NOWOTWORY A PSYCHE

Prof. Bohdan W. WasilewskiProf. Bohdan W. Wasilewski

Instytut Psychosomatyczny, WarszawaInstytut Psychosomatyczny, Warszawa

Nowotwór - definicjaNowotwór - definicja

→ Nieprawidłowa tkanka rosnąca niezależnie od mechanizmów kontroli komórkowych

→ Sygnały do przeżycia i rozmnażania

Transformacja nowotworowa:

I – zmieniona wrażliwość na czynniki wzrostowe - zdolność do nieograniczonej liczby podziałów

(nieśmiertelność) – oporność na apoptozę - utrata zdolności do zahamowania wzrostu

komórek II – powstanie unaczynienia (angiogeneza) III – ucieczka spod nadzoru immunologicznego

OnkogenezaOnkogenezaProces prowadzący do powstania nowotworu. • Zwykle zachodzący na poziomie DNA w postaci

mutacji molekularnej. Zmiany zachodzą na wielu poziomach:

- mutacji pojedynczych genów

- mutacji chromosomalnych (amplifikacje, delecje i translokacje)

- zmiany ekspresji genów, np. w wyniku metylacji

- w wyniku włączenia do genomu genów wirusa onkogennego.

Czynnik mutagenny:• promieniowanie jonizujące,

nitrozaminy, związki alkilujące

• zwiększenie częstości podziałów komórkowych sprzyja drugiej mutacji

• promotory mają działanie drażniące i pobudzadzają regenerację tkanki

A. pierwsza mutacja B. druga mutacja C. następne mutacjeA. pierwsza mutacja B. druga mutacja C. następne mutacje

B. Wystąpienie dwóch mutacji w somatycznej linii komórek powoduje tak duże przyspieszenie ich tempa podziałów, że liczba komórek szybko przekracza milion - powstaje KLON ZMUTOWANYCH KOMÓREK.

CPrawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych mutacji powodujących dalsze złośliwienie klonu znacznie się zwiększa.

Programowalna śmierć Człowieka - Tanatoza Komórki - Apoptoza

TanatozaTanatoza• Przedłużające się stany depresji, uzupełnione

negatywnymi sygnałami od osób tworzących środowisko chorego, prowadzą do zjawiska tanatozy

• Kluczowe dla uruchomienia tanatozy jako kontynuacji reakcji depresyjnej, jest naruszenie więzi społecznych

• Zjawisko tanatozy stanowi analogiczny proces do komórkowego mechanizmu apoptozy, czyli auto-eliminacji komórki, będąc aktywowanym przez jednostkę ludzką procesem programowalnej śmierci.

Mechanizm TanatozyMechanizm Tanatozy nagła śmierć sercowa nagła śmierć sercowa /idiopatyczna//idiopatyczna/

supresja odporności supresja odporności

/śmierć w wyniku infekcji//śmierć w wyniku infekcji/

supresja odporności supresja odporności

/śmierć w wyniku choroby /śmierć w wyniku choroby nowotworowej/nowotworowej/

dystymia /utrata celowości dystymia /utrata celowości życia, życia, „zawalenie się świata”/„zawalenie się świata”/

Mechanizm Tanatozy oparty jest podobnie jak cała regulacja emocjonalna, popędowa i wegetatywna o stare struktury mózgu, umiejscowione głównie w zakresie układu limbicznego.

Mechanizm TanatozyMechanizm Tanatozy

Przebieg TanatozyPrzebieg Tanatozy

Powolny /cywilizacyjny/

Szybki /pierwotny/

Pojęcie stresuPojęcie stresu• Claude Bernard – homeostaza• Ivan Pawłow – odruchy warunkowe• Walter Bradford Canonn – stany alarmowe;

mechanizm walki lub ucieczki• Hans Selye – stres; ogólny zespół adaptacyjny (GAS)• Irving Janis – stres psychologiczny• Richard Lazarus – stres sytuacyjny; radzenie sobie ze

stresem • Janusz Rejkowski – osobowość a reaktywność na stres

Typ osobowości a reaktywność na stresTyp osobowości a reaktywność na stres

• Typ A - Typ A - niecierpliwy, śpieszy się, lubi przewodzić i decydować, ma cechy lidera, energiczny, kreatywny, ambitny, wymagający wobec siebie i innych.

