214
1 داﺋﺮ ة ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ اﻟﻤﻌﺎرفلّ او ﺟﻠﺪ( ﻣﻘﺎﻻتﻣﺠﻤﻮﻋﻪ) ***** Theosophical encyclopedia اﮐﺒﺮﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ ﻋﻠﯽ اﺳﺘﺎد

دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

1

المعارف عرفانی ةدائر

جلد اول (مجموعه مقاالت)

*****

Theosophical encyclopedia

استاد علی اکبرخانجانی

Page 2: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

2

بسم اهللا الرحمن الرحیم

المعارف عرفانی(جلد اول) ةعنوان کتاب : دائر

انجانی مؤلف : استاد علی اکبر خ

1386-1384تاریخ تألیف :

215تعداد صفحه:

Page 3: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

3

فهرست مطالب 4...........................................فلسفه آدم و حوا(خودشناسی جنسی)-1

68........................................لسفه تعلیم و تربیت(خودشناسی اخالقی)ف-2 119............................................)اطات(خودشناسی ارتباطیفلسفه ارتب-3 169.......................................ه بهداشت و درمان(خودشناسی طبی)فلسف-4

Page 4: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

4

فصل اول

فلسفه آدم و حوا

خودشناسی جنسی

(مجموعه مقاالت)

Page 5: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

5

فهرست مطالب

٨.....................................................................: ناز) آدم و حوا(زن نخستین گناه . 1 ٩.......................................................چند دستورالعمل برای بھبود رابطھ زناشوئی . 2 ١٠............................................جمال و کمال (آدم و حوا) راز جنگ بی پایان زناشوئی . 3 ١٠..............................................................والدین عاشق و فرزندان نمک بھ حرام . 4 ١١.........................................................................حجاب زن (فلسفھ خانھ داری) . 5 ١٣..............................................................فلسفھ زیر لحاف........................... . 6 ١٤...............................................................................جنگ بی پایان زناشوئی . 7 ١٤...........................................................زنی کھ مردش را در خانھ تحمل نمی کند . 8 ١٤..........................................................................کفر مرد در رابطھ زناشوئی . 9

١٥.................................................................................فلسفھ گریز از ازدواج .10 ١٦............................................................جنگ بی پایان آدم و حوا(رابطھ جنسی) .11 ١٦................................................................................حماقت مرد و مکر زن .12 ١٦........................................................................................ھدف از زندگی .13 ١٨..........................................................................................زنان بچھ باز .14 ١٨...............................................................امتحان الھی برای مرد زن بزرگترین .15 ١٩...................................................................................ماده و معنای وجود .16 ١٩...................................................................................وای بھ ایثار زنانھ .17 ١٩..........................................................................مردان عاشق و زنان عاقل .18 ٢٠..............................................................چند حکایت در باب دوستی زناشوئی .19 ٢١..................................................................................راز پس پرده طالق .20 ٢٢.......................................فلسفھ شھوت جنسی ( سرنوشت سازترین راز زناشوئی ) .21 ٢٤..........................زن کامل..................................................................... .22 ٢٦................................................................انتظارات والدین نسبت بھ فرزندان .23 ٢٦....................................................(علت فحشای زن شوھردار) یک ادعای زنانھ .24 ٢٧....................................................................................راز مگوی بکارت .25 ٢٨...............................................................مصاحبھ ای با یک زن در حال طالق .26 ٢٨.................................................................................روانشناسی بچھ ننھ .27 ٢٩.................................................................حق طالق (طالق بھتر است یا زنا) .28 ٣٠..................................................................زنانیکھ مردانگی را احیاء کردند .29 ٣١.................................................................راز فرزندان مفلوج در خانواده ھا .30 ٣١...................................................................والیت زناشوئی و تمکین جنسی .31 ٣٢..............................................................................فلسفھ والیت زناشوئی .32 ٣٣............................................................آا باید با عشق ازدواج کرد یا با منطق .33 ٣٣......................................................................................محک زناشوئی .34 ٣٤.........................................................................مفاسد اخالقی بعد از ازدواج .35 ٣٥..................................................................................اراده و اختیار زنانھ .36 ٣٥..............................................................ذلیل –ذلیل و زنان مرد –مردان زن .37 ٣٥.........................................................................زندگی دزدکی زن آزادیخواه .38 ٣٦.................................................................................ناز حق و ناز ناحق .39 ٣٦................................................................آیا شوھر شما ھم درکتان نمی کند .40 ٣٧.......................................................................نھضت زنان و مردان واقعی .41 ٣٧..............................................................................ه بیشترفرزند کمتر رفا .42 ٣٨......................................................................زن سرگردان بین عشق و پول .43 ٣٨........................................................................................نفاق دینی زن .44 ٣٩.............................................................................زناشوئی یا قیامت نفس .45 ٣٩........................................................................................معنای ازدواج .46 ٤٠...................................................................ر و دین)(آئینھ کففرزند چیست ؟ .47

Page 6: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

6

٤٠......................................................................................ناز یا محبت .48 ٤١............................................................................راز عشق مرد بھ زن .49 ٤١...................................................................................طالق : ناز آخر .50 ٤٢..................................................................ضاللت و زن ساالری (فمینیزم) .51 ٤٢................................................................................عذاب وجدان طالق .52 ٤٣............................................................................سیر روسپی گری زن .53 ٤٣........................................................................................ھویت زنانھ .54 ٤٣........................................................................خانھ ام آتش گرفتھ است .55 ٤٤.............................................................................صھیونیزم خانوادگی .56 ٤٤.....................................................................احساس پوچی در زناشوئی .57 ٤٥...............................................................................سھ رکن ھمزیستی .58 ٤٦..........................................................................کنکاشی درباره فمینیزم .59 ٤٦...................................................................معمائی بنام درد دل زناشوئی .60 ٤٧............................................................................نژاد پرستی و فحشاء .61 ٤٧.................................................................درد دل یک زن (طرح یک نامھ) .62 ٤٧................................................................................بالغت و زناشوئی .63 ٤٨..........................................................احساس خوشبختی از منظر زناشوئی .64 ٤٩...........................................................چرا نسل جدید از ازدواج می گریزند .65 ٤٩......................................................................آیا زن مھربان ممکن است .66 ٥٠...................................................................چھ مردی می تواند ناز نکشد .67 ٥٠.........................................................................عقالنیت زنانھ و مردانھ .68 ٥١.......................................................................زن ساالری یا مرد ساالری .69 ٥١.................................................................والیت زناشوئی و تمکین جنسی .70 ٥٢..................................................................................خانواده محوری .71 ٥٢......................................................................................ھمسر کیست .72 ٥٣...................................................................شوھران عاشق و زنان دیوانھ .73 ٥٣.......................................................................................آئی زن -خود .74 ٥٣......................................................................................کید عظیم زن .75 ٥٤..................................................................ن یا بدترین اقدام طالق : بھتری .76 ٥٤..........................................................................................اراده زنانھ .77 ٥٥.......................................................................................زن و شیطان .78 ٥٥.......................................................................فلسفھ اشتغال زن در جامعھ .79 ٥٦........................................................................................ھویت زنانھ .80 ٥٦..............................................................................راز عداوت زناشوئی .81 ٥٧.....................................................................زن و اراده بھ پرستیده شدن .82 ٥٧................................................................عوامل نابود سازی ھویت جنسی .83 ٥٨........................................................................»انسان کامل«زن بعنوان .84 ٥٨..............................................................راز دختران خشن و پسران ملوس .85 ٥٩.......................................................................راز فقدان والیت زناشوئی .86 ٥٩........................................................................................حق زن ذلیل .87 ٥٩....................................................................مکتب قلب و قلب عصمت زن .88 ٦٠................................................................................نھ منشأ حماقت زنا .89 ٦٠.........................................................................................زن شناسی .90 ٦١...................................................................کی عاشق است و کی معشوق .91 ٦١...................................................................................ما بیچاره زنان .92 ٦١.......................................................................الفبای حقوق زن در اسالم .93 ٦٢..................................................................روانشناسی والیت مرد بر زن .94 ٦٢.......................................................................مبانی حقوق زن در اسالم .95 ٦٣...........................................................ھیچکس مایل بھ ازدواج نیست ولی .96

Page 7: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

7

٦٣.......................................................................اع رابطھ جنسی معمای انو .97 ٦٤.................................................................................زن در راستگوئی .98 ٦٤.........................................................................یک دیوانھ خانھ عمومی .99

٦٥..............................................................................زن شناسی .100 ٦٥..................................................................ازدواج ایده آل چیست .101 ٦٥.................................................................وحشت انتخاب ھمسر .102 ٦٦.........................................................................راز مگوی زن .103 ٦٦........چند حکایت در باب دوستی زناشوئی ........................................ .104

Page 8: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

8

اآدم و حو

زن و نخستین گناه :ناز واھی�د ب�رگفتیم کھ ای آدم با ھمسرت در بھشت ب�ی ھ�یچ زحمت�ی زن�دگی کنی�د و از نعم�ات آن از ھ�ر چ�ھ خ«

و دیطان ھ�ر شخوردار باشید و فقط بھ این درخت (ملعون ) نزدیک نشوید کھ بھ ظلم مبتال خواھید شد. پس زی�ن پ�س فتیم کھ ھر دو از بھشت من خ�ارج ش�وید ک�ھرا وسوسھ و گمراه نمود و از بھشت بیرون کرد و گ

» سورۀ بقره« .»دشمنان ھمدیگرید واو د . چق�درھمھ جا آرام و فضا از عشق آدم بھ حوا سرشار بود . آدم بھ حوا می نگریست : بھ محبوب خو

ود آدم خ� اهرا دوست می داشت و با نگاھش تمامی عشق خود را بھ او منتقل می کرد و حوا نیز در زیر نگ� .را خوشبخت و جاودانھ می یافت و ھیچ ھراس و نگرانی معیشتی در میان نبود

ن اد ک�ھ ای�ن�د هآدم عاشق ح�وا ب�ود و ح�وا نی�ز ب�ا تم�ام وج�ود عش�ق او را ب�اور م�ی ک�رد . ام�ا ش�یطان اج�از دامیک را بای�د ک�ا بھشت ادامھ یابد . او مأموریت داشت کھ این زوج را بفریبد و از بھشت بیرون کند . ابت�د

ون�د و زی�دۀ خدافریب م�ی داد آدم ی�ا ح�وا را ؟ فری�ب دادن آدم ک�ار س�اده ای نب�ود زی�را او عاش�ق ب�ود و ب�ر گس�تعد مو بیشتر ھمین امر او را از فریب مستقیم شیطان مبرا می کرد اما حوا معشوق بود و بھ ھمین دلیل ا

.فریب بود ھشت چھ بود؟براند و بتوانست آنان را از بھشت شیطان چگونھ می

ن ب�ود . بی شک بھشت فقط باغ و گل و بلبل نبود ، بھشت حاصل عشقی ب�ود ک�ھ می�ان آدم و ح�وا در جری�اعتم�اد اد ب�ھ او عشقی کھ ایجا د کننده اعتما د و باور است . حوا بھ میزان�ی ک�ھ عش�ق آدم را ب�اور ک�رده ب�و

ردی�دی ختی خ�ود تبتی ب�ر خ�وردار ش�ود. او در خوش�داشت و ھمین اعتم�ا د باع�ث ش�د ک�ھ او از امنی�ت بھش�م�ھ مھمت�ر ھود و از ب�نداشت زیرا : آدم قدرتمند بود، آدم توانا بود ، آدم عا قل ب�ود و آدم ب�ر گزی�دۀ خداون�د

م وا ب�ھ آدآدم عاشق حوا بود . پس دیگر دلیلی برای نگرانی و ھراس وج�ود نداش�ت و فق�ط ک�افی ب�ود ک�ھ ح�بختی ھ س�مت خوش�ب�ھمین باور بھ آدم قدرت می داد تا دنیای زندگی را بپذیرد و آن را اعتماد داشتھ باشد و

.برتر ھدایت کندوا بھش�تی ح�بھشت ھمان اعتماد بین زن ومرد اس�ت و ب�ھ میزان�ی ک�ھ ای�ن اعتم�اد وج�ود دارد رابط�ۀ آدم و

ن ای از می�اای�ن ش�یطان ب�راست و بھ میزانی کھ اعتما د از می�ا ن م�ی رود رابط�ھ برزخ�ی م�ی ش�ود . بن�ابر ت م�ی ا از بھشربردن بھشت فقط باید حوا را نسبت بھ عشق آدم مردد می کرد و ھمین تردید آرام آرام آنان

.راند شیطان بھ نزد حوا رفت و بھ او گفت :آیا بھ جاودانگی عشق آدم نسبت بھ خود مطمئنی ؟

.حوا پاسخ داد: آری ، او مرا خیلی دوست دارد فت :چگونھ مطمئنی ، آیا او را آزموده ای؟شیطان گ

عم�ل ثاب�ت حوا پاسخ داد :او خود چنین می گوید. شیطان گفت :اگر راس�ت م�ی گوی�د بای�د ای�ن عش�ق را در .کند ، گفتن ھیچ ارزشی ندارد

ھ اون ی�ابم ک�حوا در حالیکھ بھ اطمینان خود نسبت بھ عشق آدم مردد شده بود پرسید چگونھ م�ی ت�وانم یق�ی مرا دوست دارد؟

.شیطان گفت :بھ او بگو اگر تو را دوست دارد باید بھ شجرۀ ممنوعھ نزدیک شود .حوا گفت :اما خداوند ما را از نزدیک شدن بھ شجرۀ ممنوعھ باز داشتھ است

ت�و از شیطان گفت : نکتھ ھمینجاست . زمانی عشق او بھ تو ث�ا ب�ت م�ی ش�ود ک�ھ او ب�رای حف�ظ خوش�بختی .ابا نکند ھیچ کاری

اش�د الیکھ درححوا کھ دیگر تمامی باور خود را نسبت بھ عشق آدم از دست داده بود بھ نزد آدم رفت و در ناز گریھ می کرد بھ او گفت :آیا ھنوز مرا دوست داری ؟

. آدم پاسخ داد : آری ، تو قلب من ھستی . حوا گفت : اگر راست می گویی بھ درخت ممنوعھ نزدیک شو

. م گفت : اما خداوند ما را از نزدیک شدن بھ آن بر حذر داشتھ استآدر م�را حوا در حالیکھ گریھ اش شدیدتر م�ی ش�د گف�ت : پ�س دروغ م�ی گ�ویی ک�ھ م�را دوس�ت داری زی�را اگ�

. دوست داشتی ھر کاری برای من می کردی

Page 9: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

9

ی�زی یگر را چه آدم و حوا یک�دآدم نیز برای اثبات عشق خود بھ حوا بھ شجرۀ ممنوعھ نزدیک شد و بھ ناگا ب خداون�دجز عورت زشت ندیدند و از یکدیگر بیزار گشتند. شجرۀ ممنوعھ ھمان اعم�ا ل�ی اس�ت ک�ھ از جان�

داوند خیک شد و برای بشر ممنوع شده است : دزدی ، دروغ ، ریا و.... و بدینگونھ بود کھ آدم بھ گناه نزد .آدم و حوا را از بھشت اخراج کرد

ا ن�از ود . او ب�بباعث شد حوا بھ شیطان اجازه دھد کھ بھ او نزدیک شود ناز او در قبا ل عشق آدم آنچھ کھ را ام تم�ام عش�قابراز کند و ھم�ین ن�از آرام آراو دارد تا بیشتر عشق خود را بھ خود می خواست آدم را وا

ی آدم ب�را ان س�ال اس�ت ک�ھنا بود کرد. پس نخستین گناه زن ھم�ان ن�از او در قب�ال عش�ق آدم اس�ت. و ھ�زاراه ھ�ان ھیچگ�اثبات عشق خود بھ حوا مرتکب گناھا ن فراوانی شده است تا او را خوش�بخت کن�د ام�ا ای�ن گنا

ور است م نیز مجبمی افزاید و آد یقینی را در دل حوا پدید نیاورده است. زیرا حوا روز بروز بر تقاضاھایشآدم ب�ھ دانس�ت ک�ھ تم�امی عش�ق آدم ب�ھ او حاص�ل ایم�ان گناھان بیش�تری را مرتک�ب ش�ود. ح�وا ای�ن را نم�ی

اس�ت. خداوند است و تمامی بھشت رابطھ بر خاس�تھ از ھم�ین ایم�ان اس�ت و ای�ن ھم�ان احس�اس ج�اودانگینھ�ا راه تشیطان ابتدا حوا را نسبت بھ عشق آدم م�ردد س�اخت و س�پس خداون�د را رقی�ب ح�وا معرف�ی ک�رد و

ھ�ر ش�د و ب�ا ھ خداون�د نش�ا ن داد و بدینگون�ھ آدم ب�ھ جھ�ان منک�رات وارداثبات عشق آدم را پش�تکرد آدم ب�ن ازیرا ای�ن ھم� گناھی کھ انجام داد ھم ایما ن خود را نسبت بھ خدا از دست داد وھم عشق خود را بھ حوا .

.بودد و دی�ی و تربدینگونھ بود کھ دیگر تمامی بھشت و آرامش می�ان آدم و ح�وا از می�ان رف�ت و بج�ای آن ب�دبین

دن��د ام��ا ب�ی ق��راری ح��اکم ش��د ک��ھ البت��ھ حض��رت آدم و ح��وا خیل��ی زود ب��ھ فری��ب ش��یطان پ��ی بردن��د و توب��ھ کر ثب�ات عش�قامتأسفانھ فرزندان حضرت آدم وحوا ھنوز حاضر بھ توبھ نیستند. ھنوز حواھای تاریخ تقاض�ای

ھ ھزاران تا دست بد و در این راساز آدم می کنند و آدم ھای تاریخ برای این اثبا ت تن بھ ھر گناھی می دھننن�د کود راض�ی خ�تالش زده و اکتشا فات و اختراعات بسیار دلفریب و متن�وعی آفری�ده ت�ا بتوانن�د ح�وا را از

دی ی�ن ن�ا ب�واما نتیجھ معکوس بوده تا جایی کھ بنظر می رس�د رابط�ۀ آدم و ح�وا در ح�ا ل ن�ابودی اس�ت و ا رده اس�ت.ک�، کف�ری ک�ھ ھ�ر دو را ب�ی ق�رار و از یک�دیگر بی�زار نتیجھ پش�تکرد آدم و ح�وا ب�ھ خداون�د اس�ت

از ب�ان�ھ خ�ود خبیائید با توبھ از ناز حواو حرص آدم بار دیگر عشق و آرام�ش و ج�اودانگی و اعتم�اد را ب�ھ ر قب�ال از خ�ود دن�گردانیم و بھشت را بھ یکدیگر ارزانی کنیم و نسل بشر را از ن�ابودی ب�ر ھ�انیم. ت�ا زن ب�ر

وس�ھ ط�ھ از وسائق نیامده و تا مرد بر تالش مذبوحانھ برای اثبات عشق خود فائق نیامده این رابھمسرش ف . ابلیس رھایی ندارد و کانون گرم خانواده کورۀ آتش دروخ است و عشق ھمان عذاب النار

"چند دستور العمل براي بهبود رابطه زناشویی"

ھ زناشویی نیستچیزی خانمانسوزتر از دروغ مصلحتی در رابط. م�ل فس�ق عبرای تحریک غیرت و انتقام از ھمدیگر ھرگز تظاھر ب�ھ فس�ق و خیان�ت نکنی�د ک�ھ از خ�ود

.خانمانسوزتر است اصلی اکثر بدبینی ھاست أناز و بی رغبتی در رابطھ جنسی منش . عمل جنسی را وجھ المصالحھ ھیچ امری نسازید. کھ تظاھر بھ آن منجر بھ محبت قلبی می شود محبت تنھا امری است. ھرگز از فرزندان بھ عنوان حربھ و جبھھ ای بر علیھ طرف مقابل استفاده نکنید.

ھرگز وظیفھ نان آوری بھ خانھ و وظیفھ ھمخوابگی را منتی بر یکدیگر نسازید. ھرگز وظایف خود را تبدیل بھ ایثار نکنید. طالق گرفتن ھرگز بھانھ گیری و زمینھ سازی نکنید، نفرت و زجر کفایت می کند برای. جز برای ھمسر خود زیبا و لطیف نباشید. محبت ھمسر را انکار نکنید کھ از دست می دھید. اطاعت مرد از احساس زن است و اطاعت زن از منطق مرد: اینست حق تفاھم متقابل افت و نزاکت در خانھ موجب آرامش و حرمت و محبت استنظ . فرزندان آیینھ خود شناسی رابطھ زناشویی ھستند. آنکھ با ھمسرش صادق نیست با ھیچ کس صادق نیست. دوستی با ھمسر از نشانھ کمال است. یکدیگر ندارندزن و شوھری کھ یک دوست مشترک ندارند در واقع دوستی ای با.

Page 10: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

10

) جمال و کمال (آدم و حوا

راز جنگ بی پا یان زناشوئی

ر ریم م�ذکوک�باطن آدم است یعنی صورت معنای اوس�ت. ای�ن واقع�ھ در راز خلق�ت آدم در ق�رآن ھحوا بھ مثابد. س�ان ھس�تنصورت و سیرت وج�ود ان ھکمال و معنای غیبی حوا است. این دو بھ مثاب ھاست. و آدم بھ مثاب

مح�ض حوا بدون آدم یک صورت محض است بی ھیچ معنا و کمال و صفتی . آدم بدون حوا نیز یک معن�ایدم ھ�م است کھ در جستجوی ظرف وجود خویشتن است ت�ا در آن ق�رار گی�رد . ح�وا ظ�رف ق�رار آدم اس�ت و آ

ود اس�ت ووج�معنای فرار حواست. این ھمان داستان نیاز و عشق آدم و حوا بھ یکدیگر اس�ت. م�رد معن�ای معن�ا د و حل�ولزن ھم مادۀ آن. معنا بر ماده وارد می شود و این وجود کام�ل م�ی گ�ردد. و ام�ا راز ای�ن ورو

اش�دقدرت در ماده ھمان ماجرا عشق آدم بھ حواست ، عشق کم�ال ب�ھ جم�ال . ھ�ر چ�ھ ک�ھ ای�ن کم�ال بیش�تر ب. پ�س ق ھمان�ا عش�ق ب�ھ جم�ال اس�تدر جمال دارد و عشق عمیقتری رخ می دھد. ای�ن عش�را نفوذ بیشتری

خ قعھ ای رجمال ھمان مدخل ورود معنا و کمال مرد است در زن. ھمانطور کھ در وصال جنسی نیز چنین وا س�تھ باش�دمیدھد. ولی اگر این ورود جنسی مرد بر زن بواسطھ عشق بر جمال ( صورت )نباش�دو م�رد نتوان

اقص و ا محس�وب م�ی ش�ود و ی�ا بھرح�ال رابط�ھ ای ن�بر جمال زن وارد ش�ود ای�ن رابط�ھ نامش�روع و ی�ا زن� وی��ن ورود رنج��ور ب��ا اک��راه و ری��ا خواھ��د ب��ود و وص��الی رخ نخواھ��د نم��ود. وام��ا زن نی��ز بایس��تی امک��ان ا

�ت ھم�ان»تمکین« وصال را برای ھمسرش فراھم آورد و این ھمان مسئلھ پ�ذیرش است کھ در قلم�رو معنوییش از وجود خویش را بر غیر از ھمس�رش بس�تن. زی�را ب�ر ی�ک زن ب�والیت مرد می باشد و دربھای ورود

ت زن است کھ ھیچ م�رد دیگ� ری را ب�ریک مرد وارد نمی تواند شد. در اینجا سخن بر سر حفظ حجاب و عف : جمال خود راه ندھد. مصداق این سخن حافظ است کھ

ی بنیادمزلف بر باد مده تا ندھی بر بادم ناز بنیاد مکن تا نکن

را )زنی کھ زیبائیھای وجودش را بر غیر از ھمسرش ممن�وع م�ی س�ازد و دربھ�ای ورود وج�ودش (ف�روج وان�د تبر نامحرمان مسدود م�ی س�ازد و ج�ز از ام�ر و معن�ا و کم�ال و ص�فات ھمس�رش پی�روی نم�ی کن�د م�ی

چ�ار دع�ذاب اس�ت و وصالی س�الم و خ�الق را ممک�ن س�ازد (تمک�ین ) و در غی�ر ای�ن ص�ورت ای�ن رابط�ھ درع ب�ھ ان�وا انواع و درجات طالق می گردد در حین زناشوئی . کھ این وضعیت اگر ھم ب�ھ ط�الق منج�ر نش�ود

.فسق و مفاسد اخالقی و جنسی میرسدف�روج «ھ عناصر و مناطق زیبای وجود زن ھمان دربھای ورود مردان بر اوست کھ در قرآن کریم موسوم ب

امل ص�ورت وش�بایستی ای�ن دربھ�ا را ب�ر نامحرم�ان مس�دود نماین�د. ای�ن زیبائیھ�ا (دربھا ) است کھ زنان » وند. ش�خ�تم م�ی ھمھ اعضای بدن از جملھ نگاه و کالم و رفتار و اطوار می باشد کھ نھایتا بھ ارگ�ان جنس�ی

رش ھی ب�ا ش�وزنی کھ این دربھا را بر نامحرمان باز می گذارد در رابطھ جنسی و عاطفی و رفت�اری و کالم� ی انجام�دمدچار درگیری و تناقض و جدال می شود و این ھمان جنگ بی پایان زناشوئی است کھ بھ ھالکت

ن�ابر . پس آنچھ کھ از حفظ حجاب و عفت اساسی ت�ر اس�ت رویک�رد ب�ھ ش�وھر و تمک�ین جنس�ی م�ی باش�د. بک�ری و فو تض�ادھای تفاھم�ات ءاین عشوه و جلوه گریھای زن در رابطھ با نامحرمان عل�ت العل�ل ھم�ھ س�و

رگی�ری عاطفی و جنسی زناشویی می باشد. چنین زنی حتی در عادی ترین امور زن�دگی ب�ا ش�وھرش دچ�ار دی د نم�ایی م�کھ غایت این جدال در رابطھ جنسی خو بدھداست و بھ مردش امکان ورود نمیدھد و نمی تواند

ی م�امحرمان ند و منع می کند الجرم بر کند . زنی کھ جمال و جذابیتھای خود را در خانھ بر شوھرش مسدو وئی اس�ت.گشاید و لذا با شوھرش در تضاد می افتد. قدرت کمال م�رد و حف�ظ جم�ال زن ، راز س�المت زناش�

ردی قدرت جمال زن از عفت و عص�مت اوس�ت و ق�درت کم�ال م�رد ھ�م از ایم�ان و تق�وی و معرف�ت و ج�وانم .اوست

والدین عاشق وفرزندان نمک بحرام

د نسل جدیدی ازوالدین م�درن درجامع�ھ ھس�تیم ک�ھ مواج�ھ ب�ا نس�لی ازفرزن�دان نم�ک بحرامن�د ومش�غول شاھ

طردولعن وعاق کردن آنان . والدین عاشق وسینھ چاکی کھ تمام عمرشان کارکرده وج�ان کن�ده ان�د وب�ھ پ�ای ن�ھ وقس�ی القل�ب فرزندانشان پول افشانده اند تاخوشبختشان کنند واین�ک ش�اھد دخت�ران روس�پی ص�فت ودیوا

Page 11: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

11

وپس��ران تبھک��ار ومعتادندک��ھ ب��رای م��رگ وال��دین روز ش��ماری م��ی کنن��د تام��ابقی مایمل��ک وال��دین راببلعن��د . تاباالخره سعادتمند شوند

ئین�ھ دق دانمان آاین والدین سربھ آسمان بلندکرده می گویند : خدایامگرماجزجانفشانی چھ کرده ایم ک�ھ فرزن� ! وآیھ عذاب روح ماشده اند

:ده بااجازه خداوند اندک پاسخی بھ این والدین عزیز دارمبنذیرش والدین عزیز شمابھ قصد عیاشی ھای خاص خ�ود وب�رای رھ�ائی ازمس�ئولیت تربی�ت فرزن�دان وع�دم پ�

ب�ھ جی�ب ووالیت برفرزندان کباده عشق ب�رتن کردی�د وب�اھزاردزدی وگرگ�ی وحق�ارت وبردگ�ی پ�ول درآوردی�د د آزادفس�ا آن�ان راب�ھ بھان�ھ تحص�یل عل�م وھن�ر وآزادی وخوش�بختی راھ�ی ب�ازاربچھ ھایت�ان س�رازیرنمودید و

ق�ھ ت طل�ب وحنمودید وھزار منت ھم برآنان وخدا نھادید وبھ ناگاه چشم گش�ودید ودیوانگ�انی آدمخواروفرص�ام ن�د وباتم�باز وغول بچ�ھ ھ�ائی جھ�انخوار رادرمقاب�ل خودیافتی�د ک�ھ درانتظ�ار مرگت�ان لحظ�ھ ش�ماری م�ی کن

ش�ما نتق�ام ازدشان ازشمانفرت دارند وبی ھیچ دلیلی شماراعلت بدبختی خود م�ی دانن�د !؟ آن�ان م�امور اوجو وغی گفت�ھھستند وھمچون خاری در چشمان واستخوانی در گلویتان می مانند تاشمارابھوش آورندکھ چھ در

ون��د د . خداگ توب��ھ کنی��ای��د وچ��ھ نم��ایش فریبکاران��ھ ای ازعش��ق وایث��ار ب��ھ پ��ا نم��وده ای��د . ازای��ن دروغ ب��زر . بخشنده ومھربان است

حجاب زن

فلسفۀ خانه داري

».حوا از سینھ چپ آدم خروج کرد:«....در قرآن می خوانیم

ھ�ر زن اس�ت. بنابراین جایگاه اولیھ حوا ، سینھ آدم است و این بھ معن�ای آن اس�ت ک�ھ دل م�رد خان�ھ اص�لیز دس�ت زلگ�اه زن ب�وده اس�ت ام�ا چگون�ھ زن خان�ھ خ�ود را ازنی روزی عاشقی داشتھ اس�ت ک�ھ س�ینۀ او من

داده است و چگونھ می توانست این خانھ را برای خود نگاه دارد؟ز ن ش�غلی ج�خانھ داری اگر شغل ذاتی و اولیھ زن در تاریخ بوده است بر خاس�تھ از ای�ن حقیق�ت اس�ت ک�ھ ز

د د م�ی یاب�ھ خود را احساس می کند و وجوحفظ عاشق برای خود ندارد زیرا زن تنھا در نگاه عاشق است کا ب�رای ر. بھ ھمین دلیل زن ھر چھ می کن�د ب�رای ای�ن اس�ت ک�ھ م�رد را ب�ھ خ�ود عاش�ق ت�ر کن�د و عش�ق او

.ھمیشھ نگاه داردکن�د پاس�داری زن بھ میزانی کھ بتواند عشق مرد را برای خود حفظ کند خواھد توانست از خانۀ آن م�رد نی�ز

ردو ی�ک ھ�شق مرد بھ خ�ودرا از دس�ت بدھ�د خان�ھ م�رد را نی�ز از دس�ت داده اس�ت و ای�ن و بھ میزانی کھ ع .مقولھ است

ب تمامی احساس زن بھ خان�ھ نش�أت گرفت�ھ از احس�اس زن ب�ھ م�رد خ�ویش اس�ت ک�ھ ای�ن احس�اس در محب�و .بودن در نزد آن مرد رقم می خورد

د ن��ھ آن م��رت در ن��زد م��رد خ��ود ھس��تند ب��ھ خاعموماتم��ام دخت��ران ج��وان در آغ��از ازدواج ک��ھ در اش��دمحبوبیج م�ی مر ازدواند اما ھر چھ از عنبسیار احساس دارند و با تمام وجود از آن خانھ حراست و پاسداری می ک

گ�ویی گذرد و ھر چھ زن در نگاه مرد بی اھمیت ت�ر م�ی ش�ود احس�اس زن نی�ز ب�ھ خان�ھ از دس�ت م�ی رودو .دمرد دار ی رانند کھ این درست ھمان وضعیتی است کھ زن در دلتمامی دیوارھای خانھ او را از خانھ م

ا ھن�ری بنابر ای�ن خان�ھ داری واقع�ی ھ�ر زن�ی، پاس�داری از عش�ق م�رد ب�ھ خ�ود اس�ت. ھمیش�ھ خان�ھ داری رکن�د خ�ود حف�ظ دانستھ اند برای زن کھ این ھنر ھمان اعمالی است کھ زن انجام می دھد تا محبت مرد را ب�ھ

د را نی�زنری نداشتھ باشد ب�ھ میزان�ی ک�ھ محب�ت م�رد را ب�ھ خ�ود از دس�ت م�ی دھ�د خان�ھ م�رزنی کھ چنین ھدل م�رد بعنوان جایگاه آرام�ش و امنی�ت از دس�ت خواھ�د داد. خان�ھ ھ�ر م�ردی ب�رای محب�وب جایگ�اه دنی�وی

.برای زن استزن در دل تمامی احساس وج�ود در ی�ک زن ک�ھ ھم�ان احس�اس امنی�ت و آرام�ش زن اس�ت حاص�ل محبوبی�ت ان آرامشیک مرد است و ھر چھ این محبوبیت کاستھ شود آرامش زن نیز از میان می رود و بھ ھمین میز

)ب�رای (دل مرد و امنیت زن نیز در خانھ از میان خواھد رفت . اما زن چگونھ می تواند خانھ واقعی خود را خود حفظ کند؟

ناز و عشوه و غمزه می توانن�د عش�ق م�رد را ب�ھ خ�ود زنان احمق در طول تاریخ چنین گمان می کنند کھ باپاسداری کند. اما زمانی ک�ھ بواس�طھ نازھ�ای ف�روان ، م�رد را از خ�ود منزج�ر کردن�د ، در م�ی یابن�د ک�ھ چ�ھ

Page 12: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

12

شیوۀ نادرستی برای حفظ محبت بکار بستھ اند. خداوند عش�ق را در دل م�رد م�ی گ�ذارد و م�رد ی را عاش�ق زن اس�ت ک�ھ بای�د ای�ن عش�ق را ک�ھ داده الھ�ی از جان�ب خ�دا و بواس�طھ ی�ک م�رد بر زنی می کند و حال این

است برای خود پاسداری کند پس باید گفت زن در تمام ط�ول زن�دگی خ�ود ی�ک ش�غل بیش�تر ن�دارد ک�ھ آن ھ�م حفظ محبت مرد بھ خود است و دیگر شغل ھ�ا تم�امی ش�غل ھ�ای کاذبن�د و ب�ھ ھم�ین دلی�ل زن در ھ�یچ ش�غلی

.ش و امنیت نمی کنداحساس آراما کنن�د ام� خانھ داری بھ معنای آشپزی و نظافت و رفت و روب نمی باشد بسیاری زنان ھس�تند ک�ھ چن�ین م�ی

دس�ت از رد راآنقدر بر مرد تکبر می کنند و انقدر بر بودن خود در خانھ بھ مرد فخ�ر م�ی کنن�د ک�ھ محب�ت م�دی�د نم�ی رایش�ان پاشند اما دیگر آن خانھ، آرامش را بپاک و کدبانویی قابل ب می دھند ھر چند کھ خانھ داري

م�ی وت را ب�راورد و اینجاست کھ اکثر این زنان برای فرار از خانھ بس�تھ ب�ھ ش�رایط خ�ود ش�یوه ھ�ایی متف�ار ای ب�ا ب� ب�ھ بی�رون م�ی رون�د، ع�ده ھ مخ�ارج و ب�از من�ت نھ�ادن ب�ھ م�ردگزینند . عده ای بھ بھان�ھ کم�ک ب�

انی ھ چن�ین زن�بر پا نمودن محافلی از این دست از خانھ می گریزن�د و آنگ�اه اس�ت ک�قراری روابطی زنانھ و نھ��ا در خط��ر فحش��اء و ھ��رزه گ��ی ق��رار م��ی گیرن��د. حف��ظ محب��ت م��رد تنھ��ا ش��غل ذات��ی و ب��ر ح��ق زن اس��ت وت

د را از بواسطۀ این امر است کھ زن میتواند پاکی و عف�ت و عص�مت خ�ود را حف�ظ کن�د . زن�ی ک�ھ محب�ت م�رحس�اس دھد جایگاه امن وجود خ�ود را از دس�ت خواھ�د داد و ح�ال ب�رای بدس�ت آوردن آرام�ش و ا دست می

ی غ�از فحش�اآامنیت مجبور است بھ بیرون از خانھ رود تا مرد دیگری را برای محب�وب ب�ودن بیاب�د ک�ھ ای�ن .زن می باشد

ث حف�ظ و آنچ�ھ ک�ھ باع�آنچھ باعث می شود زن محبت مرد را از دس�ت دھ�د تکب�ر در قب�ال ای�ن محب�ت اس�ت .محبت می شود تواضع زن در قبال عشق مرد می باشد

بازیچ�ھ زن بھ میزانی کھ محبت و عش�ق م�رد را اس�بابی ب�رای ھوس�بازی خ�ود م�ی کن�د و بدینگون�ھ م�رد راابط�ھ ی�ک امیال ناحق خود می سازد عشق م�رد را از دس�ت خواھ�د داد. عش�ق داده الھ�ی از جان�ب خ�دا در ر

ج��زء ض��ع و ق��در شناس��ی و وظیف��ھ شناس��یس��ت و حف��ظ آن آداب��ی دارد . آداب��ی ک��ھ حرم��ت و توازن و م��رد ای دارد. اصول آن است و ھر گ�اه ای�ن اص�ول رعای�ت نش�ود خداون�د نی�ز ای�ن موھب�ت خ�ود را از رابط�ھ ب�ر م�س�ت ب�ھ عشق زن بھ خانھ ھمان عشق زن بھ مرد است . زن بھ میزانی کھ قدر شناس محبت م�رد ب�ھ خ�ود ا

ت�ی اس�ت و ح انۀ آن مرد نیز محبت دارد اما زنی کھ از مرد خود منزجر است از خان�ھ آن م�رد نی�ز منزج�رخھ�د ان�ھ نخواخاگر تمامی آداب بیرونی خانھ داری را نیز انجام دھد ب�از ھ�م لحظ�ھ ای احس�اس آرام�ش در آن

.کردت ین زن اس�این حقیقت است زیرا اگر خانھ داری ھمیشھ شغلی زنانھ بوده است نھ مردانھ نیز بر اساس ھم

ی ن پاس�دارکھ باید از عشق مرد نس�بت ب�ھ خ�ود و ل�ذا از خان�ھ م�رد پاس�داری و نگھ�داری کن�د ن�ھ م�رد و ای�ن�ی زاری نی�ز عشق و خانھ بھ یک میزان در زن انجام می گیرد . زنی کھ در امر اول موفق باش�د در خان�ھ د

. موفق استیگ�ری ددنبال دل د خانھ مرد را نیز از دست داده است و باید در خیاب�ان ب�زنی کھ دل مرد را از دست می دھ

ی م�را ترک و لذا خانۀ دیگری برای خود باشد و باز بھ ھمین سبب است کھ در طالق این زن است کھ خانھود و رد ھ�م ب�رکند زیرا خانھ ھر مردی جایگاه دنیوی دل اوست زنی کھ از دل مردی می رود باید از خانھ م�

اھی دان�د نگ� ین قانونی از جانب خداست . زنی کھ خانھ داری را تماما آشپزی و رف�ت و روب و نظاف�ت م�یاده منزج�ر ش� بسیار سطحی بھ این شغل ذاتی خود کرده است و اینکھ چرا در طول تاریخ زنان از خانھ داری

ن ح�رص ندانس�ت . ھم�یود ک�افی اند بھ دلیل حرص و طمع زن در محبوبیت است کھ زن یک مرد را برای خد ک�ھ ن باع�ث ش�زن را بھ بیرون از خانھ کشاند تا مردان دیگری نیز برای خود بیابد ام�ا ای�ن عم�ل ز و طمع

م�ان م�ی گب�ود ک�ھ او مرد خود را از خود منزجر کند و لذا خانھ مرد را زندان خود بیابد . این از حماقت زنالیک��ھ حس امنی��ت و آرام��ش خ��ود را فزون��ی داده در ک�رد اگ��ر م��ردان بیش��تری را عاش��ق ب��ر خ��ود کن�د احس��ا

وز ب�ھ ن دلیل رظاھرا او بر کمیت افزود اما کیفیت را یعنی عمق و شدت عشق مرد را از دست داد و بھ ھمید س�ت ک�ھ خ�وروز از خانھ بیشتر منزجر شد و خانھ داری را حقارت یافت . زن تنھا در عشق مرد بھ خ�ود ا

ارت بیش�تریابد . ھر چھ این عشق کاھش یابد احس�اس ب�ی ق�راری و حق�ارت و اس�را آرام و آزاد و امن می س�ت . ابرای زن ایجاد می شود. آرامش و امنیت و آزادی ب�رای زن حاص�ل محب�وب ب�ودن در ن�زد ی�ک م�رد

یاب�د آزاد م�ی اگر دل مرد خانھ ازلی زن بوده است پس تنھا در این خانھ است ک�ھ زن خ�ود را آرام و ام�ن وه س�ت جایگ�ار زنان امروزه بیش از ھ�ر دوران�ی فری�اد آزادی س�ر داده ان�د ب�ھ ای�ن س�بب اس�ت ک�ھ سالھاو اگ

ک��ھ زن خ��ود از دس��ت داده ان��د و ب��ا این يازل��ی خ��ود را بواس��طۀ تکب��رات و ھوس��بازیھا و ح��رص و طم��ع ھ��اده رام�ش ن�داو آی بیرون�ی لحظ�ھ ای ب�ھ او ق�رار ی در دنی�ا آزاد اس�ت ام�ا ای�ن آزادامروز ب�یش از ھ�ر دوران�

.است زیرا این آزادی یک دروغ ویک فریب است

Page 13: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

13

وی�ن محب�ت زنی کھ ھمسر خود را دوست دارد خان�ھ آن م�رد را نی�ز دوس�ت دارد و ب�ا ک�ار در خان�ھ تم�امی ادازه ن�ھ ب�ھ ان�معنا کسب شده از ھمسر خود را بھ خانھ بر می تاباند . ب�ھ ھرح�ال سالھاس�ت ک�ھ م�ردان در خا

عن�ا و م�ل ھ�یچ مد اما ذات این ک�ار ک�امال متف�اوت از ک�ار زن اس�ت زی�را ک�ار م�رد در خان�ھ حازن کار می کننک�ارگر محبتی نیست و تنھا یکسری اعمال فیزیکی است کھ در خانھ انجام م�ی ش�ود از ھم�ان دس�ت ک�ھ ی�ک

ار باش�د دخان�ھ ن�دانجام می دھد. بھ ھمین دلیل مرد با تمام کاری کھ در خانھ انجام می دھد ھیچگ�اه نم�ی تواس�ت. ناش�ویی او یا از خانھ پاسداری کند زیرا نگاه داری از خان�ھ ب�ھ معن�ای حراس�ت و پاس�داری از ح�ریم ز

ی�ن ح�ریم احریمی کھ در آن عشق و حرمت و وفا و تعھد وجود دارد و تنھا زن است ک�ھ ق�درت پاس�داری از ن�ی ک�ھ ب�ھزده ش�ده اس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�ل مقدس را دارد ن�ھ م�رد. ای�ن ق�درت در ذات زن از جان�ب خ�دا نھ�ا

قداس�ت ھمسر خود دل نمی دھد تمامی قداس�ت ای�ن ح�ریم را در ھ�م م�ی ش�کند. ای�ن قداس�ت نش�أت گرفت�ھ ازم قدس�ی عشقی است کھ بین زن و م�رد از جان�ب خ�دا نھ�اده ش�ده اس�ت و ای�ن زن اس�ت ک�ھ بای�د از ای�ن ح�ری

ی اس�ت ک�ھ جانب خ�دا ب�رای زن مع�ین ش�ده اس�ت و تنھ�ا ش�غلپاسداری کند و این تنھا وظیفھ ای است کھ از م�شااه آرزن در دنیا دارد و مابقی شغلھا ی زن ، مشاغلی بر خالف ذات وی اس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�ل ھیچگ�

.را برای زن پدید نمی آورد و عموما تن و روح را مستھلک و رنجور می سازدی را در اس�ت ک�ھ ھ�ر رن�ج و اس�تھالک و خف�ت و خ�وار اینکھ زن ام�روز اینچن�ین از خان�ھ داری بی�زار ش�ده

ه یگان�ھ ش�دنشانگر این اس�ت ک�ھ زن ام�روز ت�ا چ�ھ ح�د از ذات خ�ود ب ،بیرون بر خانھ داری تر جیح می دھد .است

»فلسفۀ زیر لحاف«

ز زی��ر اینھم��ھ فیلس��وف و دانش��مند و روانش��ناس آم��ده و رفت��ھ ان��د ول��ی ھ��یچکس معم��ای رابط��ھ جنس��ی و را

ای ھ راز بق�ک�ا در زمینھ زندگی زناشوئی ج�دامورد تحقی�ق و تفح�ص ق�رار ن�داد و ای�ن ام�ر حی�اتی را لحاف رت است در شأن اندیشھ و علم ندید و جز بھ تمسخر و کنای�ھ س�خ ن ن ب�ر زب�ابشربر روی زمین و ھستھ مدنی

ی مرار نم�یزه اس�تنراند. بی تردید ازدواج جز بھ امر غریزه جنسی ممکن نمی شود و جز بواسطھ ھمین غرواده ای شود خ�ان یابد و ھر گاه کھ این نیاز حیاتی کھ شدیدترین نیاز وجود انسان است دچار اختالل و عذابدلی�ل خ�ودی خ�ودبر آستانھ فروپاشی قرار می گیرد . بھ لحاظ شرع اسالم نیز اختالل و ن�ابودی ای�ن رابط�ھ ب

اد و ن�ون و فس�ن رابطھ ای ب�ھ کین�ھ متقاب�ل ت�ا س�ر ح�د جالزم و کافی برای طالق می باشد زیرا استمرار چنی .خیانت و زنا می انجامد و عاقبتی نابود کننده است و غیر قابل جبران

ی ھ�م ی�ل منطق�ی کھ ھیچ دلیاین واقعیت نیز بدیھی است کھ ھمھ اختالفات روز مرۀ زناشویی و بھانھ جوئیھاابطھ رایتی در طالق می کشاند علتی جز اختالل و نارض ندارد و خانواده را مبدل بھ جھنم می سازد و بسوی

لت و جنسی ندارد. ھر گ�اه ک�ھ ای�ن رابط�ھ بط�ور متقاب�ل رض�ایت بخ�ش باش�د ھم�ھ مش�کالت زن�دگی ب�ھ س�ھوم تف�اھم ع�د«تفاھم قابل حل می شود و بقول معروف سر نخ ھمھ مسائل زیر لحاف است. معمای مشھور بھ

بھش�ت ولت�ی ج�ز ای�ن ن�دارد و م�ابقی معل�ول اس�ت. در واق�ع درب جھ�نم در رابطھ زناش�وئی ھ�م منش�أ و ع»رس�ت ب�ھ ر عذابھاس�ت و دایزندگی زناشوئی از زیر لحاف گشوده می شود و عذاب زیر لحاف عل�ت العل�ل س�

ن خ�واه ھمین دلیل است کھ تمکین جنسی زن واجب ترین وظیفھ زن در ام�ر زناش�وئی م�ی باش�د ک�ھ ب�دون آر قب�ال ی فروپاش�ی می�رود. تمک�ین جنس�ی از جان�ب زن فق�ط ب�ھ معن�ای تس�لیم جنس�ی دناخواه زناشوئی بسو

الزم را شوھر نیست بلکھ بھ معنای فراھم آوردن جوی است کھ شوھر بتواند بر خورداری جنسی و عاطفیگ��ز داش��تھ باش��د و چ��ھ بس��ا زن��ان مجس��مھ وار و ھمچ��ون جس��دی عم��ال تس��لیم ھس��تند ول��ی چن��ین وض��عی ھر

ل م در قب�این رابطھ نبوده است و این تنھا وظیفھ واج�ب زن در قب�ال م�رد باع�ث ش�ده ک�ھ م�رد ھ�پاسخگوی ار ام�ر جھ�انی د تأمین معیشت و رفاه و امنیت زن قانونا و شرعا موظف باشد و این قاعده و قانون فط�ری و

.زناشوئی است کھ اجتناب ناپذیر می باشدرا بھ�ایی نمیدھن�د و بلک�ھ آن��را در ش�أن خ�ود نم�ی دانن�د.و ب��ھ زن و ش�وھرھایی ک�ھ ای�ن رابط�ھ و نی��از ذات�ی

فریب�ی عظیم�ی ش�ده ب�ھ ص�دھا عق�ده و کین�ھ و -اصطالح عملی حیوانی و حتی شیطانی می پندارند دچار خودجنون و مرض مبتال می شوند و این حاصل کبر و انکاری اس�ت ک�ھ بش�ر ک�افر وم�درن ام�روز ب�ا آن مواج�ھ

ر انواع امراض عصبی و روانی و انحرافات و جنون جنسی است کھ گاه بھ جنای�ت می باشد و حاصل این کفمی انجامد. زنای محصنھ و خیانت از جملھ نتایج این کفر و کبر است و کار بھ آنج�ا میرس�د ک�ھ ھ�ر ی�ک ب�ھ شیوه ھایی بسیار مکا رانھ، دیگری را بس�وی فس�ق و زن�ا میران�د ت�ا ب�ھ اص�طالح ک�انون گ�رم خ�انواده حف�ظ بماند و آبروی اجتماعی آنان ھم در خطر نیفتد. اینان گناه زن�ا را کمت�ر از ط�الق م�ی دانن�د در حالیک�ھ ط�الق نیز ھمچون ازدواج یک حق الھی و فطری است. و چ�ھ بس�ا زن وش�وھرھایی ک�ھ بخ�اطر ت�رس از ط�الق ب�ھ

Page 14: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

14

دانشان ھم رنجورترین بچھ ھا دھھا جنون و جنایت مبتال شده اند و جز انتقام از ھمدیگر کاری ندارند وفرزنھستند و در آتش رابطھ وال�دین م�ی س�وزند در حالیک�ھ تم�ام من�ت ادام�ھ ای�ن جھ�نم زناش�ویی ب�ر گ�ردن بچ�ھ ھاست کھ :ما بخاطر بچھ ھا ایثار میکنیم و بھ ھم�دیگر خیان�ت میکن�یم و از ھ�م انتق�ام م�ی س�تانیم ول�ی ج�دا

نمی شویم !؟نت با کھ با م حرام امرار معیشت می کند و نان بھ خانھ می آورد و زنی مردی کھ با منت و یا بھ روش ھای

م�دیگر شوھرش می خوابد و ھر ب�ار نرخ�ی ب�االتر عرض�ھ م�ی کن�د ع�اقبتی ج�ز ای�ن جھ�نم ن�دارد ک�ھ ب�رای ھ الح موف�قجاکشی کنند و این عذاب آن وظیفھ نشناسی و کفران است. وبدینگونھ است کھ زناشوئی بھ اص�ط

بھ داشتن فاسق است. بھ این زناشوئی می گویند:زندگی دوستانھ !؟ امروزی منوطم�ی »تانھ دوس�«زنان افسرده و دیوانھ و مردان معتاد و ھمجنس گرا از محصوالت این ب�ھ اص�طالح زن�دگی

.باشند .بخش عمده ای از مفاسد اخالقی و اجتماعی محصول این نوع زناشوئی کافرانھ است

جنگ بی پایان زناشویی

ر ر و ایث�ازناشویی ھا بطور معمول با این جنگ پنھان و بسیار لطیف آغاز می شود کھ : چھ کسی عاش�ق ت�ھ عم�ال ب� وگرتر است ! این جنگ احمقانھ و کافرانھ و خالف واقع بھ سرعت بھ نف�رت و تھم�ت م�ی انجام�د

تی د و بایس�ازمن�د یکدیگرن�ھر دو ثابت می شود کھ ھیچکس نھ عاشق است و نھ ایثار گر . بلک�ھ ھ�ر دو نی�ت ادا کنن�د ت�ا ب�ھ نیازش�ان برس�ند . ول�ی از آنج�ا ک�ھ ای� وظ�ایف، ن نی�از وحقوق متقابل این نی�از را ب�دون من

ع�د بینج�ا ب�ھ الباس ایثار برتن می کند ھر دو دچار قحطی ع�اطفی ش�ده و ب�ھ کین�ھ و انزج�ا رم�ی رس�ند . از ایت ست ! و غبھ تن است و آن اینکھ : چھ کسی نیازمند تر ا جنگ دیگری در می گیرد کھ بی پرده تر و تن

. منطقی و صادقانۀ این جنگ احمقانھ ، طالق است . و در غیر این صورت خیانت می باشدق کبر آدمی کھ ھم�ان کف�ر اوس�ت موج�ب خ�ود فریب�ی عظیم�ی اس�ت ک�ھ ک�انون جن�ون م�ی باش�د : لب�اس عش�

نف�اق ن کف�ر والخره ای�اشانیدن بھ وظایف خویش . و با این ح�ال ب�پوشانیدن بھ نیاز خویش و لباس ایثار پو رسوا می شود

.دپیش میرو ولی بندرت توبھ ای انجام می گیرد و تالش برای بلعیدن ھمدیگر تا سر حد نابود سازی بھ

زنی که مردش را در خانه تحمل نمی کند

ا ش�وھر رات�ب�ھ بھان�ھ ش�غل از خان�ھ م�ی گریزن�د زنان عصر جدید عموم�ا بیگان�ھ و ف�راری از ش�وھرند . ی�ا وھران ش�زن�ان و نبینند و یا اگر خانھ دار باشند کاری می کنند ک�ھ ش�وھر از خان�ھ ف�رار کن�د . آنچ�ھ ک�ھ ب�ینواق�ع س�ت ک�ھ درفاصلھ می اندازد روابط بیمار گونھ و نامشروع با فرزند و فامیل و سایر روابط اجتم�اعی ا

ظم�ی و ب�یپنھان از شوھر می ماند . ھمچنین روزمره گی نادرس�ت از جمل�ھ ب�ی ن بھ خاطر نامعقول بودنشبھ ھر ح�ال .نظافتی علت دیگر این گریز است و اگر شوھر نکتھ گیر ھم باشد این گریز دو صد چندان است

تحت ج بھ تدری عاقبت فاصلھ و گریز بھ ناگاه بھ بھانھ ای منجر بھ تشنج و چھ بسا جدایی می شود زیرا زناص�لھ . ای�ن ف تأثیر والیت بیگانگان از نگاه شوھرش زجر می کشد و او را بیگانھ و ن�امحرم خ�ود م�ی یاب�د

اس�تھ م�ی بتدریج روابط جنسی را ھم رنج�ور و مخت�ل س�اختھ و گ�اه زن را بس�و ی خی�انتی آن�ی و حت�ی ناخو . کشاند کھ این عذاب کل این ماجراست

کفر مرد در رابطۀ زناشوئی ا از دل ک�ردن ب�ا ھمس�رش ر ی کھ می خواھد خود را بجای خ�دا ب�ھ ھمس�رش غال�ب کن�د ص�داقت و دردمرد*

ت بدھ�د دست می دھد و این تکبر مرد موجب می شود کھ زن ھم امکان صدق و ھمدلی را ب�ا ش�وھر از دس� .و مکر پیشھ کند. کبر مرد ، علت مکر زن است

Page 15: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

15

ت ام�ر ب�ھ د نسبت بھ ھمسر و فرزندانش ھمین بس کھ ش�ھاماز بی تقوائی و بی مسئولیتی و بی محبتی مر*ی ل خان�ھ م�معروف و نھی از منکر را بھ آنان ندارد و نام این وضع را عشق می گذارد کھ موجب نف�رت اھ�

.شود د م بر می آی آرام و قراری ندارد بھ سودای ریاست بر مرد ودر خانھ خود ھیچ والیت و تصدیق مردی کھ*

.ودو سیاسی می ش ق�ی فس�اد اخال از کفر مرد ھمین بس کھ نیاز بھ ھمسرش را خوار می دارد و انکار می کند. این تکبر منش�أ*

.در مرد و موجب نفرت زن است .مردی کھ بھ زنش انتقاد و نصیحتی نمی کند از این روست کھ نمی خواھد انتقادی بشنود* ت ، نان بھ خانھ می آورد موجب * .انزجار اھل خانھ استمردی کھ با من .اگر در زیر لحاف عزت نباشد در ھیچ جای دیگری ھم نخواھد بود* ھ ب�ود و روی مردی کھ با زنش درد دل نمی کند و این امر را در شأن خود نمی داند از خانھ فراری م�ی ش�*

.رفیق بازیھا و عیاشیھا می کند کھ در آنجا فقط سخن بر سر تحقیر زن استنس�ی زن ک�ین جو کافر در قبال تمکین جنسی زنش ب�ھ او ب�د گم�ان م�ی ش�ود و در قب�ال ع�دم تم مرد متکبر*

.ظن می گردد. مرد کافر در ھمھ حال بھ زنش بد بین استنیز باز دچار ھمین سوءد ک�ھ مردی کھ بر درآمد زنش حساب می کن�د محب�ت او را از دس�ت م�ی دھ�د. زن، کس�ی را دوس�ت م�ی دار*

.می دھدرزقش را با عزت ن�ھ نم�وده مردی کھ تحت عنوان عشق و آزادی ، غیرت خود را نسبت بھ زنش نشان ندھ�د بت�دریج از او کی*

.و متنفر می شود ، زن ھم چنین می شودام ای��ن م��رد ک��افر نم��ی توان��د زن��ش را دوس��ت ب��دارد فق��ط م��ی خواھ��د ک��ھ ت��ن و روح او را مال��ک باش��د و ن��*

.د نفرت زن استآدمخواری را عشق می نھد کھ مول طب�ق عشق مرد بھ زنش ، عشق او بھ نفس خویشتن است زیرا زن جمال باطن مرد است. اگر مرد عاش�ق*

ال شده وحکم عقل و دین، زنش را نصیحت و امر بھ معروف و نھی از منکرنکند بھ غایت نفس پرستی مبت .ھردو تباه می شوند و این عشق نابود می گردد

ھ ب�ای�د و ی�ا خود را بھ زنش انکار می کند یا از وی دوری می جوید و ب�ھ فس�اد میگر مردی کھ نیاز جنسی* .وی تجاوز می کند

.دمردی کھ توقع محبت متقابل و متشابھ از زنش دارد محبت خود را نیز بھ وی از دست می دھ*

فلسفۀ گریز از ازدواج

ت سنت م�ن اس� ازدواج«خدا بر بشر می فرماید : پیامبر اکرم (ص) بعنوان خاتم انبیاء و اسوۀ کمال رحمت س�ت و یعن�ی مس�لمان نیس�ت یعن�ی از رحم�ت خ�دا خ�ارج ا»و ھر کھ از ای�ن ام�ر س�رپیچی کن�د از م�ن نیس�ت

. مشمول شفاعت من نمی باشدس�اس داقل و امی دانیم کھ دین خدا در یک کالم یعنی عھد و وفای بھ عھد . و قلمروی عملی این عھد کھ ح�

دی��ن و وف�ا م�ی باش�د ھم��ان ازدواج و تعھ�د زناش�ویی و وف�ای ب�ھ حق��وق یک�دیگر اس�ت . ای�ن ح�داقلعھ�د و ت است چرا کھ آدمی در این رابطھ دچار اشد نیاز است و اگر در این نی�از حی�اتی ا ب�ا وف�ا ود ھ�ش متعانسانی

ت ازدواج اس کسی کھ ضدوفایی داشتھ باشد . لذا نباشد پس در ھیچ رابطھ و کار دیگری نمی تواند عھد و ت دا و رحم��خ��و ب��ھ ھ��ر بھان��ھ ای��ی از ای��ن ام��ر میگری��زد و ی��ا آن را ب��ھ ت��أخیر م��ی ان��دازد در واق��ع ض��د دی��ن . است محمدی است و از حداقل ارزش انسانی یعنی عھد ووفا گریزان است و انسانی غیر قابل اعتماد

ق�ی اس�ت ست و اساس ع�داوت ب�ا ارزش�ھای اخالفلسفۀ گریز از ازدواج بھ ھر توجیھی کھ باشد اساس کفر ار نس�ان دیگ�و جنگ تن بھ تن با خداست . زیرا دین بھ معنای عھد با خ�دا در نخس�تین رابط�ھ ج�دی ب�ا ی�ک ا . طان استآنھم برای نیاز خویشتن پایھ ریزی می شود . و کسی کھ از این امر گریزان است عھدش با شی

Page 16: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

16

أخیر ج و بھ ت�کاری و جنون و جنایت در عصر ما ھمانا گریز از ازدوایکی از علل اساسی رشد فزاینده تبھ . جامدانداختن آن است . این گریز ھمانا جنگ با فطرت خویشتن است و لذا بھ جنون و خباثت می ان

)رابطه جنسی(جنگ بی پایان آدم و حوا

ا را ھ�م آن در حوا شد و ح�و در داستان آدم و حوا در قرآن می خوانیم کھ ابلیس موجب القای شھوت جنسیت ش�د :از دو گشت و این عداوت موجب خروج آن دو از بھش بھ آدم منتقل کرد و این امر موجب عداوت آن

! بھشت من خارج شوید کھ دشمن یکدیگرید . مفصل تر بحث کرده ایم» فلسفۀ لباس « در این باب در مقالۀ

ده عل�ت ھم�ۀ مش�کالت زناش�ویی اس�ت . ب�ھ زب�ان س�ااین جنگ در رابطۀ ھر زن و ش�وھری حض�ور دارد و چ�ون :عداوت بین زن و شوھر ازمنت و معاملھ ای است کھ در رابط�ھ جنس�ی رخ م�ی دھ�د . زن م�ی گوی�د

ی ک�نم ک�ین جنس�تو تم اتو نیازمندی پس بایستی نازم را بکشی و ھمھ امیال مرا در زندگی ارضاء نمایی تا بتمان م�ی کھ آن را حاظ پایین تنھ ام بھ تو محتاجم تو نیز محتاجی ھر چند ک. ولی مرد می گوید: اگر من بھ ل

ای�ن از باب�ت کنی . و عالوه بر این تو احتیاج دیگری ھم بھ من داری و آن نیاز بھ معیش�ت اس�ت . مگ�ر ت�واز ن� کش�م و ت�ونیازھایت منت مرا می کشی و من برایت ناز می کنم کھ قرار باشد من ھم برای نیازم من�ت ب

. کنیمن ت�ر و م�ز این است بگو مگوی پنھان و آشکار زناشویی کھ در تمام عمر اس�تمرار دارد و بت�دریج پیچی�ده

. کند شده و اصلش بھ نسیان رفتھ و تبدیل بھ دھھا بھانھ می گرد د و خانھ را تبدیل بھ دوزخ مین ن�از و ن اس�ت ک�ھ در زن چن�یحقیقت امر این است کھ کل این جنگ بی پایان برخاس�تھ از عش�ق م�رد ب�ھ ز

ل م�رد دی آن در توقعی ناحق پدید میآورد و این وضع آنقدر ادامھ می یابد تا این محبت ن�ابود ش�ده و ب�ر ج�ا . نفرت و در دل زن کینھ پدید می آید و انتقام آغاز می شود

ؤمن م�و م�رد فقط زن مؤمن است کھ حق محبت را می شناسد و از آن حربھ ای بر علیھ ش�وھر نم�ی س�ازد طر ام�راراست کھ حاضر نیست فقط برای نیاز جنسی اش پا بر حقوق و حدود الھی بگ�ذارد . م�ردی ک�ھ بخ�ا

نسازد معیشت بر زنش منت نگذارد و زنی کھ بخاطر تمکین جنسی بر مردش منت نگذارد و از عشق حربھ .این جنگ را پایان داده و الیق رجعت بھ بھشت است

حماقت مردومکرزن

. است معلول ھمدیگر علت و و بشر کفر روی سکھ جھل و زن دو مکر و حماقت مردیمان ق�رین ا زیرا عقل و جنبھ ذھنی کفرش سخن می گوئیم واقع از سخن می گوئیم در حماقت مرد وقتی از

. نیز کفر جھل و ھمدیگرند وان�ات ک�ھ حیو ف اس�ت ھم�انطورحربھ ضع مکر می شود زیرا ضعیفھ است و قبال مردی کافرزن ھم مکار در

خواھ�د ک�ردن باشد مکر چند کھ کافر بھ عقل عمل کند زن ھم ھر من باشد ومؤ اگر موذی ترند. مردضعیفتر ا م�ردھد ش�د . زی�رباالخره جدا خوا یا تن بھ تن با ایمان شوھر خواھد جنگید و ایمان خواھد آورد و بلکھ یاھ ک�ھ زن را من�ھ باش�د . آنچ�ؤچن�د ک�ھ م میکند ھر ادار بھ مکرزنش را و زورگو می باشد و و ستمگرکافر،

کن�د سرنوش�ت رابط�ھ اش ب�ا ش�وھر را یکس�ره م�ی چھ ایمانش بھ صدق م�ی کش�اند و و کفر بھرحال چھ درحص�ول مزن می باشد. مکر »الاکراه فی الدین«گذشت مرد است کھ مصداق عدالت و شھامت و عقالنیت و

یعن�ی آنچ�ھ حکمفرماس�ت ک�ل جامع�ھ نی�ز زندگی وارد می کند. این قاعده در بر اجباری است کھ مرد اکراه وک��الن م��دیران اس��ت. جامع��ھ ص��ورت جباری��ت کارفرمای��ان و م��وذی م��ی کن��د حماق��ت و و ک��ھ م��ردم را ریاک��ار

. ی سازدمالینحل زورگوئی واضح ترین نشانھ حماقت است زیرا مسئلھ را پیچیده و خانواده است. جبر و

ز زندگیهدف ا

: قرنھا پیش موالنا فرمود

روزھا فکرمن این است وھمھ شب سخنم کـھ چـرا غا فل از احـوال د ل خویشتـم

Page 17: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

17

از کـجا آمـده ام ، آمـدنــم بــھـر چھ بـود بــھ کــجا مــی روم آخــر ننمـا یی وطنم مــرغ بــاغ ملــکوتم نیــم از عالم خاک

ـھ اند از بدنمچــند روزی قــفسی ساختـ

را ین حقیقتااین سوالی است کھ عموما ھر بشری در میانھ زندگیش از خود می پرسد . یعنی زمانی کھ او ت زندگیش یک مفعول بیش�تر نب�وده اس�ت . ھنگ�امی ک�ھ ش�اھد م�رگ دیگرا ن�ی و م�ی دریافتھ است کھ در کلی

س�ی ب�رای گاه نبوده است ، از خود م�ی پربینی بھ محض اینکھ ھر کس بھ زیر خاک میرود دیگر گویی ھیچ باشم ؟نچھ بدنیا آمده ام ھمانطور کھ امکان داشت بدنیا نیایم . چرا ھستم ھمانطور کھ ممکن بود

اور می افیانت ببھ اطرافیانت می نگری آنان خیلی زود تو را فراموش می کنند . تمام بودنت را بواسطۀ اطرت�و » ودن ب�«د گ�ویی ھیچگ�اه نب�وده ای . و گ�ویی تنھ�ا موج�ودی ک�ھ کنی و ھنگامی کھ آنھا فراموشت کردن

؟برایش مھم بوده خداوند است اما چرا خداوند مرا خلق کرد در حالیکھ می توانست خلق نکند میان�ھ زن�دگی ھنگ�امی ک�ھ ب�ھ در دوران جوانی آرزوھا و آرمانھای دنی�وی ت�و را ب�ھ فعالی�ت وا م�ی دارد ام�ا

ده و ح�الت رسیده باشی و چھ نرسیده باشی تمامی این آرمانھ�ا برای�ت ب�ی ارزش ش�رسیدی چھ بھ آرزوھای . د کنیبرای ادامھ زندگی مجبوری برای خود آرمان تراشی کنی تا عمرت را بگذرانی و زمان را نابودافی اھ� ه اکث�را عموما بشر برای زندگی کردن خود اھدافی را در ذھن خود ایجاد می کند . اھ�دافی ک�ھ ام�روز

س�و ودنیوی است و سپس تمامی فعالیتھایش را بواسطۀ این ھ�دف ک�ھ ن�ام کل�ی آن خوش�بختی اس�ت س�مت .می بخشد

ن�ان آاگ�ر ب�ھ در طول زندگی چھ بسا بھ بسیاری از این اھداف دنیوی دست می یابد اھدافی کھ گمان می ک�ردھ و بش�ر ھمیش�ھ در حس�رت گذش�ت برسد خوشبخت خواھد شد اما ھیچگاه این خوشبختی محقق نم�ی گ�ردد و

ھ ی�ن اس�ت ک�امید بھ آینده زندگی می کند و از حال زندگی خ�ود ناراض�ی اس�ت . ھم�ین تجرب�ھ خ�ود نش�انگر اد ھ ھدف خوببشر ھیچگاه نتواستھ ھدفی درست را در زندگی خود برگزیند و بھ ھمین دلیل حتی ھنگامی کھ

. می رسد باز ھم ناراضی است و آرامش نداردان خلق�ت جھ� ابراین چاره ایی نداریم ج�ز اینک�ھ ب�ھ س�راغ خداون�د ب�رویم ت�ا ب�ھ م�ا بگوی�د ک�ھ منظ�ورش ازبن

انسان چھ بوده است ؟ ھھستی خاص م را معرف�یجھان ھستی و انسان را خلق کردم ت�ا خ�ود:« در حدیث قدسی می خوانیم کھ خداوند می فرماید

« . کنمک�ھ ک�ل رای خلقت بشر منظور داشتھ است. و ھر بش�ری ب�ھ میزان�یپس شناخت خدا ھدفی است کھ خداوند ب

درست ھدافی نازندگیش را بر شناخت خداوند استوار می کند در راه درست قدم نھاده و دیگر اھداف بشر ، ا .است

حال بیائید از خود بپرسیم کھ تا چھ حد خداوند را می شناسیم ؟ت فرس��تاد ت��ا وی را معرف��ی کنن��د و ای��ن در تم��امی دورانھ��ا خداون��د ، پی��امبری را بس�� م ھ��ی��امبران پوی بش��ری

.. ..صفاتی کلی از خداوند را برای بشر برشمرد ند : رحمان و رحیم ، علیم ، قادر ، سبحان وداون�د خکل�ی از اما دانستن ذھنی این صفات، ھیچ بھ معنای شناخت قلبی خداوند نمی باشد و تنھا دور نمایی

ان را در ھم� می کند و در عین حال پیامبران بواسطۀ شریعت، راه شناخت قلبی خداوندرا برای بشر تصویر ا فرام�وشراعمال روزمره زندگی بھ بشر آموختند. اما متأسفانھ بش�ر حت�ی در انج�ام ش�ریعت ھ�ا نی�ز ھ�دف

ک�ھ اس�ت کرد و شریعت را تنھا راه و روش�ھایی ب�رای خ�وب زن�دگی ک�ردن در دنی�ا دانس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�ل .دقرنھاست کھ از شریعت انبیا تنھا پوستھ ھای ظاھری باقی مانده کھ ھیچ محتوای باطنی ندار

ھ دون ش�ک ب�پس حال باید پرسید کھ بشر چگونھ می تواند بھ شناختی قلبی از خدا دست یاب�د ش�ناختی ک�ھ ب� او آرامش خواھد داد ؟

ت�ا زم�انی ک�ھ باور قلبی این صفات خدا نیس�ت .دانستن اینکھ خداوند بخشنده و مھربان است ھیچ بھ معنای اور اه ای�ن ب�بشر مھربانی و بخشندگی خداوند را در زندگی روزم�ره خ�ود ب�ھ عین�ھ نبین�د و ب�اور نکن�د ھیچگ� س�ت ک�ھ درقلبی نمی شود کھ چنین ام�ری نی�ز مس�تلزم تفک�ر در قب�ال وق�ایع زن�دگی اس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�ل ا

.فکر دعوت کرده استقرآن خداوند بشر را ھمیشھ بھ ترا عل�ت » خ�ود « بشر باید این را بداند کھ ھیچ اتفاقی در زندگیش تصادفی نیست و علتی دارد. اینکھ بش�ر

تمامی وقایع زندگیش بداند و یا ھمھ این وقایع را بھ خداوند نسبت دھد تفاوتی ندارد . وضعیت اول او را بھ اسی. کھ خود شناسی ھمان خ�دا شناس�ی اس�ت. ام�ا مش�کل خود شناسی می رساند و وضعیت دوم بھ خدا شن

و » خ�ود«بشر این بوده است کھ ھمیشھ بین خود و خدا سرگردان است و عموما وقایع خوب زن�دگی را ب�ھ

Page 18: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

18

ش�ناختی یافت�ھ و ن�ھ از » خ�ود « وقایع بد زندگی را بھ خدا ی�ا سرنوش�ت نس�بت داده و ب�ھ ھم�ین دلی�ل ن�ھ از .خداوند

واقع�ھ وق�ایع زن�دگیش تفک�ر میکن�د و در جس�تجوی علت�ی در خ�ود اس�ت و اینک�ھ اگ�ر ای�نفردی ک�ھ در ب�اب ده و ی�ا برایش اتفاق افتاده بھ سبب عقل و جھ�ل ، خ�وبی و ب�دی ، دروغگ�ویی و راس�تگویی و...خ�ودش ب�و

ده اس�ت رک�ا ایجاد تمامی این وقایع را بھ خداوند نسبت دھد و باز تفکر کند کھ خداوند چرا چنین واقعھ ای رت ک�ھ واھ�د یاف�در ھر دو حال بھ شناخت خدا خواھد رسید و در خ ،و با این کار چھ می خواستھ بھ او بگوید

.خودی جز خدا وجود نداردھ�ا خواھ�د و خ�دا ر» خ�ود« ز عرصھ دو گانگیھا و س�رگردانی ب�ینو تنھا در چنین شناختی است کھ انسان ا

.شد کھ این شناختی توحیدی است و... را د از ھم�ین لحظ�ھ تم�امی وق�ایع زن�دگیمان را ب�زرگ و کوچ�ک ، خ�وب و ب�د ، زش�ت و زیب�اپس بیایی�

داون�د را خبھ جستجوی عل�ت بپ�ردازیم و ی�ا ت�الش کن�یم منظ�ور » خود « پیش روی خود قرار دھیم و یا در . درک کنیم

زنان بچه باز

ر آن ب�س�ت ک�ھ اگ�ر ب�ھ ق�وه عق�ل و ایم�ان بچھ بازی در مردان یک عارضھ است ول�ی در زن�ان ی�ک غری�زه ازج�ر ز خ�ود منافائق نیایند تمام دنیای خود را کھ شوھر و بچھ ھا ھستند از دس�ت م�ی دھن�د زی�را ھ�ر دو را

. نندکمی سازند و آنگاه بھ انتقام از ھر دو پرداختھ و در این انتقام دین خود را ھم تباه می ی نیس�ت ومقدس بھ خود میگیرد کھ بر حسب ظاھر جای ھیچ عیب بچھ بازی مادران صد البتھ چنان سیمایی

ایی ک�ر و س�ودبلکھ مستحق تمجید می نماید . ولی خود بھتر میدانند کھ در این بازی مش�غول چ�ھ فتن�ھ و مھ ا مب�دل ب�ھستند . برای مادران کف�ری عمیقت�ر از ای�ن ب�ازی ھولن�اک وج�ود ن�دارد ک�ھ بھش�ت زی�ر پایش�ان ر

. ھا را می سوزاند و شوھر و بچھ ھا را فراری میدھددوزخ ساختھ و آن ھ خفق�انشب�زن پس از ناکامی در شوھر خواری بھ بچھ خواری می پردازد کھ تا ابد در گلویش گیرک�رده و

یدان�د ق�ط خ�دا مفمی اندازد . این بچھ خواری در حین بازی در زن سیمایی عاشقانھ و ایث�ار گران�ھ دارد ول�ی ف�رت ھ غایت نیطانی چھ شقاوت و جنونی حاکم است کھ بچھ ھا را نھایتا در سن بلوغ بکھ در این سودای ش

و بھ واھند شدو گریز از آنھا می رساند و از آنجاست کھ تا بھ آخر عمر مشغول آق و داغ کردن فرزندان خو اد و ب�ھ ن�ھند پیوست کھ عذاب آن شقاوت ملوس است . و آنگاه بھ یاد شوھر م�ی افتاافسرده گی ابدی خو

. وب گرددذروی می کنند کھ دیگر نیست و آنگاه داغ یک حسرت ابدی بر دل انجمادی کھ شاید تا قیامت

"زن" بزرگترین امتحان الهی براي مرد

ی م�ی ا چاپلوس�بزرگترین ابتال و امتحان خدا برای ھر مردی ھمسر کافر و نا موافق و ابلھ است کھ محبت ر

و م�ی یاب�د ت می پندارد و گذشت را بزدل�ی و ح�ق حس�اب م�ی نام�د و وظیف�ھ را ایث�ارداند و صداقت را وقاح .تعھد را خفت و خواری می فھمد و حرمت را رشوه

.تاین نوع انسانھا را بھ قول قرآن گویی کھ دلی نیست زیرا دل آدمی کانون شعور و ادراک اسوئی در م�ای در پا و غده ای در مغ�ز و چنین ھمسری ھمچون خاری در چشم و استخوانی در گلو و میخچھ

ست و ن�ھ ادماغ و دریچھ مسدودی در قلب است. نھ می ماند و نھ می رود نھ ھست و نھ نیست . نھ دوست .حتی دشمن

ان ند ک�ھ ھم�خداوند این نوع زن�ان را ب�رای مھرب�انترین م�ردان ق�رار م�ی دھ�د ت�ا مھرش�ان را ب�ھ کم�ال برس�ا .زنانی را ھم باالخره بیدار و صاحب دل می سازد قھاریت عادالنھ است کھ چنین

ود ک�ھ و لذا چنین زنانی ھمچون عایشھ نصیب رحمھ للع�المین و ی�ا ھمچ�ون جع�ده نص�یب ام�ام حس�ن م�ی ش�رچ�ھ رقانی می شود کھ می گفت: ھا نصیب حکیمانی چون سقراط و شیخ خصورتی از رحمت جدش بود و ی

.ریتھ کسب نموده اماز کرامت الھی دارم از صبرم بر این عفایی خود آزم� وصبر بر ھمسر در ھمھ حال بھ مثابھ عمیق ترین و کاملترین امتحان خدا و قلمرو اشد تجربھ

.بھ خدا شناسی می انجامد و انسان شناسی و کسب معرفت است کھ نھایتا

Page 19: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

19

ن ھی ایم�اج�ب تب�اصبر بر ھمسر صبر بر نیمھ پنھان خویشتن است و صبر بر حق است البتھ تا آنجا کھ موموس و عقل و عصمت نگ�ردد. ھ�یچکس ب�ر چن�ین ص�بری زی�ان ندی�ده اس�ت . و ب�دانیم ک�ھ مق�ام ص�بر در ق�ا

نس ھ : از ج�ک�قرآن بھ مثابھ کمال ایمان اس�ت ( س�وره عص�ر). و ای�ن را نی�ز ب�دانیم ک�ھ خداون�د م�ی فرمای�د م�رو ل بر خویش�تن اس�ت و قلنفس ھر کسی برایش ھمسری قرار می دھد . پس صبر بر ھمسر صبر و تحم

. اشد خود شناسی و خدا شناسیعشق ق است. ودلی نیست و بھ ھمین دلیل ھمواره مرد است کھ عاش و این را نیز بدانیم کھ زن را عموما

د کھ زن چیزی جز عشق بھ عشق مرد و بھ خودش نیست . فقط زنان مخلص و عارفھ ھستند کھ صاحب دلن .ھ توبھ ای نصوح رسیده اندتحت والیت مردی مخلص ب

اه حق�وقشگ�و کالم آخر اینکھ زن خود بھ مثابھ دل مرد است و لذا مرد عاشق بر دل خویشتن است ک�ھ ھ�ر ن�دن از گذش�ت : دل ک را ادا نمود رستگار است و این رستگاری ھمان�ا گذش�تن از دل خ�ویش اس�ت در غای�ت

!اینست کمال .خویشتن خویش

ماده و معناي وجود و .ختھ است جود" ھمان خداوند است وال غیر. کھ آن را بھ انسان محول نموده و او را جانشین خود ساو"

