เจลพริก (Chilli gel®)นสภ.ธนาภรณ์ ธนดุมเสริมสนิ

นสภ.ธนัย์ชนก บญุสมพงษ์

นิสติฝึกงานคณะเภสชัศาสตร์ จฬุาลงกรณ์มหาวิทยาลยั

1

หัวข้อการน าเสนอ

ข้อมูลทัว่ไปเกีย่วกบัพรกิ

การสกดัสารส าคญัจากพรกิ

การตั้งสูตรต ารบัเจลพรกิ

วิธีวิเคราะหป์รมิาณสารส าคญัจากพรกิ

ผลการวเิคราะห์

ราคาต่อสูตร

การขึน้ทะเบียนยาพัฒนาจากสมนุไพร2

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกบัพริก

3

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก

• ชื่อวิทยาศาสตร์: Capsicum Frutescens L.

• วงศ์: Solanaceae

• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

เป็นไม้ทรงพุ่มขนาดเล็กสูงประมาณ 45-75 ซม. ลักษณะล าต้นเป็นสี่เหลี่ยม ใบเดี่ยว คล้ายรูปไข่ ปลายใบแหลม ดอกขนาดเล็กสีขาว ผลขนาดเล็ก ยาวประมาณ 1-1.5 นิ้ว ผลอ่อน มีสีเขียว เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม แดง หรือ แดงปนน้ าตาล ผิวเป็นมัน ขนาดและรูปร่างของผลแตกต่างกันตามพันธุ์ มีรสเผ็ดมากน้อยตามชนิดพันธุ์

• ส่วนทีใ่ช้: เปลือก เมล็ด แกนของพริก

4

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก (ต่อ)

• สารส าคัญ

Capsaicin (trans-8-methyl-N-vanillyl-6-nonenamide) เป็นสารในกลุ่ม phenolic amide มีสูตรโมเลกุล C18H27NO3 มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เป็นสารในกลุ่ม alkaloid มีคุณสมบัติชอบไขมัน (lipophilic)

รูปแสดงโมเลกุลของ capsaicin โดย A แทน aromatic ring B แทน พันธะ amide และ C แทน hydrophobic side chain

O

CH3

OH

NH

O

CH3

CH3

A B C

5

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก (ต่อ)

• กลไกการออกฤทธิ์ของ Capsaicin

Capsaicin ท าให้เกิดการปลดปล่อยของสารซึ่งเป็น Neurotransmitter ที่ส่งผ่านความรู้สึกปวดจากเซลล์ประสาทไปยังสมอง หลังได้รับ Capsaicin ซ้ าๆจะท าให้สารหมดไปท าให้อาการปวดลดลง

รูปแสดงกลไกการออกฤทธิ์ของ Capsaicin6

การสกัดสารส าคัญจากพริก

7

การสกัดสารส าคัญจากพริก

• วิธีการสกัด: การแช่สกัดในตัวท าละลาย (Maceration)

• ตัวท าละลายที่ใช:้ Ethanol, Methanol และ Acetone

• พริกที่ใช:้ พริกขี้หนู (Capsicum frutescens Linn.)

พริกชี้ฟ้า (Capsicum annuum var acuminatum Fingarh)

• ระยะเวลาสกัด: 24 ชั่วโมง

8

การสกัดสารส าคัญจากพรกิ (ต่อ)

น าพริกไปแช่สกดัในตวัท าละลายปริมาณ 100 มิลลลิิตร

ตวัท าละลายท่ีใช้ ได้แก่ Ethanol, Methanol และ Acetone

ท าการทดลองใน flask ขนาด 250 ml

บรรจุพริกบดละเอียดปริมาณ 12.5 กรัม จ านวน 3 flask

น าพริกปริมาณ 500 กรัม มาตากให้แห้ง และน าไปบดให้ละเอียด

9

การสกัดสารส าคัญจากพรกิ (ต่อ)

