Tuân thủ các quy định chế biến gỗ.
N. Tắc 6 Tuân thủ các quy định về xuất khẩu.
N. Tắc 7 Tuân thủ các quy định về thuế
Một số vấn đề liên quan đến LD• Gỗ nhập khẩu: đây là vấn đề khó khăn nhất của VN khi
chúng ta nhập khẩu từ nhiều quốc gia trong đó có các QG có độ rủi ro cao về khai thác gỗ bất hợp pháp
• EU yêu cầu VN phải có qui định tượng tự như EUTR về quản lý gỗ nhập khẩu. VN không đồng ý.
• VN đưa ra phương án là đối với gỗ nhập khẩu từ RTN nếu không có chứng chỉ được quốc tế công nhận như FSC, PEFC… thì sẽ phải bổ sung thêm bằng chứng về giấy phép khai thác của nước xuất khẩu.
• Gỗ cao su: VN chưa có qui định về VBPL về khai thác và hồ sơ hợp pháp: VN sẽ bổ sung trong thời gian tới.
Trách nhiệm của DN trong chuỗi cung ứngTuân thủ các quy định về
nhập khẩu, hải quan, đăng ký kinh doanh và
thuế…
Tuân thủ các quy định về sử dụng đất, khai
thác rừng và môi trường đối với khai thác gỗ
nội địa…
Tuân thủ các quy định về vận chuyển, buôn
bán gỗ, đăng ký kinh doanh và
thuế…
Tuân thủ các quy định về chế
biến gỗ, đăng ký kinh doanh, môi trường, laođộng và thuế…
Tuân thủ các quy định về
xuất khẩu, hảiquan đăng ký kinh doanh
thuế…
DN nhập khẩu gỗ
DN khaithác gỗ
trong nước
DN buôn bán và vận chuyển gỗ
DN chế biến và sản xuất đồ
nội thất
DN xuất khẩu
Hệ thống kiểmsoát quốc giađược áp dụngcho tất cả cácthị trường và
DN trong nướcvà XK
Các biệnpháp bổ sung
được ápdụng cho cácdoanh nghiệp
xuất khẩusang EU
1. Đinh nghĩa gỗ hợp pháp: Tổ chức và Hộ giađình
2. Tạo lập, xác minh và phê duyệt bằng chứng ở từng giai đoạn của chuỗi cung
3. Thanh tra và kiểm tra nội bộ
4. Xác minh sự tuân thủ của các tổ chức và hộ giađình, bao gồm phân loại doanh nghiệp trên cơsở đánh giá rủi ro và xác minh
5. Cấp phép FLEGT
6. Đánh giá độc lập
Quả
nlý
chuỗ
icun
g
SƠ ĐỒ QUẢN LÝ CHUỖI CUNG TRONG VPA
Cấp phép FLEGT• Giấy phép FLEGT được cơ quan thẩm quyền cấp cho
từng lô hàng thuộc phụ lục 1 của Hiệp định VPA trước khi xuất khẩu đi EU;
• Cơ quan cấp phép là cơ quan quản lý CITES VN;• Cơ quan xác minh: cơ quan Kiểm lâm các cấp;• VN sẽ áp dụng phân loại DN để cấp phép, dự kiến chia
thành 2 loại:DN loại 1: Là các DN XK đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của
LD và không có vi phạm.DN loại 2: Là các DNXK đáp ứng chưa đầy đủ yêu cầu
của LD hoặc có vi phạm.
Qui trình cấp phép FLEGT• Bước 1: DN XK sang EU gửi đơn đề nghị cấp giấy phép và hồ sơ lâm
sản XK đến cơ quan cấp phép cho từng lô hàng XK;• Bước 2 : Cơ quan cấp phép tiếp nhận đơn cấp phép FLEGT và hồ
sơ lâm sản XK; và tiến hành thực hiện các thủ tục sau: Đối với DN loại 1 mà không có nghi ngờ rủi ro, cơ quan cấp phép
sẽ cấp phép FLEGT ngay. Đối với DN loại 2 hoặc DN loại 1 khi có nghi ngờ rủi ro, cơ quan
cấp phép sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan xác minh. Cơ quan xácminh sẽ thông báo kết quả xác minh cho cơ quan cấp phép.