یش. جل�ی معن�ااما وجود حق تعالی در آدم و حوا تجلی گشتھ است کھ حوا تجلی ماده وجود است و آدم نی�ز تر ک��ھ در گ�ردد ھم�انطو و ھرگ�اه ک�ھ ای�ن دو ب��ھ اتح�اد رس�یدند ذات ح��ق آش�کار م�ی ش��ود و دی�ن او زن�ده م��ی

. رابطھ محمد(ص) با خدیجھ و سپس در رابطھ علی(ع) با فاطمھ(ع) رخ نمود .ھر کجا کھ دین زنده است آدم و حوائی بھ وحدت رسیده است

واي به ایثار زنانه

ھ�ا رین ادعاھم�انطور ک�ھ مک�ررا نش�ان داده ای�م دع�وی ایث�ار از جان�ب آدم�ی یک�ی از ابلیس�ی ت�رین ون�احق ت�م�ی داس�ت وآدواحساسات است . مخلوق ناتوان ومیرائی چون آدم را چکار بھ ادع�ای ایث�ار . ایث�ارگر فق�ط خ

راژی�ک ن�ھ ھ�ای تفقط می تواند از نداشتن ھا وعذابھا وماست ریختھ شده اش ایثار نماید ! ھمھ عداوتھا وکی . بشر محصول چنین ادعا واحساس مالیخولیائی است

ارد نی�ازی د خولیائی برتر ودگ�ر اس�ت . زن ک�ھ در قب�ال عش�ق م�رد احس�اس خ�دائی وب�یواما ایثار زنان مالیگر ھ�م ھد ایث�ارولذا کارخانھ بی انتھای ناز است وپرستش خود بواسطھ مرد را وظیفھ مرد می داند اگر بخوا

یث�ار ااز ر را بشود آنگاه یک دیوانھ افسار گسیختھ می شود . اکثریت زنان حتی تمکین جنسی در قبال ش�وھ . خود می دانند واین علت العلل طبع روسپی گری زن است کھ بھ تن فروشی می رسد

س�ت ک�ھ ش�تغال اوواما یک ایثار نوینی کھ زن مدرن بدامش افتاده وزندگیش را تباه س�اختھ ، درآم�د زائ�ی واب�رده گ�ی رد را بھمکھ یا بھ معنای ایثار اقتصادی است . لذا اکثر زنان شاغل علنا زن ساالرانی ظالم ھستند

. می کشند ویا فراری اش می دھند ویا بھ طالق غیر رسمی می انجامدن�دار ھ چن�ین پاصوال زن در ھر عمل ووظیفھ ای احساس ایثار دارد واین ھمان نکتھ گمراه کننده ای اس�ت ک�

دش�ان ن ب�ھ خوم را زناوارونھ ای را پدید آورده کھ زن اھل عشق است ومرد ھم اھل عقل . در واقع این مقان ق اس�ت . زعش� ددر اکثری�ت زن�ان مطلق�ا وج�ود ن�دارداده اند . ورنھ ھر مردی می داند کھ تنھا چی�زی ک�ھ

فقط عاشق بر عشق مرد نسبت ب�ھ خویش�تن اس�ت ک�ھ ھم�ان عط�ش م�رد خ�واری وس�لطھ اس�ت . درس�ت ب�ھ دیوان�ھ ایوائی ب�س س�تمگر ومتج�اوز احساسی ھستند بھ ناگاه س�یم ھمین دلیل زنانی کھ دچار چنین ادعا و

. از خود بروز می دھند . استزنی کھ اصوال برای خود وظیفھ ای در قبال مرد قائل باشد زنی مؤمنھ است وکیمیای دورانھ

مردان عاشق وزنان عاقل

یکی دیگر از تصورات عرصھ واژگون ساالری بشر اینست کھ می پندارد زنان اس�وه عش�ق ھس�تند وم�ردان م مظھر عقل . چنین باوری مستلزم اینست کھ انسان توانستھ باشد واقعاوارونھ وکلھ پ�ا ش�ده باش�د وروان ھ

Page 20: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

20

وادراک وحواس خود را واژگون نموده باشد . درک جریان این وارونگی البتھ از اسرار وجود انس�ان اس�ت . ن می شودکھ چگونھ اصال چنین واژگون شدن ممکن است وآدمی با خود چھ می کند کھ چنی

د ت عش�ق م�رمرد ھمواره عاشق است وزن تا ابد قدرت این عشق را ندارد ول�ذا مس�تمرا در ت�دارک امتحان�ای ن�دارد محاس�بھ در قب�ال عش�ق مردک�ار ت�دبیر و مک�ر و است تا ش�اید اثب�ات ش�ود . زن ج�ز اندیش�ھ گ�ری و

ط مج�ذوب ترین عشقی ن�دارد وفق�وتمام ھم وغمش اینست کھ بتواند عشق مرد را فھم کند وخودش ھرگز کمگون�ھ عشق مرد است . این واقعیتی عینی ومحسوس ومعقول از این دو موجود ورابطھ شان اس�ت . پ�س چت می پندارند ومرد را ھم موجودی خشک وب�ی عاطف�ھ وص�رف ا اھ�ل است کھ زن را عاشق اھل عاطفھ ومحب

. عقل وحساب�ت ن�دارد وی�ک احم�ق ھ�م م�ی توان�د ی�ک دانش�منالبتھ پ�ر واض�ح اس�ت ک�ھ عل�م وف�ن ربط�ی ب�ھ عقال د ش�ود نی

کنول�وژی قلمرو ت وھمواره احمق باقی بماند کھ معموال ھم احمق ترین آدمھا را می توان از میان دانشمندان . پیدا کرد

س�ت ک�ھ ادرست است کھ عقل زن در قلمرو عشق تماما در مدار مکرش عمل می کند وچنان لطیف وپیچی�ده نیس�ت ک�ھ عمر تمام بطول می انجام�د ت�ا کش�ف نمای�د وش�اید ھ�م ھرگ�ز . وای�ن ھ�م ب�دان معن�ا برای مرد یک

. مردان مکار نداریم . ولی سخن از عمومیت بشر استت وھ�ر دینی اس عقل در معنای واقعی کلمھ کھ ھمان احاطھ بر اراده وتمرکز زندگی است یک پدیده ای تماما

ر رواب�ط داز عقل است . ولی سخن بر سر پیچیده گی اندیشھ است کھ زن یا مردی در دین صاحب درجھ ای قی�ر سھ باآن بس حفنی در مقای -بشری ومخصوصا روابط زن ومرد پدید می آید کھ پیچیده گی اندیشھ علمی

. اشداست زیرا دارای حدود وقانونمندی است . ولی اندیشھ گری در رابطھ زن ومرد المتناھی می ب. باید ھ براوستبال مرد عاشق ، تماما برمحور سلطھ کشانیدن اراده مرد وفرمانروائی مطلقاندیشھ زن در ق

دن . عق�لگفت کھ این تعقل بر دیگری است زیرا تعقل یعنی بھ بند کش�یدن ومس�لط ش�دن وس�وار گش�تن وران� م�ؤمن ، ی�ردینی تعقل بر خویشتن است . وزن در تعقل ب�ر دیگ�ری درب�اره اکثری�ت م�ردان وخاص�ھ م�ردان غ

پ�س ای�ن .موفق است واگر این تعقل را درباره خودش بکار گیرد یک شبھ از قدیس�ین وعارف�ان خواھ�د ش�د ت در می آید ھمانطور کھ ع شق ھ�م درتعقل در ذات زن حضور دارد ودر رابطھ عشق مرد بھ حرکت وخالقی

ردی را د . زی�را آنچ�ھ ک�ھ م�ذات مرد حضور دارد ودر رابطھ ب�ا ی�ک زن عاق�ل ب�ھ حرک�ت وجن�بش در م�ی آی�س��ت عاش��ق ب��ر زن م��ی کن��د ھم��ین تعق��ل زن درب��اره م��رد جھ��ت ب��دام ان��داختن اوس��ت . ای��ن تعق��ل غری��زی ا

. ھمانطور کھ آن عشق . این عشق وعقل معلول متقابلند ای�ن عق�ل اصوال عقل زنانگی تماما بر مدار عاشق کردن مرد ومس�لط ش�دن ب�ر اوس�ت ول�ذا تم�ام محص�والت

. وکیدھا وحیلھ ھای حیرت آور است کھ مبدل بھ افسانھ ھا شده است مکرھاوی ریک��ی از ش��گردھای عقالن��ی زن اینس��ت ک��ھ ب��ا کرش��مھ ای ب��ھ م��رد آری گوی��د وس��پس ت��ا م��دتھا از او

وس�ت ک�ھ ای�ده ن�از برگرداند واورا انکار نماید تا کامال عاش�ق وتش�نھ اش نمای�د . تعق�ل ف�از دوم زن ھم�ان پدس�ت ایازھای مرد نگاه دیوانھ می سازد. وآن تبدیل نیازھای خود بھ و حماقت کامل بھ پیش میراندمرد را تا

ت والتماس برآورده سازد. حال تصدیق کنید کھ کدامیک مظھر ع . قل استتا مرد نیازھای زن را با مند ل در م�رد . عق�عقل مردانھ فقط در قلمرو دین ومعرفت نفس پدید می آید ودر قلمرو عش�قش تحلی�ل م�ی رو

ی�ن باش�د داگ�ر ن�وبتش برس�د . زن اگ�ر اھ�ل ،آخرین پدیده است پدیده است ھمانطور کھ عشق در زن آخرینش�وه م�دن ب�ر عآمی تواند عقل مکارانھ اش را تبدیل بھ عقل سلیم نماید وخود را رستگار سازد کھ آن ف�ائق

. وناز خویشتن است وبعد از این نوبت عشق زن است

یت در باب دوستی زناشوئیچند حکا

کث�ی بس�یار مردی باالخره دل بھ دریا زد واز زنش پرسید : راس�تی ت�وھم م�را دوس�ت داری ؟ زن�ش ب�ا م • . بغایت غضبناک گفت : تا ھمین االن داشتم طوالنی وبا رنگی برافروختھ و

�ت اینک�ھ ط�الق خواس�ت • : ب�رای ی چ�ھ ب�ود ؟ گف�تاز زنی کھ از ش�وھرش ط�الق گرفت�ھ ب�ود پرس�یدم : علت خ�ودم نج�ا بھ عشقش تردی�د م�ی ک�نم . رف�تم ت�ا او وعش�قش را در اینکھ دیدم دارم از او متنفر می شوم و

. دھم . ریمردی از زنش پرسید : چرا اینقدر ناز میکنی ؟ گفت : زیرا تو فقط نازم را دوست می دا •

Page 21: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

21

از پس ھ�ر رسیدم : چرا طالق نمی گیری ؟ گفت : زیرااز زنی کھ مستمرا از شوھرش کتک می خورد پ • . کتکی عشقش بمن افزون می شود . این یک نوازش استخوانی است

فح�ش و واز زنی در پشت درب دادگاه پرسیدم : چرا طالق می خواھی ؟ گفت : از بس کھ دروغگوست •م�را ن�زده راس�ت م�ی گوی�د . ول�ی ھرگ�زمن ھم روز بھ روز بدتر م�ی ک�نم ت�ا م�را بزن�د اگ�ر تھمت می زند و

. است

ل کھ بم�ن کی عاشق من شدی ؟ گفت : در خواستگاری او زنی از شوھرش پرسید : راستی تو از کجا و • . و شدمدر خواستگاری دوم کھ درب را بھ رویم باز نکردی عاشق ت جواب رد دادی دوست داشتنی شدی و

ھ�ر گ�اه ک�ھ دم : پس از چند سال نامزدی چرا عروسی نمی کنی ؟ گفت :از دختری کھ نامزد داشت پرسی •روسی بھ عروسی فرارسد طالق می گیرم . این نامزدی چھارم من است . زندگی عاشقانھ ھمین است واز ع

. گندش در می آید بعد فقط بدبختی است چون عسل تمام شده و

راز پس پرده طالق

م آن ع�د د وخوبی می دانند کھ ھم�ھ طالقھ�ا ب�دون اس�تثنا ی�ک دلی�ل دار طالق بھ ھمھ قضات امر زناشوئی و . یا ناتوانی جنسی مرد است تمکین جنسی زن و

د اس�ت ز جانب مراگر ھم چنین شود عمدتا ا درباره ناتوانی جنسی مرد نیز بندرت کار بھ طالق می انجامد وی ش�ود م�س�لطھ وی�ژه برت�ری و ساس ق�درت ونھ زن زیرا زن معموال در ناتوانی جنسی مرد دچار یک اح و

. از این ضعف مرد صدھا امتیاز ناحق می گیرد کھ برایش بھ طرزی شیطانی ارضا کننده است وملگ�ی جم�ابقی ام�ور در مواقعی کھ مرد ط�الق م�ی گی�رد تمام�ا بواس�طھ ع�دم تمک�ین جنس�ی زن م�ی باش�د و

. بھانھ ای بیش نیستندم�ی نی ت�ن در ان دلیل است کھ زن تا مرد را وادار بھ پرستش خود نکن�د ب�ھ وواما عدم تمکین جنسی زن بد

ی نمای�د م�اکراھ�ی اس�ت ک�ھ م�رد را از برق�راری رابط�ھ منص�رف اگر ھم تن در دھد با چنان سردی و دھد و . ودچار بی میلی می سازد

اگ�ر رد اس�ت حت�یباورھ�ای دین�ی م� زن متکبر کھ در واقع ھم�ان زن ک�افر اس�ت دش�من ھم�ھ عالی�ق قلب�ی ونان آشکار لذا خداوند زنان را دشم معنویت مرد است و معرفت و خودش ھم مؤمن باشد ولی دشمن ایمان و

الق�ی ھ لح�اظ اخب� روحا رنجور شده و ایمان مرد نامیده است .زنی کھ تمکین جنسی نمی کند تدریجا جسما و . نیز تباه می گردد

ق�ھ حق�وق ح و شاقھ ترین امتح�ان در دی�ن اس�ت ک�ھ آی�ا پ�ا ب�رروی ایم�ان در اینجا مرد مواجھ با بزرگترین وظ انش را حفایم یا اینکھ زن را دچار تحریم جنسی نماید و خود بگذارد ولحظھ ای بھ ارضای جنسی برسد و

وانی ش�ده کند . مردانی کھ ایمان وحقوق خود را برای لحظھ ای شھوت زیر پای می نھند دچار قحطی شھوش�رف زت وع کل ھویت و بطور روزافزونی بھ دریوزه گی زن می پردازند و آتشین مبتال گشتھ وبھ عذابی

م�ی بھ فساد و زن را نیز دیوانھ کرده بھ پیروی از کفر زن بھ جھنم می روند و خود را از دست می دھند و . کشند وخود نیز بواسطھ قحطی عاطفی بسوی مفاسد اخالقی می روند

س�ت والی�قن جنسی زن، اصل اول دینی اوست وزنی کھ این اصل را رعایت نکن�د ک�افر ادر قرآن کریم تمکی . تنبیھ ونھایتا طالق می باشد

Page 22: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

22

فلسفۀ شهوت جنسی )(سرنوشت سازترین راز زناشویی

کام�ل تنیاز و رابطۀ جنسی ھمان عنصری از ھستی است ک�ھ ج�ان را در جھ�ان عینی�ت بخش�یده و توس�عھ و

اد وھرۀ اتح�گ�جودات را باطنا بھ ھم مربوط م�ی کن�د و ل�ذا گوھرۀ ھستی جھان است کھ مو ان آنمی دھد . جگی می باشد . و ویژۀ جان است کھ قلمرو استمرار و جاودان است و نیز تولید مثل . مثل خود را تولید کردن

ن ق�وه ای� اما آن گوھره از جان کھ موجب تحرک و عامل ارتباطی شدید می باش�د ق�وه ش�ھوت جنس�ی اس�ت .از ای�ن البتھ در کل کائنات وج�ود دارد ول�ی در عرص�ۀ ج�ان و کم�الش در ج�ان انس�ان ب�ھ ظھ�ور م�ی رس�د و

ھ روست ک�ھ زم�ین و ج�انوران و مخصوص�ا انس�ان ک�انون معن�وی و ج�وھری ع�الم ھس�تی اس�ت ھم�انطور ک� . آخرین و جوانترین مخلوق می باشد

ت ک�ھ وج�ود دارد ک�ھ ھم�ان خ�دای عش�ق ش�ھوانی اس�» اروس«در فرھنگ اساطیری یونان الھھ ای ب�ھ ن�ام ر ای��ن دارای ق��درت منحص��ر بف��رد نظ��م بخش��یدن ب��ھ جھ��ان و متح��د نم��ودن جھانی��ان ب��ھ یک��دیگر م��ی باش��د. دت�وحش فرھنگ باور بر این است کھ جھان ھستی تا قبل از ظھور اروس غرق در بی نظم�ی و ب�ی ق�راری و

ی دان�یم روس در زبان آریایی و عروش در زمان عبری می باشد . م�و پریشانی بوده است . اروس ھمان عو کھ خداوند پس از تکمی�ل خلق�ت جھ�ان در ش�ش روز تک�وینی ( آس�مانی ) ب�ر ع�رش نشس�ت و ب�ھ نظ�ارت

روس ع�ندھی جھانیان پرداخت یعنی در واقع عرش نشین شد : عروس ! و ھمچ�ون و سامافرماندھی جھان . ن قادر بھ دیدار او نباشندرخ کشید تا نامحرما نقاب بر

« در اس��اطیر ھن��دو نی��ز مش��ابھ چن��ین عروس��ی ب��ر ع��رش ھس��تی نشس��تھ و فرم��ان م��ی ران��د وج��ود دارد ک��ھلف�ظ ش�ده اس�ت ک�ھ عرش�یا ت» عریش�ا « نامیده می شود ک�ھ ن�ام دیگ�ری در زب�ان پھل�وی دارد ک�ھ » کریشنا

ق�رار » ا آرجون�« ی�ک م�رد ج�وان مس�لح بن�ام است . جالب اینکھ کریشنا یک زن جوان است کھ در کنار او . ستا» داماد « دارد کھ اراده اش را بھ اجرا می گذارد و در تحقق آن می جنگد و گویی ھمچون

وا ح�ۀ آدم و از این مفاھیم اساطیری کھ بگذریم تجلی آن را بروی زمین در روابط بشری و مخصوص�ا رابط� د وارد م�یحاصل عشق شھوانی است بر قلمروی نظم و قانون و تعھ�می یابیم کھ چگونھ مرد با ازدواج کھ

ر چھ کھ ھشود و مجری این حقوق است کھ از منشاء این عشق اروتیک تولید می گردد . ھمانطور کھ مرد . می کند بخاطر رضایت زن خویش است یعنی اروس

ش م�رد ھم�ین دلی�ل م�ورد پرس�تدر اینجا اروس ھمان تجلی زمینی پروردگار عرش نشین است و درس�ت ب�ھ م�رد خ�ود قرار گرفتھ است و نیز بھ ھمین دلیل ای�ن اروس ( زن ) ھ�یچ دش�من و ھ�وویی ذات�ی ت�ر از خ�دای

ھ زن�ش ک�ندارد . بھ ھمین دلیل آن اروس حقیقی ک�ھ ب�ر ع�رش نشس�تھ در کت�ابش ب�ھ م�رد اخط�ار داده اس�ت . دشمن آشکار ایمان اوست

از ی�ن رابط�ھھوانی تن بھ ازدواج و تش�کیل خ�انواده م�ی دھ�د و ل�ذا اگ�ر در امرد اصال فقط بھ علت عشق ش لھوس�یوقانون آسمانی آن عروس ع�رش نش�ین ک�ھ ذات ای�ن ع�روس زمین�ی اس�ت پی�روی نکن�د و بازیچ�ۀ بی اس�ت ھای این عروس مجازی شود یعنی ذات اورس یا عشق شھوانی را کھ ھمان امر ب�ھ نظ�م و قانومن�د

. ر عرشو مقصود اروس را ادا نکند ،عروس را از دست می دھد ھم در زمین و ھم ب بھ تباھی کشانیدهعلی�رغم ل�ذا حت�ی وو نیز بھ تجربۀ تاریخی بشر ھمھ می دانند کھ زن ذاتا خواستار ارادۀ قانونمند مرد است

م�ردان خواھ�انلھوسیھای او می شوند منزجر می گردد . زن ذاتا وارادۀ آگاھانھ اش از مردانی کھ بازیچۀ بھ�م ح�اظ جنس�یلھ�وس حت�ی ب�ھ لومقتدر و صاحب اراده و قھار و قانونمند است و لذا از م�ردان الاب�الی و ب

. بیزار می شود و این راز بزرگی استی مان�د م�خ�ت ب�اقی و زن ھم بھ میزانی کھ پذیرندۀ ارادۀ قانومند مرد باشد و حکم خدا را گردن نھد بر ای�ن ت

. صورت بھ بازار ذلت کشیده می شودو در غیر این م از م�ردو اما شھوت جنسی در ھم خوابگی بھ فعل و کمال می رسد کھ غایت این واقعھ لحظھ خ�روج اس�پر

ا روی زم�ین رمی باشد کھ اوج لذت جنسی را برای طرفین بھ ھمراه دارد و اساس تولید مثل و استمرار بر ار اس��ت وثل��ث م��ی کن��د ک��ھ نخس��تین ش��کل موجودی��ت یافت��ھ و پای��دپدی��د م��ی آورد و ای��ن رابط��ۀ دو گان��ھ را م . اساس قانومندی و سازمان دھی می باشد

ب�ھ » اورگ« می نامند کھ از مصدر» اورگاسم « جالب اینکھ در زبان یونانی این لحظھ اوج لذت جنسی را ی واقع�ھاورگاس�م جنس� معنای سازمان دھی می باشد . چرا کھ سازمان دھی و انتظام مستلزم وحدت است و

ص�ل ۀ بچھ حاای است کھ در آن برای لحظاتی زن و مرد بھ اتحاد جسمانی و قلبی و روانی می رسند کھ نطف ش قلم�رویاین اتحاد است کھ قلمروی خلقت و جاودانگی بر روی زمین است . و لذا کودک ھم پس از تول�د

. دستۀ اولیھ مدنیت و تاریخ می باشھماھنگی و اعمال و احساس مشترک زن و شوھر است کھ این ھ

Page 23: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

23

و ذات�ا پس واضح است کھ شھوت جنسی در زن و مرد دارای ذات توحیدی و امر بھ نظم و قانونمندی اس�تبس�وی ھدفی جز اجرای احک�ام خ�دای ع�رش در بش�ر ن�دارد و ل�ذا اگ�ر ای�ن مقص�ود ب�رآورده نش�ود ای�ن می�ل

ام�روزه انواده و تمدن بر روی زمین است ھم�انطور ک�ھقحطی می رود و موجب تباھی و فروپاشی فرد و خض�ح شاھد چنین وضعی در جھان ھستیم ک�ھ ھمج�نس گرای�ی ھ�ا و عق�یم ش�ده گیھ�ا و جن�ون ھ�ای جنس�ی وا

وترین نشانھ انھدام اروس در بشر است ک�ھ اس�تمرارش موج�ب اغتش�اش و ت�وحش و جن�ون بش�ریت اس�ت . شیرازۀ تاریخ و تمدن را از ھم می گسلد

ق اس�ت پس شھوت جنسی ظھور ذات قانومندی و حکم خدا در وجود بشر است و تارو پودش تماما از حق�و ه ش��ھوانیھم��انطور ک��ھ پی��امبر اس��الم م��ی فرمای��د : عش��ق تمام��ا آداب اس��ت . و ل��ذا ھ��ر کس��ی ک��ھ دارای ق��و

وران پی�ام آ دا یعن�یشدیدتر است نیازمند حق شناسی و قانونمندی بیشتر است و ل�ذا ش�اھدیم ک�ھ پی�امبران خ�. وق ھس�تنداین حقوق و قوانین از می�ان قدرتمن�دترین ش�ھوت ھ�ا برانگیخت�ھ ش�ده ان�د و ب�انی ازدواج و حق�

ھس�تیم . ھمانطور کھ پیامبر اسالم می فرماید : کھ م�ا پی�امبران ھمچ�ون خ�روس س�فید دارای ق�درت ش�ھوتی ب�ھ ک�ارانتنی اگ�ر مؤمن�انی مری�د ح�ق نش�وند بنابراین مردانی کھ شھوانی تر ھستند و ھمچنین زن�ان ش�ھوا

. دیوانھ می شوندد ویی اس�ت پ�س واض�ح اس�ت ک�ھ حق�وق بش�ر م�ورشبنابراین حقوق بشر بر روی زمین بر اساس حقوق زنا

د ض��ادع��ای تم��دن غ��رب ک��ھ ام��ر ب��ھ عش��ق غی��ر متعھ��د و آزادی جنس��ی و انھ��دام ازدواج اس��ت حق��وق بش��ر . حقوق بشر استن�ی ھ�م ر عمل جنسی ھم مرد اس�ت ک�ھ ب�ر زن وارد م�ی ش�ود ب�ھ لح�اظ ارادی و فک�ری و رواھمانطور کھ د

ا در رچن�ین اس�ت و ل�ذا در ھ�ر عم�ل جنس�ی روح��ی از ام�ر خ�دا و حق�وق الھ�ی ب�ر نف�س زن وارد ش��ده و او وو ھ�رج لھوس�یوزندگی قانون پذیر می سازد . لذا اگر خود مرد حق شناس و قانونمند نباشد بدون ش�ک ب

حص�ول رج و کفر را در زن القا می کند پس واض�ح اس�ت ک�ھ دی�ن و ح�ق شناس�ی و وظیف�ھ دان�ی در زن ممد . در مرد پذیری و تمکین جنسی می باشد کھ کم�ال ای�ن پ�ذیرش در زن نی�ز بص�ورت اورگاس�م عم�ل م�ی کن�

ھ ب�زن را و حقیقت در اورگاسم زنانھ ام�ر و ارادۀ م�رد ب�ھ قل�ب زن ک�ھ ک�انون ارادۀ اوس�ت منتق�ل م�ی ش�ودش ع�دم اقوانین الھی مؤمن م�ی س�ازد . بن�ابراین ع�دم تمک�ین جنس�ی از جان�ب زن ک�ھ واض�ح ت�رین نش�انھ ان�د عل�ت اورگاسم زن است بھ معنای دی�ن ناپ�ذیری قلب�ی اوس�ت و ل�ذا در حک�م دین�ی ھم�ین ی�ک دلی�ل م�ی تو

. طالق او شود ھمانطور کھ بھ لحاظ عرفی ھم منجر بھ طالق می شودود . پ�س ش�بھ میزانی کھ بھ شوھرش در تحقق کامل و مطلوب این رابطھ یاری می رساند دین پذیر می زن

زن کل سرنوشت زن در گرو ھمین امر است ک�ھ عل�ت العل�ل ازدواج ب�وده اس�ت . پ�س س�رد مزاج�ی جنس�یند . پ�س عین دین ناپذیری اوست و بھ تحقیق مسلم است کھ ای�ن زن�ان فق�ط در قب�ال ش�وھر خ�ود چن�ین ھس�ت

زن م�ؤمن این سرد مزاجی زمینۀ انحراف اخالقی و خیانت است . ولی اگر شوھر کافرو حق نشناس باشد وس�ت ک�ھ اباشد البتھ این سرد مزاجی بر حق است و رابطۀ جنس�ی موج�ب ن�ابودی ایم�ان زن م�ی ش�ود . ای�ن

. افرانکافران ھم با کخداوند در کتابش می فرماید کھ مؤمنان بایستی با مؤمنان ازدواج کنند و ی�ن د و در اپس زن مؤمن اگر دارای شوھر کافر باشد ایمانش را از دست می دھد و میل بھ فس�ق پی�دا میکن�

. صورت طالق امری واجب استینکھ ی�ک اپس واضح شد کھ دین زن تماما از کم و کیف رابطھ جنسی با شوھر و ماھیت شوھر است و نیز

لعکس نیزبیت بخش واضح ترین نشانۀ سالمت دین و دنیای زناشویی می باشد و رابطۀ جنسی متقابال رضااش�ویی . اورگاسم جنسی متقابل در زناش�ویی واض�ح ت�رین نش�انۀ س�المت و ص�داقت و ھ�م دل�ی و س�عادت زن

و خ�دا م�ان قلب�یاست . این اورگاسم مخصوصا در زن تنھا نشانھ بدیھی و اجتناب ناپذیر در دین پذیری و ای .ستی زنانھ است در صورتی کھ یک اورگاسم مھبلی و کامال طبیعی باشدپر

د و ھ�م زنی کھ در رابطھ با شوھرش دارای اورگاسم طبیعی نیست ب�دان معن�ا س�ت ک�ھ ب�ھ ش�وھرش دل ن�دار . سرنوشت او نیست

ی کن�د م�منتق�ل واو کالم آخر اینکھ مرد از طریق انتقال اسپرم خود بھ رحم زن در حقیقت ارادۀ خود را ب�ھ دانگی چھ نطفھ ای بستھ ش�ود و چ�ھ نش�ود و ب�دین طری�ق ب�ا یک�دیگر ھم�دل و ھم�راه م�ی ش�وند و ای�ن ج�او

اودان��ھ جرابط��ۀ آنھاس��ت . خاص��یت تولی��د مث��ل ای��ن اس��پرم فق��ط بق��ای م��ادی در بس��تر ت��اریخ اس��ت ول��ی بق��ای یری کن�یم ک�ھ روش�ھای پیش�گمعنوی و اخروی ھمان گونھ رخ می دھد کھ ذکرش رفت . پس بھتر درک م�ی

ه ذا ام�روزل�از بستھ شدن نطفھ و سقط جنین چھ خیانت نابود کننده ای بھ زناشویی و مخصوصا زن است و ھ زمین�ۀ ک�بسیار بندرت شاھد یک زن و شوھر ھمدل و ھم سرنوشت ھستیم و این است راز انھدام خ�انواده

. انھدام بشریت است

Page 24: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

24

م�ا آن در واق�ع ج�اودانگی روح زناش�ویی اس�ت ک�ھ س�قط م�ی ش�ود . و ا و اینکھ نطفھ ای کھ سقط م�ی ش�ودن عش�ق و زنانی کھ بھ ھر دلیلی رحم خود را خارج م�ی کنن�د در واق�ع رح�م و رحم�ت خ�دا را ک�ھ ھم�ان جھ�ا

. ھمسری و ھمدلی است از وجود خود بر می اندازند وان نباش�د برای ب�دبخت ب�ودن در می� یااخرالزمان عرصۀ عیان کردن اسرار نھان است تا دیگر ھیچ بھانھ

. کسی نگوید کھ : نمی دانستم

زن کامل

ایی ن�اقصھمیشھ زن و مرد را مکمل یکدیگر دانستھ اند . ای�ن س�خن ب�دان معناس�ت ک�ھ زن و م�رد ب�ھ تنھ� لھم�ین دلی� ج�ودی در خ�ود دس�ت یابن�د و ب�ھومی باشند و در رابطھ با یکدیگر است کھ می توانند ب�ھ کم�ال

. است کھ بیشتر احکام دین بر روابط زن و مرد استوار است . مرد بار دنیوی وجود را بر دوش می کشد و زن بار معنوی وجود را

ب�ھ تع�ادل ھ این دوکمرد معنا را از زن می ستاند و زن دنیا را از مرد می ستاند و در تبادل دنیا و معناست . یابند وجودی در خود می رسند و آرامش و قرار می

معن�ا را از وجود دارد کھ مرد را بھ آن عاشق می کند و در این عشق است کھ م�رد ، در ذات زن گوھره ایظ�ف عاش�ق مو زن دریافت میکند و زن نیز با تسلیم شدن در قبال عاش�ق ، دنی�ا را از م�رد م�ی س�تاند . م�رد

ت ز موظف اس�تأمین کند و زن معشوق نیاست در قبال معنایی کھ از معشوق دریافت می کند دنیای وی را . بھ ازای دنیایی کھ مرد برایش تأمین می کند معنای وجودش را تسلیم مرد کند

�ت ذات�ی زن اس�ت و دیگ�ر ھویتھ�ای م�ر ت ذات�ی م�رد اس�ت و معش�وقیت ھوی ت ھوی ز د و زن ابنابراین عاشقیرد فعول ، م�م، مرد ھمیشھ فاعل است و زن این ھویت ذاتی مرد نشأت می گیرد . بطور مثال اگر در زندگی

. ھمیشھ سازنده است و زن مصرف کننده و غیره بھ ھمین دلیل است�ت داده ش�ده از جان�ب خ�دا ب�ھ زن و م�رد اس�ت . دو ھ�ویتی ک�ھ رد و زن م�اما عاش�قیت و معش�وقیت دو ھوی

رد و زن ند . و ماند دریافت کرده برای رسیدن بھ آن ھیچ تالشی نکرده اند بلکھ آن را بعنوان ھدیھ از خداوتاند . ام�ا ان م�ی س�بھ میزانی کھ آداب عشق را در رابطھ با یکدیگر ادا نکنند خداوند نیز این ھدیھ را از آن�

این آداب چیست ؟ت وجود خ�ود را تس�لیم م�رد می ت دنیای زن را تأمین می کند و زنی کھ با من و آداب کن�د ھ�ر دمردی کھ با من

بش�خور ھ تنھ�ا آک�ر پا می نھند و خداوند نیز این دو ھویت ذاتی را از آنان م�ی س�تاند ، ھ�ویتی عشق را زیھ ب��احس��اس وج��ود در زن و م��رد اس��ت . زی��را م��رد ب��ھ میزان��ی ک��ھ عاش��ق اس��ت احس��اس وج��ود دارد و زن

ت ھا را از دست دھن مواج�ھ دمیزانی کھ معشوق است دارای احساس وجود است و زن و مردی کھ این ھوی . با احساس پوچی و افسردگی در خود خواھند شد

ت در خود بای�د ت�الش کنن�د و ب�ا تکب� ت و معشوقی اس�طھ ری ک�ھ بوبنابراین زن و مرد برای حفظ مقام عاشقیت در آنھا پدید می آید در خود جھاد کنند . زی�را عش�ق در عاش�ق و معش�وق ایج�اد ی�ژه تکب�ری و این دو ھوی

نی�ز از بابت اینکھ چنین قدرت دوست داش�تنی دارد ب�ھ خ�ود مغ�رور م�ی ش�ود و معش�وق می کند . عاشق ازی ش�ود م�بابت اینکھ این چنین دوست داشتنی است بھ خود مغرور می شود و ھمین تکبر اس�ت ک�ھ باع�ث

ت وجود خود را تسلیم مرد کند ت دنیای زن را تأمین کند و زن نیز با من . مرد با منا . ام��ا ت�� ب��ا تکب��ر برخاس��تھ از عش��ق در زن و م��رد، تنھ��ا راه حف��ظ ای��ن ھوی��ت در آن دوس��ت بن��ابراین جھ��اد

ن و م�رد ززمانی کھ مرد در مقام عاشق است و زن در مقام معشوق ھنوز ھیچ کمالی رخ ن�داده اس�ت زی�را . ھمچنان دو انسان ناقصند کھ باید بواسطھ یکدیگر نقص خود را جبران کنند

ن ب�ر زن سبب اینکھ فاقد آن گوھرۀ معنوی در خود است ھمان گ�وھره ای ک�ھ بواس�طھ آمرد ناقص است بھ ل�ی اس�ت ک�ھتوان�ایی و تعق عاشق شد یعنی نیازمند زن شد و زن ناقص است بھ سبب اینکھ فاقد آن ق�درت و

رد م�و ق�درت بتواند زندگی آرام�ی را در دنی�ا ب�رای خ�ود پدی�د آورد و ھم�ین نقص�ان اس�ت ک�ھ او را ب�ھ تعق�ل . نیازمند ساختھ است

تھ د، توانس�بدون شک زن و مرد بھ میزانی کھ بر نقص خود واقفند و نیازھای خود را بھ دیگ�ری م�ی پذیرن�ت می شود ا انس�ان ما اگر مااند بر علیھ تکبر خود در قبال ھم جھاد کنند و این جھاد باعث حفظ این دو ھوی

عن�وی زن گ�وھرۀ م ید بگوئیم مرد زمانی بھ کمال می رسد کھ بتواندکامل را ھمان انسان بی نیاز می دانیم بات م�ی یت او نش�أتعقل مرد را کھ از عاشق را از آن خود کند و زن زمانی بھ کمال می رسد ک بتواند قدرت و

مال کمانی بھ زگیرد از آن خود کند و یا بھ عبارت دیگر مرد زمانی بھ کمال می رسد کھ معشوق شود و زن . سد کھ عاشق شودمی ر

Page 25: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

25

ت مرد در واقع نشانھ بیرونی از این واقعیت است کھ وی توانس�تھ آن گ�وھره معن�وی ھ ک�ر زن را دمعشوقیب�ل ون زن قاوی را مبدل بھ بتی قابل پرستش برای مرد می سازد دارا ش�ود و ب�ھ ھم�ین دلی�ل وی نی�ز ھمچ�

. پرستش می شودت زن نیز نشانۀ بیرونی از این ارد درد وج�ود واقعیت کھ وی توانستھ آن قدرت روح�ی را ک�ھ در م� عاشقی

رده ک�لیم م�رد کھ باعث والیت وی در زن می گردد و زن را تسلیم خود می سازد ھمان نیرویی کھ دنیا را تس . است و بھ او تعقل و شھامت و جسارت بخشیده است دارا شود

ش�ر ھمیش�ھاد ب�ر علی�ھ تکب�ر در قب�ال یک�دیگر اس�ت . باما رسیدن بھ چنین کمالی در زن و مرد حاص�ل جھ�ھ ک�س�تھ اس�ت برای رسیدن بھ چنین کمالی در طول تاریخ تالش کرده است و گویی بطور ناخودآگاه می دان

دنی�ایی زه م�ا درتنھا راه رسیدن بھ این کمال این است کھ زن ، مرد شود و مرد ، زن شود . و ظاھرا امروت بای�د گف� مامی مردان ، زن صفت می باشند و تمامی زنان مرد صفت می باشند پس آی�ازیست می کنیم کھ ت

بشر بھ کمال وجودی خود رسیده است ؟ازی دی�ده و بی نی� اما در مشاھده این زنان مردنما و مردان زن نما ھیچ نشانی از کمال و قدرت و زیبایی

. ھ و افسرده و...روبرو ھستیمنمی شود بلکھ ما با زنان و مردان بی ھویت و بازیچھ ب�ر دیگ�ر بقول حضرت علی ھر گاه کھ در تالش برای رسیدن بھ ھدفی ، نتیجھ ک�امال وارون�ھ م�ی ش�ود ب�ا

��ت خ��ود را در آغ��از راه جس��تجو کن��د ک��ھ تم��امی ای��ن وارونگ��ی حاص��ل ابت��دای ت��الش خ��ود ب��ر گ��ردد و نیت بوده است . وارونگی در نی

د دس�ت ازتاریخ برای م�رد وار ش�دن ت�الش کردن�د ن�ھ ب�ھ ای�ن دلی�ل ب�ود ک�ھ م�ی خواس�تنزنان اگر در طول ت خ�ود در قب�ال م�ردان بردارن�د بلک�ھ آن�ان ب�ا ت�الش ب�رای م�رد ش�دن س�عی کردن�د ک�ھ ع ت معشوقی واش�قی

ت مردان را انکار کنند و بر معشوقیت و ناز خ�ود در قب�ال م�رد بیفزای�د و ب�ھ م�ردان ر واقع�ا اگ� گوین�دبفاعلیت عاشق ما ھستید باید خیلی کارھای دیگر ھم برای ما انج�ام دھی�د در غی�ر ای�ن ص�ورت م�ا تم�امی و عاش�قی

م ب�ھ ش�مامردانگی شما را بھ سخره می گیریم و خودمان برای کسب دنی�ا ت�الش م�ی کن�یم و ھ�یچ نی�ازی ھ� !ش نکنید ؟نداریم و این شمائید کھ بھ ما نیازمند ھستید این را ھرگز فرامو

�ت زن ب�ھ زن ب�ارمرد با ود پرس�تی گی و زن واری و زن ص�فتی مب�تال ش�د و زن ھ�م ب�ا خ�ط�رد و لع�ن زنانیذاب ع�ن ھ�ر دو زنانھ اش و لعنت کردن مردانگی مرد بھ مردباره گی و مردواری مالیخولیایی مبتال شد و ای�

کب�ر در ھ زن با تشدند . و بدینگونھ بود کحاصل از این کفر و انکار است کھ علیرغم میل خود بھ آن مبتال ن�ین نب�ردچ قبال مرد و طرد و لعن وی از خانھ خارج ش�د ت�ا ب�ی نی�ازی اش را ب�ھ م�رد اثب�ات کن�د و حاص�ل

. خونینی زنانی مرد صفت و سرگردان بین زن و مرد پدید آمدندت اس�ت در در قب��ال خ��ود ایج��اد کن�د ک��ھ در حالیک�ھ زن در ص��ورتی م�ی توان��د مردانگ��ی را ک�ھ ھم��ان عاش��قی

ر پ�ا ھم�ان زی� عشق مرد تکبر نکند . تکبری کھ بھ شکل ناز در قبال مرد بروز می کند و پ�ا گذاش�تن ب�ر ن�ازت در خ ت است و در محبت و توجھ بھ مرد است کھ زن می تواند بھ مقام عاشقی ابد ود دست ینھادن معشوقی

. و اینگونھ بھ کمال می رسدل ود در قب�اخ�زنان اندکی توانستند با تواضع در مقابل عش�ق م�رد و تس�لیم ک�ردن تم�ام وج�ود در طول تاریخ

ت دست یابند و اینا ت خود فائق آیند و بھ مقام عاشقی ن�انی م�ی زن ھمان مرد بر ناز نشأت گرفتھ از محبوبی . باشند کھ اسوۀ کمال زن در تاریخند

ت وجود خو �ت در قب�ال فرزد دس�ت م�ی یاب�د و ب�ھ مق�ام ماو تنھا چنین زنی است کھ بھ امی م�ی ن�دان خ�وددریدۀ رورش دھن�پ� د و فرزندان حاصل از این رابطھ ھمان امامان تاریخن�د و ب�ھ ھم�ین دلی�ل رح�م ای�ن زن�ان رس

ت زن عاشق است و این ھمان زن کامل ت ) در تاریخ بوده اند . امامت ظھور امی . است امامت (امی : عاشق در طول تاریخ عبارتند ازمثالھایی از زنان

. ھاجر کھ عاشق برحضرت ابراھیم شد و اسماعیل حاصل چنین عشقی است .حضرت خدیجھ عاشق بر حضرت محمد شد و فاطمھ حاصل چنین عشقی است کھ ام االئمھ می باشدعش�قی حضرت فاطمھ عاشق بر حضرت علی شد کھ امام حسن و امام حسین و حضرت زین�ب حاص�ل چن�ین

. ھستند شھربانو عاشق بر حضرت حسین شد و او را خواستگاری نمود کھ مابقی امامان حاصل این ازدواج ھستند

. ش�د ن الی�ت اوو و اما اگر امامت از امام حسن جاری نشد بھ سبب این بود کھ جعده ھمسر امام حسن تسلیم

. ابطھ نابود گردیدیعنی بر او عاشق نشد و لذا قاتل او شد و امامت در این رپس امامت حاصل عش�ق زن ب�ھ ھمس�ر م�ؤمن خ�ویش اس�ت ھم�انطور ک�ھ رس�الت حاص�ل عش�ق م�رد ب�ھ

ھمسر مؤمن خ�ویش اس�ت . ک�ھ در حض�رت اب�راھیم ھ�ردو ص�ورت رس�الت و امام�ت در ای�ن دو ن�وع عش�ق

Page 26: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

26

ب��ھ س�اره ب��ود و بوج�ود آم�د : اس��حاق حام�ل رس�الت حض��رت اب�راھیم ب��ود ک�ھ نتیج�ھ عش��ق حض�رت اب�راھیم . اسماعیل حامل امامت حضرت ابراھیم بود کھ نتیجھ عشق ھاجر بھ حضرت ابراھیم بود

انتظارات والدین نسبت به فرزندان

ن را در ناکامش�ا انتظار والدین از فرزندانشان در ھمھ جای زمین و زمان اینست کھ آرمانھای تحقق نیافتھ و .فرزندان خوب و خلف وجود فرزندان محقق نمایند. و اینست

ین ظ�ارات وال�دیعن�ی فرزن�دانی ک�ھ ب�ھ انت ی�اغی. و اما فرزندان بر دو نوعن�د : خل�ف و ن�اخلف یعن�ی مری�د وتند . و ر خ�ود ھس�کمابیش پاسخگویند و یا تظاھر بھ این امر می کنند و فرزندانی ک�ھ ب�دنبال آرمانھ�ا و افک�ا

د ی��اغی م��ور و انزج��ار وال��دین ق��رار م��ی کیرن��د و فرزن��دانعجی��ب اینک��ھ نھایت��ا فرزن��دان مری��د م��ورد انک��ار ستایش والدین واقع می شوند . این چھ سری است ؟

س��ئلھ مرح��ال رعای��ت ح��داقل ادب و حرم��ت نس��بت ب��ھ وال��دین از قلم��رو ای��ن تقس��یم بن��دی خ��ارج اس��ت و ھ ی��ھ . رعایت یا عدم رعایت آرمان والدین می باشد

ھیم دست ابرابنژاد پرستی بھ مثابھ اساس کفر است یعنی ھمان کفری کھ والدین پرستی بھ لحاظ دینی ھمانی�ز نر اس�ت و ذبح شد . ھمانطور کھ فرزند پرستی . ھمانطور کھ رضای والدین را مالک زندگی قراردادن کف

تیج�ھ ناس�ت ک�ھ رضایت فرزندان را مالک قرار دادن . این ھر دو در نقطھ مقابل خداپرستی قرار دارد و ای�نعن�ی یی آی�د . ھایی این مریدی یا یاغیگری فرزندان برای والدین بھ طرز اعج�اب آوری وارون�ھ از آب در م�ن

ت قلبی والدین واقع می شود بخصوص اگر این یاغ لی�ھ عیگری بر نھایتا فرزند یاغی مورد تصدیق و محبوبیاده اطر اس�تفر تم�ام عم�ر ب�ھ خ�والدین در سمت دین و ارزشھای اخالقی باش�د . و نی�ز اینک�ھ فرزن�دانی ک�ھ د

ای�ن ک�ار .ی گیرن�د مالی از والدین تظاھر بھ مریدی می کنند نھایتا رسوا شده و مورد انزجار والدین قرار م� . خداست و حق است

(علت فحشاي زن شوهر دار)هیک ادعاي زنان

رس�ت دی�ن ادع�ا ھ�م ھمۀ زنان مدعی ھستند کھ شوھرشان موجب فحشاء و فس�اد اخالق�ی آنھ�ا م�ی ش�وند . ادا خ�است و ھم نادرست . درستی این ادعا بدان جھ�ت اس�ت ک�ھ زن م�ی خواھ�د ک�ھ ش�وھرش او را ھمچ�ون

ی بخش�د ا تحقق مبپرستد و مرید ھوسھای او باشد . در اینجا دو حالت پیش می آید : یا مرد این ارادۀ زن رحش�اء فود ک�ھ طبع�ا او را ب�ھ س�مت کھ در ای�ن ص�ورت نھایت�ا بص�ورت ج�اکش و دالل زن�ای زن خ�ود م�ی ش�

دان�ھ ی�ت خردمنکشانیده است . و یا اینکھ تسلیم ارادۀ زن نمی شود و در عین حال او را تحت نص�یحت و والاری خان�ھ ف�ر خود ھم قرار نمی دھد و زن ھم از او اطاعت نمی کند و تمکین جنسی ھم نمی نمای�د و م�رد از

یگ�ری ه مرد دالخراھم برای انتقام از او و نیز بھ قصد اینکھ ب شده و چھ بسا بسوی ھرزگی می رود و زنال�ت ھ�ر دو ح را پرستنده و مرید خود سازد بھ زنا مبتال می شود . پس می بینیم کھ بر حس�ب ظ�اھر در ای�ن

. مرد باعث فحشای زن استزن اخالق�ی فس�اد فقط مردانی کھ زن خود را بھ قدرت ایمان و عقل خود تحت والیت خود در می آورند م�انع

ز او طری�ق نی� می شوند . و در این صورت اگر زن تسلیم نشد و طغیان نمود او را طالق می دھند کھ از اینامت و و ن�ھ ش�ھ را از ابتالی بھ خیانت و زنا باز می دارند . پس مردی کھ نھ قدرت والیت ب�ر زن�ش را دارد

. دھد صداقت طالق را دارد مسلما زن را بسوی فحشاء سوق میشت ئول سرنودر اینجا یک سوال دینی و معرفتی قابل طرح است و آن اینکھ آیا خداوند در آخرت زن را مس

رف�ت دین�یخود قرار نخواھد داد و فقط شوھرش را مؤاخ�ذه خواھ�د ک�رد ؟ پاس�خ ب�ھ ای�ن س�وال از لح�اظ معدرن ان�ۀ زن م�ھان�ھ و اس�تقالل طلبکامال منفی است . و اما از لحاظ عقالنی و بخص�وص ادعاھ�ای آزادی خوا

ۀ ش�وھر ھم زن حق ندارد کھ مرد را مسئول سرنوشت خود قرار دھد . اینک�ھ زن ب�ھ لح�اظ سرنوش�ت بازیچ�ذا نی�از ل�خود می شود عذاب کفر اوست کھ نمی خواھد بھ حقوق و وظایف عقلی و دینی خ�ود ت�ن در دھ�د و

ی کش�اند .م�نمای�د و ھم�ین ام�ر او را ب�ھ س�مت فحش�اء جنسی مرد را حربھ ای می سازد تا او را بردۀ خود . پس او خود باعث فاحشگی خود می شود

Page 27: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

27

راز مگوي بکارت

ل ھ در م�دخاسرار آمیزترین ودر عین حال ناچیزترین عضو بدن زن پرده ای عجیب بنام پرده بکارت است ک�وترین مگ ن حالبا ای عیین می کند . وآلت تناسلی وی قرار دارد . این پرده کل راز وسرنوشت زناشوئی را ت

ن ر وج�ود زب�، ورودگاه م�رد ار ظریف و تقریبا غیر قابل تشخیص. این پرده بسیاسرار حیات زناشوئی است . قلبی است نھ فقط بھ لحاظ جسمانی کھ بھ لحاظ روانی ون�ی اس�ت. یع م�ین پ�ردهبھ طرزی اعجاب انگیز منوط بھ ھ آنچھ کھ والیت مرد بر زن نامیده می شود عمال و

ر خ��ود دل��ش را ک��ھ ک��انون اراده اوس��ت در تس��خی زن والی��ت وج��ودی داش��تھ باش��د و آن م��ردی م��ی توان��د ب��رقش�ی وان�د چن�ین نمسلما فقط یک مرد م�ی ت از آن عبور کرده باشد. و کھ این پرده را برداشتھ و داشتھ باشد

تب�ار اع رھن�گ ومیت سرنوشت ساز آنرا در قلمرو فآن مرد اول است . حال بھتر می توان اھ را ایجاد کند وتومی�ک آنا ق�راردادی و خرافی و غریزی درک نمود کھ امری بیھوده و ھمچنین عاطفی و شرعی و عرفی وش��رافت زن اس��ت عص��مت و بزرگت��رین نش��ان عف��ت و ی��ک حقیق��ت کبی��ری دارای ارزش ش��ده و ب��ر نیس��ت و

واه ن آزادیخ�می باشد . درست بھ ھمین دلیل است کھ دخت�را یعنی نخستین عالمت وفای زن در رابطھ با مردد غم می�ل خ�ومردی کھ بکارتش�ان را برداش�تھ ازدواج نم�ی کنن�د زی�را م�ی بینن�د ک�ھ حت�ی علی�ر جدید ھرگز با

خ�ر آری ھ�م ت�ا یگ�ب�ا اینھم�ھ پ�س از ازدواج ب�ا م�رد د نمی خواھن�د چن�ین باش�ند . و تحت تأثیر اراده اویند وا ص�ادقانھ ب� ل�ذا ھرگ�ز رابط�ھ ای س�الم و جنون آمی�ز آن م�رد اول رھ�ائی ندارن�د و آور وجرعمر از خاطره ز

. شوھر خود نخواھند داشت و حاظ عرف�یلاگر بھ راز یاغیگری العالج اکثریت زنان جدید در قبال شوھرشان فقدان ھمین پرده است . و

ھ�یچ و شد شوھرش حق طالق�ش را دارد شرعی در سراسر جھان، دختری کھ در شب زفاف فاقد این پرده باد خواھد بوحقوقی ھم بھ آن دختر تعلق نمی گیرد برحقی عظیم است زیرا چنین دختری ھرگز ھمسر موافق ن

باخت�ھ علی�ھ نف�س خ�ود جھادی در سراسر زندگی بر توبھ ای نصوح و اعترافی عظیم و اال بواسطھ صدق وھرگ�ز و ھویت باختھ اس�ت ھ در واقع زنی خود باختھ وخویش در قبال شوھرش . زیرا یک زن بکارت باخت

. سرنوشت مردش شود نمی تواند براستی ھمحت�ی اگ�ر سرنوشت شوھر شود مسلما ھرگز بھ لحاظ عاطفی نم�ی توان�د م�ادر ھ�م ش�ود زنی کھ نتواند ھم و

. دھھا شکم بزاید نس��لی ن��د وخ��انواده ھ��ا ب��ی بنیاد قداس��ت افت��اده باش��د ل��ذا واض��ح اس��ت در جامع��ھ ای ک��ھ بک��ارت از اھمی��ت و

غ�رق در و ری�ائی م�دنیت ھ�م در آن جامع�ھ ب�ی ریش�ھ و مادر پدید م�ی آین�د و در واقع بی پدر و سرگردان و . متشنج است کال یک جامعھ جنگی و تضاد و جدال است و

.قات استتقریبا نامرئی، بزرگترین لطیفھ الھی در خلقت انسان بعنوان اشرف مخلو این پرده کوچک وی�ن ام�ری ا ب�ا وی مواف�ق گ�ردد ک�ھ بک�ارتش را برداش�تھ باش�د و زن فقط مردی را می تواند دوس�ت ب�دارد و

ود ک�ھ ش�از اس�رار الھ�ی در وج�ود انس�ان اس�ت. آنچ�ھ ک�ھ دل نامی�ده م�ی رازی فوق منطق�ی اس�ت و الھی ورب دبک��ارت م اوس��ت. وقلم�رو مھ��ر ورحم�ت اس��ت در زن ن�ھ در س��ینھ ک��ھ در رح�م اوس��ت ک�ھ کارخان��ھ رح�

ردی ک�ھ آن م� ھوی�ت زن تمام�ا از رحم�ت اوس�ت. و م�ی دان�یم ک�ھ اراده و ورود بھ قلمرو رحمت زن اس�ت ون�د جلب م�ی ک محبت او را رحمت و برای اولین بار این پرده را گشوده بر این کارگاه وارد می شود ھویت و

ب�ا م�رد و خت�ری ک�ھ بک�ارتش را ب�ھ م�ردی میدھ�داراده خود را در او می کارد . پس بدیھی است ک�ھ آن د ورا برپ�ا عظیمی مکر فساد و دیگری ازدواج می کند چھ خیانت کبیری در حق خود نموده است وچھ تباھی و

ان ت�ا ب�ھ پای� کبی�ری جھ�اد اعت�راف و نموده است وچھ عاقبتی را برای خود فراھم ساختھ است اال بھ توب�ھ و . بسیار مھربان است پذیر وعمرش. کھ البتھ خداوند توبھ

س�اند . رآخ�ر م�ی تاریخ مدرن آخرالزمان را بایستی تاریخ مابعد بکارت نامید کھ زمان (عمر) خانواده را بھزی�را مرب�ی ب�ی اراده اس�ت. قسی القلب و ریاکار و مکار و بی رحمت و جامعھ بی بکارت جامعھ ای خائن و

ن�ھ واری از خازن�دان بھت�ر از خ�ود بب�ار نم�ی آورد فرزن�دانی ف�رمادر این چنینی فر اول بچھ ھا مادر است و . وفا عھد و متنفر از خانواده و

ھ�د وفرزندانی کھ در قحطی محبت می سوزند . جامع�ھ ای ک�ھ ش�بانھ روز نع�ره واعش�ق واعش�ق س�ر م�ی دخواھ�د م�یاین تراژدی مدرن نیز از محصوالت شیطانی مکت�ب براب�ری اس�ت زی�را زن ھ�م ھیچ نمی یابد. و

. چون مرد بدون بکارت باشد

Page 28: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

28

مصاحبه اي با یک زن در حال طالق

ت اقتصادی دارد؟ آیا شوھرت بد دھ�ن اس�ت و ی�ا دس�ت ب�ھ زن ا ارد؟ و ی�دس: چرا طالق می خواھید؟آیا علعات نا حق دارد؟آیا مرد احمق�ی اس�ت؟ ب�دبین و ت�آی�ا ب�ھ ھرزه است؟ و یا ناتوانی جنسی دارد؟ و یا از تو توق

است؟�ت م�ی توان�دج: نھ ھیچ کدام از اینھا نیست . نمی توانم بگویم. مسئلھ اینست کھ مرا درک نمی کند و ن زنانی

وبد نیست احساس قحطی و کمبودی بزرگ در دلم دارم و در عین حال ھیچ کدام از رفتارش مرا ارضا کند. .مدی می کندر قبال آن احساس پوچی و نابو بسیار مھربان است و شاید مھربانی اش بسیار افراط آمیز و

ت و ناز تو را نمی کشد؟ آیا آنگونھ کھ می خواھی ت�و را نم�ی پ ا ب�ھ غی�ر رس�تد؟ آی�س: آیا بھ اندازه کافی من از تو عالیق دیگری ھم دارد؟ آیا دوستان دیگری ھم دارد؟

. م�ن اید ھ�م اینط�ور باش�دج: آدم خیلی خوبی است ول�ی خیل�ی ج�دی اس�ت . خش�ک اس�ت .... نم�ی دان�م. ش� . خودم ھمیشھ می خواستم کھ شوھرم جدی باشد

س: این قحطی و عدم تفاھم را بیشتر در چھ مواقع و جاھایی احساس میکنی؟ .ج: در رختخواب

س: آیا رضایت جنسی نداری و موجب رنج است؟ل م�ن دھ�د و ب�دون می�بسیار رعایت مرا م�ی کن�د و رض�ایت م�را ب�ر رض�ایت خ�ودش ت�رجیح می . اوج: ھرگز

.نزدیکی نمی کند و با عزت و حرمت کامل ھم این کار را می کند�ت وس: پس واقعا چھ رازی در میان اس�ت ؟ آی�ا فک�ر نم�ی کنی�د ک�ھ از ف�رط حرم�ت و ع�زت و آس�ایش محب

�تشوھرتان بھ تنگ آمده اید؟ بھ نظر شما آیا او افراط میکند و یا شما تفریط می کنی�د و حت� و را ادا ا ی محب نمی کنید و لذا کم آورده اید؟

�ت. فک�ر م�ی ک�نم او از ف� ت و تفریط م�ن در ع�دم محب �تج: شاید ھر دو باشد . افراط او در محب م�را رط محبداش�تھ او ب�ھ دچار احساس حقارت و نابودی کرده و دیگر نمی ت�وانم ھ�یچ احس�اس برت�ری و ایث�اری نس�بت

ب�ھ ز اساس�ا و ب�دھم. او از م�ن ک�امال ب�ی نی�از اس�ت رج�وع جنس�ی او نی�باشم. من ھیچ چیزی ن�دارم ک�ھ ب�ھ ات تقاضای طالق م�ن . م�ن م�ردی م�ی واھم ک�ھ خ�خاطر من است . من در مقابل او ھیچ و نابودم. اینست عل

خ�واھم مثل من باشد و در ھم�ھ ام�ور براب�ر باش�یم و م�ن چی�زی ب�رای عرض�ھ ب�ھ او داش�تھ باش�م . م�ن م�یت از من کمتر باشدشوھرم الاقل ا .ز لحاظ محب

.راستش طالق می خواھم تا مبادا او را بھ ناگاه بھ قتل برسانم

روانشناسی بچه ننه

م��رد جایگ��اه دخت��ر و پس��ر را در ن��زد وال��دین ع��وض ک��رده اس��ت . ب��ھ دلی��ل جری��ان زن عص��ر براب��ری زن ور دخت�ران از خان�ھ اس�ت و چ�ھ بس�ا خان�ھ ساالری مدرن مادران نقش پدر را ایفا می کنن�د ک�ھ نتیج�ھ اش ف�را

ندارن�د و تح�ت والی��ت اینش�ینی پس�ران بغ��ل دس�ت م�ادران . م��ادرانی ک�ھ ب�ا ش��وھران خ�ود رابط�ھ ص��ادقانھ شوھران خود نیستند اگر در بازار جایگزینی نیابند پسر خود را جایگزین ش�وھر ف�راری از خان�ھ م�ی س�ازند

نوع پسرھا امروزه فراوانند . زنانی کھ نتوانستند شوھر خود را و از او شوھری مرید می پرورند . از اینببلعند پسر بیچاره را می بلعند . این نوع پسران سرنوش�تی فجی�ع دارن�د و ھمچ�ون موج�وداتی مس�خ ش�ده و بی اراده و مصرف کننده ای متکبر و بی ھویت در چنگال مادرند مخصوص�ا اگ�ر م�ادری پول�دار باش�د . ای�ن

درت شھامت ازدواج می یابند و اگر ھ�م ازدواج کنن�د ع�روس بایس�تی کنی�ز آنھ�ا باش�د و در غی�ر پسران بھ ناین صورت می گریزد . روابط این مادران با پسران بسیار پیچیده و رنجور است و در بس�یاری م�وارد حت�ی

ن��ھ ھ��ای منج��ر ب��ھ ابتالئ��ات جنس��ی م��ی گ��ردد ک��ھ در جوام��ع غرب��ی ف��راوان اس��ت . ای��ن پس��ران ھم��ان بچ��ھ نمعروفند کھ علیرغم میلش�ان از مادرش�ان منزجرن�د در ع�ین ح�ال ک�ھ ش�دیدا ب�ھ او وابس�تھ ھس�تند . احس�اس مادر نیز متقابال معجونی از عشق و انزجار است و غرق در تشنج م�ی باش�د . ع�الوه ب�ر ای�ن م�ادر ب�ھ عم�د

یت ناپذیری زن نسبت بھ شوھر است تالش می کند تا پسر را از پدرش بیزار و بیگانھ سازد . این عذاب وال. مادر در عین حال کھ می خواھد اراده پسرش را ببلعد می خواھ�د تح�ت فرم�ان او ھ�م باش�د ای�ن تض�اد ذات بیماری این رابطھ است . این نوع پسران حتی بھ لحاظ جنسی دچار مشکل میشوند کھ در ازدواجشان خ�ود

می باش�د : پس�ران دخت�ر م�نش و دخت�ران م�رد وار . ابطھ ایحاصل چنین ر» اودیپ«عقده نمایی می کند .

Page 29: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

29

دمھایی دست و پ�ا چلفت�ی و خ�ود ش�یفتھ و متکبرن�د . ای�ن ن�وع م�ادران نھایت�ا پس�ر بیچ�اره آاین نوع پسران . ازدواجش آق می کنند و این حق استاز خود را بعد

حق طالق طالق بهتر است یا زنا

ف�ا وی�وی ای�ن دند کھ تا پایان عمر بھ یکدیگر وف�ادار باش�ند ک�ھ ص�ورت دنزن و مردی با یکدیگر عھد می بن

ن دو ن . و ایاین است کھ تنھا یک زن در کل دنیا برای مرد وجود داشتھ باشد ھمانطور کھ یک مرد برای ز ایی ص�ورتتمامی نیازھای عاطفی و دنیوی خود را بواسطھ یکدیگر ارضاء نمایند و ھر گاه ک�ھ چن�ین ارض�

زن و مرد ھر کدام برای ارضای نیازھای خود بھ سمت زن و مرد دیگری کشیده می شوند. نگیردت را ین واقعی�حال برای چنین زن و مردی دو انتخاب وجود دارد : انتخاب صادقانھ این است کھ زن و مرد ا

د و یی ندارن�بپذیرند کھ دیگر می�ل و ی�ا ت�وان ارض�ای ط�رف مقاب�ل خ�ود را ندارن�د یعن�ی میل�ی ب�ھ ای�ن زناش�وایط خود طرف مقابل خود را بعنوان ھمسر یعنی ھم سرنوشت خود نمی خواھند و حال ھر کس بستھ بھ شر

ن اس�ت ک�ھ سرنوش�تی و وف�اداری حاص�ل از آن دارد پ�س نتیج�ھ ای� دالیلی برای رد کردن این زناشویی و ھم صادقانھ طالق انجام شود .

یگر یک�دیگر دی دانند افقانھ است بھ این معنا کھ زن و مرد با اینکھ مانتخاب دیگر انتخابی ریاکارانھ و یا منی�ن ای برن�د م� را بعنوان ھمسر قبول ندارند اما بھ دلی�ل داش�تن من�افع بس�یاری ک�ھ ھ�ر دو از ای�ن زناش�ویی

م اری�دمریک�ایی ای کھ در جامعھ خود در قیاس با جوامع اروپ�ایی و را ادامھ می دھند و با مشاھده ا نمایشمایش�ی ناش�ویی نزبھ نظر می رسد مردم ما بیشتر انتخاب دوم را انجام می دھند و با تمام ع�ذابی ک�ھ از ای�ن

می برند باز ھم منافعشان در ادامھ این نمایش می باشد تا اعالن طالق. اما سوال این است کھ این منافع چیست ؟

ت و مدرنیتھ اس�ت ھ ی زندگی می کنیم کھ در گذربھ سبب اینکھ ما در جامعھ ا ھای ن�وز ارزش�بین دوران سنس�ی کرد و ھ�ر گی و زنا بطور علنی انج�ام نم�ی گی�است و بھ ھمین دلیل فساد و ھرز دینی بر جامعھ ما حاکم

ن عرف���ی دارد و زناش���ویی یک���ی از بھت���رین ای��� ب���رای انج���ام اینگون���ھ مفاس���د نی���از ب���ھ پوشش���ی ش���رعی وت ت�ر م�ی ن متأھ�ل در قی�اس ب�ا زن�ان و م�ردان مج�رد بس�یار راح�پوششھاست . بھ ھمین دلیل زن�ان و م�ردا

ر ھ�ی را ب�ا ھ�ر گون�ھ رابط�ھ ا توانند ھر فسادی را مرتکب شوند. بطور مثال زنی کھ متأھ�ل اس�ت م�ی توان�دھ ب�واق�ب آن عتی کھ می خواھد با مردی داشتھ باشد بدون اینکھ از عواقب آن ھراسی داشتھ باش�د زی�را شد

نخواھ�د نی او خواھد بود ام�ا دخت�ر مج�رد ش�ھامت برق�راری رابط�ھ ای ش�دید را ب�ا م�ردیگردن شوھر قانو داشت و برای مردان نیز رابطھ با یک زن متأھل راحت تر است تا یک دختر مجرد .

ن�د ت م�ی زنر رذیالن�ھ دس�زن و مردی کھ در زناشویی با یکدیگر بھ بن بست رسیده ان�د ب�ھ معامل�ھ ای بس�یار یگر را داز س�وی ط�رفین اج�را م�ی ش�ود بدینگون�ھ ک�ھ ھ�ر دو یک�د مفاد آن بط�ور ناگفت�ھ ای معاملھ ای کھ

دو رط ک�ھ ھ�ربرقراری روابط با دیگران آزاد می گذارند و ھر کس چشم بر اعمال دیگری می بندد با این ش�آن�ان الق ب�رایطدر مقابل دیگران نمایش یک زناشویی موفق را بازی کنند . زیرا ھر دو می دانند کھ انجام

جز ناراحتی دنیوی و محروم شدن از این پوشش عرفی خاصیت دیگری ندارد . ود ش�ا سبب م�ی ردارد کھ داشتن این خانھ و خانواده آرامشی فردی نیاز بھ خانھ و خانواده ایبھرحال ھر

ی رف��ع ا ب��راک��ھ ط��رفین نم��ی خواھن��د از آن مح��روم ش��وند و ح��ال ک��ھ ھ��ر ک��دام ب��ھ یک��دیگر آزادی متقاب��ل ر نیازھای دنیوی خود در بیرون داده اند دیگر انجام طالق کاری احمقانھ بھ نظر میرسد .

و اش�تن غی�رتآزاد ب�ر طب�ق ھم�ان د بھ زنان خود برای داشتن رابط�ھ ایو ظاھرا مردان برای دادن آزادی ادی از ی گ�رفتن ای�ن آزحس ناموس پرستی بیشتر دچار رنج و ع�ذاب م�ی ش�وند و ب�ھ ھم�ین دلی�ل زن�ان ب�را

کنن�د ی خری�داریرا بھ شوھر خود بپردازند تا آزادی خود را از و باید بستھ بھ شرایط خود ھزینھ ایمردان ی�ن اض�ایت ب�ھ کھ اگر زن شاغل باشد عموما مرد با دریافت کردن حقوق او و استفاده آن در مخ�ارج خان�ھ ر

رد ز س�ویی م�ی باید مرد را بھ این امر راضی س�ازد و اآزادی می دھد و اگر زن شاغل نباشد بھ شکل دیگرباشد کھ رون داشتھراحتی روابط آزاد با زنان دیگر را در بیھ این را می داند کھ تنھا در صورتی می تواند ب

زن خود را نیز آزاد گذاشتھ باشد .در بی�رون و داش�تن اگر بخواھیم بفھمیم کھ چھ علتی باعث شد کھ مردان در س�یر ت�اریخ ب�ھ ک�ار ک�ردن زن

رابطھ وی با مردان دیگر رضایت دھند علت این بود کھ مردی کھ خود ب�ھ فس�اد اخالق�ی رو میک�رد در خان�ھ از مشاھده زن پاک و عفیف خود دچار عذاب وجدان می شد پس مرد برای از میان بردن این ع�ذاب وج�دان

ا زن را نی�ز مانن�د خ�ود ب�ھ ای�ن مفاس�د مب�تال ، شرایط کار و مجوز بیرون رف�تن زن از خان�ھ را ص�ادر ک�رد ت�

Page 30: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

30

سازد و بدینگونھ بھ عذاب وجدان خود فائق آید و حال ھر دو مانند ھم بودند و این ھمان معاملھ رذیالنھ ای است کھ در ھر زناشویی نمایشی انجام می شود .

م آبرو . ظاھرا دو دلیل است کھ زن و مرد را از طالق گریزان می کند اول فرزندان و دور دار دیگ�ر ب�ما در باب فرزندان طالق در مقالھ ای تحت ھم�ین عن�وان در ای�ن نش�ریھ س�خن گفت�ھ ای�م ام�ا ن�ده یی ک�ھ آکباب سرنوشت چنین فرزندانی این سوال را مطرح می کنیم کھ آیا رشد فرزندان در خان�ھ و فض�ا

ین رابط�ھ ان نتایج اقع خود فرزندان را بعنوااز کینھ و انزجار بین پدر و مادر است کینھ ای کھ در بیشتر مور اس�ت شود بھت زناشویی ھدف قرار می دھد و از آنان بعنوان ابزاری برای انتقام و کینھ ورزی استفاده می

ندارد ؟ ود نماییخیا رشد فرزندان در کنار یکی از والدین اما در محیطی کھ دیگر کینھ و انتقام جایی برای د د م�ی باش�نبسیار واضح است . اگر پدر و مادر اولین الگوی تربیت برای فرزندان خ�وتصور می کنم پاسخ

ف�اداری وپس چگونھ زن و مردی کھ بر تمامی تعھدات خود در قبال یکدیگر ک�ھ اساس�ی ت�رین آن ص�داقت و س�تند م�یو تعھد بھ ازدواج است عمل نمی کنن�د و ھ�ر ی�ک در بی�رون از خان�ھ ب�دنبال ھوس�بازیھای خ�ود ھت اس�� ��ت معل��ول ھمس��ری ت و مادری ت و زن وتوانن��د پ��در و م��ادری ص��الح ب��رای فرزن��دان خ��ود باش��ند . پ��دریھ ی�ن فض�ا ن�مردی کھ ھمسر یکدیگر نیستند پس پدر و م�ادر فرزن�دان خ�ود نی�ز نم�ی باش�ند و فرزن�دان در ا

س�توار انم�ایش ب�ر دروغ ومحبتی از مادر دریافت می کنند نھ عقل و اراده ای از پ�در . زناش�ویی ک�ھ تمام�ا ت و مادریتی دروغین و نمایشی را نیز حاصل می کند و فرزندان حاصل از این ن ھم�ان مایش نی�زباشد پدری

. واجھ ایممکودکان افسرده و عصبی و فراری از خانھ ھستند کھ امروزه ما در جامعھ خود بسیار با آن ھ تا چھ کان دھند را بھانھ می کنند تا بدینگونھ بھ دیگران نش زن و مردی کھ برای گریز از طالق ، فرزندان

رگ�ی دروغ بز حد بھ فرزند خود عشق می ورزند و تا چھ حد ایثارگرند ، خود می دانند کھ در ح�ال گف�تن چ�ھ ھستند .

ھرھاقعواھا و و اما دلیل دوم آبروست و اینکھ طالق آبروی فرد را می برد اما سوال این است کھ چگونھ دجات ب�ھ و بدگویی ھای مکرری ک�ھ زن از ش�وھر و م�رد از زن خ�ود م�ی کن�د و رس�وائیھایی ک�ھ از ای�ن تش�ن

آبرو را زناشویی بیرون از خانھ درز می کند آبرو نمی برد اما اعالن صادقانھ عدم توانایی ادامھ یک زندگیم�ایش ی�ک چق�در ھ�م ک�ھ در نمی برد ؟ بھرحال ھر زن و مردی کھ دیگر ھیچ میلی ب�ھ زناش�ویی ندارن�د ھ�ر

�ت وزناشویی موفق باشند باز ھم علیرغم میلشان رفتارھ�ا و کردارھ�ای خوا ط�ھ اقع�ی رابھن�د داش�ت ک�ھ ماھیم ک�ھ آب�رو م بپ�ذیریشان را با یکدیگر رسوا می کند رسوایی کھ تماما بر باد دھنده آبروست. بن�ابراین ناچ�اری

و م�رد س�ت ک�ھ زن. آبرو اگر ھم مھم باشد تنھا بھ این س�بب ا بھ این معنا دلیلی برای گریز از طالق نیستب�ا خ�ود را تنھا تحت نام این زناشویی دروغین است کھ می توانند آب�روی ھوس�بازیھا و رواب�ط نامش�روع

دیگران حفظ کنند : آبروی بی آبرویی خود را ، آبروی فساد ھا و زناھای خود را . کن�یم ک�ھ ھر را از طالق ف�راری م�ی دھ�د پ�س بیایی�د از وج�دان خ�ود س�والاین است ان آبرویی کھ زن و شو

طالق بھتر است یا زنا ؟

زنانیکه مردانگی را احیا ء کردند

م�ھ یم ، خر ھمۀ زنان مؤمن و خردمند تاریخ موجب احیای مردانگی بوده اند و این عجب است : ھاجر ، م�رش�ا و ل�ھ ب�و پاارک ، رزا لوکزامبورک ، رابعھ عدوی�ھ ، جمی، خدیجھ ، فاطمھ ، زینب ، نرجس خاتون ، ژاند

غیره . ود ش�مرد می آنگاه کھ مردانگی منقرض می شود و آن اندکی مردان واقعی ھم از میان می روند بناگاه زنیند و نھ م�ی ش�وتا نامردی مردان را بھ آنان خاطر نشان سازد و لذا ھمھ مردان نامرد دوران بھ خونشان تش�

ین�ب، ش�ام ، ز ھمھ زنان نازن . زیرا زن واقعی بھ مثابھ وجدان مرد است . می دان�یم ک�ھ در محف�ل ھمچنینا ب�ھ رل�ذا او یزید را بھ گریھ انداخت . ھمانطور کھ مادرش فاطمھ ھم اصحاب س�قیفھ را ب�ھ گری�ھ ان�داخت و

ھ گری�ھ ب�ش�دن مس�یح ، قتل رسانیدند . و می دانیم کھ مریم مجدلی�ھ ھم�ھ حواری�ون م�رد را پ�س از مص�لوبوزه نش . ام�رانداخت و بیدار کرد و ژاندارک ھم کشیشھای فرانسھ را ب�ھ گری�ھ ان�داخت ک�ھ در آت�ش ان�داخت

نیز بشریت در عطش ظھور زنانی است کھ مردانگی را نجات دھند و مردان را .

Page 31: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

31

راز فرزندان مفلوج در خانواده ها

دی اس�ت . ذھنی و بیم�اران م�ادرزا ش نوزادان عقب مانده جسمی وعصر جدیدافزای ھايگییکی دیگر از ویژھ ک�ھ ز این جنب�توجھ بھ رشد حیرت آور بھداشت ، از دیگر تناقضات این تمدن علمی می باشد . ا این امر با

اصل واقعھ است فعال می گذریم و بھ جنبھ خانوادگی این معضلھ نظری می اندازیم .ی�ن اھ نت�ایج ب�اف�راد خ�انواده چ�ھ آث�اری برج�ای م�ی نھ�د . در اینج�ا اساس�ا وجود این نوع بچھ ھا در نف�وس

معضلھ نگاه می کنیم نھ بھ علل آن .ا م�ی ا از دنی�ی�بنده بعنوان یک درمانگر امراض مادرزادی شاھد بوده ام کھ آنگاه کھ یک چنین بچھ معلولی

ی یابن��د وخان��ھ و نی��ز ک��ل فامی��ل در م��رود ی��ا بط��رزی معج��زه آس��ا درم��ان م��ی ش��ود ب��ھ ناگ��اه ھم��ھ اف��راد آن وده بھ فامیل اعتراف می کنند کھ آن فرزند مفلوج چھ نعمت و برکت و لطف و آرامشی در کل آن خانھ و بلک

کھ از دست رفتھ است . این یعنی چھ ؟�ش درک و تص�دیق ش�ود این ھم�ان معن�ای نعم�ت و ب�ال در فرھن�گ دین�ی و قرآن�ی اس�ت ک�ھ اگ�ر کم�ابیش حق

بخش�د ک�ھ تقرب انسانھا بھ خداوند ش�ده و ب�ھ آنھ�ا ق�درت و قناع�ت و ص�بر و لط�افتی حی�رت آور م�یموجب فقط با از دست رفتن آن کامال آشکار تصدیق می گردد .

ور س�المت بھ لحاظ روانشناسی و معرفتی افراد چنین خان�ھ ای ب�ا مش�اھده مس�تمر چن�ین انس�ان مفل�وکی ق�دکت�ھ ننی�ز ای�ن بھ یاد می آورند کھ این ی�اد ھمان�ا ی�اد خ�دا و ش�کر اوس�ت . وحیات و ھستی خود را بالوقفھ

ھ ن ص�فات ب�عجیب را ھم شاھدند کھ این عضو مفلوج از آنھا سعادتمندتر و راضی تر و آرامت�ر اس�ت ک�ھ ای�ھ خ�دا ب�آنھ�ا ھ�م منتق�ل م�ی ش�ود . اص�وال ی�ک انس�ان م�ریض در ذات خ�ود ب�ھ رض�ای الھ�ی مبتالس�ت و ل�ذا

ج�ب تق�ربر است و اطرافیانش را نیز جب�را ب�ھ خ�دا نزدی�ک م�ی س�ازد . زی�را ھم�انطور ک�ھ م�رگ مونزدیکت .انسان بھ خداست بیماریھای شدید و طویل المدت ھم بھمان نسبت موجب تقرب بھ حق می شوند

ق ح�ی�ن دکی ااصوال نعمات الھی کھ موجب ھدایت ھستند صور منفی الطاف خدا بھ بشر می باشند کھ عده ان�ر پایان دنی�ا مفلوج د را در می یابند و بواسطھ آن رشد می کنند کھ اینان مؤمنانند . انسانھای شدیدا بیمار و

ن ک�ھ ای�نو برآستانھ آخرت قرار دارند و ل�ذا دربھ�ای آخ�رت ب�رای اطرافی�ان خ�ود محس�وب م�ی ش�وند و آن�اس�ت م�ی ف�ظ و حراحکھ این بیماران را در خان�ھ دربھا را لعنت کنند بھ عذابھای بزرگی مبتال می شوند . آنان

کنند و بھ آسایشگاھھا نمی فرستند حضور رحمت الھی را در خانھ ھای خود حفظ می کنند . انسانھای شدیدا بیمار و العالج دربھای ھدایت خدا برای مردمانند .