Measurement of Capsaicin

(UV-Vis Specthometry/ HPLC Chromatography )

ได้สารสกัดจากพริก (Capsicum oleoresin )

Ethanol Methanol Acetone

ท าการแช่สกัดเป็นเวลา 24 ชั่วโมงจากนั้นน าไประเหยตัวท าละลายออก (Evaporation)

10

การสกัดสารส าคัญจากพรกิ (ต่อ)

รูปแสดงสารสกัดจากพริกในตัวท าละลายต่างๆ ได้แก่ Methanol, Ethanol และ Acetone

11

การตั้งสูตรต ารับเจลพริก

12

Raw material ที่มีในโรงงาน

Capsicum 106 SHU

Oleoresin capsicum 1.0 M SHU

Capsicum tincture BP 1973

Capsicum extract powder

ใช้ใน Bladder pill New source

ใช้ใน Cox-pain ใช้ในอาหารเสริม

13

Raw material ที่มีในโรงงาน

Capsicum 106 SHU

Capsicum Oloeresin

SHUหน่วยของ ?

หน่วยวัดความเผ็ด (Scoville heat unit) ใช้วัดระดับความเผ็ดในพริก โดยสารที่ให้ความเผ็ด คือ capsaicin

“15 SHU = capsaicin 1 ppm”

14

การค านวณปริมาณ Capsicum oleoresin

จาก capsaicin 1 ppm = 15 SHU

สารที่มี capsicum oleoresin 106 SHU

จะได้ว่า 15 SHU = capsaicin 1 ppm

106 SHU = capsaicin (1 ppm/15 SHU) × 106 SHU

= capsaicin 66,666.67 ppm

ดังนั้น 106 SHU = capsaicin (66,666.67/1,000,000) × 100 = 6.67%

จะได้ว่า capsicum oleoresin 100 g มี capsaicin 6.67 g

15

การค านวณปริมาณ Capsicum oleoresin (ต่อ)

จากข้อก าหนดยาพัฒนาจากสมุนไพรก าหนดไว้ว่าผลิตภัณฑ์ส าเร็จรูปต้องควบคุมความแรงของ capsaicin ไม่เกิน 0.025 %w/w

ดังนั้น capsaicin 6.67 g จาก capsicum oleoresin 100 g

capsaicin 0.025 g จาก capsicum oleoresin

(100/6.67) × 0.025 = 0.37 g

16

สูตรต ารับเจลพริก

ส่วนประกอบ หน้าที่ น้ าหนัก (g)

Capsicum tincture Active ingredient 40.000

Menthol Cooling agent 10.000

Propylene glycol Vehicle, Cosolvent 10.00

Carbopol 940 Gelling agent 1.50

Cremophor RH-40 Emulsifying agent 8.00

Methyl paraben Preservative 0.18

Propyl paraben Preservative 0.02

Triethanolamine 99% pH adjustment agent 0.80

Purified water Vehicle 29.5017

Step 3ใช้ Magnetic stirrer ปั่นผสมให้เข้ากัน จากน้ันแช่สกัดทิ้งไว้เป็นระยะเวลา 1 และ 4 วัน

Step 2เติม Ethanol 95% ลงใน Capsicum oleoresin ที่ชั่งไว้

Step 1 ชั่ง Capsicum oleoresin 106 SHUความเข้มข้น 0.025 %w/w

การเตรียม Capsaicin stock solution

18

19

ขั้นตอนการท าเจลพรกิ

ขั้นตอนการทดลอง1

ค่อยๆกระจาย Carbopol 940 ลงใน Purified water โดยใช้ Stirring rod คนจนเนื้อเจลพองตัวเต็มที่

20

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)2

ค่อยๆกระจาย Carbopol 940 ลงใน Purified water โดยใช้ Stirring rod คนจนเนื้อเจลพองตัวเต็มที่

21

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)3

เติม Methyl paraben และ Propyl paraben ลงใน Propylene glycol จากนั้นน าสารละลายที่ได้ไปอุ่นจนได้สารละลายใส