• Bước 3: Dựa trên việc kiểm tra sự tuân thủ LD và kiểm soát chuỗicung và xác minh theo VNTLAS, cơ quan cấp phép sẽ cấp hoặc từchối cấp giấy phép FLEGT cho lô hàng.
Lưu khosảnphẩm- Phiếuxuấtkho, mãsảnphẩm
Kiểm tracủa bênmua-Đơnhàng, hợpđồng muabán …dựatrên mã sảnphẩm, kiểmtra trong quátrình sảnxuất
Kiểm trahàng hóabởi hảiquan- Tờ khaihải quan(có bảng kêđính kèm, Phiếu xuấtkho, hợpđồng muabán, vậnđơn, niêmphongcontainer liên quanvới bước(2), giấyphépFLEGT
Vậnchuyểnhàng hóa- Hợpđồng vậnchuyển, hợp đồngmuabán, phiếu xuất kholiên quanvới bước(3)
Cho phépthông quan tạicảng xuất- Tờ khai hảiquan, phiếuxuất kho, hợpđồng mua bánliên quan vớibước (4)
Hàng hóalên tàu vàgiao chobên mua(giá FOB) liên quanvới bước5
Quy trình xuất khẩu hiện nay của các DN VN
GIẤY PHÉP FLEGT
Trường hợp vênh vềsố lượng giữa giấyphép FLEGT và hànghóa lên tàu thì xử lý
thế nào?
1 2 3 4 5 6
Đánh giá độc lập hệ thống VNTLAS
• Là việc đánh giá định kỳ việc thực hiện, sự hiệu quả và độ tin cậy của hệ thống VNTLAS và cấp phép FLEGT đối với mặt hàng gỗ được xuất khẩu sang thị trường EU từ Việt Nam, đồng thời xác định điểm yếu của hê thống để khắc phục.
• VN sẽ chỉ định đơn vị đánh giá độc lập sau khi tham vấn với EU.
• Chuyên gia đánh giá độc lập được tiếp cận hồ sơ tại CQ cấp phép FLEGT, CQ xác minh và các DN xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ từ Việt Nam sang thị trường EU.
CƠ QUAN XÁC
MINH
(CQ KiỂM LÂM)
Xác minh các
bằng chứng theo
LD
ĐÁNH GIÁ ĐỘC LẬP
DO
ANH
NGHI
ỆP X
UẤT
KHẨ
U VÀ
O E
U (D
N lo
ại1
và2
do c
ơqu
anki
ểmlâ
mph
ânlo
ại)
SƠ ĐỒ VNTLAS – BẢN THẢO TẠI JEM 9 THÁNG 6/2015
NGÀNH NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNGTHÔN: lập và phê duyệt các bằng chứng vềnguồn gốc gỗ
NGÀNH TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG: lập vàphê duyệt các bằng chứng về đất và môi trường
NGÀNH TÀI CHÍNH: lập và phê duyệt các bằngchứng về thuế, hải quan .vv.
CÁC NGÀNH CÔNG THƯƠNG, TƯ PHÁP, KH VÀĐT: lập và phê duyệt các bằng chứng về nhậpkhẩu, đăng ký DN.v.v.
NGÀNH LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI:lập và phê duyệt các bằng chứng về lao động,bảo hiểm
UBND CÁC CẤP TỈNH, HUYỆN, XÃ: phê duyệt cácbằng chứng ngoài những bằng chứng mà cácngành đã phê duyệt theo quy định của pháp luật.