والیت زناشوئی و تمکین جنسی

ت«گفتیم کھ والیت بھ معنای حض�ور »والی�ت«است کھ ای�ن دو معن�ا در آن واح�د در واژه » فرمانروائی محب د اس�ت ک�ھدارد . و نیز گفتھ ایم کھ والیت م�رد ب�ر زن اس�ت ک�ھ ام�ری دنی�وی اس�ت و والی�ت زن ھ�م در م�ر

ن�دارد ارد و یاامری نامرئی و باطنی است . و این دو امری واحد و متقابل است کھ بھ یک میزان یا وجود د . و این اساس سعادت زناشوئی و استحکام خانواده است . در درجات متفاوت

ھ ک�نس�ی اس�ت و اما مجرای عملی القا و پذیرش متقابل این والیت بدون تردید ھم�ان ھمخ�وابگی و رابط�ھ ج ممکن می شود و راز بقای بشر بر روی زمین است . بر اساس آن امر ازدواج الزم و

تقاب�ل زن وش�وھر دارای تمک�ین و تمای�ل و عطوف�ت و گذش�ت مدر یک ک�الم بمیزان�ی ک�ھ رابط�ھ جنس�ی ب�ین لب�ی م�ی است و برخورداری متقابل ممکن می شود والیت زناش�وئی ھ�م در ای�ن رابط�ھ رخ میدھ�د و ام�ری ق گردد ھمانطور کھ صدق و صمیمیت ھم از محصوالت این رابطھ و ارزشھای زندگی مشترک است .

ای�ن ام�ر ابل زندگی زناش�وئی معل�ول س�المت رابط�ھ جنس�ی اس�ت ک�ھکل صداقت و عزت و لذت و ھمدلی متقی ی بس�وی ب�نیز معلول و اجر رابطھ ای مؤمنانھ و باتقوا در کل زندگیس�ت . در غی�ر اینص�ورت رابط�ھ جنس�

ش�ھائی ک�ھمیلی و افسردگی و عذاب میرود و این سرآغاز نابودی والیت زناشوئی اس�ت و ن�ابودی ھم�ھ ارز ضور داشتھ باشد . باید در خانواده ح

بنابراین مسائل جنسی بخودی خود ھیچ راه حل فنی یا روانشناختی و پزشکی ندارد .

Page 32: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

32

فلسفه والیت زناشوئی

�ت و آگ�اھی او ب�ھ خویش�تن اس�ت . عاش�ق در و اق�ع این واضح است کھ عشق مرد ب�ھ زن ھم�ان عش�ق ذھنیزن نیس�ت می کند .مرد عاشق امیال و ارادهمرید دل خویش است کھ دلش امر بھ وصال با زن محبوبش را

ت او از اراده زن ھم بھ نیت وصال و نزدیکی فزاینده با زن است در دن ب�ھ جھت رسی بلکھ ھمان میزان تبعیت وجود زن . واین یک امری ذاتی در مرد اس�ت ک�ھ بس�یار اساس�ی ت�ر از و فرھنگھ�ا والیت مطلقھ بر تمامی

�ت و خ�دمت ممک�ن م�ی ش�ود و بمیزان�ی قوانین بشری می باشد . واین و ھ چن�ین ک�الی�ت البت�ھ ب�ھ ق�درت محبود و ب�ھ ش�والیتی رخ می نماید این رابطھ ای مستحکم و پایدار است و موجب صدق و صمیمیت متقابل می

دوستی می انجامد .ع�ی بیطاین وضعیت رابطھ یک مرد طبیعی نسبت بھ زن محبوبش می باشد و ای�ن والی�ت پ�ذیری در ی�ک زن

د اال نیس�تن رانیز بھمان ش�دت وج�ود دارد و دم�وکرات ت�رین زن�ان و م�ردان نی�ز از ای�ن نی�از متقاب�ل ذات�ی مب�ژگیھ�ای اینکھ بسوی بیماریھای عصبی و روانی و جنسی می روند کھ گرایش بھ ھمجنس گرائ�ی یک�ی از وی

ی�ز نش�انھنرایش ب�ھ مخ�درات زنان و مردان است کھ بھر دلیل از این والی�ت س�ر ب�از م�ی زنن�د و ھمچن�ین گ�ت نب�رد دیگری از این انک�ار م�ی باش�د ک�ھ ای�ن ھ�ر دو نش�انھ در عص�ر جدی�د غوغ�ا م�ی کن�د ک�ھ از محص�وال

ی��ز ب��روز ندموکراتی�ک ب��ا ای��ن نی��از ذات��ی اس��ت . ھمچن��ین ب�روز تبھک��اری در م��ردان و افس��ردگی در زن��ان و این نبرد ناحق است .ھرزگیھا و فساد جنسی و روسپی گری از جملھ عالئم دیگر

ت رادی نیس�ااین والیت یک نیاز بغایت عمیق و ناخودآگاه قلبی و روانی در بش�ر اس�ت و ی�ک نی�از ذھن�ی و کھ قابل اصالح و تغییر و انکار باشد .

و ای��ن والی��ت ب��ھ لح��اظی تقس��یم مس��ئولیتھای وج��ودی در زن��دگی مش��ترک زناش��وئی اس��ت ک��ھ بط��ور طبیع��یا رنیت خود کافیست کھ بواسطھ امیال ناحق ذھنی خود مانع آن نشویم و بلکھ عقالغریزی انجام می شود و

ق�ی ن�ی و اخالنیز بخدمت آن بگیریم . این تقسیم کار وجودی و روانی براساس تقسیم ک�اری ک�ھ در احک�ام دیازد س�حضور دارد ب�ھ آس�انی ممک�ن م�ی ش�ود . آنچ�ھ ک�ھ ای�ن والی�ت را ش�اق◌ه و ی�ا مح�ال و مخ�دوش م�ی

ءاستفاده از این حقوق و گریز از این مسئولیت متقابل است .سوت مرد بھ زن ، متقا خ یابد و بال پاسبھ لحاظی حتی بدون دانستن احکام دینی و شرعی بطور دقیق ، اگر محب

ی آی�د . م�مل پدید این خدمات یکطرفھ نماند و نیازھا تبدیل بھ ناز نشوند این والیت بطور طبیعی در جریان عک نیست و اگ�ر ھ�م باش�د متقاب�ل اس�ت : والی�ت بیرون�ی و دنی�وی م�رد ب�رای ی�ت زن و وال ن مسئلھ مطلقا تمل

ان ی زن فرم�باطنی و نامرئی زن در مرد . زن بھ دل مرد فرمان می راند و مرد ھم بھ تن و حواس و اعضا . یین گشتھ استمی دھد . این ھمان است کھ مولد امری واحد است کھ در احکام و حقوق الھی تب

�ت اس�ت ایم�ان و خ�واھش ھ�ای ن�ا حق داش�تھاگر زن و مرد بخواھند بھ ق�وه ای�ن والی�ت الھ�ی ک�ھ ھم�ان محبت را کھ بزرگترین لطف خدا بھ بشر است از دست می دھند . باشند نھایتا این محب

ف اب�ل خ�الدھ�ای متقرابطھ زناشوئی مثل ھر رابطھ دیگری نیست ک�ھ بت�وان آن�را ب�ر اس�اس ق�وانین و قراردام�درن و حقوق والیت پدید آورد و استمرار بخشید . نتیجھ چن�ین وض�عی ھم�ان اس�ت ک�ھ ام�روزه در جوام�ع

د . ای�ن ود م�ی کن�دموکرات شاھدیم . حقوق برابریھای اجتماعی مطلقا در این رابطھ عمل نمی کند و آنرا ن�اب و قانونی می باشد .رابطھ بسیار برتر و اساسی تر از برابریھای فرمالیستی

ی�ک دموکرات برای رابطھ زناشوئی ھیچ قانونی مضحکتر و مھلکتر از برابریھا نیست . ھمانطور ک�ھ ق�وانینمنج�ر عرص�ھ ای را نمی توان وارد رابطھ والدین با فرزندان نمود . ھمانطور کھ ورود این قوانین در چن�ین

است . بھ سقط جنین شد و انقراض نسل بشر را پیش روی نھادهت�ابش م�ی عش�ق ، حق�وق و آداب�ی دگ�ر و برت�ر دارد ک�ھ براب�ری آن�را نم�ی شناس�د ھم�انطور ک�ھ خداون�د در ک

و بلک�ھ ی گ�ردد .فرماید کھ اگر قرار باشد کھ برای لحظھ ای عدالت را بر بشر حاکم کنم کل بشریت ن�ابود م� ھمواره رحمت خدا بر عدلش سبقت می گیرد .

��ت و والی��ت زناش��وئی را درک کنن��د . امغزھ��ای دم��وکرات و آزاد ی ی��ن مغزھ��ایخ��واه حقیرت��ر از آنن��د ک��ھ محبا رای�ن ح�ق بیمار و کوچولو حتی در روابط ھمجنس گرائی مبادرت بھ القای والی�ت زناش�وئی م�ی کنن�د ول�ی

یعنی ب�ین .در رابطھ باجنس مخالف قائل نیستند . و این خود سند رسوائی جنون و دروغ این جماعت است دو جنس متفاوت حقوق متفاوت قائل نیستند ولی بین دو جنس ھمسان بھ این تفاوت قائلند .

مح��ای اوالی��ت زناش��وئی فرم��ان عش��ق اس��ت ن��ھ فرم��ان زور . دموکراتھ��ا فرم��ان زور را ب��ھ ق��وه تس��لیحات جمعی، حق می دانند ولی فرمان عشق را ستم می دانند .

Page 33: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

33

نطق ؟آیا باید با عشق ازدواج کرد یا با م

بت�ھ منظ�ور . کھ ال آنان کھ با عشق ازدواج کرده اند پشیمانند ھمانطور آنان ھم کھ با منطق ازدواج کرده اندبرت�رین باشد . عشق» حسابی « از منطق ھمان پول است . چون امروزه حرف منطقی حرفی را گویند کھ

منطق است منطق دل ! نط�ق ( من ک�ھ ب�ا انش�ان را از ازدواج عاش�قانھ من�ع میکنن�د و آن�اوالدینی کھ با عشق ازدواج کرده اند فرزند

دان ره زبال��ھپ��ول ) ازدواج ک��رده ان��د نی��ز فرزن��دان خ��ود را از ازدواج منطق��ی من��ع میکنن��د . بچ��ھ ھ��ای بیچ��ا ناکامیھای والدین ھستند .

ن�ین چول ) . قی ( پ�و اما وضعی فجیع تر از این ان است کھ می خواھند ازدواج ھم عاشقانھ باشد و ھم منطم بش�ود فکر بھ اص�طالح معت�دلی ن�اممکن اس�ت زی�را آدم پول�دار بس�یار بعی�د اس�ت ک�ھ عاش�ق ش�ود و اگ�ر ھ�م�ی ش�ود عشقش را پول می خورد مگر اینکھ پول را بھ پای عشق قربانی کند . عشق و پول یک جا جم�ع ن

و باط�ل و براستی انتخاب بین ح�ق. برای ھر جوانی این یک مسئلھ سرنوشت ساز در سرآغاز زندگی است ا س�ت . زی�راست . و ب�دترین انتخابھ�ا ھم�ان روش متوس�ط و مخل�وط و التق�اطی اس�ت زی�را اص�ال انتخ�ابی نیما ک�ھ مس�تقیھرگز نمی توان بین حق و باطل ، مخلوطی بدست آورد زیرا شرک ذاتا باطل و مح�ال اس�ت . آن

ب�ھ و امک�ان تو بھ غایت و نادرست بودن انتخابش می رسد و ل�ذاو علنا پول را انتخاب میکند خیلی سریعتر یا تغییر انتخاب دارد .

زدواج د تنھ�ا ااین را نیز بگوییم کھ ازدواج عاشقانھ ای کھ بر حقوق اخالقی باشد و حدود الھی رعای�ت ش�و دارد . ابسعادتمند میباشد و الغیر. تھمت بھ عشق ، تھمت بھ بزرگترین لطف خدا بھ انسان است و عذ

محک زناشویی

ھ ی�ن ام�ر ب�می دانیم کھ بدون وجود غریزه و نیاز جنسی ، ازدواج و تشکیل خانواده ممکن نم�ی ش�ود پ�س اواره جنسی ھم� مثابھ ذات یگانھ ھستۀ مدنیت یعنی خانواده است . تجربۀ بشر نیز نشان داده است کھ رابطۀ

ط�رفین ط�ھ اس�ت . اگ�ر رابط�ۀ جنس�ی رض�ایت بخش�ی ب�رایعلت العلل ھمۀ موافقت ھا و مخالفتھای ای�ن رابن ی اگ�ر ای�وجود داشتھ باشد ھمۀ اختالفات و مشکالت قابل ح�ل اس�ت و تف�اھم بط�ور ذات�ی رخ م�ی نمای�د ول�

ق�ادر ب�ھ رابطھ مختل و معذب باشد ھر امری بھانھ ای مرموز برای تشنج است و ھ�یچ عل�م و ف�ن و منطق�ین ود و ب�دوینکھ اصل رابطھ ع�الج ش�ود . و ام�ا ع�الج رابط�ھ جنس�ی بخ�ودی خ�پدید آوردن تفاھم نیست اال ا

ت�ر م�ی حل و فصل کلی رابطھ بھ لحاظ اعتق�ادی و ع�اطفی و اجتم�اعی ممک�ن نیس�ت و بلک�ھ وض�ع را بغرنجی ت�رین کمک�سازد ھمانطور کھ ھیچ دارو و فوت و فن مشاوره ای و روانشناختی ت�ا ب�ھ ام�روز نتوانس�تھ کم

م�ایش نی زناشویی بنماید . رابطھ جنسی نمادی محسوس و جس�مانی از رابط�ۀ قلب�ی اس�ت و بھ مشکل جنسم�ای ھ تم�ام ناجتناب ناپذیر ب�اطن پنھ�ان ای�ن رابط�ھ اس�ت یعن�ی رابط�ۀ پ�ایین تن�ھ زناش�ویی بط�ور جب�ری آیین�

گ�رش ح�اظ نھ لرابطۀ باالتنھ ای آنھا است کھ بھ دو جنبھ عقلی و قلبی تقسیم می شود . زن و شوھری کھ بد م�ی توانن�نبھ زن�دگی و ارزی�ابی امی�ال و اعم�ال بش�ری و اص�ول اعتق�ادی ب�ا ھ�م در اخ�تالف و ج�دال باش�ند ر م�ی ش�وداحساس ھمسویی داشتھ باشند و لذا این ناھمسویی عاطفی خواه و ناخواه در رابطۀ جنسی آشکا

. س�ت ک�ھ ص�لحت اس�تمرار زناش�ویی اھر چند ک�ھ زن و ش�وھر ب�ھ عق�ل و تجرب�ھ و نی�از درم�ی یابن�د ک�ھ ب�ھ م

اس�ت ک�ھ رابطۀ جنسی را مستحکم سازند ولی بطرزی عجیب این رابطھ مختل و معذب است و ای�ن ب�دان معنالھ�ی رابطۀ جنسی بکلی از ارادۀ شخصی و مصلحتی طرفین خارج است و گویی ک�ھ ی�ک ام�ر مت�افیزیکی و

عن�ایی ت و ب�ا مواقعھ ای متافیزیکی تلقی شده اس است . ھمانطور کھ اصوال امر ازدواج و طالق ھم ھموارها س�تند و ت�بھ نام سرنوشت گره خورده است . و این است کھ اکثریت طالقھ�ا معل�ول ن�ابودی رابط�ھ جنس�ی ھ

این رابطھ وجود دارد طالق امری بسیار شاقھ است . مش�رک ازدواج کن�د . ای�ن در قرآن کریم می خوانیم کھ بایستی مؤمن ب�ا م�ؤمن و ک�افر ب�ا ک�افر و مش�رک ب�ا

امر دال بر حقیقتی است کھ اساس رابطھ روانی و قلبی زناش�ویی م�ی باش�د . م�ی دان�یم ک�ھ ایم�ان و کف�ر دو وضعیت کامال قلبی و متافیزیکی است ھمانطور کھ رابطۀ جنسی ھ�م چن�ین اس�ت . رابط�ۀ جنس�ی ھرگ�ز نم�ی

از روی اکراه ممکن ش�ود ت�ا رابط�ھ ای عزی�ز تواند بر اساس مصلحت و وظیفھ و بھ صرف نیاز شھوانی وو لذیذ باشد و عطش و بی قراری قلبی را تسکین دھد و زن و شوھر را در زیر یک سقف قرار بخشد . این گمان کھ با باال رفتن سن رابطۀ جنسی ھم کاھش می یاب�د و ی�ا از ب�ین م�ی رود گم�انی بغای�ت نادرس�ت اس�ت

Page 34: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

34

دگی زناش�ویی مش�کالت و مس�ئولیتھا ھ�م بیش�تر م�ی ش�ود ای�ن رابط�ھ نیازمن�د اتفاقا بدلیل اینکھ ب�ا ادام�ۀ زن�عمق بیشتری است . سخن بر سر تعدد و آتش�ین ب�ودن رابط�ھ جنس�ی نیس�ت بلک�ھ عم�ق و ص�میمیت رابط�ھ اس��ت ک��ھ در مس��یر عم��ر بایس��تی رش��د یاب��د ھم��انطور ک��ھ آدم��ی در دوران کم��ال و کھول��ت محت��اج تعم��ق و

بطۀ جنسی نیز نیازمند این رشد می باشد . معنویت بیشتری است رای ھ�ر رابطۀ جنسی تجلی فیزیکی قلب�ی ت�رین رابط�ھ ب�ین زن و ش�وھر اس�ت ھ�ر چن�د ک�ھ دریاف�ت جنس�ی ب�راواب��ط ی��ک از ط��رفین متف��اوت اس��ت و ای��ن دو رابط��ھ ب��ھ لح��اظ ظ��اھری ھمس��ان نیس��ت . ب��ھ ھم��ین دلی��ل در ر

ش�ویی ھ�م نسی رابطھ ممکن نم�ی ش�ود و ل�ذا در رابط�ۀ زناع بدون استفاده از مخدرات و محرکات جرونامشاس�ت و وت�اه م�دتکاگر رابطھ قلبی نباشد یا کار بھ استفاده از انواع داروھا می کشد ک�ھ عالج�ی ناکارآم�د و

رفین م�ی در غیر این صورت موجب انواع بیماریھای عصبی و روانی و یا انحراف�ات جنس�ی و اخالق�ی در ط�ا زن و و م��ردان بزھک��ار و ی��ا معت��اد یک��ی از ص��ورتھای چن��ین وض��عیتی ھس��تند و ی�� ش��ود . زنھ��ا ی افس��رده

شوھرھایی کھ فقط تئاتر زناشویی ایفا می کنند . ھم یکی برخورداری با عزت و لذت در رابطۀ جنسی یکی از اجرھای الھی است ھمانطور کھ در بھشت دین

س�ت و ااس�ت پ�س ای�ن رابط�ھ دارای حق�ی اب�دی از وعده ھای خدا بھ مؤمنانش چنین رابطۀ پاک و بی غش ود ش�محدود بھ گذر جوانی نیست . یک برخورداری سالم جنسی کھ موج�ب احی�ای دل و ش�عف روح�انی م�ی

ای اش��د اج��ر ی��ک زن��دگی مؤمنان��ھ و اخالق��ی اس��ت . ب��ھ ھم��ین دلی��ل انس��انھای الم��ذھب در رابط��ھ جنس��ی دارز ده ب�ا یک�ی ابخ�دا س�وگند ک�ھ ش�بی نب�و« زندگیش می فرماید عذابھا ھستند . پیامبر اسالم در آخرین خطبۀ

ی�ک حقیق�ت ن ھ�م بعن�وان آخ�رین پی�ام ب�ھ ام�تش دال ب�راین کالم رسول خدا آ» نکرده باشم ھمسرانم جماع م رابط�ۀبزرگ در امر سالمت و ھدایت بشر است کھ خ�ط بط�الن ب�ر رھبانی�ت میکش�د. در واق�ع پی�امبر اس�ال

ن خدا پیامبرا میزند و ھموست کھ ازدواج را نیمی از دین و سنت خود خوانده است و جنسی را با دین پیوندو مخلصان را ھمچ�ون خ�روس س�فید ص�احب اش�د ق�درت جنس�ی نامی�ده اس�ت . پ�س ق�درت جنس�ی ھمس�و ب�ا

ت جنس�ی قدرت ایمان است و نھ برخالف آن . ھمانطور کھ دین و ایمان موجب حیات روحانی م�ی ش�ود ق�درنس��ی در انھ ھ��ای حی��ات اس��ت ھم��انطور ک��ھ ش��اھدیم ک��ھ زن��ان افس��رده و م��ردان دارای ن��اتوانی جنی��ز از نش��

واقعیت زندگی نیز از قلمرو دین و اخالق خارجند . گن�اه د از ثق�لدر کالم آخر باید گفت ھر کھ در رابطۀ جنسی منفعل و ناکام و معذب اس�ت و برخ�ورداری ن�دار

انواده م�یخ�است بنابراین عالج این عذاب عظیم کھ منجر بھ ن�ابودی است کھ دل را بھ سمت مرگ کشانیده دگی ب��ر ش�ود و تم��دن را نی��ز ب�ھ ھالک��ت م��ی کش�اند چی��زی ج��ز توب�ھ از گناھ��ان و اص��الح راه و روش�ھای زن�� اساس اخالق و معنویت نیست . این حقیقتی جھانی است کھ سرنخ ھر مشکلی در زیر لحاف است .

ازدواجمفاسد اخالقی بعد از

ت و شرافت و ص�داقت خ�ود را حف�ظ م�ی کنن�د ول�ی پ�س اج از ازدو اکثر جوانان تا قبل از ازدواج براستی عف زدواجھ�ایبناگاه ب�ھ ان�واع ھرزگ�ی و مفاس�د اخالق�ی دچ�ار م�ی ش�وند . براس�تی ای�ن چ�ھ رازی اس�ت . چ�را ا

ای پدیده ھ� د ؟ این نیز یکی ازمدرن بجای پیشگیری از مفاسد اخالقی خود موجب فساد و تبھکاری می شون واژگون آخرالزمان است .

ه ای از ش�ده اس�ت . بخ�ش عم�د ،مشاھده ھمین پدیده اجتماعی خ�ود از عل�ل گری�ز بس�یاری از ازدواج ک�ردن زمینھ ھای اعتیاد نیز ازدواجھای مدرن می باشد .

برخی از علل چنین پدیده ای را تیتر وار بر می شمریم : ترک را وسیلھ ای برای اھداف فردی قرار دادن .زندگی مش . ازدواج بعنوان یک جبر و نھ نیاز آگاھانھ و اختیاری . تالش برای برابر سازی تصنعی حقوق زناشوئی . فقدان والیت مردانھ بھ سبب بی ایمانی و لذا مسئولیت ناپذیری ت شوھر در امور دنیوی .تکبر زنانھ در انکار پذیرش والی . ت متقابل عدم رعایت حقوق اخالقی و موازین شرعی و عف .افراط در ناز زن و ناز کشی مرد .دعوی بیھوده و ناحق عشق مرد بھ زن و تالش برای اثبات آن . حضور رسانھ ھای شھوانی در محیط خانواده زن .نگاه اقتصادی مرد بھ . بی غیرتی مرد نسبت بھ زن تحت عنوان عشق و آزادی و برابری

Page 35: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

35

.عدم معرفت درباره حق ازدواج درباره ھر یک از موارد فوق تاکنون مقاالتی ارائھ شده است .

اراده و اختیار زنانه

قل رف�اهحت�ی ب�ھ ح�دا تجربھ بشری در سراسر جھان نشان میدھد کھ ھیچ زنی بخودی خود با اختیار خ�ودش و امنیت دنیوی ھم نرسیده است تا چھ رسد بھ انسانیت و کمال معنوی .

اس�ت ک�ھ ارادۀ زن یک انرژی کور و خود محور است کھ ھیچ راھی بس�وئی ن�دارد و فق�ط در رابط�ھ ب�ا م�ردن لی�ل زن�اد بحرکت در می آید کھ یا بسوی ضاللت و جھنم می رود و یا بسوی عصمت و معنویت . بھ ھمینرت کت و فق�ابھ اصطالح آزادیخواه و مستقل و فمینیست عواقبی جز افسردگی و اعتیاد و روسپی گری و فال

د ق�ط ب�ا خ�وندارند . زن بخودی خود با ھمھ امکانات ای�ده آل�ش ھ�م ج�ز ب�ازیگری ھن�ر دیگ�ری نم�ی دان�د و فس�ت اده م�رد ارا جلب م�ی کن�د . زن، اربازی می کند و ھر مرد ھرزه ای ھم کھ بیشتر با وی بازی کند وی

س ھم�ان نف� پرس�تی کھ مرد بایستی آنرا در اختیار گرفتھ و ب�ر آن فرم�ان ران�د ن�ھ اینک�ھ مری�دش ش�ود . زن پرستی مرد است و بی ارادگی او .

ری��ت زن بخ�ودی خ��ود ب�دون والی��ت م��ردی خردمن�د ی��ک ب�ازیگر و بازیچ��ھ اس��ت و ل�ذا ھم��ین ام�ر اس��اس مادیوان�ھ و ر ھمین مادریت ھم تحت والی�ت م�ردی م�ؤمن و عاق�ل نباش�د ھ�م او و ھ�م فرزن�دش را داوست کھ اگ

اگ�ر س�ت و ل�ذاتباه می کند . زن بخودی خود دارای ھیچ اراده و اختیاری نیس�ت بلک�ھ او مظھ�ر ارادۀ م�رد ا .ی یابد مر تحت امر مردی در آید تازه دارای صاحب اراده خود می شود یعنی صاحب خود می شود و اختیا

برای زن ایده ای مخربتر و جنون آمیزتر از آزادی اراده و اختیار نیست .

ذلیل –ذلیل و زنان مرد -مردان زن

رد معروف بھ یکی از بزرگترین عذاب کفر مرد ھمانا افتادن بھ اسارت و بندگی زن است کھ در فرھنگ ما مر رفتار قلدر منشانھ ای نسبت بھ زن خود ب�روز م�ی دھن�د ب ظاھذلیالن بر حس –لیل است . این زن ذ –زن

�ت ی�ز اس�ت و ن و چھ بسا زبانی ھتاک و دست بزن ھم دارند ک�ھ ب�ھ ن�وعی انتق�امجوئی از ای�ن اس�ارت و ذلده و ر خف�ا ب�ردپنھان داشتن این واقعیت از چشم دیگران . این مردان بظاھر زن را نف�ی و لع�ن م�ی کنن�د و

ذلیل��ی م��رد در فرھنگھ��ای س��نتی اس��ت و ام��ا در جوام��ع و –س��تند . ای��ن س��یمای زن مری��د ھوس��ھای او ھت مرد بروزی معکوس دارد یعنی بظاھر مری�د و چ�اپلوس زن خ�ود ھس�تند و د ر پنھ�ان فرھنگ مدرن این ذل

وی را شکنجھ می کنند . متقاب�ل اس�ت . زن�انی لیلی در واقع ابتالی مشترک زن و مرد بھ بولھوس�ی و عیاش�ی و کف�ر و فس�ق ذ –زن

ا بس�تھ ذلیل می باش�ند و ھم�ان واک�نش دوگان�ھ ر –کھ در زندگی با این نوع مردان قرار دارند نیز زنان مرد ن�د و م م�ی گیربھ شرایط اجتماعی بروز می دھند یعنی یا بظاھر مطیع و چاپلوس مرد ھس�تند و در خف�ا انتق�ا

ذلیل�ی بی�ان – ذلیل�ی و م�رد -ی�ل زن�دگی م�ی کن�د . زن ک زن م�رد ذلی� ذلیل�ی ب�ا –یا ب�العکس . ھ�ر م�رد زن در ھ�ر دیگری از زن ساالری و مرد ساالری است کھ دو روی سکھ کفر ساالری در زناشوئی م�ی باش�د ک�ھ

جامعھ ای یک صورت آن بیرونی است و صورت دیگرش مخفی می باشد .ت متقابل زن و شوھر با یکدیگر است .وضع دیگر ھمان حق ساالری می باشد کھ والیت و محب

زندگی دزدکی زن آزادیخواه

زنی کھ ش�وھر م�ی کن�د ت�ا ش�وھرش او را خوش�بخت س�ازد و ای�ن خوش�بخت س�ازی را ب�رای ش�وھرش ی�ک وظیفھ می داند بی آنکھ برای خودش چنین وظیفھ مقابلی قائل باشد . زنی کھ شوھر را ھمچون ی�ک ک�اال ی�ا

ی نیازھای مادی و اقتصادی و سیاسی ازدواج می کن�د و ش�وھرش را فق�ط بانک می نگرد . زنی کھ فقط براکسی می داند کھ باید نیازھایش را ارضاء کند بی آنکھ خودش را دارای ھیچ وظیفھ قلب�ی نس�بت ب�ھ ش�وھر

Page 36: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

36

بداند ھمچون یک دزد وارد زندگی زناشوئی می ش�ود . ھمچ�ون دزدی ک�ھ ب�ھ ک�اه دان زده اس�ت . او قب�ل از مچون یک دزد جنسی زیستھ و حاال ھمچون یک دزد حرفھ ای شوھر می کند . ازدواجش ھ

طور ک�ھ زنی کھ شوھر را ولی زندگی خود نمی داند نگاه جنسی اش بھ شوھر ھم از روی ھیزی اس�ت ھم�ان س . زی�رااصوال دزدی و ھیزی دو صفت دوقلو در بشرند و ھر انسان دزدی دارای ھیزی ھم ھست و ب�العک

ن دی ناموس است . چنین زنی در رابطھ جنس�ی ب�ا ش�وھر ھ�م از ھیک�ل خ�ودش ھمچ�ون ی�ک ت�ھیزی ھم دزس�ی و لش سوراخ دار و یک طعمھ استفاده می کند و این عین ھیزی و روسپی گری است کھ ی�ک دزدی جن

عاطفی می باشد . او بتدریج مبدل بھ یک دزد در روزمرگی زندگی می شود . �چنین زنی در سراسر زندگیش ج ت او ی�کز چاپیدن شوھر کار و منظ�وری ن�دارد زی�را ازدواج در نظ�ر و نی

جنس�ی اس�ت . او ھم�واره در رابط�ھ ب�ا ش�وھرش ی�ک ت�ابلوی –سیاست اقتصادی و ن�وعی اقتص�اد سیاس�ی تقالل عبوس و متحرک است کھ می گوید : بمن نزدیک مشو ! ام�روزه بس�یاری از زن�ان م�درن بواس�طھ اس�

د و م�ی دانن� کھ دارند ازدواج را برای خود نھ یک وظیفھ دینی و اخالقی و اجتم�اعی معیشی و آزادی جنسیت دی و ھوی�نھ حتی یک معاملھ جنسی . ازدواجشان پس از ولگردیھا و ھالکت نفس فقط بخاطر آتی�ھ اقتص�ا

واج دآنھ�ا ازبرای اجتماعی رخ می دھد کھ طبعا تماما با اکراه و جبر و لذا با مکر و حیلھ و سیاست است . رذیالن�ھ آخرین کار است و لذا ظ�رف ھم�ھ بولھوس�ی ھ�ا و تبھکاریھاس�ت و بن�ابراین در ای�ن آخ�رین تج�ارت

خود می گندند ومبدل بھ یک شیطان واقعی می شوند .

نازحق و ناز ناحق

ش�ده ح�ق ز کتم�اناناز بمعنای رفتار یا گفتاری است ک�ھ نی�از را کتم�ان کن�د . بن�ابراین بس�تھ ب�ھ اینک�ھ آن نی� باشد یا ناحق لذا ناز حاصل از آن ھم ناز برحق و ناحق است .

ق ند ع�ین ح�مسلما نیازھای بولھوسانھ و عیاشانھ و فاسقانھ و زی�اده طلب�ی ھ�ا و ح�رص ھ�ا اگ�ر کتم�ان ش�وز ااس���ت و ای���ن دقیق���ا تقواس���ت و رفت���ار حاص���ل از ای���ن ن���از ھ���م حی���او خویش���تن داری اس���ت و ای���ن ع���ین

گی می باشد .خودگذشت و فس�ق و و اما نیازھای واجب و غریزی بشر در رابطھ با کسانی کھ برآورده شدنشان موجب خود فروش�ی

�ر و اش�د خودپرس�تی احمقان� ھ اس�ت . تبھکاری و دزدی نباشد اگر کتمان ش�ود ع�ین کف�ر اس�ت و مک�ر و تکبت و نیازھ�ای و نش مق�دورم�ادی ک�ھ ب�ر آورده ش�د مثل نیاز جنسی زن و شوھر بھ یکدیگر و یا نیاز بھ محب

ش�د ک�ھ میسر می باشد . کتمان ای�ن نیازھ�ای روزم�ره ک�ھ اس�اس معن�وی زن�دگی اس�ت ع�ین ن�از ن�احق م�ی باش رف مق�ابلط�معلول تکبر و کفر است و فرد ناز کننده م�ی خواھ�د ب�دون آنک�ھ نی�ازش را بی�ان و عی�ان کن�د

ز از ھ از گری��نداش�تھ باش�د . ل��ذا ای�ن ن�از ن�احق برخاس�ت ب�رآورده س�ازد و ل�ذا ھ�یچ تعھ�دی ھ��م ب�ھ ف�رد مقاب�لش�ند ال م�ی باوظیفھ و عھد و وفاست و عملی شیطانی و پلید و ستمگرانھ است کھ ھمھ زنان کافر بھ آن مب�تم�ین اده ک�ھ ھدو زندگی زناشوئی را مبدل بھ جھنم سوء تفاھمھا می کنن�د و خ�ود را در قحط�ی ع�اطفی ق�رار

ردگی و یا موجب روسپی گری پنھان است .قحطی یا موجب افس ی توانن�دم�و اما طرف دیگر ناز زن ھمانا نازکشی مردان است و فقط مردان مؤمن با معرفت و ح�ق پرس�ت

ی��ان بن��از ن��احق زن را نکش��ند و او را دیوان��ھ و روس��پی ص��فت نکنن��د و بلک��ھ وی را مجب��ور ب��ھ ص��دق و ��ر و وظیف��ھ نش��ناس ب��دون ن��از ک��ردن و کش��یص��میمی نیازھ��ایش س��ازند . ب��ی تردی��د زن ک��افر ده ش��دن و متکب

ن�د ی�ا نازش احساس نابودی م�ی کن�د و ای�ن ھم�ان روس�پی ص�فتی اوس�ت ک�ھ ب�االخره او را ی�ا روس�پی م�ی ک دیوانھ .

آیا شوهر شما هم درکتان نمی کند ؟

د نداش�تھ یرون�ی وج�واین حرف آخر ھمھ زنھاست آنگاه کھ دیگ�ر ھ�یچ بھان�ھ ب!» مرا اصال درک نمی کند «ا را ی ک�ھ آنھ�باشد . و آنگاه دربھ در و خانھ بھ خانھ و خیاب�ان ب�ھ خیاب�ان و م�رد ب�ھ م�رد در جس�تجوی کس�

درک کند ! یعنی چھ کند ؟ھھ�ای ع�د از مابچرا این دعوی از سالھا بعد و چھ بسا از نیمھ دوم عم�ر زناش�وئی رخ م�ی نمای�د و ی�ا الاق�ل

؟سل ھای پی در پی ععسل و

Page 37: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

37

فس م�ی کش�میعنی دیگر ناز مرا از برای ھر چیزی نمی کشد حتی از بابت اینکھ من ن» مرا درک نمی کند«ر از ھ�یچ کمت� و زنده ھستم . چرا حیات و ھستی مرا نمی پرس�تد ؟ چ�را ق�در م�را نم�ی دان�د ؟ ای�ن ق�در البت�ھ

نی ھ درک ش�داکاری بشر است ک�پرستش خدایگونھ نمی تواند باشد کھ قوه درک او را ارضاء نماید . فقط ری نیست زیرا کسی علم غیب ندارد .

م�ا فتاری ازراصوال معنای درک کردن در فرھنگ بشر دقیقا ھمان تصدیق کردن است . وقتی کسی گفتار یا یست جود من نرا تصدیق و تمجید نمی کند ادعا می کنیم کھ ما را درک نمی کند یعنی احمق است و در حد و

را فھم نماید .کھ بتواند ماز ن ھم�ان ن�زن ھم توقع تصدیق و تمجید و پرستش تمام عیار ھمھ اعمال خود از جانب شوھر را دارد و ای�

ه ازی و گ�اکشیدن فزاینده است زیرا زن بواسطھ ناز کشیدن شوھرش مستمرا بر نازش کھ تظ�اھر ب�ھ ب�ی نی�ھ��م قص��د ش��ود و ل��ذا ش��وھر بیچ��اره اگ��ر تم��ارض اس��ت م��ی افزای��د یعن��ی مس��تمرا ریاک��ارتر و پیچی��ده ت��ر م��ی

کند و ان تصدیقتصدیق بی چون و چرای او را ھم داشتھ باشد اصال منظورش را در نمی یابد تا او را بھ بیدراک�ی ادر عمل ھم ارضاء نماید . در اینجاست ک�ھ ی�ک رابط�ھ جن�ون آس�ا رخ م�ی دھ�د ک�ھ دیگ�ر ھ�یچ ج�ای

واقعی نیست و این عاقبت ریاست . باقی نمی نھد چون بر ھیچ نیاز و احساس اصوال ھیچ ریاکاری درک نمی شود بخصوص ناز کھ لطیفترین و پیچیده ترین ریاھا می باشد .

»نهضت زنان و مردان واقعی «

ھ در ک�ھس�تند یياس�ت ای�ن زن�ان ھمانھ�ا» زن�ان واقع�ی « امروزه درغرب نھضتی آغاز شده کھ موسوم ب�ھ ش��تند ک��ھ ای��دئولوژی براب��ری ب��ھ تقلی��د از راه و روش م��ردان پرداختن��د و پندا ط��ی چن��د نس��ل تح��ت الش��عاع

ی گ�ری دوبدینگونھ ھمچون مرد بھ آزادی و قدرت می رسند ولی آنچھ کھ در عمل رخ نمود بردگی و روسپ ی خانم�انب�صد چندان و رایگان زن بود و زن مبدل بھ ارزانترین کارگر و ابزار محض سکس مردان شد و

�ت خ�ود بازگش�تگردی رس�ر دھ ان�د و د و استثمارش کامل شد و مادریت خود را نیز باخت . ای�ن زن�ان ب�ھ زنانی ون و ھن�ر آغاز توبھ از برابری ھستند . حقیقت اینست کھ ھمھ تالشھای م�ردوار زن مث�ل تحص�یل عل�م و ف�

ت محبوبی�ت ب� ردان ر ن�زد م�دیش از پ�یش اشتغال بیرون از خانھ و فعالیتھای سیاسی و امثالھم جملگی بھ نید وب م�ی کن�بوده است و این امر را ھر زنی تصدیق می کند . زن ندانست آنچھ ک�ھ او را در دل م�ردش محب�

ن�ھ. زن عصمت و وفا و صمیمیت اوست نھ قدرت نمائی و کس�ب پ�ول و تقلی�د میم�ون وار از ارزش�ھای مردارن ھ��م ن��د ھم��انطور ک��ھ زن واری م��ردان م��دندانس��ت ک��ھ ارزش��ھای مردان��ھ زن ، دل م��ردان را بی��زار م��ی ک

» ع�ی م�ردان واق« ش�اھد پی�داش نھض�ت » زن�ان واقع�ی « موجب نفرت زنان است . لذا بھ موازات نھض�ت اریم کھ . امیدو ھستیم . این بخود آئی تاریخی آنھم در غرب نشانھ امیدی بھ نجات این تمدن از نابودی است

یرند . ھضت را ھم مورد توجھ و تأمل قرار داده و عبرت بگزنان و مردان غرب زدۀ ما الاقل این ن

فرزند کمتر رفاه بیشتر !؟

راس��تی بب�االخره ای��ن ش��عار ش��یطانی تم��دن مالیخولی��ائی غ��رب ب��ر پیش��انی کش��ور اس��المی م��ا ھ��م نشس��ت . و عن�ی چ�ھ ویمعلوم نیست کھ مبارزه ما با تھاجم فرھنگی غرب اصال چھ معمائی اس�ت و اص�وال غ�رب زدگ�ی

مبارزه با استکبار چھ معمائی دیالکتیکی شده است . ف ابل تعریقآنگاه کھ رفاه و سعادت و خوشبختی انسان جز از طریق فرمولھای اقتصادی و معادالت ریاضی

. ند ! بگذریمتحقق یافتھ است : وای بر عدد پرستان کھ قبرستان را از یاد برده ا» تکاثر« نباشد سورۀ تشکیل خانواده بعنوان ھستھ مرک�زی و مھ�د و سرچش�مھ جوش�ان و مس�تمر تم�دن بش�ری ج�ز ب�ر ازدواج و

نیاز جنسی پدید نمی آید و جز بر این رابطھ ادامھ نمی یابد و جز با اختالل و نابودی روح این رابطھ جنس�ی ک�ھ مب�ادا .... ھم نابود نمی شود . و اینک زن و م�رد در ھ�ر رابط�ھ ای بایس�تی نگ�ران تش�کیل نطف�ھ باش�ند

ما در اینجا از جنبۀ شرعی و عقی�دتی و خداشناس�ی س�خن نم�ی گ�وئیم بلک�ھ از ابت�دائی ت�رین نی�از جس�می و در » فرزن�د کمت�ر زن�دگی بھت�ر « غریزی و عاطفی و روانی رابطھ زناش�وئی س�خن م�ی گ�وئیم ک�ھ ب�ا ش�عار

ی�ا در منظ�ر ای�ن نگ�رش ش�یطانی عق�یم معرض نابودی قرار گرفتھ اس�ت ک�ھ تنھ�ا راه ح�ل قطع�ی ای�ن مالیخول –ساختن جنسی است . بواسطھ بیرون کشیدن رحم زن و یا بستن لولھ مرد کھ دو نوع عقیم سازی جس�می

Page 38: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

38

روانی و یائسگی عمدی است . و البتھ عوارض مھلک روانی و جسمانی آن ھرگز بھ اطالع مردم نمی رسد . بچھ کشی باالخره بھ خودکشی انجامید .

ی س�قط جنس� واستی چھ شد کھ روزی از بابت فرزند بیشتر جایزه می دادند و ح�اال ب�رای عق�یم س�ازی آیا برن ازدواج نک�رد ھم�ان» فرزند کمتر رفاه بیشتر « جایزه می دھند . آیا حقوق بشر بر حقوق خدا فائق آمد ؟

و توجیھ زنا می باشد .

زن سرگردان بین عشق و پول

س�تھلک مدی عاشق و پولدار است و در بین این دو امر س�رگردان و بازیچ�ھ و زن ھمواره در جستجوی مرتال م�ی خالق�ی مب�امی گردد و ھرگز قادر نیست کھ بین این دو امر جمع کند و لذا بھ نفاق و چھ بسا بھ فساد

گردد . از آنجا جمع بین عشق و پول مثل جمع بین خدا و خرماست و مشرکانھ ترین تالش ممکن در بشر است . و

ا و غای�ت ری� کھ عمل مشرکانھ ذاتا محکوم بھ ابطال است لذا این نوع زنان دچار سرنوش�تی پ�وچ ش�ده و در مکر حاصل از این اتحاد محال تباه می گردند . این محور شرک زنانھ است .

وزی ن�داحقیقت اینست کھ مرد عاشق ھرگز ثروتمند نمی شود و مرد ثروتمند ھم عاش�ق نم�ی ش�ود . ث�روت س�وی جبرا ب از فسق و شقاوت حاصل می آید و عشق و عاطفھ را نابود می کند . بھ ھمین دلیل چنین زنانی

ولدار ! پفسق و خیانت می روند و بھترین وضع ممکن را داشتن دو مرد می دانند : مردی عاشق و مردی ن�ان تباھی ز و این راز فسق و حال کھ عشق با پول بھ اتحاد نمی رسد پس مجبور بھ خیانت و زنا می شوند

ی�ن این دلی�ل است . مرد پولدار را بھ شوھری می گیرند و با فاسقان خود در خفا مرب�وط م�ی ش�وند . ب�ھ ھم�ر خف�ا دنن�د ول�ی کزنان ھرگز میل ندارند با عاشق خود ازدواج کنند . اینان بھ گمان خود با پ�ول ازدواج م�ی

عش�ق یرد زی�راکھ مرد واقعا عاشق ھرگز این نوع زنان را نم�ی پ�ذبا عشق زندگی می کنند ولی غافل از اینی م�و آخرت ھمواره قرین پاکی و عصمت است . لذا این نوع زنان ھر دو را از دست می دھند و خسرالدنیا

. شوند . از این نوع زنان امروزه بھ وفور می یابیم مخصوصا در کنار خیابان و عشرتکده ھا

نفاق دینی زن

در .ن در ن��زد زن ی��ا راه رس��یدن ب��ھ عص��مت اس��ت و ی��ا اب��زاری در خ��دمت محبوبی��ت و دلب��ری از م��رد دی��، فاس�قانھ جوامعی کھ دین دارای ارزش است بسیاری از زنان پس از نومید شدن بواسطھ ن�از و دلبریھ�ای

رس�تش پرا ب�ھ ی�ق اومتوسل بھ دین می شوند تا بتوانند مردی را بھ دام بولھوسی خود اندازند و از این طری�ن دند زی�را خود بکشانند . و این اشد نفاق و کید عظیم زن است و او را بھ اشد عذاب و رس�وائی م�ی کش�ای�ن دفاده از ھمانا راه فائق آمدن بر ناز و دلبری و بولھوسی و تسلیم والی�ت ش�وھر ش�دن اس�ت . این�ک اس�ت

ی بخواھ�دح�ت عن�وان دی�ن و عص�مت و والی�ت پ�ذیربر علیھ دین بمنزلھ اشد پلیدی و مکر می باشد تا زن ت ر آورد .دمردش را تحت والیت و بولھوسی خود آورده و او را از حق پرستی ساقط کند و بھ پرستش خود ھس�تند و چنین زنانی در جوامع م�ذھبی بس�یار فراوانن�د و عرص�ھ اش�د نف�اق و فحش�اء پنھ�ان در لب�اس دی�ن

ا در محس�وب م�ی ش�وند . او تظ�اھر ب�ھ عص�مت در جامع�ھ م�ی کن�د ت�بزرگترین دشمنان دی�ن در ی�ک جامع�ھ رس�د . نھان شوھرش را مرید خود نماید . و این عصمت ضد عصمت است و نھایتا بھ فاحشگی آشکار م�ی

بر و مسر پی�اماین زنان در تاریخ صدر اسالم نیز وجود داشتند کھ بھ اشد عذاب و رسوائی رسیدند عایشھ ھا تح�ت تند م�رد رھای مشھور این نفاق زنانھ ھستند . این زنان چون ناکام ش�دند و نتوانس�یا قطامھ از اسوه

نتق�ام م�یوالیت ش�یطانی خ�ود آورن�د دس�ت ب�ھ انتق�ام زده و ب�از بواس�طھ ب�ی عص�متی و پ�رده دری از م�رد ارب�ھ ی و حلب�رستانند در حالیکھ فقط خود را رسوا و ھالک می کنند . زنانی کھ حج�اب را وس�یلھ ای ب�رای دو ب م�ی ش�ومای بر علیھ شوھر می کنند و در واقع می گویند کھ : یا تسلیم اراده م�ن ش�و و گرن�ھ ب�ی حج�ا

آبروی تو را می برم . اینان بدترین عاقبت ھا را دارند .

Page 39: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

39

یاقیامت نفس»زناشوئی «

م د. ھمان�ا دل آماق�ت و ....آنگونھ کھ در قرآن می خوانیم کانون کفر و ایمان و پاکی و پلی�دی و معرف�ت و حا ب�رون راست . و دل آدمی فقط در واقعۀ عشق زن�ده م�ی ش�ود و ب�ھ فع�ل م�ی آی�د و ل�ذا ھم�ھ ص�فات انس�ان

س�ق و س�تمفافکنی نموده و آشکار می کند . بی تردید نخستین جھان حاکم بر نف�س انس�ان ھم�ان ام�ارگی و زی ج�ز ابراین عج�ب نیس�ت ک�ھ جھ�ان زناش�وئی چی�است کھ از دل بھ مثابۀ درب نفس ، خروج م�ی کن�د . بن�

یگرن�د ت�ابروز اشد جھل و جنون و شقاوت کبر و پلی�دی نیس�ت . و زن و ش�وھر متق�ابال ھمچ�ون لب�اس ھمدکفر م�ی در جامعھ رسوا نشوند و ھر آنچھ کھ در جامعھ رسوا می شود سطحی ترین بخش این برون افکنی

س است . باشد . زناشوئی قلمرو قیامت دنیای نفھ مثاب��ھ ب��زن و ش��وھر ناپاکیھ��ای نف��س ام��اره را در ھم��دیگر ب��رون افکن��ی و تخلی��ھ م��ی کنن��د و ب��دین لح��اظ

ند و ان میرس�ادستمال کاغذی کثافات نفس ھمدیگرند . این استفراغ نفس گاه صبر و تحم�ل متقاب�ل را ب�ھ پای�ی�ن اب�یش از از ھ�م فاص�لھ بگیرن�د و رشتھ زندگی را می گسلد چھ پنھان و چھ آشکار . و ترجیح میدھند کھ

اق�ع از وشاھد بروز ناپاکیھا و جن�ون خ�ود نباش�ند . در ای�ن ج�دائی ھ�ای رس�می و غی�ر رس�می ھ�ر کس�ی در ای�ن ب�االخره خودش می گریزد تا شاھد بدتر از اینھا نباشد . و این گریزی بس احمقانھ است زی�را ھ�ر کس�ی

ئی برون افکنی می کند کھ رسوا می گردد . ناپاکیھای بھ فعل آمده نفس خود را در جااکتر و طبق�ات پ� آدمی اگر صبور و متعھد بھ زندگی باشد باالخره این استفراغ بھ پایان میرسد و نوبت ظھور

نی ھاست و تطھیر نفس . كفحق ماندگار زناشوئی ھمین برون ا زیبای نفس میرسد .

معناي ازدواج

ت�وئی اس�ت . –از دو تا شدن و دوتائی زیستن . این ھمان ھس�تی م�ن ازدواج در معنای لغتش عبارت استویش�تن . آدمی تاقبل از ازدواج یک ھستی منی دارد و فقط من اس�ت و در خ�ویش زن�دگی م�ی کن�د و ب�رای خینکھ در اھمھ اعمال و روابطش برای خودش می باشد و در قلمرو روانش جز خودش کسی وجود ندارد اال

نی یک زندگی کافران�ھ و ک�ور ومحور است یع -. زندگی قبل از ازدواج یک زندگی خود خدمت خودش باشد دربستھ است .

ابل�یس اس�ت . ازدواج » من « و خدای یک فرد مجرد ھم چیزی جز ھوای نفس و شیطان او نیست . خدای » م��ن « یعن��ی دو ت��ا ش��دن و ب��رای ھمس��ر زیس��تن . ای��ن ھم��ان ھس��تی ب��رای دیگ��ری اس��ت و در ھم��ھ ام��ور

بایستی برای دیگری و موافق با دیگری باشد . پس ازدواج قلمرو خود شکنی و از خ�ود گذش�تگی اس�ت ل�ذا ازدواج دارای ماھیتی تماما دینی می باشد و متکی بر تقوا و خویشتن داری است و لذا ازدواج از بنیادھای

–اش�د ت�ا اینک�ھ اوی رابط�ھ ( ھ�و اصلی دین است و عرصھ خودآزمائی و تزکیھ نفس و خود شناس�ی م�ی بخداون��د ) آش��کار ش��ود . کس��ی ک��ھ ای��ن ح��ق را در ازدواج درک و تص��دیق نک��رده باش��د از ھم��ان آغ��از ب��ا �ت ) رابط�ھ نم�ی �ت ( الھی ھمسرش درگیر می شود و بھ بن بست و ندامت می رسد و ھرگز بھ قلم�رو و ھوی

ری از ھم�ان نخس�تین رابط�ھ جنس�ی بط�رزی حی�رت رسد و خدا را نمی شناسد . ای�ن حی�ات و ھس�تی در دیگ�آور رخ می دھ�د و ھ�ر ی�ک از ط�رفین دچ�ار احس�اس از خ�ود بیگ�انگی در دیگ�ری م�ی ش�ود . ای�ن از خ�ود

ی ت�رین د بیگانگی عرصھ آزمون خویشتن در دیگری و با حضور دیگری است . و ل�ذا ازدواج را بایس�تی ج�را ندان�د ازدواج را ام�ری بیھ�وده و بلک�ھ خطرن�اک و تمام�ا قلمرو خودشناسی دانس�ت و آنک�ھ ح�ق ای�ن ام�ر

عذاب می یابد و پشیمان می شود و این زن�دگی ھن�وز آغ�از نش�ده ب�ھ پای�ان خ�ود میرس�د . کس�ی ک�ھ فق�ط ب�ھ قصد آرزو و برنامھ ھای شخصی خ�ود ازدواج م�ی کن�د ھرگ�ز ازدواج نک�رده اس�ت . زن و م�رد ھ�ر ی�ک ب�ھ

و ھر یک در نیازی ک�ھ ب�ھ ط�رف مقاب�ل دارد ب�ھ مح�ک زده م�ی ش�ود ک�ھ ت�ا چ�ھ مثابھ آئینھ نفس ھمدیگرندحدی صادق اس�ت و وظ�ایف انس�انی و اخالق�ی خ�ود را م�ی شناس�د و دارای عھ�د و وف�ای ب�ھ ھمس�ر خ�ود و ت طرفین اس�ت پ�س ای�ن نیازھای خویشتن است . آنچھ کھ در ازدواج بھ محک می خورد کبر و غرور و منی

دینی و اخالقی است و فقط انسان متعھد بھ آداب و اصول اخالقی و دین�ی م�ی توان�د از پ�س یک واقعھ تماما ت�وئی موف�ق ب�ھ کش�ف –این واقعھ بر آید و الغیر . ازدواج کارخانھ ای است کھ بایستی از بطن رابط�ۀ م�ن

واج را درک خدا ) شود . کسی کھ ھمسرش را فقط وسیلھ ای برای خوشبختی خود پنداش�تھ ازد –او ( ھو نک��رده و در ح��د آن ب��ھ ع��ذاب م��ی افت��د و دچ��ار کین��ھ و نف��رت م��ی ش��ود و ازھم��ان آغ��از در ط��الق اس��ت . ازدواج��ی ک��ھ ب��ر اس��اس حق��وق و اص��ول و ارزش��ھای دین��ی و اخالق��ی بن��ا نش��ود محک��وم ب��ھ شکس��ت اس��ت .

د این واقعھ سرنوشت ازدواجی کھ در آن ھر یک از طرفین عزت و ارزش خود را بر از خود گذشتن بنا نکن

Page 40: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

40

س�از را درنیافت�ھ اس�ت . در ازدواج ھ�ر ی�ک از ط�رفین بایس�تی در مس�ابقھ ایث�ار و از خ�ود گذش�تگی باش�د . آنکھ ایثارگرتر و متواضع تر است والی�ت رابط�ھ را بدس�ت م�ی گی�رد و ام�ام خان�ھ م�ی ش�ود . تنھ�ا حق�ی ک�ھ

ل اس�ت . ح�ق زناش�وئی ب�ر مح�ور از خ�ود گذش�تگی ازدواج را تبدیل بھ واقعھ ای بھشتی می کند ایث�ار متقاب�قرار دارد و این حق ھر چھ وس�یع ت�ر و خ�الص ت�ر ش�ود ای�ن رابط�ھ پای�دارتر و عزیزت�ر م�ی ش�ود و قلم�رو

نای اصول دین و اخالق باشد ن�ھ ب�ر اس�اس بولھوس�ی برشد و تعالی معنوی می گردد بشرط اینکھ ایثار بر م و فسق و فجور.

ایس�تی تر است بوال یک نفر در مقام عاشق قرار دارد کھ معموال مرد است و آنکھ عاشقدر ھر ازدواجی معمم و ی ک�ھ ام�ااایثارگرتر باشد ت�ا بتوان�د والی�ت و رھب�ری معن�وی و دنی�وی زن�دگی را ب�ر عھ�ده گی�رد . خان�ھ

از خ�ود رھبر ندارد بی صاحب و بی اراده و بازیچھ است . والیت و رھبری معنوی و ع�اطفی فق�ط محص�ول گذشتگی و ایثار و تقوا می باشد و ال غیر .

م�وازین بھرحال آنچھ کھ ماھیت این رھبری را تعیین م�ی کن�د ن�ھ افک�ار و باورھ�ای شخص�ی بلک�ھ اص�ول وز ات معن�وی عقلی و دینی و اخالقی است . بمیزانی ک�ھ ای�ن اص�ول در ط�رفین رابط�ھ ادا م�ی گ�ردد ای�ن والی�

ج ون ازدواھ واقع م�ی ش�ود و رابط�ھ را ھ�دایت م�ی کن�د . در ھ�یچ رابط�ھ ای ھمچ�جانب خداوند بر این رابطھ ب�ر حضور خداوند درک نمی شود یا بواسطھ رحمت و برک�ات و ی�ا از طری�ق غض�ب و ع�ذاب . ازدواج�ی ک�

ود و ھ�ر اساس ھوسبازی و فسق و فجور بنا شود مشمول عذاب الھی می گردد و عذاب النار بر پ�ا م�ی ش�ات در قطعھ از دوزخ م�ی ش�ود ک�ھ ھم�ھ اعض�ایش را م�ی س�وزاند . ح�ق و ل�زوم دی�ن و اخالقی� خانھ ای یک

ھیچ جائی بھ اندازه خانواده بارز و واجب نیست .

فرزند چیست ؟(آئینه کفر و دین )

ع�اطفی ب�ین دو ت�ا انس�ان اس�ت ک�ھ زن و ش�وھر –روان�ی –فرزند محصول نزدیکترین حد رابط�ھ جس�مانی دی کام�ل شوند . نطفۀ فرزند در لحظھ ای بس�تھ م�ی ش�ود ک�ھ ط�رفین رابط�ھ در مدھوش�ی و بیخ�ونامیده می

ن�د محص�ولبسر م�ی برن�د و در قلم�رو فن�ا ھس�تند یعن�ی ھیچک�دام از ط�رفین خودش�ان نیس�تند . در واق�ع فرزی من� غایت بیخودی و از خود گذش�تگی و اتح�اد زن و ش�وھر در لحظ�ھ ھمخ�وابگی اس�ت . لحظ�ھ ای ک�ھ ن�ھ

ا دس��تان اس��ت یعن��ی حض��ور خداون��د . و ل��ذا خداون��د ب��» او « وج��ود دارد و ن��ھ ت��وئی . بلک��ھ قلم��رو حض��ور خودش مشغول خلق جدی�دی اس�ت و آن فرزن�د اس�ت . پ�س رابط�ھ ھمآغوش�ی عرص�ھ حض�ور خ�دا و لحظ�ھ

ق�ام مای�د در مخلقت است . و فرزن�د امان�ت الھ�ی در ن�زد وال�دین اس�ت و خداون�د بدینوس�یلھ وال�دین را م�ی آزود و و بدس�ت خ�دا خل�ق م�ی ش�اس�ت مخلوقیت و دعوی خالقیت . پس فرزند موجودی مستقیم از جان�ب خ�دا

س واض�ح پ�تحویل والدین داده می شود . پس او یک امانت الھ�ی و نش�انھ خ�دا در زن�دگی زناش�وئی اس�ت . ی�ن ھم�ان اخ�دا ھس�تند . و است کھ ھیچی�ک از ط�رفین رابط�ھ خ�الق و مال�ک فرزن�د نیس�تند بلک�ھ امان�ت دار

ل�ذا دانن�د و اصلی است کھ اکثر والدین از یاد می برند و خودشان را ص�احب و خ�دا و رزاق فررن�د خ�ود م�یی�ن ھم�ان اتالش برای تملک فرزند یکی از مھمترین اساس کفر و عذاب و انح�راف و تب�اھی زندگیھاس�ت .

م ھ�رزن�د را فردد رابط�ھ زناش�وئی را جھ�نم نم�وده و اصلی است کھ اگر بھ ی�اد آورده نش�ود و حق�ش ادا نگ�ت ول سرنوش�تباه می سازد . این باور و یاد اساس تربیت فرزند است . والدینی ک�ھ خ�ود را ص�احب و مس�ئ

ور وج�ود گ�اه و ب�افرزند خود می دانند بی شک او را تباه می کنند و بھ عذاب می افتند. و بمیزانی کھ ای�ن نب�ھ ن�د مب�دلربیتی الھی می شود و بدست خداوند رش�د م�ی یاب�د و در غی�ر اینص�ورت فرزدارد فرزند دارای ت

�ک او بردارن�د .فرزن�د ن�اخلف محص�ول خاری در چشم والدین می ش�ود و عذابش�ان م�ی دھ�د ت�ا دس�ت از تمل احساس خدائی والدینی است کھ خودشان را خالق او می پندارند و مالک سرنوشت او .

ناز یا محبت در اندیشھ عامھ مردم محبت کردن مترادف با ناز کشیدن است درحالیکھ ن�از ک�ردن و ن�از کش�یدن بزرگت�رین �ت دشمن عاطفھ و محب�ت قلب�ی م�ی باش�د زی�را در ط�رفین رابط�ھ موج�ب حق�ارت و مک�ر و دری�وزه گ�ی و من

ی�ازی م�ی کن�د و ای�ن است . کسی کھ ناز می کند در واق�ع نی�از خ�ود را انک�ار نم�وده و بلک�ھ تظ�اھر ب�ھ ب�ی ناساس مکر و خود فریبی در رابطھ است کھ گوھرۀ صدق و صمیمیت را نابود می کند . و اما کسی ک�ھ ن�از می کشد آگاھانھ این افکار و مکر را تصدیق می کند و بصورت ترحم و تحقیر نیاز ط�رف مقاب�ل را ب�رآورده

Page 41: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

41

عیان نکند و بلکھ بصورت ن�از ادا نمای�د . ول�ی می سازد و سپس می آموزد تا خودش ھم نیازش را بیان و آنکھ در جناح محبوب قرار دارد حاضر نیست کھ ناز بخرد زی�را خ�ودش فروش�نده ن�از اس�ت ل�ذا ف�رد عاش�ق دچار قحطی نیاز و عاطفھ شده و کینھ می کن�د . و بدینگون�ھ بنی�اد محب�ت م�ی پوس�د و تم�ام رابط�ھ غ�رق در

ت را بھ ابتذال می کش�د و ب�ھ تظاھر و مکر و کینھ و چاپلوسی م ی شود . ناز ،عزت و حرمت و قداست محبصدق امکان رویش نمی دھد زیرا آنچھ کھ ت�داوم رابط�ھ را موج�ب م�ی ش�ود ص�دق و ص�میمیت اس�ت و ن�از دش��من درج��ھ ی��ک ص��میمیت و ص��داقت رابط��ھ اس��ت . آنچ��ھ ک��ھ مک��ر نامی��ده م��ی ش��ود محص��ول ن��از اس��ت و

ی رسد . عاقبتش بھ کینھ و خیانت م

راز عشق مرد به زن

ول��ین ادر زن چ��ھ چی��زی اس��ت ک��ھ م��رد را اینس��ان مج��ذوب و مفت��ون و دیوان��ھ م��ی س��ازد . نی��از جنس��ی فق��ط تر را شدیدصفحھ از کتاب عشق زناشوئی است کھ بزودی باطل می شود ولی این ابتالء و نیاز روانی مستم

د ز س�ینھ م�ر. در خلقت ازلی حوا از بطن چ�پ م�رد یعن�ی او عمیق تر می گردد . این چھ راز و نیازی است ھ زن عش�قبخلق شده است . در واقع زن جمال دل مرد بعنوان کانون اراده و حیات اوست . لذا عشق مرد

ش�ود او بھ قلب خویشتن است و عرصھ غای�ت خ�ود پرس�تی م�رد اس�ت . و م�رد ح�ق ن�دارد مری�د ارادۀ خ�ودم�رد .د نمای�د فرمان عق�ل و ایم�ان و معرف�ت ق�رار دھ�د و تس�لیم ارادۀ خداون� بلکھ بایستی اراده اش را تحت

ول��ی بایس��تی زن را دوس��ت ب��دارد و ای��ن واقع��ھ ای اجتن��اب ناپ��ذیر و ب��ر ح��ق اس��ت و ھم��ان ح��ب نف��س اس��توجب کف�ر نبایستی از نفس خود اطاعت کند زیرا عین کفر است و اینست کھ اطاعت مرد از زن بدون شک م

بھکاری می شود . و فساد و ت .ۀ خداس��ت و اینس��ت راز والی��ت زناش��وئی و س��ر اطاع��ت زن از م��رد . ای��ن ھم��ان اطاع��ت ارادۀ م��رد از ارادر دفر باش�د مؤمن ترین مردان ھم در اطاعت از زن خ�ود ک�افر و تب�اه ش�ده ان�د . و م�رد حت�ی اگ�ر خ�ودش ک�ا

ا زن ه عق�ل و دی�ن و وج�دان ب�رود زی�رجریان بھ طاعت کشیدن زن تحت امر خ�ودش مجب�ور اس�ت ک�ھ ب�ھ راراده دارای ا حاضر نیست کھ از مفاسد و کفر مردش تبعیت کند . زن نیز در اطاعت مؤمنانھ از مرد است کھین ش�وئی تعی�می شود زیرا مرد ظرف ارادۀ اوست .اینست کھ تکلیف نھائی دین زن و مرد در امر والیت زنا

راه ی�ن دو ب�ھنکند و زنی کھ از ارادۀ عقالنی مردش پیروی کند ا می شود . مردی کھ از ارادۀ زنش پیرویمرد ان و عقلھدایت می روند و سعادتمند می شوند . زن اگر مؤمنھ ھم باشد خواه ناخواه دشمن آشکار ایم

است و این قانون الھی در خلقت است کھ در قرآن ھم مذکور است .

طالق : ناز آخر

م�ۀ کف�ر ب�رای ادا کفر زن ھمان قلمرو نازھای اوست . و اما آخرین ن�از او ک�ھ ت�الشبارھا نشان داده ایم کھ ک�ر مو را ب�ھ زناشوئی است ھمانا تقاضای طالق می باشد . این ناز آخرین باالخره بر سر زن می ش�کند و ا

م�ی کن�د و ر نی ب�اوو بازیش مبتال می سازد و زن با کمال ناباوری بھ ناگاه خود را طالق یافتھ می یاب�د . ول�ری د ول�ی خب�تا سالھا در انتظ�ار بازگش�ت ش�وھر و آغ�از دوب�اره و ھ�زار چن�دان برت�ر از ن�از ق�دیم م�ی نش�ین

ر و ن�از ازی و مکنیست . بسیارند زنانی کھ تا دم مرگ ھم طالق خود را باور نمی توانند کرد زیرا در اوج ب» . اس�ت مکر مکنید ک�ھ مک�ر خ�دا برت�ر« خود بھ ناگاه مطلقھ شدند . این ھمان مصداق سخن خداست کھ

توب�ھ و ر انتظ�اراینان بھ مکر خدا مبتال شده ان�د . آن�ان از ط�الق ھرگ�ز ط�الق را منظ�ور نداش�تھ ان�د بلک�ھ دول�ی ان ش�ود .بازگشت شوھر بوده اند تا بازگردد و این بار آنان را چ�ون خ�دا بپرس�تد و مری�د بولھوس�ی آن�

زن ی�ک ت م�رد ب�رد زیرا اگر مرد ھم بخواھد چنین کند خداوند نمی گذارد . والی�این آرزو را بھ گور می برن والی�ت و حق و حکم اجتن�اب ناپ�ذیر الھ�ی در زن�دگی زناش�وئی اس�ت . ت�الش زن ب�رای ت�ن در ن�دادن ب�ھ ای�نی ولی�ائی م�بلکھ مرد را تحت والیت خود کش�انیدن موج�ب ب�روز ان�واع نازھ�ای پیچی�ده و حی�رت آور و مالیخ

ر دیگ�ر دی� ود و چھ بسا زن را در ناز و مکرھایش دیوانھ م�ی کن�د ت�ا اینک�ھ در طالق�ش بخ�ود م�ی آی�د ک�ھش است .

. تقاضای طالق ، آخرین ناز و مکر زن است کھ بھ آن مبتال شده و تا ابد کیش و مات می گردد

Page 42: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

42

ضاللت و زن ساالري ( فمینیزم )

م�انطور ک�ھھو مابقی بھ مثابھ دکوراس�یون ای�ن رابط�ھ اس�ت . تاریخ بشر در یک کلمھ تاریخ آدم و حواست ھ ش�ق م�رد ب�عبارھا بھ لحاظ تاریخی و مذھبی و روانشناختی نشان داده ایم حوا جمال دل نفس مرد اس�ت و

ودی زن ھمان عشق او بھ نفس خویشتن است و غایت نفس پرستی یعنی کفر اوست .بھرحال این عش�ق بخ�ن ز دس�ت رف�تاو ن�ھ گن�اه ، آنچ�ھ ک�ھ خط�ا و گن�اه و فس�ادآور و ن�ابود کنن�ده اس�ت خود نھ اجتناب پذیر اس�ت

دینی مرد بھ زن است و سلطھ زن بر مرد . این ھمان سلطھ نفس پرس�تی م�رد اس�ت و غلب�ھ –والیت عقلی رعت ب�ھ کفر و تباھی و جھل و جنون او . این س�لطھ در عص�ر جدی�د از بط�ن ش�عار براب�ری آغ�از ش�د و بس�

ت م�ی توانس�نن بر مرد و زن ساالری و زن ذلیلی مرد منتھی شد . این برابری ھرگز رخ ن�داد زی�را سلطھ زث��ل رخ دھ��د ھم��انطور ک��ھ تس��اوی ظ��رف و مظ��روف و ت��رادف م��اده و معن��ا ام��ری عب��ث و احمقان��ھ اس��ت و م

ک ی�ویگری س�ااینست کھ بخواھیم ت�ن و روح را براب�ر س�ازیم و ی�ا دل و اندیش�ھ را مس�اوی پن�داریم . ای�ن تلت و جنون مبرھن بود کھ ھدفی جز نفس پرستی مرد در لباس عش�ق ب�ھ زن نداش�ت و ای�ن ھم�ان را ه ض�ال

دوزخ بشر در تاریخ بوده است . ھ آنچ�ھ ک�ھ د ول ر درج�ھ اامروزه نیز بوضوح شاھدیم کھ در ھمھ جوامع و فرھنگھا و خاصھ فرقھ ھای ضال

��ت مح��وری اع آن اس��ت زن س��االری م��ی باش��د و بردگ��ی م��رد تح��ت الش��ع خودنم��ائی م��ی کن��د و ش��عار و ھویرھن�گ و بولھوسی مالیخولیائی زن . ای�ن ھم�ان اس�اس فروپاش�ی خ�انواده بعن�وان ھس�تھ مرک�زی تم�دن و ف

ھ ھ�ان ش�د ک�اخالق و عقالنیت است . این فروپاشی موجب پیدایش احزاب و اتحادی�ھ ھ�ای امپریالیس�تی در ج ان است کھ دیوھای عنان گسیختھ و دیوانھ قدرت ھستند .کانون مردان تباه بواسطھ زن

امپریالیزم و صھیونیزم محصول شعار برابری زن و مرد و زن ساالری است . .نت کنند جھان را بسوی نابودی می کشانند مردان بی ھویت و بی اراده ای کھ میخواھند بر جھان سلط

عذاب وجدان طالق

وی�ژه ای وع بس�یارن�بیش تا مدتھا و گاه تا پایان عمر دچار تھ یا داده اند کمای کھ طالق گرفبسیاری از کسانی�ا واد مخ�در از عذاب وجدان ھستند و بھ ھمین دلیل بسیاری از آنان دچار امراض روانی شده و گاه ب�ھ م�و

وی ع عیاش�داروھای روان گردان پن�اه م�ی برن�د . و بس�یاری دگ�ر ب�رای گری�ز از ای�ن ع�ذاب وج�دان در ان�وان م�وارد ھرزگی غرق می شوند . این امر شامل کس�انی ک�ھ مخفیان�ھ در ط�الق ھس�تند نی�ز م�ی ش�ود و در ای�

وضع بمراتب پیچیده تر است . ��د ط��الق اگ��ر ب��ر ح��ق باش��د براس��تی موج��ب رف��ع ع��ذاب و گش��ایش ن��وینی در معن��ای زندگیس��ت و ھمچ��ون تو ل

ر ح�ق اند . ب� اھی می شوند بدون تردید بر حق نبودهدوباره است . ولی طالق ھائی کھ موجب عذاب و لذا تبن�دگی و ل�ذا ز نبودن طالق بدان معناست کھ فرد در زندگی زناشوئی خود حقوق عرفی و اخالقی را ادا نکرده

ب��ا را مواج��ھ ب��ا تش��نج س��اختھ و ب��ھ ط��الق کش��انیده اس��ت یعن��ی در وف��ای ب��ھ عھ��دش ص��ادق نب��وده اس��ت ونھ روز ین نوع ط�الق اس�ت ک�ھ وج�دان ب�ھ نع�ره م�ی آی�د و ص�احبش را ش�باتعھداتش مکر نموده است . در ا

محاکم��ھ م��ی کن��د و ص��احبش ب��رای ک��ور و ک��ر و الل ک��ردن وج��دانش خ��ود را ب��ھ مخ��درات و مس��کرات و ی د ول�ی نم�داروھای روان گردان می سپارد و در انواع ازدحام و عیاشی غ�رق میکن�د ت�ا جب�ران ع�ذاب نمای�

س�ت این ح�ق ا ھالکت نفس . و دھد فساد و تباھی و بیماری و اعتیاد و جنون است وتواند و آنچھ کھ رخ می��ت ھ��ر بش��ری فق��ط و فق��ط در تعھ��داتش ب��ھ دیگ��ران ب��ھ مح��ک خ��ورده و آزم��وده م��ی ش��ود و اش��د ای��ن . آدمی

ا ی اس�ت ل�ذتعھدات در زناشوئی حضور دارد . لذا زندگی زناشوئی کارگاه آزمون و خط�ای انس�انیت ھ�ر ف�رد شت دین و دنیایش را رقم می زند . نعره وجدان از ھمین روست . سرنو

Page 43: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

43

سیر روسپی گري زن

و زن عرصھ س�لطنت و فرم�انروائی ب�ی قی�د و ش�رط زن اس�ت می دانیم کھ رختخواب قلمرو رابطھ جنسی وود خ�مری�د ھ�د فقط در این لحظات می تواند خود را ب�ر م�رد تحمی�ل نم�وده و ارادۀ م�رد را ھ�ر گون�ھ ک�ھ بخوا

سازد و خواستھ ھایش را بھ او بقبوالند و مرد را تحت والیت خود گیرد . جنس�ی ور رابط�ھبنابراین زن بمیزانی کھ از والیت شوھر اک�راه دارد تم�ام ھ�م و غ�م و اراده خ�ود را ب�ر مح�

ل�ی است . و بسیج می کند زیرا زن کافر والیت ناپذیر فقط در رابطھ جنسی خود دارای ارضای شیطانی نفسل�ذا از شوھر حاضر نیست در بلند مدت برای نیاز جنسی و عاطفی خ�ود ت�ن ب�ھ ای�ن خف�ت و خ�واری بدھ�د و

ی م� کن�د و زن روی بر می گرداند و زن در قحطی نفس اماره ق�رار گرفت�ھ و جب�را ب�ھ م�ردان دیگ�ر می�ل م�ی داری ام�ریچن�د ک�ھ ای�ن فرم�انبرداند کھ مرد بطور طبیعی فقط در رابطھ جنس�ی از وی فرم�ان م�ی ب�رد ھ�ر

زابت�دریج تصنعی و ریائی و لحظھ ای است ولی زن کافر را ارض�اء م�ی کن�د . اینس�ت ک�ھ زن والی�ت ناپ�ذیردر ی لحظ�اتیمردی بھ مردی و از رختخوابی بھ رختخوابی کشیده می شود تا بتواند ھمواره مردان�ی را ب�را

اده م�ی است کھ زن گام بگام بھ سمت روسپی گری س�وق درختخواب تحت سلطھ خود قرار دھد و بدینگونھ بار اسق و یکشود . والیت ناپذیری زن گناھی است کھ او را بھ عذاب روسپی گری می کشاند . فقط مردان ف

�ت کش�ی زن کنن�د و ن�ازش را بکش�ند و برون�د : ھ�یچ م�رد ی بط�ور مصرف می توانند در یکی چند رابط�ھ من مرد ع�وض پذیرش چنین رابطھ خفت باری نیست و لذا زن مجبور است مرتبا طبیعی در بلند مدت حاضر بھ

کند . ت شوھر اطاعت نکند بھ دام شقاوت فاسقانش گرفتار شده و اطاعت می کند . زنی کھ از محب

هویت زنانه

رس�تشزن مخلوق عشق و نفرت مرد است . عشق مرد از زن یک فرشتھ پدید می آورد و او را بھ عرش پی ک�ھ می نشاند و نفرت مرد ھ�م او را از ای�ن ع�رش ب�ر ف�رش تب�اھی و روس�پی گ�ری س�اقط م�ی کن�د. عش�ق

ش ادا نشود از دست میرود. زنی کھ حقوق عشق مردش را درک و تصدیق نکن�د و از والی�ت ای� ن عش�ق حقت نکند آنرا از دس�ت میدھ�د و خ�واه و ن�اخواه م�ورد نف�رت و دش زج�ار م�ران بی چون و چرا و صادقانھ تبعی

ت و ش�رف قرار گرفتھ و سقوط می کند و زان پس دیگرھیچ قدرت و امکانات و شرایطی قادر نیست آن ع�ز مزبل�ھ ل ب�ھرا بھ او بازگرداند . این نفرت او را بھ قھقرای خ�ود فروش�ی ھ�ای رنگارن�گ م�ی کش�اند و مب�د

ھ ھم�ان ک�د م�ی یاب�د اگ�ر حق�وقش را و کم�الی ک�ھ زن از م�ر مردان ھرزه م�ی کن�د. ھ�ر عاطف�ھ و عل�م و ھن�ری�د . د م�ی نماپذیرش والیت مردانھ است تصدیق نکند و ادا ننماید او را تب�دیل ب�ھ موج�ودی ن�ھ زن و ن�ھ م�ر

ی م�ادی وموجودی زن صورت و مرد سیرت ! موجودی در نفاق بین زنانیت و مردانیت . آنچھ کھ یافتھ ھ�ا خش�د ھمان�ارا اع�تالء م�ی ب ھضم و جذب نم�وده و زنانی�ت او معنوی و عاطفی زن از مرد را برایش حالل و

اس�تقالل وعزت و عص�مت اوست کھ تماما بھ صالح اوست و بھ او پذیرش والیت مردانھ و اطاعت از امرت زنانھ در گرو این وجودی می بخشد و گرنھ تا .الیت است وابد دریوزه بولھوسی ھای مردان است . ھوی

ر آموزش مدرن تباه و دیوانھ ساختھ انکار این والیت است .آنچھ کھ زن را د

خانه ام آتش گرفته است ...

آتش�ی سخن شاعر معاصر امروزه مصداقی ھمھ جائی و جھانی دارد چرا ک�ھ ھم�ھ خان�ھ ھ�ا در آت�ش اس�ت . ز و حس�دان�بیرحم و نامرئی و ناب کھ جز دل و جان و روح را نمی سوزد . آتشی کھ جرق�ھ ھ�ایش انک�ار و

ده نم نامی�و جھل و خشم و ناپاکی و رذالت و بیرحمی است . این آتشی پاک و قدسی است ھمان کھ آتش جھ�قی نم�ی می شود و سیاھی و زشتی و بی مھری و شقاوت و دروغ را پاک می کند و جز خاکستر عبودیت ب�ا

نھد . ر ھ ھ�یچکس دب�ر روی زم�ین . و اینس�ت ک�خانھ ام آتش گرفتھ است ....... : اینست فریاد ھمھ افراد بشری

خانھ اش قراری ندارد و ھمھ در خیابان و بیابان و سرزمین ھای غربت سرگردانند .