22

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)4

ละลาย Menthol ลงใน Capsicum tincture จากนั้น คนจนได้สารละลายใส

23

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)5

อุ่น Cremophor RH-40 จนได้สารละลายใส

24

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)6

ละลาย Triethanolamine 99% ใน Purified water และคนจนได้สารละลายเนื้อเดียวกัน

25

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)7

26

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)8

ค่อยๆเติม Methyl paraben และ Propyl paraben ที่ละลายอยู่ใน Propylene glycol ลงในเจล Carbopol 940 ที่พองเต็มที่แล้ว

27

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)9

ค่อยๆเติม Capsicum tincture ลงในบีกเกอร์เจล จากนั้นคนให้เนื้อเจลกับ Capsicum tincture เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน

28

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)10

ค่อยๆเติม Cremophor RH-40 ลงในบีกเกอร์เจลคนให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน

29

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)11

ค่อยๆเติม Triethanolamine 99 % ลงในบีกเกอร์เจลคนให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน

30

ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)12

เจลพริก (Chilli gel®) ความเข้มข้นของ capsaicin 0.025 % w/w

31

ขั้นตอนที่ต้องระมัดระวัง

32

การพองเจล Carbopol 940

การเติม Capsicum tincture ลงในเจล

อัตราส่วนระหว่าง Cremophor RH 40 : Water

Chilli gel® (บรรจุหลอดพลาสติกและ Collapsible tube)

33

ทดสอบ Stability

หลอดพลาสติก, หลอด Collapsible tube

Room temperature 20-25 C

ตู้ Stability 35 C

ตู้เร่ง 40 C

แสงแดด

34

วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารส าคัญจากเจลพริก

35

วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารส าคัญจากเจลพริก

Measurement of capsaicin

UV-Vis Specthometry

Methanol

Ethanol

AcetonitrileHPLC chromatrography

36

วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารส าคัญจากเจลพริก (ต่อ)

การเตรียมสารมาตรฐานและสารตัวอย่างที่ใช้วิเคราะห์

Standard: จาก capsaicin 1,000,000 SHU

จะได้ว่า capsaicin 6.67 g จาก capsicum oleoresin 100 g

capsaicin 0.02 g จาก capsicum oleoresin (100/6.67) × 0.02 = 0.303 g

ชั่ง capsicum oleoresin 0.303 g -----------> 100 ml (1)

(equivalence capsaicin 20 mg)

ปิเปต solution (1) 5 ml -----------> 50 ml (2)

(ความเข้มข้น solution (1) = 0.2 mg/ml)

(ความเข้มข้น solution (2) = 0.02 mg/ml)

37

วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารส าคัญจากเจลพริก (ต่อ)

Sample: chilli gel และ capsika gel ความแรง 0.025%

ยา 100 g มี capsaicin 0.025 g

ยา 4 g มี capsaicin (0.025/100) × 4 = 0.001 g = 1 mg

ชั่งยา 4 g -----------> 50 ml (3)

(ความเข้มข้น solution (3) = 1 mg/50 ml = 0.02 mg/ml )

38

วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารส าคัญจากเจลพริก (ต่อ)

0.25 µm

ภาพแสดงสารมาตรฐานและสารตัวอย่าง ละลายใน methanol (ด้านซ้าย)จากนั้นน าไปกรองด้วยกระดาษกรองเบอร์ 1 (capsika gel) และหัวกรอง membraneขนาด 0.25 µm (sample 1 วัน/4วัน) จนได้สารละลายใส สีเหลือง (ด้านขวา)

39

ผลการวิเคราะห์

40

ผลการวิเคราะห์

ตัวอย่างวิเคราะห์ น้ าหนัก (กรัม) ชั่งจริง (กรัม)

