Upload
noorderlink
View
760
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
De PDF van de presentatie zoals die gegeven werd door Ida van Marion, ZuidOostZorg en Frank Verschuur, VieR Organisatie Innovatie op dinsdag 15 januari 2013.
Citation preview
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 1
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Proeverij, 15 januari 2013
Ida van Marion, ZuidOostZorg Frank Verschuur, VieR Organisatie Innovatie
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Mantelzorg is: zorg die wordt gegeven aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe omgeving. Het gaat dan om: • zorg die huisgenoten, familie, vrienden, kennissen, collega’s en buren
verlenen en die voortkomt uit onderlinge relaties; het gaat dus niet om hulp als gevolg van een beroep of georganiseerd vrijwilligerswerk;
• steun die mensen geven vanwege gezondheidsproblemen of beperkingen tot in een terminale fase;
• steun die varieert van huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging tot begeleiding.
Wat is mantelzorg?
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 2
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Aantal mantelzorgers van 18 jaar of ouder in Friesland naar duur en intensiteit in 2008 (in absolute aantallen)*
2008 %van totaal Totaal** 142.000 22% meer dan 8 uur per week 69.000 11% meer dan 3 maanden 97.000 15% meer dan 8 uur per week en/of meer dan 3 maanden 110.000 17% meer dan 8 uur per week en meer dan 3 maanden 55.000 9%
*)Sociaal Cultureel Planbureau, 2010 **) is ca. 22% van de volwassenen
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
• Vooral de mantelzorg aan een partner of een kind is zeer intensief en duurt vaak vele jaren.
• 71% van de mantelzorgers onder 65 jaar combineert de zorgtaken met een
betaalde baan.
• Werkende mantelzorgers leveren vooral eigen vrije tijd in; formeel verlof wordt alleen ingezet als laatste redmiddel.
• In 2007 zijn tussen de 50.000 en 100.000 mantelzorgers (tijdelijk) gestopt met werken of zijn minder gaan werken vanwege het verlenen van mantelzorg.
• 17% is zwaar of overbelast door de mantelzorg; 15% ervaart een achteruitgang van de eigen gezondheid.
Feiten en cijfers…….*
*)Sociaal Cultureel Planbureau, 2010
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 3
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
• Begeleiding (inclusief dagbesteding) en verzorging in 2015 naar de Wmo • Indicatie voor persoonlijke verzorging aangescherpt • Aanspraak dagbesteding in 2014 geschrapt • Extramurale verpleging in 2015 naar de Zvw • Extramuralisering van ZZP 4 in 2016 • ZZP 5 en hoger in nieuwe romp AWBZ Bezuinigingen: Care totaal: € 3,085 miljard structureel vanaf 2017, waarvan circa € 2,5 miljard VVT Decentralisaties: Overhevelingen 2015 met 25% minder budget Wmo: Aanspraken HH worden maatwerkvoorziening gemeenten in 2015 met 75% minder budget
Regeerakkoord
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
De spelers Samenwerkend partners De gemeente Smallingerland, De Friese Wouden, ZuidOostZorg, Buurtzorg, Maatschappelijke Onderneming Smallingerland, Palliatieve Thuiszorg, (vptz ZO-Friesland), huisartsen Drachten, de kerken (PKN), gemeentezorg Bethelkerk, Tinz, GGZ, MEE Friesland, Stichting Humanitas, Stichting De Zonnebloem, Rode Kruis en Pi-groep, Zorgkantoor en zorgverzekeraar De Friesland Stuurgroep De Friese Wouden (Aukje Jorritsma), ZuidOostZorg (Ida van Marion) , MEE (Marc van der Stigchel), MOS (Annyttsje Pruim), huisartsen (W. Vogel, Wim Brunninkhuis), namens Vrijwilligersorganisaties: (Albert Verbeek), namens de kerken: Ammy Van Eerden, Gemeente Smallingerland (Albert Scheffer) Adviseur: Frank Verschuur | VieR Organisatie Innovatie
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 4
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
de veranderroute
visie
effectueren co
mm
unica
tie-a
ctiv
iteite
n
samen bouwen werkconferenties
bouwteams
bege
leid
ing
MT
en m
idde
nkad
er