Page 44: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

44

ھ�انی جاین آتش نیز نشانی دیگر از آخرالزمان است کھ عص�ر تنھ�ا س�ازی اف�راد بش�ر اس�ت ک�ھ عص�ر ش�وم می شدن است . شدن بشر است . این جھانی شدن در واقع ھمان جھن

ت�ش کب�ر آنچھ کھ آتش گرفتھ روابط و عواطف است کھ آتش آن گاه بصورت جنگھا، مرئی م�ی ش�ود . ای�ن آو غرور و خود پرستی ھاست آتش بیرحمی و س�لطھ گ�ری اس�ت . آت�ش عش�قی ک�ھ ب�ھ ح�ق عش�ق نرس�ید و

نی�ز ا وحقش پایمال شد . این آتش نگاھھای ھرزه و نامحرم بھ اعم�اق عص�مت خان�ھ اس�ت ک�ھ از پنج�ره ھ� دریچھ ھای تلویزیون وارد می شوند .

وق این آتش فقدان والیت حق در عرصھ محبت است . این آتش حاصل حماقت عاشق و نم�ک بحرام�ی معش� است .

نوری کھ نار شد .

صهیونیزم خانواد گی

خواری نصھیونیزم در یک کلمھ مکتب اصالت تاریخی خان�دان اس�رائیل اس�ت ک�ھ ام�روزه تب�دیل ب�ھ ی�ک جھ�ال ی ھم�ھ مل�خون آشام گشتھ و محک نھائی برای ھمھ اقوام و مل�ل و دول جھ�ان گردی�ده و آئین�ھ ن�ژاد پرس�ت

جھان است . رای ب�ج�ز ای�ن خود پرستی یا خداپرستی : نژاد پرستی یا نزاد پرستی ! اینست مسئلھ ! و ھمواره مسئلھ ای

د. دانی داردر بطن ھر خانھ و خانواده و خان بشر نبوده است . پس این یک معضلھ خانوادگی است و ریشھاللت بدار، د اگر مسیح ( ع) بھ تبعیت از حکم موسی (ع) می فرماید کھ ھمسایھ ات را مثل فرزندانت دوست

ود و ب��ر ن��ژاد پرس��تی ق��وم بن��ی اس��رائیل دارد . اگ��ر کس��ی ھمس��ایھ و بچ��ھ ھ��ای ھمس��ایھ اش را ھمچ��ون خ��ان ونیزم ھم�بھ نژاد پرس�تی و ص�ھیونیزم اس�ت . تح�ت ھ�ر عن�وانی . ص�ھی فرزندان خود نداند در واقع مبتال

فرزند پرستی است کھ ریشھ در ابا و اجداد پرستی دارد . ار م�ی الیزم ق�ردر یک کالم ھر کھ خود را برتر از دیگ�ران بدان�د ام�روزه عم�ال در جن�اح ص�ھیونیزم و امپری�

. گیرد . صھیونیزم یک پدیدۀ کامال خانوادگی است حضرت ابراھیم پدر ایمان بشری ھم جز این را بما نیاموختھ است : ذبح نژاد !

ت ھم جز این نبوده است . کل دین و راه ھدایت و انسانینیزم وض�ع ص�ھیومھر کھ فرزندان خود را بھترین فرزندان می داند و والدین خود را نیز ، ام�روزه عم�ال در

ت و رباخوار . قرار دارد و عمال ھم یک ستمگر اسر از ن�د . برت�کمترین مقام انسان اینست کھ خود و نژاد خ�ود را ھمس�ان دیگ�ران بدان�د و اینگون�ھ ھ�م عم�ل ک :ی�ر توس�ت این آن است کھ غیر را بر خویشان ترجیح دھد . اینس�ت راه خداپرس�تی و ن�ژاد پرس�تی . خ�دا غ

اینست دین !

احساس پوچی در زناشوئی

ت بیشتری داشتھ باشد برای بقایش مستلزم کیفیت و ھر رابطھ ای کھ عن�ا و عم�قماستمرار و وسعت و کمیت و بت�دریج کراھ�ت و داوت ع�و رشد بالوقفۀ بیشتری است و گرنھ بس�رعت دچ�ار بطال�ت و پ�وچی و س�ھویی دھ�د م�می شود . و ھیچ رابطھ ای جامعتر از زناشوئی نیست کھ عمدۀ عمر ھر فردی را بخ�ود اختص�اص

ق�د و ھر سطحی محتاج عمقی بھمان نسبت است و گرنھ دچار انھدام می ش�ود ھم�انطور ک�ھ ھ�ر درخت�ی ک�ھ شھ کن م�یفضای بیشتری داشتھ باشد محتاج ریشھ ای عمیقتر و گسترده تر است و گرنھ در ھر طوفانی ری

شود . ارکت متقاب�ل اس�ت . عمق و ریشھ ھای ھر رابطھ ای ھمان میزان صدق و ص�میمیت و نف�وذ و ت�داخل و مش�

ھر جنبھ ای از ذھن و احساس و روان زن و شوھر ک�ھ دخی�ل در اش�تراک و ص�میمیت و اتح�اد نباش�د دچ�ار آفت و مرض شده و بجان کل رابطھ می افت�د . ھ�ر جنب�ۀ ف�ردی و منف�ک و خصوص�ی و محرمان�ھ ای ک�ھ از

دش�من زن�دگی زناش�وئی ش�ده و ھم�ھ نگاه طرف مقابل دور و پنھان باشد ھمان قلمرو نفوذ بیگان�ھ اس�ت ک�ھ ابعاد عاطفی و معیشتی و جنسی رابطھ را خدشھ دار و بیمار ساختھ و آن دو را از یکدیگر بیگان�ھ نم�وده و ب��ھ ط��الق ب��اطن م��ی افکن��د . ای��ن ام��ر درب��ارۀ زن دو ص��د چن��دان مھمت��ر و ش��دیدتر عم��ل م��ی کن��د زی��را زن

ئی از وجودش را کھ از ش�وھر پنھ�ان م�ی دارد در مع�رض موجودی پذیرنده و نفوذ پذیر است و آن جنبھ ھا

Page 45: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

45

را از شوھرش بیگانھ می کند و نخستین وجھ�ی از رابط�ھ ک�ھ ای�ن نفوذ و رسوخ بیگانگان قرار گرفتھ و اوقلب�ی م�ی باش�د و –روان�ی –بیگانگی را آشکار می کند ھمان رابط�ھ جنس�ی اس�ت ک�ھ رابط�ھ تمام�ا جس�می

امراض و خالء رابطھ را می نمایاند و لذا رابطھ را فل�ج و ع�ذاب آور و ناک�ام رابطھ کامل است ولذا نقص ومی کند و از اینجاست کھ طالق رخ می نماید چ�ھ علن�ی و چ�ھ پنھ�انی ، چ�ھ رس�می و چ�ھ غی�ر رس�می ، ل�ذا کسی کھ با دروغ و مکر و اندیشھ ای پنھان ازدواج کرده اس�ت ب�ی تردی�د ب�ھ ب�ن بس�ت و پ�وچی م�ی رس�د .

صداقت در ھر رابطھ ای بنوعی جبران پ�ذیر و قاب�ل ج�ایگرینی اس�ت اال در رابط�ھ زناش�وئی ک�ھ ج�ز ب�ھ عدم زنا و خیانت و تباھی نمی انجام�د. فس�اد اخالق�ی و خیان�ت در رابط�ھ زناش�وئی معل�ول جب�ری ع�دم ص�داقت و

دلی و ھمفک�ری جنبھ ھای پنھان رابطھ از ھمدیگر است . معنویت و رش�د و خالقی�ت زناش�وئی محص�ول ھم�است .آنچھ کھ والیت پذیری زن در رابطھ ب�ا ش�وھر نامی�ده م�ی ش�ود و ام�ر اول دی�ن خ�دا ب�ھ زن اس�ت فق�ط معلول ص�میمیت و ص�دق و ھم�دلی و ھمفک�ری و ھمراھ�ی و اطاع�ت زن از ش�وھر م�ی باش�د . زی�را در ھ�ر

برا روی بھ بیگانھ می کن�د انکار و عداوت و خودسری زن جنبھ ای از نیازش دچار خالء و قحطی شده و ج. زن��ی ک��ھ از ش��وھر اطاع��ت ص��ادقانھ نداش��تھ باش��د ای��ن اطاع��ت را در رابط��ھ ب��ا بیگانگ��ان خواھ��د داش��ت . افسردگی جنسی و احس�اس پ�وچی و بطال�ت در وج�ود زن واض�ح ت�رین نش�انھ والی�ت ناپ�ذیری زن از ش�وھر

ش�ده در مع�رض دزدی ای�ن ح�ریم دزدی است . زن در واقع عاطف�ھ خ�ودش را از ش�وھرش م�ی دزدد و ل�ذا می گیرد و این امری اجتناب ناپذیر می باشد . ھر جنبھ ای از وجود زن ک�ھ از ش�وھر پنھ�ان بیگانگان قرار

می ماند مخفیگاه شیاطین و اجنھ و بیگانھ می شود و او را نسبت بھ شوھرش بیگانھ س�اختھ و ب�ھ ع�داوت افت�د و رابط�ھ جنس�ی ع�ذاب آور ب�رای زن عل�ت العل�ل ھم�ھ کین�ھ می کشاند زیرا رابطھ جنسی ب�ھ ع�ذاب م�ی

ھایش بھ شوھر است و این عذاب عظیمی برای عدم صمیمیت و والیت ناپ�ذیری زن اس�ت . زن�ی ک�ھ ص�ادق باشد طبعا والیت پذیر ھم ھست زی�را ش�وھرش ج�ز س�عادت و ع�زت زن�ش را نم�ی خواھ�د . آنچ�ھ ک�ھ زن را

اقت و دل ندادن بھ شوھر است .محبت ناپذیر می سازد عدم صد

سه رکن همزیستی

یک ھمزیستی پایدار و صالحانھ بر سھ رکن استوار است : نیاز، اعتقاد ، عاطفھ . ھ�د خ�ود جام م�ی دنیازھا قلمرو انجام وظیفھ اند و بمیزانی کھ ھر فردی وظیفھ اش را در قبال طرف مقابل ان

ی انون ذات�ق�ائی باعزت می رسد و بی نیاز م�ی گ�ردد . ای�ن ی�ک نیز در نیازھایش ارضاء می شود و بھ ارضد در اس��ت . کس��ی ک��ھ در قب��ال نیازھ��ایش ک��ھ از جان��ب دیگ��ران ب��ر آورده م��ی ش��ود احس��اس وظیف��ھ نم��ی کن��ورده ارضای نیازھایش دچار احساس قحطی و حقارت می گردد ھ�ر چن�د ک�ھ ب�ر حس�ب ظ�اھر نیازھ�ایش ب�ر آ

امک�ان ونیازھای متقابل موجب رضایت و آرامش و صلح در رابط�ھ م�ی ش�ود گردد. انجام وظیفھ بر اساس رکی واطف مشتھمفکری و ھمدلی و رابطھ باالتنھ ای را پدید می آورد در غیر اینصورت حتی اعتقادات و عی ب�ھ ن�د و ربط�ھم کھ قبال وجود داشتھ مختل می شود . این امر از ق�انونی عادالن�ھ در رابط�ھ پی�روی م�ی ک

ی ھ�م از وظیفھ ا اده فردی ندارد . حتی اگر فردی در رابطھ بطور یک جانبھ انجام وظیفھ کند و توقع ھیچاردچ�ار طرف مقاب�ل نداش�تھ باش�د ب�از ھ�م رواب�ط معن�وی و ع�اطفی مس�ئلھ دار و مخ�دوش م�ی گ�ردد و رابط�ھ

�ت العل�ل فروپاش�ی خ�انواده اس�ت . رواب�ط ع�اطفی مح ک�ری و ص�ول رواب�ط فبحران می شود . این مس�ئلھ علاف در صنااعتقادات مشترک است و روابط اعتقادی و ھمفکری ھم محصول انجام وظیفھ متقابل و عدالت و

نج�ام اظ�ایف در ارضای نیازھای متقابل می باشد . بنابراین رکن پایھ ای مثلث ھر رابطھ ای ھمانا ش�ناخت وآن�را ردن و ی�اک�ارت دانستن و از زیر بارش فرار صادقانھ وظیفھ در قبال دیگران است . انجام وظیفھ را حق

ت ساختن و تبدیل بھ ایث�ار نم�ودن عل�ت العل�ل فس�اد ھ�ر رابط�ھ ای اس�ت . کس�ی ک�ھ وظ�ایف خ�و د را نم�یمنیچ ھ��ش��د و از شناس��د نیازھ��ایش را نم��ی شناس��د و ل��ذا نم��ی توان��د دارای ھ��یچ اعتق��اد و عاطف��ھ ای پای��دار با

دار نیست .اعتبار و ارزش انسانی برخور

Page 46: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

46

کنکاشی دربارة فمینیزم ( اصالت مادینه گی )

ش�یطان و زن مظھر ارادۀ بھ پرستیده شدن است و از این لحاظ رقیب خدا ب�ر روی زم�ین اس�ت و ل�ذا مظھ�روۀ دشمن قسم خوردۀ ایمان مرد محسوب می ش�ود و در اس�طوره شناس�ی ھم�ھ م�ذاھب و فرھنگھ�ا مح�ل جل�

ن ارادۀ س�تھ ب�ر ای�من بوده است . و بھ ھمین دلی�ل تع�داد زن�ان واقع�ا مؤمن�ھ ای ک�ھ تواناژدھا و اھری دیو وح�وا وتان آدم شیطانی خود فائق آیند بھ تعداد انگشتان دست بوده است و البت�ھ ک�اری عظ�یم اس�ت . در داس�

ھم می خوانیم کھ ابلیس از طریق حوا بھ آدم نزدیک شد و موجب ھبوط آنھا گردید . ل بلک�ھ مث� این وصف مکتب نو ظھور فمینیزم یک ریشۀ تاریخی و ذاتی دارد و اص�ال ام�ری جدی�د نیس�ت با

سائر ایده ھای بشر در عصر جدید مبدل بھ یک مکتب و مذھب شده و مدون می گردد. ی کند و مزن در عین حال کھ تحت الشعاع نگاه مرد و عشق اوست کھ بخود می آید و زنانگی خود راکشف

ای�ن وحساس وجود می یابد ولی ھرگز موفق نمی ش�ود ک�ھ م�ردی را ت�ا ب�ھ آخ�ر ب�ھ پرس�تش خ�ود بکش�اند اظی دورۀ پرستش را محقق سازد . بدین لح�اظ زن�ان دوران س�نت م�وفقتر ب�وده ان�د و عص�ر م�درنیزم ب�ھ لح�ا

ر او دس��قوط ھوی��ت و ارزش��ھای ت��اریخی زن و ل��ذا عص��ر روس��پی گ��ری جھ��انی اوس��ت و ل��ذا غای��ت ناک��امی کف��ائی جنس��ی او ب��ھ مثاب��ۀ غای��ت خ��ود –پرس��تیده ش��دن . ل��ذا فمینی��زم ب��ھ معن��ای مکت��ب اص��الت زن و خ��ود

قاب�ل م�ردمپرس�تی زن اس�ت ک�ھ برخاس�تھ از ناک�امی او در آخرالزم�ان م�ی باش�د و واکنش�ی کین�ھ توزان�ھ در ن زن و خی و پنھ�ان ب�یمحسوب می شود . فمینیزم بھ معنای آشکار شدن جھ�انی و ای�دئولوژیک جن�گ ت�اری

و غل عمومیمرد است کھ صف زنان را در مقابل مردان ، آشکار کرده است . زن با بھ خیابان رفتن و مشاات م�رد اثب� گریز از خانھ بھ این ایدئولوژی لباس عمل می پوشاند و میخواھد بی نیازی خودش را ب�ھ عش�ق

وده اس�ت ب�ه ناک�ام د اجرائ�ی فمینی�زم در ھم�ان آغ�از رانماید . ولی این شعار آزادی و استقالل زنانھ و کاربروس�ت ازیرا زن تحت این عنوان فقط می خواھد بی نیازی خود را ب�ھ ی�ک م�رد خاص�ی ک�ھ عاش�ق ی�ا ش�وھر

ید در . او ش�ا ثابت کند و در عوض با انکار این مرد واحد بھ در یوزگی دھھا مرد در جامعھ مب�تال م�ی ش�ودز ھ��ر اف��ق باش��د ول��ی در ش��عاری ک��ھ م��ی دھ��د و ادع��ائی ک��ھ م��ی کن��د ناک��امتر انتق��امش از آن م��رد خ��اص مو

ز ان را ھم دورانی است . زن در دوران سنت و خانھ نشینی یک امپراطوری فمینیستی پنھانی داشت کھ ھما دست داده است .

ت�ی حآم�ده و بھ زب�ان س�اده فمینی�زم ی�ک لجب�ازی احمقان�ھ و بغای�ت کودکان�ھ اس�ت ک�ھ ب�ھ تقلی�د از م�رد پدی�دنتقام گرفت�ھ از او ا ایدئولوژیش را ھم مردان نوشتھ و پرورانیده اند تا زن را بھ خیابان بکشانند و بدینگونھ

ی م�ی نند . فمینی�زم ای�دئولوژی ھرزگ�ی م�رد م�درن اس�ت ک�ھ ب�ر زب�ان زن�ان ج�اركو مکرش را بھ سرش بش یس فلس�فیائی ش�یطان اس�ت . فمینی�زم تق�دشود و غایت مردواری مالیخولیائی زن می باش�د . فمینی�زم رس�و

رای ب�روسپی گری و تبدیل زن بھ سکس یکبار مصرف است و جز ای�ن ھ�یچ احساس�ی از آزادی و اس�تقالل زن وجود ندارد .

معمائی بنام درد دل زناشوئی

گر ؟ چ�را؟ چرا تقریبا ھیچ زن و شوھری قادر بھ درد دل گفتن با ھمدیگر نیس�ت ، ب�ا ھ�ر کس�ی اال ب�ا ھم�دیچھ بسا آدمی حتی بدترین دشمن خود را برای راز دل گف�تن ب�ر ھمس�رش ت�رجیح م�ی دھ�د. چ�را ؟ گ�وئی ک�ھ زن و شوھر ج�دی ت�رین دش�منان ھس�تند ک�ھ ق�رار نیس�ت ای�ن ع�داوت را پای�انی باش�د . بق�ول ق�رآن بواس�طھ

لن�ی نم�وده و س�ازماندھی کنن�د و ھمین عداوت بود کھ از بھشت ازلی بیرون شدند تا بتوانند عداوتش�ان را عسپاھی فراھم آورند . مسئلھ اینست کھ بقول قرآن زن و شوھر دشمن ایم�ان ھمدیگرن�د یعن�ی دش�من باورھ�ا و احساسات قلبی یکدیگرند و در واقع دشمن قلب یکدیگرند یعنی دش�من آن ک�انونی از وج�ود ک�ھ مھ�د اراده

دشمن وجود ھمدیگرند و لذا بھ کمت�ر از ن�ابودی ھم�دیگر کردن است یعنی دشمن اراده و حیات ھمدیگرند ،راض��ی نیس��تند . زی��را بق��ول ق��رآن زن و ش��وھر از نف��س یک��دیگر برگرفت��ھ ش��ده ان��د . پ��س دش��من یکدیگرن��د ھمانطور کھ ھر کسی ذاتا دشمن خویشتن است کھ این ھان معن�ای ذات�ی کف�ر بش�ر اس�ت ک�ھ دش�من حی�ات و

ای خویش است . پس عداوت زناشوئی ھمان برون افکنی تمامی�ت کف�ر ھستی خویشتن است یعنی دشمن خدبشر است . لذا در این رابطھ آدمی یا بر کفرش فائق می آید و آنرا ریشھ کن می کند و با ھمسرش بھ ص�لح می رسد و یا ھالک می گردد. و اینست کھ کل دین خدا ب�ر اس�اس ق�وانین و حق�وق زناش�وئی بن�ا نھ�اده ش�ده

دواج بمعنای ازدواج انسان با کفر خویش است یعنی عھد جاودانھ ب�ا خویش�تن . ی�ا ب�ا خ�ودش است . پس از

Page 47: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

47

کنار می آید و وفا می کند و یا بنیاد خود را بر می اندازد . آدمی فقط در ی�ک خ�ود بران�دازی کام�ل اس�ت ک�ھ می تواند بھ ھمسر وفا کند و رستگار شود .

نژاد پرستی و فحشاء

س��ر پار ن��ژاد پرس��تی ب��ھ عن��وان ھس��تھ مرک��زی کف��ر بش��ری در درون خ��انواده ھ��ا ھمان��ا یک��ی از ص��ور آش��کی پرس��تی اس��ت ک��ھ موج��ب تحقی��ر دخت��ر در خان��ھ م��ی ش��ود . ای��ن ظل��م آش��کار پس��ر را ب��ھ س��وی خل��ق و خ��و

ر ودنش دچ�اب�دخترانھ می کشاند و بی اراده و بی مسئولیت و م�دعی و متکب�ر م�ی کن�د و دخت�ر را در دخت�ر آداب نف��رت نم��وده و بس��وی م�ردواری م��ی ب��رد ھم��انطور ک�ھ پس��ر را بس��وی زن واری و تقلی��د از حق�ارت و

.ی�ن اوس�ت دزنانھ می کشاند و این واضح ترین نمود کفر بھ معنای انکار خلقت خویشتن و جنگ ب�ا خ�دا و خت�ھ ردان پردام�دختر ھم بھ تقلید از پسر طبعا از ھمجنس خود فراری شده و با دختران ھمنشینی می کند و

ست.اھم کرده و با مردان رفاقت می کند . این وضعیت از ھمان آغاز زمینھ ھرزگی و فساد اخالقی را فرای ھ�یچ عاقبت این وضع در مرحلھ ازدواج و تشکیل زناش�وئی ب�ھ اوج فاجع�ھ م�ی رس�د زی�را ن�ھ چن�ین پس�ر

ش بط�رزی ست. پسر بھ م�رد ب�ودن خ�ودھویت پسرانھ دارد و نھ چنان دختری دارای ھویت و اخالق زنانھ اودن خ�ود ب�جنون آمیز مفتخر است و لذا ھیچ وظیفھ و مسئولیتی برای خود نم�ی شناس�د و دخت�ر ھ�م از زن خاس�تھ ازبیزار است و ل�ذا ھ�یچ وظیف�ھ زنان�ھ ب�رای خ�ود نم�ی شناس�د . فرھن�گ م�رد س�االری و فمینی�زم بر

س�تھ اق�ع برخاھ بظاھر دعوی اصالت زنانگی دارد ول�ی در وغایت نژاد پرستی است . زیرا فمینیزم ھر چند کش�ود ک�ھ از نفرت زن از خویشتن و لذا مردواری اوست . ادامھ این وضع بھ لحاظ اخالق جنسی موجب م�یب�ا ج�نس دختر و پسر ھر دو بسوی ھمجنس گرائی بروند البت�ھ بع�د از ط�ی طری�ق رابط�ھ جنس�ی ناک�امی ک�ھ

د بیع�ی ن�ژاطت سر نھاده اند . در واقع عقیم شدگی روانی و جنسی از عواقب مخالف در روابط نامشروع پش پرستی است .

درد دل یک زن ( طرح یک نامه )

ی کنم. م تصدیق آقای دکتر ھمھ مقاالت شما درباره زن و مسئلھ خانھ داری و اشتغال زن را خوانده و عقال �ت و ک�نم و ع انم و در خانھ بھ ھمس�ر و فرزن�دانم خ�دمتولی من ھم تالش فراوان کردم تا زنی خانھ دار بم ف

فتاب�ھ آل مع�روف عزت خود را ھم حفظ کنم زیرا واقعا بھ لحاظ مالی ھم نیازی بھ ک�ار ک�ردن م�ن نب�ود و بق�وکل تمام مش می شد . شوھر من درآمد خوبی دارد و مردی بسیار آرام و مھربان و با ادب است و حیمخرج ل

ت دارم حوصلھ ام را در خانھ بسر می آورد و احساس رخوت و پوچی می کنم . من دوس�من ھمین است کھ نم ک�م و قھ�ر در روزمرگی زندگی دارای ھیجان باشم و با شوھرم دعوا کنم و او را انگولک کنم . فحش بدھ

وک ا تحری�و او ھم با من چنین باشد و آخر شب دوباره ص�لح کن�یم . ول�ی ھ�ر چ�ھ م�ی ک�نم نم�ی ت�وانم او رارم ب�ھ ک�عصبانی کنم و ب�ھ فحاش�ی و قھ�ر و تش�نج بکش�انم و ل�ذا خ�ودم در درون�م متش�نج م�ی ش�وم. بارھ�ا

. رون باش�مطالق کشیده شد تا باالخره تصمیم گرفتم برای ادامھ زن�دگی زناش�وئی ب�ھ جس�تجوی ک�اری در بی�ی م�ر پرخ�اش نم و ب�ھ یک�دیگدر محیط کارم مرتبا از جانب رئیس تحقیر می شوم و با ھمکارانم دعوا م�ی ک�

ش��تی. و کن��یم و ب��از دوب��اره آش��تی م��ی کن��یم . بھرح��ال ی��ا مش��غول الس ھس��تیم و ی��ا فحاش��ی و ی��ا قھ��ر و آرم ایم و ک�ابدینگونھ زندگی قابل تحمل است و می توانم سکون و آرامش درون خانھ با ش�وھرم را تحم�ل نم�

ی��ن ی��ک بایس��تی خ��ودش را س��ر کس��ی خ��الی کن��د ا ب��ھ ط��الق نکش��د . بھرح��ال آدم نی��از ب��ھ ب��رون افکن��ی دارد واقعیت است کھ با نظریات شما جور در نمی آید و عملی نیست. نظر شما چیست ؟

من ھم با شما موافقم !! ھر کسی الیق زندگی خویش است . پاسخ ما :

بالغت و زناشوئی ھ�م گوین�د . ای�ن ھم�ان » رس�یده « در لغت بمعن�ای ق�درت رس�انائی اس�ت . انس�ان ب�الغ را انس�ان » بلوغ «

رسیدن بھ دیگران و امکان برقراری رابطھ و رساندن پیام خود بھ دیگران اس�ت . پ�س ق�درت ارتب�اط ھم�ان

Page 48: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

48

بلوغ و بالغت است . لذا امری تماما منطقی و معرفتی است و برخاستھ از قدرت خودشناسی می باشد زی�را ند بواسطھ کالم و رفت�ارش پی�ام وج�ود خ�ود را ب�ھ دیگ�ری انسان بمیزانی کھ خودش را درک می کند می توا

ھم ابالغ کند . و این ھمان قدرت صدق نیز می باشد . ارد ان را ن�دانسانی کھ در بالغت ضعیف است یعنی خود را نمی شناسد و لذا ت�وان برق�راری رابط�ھ ب�ا دیگ�ر

محص�ول خشونت م�ی زن�د . خش�ونتمتوسل بھ دروغ و ریا و مکر و نھایتا زور و ظلم می شود و دست بھ اره ضعف بل�وغ معن�وی اس�ت ک�ھ در رابط�ھ زناش�وئی ب�ھ اوج ظھ�ور م�ی رس�د و در رواب�ط دیگ�ر نی�ز ھم�و

نس�ی و جبصورت ریا و ستمگری و ستم بری بروز می کند . پس بلوغ امری صرفا جنسی نیست بلک�ھ نی�از ی�ن رابط�ھ گرن�ھ ف�رد ھم�واره در ا اس�ت و برقراری رابطھ با جنس مخالف نیز در گرو قدرت بالغ�ت معن�وی

ر دی معرفت ناکام و معذب است و دچار مشکالت عاطفی و اخالقی و انحرافات جنسی می شود . انسانھای ب رابط�ھ و رابطھ جنسی نیز دچار ضعف و انحراف�ات گون�اگون ھس�تند . نی�از جنس�ی بھان�ھ ای ب�رای برق�راری

س��ت . س��ت و ای��ن ش��دیدترین نی��از مس��تلزم ش��دیدترین معرف��ت ارس��اندن پی��ام دل و ج��ان خ��ود ب��ھ دیگ��ری ا ماجرای سوء تفاھم مخصوصا در زناشوئی تماما حاصل فقدان این بلوغ فکری است .

ف�ت ل از معراگر عارفان اسوه ھای روابط صالحانھ و توحیدی و اتحاد با مردمند بواسطھ قدرت بالغت حاص� دشناسی است و مھمترین نشان بلوغ می باشد . نفس است . صدق و صلح در رابطھ محصول خو

احساس خوشبختی از منظر زناشوئی ( آزمون عشق و عصمت )

م شد جود تقسییھ اش بھ دو واست چرا کھ انسان پس از خلق اول واقعھ زناشوئی واقعۀ خلقت دوبارۀ انسان

و وح یگان�ھرتک�ھ ش�ده ب�ھ لح�اظ کھ ھمان آدم و حوا بود . و اینک با این ازدواج قرار اس�ت ای�ن وج�ود دوزی ج�ز کامل شود . و این ھم�ان اتح�اد ب�ین زن و ش�وھر اس�ت ک�ھ والی�ت زناش�وئی نامی�ده م�ی ش�ود ک�ھ چی�

رد ب�ھ زنمارادت متقابل نیست . ارادت قلبی مرد بھ زن کھ ھمان والیت زن بر مرد است کھ بصورت عشق ت زن از ن والیت مرد بر زن است کھ بص�ورت اطاع�آشکار است و ارادت ذھنی ( عقلی) زن بھ مرد کھ ھما

ز م�رد . ای�ن عقل�ی ) زن ا -عملی –مرد بروز می کند . اطاعت باطنی مرد از زن و اطاعت ظاھری ( دنیوی �ت رابط�ھ زناش�وئی و قلم�رو تکام�ل انس�ان س�ت . ای�ناارادت متقابل اساس فطری سعادت و اطمین�ان و امنی

ص�مت اس�ت . آزم�ون عش�ق م�رد از نگ�اه زن و آزم�ون عص�مت زن ازوالیت بھ لحاظی آزم�ون عش�ق و عای�ن دو نگاه مرد : آزمون از خود گذشتگی دنیوی مرد نس�بت ب�ھ زن و آزم�ون اطاع�ت زن نس�بت ب�ھ م�رد .

ع��اطفی زن –آزم��ون در دو ن��وع خ��دمت خودنم��ائی م��ی کن��د : خ��دمت معیش��تی م��رد ب��ھ زن و خ��دمت جنس��ی بت جنس�ی نس� ملزوم ذاتی ھمدیگر است . زن بمیزان تسلیم و تمک�ین و وف�ای نسبت بھ مرد . این دو الزم و

ا و وان�د دنی�تبھ مرد ،می تواند در دل مرد جای گیرد و در قلم�رو عم�ل از م�رد اطاع�ت نمای�د و م�رد ھ�م م�ی ت زن را تأمین کند . زن اگر از این تمکین و وفا سرپیچی کن�د طبیعت�ا از و �ت الی�ت و مسعادت و امنی م�رد حب

�ت وج�ودش از دس�ت رفت�ھ و بیق�رار و قحط�ی زده م�ی ش�ود و بعن�وان ع� ذاب خارج می شود و احس�اس امنیھ ابط�ھ خاص�بسوی نامحرمان میل می کند . این اساس غریزی زناشوئی است . و ام�ا امتح�ان ارتق�ای ای�ن ر

ن دم تمک�یع�ی میل�ی و برای مؤمنان عوامل برتری است . این امتحان ھمانا فقر و نداری م�رد ب�رای زن و ب�ی کن�د و م�جنسی زن برای مرد است . اینکھ آیا تا چھ حدی مرد در نداریش بھ لحاظ جنسی بھ زنش رج�وع

کن�د و ھمچنین زنش را تحت والیت و اطاعت خود قرار می دھد و اینکھ زن تا چ�ھ ح�دی تمک�ین جنس�ی م�ی ابل اس�ت. انجام وظیفھ صادقانھ و متقاز شوھرش اطاعت می نماید . احساس واقعی خوشبختی زناشوئی در

معیشت از جانب مرد و تمکین و اطاعت از جانب زن . ن�ھ ای�د و گراگر زن و شوھر از ای�ن امتح�ان س�ربلند ش�وند انس�ان یگان�ھ ازل�ی بعن�وان خلیف�ھ خ�دا رخ م�ی نم

بایستی بر دوزخ وارد شوند تا در آنجا پختھ و پاک شوند . ھ در جریان تمکین و رابطھ جنسی است کھ تحت والیت شوھر قرار می گیرد و زن بھ تجربھ درک می کند ک

�ت ش�وھر نی�ز ھس�ت طبعا از او اطاعت می کند لذا زن مکار برای تن در ندادن بھ ای�ن والی�ت ک�ھ ھم�ان محبا تمکین جنسی نمی کند تا بتواند در مقابل شوھر مقاومت نمای�د . ول�ی غاف�ل از اینک�ھ ای�ن ع�دم تمک�ین و ل�ذ

عدم پذیرش والیت شوھرش موجب قحطی عاطفی شده و او را جب�را ب�ھ اب�تالی نامحرم�ان م�ی کش�اند و چ�ھ بسا کار بھ زنا می کشد. زن محک عشق شوھر را عدم تمکین جنسی می پندارد و این تصور مث�ل آن اس�ت

بھ شوھر روا می کھ کسی فرزندش را گرسنگی دھد تا مطیع وی گردد . و این بزرگترین ظلمی است کھ زن

Page 49: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

49

دارد ولی این ظلم بخودش بر می گردد و او را فاسد می سازد . شوھری ھ�م ک�ھ ع�دم انج�ام وظیف�ھ معیش�تی را وسیلھ ای برای مطیع نمودن زن می کند بھمان میزان مرتکب ستم است .

ی�رت غولی محک شوھر برای وفا و عصمت زنش ھمانا آزادی است ولی زن احم�ق از ای�ن آزادی ب�ر علی�ھ ش را از شوھر سوء اس�تفاده م�ی کن�د ت�ا وی را مطی�ع خ�ود نمای�د در حالیک�ھ ب�ھ ناگ�اه ب�رای ھمیش�ھ ش�وھرط مش�غول دست می دھد و خود نیز بعنوان عذاب تباه می شود . زنی کھ می پندارد حواسش جمع است و فق�

امتحان شوھر است دچار خطائی بزرگ است .

ند ؟چرا نسل جدید از ازدواج می گریز

اش�د ول�ی عجب است کھ ھر دختر یا زنی حاضر است مفت و مجانی ھر نوع رابطھ ای را ب�ا م�ردان داش�تھ ب ق��ل توجی��ھت��ا س��خن از ازدواج ب��ھ می��ان م��ی آی��د م��ی گری��زد . چ��را ؟ گری��ز م��ردان نس��ل جدی��د از ازدواج الا

اقتصادی دارد ولی توجیھ زنان در این گریز چیست ؟ی�ز چن�دان ن اج در قبال مردی کھ آنان را دوست داشتھ باش�د و عاش�ق باش�د دو ص�دگریز زنان مدرن از ازدو

دان ق�ط ب�ا م�رفمی باشد . این نسل آنھم پس از سپری نمودن دوران جوانی تازه بفکر ازدواج می افت�د آنھ�م ھ فل�ک م�یاحمق و بی عاطفھ و خر پول و ھرزه . و بدینگونھ است کھ ھزینھ ازدواج و مبل�غ مھری�ھ س�ر ب�ت و عھد و وفا و انس�انیتی م�ی باش�د . ای�ن جماع�ت چ�ون بخ�وبی ت و ب�ر ماھی� زند کھ دال بر فقدان ھر محبت خود در ازدواج واقف ھس�تند ای�ن ارق�ام نج�ومی را پ�یش روی م�ی نھن�د ت�ا بتوانن�د بھ�ر بھ ولی ان�ھ ای پ�نی

ز ھم�ان اد و لذا ن ازدواج می کننکالن بھ جیب بزنند و بروند . چھ بسا این جماعت اصال بھ قصد طالق گرفتی ب�وف�ائی و آغاز زندگی بھ جستجوی بھانھ طالق ھستند . ناگفتھ پیداست کھ این مکتب اص�الت ھرزگ�ی و بی

ست و نام ا» عشق غیر متعھد « عھدی و عدم ھر نوع مسئولیت انسانی و اخالقی می باشد کھ نام مدرنش ھش�تی از چ�ون زن�ان اینگون�ھ ان�د، ل�ذا ب�رای م�ردان ، بقدیمی اش ھمان ھرزگی است و روسپی ص�فتی . و

اقتص�ادی ھرزگی و بولھوسی فراھم می آی�د و آن�ان ھ�م انگی�زه ازدواج را از دس�ت م�ی دھن�د ک�ھ ھ�م توجی�ھاه تم�ام زگی بناگ�دارد و ھم توجیھ نفسانی . ولی در این میانھ فقط زنان ھستند کھ پس از یک دوره کوتاه ھر

یغھ ت زنان ص�انسانی خود را از دست داده اند و حداکثر موفقیت آنان ورود بھ جماع حیات و ھستی و عزت ای است کھ روسپی گری شرعی می باشد .

آیا زن مهربان ممکن است ؟

ت و دل زنده و مھربان در طول تاریخ بھ تعداد انبیای اولوالعزم انگش�ت ش�ما انن�د ک�ھ رند و ھمزنان اھل محببش�رند عروف در معارف اسالمی م�ی شناس�یم . این�ان نخس�تین زن�ان عاش�ق در ت�اریختحت عنوان پنج زن م

کھ مھد امامت بوده اند : ھاجر ، آسیھ، مریم ، خدیجھ و فاطمھ . ذا ھ�ر ک�ھل�زن مظھر ارادۀ بھ پرستیده شدن است و این ھمان ذات کفر زن است زی�را دع�وی خ�دائی دارد و

�ت و عش��ق او را بپرس�تد ک��افر م�ی ش��ود و او را ک ام��ر ی�ھ�م تب��اه م�ی س��ازد . در زن دوس�ت داش��تن و محبق ھ از عاش�عاریھ ای است و زن بایستی در جھت آن جھاد کند و کمترین آن انجام وظیف�ھ و اطاع�ت ص�ادقان

ا عش�ق خویش ( شوھر ) است . اینکھ زن باید تحت والیت شوھر باشد یعن�ی از عش�ق ش�وھر فرم�ان ب�رد ت� پذیر گردد .

فر ھم . این ک جھادی بر علیھ کفر ذاتی اوست و جز این ھیچ راه نجات و خروجی از کفر خود ندارد این امرد فس و جھانزن ساالری است . زن فقط در انجام وظیفھ خالصانھ و خدمت و اطاعت فزاینده بھمراه معرفت

�ت روش�ن کن�د ھمس�ر و و براس�تی بر علیھ ناز خویشتن است کھ م�ی توان�د دل خ�ود را ب�ھ ن�ور ایم�ان و محبادر نم�ی م�م قلب�ا ھمدل شود و مادری واقعی گردد . زن تا قبل از رسیدن بھ این مقام حتی با دھھ�ا زایم�ان ھ�

لی�ل شود و بچھ در نزد او یک اسباب بازی محض است ک�ھ ب�زودی از دس�تش خس�تھ م�ی ش�ود . ب�ھ ھم�ین دت می چ�ون ی پندارن�دم�نھند و خود را خدا و مالک او این نوع مادران عاریھ ای اینقدر بر فرزندان خود من

ت و ت نیستند و بچھ داری نوعی ریاضت محسوب می شود . زن واقعا با محب زن عاشق یک قلبا دارای محب حقیقی و کامل است و موجودی بس کمیاب .

Page 50: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

50

چه مردي می تواند ناز نکشد ؟

غی�ر افران�ھ ورد کھ روی دیگر سکھ زناشوئی ھ�ای کدرباره ناز کردن زن سخن گفتھ ایم و اما ناز کشیدن م صادقانھ است بھ چھ معنا و منظوری است .

�ت ھ�م م�ی ئی ش�د ک�ھ گ�وکمردی کھ نیازھای زنش را بدون آنکھ بر زبان آورد ادا می کند و تازه از زنش من؟ب�ی ری داردمنظ�و بھ او لطف کرده تا برایش خدمتی انجام دھد کھ وی اصال بدان نیازی نداشتھ است ، چ�ھت و ایثارش بھ زن . ولی آیا این مق�امی رد ب�ھ چ�ھم�تردید این غایت لطف مرد می تواند باشد و از اشد محب

ی در س�ر از اخالص رسیده است کھ می تواند ھمچون خدا اینگونھ کریم و بخش�نده باش�د؟ مگ�ر اینک�ھ مک�راش�تھ م توق�ع دھ�ب یا رشوه بھ ھمسرش بدھد واز او داشتھ باشد و این اعمال ایثارگرانھ را بعنوان حق حسا

ب�اس لس�تیم ک�ھ باشد کھ مقابلھ بھ مث�ل نمای�د و ھ�یچ س�ئوالی نکن�د . در اینج�ا ش�اھد اش�د تکب�ر و غ�روری ھھم وس�وء عشق و ایثار بر ت�ن ک�رده اس�ت . ع�الوه ب�ر اینک�ھ زن ھ�م در قب�ال چن�ین رفت�اری دچ�ار س�وء تف�ا

ی ی نیازھ�اد و ھرگز امکان ورود بھ وادی صدق را نمی یابد و ش�وھر بایس�تاستفاده تا سرحد جنون می شود و ری م�ی ش�واو را ھمواره حدس بزند و برآورده کند . چنین زنی بسرعت مبدل بھ دیوی از تکبر و طلبکا

ن�د ھ�م ک�ھحتی نسبت بخود و نیازھایش نیز گمراه و مجنون م�ی ش�ود و خ�ودش را گ�م م�ی کن�د . حت�ی خداواھ�د ول�ی ھ�ر چن�د ک�ھ خ�دا م�ی دان�د ک�ھ دلت�ان چ�ھ م�ی خو« عشق و ایثار است بھ انسان می گوید کھ مظھر

ت در رابط�» بھتر است بر زبان آورید تا ھدایت شوید . ھ زناش�وئی بخش عظیمی از احساس طلبکاری و منھ�یچ ام�ری ود .برخاستھ از نازکشی مرد و ایثارگریھای ناخواستھ اس�ت ک�ھ مب�دل ب�ھ کین�ھ و انزج�ار م�ی ش�

ت و تقاب�ل اس�فاسدتر از احساس ایثار در رابطھ زناشوئی نیست . زیرا این ی�ک رابط�ھ ب�ر مبن�ای نیازھ�ای مت م ی کشد. می نھد و آنکھ با تقواتر است کریم تر است و نھ آنکھ بیشتر ایثار می کند و طلبکار است و من

�ت مدی داش�تھ باش�د ھرگ�ز ن�از نم�ی کش�د و مردی کھ حق پرست باشد و بھ سرنوشت ھمس�ر خ�ود نی�ز تعھ� ن نمی نھد .

عقالنیت زنانه و مردانه

ن زعق�ل زن رحم��انی اس��ت و عق�ل م��رد ھ��م نعم�انی . عق��ل زن حی��اتی اس�ت و عق��ل م��رد ھ�م وج��ودی . عق��ل مرگ�ی را رفاھی است و عقل مرد ھم تربیتی . عقل زن جسمانی است و عقل مرد ھم روحانی . عق�ل زن روز

و ای�ن دو می کن�د و عق�ل م�رد ھ�م ت�اریخ و آخ�رت را . عق�ل زن ، مھ�ری و عق�ل م�رد ھ�م قھاران�ھ . تغذیھ ا متالش�یرمکمل یکدیگرند و بدون ھمدیگر امکان یک زندگی انسانی ناممکن می آید ک�ھ زن�دگی خ�انوادگی

اش��د داش�تھ بت�ھ و نو حی�ات اجتم�اعی را ن�ا ام�ن م�ی س�ازد . فرزن�د ی��ا نس�لی ک�ھ یک�ی از ای�ن دو عق�ل را نیاف ناقص و گمراه است .

باش�د م مھرب�انبی تردید عقل کامل و انسان کامل آن است کھ این ھر دو وجھ از عقل را دارا باش�د یعن�ی ھ� و ھم قھار . ھم رزاق باشد ھم مربی .

ار و انش قھ�ت�رفرزندانی کھ حمایت و والیت پدری را نداشتھ باشند وحشی و افسار گسیختھ بار می آین�د دخفس��رده و قس��ی القل��ب م��ی ش��وند و پس��رانش ب��ی اراده و زن ص��فت . و آنانک��ھ والی��ت م��ادری نیافت��ھ باش��ند ا

بیرحم بار می آیند . قالنی�ت تکمیل ع زن برای تکمیل عقالنیت خود بایستی والیت قھارانھ شوھر یا پدر را بپذیرد و مرد ھم برای

د. ق�ل م�ی ش�وا دریابد. این والیت متقابل موجب رش�د و تکام�ل عخود باید والیت رحمانی ھمسر یا مادرش ر عقل زن حسابگر و عقل مرد ایثارگر است .

محور است لذا بایس�تی درجھ�ت رحم�ت و ایث�ار و خ�دمت ب�ر علی�ھ نف�س –عقل زن دارای دلی سخت و خود د در رأف�ت خ�و باش�د و برعلی�ھ خود جھاد کند . عقل مرد دارای دلی رئوف و ایثارگر است لذا بایس�تی ج�دی

و م�ی دھن�د قبال عزیزانش جھاد کند. لذا زنانی کھ خودپرس�تی پیش�ھ میکنن�د بت�دریج عق�ل خ�ود را از دس�توند ش�رادی م�ی امردانی ھم کھ در روابط عاطفی خود در ایثارگری افراط می کنند دچار اخ�تالل عقالن�ی و

قھاری�ت ایس�تی درمرد ذاتا عاشق و قلب�ی و ایث�ارگر اس�ت ل�ذا ب و زمام امور خانواده از ھم می پاشد . عقل تالش کند . و عقل زن کامال بھ عکس می باشد .

Page 51: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

51

زن ساالري یا مرد ساالري

راری ع�دل ل�ذا ب�رای برق� بسیاری می پندارند کھ پذیرش والیت مرد از جانب زن ھم�ان م�رد س�االری اس�ت وق�درت ب�ا حرب�ھ ین برابری عمال زن ساالری پدید می آید . مردی ک�ھبازیچھ شعار برابری می شوند کھ در ا

ز کن�د و ا جسمانی و اقتصادی خود میخواھد زنش را مطیع خود کند بدون شک مطیع امیال کافرانھ خود م�یکنن��ده زن ی��ک کنی��ز خ��انگی و ظ��رف ش��ھوت و نم��ایش اقت��دار خ��ود در جامع��ھ اس��تفاده م��ی کن��د و نی��ز تأئی��د

س�االری ب�ھ زنساالری است کھ در خف�ا ھرزگیھا و حرامخواریھایش می خواھد . و این مردبولھوسی ھا و ش�وه م�ی رمی انجامد و گرنھ این واقعھ استمرار نم�ی یاب�د یعن�ی زن ھ�م در پنھ�ان از ش�وھر ح�ق س�کوت و و ن�ھکافرا طلبد تا بھ اعمال نادرست بپ�ردازد . در حقیق�ت زن س�االری و م�رد س�االری دو روی س�کھ رابط�ھ

ھ زن ی�ا جامع� زناشوئی است کھ در آن واحد یکی از این دو پنھان و دیگری آشکار است . بنابراین خ�انوادهاحق و س��االر ی��ا م��رد س��االر ب��ھ تنھ��ائی ن��داریم . ای��ن دو ام��ری واح��د اس��ت و دو روی س��کھ زناش��وئی ن��

ستمگرانھ می باشد . ر ش�د آنھ�م ب�بھ زن و اطاعت زن از م�رد بن�ا ش�ده باولی رابطھ ای عادالنھ آن است کھ بر اساس محبت مرد

ن ذا ذھ��ن زمبن��ای حق��وق دین��ی و اخالق��ی و ن��ھ زد و بن��د فاس��قانھ . از آنج��ا ک��ھ دل م��رد در گ��رو زن اس��ت ل�� واھ�د ل�ذابایستی در گرو مرد باشد تا این عدل واقع ش�ود . م�رد ک�ل معیش�ت را در خ�دمت آس�ایش زن م�ی خ

نیوی تحت امر مرد باشد زیرا دنیایش را مرد تأمین می کند.زن بایستی در امور روزمره و دوئی و زناش� و این یک زندگی صادقانھ را ممکن می سازد و گرنھ اکراه و ریا و زور و ستم واقع می شود

تن�ھ ای بط�ھ باالرا جھنم می سازد. این تعادل و انصاف در دنیای زناشوئی است کھ اگر واقع شود امک�ان را ید می آید کھ ھمان رشد زناشوئی است و زمینۀ حق ساالری می باشد . ومعنوی پد

والیت زناشوئی و تمکین جنسی

ت مرد یت و محبرابطھ جنسی مجرای فیزیکی انتقال روح از مرد بھ زن است . در این انتقال کل اراده و والدرک ندیشھ اشا راده و اعمال وبھ قلب زن راه می یابد . این واقعھ را زن بوضوح در تن و دل و جان و ا

یل�ی ھ بھ�ر دلک�می کند و می داند کھ تمکین جنسی نمودن در رابطھ با مردش بھ چھ معنائی است . لذا زن�ی ق��ع ب��ھ می��ل ن��دارد ک��ھ تح��ت والی��ت ش��وھرش باش��د عم��دا و ب��ھ ھ��زار بھان��ھ تمک��ین جنس��ی نم��ی کن��د و در وا

ابط�ھ ک رابط�ھ زن�ائی محس�وب م�ی ش�ود و ای�ن ن�وع رشوھرش دل نمی دھد و یا فقط تن می دھد ک�ھ ای�ن ی� صرفا جسمانی بسرعت بھ عذاب و سوء ظن و بن بست می انجامد و کار را بھ طالق می کشد.

و او اگر شوھری مؤمن باشد عدم تمکین جنسی زن نش�انھ آش�کار کف�ر اوس�ت . و اگ�ر ش�وھری ک�افر باش�د ب ظلم و فسق و زنا می شود .خود را مؤمن می داند باید جدا شود و گرنھ مرتک

ن��ھ و سرنوش�ت نیس��تند ذات��ا زن�ا اس��ت و ای��ن رابط�ھ موج��ب کی رابط�ھ جنس��ی زن و ش��وھری ک�ھ ھم��دل و ھ��م عداوت می شود .

ذیرش زن بھ لحاظ خلق�ت و فط�رت از س�ینھ آدم خل�ق ش�ده و دل آدم ھم�ان م�أمن و وط�ن وج�ودی اوس�ت . پ�در س�ینھ است . و زنی کھ تمکین جنسی نمی کن�د نم�ی توان�دوالیت شوھر برای زن یک امر و نیاز وجودی

اش�د و ب�ھبمردش آرام و قرار یابد و لذا نمی توان�د در خان�ھ چن�ین م�ردی احس�اس وج�ود و آرام�ش داش�تھ ین تنھ�ا گمراھی می رود . اینست کھ در دین اس�الم اول�ین وظیف�ھ دین�ی زن تمک�ین جنس�ی اس�ت و ع�دم تمک�

یھ و طالق می باشد . امری است کھ مستوجب تنبس او احس�ا زن بھ مثابۀ جمال دل و باطن مرد است ھمانطور کھ از سینھ او خروج کرده اس�ت و زی�ر نگ�اه

تھ ط�ور خواس�بوجود می کند . زنی کھ جمال و زیبائیھای خود را برای غیر آشکار می کند و از نامحرم�ان ک��ھ ب��ھ د م��ی کن��د و ل��ذا چن��ین زن��ی ق��ادر نیس��تی��ا نخواس��تھ دل م��ی ب��رد س��ائر م��ردان را ب��ر نف��س خ��ود وار

ا او سالمی ب� شوھرش دل بدھد و تحت والیت او آرام و قرار گیرد و والیت شوھر را بپذیرد و رابطھ جنسی داشتھ باشد و اصال بتواند تمکین جنسی نماید .

شد ی می بات زناشوئبنابراین بی حجابی و بی عفتی رفتاری و گفتاری و پوششی زن علت العلل ھمھ مشکالاص�ل . زن تجسم روح مردش می باشد و ھر چی�زی و نگ�اھی ب�ھ آس�انی ب�ر او وارد م�ی ش�ود و ای�ن ھم�ان

زنای باطنی است کھ رابطھ زناشوئی را مختل می کند و بھ عذاب و سوء تفاھم می کشاند .

Page 52: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

52

مب�ا او ھ� ود دل بدھ�د وزنی کھ حجاب نگاه و رفتار و لب�اس خ�ود را حف�ظ نم�ی کن�د نم�ی توان�د ب�ھ ش�وھر خ� سرنوشت شود و لذا در رابطھ جنسی ھم بھ عذاب می افتد.

ی�ا زود این امر اساس ھمھ سوء ظن ھا و عذابھای جادوئی رابطھ زناش�وئی م�ی باش�د . چن�ین وض�عی دی�ر زناش�وئی بھ طالق می رسد چھ رسمی و چھ پنھان . زنی کھ از ھر مردی بھر روشی دلبری می کند رابطھ

ود را تباه می کند . زنای پنھان و نامرئی زن جز این نیست . خج�ز از زن با عصمت و کامل زن�ی اس�ت ک�ھ بتوان�د والی�ت ش�وھری م�ؤمن را ب�ا دل و ج�ان پ�ذیرا ش�ود و آن

ت و عصمت و حجاب و نگاه ممکن نمی آید . طریق حفظ عف و این درسی است کھ حضرت فاطمھ (ع) بھ زنان داده است .

نواده محوريخا

، ظل�م ، اعتی�ادآیا مسائل و واقعیت ھائی مثل عل�م ،تکنول�وژی، سیاس�ت ،امپری�الیزم ، ص�ھیونیزم ، انق�الب ،چ��ھ ا و ....جنای�ت ، رب�ا ، ت�ورم ، جن�ون ، بیماریھ�ا ، تروری�زم ، ای�دز ، خودکش�ی ، روس�پی گ�ری ، جنگھ�

رتب�اط ان ای�ن اا و ویژگیھای فکری این نشریھ نش�ربطی بھ خانواده و رابطھ زناشوئی دارد . یکی از رسالتھد حوا دار است کھ بقول معروف سرنخ ھمھ چیز زیر لحاف است و ریشھ در جھان اسرار آمیز رابطھ آدم و

نواده حوا نامید یا مذھب اصالت خ�ا –. اگر بانی مکتب خاصی باشیم می توان آنرا مکتب اصالت رابطھ آدم د آم�وز تربی�ت خ�و« و » م�ادۀ وج�ود « ھا مقال�ھ و نی�ز آث�ار منتش�ر ش�ده ای بن�ام . ما این حقیقت را در دھ

یچی��ک از ھبوض��وح تبی��ین نم��وده ای��م . ب��ی تردی��د اگ��ر ازدواج نم��ی ب��ود تم��دنی رخ نم��ی داد و » عرف��انی ا مام�م م�اده تفرآورده ھای مادی و معنوی بشر در تاریخ آشکار نمی شد . ھمانطور کھ ساختار و اسرار عال ھس�تی س�ر در علم و رمز و راز ھستھ اتم و پیوند پروتون و نوترون بطور فشرده حضور دارد و کل جھ�ان

رد و ل��ذاب�ر آورده از آن اس��ت ک��ل ت��اریخ و تم�دن و فرھن��گ و بش��ریت ب��ر روی زم�ین ریش��ھ در خ��انواده داا ھم�ھ م�ی باش�د و ل�ذخانواده نگ�ری و زناش�وئی مح�وری ب�ھ مثاب�ۀ ژرف ان�دیش ت�رین نگ�اه بھ�ر مس�ئلھ ای

ای��ن ی��ک .عل��وم اجتم��اعی و انس��انی ب��دون چن��ین نگرش��ی عل��ومی ب��ی ریش��ھ و بیفای��ده و بلک��ھ فریبن��ده ان��د و ام�راض دکترین و فلسفھ نظری نیست بلکھ ما این حقیقت را در جریان حل مشکالت مردم و ع�الج دردھ�ا

ای�ن ی�ک .مش�کالت و بیماریھ�ا ش�ده ای�م بھ تجرب�ھ کش�ف ک�رده و ب�ر ای�ن مبن�ا موف�ق ب�ھ ح�ل الینح�ل ت�رینھ ک�یث قدسی حکمت تجربی است کھ البتھ ریشھ در معرفت دینی ما نیز دارد . ھمانطور کھ کل مجموعۀ احاد

ح�وائی –سخن خدا بھ بشر است . فرزند آدم و حوا را مخاطب ساختھ است و بھشت موع�ود نی�ز بھش�ت آدم است .

همسر کیست ؟

ای�د ک�ھ نی�ز م�ی فرم ی فرماید کھ از جنس نفس ھر کسی برایش ھمسری قرار می دھ�د وخداوند در کتابش م�ت رخ زناش�وئی مؤمن با مؤمن و کافر با کافر ازدواج می کند این ماھیت ازدواجھای طبیع�ی اس�ت ک�ھ ب�ھ نی

ن�ابراین ب س�تند .ھمی دھد . البتھ ازدواجھای مصلحتی و یا عقیدتی ھم وجود دارند کھ از این قاعده مس�تثنی ھ قس�مت آنچھ کھ اساس طبیعی ازدواج را تشکیل میدھ�د ک�ھ ام�ری م�اورای طبیع�ی بنظ�ر م�ی رس�ند و گ�اه ب�

آن یع��ی ب��ودنازل��ی و تق��دیر الھ��ی نس��بت داده م��ی ش��وند اتفاق��ا ام��ری ک��امال طبیع��ی م��ی باش��ند و م��اورای طبقاب�ل مکار خود اوست ک�ھ در مربوط بھ جھل آدمی نسبت بھ نفس نھان خود است . ھمسر ھر کسی نفس آش

ودش�کن او قرار گرفتھ است و لذا واضح ت�رین آئین�ھ خودشناس�ی اوس�ت آئین�ھ بنم�ود چ�و نق�ش ت�و راس�ت خس�تم آئینھ شکستن خطاست . این حکم�ت ب�یش از ھ�ر رابط�ھ ای مرب�وط ب�ھ زناش�وئی اس�ت. ل�ذا ھ�ر خط�ا و

رو ت�رین قلم�ت . ل�ذا رابط�ھ زناش�وئی بزرگوناحقی کھ آدمی بھ ھمسر خود نسبت می دھد دقیق�ا از خ�ود اوس�ین�د بخودشناسی و تزکیھ نفس و خودسازی بشر است بشرط آنکھ ھر کسی ھر عیبی را کھ در ھمسرش می

در ھ�ر از خود بداند و بھ اصطالح آن در خودش بپردازد تا از ھمسرش برط�رف ش�ود. ای�ن ی�ک اص�ل ذات�ی عمل می کند . د ورابطھ ای است کھ در زناشوئی بھ اشدش حضور دار

ھمسر تو نفس عریان خود توست و ضمیر پنھان توست کھ در مقابل تو عیان شده اس�ت . پ�س اگ�ر ازدواج دین و فرھنگ است بدین لحاظ است کھ ھر کسی آئینھ نفس خ�ود را م�ی یاب�د و خ�ود را اساس ذاتی تمدن و

Page 53: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

53

ی کند در واقع با خودش م�ی کن�د و در ھمسرش بھ تماشا می نشیند . معاملھ ای کھ ھر کسی با ھمسرش م سرنوشت خود را رقم می زند. اینست کھ سرنوشت ھر کسی در ازدواجش تعیین می شود بدست خودش .

ش�وئی ازدواج و زنا در واقع ھر کسی با نفس پنھ�ان خ�ودش ازدواج م�ی کن�د و اینس�ت ک�ھ عش�ق جنس�ی در خودپرستی اس�ت و کف�ر عی�ان اس�ت و ھمان عشق ھر کسی بھ خویشتن خویش است و ھمسر پرستی عین

ق الھ�ی لذا این عشق عاقبتی جز عداوت ندارد مگر اینک�ھ ب�ر اس�اس تق�وی و تزکی�ھ نف�س و معرف�ت و حق�و قرار گیرد و انجام وظیفھ شود .

شوهران عاشق و زنان دیوانه

وند و حش��ی م��ی ش��چ��را مردان��ی ک��ھ عاش��ق زن خ��ود ب��وده ان��د اکث��را دارای زن��انی دیوان��ھ و دیکت��اتور و وا از ی�رس�ند و خودشان نیز بھ اعتیاد و بیمارستان و رعشھ و سکتھ مبتال می شوند و گاه بھ تیمارستان می

خانھ فراری می شوند . وافیزیکی این بدان معناست کھ عاشق بودن کافی نیست . اصوال عشق کھ ھن�ری ن�دارد زی�را ی�ک واقع�ھ مت�

نی�ت و من�د عقالآن فخر کند . اتفاقا م�ردان عاش�ق بس�یار بیش�تر نیاز غیر ارادی است پس آدمی حق ندارد بھ .را نیست اراده فرمانروائی در خانھ ھستند کھ جز از طریق دین و تقوا و احکام فطری اخالق قابل اج

ود و زن�ش ش�قدرت دین و عقالنیت اخالقی نباشد مبدل بھ بیچاره ت�رین مردھ�ا م�ی ھ مرد عاشق اگر مسلح باند . اد م�ی کش�انھ و تباه می کند و نیز فرزن�دانش را از خان�ھ ف�راری م�ی دھ�د و در جامع�ھ ب�ھ فس�را ھم دیو

تم�ام پس عشق بدون عق�ل دین�ی بزرگت�رین عام�ل ب�دبختی و ن�ابودی ی�ک خ�انواده اس�ت و چن�ین زن�ی ھ�م ب�اس�عادت ویوجود از چنان مردی منزجر است . عشق یک ھدیھ الھی است کھ فقط بادین خدا قابل ھدایت بس�

است .

آئی زن –خود

س�ت و ازن تحت الشعاع نگاه مردش بھ انسانیت و روح انسانی زنده می شود ول�ی ھن�وز موج�ودی برزخ�ی ی، زن ازخودی ندارد بلکھ بھ ت�ازگی طال�ب خ�ود و ھوی�ت ذات�ی ش�ده اس�ت . در خلق�ت ازل�ی ب�ھ روای�ات دین�

روح رد ، خان�ھزلی و جاودانھ زن دل مرد است . سینھ ما سینھ مرد بیرون آمده است . لذا جایگاه حقیقی واه دل رزن است . ھمانطور کھ فقط یک زن محبوب است ک�ھ احس�اس وج�ود م�ی کن�د . بن�ابراین زن بایس�تی

خ�ود ب. یعن�ی مرد را بیابد و بر آن وارد شود . این کل راه دین و سیر و سلوک عرفانی و روحانی زن اس�ته و روش رار گیرد و تعالی یابد . ای�ن راسینھ مردش می باشد تا در آنجا آرام و ق آئی زن ھمانا رجعت بھ –

ری�ق حف�ظ رجعت بھ خانھ ازلی در آداب و معرفت دینی ھمان امری است کھ عصمت نامیده می شود کھ از طت نگاه و رفتار و پندار است کھ جز ھمسرش بھ ھیچ مرد دیگری نگاه نکند بر ھ�یچ وحجاب پوششی و عف

ر آن ا آدم�ی دمرد دیگری وارد نشود و نیز امکان ورود ھیچ مرد بیگانھ ای را ھم بھ نفس خود ندھ�د . زی�ر ی و زن�ایواحد نمی توان�د در دو ی�ا چن�د دل باش�د و چن�د ت�ا خان�ھ داش�تھ باش�د ای�ن ھم�ان ص�فت روس�پی گ�ر

ه د اگ�ر راش�آم�د و بی�دار نفسانی است کھ راه ھالکت و تباھی زن است . زنی کھ بواسطھ نگاه ش�وھر بخ�ودش�ود دچ�ار ادای ح�ق محب�ت و والی�ت ش�وھر پی�دا نکن�د و مق�یم دل او ن دل شوھر را بواسطھ انجام وظیف�ھ و

برزخ بیقراری شده و بھ فساد و ھالکت میرود.

کید عظیم زن

ش�اق گی ھویتی عام اوست چیزی جز ایفای نقش معش�وق مطل�وب در قب�ال عترین ویژکید عظیم زن کھ بزرگخود نیست. زن از این بازی دچار لذتی مالیخولیائی و شیطانی م�ی ش�ود از اینک�ھ ب�ا ایف�ای نقش�ی ای�ده آل و

ش�د قدیس برای مدتی ھر چند کوتاه مورد پرستش مردی واقع شود . و آنگاه ک�ھ دس�تش رو فرشتھ خوی وس�ت ب�ھ ھم�ین دلی�ل او ھرگ�ز و رسوا گردید بسراغ مردی دگر می رود و باز ھمان بازی آغ�از م�ی گ�ردد .در

میل ندارد کھ با عاشق خود ازدواج کند زیرا لو می رود و از پرستش ساقط می گردد . بنابراین او با م�ردی

Page 54: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

54

عاشق . تا بواسطھ بدن خ�ود ازدواج می کند کھ یک شھوت بارۀ احمق و پولدارو بازیچھ باشد و نھ عاقل وچنین زنانی بعد از ازدواج نیز ھمواره می خواھند در خف�ا ی�ک بتواند او را تا آخر عمرش برده خود نماید .

عاشق داشتھ باشند . گی ھمھ زنان کافر است .ینۀ روسپی گری زن است . این ویژلذا اراده بھ پرستیده شدن زم

و خواھ�ان تزکی�ھ نف�س داش�تھ باش�د فقط زنی با عاشق خود ازدواج می کند کھ جدا قصد اص�الح و تربی�ت و عنویت و صدق و عصمت باشد . رشد و م

ک�ی نق�ش ولی زن کافر ھمواره دو مرده است کھ یکی را عاشق میخواھد ودیگری را بردۀ خویش . برای ین زن ک�ھ فرشتھ و قدیس را بازی می کند و برای دیگری نقش واقعی خود را کھ فسق و بولھوسی اس�ت. ای�

ابقی برای م ردد وست می دھد و رسوا و ملعون می گخود را بسیار زیرک می پندارد باالخره ھر دو را از دت دچار می شود . عمرش بھ دریوز گی واشد ذل

رد اس�ت کید عظیم زن کھ اساس کفر و زنا و شیطنت اوست محصول اراده بھ پرستیده شدن و سلطھ ب�ر م� انکار والیت زناشوئی . و

طالق : بهترین یا بدترین اقدام ؟

ت نج�ا ق�دام اعص�مت و اع�تالی ش�رف و معرف�ت باش�د بھت�رین و نج�ات بخ�ش ت�رین ت دی�ن وطالق اگر بھ نیوب ندگی محس�زگی باشد تباه کننده ترین واقعھ د ر ی اگر برای بولھوسی و اشاعھ ھرززندگی فرد است . ول

الق م�ی ط�و نی�ز در ھ�ر طالق�ی آن طرف�ی ک�ھ می شود . و ھر طالقی بر یکی از این دو اساس رخ می دھ�د.قع�ھ دی در واد و بر آن اصرار می ورزد مسئولیت واقعھ راخواه ناخواه بر دوش می گیرد . ل�ذا ھ�ر ف�رخواھ

ود اقط م�ی ش�طالق یا براستی خوشبخت و سعادتمند در دو دنیا می گردد و یا تباه شده ودر غایت شقاوت س� .

ی باش�ند باع�ث ط�الق م� طبق آمار و روان شناسی ط�الق در اکثری�ت قری�ب ب�ھ اتف�اق م�وارد زن�ان خواھ�ان ورای اینک�ھ ب� زیرا غریزتا مرد در مقام عاشق و دلداده و مسئول زندگیست و بندرت خواھان طالق است مگر

ق نج��ات عص��مت و ش��رف و احی��ای دی��ن باش��د . و چ��ون زن اص��وال در مق��ام محب��وب ق��رار دارد ط��رح ط��الدی�دھا زھ�ا و تھچھ بسا در یک�ی از ای�ن نا ھمواره بعنوان یک ناز و باج گیری و تھدید مورد استفاده است و

ین�د ک�ھ ببراستی طالق رخ می دھد و زن ت�ا ب�ھ آخ�ر عم�رش ت�وان ب�اور ای�ن واقع�ھ را ن�دارد و بوض�وح م�ی بعنوان عذاب نازش مبتال بھ این واقعھ شده است .

ا ذات�ا حبوبی�ت ردر اکثریت قریب بھ اتفاق طالق ھا ، اصوال زن بازنده است زیرا یک زن مطلقھ آن گوھرۀ مر ج�ود زن دواز دست می دھد و از چشم ھا و دل ھا می افتد و این راز بدبختی زن است زیرا تمام احس�اس

اینک�ھ محبوبیت او در دل یک مرد نھفت�ھ اس�ت و زن مطلق�ھ اص�وال ای�ن احس�اس را از دس�ت م�ی دھ�د مگ�ر در است .براستی برای نجات عصمت خود طالق گرفتھ باشد کھ امری بسیار نا

ئی از عصمت و ش�رف فط�ری اس�ت و ی�ا ب�رای رھ�ا ھر طالقی برای ھر یک از طر فین یا برای نجات دین وت و رزن�دگی اس�توسعھ ھرزگی . و از این دو حالت خارج نیست . لذا طالق یا بھت�رین واقع�ھ و اق�دام د آن و

یا بدترین آن . یا سعادت بخش است و یا ویرانگر و تباه کننده .

راده زنانها

ده دن . ارابرای یک زن ھمھ تالش ھا بھ قصد بھ تصرف آوردن اراده یک مرد است و او را مرید خ�ود نم�وگ�ی عف�ت جمل زن برای زیبائی ، خانھ داری ، جلوه گریھا ، خدمات ، تحصیل علم و ھنر و حتی دین داری و

ن آم��ی ش��ود ن��ی ک��ھ در ای��ن اراده پی��روزدارای ذات اراده ب��ھ بلعی��دن تم��ام و کم��ال ی��ک م��رد اس��ت . و بمیزای�ف و اش�م ، عفبتالشھا ھم از میان می رود . و آنگاه زن می گوید : اگر می خ�واھی زیب�ا باش�م ، خان�ھ دار

ده ش�ھا و وع�وفادار باشم و.... بایستی مرید من باشی . ولی بمیزانی ک�ھ م�ردی مری�د زن م�ی ش�ود ھم�ھ تالو ی را ج�دا زن دیوان�ھ م�ی گ�ردد زی�را زن اص�ال نم�ی دان�د ک�ھ چ�ھ چی�زھایش نابود و بی انگیزه می شود و

ف و دی بی ھ�ددائما می خواھد تا مردش او را تبعیت کند . زن بھ لحاظ اراده درونی اش بخودی خود موجو بولھوس است .

Page 55: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

55

دانھ فتمنش�را وزن بمیزانی کھ تحت والیت و اراده مرد قرار می گیرد ص�احب اراده ای پای�دار و ھ�دفی ج�دی ت ن محض اسو معقول می شود و در غیر اینصورت دیوانھ و فاسد می گردد . زن مظھر اراده بھ اراده کرد

و در ذاتش ھیچ ھدفی ندارد . ھدف ذاتی اراده زن ھمانا مرد است .

زن وشیطان

و ت والی�ت اتح�در معرفت دینی زن حلقھ اتصال بین آدم و ابل�یس اس�ت و در م�راوده ای ک�ھ ب�ا ابل�یس دارد یس اس�ت . و د ب�ا ابل�قرار گرفتھ و القائات ابلیسی را بھ مرد منتقل می کند . در واقع زن تنھا راه ارتب�اط م�ر

چ�رای فقط زنی از احاطھ و وسوسھ ابلیس در امان اس�ت ک�ھ تح�ت والی�ت و اطاع�ت ص�ادقانھ و ب�ی چ�ون واه اس�ت و گ� رج شود تماما در تسخیر ابل�یسمردی مؤمن باشد . زنی کھ از والیت مردش (پدر یا ھمسر) خا

ابط�ھ ب�ا رمجسمھ شیطان می شود و کاری جز شیطنت در جامعھ ندارد . چنین زنی تعین و تجسم شیطان در ی ار جامعھ ھمردان است و نابود کننده بھشت خانواده ھاست . میزان تبھکاری و فساد و جرم و جنایت در

آشکار ه کامل والیت مردی نیستند . زنانی کھ تنھا زندگی می کنند اسوبھ تعداد وجود زنانی است کھ تحت ون د . ش�یطاکانونھای فساد در جامعھ ھستند و مروج ھر نوع تبھکاری و جن�ون و جنای�ت و اعتی�اد م�ی باش�ن

مرد ھمانا زن است و خدایش در دل اوست .ھ از والی�ت افر است کبر پا نموده است زن ک باد داده و اماکن فساد را در جامعھ ده ھا را برآنکھ بنیاد خانوا

رد م�ی م�ھمسر سرباز زده و تحت والیت شیطان در آمده است. چنین زن�ی ھمچ�ون ی�ک دزد وارد زن�دگی ب�ا از خان��ھ ش�ود و دزدک��ی زن��دگی م��ی کن��د و نھایت��ا ھمچ��ون ی�ک دزد م��ی گری��زد . او ب��ا رفتارھ��ایش ش��وھر را

ت ش�یطان رستد تا خودش در خانھ نیز یک ک�انون فس�اد تح�ت والی�فراری می دھد و بسوی اماکن فساد می فا او را ت�پدید آورد و بچ�ھ ھ�ایش را نی�ز مب�دل ب�ھ ش�یطونکھای نف�س خ�ود نم�وده و بج�ان ش�وھر م�ی ان�دازد

ن را ای�ن زن�ا غارت نماید . و فقط مردان مؤمن و با معرفت و با اتکاء بھ قھر عشق می توانند شیطان نف�سانونھ��ای کغی�ر اینص��ورت خ�ود نی��ز بازیچ�ھ ش��یطان زن م�ی ش��وند و در جامع�ھ پدی��د آورن�ده مھ�ار نماین��د در

دارای شقاوت و غارت و ستم و جنایات ب�زرگ م�ی ش�وند . ھم�ھ م�ردان جنایتک�ار و حک�ام فاس�د و غ�ارتگربی و چن��ین زن��انی ھس��تند و در اس��ارت چن��ین زن��انی بس��ر م��ی برن��د ، ھم��ھ ش��اھان ، ص��احبان ق��درتھای غص��

ستند .یالیستھا و رھبران مافیا و شکنجھ گران مردم و دزدان ثروت عمومی مرید چنین زنانی ھامپرد ش�وھرش مردی کھ بر زنش مسلط گردد و یا او را طالق دھد بر شیطان ف�ائق آم�ده اس�ت . و زن�ی ک�ھ مری�

شود رستگار شده است .

فلسفه اشتغال زن در جامعه

م�ی دان�د نوان امرار معیشت یکی از بزرگت�رین دروغھ�ای اوس�ت . زناشتغال زن در بیرون از خانھ تحت عپ�در ن مرد ی�اآو می تواند اگر بخواھد با عزت و رحمت در نزد مردی زندگی کند و رزق سالمی داشتھ باشد

دق و اوست و یا ھمسرش و یا پسرش .بشرط آنک�ھ تح�ت والی�ت آن م�رد ق�رار گی�رد و زن�ی ب�ا عف�ت و ص�ایس�ت ، ندر بیرون از خان�ھ بعن�وان ام�رار معیش�ت ج�ز در س�ودای جل�ب نظ�ر م�ردان ھ�رزه مؤمن باشد . زن

ن آن�د و در مردی کھ بتواند آنان را ب�ھ بازیھ�ای زنان�ھ تح�ت والی�ت و بولھوس�ی خ�ود ق�رار دھ�د و رھب�ری کن�د ب�ھ واھ م�ی تواحد چند مرد را برای بازیھای خود داشتھ باشد زیرا زن فقط در فاصلھ بین چند مرد است ک

د اس�ت . بولھوسی ھای خود ج�والن دھ�د . فلس�فھ اش�تغال زن در جامع�ھ فلس�فھ داش�تن چن�د م�رد در آن واح�ان��ھ ک��ھ ش��وھر را بعن��وان پ��ای ثاب��ت ای��ن ب��ازی در خان��ھ داش��تھ باش��د و م��ردان دیگ��ری ھ��م در بی��رون از خ

ناز کند . برایشان دلبری ورزگ�ی ھپ�ول در آوردن فق�ط پوشش�ی ب�رای بولھوس�ی و ھیچ زنی برای پول در آوردن محض کار نمی کند .

ت و والی�ت ش�وھرش ت�رجیح م�ی دھ�د . زن ک�افر وال ی�ت ھ�ر نفس اوست . زن چھ بسا کلفتی کردن را بر عف م��ردی را گ��ردن م��ی نھ��د ب��ھ ج��ز ش��وھرخودش . زن ک��افر یعن��ی زن��ی ش��قی و بولھ��وس و ض��د عف��ت و تعھ��د

ی اس�ت . حت� زناشوئی و تعھدات اخالقی و وظایف عرفی و شرعیاخالقی . و لذا چنین زنی طبعا ضد والیت خانھ مطلقا مقرون بھ صرفھ خانواده نیست . ازبھ لحاظ اقتصادی ھم کار زن در بیرون

او کلفتی در خانھ نامحرمان را بر کارھای خان�ھ خ�ودش ت�رجیح م�ی دھ�د و چ�ھ بس�ا تح�ت عن�وان خ�دمت ب�ھ خانھ فراری است و در اماکن دیگری مشغول خدمات خی�ر خواھان�ھ و دیگران و نمایش ایثارگری ھمواره از

Page 56: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

56

بشر دوستانھ بھ دیگران است در حالیکھ ھمسر و فرزن�دانش ب�یش از ھم�ھ محت�اج ای�ن خ�دمات م�ی باش�ند . اینان ھمواره از خود سیمائی شھید می سازند و اسوه موش مردگی و رقت می باشند .

ھ�ان ود را پنخ�ھند تا وظیفھ نشناسی و بولھوسی و بیوفائی و بی عفت�ی این زنان شعار عاشقی و ایثار می دفقط جذب یزارند واینان از مردان مؤمن و پاک و باوفا ب .دارند . اینان محبت ناپذیرند و عاشق مردان ھرزه

از خان�ھ اراذل و تبھکاران می شوند . ھ�یچ زن�ی ب�رای ام�رار معیش�ت خ�ود مجب�ور ب�ھ ک�ار ک�ردن در بی�رونرش اینس�ت ق�راری ن�دارد و ش�عا و ت . زن کافر از خانھ خودش بیزار است و در خانھ شوھر ھ�یچ آرام نیس

کھ : شوھرم مرا درک نمی کند . یعنی برده امیالم نمی شود و نازم نمی کشد !!

هویت زنانه

دی ایگ�اه وج�ومادر است کھ ب�ر ج تجربھ مدرنیزم بما نشان میدھد کھ زن فقط در خانھ و در جایگاه ھمسر وی��د ش��ریف اس��ت و در م��ابقی ھوی��ت ھ��ای عص��ر جد و حقیق��ی خ��ود ق��رار دارد و موج��ودی خ��الق و س��الم و

وم�ھ مفاس�د تباه کننده خویش و محیط زیس�ت و جامع�ھ اس�ت . تقریب�ا ھ عنصری بیمار و دیوانھ و مخرب وس�د و یش اس�ت . ای�ن مفام�ادری خ�و بدبختی ھای جوامع مدرن حاصل گریز زن از خانھ و ھویت ھمسری و

را از ئی ک�ھ زنبالیا میرود تا بنیاد تمدن و بلک�ھ نس�ل بش�ر را بران�دازد . ھم�ھ دس�تھا وافک�ار و دسیس�ھ ھ�اب این تباھی می باشند کھ عمده آنھا مردانند ، مردانی ستمگر و ج ھ�رزه وھانخوار خانھ بیرون نمودند مسب

ن�د ھلک�ھ افتادو ھستی خود ساقط نمودند و سپس خود نیز در ماز حیات کھ زن را تخدیر و دیوانھ ساختند و .