• Typ B - Typ B - cierpliwy, cichy, sumienny, defensywny, ostrożny, podatny na wpływy innych osób. Niezdecydowany, posiadający trudności w podejmowaniu decyzji.

• Typ D – Typ D – silne negatywne emocje, wysoki poziom lęku, agresji i wrogości, hamowanie w ujawnianiu emocji

Następstwa ekspozycji na stres traumatyzującyNastępstwa ekspozycji na stres traumatyzujący( C.S.Fullerton i wsp.,Am.J.Psychiatry, ( C.S.Fullerton i wsp.,Am.J.Psychiatry,

2004,161,8,1370-1376 )2004,161,8,1370-1376 )• Badano pracowników zespołów

ratunkowych: > 207 osób eksponowanych na stres – grupa PTSD-S > 421 osób nie eksponowanych na stres - grupa PTSD-K • Badano po: 2, 7,13 m-cach od ekspozycji występowanie : ostrych zaburzeń postresowych, PTSD,

depresji• Wnioski: Osoby eksponowane ujawniają 2x częściej PTSD, Ostre zespoły występują częściej u osób samotnych i młodszych PTSD – 9,5x częściej u osób z objawami depresji po 7 m-cach

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2m-ce

7m-cy

13m-cy

PTSD-S

PTSD-K

Następstwa somatyczne mobbingu Następstwa somatyczne mobbingu wg. M. Ludwig, D. Klingmüllerwg. M. Ludwig, D. Klingmüller

(Bonn, Der. Internist, 10-99) (Bonn, Der. Internist, 10-99)

FAZA OSTRA - zaburzenia snu, nadciśnienie, bóle serca,

stany zapalne żołądka i jelit, bóle brzucha, napięcie mięśniowe, zaburzenia postawy prowadzące do zmian stawowych

FAZA PRZEWLEKŁA - zaburzenia immunologiczne, alergie,

możliwość aktywacji nowotworów - negatywny wpływ na sytuację domową ;

przyśpieszenie rozpadu domu

• Wzrost pobudzenia aktywuje mechanizmem adaptacji do stresuadaptacji do stresu, ale powtarzające siępobudzenie powoduje zaburzeniazaburzeniaczynności fizjologicznych czynności fizjologicznych i staje się czynnikiem chorobotwórczym czynnikiem chorobotwórczym .

( Dobkin i in. 1992, Lenox i in. 1980,Sapolsky 1996 )

Stres jako czynnik patogennyStres jako czynnik patogenny

Reakcja na stres przewlekły Reakcja na stres przewlekły (Reakcja Dezadaptacyjna)(Reakcja Dezadaptacyjna)

• Następstwa zdrowotne przewlekłego stresu:Następstwa zdrowotne przewlekłego stresu:- - nadczynność autonomicznego układu nerwowego- hiperkortyzolemia- immunosupresja- hypercholesterolemia- nadciśnienie tętnicze- zahamowanie procesów rozrodczych- zaburzenia hormonalne- osłabienie pamięci i uwagi

Fazy reakcji na stresFazy reakcji na stres

Fazowość immunologicznej reakcji na stresFazowość immunologicznej reakcji na stres

0

5

10

15

20

25

30

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Kortykosteron B-endorfina Limf. T wspom Akt. Cytol. Kom. NK

NastępstwaNastępstwa biologiczne przewlekłego biologiczne przewlekłego stresustresu

U osób z PTSD stwierdza się w pomiarach z użyciem metody MRI (rezonans magnetyczny)

zmniejszenie objętości struktur układu limbicznego (np. hipokamp)

R. J. McNally, 2003r.

Receptor NMDAReceptor NMDA

Lęk i depresjaLęk i depresja• Lęk, który jest wiodącym motywem w

procesie wychowania i podporządkowania wyrywa się spod kontroli

• Depresja, która fizjologicznie jest reakcją obronną staje się długotrwale utrzymującym się stanem chorobowym

Depresja jako mechanizm Depresja jako mechanizm obronyobrony

• Depresja jako sygnał o zagrożeniu

• Depresja jako odciążenie w chorobie

• Tanatoza jako odpowiednik apoptozy

• Tanatoza – jej znaczenie i postacie

• Innym czynnikiem stymulującym występowanie depresji jest postępująca alienacja i rozluźnienie więzi społecznych.

