WCZESNE OBJAWY CHOROBY

NOWOTWOROWEJ U DZIECI

Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Początki choroby nowotworoweju dzieci

� Kumulacja wielu zmian genetycznych w prawidłowych komórkach pod wpływem różnych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych

� Zmiany genetyczne powstają najczęściej

w okresie płodowym lub wcześniej

w komórkach rozrodczych rodziców

Nowotwory dziecięce

� Są rozpoznawane 100 x rzadziej niż u dorosłych

� Są drugą co do częstości przyczyną

śmiertelności dzieci w Polsce

(po wypadkach i urazach)

� Wyleczalność > 70% pacjentów

30 % pacjentów

70%

pacjentów

wyleczonych

Wczesne rozpoznaniezwiększa szansę na wyleczenie !!!

Podział nowotworów

Hematologiczne choroby

nowotworowe

BiałaczkiChłoniaki

Guzy lite

ŁagodneZłośliwe

Hematologiczne choroby nowotworowe

Białaczki

Chłoniaki

Rozwijają sięw szpiku lub układzie limfatycznym

Złośliwe guzy lite

Nowotwory, początkowo rozwijają się

w jednym określonym ognisku

– tzw. ognisku pierwotnym,

a dopiero wtórnie następuje rozsiew:

tworzenie przerzutów odległychi uogólnianie się choroby nowotworowej

Częstość występowanianowotworów dziecięcych

BIAŁACZKI

35,1 %

NOWOTWORY OUN29,4 %

CHŁONIAKI9,8 %

NOWOTWORY NEREK 6,9 %

Mięsaki tk. miękkich 5,9

Mięsaki kości 4,2

Siatkówczak 3,3

Nowotw. gonad 2,3

Inne rzadkie 0,3

81,2% 18,8%

Raki 2,8

Różnice w nowotworachw zależności od wieku

DZIECI DOROŚLI

Początek Dolegliwości minimalne

Często pogorszeniesamopoczucia

Rozrost Bardzo szybki Wolniejszy

Wrażliwość na leczeniecytostatykami

Duża Mała

Typ nowotworu Głównie nowotwory embrionalne Często raki

Wyleczalność >70%< 50% 5 letnich

przeżyć

Objawychoroby nowotworowej u dzieci

• Są często niespecyficzne i naśladują inne

stany chorobowe

• Każdy objaw powtarzający się lub utrzymujący

w czasie o niewyjaśnionej przyczynie wymaga

diagnozy

Objawy które mogą sugerować nowotwór

� Bladość skóry, osłabienie

� Bóle głowy

� Bóle brzucha, powiększenie obwodu brzucha

� Bóle kostne, bóle kończyn

� Przewlekły kaszel, duszność

� Powiększenie węzłów chłonnych

� Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich

� Bóle pleców, bóle kręgosłupa

� Utykanie, zaburzenia czucia, zaburzenia mikcji, defekacji

� Inne

Guzy mózgu

Bóle głowy

Migrena Zapalenie zatok

Zapalenie oponmózgowo – rdz.

Inne infekcje

Bóle głowy

Wymagają diagnostyki onkologicznej jeśli:

� Nasilają się w czasie

� Pojawiają się dodatkowe objawy jak: wymioty, zmiana zachowania dziecka, apatia, pobudliwość

� Pojawiają się objawy neurologiczne np.

zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia,

widzenia, nadmierny apetyt, nadmierne

pragnienie

Guz nerkiNeuroblastoma

Guz wątrobyBiałaczka, Chłoniak

Powiększenie obwodu brzucha,

Bóle brzucha

Wypełniony pęcherz

moczowy

Zaparcia, wzdęcia

Wady nerek Inne

Powiększenie obwodu brzucha, bóle brzucha

Wymaga diagnostyki – zawsze !!!

Choć nie w każdym przypadku przyczyną jest

nowotwór

Każda stwierdzona przez lekarza

nieprawidłowa masa w jamie brzusznej

wymaga pilnej diagnostyki w ośrodku onkologicznym

Nowotwory kości

BiałaczkaNeuroblastoma

Bóle kości

Gorączka reumatyczna

Reumatoidalne zapalenie stawów

Uraz Inne

Bóle kości

Objawy które budzą niepokój:

� Widoczny guz w łączności z kością

� Bóle i ograniczenie ruchomości kończyn

� Utykanie

� Niechęć do chodzenia

� Dodatkowo stany podgorączkowe, gorączka

Mięsaki

Niebolesne zgrubienie w tkankach

miękkich

Krwiak po urazie

Zmiana wrodzona

Guz łagodny Inne

Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich

Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej!!!

� Wstępna diagnostyka obejmuje wykonanie

USG

� Dalsza diagnostyka zależy od wyniku USG

Guz złośliwyw śródpiersiu

Przewlekły kaszel,

duszność

Przewlekle Infekcje płucne

Astma

Guz łagodny Inne

Przewlekły kaszel, duszność

• Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej

i wykonania rtg klatki piersiowej

• Dalsze badania zależą od wyniku rtg.

BiałaczkaChłoniak

Zaawansowanenowotwory

Osłabienie i bladość

skóry

Kolagenoza Anemia

Przewlekła infekcja

Inne

Osłabienie, bladość skóry

� Zawsze wymaga diagnostyki i wstępnie wykonania

morfologii

� Dalsze badania zależą od wyników morfologii

ChłoniakBiałaczka

Powiększenie węzłów

chłonnych

Reakcja alergiczna

Zapalenie węzłów

chłonnych

Infekcja w pobliżu węzła chłonnego

Inne

Powiększenie węzłów chłonnych

Wymaga diagnostyki onkologicznej gdy:

� Zlokalizowane są nad- lub podobojczykowo

� Powiększają się stopniowo

� Nie ustępują po leczeniu antybiotykami

� Powiększenie jest uogólnione i węzły niebolesne

Częsty objaw u dzieci, obecny w większości stanów zapalnych bakteryjnych i wirusowych

Nowotwór W obrębie

kręgosłupa/rdzenia

kręgowego

Bóle pleców„kręgosłupa”

Krwiak po urazie

Deformacja wrodzona

Guz łagodny Inne

Bóle pleców, „kręgosłupa”

� Zawsze wymagają diagnostyki lekarskiej i wykonania badań obrazowych

� Dalsza diagnostyka zależy

od wyników badania

Nowotwór kręgosłupa/

rdzenia kręgowego,

miednicy

Objawy neurologiczne(utykanie , zaburzenia

czucia, mikcji, defekacji)

Wady wrodzone

dróg moczowych

Deformacja wrodzona

Choroba pochodzenia

neurogennegoUraz

Objawy neurologiczne

Zawsze konieczna

konsultacja specjalistyczna

Jakimi metodami leczy się nowotwory dziecięce?

• Chemioterapia: zastosowanie schematów złożonych z

kilku swoiście działających cytostatyków

• Radioterapia: Naświetlanie promieniowaniem

jonizującym części organizmu zajętej przez nowotwór

• Leczenie chirurgiczne; usuniecie guza nowotworowego

• Megaterapia z przeszczepem szpiku

• Leczenie celowane np. przeciwciała

KOMPLEKSOWO

Jak się leczy nowotwory dziecięce?

Każdy nowotwór ma odrębny schemat leczenia !!!

Istnieje konieczność ustalenia typu choroby nowotworowej.

PODSUMOWANIE

Apel Rodziców

Nie lekceważcie żadnych objawów u dzieci,

które nas – rodziców niepokoją