خ��رین آای��دۀ براب��ری زن و م��رد در عص��ر جدی��د ک��انون اص��لی ای��ن ویرانس��ازی وتبھک��اری اس��ت . ای��ن ای��ده ی باشد. محصول امیال مرد ساالرانھ و کافرانھ مردان سلطھ گر است و شیطانی ترین فتنھ عصر جدید م

د ص�ھ ح�د دو ی عاریھ ای عصر برابری را تجربھ کرده اند بخوبی می دانند کھ ت�ا چ�ھمھ زنانی کھ ھویت ھاپ�وچ و چندان بیش از پ�یش بازیچ�ھ امی�ال م�ردان فاس�د ھ�رزه و س�تمگرند و در ای�ن ھوی�ت ھ�ا مترس�کھائی

دا اانگ�ی را قربانی یک دسیسھ شیطانی ھستند . مردان ک�افر بمیزان�ی ک�ھ نخواس�تند و نتوانس�تند حق�وق مرد د . شتھ باشننمایند زنان را نیز از زنانیت ساقط نمودند تا شاھدی بر جھل و جنون و ناتوانی خود ندا

راز عداوت زناشوئی

ت و کانون پیدایش عشق و انس زناشوئی واقعھ زیر لح�اف اس�ت ، منش�أ کین�ھ وع� داوت ب�ی ھمانطور کھ علھ وان وس�یلاز شدید ھم�دیگر در رابط�ھ جنس�ی بعن�پایان زناشوئی نیز در رختخواب است . زن و شوھر از نی

و ین ای�ن دب�و حربھ و نقطھ ضعفی بر علیھ ھمدیگر استفاده می کنند و این عرص�ھ پی�دایش کین�ھ و ع�داوتی ھ ای در خص�ومت ب�ین دو انس�ان اس�ت . اس�تفاده از نی�از جنس�ی بعن�وان حرب� می شود کھ عمیقت�رین کین�ھ و

اده سوء استف تباھی زناشوئی است و ھمھ مفاسد زندگی خانوادگی از اینسائر امور و نیازھای زندگی منشأ وت ش�دید بغای� ،بر می خیزد و علت نھائی طالق نیز جز این ام�ری نیس�ت . کین�ھ حاص�ل از ای�ن ن�وع تح�ریم

خ�وت و نقلبی و نفرت انگیز است و از قلم�رو کنت�رل و مھ�ار خ�ارج م�ی ش�ود و ب�ھ جن�ون م�ی رس�د ن�از و وھر اس�ت .از جانب زن و انتقامجوئی متقابل مرد از این بابت منشأ ع�داوت ت�اریخی زن و ش�تجارت جنسی

ج�اوز م�ی تدر چنین وضعی یا مرد بھ تجارت می پردازد و یا بھ زور دس�ت م�ی زن�د و در واق�ع ب�ھ زن خ�ود مت س�دت ب�ھ م� کند و ی�ا نھایت�ا ب�ھ س�راغ زن�ان دیگ�ری م�ی رود ت�ا نی�ازش را ب�رآورده کن�د. زن نی�ز در بلن�د

س�اب و حتج�ارت و ح�ق اخالقی می رود زیرا رابط�ھ جنس�ی آنگ�اه ک�ھ مب�دل ب�ھ معامل�ھ و انحرافات جنسی و�د ب�رزخ ع�اطفی و نس��ی و امی�ال منح�رف ج حرب�ھ گردی�د رابط�ھ ع�اطفی و غری�زی را ارض�اء نم�ی کن�د و مول

ر از ای�ن ش�وھر ب�رای ف�را تب�دیل ب�ھ جھ�نم م�ی س�ازد و زن و اخالقی م�ی ش�ود و زناش�وئی را ن�ابود ک�رده وس�پی دوزخ بھ سمت فسق می روند . زنی ک�ھ از س�کس خ�ود بعن�وان حرب�ھ اس�تفاده م�ی کن�د محک�وم ب�ھ رو

اخالق�ی گری می باشد و مردی ھم کھ سکس زن خود را می خرد او را بھ روسپی گری و خود را ب�ھ فس�اد بھ دوزخ می سازد. وائی را مبدل ح –می کشاند. این ھمان عاملی است کھ بھشت آدم

Page 57: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

57

زن و اراده به پرستیده شدن

ا در رپرستیده شدن آرم�ان ذات�ی ھ�ر زن�ی اس�ت ک�ھ ھم�ان کف�ر زن�انگی م�ی باش�د و ھم�ین ام�ر اس�ت ک�ھ زن قیق�ا ات�ی زن دنزدیکترین حد بھ ابلیس قرارداده و مدخل ورود ابلیس ب�ھ م�رد نم�وده اس�ت زی�را ای�ن آرم�ان ذ

یم�ان م�رداست. از ھمین رو خداوند در کتابش زن را دش�من و فتن�ھ آش�کار ا ھمان احساس و ادعای خدائی خوانده است . در واقع زن سیمای کفر مرد است .

م دل م�ردکانال اجرائی پرستیده شدن زن بواسطھ م�رد ھم�ان دلب�ری اس�ت . زن از م�رد دل م�ی ب�رد و تجس�ت فر مرد اسھمان قلمرو عینی بی تقوائی و کمی شود وآنگاه مرد بدنبال دل خویش مرید زن می شود واین

زیرا تقوی بھ معنای عدم اطاعت از دل خویش و پیروی از عقل و دین است . و لب�ی، عق�لدر واقع عشق مرد بھ زن قلمرو اشد کفر اوس�ت و اگ�ر م�رد بتوان�د در ای�ن ش�دیدترین تجرب�ھ ق

ی�ر غس�ت و دی�نش خ�الص م�ی ش�ود و در دینش را مصون نگھ دارد و بازیچھ زن محبوبش نکند، رستگار ارا غای�ت دی�نش تب�اه ش�ده و نھایت�ا محب�وبش ھ�م از وی ب�ھ انزج�ار و خیان�ت م�ی رس�د. زی� اینصورت عق�ل و

ج�اکش او تقاضای زن محبوبی کھ کافر است از مر د عاشقش اینست کھ بھ وی امکان زنا دھد و بلکھ خ�وداش�قش ثب�ات عش�ق اس�ت. اینس�ت ک�ھ معش�وق در قب�ال عگردد تا عشقش بھ اثبات برسد. ای�ن غای�ت جری�ان ا

خواه ناخواه کافر کیش است و این یک راز و امتحان عظیم الھی برای مرد است . ، نفرت زن در عین حال کھ نسبت بھ عاشقش کافر است از اطاعت کافرانھ شوھرش نیز بطرزی غیر ارادی

جامد. ، بھ خیانت و نابودی رابطھ می ان می یابد. و اینست کھ غایت جریان اثبات عشق مرد بھ زنت م در خلق�با توجھ بھ این دو خصیصھ ذاتی زن معشوق، در می ی�ابیم ک�ھ ای�ن ھ�ر دو ام�ر دارای حق�ی عظ�ی

ر اس�ت و اوست کھ مرد را بھ محک می زند و سرنوشت او را رقم می زند . ب�دین لح�اظ زن م�أمور و مع�ذونوش��ت گ��ردن او بین��دازد . زن در قب��ال عص��مت خ��ود مس��ئول سر م��رد ح��ق ن��دارد فری��ب و تب��اھی خ��ود را ب��ھ

خویشتن در رابطھ با پرودرگار است . واس�طھ بدین و ھدایت و سرنوشت رستگاری زن چیزی ج�ز جھ�اد او ب�ر علی�ھ ای�ن اراده ب�ھ پرس�تیده ش�دن

ش��ق م�رد نیس�ت ک�ل تق�وا و عص��مت زن محص�ول ای�ن جھ�اد اس�ت و الغی��ر. زن ع�ارف و کام�ل ھم�ان زن عا است.

عوامل نابودسازي هویت جنسی

ت نابودی ھویت جنسی در عص�ر جدی�د ھم�ان فلس�فھ براب�ری د زن و م�ر ھمانطور کھ بارھا نشان داده ایم علری ب�رای ت�است. این برابری ھرگز در قلمرو حقوق انسانی رخ نداده و بلکھ باعث س�تم مض�اعف و پیچی�ده

آن نظام سرمایھ داری جھانی است.ھر دو جنس شده و نفع این دو ستم از . ریاس�ت این برابری فقط در قلمرو صورت و اطوار و رفت�ار رخ داده اس�ت: م�ردواری زن و زن واری م�ردی زن و طلبی دنیوی زن و ملوس گری و لطافت گرائی مرد . خشونت زن و ظرافت مرد. لباسھای خشن برا

رد و آرایش��ھای مردان��ھ زن، رقاص��ی م��رد وپوش��ش لطی��ف و رنگارن��گ ب��رای م��رد. آرایش��ھای زنان��ھ م�� جنگجوئی زن و ..... و نھایتا جراحی پالستیک برای تغییر صورت عورت.

ب�ھ رن�ھ نی�ازاین تغییر و تقلید صوری متقابل مطلقا در صفات نفسانی ھیچی�ک تح�ولی ایج�اد نک�رده اس�ت وگض�اد ت�ا نف�س ھ�ر ی�ک رخ میدھ�د ی�ک تاینھمھ داروھای ھورمونی و ژنتیک و جراحی نمی بود. آنچھ کھ در

سرحد جنون و جنایت است. و لذا امروزه اکثر شقی ترین جنایات توسط این نوع زنان و مردان رخ می دھد.

فلسفھ برابری ضد انسانی ترین فلسفھ کل تاریخ بشر بوده است.

Page 58: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

58

»انسان کامل« زن بعنوان

اده است و دسفی و عرفانی جھان اساسا مرد را مخاطب قرار در اکثر مکاتب فل» انسان کامل« سخن بر سرر کم�ال ب�و ق�رار بھ یاد نداریم کھ ھرگز از زن کامل سخنی بھ میان آمده باشد. گوئی کھ زن ذاتا ناقص اس�ت

ندارد!؟ مس�ران م�ابا ھم�ھ انتق�ادات تی�ز و تلخ�ی ک�ھ در ای�ن نش�ریھ ب�ھ زن�ان عزی�ز ک�ھ ھم�ھ م�ادران و خ�واھران وھ

کن�یم ت�ا را ط�رح م�ی» زن کام�ل« روا داشتھ ایم ک�ھ تمام�ا از عش�ق و مس�ئولیت اس�ت این�ک نظری�ھ ھستند ا درافکن�دهرط�رح اولی�ھ ای�ن نظری�ھ » م�اده وج�ود«مقدمھ ای برای سائر مقاالت باشد. ھر چند کھ در کت�اب

وصیھ می تمذکور عھ کتابایم و زن را علت العلل و غایت کمال بشر قرار داده ایم و عالقھ مندان را بھ مطال کنیم.

س��ت. زن اگ��ر کم��ال م��رد در رابط��ھ ب��ا زن رخ م��ی دھ��د ھم��انطور ک��ھ انحط��اط او ، کم��ال زن نی��ز ھمینط��ور ان�ازی ک�ھ بمیزانی کھ ب�ر ن�از ھ�زاران ت�وی خ�ود معرف�ت یافت�ھ و ب�ر آن ف�ائق م�ی آی�د بس�وی کم�ال م�ی رود.

رد را م�ه می شود کھ موجب ھالکت خ�ود اوس�ت ک�ھ جوھره ھمان چیزی است کھ مکر یا کید عظیم زن نامید ارد.ھم بھمراه خود ھالک می کند زیرا مرد عاشق است از ھر نوع و درجھ ای. و از زن رھائی ند

حکوم�ت (زن بمیزانی کھ با خودش در رابطھ با مرد بھ معرف�ت رس�یده و نی�از وج�ودی اش ب�ھ والی�ت م�رد ھ ب�ھ ا آنج�ا ک�ش احاطھ می یابد و در مسیر کمال قرار می گیرد ت�محبت) را تصدیق و اعتراف می کند بر ناز

ی یاب�د: م�مقام عاشقیت میرسد و معش�وقیت را زیرپ�ا م�ی نھ�د. بدینگون�ھ ھ�ر دو جل�وه از عش�ق را در خ�ود رزش�ی عاشقیت و معشوقیت. زیرا معشوقیت وجلوه غریزی و کور عشق در زن است و دارای ھیچ ھن�ر و ا

ھ مق�ام ب�ر گ�ذرد ت�ا م�رد کام�ل ھ�م آنس�ت ک�ھ از عاش�قیت د یت در مرد. ھمانطور کھنیست ھمانطور کھ عاشقھ کویش است معشوقیت برسد کھ مقام عارف کامل یا امام است کھ بھ مثابھ فائق آمدن بر غریزه عاشقیت خ

ممک�ن ھمان غریزه شھوت و مالکیت بر زن است. و فقط در چنین مق�امی اس�ت ک�ھ دوس�تی ب�ین آدم و ح�وانف�س رو معرفتود کھ این کمال بشریت است کھ جنگ ازلی آدم و حوا را پایان می دھد. این تماما قلممی ش

ن�از و و تزکیھ نفس است. خود شناسی مرد تماما جھل و جنون شناس�ی اوس�ت و خودشناس�ی زن ھ�م تمام�ا . مکر شناسی اوست. و این از آن است. معرفت مرد و صدق زن این راه را ھموار می کند

راز دختران خشن و پسران ملوس

ری ھس�تیمامروزه در اکثر خانواده ھا در سراسر جھان شاھد یک تضاد و واژگون ساالری عظیم و زج�ر آوبت��ھ در م��ردوار و قل��در و پس��ران مل��وس و ب��ی اراده و زن وار اس��ت. ای��ن معض��لھ ال و آن دخت��ران خش��ن و

ک��ی از یاب��ل تحملت��ر م��ی باش��د و نی��ز در کش��ور خودم��ان جامع��ھ اس��المی دو ص��د چن��دان تش��نج زات��ر و غی��ر قو زھکاریھ�امھمترین معضلھ تربیتی است کھ در ھمھ ارکان جامعھ خودنمائی م�ی کن�د و قلم�رو ب�روز اکث�ر ب

تباھی ھاست .ھ از د برخاس�تاین واژگونساالری کھ کل نظام خانواده و نھایت�ا جامع�ھ را بس�وی واژگ�ونی ارزش�ھا م�ی کش�ان

ویش خ�ب پ�دران ر و مادر می باشد. در واقع این دختران بازتاب مادران خود و آن پسران ھ�م بازت�ارابطھ پدش�ده زخ واقع�یمی باشند. در این نوع خانواده ھا قبل از پیدا شدن بچھ ھا رابطھ زناشوئی مب�دل ب�ھ ی�ک دو

ن�ھ ، زن اس�ت.جای خودش نیست و اصال خودش نیست. نھ مرد، مرد است و نھ زن است زیرا ھیچیک سرزن وری کھ�ن مرد مسئولیت و والیت مردانھ دارد و نھ زن ھویت زنانھ دارد. این حاصل نبرد بین مرد ساال

ج�ودی وساالری مدرن است. مردساالری سنتی بھ لحاظ ت�اریخی عم�رش بس�ر آم�ده و م�رد نتوانس�تھ والی�ت ن دان، زن ب�دواز ای�ن ض�عف و فق� کند و لذا جان می احیاء نماید و خود را در زمان ما بازسازی و اصالح و

ی خ��ود داش�تن ھ�یچ معرفت�ی ب��ر خویش�تن ت�الش م��ی کن�د ت�ا ای�ن خ��الء را ب�ھ نف�ع مص��الح نفس�انی و بولھوس�ا ناش�وئی رجبران کند. نخستین نمود این فاجعھ در اختالل و نابودی رابطھ جنسی اس�ت ک�ھ اص�ل و اس�اس ز

ی�ز ادام�ھ رزندان نفاسد اخالقی فراھم می سازد کھ این امر در فمنھدم می کند و زمینھ را برای انحرافات و م می یابد.

Page 59: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

59

راز فقدان والیت زناشوئی

ی زن و والیت زناشوئی در یک کالم بمعنای محبت و خدمت مرد و حرمت و اطاعت زن اس�ت. فلس�فھ براب�رک�ھ الی�ت ب�ودفقدان این ومرد نبود کھ این والیت را کھ اساس سالمت و شرف خانواده است نابود کرد بلکھ

ئی اس�ت . یت زناش�وفلسفھ برابری را بھ میدان آورد تا این فقدان را تقدیس کند. این فلسفھ معلول فقدان وال. ن معناس�تھمھ فلسفھ ھا چنین ان�د. ای�ن براب�ری ھمان�ا براب�ری در ب�ی ھ�ویتی و پ�وچی و ھ�رزه گ�ی و فق�دا

ک�ھ ھ�ر ی�کی محبت حض�ور دارد زن و م�رد براب�ر نیس�تند بلولی آنجا کھ والیت زناشوئی بھ معنای حکمرانمت اری و س�الطرف مقابل را برتر و بھتر از خود می داند و اینست راز والیت زناشوئی بعنوان اس�اس پای�د

و رشد خانواده بھ مثابھ ھستھ مرکزی جامعھ .ابری ود کھ برشاجتماعی می و بمیزانی کھ این والیت از بین می رود فلسفھ دموکراسی تبدیل بھ ایدئولوژی

گ�ران ت�ر از دیآحاد جامعھ است کھ این برابری نیز برابری در بی معنائی است کھ در آن ھر کسی خ�ود را برری طھ و برت�می خواھد و می بیند. بنابراین فلسفھ برابری چھ در خانھ و چ�ھ در جامع�ھ، حاص�ل اندیش�ھ س�ل

ل حامی�انای ذات�ی دروغ�ین و ش�یطانی اس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�جوئی و تمام خواھی است و لذا ای�ن فلس�فھ دار جھانی این فلسفھ جھانخواران ھستند.

حق زن ذلیل

ب��ھ او م�ردی ک��ھ ای��ن ش��ھامت را ن��دارد ک��ھ ب��ا زن��ش ص�ادق باش��د و امی��ال و افک��ار فط��ری و برح��ق خ��ود ران��د ک��ھ ب��ادا زن��ش فک��ر کم��ی ترس��د ک��ھ م چ��را ك��ھ ،اعم��الش را تح��ت والی��ت عق��ل و دی��ن آورد گوش��زد کن��د و

مب�تال دیخواھی نیست ب�ھ پ�ائین تن�ھ زن�ش بط�رزی بیمارگون�ھاشوھرش عاشقش نیست و مرد بزرگوار و آزن�ھ را تمی شود و آنگ�اه نوب�ت زن اوس�ت ت�ا ب�دین نقط�ھ ض�عف، ش�وھر را تح�ت فرم�ان خ�ود آورد و پ�ائین

ست.حربھ سلطھ و ریاست و بولھوسی خود سازد. و این حق چنین مردی ا ول��ی حقیق��ت اینس��ت اگ��ر م��ردی براس��تی زن��ش را بعن��وان ی��ک انس��ان دوس��ت ب��دارد و مس��ئول و نگ��ران

واق�ع سرنوشت او باشد ھرگز نگران این امر نیست کھ نکن�د زن�ش پن�دارد ک�ھ ش�وھرش دوس�تش ن�دارد. درش آزاد ایھ�وس ھ� او را ب�ا مردی کھ زنش را دوست ن�دارد (اال در رختخ�واب) ھرگ�ز ب�ا او ص�ادق نیس�ت و

ردی را م�ن�د چن�ین می نھد تا تباه شود تا آنگاه بتواند او را تحقی�ر کن�د و ب�ھ س�لطھ آورد. و اینس�ت ک�ھ خداو برده جنسی زن می کند و بدینگونھ مرد زن ذلیل تولید می شود. آیا این حق نیست!

ن�د آن چش�ود. ھ�ر مردی کھ زنش را دوست بدارد درباره امر حق از زنش نمی گذرد حتی اگر تح�ریم جنس�ی ش زن را مردی کھ زنش را دوست بدارد و زنش از امری برحق سرپیچی کند و با نصیحت ب�راه نیای�د خ�ودو ی سازد .تحریم جنسی می کند (طبق قانون الھی) و این رنج را بخاطر محبت و مسئولیت برخود ھموار م

ی�ن ق�انوناد ش�وھرش را دوس�ت ن�دارد و اینست نشانھ عشق و ایثار مرد بھ زن . و چنین زنی ھم نمی توان� الھی است. زنان می دانند کھ تا چھ حدی این ادعا برحق است.

مکتب قلب و قلب عصمت زن

عصمت نیز ھمچون ھمھ ارزشھای معنوی در بشر ھنگ�امی تب�دیل ب�ھ ھوی�ت و ی�ک ارزش خ�ودی م�ی ش�وددیل بھ ایم�ان نیابد تب اسالم ھم تا بھ دل راه ن وکھ بھ دل راه یابد و قلبی گردد ھمانطور کھ طبق کالم خدا، دی

نشده است و ھنوز عاریھ ای و بی ریشھ است.اما عصمت برای زنی کھ ازدواج نکرده آنست کھ ھیچ مردی در دلش نباشد ولی برای زن متأھل آن است و

عص�مت ھن�وز کھ جز شوھرش در دلش نباشد و دلش از آن شوھرش باشد . و تا چنین واقع�ھ ای رخ ندھ�د مقامی وجودی و ریش�ھ ای در زن نیس�ت و ھ�ر م�ردی ق�ادر اس�ت ک�ھ ب�ھ نف�س او راه یاب�د ای�ن ب�ی عص�متی باطن و نھان است. زنی کھ ش�وھر را دوس�ت داش�تھ باش�د از وی اطاع�ت میکن�د و ب�العکس . و ام�ا چگون�ھ

و تحت والیت ھر ک�ھ باش�د زن بھ چنین مقام امنی در عصمت می رسد؟ آدمی از ھر کھ اطاعت صادقانھ کند دلش نیز در گ�رو ھموس�ت. و راز والی�ت پ�ذیری زن از ش�وھر ک�ھ ام�ر اول دی�ن خ�دا ب�رای زن م�ی باش�د از ھمین بابت است کھ او را بھ عصمت قلبی می رساند در غیر اینصورت ھمھ مردان ب�رای زن برابرن�د و ای�ن

Page 60: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

60

ی عصمتی قرار می دھد . تا زن بھ مقام ح�ب منشأ بی عصمتی باطنی اوست کھ ھر آن او را در خطر عمل بو ھن�ری نسبت بھ شوھرش نرسد در خطر است . و زنی کھ حب را فق�ط بط�ور یکطرف�ھ از ش�وھر م�ی طلب�د

عشوه و مکر ندارد ھرگز بھ مقام عصمت نمی رسد و ھر مرد دیگری با قدرت نازکشی و خراج�ی وجز ناز زنی کھ محبت شوھرش را قلبا پذیرا ش�ود از اوام�ر او ک�ھ بیشتری می تواند بھ آسانی جای شوھرش باشد.

عموما بھ نفع اوست نیز صادقانھ اطاعت می کند و لذا دلش صاحب محبت بھ ش�وھر ش�ده و قلم�رو عص�مت �ت خ�ود باش�د نیز مردی ھم کھ نتواند بر زنش والیت داشتھ باشد نم�ی توان�د ح�افظ می گردد.و عص�مت و عف گی میرود.و بھ ھرز

نشأ حماقت زنانهم

یس�ت بلک�ھندر فرھنگ ھمھ ملل جھان زن از دیدگاه مرد، موجودی احمق است . این باور فقط ھ�م عامیان�ھ حتی فالسفھ و عرفا ھم با نگرش دیگری ولی بھ ھمین اعتقاد رسیده اند.

ھ�ر ن دردازن از آنجا کھ کانون جاذبھ جنسی ب�ھ عن�وان قدرتمن�دترین غرای�ز بش�ری ، م�ورد توج�ھ ھم�ھ م�ری�ان شرایطی است دچار این باور غل�ط م�ی ش�ود ک�ھ گ�وئی محب�وب ھ�ر م�ردی اس�ت و فق�ط کافیس�ت ک�ھ از م

ی�د نچ�ھ ک�ھ کاینھمھ مرد، یکی را در ھر شرایطی کھ دلش بخواھ�د انتخ�اب کن�د و بخ�دمت امی�ال خ�ود گی�رد. آن کی�د س�ت و ل�ذا ذات ای�عظیم زن ھم نامیده می شود ت�الش مکاران�ھ اش در جھ�ت تحری�ک و ج�ذب م�ردان ا

تماما شھوانی است و پلید.ت ک�ھ ب�ھ پس این تصور باطل و خالف واقع زن کھ خود را محبوب عامھ مردان می پندارد معلول مک�ر اوس�

ل ش ب�ا کم�اآن مبتال شده و احمق می گردد. و ل�ذا بخ�ود ای�ن اج�ازه و امک�ان را م�ی دھ�د ک�ھ ب�ا ھمس�ر خ�ودھ�ر اور اس�ت ک�ھب�دارد . زی�را ب�ر ای�ن تا او را بھ اجرای ھمھ منوی�ات خ�ود وااقتدار و بولھوسی رفتار کند

س ن ب�ر اس�امردی را کھ اراده کند در خدمت خواھد گرفت و صدھا مرد در خیابان انتظارش را م�ی کش�ند. ز ب�ر دارش نقشچنین حماقتی کھ عذاب مکر جنسی اوست چند تا مرد را می آزماید و بھ ناگاه کاخ پوشالی پن

از اال دیگ�رآب می گردد. و نھایتا باور می کند کھ فقط و فقط محبوب دل ھم�ان ی�ک م�رد ب�وده اس�ت ول�ی ح�اولی رجعت دستش داده است. لذا بر سر یک دو راھی قرار می گیرد : توبھ از مکر خود یا روسپی گری .

بھ عقل است و دومی غرق شدن در جنون و انتقام.

زن شناسی ن مکر نمودن و بازی کردن داشتھ باشد حقی را تصدیق نمی کند .زن تا امکا * .زن تا زمانیکھ مردی را برای ناز کشیدن خود داشتھ باشد تن بھ ھیچ وظیفھ ای نمی دھد * زن تا زمانیکھ والیت ھمسرش را نپذیرفتھ باشد مادر نمی شود. * ی شود.زن تا زمانیکھ بواسطھ مردی پرستیده می شود خداپرست نم * زنی کھ بھ امر مردی با حجاب شود یک روسپی بالقوه است. * زن تا از مردان کامال نومید نشود خود را نمی شناسد. * زن تا عاشق بر مرد مؤمنی نشود مؤمن نمی شود. * زن تا یائسھ نگردد شیطان از وی روی بر نمی گرداند. * ا نمی پذیرد.زنی کھ بھ لحاظ مالی بی نیاز باشد ھیچ مردی ر * ایثار گری زن منشأ مکرھای بزرگتر است. * زن مطلقھ دشمن قسم خورده محبت است. * زنی کھ بدون بکارت ازدواج می کند محبت ناپذیر است. *خود زن موجودی در خود و برای خود است کھ بدست مرد ، بی خود می شود و ھمھ مکرھایش در جھت *

ارد. شدن دوباره است کھ حاصلی ند تذکر : ھر حکمتی استثنائی ھم دارد ولی شما شامل آن نمی شوید !

Page 61: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

61

کی عاشق است و کی معشوق؟

ت ط�رح مرد دعوی عشق میکند کھ خود را از ھ�ر مس�ئولیتی در زن�دگی زناش�وئی مب�را کن�د و زن ھ�م ش�ھامع�ا را ای�ن اد و زن ھ�م مطالبات خود را نداشتھ باشد از جملھ تقاضای حقوق از باب�ت ک�ار ک�ردن در خان�ھ .

در مس�ئولیتی لذا او ھ�م خ�ود را از ھ�ر باور می کند تا خود را معشوق کند و احساس فرشتھ خوئی نماید ویطانی تجارت ش� زناشوئی مبرا کند و برای ابتدائی ترین وظایف خود ھزار ناز و عشوه و منت نماید. در این

ویم و ب�ھش�پیدایش عقده ھا و کین�ھ ھ�ا در رابط�ھ م�ی کھ نام مقدس عشق را بھ یدک می کشد بتدریج شاھدی��ن اناگ��اه ب��ھ بھان��ھ ای دع��وی عش��ق از می��ان م��ی رود. ای��ن خ��ود واژه مق��دس عش��ق اس��ت ک��ھ خ��ود را از

منجالب بیرون می کشد.ون ھ�ائی اینست کھ در ازدواجھائی کھ بیشتر شعار عشق بھ یدک می کشد شاھد تشنجات و تناقض ھ�ا و جن�

تیم.حیرت آور ھسم�ان کن�د مسئلھ اینست کھ آدمی بر شھوات و نیازھای طبیع�ی خ�ود نق�اب عش�ق م�ی کش�د ت�ا نیازھ�ایش را کت

طان اس�ت. بش�ر اس�ت ک�ھ ک�االی ش�ی غ�رور زیرا این نیازھا را در ش�أن خ�ود نم�ی دان�د و ای�ن ھم�ان کب�ر وب ه از خ�واک�ھ گ�وئی ت�از اینست کھ در محکمھ ھای طالق بناگاه زن و شوھر حرفھائی بھ یکدیگر می گویند

در لب�اس و بیدار شده باشند. دعوا ب�ر س�ر ابت�دائی ت�رین نیازھ�ا و غرای�ز حی�وانی اس�ت ک�ھ فل�ج ش�ده اس�ت دھان طرفین را بستھ است. عشق خفقان گرفتھ و

ح�اال -» اگ�ر کس�ی را دوس�ت داش�تھ باش�ی خ�دا را ش�دیدتر دوس�ت می�داری.«حقیقت اینس�ت ک�ھ بق�ول ق�رآن نوز ھم عاشقید؟بگوئید کھ ھ

ما بیچاره زنان (پاسخ به یک نامه)

س:

با عرض سالم و خس�تھ نباش�ید از اینھم�ھ زحم�ات ب�ی م�زد و منت�ی ک�ھ ب�رای نج�ات م�ردم م�ی –جناب دکتر ن خان�ھ زنوان یک کشید و البتھ حاال حاال جز فحش نصیبی نمی یابید. خدا اجرتان دھد. ولی درد دلی دارم بع

تم و ھم�ھفھای شما را درباره مکرھای ھزاران توی زنان باور دارم چون خود یک زن ھسدار. من ھمھ حررا دا ھ�م م�اخ�اینھا را در نوع خودم بوضوح می بینم. ولی اقای دکت�ر م�ا ک�ھ ن�ھ دس�تمان بخ�دا میرس�د زی�را

ھ حری�فن� غضب کرده ومردان خدا ھم بما روی خوشی نشان نداده اند . و نھ دستمان بھ قانون م�ی رس�د ویگ��ری دل��ذا ج��ز مک��ر حرب��ھ دیگ��ری ب��رای دف��اع از ح��ق خ��ود ن��داریم. آی��ا ش��ما راه ح��ل م��ردان م��ی ش��ویم و

پیشنھاد می کنید؟اده اس�ت پاسخ : خداوند نھ تنھا شما را غضب نکرده بلکھ م�ورد اش�د رحم�ت خ�ود نس�بت ب�ھ م�ردان ق�رار د

زاد ی ام��ور آو ت�وبیخ ق�رار داده و در م�ابق ول�ذا در ک�ل ق�رآن فق�ط در یک��ی دو م�ورد زن را م�ورد ام�ر ونھ��یر ھمان با انکا گزارده است در حالیکھ مردان را بھ ھزاران امر مؤاخذه کرده است. این خود زنان ھستند کھ

ده ش�قم�ھ ن�ان لگی مردان در آمده و ب�رده ی�ک ا از خدا کوتاه کرده و بھ دریوزیکی دو امر خدا، دست خود رذارد از ش کن�ار بگ�و عصمت خود را حف�ظ کن�د و ن�از و عش�وه و مک�ر را ب�ا م�رداند. زن اگر صادقانھ عفت

ھ��یچ گی م��ردان نج��ات م��ی یاب��د و در ح��ریم ام��ن الھ��ی ب��ھ اوج ع��زت م��ی رس��د و نی��ازی ب��ھاس��ارت و دری��وز قانونی ھم ندارد کھ از او دفاع کند. چنین کنید و نتیجھ اش را ببینید. قول شرف می دھم.

اسالم الفباي حقوق زن در (پاسخ به یک نامه)

س:

س�الم ا عی زن در عامیان�ھ لطف�ا حق�وق اقتص�ادی و اجتم�ا آقای دکتر لطفا بدون فلسفھ بافی بھ زبان س�اده و نم.را بر شمرید بھ زبانی کھ ما ھم فھم کنیم. من یک زن خانھ دار با سواد سیکل ھستم . ممنو

Page 62: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

62

پاسخ :مس�ر رت حق�وق ابت�دائی زن از ای�ن قرارن�د: زن ح�ق انتخ�اب ھطبق نص صریح قرآن و حدیث و س�نت و عت�

ا رص�مت خ�ود عدارد و ھیچ قدرتی نمی تواند او را وادار بھ ازدواج با مردی کن�د. زن ب�دون اینک�ھ عف�ت و وھر ح�ق بھ خطر ان�دازد ح�ق ک�ار و تج�ارت و ام�رار معیش�ت دارد و درآم�دش تمام�ا از آن خ�ود اوس�ت و ش�

د و ھ�یچ زن اگر عزت و ایمان و عصمت خود را در خطر جدی بیاب�د ح�ق ط�الق دارتصرف در آن را ندارد. ز اچ��ھ داری بق��انونی ق��ادر ب��ھ ممانع��ت از ای��ن ام��ر نم��ی توان��د باش��د. زن ح��ق دارد از باب��ت کارھ��ای خان��ھ و

میم شوھر خودش طبق عرف اقتصادی، حق�وق دریاف�ت کن�د و اگ�ر نکن�د گذش�ت ک�رده اس�ت. زن بای�د در تص�ش و ایم�ان کالن و کلی زندگی تحت والیت شوھر باشد. زن باید در رابطھ جنسی، بدون آنک�ھ ع�زت گیریھای

ر الیت ش�وھمورد تجاوز قرار گیرد تمکین جنسی با شوھر داشتھ باشد. زن باید امر عصمت خود را تحت وین��ی غی��ر دق�رار دھ��د در ص��ورتیکھ ش��وھرش م��ؤمن باش��د. زن ح��ق دارد ک��ھ تس��لیم اعم��ال و اوام��ر ن��احق و

ایس�تی مؤمنھ ب شوھر خود نشود. زن مومنھ البتھ کار در خانھ را بر کار بیرون از خانھ ترجیح می دھد. زن حقوق خود را طلب کند و تن بھ خفت ندھد.

زن باید حقوق اقتصادی خود در خانھ را بداند تا خدا را متھم بھ ستم نسبت بخودش نکند. ت و سیاست نمی کند و آنرا بھ شوھر وا می نھد.زن خردمند ھرگز خود را اسیر معیش

روانشناسی والیت مرد بر زن

والی��ت م��رد ب��ر زن از اص��ول فرھن��گ و ع��رف و ش��رع در ط��ول ت��اریخ بش��ر ب��وده اس��ت و س��نگ زی��ر بن��ای ت در ح�الپیدایش و بق�ای خ�انواده بعن�وان ھس�تھ مرک�زی جامع�ھ و م�دنیت م�ی باش�د. ام�روزه ک�ھ ای�ن والی�

توحش و جنون جامعھ ھستیم. ت شاھد فروپاشی خانواده وانھدام اسص�میم تروانشناسی تجربی زن در ھم�ھ ج�ای زم�ین وزم�ان اعت�راف م�ی کن�د ک�ھ زن ب�ھ لح�اظ ق�درت اراده و س�ت واموجودی ذاتا دمدمی و بولھوس و متزلزل است و ھر امری در نظرش مث�ل ی�ک ب�ازی کوت�اه م�دت

و صدد بازی جدید است. حتی آموزه ھ�ای م�درن و تحص�یالت علم�ی بسرعت حوصلھ اش سر می رود و دررات�ب م�درن بم اتفاق�ا زن فنی عصر جدید ھم اندکی بخودی خود زن را دارای اراده ای با ثبات ت�ر نس�اختھ و

راده اس��عادتمند زن��ی اس��ت ک��ھ مری��د تر اس��ت. زن عاق��ل و م��ومن وی اراده ت��ر و بولھ��وس ت��ر و ب��ازیگرب�� دانی ھم کھ تحت تربیت مادر خود ھستند موجوداتی بی اراده و حقیرند.شوھرش باشد. فرزن

ب�دیل زن�دگی ت اینست کھ اگر قرار باشد ارکان زندگی زناشوئی و تصمیم گیریھای کالن بر عھ�ده زن باش�د آنای�دار نم�ی عھ�دی پ عقلی و ھیچ اصلی و بھ دیوانھ خانھ می شود و در چنین خانھ ای جنون حکم می راند و

ھتر یار کوت�ا.فی المثل در کشورھائی کھ زنان حق طالق یکطرفھ دارند زناش�وئی ھ�ا معم�وال عم�ری بس� ماند نند. کپیدا می زنان میلی بھ عقد قانونی ندارند زیرا خیلی سریع خستھ شده و میل بھ تعویض ھمسر دارند و

والیت مرد بر زن در دین خدا برخاستھ از یک اصل ذاتی می باشد.

قوق زن در اسالممبانی ح ( فاطمه شناسی)

م ن ھنوز ھاسالم چون برحق ترین و زنده ترین مذھب و مکتب تاریخ بشر است لذا حتی پس از چھارده قرز س�تفاده اا ناشناختھ است کھ بی شک یکی از علل اصلی این امر پیروانش می باشند کھ با غفلت و سوء

ن ز حق�وق زدا شده ان�د. در ای�ن ب�اره بط�ور نمون�ھ م�ی ت�وان احقوق اسالمی موجب گمنامی و بدنامی دین خ .این امر دارا ھستند در اسالم نام برد کھ اتفاقا خود زنان مسلمان بیشترین تقصیر را در

آن ی ک�ھ دردین اسالم تنھا مذھبی است کھ عالیترین حقوق را ب�رای زن قائ�ل ش�ده اس�ت آنھ�م در جامع�ھ اگ�ور ھ ب� ان را دارا بود و حتی از یک حیوان ھم پس�ت ت�ر م�ی زیس�ت و زن�دهزن پست ترین موقعیت در جھ

می شد.ه رجح نم�ودافاطمھ(ع) نخستین زنی در تاریخ است کھ خداوند وی را مقصود خلقت خود نامیده و بر مردان

است.

Page 63: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

63

لک�ھ ھ و بافت�اسالم تنھا مذھبی است کھ در آن برای اولین بار در فرھنگ بشری، زن امکان انتخاب ھمس�ر یر اس�الم و سیاسی دارد. فاطمھ(ع) نخستین زن�ی د ون دارد و نیز حق فعالیت اجتماعی حق خواستگاری کرد

ر ب�االی تاریخ جھان است کھ شوھرش را خود خواستگاری و انتخاب کرده است . و نخستین زنی است کھ ب ند و ع�المھ بعنوان یک دانش�مامور سیاسی سخنرانی کرده است و نخستین زنی است ک منبر برای مردان در

ب�ت و غای�ت مح دینی کالس داش�تھ و فت�وای دین�ی ص�ادر ک�رده اس�ت و نخس�تین زن�ی در ت�اریخ اس�ت ک�ھ درو ب�ا اطاعت از شوھرش حتی از شوھرش طلب حداقل نان برای خود و فرزندانش نکرده اس�ت . حرمت و

راده خ�ودشخستین زنی در جھان است کھ بھ ااستقالل و حریت و محبت و علم و معرفت، ن اینھمھ آزادی وس�ت ار تاریخ حجاب و عفت زنانھ را بھ سرحد کمال رسانیده و دارای نقاب بوده است و نیز نخستین زنی د

ده ب�ھ عق�د ش�وھرش درآور وی شوھرش ھمسری دیگ�ر انتخ�اب ک�رده کھ قبل از مرگش خود بدست خود برات�ھ خن م�ی گفبھ مقام حدیث رسیده یعنی خداوند از زب�ان وی س� است . و لذا نخستین زنی در تاریخ است کھ

ست.زندان اواست و لذا ھمھ فرزندانش بھ کمال انسانیت یعنی امامت رسیده اند و ناجی بشریت نیز از فر و نخستین زنی در تاریخ است کھ شوھرش، فرزندانش را بھ لقب وی می خوانده است.

...هیچکس مایل به ازدواج نیست ولی... (طرح یک نامه)

�ت آن ب�رای ی�ک ج�وان جھ�ت ف�ظ دی�ن وحاستاد عزیز در مطالعھ مقاالت شما در باب اھمیت ازدواج و اولویدام ن ک�ار اق�اخالق و سالمت روانی خود و تضمین آینده ای ب�ا ش�رافت، تص�میم ب�ھ ازدواج گ�رفتم و ب�رای ای�

م ک�ھ گی خود شدحیرت مواجھ باتلخ ترین تجربھ زندنموده واز خانواده خود ھم یاری خواستم . ولی با کمال ھ اس�ت. درعلل بس�یاری از ب�دبختی ھ�ا و مفاس�د جامع� خود در تصدیق بسیاری از نشانھ ھای آخرالزمان و

ر ب�ھ درن، حاض�این اقدام دیدم کھ ھر زنی اعم از جوان و میانسال، دانشجو و شاغل و خانھ دار، س�نتی و م�ئی قط�ع اس�ت و بمح�ض اینک�ھ ن�ام ازدواج ب�ر زب�ان م�ی ران�م ب�ا کم�ال ترش�رو برقراری رابطھ ای نامش�روع

و گ ان�دازیرابطھ می کند. عجیب تر اینکھ در این اق�دام حت�ی خ�انواده ام نی�ز م�را س�رزنش م�ی کنن�د و س�نزدواج کردن او برای ثروتی چندان ھم نداری ھنوز خیلی جوانی و« می گویند کھ : مانع تراشی می کنند و

زنا نیست؟ واین یعنی چھ؟ آیا امر بھ فحشاء » بھ این زودی خودت را بدبخت مکن... ت زیاد است وفرصازه ت� براستی این چھ سری است؟ وقتی جامعھ اسالمی ما چنین است پ�س در جاھ�ای دیگ�ر چ�ھ خب�ر اس�ت؟

س�ت و ل�ذادروغ امی بینیم کھ خانھ از پای بست ویران است و مسلمانی در کشور ما یک ادع�ای توخ�الی و میم ال کھ تصحدر عین مسلمانی شاھد اینھمھ مفاسد و فالکت ھستیم. تازه دارم می فھمم کھ چھ خبر است. م ک�ھ ه ش�ده اگرفتھ کھ بھ نخستین و واجب ترین حکم دین خدا عمل کنم مواجھ با حقیقتی چنان تلخ و کش�ند

م و فر م�ی ش�وم ت�ا تس�لیم وض�ع موج�ود ش�وتحملش برایم سخت است و ھر آن احساس م�ی ک�نم ک�ھ دارم ک�ام ی�رون آم�دھمرنگ جماعت گردم. بھرحال از شما سپاسگذارم کھ چشم مرا بھ حقیقت باز کردید و از جھ�ل ب

.احساس می کنم کھ جھاد من بھ تازگی آغاز شده است.

معماي انواع رابطه جنسی

ش یوانی خودبتدائی ترین غرایز حیاتی و حھزاره سوم، بشر مدرن و مدعی خدا بیش از ھر دورانی در ا درت ض ش�ده اس�درمانده و برایش پاسخی ندارد و ھمین عرصھ زمینھ پیدایش اشد عذابھا و العالجترین امرا

تا آنجا کھ اصال نسل بشر و بقای او بر روی زمین را جدا تھدید می کند.یل بھ یک مرض مسری در سراسر یکی از این معضالت ھمان مرض گرایش جنسی بھ ھمجنس است کھ تبد

جھان شده است ک�ھ در ای�ن ب�اب ق�بال بح�ث ک�رده ای�م و در ی�ک ک�الم نش�ان داده ای�م ک�ھ گری�ز و نف�رت بش�ر مدرن از جنسیت خودش موجب پیدایش این مرض اس�ت ک�ھ دال ب�ر اش�د کف�ر و کب�ر اس�ت ک�ھ م�ردان را از

فلسفھ برابری جنسی تقدیس م�ی ش�ود. و ام�ا یک�ی در ورا از زنانگی خود بیگانھ ساختھ مردانگی و زناندیگر از مشکالت و معماھای رابطھ جنسی در زناشوئی است کھ البتھ مثل ھمجنس گرائی از سابقھ ت�اریخی برخوردار است ولی ھرگز ھمچون امروز امری فراگیر نبوده اس�ت و آن رابط�ھ غی�ر مھبل�ی م�رد ب�ا ھمس�ر

ای تا این حد جھانی نمی میل نیستند چون اگر چنین می بود چنین رابطھ خویش است کھ زنان نیز بھ آن بی

Page 64: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

64

مس�ئلھ زمین�ھ مق�دماتی ھمج�نس گرائ�ی اس�ت و دال ب�ر بیگ�انگی ت�دریجی زن و ش�وھر از ھم�دیگر شد. ای�ن است و عالمت فیزیکی پشت کرد زن بھ مرد است کھ ھمان انک�ار والی�ت زناش�وئی م�ی باش�د ک�ھ در ط�رفین

آمده و رابطھ جنسی را ھم از نوع طبیعی خارج کرده و تبدیل بھ رابطھ ای از پشت نم�وده اس�ت متقابال پدید . پس قبل از صدور حکم حالل یا حرام ب�ودن ای�ن رابط�ھ بایس�تی آن�را فھ�م نم�ود وگرن�ھ احک�ام ص�رف ھ�یچ

حاصلی ندارد.

زن در راستگوئی

ش�د ن اس�ت ک�ھ موس�وم ب�ھ راس�تگوئی م�ی بایکی از نخستین و سطحی ترین درجھ از صدق ھمان صدق زباتی را بایس کھ این صفت در طول تاریخ مستمرا برای بشر سخت تر شده است تا جائیکھ امروزه راستگوئی

تعریف نمود و انتظار داشت. داد وزمره مفاھیم فلسفی و عرفانی قراردر ر ن�زد دوئی ب�رای زن مخصوص�ا ولی راستگوئی برای زن ھمواره در طول تاریخ شاقھ ب�وده اس�ت . راس�تگ

ھمسر و محبوبش ھمچون مردن سخت است چرا کھ در ھر سخن راستی ھ�ر آن ممک�ن م�ی ش�ود وجھ�ی از محبوبیت او در نزد محبوبش بھ خطر افتد.

یزان�ی ک�ھ شدیدتر است. زی�را انس�ان بمچندان و ھمین ھراس منشأ دروغگوئی بشر است کھ در زنان ھزار یگ�ران آدم�یبمیزان�ی ک�ھ می�ل دارد در ن�زد د خ�ود را ارزی�ابی م�ی کن�د و د می نگ�رد واز چشم دیگران بخو

س�تیده م�ی ش�ود. و از آنج�ا ک�ھ زن مظھ�ر اراده ب�ھ پرو مطل�وب آی�د مجب�ور ب�ھ دروغگ�وئی محبوب و خوبت ک�ھ ح�ق شدن است لذا دروغگوتر از مرد است چرا کھ این اراده ھمان ذات کفر بشر است چون فقط خداس

تیده شدن دارد.پرس. س�یده ان�درھمھ قضات دادگاھھای خانواده معترفند کھ ھمھ زنان بواسطھ دروغگوئی تب�اه ش�ده و ب�ھ ط�الق

ان باش�ددیگ�ر خت می شود. انسان بمیزانی کھ می خواھ�د محب�وبزن بمیزانی کھ میخواھد محبوب باشد بدبراثت�ی و زی�را ھم�ھ نیکیھ�ای بش�ری و دروغ می گوید زیرا قادر بھ اثبات ھیچ صفت نیکی از خودش نیس�ت

د ی��ت در ن��زمش��روط و ب��ی ریش��ھ ان��د و در ش��رایط بحران��ی ن��ابود م��ی ش��وند .انس��انھا بمی��زان اراده ب��ھ محبوبای��ن دیگ��ران بس��وی تب��اھی و ھالک��ت م��ی رون��د زی��را دروغ م��ی گوین��د و عاقب��ت منف��ور ھمگ��ان م��ی ش��وند .

عاقبت خدایگونھ بودن بشر است.

ه عمومییک دیوانه خان

یوانھ دھ با یک امروزه اگر از روزنھ ای از بیرون نظری بھ اندرون اکثر زناشوئی ھای مدرن بیندازیم مواج ن ی�ک دی�وزخانھ کوچک و تمام عیار می شویم. دیوانھ خانھ ای واقعی و بھ معنای درس�ت کلم�ھ ک�ھ در آن

ھ ای ک�ھ ی�ک اس�ت و م�رد ھ�م ی�ک بازیچ�است و مرد ھم یک دیوانھ یا دی�وزده. زن ی�ک ب�ازیگر تم�ام اتوماتتھا ره ت�ا م�دقادر نیست حتی لحظھ ای از این بازی جنونی رھ�ا ش�ود. و اگ�ر بچ�ھ ای ھ�م در می�ان باش�د بیچ�ا

نن��د و کن��ار گ��ود ای��ن دیوان��ھ خان��ھ م��ات و مبھ��وت ای��ن رابط��ھ اس��ت ک��ھ اص��ال چ��ھ م��ی ک ،بعن��وان ی��ک ش��اھد و ش�وند ودر لحظاتی کھ می خواھن�د ب�ا فرزندش�ان روب�ر منظورشان چیست. منظور پدر و مادر خود را فقط

گ�امی خان�ھ ھن او را نصیحت و تربیت کنند منطقی می یابد و بس. این بیچ�اره نم�ی دان�د ک�ھ اوج ای�ن دیوان�ھآن رین حال�تت�است کھ او یا خواب است و یا در خانھ نیست. یعنی این نمایشی کھ او م�ی بین�د ت�ازه منطق�ی

ود را ود ول�ی خ�شا مدتھا ھیچ نمی فھمد ولی بتدریج با قواعد این دیوانھ خانھ آشنا می است. بچھ بیچاره تجاھ�ل ل�ی ای�ن تبھ تجاھل می زند ت�ا پ�در و م�ادرش راح�ت باش�ند و اینق�در او را دنب�ال نخودس�یاه نفرس�تند. و

یس�ت ناس�بی نف مبسر می آید و بچھ ھم بتدریج بھ عضویت این دیوانھ خانھ در می آید ولی از آنجا کھ حری�ان�ھ خدیوان�ھ از این دیوانھ خانھ م�ی گری�زد و ب�ھ دیوان�ھ خان�ھ بزرگت�ری ک�ھ جامع�ھ اس�ت پن�اه م�ی ب�رد. ای�ن

ن ه ت�ر. ای�بزرگ قابل تحملتر است زیرا بازیھ�ا و جنونھ�ایش قانونمن�د ت�ر اس�ت ول�ی در ع�وض بس�یار پیچی�دن جنون قواعد ای مشاور برده می شود و باالخرهشود بارھا بھ نزد روانپزشک و يبچھ تا بتواند دیوانھ قابل

را پذیرا می شود ولی تصمیم می گیرد انتقام بگیرد و می گیرد.

Page 65: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

65

زن شناسی

ن�ھ پدی�ده و یکی از ابداعات بنده در مجموعھ آثارم بنا نھادن علم�ی بن�ام زن شناس�ی اس�ت. زن بعن�وان ی�کن اس�ی. ب�رای ھ�ر م�ردی ب�ھ مح�ض ازدواج، زموضوعی از علوم زیست شناسی و روانشناسی و انس�ان شن

ده ص�ادره ک�رمبناگاه بعنوان یک پدیده خودنمائی می کند. پدیده ای کھ کل تن و ج�ان و روح�ش را تس�خیر و س�ت ھ ناسی نی�زقراری. بنابراین زن شناسی عین تمامیت مردش است کھ نھ از او راه فراری دارد و نھ با او

تاریخی.-ربیو یک دستگاه کامل انسان شناسی تجز مدن و نی�زن شناسی در آثارم بھ مثابھ اساس خداشناسی و خودشناسی است و نیز اساس فلسفھ تاریخ و ت

-ت�ب آدماساس معرفت دین�ی و کلی�ھ عل�وم انس�انی. مجموع�ھ آث�ارم ب�انی مکتب�ی اس�ت ک�ھ م�ی ت�وان آن�را مک. حت�ی ت�ب اس�ت حت�ی خ�ود م�ذھبحوائی نامید کھ ھمھ علوم و اندیشھ ھ�ای بش�ری س�ر ب�ر آورده از ای�ن مک

د ش را پدی�دستگاه معرفت شناسی من بر ھمین پایھ قرارگرفتھ است. این مکتب ن�ھ تنھ�ا توحی�دی ت�رین نگ�رل�م و آورده بلکھ محسوس ترین و عامھ ترین نگرش و تجرب�ھ بش�ری در سراس�ر جھ�ان را تب�دیل ب�ھ ی�ک ع

ای ی�د و دارست کھ بھ تمامی حقوقش نائل می آفلسفھ و مذھب نموده است. و مذھب نیز فقط در این مکتب ار مکتب د یک جھان بینی و منطق تام می شود کھ ھمھ فرآورده ھای بشری را در بر می گیرد. زن شناسی ی آورد ومن، ذات معرفت نفس را استخراج می کند و عرفان عملی را در ھمھ امور حیات بشری بھ فع�ل م�

غ�از درنیزم آم�ده ای ک�ھ بع�د از آین�ده ت�اریخ اس�ت و ت�اریخ تم�دن آین� دخیل می سازد. این مکتب ب�انی انس�ان شود.می

ازدواج ایده آل چیست؟

ان رشد انس� وازدواج بھ معنای واقعھ ای کھ کارگاه خلقت تاریخی بشر است و نیمی از دین و اساس مدنیت ن�ای غی�ر تغیی�ر ھ�م بمع غیر شدن است چرا کھ اگر رشد از تغییر است است در واقع عرصھ دگر شدن است.

وش��دن اس��ت یعن��ی از پوس��تھ خ��ود بی��رون آم��دن و در دیگ��ری رش��د ک��ردن و از چش��م غی��ر خ��ود را دی��دن زان و ش�ناختن. و اینس��ت ک�ھ ازدواج و زن��دگی زناش�ویی مح��ور خ��ود شناس�ی بش��ر اس�ت و آنک��ھ از آن گری��

د بماند و بپوسد.بیزارست از خود و خودشناسی گریزان است و می خواھد تا ابد در تن خواس�ت ع ازدواجاز این منظر ازدواج با فامیل و قلمرو تشابھات فرھنگی و طبقاتی، ب�دترین و ض�عیفترین ن�وزدواج امتقاب�ل زیرا بھ مثابھ ازدواج با خود است و لذا حاصل این نوع ازدواج یک باتالق است. و در نقط�ھ

وواجھاس�ت و اقتص�ادی ب�ا م�ا دارن�د خالقت�رین ازد با کسانی کھ کمت�رین تش�ابھ غری�زی و م�ادی و اجتم�اعیاز موجب جھش در ھویت انسان است و براستی نوعی جھش ژنتیکی محسوب می شود کھ بھ مثابھ رھ�ایی

ست.ااسارت وراثت و جبرھای تاریخی و نفسانی و نژادی است و لذا جھادی در عرصھ دین و معنویت ی و س�لیقھ ا دی و معنوی باشد نھ طبقاتی و شغلی و اقتص�ادی وازدواج باید بر اساس وحدت و تقارن اعتقا

ب�ا خ�ود نتیکی. درست بھ ھمین دلی�ل ازدواج ب�ا مح�ارم ح�رام اس�ت یعن�ی ازدواجفضائل مشترک غریزی و ژ حرام است. ازدواج با غیر موجب تغییر و تعالی است و ازدواج با خویش موجب تباھی.

وحشت انتخاب همسر

ت یعن�ی مخصوص�ا دوران کھول�ت م�ی ت�وان ش�ناخ ان�یم ک�ھ ھمس�ر را فق�ط در نیم�ھ دوم عم�ر وھمھ ما م�ی د یب�ی وغلذا بی ارزش اس�ت ش�ناخت موج�ودات آنگاه کھ دیگر کاری نمی توان کرد این یک شناخت جبری و

زدواج ل��ذا ھ��یچکس بواس��طھ آش��نائی وتحقیق��ات قب��ل از ا م��اوراءالطبیعی آس��انتر از ش��ناخت ھمس��ر اس��ت وی�ب احس�اس فر لذا اکثرا بالفاصلھ پس از ازدواج مترین خیری از باب شناخت ھمسر ایده آل کسب نکرده وک

ھ باز می دانند . خوردگی دارند و طرف مقابل را حقبدون تردید آشنائی قبل از ازدواج یک آشنائی سینمائی است ھمانطور کھ شخصیت واقع�ی ھ�یچکس را نم�ی

یلم��ی ایف��ا نم��وده تش��خیص داد بن��ابراین ای��ن آش��نائی ھ��ا مخصوص��ا در قلم��رو ت��وان از روی نقش��ی ک��ھ در فل��ذا ازدواجھ��ای حاص��ل از ای��ن ن��وع رواب��ط ناک��امترین دوس��تی ھ��ای م��درن بزرگت��رین قلم��رو فری��ب اس��ت و

آلت�رین نقش�ھا را ب�ازی م�ی کنن�د ازدواجھا ھستند. درست بھ ھمین دلیل دخترانی کھ در این نوع رواب�ط ای�ده

Page 66: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

66

اضر بھ ازدواج با دوست پسر خود ھس�تند چ�ون م�ی دانن�د ک�ھ در زن�دگی روزم�ره خ�ود نم�ی توانن�د بندرت ح لذا لو می روند . این نقش را بازی کنند و

ن ای�ن وحشت انتخاب ھمسر بھ لحاظ معرفت دینی ی�ک وحش�ت بیھ�وده اس�ت زی�را طب�ق ک�الم خداون�د در ق�رآق�رار م�ی دھ�د . یعن�ی ھمس�ر ھ�ر کس�ی جم�ال خود خداست کھ برای ھر کس�ی از ج�نس نف�س خ�ودش ھمس�ر

واقع�ی وب الفت می گیرند بنابراین تنھا وحش�ت شوھر با ھم انس و بھ ھمین دلیل زن و نفس خود اوست وھی�ت رب�اره مار حق آدمی در قلمرو انتخاب ھمسر نھ نگرانی درباره خوب یا بد بودن ھمس�ر بلک�ھ نگران�ی د

ب��رای خواھ�د ب��ود پ�س آدم�ی قب�ل از اق�دام خواه از ج�نس نف�س اوھمس�رش خ��واه ن�ا خ�ودش بای�د باش�د زی�راا تربی�ت ربا وفا باشد بایس�تی نف�س خ�ود درست کار و انتخاب ھمسر اگر می خواھد ھمسرش انسانی پاک و

دی�د آی�د پنگ�رش نادرس�ت توب�ھ کن�د ت�ا ھمس�ری خ�وب از جان�ب خداون�د ب�رایش اعم�ال و از امی�ال و نمای�د و اببوتر باز ککبوتر با «تخاب خدائی از بطن نفس آدمی رخ می دھد یعنی بقول معروف طبیعی است کھ این ان »باز جمع خواھد شد.

ی�د . آنگرانی درباره ھمسر آینده یک پدیده جاھالنھ اس�ت . خ�وب ب�اش ت�ا ھمس�ری خ�وب بس�ویت وحشت وت این ادعاست کھ ھرگز بواسطھ ی اجتم�اع کلیشھ ھ�ای ازدواجھای حاصل از دوستیھای نامشروع سند حقانی

نمی توان تشخیص واقع بینانھ ای پیدا نمود .

رازمگوي زن

بیم . وجنب�ھ ھ�ای مخ�رب نم�ی ی�ا در نق�ش زن ج�ز ورق می زنیم ھیچ نش�انی از وقتی تاریخ تمدن بشری را وعل�م ت وم�دنی ھ�یچ نقش�ی در رفت�ھ ان�د ھ�یچ ک�اری نک�رده و طول تاریخ کھ آم�ده و گوئی میلیاردھا زن در

اینطور نیست؟ فرھنگ نیافریده اند . آیاپ�س در ھمینگون�ھ اس�ت . سرنوش�ت زن بس�یار ن�امرئی اس�ت و ف�ردی اش نی�ز ط�ول عم�ر سرنوشت زن درن تش��ک رق��م م��ی خ��ورد. ای�� لح��اف و کاس��ھ و الب��الی دی��گ و در چھ��اردیواری خان��ھ ھ��ا و پ��رده حج��اب و

سرنوشتی بسیار خفت بار می نماید. آیا اینطور نیست؟ ورند رق�م سرنوشت باطنی زنانی چون کلئوپاترا و مادام کوری ھم بواس�طھ آنچ�ھ ک�ھ ب�دان مش�ھ حتی بخت و

ق خ�واب اط�ا کثی�ف آش�پزخانھ و مش�اغل حقی�ر و فرزندان و و نخورد بلکھ درپس پرده رابطھ شان با شوھرن��ون ج س�ردگی وم�ادام ک�وری را ب�ھ اف ب�ھ خودکش�ی و را سرش�ان خ�راب ش�د ک�ھ کلئوپ��اترا ب�ر نق�ش بس�ت و

زن .خوش��بختی ن��دارد کش��انید . زن اگ��ر بم��ب ن��وترونی ھ��م بس��ازد بواس��طھ آن لحظ��ھ ای احس��اس وج��ود ونش. مقب�ول فرزن�دا مطل�وب و و ھمھ حال محب�وب یگان�ھ ھمس�رش بیاب�د در را خوشبخت کسی است کھ خود

کھ البتھ دومی معلول اولی است.رخ بی��رون ازخان��ھ نخواھ��د خ��ورد ب��رای زن آنچ��ھ ک��ھ در م��الء ع��ام رق��م نخ��ورده و در سرنوش��ت زن ھرگ��ز

رنوش�ت سیا حداکثر ابزاری درخدمت قلمرو سرنوشت حقیقی او درخانھ است . میدھد دروغی بیش نیست ود . ھم�انطور لحاف رقم می خ�ور زیر آن خبر ندارد در از او زن ، خوشبختی یا بدبختی باطنی اوکھ کسی جز

س�تگی ب�ھ ب نی�ز پنھ�ان اس�ت و ب�دن اوس�ت ، سرنوش�ت او پنھ�ان در اندرونی وکھ آلت زنانگی یک ارگانیزم اراده ما بستگی ب�ھاین تما لحاف چھ معاملھ ای با نیاز مرد انجام دھد . و زیر در این دارد کھ بازنانگی خود

.لحاف چھ می کند زیر در عشق مرد . اینکھ باو دارد و در گرو ھیچ جبر بیرونی نیستا خودی�ن حقیق�ت دوست می دارد چھ کند. ھمھ زن�ان ا مردی کھ او را ن معلول این امر است کھ وی باسرنوشت ز

معترفند . اینست رازمگوی سرنوشت زن ! خود نزد را در

چند حکایت در باب دوستی زناشوئی

ا مکث�ی از زنش پرس�ید : راس�تی ت�وھم م�را دوس�ت داری ؟ زن�ش ب� مردی باالخره دل بھ دریا زد و · غایت غضبناک گفت : تا ھمین االن داشتم .ھ طوالنی وبا رنگی برافروختھ وب بسیار

Page 67: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

67

�ت اینک�ھ ط�الق خواس�تی چ�ھ ب�ود ؟ گ · ف�ت : از زنی ک�ھ از ش�وھرش ط�الق گرفت�ھ ب�ود پرس�یدم : علر عش�قش را دبرای اینکھ دیدم دارم از او متنفر می شوم وبھ عشقش تردید می کنم . رف�تم ت�ا او و

خودم نجات دھم . داری . مردی از زنش پرسید : چرا اینقدر ناز میکنی ؟ گفت : زیرا تو فقط نازم را دوست می · را از از زنی کھ مستمرا از شوھرش کتک می خ�ورد پرس�یدم : چ�را ط�الق نم�ی گی�ری ؟ گف�ت : زی� ·

پس ھر کتکی عشقش بمن افزون می شود . این یک نوازش استخوانی است . ت وگاه پرسیدم : چ�را ط�الق م�ی خ�واھی ؟ گف�ت : از ب�س ک�ھ دروغگوس�از زنی در پشت درب داد ·

. ول�ی تھمت می زند ومن ھم روز بھ روز بدتر می ک�نم ت�ا م�را بزن�د اگ�ر راس�ت م�ی گوی�د فحش و ھرگز مرا نزده است .

ول ک�ی عاش�ق م�ن ش�دی ؟ گف�ت : در خواس�تگاری ا زنی از شوھرش پرسید : راستی تو از کج�ا و ·

در خواس��تگاری دوم ک��ھ درب را ب��ھ روی��م ب��از رد دادی دوس��ت داش��تنی ش��دی و ک��ھ بم��ن ج��واب نکردی عاشق تو شدم .

: ھ�ر از دختری کھ نامزد داشت پرسیدم : پس از چند سال نامزدی چ�را عروس�ی نم�ی کن�ی ؟ گف�ت ·

مین است گاه کھ عروسی فرارسد طالق می گیرم . این نامزدی چھارم من است . زندگی عاشقانھ ھ از عروسی بھ بعد فقط بدبختی است چون عسل تمام شده وگندش در می آید . و

Page 68: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

68

فصل دوم

فلسفه تعلیم و تربیت

خودشناسی اخالقی

(مجموعه مقاالت)

Page 69: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

69

فهرست مطالب: ٧١................................................................فلسفھ دروغ مصلحتی................... . 1 ٧١....................نظم و انضباط بعنوان اساس عدالت ............................................. . 2 ٧٢..........................عذابی بنام تربیت کودک....................................................... . 3 ٧٣........................چرا کسی کتاب نمی خواند...................................................... . 4 ٧٤.......................جوانان عصر آخرالزمان........................................................ . 5 ٧٦...................................................................مزد سخن چین......................... . 6 ٧٦.............................نگاه مادر بھ فرزند.......................................................... . 7 ٧٨...............................بچھ ھای طالق............................................................. . 8 ٨٠...............................چرا دروغ می گوئیم...................................................... . 9

٨٢................................تھمت ناحق بھ مثابھ قتل............................................... .10 ٨٢..................................................................................غیبت کردن چیست.... .11 ٨٢.................................آیا فرزند شما ھم ناخلف است ...................................... .12 ٨٣.................................ھزینھ صدق............................................................. .13 ٨٤........................جادوی پژواک بخل............................................................. .14 ٨٥.......................راز بی قراری کودکان......................................................... .15 ٨٥........................................................................................فلسفھ حیاء..... .16 ٨٦..........................ترک عادت.................................................................... .17 ٨٧...........................................فلسفھ بلوغ.................................................. .18 ٨٨........................کبر الھی و کبر ابلیسی....................................................... .19 ٨٩......................چگونھ تفکر می میرد.......................................................... .20 ٩١............می تواند دشمنش را دوست بدارد ........................................ چھ کسی .21 ٩١........................آیا راه نجاتی ھست.......................................................... .22 ٩٢..............................مطلق نگری و تعادل................................................... .23 ٩٣......................روانشناسی رئیس.............................................................. .24 ٩٤......................فلسفھ تھمت ناحق............................................................. .25 ٩٤..............ب ھستند؟...............................................ھمھ حق دارند ؟ ھمھ خو .26 ٩٥........................استحقاق دینی................................................................ .27 ٩٥...................نشان صدق سخن................................................................ .28 ٩٦.....................خوش بینی و بد بینی.......................................................... .29 ٩٧...................مکر بھ مثابھ کمال جھل....................................................... .30 ٩٧....................................................آگاھی....................... –قدرت و مرگ .31 ٩٨.دلدار نیک : رکن چھارم دین زردتشت ...................................................... .32

Page 70: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

70

٩٨....................پول و صداقت................................................................. .33 ٩٩....................................................................................فلسفھ خشوع. .34 ٩٩...................بھترین انسانھا کیستند ...................................................... .35 ١٠٠............................تربیت یا ناز........................................................... .36 ١٠٠....................دو منشأ اخالق............................................................... .37 ١٠١...............................فلسفھ نیکی و بدی ............................................. .38 ١٠٢...............................................................اخالق و ماورای طبیعت....... .39 ١٠٢...............................فلسفھ وفا ........................................................ .40 ١٠٣...............................واحد سنجش ارزشھا........................................... .41 ١٠٤...............................فلسفھ ناز.......................................................... .42 ١٠٥.......................فلسفھ اخالق نسبی...................................................... .43 ١٠٦........................................عصمت و صداقت ...................................... .44 ١٠٦...............................حق ظلم............................................................ .45 ١٠٧...............................قلب دوزخ کجاست .............................................. .46 ١٠٨...............................نمی شود...................................... چرا خداوند دیده .47 ١٠٨...............................راز پختگی و حماقت............................................ .48 ١٠٩..............................فلسفھ خجالت ..................................................... .49 ١٠٩..............................فلسفھ تربیت ...................................................... .50 ١١٠..............................احمقانھ ترین انتقام.............................................. .51 ١١٠...........................................................فلسفھ ادب............................ .52 ١١١..............................نخواستن ، نتوانستن است .................................... .53 ١١٢..............................بازیھای عاطفی بشر ........................................... .54 ١١٢..............................کودک....................................................... پیر و .55 ١١٣...............مشکل ما چیست................................................................ .56 ١١٤.............................استحقاق عزت.................................................... .57 ١١٤............................آیا توقع خوب است یا بد......................................... .58 ١١٥............................ادب ، ظرف ادراک............................................... .59 ١١٥....................................................راه اخالص در رابطھ.................... .60 ١١٦............................فلسفھ ترحم........................................................ .61 ١١٧............................چگونھ می توان از کفر نجات یافت........................... .62 ١١٧..................................................................................جنی بنام نبوغ .63

فلسفه دروغ مصلحتی

Page 71: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

71

آیا براستی ھیچکس ھم تاکنون پیدا شده است کھ بدون ھیچ مصلحتی دروغی بگوید؟ای ھ دیوان�ھک�دیم دیوانھ خان�ھ ھ�ا گ�اه ش�اھ اگرچنین کسی پیدا شود حتما جایش دردیوانھ خانھ است زیرا در

روغ واقع�ا براستی ای�ن ی�ک د جھان حکم میراند. بر ادعا می کند کھ شاه جھان است و سکوئی نشستھ و بریوان�ھ ھ�م دکجا معلوم ک�ھ ای�ن تازه از .خاصیتی جز مسخره شدن برایش ندارد غیر مصلحتی است زیرا ھیچ

ھ�ر از بیای�د و ب�ھ دیوان�ھ خان�ھ نج�ات یاب�د و خ�انواده خ�ود ش�ر از بھ دیوانگی ن�زده باش�د ت�ا را بھ عمد خود ای مص�لحتیھم�ھ دروغھ�ا دار مسئولیتی مبرا گردد؟ می بینیم کھ براستی دروغ غیر مصلحتی وجود ندارد و

لیک��ھ ب��رای دروغگ��و م��ی باش��ند. بن��ابراین فلس��فھ دروغ مص��لحتی چی��زی ج��زحالل ک��ردن دروغ نیس��ت . درحای�ن فلس�فھ مط�رود اس�ت ول�ی بنی�انگزار ا ملع�ون و ن ام الفس�اد ومذاھب جھا ھمھ فرھنگھا و دروغگوئی در

اب�ت آن ب از حرام�ی راح�الل کنن�د و کیست ؟ آیا کس�ی ج�ز خ�ود ش�یطان اس�ت ؟ البت�ھ ش�یاطین م�ی توانن�د ھ�ر . کمیسیون بگیرند

. سرحد تقدیس دروغگوئی فلسفھ دروغگوئی تا دروغ مصلحتی ھمان مصلحت دروغین است و وخالق فطری ا فرھنگھا و نھیلیزم حاکم بر می توان نتیجھ گرفت کھ علت العلل ابطال و ھمین یک نمونھ از

ت ک�ھ دینی بشر چیزی جز اس�تثنا نم�ودن برخ�ی ازگناھ�ان نیس�ت. ای�ن ھم�ان جری�ان نس�بی س�ازی ارزشھاس�نچ�ھ آ واق�ع ر. دارزش م�ی س�ازد بلکھ ارزشی را مبدل ب�ھ ض�د نھایتا بھ ابطال کل نظام ارزیابی منجر شده و

ی اس�ت، روغ مص�لحتبھ بوتھ نسیان سپرده است ھمان فلسفھ د محال نموده و صدق را کھ امروزه راستی و . گناه مصلحتی و، جنایت مصلحتی،..، دزدی مصلحتیمثل زنای مصلحتی

! منطق بشری سخن می گوید : مصلحت شیطانی آیا گناه مصلحتی ھمان فلسفھ ابلیس نیست کھ با

عنوان اساس عدالتنظم و انضباط ب

دالت در ع�بھ زعم علی (ع) عدالت عبارت است از ھر چیزی را سر جای خودش قرار دادن . این تعری�ف از ی�دا ھ ب�رای پنخستین مفھومش عین نظم و نزاکت و نظافت و آرام و ق�رار در زندگیس�ت. م�ثال در خان�ھ ای ک�

تش�نج الی آن خان�ھ نی�ز دچ�ار اخ�تالل وکردن ھر چیزی بایستی س�اعتی جس�تجو نم�ود ب�دون ش�ک رواب�ط اھ� قتص�ادی واشده و چھ بسا بھ زور و تھمت و ستم می انجام�د . ای�ن ق�انون در ک�ل جامع�ھ ک�الن از ھ�ر حی�ث

.قضایی و فرھنگی و شرعی نیز مصداق داردی ش�رد و ھ�ر در خانھ ای کھ تفاوتی چندان بین آشپزخانھ و اطاق خواب و توالت و میھم�ان خان�ھ وج�ود ن�دا

ن آیس�تند و ای می تواند ھر جائی قرار گیرد ھیچیک از افراد آن خانھ نیز دارای ھویت و وظایف مش�خص نال ت. یا مثخانھ دچار سوءمدیریت و ھرج و مرج و تجاوز و ستم است و در آن عدالت و تعادلی موجود نیس

جرا م�ی نیست نھ قانونی ادر جامعھ ای کھ ھر کسی می توان ھر کاره ای باشد و ھیچکس سر جای خودش .شود و نھ عدالتی وجود دارد

ابتدایی ترین و اساس�ی ت�رین تم�رین ع�دالت در خان�ھ آغ�از م�ی ش�ود و آن نظ�م و انض�باط در اش�یاء خان�ھ و تقسیم کار واضح بین افراد می باشد . کسانی کھ دریک خانھ بی نظم و کثی�ف و ب�ی ق�انون زیس�ت م�ی کنن�د

Page 72: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

72

ستمگر و ستم برند. ھ�ر ش�ی ای بای�د ک�ار خ�اص خ�ودش را داش�تھ باش�د و ھ�ر ف�ردی در جامعھ نیز آدمھای .باید دارای وظیفھ معین باشد. این اساس عدالت است . ال ابالیگری اساس ستمگری است

»عذابی بنام تربیت کودك«

ذابی ع��و ھرگ��ز در ط��ول ت��اریخ بش��رھمچون ام��روز بچ��ھ داری و تربی��ت فرزن��دان پدی��ده ای چن��ین معم��ا وار ش�وئی ابط�ھ زناخانمانسوز نبوده است. بھ لحاظی این پدیده مولود معما و عذابی بنیادی تر اس�ت ک�ھ ھم�ان ر

وال�دین داری ب�رایمی باشد. این عذاب آشکار حاصل آن عذاب پنھان است. این مسئلھ موجب ش�ده ک�ھ ب�ار حاص�ل از ی نمای�د. نگران�ی مھل�کبختی بزرگ شود و حتی اصل زناشوئی و ازدواج را منتف�تبدیل بھ یک بد

س�ت و ای�نابار دار شدن نیز مھمترین بخش زناشوئی یعنی رابطھ جنسی را نیز تبدیل بھ ی�ک ع�ذاب نم�وده ھ س�اختھ عذاب کل رابطھ را بسوی ھالکت می کشاند و لذا نسل بشر را بر روی زمین با خط�ری ج�دی مواج�

.استی ب�ط اجتم�اعشوھر ھستند. بھ ھمین دلیل حض�ور کودک�ان در رواکودکان بھ راستی آئینھ رابطھ پنھان زن و

لت�ی عست و چ�ھ امایھ بی آبروئی شده و لذا روابط اجتماعی نیز در خطر افتاده است. این چھ معما و عذابی دارد؟

ع�زت و کودکان بی قرار و مخرب و رنجور کھ ھمچون خاری در چشم و استخوانی در گل�وی وال�دین ح�داقلوده ھ�ا را ده و خ�انخانھ ھا نابود کرده اند کھ مھد کودکھا و کالسھای مالیخولی�ائی را آب�اد نم�و آسایش را در

دین قت�ل وال� بھ تخریب می کشانند. این کودکان آخرالزمان چ�ھ م�ی گوین�د؟ قت�ل کودک�ان بدس�ت م�ادران و نی�زھ خ�ود قطع� رح�م م�ادرانبدست کودکان تبدیل بھ یک پدیدۀ جھانی شده است. این یعنی چھ؟ بچھ ھائی کھ در

نگر خ�ود بی�ا قطعھ می شوند حامل چھ پیامی ھستند ؟ فرزندان فراری از خانھ و مادران فراری از بچ�ھ ھ�ای .ستچھ واقعھ ای ھستند ؟ بخش مھمی از علت ازدواج نکردن نسل جدید نیز مربوط بھ ھمین نفرت ا

ز دارد؟ ھرگ�ن�ادام�ھ بق�ای خ�ود ب�ر روی زم�ین آیا براستی بشر بھ پایان تاریخ خود رس�یده و دیگ�ر میل�ی ب�ھ ت تا این حد مواج�ھ ب�ا آق وال�دین نب�وده اس�ت. در گذش�تھ فرزن�دان موج�ب احی�اء و اس�تمر ئی ار زناش�وبشری

بودند و اما امروزه نقشی کامال معکوس ایفا می کند. چرا؟روز ال�دین ام�ود ھمانطور ک�ھ بچھ ھای امروز پر ھزینھ تر و متوقع تر و متکبر تر از بچھ ھای دیروز ھستن

ینش�ان . ک�ھ والد نیز عیاش تر و کافرترند . بچھ ھای امروز رنجور تر و دیوانھ تر و جفا کارتر ند ھم�انطور .و ھمواره بچھ ھا یک نسل جلوترند در ھمھ امور

و رنوش�تمی ت�وان ھم�ھ ای�ن ب�د بخت�ی ھ�ا وع�ذابھا و جن�ون و جنایتھ�ا را ب�ھ گ�ردن زمان�ھ و حکومتھ�ا و سان بخ�ود ی�ز م�ی ت�وننھایتا خدا انداخت و گریخت و خود را تبرئھ نمود و ھمچنان بھ این تب�اھی ادام�ھ داد. و

ی در آم��د و یکب��ار دگ��ر عق��ل و فط��رت را زن��ده س��اخت و ب��رای م��دتی درب تلویزی��ون را بس��ت و راه نج��ات .فراسوی زمانھ یافت . در درون زمانھ ھیچ نور امیدی نیست

Page 73: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

73

اب نمی خواند؟چرا کسی کت

. و ام�ا حدود بیست و پنج سال پیش شمارگان متوسط چاپ ھر کتابی در کشور م�ا ح�دود س�ھ ھ�زار جل�د ب�ودن انش�گاھیاداینک جمعیت حدود دو براب�ر ش�ده و تع�داد بیس�وادان نی�ز الاق�ل ب�ھ نص�ف ک�اھش یافت�ھ و تع�داد

این�ک ر ش�ده اس�ت. ب�ا ی�ک عم�ل ض�ربکشور حدود الاقل پ�نج براب�ر ش�ده اس�ت و قیم�ت نف�ت الاق�ل دو براب� ح�دود دو بایستی شمارگان متوسط کتاب در جامعھ ما حدود صدو بیست ھزار جل�د ش�ده باش�د در حالیک�ھ ب�ھ

ھ ب�معنوی�ت ھزار جلد و گاه ھزار جلد تنزل یافتھ است . یعنی کتاب خوانی بعنوان شاخص�ۀ فک�ر وفرھن�گ وکش�وری فت�ھ اس�ت . در حالیک�ھ چن�ین واقع�ھ ای در ھ�یچنسبت امکانات موجود حدود پانصد درصد کاھش یا

:در جھان گزارش نشده است . چرا

ن د و فک�ر ک�ردشاید ھمۀ مردم ما بھ مقام کشف و شھود عرفانی رسیده اند و نیازی ب�ھ فک�ر ک�ردن ندارن�-1 .فقط برای بیسوادان است کھ آنھا ھم نیازی بھ کتاب ندارند

. پای تلویزیون و رایانھ را نداردشاید کسی توان بلند شدن از -2

. شاید ظرفیت مغزھا کامال پر و اشباع شده است-3

. شاید ھم مغزھا بھ کلی از کار افتاده است-4

. شاید جامعھ ما زودتر از ھمھ بھ آخرالزمان و آخر جھان رسیده است-5

مغ�زی عق�یم ویس�ندگان م�ا ب�ھ لح�اطکتابی کھ ارزش خواندن داشتھ باشد نوش�تھ نم�ی ش�ود و ن شاید دیگر-6 . شده اند

