1

TIẾP CẬN PHÙ &

SỬ DỤNG THUỐC LỢI TIỂU

BS Võ Thành Liêm

Các đề mục

• Tình huống lâm sàng • Tiếp cận triệu chứng phù• Sử dụng thuốc lợi tiểu

2

Nữ 24 tuổi, khám vì Cao huyết áp◦CHA 1năm, điều trị 3 thuốc HA◦Xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn 1,5 năm◦Phù toàn thân◦HA=170/100mmHg

◦=> Nguyên nhân CHA, phù?

Tình huống lâm sàng

3

Nữ 72 tuổi, khám vì phù 2 chân◦Phù 2 chân, nặng nề, chóng mệt◦Ngủ kê đầu cao, khó thở, ho◦HA=187/90mmHg, M=97l/ph, SpO2=94%◦Tiếng tim mờ, âm thổi tâm thu val ĐMC

◦=> Nguyên nhân phù?

Tình huống lâm sàng

4

Phân bố nước:◦Nội bào 2/3◦Gian bào 4/9◦Lòng mạch 2/9

Phù = ◦Tăng dịch khoảng kẻ gian bào◦Có/không có tăng dịch cơ thể

Tiếp cận phù

5

Sinh lý bệnh:◦Dịch chuyển của nước-dịch từ khoang mao

mạch vào khoảng gian bào. (luật Starling) Tăng áp lực thủy tĩnh của hệ thống mao mạch, Giảm áp lực keo tại mao mạch Do tăng tính thấm của mao mạch

◦Ứ đọng của muối và nước Tăng bổ sung Tăng tái hấp thu Giảm tiết tại thận

Tiếp cận phù

6

Phân loại phù◦Phù tại chổ

Tắc tĩnh mạch: huyết khối, chấn thương Tắc mạch bạch huyết: viêm nhiễm, chấn thương Tăng tính thấm: viêm

Tiếp cận phù

7

Phù toàn thân◦Đối xứng◦5 nhóm bệnh chính:

Tim Gan Thận Giảm albumin máu Khác

Tiếp cận phù

8

Phù toàn thân◦Suy tim sung huyết◦Bệnh lý màng ngoài tim

Viêm màng ngoài tim Tràn dịch màng ngoài tim

◦Xơ gan◦Hội chứng cầu thận◦Khác:

Vô căn Thuốc Nhược giáp Dinh dưỡng Dị ứng

Tiếp cận phù

9

Phù không ấn lõm:◦3 nhóm nguyên nhân

Viêm mao mạch Phù bạch huyết Phù cơ trước xương chày

Tiếp cận phù

10

Lợi tiểu quai: Lợi tiểu benzothiazideLợi tiểu giữ kali: ◦Spironolactone◦Amiloride◦Triamtérène

◦=> đào thải nước, muối◦=> tiết chế nước, muối

Thuốc lợi tiểu

11

Lợi tiểu quai: ◦Tác dụng sau 20ph, đỉnh 1-2h, dài 6h◦Dãn mạch, thải nước◦Nguy cơ hạ HA◦Độ lọc cầu thận <30ml/ph

Thuốc lợi tiểu

12

Lợi tiểu benzothiazide◦Thời gian >24h◦Nhánh xa quai Henle, ức chế tái hấp thu◦Độ lọc cầu thận >30ml/ph◦Rối loạn: lipid máu, acid Uric

Thuốc lợi tiểu

13

Lợi tiểu giữ kali ◦Thời gian >48h◦Nhánh gần quai Henle, chống aldosteron◦Giữa kali, thận trọng trong suy thận

Thuốc lợi tiểu

14