Ο καπνός είναι μονοετές, ποώδες φυτό και ανήκει στο γένος Νικοτιανή (Nicotiana), το οποίο καλλιεργείται για τα φύλλα του, τα οποία μετά από κατάλληλη επεξεργασία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καπνικών προϊόντων, όπως τσιγάρα κλπ. Στην Αμερική πολύ πριν ανακαλυφθεί από τον Κολόμβο οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούσαν τον καπνό και πίστευαν ότι έχει σπουδαίες φαρμακευτικές ιδιότητες. Τον κάπνιζαν ή τον μασούσαν και έπαιζε σημαντικό ρόλο στις διάφορες τελετουργίες.Η εισαγωγή του στην Ευρώπη έγινε το 1556 όταν έφτασε στη Γαλλία και στη συνέχεια στην Πορτογαλία και την Ισπανία. Οι ιδιότητές του έγιναν γνωστές χάρη στον Γάλλο πρεσβευτή στην Πορτογαλία Ζαν Νικό, (Jean Nicot) στον οποίον οφείλεται και η επιστημονική του ονομασία, Νικοτιανή ο ταμπάκος (Nicotiana tabacum), επίσης γνωστό ως Νικοτιανή η κοινή (αποδιδόμενο στα ελληνικά ως "Νικοτιανή"). Από εκεί με τους Πορτογάλους και Ισπανούς θαλασσοπόρους μεταφέρθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Ελλάδα ο καπνός έφτασε στις αρχές του 17ου αιώνα και καλλιεργήθηκε πρώτα στην Ξάνθη και αργότερα στη Μακεδονία.

Κιτρινισμένα δόντια και γρήγορη ρυτίδωση του δέρματοςΔιάφορες μορφές καρκίνου στο πνεύμονα , την καρδιά και στα αγγείαΒρογχίτιδα , ΒρογχοπνευμονίαΑναπνευστικά προβλήματαΚυκλοφοριακά προβλήματα (το αίμα μας αρχίζει να γίνεται πιο πηχτό και "μπλοκάρει"Στομαχικό έλκοςΑνικανότητα

.

• Σε μια εποχή που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζουν μείωση του καπνίσματος, εμείς οι Έλληνες σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είμαστε πρώτοι στους καπνιστές καθώς το 38,4% του πληθυσμού άνω των 15 ετών καπνίζει. Η μικρή μείωση των ανδρών καπνιστών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια υπεραναπληρώθηκε από τη μεγάλη αύξηση των γυναικών καπνιστριών. Η διακοπή του καπνίσματος στις μεγαλύτερες ηλικίες (πιθανόν λόγω της εμφάνισης προβλημάτων) που έχει επιτευχθεί, δεν οδηγεί στη μείωση των καπνιστών, γιατί σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες καταγράφεται μεγάλη αύξηση του καπνίσματος στις ηλικίες 15 - 18 ετών.

• Το κάπνισμα μεταξύ των εφήβων είναι συχνότερο στην εποχή μας, αφού σύμφωνα με μελέτες τα Ελληνόπουλα ξεκινούν να καπνίζουν από την ηλικία των 12 - 13 ετών και το 13% των εφήβων δηλώνουν τακτικοί καπνιστές. Γνωρίζουμε πλέον ότι η νικοτίνη που περιέχεται στα τσιγάρα είναι εθιστική και εξαρτησιογόνος ουσία και ότι στην τρυφερή ηλικία των 12 - 13 ετών λίγα τσιγάρα την ημέρα μπορούν να προκαλέσουν αναπληρώθηκε.

• Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%). Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μείωση του ποσοστού, αλλά παρόλα αυτά, παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εκτιμά ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού, δηλ. 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι, είναι καπνιστές και ότι ο καπνός προκαλεί 3,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Ποσοστό που ισοδυναμεί με 10.000 θανάτους την ημέρα από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενώ οι οφειλόμενοι στο κάπνισμα θάνατοι είναι περισσότεροι από το άθροισμα των θανάτων από τα πυροβόλα όπλα, τα ναρκωτικά, τις αυτοκτονίες, το AIDS και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα.

• Με τον τρέχοντα ρυθμό εξέλιξης, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2020, οι θάνατοι θα έχουν αυξηθεί σε περίπου 10 εκατομμύρια ετησίως. Το κάπνισμα προκαλεί τουλάχιστον 25 απειλητικές για τη ζωή ασθένειες ή ομάδες ασθενειών και αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου σε οκτώ από τις 16 κύριες αιτίες θανάτου ανθρώπων ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών. Επίσης, το άμεσο και το έμμεσο κόστος της θεραπείας των νοσημάτων που σχετίζονται με το κάπνισμα αποτελεί τεράστια επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό της υγείας, παγκοσμίως ( WHO 2007).

Το κάπνισμα αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία πρόκλησης καρκίνου και ευθύνεται για περίπου το 30% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο. Συγκεκριμένα, το κάπνισμα ευθύνεται για:

•Το 70 - 90% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα•Το 75 - 85% των θανάτων από καρκίνο του λάρυγγα.•To 50 - 75% των θανάτων από καρκίνο στόματος, φάρυγγα και οισοφάγου.•Το 30 - 50% των θανάτων από καρκίνο της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.•Το 20 - 25% των θανάτων από καρκίνο του παγκρέατος, του στομάχου και μικρότερα ποσοστά άλλων καρκίνων.

.

Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται σήμερα η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. «Ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός κεντρικής ροής) και κυρίως ο καπνός που εξέρχεται από την άκρη του τσιγάρου μεταξύ δύο εισπνοών (καπνός περιφερικής ροής), έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και των μη καπνιστών. Μόλις το 26% των προϊόντων και υποπροϊόντων καπνού μένει μέσα στο τσιγάρο (φίλτρο), το 28% εισπνέεται από τον καπνιστή και το 46% σκορπίζεται στον αέρα. Περισσότερες από 50 καρκινογόνες ουσίες έχουν ταυτοποιηθεί στον καπνό του τσιγάρου που απελευθερώνεται στον αέρα.

.

• Η απαγόρευση του καπνίσματος δεν πρέπει να επιβληθεί δια νόμου. Η νομοθετική ρύθμιση δεν μπορεί να σώσει την ήδη επιβαρυμένη υγεία των ανθρώπων (περιβαλλοντική ρύπανση, σύγχρονος τρόπος ζωής στην πόλη, διατροφικές συνήθειες). Το να επιβάλλει το κράτος την απαγόρευση του καπνίσματος θυμίζει άλλες εποχές (πρώτη καπνοαπαγόρευση την εποχή του Χίτλερ).

• Γονείς, δάσκαλοι και γιατροί πρέπει συντονισμένα να δράσουν για να έχει αποτέλεσμα η αντικαπνιστική προσπάθεια. Ο δάσκαλος που απνίζει στο σχολείο και ο γιατρός που καπνίζει στο ιατρείο ακυρώνουν με τη στάση τους πολλές «ημερίδες» και «ομιλίες» κατά του καπνίσματος.Τα παιδιά δεν ανησυχούν για τις απώτερες συνέπειες του καπνίσματος (καρκίνος κ.λπ.), τα ενδιαφέρουν περισσότερο οι άμεσες επιπτώσεις, όπως είναι τα κίτρινα δόντια, η μυρωδιά του τσιγάρου στα μαλλιά, η δύσοσμη αναπνοή, η εύκολη κόπωση.

Οι γιατροί....Οι γιατροί πρέπει να συμβάλουμε πιο ενεργά στην ενημέρωση κυρίως των εφήβων και να τους αποτρέψουμε από την έναρξη μιας επιζήμιας συνήθειας που θα έχει επιπτώσεις σε όλη τους τη ζωή. Μαζί με τη λήψη του ιστορικού και εξετάζοντας έναν έφηβο, ας αδράξουμε την ευκαιρία να τονίσουμε τις αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος.Η συντονισμένη δράση προϋποθέτει οργάνωση που πολλές φορές λείπει από την κοινωνία μας και αδρανοποιεί τα μέλη της. Ας μη σταθεί αυτό εμπόδιο στην ατομική προσπάθεια του καθένα μας προσωπικά. Εύκολα βρίσκουμε σήμερα την πληροφορία για τις «βλαβερές συνέπειες του καπνού» και σίγουρα υπάρχει παιδί-έφηβος στο περιβάλλον μας…

Οι γονείς...Οι γονείς πρέπει με ηρεμία να ενημερώσουν τα παιδιά τους για τις συνέπειες του καπνίσματος, δίνοντας έμφαση στα άμεσα αποτελέσματα, να στρέψουν το ενδιαφέρον τους σε αθλητικές δραστηριότητες και την υγιεινή διατροφή, αλλά πάνω από όλα να διατηρήσουν στενή επαφή μαζί τους.Στα σχολεία η «αγωγή υγείας» πρέπει να λειτουργήσει ουσιαστικά και όχι τυπικά. Είναι γνωστό ότι χώροι του σχολείου χρησιμοποιούνται για κάπνισμα από μαθητές.Να ζητηθεί η ενεργητική συμμετοχή δασκάλων και καθηγητών στην προσπάθεια κατά του καπνίσματος των μαθητών, γιατί ο ρόλος τους στη διαμόρφωση απόψεων και συμπεριφορών των παιδιών είναι καταλυτικός.

.

Πάρα πολλοί νέοι καπνίζουν επειδή “το κάνουν όλοι”. Οι γονείς, τα παιδιά στην καφετερία, οι φίλοι. Άλλοι πάλι καπνίζουν επειδή το κάνουν όλοι στην παρέα τους και αν δεν καπνίζουν και αυτοί είναι σαν να μη συμμετέχουν την παρέα.Εάν είστε καπνιστής ή εάν άτομα που αγαπάτε έχουν υιοθετήσει αυτή την ουσιαστικά αυτοκαταστροφική συνήθεια τότε πρέπει άμεσα κάτι να κάνετε. Το κάπνισμα σκοτώνει. Όσο μακρινή, αόριστη και αφηρημένη να σας ακούγετε αυτή η πρόταση σας διαβεβαιώνουμε πως έχει γραφτεί για να σας προειδοποιήσει και να σας «προστατέψει» από έναν άμεσο κίνδυνο που μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή - σε οποιονδήποτε. Το ακόμα χειρότερο είναι πως όταν ένας τέτοιος κίνδυνος εμφανιστεί, μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά!Η ζωή έχει ποικιλίες από πολλά διαφορετικά πράγματα τα οποία θα μπορέσεις να τα απολαμβάνεις κάθε στιγμή της ζωής σου και κυρίως ΝΑ ΜΗΝ ΒΛΑΠΤΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ !!! Σκέψου το , δεν είναι μαγκιά .

.

.

Αθανασοπούλου Ελβίρα