. شاید تھاجم فرھنگی کارش را کرده است و یا ھمھ مغزھای فکور ما فرار کرده اند-7

. شاید کتاب خواندن و فکر کردن اصال بھ صرفھ نیست و توجیھ اقتصادی ندارد-8

ھ م�ا بس�ر ح�اظ ت�اریخی در جامع�شاید رسانھ ھای تصویری سریعتر آموزش می دھند و کت�اب خ�وانی ب�ھ ل-9 . آمده است

. نظام اجتماعی را پریشان می سازد شاید ھم فکر کردن باعث جنون می شود و-10

Page 74: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

74

ر ان ص�دھا براب�شاید ھم دیگر کسی کتاب نمی خواند بلکھ ھمھ کتاب مینویسند ھمانطور ک�ھ تع�داد ناش�ر-11 . شده است

. درست و یا بکلی نادرست باشد شاید ھم ھمۀ این شایدھا در آن و احد-12

»جوانان عصرآخرالزمان«

ی ب��رجقیام��ت ادام��ھ دارد، قلم��رو ت��ا اس��ت و طب��ق روای��ات اس��المی آخرالزم��ان ک��ھ دوران دی��ن محم��د(ص)رانی . یعنی دوعروف عصر رومی روم یا زنگی زنگ استبقول م . واخالص در دین و کمال نفس بشر است

ای�ن و آشکار، مخیراس�ت . کفر مطلق و انسان بین دین خالص و می شود ونفاق ناممکن است کھ شرک ویجی . آخرالزم�ان عرص�ھ ظھ�ور ت�درو بین�ابینی گ�ری و نس�بیت در ارزشھاس�تش�رک چ�ھ التق�اط و مرگ ھرت ھ�ای بن بس� معماھا و بھ لحاظی ھمھ معضالت و . وتوحید است مجردات است ، عصر تجربھ و مطلقھا و

ش�ود برون افکنی می صر آخرالزمان است کھ نفوس بشری تا اعماق ذاتش آشکار وانسان مدرن مختص ع . بشر است ایمان در و تجلی ذات کفر این برون افکنی و و ؟صھ چھ می کنند و چھ سرنوشتی دارنداین عر جوانان در اما وذا ب�ھ ل�ن اس�ت آرم�ا عش�ق و ب�رون افکن�ی و خالقی�ت و سن جوانی قلم�رو اش�د ان�رژی و کھ جوان و آنجا از

. محور ظھور پدیده ھای آخرالزمانی می باشد مثابھ ھستھ مرکزی وین جنبش�ھا جانفزاتر لذا جنی ترین و جن است و جان آدمی ھم بھ قول قرآن از جوان مظھر اشد جان است و

ن�بش وجآخرالزمان جنون جان جوان بھ غایت عصر . درظھور می رساند خاصھ در عصر آخرالزمانرا بھ !ابلیس و تجلی رخ می نماید : خدا غایت این برون افکنی جان است کھ دو در ھور می رسد وظ

ج�وان ک�ھ ھن�وز آنج�ا از آنکھ ابلیسیت نفس را می یابد اما دیدار می کند بھ کمال وصال است و را آنکھ خداھ ای ط�ی کن�د رابھ لحظ�سالھ یک توبھ نصوح ره ھزار می تواند با تغییر انتخاب دارد و است امکان توبھ و

ن ب�ھ ی�ک خدائی گردد. چن�ین امک�ان خ�ارق الع�اده ای از آن ج�وان آخرالزم�ان اس�ت پ�س ج�وان آخرالزم�ا و . رستگاری دارد میزان امکان نابودی و

ل�ذا تنھ�اترین جوان�ان ت�اریخ م�ی باش�ند . و جوانان آخرالزمان جوانان عرصھ فروپاشی خانواده ھا ھس�تند و قرآن کریم درباب قیامت آمده است . ای�ن تنھ�ائی ھ�ر نفس است کھ در فریدوت دیرقلمرو تج این تنھائی ھمان

خلق�ت انس�انی را ھم آورد واچند بھ غایت دردناک است ول�ی ای�ن درد م�ی توان�د امک�ان زای�ش دوب�اره را ف�ر را م�ی یاب�د و این قلمرو ی�ا خ�دا انسان در کمال انسان است و باعث شود. چرا کھ تنھائی بھ ھرحال غایت و

بھش��تی و کم��ال کافران��ھ و ابل��یس نف��س ھمنش��ین م��ی گ��ردد ک��ھ دو ن��وع کم��ال اس��ت: کم��ال مومنان��ھ و ب��ا ی��ا ! دوزخی

Page 75: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

75

ی�زی ای�ن ره گر نی�ز از اولی�ای خ�دا آن را ندارد. حت�ی انبی�ا و انسان تا بھ غایت دوزخ نرسد امکان خروج از . شقاوت ل وجھ و بھ کفر یا الھی طی طریق می شود ومحبت معرفت و ایمان و ندارند . این ره یا بھ نور

ھمچ��ون ی ک��ھ تح��ت عن��اوینیقلم��رو حاکمی��ت جھ��انی دج��االن رش��د م��ی کنن��د . دج��االن جوان��ان آخرالزم��ان در حاک م�ار. ای�ن دج�االن ھمچ�ون ض�دین را غارت می کنن�د دل و ، عشق و.... عقل و، آزادی، ھنرتکنولوژی . ی کنندجوانان تغذیھ م سر مغز بدوش از

و دا آم��ده ان��پای��ان ت��اریخ ب��دنی جوان��ان عص��ر آخرالزم��ان پیرت��رین جوان��ان تاریخن��د . یک��ی ب��دان دلی��ل ک��ھ در . پیری است تنھائی ازمختصات دوم اینکھ از کودکی تنھا می شوند و . وعمرشان بھ اندازه کل تاریخ است

ت دج��الی جریان��ا ب��ا ی آن��ان راث��دک مکان�� جوان��ان عص��ر آخرالزم��ان کمت��رین مھل��ت را ب��رای انتخ��اب دارن��د و .ھالک می سازد دوران می برد و

ھم�ھ ب�ا و ارزش زیست می کنن�د حاکمیت ضد عصر انھدام سنت ھا و برزخند زیرا در جوانان آخرالزمان در . پوچند سرگردان و پیری تاریخی خود بی ریشھ و

قلب�ی ب�ا ح�ال رابط�ھ ای ھرگ�ز مج�ال و محب�ت ھس�تند زی�را والدینش�ان قحطی عاطفھ و جوانان آخرالزمان در قرب�انی فتن�د واک�امپیوتری م�ی جلوه ھ�ای وی�ژه س�ینمائی و لذا بھ دام عشق ھا و ندارند. و را فرزندان خود

الھ�ی ر انبی�ایمی شوند. این قحطی می تواند آنان رامبدل بھ بزرگترین مولدان عشق نماید ھم�انطور ک�ھ اکث�ن��ین ق��درت چجوان��ان ای��ن دوران ب��القوه دارای رس��یدند. و مادری��ت بش��ر ویت��یم ب��وده وخ��ود ب��ھ مق��ام پ��دریت

. معنوی می باشنداه ای�ن ن�د ھالکتگ�کام یافتھ ترین جوانان تاریخند. این وضع ویژه ھ�م م�ی توا جوانان آخرالزمان مرفھ ترین و

رزش�ھای ی�ان ابس�رعت پا ھ�م م�ی توان�د تعم�ق راپدی�د نی�اورد و معنوی�ت و ھرگز مجال ج�دیت و نسل باشد وز مادی�ت اار دھ�د و وض�ع واقع�ی خودش�ان یعن�ی پای�ان ت�اریخ ق�ر آن�ان رابراس�تی در آشکار س�ازد و مادی را

. مقیم آخرت سازد وتاریخ فراسو برد س پ�زان ابن�د وبیست سالگی می ی طی چھل سال می یافتند جوانان آخرالزمان تا کھ جوانان قدیم در آنچھ را

. معنوی تر دارند اگر پیشاپیش ھالک نشوند امکان انتخابی برتر وتر ب��ھ ت��الش م��ی کن��د. جوان��ان آخرالزم��ان بس��یار س��ریع آدم��ی ب��ھ امی��د رس��یدن ب��ھ آرزوھ��ایش زن��ده اس��ت و

حط��اط ای��ن ھم��ان خط��ر ان انفع��ال م��ی رس��ند و ل��ذا خیل��ی زود ب��ھ پ��وچی و آرزوھ��ای م��ادی خ��ود م��ی رس��ند و . عنا نیابندغایت مادیت جھان راھی بسوی م در آنھاست اگر

ل��ذا آرم��انی. و ن��وعی ب��ھ انتھ�ا رس��یدگی روان��ی و اس��ت و نف��س بش��ربھ معن��ای وض�عیت ص��فر آخرالزم�ان درح ب�ھ اگ�ر مس�ل دچ�ار جن�ون انفجارن�د و اجتم�اعی در ای�ن وض�عیت ص�فر جوانان بھ عنوان ک�انون جن�بش ھ�ر .نابودی می کشانند تخریب وجامعھ ای را بسوی راندازی شده وب –معنائی فوق مادی نباشند دچار خود

. جوانان آخرالزمان بدبخت ترین خوشبختھای تاریخند

مزد سخن چین

Page 76: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

76

و ی م�ی ک�ردروزی مریدی بھ نزد شیخ رفت و گفت : یا شیخ دیروز فالنی را دی�دم ک�ھ از ش�ما بس�یار ب�دگوئ اینق�در تش کن�د ک�ھشما را مردی شیاد و رذل نامید . شیخ مکثی نم�ود و آھ�ی کش�ید س�پس گف�ت :خ�دا رحم�

. باشرف بود کھ این فحاشی ھا را پیش من نگفت شیخ بھائی»کشکول «اقتباس از

نگاه مادر به فرزند

ود دارد.در ابتدای ھر زناش�ویی م�رد از زن خ�ود توق�ع پرس�تش دارد و زن نی�ز ھم�ین توق�ع را از ش�وھر خ� زن نی�ز نی�از .او را ب�ھ چن�ین پرستش�ی وا دارد مرد نیاز معیشتی زن را حربھ ایی ب�ر علی�ھ او م�ی س�ازد ت�ا

در این یزانی کھجنسی مرد را حربھ ای بر علیھ او می سازد تا او را بھ چنین پرستشی وا دارد. و مرد بھ مای��ن ،ام��ر شکس��ت م��ی خ��ورد از خان��ھ گری��زان م��ی ش��ود ت��ا در بی��رون از خان��ھ و در رواب��ط دوس��تانھ خ��ود

ون د بھ بیردست آورد و زن نیز بھ میزانی کھ شکست می خورد یا مانند مرپرستش و اثبات وجود خود را بو بھ چن�ین اابطۀ با راز خانھ میرود تا در آنجا ھویتی برای خود بیابد و یا بھ کود ک خود پناه می برد تا در

.پرستشی دست یابد . مرد دارد وجود کودک دو جایگاه کامال متفاوت را برای زن و

ودی ودک ب�ھ خ�مردان بھ فرزند خود تا قبل از بلوغ نگاھی نشأت گرفتھ بھ زنان خود اس�ت و ک� عموما نگاهب�ھ یابد ک�ھ خود ارزشی برای آنان ندارد و فرزند زمانی برای مرد ارزشی بھ خودی خود و جدای از زن می

ک�ھ اینجاس�ت و درسن بلوغ رسیده باشد یعنی زمانی کھ فرزند بعنوان یک فرد بالغ پ�ا ب�ھ جامع�ھ م�ی گ�ذارد .را در جامعھ جبران کند می تواند ناکامیھا و شکست ھای پدر

اطفی اما برای زن وجود کودک از ھمان بدو تولد امری ضروری است بخصوص برای زنی ک�ھ در رابط�ھ ع� .با شوھرش شکست خورده و حال باید از طریق کودک آن احساس وجود را برای خود مھیا کند

.گفت کھ تا قبل از بلوغ ، کودک زیر نگاه مادر است کھ رشد می کند بنابر این باید : برای فھم بیشتر مطلب، مادران را و نگاه آنان را بھ کودک بر سھ دستھ تقسیم می کنیم

یاف�ت ا از وی درنگاه محبت آمیز : مادرانی کھ رابطۀ عاطفی مناسبی با ھمسر خود دارند و محبت کافی ر-١ی نی��ز ه آن��ان ب��ھ ک��ودک نگ��اھی سرش��ار از آرام��ش و محب��ت اس��ت و کودک��ان چن��ین م��ادرانم��ی کنن��د ل��ذا نگ��ا

.کودکانی سالم و آرام با رشدی طبیعی می باشندنگاه خود خواھانھ: مادرانی کھ در رابطۀ عاطفی با شوھرشان شکست خورده اند و در قلبشان جز کین�ھ -٢

کردارھایشان آن محبوبیتی را کھ از ھمس�ر دریاف�ت نک�رده نسبت بھ او ندارند و تالش می کنند با رفتارھا و�ت و انتق�ام از اند از ک�ودک خ�ود دریاف�ت کنن�د و ک�ودک را مب�دل ب�ھ اب�زاری ب�رای خ�ود خ�واھی و اثب�ات منیشوھر می کنند. چنین زن�انی ھیچگ�اه خواھ�ان خ�ود کف�ایی و اس�تقالل فرزندانش�ان نیس�تند زی�را در ای�ن خ�ود

ش�ان ک�ھ من�وط ب�ھ ارض�ای نیازھ�ای ک�ودک اس�ت از می�ان می�رود. این�ان ھم�ان م�ادران کفایی، احساس وجود

Page 77: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

77

ھمیشھ نگران ھستند کھ ھیچگاه فرصت تجربۀ زندگی را بھ فرزندانشان نمی دھند کھ البتھ توجی�ھ ای�ن خ�ود . خواھی ونگرانیھای بیمار گونھ ھمان عشق مادری است

رای ھ م�ادر داباشند و در عین حال بواس�طۀ توجھ�ات بیم�ار گون�چنین کودکانی فاقد اعتماد بھ نفس کافی می وج�ود ای�ن لم آن�ان ب�ا ھ�م س�االن خ�ود م�ی ش�ود.ین تکب�ر م�انع ب�ر ق�راری ارتب�اط س�اتکبری ویژه اند کھ ھم�

رب و کودک��ان سرش��ار از کین��ھ نش��آت گرفت��ھ از م��ادر اس��ت کین��ھ ای ک��ھ بش��کل ب��ی ق��راری و ش��یطنتھای مخ��یگوین��د. مل دیگ��ران ب��روز م��ی کن��د و در اص��طالح ع��وام ب��ھ ای��ن کودک��ان بچ��ھ نن��ھ رفتارھ��ای تھ��اجمی در قب��ا

د ، از احساس این کودکان بھ مادرشان احساسی بسیار متناقض اس�ت در ع�ین وابس�تگی ش�دید ب�ھ م�ادر خ�ود امی�ت وج�ووی منزجرند کھ گاه این احساس تا پای�ان عم�ر ب�اقی م�ی مان�د. چن�ین م�ادرانی خ�ود را مال�ک تم

. ی دانندکودک میک ر جامعھ داراینگاه نفرت بار : مادرانی کھ در رابطۀ عاطفی با ھمسرشان شکست خورده اند اما د -٣

چھ یلی بھ بمھویت اجتماعی مطلوب می باشند کھ کمبود محبت شوھر را جبران می کند. و این زنان عموما چ�ھ دار جامعھ، ب دانند و تنھا بواسطۀ نگاهدار شدن ندارند زیرا بچھ را مانعی برای رشد اجتماعی خود می

ت را تجربھ نمی کنند و تا سر ح�د امک�ان ت�الش میکنن�د ک�ھ ف ز س�ر ارزن�د را می شوند . اینان ھیچگاه مادری . خود باز کنند

ھ ا نخواس�ترکودکان چنین مادرانی در زیر نگاه نف�رت ب�ار م�ادر، ب�زرگ م�ی ش�وند زی�را م�ادر ھیچگ�اه آن�ان ف�رت ن. نگ�اه ودکان ھیچگاه طعم محبت را نمی چشند و بھ ھم�ین دلی�ل ھمیش�ھ از خان�ھ گریزانن�دبود. این ک

رھ�ای ض�د ب�ا رفتا بار مادر وجود این کودکان را از ھمان ابتدا سرشار از کینھ بھ ھمھ میکند کین�ھ ای�ی ک�ھان ث��ر کودک��گی��رد . اک ی جامع��ھ م��یماجتم��اعی ب��روز میکن��د و بدینگون��ھ ک��ودک انتق��ام خ��ود را از م��ادر و تم��ا

.بزھکار و فراری از خانھ جزو این گروه می باشندقب�ل از ردد . ت�ابنابر این مادریت معنایی است کھ نھ بواسطۀ افعال بلکھ بواسطۀ نگاه بھ کودک منتقل می گ�ی اد برپس بیایی بلوغ کودک آیینھ ای برای مادر است تا خود را بشناسد و پس از بلوغ آیینھ ای برای پدر .

م�ا ن�ان مایمل�کآتربیت کن�یم. و فرام�وش نکن�یم ک�ھ را تربیت فرزندانمان خود را و نگاھی کھ بھ آنان داریم نیستند تا ھر کاری کھ بخواھیم با آنان بکنیم .

بچه هاي طالق

وان گف�ت ک�ھ م�ا ام�روزه در عص�ر ط�الق ھر روزه بر آمار بچھ ھای طالق افزوده می شود شاید بھ جرأت بتسر ب�ھ ش�ورش بسر می بریم. از زمانی کھ زنھا از زن بودن خود و مردھا از مرد بودن خود شاکی شدند و

.برداشتند طالق آغاز شد

Page 78: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

78

یچ فھم�ی ھ�بدون شک اگر ما بخواھیم طالق را تنھا منوط بھ امضائی کھ در محضر صورت می گیرد ب�دانیم الق ط�د ک�ھ در یم. کافی است کمی بھ اطراف خود بنگریم آیا زن وشوھر جوانی را م�ی یابی�از طالق نداشتھ ا

ی از ن�ان ف�رارنباشد ؟ تمام آنچھ کھ امروزه در خانھ ھا حکم فرماست طالق است مردان فراری از خانھ و ز اده وج�ودخانھ و کودکان فراری از خانھ ھمھ گویای این است ک�ھ سالھاس�ت ک�ھ ارتب�اطی ب�ین اعض�ای خ�انو

ھ�ای پش�ت درب کھ طالق درست ندارد و کانون گرم خانواده، سالھاست کھ بھ سردی گرائیده و تنھا تفاوت این .تفاوت در شرایط است .بستھ پنھان باشد و یا در بیرون آشکار شود

: پس باید در اینجا از دو نوع بچھ ھای طالق سخن گوئیم .دین خود زیست می کنندکھ در طالق پنھان وال يدستھ اول بچھ ھای .ی کھ در طالق آشکار والدین خود زیست می کنندیدستھ دوم بچھ ھا

ب�ی لبت�ھ ای�نگروه اول زن و شوھرھایی ھستند کھ از ترس بی آبرویی ، شھامت طالق آشکار را ندارند کھ اپ�ر از ن زن�دگیان ای�شھامتی را تبدیل بھ ایثاری نسبت بھ فرزندان خود می کنن�د و اینک�ھ م�ا ب�رای فرزن�دانم

.ن راآا شھامت شکنجھ و تنفر را تحمل می کنیم. و گروه دوم کسانی ھستند کھ یا شرایط طالق را دارند و یت ھ�ا ک�امال ب�ی ارزش نش�ده و ھن�وز آب�رو ب�رای ی ردم دارام�بھرحال در جوامعی مانن�د ای�ران ک�ھ ھن�وز س�ن

جھ جیح م�ی دھن�د عم�ری را درکن�ار ھ�م ب�ا ش�کنارزش است طالق کاری س�خت م�ی باش�د و زن و مردھ�ا ت�ر�دل ب� ی ش�ود ھ ط�الق م�زیست کنند اما طالق ندھند . اینکھ چرا زناشوئی ھ�ا در ای�ن دوران از ھم�ان ابت�دا مب

نیزم وران م�دردبحثی است کھ دربارۀ آن بسیار سخن گفتھ ایم اما بطورخالصھ باید بگوئیم کھ اساس و پایھ م�ی یاب�د. ھمین دلیل ھر چھ جامعھ ایی مدرن تر می ش�ود آم�ار ط�الق اف�زایشمرد است بھ طالق بین زن و

.مردی خارج است این امر از اراده فردی ھر زن وس�وال ا ب�ا ای�ناما ما در اینجا قصد پ�رداختن ب�ھ کودک�ان رش�د یافت�ھ در ای�ن دوران را داری�م. و بح�ث خ�ود ر

ر آن را نھ�ا تئ�اتر و پ�دری زن�دگی کنن�د ک�ھ از زناش�وئی تآغاز می کنیم کھ آیا بھتر است کودکان در کن�ار م�اددر ی�ا کن�ار م�ا م چیزی ندارند و ی�ا بھت�ر اس�ت کودک�ان درھ ایفا میکنند و در خلوت خود جز انزجار نسبت بھ

پدر خود بھ تنھایی زندگی کنند ؟اش�وئی ھ ی�ک زنتن ب کودکانی کھ در خانھ ای رشد می یابند کھ والدین آنان تنھا بواسطھ ترس از بی آبرویی

.تئاتری برای دیگران می دھند ، در فضایی از دروغ و کینھ رشد کرده اندعموما چنین والدینی کودکان خود را مبدل بھ حربھ ایی بر علیھ یکدیگر می سازند و ھر کدام در تالش�ند ت�ا

ایث�ار و محب�ت خ�ود را اثب�ات بھ فرزندان خود نیز وارد کنند تا بدینگون�ھ عش�ق و ،نفرت خود را بھ دیگریدر ای��ن اس��ت ک��ھ کنن��د ک��ھ البت��ھ چن��ین وض��عیتی در طالقھ��ای آش��کار نی��ز وج��ود دارد ام��ا تف��اوت ای��ن وض��ع

می کھ کودک در کنار والدینی زیست می کند کھ تنھا بواسطھ ترس از آبرو ای�ن زناش�وئی را تحم�ل م�ی ھنگادینش ب�ر او وارد میش�ود. زی�را ھ�ر ک�دام از وال�دین او کنند در زیر بار منتی است کھ ھر لحظھ از طری�ق وال�

(پدر و مادر ) بارھا و بارھا در رفتار و گفتار بھ او می گویند کھ فقط ب�ھ خ�اطر اوس�ت ک�ھ ای�ن زناش�وئی را تحمل کرده اند کھ این یک دروغ بزرگ است . زیرا کودک سالھا ط�و ل م�ی کش�د ک�ھ دریاب�د تنھ�ا چی�زی ک�ھ

نداشتھ سرنوشت او بوده و اگر آنان این زناشوئی را ادامھ دادند برای او نب�وده بلک�ھ برای والدینش اھمیتبرای آبروی خودشان بوده است و دیگر اینکھ او متوج�ھ دو رفت�ار و ک�ردار ک�امال متف�اوت در وال�دین خ�ود

گ�ران. پ�در و می شود رفتار و کردار والدینش در خل�وت خان�ھ و رفت�ار و ک�ردار وال�دینش در مقاب�ل چش�م دی

Page 79: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

79

م��ادری ک��ھ در خل��وت خان��ھ ب��ا گفتارھ��ای تحقی��ر آمی��ز و متلکھ��ای ف��راوان و رفتارھ��ای سرش��ار از کین��ھ ب��ا یکدیگر رفتار می کنند و کودک را بعنوان تخلیھ گاه نفسانیت خود بکار می گیرند بھ ناگاه در مقاب�ل چش�مان

وند و ای�ن دروغ ب�زرگ دیگ�ری اس�ت شوھری عاش�ق م�ی ش�ل بھ پدر و مادری مھربان و زن و دیگران مبدکھ کودک ھر لحظھ شاھد آن است. و کودک ھیچ مجال این را نمی یابد تا حقیقت را دریاب�د زی�را فض�ائی ک�ھ

.او در آن رشد می کند آکنده از دروغ است س راس�تی ومردی کھ شھامت ای�ن را م�ی یابن�د ک�ھ ب�ھ ای�ن دروغ زناش�وئی پای�ان دھن�د اول�ین در اما زن و

پ�در (یس�ت کن�د زشھامت را بھ فرزند خود داده اند و دیگر اینکھ کودک در کنار ھر کدام از والدینش ھ�م ک�ھ ھای�ت نوم�ا در و مادر ) مجبور نیست شاھد کینھ و جدالھای بی پایان والدین خود باش�د کین�ھ وج�دالی ک�ھ عم

خ��اطر برا میکنن��د ک��ھ تنھ��ا م��ردی ک��ھ ب��ھ دروغ ای��ن ادع��ا خ��ود ک��ودک را مخاط��ب ق��رار میدھ��د زی��را زن وین دلی�ل و بھ ھم فرزندانشان این زناشوئی را تحمل کرده اند بتدریج خود نیز این دروغشان را باور می کنند

وی یابن�د م�ھر گاه کھ بینشان جدالی خونین سر می گیرد ھر دو فرزند را مقصر این زندگی سراسر ش�کنجھ .گیرد مرد نسبت بھ ھم قرار می ف تمامی کینھ زن وپر واضح است کھ نھایتا این کودک است کھ ھد

تند و فس�رده ھس�واگر ما اکنون مواجھ با کودکانی ھستیم کھ از ھمان ب�دو تول�د ک�امال عص�بی و ب�ی ق�رار و ا ط�الق در فاقد نشاط کودکانھ بھ این سبب است کھ این کودکان در چنین محیطی رش�د م�ی کنن�د . ب�دون ش�ک

ا ر اینک�ھ ت�ب�مرد در پیمانی است کھ با یکدیگر در ازدواج بستھ اند مبن�ی ت زن وھر زناشوئی گویای شکسب�ر ط�الق م�رد، زناش�وئی دروغ�ین را پایان عمر بھ یکدیگر وفادار باش�ند و آنچ�ھ ک�ھ باع�ث م�ی ش�ود زن و

گ�ر حض�رت اآشکار ارجح دھند تکبر آنان می باشد و اینکھ ھیچکدام شھامت پذیرش این شکست را ندارند. ش�د و علی صدق را سفینھ نجات می یابد ،این صداقت در زندگی ھر بشری پذیرش شکست ھ�ای خ�ود م�ی با

بدون ش�ک از می�ان تم�امی شکس�ت ھ�ای زن�دگی ، شکس�ت در زناش�وئی تل�خ ت�رین شکس�ت م�ی باش�د و ب�ھ .مردی بسیار تلخ است ھمین دلیل پذیرش این شکست برای ھر زن و

ث شده طالق در یک جامعھ تبدیل ب�ھ ی�ک واقع�ھ ای زش�ت ش�ود نش�أت گرفت�ھ در واقع باید گفت آنچھ کھ باعمردی کھ تن بھ طالق آشکار می دھد با صدای بلند شکس�ت ب�زرگ خ�ود از تکبر بشر است . زیرا ھر زن و

را در زندگی اعالن می کند . ھمین اعالن است کھ بھ نظر می رسد آبروی فرد را در جامعھ از میان می برد گر پس از طالق ھمھ او را بھ چشم یک انسان شکس�ت خ�ورده م�ی نگرن�د و دیگ�ر پ�س از ط�الق او زیرا دی

نمیتواند بھ دیگران ثابت کند کھ انسانی شکست ناپذیر بوده اس�ت و ب�ھ ھم�ین دلی�ل چن�ین ف�ردی ت�رجیح م�ی حال پذیرد ودھد تا پایان عمر تن بھ چنین ھمزیستی شکنجھ باری بدھد اما شکست خود را در زندگی خود ن

او برای اینکھ زشتی چنین خود پرستی و تکبری را از چشم خود ودیگرن پنھان کند ناچار اس�ت ت�ا کودک�ان خود را وسیلھ زیبا سازی این زشتی کند و آن اینکھ من تنھ�ا ب�رای کودک�انم و عش�ق ب�ھ آن�ان اس�ت ک�ھ ای�ن

دریافت می کند و بھ ھمین دلیل کودک�انی زندگی را تحمل می کنم و این دروغی است کھ کودک فطرتا آن راده ھ��ایی رش��د میکنن�د ب��ا تم��ام وج��ود از وال��دین خ�ود بیزارن��د و ھمیش��ھ مترص��د فرص��تی اک�ھ در چن��ین خ��انو

ھستند تا از این خان�ھ آکن�ده از دروغ و نف�رت بگریزن�د. اگ�ر ام�روزه آم�ار بچ�ھ ھ�ای ف�راری از خان�ھ رو ب�ھ ونده چن�ین زناش�وئی ھ�ا ی دروغین�ی اس�ت و از س�وی دیگ�ر گوی�ای افزایش است خود گویای اف�زایش پیش�ر

افزایش پیشرونده تکبر بشر است . بشری کھ ھیچگاه حاضر نیست ضعف ھا و شکستھای خود را باور کند دیگ��ران اثب��ات کن��د ک��ھ انس��انی اس��ت مقت��در و شکس��ت ناپ��ذیر. و ای��ن ع��دم و ھمیش��ھ م��ی خواھ��د ب��ھ خ��ود و

Page 80: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

80

است کھ او را وادار بھ دروغ و ریا می سازد و نھایتا آبروی جعلی او را ب�ر پذیرش شکست ھمان کفر بشر .باد می دھد

ؤمنان�ھ واگر دروغ ام الفساد و منشأ کف�ر و تب�اھی بش�ر اس�ت چن�ین کودک�انی سرنوش�تی س�الم و ص�ادق و مط�الق فرزن�دان ینم�ادری ریاک�ار زن�دگی م�ی کنن�د. بن�ابرا عاقالنھ نخواھند داشت تا زمانی کھ با چنین پ�در و

بخ�ش آشکار از سرنوشت سالم ت�ری نی�ز برخوردارن�د و ای�ن واقعی�ت را تجرب�ھ بوض�وح نش�ان م�ی دھ�د ک�ھاز عظیمی از بزھکاری کودکان و نوجوانان حاصل زناش�وئی ھ�ای نمایش�ی اس�ت. و ھمچن�ین بخ�ش عظیم�ی

آش�کار زن�ا را ب�ر ط�الق فحشاء و مفاسد اخالقی نیز حاص�ل ای�ن ن�وع زناش�وئی ھ�ای دروغ�ین م�ی باش�د ک�ھاقت و ام��ا ملع��ون ب��ودن ط��الق در چش��م عام��ھ م��ردم در حقیق��ت ھم��ان ملع��ون ب��ودن ص��د ت��رجیح داده ان��د. و

.شھامت است ود شھامت و نیز اینکھ طرد و لعن مردمان نسبت بھ طالقھای آشکار حاصل کفر و بخل آنھاست کھ چرا خو

ھ را م�تھمم�رد ھ�ای ط�الق گرفت� ارند. و بدین طری�ق زن وصداقت پایان بخشیدن بھ یک زندگی جھنمی را ند .گی می سازند. در حالیکھ در دل خود میدانند کھ دروغ می گویندھ بھ بی عاطف

چرا دروغ می گوییم ؟

شاید بارھا در طول زندگیمان خواستھ ایم کھ راست بگوئیم اما نتواستھ ایم. چرا ؟راس�ت م�ی از خود آغاز می کند. ھر فردی بھ میزانی کھ بھ خ�ودانسان ھمیشھ راستگویی و دروغگویی را

ید روغ می گوبھ دیگران نیز خواھد داشت ھمانطور کھ بھ میزانی کھ بھ خود د گوید ، شھامت راستگویی راھ ی�ن اس�ت ک�ابھ دیگران نیز دروغ خواھد گفت و دیگر اینکھ انسان اگر بھ دیگران راست نم�ی گوی�د ب�رای

.و راست نگویندآنان نیز بھ اخوش�تان روغ گوییاما آیا تا بھ حال از خود پرسیده اید کھ چرا از صداقت و راستگویی بدتان می آید و از د

می آید؟ ی ک�ھییھای اس�ت ک�ھ در نف�س خ�ود دارد زش�تیآنچھ کھ انسان را از راستگویی بھ خود منزج�ر ک�رده زش�تیھا

. و ھم از چشم دیگران تالش می کند ھم آن را از چشم خود پنھان دارد راست بگوید باید چھ بگوید ؟ آخر اگر او بخواھد بھ خود

ی�اش و عاینکھ چھ انسان بزدلی است و ی�ا اینک�ھ چق�در احم�ق و جاھ�ل اس�ت و ی�ا اینک�ھ ت�ا چ�ھ ح�د نفس�ش ھ�ر ک�اری وھوسباز است و یا اینکھ تا چھ حد مال پرست است و یا اینکھ ھیچگاه کسی را دوس�ت نداش�تھ

س�ت اد خ�واھی کھ می کند تماما برای رسیدن بھ مقاصد خود می باشد و اینکھ تا چھ حد انسان متکبر و خ�و ....و

ی�ن ااما اگر ای�ن حق�ایق زش�ت نف�س او آش�کار ش�ود دیگ�ر ھ�یچکس او را دوس�ت نخواھ�د داش�ت .پ�س تم�ام .ذارنددروغگوئیھا برای این است کھ دیگران او را دوست بدارند و بھ او احترام بگ

Page 81: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

81

ب�دون ش�تھ باش�د.اما آیا تمامی این دروغھا باعث شده است کھ یک نفر را بی�ابیم ک�ھ م�ا را واقع�ا دوس�ت دا و ا ب�ھ پ�ولشک چاپلوسی و تملق دیگران ھیچ بھ معنای تأیی�د م�ا نم�ی باش�د . تم�ام عمرم�ان دروغ گفت�یم ت�

م�ۀ ن�یم ک�ھ ھا داریم اماھم�ھ م�ا م�ی داقدرت و شھرت دست یابیم کھ بواسطھ آن دیگران را بھ تحسین خود ون ھ�ای ا و تحس�یکسانی کھ ما را چاپلوسی می کنند در دلشان چھ کینھ ای از ما دارن�د و تم�ام ای�ن چاپلوس�یھ

ی ک�ھ ای�ندروغین نی�ز تنھ�ا ب�رای ای�ن اس�ت ک�ھ از م�ا ب�رای رس�یدن ب�ھ مقاص�د خ�ود اس�تفاده کنن�د و ھنگ�امج�ودی کس ق�در وھ می کنیم و خود را انسانی مظلوم می ی�ابیم ک�ھ ھ�یچحقیقت تلخ را در مییابیم، از ھمھ کین

.ما را درنیافتھ استز یم . آغ��اآی�ا زم��ان آن ف��را نرس��یده ک��ھ دس��ت از دروغ ب��رداریم و ی��ک ب�ار ھ��م ک��ھ ش��ده راس��تی را تجرب��ھ کن��ا و آن ر مراستگویی و صداقت ، راست گفتن بھ خود است . بھ میزان�ی ک�ھ م�ا زش�تیھای نف�س خ�ود را ببین�ی

. نیمکباور کنیم انگیزه ای خواھیم یافت کھ برای خوب بودن ، پاک بودن ، زیبا بودن و... تالش ی�ز نم�ی نو در این صورت است کھ شھامت راست گفتن بھ دیگران را خواھیم داشت و از راس�ت گف�تن آن�ان

. ھراسیمت دادیم حال بیایی�د ب�رای ی�ک ب�ار ھ�م ک�ھ ش�د ی�ن ایم. ام�ا ه ب�رای انس�ان ب�ودن ت�الش کن�عمری نمایش انسانی

ی ح�ریص وتالش خود منوط بر پذیرش این حقیقت تلخ است ک�ھ م�ا ت�ا اکن�ون انس�ان نب�وده ای�م بلک�ھ حی�وان . ھوسباز و طماع بوده ایم

ش�تنی ا دوس�ت دام�بیایید این حقیقت تلخ را باور کنیم کھ اگر کسی ما را دوست ندارد بھ این دلی�ل اس�ت ک�ھ .. آخر چگونھ یک انسان متکبر و خود خواه می تواند دوست داشتنی باشد نیستیم

دھیم. بدون شک صداقت باعث می شود کھ تم�امی دنی�ای دروغین�ی را ک�ھ ب�رای خ�ود س�اختھ ای�م از دس�ت ب�امی ای�ن ازای تم� دنیایی کھ ممکن است شامل روابطمان ، شغلمان ، ثروتمان و... باشد اما اگر بدانیم کھ ب�ھ

درت و ق�دست رفتھ ھا ، خدا را در خود خواھیم یافت خدایی کھ حض�ورش ب�ھ م�ا آرام�ش ، ع�زت نف�س ، از .شھامت می بخشد دیگر از راستگویی و صداقت پشیمان نخواھیم شد

.آنچھ کھ ما بواسطھ دروغ در صدد یافتنش ھستیم با صداقت بدست می آید را در زندگیمان تجربھ کنیم ؟ آیا ارزش ندارد کھ برای یک بار ھم کھ شده راستی

تهمت ناحق به مثابه قتل

»بازخوانی یک پرونده«

Page 82: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

82

ت آورس�ال ب�ھ ط�رزی حی��ر ای�ن ب�ود ک��ھ ھ�ر مش�کل او روزی آدم ثروتمن�دی ب�رای مش�اوره ب�ھ دفت��رم آم�د وده وب ش�د محسعم بھ قتل میرساند کھ البتھ قتل غیر بواسطھ اتومبیل خود کسی را درخیابان زیر می گیرد و

ن�د ک بای�د ک�ار برای مابقی عم�رش اینک بدھکار است و بابت دیھ این قتلھا پرداختھ و ولی کل زندگیش را از . آخرین تصادف اتومبیل موجب قتل فرزند خودش شده است در تا این بدھی را جبران نماید و

زت�ل اس�ت. اان، مت�رادف قرسول اکرم افتادم کھ تھمت ناحق مخصوص�ا ب�ھ مومن� حدیثی از بنده کھ یاد آیھ و حق وم ک�ردن ن�اباالخره معلوم شد ک�ھ س�الھا مش�غول م�تھ این دیدگاه فرد مذکور را مورد سئوال قرار دادم و

ن ث�روت ای� م�ی باش�د و این طریق بھ شیوه ای خاص مشغول ث�روت ان�دوزی نی�ز از افترا بھ دیگران است وت ای��ن باب�� از را ل��ذا ک��ل ث��روت خ��ود و م��ی س��ازد ان��دوزی ن��احق را ھ��م بواس��طھ ھم��ان اتھام��ات ن��احق موج��ھ

. عمد دیھ میدھد قتلھای غیری�ب ن تص�ادفات عجماجرای ای قرار گردید و و آرام توبھ ازاین افتراھا دچار این فرد با تصدیق این حقیقت و

. پایان یافت

غیبت کردن چیست ؟

ارد ک�ھ د بس�تگی تن بھرحال گناه است. اوال بسیاری می پندارند کھ از بدیھای دیگران در غیاب آنان سخن گفرف�ھ حاراذل و و ی�ا اینک�ھ تبھک�اران این دیگران مومنان ھستند کھ از روی جھل مرتکب اشتباھاتی شده اند

ت از این نقل چھ باشد ای ھستند. و .دوم بستگی دارد بھ اینکھ نیت مشورت و ر بھ مع�روفتالشی برای ام عبرت باشد و درس نقل بدیھای مومنان گناه است مگراینکھ بھ نی

م ھ� ار است ونھی از منکر . ولی نقل بدیھای ظالمان نھ تنھا گناه نیست کھ صواب ھم ھست زیرا ھم ھشد و . عبرت ومراقبت

آیا فرزند شماهم ناخلف است ؟

ی کنن�د ی م�ل�ذا وال�دین احس�اس ن�ابود جانش�ین وال�دین خ�ود نیس�ت و فرزند ناخلف یعنی فرزندی کھ وصی وند ن�اخلف نند . فرزبھ این نوع فرزندان شدیدا کینھ می ک زیرا برای خود در جھان ھیچ ادامھ ای نمی بینند و

دام��ھ ای نم��یای��ن جھ��ان ب��رای خ��ود ا اال مؤمن��ان ک��ھ در تقریب��ا گریب��انگیر ھم��ھ اس��ت. ب��دترین عذابھاس��ت و . خود ادامھ خود ھستند ند وآن جھان دارای حیاتی بھترمی دان خواھند زیرا خود را درش�ما نن�د تک�رارجانشین والدین خودتان بوده اید؟ ھرگز! پس فرزندان شما ھم نمی توا آیا خود شما تکرار و

ش�ما. ن�ھ تک�رار وبقیھ راه شما ھس�تند باشند. آنھا اگر ھم واقعا وصی وخلف شما شوند تازه ادامھ دھنده ورین . ول��ی بھت��ی��ا م��ؤمن ت��ر. ی��ا عالمترن��د ی��ا احم��ق ت��ر ا کافرترن��د وفرزن��دان م��ا ھم��واره از م��ا ش��دیدترند: ی��

یعن�ی ش�باھتھا فرزندان آنھائی ھستند کھ بھ ما ھیچ شباھتی نداشتھ باشند زیرا ھم�ھ ع�ذابھای رابط�ھ معل�ول . وراثت ھاست

Page 83: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

83

برح�ق ک�امال عی این توق خطاھای ما را تکرار نکنند. و ھمھ ما می خواھیم فرزندان ما از ما عبرت بگیرند وک�رار م�ا تبھرح�ال براستی بطرزی حیرت آور از ما عبرت می گیرن�د و ھمین ھم می شود. زیرا آنھا است و

درک نم�ی نخواھند بود زیرا ھیچ چیز تکراری در جھان ھستی ممکن نیست. منتھی ما شیوۀ عبرت آنھ�ا راا ھ�ب�دون ش�ک آن فھ�م نم�ی کن�یم . احساس وما)یافتھ اند جھانی را کھ آنھا در قلمرو عبرت (عبور از کنیم و

ھیم ن مش�کلی نخ�وارقی�ب آنھ�ا نباش�یم ب�ا آن�ا ما اگر بخی�ل و است. و این امری اجتناب ناپذیر از ما بھترند و واھیم ب�ود.خ�زبالھ دان حسرت خود نکنیم با آنان دوست و داشت. اگر آنھارا ظرف آرزوھای خود نخواھیم

.نھا مخلوق ما نیستندکافیست کھ بھ یاد آوریم کھ آ

هزینه صدق

م�ل ت�اممک�ن اس�ت ب�ھ ورشکس�تگی کا وقتی سخن از صدق بھ میان می آید می گویند کھ خیلی گران است و . نابودی برسد براندازی و –سر حد خود

ھن�وز ت ومعاد ھمھ معنویات اس� محور و آیا براستی چنین است ؟ این ذاتی ترین ارزش بشری کھ اساس وپس ،نمی کند ارزشی است کھ بشر آنرا علنا تکذیب نکرده است اینقدر ھزینھ بر می دارد کھ صرف ھم تنھا

ش�د پ�س آدمی�ت چیس�ت؟ اگ�ر ق�رار اس�ت ک�ھ ص�ادق ب�ودن مت�رادف ب�ا نب�ودن با اصال منظورمان از زیس�تن وا ک�ھ ص�دق ر اس�تول�ی مطلق�ا چن�ین نیس�ت. ای�ن نج�وای ابل�یس بگذار کھ نباشیم ت�ا ب�ا نبودنم�ان آدم باش�یم.

م�ی ھم�ھ آدمھ�ای مح�یط ت�و می گوید: اگر صادق باشی ورشکست می ش�وی و مترادف نابودی می خواند وا از فق�ر م�ی عالمی�انی. در ق�رآن نی�ز م�ی خ�وانیم ک�ھ ش�یطان، آدم�ی ر مط�رود فقیر و تنھا و تک و گریزند و ق�ر وال آنک�ھ فآید تنھا شدن است. ح� بدینگونھ گمراھش می کند. آنچھ کھ از فقر ھم ترسناکتر می ترساند وا م�ی رق ب�ا ع�زت تنھ�ائی را برگزی�د اتفاق�ا رز آنک�ھ فق�ر و . وتانھ حق است اگر انتخاب شده باشدتنھائی آس

��ت را . آنچ��ھ ک��ھ م��ی افت��د و یاب��د و ری��ا و وخودفروش��ی گ��دائی و م��ی گری��زد حق��ارت و نی��ز عاطف��ھ ب��ا محباگ�ر یک�ی ، حتیرزق حالل و آسان است و یاران مخلص ھ کھ می ماندآنچ روابط خائنانھ است و چاپلوسی و

. باشد؟ یق اس�تم برای رس�یدن ب�ھ ی�ک ی�ار ص�دصدق، صادقان را فرا می خواند. مگر نھ اینکھ ھر چھ کھ می کنی

یس�ت بلک�ھ ص�ادقان ب�ھ پ�یش م�ی آین�د. ص�دق ن�ھ تنھ�ا گ�ران ن پس اگر صدق پیشھ کنیم کذابان م�ی گریزن�د و حق�ارت و ساده ترین راه رسیدن بھ یک یار صدیق است تا از احساس تنھ�ائی و ن روش زندگی وارزان تری

. بی کسی نجات یابیم . مار می کند اجنھ را تار و صدق ھمچون بسم هللا است و

ی�دا ش�ود پصادق بودن ارزان ترین روش دوست یابی است زیرا ھر چھ کھ می کنیم بھ امید اینس�ت ک�ھ یک�ی ودی را خ�ودن اس�ت ک�ھ دوس�ت لذا راه خ�ود ب� ت بدارد برای خودمان. صدق یعنی خود بودن. ورا دوس ما و

. . تا خود نشوی کسی نمی تواند خودت را دوست بدارد برای خودتمی آورد

Page 84: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

84

جادوي پژواك بخل

خ�لبخودش�ان خداوند در کتابش کافران را جملگی بخیل می نامد و عجب اینکھ می فرماید کھ آنھا نسبت بھ می ورزند . براستی این چھ رازی است؟

د م را مورمی دانیم کھ صفاتی چون بخل و حسد ھمواره دیگران را مخاطب می سازد و ویژگیھای مثبت مردن�ون وش�بختی جتھاجم و انکار و عداوت قرار می دھد . در واقع اینان در قبال بدبختیھای دیگران احساس خ

از ران ھ��م احس��اس ب��دبختی م��ی کنن��د . ای��ن ھم��ان بخ��ل اس��ت ک��ھآمی��زی دارن��د و در قب��ال خوش��بختی دیگ�� .ویژگیھای درجھ اول کفر انسان است

ا ب�ابط�ھ او و اما می دانیم کھ احساس خوش�بختی و ب�دبختی در ھ�ر ف�ردی ھم�واره برخاس�تھ از نزدیکت�رین رخت ن�ھ خوش�ب عزیزترین کسان است مثل والدین، ھمس�ر ، دوس�ت و .... آدم�ی ب�ھ خ�ودی خ�ود و ب�ا خ�ودش

ت انسانی مخلوق ارتباط با س�ایر انسانھاس�ت و ر کس�ی درھ�است و نھ بدبخت زیرا یک جانور است. و ھویت این امر می د صا اند مخصورابطھ با دیگران است کھ بدبخت یا خوشبخت است و لذا ھمواره دیگری را عل

ت بدبختی خود .علم ر و م�تھ عادت و ع�زت دیگ�ران بخ�ل ورزی�م و آن�را انک�اپس اگر چنین است کھ جز این نیست پس اگر بھ س

ین قلم�رو نیم بر انمائیم در واقع خود را از این خوشبختی محروم کرده ایم . در حالی کھ اگر آن را تصدیق ککت�رین ی�ا نزدی وارد می شویم و از آن بر خوردار می شویم . معموال شدیدترین بخلھ�ا متوج�ھ ش�بیھ ت�رین و

ن موفقی�تی می شود یعنی کسانی کھ روزی ھم سطح و ھمطراز ما بوده اند بھ جای تصدیق ای�آدمھای زندگانیم لی م�ی ت�وو سعادت آنھا ، بھ تکذیب و تھمت آن می پردازیم در حالی کھ بھ واسطھ شباھت و نزدیکی قبفاق�ا لی ک�ھ اتح�ابھ آسانی بھ ھمان سعادت برسیم ولی آن راتکذیب کرده و خود را از آن محروم می کن�یم در

انھ دت او نش�بواسطھ شرایط مشترکی کھ با آن فرد داریم سعادت مشترکی ھم می توانیم داشتھ باش�یم و س�عاب�ھ وو آدرس سعادت ماست . پس واضح شد کھ چرا بخل ب�ھ دیگ�ران عم�ال بخ�ل نس�بت ب�ھ خودم�ان اس�ت

.تن استآرزوی بدبختی برای خویش خودمان می رسد . و آرزوی بدبختی این نوع انسانھا را نمودن عینا ھس�تند عاقبت بخل بھ دیگران مو جب چنان جنونی می شود کھ احساس می کنیم کھ آنھ�ا موج�ب ب�دبختی م�

.و بلکھ ما را طلسم نموده اند در حالیکھ این طلسم بخل خود ماست

راز بیقراري کودکان

طھ والدین نیست . ک�ودک ن�ھ فق�ط ب�ھ لح�اظ جس�مانی قرارگاه وجودی کودک تا قبل از سن بلوغ جایی جز رابمخلوق این رابطھ است بلکھ بھ لحاظ روانی ھم مخلوق و موجود در ای�ن رابط�ھ اس�ت. آنگ�اه ک�ھ رابط�ھ ای

Page 85: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

85

بین زن و شوھر بنا شد و آن رابطھ سراسر انکار و ج�دال و ع�داوت باش�د در ای�ن ص�ورت ک�ودک در آت�ش نمود بھ تلویزیون و رایانھ و اسباب بازیھا و قاق�الی ل�ی و مھ�د ک�ودک است و بیقرار است کھ باید زنجیرش

. و... و اگر نشد بھ قرصھای آرام بخش و روان گردانش�ود ک�ھ امروزه این بیقراری و آتش درون ک�ودک حت�ی تفس�یر ب�ر نب�وغ و ان�رژی خ�ارق الع�اده وج�ودش می

.البتھ آنھم از عظمت والدین استادش�ان دکس�ی ب�ھ پدر و مادرند و ای کاش ھمین پدر و مادر جعلی را ھم نداش�تند ت�ا اینان براستی یتیم و بی

ت خود می گرفت. این کودکان چون بھ سن بلوغ برسند انت خ�ود را قام الھ�یمی رسید و آنھا را در پناه محبرب�انی قد یعن�ی ناز والدین می ستانند. این کودکان قربانیان زن ذلیلی پدران و زن س�االری م�ادران خ�ود ھس�ت

.نامیده می شود» برابری « دیوی کھ �ت و رابط�ھ ق لب�ی و جسم کودک مخلوق لحظھ ای ھماغوشی والدین است ولی روح او مخلوق عاطف�ھ و محب

یم محت�اج ق� صداقت و ھمدلی والدین است . و اگر بچھ ھای مدرن ھرگز رشد نمی کنند و تا چھل س�الگی ھ�ممعن��وی ز دارای روح و اراده و انتخ��اب نش��ده ان��د و امک��ان خل��ق روح��ی وھس��تند ب��دین دلی��ل اس��ت ک��ھ ھرگ��

ر جدید ھ ھای عصنیافتھ اند و لذا یک جانور ناقص الخلقھ باقی می مانند ، یک انسان بی روح. این غول بچ ان ب�ا دیگ�ر ، محصول رابطھ بین والدین خود ھستند و ل�ذا بزرگت�رین مشکلش�ان ن�اتوانی در برق�راری رابط�ھ

کنن��د. و ل��ذا ب��رای ارض��ای ای��ن نی��از روح��ی خ��ود مجبورن��د روی ب��ھ مخ��درات و داروھ��ای روان گ��ردان اس��تل ھ�ا محص�و اعتیاد در میان نوجوانان محص�ول ع�دم رابط�ھ س�الم و ص�ادقانھ ب�ین وال�دین اس�ت. اعتی�اد بچ�ھ

.برابری زن و مرد است

فلسفۀ حیاء

ش�د . کردارھ�ای زش�ت خویش�تن و ی�ا دیگ�ران م�ی با حیاء حاصل شرم و خجال�ت و ن�دامت از ظھ�ور و ب�روزک و حیاء واکنش وجدان در قبال اعمال غیر وجدانی است پس حیاء یک صفت فط�ری و نش�انۀ تش�خیص نی�

ر وج�ود بد است و نیز نشانۀ احساس مسئولیت نسبت بھ خویشتن می باشد و دال بر حضور اخالق فط�ری دتوب�ھ از را از نش�انھ ھ�ای ایم�ان م�ی خوان�د و دال ب�ر حض�ورانسان اس�ت . ای�ن اس�ت ک�ھ عل�ی (ع) ، حی�اء

ای ھ انس�انھک�اعمال نادرست . در واقع آنکھ حیاء ندارد دین و ایمان و شعورش زایل شده است . این اس�ت . با معرفت و انبیاء و اولیای الھی اسوه ھای حیاء بشرند

ز بیم��اری م��درن ، حی��اء و ش��رم نش��انھ ای او ام��ا ام��روزه ش��اھدیم ک��ھ در قلم��رو فرھن��گ و تعل��یم و تربی��ت ھم�ان روانی و عقب ماندگی تلق�ی م�ی ش�ود و محت�اج درم�ان اس�ت ک�ھ البت�ھ یک�ی از روش�ھای درم�ان حی�اء

ی ش�ود ک�ھمداروھای روان گردان می باشد . و این بدان معناست کھ اصوال دین و وجدان یک مرض تلقی ای�ن ھ�م .گ�ردد ھمان�ا ابت�ذال و فاحش�گی و ب�ی تق�وایی اس�ت باید رفع گردد و آنچھ کھ س�المت محس�وب م�ی

. نشانھ دیگری از واژگون ساالری اخالق آخرالزمان استبی حیائی انسان مدرن برخاستھ از بی حیائی مدرنیزم است کھ از بطن تکنولوژی رخ نموده است . در اینجا

بھ پروردگار شکافنده از ش�ر آفری�ده ھ�ایش پناه می برم « بھ تفسیری از سورۀ فلق در قران می رسیم کھ :

Page 86: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

86

و از شر ظلمتی کھ آشکار می شود و از شر افسونی کھ در عقده ھا دمیده می شود و از شر ب�د خ�واھی ک�ھ ت خود را آش�کار م�ی کن�د . تکنول�وژی ش�کافنده طبیع�ت و نف�س بش�ر و ب�رون افکنن�ده خی�ر و ش�ر م�ی » نی

ی نمای�د و افس�ون و مالیخولی�ایی ک�ھ نف�س بش�ر را وسوس�ھ م�ی کن�د و باشد و ظلمتھ�ا و ظلمھ�ایی ک�ھ رخ م�شرارتش را آشکار می س�ازد . ب�ھ ھم�ین دلی�ل ب�ی حی�ایی م�درن و تکنول�وژی پرس�تی و م�د پرس�تی و جل�وه گری امری واحد است کھ اشد افس�ون و جن�ون و حس�د و ش�رارت را ظ�اھر م�ی س�ازد ک�ھ ج�ز پن�اه ب�ردن ب�ھ

ت مطلق�ا ب�ھ د و اشد تقوا ھینخداو چ راه نج�اتی از اب�تالی ب�ھ ای�ن ش�رارت وج�ود ن�دارد . ای�ن تق�وا و مص�ونیروشھای سنتی و تقلید کورکورانھ ممک�ن نیس�ت . تق�وای آخرالزم�انی ج�ز از راه خ�ود شناس�ی و ی�اری ی�ک

. پیر عرفانی امکان ندارد ی است و ب�یانھ ھای حیات روحانبھ معنای زنده و زندگی است و از نش» حی «حیاء بھ لحاظ لغت از ریشھ

دگ�ان زحیائی ھم نشانھ ھالکت روح است کھ در قلمرو ظلمت حاصل از تکنولوژی ح�ادث م�ی ش�ود و ظلم�ت ن دارای گ�ر مؤمن�ااو آتش گرفتگان این وادی را ( بخیالن ) بھ جان مؤمنان با حیاء می اندازد . و در اینج�ا

ی ب�ی حی�ائ مخلص نباشند تاب خویشتنداری ندارن�د و تس�لیم یک حمایت قدرتمند روحانی از جانب یک انسان . جھان مدرن می شوند

ترك عادت گفتھ می شود کھ ترک عادت موج�ب م�رض اس�ت ای�ن ی�ک ت�وھم و جھ�ل عم�ومی اس�ت ک�ھ حاص�ل قض�اوتی

م�راض را سطحی و عجوالنھ می باشد . بزرگترین ترک عادت جبرا با مرگ حادث م�ی ش�ود ک�ھ بنی�اد ھم�ھ ام�راض ر می اندازد . ترک عادت نھ تنھا موجب مرض نیست بلکھ موج�ب ظھ�ور و ب�روز و ب�رون افکن�ی اب

ھ برخ�ی است و بھ امراض امکان خودنمایی می دھد و امراض را از مرحلھ نھفتگی بھ ظھ�ور م�ی رس�اند ک�در از ام��راض در ای��ن عرص��ھ بکل��ی ریش��ھ ک��ن م��ی ش��وند و برخ��ی دیگ��ر ب��ھ ص��احبش اخط��ار م��ی دھن��د ت��ا

ونی رس�یده بھ عرصھ برون افکنمایی عالجشان چاره ایی کنند . ھمانطور کھ اصوال امراض در مرحلھ خوددر ودر ذات خود شفابخش می باش�ند . فق�ط امراض�ی ک�ھ بواس�طھ ع�ادات و مس�کن ھ�ا غ�ل و زنجی�ر ش�ده

ند . فکنی می شووجود فرد خفھ گشتھ اند و مجال بیان ندارند بھ ناگاه بصورت مرگھای آنی برون ان ت�رک ی در جری�ارا اثبات می کند ھمانطور کھ ھیچ معتاد تجربھ درمان اعتیاد بھ مواد مخدر نیز نظریھ ما

ک ی کن�د ت�رتا سر حد مرگ و نیستی م اعتیادش نمرده است . آنچھ کھ بھ انسان در ترک عادات تلقین ترس یک جھان و ھویت بغایت ظلمانی است .

و نی��ز اعص��اب و ارگانھ��ای حی��اتی اش بواس��طھ ان��واع ع��ادات زن��دگی دچ��ار کرخت��ی و ھ��وش و روان آدم��ی اگ�اھی بش�رند . –مدھوشی و نسیان می شوند و روح انسان را از ھوشیاری مبرا می سازند و دش�من خ�ود

در واق�ع اگ�ر تق�وا ھم�ان » براستی کھ تقوا ھمان ت�رک ع�ادات اس�ت « بھ ھمین دلیل امام صادق می فرماید و روش تربیت نفس و تقرب الی هللا است پس عادتھا غ�ل و زنجی�ری ب�ر دس�ت و پ�ای وج�دان بش�رند . راه

نف��س ادم��ی غریزت��ا ع��ادت طل��ب اس��ت و ای��ن ھم��ان راح��ت طلب��ی ج��انوری اوس��ت . ع��ادات م��ا عرص��ھ تغیی��ر یی ک�رده ان�د نم�اعنوان مھلکترین عادتھای بش�ر خودناپذیری ماست و اگر انواع مواد مخدر و روان گردان ب

Page 87: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

87

و عرصھ ظھور ھمھ مفاسد و تباھی بشرند بدان دلیل است کھ ھوش و عقالنیت را در بشر م�ی میرانن�د . ب�ا ترک ھر عادت ھر چند کوچکی در زندگی روزمره شاھد انق�الب ب�زرگ در احس�اس و اندیش�ھ خ�ود ھس�تیم .

م�رگ دوس�تی و فک�ر درب�اره م�رگ کل احکام دین خدا بھ مثابھ انواع و درج�ات ت�رک ع�ادات ھس�تند و اگ�ر یکی از بزرگترین عبادات محسوب می شوند بدان دلیل است کھ خود مرگ آستانھ ت�رک ھم�ھ ع�ادات اس�ت . و کسی کھ در حیات دنیا اھل ترک عادات نبوده باشد با مرگش براستی بھ قلمرو نابودی سقوط می کند . ب�ھ

د در قبال حوادث زندگی ترسوتر و ھراس�ان ترن�د . ت�رک ھمین دلیل آنھایی کھ ھرگز تمرین ترک عادت ندارنع��ادت قلم��رو ش��جاعت بش��ر اس��ت . ارزش احک��امی مث��ل نم��از و روزه و زک��ات اساس��ا از ای��ن منظ��ر ک��امال

محسوس است . ت ل ب�ھ ع�ادعادتھا بستر پروار شدن کفر بشرند . خداون�د در ق�رآن حت�ی نم�از س�ھوی یعن�ی نم�ازی ک�ھ تب�دی

س�ت وای ب�رھای دروغ و دشمنی با دین خوان�ده اس�ت . وقت�ی نم�از از روی ع�ادت کافران�ھ اشده از نشانھ مابقی اعمال بشری .

فلسفه بلوغ

ھ ب�ھ ک�نی�ز از ھم�ین مص�در اس�ت » بالغ�ت«در قلمرو رابطھ است ک�ھ » رسائی«در لغت بھ معنای » بلوغ« معنای رسا بودن سخن است .

خ�ود را ج�نس مخ�الف بھ ازدواج است بدین معناست کھ فرد توان ارتباط ب�ااگر یکی از ویژگیھای بلوغ میل برق�راری کھ سخت ترین ارتباطات است یافتھ است ھرچند کھ چھ بس�ا انس�انھائی ک�ھ ت�ا س�ن پی�ری ھ�م ت�وان

ا س�وء ب�ن�د اال رابطھ با ھمسر خود را ندارند و دھان بھ سخن نم�ی گش�ایند اال ب�ھ فح�ش ، و رفت�اری نم�ی کن ر نی�ز م�یھم واین دال بر عدم بلوغ شخصیتی است ک�ھ مص�ادف ب�ا ع�دم بالغ�ت (رس�ائی)در ک�الم و رفت�اتفا

باشد .مود ن اعطا ندر قرآن کریم می خوانیم کھ چون موسی (ع)بھ بلوغ رسید خداوند بھ او کتاب و حکمت و فرقا

نسی .جاست و نھ بلوغ . کھ در اینجا منظور ھمان بلوغ در بالغت کالم و رسائی پیام خدا بھ خلقت از بالغ� در واقع یک جوان سالم و عاقل و تربیت یافتھ بایستی کمابیش ھمزمان با س�ن بل�وغش درج�ھ ای

ن تا دم انان مدرو قدرت برقراری رابطھ با مردم و خاصھ با جنس مخالف را یافتھ باشد . ھرچند کھ اکثر جو مرگ ھم بھ چنین قدرتی نمی رسند .

ھ�ی ع�روف و نروانی و کالمی و رفتاری حاصل تربیت از جانب والدین است کھ ھمان امر بھ م بلوغ بھ لحاظبل�وغ و وج�ھ ازداز منکر می باشد . و آنگاه ابالغ ھمین امور از جانب جوان بالغ بھ دیگران است . و ای�ن

دو د . ای�نغ کن�شخصیتی م�ی باش�د . یعن�ی آنچ�ھ را ک�ھ ف�رد از وال�دین (دیگران)یافت�ھ اس�ت ب�ھ س�ائرین اب�ال ابالغ قلمرو رشد شخصیتی و بلوغ روانی است .

کبر الهی و کبر ابلیسی

Page 88: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

88

�ر و غ�تمی دانیم کھ ابلیس بعنوان تنھا دشمن و فریب دھنده انسان ھمھ مکرھایش را از درب الق�ای رور کب�ر در انسان بھ ثمر می رساند و درق�رآن ھ�م آم�ده ک�ھ ش�یطان ک�االئی ج�ز غ�رور ن�دارد . پ�س تک ات م الص�فاب

ال ان�یم ک�ھ ددرا از جملھ اسمای الھی می »متکبر«شیطان در بشر است . ولی از طرفی دیگر در قرآن کریم را ل�ی(ع)بر کبریائی ذات اوست ک�ھ مؤمن�انش ب�ھ درج�ات گون�اگون از ای�ن کب�ر برخوردارن�د ھم�انطور ک�ھ ع

خداست . متھم بھ کبر نمودند و ایشان فرمود کھ : کبر من از کبریائیب�ر کن ھ�ر دو ولی براستی تفاوت این دو کبر کھ یکی نشانھ کفر و دیگری نشانھ ایمان است چیست ؟زیرا ای�یت ی�ا شانھ ھ�دادر انسان است کھ بھ فعل در می آید کھ نشانھ حضور خدا یا ابلیس در بشر می باشد کھ دو ن

ضاللت است .یم کھ رک می کندردن ابلیس در سجده بھ آدم و انکار او، کبر ابلیس را بوضوح در داستان خلقت آدم و ابا ک

و ج�نس آدم بر چھار رکن استوار است ک�ھ تمام�ا مرب�وط ب�ھ رابط�ھ اش ب�ا آدم اس�ت : اول بخ�اطر گ�ل ب�ودنا او آتش ناب بودن ج�نس خ�ودش دچ�ار تکب�ر و انک�ار ش�د و خلق�ت آدم و موج�ودیتش را تص�دیق نک�رد و ب�

از تکب�ر رزید و ب�وال علمی کھ خداوند در آدم نھاده بود کھ در ابلیس نبود ، بخل عداوت نمود . و دوم در قبل از دم را قب��و انک�ار نم�ود و س�جده اش نک��رد و مق�ام او را در ن�زد خ��دا منک�ر ش�د . و س��وم اینک�ھ س�ابقھ آ

و ت . دمی��ده ش��دن روح در او م��الک ق��رار داد و گف��ت ک��ھ : او در گذش��تھ ب��ر روی زم��ین فس��اد نم��وده اس��جده س�ز ت�و را اچھارمین دلیل کھ لطیف ترین و براستی ابلیسی ترین دالیل است اینست کھ : خدایا چرا غیر

کنم .یزم و فرم�ال بدین ترتیب می توان بھ خالصھ گفت کھ منطق کبر ابلیسی ھمانا قیاس بھ ظاھر و ظ�اھر پرس�تی

اس�ت یلت برت�رخل در قبال علم برتر و فض�است ( قیاس بین گل و آتش ) . انگیزه اش در این کبر و انکار بکار ک�رد دم را ان. و استداللش تاریخی است و گذشتھ آدم را مالک قرار داده و خلقت جدید و توبھ و تکامل آم ق�رار فھ اش آد. و نھایتا جھان بینی و عشق مآبی و جانماز آب کشیدن اوست کھ خود خدا را در مقابل خلی

صوص�ی و ار کن�د . و ای�ن کاس�ھ داغت�ر از آش ش�دن اس�ت و نش�انھ خداپرس�تی خمی دھد ت�ا ام�ر خ�دا را انک� نفسانی است کھ بواسطھ امر قدیم خدا ، امر جدیدش را انکار می کند.

گزید ر خود برو اما تکبر الھی این بود کھ سجده بر آدم را بر سجده خودش ارجح دانست و دوست خود را بزاوار را س� او اد و از صورت و علم و روح خود تماما بھ او بخش�ید وو مخلوق و بنده خود را مالک قرار د سجده نمود . این مکتب عشق است .

اری�م و دت�اریخی پس کبر عاشقانھ داریم و کبر بخیالنھ . کبر روحانی و علمی داریم و کبر فرمالیس�تی . کب�ر کبری کھ از خلقت جدید است .

چگونه تفکر می میرد؟

اقدام نامرئی و باطنی است و مثل ھر کار دیگری مستلزم توانائی است کھ آنرا قدرت تفکر تفکر یک عمل و می نامند .

Page 89: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

89

ی��ا غ��ذای آو ام��ا ق��درت تفک��ر نی��ز مث��ل ھ��ر ق��درت دیگ��ری برخاس��تھ از تغذی��ھ وی��ژه ای م��ی باش��د . براس��تی ک فرم�ان م�ی مخصوص فکر چیست ؟ بدون شک آن نظریھ مضحکی کھ تا حدود قرن اخیر بر اذھان مض�ح

دیش�یدن راند در حال انقراض است و دیگر نمی توان گفت ک�ھ ب�رای فک�ر ک�ردن و درس�ت و عمی�ق و بک�ر انطبق��ات بایس��تی پ��روتئین و ویت��امین و فس��فر ک��افی مص��رف ک��رد زی��را در اینص��ورت ھم��ھ نواب��غ م��ی بای��د از

اشراف و شکم گنده برخیزند . ش�ود ت�رس زی جز شھامت نیست . آنچھ کھ مانع فکر بک�ر م�یبنظر ما تفکر فقط یک غذا دارد و آن ھم چی

ونی و... است در انواع و درجاتش : ترس از جان و نام و نان و ناکامی و شکس�ت و رس�وائی و ب�ی خانم�اھ اس�ت . ب� حتی ترس از جھنم . زیرا آنچھ کھ ھمھ را ب�ھ جھ�نم م�ی رس�اند س�ودای بھش�ت و ت�رس از جھ�نم

شر و بھشت و جھنم قرار دارند . کر و توحیدی در فراسوی خیر وھمین دلیل ھمھ معارف بمان��ا ھگی و م��رگ م��ی کش��اند ن را ب��ھ رک��ود و خفق��ان و عق��یم ش��ددل انس��ا آنچ��ھ ک��ھ بط��رزی ج��ادوئی مغ��ز و

است و اینست کھ علی(ع)، ترس را بزرگترین گناه نامیده است .»ترس«ت ت�رس از فرماید : آنچ�ھ ک�ھ از ت�رس ج�ان ب�دتر اس� می »چھارموت اراده«آنچھ کھ بقول علی(ع) در بیان

ھم�ھ ب�دتر از وفقر است . و آنچھ کھ از ترس فقر ھم بدتر است ترس از نام و آبرو و اتھ�ام و اعتب�ار اس�ت خ�دا در این ترسھا نیز ترس از تنھائی و بیکسی و یکھ شدن در جھان است . و این ھم�ان ت�رس از حض�ور

ت خداگریز ی بشر است . خویشتن است و علحکم�ت و وپس فائق آمدن بر این چھار ترس بزرگ بھ مثابھ ورود بر چھار جھان اندیشھ و معرفت و عل�م

اسرار جان و جھان است .ز ی�ات پ�س احآنچھ کھ تفکر را می میران�د ت�رس از ن�ابودی در ان�واع و درج�ات اس�ت . ل�ذا ایم�ان ب�ھ خ�دا و

�ل و تف. اینست کھ قرآن کریم فقط مؤمنان واقعی را اھ�ل تمرگ ، حداقل نیاز انسان بھ تفکر است ک�ر م�ی عق ی باشد .مداند و فقط آنان را امر بھ تفکر کردن می کند . فکر حقیقی محصولی از ایمان در درجاتش

�د بزرگت�رین اندیش�ھ ھ�ا باش� ینک�ھ د و ی�ا ابنابراین بزرگترین کوره امتحان ترس و ش�ھامت ک�ھ م�ی توان�د مول��ی ت ت . و خ��م اندیش��ھ را بس��وزاند ، ت��رس حاص��ل از ش��رایط خفق��ان و سانس��ور و دیکت��اتوری فک��ری اس��بکل

د و ر می رس�ناینست کھ نابترین افکار تاریخ ایران و اسالم در دوران حملھ و حاکمیت مغول بھ عرصھ ظھو عالیترین عرفانھا پدید می آیند .

ن ع�الیتری عنت نمی کند و بلکھ از چن�ین ش�رایطیپس اھل فکر و معرفت ھرگز شرایط خفقان و سانسور را ل مکاشفات را بعمل می آورد .

رب��ده و آنچ��ھ ک��ھ در عص��ر آزادیھ��ا گفت��ھ و نوش��تھ م��ی ش��ود عموم��ا تک��رار گفت��ھ ھ��ای دیگ��ران اس��ت و ی��ا ع فحاشی و تھمت است و دروغ . آزادی بیان عرصھ تباھی و فالکت در ذات زبان است .

فق�ان ر دوران خدکھ در دوران خفقان یا می میرد و یا بھ حق میرسد . فکری ھم ک�ھ تفکر تنھا فعالیتی است ر خفق�ان نچھ ک�ھ دآبمیرد در دوره آزادیھا چیزی نمی آفریند و بلکھ دیگران و افکار بزرگان را می میراند .

س و رم��ی می��رد فک��ر نیس��ت بلک��ھ اراده بق��درت حراف��ی اس��ت . فک��ر بک��ر محص��ول ش��ھامت در دوره اش��د ت�� آورن�د و خفقان است و فکر بکر، محصول فقر و تنھائی و جانبازی اس�ت . بیم�ھ ھ�ا ھرگ�ز فک�ری پدی�د نم�ی

بلکھ بزرگترین دشمن فکر ھستند .

Page 90: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

90

ک�رد ک�ھ بقول معروف کشور سوئیس حدود پنج قرن اخیر را تماما در صلح زیست و فق�ط س�اعت را اخت�راع آنھم بواسطھ یک آلمانی بود .

ت و شکم سیری و آزادی برای ھر چھ کھ مفید باشد برای تفکر، مرگبار صلح و آرامش است . و امنیزی�را .ی�ده ان�د تفکر محصول عشق بھ فنا و فنا پیمائی است . اینست کھ عرفان را مکتب اصالت فن�ا نی�ز نام است . الآنچھ کھ انسان ، فنایش می نامد ھمان خداست . بمیزانی کھ انسان روی بھ فناست فکرش فع

آرزو م�ی کسی ک�ھ از ج�ان و ن�ام و ن�ان و تنھ�ائی اش م�ی ترس�د نم�ی توان�د فک�ر کن�د فق�ط خی�ال م�ی باف�د و تراشد و جز بھ فریب دیگران نمی اندیشد .

ی است .ذات اندیشھ ، شھامت و اراده بھ فناست . آنچھ کھ عالم بقا را بھ ادراک می کشاند فناجوئ وی ش�ھامت می و دینی و عرفانی و ادبی و ھنری نشان می دھد ک�ھ اس�وه ھ�امطالعھ زندگانی ھمھ نوابغ عل

اق�ت یری و حمدلیری بھ معنای واقعی کلمھ بوده اند کھ البتھ ربطی بھ ماجراجوئی ندارد کھ محصول شکم س است .

و نیز اینکھ حماقت ھم ذاتی جز ترس ندارد .فکر ھ قدرت تنیستیم بلکھ خواستیم نشان دھیم ک حرف آخر اینکھ ما طرفدار خفقان و دیکتاتوری و سانسور

ی رود ز ب�ین نم�را ھیچ قدرتی نمی تواند مھار کند و اعدام نماید یعنی امکان رشد انس�ان در ھ�یچ ش�رایطی اھ ، ن�ابتر داس�ت ک�ھ خای�ن ب�ھ معن�ای ع�دالت و بلک�ھ لط�ف و عمی�ق ت�ر م�ی گ�ردد . و و بلکھ در ش�رایط ش�اق

گمراه نماید و بھ لحاظ روانی بھ قتل برساند . ھیچکس نمی تواند انسان راآزادی ی خی�زد .م�اشد نور از اشد ظلمت بر می خیزد . اشد آزادی فکر از اشد اسارت و خفق�ان بیرون�ی ب�ر

ش�ر بھوسباز وروح انسان در قید و بند ھیچ جبری نیست . آنچھ کھ بھ اسارت می افتد نفس اماره و جاھل ند کشیده می شود حماقت است .است . آنچھ کھ بھ ب

بزرگترین نوابغ قرن بیستم اروپا تحت خفقان آلمان ھیتلری پدید آمدند . ھمانطور کھ تنھا جھش فرھنگی و معنوی انقالب ما در دوران ھشت سال جنگ تحمیلی رخ نمود .

ی ش�ود . م�تب�اه ما طرفدار جنگ نیستیم ولی زندگی یک جنگ بی امان است و ھر ک�ھ از آن بگری�زد نفل�ھ و آدم بزدل حتی ثروتمند ھم نمی شود تا چھ رسد بھ دانشمند .

فک�ر ،در دوران صلح فقط می توان اس�لحھ س�اخت . فق�ط در دوران جن�گ اس�ت ک�ھ فک�ر بک�ر پدی�د م�ی آی�د صلح و اتحاد با جھان !

چه کسی می تواند دشمنش را دوست بدارد؟

یق�ی دوست دارند یک تج�ارت اس�ت ، دوس�تی حق را انی کھ توحضرت مسیح (ع)می گوید: دوست داشتن کس یعنی دوست داشتن دشمنان !

Page 91: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

91

و من�افع البتھ پر واضح است کھ منظور از دوست داشتن دشمنان ، یعنی دوست داشتن کسانی ک�ھ خ�ود م�رای�ن ا ارن�د .دو امیال مرا دشمن می دارند نھ دوست داشتن کسانی کھ خدا و رسوالن و مؤمنان را دشمن می ی کشد .مبخشیدن از کیسھ خلیفھ است کھ امروزه بسیار ھم پر رونق شده است و کباده عرفان ھم بدوش

ت حقیقی فقط در مقام دوست داشتن دشمن خویش اثبات می شود ک�ھ معن�ای واقع�ی ایث�ار را حق�ق م�ی ممحب نماید . و اما چنین صفتی دارای چھ حق و ارزشی است ؟

ت م�را دش� آنکھ منافع خصوصی و ھ من اس�ت ک�امیال مرا دشمن می دارد و با آن در ستیز است در واقع منیبسوی ھمان دوستان حقیقی و خدائی من ھستند کھ مرا»من«دشمن خدائیت من است . پس در واقع دشمن

ناسی استخدا می رانند علیرغم اراده و آگاھی شان . پس چنین دوست داشتن مستلزم معرفت نفس و خداشق�ط ر واقع�ی فت�ازه ای�ن ھ�م ی�ک تج�ارت بس�یار لطی�ف و عارفان�ھ و رندان�ھ اس�ت و ن�ھ ایث�ار . زی�را ایث�ارگکھ

خداست و بس کھ انسان را خلیفھ خود کرده است بی ھیچ نیازی .د . کس�ی پس کسی می تواند دشمنش را دوست بدارد و حتی خدمتش کند کھ خدا را بشناسد و دوس�تش ب�دار

رد دشمن ندارد . کھ خدا را دوست بدا

آیا راه نجاتی هست ؟

علی(ع).» صدق ، سفینھ نجات است «

ن�ان ھس�تیم چ وقتی امروزه شبانھ روز مواجھ با امراض و بدبختی ھا و بن بست ھای نو بھ نو و پیچی�ده ت�ر دچار یأس می شویم کھ می گوئیم : یا علی غرقش کن ما ھم روش !

س�ت ج�دای ین دوران در سراسر جھان است . وتازه ای�ن وض�ع ع�اقالن ااین احساس حاکم بر اکثریت مردم ا گروه گروه مردمی کھ در انواع جنونھا و اعتیادھا و روانگردانھا غرق و نابود می شوند .

أس م�ی ی�ب�ھ معن�ای »بل�س«می دانیم کھ یأس ھمان ایده ابلیس اس�ت و ابل�یس ب�ھ لح�اظ لغ�ت نی�ز از مص�در ند .باشد و در دوزخ ھمھ مأیوسان

! کرد ھیچ وقتی کھ دردھا و بدبختی ھای فراینده و العالج را می شکافیم می گویند کھ : چکار می شودو وزخ رھی�داینان بھ لحاظی راست می گویند زیرا بواسطھ امکانات و فنون و علوم دوزخ�ی نم�ی ت�وان از د

. یدی نیستگی می کنند ھیچ امبراستی کھ بھ دوزخ و ھر آنچھ کھ در آن است و ھمھ کسانی کھ در آن زنددر وز آس�مان اولی ما بھ تجربھ ادعا می کنیم کھ راه نجات ھس�ت آنھ�م معج�زه آس�ا . و ام�ا ای�ن معج�زه ن�ھ

و نیست . ص�دق ب�ھ معن�ای تص�دیق» صدق«وادی ورد و جادو بلکھ در نفس خود شماست و آن چیزی جز ن ای�ن ھی از بطنید و جای ھیچ تردیدی نیست . نجات التأیید بی چون و چرای این حقایقی کھ بھ عینھ می بی

مکنید ! اعتراف و تصدیق رخ می نماید درست از آن سمتی کھ گمانش را ندارید . از فرط یأس ، انکارم�ت رش�تھ رح ما بھ تجربھ بھ این باور رسیده ایم کھ براستی صدق سفینھ نجات و صراط المستقیم ھ�دایت و

و کرامت حق است .