-ver
ande
rkun
dige
asp
ecte
n-
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Onze Opgestelde gezamenlijke visie (juni 2011)
Helderheid over vraag en aanbod • Heldere klantvraag, producten en diensten die hierop aansluiten • Vertrouwensrelatie tussen mantelzorger en mantelzorgorganisatie • We ontwikkelen en voeren een creatief aanbod een producten en diensten uit
De Zorg Buurtsuper: menselijk, dichtbij en snel • De ondersteuning is dichtbij de mantelzorgers georganiseerd • Schuttingen tussen de diverse aanbiedende organisaties zijn weg: de klant staat centraal • Er is één aanspreekpunt binnen een buurtsuper voor klant en omgeving; de organisatie
is transparant • Inzet van voldoende professionals en vrijwilligers
Minder overbelaste mantelzorgers • Resultaten zijn meetbaar gemaakt • Het resultaat van deze Zorg Buurtsupers is: substantieel minder overbelaste
mantelzorgers
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 5
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Primair proces En organisatie vanuit (huidige) traditionele aanpak
Signaleren van de
(potentiële) vraag
Verhelderen van de vraag
Opstellen
plan van aanpak (doelen,
acties, tijd)
Uitvoeren van het plan
Evalueren
ZUIDOOSTZORG GEMEENTE ZIEKENHUIS HUISARTS KERKEN VRIJWILLIGERS WELZIJNSORGANISATIE
• Niet op elkaar afgestemde processen ( vraagverheldering, plan van aanpak enz.); ieder vanuit eigen invalshoek
• Zorgaanbod niet optimaal afgestemd op de behoefte van de mantelzorger • De mantelzorger heeft geen ‘overzicht’ en geen mogelijkheden invloed uit te oefenen
(onvoldoende regelcapaciteit)
FRIESE WOUDEN
Visie
Cliënt Cliënt
Zorg en Welzijn
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
mantelzorger
cliënt
W
B
i
W
B
i
Profes- sional
W
B
i
‘zorgbehoefte’ ‘ervaren kwaliteit’
‘eerste-schil’ !
‘tweede-schil’ !
Regelkringen in de zorg
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 6
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Visie op organiseren: regelcapaciteit
weinig invloed -> weinig probleemoplossend vermogen
weinig betrokkenheid -> overbelasting en stress
kwaliteit van leven
verschillende belangen -> verschillende info -> verlies
gezamenlijk belang (wij versus zij)
onderlinge verhoudingen
opdelen primaire zorgprocessen Uitvoering en regeling hiërarchie, procedures
organisatie- wijze
kwaliteit productiviteit wachttijden kosten Innovativiteit
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Primair proces Ketenzorg op de werkvloer
ZuidOostZorg Friese Wouden Gemeente S’Land Ziekenhuis Huisarts Kerken Vrijwilligersorganisaties Welzijnsorganisatie MEE FRL
Regio N
Regio Z
Regio O
B u u r t s u p e r t e a m s
Signaleren Verhelderen Plan v aanpak Uitvoeren Evalueren Regio W
Regio indeling staat nog niet vast
Visie
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 7
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
De (buurt)super Kwaliteit van de organisatie • Eenvoudige afstemming tussen alle betrokken formele en informele professionals:
ketenzorg op de werkvloer • Optimale vroege signalering, doordat alle betrokkenen overzicht hebben op het netwerk
rondom de cliënt • Door overzicht op de betrokken ketenspelers hebben cliënt en mantelzorger meer
regelmogelijkheden om in het zorgproces het juiste aanbod te mobiliseren • Integraal zorgaanbod maximaal afgestemd op de vraag van cliënt en mantelzorger Kwaliteit van leven (welzijn) • Kwaliteit van leven (welzijn) neemt toe door bij ervaren belasting toegenomen
regelmogelijkheden om effectief in te grijpen (inhuur van formele en informele zorg/dienstverlening,
• Ontwikkelmogelijkheden voor formele en informele zorgverleners (kennisdeling, onderlinge hulp)
• Intensievere interactie waardoor effectievere aansluiting op behoeften van cliënt en mantelzorger
Kwaliteit van onderlinge verhoudingen • Erkenning, waardering en kennisdeling tussen formele en informele zorg en
dienstverleners onderling
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
West