CẤP PHÉPFLEGT
Giấy phépFLEGT do cơ
quan cấp phépcủa Việt Nam cấp (Cơ quanquản lý CITES VN) – Căn cứ
loại doanhnghiệp
- DN loại 1:cấp theo hồsơ của DN-- DN loại 2:cấp theo kếtquả xác minhcủa của cơquan kiểm lâm
Kiểm soát thường xuyên của cơ quan chức năng
Kiểm tra bằng chứng do ngành NN&PTNT lập-phê duyệt khi có nghi ngờ
Kiểm tra bằng chứng khi có nghi ngờ Đánh giá độc lập
Gửi hồ sơ đề nghị xác minh DN loại 2
Gửi đơn và hồ sơ đề nghị cấp phép
Chu trình đề nghị và cấp phép FLEGT
Chu trình xác minh và gửi kết quả
Chuyển giấy phép FLEGT cho doanh nghiệp
Gửi kết quả xác minh
So sánh trách nhiệm của DN theo EUTR và VPA
DN XK gỗ vào EU làm trách nhiệmgiải trình về nguồn gốc gỗ cho cácCQ thẩm quyền EU khi hàng vàoEU;DN đảm bảo sử dụng gỗ hợp pháp
trong chuỗi cung ứng, thiết lập hệthống truy suất nguồn gốc;Chịu sự kiểm tra của CQ thẩm quyền
EU và VN;Tăng thủ tục hành chính, chi phí cho
DN tại EU;Bị trả lại hàng , cấm kinh doanh, xử
phạt khi EU phát hiện có thiếu xótvà gian lận về nguồn gốc gỗ
DN XK gỗ vào EU làm thủ tụccấp phép FLEGT tại VN trướckhi lô hàng XK sang EU; DN đảm bảo sử dụng gỗ hợp
pháp trong chuỗi cung ứng, tuânthủ qui định của LD vàVNTLAS. Chịu sự kiểm tra của cơ quan xác
minh (KL VN), chuyên gia đánhgiá độc lập Tăng thủ tục hành chính, chi phí
ch DN tại VN Không phải làm trách nhiệm giải
trình, không gặp rủi ro tại EU
EUTR VPA
Những khó khăn, thách thức trong tiến trình đàm phán VPA Việt Nam
• Giấy phép FLEGT chắc chắn sẽ làm tăng thủ tục hành chính cho DN trong khi CP đang yêu cầu cải cách hành chính, giảm bớt thủ tục hành chính cho DN.
• Các DN VN XK chủ yếu qua các nhà nhập khẩu EU nên cho rằng đáp ứng yêu cầu trách nhiệm giải trình theo qui định của EUTR dễ hơn là đáp ứng qui định để được cấp phép FLEGT.
• Một số vấn đề kỹ thuật về cấp phép FLEGT chưa có hướng giải quyết.
• 6 quốc gia đã ký kết hiệp định VPA nhưng chưa cấp được phép FLEGT , do vậy mọi người nghi ngờ về hiệu lực của hiệp định và đặt câu hỏi phải chăng VPA có gì không ổn?
• EU tiến hành đánh giá toàn diện chương trình FLEGT bao gồm cả tiến trình đàm phán VPA.
Kết luận 1. Dù Việt Nam có đàm phán VPA hay không thì các DN
XK vẫn phải đáp ứng qui định của thị trường quốc tế vềgỗ hợp pháp;
2. Trong bối cảnh hội nhập, các DN cần làm quen và tuânthủ các qui định, chuẩn mực quốc tế;
3. VN tiếp tục đàm phán VPA theo hướng đáp ứng các quy định của EU và phù hợp với hoàn cảnh của Việt Nam;
4. Khi VN đàm phán VPA thành công với EU sẽ gây ra hiệuứng dây chuyền cho các thị trường nhập khẩu khác nhưMỹ và Úc.
Tạo điều kiện mở rộng thị trường xuất khẩucho ngành gỗ Việt Nam
Nguyễn Tường VânPhó Vụ trưởng Vụ KHCN và HTQTTổng cục Lâm nghiệp (VNFOREST),
MARDEmail: [email protected]
Xin cảm ơn!