Page 92: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

92

یق لت�ان تص�ددائید و ھر آنچھ را کھ بعنوان واقعیتھای محسوس و عینی در این نشریھ می خوانی�د در پس بیق یعن�ی کنید ھمین و بس . و م�ا ب�ھ ش�ما ق�ول م�ی دھ�یم ک�ھ ب�ا ای�ن تص�دیق نج�ات الھ�ی ف�را م�ی رس�د . ص�د

تصدیق واقعیت ! بلیس اس�تاوسھ ھای مأیوس کننده املی کھ مانع تصدیق شماست وسواین را بدانید کھ از جملھ مھمترین ع

ک ط�وری یکھ بشما می گوید : درست است ولی چکارش می شود کرد ، ھمھ ھستند شما ھم بمانید باالخره می شود و.... .

و و ش�فاعت این نجوا را لعنت کنید کھ نجوای ابلیس است و راز بقای شما در دوزخ عذابھاست . بھ رحمتو زخ�م ا ب�ر داغت�ھم اگر امیدی نمی داش�تیم ای�ن نش�ریھ را ب�ر پ�ا نم�ی ک�ردیم معجزه خدا امیدوار باشید . ما

ز ب�ین م�یمردم نمک بپاشیم . آنچھ کھ تصدیق نشود مخفی می گردد و العالج می شود چون سرنخ ھ�ا را ا برد .

مطلق نگري و تعادل

ق ھ�ا و مطل�کف�ر ھ�م ب�ی انت گ�ی دارد یعن�ی ک�افر اس�ت و ای�نیزتا میل بھ ضاللت و ب�ازی و ھرزنفس بشر غرھ و ی مؤمنان�است . آنچھ کھ این کفر مطلق نفس را بھ تعادل و عدالت می کشاند یک نگاه و معرفت و ب�اور

م�ان ح�ق مطلق است زیرا امری مطلق را مطلقی متضادش ب�ھ تع�ادل م�ی کش�اند و ن�ھ ام�ری متع�ادل . ای�ن ھبن�ابراین نھایی اش در بش�ر، تع�ادل م�ی باش�د . ناب گرایی و توحید و مطلق نگری و عرفان است کھ حاصل

ن�د و م�ی خوان انان کھ نظریات توحیدی را مطلق گرا و افراطی و یا بنی�ادگرایی و ل�ذا خطرن�اک و غی�ر عمل�یط وف فق�ھ ق�ول مع�رند یا طالب اعت�دال و میان�ھ روی نیس�تند و ی�ا جاھلن�د . ب�كنھایتا کل معرفت را انکار می

ی دارد ورد ک�ھ نظ�ر ب�ھ بیس�ت داش�تھ باش�د ول�ی کس�ی ک�ھ نظ�ر ب�ھ قب�ولولی بدس�ت آکسی م�ی توان�د نم�ره قب� گر اس�ت وھمیشھ مردود است . احکام دین و معارف اخالقی اموری مطلق ھستند و قرآن ھم کتابی مطلق ن

ا م�وده ت�قرآنی ن بھ ھمین دلیل خداوند ھرگز امر بھ اطاعت از قرآن نکرده است بلکھ امر بھ تفکر در مفاھیمطل�ق مراده ب�ھ نفس را تحت شعاع مطلق قرار دھد تا بتواند امر رسوالن را ک�ھ تع�ادل اس�ت رعای�ت نمای�د . ا

اق ظ�ر ب�ھ آف�نده بھ متعادل بودن منجر ب�ھ تب�اھی م�ی گ�ردد . کس�ی ک�ھ ابودن منجر بھ تعادل می شود ولی اراف ب�ھ انح�ر نگ�رد مس�یر کل�ی را المتناھی دارد راه را راست می رود ولی کسی کھ فقط تا چن�د مت�ری را م�ی

می پیماید .

روانشناسی رئیس

معرفت مابقی بشر در ھرش�رایطی وبس�تھ ب�ھ امکان�ات ، ت�الش م�ی کن�د ت�ا در رواب�ط جز مخلصین در دین واجتماعی خود رئیس باشد و محدودترین این عرصھ ھا ھمان خانواده است . واینست کھ یکی از عل�ل جن�گ

Page 93: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

93

س خانواده بودن است ک�ھ ھری�ک آن�را ح�ق خ�ود م�ی دان�د . وای�ن ذات کف�ر بش�ر اس�ت وزناشوئی برسر رئی ھمانست کھ تکبر نامیده شده و اول صفت ابلیس است .

تھ یشتری داش�می خواھد در روابط اجتماعی خودش پولدارتر باشد یا قلدرتر باشد ، یا دارودستھ ب» رئیس« د و ... .گر تر باشنشد : مؤمن تر باشد ، عالمتر باشد ، ایثار اگر باشد ، مورد تعظیم بیشتری باشد و ... و

مورد اول ھمان کفر است و مورد دوم نیز نفاق است .ن�د ککب�ر بش�ر اس�ت و ھرکس�ی در ش�رایط خ�ودش ت�الش م�ی بودن ملموس ترین بیان کف�ر و» تر«بھر حال

اقل نسبت بھ البودن » تر«بشر بھ قصد ریاکاریھای مفاسد و باشد . ھمھ ستم ھا و» تر«الاقل از یک لحاظ یک نفر است .

ت رشد بشر می دانند بشرط اینکھ مو برخی از علمای اخالق این امر را بر حق و ورد تجاوز ضروری و علبخ�ل ستم نگردد . ولی این شرطی ناممکن اس�ت زی�را در ذات�ش س�تم و س�لطھ حض�ور دارد و ھم�ان ج�وھره

ھاست و تباه شدگیھا .وحسد است کھ علت ھمھ تبھکاریاگ�ر ھ�م وپلی�دی و بیم�اری اس�ت مک�ر و در قلمرو اراده بھ برتری و سروری آنچھ کھ رشد م�ی کن�د س�تم و

. یعنی علم سلطھ است و در قلمرو ھنر ھم چیزی جز فاحشگی نیست» بغی«علمی باشد از جنس علم قط مص�رف نیست و ف و لذا دارای ھیچ خالقیتیاصوال اراده بھ برتری نسبت بھ دیگران ذاتا مولد تقلید است

یگران .دستم بھ رشد می دھد آنھم بھ قیمت تجاوز و حداکثر فقط کمیت را کننده است و تباه کننده ویل��ھ س��روری از ھ�ر ن��وع م��ادی ی��ا معن�وی، ھم��ان روانشناس��ی کف��ر ب�ھ لطی��ف ت��رین ح روانشناس�ی ریاس��ت و

است و فرد را خسرالدنیا و آخرت می سازد . ھاست خاصھ در لباس معنویت کھ مولد نفاقای�ن نفورند ومواقعیت اینست کھ ھمھ افرادی کھ رئیس شده اند در قلوب کسانی کھ بر آنان ریاست می کنند

راده ب�ھ عذاب اراده ب�ھ برت�ری اس�ت . فق�ط کس�انی براس�تی ب�ر قل�وب ریاس�ت وس�لطنت م�ی کنن�د ک�ھ دارای ات�ر و گر پ�ائیناان ورفع بدبختی ھایشان ھم وغم دیگری ندارند و خود را برتری نبوده و جز خدمت بھ دیگر

ن !پست تر از ھمھ ندانند الاقل مثل دیگران می دانند و اینان مخلصین در دین ھستند و خاشعاعل�م آنکھ بھ قصد برتری و سروری وریاست تالش می کن�د ث�روت م�ی ان�دوزد ، م�درک کس�ب م�ی کن�د و ی�ا

ھیچ موج�ب س�عادت وآرام�ش وع�زت او نیس�ت و بلک�ھ ع�ذاب روح اوس�ت و بواس�طھ آنوھنری می آموزد مورد نفرت است .

داس�ت خاراده بھ محبوبیت در نزد خلق موجب منفوریت است و این ح�ق اس�ت زی�را برت�ری وپرس�تش از آن الق س�ت ک�ھ خ�ا برتری و کبر خدا ھم بواسطھ آن وآنکھ با خداست : هللا اکبر! فقط خداست کھ برتر است . و

س��طھ رزاق و خ��دمتگزار مخلوق��ات خ��ویش اس��ت . وب��دترین ای��ن جماع��ت کس��انی ان��د ک��ھ م��ی خواھن��د بوا و سروری داشتھ باشند : وای بر نمازگزاران ریائی ! عبادات ، ریاست و

در مفھ��وم ک��الن و وس��یع کلم��ھ اس��ت . ک��ل دی��ن خ��دا و»سیاس��ت«ھم��ان روانشناس��ی »رئ��یس«روانشناس��ی یند .روش فائق آمدن بر این امر است . متکبر ترین آدمھا ، احمق ترین آنھا اه ومعرفت دینی ر

فلسفه تهمت ناحق

Page 94: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

94

ج�ا ی در ھم�ھوقتی بھ کسی بھ عمد وآگاھی ، اتھام خالف واقع می زنیم و بر آن اصرار می ورزی�م و ی�ا حت� ا براس�تیرش�ده و آن ف�رد آنرا اشاعھ می دھ�یم بت�دریج خودم�ان نی�ز در ن�زد وج�دان خ�ود دچ�ار ام�ر مش�تبھ

خولی�ائی رزی مالیمتھم می پنداریم یعنی انسان شریفی را پلید می یابیم . در اینجا وجدان و ھوشیاری م�ا بط�را ھای پلی�دفریب خورده و واژگون می شود و لذا زان پس ھمھ انسانھای ش�ریف را پلی�د م�ی ی�ابیم و انس�ان

ه و ب�ھ ق�رار ک�ردوب فاصلھ گرفتھ و با انسانھای پلی�د رابط�ھ برشریف می پنداریم . و بتدریج از انسانھای خ دامشان می افتیم و بھ پلیدی آنھا مبتال می شویم . این عذاب تھمت ناحق است .

ب�ھ ودش عم�ال در واقع انسان با تھمت زدن ناحق بھ دیگران نھایتا این تھمت را ب�ر خ�ودش وارد ک�رده و خ�زد م�ردم تھم در ن�ممی گردد . و آنچھ کھ اتفاق می افتد اینست کھ آن فرد آن مبتال شده و بھ آن پلیدی رسوا

اعاده حیثیت شده و خودش بھمان تھمت تثبیت می گردد. متھم. ھمت ناحق بھ خود فردی کھ تھمت زده است و جریان اعاده حیثیت از فرداینست روند بازگشت ت

ده ش�ود کھ خود فرد از چشم دیگران نیک دی ھمانطور کھ نیک بینی وستاری عیوب دیگران موجب می شودھ دیگر س�ک و حتی عیبھایش پنھان بماند و بلکھ در نزد مردم وارونھ شود ومحسنات درک گردد . این روی

تھمت ناحق است .

همه حق دارند !؟همه خوب هستند!؟

ش گ��ی کم��ابیای��ن ش��عارھا بی��انگر مس��لک ن��وینی اس��ت ک��ھ در سراس��ر جھ��ان م��درن اش��اعھ م��ی یاب��د ک��ھ جمل

یم ک�ھ ای�ن ر می ی�ابادعاھائی عرفانی نیز دارند . ولی تا آنجا کھ این مدعیان را از نزدیک مشاھده می کنیم دوج�ھ وپلی�د مو نوع دوستی فقط توجیھ گر ارتباط ب�ا اف�راد و جریان�ات ن�ا » وحدت وجود«فلسفھ بھ اصطالح

از آدمھ�ای عم�ال م�ی بین�یم ک�ھبن�د . و بع�د اینس�ت ک�ھ ب�دھا خو»ھم�ھ خوبن�د«است . در واقع منظورشان از تق�دیس وط توجی�ھ واقعا خوب ومؤمن وپاک اتفاقا بیزارندو حتی عداوت دارند . این شعار بظ�اھر عرف�انی فق�

و ش م�ی کن�دپلیدیھای خودشان است کھ بسیار رندانھ ، دین وحدود الھی و مرز ب�ین ح�ق و ن�احق را مخ�دو د . بلکھ جایشان را عوض می نمای

آری ھمھ خوبند و چون چنین است پس باید عمال خوب باشند .ھم�ھ راھھ�ا آری می توان رسید و اص�ال »از ھر راھی می توان بھ خدا رسید « و نیز این شعار مشھور کھ

زخ ھش�ت و دوبھ خدا می رسد و راھی جز راه خدا وجود ندارد ولی بھ سھ روش و ماھیت کامال متفاوت : بت منتھ�ی ب�ا ای�ن ک�الم خ�دا بی�انگر منظ�ور ماس�.» دین ھر آن واق�ع اس�ت :« آن کریم می فرماید وبرزخ ! قر

ی��ن اس��ت .توج��ھ ب��ھ ای��ن ح��ق ک��ھ دوزخ ھ��م در دی��ن و جنب��ھ ای از دی��ن اس��ت و اتفاق��ا پرت��راکم ت��رین راه د نک�رده و ھمانطور کھ در قیامت کبری ھمھ خالیق بھ حضور خدا می رسند ولی کافران این حضور را تحم�ل

خود را با صورت در دوزخ سرنگون می کنند . آری ھمھ حق دارند منتھی حق برخی دوزخ است . حق دوزخ برترین حقھاست .

Page 95: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

95

استحقاق دینی

زش�ھا استحقاق یعنی ظرف حق چیزی شدن و مظھر آن حق گشتن . استحقاق دینی بھ معنای مح�ل ظھ�ور ارزی ک�الم چی� س�انھائی دارای چن�ین اس�تحقاقی ھس�تند ؟ دی�ن در ی�کو مفاھیم دینی شدن است . آیا چھ نوع ان

می�ده م�ی جز از خود گذشتگی برای دیگران نیست . این کانون مرکزی ھمھ آن ارزشھائی اس�ت ک�ھ خ�وبی نا شود . ھمھ احکام و معارف دینی بر محور از خودگذشتگی معنا می یابند .

حس�وب ودپرستی و کبر و غرور شود عمل�ی ض�د دین�ی محتی نماز یا خیرات ھم اگر موجب خود خواھی و خدش ھ رأی خ�ومی شود و درست بھ ھمین دلیل گفتھ شده است کھ بی امام ، کافر است زیرا انسان بی امام ب�

محص�ول و برای پروار کردن خودش عبادت می کند و تبدیل بھ یک خر مقدس می ش�ود . پدی�ده خ�ر مق�دس ام یا پیر معنوی است .عبادات بدون اطاعت از امر یک ام

مت و بنابراین استحقاق دینی معلول خیرخ�واھی و م�ردم دوس�تی و دلس�وزی ب�رای دیگ�ران و عش�ق ب�ھ س�الد تفاق�ا ض�اعزت و سربلندی مردم است و خوبی ھا را برای مردم ھم می خواھد و نھ فقط ب�رای خ�ودش . و

ض�ع قلم�رووقط برای خودش�ان م�ی خواھن�د ای�ن دین ترین آدمھا کسانی ھستند کھ حتی دین و ایمان را ھم ف� پیدایش ابن ملجم ھا و قطامھ ھاست . بنابراین استحقاق ارزشھای دینی حاص�ل عش�ق ب�ھ اطاع�ت م و از معل

مربی و خدمت بھ خلق است : تربیت پذیری و خدمت !ی ای ب�را وس�یلھ آنکھ حتی خدا را ھم فقط برای خودش می خواھ�د ابل�یس اس�ت . آن�ان ک�ھ حت�ی دی�ن را ھ�م

ریاست و جاه طلبی و برتری می خواھند نھایتا اسوه ھای شقاوت و پلیدی و فساد می شوند .

نشان صدق سخن

دق آنچھ کھ بالغ�ت و نف�وذ ک�الم نامی�ده م�ی ش�ود واض�ح ت�رین نش�ان ص�دق س�خنگو اس�ت . واعظ�ی ک�ھ ص�او فق�ط ی افش�اندم ج�ز کف�ر و مک�ر و تب�اھی نم�نباشد حتی با زیباترین و عرفانی ترین و لطیف ترین بیانھا ھ

و تأئی�د نفاق می پرورد و مخاطب را ھم دفع می کند و مخاطب ھم علی�رغم س�خن نیک�ویش ق�ادر ب�ھ دریاف�ت سخنگو نیست .

ص�دق ک��الم در ق�درت دگرگ��ون س��ازی و منقل�ب ک��ردن قل��وب و آفرینن�دگی اس��ت ھم��انطور ک�ھ کم��ال ص��دق و ب�اش ) جھ�ان ھس�تی را از ع�دم ب�ھ » ( ک�ن « پروردگار است توانست ب�ا کلم�ھ صادقانھ ترین کالم کھ از آن

وجود آورد . انسان نیز در درج�ات گون�اگون دارای ای�ن ق�درت ص�دق م�ی توان�د باش�د . س�خن ص�ادقانھ ق�ادر و ق�درت خالقی�ت پدی�د آورد است کھ قلوب مخاطب را زنده و بیدار سازد و سرنوشت دیگ�ران را تغیی�ر دھ�د

طور کھ سخن انبیاء و اولیاء وعرفا و انقالبیون صدیق بھ مثابۀ کارگاه تاریخ جوامع بوده است . قدرت ھمانبالغت و نفوذ کالم از صداقت سخنگویش دربارۀ کالم خودش می باش�د و ای�ن بمعن�ای عم�ل ب�ھ عل�م خ�ویش

ل مث�ل آب ب�ر روی سخن یک عالم ب�ی عم�« است کھ صدق کالم را پدید می آورد . بقول رسول اکرم ( ص) ش را ب�اور ن�دارد و ل�ذا دکسی کھ خودش بھ حرف خود عمل نمی کند یعن�ی خ�و» . سنگ خارا نفوذی ندارد

Page 96: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

96

کسی ھم نمی تواند او را باور کند . خود باوری منشأ باور دیگران است . کسی کھ بخودش ایم�ان و اعتم�اد ست .ندارد ھیچکس قادر بھ باور کردن او نیست و این معنای صدق ا

خوش بینی و بد بینی

ب��ی خ��وش بین��ی انس��ان در مرحل��ھ اول زن��دگی حاص��ل س��طحی نگ��ری و بی��نش کودکان��ھ و بازیگران��ھ اس��ت و

ی یاب��د ومس��ئولیتی . انس��ان بمیزان��ی ک��ھ ب��ھ عم��ق زن��دگی وارد نش��ده خ��ود را ع��الم و ب��ر آس��تانھ س��عادت م��ھ ب�ر ک�ی ھ�ر چ�ھ مھربان و نیکوکار می یابد . ول� بواسطھ ریای حاکم بر رفتار مردمان نیز ھمگان را زیبا و

ره س�ان درب�اتجربھ حاصل از مسئولیت و تعمق افزوده می گردد تلخی و تب�اھی دنی�ا و اھل�ش و نی�ز جھ�ل اننباش�د خود و مردمان و جھ�ان اض�افھ م�ی ش�ود و ای�ن عرص�ھ ب�دبینی اس�ت . ای�ن ب�دبینی اگ�ر ق�رین معرف�ت

ک ش�ود کین�ھ ج�وئی . ول�ی اگ�ر ح�ق ھ�ر آنچ�ھ ک�ھ ھس�ت و م�ی نمای�د در منجر بھ نفرت و انزجار می شود و .آنگاه عرصھ توسل بھ حق و صبر و ستاری و سکوت است و مھری قھارانھ نسبت بخود و عالمیان

و ھ�ر م�ی گ�ردد وقتی انسان ھر امری را از اراده خداوند ببیند صبور می ش�ود و نھایت�ا فق�ط ب�ا خ�دا روب�روھ ب�دبینی ک�بھ سوی او می برد . این ب�دبینی حاص�ل نزدیک�ی ب�ھ خ�دا م�ی ش�ود در ح�الی شکایتی ھم کھ دارد

جاھالنھ موجب اشد کفر و کینھ و جنگ باخدا و خلق است . �د ب�دبینی اس�ت چ�ون ج�ز فری�ب خ�وردگی حاص�لی ن�د ارد و حیات دنیوی عرصھ بازیچگی بشر است و لذا مول

ی بداندیش�� م��ادی ماس��ت . ل��ذا ب��دبینی تمام��ا برخاس��تھ از ای��ن فری��ب محص��ول دنی��ای تص��نعی آرزوھ��ا و امی��الز ھ موج�ب اچیزی جز ماده پرستی خیالی و آرمانی نیست و اینست کھ بدبینی منجر بھ خود بینی می ش�ود ک�

ی�رد منج�راست . این بی اعتم�ادی بخ�ود اگ�ر در مج�رای معرف�ت ق�رار نگ دست رفتن اعتماد فرد بھ خویشتنو براندازی جاھالنھ و انتقام از خویشتن می گردد و ھمان انواع خودکشی ھاس�ت ک�ھ بط�ور مس�تقیم –بخود

گ��ران و غی��ر مس��تقیم رخ م��ی دھ��د . ای��ن ب��ی اعتم��ادی بخ��ود ع��ذاب س��وء اس��تفاده از دیگ��ران و ب��د دی��دن دی ری از آنان است .استفاده ابزا

ب�ھ ح�ق وکسی کھ از خیر و شر این دنیا بگذرد از قلمرو اس�تھالک خ�وش بین�ی و ب�د بین�ی خ�ارج م�ی ش�ود ووش بین�ی بینی می رسد . جھان ھستی بسیار فراتر از منافع و ض�ررھائی اس�ت ک�ھ از آن توق�ع داری�م . خ�

بدبینی دوروی سکھ دنیا پرستی و ابزاری دیدن دیگران است .

»ارادة به جاهل ماندن « مکر به مثابۀ کمال جهل

ھ باز و مکار بھمان میزان جاھ�ل و احمقن�د . مک�ر بش�ری تالش�ی بھ تجربھ نیز درک می کنیم کھ آدمھای حقمذبوحانھ برای کتمان واقعیت و مخدوش کردن حق�ایقی اس�ت ک�ھ در ح�ال آش�کار ش�دن ھس�تند . ھ�ر چ�ھ ک�ھ

ی جاھل ھم مکارتر می شوند تا جھل خود در قبال آن حقیقت را مخفی دارند حقیقتی عیانتر می شود انسانھا

Page 97: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

97

. جھل دربارۀ حقیقت منشأ مکر و ریاکاری و دسیسھ و شایعھ پراکنی می باشد و این جھ�ل ب�دان دلی�ل اس�ت کھ فرد جاھل حقیقت را بھ ضرر خود می پندارد این تصور ھمانا اصل جھل و مکر می باشد .

ین است و ا نی است و مکر تالش برای جاھل ماندن است زیرا اگر آگاه شود مجبور بھ تصدیقجھل فقط نادادھ�د و صدق را بھ ضرر خود م�ی دان�د زی�را مجب�ور اس�ت برخ�ی از اعم�ال و راه و روش�ھای خ�ود را تغیی�ر

ھول�تو ک رشد کند . در واقع مکرو تکذیب حقیقت تالشی برای رش�د نک�ردن م�ی باش�د . و ای�ن ھم�ان تنبل�یرد . ید می آونفس بشر است . پس مکر حاصل تنبلی نفس در قبال تغییر است کھ اراده بھ جاھل ماندن را پد

تند در چھ بسا آدمھا جان می کنند و زجر می کشند و رنج�ور م�ی ش�وند ول�ی حاض�ر ب�ھ تص�دیق حقیق�ت نیس� وذیب غی��ر مس��تقیم حالیک��ھ ای��ن تص��دیق موج��ب رھ��ائی روح آن��ان از ھالک��ت اس��ت . پ��س مک��ر ک��ھ ی��ک تک��

ای اھنجاریھشیطانی است دال بر اشد جھل و حماقت تا سر حد جنون است و اینست کھ آدمھای مکار دچار نخ��ود را جس�می و روان��ی م��ی ش��وند و ای��ن ام��راض جب��را آن��ان را ب�ھ تغیی��ر و تح��ول م��ی کش��اند ت��ا روش��ھای

م�ی دھن�د االفری�ب ن« ر اس�ت و بق�ول ق�رآن دگرگون سازند . پس می بینیم کھ آدمی غریزت�ا مجب�ور ب�ھ تغیی� .و لذا جھل را گناھی نیست ولی مکر کھ اصرار در جاھل ماندن است گناه است » . خودشان را

آگاهی –قدرت و مرگ

اھی و افت�د آگ� انسان بمیزانی کھ بر مرگ خود بعنوان یک واقعیتی کھ ھر آن در راه است و حتم�ا اتف�اق م�ی

م�ی ردد و آدگ�دائما بھ یاد می آورد ھر ھراسی از بین می رود و ع�زت نف�س تقوی�ت م�ی حضور دارد و آنرای�ازی نتن بھ ھیچ خفت و خواری نمی دھد ونیز اینکھ دست از ھر س�تم و زور و ح�رص م�ی کش�د و ب�ھ ب�ی

سیاری ازمعجزه آسائی می رسد . این شجاعت و عزت و بی نیازی موجب قدرت خارق العاده می شود کھ بو م�ی یاب�د استعداھای نھفتھ و اسرار زندگی را بر روی فرد می گشاید و نیز بھ صبر جمیل و عظیمی دس�ت

زن�دگی ازلذا ظرفیت وجود و بردباری وسعھ صدر را بھ کم�ال میرس�اند . ھس�تی از نیس�تی برخاس�تھ اس�ت وار برخ�ورد ائیم و از آنمرگ تغذیھ می کند . بیائیم قدرت م�اوراءطبیعی م�رگ و نیس�تی در خ�ود را کش�ف نم�

دانگی . شویم زیرا آنچھ را کھ ما مرگ و نیس�تی م�ی پن�داریم ھم�ان ذات مطل�ق حی�ات و ھس�تی اس�ت و ج�اوا ب�ھ رمرگ آگاھی و نیستی پذیری بھ مثابھ حض�ور ج�اودانگی روح اس�ت ک�ھ وج�ود خ�اکی انس�ان در جھ�ان

والعالج ن بسیاری از امراض و مشکالتذات خلقتش متصل می کند و خدایگونھ می سازد . و عالوه بر ایسرچش�مھ بن بست ھای زندگی را در خود حل می کند . این ھمان درب اتصال بھ متافیزی�ک و ع�الم غی�ب و

ھ آف��اق الی��زال زندگیس��ت . ی��اد و حض��ور م��رگ در روزم��ره زن��دگی ب��ھ مثاب��ھ عارفان��ھ ت��رین عب��ادات اس��ت ک��ت زن�دگی ھ�ای اب�دیت پیون�د م�ی زن�د و از تنگناھ�ای حق�اراندیشھ و احساس ما را گس�ترش میدھ�د و ب�ھ مرز

روح و موحش و مادی مدرن می رھاند و دلھره ھا و وسواس ھا و ھ�راس ھ�ا را م�ی زدای�د و تولی�د ق�درت اراده می کند . این ھمان مرز آخرت است .

دلدار نیک : رکن چهارم دین زرتشت

Page 98: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

98

پندار نیک معلول چیست ؟ کردار و گفتار نیک معلول پندار نیک است و اما

آیا می توانیم پندارھای خود را کنترل کنیم و یا مولد پندار نیک در ذھن خود باشیم ؟داش�تن بخودی خود چنین امری محال است زیرا نخست انسان بایستی دوستدار نیک�ی باش�د و ب�رای دوس�ت

ی بایس�تیمع�روف دیگ�ر اس�ت. یعن� نیکی بایستی دلی نیک داشت . یعنی دلدار نیک منشأ ذاتی آن سھ نیک�یو پس گفت�اریک دوست نیک داشت و دل را بھ او سپرد تادل ھم دوستدار نیکی شود تامولد پندار نی�ک و س�ھ ام�ل س�اختکردار نیک شود . و این ھمان امر امامت است کھ در اسالم رخ نموده است و دین زرتش�ت را ک

است. ن و حریص و بولھوس وحیوان صفت اس�ت و بلک�ھ ش�رورتری انسان بخودی خود موجودی شرور و بدخواه

ت کن�د یک�ی ھ�داینحیوانات است اال اینکھ دلبری نیک داشتھ باشد و دل در گرو او داشتھ باشد تا دلش را بھ اینس�ت ود است . زیرا دل آدمی یعنی احساسات انسان کانون تولید اندیشھ و امیال واعمال و گفتار نیک یا ب

ی�ک نداش�تھ یعن�ی کس�ی ک�ھ دل�دار و دلب�ری ن» بی امام کافر است « سالمی گفتھ می شود کھ کھ در معرفت اوان�د قلب�ا ش�د ت�ا بتباشد نمی تواند نیکوک�ار و نیکوپن�دار و نیکوگفت�ار باش�د اال اینک�ھ نیک�و دل�داری داش�تھ با

ک�ھ ام�ت اس�تمان�ا امدوستدار نیک باشد . در واقع تنھا اصل و رکنی کھ اسالم محمدی بر دی�ن خ�دا اف�زود ھمحم�د ز ب�ر دی�ندل را نیک می کند ولذا اسالم دین امامت است . و لذا کسی کھ این اصل را قبول ندارد ھن�و

وارد نشده است ومسلمان نیست.

پول و صداقت

اعم�ال وآنچھ کھ موجب دروغگوئی و ریاکاری و مکر بشر است ت�الش ب�رای پنھ�ان داش�تن امی�ال و افک�ار ش�ری در . و ھمھ زشتی ھای بشر برخاستھ از دنیا پرستی و بولھوسی ھای اوست و کل دنیای بزشت است

ھی ری و تب�اپدیده ای بنام پول متمرکز و فشرده شده است و لذا پول پرستی ح�رف اول و آخ�ر کف�ر و م�ادیگ ا دیگ�رانبشر است و علت ھمھ ریاکایھای اوست . و اینست کھ انسان پول پرست نمی توان�د در روابط�ش ب�ھ ی ص�ادقانصادق باشد زیرا روح و ادعای انسانی او در عاطفھ و عشق و عقل و دین مانع بروز پول پرس�ت

ود . است . و اگر کسی بخواھد پول پرستی اش را در روابط آشکار سازد تک و مطرود عالمیان می شف واق��ع اس��ت . زی��را فق��ط پ�س اینک��ھ ک��افران ادع��ای ص��دق دارن��د و مؤمن��ان را ریاک��ار م�ی دانن��د تھم��ت خ��ال

خداپرستان و اھل تقوی می توانند در روابطشان صادق باشند زیرا خداپرستی و ح�ق دوس�تی موج�ب افتخ�ار اس��ت و ای��ن پ��ول پرس��تی وبولھوس��ی و خ��ود خ��واھی اس��ت ک��ھ موج��ب نن��گ و نف��رت م��ی ش��ود و ل��ذا باع��ث

در تعری�ف » . پیش�وای ک�افران اس�ت من پیشوای مؤمنانم و پ�ول ھ�م « ریاکاری است. علی (ع) می فرماید اسالمی مؤمن کسی است کھ تحت اطاعت امام ھدایت است و امام ھدایت کسی است کھ خ�دا را در دل�ش م�ی پرستد و لذا مؤمنانش را از اسارت پول نجات می بخشد و اصوال رستگاری چیزی جز رستن از اسارت پول

ا کند و دروغ بگوید حتی بھ خودش . زیرا انس�ان پ�ول نیست زیرا پول پرست مجبور است کھ شبانھ روز ری پرست حتی از خودش شرم می کند با خود صادق باشد .

Page 99: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

99

ت خود فریبی است . پس ریاکاری علتی جز پول پرستی ندارد پول پرستی عل

فلسفه خشوع

ق خ�دا ا خل�خشوع بمعنای غایت تواضع و حیا و شرم و خاکس�اری در حض�ور خداس�ت ک�ھ البت�ھ در رواب�ط ب�ھ ب�ھ او ک�آشکار می شود و آن محصول تقرب بخداست چرا کھ خداوند مظھر کمال اس�ت و انس�ان بمیزان�ی

نزدیک می شود غایت حقارت و نابودگی خود را می یابد . ھ خ�ود خشوع یک ادب نمادین نیست و نمی تواند باشد بلکھ حاصل معرفت نفس است زی�را آدم�ی ھ�ر چ�ھ ک�

ا ق�رب بخ�دسد جز جھل و جنون و ناپاکی و حقارت خ�ود را نم�ی یاب�د و ھم�ین ام�ر موج�ب ترا بیشتر می شناس�ت ابعنوان کانون عظمت و قداس�ت و ق�درت م�ی ش�ود . ل�ذا حی�ا و تواض�ع محص�ول طبیع�ی معرف�ت و عل�م

ان ھمان�ااحاطھ بر جھل و ضاللت خ�ود نیس�ت . اینس�ت ک�ھ می�زان ایم� ززیرا رشد در علم و معرفت چیزی جاست. زان کشف کفر خویش و احاطھ بر آن است و میزان علم نیز ھمان میزان کشف اعماق جھل خویشمی

ن�د ک�ھ وان�د بداکتی با خدا ندارد . انسان فق�ط م�ی تاعالم و عارف و پاک فقط خداست و انسان در آن ھیچ شرجھ ر ھر دردشد . آدمی چقدر جاھل است و آفاق جھلش را بشناسد نھ اینکھ بر چیزی براستی علم داشتھ با

م و اون�د ع�الاز علم و دین ھرگز حتی ذره ای ھم علم و عص�مت نم�ی یاب�د . انس�ان نم�ی توان�د بگوی�د ک�ھ خد رد . ھم�ھپاک مطلق و کامل است و من ھم کمی می دانم و اندکی خوبم . ای�ن ش�رک اس�ت و تع�ارفی ھ�م ن�دا

نس�ان افناس�ت . خش�وع حاص�ل ای�ن واقعی�ت در می دانم ھا و پاکیھای بش�ری نس�بی و ت�وھمی و محک�وم ب�ھ است .

بهترین انسانها کیستند ؟

هللامکم عن�د خداوند در کتابش بھترین انسانھا را با دو ص�فت کرام�ت و تق�وا توص�یف نم�وده اس�ت : ان اک�رخش�نده اتقکم ! کرامت و تق�وا دو روی ی�ک وض�عیت وج�ودی ھس�تند : ک�ریم ب�ودن و خویش�تن دار ب�ودن : ب

ھ دیگ�رانب�ن و از خود گذشتن . بی شک انسان بمیزانی ک�ھ از امی�ال نفس�انی خ�ود م�ی گ�ذرد م�ی توان�د بودت ی و ش�فاعیاری دھد . و اصال کرامت بعنوان قدرت یاری دادن بھ دیگری یک مقام معنوی و ق�درت روح�ان

ت�ا آدم�ی ذا اس�ت زی�راالھی است کھ بھ انسانھای از خود گذشتھ ( متقی ) اعطا می شود و ای�ن اج�ری عظ�یم نی�از بواسطھ روح خدائی خود از بخشش و خدمت بھ دیگران لذت می برد و عشق و شفاعت و کرامت ی�ک

ذاتی و الھی در بشر است کھ نصیب انسانھای با تقوا می شود . م کرامت بمعنای خدمات مادی نمودن نیست کھ این خدمات را ھمھ دزدان و مال مردم خواران ھم بقص�د م�رد

فریبی و ارضای وجدان معذب خود انج�ام م�ی دھن�د و بدینوس�یلھ م�ردم را ب�ھ بردگ�ی مض�اعف م�ی کش�انند . �ت و ولی کرامت یک خدمت جوھری بھ اراده و شرف دیگران است کھ بھ آنان امکان نج�ات از بردگ�ی و خف

ت و تعھ�دی پدی�د آورد . کرام�ت یعن�ی تقوی�ت ت را اعطا می کند بی آنکھ ھیچ من ق�وۀ روح�انی در بش�ر ب�ھ ذل

Page 100: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

100

قصد احی�ای ع�زت و ش�رف و اس�تقالل ھوی�ت . ھم�ھ انس�انھا در خلق�ت خ�ود دارای کرام�ت و ق�درت ش�فاعت ھستند ( بقول قرآن ) ولی این گوھره بواسطھ تقوا بدست می آید و فعال می گردد .

تربیت یا ناز

نطور ک�ھ ن�از ک�ردن و ن�از کش�یدن . ھم�ازندگی کردن یا راه و روش تربی�ت ک�ردن و تربی�ت ش�دن اس�ت و ی�ا تربیت شدن و تربیت کردن دو روی یک سکھ است ناز کردن و ناز کشیدن ھم چنین است .

ت می ت .از ھر دو سو . آنکھ من ت است و ناز ھم عرصھ من ی�ز ش�د من�ت نکتربیت عرصھ نبرد بر علیھ منیت را در خود می شکند در دیگری ھم می شکند . می نھد و آنکھ منی

ردن و ک�کند تا ذات فرض آن آشکار ش�ود ک�ھ خداس�ت . ل�ذا ن�از شھستی مفروض است آنقدر باید ب» من « �ت نھ�ادن جن�گ ب�ا ھس�تی و خداس�ت و تمام�ا قلم�رو س�وء تف�اھ ت کشیدن و من م و ظلم�تناز کشیدن یعنی من

ذری ف�روض و قرض�ی و ن�است تا سر حد جنون. زیرا من پرستی و پروارساختن من ھمانا پرس�تش ام�ری م است و لذا امری ربائی و جھانخوار و ادمخوار است .

ی گ�ردد عدم است کھ بواسطھ شکستن ال متناھی الیق وجود و وجود پذیری می شود و من حقیقی م» من « و موجود .

س�ت و ھ�مناز یعنی پرستش چیزی کھ ق�رار اس�ت باش�د ول�ی ھن�وز نیس�ت . و ل�ذا ن�از دارای ذات�ی اض�دادی امفاھیم واحساسات حاصل از آن متناقض و جن�ون م�ی باش�د ک�ھ در یکس�ویش عش�ق اس�ت و س�وی دیگ�رش

نفرت . و این ماجرا بھ مالیخولیا می انجامد .

دو منشأ اخالق

ون�ی دگ�ر بیر واخالق بمعنای نظام کردارھای افراد بشری دو منبع تعذیھ دارد کھ یکی درونی و ب�اطنی اس�ت

ح��انی و ل��ی محص��ول تعلق��ات و تعق��الت درون��ی اوس��ت و تعھ��داتی ک��ھ ب��ا یافت��ھ ھ��ای رو: عرف��ان و ع��رف! او ظ�ام ل�ول ی�ک نمعنوی خود می یابد و لذا متعھد و ملزم بھ یک سازمان رفتاری می شود . این نوع رفت�ار معانواده امعھ و خ�فکری است و لذا دارای پشتوانھ معنوی و ریشھ دار می باشد . ولی منبع تعذیھ دوم ھمانا ج

امیده م�ینو نظام سیاسی و طبقھ اقتصادی و فرھنگ حاکم بر شرایط زندگانی فرد است کھ بطور کلی عرف ا اس�ت و ب� شود کھ سازمانی از تعھدات و الزامات بیرونی است و مجموعھ ای از جبرھا و مصالح اجتماعی

ن ح�ال ب�یی و متغی�ر و در ع�یتغییرات شرایط بیرونی ھم دگرگون م�ی ش�ود . اخ�الق عرف�ی بش�ر ک�امال نس�ب د . ی ھم دارچون و چرا و جبار است و لذا ھمواره با پشتوانھ قوانین عمل می کند و نیروی قھریھ جزائ

ولی اخالق عرف�انی ک�ھ ام�ری درون�ی اس�ت ک�امال مطل�ق و در ع�ین ح�ال آزاد و مختاران�ھ اس�ت و رابط�ھ ای را ھم تصدیق می کند . اخالق عرفی وراث�ت ت�اریخی اخ�الق مستقیم با اخالق عرفی دارد و ارکان این اخالق

Page 101: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

101

عرفانی انسانھای عارف و درون نگر است کھ در جوامع تبدیل ب�ھ ع�ادات و رس�وم و ق�وانین و حق�وق ش�ده است و چھ بسا تحریف و تبدیل نیز گردیده است ولی اصولش موافق اخالق عرفانی است . ول�ی ھ�ر گ�اه ک�ھ

در جامع�ھ تحری�ف و ی�ا فرام�وش گردی�د بناگ�اه ع�ارفی یکب�ار دگ�ر آن�را ب�ھ ی�اد اصول و ارک�ان اخ�الق عرف�ی جامعھ می آورد و از نو احیاء می کند . پس اخالق عرفانی بنیاد اخالق عرفی است و عرف بھ مثاب�ھ ح�داقل

اخالق عرفانی برای عامھ مردم می باشد . عرفانی کھ خالف عرف باشد عرفان نیست . اب و کامل است . عرفان ھمان عرف ن

فلسفه نیکی و بدي

ی د و ص��فاتاعم��الی ھمچ��ون دروغگ��وئی ، ریاک��اری ، دزدی ، زن��ا ، خیان��ت ، رب��ا ، قم��ار را اعم��ال ب��د گوین��، ھمچون حرص ، ترس ، حس�د و س�لطھ را ص�فات ب�د گوین�د و اعم�ال و ص�فاتی مث�ل ص�دق، قناع�ت ، ص�بر

ت از دن اینھ�ارا نیک�ی گوین�د . ب�د ب�ودن آنھ�ا و نی�ک ب�و بخشش ، پاکدامنی ، وفا، شجاعت و تواضع و محباز مرگ چیست ؟ نیکی و بدی اینھا فقط مربوط بھ اجر و عذاب پس از مرگ نیست زیرا کسی کھ حیات پس

ھ عق�ل ی من�وط ب�را ندیده و درک نمی کند حق دارد کھ بھ این ارزش ھا پای بند نباش�د و بع�الوه مع�ارف دین�ھ در یک�و اس�ت ک�اصال ایمان بھ حیات پس از مرگ یکی از بزرگترین نت�ایج از اعم�ال نھستند . و نیز اینکھ

. نی�ک اس�ت ھمین دنیا عاید انسان می شود و بھ او آرام و قرار روحی می بخشد کھ بزرگت�رین اج�ر اعم�الھ کلم� ر ی�کدواما بھ غیر از این در ھمین حی�ات دنی�وی نی�ز نیک�ی و ب�دی دارای اج�ر و ع�ذاب ھس�تند و آن

ین�ی ، دمرب�وط ب�ھ معن�ا و وض�عیتی اس�ت ک�ھ نظ�م و اتح�اد و یگ�انگی وج�ود نامی�ده م�ی ش�ود ک�ھ در معرف�ت ی ال نی�ک م�توحید خوانده می شود و ایمان نیز خود بیانی و نتیجھ ای از ھمین وحدت وجود حاص�ل از اعم�

نظ�م و ز ای�ن روس�ت ک�ھباشد زیرا وحدت وجود موجب آرامش است . در یک کالم بدی اعمال و صفات ب�د ارق و ھم�اھنگی و وح�دت ارک�ان و س�ازمان و اعض�ا و ح�واس را در ھ�م م�ی ری�زد و وج�ود را آش�فتھ و متف��

د االت وج�ومتشنج می کند و بالعکس اعمالی کھ نیک نامیده می شوند در خدمت وحدت و تمرکز فع�ل و انفع�ی م�و ق�رار ذات�ی اس�ت ک�ھ وج�ود را آرام ھستند . و این بدان معناست کھ توحید و یگ�انگی ی�ک ام�ر و نی�از

طی وجود بخشد و عزیز و بھشتی می کند یعنی بھستی می بخشد و ھستی دار می کند و اعمال بد موجب قح و احساس نابودی می شود کھ ھمان وضع دوزخی است .

اخالق و ماوراي طبیعت

و ھس�تی خویش�تن اس�ت . ب�ھ بی�انی اخالق عملی ھر بشری محصول جھان بینی و باورھای او دربارۀ حیات دگر وسعت و عمق اخالق ھر فردی واکنش وسعت و عمق دید و اعتقادات او درباره عالم وجود است . ای�ن ھم��ان می��زان ظرفی��ت و س��عھ ص��در و ص��بر و خالقی��ت و تعھ��د و پای��داری اس��ت . مس��لما از بش��ری ک��ھ فق��ط

نمی شود و گس�تره نف�وذ اعم�ال او ھ�م از ع�الم محدود در قلمرو حواس مادی است اخالقی فوق مادی صادر

Page 102: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

102

مادی و میرا فراتر نمی رود . بھ بیان دیگ�ر عمل�ی ک�ھ برخاس�تھ از نگ�رش ص�رفا م�ادی و طبیع�ی م�ی باش�د خاص�یتی غی�ر م��ادی و روح�انی ص��ادر نم�ی کن��د . فق�ط اخ��الق برخاس�تھ از نگ��رش م�اورای طبیع��ی اس�ت ک��ھ

ھ لحاظ لغت نیز بمعنای قدرت خالقھ است و نگرشی ک�ھ از مادی�ت و خالقیتی معنوی پدید می آورد . اخالق بمرگ و فناپذیری جھان و انسان فراتر نمی رود نمی تواند مولد عملی خالق و آفریننده باشد زیرا نگاه می�را نمی تواند خلق کننده باشد . نگاه و باوری کھ جھان را المتن�اھی و جاودان�ھ م�ی دان�د خ�ود را نی�ز متعھ�د ب�ھ

این جاودانگی می یابد و این تعھد جاودانھ مولد اعمال خالق و جاوید است . بھ بیان دیگر نگرش م�ادی ک�ھ از مرگ فراتر نمی رود و ب�ھ جھ�ان ف�وق م�ادی اتص�ال ن�دارد دارای اخ�الق بمعن�ای خالقی�ت نم�ی باش�د وب�ی

ماده . اخالق است . خداوند خالق ماده است و انسان ھم خالق معناست از جاودانگی��د چیزھ��ائی جاودان��ھ اس��ت زیراع��الم وج��ود المتن��اھی در عھ��د بش��ری مول��د انس��ان ب��ا اخ��الق انس��انی مولاھیم و موج��وداتی انس��انی اس��ت . اخ��الق عرص��ھ خل��ق پدی��ده ھ��ائی جاوی��د و انس��انی اس��ت و آن مع��انی و مف��

ست .حکمت ھائی ھستند کھ مخلوق انسان صاحب اخالقند . انسان خالق معانی جاوید ا

فلسفه وفا

وج�ود وعالم وجود عالم وفاست ،وفای بھ وجود . چرا کھ ھیچ موجودی بخ�ودی خ�ود دارای وج�ود نیس�ت ع متص�ل یک امانت وھدیھ از جانب موجود مطلق یعنی خ�الق جھ�ان اس�ت و کس�انی ک�ھ آدم�ی را ب�ھ ای�ن منب�

کرده اند یعنی رسوالن و امامان . ھست . و وجود است و وفای بھ این عھد . و بدینگونھ است کھ ھر چیزیموجود بودن ھمان عھد بستن با

ھ ب�انک�ارش اما انسان تنھا موجودی است کھ بھ این عھد و وف�ا اک�راه م�ی کن�د و ای�ن ھم�ان کف�ر اوس�ت ک�ھح حام�ل رو منشأ عالم وجود می باشد زی�را خ�ود را نس�بت ب�ھ ای�ن عھ�د و وف�ا ب�ی نی�از م�ی پن�دارد چ�را ک�ھ

ات�ش را ب�ھلذا احساس خدائی می کند ، احساس بی ریشھ . انسان تنھا مخلوقی است کھ خداون�د ذخداست و ل�ی وتر باش�د او بخشیده است و لذا عھدش بھ منشأ و این وجودش بسیار شدید تر و وفایش باید بسیار ع�الی

ھم ھ آزادیکاست عموما چنین نیست و این عھد و وفا را از فرط تکبرش در شأن خود نمی داند و این کفراس�ت و نامیده می شود و یا عشق غیر متعھد کھ ھمان فسق اس�ت . فس�ق ب�ھ معن�ای تعھ�د نداش�تن ب�ھ عھ�دن ع�الم ھمان بیوفائی می باشد. قدرت وجود ھ�ر ک�س بمی�زان عھ�د و وف�ای اوس�ت . ع�الم وج�ود در ی�ک بی�ا

زی�ک ر علم فیدا بصورت قوانین جاذبھ تعھد و وفای بالوقفھ ذرات و کرات بھ ھمدیگر است . این تعھد و وفمتعھد درک می شود و بدون وجود این بستگی ھیچ چیزی امکان موجودیت ندارد . موجود بودن چیزی جز

م ن ب�ا ع�الت�بودن نیست و انسان غیر متعھد و بیوفا و ب�ھ اص�طالح آزادیخ�واه و بولھ�وس در نب�ردی ت�ن ب�ھ ک�ار ھ�د و جفارد . از آنج�ا ک�ھ انس�ان نفس�ا ک�افر و غی�ر متعوجود است و لذا خ�ود در عرص�ھ ھالک�ت ق�رار دا

را واند خ�ودتاست لذا نیازمند دین و رسوالن خدا شده است و از طریق تعھد بھ رسوالن الھی است کھ می ند عھ�د ذا نیازماز ورطھ نابودی برھاند . از آنجا کھ انسان حامل روح خدا و روح خدا ھم ھمان امر اوست ل

مر خدا یعنی احکام دین است.ووفای بھ ا عھد بستن با رسوالن خدا و وفای بھ این عھد ھمان عھد و وفای بھ روح خویش و وجود خویش است .

Page 103: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

103

واحد سنجش ارزشها

آدمی با دو نوع کامال متفاوت از ارزش ھا زندگی می کند : مادی و معنوی !زق دنی�وی این نوع ارزش فن�ا ش�ونده اس�ت و رارزش ھای مادی نھایتا جملگی بھ پول سنجیده می شوند و

ی م ارزی�اببشر را تأمین می کند . ھمھ علوم مادی بشری و تکنولوژی حاصل از آن در واق�ع چی�زی ج�ز نظ�اا ت�ی نھای�ت ب�ھای رزق مادی بشر نیستند . ھمھ ارزش ھای فناشونده بر مبنای اعداد و ریاضیات از منھای

د ن اعدادن��ی و قی��اس م��ی باش��ند . در واق��ع واح��د ارزی��ابی مادی��ان ھم��ابع��الوه ب��ی نھای��ت قاب��ل ان��دازه گی��رس�نجش ودستگاھھای ریاضی . و اما ارزشھای معنوی و ماندگار بشری چگونھ س�نجیده م�ی ش�وند و واح�د

س�ت ، اریاک�ار آنھا چیست ؟ آیا ھرگز می توان گفت و سنجید کھ مثال فالنی چقدر و بھ چھ می�زان ص�ادق ی�ادس�تگاه پ�اک ی�ا ناپ�اک ، عاق�ل ی�ا احم�ق و ... ؟ چ�ون ب�رای ارزش ھ�ای معن�وی بش�ر می�زان وخوب یا ب�د،

ب�دتر و سنجش وج�ود ن�دارد ل�ذا ھرگ�ز قاب�ل محاس�بھ نیس�تند ول�ی ب�ا اینح�ال ھم�واره س�خن ب�ر س�ر خ�وبتر ورگ�ز ھق�رآن ؟ در از ک�دام میزان�ی تعی�ین م�ی ش�ود» ت�ر« عاقلتر و عادلتر و ظالمتر و ... می باشد . آیا این

ب روھی کذاچنین تری وجود ندارد یعنی ھرگز سخن بر سر مؤمن تر یا کافرتر نیست بلکھ گروھی صادقند گم�ورد ، گروھی کافر و گروھی مؤمن و گروھی مخلص و گروھی مشرک و منافق و ...... ولی فقط در ی�ک

ترین شماس�ت خدا ھمانا با تقوااست : کریم ترین شما در نزد » کرامت « مطرح می شود و آن » تر « این �ت و خالقی�ت . کرامت یک صفت و معنا و ارزش است ولی تق�وا ی�ک ت�الش و جھ�اد اس�ت یعن�ی قلم�رو فعالی

بش�ری است . و این کرامت نیز در ن�زد خداس�ت ک�ھ ب�ھ» کرامت « معناست کھ محصول حاصل از آن ھمان ت اس�ت ک�ھ حاص�ل کھ با تقواتر است داده می شود . و کرامت بمعنای شفاع قواس�ت . تت و بخشندگی و محب

ز انس�ان ا و تقوا ھم بھ معنای دوری از ارزشھای مادی و عددی می باشد کھ ذکرش رفت . یعنی ھر چھ ک�ھت�ر یند کریمداشتھ ھای مادی و عددی و شمارشی و پولکی دورتر باشد و آگاھانھ و بھ عمد از آن دوری گز

ی و تر و انس��ان ت��ر اس��ت ک��ھ ای��ن کرام��ت ھ��م بص��ورت بخش��ندگی روح��اناس��ت یعن��ی خ��وبتر و ص��ادقتر و پ��اکت�ر کس�ی شفاعت نصیب دیگران می شود و گره از مشکالت مردم می گشاید . در واق�ع انس�ان بھت�ر و ک�ریم

ش�ایش است کھ خی�رش بیش�تر ب�ھ م�ردم برس�د منتھ�ی ای�ن خی�ر مس�لما م�ادی و ع�ددی و کم�ی نیس�ت بلک�ھ گباش�د و طھارت رزق و سالمت تن و دل و روح است و برک�ت ب�اطنی زن�دگی م�ی معنوی و شرافت و انبساط

ھ نموده اس�ت ک� اعطا» کرامت « کھ البتھ قابل شمارش و محاسبھ نیست . خداوند می فرماید کھ بھ بنی آدم ز ھس�ت ھمان گوھرۀ معنویت و ارزش ویژه خاص اوست و ھر کھ با تقواتر باشد صاحب کرامت بیشتری نی�

پ�س می�زان ریق تقوا بھ گوھره کرامتش دست می یابد و آنرا نق�د م�ی کن�د و ب�ھ مردم�ان م�ی بخش�د .و از طول سنجش معنویت انسان ھمان کرامت است ک�ھ درس�ت در نقط�ھ مخ�الف می�زان مادی�ت اوس�ت ک�ھ ع�دد و پ�

است : ثروت و رعیت !

فلسفه ناز

Page 104: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

104

ک�ار ب�رای ان ر نیازش را کتمان می کند . ت�الشآدمی ھر چھ نیازمندتر است نازش ھم بیشتر است یعنی بیشت

و ه م�ی ش�ودوکتمان نیاز خویشتن در رابطھ با دیگری بصورت حاالت و کرداری بروز می کند کھ ن�از نامی�دک�ار نگی�زه انالذا بروز ناز بستھ بھ شرایط متفاوت است و ھیچ توصیف معینی ن�دارد و ماھی�ت آن بس�تھ ب�ھ

ل ھ�م محص�و انک�ار از حی�ا ء .ن�از آدم�ی ھ�م م�ی توان�د حاص�ل تکب�رش باش�د و نیاز اس�ت : انک�ار از کب�ر ی�ا. ک�ھ ای�ن ن داران�ھحیایش . پس ھم می تواند کافرانھ باشد و مکارانھ و ھم می تواند متقیانھ باشد و خویش�ت

اقت پیش�ھدو ماھیت کامال متفاوت از ناز بشر است . ناز یا محصول کب�ر وغ�رور اس�ت ک�ھ نم�ی خواھ�د ص�دھ وا اس�ت ک�کند و لذا در قب�ال نیازھ�ایش مس�ئول باش�د و انج�ام وظیف�ھ کن�د . و ی�ا محص�ول ع�زت نف�س و تق�

نیازھا را مخفی می دارد و شرم پیشھ می سازد .پس ناز کافرانھ داریم و ناز مؤمنانھ . �ت عم�ل اس��ت و تعی�ین و تکلی�ف در ای��ن ب�اره م رب�وط ب��ھ پ�س قض�اوت و ارزی�ابی در ای��ن ب�اره مرب�وط ب��ھ نی

ک�ر متوس�ل ب�ھ مدرست یا نادرست بودن آن نیاز و ماھیت رابطھ با فرد مقابل است . معموال نیازھ�ای ن�احق ی در و چاپلوس��ی ش��ده ت��ا از روش��ھای نادرس��ت ب��ھ ارض��ای نی��از خ��ود برس��ند ول��ی نیازھ��ای ب��ر ح��ق و طبیع��

ھ ص�دق و بایستی با توس�ل ب�روابطی مشروع و معقول و درست مواجھ با کبر و غرور فرد می شوند و فرد ر قب�ال ا آدم�ی دفائق آمدن بر کبر و کف�ر نف�س آنھ�ا را بی�ان و عی�ان کن�د و در قب�ال آنھ�ا مس�ئول باش�د . زی�ر

واج یس�تی ازدبرآورده شدن نیازھایش بایستی انجام وظیفھ کند . فی المثل برای ارضای غریزه جنسی اش بات گری�زان ک�ار کن�د . آنانک�ھ از ای�ن ن�وع وظ�ایف و تعھ�داکند و ب�رای ارض�ای غری�زۀ معیش�تی خ�ود بایس�تی

کرھاس�ت مھستند متوسل بھ نازھائی مکارانھ می شوند کھ عشوه گری و چاپلوسی یکی از رای�ج ت�رین ای�ن بر قحط�ی و بشر را بھ راه و روشھای نادرست ارضاء نفس می نماید و لذا این ارضای نفس موقتی است و

د . وا م�ی کن�چار عذاب و دریوزه گی و چاپلوسی مضاعف می سازد و باالخره رس�نیاز می افزاید و فرد را دج�ام واس�طھ انبنابراین ناز حق داریم و ناز ناحق . ناز ح�ق ھم�ان تق�وا و حی�اء و خویش�تن داری اس�ت ک�ھ ب

اس��ت وظیف��ھ وخ��دمت امک��ان برح��ق ارض��ای نیازھ��ا را پدی��د م��ی آورد . ول��ی ن��از ن��احق ک��ھ از کب��ر و مک��ر .چاپلوسی و ریاکاری و عشوه گری وتمارض و تجاھل خودنمائی می کند و رسوا می گردد بصورت

فلسفه اخالق نسبی

ق�ی کم�ت اخالمجموعۀ سخنان علی ( ع) و احادیث نبوی و ائمھ اطھار کاملترین وعالیترین کتاب اخالق و ح ممکن نمی آید . و عرفان اخالقی در کل تاریخ بشر است و برتر از این مکتبی در اخالق

ولی متأسفانھ نگاه علما و فقھای اسالمی بھ این احادیث بس�یار ض�عیف وس�طحی واکث�را مذب�ذب و مش�رکانھ بوده است اال اندک عارفان و حکیمانی کھ آنھم بھ استعاره و مثال حق این حکمت ھا را کمابیش شرح داده

و فقھا در طول تاریخ بوده است . و ام�روزه ھ�م ک�ھ اند مثل مثنوی مولوی. کھ آنھم مورد تکفیر اکثر علما

Page 105: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

105

از قلمرو تکفیر قدیم خارج شده وارد عرصھ حکمت اخالقی و اخالق عملی ما نشده بلک�ھ تمام�ا ب�ھ بازیھ�ای ھنری و کالمی و مدرسھ ای گرفتار آمده و نوعی مشغلھ گشتھ است .

عل�ی ترین و جیا اگر ھم م�ی رون�د بس�راغ مش�کوک فقھا و مفسدین اخالقی ما یا بھ سراغ احادیث نمی روند وک�م حادی�ث محترینش می روند تا بشود از آن در جھت حالل کردن حرام بھره برد . و آنگ�اه ھ�م ک�ھ بس�راغ اورن�د . ی پدی�د آمی روند قصد دارند تا استحکام یک حکمت اخالقی را بشکنند و آنرا نس�بی نماین�د و اس�تثنائ

و ھ ......ک�صدق بوجود آمده است کھ : صدق امری واج�ب اس�ت اال در م�واردی مثل استثناھائی کھ دربارۀ...... دیک�ھ ...یا : تجسس ح�رام اس�ت اال در م�واردی ک�ھ ........ و ی�ا : دروغگ�وئی ح�رام اس�ت اال در موارحرام ھر است کاین موارد استثناء بھ آسانی کل اصول و محکمات اخالقی را نابود می کند زیرا ھر کسی قادرت�داد انح�راف و خود را در این استثناھا جای دھد و حاللش نماید . نسبی نمودن اخالق بزرگترین خیانت و ا

ب�ر نس�انی رامشرکانھ ای است کھ در تفاسیر فقھی بر دام�ن اس�الم نشس�تھ و بنی�اد عق�ل اخالق�ی و فض�ایل ا ر جای آن نشستھ است .کنده و حکمت اسالمی را نابود ساختھ است و لذا فلسفھ یونانی ب

ل و یک��ی از اھ��داف و تالش��ھای م��ا در ای��ن نش��ریھ احی��ای حکم��ت اس��المی و رویک��رد ب��ھ مب��انی و اص��و ق اس�ت .محکمات اخالقی و معارف قرآنی است . نسبی ساختن مبانی اخالق روش ابلیس در براندازی اخ�ال

ت�ا عم�ق وز بنی اس�رائیل آغ�از ش�ده قیاس نمودن اصول اخالق عملی مکتب ابلیس در لباس دین است کھ ا اسالم نفوذ کرده است .

حی�ث صل را ازو بدینگونھ است کھ از پس ھر حکم اخالقی یک ولی ، اما ، بشرط ، اگر و مگر آمده و آن ای افس�وس انتفاع ساقط نموده است : و لذا کل حکمت اخالقی بدینگونھ در آمده است : صدق خ�وب اس�ت ول�

ی�ن منط�قا.... دروغگوئی حرام است مگر اینک�ھ ج�ان م�ؤمنی را ب�ھ خط�ر ان�دازد و ..... کھ عملی نیست .ب��ھ فرام�وش ک�رده اس�ت ک�ھ حت�ی ج�ان م�ؤمن ت�رین و عزیزت��رین انس�ان یعن�ی رس�ول خ�دا ھ�م نم�ی توانس�ت

ن��ابود اب��وبکر اج��ازه دروغگ��وئی بدھ��د . و بدینگون��ھ اس��ت ک��ھ دروغ مص��لحتی پدی��د آم��ده و ص��دق را بکل��ی تھ است .ساخ

ن ای حاکم�افقھ و اخالق نسبی و تفسیری ھمواره محصول دستگاه ھای جور و کفر بوده است تا فساد را ب�ر حالل سازد . فقھ و اخالق نسبی بزرگترین علت رکود و مرگ فقھ اسالمی در تاریخ است .

عصمت و صداقت

ی ا بخود م�رلبری می کند و نامحرمان انسانی کھ بواسطھ پوشش و گفتار و نگاه و رفتارش جلوه گری و دا بر رابطھ اش رخواند تا بازیچھ خود سازد آیا می تواند صداقت داشتھ باشد ؟ خود این چنین انسانی اساس

ر این انی کھ دمکر و پلیدی و ریا بنا نھاده است لذا صادق بودن امری محال است . درست بھ ھمین دلیل زنل ش�وند مث� ی می رسند بھ ھم�ھ گناھ�ان و تبھکاریھ�ای دیگ�ر ھ�م مب�تال م�یامر بھ مراحل پیشرفتھ و حرفھ ا

مسکرات و مخدرات و دزدی و دسیسھ گری و کاله برداری و .... و زنا کاری .

Page 106: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

106

ت واق�ع تح� ولی شاھدیم کھ ھمھ اینگونھ زنان دم از صدق و بھ اصطالح لوطی گری صادقانھ م�ی زنن�د و دری ن�د . ب�رافتی و روس�پی گ�ری خ�ود را پنھ�ان نم�وده و بلک�ھ تق�دیس کناین عنوان می خواھند پلیدی و بی ع

حل�ھ یش در مرچنین زنی زنا کردن ابزاری برای بھ دام انداختن م�ردان اس�ت . ب�ی تردی�د زن از جل�وه گریھ�ات و ای�ن اول نیت تن فروشی و زنا ندارد بلکھ ھ�دف اص�لی اش بازیچ�ھ نم�ودن و ب�ازی ک�ردن ب�ا م�ردان اس�

و ای�ن ی افت�د .م�نانھ است . ولی بتدریج بھ زنا و تن فروشی مبتال می گردد و چھ بسا ب�ھ دام تمامیت کفر زن�ھ ن عذاب مکر و بولھوسی زن است . روسپی گری و دست بھ دست گشتن و خانھ ب�ھ خان�ھ رف�تن ب�رای ز

ی باش�د . م�عذاب مک�ر و ب�ازیگری او ب�ا عواط�ف م�ردان وتنھا ھیچ لذتی ندارد کھ اشد خفت و عذاب است کسی کھ قصد بازی دارد نمی تواند بی ریا و صادق باشد .

د دارد ت�ھ او قص�زن کافر لذتی برتر از بازی با انواع مردان را ن�دارد و ش�یطان نف�س او ج�ز ای�ن نیس�ت . الب ناس�ب اس�تمدر بازی کردن با اینھمھ م�رد ب�االخره یک�ی از آن�ان را ک�ھ ب�یش از س�ائرین ب�رای ب�ازی ک�ردن

او در ارد زیران ھمسر برگزیند ولی در این راه نابود می شود و ھیچ مردی تاب تحمل چنین زنی را ندبعنوا دروغ غرق شده و اینک یک بیمار روانی گشتھ است .

یگر و اص��وال دروغگ��وئی و ری��ا و مک��ر و دسیس��ھ از عناص��ر ذات��ی ب��ازیگری بش��ر م��ی باش��ند و انس��ان ب��ازرب�انی ھ�ای فزاین�ده س�اقط م�ی ش�ود و خ�ود قئي ھ در سراشیبی دروغگوبولھوس قادر بھ صدق نیست و بلک

ول دروغگوھا و نق�ش ھ�ائی م�ی ش�ود ک�ھ در ن�زد ان�واع م�ردان ب�ازی ک�رده اس�ت . دروغگ�وئی زن�ان محص� طبیعی مکر و جلوه گری و بی عصمتی آنھاست .

حق ظلم

ھ م�ا ک�ھ�م آنس�ت ا توجیھ نمی کند علتشما ھرگز ظلم و خیانت متقابل ما بھ آنھا رھ ظلم و خیانت دیگران بج�دان ر قب�ال ودچار عذاب وجدان و چھ بسا عذابھای بدتری می شویم. این بدان معناست کھ انسانھا فقط دم�ی ش�ند فق�طخود یعنی خداون�د مس�ئولند و ن�ھ در مقاب�ل ھم�دیگر. انس�انھا نم�ی توانن�د ظل�م ھم�دیگر را ببخ

توانند بدیھای ھمدیگر را ببخشند.متی نس�انی خ�داگر ھمھ مردم جھان جمع شوند نمی توانند ظلم حتی یک نفر را ببخشند . ھمانطور ک�ھ اگ�ر اب�ا نس�ان فق�طاخالصانھ انجام دھد ھم�ھ م�ردم جھ�ان ھ�م نم�ی توانن�د آن�را ن�ابود کنن�د. ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ

ظلم خ�ود کس قادر نیست کھخداوند طرف معاملھ است یعنی با وجدان و ذات خودش. در معنای نھائی ھیچ ید.بران نماجرا ببخشد فقط می توان با توبھ و اظھار ندامت از آن ظلم و با خدماتی کھ می کند آنرا

ا کھ او ر حتی امر قصاص ھم در نظر خداوند امری خوشایند نیست ھر چند کھ حقش را داده است ولی آنچھ شاد می کند عفو است.

ان�ت ک�ردندم را بھ ناحق خ�وردن و ی�ا کس�ی را ب�ھ ن�احق کش�تن و ب�ھ عھ�دی خیو اما ظلم کردن فقط مال مردن م�راه نم�وگنیست بلکھ ظلمی بدتر از ھمھ اینھا بھ ظلم�ت ان�داختن دیگ�ران بمعن�ای فری�ب دادن دیگ�ران و

آنھاست . معنای ظلم در امور اقتصادی ھم حاصل بھ ظلمت انداختن دیگران است.

Page 107: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

107

ت و س بش�ر اس�د نھایتا خودش را گم�راه نم�وده اس�ت و ای�ن بازت�اب ظل�م در نف�ھر کھ دیگران ر ا گمراه کنم ح�ق س�ت . ظل�اانتقام وجدان. در نقطھ مقابل ظلم، محبت قرار دارد دلی کھ دیگران را دوس�ت ن�دارد ظ�الم

دوست نداشتن است.

قلب دوزخ کجاست؟

ھ�ل ج ل کف�ر ودلش نھفتھ است ھمانطور کھ ک�کل دین و امر تقوا و مسئلھ نجات و ھدایت و تعالی آدمی در ل خویش�تنو ضاللت بشر در قلب اوست. و لذا کل تالش و جھادھای دین�ی و معن�وی ھمان�ا جھ�اد ب�ر علی�ھ د

ست.است در جریان دل داده گیھای حیات دنیوی. و کل تعلیم و تربیت ھم بر ھمین محور استوار ا ده و در آنش�پ�اک ش�ود ت�ا او ب�ر ای�ن خان�ھ وارد از غی�ر اودل انسان خانھ خداست و قرار است کھ ای�ن دل

ق انس�ان اش با ح� بنشیند و انسان را جانشین خود نماید . طبعا ھر آنچھ کھ بیشتر از انسان دل ببرد دشمنیین و ب�ھ ھم� در جھان بیشتر است و می دانیم کھ اساس دلبریھا ھمان�ا قلم�رو خ�انواده و ن�ژاد و ش�جره اس�ت

رد ی�زی ج�ز نب�ھمسر و فرزندان را دشمنان ایمان معرفی کرده است و رسالت انبیای الھی ھ�م چدلیل خداوند ود کس�ان خ� بر علیھ دلشان نبوده است کھ حضرت ابراھیم بانی کمال این نبرد می باشد ک�ھ ھم�ھ عزیزت�رین

را از دل خود برانداخت و از خود دور نمود و پسرش را ذبح کرد. ش�ق گف�ت ک�ھ بزرگت�رین دش�من ح�ق خ�دائی انس�ان در جھ�ان ھم�ان ام�ری اس�ت ک�ھ عپس بدین لحاظ بایستی

م�ان عل�ت نامیده می شود کھ عشق بھ ھمسر و فرزندان در اساس و محور ھمھ عشق ھا قرار دارد. ای�ن ھای بش�ر حواست و علت ھمھ بدبختی ھ� خروج آدم و حوا از بھشت است و ھمان علت جنگ بی پایان آدم و

وزخ م�ی د. و اینست کھ ھمھ مردان با طنابی کھ بر گردنشان و در دست زنشان است بس�وی بر روی زمین پس قلب دین و کارخانھ بھشت و دوزخ در خانھ است و آت�ش دوزخ نی�ز ھم�ان آت�ش عش�ق –روند ( قرآن)

زناشوئی است . . و البتھ عشقی کھ بھ جنون و نفرت و دوزخ برسد عشق نیست و اگر ھم ھست ابلیسی است

چرا خداوند دیده نمی شود!

می دانیم کھ انسان تنھا مخلوقی است کھ بھ لحاظ وجودی و بھ دلی�ل انس�ان ب�ودنش ک�افر اس�ت یعن�ی منک�ر

ک�ھ خلیف�ھ خداس�ت یعن�ی برج�ای خ�دا ق�رار ای�ن ب�دان دلی�ل اس�ت خداست و بلکھ خود دع�وی خ�دائی دارد وویژه و اش�رف مخلوق�ات م�ی باش�د. چ�ون خ�دا در انس�ان گرفتھ است و از صورت و روح خدا صاحب وجود

ب�ھ است پ�س از چش�م انس�ان دی�ده نم�ی ش�ود مگ�ر اینک�ھ از جایگ�اه خ�دائی خ�ویش برخی�زد و خ�روج کن�د ورا دی�دار و ب�اور و بن�دگی نمای�د. ای�ن جایگاه عدمی خود بازگردد و مخلوقیت خود را بازشناسد تا آنگ�اه خ�دا

Page 108: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

108

ت�ن و روح ک�ھ ص�ورت و ن در معرف�ت عرف�انی ماس�ت. نف�س آدم�ی در می�ان ھمان واقع�ھ از می�ان برخاس�تحائل است و تا از این میان�ھ برنخی�زد ت�ن و روح�ش ب�ھ وح�دت نمیرس�د و توحی�د حاص�ل نم�ی اراده خداست

آید. آنکھ از میان خود برخاست آنگاه خدا را در یگانگی تن و روح خویشتن دیدار می کند. ممک�ن نیس�ت . استن جز بھ یاری یک انسان موحد دیگر بھ مثابھ ام�ام ی�ا پی�ر طریق�ت،و البتھ از میان برخ

دش کن�د یانھ بلن�این ھمان واقعھ ارادت بمعنای سپردن منیت خود بھ پیر است تا پیر دستش بگیرد و از م او را با یگانگی تن و روح خودش روبرو سازد. و

ل�ذا وروح خ�ود چس�بیده ک�ھ ج�ز ب�ا م�رگ ب�ر نم�ی خی�زد . سوی بھ ت�ن و ولی نفس آدمی چنان سخت از دویان�ھ م�ی مواقعھ مرگ ھمان قلمرو رویاروئی با خداست. تقوی ھمان راه و روش تدریجی ج�دا ش�دن از ای�ن ا ود . تق�وشباشد با تقوا آن چسب بتدریج سست می شود و منیت آدمی از اسارت تن و تعلق روح جدا می

زان�د. ان�ھ برخیی ب�رد و آنگ�اه موق�ع ارادت ب�ھ ی�ک پی�ر اس�ت ت�ا ت�و را از ای�ن میاین چسبندگی را از میان م اینست کھ فقط اھل تقوا قدر پیر را می دانند و دل بھ پیر می سپارند تا نجاتشان دھد.

راز پختگی و حماقت

ف�ع نآموزش ناپذیری و تنبلی فکری و قش�ری گ�ری محص�ول دنیاپرس�تی و عیاش�ی و عج�ولی در رس�یدن ب�ھ کلم�ھ سریع است و نیز حاصل بی مسئولیتی در قبال اعمال و سرنوشت خویش. مجموعھ ای�ن عل�ل در ی�ک

ای�ن ی باش�د .م�ھمانا کبر و غرور حاد است کھ در فرد چنان نھادینھ شده کھ گوئی ذاتی و غیر قاب�ل ع�الج بتوان�د ن م�ی کش�اند ت�اخود پرستی دمدمی و بی ریشھ جبرا ف�رد را بس�وی س�تم ب�ری و بردگ�ی و رعی�ت ش�د

ھ بی�ان ب�یژگی ھا ناکامیھا و مخاطرات اعمال خود را بھ آدمی مقتدر محول نموده و توجیھ نماید. ھمھ این ود و ادگی داردیگر برخاستھ از ترس شدید و فقدان اتکاء بھ نفس می باشد کھ چھ بسا ریش�ھ در تربی�ت خ�انو

و توجیھ کند.علل سیاسی در جامعھ نیز می تواند آنرا تقویت اس�ت ک�ھ یکی دیگر از گریزگاه ای�ن آدمھ�ا پن�اه ب�ردن ب�ھ گرایش�ات م�اورای طبیع�ی و درویش�ی و مخ�درات

ود خ�راف�ات و ناتوانی ف�رد در زن�دگی دنی�ا را ب�رایش تق�دیس م�ی کن�د و ل�ذا ای�ن گرایش�ات تمام�ا ب�ر اس�اس خری�دی و یتی و بولھوس�ی گ�اه لب�اس مفریبی و خود تخدیری شکل می گیرد. ای�ن بردگ�ی حاص�ل از ب�ی مس�ئول

انگر اخالص می پوشد و فرد در ھمھ روابطش بخصوص در زناشوئی دع�وی عش�ق و ایث�ار م�ی کن�د ت�ا بی� مقدسی از بی ارادگی و مسئولیت گریزی باشد.

ت و سرنوش� آنچھ کھ انسان را متفکر و عمیق می سازد میزان قبول مسئولیتش نسبت بھ زن�دگی و اعم�ال ھرگ�ز نم�ی می باشد و این ھمان میزان دین داری و تعھ�د در قب�ال وج�دان و خداون�د اس�ت. بن�ابراینخودش

ی ھ�م اد عرف�انتوان آدم نماز خوان پخمھ و ابلھ و ستم بر را فردی مؤمن دانست . چنین کسی اگر با یک م�رزی. مراح��ل غری��روب��رو ش��ود ام��وراتش ھرگ��ز از مس��ائل پ��ائین تن��ھ فرات��ر نم��ی رود آنھ��م در س��طحی ت��رین

پخمگی و ستم بری عذاب بولھوسی و مسئولیت گریزی است.

Page 109: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

109

فلسفه خجالت

م م�و انج�ا کسی کھ از خودش خجالت نمی کشد بوئی از ایمان نبرده است حتی اگر ھم احکام شرع را م�و ب�ھ ی حض�ورنادھد. خجالت از خویشتن کھ ھمان حیا است منشأ ایمان و دین و اخالق فطری انسان است و بمع

و ا م�ی باش�دنظر خدا در وجود انسان است . خجالت کشیدن از خود ھمان حیا کردن از خدا و گوھره تقو وراس�تی ک�ھ ب« زمینھ باطنی توبھ و غفران الھی در وجود انسان اس�ت . ھم�انطور ک�ھ عل�ی (ع) م�ی فرمای�د

»حیا ھمان ایمان است و خجالت کشیدن از اعمال خود ھمان توبھ استس�ت . یا و خجالت از خویشتن محصول معرفت بر نفس خویش است و خویشتن را در حضور خدا دیدن اح

ین ن�وع تفاقا اا کسی کھ حیاء و شرم از خود ندارد اگر ھم دارای عبادات باشد تماما ریائی و سھوی است و و ب و رش�وهمثاب�ھ ح�ق حس�اعبادات موجب می شود کھ فرد با افتخار بیشتری گناه کند زیرا این عبادات بھ

ا!حق سکوت دادن بھ خداست و اینست کھ خداوند بھ این نوع نمازگزاران می فرماید : وای برشم اعم�ال خ�ود وفقط اھل خودشناسی دارای حیای طبیعی و شرم باطنی ھستند زیرا بر زشتی امیال و افکار و

جده ب��ر دی��ن را دارا نیس�ت نم��ازش نی�ز س��آگاھن�د و ای��ن زمین�ھ تواض��ع و خش��وع اس�ت. و آنک��ھ ای�ن گ��وھره خویشتن و آرزوھا و اربابان است.

فلسفه تربیت

م رب کھ و رب پذیری است وارادت و اطاعت از مربی تا رسیدن بھ مقا» رب« در لغت از مصدر » تربیت«

کمال تربیت است.ر دھ�ائی ک�ھ ن انس�انھا آنواما رب کیست؟ رب از اسمای خداوند در مقام تربی�ت مخلوق�ات اس�ت. ول�ی در می�ا

، مرب��ی زن��دگانی رب��انی ھس��تند دارای خل��ق و خ��و و درج��اتی بواس��طھ ربوبی��ت پروردگ��ار تربی��ت ش��ده ان��د ول�یم عمل�ی در واقع جانشینان ربوبیت خداون�د در می�ان خل�ق محس�وب م�ی ش�وند. تربی�ت ھم�ان تع مردمانند و

زیستن انسانی و مطابق اخالق خداست.اطنی! و ب�نوی و روحانی است کھ اخ�الق عمل�ی را پدی�د م�ی آورد. تربی�ت یعن�ی خلق�ت تربیت ھمان خلقت مع

انس�ان معرف�ت ب�ر ب�اطن خلقت باطنی یک انسان از بطن غرایز حی�وانی و ش�ھوات ش�یطانی مس�تلزم عل�وم وق ساس اخ�الاست و این ھمان عرفان است. پس مربیان حقیقی ھمان عارفانند کھ نفس حیوانی بشر را بر ا

ت از مرب��یاطاع� ای��ن خلق�ت جدی�د اس�ت. بن�ابراین تربی��ت بمعن�ای رب پ�ذیری و تب�دیل و خل�ق م�ی کنن�د وهللان��د یعن��ی ھمان��ا ارادت و تبعی��ت ص��ادقانھ و خالص��انھ از ی��ک ع��ارف اس��ت ت��ا نف��س حی��وانی بش��ر را رب��انی ک

عرفانی کند.ین انب وال�دجالقی و مذھبی کھ از پس تربیت، امری در قلمرو عرفان و ارادت عرفانی است . آموزه ھای اخ

م�ی ن�ی محس�وبو معلمین و روحانیون دریافت می شود جملگی در قلمرو تعلیم قرار دارند منتھی تع�الیم دی شوند.