Oost
Samen bouwen
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 8
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Website
ZorgBuurtSuper Oost
ZorgBuurtSuper West
Samen bouwen
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Kern van Ca. 10 spelers Schil daaromheen: ca. 20-30 11.000-15.000 bewoners (2500 – 3300 mantelzorgers)
Samen bouwen
MOS MOS
HH HH HH
VP VP
HA HA HA HA
MOS
MEE
VP VP
VP VP
PKN
Beth
RK HUM
MOS
Samenstelling ZorgBuurtSuper
Rode Kruis
Zonne- bloem
Kerken Vrij- Wil’s
Hulp Huish
Huis arts
Wijk verplk
Wijk verplk
Wijk verplk
Wijk verplk
Wijk verplk
Wijk verplk
Hulp Huish
Huis arts
MOS MOS MEE
GGZ
MOS MOS GGZ Talant
Pi
Maats Werk
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 9
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Signaleren van de
(potentiële) vraag
Verhelderen van de vraag
Opstellen
plan van aanpak (doelen,
acties, tijd)
Uitvoeren van het plan
Evalueren Vraag mantelzorger
‘verleende dienst’ aan mantelzorger
Processtappen Ondersteunen Mantelzorgers
Samen bouwen
• Activiteiten zijn beschreven in alle stappen van het proces • Overzicht van mogelijke producten en diensten aan de mantelzorger
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Draagvermogen van mantelzorger in balans*
draaglast draagkracht
door: vermindering draaglast en vergroting draagkracht
Ashby 1969, De Si9er 1981, Pra9 1985
Samen bouwen
Uitgangspunt= mantelzorger blijft in regie
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 10
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Risico Inschatting Op Overbelasting van de Mantelzorger
Risico-inschatting Belasting Mantelzorger – Bouwteams fv, 18-10-2012 1
DRAAGLAST Leeft i jd van de c l iënt - Is de leeftijd van de te verzorgen cliënt is ouder dan 75 jaar?
Nee
Ja
Zorgzwaarte emotioneel - Woont u op hetzelfde adres als degene waaraan u zorg verleent?
Nee
Ja
Zorgzwaarte; intens i te i t , aandoening; Heeft de te verzorgen cliënt - Een lichamelijke beperking? - Een psychische beperking? - Een cognitieve beperking (bijv. met geheugen of anderszins)? - Is de aandoening chronisch? - Beperkt de te verlenen zorg ook andere zorgtaken (bijvoorbeeld aan kinderen)
Nee Nee Nee Nee Nee
Ja Ja Ja Ja Ja
T i jdsduur van de zorg; Besteedt u aan de zorg - meer dan 8 uur per week ? - gedurende meer dan 3 maanden?
Nee Nee
Ja Ja
Soc iaa l netwerk - Wordt de te verzorgen cliënt ook geholpen door familie, vrienden, buren, vrijwilligers?
Ja
Nee
Profess ionele ondersteuning & Organisat ie - Krijgt de te verzorgen persoon professionele ondersteuning van huisarts, huishoudelijke hulp, verpleegkundige, thuiszorg, fysiotherapeut, persoonlijke verzorging, maaltijdservice of anders? - Krijgt de te verzorgen persoon hulp van maatschappelijke organisaties (bijv kerk, vrijwilligersorganisatie)? - Vindt u dat u voldoende beeld heeft van de zorg zoals die in de toekomst verleend moet gaan worden? - Heeft u voldoende invloed op keuzes die worden gemaakt bij het maken van afspraken over de te verlenen zorg met professionele zorgverleners? - Wordt u voldoende betrokken bij de wijze waarop de zorg wordt georganiseerd? - Krijgt u genoeg informatie over hoe de zorg het best verleend kan worden?
Ja Ja Ja
Ja Ja Ja
Nee Nee Nee
Nee Nee Nee
DRAAGKRACHT Leeft i jd van de mantelzorger - Bent u (mantelzorger) ouder dan 75 jaar? - Bent u (mantelzorger) jonger dan 23 jaar?
Nee Nee
Ja Ja
Gezondheid van de mantelzorger ; Heeft u (de te mantelzorger) - een lichamelijke beperking? - een psychische beperking? - een cognitieve beperking (bijv. met het geheugen of anderszins)?
Nee Nee Nee
Ja Ja Ja
Organisat ie en belast ing - Vindt u dat u voldoende mogelijkheden heeft om deze zorgtaken naar behoren uit te voeren - Verleent u ook ’s nachts zorg? - Gaat de verleende zorg ten koste van de tijdbesteding aan hobby’s, sport enz.? - Heeft of krijgt u voldoende mogelijkheden werk en werktijden aan te passen aan uw zorgtaken? - Heeft de mantelzorg voor u negatieve financiële consequenties?