Zaburzenia psychiczne w populacji Zaburzenia psychiczne w populacji pacjentów lekarza rodzinnegopacjentów lekarza rodzinnego

Przełom cywilizacyjnyPrzełom cywilizacyjny

Jest to okres przyspieszonych przemian cywilizacyjnych na styku dwóch formacji społeczno-kulturowych

- era przemysłowa

/era postprzemysłowa

Przełom cywilizacyjny Przełom cywilizacyjny charakterystykacharakterystyka

• Przełom cywilizacyjny łączy się z utratą efektywności starych reguł działania przy braku wykształcenia się jeszcze nowych

Przełom cywilizacyjny a Przełom cywilizacyjny a naruszenie tkanki społecznejnaruszenie tkanki społecznej

• Człowiek jako integralny element tkanki społecznej

• Dualna istota człowieka, materialno-duchowa

• Zakres integracji społecznej i jej znaczenie

• Odrzucenie i jego następstwa

Czynniki wolicjonalne Czynniki wolicjonalne a nowotworya nowotwory

• Antagonizm psychofizyczny – poczucie wpływu na stan swojej choroby

• Odwołanie się do Siły Wyższej szansą na wyzdrowienie

• Redukcja negatywnych aspektów wynikających z choroby dzięki obrzędom religijnym, modlitwie i medytacji

• Wiara w sens cierpienia

Przełom cywilizacyjny Przełom cywilizacyjny charakterystykacharakterystyka

• Znaczna część ludzi narusza w tym okresie zasoby wspomagające równowagę i stabilizację psychiczną

• Zagraża to głębokim rozpadem psychicznym , aktywuje silne mechanizmy obronne i radykalizuje działanie

Clive HarrisClive Harris

Clive Harris działając przez wiele lat dzięki Clive Harris działając przez wiele lat dzięki wsparciu organizacyjnemu wsparciu organizacyjnemu Kościoła i Służby Zdrowia, poddał Kościoła i Służby Zdrowia, poddał

działaniom uzdrowicielskim od 3 do 9 działaniom uzdrowicielskim od 3 do 9 milionów Polaków milionów Polaków

Clive Harris sługą diabłaClive Harris sługą diabła

Robert Tekieli: Bio złego energia, Robert Tekieli: Bio złego energia, Rycerz Niepokalanej, nr Rycerz Niepokalanej, nr 4/2010, s. 100 4/2010, s. 100 •Harris inicjował w okultyzm 3 milionom Polaków, którzy Harris inicjował w okultyzm 3 milionom Polaków, którzy przychodzili ufnie do kościołów, gdyż sądzili, że jest to przychodzili ufnie do kościołów, gdyż sądzili, że jest to tylko leczenie przy pomocy przekazywanej energii, która tylko leczenie przy pomocy przekazywanej energii, która jest dobra, gdyż jest darem Boga... jest dobra, gdyż jest darem Boga... •Harris przyznał się swojej tłumaczce Marii Harris przyznał się swojej tłumaczce Marii Pieńkowskiej - obecnie działającej we Pieńkowskiej - obecnie działającej we Wspólnocie Emmanuel, iż współpracuje z Wspólnocie Emmanuel, iż współpracuje z demonami.demonami.•Kościół rozeznał to i wyrzucił Kościół rozeznał to i wyrzucił Harrisa z kościołów.Harrisa z kościołów.

Metody medycyny CAM Metody medycyny CAM

stosowane w USAstosowane w USA• 62% Amerykanów stosowało w okresie roku metody

terapii CAM, z włączeniem leczenia modlitwą• 36% Amerykanów stosowało CAM po wyłączeniu

leczenia modlitwą o zdrowie• Najczęstsza metoda CAM to modlitwa o czyjeś

zdrowie (43,0%), a o własne (24,4%); ćwiczenia deep breathing (11,6%); udział w grupowych modlitwach o czyjeś zdrowie (9,6%); medytacja (7,6%); chiropraktyka (7,5%); joga (5,1%); masaż (5,0%); terapie oparte na diecie (3,5%)

P.M. Barnes i wsp., 2002.

Dziękuję za uwagę!

Dziękuję za uwagę!