Standard (capsicum 106 SHU) 0.303 0.30382

Capsicum tincture 3.23128 3.231

Capsika gel® 4.000 4.6189

Sample (1 day) 4.000 4.2169

Sample (4 days) 4.000 4.2447

Placebo 4.000 4.2953

41

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของสารมาตรฐาน Capsaicin (Standard)42

(Alberto., 2014)43

(Alberto., 2014)44

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของ Capsicum tincture45

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของ Sample (1 day)46

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของ Sample (4 day)47

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของ Capsika gel®

48

ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)

ภาพแสดง Chromatogram ของ Placebo49

ราคาต่อสูตร

50

ราคาต่อสูตร

No. Ingredients g/100 g ราคา หน่วย ราคา/100 g ราคา/30 g

1 Capsicum 106 SHU 0.37 2.00 g 0.740000 0.222000

2 Ethanol 95% 39.63 0.04 ml 1.585200 0.475560

3 Menthol 10.00 0.68 g 6.800000 2.040000

4 Propylene glycol 10.00 0.07 g 0.700000 0.210000

5 Methyl paraben 0.18 0.39 g 0.070200 0.021060

6 Propyl paraben 0.02 0.40 g 0.008000 0.002400

7 Cremophor RH-40 8.00 0.30 g 2.400000 0.720000

8 Purified water 29.50 1.00 L 29.500000 8.850000

9 Carbopol 940 1.50 0.80 g 1.200000 0.360000

10 Triethanolamine 99% 0.80 0.14 g 0.112000 0.033600

Total 100.00 43.115400 12.93462051

การขึ้นทะเบียนยาพัฒนาจากสมุนไพร

52

ยาพัฒนาจากสมุนไพร

53

ยาพัฒนาจากสมุนไพร (ต่อ)

ยาเจล ยาครีม (รพ.) ยาเจล (รพ.) ยาขี้ผึ้ง (รพ.) ตัวยาส าคัญ: ยาที่มีสารสกัดจากผลพริกแห้ง (Capsicum annuum L., Capsicum frutescens L.) โดยควบคุมความแรง ของสาร capsaicin ในผลิตภัณฑ์ส าเร็จรูปร้อยละ 0.025 โดยน้ าหนัก (w/w)

ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ (musculoskeletal pain)

ขนาดและวิธีใช้ : ทาบริเวณที่ปวด 3 - 4 ครั้ง ต่อวัน

ข้อห้ามใช้ : - ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้ capsaicin- ห้ามสัมผัสบริเวณตา- ระวังอย่าทาเจลบริเวณผิวที่บอบบางหรือบริเวณผิวหนังที่แตก เนื่องจากท าให้เกิดอาการระคายเคือง 54

ยาพัฒนาจากสมุนไพร (ต่อ)

ข้อควรระวัง:

- การใช้ร่วมกับยารักษาโรคหัวใจ กลุ่ม angiotensin-converting enzyme inhibitor (ACE inhibitor) อาจท าให้เกิดอาการไอเพิ่มข้ึน

- อาจเพิ่มการดูดซึมของยาโรคหอบหืด คือ theophylline ชนิดออกฤทธิ์เนิ่นนาน

- ควรระวังเมื่อใช้เจลพริกร่วมกับยากลุ่มต่อไปนี้

• Angiotensin converting enzyme inhibitors• Anticoagulants• Antiplatelet agents• Barbiturates• Low molecular weight heparins• Theophylline• Thrombolytic agents

อาการไม่พึงประสงค์: ผิวหนังแดง ปวด และแสบร้อน

55

เจลพริกที่มีจ าหน่ายในท้องตลาด

• Capsika gel®

เลขทะเบียน G 446/47

บริษัท บางกอกดรัก จ ากัด

• เจลพริก

เลขทะเบียน G 480/41

บริษัท ผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย จ ากัด

56

End of presentation

57

P’ Nuch

P’ Am, P’ Taa

P’ Oib

P’ Benz

BUU, SU

COX laboratories

58