Ja
Nee Nee Ja
Nee
Nee Ja Ja
Nee Ja
Soc iaa l netwerk - Wordt u ondersteund door familie, - Wordt u ondersteund door vrienden, - Wordt u ondersteund door buren - Wordt u ondersteund door vrijwilligers?
Ja Ja Ja Ja
Nee Nee Nee Nee
Persoonl i jke factoren - Staat u open voor het ontvangen van hulp en/of ondersteuning? - Zou u uzelf perfectionistisch ingesteld noemen? - Kunt u gemakkelijk nee zeggen als u dat wilt? - Bespreekt u uw zorgen ook met anderen? - Praat u met anderen over uw zorgtaken ( om je hart te luchten)?
Ja
Nee Ja Ja Ja
Nee Ja
Nee Nee Nee
Risico-scan m.b.v. een vragenlijst
draaglast
draagkracht
Samen bouwen
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Informatiesysteem ‘open’ werkdossier
Samen bouwen
• zowel spelers en mantelzorgers kunnen dossier aanmaken • de mantelzorger geeft aan (met ‘vinkjes’) welke onderdelen mogen
worden ingezien • Daarnaast in één oogopslag (lijst) een compleet overzicht van de
mantelzorgers, hun vragen, lopende acties, betrokken organisatie, dienstverlener, enzovoort
• Familieleden - met toestemming - met eigen inlogmogelijkheid, handige tools: rooster, agenda
mantelzorger
Risico-‐factoren
vraagverheldering
acHes
uitvoerenden
huisarts
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 11
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
‘producten en diensten’ Gericht op draaglastvermindering
Bijvoorbeeld: - respijtzorg organiseren - aanpassen van de medicatie, inzicht geven in aandoening, verloop en de gevolgen; ondersteunen bij hoe dan de mantelzorg te organiseren - betrokkenheid van sociale netwerk vergroten door hen informatie te geven over het verloop van een aandoening en de gevolgen - de te verzorgen persoon bewegen tot het uitvoeren van bepaalde taken (wat kan iemand nog wel)
Gericht op draagkrachtvergroting Bijvoorbeeld: - met de werkgever contact organiseren om te faciliteren (werktijden) - organiseren van ‘eigen kracht’ conferentie om familie en vrienden te betrekken en de zorg te organiseren - inzet van vrijwilligers voor zorg in de nacht - organiseren van lotgenotencontact, huisbezoeken, cursus ‘netwerken’
Buurtgerichte acties: o.a. Gericht op mobiliseren van ‘vraag en aanbod’
Samen bouwen
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Kwaliteit voor mantelzorger en medewerker
Kwaliteit van werken en leven: toegenomen regelmogelijkheden om effectief in te grijpen (inschakelen van formele en informele zorg/dienstverlening), korte lijnen Ontwikkelmogelijkheden voor formele en informele zorgverleners (kennisdeling, onderlinge hulp) Intensievere interactie waardoor effectievere aansluiting op behoeften van mantelzorger en de cliënt waaraan zorg wordt verleend
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 12
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Kwaliteit van de organisatie
Eenvoudige afstemming tussen alle betrokken formele en informele professionals: ketenzorg op de werkvloer, minder tijdverlies Optimale vroege signalering: meer overzicht op het netwerk rondom de cliënt: de mantelzorger is beter in beeld Meer overzicht dus meer regelmogelijkheden om in het zorgproces het juiste aanbod te mobiliseren Integraal zorgaanbod maximaal afgestemd op de vraag van cliënt en mantelzorger
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Kwaliteit van onderlinge verhoudingen
Erkenning en waardering tussen formele en informele zorg en dienstverleners Betere kennisdeling tussen organisaties onderling inclusief kennisdeling tussen professionals en niet-professionals
De ZorgBuurtSuper Proeverij, 15-01-2013
©Frank Verschuur en Project De ZorgBuurtSuper 13
FRANK VERSCHUUR
Organisatie innovatie
Tot slot: vernieuwend en innovatief
1. Proces van onderop met alle betrokkenen incl. zorgverzekeraar
2. Gebruik maken van bestaande organisaties- geen nieuwe toevoegen
3. Versterken regelcapaciteit mantelzorger-cliënt systeem
4. Landelijke belangstelling- zoektocht naar slimme paden of organisaties in de zorg