Page 110: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

110

احمقانه ترین انتقام

ز ش�قی و ق�درت حاص�ل از عف�و را درک کن�د ھرگ�ز حاض�ر نیس�ت ک�ھ اوال آدمی اگ�ر بتوان�د ع�زت و ل�ذت اص

ک�ھ اص�ال نس�انھائیااشد ستمھا را بھ او کرده اند انتقام بستاند. ھر چند کھ بس�یار اندکن�د ترین دشمنانش کھذا ل� شناس�ند ول�ذا ظل�م را ب و ح�دود را تش�خیص داده و قادر باشند مرز عدالت و س�تم را درک کنن�د و ح�ریم

ا کھ رو آنچھ نعمت استظلم ستیزی را بدانند. آنچھ را کھ عامھ مردم ستم می پندارند چھ بسا عدل و حتی ارف پدی�دهمفھوم نھائی در چشم یک ع� خدمت می پندارند چھ بسا خیانت و ظلم لطیف است . ھر چند کھ در

ت نف�س م�ی لذا فقط بواسطھ معرف� ظلم چیزی جز ظلمت حاصل از جھل نیست و وجود ندارد و ای بنام ظلم ھ ھموس�ت ک� وی است کھ محبت را ظلم می پندارد توان از خود ظلم زدائی نمود. و اما احمق ترین مردم کس

ن�د ت ک�رده اظلم را محبت می داند. چنین انس�انی نھایت�ا از کس�انی ک�ھ ب�ھ وی محب�ت و خ�دمت ب�ی م�زد و من�ق اس�ت . این ھمان انتقامجوئی محب�وب و معش�وق از عاش� دچار اشد انتقامجوئی تا سرحد جنون می شود و

ھ�د ی�ر پ�ای نخ�ود ز زشھا و حرمت ھا و قداستی را کھ از عاشق یافت�ھ درو انتقامجوئی او اینست کھ ھمھ اردی غول ن�ابوو عمدا بھ لجن می کش�د و بدینگون�ھ درحالیک�ھ م�ی پن�دارد ک�ھ از عاش�ق انتق�ام م�ی س�تاند مش�ھ ب�ھ او را ک�خویشتن است . و این عذاب الھی در قبال قدرنشناسی و عدم انجام وظیفھ در قبال محب�ت اس�ت

ئی انتق�امجو شفاعت است . و این عذاب و حماقت و ماقت تنزل می دھد کھ عذابی غیر قابل درمان ومقام ح مختص زنان است کھ آنان را بھ فساد و فحشاء می کشد.

فلسفه ادب

وز تن و بر ادب ھمان توازن و ھماھنگی و اتحاد و تمرکز موجودیت بیرونی و کرداری بشر است و قانون

رم�ان آ. و اما بدن آدمی ظ�رف حض�ور و ظھ�ور روح و اندیش�ھ و احس�اس و غرای�ز و و ظھور آن استع�ادلی تاوست. اگر ای�ن ظ�رف ب�ر س�ر ج�ای خ�ود اس�توار نباش�د، ک�ج باش�د و ی�ا شکس�تھ و وارون�ھ باش�د و

وی ن�ادی و معم�نداشتھ باشد نمی تواند مظروف خود را نگھ دارد و بھ منزل برساند. و نیز نمی توان�د رزق گفت��ار و نگ��ھ دارد. پ��س واض��ح اس��ت ک��ھ ب��ا اعم��ال و ک��ردار و خ��ود از جھ��ان و جھانی��ان را دریاف��ت کن��د و

ونشس��ت و برخاس��ت و س��لوک ناھنج��ار آدم��ی ق��ادر ب��ھ حم��ل محت��وی خ��ود نیس��ت و ھمچن��ین ق��ادر ب��ھ درک دن باتحاد تمرکز اتکاء و دریافت ھیچ چیزی از دیگران ھم نیست. ادب ظرف رشد انسان است. و اما کانون

ت�ی اوس�ت کردار و گفت�ار آدم�ی کجاس�ت؟ ھمانج�ائی اس�ت ک�ھ ک�انون حی�ات و اراده ذا و جوارح و و اعضاءھ م ق�ادر ب�یعنی دلش. و سپس ذھن کھ مترجم زبان دل است . تا دل بر نکتھ ای متمرک�ز نباش�د حت�ی ذھ�ن ھ�

شند.ل بدن باگیرند تا مرکز اتکاء و ثق درک او نیست و سپس ذھن و دل بایستی با یکدیگر در اتحاد قرارتا محب�وب دل انس�ان ام�ر واح�دی نباش�د و ای�ن دل آدمی کانون دوست داشتن و لذا منشأ اراده ذاتی اوست و

امر واحد ھم قابل دوست داشتن نباشد چنین تمرکزی ممکن نیس�ت. ت�ا زمانیک�ھ دل ھ�ر آن بس�وئی م�ی کش�د

Page 111: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

111

توازنی نیست یعنی ادب ندارد. کسی ک�ھ یرو ھیچ نظم و قانون وذھن ھم پریشان است و بدن صاحبش ھم پ محبوب و مرادی عارف و الیق نداشتھ باشد ادب نمی تواند داشت.

نخواستن ، نتوانستن است

-رآن کریمق -» بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را «

ق�ھ ھ م�ذاھب حه ک�ل دی�ن خ�دا در ھم�و اساس رابطھ خدا با بندگان است و جوھر این آیھ عالوه بر اینکھ مغزلم�رو انس�ان شناس�ی و ش�ناخت ذات اراده بش�ر عرف�انی در ق -محسوب می ش�ود بی�انگر ی�ک اص�ل فلس�فی

ھ ک�ھ از چ�است کھ مھمترین مسئلھ در علم روانشناسی نیز محسوب می گردد. و بدین معناست کھ آدمی ھر مت�رین خ�ود خداس�ت و ن�ھ مخلوق�اتش . و ای�ن مھخود خدا بخواھد اجابت و ممکن می ش�ود. ول�ی خواس�تن

ی بخواھ�د م� دعا و عبادات است کھ می پندارند کھ انس�ان ھ�ر چی�زی ک�ھ از خ�دا سوء تفاھم در قلمرو دین وی�را ده اس�ت زدھد. و اینگونھ است کھ بن�ای ی�ک کف�ر ارادی و آگاھان�ھ تح�ت عن�وان آی�ھ ای از خ�دا پدی�د آم�

ر یک�ی ازاب�ت نش�ده اال بمی�زان ت�الش . ای�ن برداش�ت غل�ط از آی�ھ م�ذکوھرگز چنین خواس�تھ ھ�ای دنی�وی اجھ ھم�ان بزرگترین معصیت ھا بر خدا و دین اوست و اما خواستن خ�ود خ�دا یعن�ی چ�ھ؟ خواس�تن ص�فات او ک�وح�انی . فضائل اخالقی و عرفانی است : عل�م، حکم�ت ، تق�وی، پاک�دامنی، محب�ت، ق�درت روح و خالقی�ت ر

و نھایت�ا ھس�تند ک�ھ خواس�تن را در س�ریعترین زم�انی ع�ین توانس�تن وبلک�ھ ش�دن م�ی کنن�د.اینھا آن اموری ص�دق ھ تق�وا وکخواستن دیدار جمال پروردگار کھ عالیترین حد از این آیھ مذکور است. لذا ھر کھ می گوید

ن��اممکن ھس��تند ی��ک ک��ذاب قداس��ت و ب��ی نی��ازی و پاک��دامنی ام��ور س��خت و عص��مت و و معرف��ت و ش��رف واه ز م�ا بخ�وابزرگ و دشمن آشکار خدا و دین اوست . بنابراین اساسی ترین دعا اینس�ت : خ�دایا ت�و خ�ود

کھ تو را بخواھیم.

بازیهاي عاطفی بشر (عشقباري )

(بازي با خدا)

رین عم�ل دل دیگران را بدست آوردن و ب�ا آن جھ�ت من�افع خصوص�ی اس�تفاده ک�ردن ن�ھ تنھ�ا یک�ی از پلی�د ت�ه وء اس�تفاددر زندگیست و ھمھ عذابھای عظیم بشر در جھان از ھمین بابت است زیرا این بازی و سانسان

از خانھ خدا در وجود انسان است زیرا دل آدمی خانھ خداست و منظر او در انسان.

Page 112: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

112

یگر ت بھ یکدگی البتھ امری بس رایج و عادی است . کاری کھ زن و شوھر نسباین بازیھا در روابط خانوادی ب�ا خ�دا ست . ب�ازمی کنند و یا با فرزندانشان و متقابال. این ھمھ جرقھ ھای آتش دوزخ در حریم خانواده ا

مولد آتش دوزخ است.ع نت�رین ن�ونوع دیگر این بازی در قلمرو دوستی ھاس�ت ک�ھ عموم�ا ب�ھ ع�واقبی تراژی�ک میرس�د. و ام�ا کال

شند کھ آتش می بگاه قومی را وان خود انجام می دھند وبازی آنست کھ دولتمردان و رھبران با ملل و پیر ر است.ن گناھکاو خود نیز در آن می سوزند. البتھ آنکھ بھ غیر خدا و اولیای او دل می دھد بھ ھمان میزا

ا ی��ک بدس��ت آوردن دل البت��ھ ک��ار س��ختی نیس��ت و ب��ھ ش��یوه ھ��ای متف��اوت حاص��ل م��ی آی��د و گ��اه م��ی ت��وان ب�� ا انجام داد ولی نگھداری آن برای ھمیشھ کار انگشت شماران است.استکان چای این کار ر

ده دایش عم�م ک�ھ عرص�ھ پی�یدلبری از ھنرھای ذاتی زنان است و لذا بیشترین پلیدی را در این جماعت شاھدش�ق ازی ب�ا ععداوتھا و دوزخھاست و نھایتا زنان را بھ فحشاء می کشاند کھ اشد عذاب اس�ت. ای�ن ھم�ان ب�

تی دل�ی راادای حقوق و ح�دود الھ�ی براس� بازی؟ دل خانھ خدا در بشر است و فقط می توان با است : عشقظ�یم ی�ن ھن�ر عبھ تمام و کمال بدست آورد و از آن حراست کرد و در آن خانھ صاحبش را یافت. و این اجر ا

در انسان است.

پیر و کودك

ه گیھ�ای قت دل ، س�ادگی و ص�میمیت از وی�ژپیری و کودکی دارای خصائل مشترکی ھستند کھ لطافت طبع، ر

ی اس�ت . ظاھری این اشتراک است . علت اصلی این اشتراک نزدیک بودن بھ حریم و آستانھ اخ�رت و نیس�تی از دنی�ا ق می شود. این ویژه گ�ی حاص�ل دورلحدیگری بزودی بھ آن م برآورده و یکی تازه از نیستی سر

و ابتالی بھ مادیت است.ق ب�ھ ر صھ عرفان طبیعی در انسان است و عرص�ھ ح�االت عرف�انی . حت�ی عارف�ان ھ�م موف�پیری وکودکی ع

لی�ل کشف شھودی حاالت عرفانی دوران کودکی می شوند. ع�ارف ی�ک ک�ودک بغای�ت پی�ر اس�ت . ب�ھ ھم�ین دی�ک د. و ای�نپیامبر اسالم بھ والدین توصیھ ک�رده ک�ھ بایس�تی مری�د کودک�ان خ�ود ت�ا قب�ل از س�ن بل�وغ باش�ن

ف�انی دراک�ی عربیت عرفانی برای والدین است . کودک بدلیل عدم تعلق قلبی و روحی خ�ود ب�ھ دنی�ا دارای اترھ�م م�ی ز یاد ذھنامعرفت قادر بھ درک و فھم این دریافتھا نیست و لذا آنھا را است کھ بدلیل فقدان عقل و

ت دوران س دوب�اره آن ادراک�ابرد. ولی انسان اھ�ل معرف�ت در دوران بل�وغ و عق�ل خ�ود بواس�طھ معرف�ت نف�م��اورای چ�راغ راه ھ��دایت خ�ود م�ی س�ازد. کودک�ان باع�الم غی�ب و ک�ودکی را بی�اد آورده و کش�ف م�ی کن�د و

دا پیری ش�دی لذا کودکی مقدس ترین دوره عمر بشر است. و اینست کھ آدمی در طبیعت در ارتباط ھستند و. فت��ھ را ب��ھ ی��اد م��ی آورد و افس��وس م��ی خ��وردغ�رق در خ��اطرات ک��ودکی م��ی ش��ود و معص��ومیت از دس��ت ر

ز اک��ودکی دوران حی��ات بھش��تی بش��ر ب��ر روی زم��ین اس��ت و ل��ذا در قلم��رو معرف��ت نف��س س��رزمین بک��ری الش م�ی مکاشفات غیبی محسوب می شود کھ می توان�د س�رمایھ اولی�ھ حی�ات عرف�انی باش�د . وال�دینی ک�ھ ت�

جورش�ان ین�د و رنرا تربیت کنند ظلم عظیمی ب�ھ آنھ�ا م�ی نما کنند بواسطھ افکار و تعالیم مادی خود کودکان می سازند.

خداوند نیز کودکی بھ سن ابدیت است : کودکی جاوید !

Page 113: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

113

مشکل ما چیست؟

(آسیب شناسی فرهنگی)

س�ت م�رد این بزرگترین و محوری ترین مشکل فرھنگی جامعھ ما از عالم تا عامی و از پیر تا ج�وان و زن و ی�ک نابغ�ھ و را در ذھن ودل خود از دست داده ایم و ھر کسی در کشور ما خود را» دانم نمی« کھ گوھره

عارف کامل می داند. عالمھ دھر وی�ن غ�رور اکھ تبلیغات رسانھ ھا مھمترین نقش را در ای�ن م�رض و مص�یبت عظ�یم اجتم�اعی ایف�ا ک�رده ان�د.

س�ئوال ده است ووجدانھا و قلوب را دیوانھ کر ملی کھ شبانھ روز بھر بھانھ ای بر سر ما می بارد مغزھا و کردن را میرانده و تحقیق و جستجو را منتفی ساختھ است.

ات رس�انھ ھم تبلیغ اینترنت از عوامل این فاجعھ می باشد کھ باز بعد از تبلیغات رسانھ ھای ملی، کامپیوتر وتر ز ک�امپیوه ی�ک نوج�وان در پ�ای می�ملی در القاء و تشدید آن بسیار مؤثر ب�وده اس�ت ھم�انطور ک�ھ ام�روز

زندان رستان یااحساس خدائی دارد در حالیکھ اکثرا یک بیمار روانی است و بزودی سر از بیمارستان، تیمارت ل�س و وزادر می آورد البتھ اگر بھ عضویت ش�ورای ش�ھر در نیای�د و ی�ا م�دیر ک�ل اداره و کاندی�دای مج

نشود.س�ت . ایدا شده ز رسانھ ھای ما غوغا می کند عواقب مرگبارش تا ھم اکنون پاین خودستائی ملی کھ جدیدا ا

ج�ایزه یک دوره ای بر زبان آوردن واژه ملت و ملیت و ایرانیت یک جرم سیاسی محسوب می ش�ود و ح�اال یتی درو ب�ی ھ�و ھم دارد. این ناسیونالیزم نیھیلیستی ما را بھ کجا می برد؟ خودستائی ملی از نتایج پ�وچی

یک جامعھ است.

استحقاق عزت

(عزت نفس) از ارکان فطرت و نیاز انسان در حیات دنیاست و لذا اس�اس مع�ارف و احک�ام دین�ی اس�ت و در قلمرو فرھن�گ و ع�رف بش�ری نی�ز از اس�اس ھوی�ت و شخص�یت و ارزی�ابی ھ�ای اجتم�اعی اس�ت. آی�ا ع�زت

ر انسان دارای دو جنبھ ب�اطنی و ظ�اھری اس�ت. نفس بھ چھ معنائی است. این صفت مثل ھر صفت دیگری د س ھ موجب اتکاء بھ نف�س و آرام�ش و ح�یکی احساس عزت فرد در نزد خودش و بیواسطھ دیگران است ک

سعادت است. و دیگری عزت در نزد دیگران است و آن بواسطھ احترام و تکریم آشکار می شود تا آنجا کھ ند مگ�ر دچ�ار جن�ون ش�ده باش�ند. ع�زت بیرون�ی معل�ول ع�زت درون�ی حتی دشمنان آدمی ھم توان اھانت ندار

Page 114: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

114

است. و بھ زبان دیگر انسان صاحب عزت در نزد خویشتن مطلقا تاب تحمل کسانی را کھ ع�زتش را رعای�ت نمی کنند ندارد یعنی از عزت خود در جامعھ حراست می کن�د و خ�ود نی�ز ع�زت دیگ�ران را پ�اس م�ی دارد و

عزت را عزت می نھد و در عمل بھ آنان می آموزد کھ از عزت خ�ود پاس�داری کنن�د. ع�زت حتی آدمھای بینف��س ی��ک ص��فت فط��ری و ذات��ی در بش��ر اس��ت و فق��ط آنانک��ھ ای��ن فط��رت را از دس��ت داده ان��د ب��ھ آن نظ��ری

و پ�ا م�ی نھن�د ندارند. ولی چھ بسا در جامعھ ش�اھدیم ک�ھ آدمھ�ا حت�ی بواس�طھ خودش�ان ع�زت خ�ود را زی�رگی می زنند و با رفتارھای خود موجب می شوند کھ دیگران ھم آنھا را بی عزت کنند و دست بھ خود مسخر

بطرزی مالیخولیائی از این کار لذت ھم می برند و ھرکھ آنان را عزت نھ�د دش�من م�ی دارن�د. ام�روزه ش�اھد ھ عذابی عظ�یم مب�تال ش�ده ان�د ک�ھ پیدایش نسلی از این جماعت در جھان ھستیم: دشمنان عزت نفس! اینان ب

آن حاصل بی حرمت نمودن مقدسات است: خدا و رسوالن وامامان . زیرا خداوند بانی فطرت انسان است . پیامبران و اولیای او ھم احیاءگران و حافظان آن

آیا توقع خوب است یا بد؟

خ�انواده روابط بشری است ک�ھ از دو نوع توقع وجود دارد: مادی و معنوی! توقعات مادی و غریزی اساس

ر رابط�ھ دآغاز می شود و تا حکومت ادامھ م�ی یاب�د. و ای�ن رابط�ھ تج�اری اس�ت ک�ھ ھرگ�اه توقع�ات منظ�ور ران م�ی برآورده نش�ود آن رابط�ھ مخت�ل ش�ده و بس�وی فروپاش�ی م�ی رود و بالفاص�لھ در ارتب�اطی دیگ�ر جب�

س�ت و ات�اریخی و دائم�ی رواب�ط تج�اری بش�ر ب�وده گردد. زناشوئی ھستھ مرکزی ھمھ روابط بشری، اساس ی اش�وئی حت�لذا شدیدترین توقعات دراین رابطھ حضور دارد کھ مطلقا غیر قاب�ل اغم�اض اس�ت. در رابط�ھ زن

م�ی عاطفھ و محبت و مھرورزی ھم با محاسبات تج�اری انج�ام م�ی ش�ود و ل�ذا ن�وعی توق�ع م�ادی محس�وبن د. ب�ھ ھم�یو معیشتی عمل می کند و غیر قابل اغماض تر م�ی باش�گردد کھ چھ بسا شدیدتر از مسائل مالی

ن�ی ر اس�ت یعدلیل کسی کھ محبت نبیند محبت ھم نمی کند. لذا توقع ع�اطفی بمرات�ب از توق�ع معیش�تی ش�دیدتض�لھ براین معتجاری تر است و غیر از این ھم نمی تواند باشد زیرا اس�اس خ�انواده را تش�کیل م�ی دھ�د. بن�ا

ابط��ھ ردر رابط��ھ زناش��وئی در قلم��رو توقع��ات معن��وی ج��ای نم��ی گی��رد و بس��یار بن��درت در عاطف��ھ و محب��ترس�تی. و زناشوئی و کال خانوادگی توقعات معنوی حضور دارد یعنی توقع عل�م و معرف�ت و خل�وص و ح�ق پط�ھ در رابدرھیچ رابطھ دیگری ھم این نوع توقع مالک رابطھ نیست و سرنوشت رابطھ را رقم نم�ی زن�د اال

ام�ر یرا ب�رایزبین امام و مردم. زیرا رابطھ بین امام و مردم فقط بر اساس ایمان و معرفت و اخالص است : ا م�ی گس�لدچون این توقع ادا نشود ام�ام از می�ان م�ردم و پی�روانش م�ی رود یعن�ی رابط�ھ ر ھدایت است. و

نیست ابزاری است.غیبت! رابطھ ای کھ دارای توقع معنوی نباشد رابطھ ای انسانی و شریف

ادب: ظرف ادراك

Page 115: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

115

و پاھ�ا ھمانطور کھ برای دری�ا ف�ت غ�ذا و اش�یای م�ورد نی�از خودم�ان نیازمن�د اعض�ائی چ�ون دس�ت و دھ�ان ی باش�یم.ھستیم و برای حفظ آن نیازمند بدن و شکم ھستیم یعنی محتاج اعضای دری�افتن و ظ�رف داش�تن م�

دم س�تی ک�ھ آمند ابزار و ظرفی ھستیم ک�ھ آن ادب اس�ت. براجھت دریافت و برداشت و حفظ معنویات ھم نیازحف�ظ وبی ادب ھرگز بزرگ نمی شود حت�ی اگ�ر فیلس�وف ش�ود. از طری�ق ادب وج�ود خ�ود را آم�اده دریاف�ت ن�ھ در ومعنا از جھان م�ی کن�یم. ادب، ظ�رف ادراک بش�ر اس�ت و ل�ذا آدمھ�ای ب�ی ادب ھرگ�ز ن�ھ در مدرس�ھ

ظ وانن�د حف�نمی آموزند و ھیچ نم�ی فھمن�د و آم�وزه ھ�ای جب�ری را ھ�م نم�ی ت جامعھ و نھ در کل زندگی ھیچ کنند.

ر، ت�با ادب ادب شرط اول ھر تعلیم و تربیتی است. رشد معنوی بشر تماما مدیون ادب اوست. انسان ھر چھت ک�ھ اژگون اس�متواضع تر و خاشعتر باشد در قبال معنا و علم، پذیراتر است. آدم بی ادب مثل یک کاسھ و

س�ھ خ�الی ھیچ چیزی دریافت نمی کند. وجود خود را در موض�ع ادب ق�رار دادن مث�ل تب�دیل وج�ود ب�ھ ی�ک کا طنی اس�ت.است کھ آماده پذیرش و دریافت می باشد. و ادب ظ�اھری و رفت�اری و گفت�اری ھ�م مقدم�ھ ادب ب�ا

ان ادب ت بواس�طھ فق�دبی ادبی ھمواره مترادف حماقت است. و اگر دوران م�ا غ�رق در جن�ون و حماق�ت اس� در خانواده ھا و مدارس است فقدان ادب در والدین و معلمین!

راه اخالص در رابطه

رابط�ھ ب�ا ھوی�ت انس�ان اس�ت. ام�ری در کھ اخالص نامیده م�ی ش�ود و ب�ھ مثاب�ھ بی�ان ع�الیترین ح�د ازآنچھ

دیگران می باشد. براستی یک رابطھ ای خالصانھ یعنی چھ؟ین از ط�رف واض�ح اس�ت. در ھ�ر رابط�ھ ای اگ�ر چی�زی ی�ا کس�ی بغی�ر رابط�ھ چیس�ت؟ پ�رنا خالصی ھای ی�ک

ج از رابط�ھ ھ�دف باش�د آن ناخالص�ی رابط�ھ اس��ت. ھ�ر رابط�ھ ای اگ�ر ب�ھ قص��د دس�تیابی ب�ھ ی�ک چی�زی خ��ارابط�ھ رو ری�ای رابطھ باشد آن رابطھ ناخالص و ناپاک و ناصادقانھ است. آنچھ کھ بیوفائی و خیانت و دروغ

د خاطر وج�وبیده می شود معلول این ناخالصی ھاست. بھ بیان دیگر اگر آدمی، طرف دیگر رابطھ اش را نام ب�االخره خود آن طرف دوست نداشتھ باشد چنین رابطھ ای ناخالص اس�ت و نم�ی توان�د ص�ادقانھ ھ�م باش�د و

بھ جفا و خیانت و عداوت منجر می شود.ت�ی ححض نباشد ناخالص است: دوستی برای دوستی و نھ پس ھر رابطھ ای کھ براساس محبت و دوستی م

ھ باش�د ھرچ�نفوائد معنوی آن تا چھ رسد بھ فواید مادی. در ھر رابطھ ای کھ محبت و دوستی برای دوس�تی یو ام�ا چ�ھ کس� کھ باشد بھ بیوفائی و ریا و عداوت می انجامد و چنین رابطھ ای نمی توان�د ص�ادقانھ باش�د.

ان�ھ راد ی�ک خلصانھ با دیگران داشتھ باشد حتی با اعض�ای خان�ھ اش؟ رابط�ھ ب�ین اف�می تواند رابطھ ای خاابط��ھ ای اتفاق��ا ناخالص��ی ھ��ای بس��یار بیش��تری دارد زی��را نیازھ��ای بیش��تری دخی��ل اس��ت. ب��رای برق��راری ر

عن�ی خ�ودشخالصانھ آدمی باید اول با خودش خالص شده باشد یعنی رابطھ اش با خودش، اب�زاری نباش�د. ی. و فق�ط ا برای نیازھا و آرزوھایش نخواھد بلک�ھ ب�رای خ�ود خ�ودش بخواھ�د. یعن�ی ب�رای خ�دایش بخواھ�در

عاشقان خدا چنین ھستند

Page 116: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

116

فلسفه ترحم

تمرار موج�ب اس� ترحم بمعنای رحم نمائی است بھ آدمھای بیرحم. و لذا ماھیتی ریائی دارد. ترحم بھ حماقت

ویج ی�غ و رون�ق آن اس�ت. ت�رحم ب�ھ ض�عف و انحط�اط موج�ب ت�رو رشد آن است. ترحم بھ شقاوت موجب تبلار م�ی بدبختی و تشویق ن�اتوانی اس�ت. حت�ی ت�رحم ب�ھ بیم�اری موج�ب تعمی�ق و اس�تمرار م�رض در ف�رد بیم�

ر برخ�وردا شود. متاسفانھ فرھنگ ترحم بھ زشتی و حقارت و پلیدی و جھل در جامعھ ما از ریشھ ای عمیقریخی رشد ت�اریخی ش�رارت و حق�ارت و ش�قاوت اس�ت ک�ھ از زمین�ھ ھ�ای ت�ا است و بخشی از علل انحطاط و

نفاق فرھنگی و اخالق می باشد. بزرگترین رحم بھ آدم بیرحم ھمانا بیرحمی کردن بھ اوست. ق انحط�اطترحم جز بھ کودکان و پی�ران علی�ل و برخ�ی آدمھ�ای رنج�ور و از پ�ا افت�اده، موج�ب رش�د و تش�وی

اشد ھرگز طلب ترحم نمی کند. است. آنکھ مستحق ترحم بجھ�ت آن�ان در معموال آدمھای فریبکار و رذل و شقی دارای ھویتی رقت انگیزند و این ھمان اب�زار ش�یطانی

ان کن�د. این� غریبم و زار زدن خود نمائی م�ی من گی و ننھتداوم پلیدیھایشان می باشد کھ بصورت موش مردطرد و ین آدمھا،اادامھ نمی دھند. بھترین راه یاری رسانیدن بھ ھرگاه کھ کمر راست کنند جز بھ پلیدی خود

ین ب�ت ب�ھ چن�اظھار نفرت از آنھاست. کسی کھ رحم و محبت نمی کند در واقع آنرا خوار می شمرد و ل�ذا محب��اس لکس�ی ب��رای او ع��ین خ��وار ک��ردن اس��ت و ل��ذا کین�ھ م��ی ورزد. پلی��دی و فس��ق و ش��قاوت و بیرحم��ی در

ت نم��ائی بھت��رین روش ش��یطان در ت��رویج و اس��تمرار ش��رارت پنھ��ان در زی��ر پوس�� م��وش مردگ��ی و مظل��وم ن اس�ت ک�ھجامعھ است. ترحم بھ تجاھل و تمارض و مظلوم نمائی بزرگترین نقطھ ضعف فرھنگ ما ایرانی�ا یرحم�ی ب�ھجز بواسطھ معرفت بر ھویت این فرھنگ امکان ف�ائق آم�دن ب�ر آن نیس�ت. ت�رحم ب�ھ آدم بیرحم،ب

اریش م�ی ت. محبت بھ آدم بی محبت، بی محبتی بھ محبت است. بیرحمی بھ آدم بیرحم موجب بیدرحمت اس شود.

چگونه می توان از کفر نجات یافت

نیم ن م�ی خ�واکفر و ایمان دو وضعیت قلبی و دو ھویت کامال متفاوت و بلک�ھ متض�اد روان�ی اس�ت. در ق�رآ

د ؤمن دو ض�مدر نظر کافران شر است و بالعکس . پس کافرو کھ ھر آنچھ کھ در نزد مؤمنان نیکو می آیدادند و مال متض�ذاتی ھستند و از دو منظر کامال متضاد بھ جھان م�ی نگرن�د و دارای دو نظ�ام فک�ری ک�ا

وان ت�احساسات متضادی دارند. پس واضح است کھ با دری�ایی نص�یحت و آم�وزش و معلوم�ات ذھن�ی نم�ی را داکثر اوح�ود و شرایط مؤمنانھ اجتماعی ھم در نف�س ک�افر ھ�یچ تغیی�ری نمیدھ�د و کافری را مؤمن نم

منافق می کند کھ بمراتب بدتر است و کفرش ھم شدیدتر.

Page 117: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

117

ع�الم و از منظر احساس و عاطفھ نسبت بھ جھان بیرون ، ک�افر موج�ودی بخی�ل و دش�من قس�م خ�ورده و زیب�اتر ی جھان و مردمان را ندارد و ھر چ�ھ ک�ھ جھ�ان بیرون�یآدمیان است و در دلش جز آرزوی نابود

ق��اتش مردم��ان س��المتر باش��ند او دیوان��ھ ت��ر م��ی ش��ود. ای��ن ھم��ان جن��گ ب��ا خداس��ت ک��ھ در جن��گ ب��ا مخلوش�من جب�را د وخودنمایی می کند. کافر دشمن خلقت خداوند است یعنی دشمن عالم وج�ود اس�ت و ل�ذا ذات�ا

م�ری ب�س الذا تماشای اعمال او بھ مانند تماشای کردار ی�ک دیوان�ھ اس�ت و چ�ون کف�ر خودش نیز ھست و فراوان است و لذا این جنون عادی شده است.

فر ھ ف�رد ک�اپس واضح است کھ تنھا راه نجات از ای�ن جن�ون و تب�دیل دل و ج�ان از کف�ر ب�ھ ایم�ان آنس�ت ک� را ذت اینک�ارآن�ان ھم�ت گم�ارد ت�ا ب�رای اول�ین ب�ار ل�دست از انکار و عداوت با مردم کشیده و بھ خ�دمت

رسد. ا خودش بببچشد و بتدریج از کفر خود بیزار گردد و توبھ کند و بھ صلح و دوستی با جھان و نھایتا

جنی بنام نبوغ

رنیزم ای م�دویژگیھ� از فراگی�ر درکودک�ان ، یک�ی دیگ�ر بیقراریھ�ای ح�اد و رفتارھ�ای مالیخولی�ائی و جنون و است .

ن بلوغ پیسربچھ ھای زیر بھ درمان امراض روانی بھ دو منشا اساسی برای این نوع امراض ددر تجربھ ه ای وم���اھوار والدین(بخص���وص م���ادران). برنام���ھ ھ���ای مالیخولی���ائی تلویزی���ونی و : تلویزی���ون وب���رده ام

ان ھ�م قل�وب وئی وال�دین و خاص�ھ م�ادرامیال مالیخولیا حاالت و مسخ می کنند و را ویدئوئی ذھنیت بچھ ھاگذش�تھ بچ�ھ ھاس�ت ک�ھ بن�درت در شیطان زدگ�ی در مسخ می نماید. این نوع جن زدگی و عواطف بچھ ھا را

ھا گزارش شده است .ھ روز دس�ت ک�ھ ش�بان بچھ ھا شده ان�د عنکبوتی مبدل بھ جن بسیاری از مرد مثال موجوداتی بنام سوپرمن و

ز تلویزی�ون ونمی دارند. بھ تجربھ درمانی مسلم ش�ده اس�ت ک�ھ ب�ا فاص�لھ گ�رفتن ا بر ذھنیت بچھ ھا سر ازخصوص�ا م این نوع برنامھ ھا بسرعت شفا حاصل می شود. ولی آنچھ کھ ال عالج ت�ر اس�ت جن�ون وال�دین و

آنان رھائی ندارند. از بچھ ھا نیز مادران است کھ روابطی عاطفی با بچھ ھا دارند وش�ان و ک: پس�ر بچ�ھ ای چھارس�الھ ب�ھ ناگ�اه از خ�واب ش�ب برخاس�ت و نع�ره مثال م�ی زن�مقعی وایک نمونھ

اد م�ی دمس�تمرا م�ی کوبی�د و کن�ارش خوابی�ده ب�ود صورت مادرش کھ در و سر ضجھ زنان و دیوانھ وار برفتن از زد ک��ھ : آزادی ،آزادی ،آزادی .... بس��یار جال��ب اس��ت ک��ھ آن م��ادر ھم��ان ش��ب ج��دا قص��د ط��الق گ��ر

تجوی جس�� ای�ن ط�الق در اس�ارت زناش�وئی ب�وده یعن�ی در ھ�م علن�ا رھ�ائی از رش را داش�تھ و ش�عار اوش�وھ شده بود. آزادی مبدل بھ جن نفس او آزادی بوده و

تح�ول و یی�رب�ھ کمت�رین تغ عادی بھ مادرش داشتھ و غیر جالب اینکھ این پسر بچھ وابستگی بسیار شدید و . مادرش واکنش نشان می دھد روانی در

–بیگانگی انسان از واقعی�ت اس�ت . گ�اه انس�ان ب�ھ ح�دی دچ�ار خ�ود –می دانیم کھ جنون حاصل از خود انکار واقعیت می شود کھ پدیده ھای کاذب محیط بھ آس�انی در او رس�وخ ک�رده و وج�ودش دروغ و فریبی و

ش�یاطین ب�اور ج�ود اجن�ھ وھ�م ب�ھ و اگ�ر ملکھ جان او م�ی ش�وند . و تبدیل بھ ھویت و را تسخیر می کنند و

Page 118: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

118

ش��بانھ روز در وج��ود آدمی��ان ھس��تند و تس��خیر عط��ش رس��وخ و ب��دانیم ک��ھ ت��ا چ��ھ ح��دی در داش��تھ باش��یم وورود اجن�ھ ب�ھ معن�ای ج�ن زدگ�ی و بی شعورند آنگاه جن�ون را بی اراده و جستجوی انسانھای بی صاحب و

درک می کنیم . بھتر بشر در ھی ک�ودک راآگ�ا این بابت است کھ شعور و یونی بعنوان علت جن زدگی ازمسخ کننده برنامھ ھای تلویز اثر

لویزی�ون یک�یتشیطان زدگی ھستند . ک�ال و واقع این نوع برنامھ ھا زمینھ ساز جنون ھا سلب می کند . درز واقعی�ت اساسی ترین علت امراض حاد روانی خاص�ھ در کودک�ان و نوجوان�ان اس�ت زی�را ذھ�ن آنھ�ا را ا از

س�تی ت�رین چن�د ک�ھ رئالی در راس آنھ�ا س�ینمای تخیل�ی . ھ�ر می کند مخصوص�ا ف�یلم ھ�ای س�ینمائی و بیگانھالنی م�دت ط�و در کوچ�ک ن�امرئی م�ی باش�د و فیلمھا نیز تخیلی ھستند و اثر ت�دریجی آنھ�ا درروان ب�زرگ و

وبی ب�رای خسیار لذا نمونھ ھای ب شدیدتری نشان میدھند و آشکار می شود . ولی بچھ ھا واکنش سریعتر و سینما برروان انسانھا محسوب می شوند . درک اثر تلویزیون و

آزادی پ�ر طمطراق�ی ھمچ�ون امروزه بسیاری از جن ھا و شیاطین تحت عناوین و شعارھای بسیار لطیف واھدیم ک�ھ ش�وج�ود انس�انھا حک�م میرانن�د. عم�ال ھ�م پیش�رفت ب�ر ، استقالل ، خوشبختی ، برابری ، عشق و

ام�روزه تق�دیس م�ی ش�وند . اری ازجنون ھا وجنایتھای عصرجدید تحت ای�ن عن�اوین ب�ھ فع�ل م�ی آین�د وبسیی یابن�د م�حتی بسیاری از جنونھای کودکان تعبیر بھ بلوغ و نب�وغ زودرس م�ی ش�وند و ب�دین طری�ق امک�ان

دین م�درن . وال�حمای�ت ق�رار گیرن�د کھ کل وجود کودک را ب�ھ تس�خیر آورن�د و بواس�طھ وال�دین ھ�م م�وردھ�ی ا ھس�تند منتشیاطین رادار کھ خودشان این اجنھ و کودکانند چرا شیاطین در بزرگترین پروارکننده اجنھ و

بچ�ھ ب�ھ ناگ�اه خودشان امکان ظھور و بروز ندارند و لذا آنھا رابھ وجود بچھ ھایش�ان منتق�ل م�ی کنن�د و در ب�دین . و بیمارس�تان و تیمارس�تان درم�ی آورن�د از ھایشان مبدل بھ دیوھ�ای ع�ذاب وال�دین م�ی ش�وند و س�ر

انی نب�وغ گ�وئی ک�ھ نس�ل جدی�د قرب� بھ نبوغ می شود و طریق جنون و مالیخولیای بچھ ھای عصرجدید تعبیرس�تعار آن و عشق والدین خود ؟! درحقیقت قربانی بی شعوری وش�قاوت ھس�تند . ش�قاوتی ک�ھ ن�ام م شده اند

ب�ع آدمھ��ا ن��ام مس�تعارش ھن��ر و نب�وغ اس��ت . اجن�ھ و ش��یاطین نی�ز ب��ھ تاس�تقالل . جن��ونی ک�ھ آزادی اس�ت وطلوب طی�ع عاش�قانھ ق�رار دھن�د ت�ام آموختھ اند کھ برای خ�ود نامھ�ای مس�تعار ش�اعرانھ وعلم�ی و فلس�فی و

ار رم�ان آن�ان ق�رتحت ف را اراده خود روان و گیرند واین قربانیان با رغبت بیشتری جان و قربانیان خودقرار دھند.

فصل سوم

Page 119: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

119

ارتباطاتفلسفه

خودشناسی ارتباطی

(مجموعه مقاالت)

فهرست مطالب ١٢٢............................آزادی...................................................................... . 1 ١٢٤.............................فلسفھ سانسور ........................................................ . 2 ١٢٥........................مکتب ھو..................................................................... . 3 ١٢٦..................مصاحبھ ای با بزرگان تاریخ .................................................. . 4 ١٢٦.................................................................٢اریخ مصاحبھ ای با بزرگان ت . 5

Page 120: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

120

١٢٧..................آنگاه کھ ھیچپکس ننویسد ..................................................... . 6 ١٢٨.................تلویزیون یا گوسالھ سامری.................................................... . 7 ١٣٠......................راز آزادیخواھی ............................................................. . 8 ١٣١.........آرامش در حضور دیگران ............................................» فلسفھ او« . 9

١٣٢...........................................جنون روابط عمومی .................................. .10 ١٣٣.............چرا ھیچکس تو را درک نمی کند ................................................ .11 ١٣٥...............مصاحبھ ای با یک روسپی ...................................................... .12 ١٣٥..............مپیوتر ................................................اخطار: ویروس واقعی کا .13 ١٣٦......................فلسفھ اینترنت .............................................................. .14 ١٣٧.............آیا سینمای حقیقت ممکن است .................................................. .15 ١٣٨...............معمای رابطھ برقرار کردن .................................................... .16 ١٣٩..................فلسفھ ھمفکری ............................................................... .17 ١٤٠.......................................زن و سودای زندگی تنھائی............................ .18 ١٤١.............زندگی فردی و زندگی جمعی .................................................... .19 ١٤٢............................................................٢آیا سینمای حقیقت ممکن است .20 ١٤٢..............ت .............................................آیا زنا با غیر مسلمان جایز اس .21 ١٤٣.....................نیاز و عداوت ............................................................... .22 ١٤٤................ماھیت رسانھ ای سینما ....................................................... .23 ١٤٥............سرنوشت و روابط اجتماعی ..................................................... .24 ١٤٥.............راز ھمزیستی و جاودانگی ..................................................... .25 ١٤٦......................نگاھی بھ وبالگ نویسان وطن ....................................... .26 ١٤٦..................ھویت و رابطھ ............................................................... .27 ١٤٧.................فاحشھ خانھ اینترنتی ........................................................ .28 ١٤٨..................................................احساس فریب خوردگی در رابطھ ........ .29 ١٤٨..............فقط صداست کھ می ماند ....................................................... .30 ١٤٩....................از دانائی تا توانائی........................................................ .31 ١٥٠......................................................................آئی.........-خود تنھائی ، .32 ١٥٠..............................فلسفھ تمدن ...................................................... .33 ١٥١........................لطفا بھ من نزدیک نشوید .......................................... .34 ١٥٢............دیالکتیک مقنعھ و ماھواره ................................................... .35 ١٥٣...............ھویت رسانھ ملی ............................................................. .36 ١٥٤....................................................وجود و رابطھ ............................ .37 ١٥٥...............فلسفھ حدود آزادی ........................................................... .38 ١٥٦جلوه بر منبر و آن کار دیگر ............................................................. .39

Page 121: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

121

١٥٧................................................................................فلسفھ تفاھم . .40 ١٥٨.........دوست یا پول : مسئلھ اینست................................................... .41 ١٥٨.....سرنوشت تبلیغاتی و تبلیغ سرنوشت ............................................. .42 ١٦٠...........راز رابطھ (فلسفھ وجود)...................................................... .43 ١٦٠........حلقھ مفقوده بین حوزه و دانشگاه ............................................. .44 ١٦١...............فحشای اینترنتی ............................................................ .45 ١٦٢سیمای انبیاء و اولیاء در سیمای جمھوری اسالمی ایران ...................... .46 ١٦٢.........راز رابطھ و سرنوشت ......................................................... .47 ١٦٣.............اینھمھ خودمسخرگی چرا .................................................. .48 ١٦٣...معمای عصر رسانھ (فلسفھ ارتباطات)............................................ .49 ١٦٥...فلسفھ دوری و دوستی (ارتباط روحانی).......................................... .50 ١٦٥.........نگاھی بھ سایت ھای عرفانی ................................................ .51 ١٦٦............از مادینھ گی تا مادریت ..................................................... .52 ١٦٧.............فلسفھ مترادفات ............................................................. .53 ١٦٨............................چند سؤال درباره برابری.................................... .54

آزادي

دن ب�ھ یکی از مسائل مھم جھان امروز، مس�ئلھ آزادی اس�ت. گ�ویی بش�ر ام�روز ھ�ر چ�ھ م�ی کن�د ب�رای رس�ی

. آزادی است. بنابراین بسیار الزم است کھ ما آزادی را تعریف کنیمر م�ی خی�زد و می�ل ب�ھ ب�رون افکن�ی دارد. آزادی چیست؟ آزادی یک احساس است کھ از اعم�اق دل انس�ان ب�

آزادی ق��درتی اس��ت ک��ھ بش��ر را وام��ی دارد ت��ا ھ��ر آنچ��ھ ک��ھ در درون خ��ود دارد در ع��الم بی��رون ب��ھ ظھ��ور

Page 122: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

122

بکشاند. در واقع آزادی ھمان ارادۀ بھ ظھور است. ظھ�ور احس�اس ، ظھ�ور اندیش�ھ ، ظھ�ور بی�ان و ظھ�ور . اعمال

،ین ظھور اس،اندیشھ،بیان)عمل بشر است. ھر شرایطی کھ بشر را در و ترمینال نھایی این ظھورھا (احسااش�تھ ب�ھ محدود کند ایجاد کننده احساس اسارت است. و اگر ھمیشھ دی�ن ب�رای بش�ر مفھ�ومی ج�ز اس�ارت ند

ری ویش�تن دااین دلیل بوده است کھ احکام دین ھمیشھ بشر را دعوت بھ محدود کردن اعمال خود (تقوا و خبش�ر یاز ذاتیھمین امر در تضاد با آزادی عملی و اراده بھ ظھور در بشر است. آزادی یک ن ) کرده است و

و وجود است زیرا بشر تنھا در ظھور احساس و اندیشھ و بیان و عمل خود است کھ احساس وجود می کند .خود را در جھان درک و باور می کند

نھای ع�ت وانس�اان بیرون از فرد ک�ھ ش�امل اش�یاء ،طبیاما این ظھور در کجا اتفاق می افتد؟این ظھور در جھر نچ�ھ ک�ھ دآدیگر است اتفاق می افتد و ھمین امر ظھور بشر را در جھان دچار محدودیت می کن�د زی�را ھ�ر

ب�ھ ظھ�ور اراده جھان وجود دارد دارای موجودیتی است و ھر چھ این موجودیت فع�ال ت�ر و زن�ده ت�ر باش�د،عت و طبی ءیشده بھ ظھور یک بشر در مقابل یک د شد. بطور مثال آزادی یا ارادر مقابل آن محدودتر خواھ

.و یک موجود زنده و نھایتا انسان متفاوت خواھد بودرادۀ تس�لیم ا لقوه از خ�ود ن�دارد ک�امال ابھ سبب اینکھ بی جان است و خود اراده ای برای ظھ�ور ب� ءییک ش

ر دیگر ال یک بشرا آزاد احساس می کند اما چنین آزادی در قب بشر خواھد شد و بشر در قبال آن کامال خودد م�ی ی ، محدووجود نخواھد داشت زیرا او نیز دارای ارادۀ بھ ظھور است و ھمین امر آزادی را در قبال وش�ود ر بشر میدکند. بنابراین جھان بیرون بھ ھمان اندازه کھ باعث ایجاد احساس و اندیشھ و انگیزه عمل

دی س�ت ک�ھ آزاآزادی و ظھور و بروز اراده در بشر را محدود می کند و ھمین حقیقت نشانگر این ا، میزان ط ق�وانینبیرونی برای بشر دارای حدی است کھ این حد یا توسط قوانین طبیعی مشخص می شود و یا توس

.فرھنگی و حکومتی کھ در ھر جامعھ وجود داردن، ین ق�وانیخود دارای قوانینی طبیعی و فیزیولوژی اس�ت ک�ھ ھم� بطور مثال تن ھر بشری برای ادامھ حیات

ود نکند ین ، محدمحدود کننده آزادی در قبال نیازھای تن است. مثال اگر فردی خوردن خود را تحت این قوانو را از رن�د ک�ھ امبتال بھ بسیاری از بیماریھا می شود و این بیماریھا شرایط جبری را برای وی پدی�د م�ی آو

.ن آزادی ابتدایی نیز محروم می کنندھمام س�ی و عق�یری از بیماریھ�ای جنیا اگر کسی در ارض�ای غری�زۀ جنس�ی، خ�ود را آزاد بگ�ذارد مب�تال ب�ھ بس�یا

ر خ�الف ب�گی خواھد شد کھ ھمین ام�ر آزادی را ب�رای وی مب�دل ب�ھ ض�د آزادی م�ی کن�د. و ی�ا اگ�ر ف�ردی شدر نظ�ر ن�د و از ح�دی ک�ھ توس�ط ای�ن ق�وانین ب�رای آزادی�ش دقوانین فرھنگ�ی و حک�ومتی جامع�ھ خ�ود عم�ل ک

ادی داده ھمان آز گرفتھ شده . تجاوز کند، مجازات می شود کھ این مجازات کھ میتواند زندان باشد او را از .شده ابتدایی ، محروم می کند

ور می س�ازد ت�ا مجب بھرحال بشر برای ارضای نیازھای خود نیازمند جھان بیرون است کھ ھمین امر وی راجھ�ان بی�رون تبیعی�ت کن�د زیرااگ�ر اجتماعی حاکم بر تن و چھ بسا علیرغم میل باطنی خودازقوانین طبیعی و

اس�ارتھای آزادی بیرون�ی خ�ود پافش�اری کن�د ای�ن آزادی مب�دل ب�ھ ض�د آزادی خواھ�د ش�د و ب�ر و چنین نکن�داس�ت پ�س آزادی دنی�وی مح�دود وچ�ون دنی�ا این آزادی دنیاس�ت پدیدخوھد آورد زیرا قلمرو نوینی را برایش

و امی�ال و آرزوھ�ا س�ت نمی تواند نامحدود باشد. اگر آزادی بیرونی ھمان تعین بخشیدن ب�ھ خواس�تھ ھ�ا نیز

Page 123: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

123

تکنول�وژی توانس�تھ اس�ت ب�ر بس�یاری از ای�ن خواس�تھ ھ�ا دس�ت یاب�د ام�ا سالھاست کھ بشر بواس�طھ عل�م ورا از بس�یاری از اس�ارتھای دنی�وی رھانی�ده ام�ا خ�ود، نیازھ�ا و تکنولوژی در عین اینک�ھ بش�ر ھمین علم و

.اسارتھای جدیدی را برای بشر پدید آورده استاس��طھ بط��ور مث��ال کش��ور آمریک��ا یک��ی از کش��ورھایی اس��ت ک��ھ ب��ھ م��ردم خ��ود آزادی دنی��وی داده اس��ت و بو

م�ردم ای�ن ، برھن�د ام�ا ح�التکنولوژی م�ردم ای�ن کش�ور توانس�تھ ان�د از بس�یاری از اس�ارتھای دوران س�نت ودی حس�اس ن�ابکشور در اسارت تکنولوزی قرار گرفتھ اند. مثال ی�ک امریک�ایی اگ�ر اتومبی�ل نداش�تھ باش�د ا

ارت اش�د اس� می کند و تمامیت احساس وجود وی وابستھ بھ میزان در امدی است کھ دارد کھ بھ نظر ما اینن باش�د ای� رفت�ھ اس�ت. پ�س ھ�ر چ�ھ انس�ان در دنی�ا آزادت�ریک انسان است. انسانی کھ در اسارت پول قرار گ

.آزادی مبدل بھ اسارتھایی می شود کھ بشکل بیماری ، عادات و...... وی را زنجیر می کند وی ب��اطنی ام��ا آزادی مانن��د ھ��ر معن��ای دیگ��ری دارای دو وج��ھ اس��ت: آزادی درون��ی و آزادی بیرون��ی ، آزاد

نی�ا ھی�ز از ددر کسب دنی�ای بیش�تر ایج�اد م�ی ش�ود آزادی درون�ی در پر آزادی ظاھری.اگر آزادی دنیوی تنھا .،ایجادمی شود

نی خ�ود زادی دروآزادی دنیوی در تضاد با آزادی درونی (باطنی ) است. انسان ھر چھ در دنیا آزادتر باشد آ بس�تگیھاارا کھ حاصل تقوا و خویشتن داری است از دست می دھد زیرا آزادی دنیوی انس�ان را ب�ھ س�مت و

ب�اطنی اس�ت و ھمین امر معنویت را ک�ھ ایج�اد کنن�دۀ احس�اس آزادی گناھان دنیوی می کشاند و اسارتھای وش از س�ت ک�ھ ب�یاز بشری می ستاند. اگر امروزه بشر بیش از ھر زمانی فریاد آزادی سر داده بھ این دلی�ل ا

ھ وی را ک�احساس اسارت درونی اس�ت ھر زمانی اسیر دنیا شده است و معنا را از دست داده است و ھمین ر دنیا یروز ، دداینچنین بھ فریاد کشانیده است. بھرحال پر واضح است کھ بشر امروز بسیار آزادتر از بشر

ق�ت ذک�ر زیست می کند اما اینکھ چرا ام�روز ب�یش از ھ�ر زم�انی بش�ر خواھ�ان آزادی اس�ت خ�ود گوی�ای حقی .شده است

زادی آاس��ت و آزادی بیرون��ی حاص��ل دنیاس��ت. آزادی ب��اطنی بش��ر را از آزادی ب��اطنی و درون��ی حاص��ل معنم�ی نی�ا ق�رارددنیوی و بیرونی ، بی نیاز م�ی کن�د ام�ا آزادی بیرون�ی روز ب�روز انس�ان را بیش�تر در اس�ارت اھم ی خ�ود ف�ردھد اسارتی کھ بشر را وا می دارد تا ب�رای رس�یدن ب�ھ آزادی دنی�وی ، دنی�ای بیش�تری را ب�را

و ب�ھ معن�ا نی�وی ، ردمتأسفانھ ھیچگاه این اسارت پایان نمی یابد.زیرا تنھا راه رھایی از اس�ارتھای کند اما . کردن است نھ کسب دنیای بیشتر

وا در مر بھ تقاحکام دین ھمیشھ انسان را از افسار گسیختگی غرایز نفسانی بر حذر داشتھ است و بشر را ا تنھ الھ در با ت کھ حاصل چنین تقوایی ، آزادی باطنی است آزادی کپایین تنھ ( شکم و زیر شکم ) کرده اس

فک�ر و االتن�ھ ((فکر و احساس) اتفاق می افتد. ھر چ�ھ انس�ان خ�ود را در پ�ایین تن�ھ آزادت�ر بگ�ذارد آزادی بھ ش�کل احساس ) خود را از دست می دھد و دچار حقارتھایی فکری و احساسی م�ی ش�ود. حقارتھ�ایی ک�ھ ب�

.رقھ ایی ، نژادی و مذھبی و کینھ و بغض قلبی بارز می شودتعصبات فآزاد اندیشی حاصل آزادی باطنی اس�ت. آزادی ب�اطنی ب�ھ دل انس�ان وس�عت م�ی بخش�د وس�عتی ک�ھ حاص�ل آن محبت بھ دیگران است. اما انسانھایی کھ در جس�تجوی آزادی دنی�وی یعن�ی آزادی در پ�ایین تن�ھ خ�ود ھس�تند

د خواه و متکبرند کھ تنھا بھ منافع خود می اندیش�ند و ب�رای رس�یدن ب�ھ ای�ن من�افع از انسانھایی حقیر و خوھیچ ظلمی ف�رو گ�ذار نم�ی کنن�د. اگ�ر ام�روز ن�ژاد پرس�تی و خراف�ات و تعص�بات فرق�ھ ای و م�ذھبی در می�ان

Page 124: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

124

تھ است اقوام و ملت ھا اینچنین شایع شده بھ سبب این است کھ بشر بواسطۀ تکنولوژی چنان اسیر دنیا گشکھ تمامی معنای خود را از دست داده . اینان ھمان کسانی ھستند کھ ھیچ اعتقاد و اندیشھ ای�ی را ب�ر خ�الف

.خود نمی پذیرندری وانی�د بش�تھمۀ آزاد اندیشان در ط�ول ت�اریخ انس�انھایی م�ؤمن و ب�ا تق�وایی ب�وده ان�د. ش�ما ھیچگ�اه نم�ی

.ی فکری آزاد و قلبی بدون کینھ و بغض باشدھرزه و فاسد و دنیا پرست را بیابید کھ دارا تفک��ر و عش��ق و محب��ت حاص��ل آزادی ب��اطنی اس��ت و آزادی ب��اطنی نی��ز حاص��ل تقواس��ت. تعص��بات ک��ور و

. یین تنھخرافات و کینھ و نفرت نیز حاصل آزادی ظاھری و یا دنیوی است: آزادی باالتنھ و آزادی پاود خ��یک��ا ش��اھد کش��تھ ش��دن فرزن��دان توس��ط م��ادران ھس��تیم اگ��ر ام��روزه م��ا در کش��ورھای آزادی چ��ون آمر

ۀ ا ک�ھ اس�ورنشانگر این است کھ چگونھ آزادی پایین تنھ ، قل�ب را ش�قی و س�یاه م�ی کن�د ت�ا ح�دی ک�ھ م�ادر .محبت نسبت بھ فرزند می باشد بھ چنین کاری وا می دارد

.حال ھر کس می تواند آزادی دلخواه خود را انتخاب کند

سورفلسفۀ سان

رین در عصر جدی�د عط�ش فزاین�ده ب�رای آزادی بی�ان پ�ا ب�ھ پ�ای عط�ش ب�رای سانس�ور بی�ان بص�ورت مھمت� ل�ل ایی از عاپیدمی جھانی در امده و از جملھ مسائل محوری سرنوشت افراد و ملل م�ی باش�د و خ�ود ب�ھ تنھ�

روغ م�ان فلس�فھ ددرجۀ اول جنگھای داخلی و ب�ین الملل�ی محس�وب م�ی ش�ود. فلس�فۀ سانس�ور ب�ھ لح�اظی ھتھ نی�ز محس�وب گش� مصلحتی است کھ ھمواره در عرف بشری بخش�ی از حی�ا و خویش�تن داری خ�انواده ھ�ا

انس�ور رااست و تا قلب خانواده ھا نیز حک�م م�ی ران�د و تنھ�ا ام�ری سیاس�ی و حک�ومتی نیس�ت.افالطون سی از ادبیات م�ی اژدی اساسا شعبھ امی داند. ھر چند کھ منظور افالطون از تر یکی از عناصر ذاتی تراژدی

س��ت. باش�د ول�ی بنظ��ر م�ی رس��د در قلم�رو واقعی�ت ھ��م سانس�ور ھم��واره عنص�ری ذات�ی از ش��رایط تراژی�ک اھ بص�ورت چ�سانسور می خواھد مانع نابودی شود ولی بطرزی دیالکتیکی آنرا دامن میزن�د و تش�دید میکن�د

. وری و چھ سانسور عرفی و حکومتیسانس –خود م چن�ین طور کھ در قلمرو ادبی�ات تراژی�ک عل�ت نھ�ایی ی�ک ت�راژدی، مکت�وم اس�ت در قلم�رو واقعی�ت ھ�ھمان

س�ت. ب�ھ ااست و اینست معنای ذاتی سانسور . گویا سانسور یک عنصر ذات�ی از واقعی�ت در قلم�رو معرف�ت ک ی�حقیق�ت ا ھمین دلیل ھر گاه کھ سانسوری برداشتھ می شود و حقایق با صدای بلند بی�ان م�ی ش�ود نھایت� .شود واقعھ پنھان تر و اسرار آمیز تر می گردد و در غوغای بیان چھ بسا اصل واقعیت فراموش می

ن ام�ر سانسور یک عنصر ذاتی در قلمرو شناخت منطقی می باشد و سخن معروف موالی رومی دال بر ھمی .است کھ :آنکھ را اسرار حق آموختند مھر کردند و دھانش دوختند

بیان انسان در طول تاریخ تدریجا حریم ھای سانس�ور را شکس�تھ اس�ت و ام�روزه از مس�ائلی س�خن بھرحالمیرود کھ تا چند نسل پیش از گناھان و جرمھای بزرگ نابخشودنی محسوب می شد حتی در قلمرو ع�رف و

نول�وژی ب�ھ اخالق و ادب. پیشرفت علوم از جملھ عوامل درجھ اول در شکست سانسور بوده است و ذاتا تک

Page 125: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

125

معنای برون افکنی و آشکار سازی دارای قدرتی ضد سانسور است ھم در بیان و ھم در ک�ردار . ای�ن ق�درت .در قلمرو ارتباطات ماھواره ای و رایانھ ای و اینترنتی بھ غایت خود بھ فعل می آید

ن�ھ مفتخرا ات خ�ود راامروزه حتی سازمانھا اطالعاتی و جاسوسی ھم ھر چند سال یکبار اس�ناد ج�رم و جنای�ھا دیگ�ر منتشر می کنند. ھمجنس گرای�ان و تبھک�اران بص�ورت اح�زاب رس�می فعالی�ت م�ی کنن�د و اب�ر ق�درت

.نیازی بھ پنھان داشتن منویات و برنامھ ھای خود ندارندای�ن در بھ لحاظی کل تاریخ بشر جریان فائق آمدن بر سانسور و عرصھ تدریجی برون افکن�ی نف�س اس�ت و

ز آن اممانع�ت ق دینی و قرآنی ھمان واقعھ قیامت است کھ بھ ارادۀ پروردگار می باشد و کسی را یارایمنطد ک�ھ ی م�ی باش�نیست . و غایت این برون افکنی ھمانا ظھور جمال پروردگ�ار و واقع�ھ لق�اهللا در قیام�ت کب�ر

ک ت دیالکتی�باش�د . ای�ن غای�غایت نابودی سانسور است کھ بھ معنای نابودی خویشتن داری و تقوا نیز می م و در قلم���رو معرف���ت دین���ی اس���ت ک���ھ عارف���ان ب���زرگ از بانی���ان نخس���تین آن در عرص���ھ ماقب���ل از م���درنیز

.تکنولوژیزم محسوب می شوند و گویی تدوین کنندگان پیشاپیش قیامت بوده اند�د ت�راژدی اس�ت و ھ�م مول�د سانس�ورھایی وفتر و بغای�ت مخ� این برون افکن�ی و عری�انی حق�ایق خ�ود ھ�م مول

. م�ی ش�وند پیچیده تر. ویروس ھای کامپیوتر یکی از این عالئم سانسور بر خاستھ از برون افکنی محس�وبی تکنول��وژی بران��دازی ذات��-ی تکنول��وژی ارتباط��ات محس��وب م��ی ش��وند. ای��ن خ��ودبران��دازی ذات��-ای��ن خ��ود

. و سانسور ضد سانسورارتباطات است کھ بیانگر آزادی ضد آزادی از بطن ارتباطات می باشد

»هو«مکتب

وج�ود «ھمۀ عارفان و حکیمان ت�اریخ جھ�ان کھ�ن و ھم�ھ متفک�ران ب�زرگ عص�ر جدی�د ب�ر ای�ن باورن�د ک�ھ و ف�ی حاصل رابطھ است و ھیچ چیزی در ع�الم م�اده و معن�ا بخ�ودی خ�ود وج�ود ن�دارد . وج�ود خودبخ�ودی

ه و اج�رام و ک�رات ب�ی ج�ان ھ�م در کش�اکش ق�و ادیز جمادی�ت مح�ض نیس�ت و حت�ی ع�الم جم�نفسھ چیزی ج وح دو صدرجاذبھ بین یکدیگر امکان موجودیت دارند. این حقیقت درباره عالم جان و خاصھ انسان صاحب ز و ھس�ت ا چندان شدیدتر فھم می گردد. آدم ھر چھ دارد اعم از تن و اندیش�ھ و احس�اس و ھ�ر چ�ھ م�ی کن�د

ھم��ھ در مفھ��وم نھ��ایی مت��رادف ع��دم اس��ت و ل��ذا کارخان��ھ» خ��ود «رابط��ھ دیگ��ران و ب��رای دیگ��ران اس��ت. و ی�دت�و پدی�د م�ی آ-فربیھاست زیرا وجود ندارد . یک توھم جادوئی می باش�د . ھم�ھ چی�ز در رابط�ھ ب�ین م�ن

ھ ک�ھ�ر چن�د چ�ھ ک�ھ واقعی�ت داردناستمرار می یابد . ھمھ چی�ز در رابط�ھ و از رابط�ھ و ب�رای رابط�ھ اس�ت آاس�ت است. پس رابطھ چیس�ت؟ رابط�ھ ن�ھ م�ن اس�ت ن�ھ ت�و اس�ت بلک�ھ او» رابطھ «مان نامرئی می باشد ھ

.:ھو!ھو ھم خداست کھ حاضر پنھان است ، عشق است. ھمھ ھو ست نیمتوئی ھم تو نی من منم و نی تو توئی نی تو منی ھم من منم و ھم تو

ختنی کاندر عجبم کھ من منم یا تو منـــی ـانم ای نگـــــارمن با تو چنــ

Page 126: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

126

مصاحبه اي با بزرگان تاریخ

اق�ل شده کھ ال از فردریک نیچھ پرسیدم :چھ اصراری داشتی کھ ثابت کنی کھ آلمانی نیستی در حالیکھ ثابت* . ت کنم کھ اصال خودم نیستمھفت جد تو آلمانی بوده اند. گفت :برای اینکھ می خواستم ثاب

**** ت گف�ت :حقیق�از حسن صباح پرسیدم :تو کھ اثنی عشری بودی چرا بھ ناگاه بھ لباس اسماعیلیھ در آمدی ؟*

.از زبان غیر بھتر بھ گوش دوست می رسد بخصوص کھ دشمن باشد****

یدم ت :م�ی ترس�دواج نک�ردی ؟ گف�از ژان پل سارتر پرسیدم :چرا باالخره با خانم سیمون دوبووار رسما از* .کھ بھ من خیانت کند

**** ن از خ�واب گف�ت :ب�ھ ای�ن امی�د ک�ھ ش�اگردم افالط�و از سقراط حکیم پرسیدم :چرا خود کشی را بر گزی�دی؟*

.غفلت بیدار شود کھ نشد****

!از بزرگی پرسیدم :از چھ مردی؟گفت:از خجالت*

مصاحبه اي بابزرگان تاریخ

)2( فضا ، منحنی است پس تکلیف خط راست چھ می شود ؟ آلبرت اینشتن پرسیدم: اگر زروزی ا

. گفت : مثل تکلیف کل علوم بشری کھ توھمی بیش نیست

ت لعم�ر خ�وداروزی از ابن سینا پرسیدم : تو کھ آنھمھ امراض العالج راشفا نمودی پ�س چ�را ق�ولنج م�ادام راشفا ندادی وجوانمرگ شدی ؟

. بوعلی بودن وتندرست بودن ، اولی را برگزیدم گفت : من بین

اس�تان د آخ�ر ت�ا ازتولستوی پرسیدم : توک�ھ جھ�ان ادبی�ات داس�تانی راجھ�ان حماق�ت ب�زرگ نامی�دی پ�س چ�را نوشتی ؟

. حماقت خویش رھائی نیست از گفت : آدمی را

Page 127: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

127

ایت��ا ب کش��یدی ک��ھ نھفروی��د پرس��یدم : آن س��رطان عجی��ب چ��ھ ب��ود ک��ھ س��ی ب��ارجراحی ک��ردی وآنھم��ھ ع��ذا از بامخدر خودکشی کردی ؟

پیغمبرش�ود کسی بتواند ھر آکادمیک نمودن مقام پیامبری بود تا گفت : عذاب تالش من برای علمی کردن و . مردم را شفا دھد ومعجزه کند و

حضرت مسیح پرسیدم : چرا دین تو زنانھ است ؟ از

! گفت : زیرا وصی من مریم مجدلیھ بود ھدایت پرسیدم : چرا خودت را کشتی ؟صادق از

. گفت : ھرچھ نوشتم کسی حاضر نشد مراشھید کندخودم اینکارراکردم کشت ؟ را شریعتی پرسیدم : چھ چیزی تو دکتر از

. ھمھ بیشتر دوستش داشتم گفت : تھمت ناحق کسی کھ از

) آنگاه که هیچکس ننویسد(تفسیري بر سورة قلم

ب�ی من�ت ھ کھ می نویسد ک�ھ ت�و ب�ھ نعم�ت پروردگ�ارت مجن�ون نیس�تی و ت�و را اج�ریسوگند بھ قلم و آنچ « سورۀ قلم». است و براستی کھ بر خلقت عظیمی

شت و سپسدر حدیث قدسی آمده است کھ خداوند اول چیزی کھ خلق کرد قلم بود و سپس لوح . و آنگاه نو . و بدین گونھ جھان خلق شد بھ آنچھ کھ نوشتھ بود امر بھ شدن فرمود ( کن فیکون )

س�نده س�تین نویو نیز نخستین آیاتی کھ بھ پیامبر اسالم وحی شد امر بھ خواندن و نوشتن ب�ود . پ�س خ�دا نخخ�دا رخ است و آخرین رسولش را نیز بر ھمین کار گماشت این ماجرای خلقت است خلق�ت ازل�ی ک�ھ ب�ھ قل�م

. واقع گردیدنمود ولی خلقت جدید و روحانی بھ قلم رسوالنش م ن اھ�ل قل�در سورۀ قلم سخن از قداست آن است چرا کھ بھ آن سوگند رفتھ است و نیز سخن از فق�دان جن�و

ت و بی پایانی کھ دارند و ھمان خلقت عظیمی است کھ در حال نوشتن پدید می آ وش�تن ورن�د . نو اجر بی منقرآن ) و (را کھ آدمی اصال از جن است مانع جنون میگردد چ موجب خلق عظیم است و ھمان خلقت جدید و

ب�ھ ومی یاید نلذا مستمرا در وسوسۀ اجنھ و مبتال ی بھ جن زدگی می باشد و جز بواسطۀ قلم از جن نجات ت نمی رسد کھ ھمان خلقت عظیم است . مقام انسانی

ی ت�و در: براس�تو اما در این سوره خداون�د رس�ول اھ�ل قلم�ش را از تردی�د درب�ارۀ جن�ونش م�ی رھان�د ک�ھ . جنون نیستی و بلکھ آنان کھ تو را متھم بھ جنون می کنند مجنونند

آنکھ براستی اھل قلم است بھ حق و از نعمت خدا ( فقر و تنھایی ) و فق�ط ب�رای خ�دا مینویس�د ب�ھ بوض�وح نکن�د ک�ھ می بیند کھ قلم در دست او نیست و بلکھ این دست ھم دست خداست ک�ھ ب�ا دس�ت او مینویس�د پ�س

Page 128: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

128

نویسی ولی اجنھ ھم نیستند ک�ھ ب�ا دس�ت ت�و م�ی جنونی در کار باشد ؟ ھرگز ! ھر چند این تو نیستی کھ می . نویسند بلکھ خداست کھ در حال خلق عظیم است

ای ک�ھ ی�ک وای ب�ر آن جامع�ھ و اما وای بر آن نویسندگانی کھ قلمشان در دست اجنھ و ش�یاطین اس�ت . و . شتھ باشد کھ بنویسد . چنین جامعھ ای مبتال بھ جنون میشوداھل قلم راستین ندا

تلویزیون

یا

گوسالۀ سامري خانگی

یزی�ون و ھنگامی کھ از تلویزی�ون س�خن م�ی گ�وییم تنھ�ا از یک�ی از اش�یاء خان�ھ س�خن نم�ی گ�وئیم چ�ون تلو

.نقش آن در زندگی ما ھیچ شباھتی بھ دیگر اشیاء خانھ نداردمی ی�را ھنگ�ازجعبھ جادوئی می نامیدند این عنوان بدون شک بر واقعیتی استوار اس�ت دورانی تلویزیون را

.متراف کنیکھ بھ تأثیرآن بر زندگی خود نگاه می کنیم بھ چیزی کمتر از جعبھ جاودئی نمی توانیم اعراه ن�ھ نی�د ، چگوکمی بھ زندگی خود بنگرید : اینکھ چھ می خورید ، چ�ھ م�ی پوش�ید ، چگون�ھ ح�رف م�ی ز

ون�ھ ی اینک�ھ چگت�ان چ�ھ آرزوھ�ایی داری�د ، حت�نھ تزیین کرده اید ، ب�رای آین�ده تان را چگومی روید ، خانھ ی�ن دام از امی اندیشید و چگونھ احساس می کنید و... آی�ا م�ی توانی�د ب�ھ ص�راحت و یق�ین بگوئی�د ک�ھ ھیچک�

ا اف تل�خ راش�تھ باش�ید ای�ن اعت�رموارد از تلویزیون نشأت نگرفتھ است ؟ اما اگ�ر کم�ی ش�ھامت و ص�داقت دی ش داده مخواھید کرد کھ حتی اندیشھ و احساس شما برداشت شده از آن چیزی است کھ در تلویزیون نمای

شود ؟ آیا اینطور نیست ؟ھ ب�ر خاس�ت آنچھ کھ باعث شده تلویزیون این چنین نقش مؤثری در زندگی بشر امروز بازی کن�د ب�ی ھ�ویتی

لگو اشتھ این . بھ ھر حال بشر برای زندگی کردن ھمیشھ نیازمند بھ الگوست در گذ از بی ایمانی وی استا ح�ال شد . ام ھمان شاھان و یا مردان و زنان مؤمن تاریخ بوده اند کھ سر گذشتشان سینھ بھ سینھ نقل می .این رسانھ ھای عمومی ھستند کھ با ایجاد الگوھای متفاوت برای مردم ھویت سازی می کنند

ادی�و ، مانن�د ر ی سیاستمداران بزرگ جھان این را میدانند کھ چگونھ باید از طریق وسایل ارتباط جمع�یمماتھ ھمین دلیل ازند و بلھای خود را بر مردم وارد سره ، اینترنت و... افکار و ایده آتلویزیون ، سینما ، ماھوا

رای ب�عم�ومی م�ی ش�ود و بدینگون�ھ است کھ امروزه در ھر حکومتی س�رمایھ کالن�ی از دول�ت خ�رج رس�انھ رای ب�بھ بت�ی بشر ھویت سازی میکنند و براحتی می توانند ھر فردی کھ می خواھند بواسطۀ تبلیغات تبدیل

.پرستش کننداگر در گذشتھ برای از میان بردن سنتھا و باورھ�ای دی�رین ی�ک جامع�ھ بای�د زم�انی ط�والنی ص�رف م�ی ش�د

کافی است تلویزیون را وارد آن جامعھ کرد، م�ی بینن�د براحت�ی تم�امی ای�ن وھزینھ کالنی خرج میشد امروزه س�نت ھ�ا واعتق�ادات از می�ان م�ی رود و فرھن�گ جدی�دی ب�ر اس�اس آموخت�ھ ھ�ای ای�ن رس�انھ ھ�ا وارد آن

Page 129: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

129

جامعھ می گردد. شاید بتوان بھ جرأت گفت کھ تمام آنچھ کھ مدرنیتھ نامیده می ش�ود تمام�ا ب�ر اس�اس ھم�ین ای�ن جھ�انی ش�دن تنھ�ا ،ھ�ای عم�ومی اس�توار گش�تھ اس�ت و اگ�ر ام�روز س�خن از جھ�انی ش�دن اس�ت رسانھ

از روی ک�ره عث شده تمام بشریت در ھر نقط�ھ ایبوسیلھ ھمین وسایل ارتباط جمعی ممکن می شود کھ باون زمین تبدیل بھ انسانھای تکراری با ط�رز پوش�ش و گ�ویش و خ�ورد و خ�وراک و... یکس�ان ش�وند. و ب�د

ر س��اده ای اس��ت. و از می��ان تم��امی ای��ن رس��انھ ھ��ای عم��ومی ک��ا ش��ک ھ��دایت چن��ین انس��انھای مش��ابھ ایم�ؤ ثرت�ری را در جامع�ھ ایف�ا میکن�د. بط�ور کل�ی برنام�ھ ھ�ای تلویزیون ب�ھ نس�بت عم�ومی ت�ر ب�ودنش نق�ش

ھ�ای س�رگرم تلویزیون بر سھ دستھ است : اطالع رسانی، آموزش و سرگرمی. کھ برای عموم مردم برنامھکننده بیشترین جذابیت تلویزیون را سبب می شود کھ این برنامھ ھ�ا ش�امل س�ریالھای تلویزی�ونی ، فیلمھ�ای

.می باشد ..سینمایی، طنزھا و..توار دروغ اس� و ھمین برنامھ ھاست کھ بیشترین تأ ثی�ر را ب�ر روی م�ردم م�ی گ�ذارد. ج�ذابیتی ک�ھ تمام�ا ب�ر

اش�د زی�را بحقیقت تلخ است بھ ھمین دلیل دروغ برای بشر اینچن�ین ج�ذاب م�ی است زیرا ھمیشھ واقعیت و . بواسطۀ آن می تواند از بسیاری از حقایق تلخ زندگیش بگریزد

د ی نف�س خ�وامروزه بشر توانستھ است با ساختن فیلم ھای دروغین و واقعی جلوه دادن آن ،تمامی زش�تیھاری زیب�ا د ی�م ک�ھ چگون�ھ از ی�ک بش�ر دروغگ�و و تبھک�ار، تص�ویرا زیبا سازد. ھنگامی کھ در سریالی ش�اھ

.ارائھ می دھند دیگرنمی توانیم دروغ را زشت بیابیمش�ت ھ اعم�ال زب�اگر شیطان رسالت دارد کھ تمامی زشتیھا را برای بشر زیبا جلوه دھد و بدینگونھ بش�ر را

س�التی را س�ازی تلویزی�ون چن�ین روا دارد باید بھ جرأت بگوئیم کھ امروزه سینما و بخصوص بخ�ش س�لایر .بر عھده دارند

م�ی ایی مب�دلکافی است کمی بھ این سریالھا و فیلم ھا دقت کنیم در خ�واھیم یاف�ت ک�ھ چگون�ھ زش�تی ب�ھ زیب�و و اعم�ال شود و قباحت تمامی اعمال زشت برای بینن�ده از می�ان می�رود. و ی�ا ب�ا ب�ھ طن�ز کش�انیدن گ�ویش

ادی و روزمره چگون�ھ زش�تی ای�ن اعم�ال از می�ان م�ی رود و ب�رای م�ردم ام�ری ع�رفتارھای غلط و خطای موجھ میگردد ؟

ی از زن�دگ ظاھرا بھترین بخش ت�الش رادی�و وتلویزی�ون، س�اختن ف�یلم ھ�ا و س�ریالھایی اس�ت ک�ھ ب�ا برداش�تارد و س�عی د واقعی مردم پندھایی دینی بھ آنان می دھد و آن�ان را ام�ر ب�ھ مع�روف و نھ�ی از منک�ر م�ی کن�د

ون�ھ دروغانسانیت ، محبت و یاری بھ دیگری و گذشت را بھ مردم آموزش دھد. اما سوال این است ک�ھ چگ می تواند صداقت را آموزش دھد؟

ش ، ی�ت زن�دگیبطور مثال ھنرپیشھ ای کھ در فیلم نقش یک قدیس و انسان نیکو کار را بازی میکند در واقع ب�ھ اس�ت وت و ی�ا خ�انم ھنرپیش�ھ ای ک�ھ در مقاب�ل دورب�ین ک�امال محجبشری دروغگو و ھرزه و تبھکار اس

ال اکی. و ح�قرار است نقش یک زن پاک و با ایمان را بازی کن�د در واقعی�ت زن�دگیش ن�ھ حج�ابی دارد ن�ھ پ� ین چی�زیقرار است کھ وی با حجابی ک�ھ ب�ر س�ر نھ�اده ک�ل جامع�ھ زن�ان را ب�ھ حج�اب تش�ویق کن�د . آی�ا چن�

ا تمامی ودند زیرھ اگر ممکن باشد پس دجالھا بر حقند و انبیای الھی دارای رسالتی بیھوده بممکن است؟ ک .این دجالھا ظاھری زیبا دارند

Page 130: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

130

ر ف�یلم دگون�ھ ک�ھ شاید بگویید کھ اکثر مردم از واقعیت زندگی این ھنرپیش�ھ ھ�ا اطالع�ی ندارن�د و او را ھمانج راس�تی اش�د بای�د پرس�ید ک�ھ چگون�ھ دروغ م�ی توان�د م�روظاھر می شود باور میکنند حتی اگ�ر ھ�م چن�ین ب

باشد ؟ . شدیک انسان بھ میزانی میتواند دیگری را بھ راستی و پاکی ھدایت کند کھ خود پاک و راست باارد ا وج�ود دھ�این اساسی ترین دروغ تمامی این سریالھای پند آمیز است اما دروغ دیگری ک�ھ در ای�ن ف�یلم

ش�ود کھ در ھر یک از شخصیت ھای فیلم وجود دارد بطور مث�ال دزدی ک�ھ عاش�ق م�یتناقض ھای آن است اه ھ ب�ھ ناگ�و ھمین عشق وی را وادار بھ دزدی می کند و یا عاشقی کھ جنایتکار م�ی ش�ود و ی�ا تبھک�اری ک� و عش�ق م�یدر جایی ایثارگر می شود. اما حقیقت این است کھ ھیچگاه یک دزد عاشق نمیشود و آنچھ ک�ھ ا

ھ�م حتی اگر مند تماما ھوسبازی است و یا اینکھ ھیچگاه یک عاشق، جنایتکار نمی شود و ھیچ تبھکارینا . بخواھد نمی تواند ایثارگر باشد

ی�ت وان واقعآنچھ کھ دراین فیلمھا آموزش داده می شود معجونی از دروغ و توھم و خیاالت است کھ ب�ھ عن� . و حقیقت بخورد مردم داده می شود

تی ھ�ا طان شناسی در قرآن بھ ما می آموزد کھ شیطنت و مسیر گمراھی بشر چی�زی ج�ز زیب�ا س�ازی زش�شی محقق می نیست و این رسالتی است کھ امروزه بر دوش سریالھای تلویزیونی نھاده شده است و شیطنت را

م عاش�ق اشد و ھبکار سازد و ثابت می کند کھ آدمی در آن واحد می تواند ھم زناکار ، تبھکار ، دزد و جنایتزی��ون و ایث��ارگر و م��ؤمن و... باش��د و ای��ن ھم��ان دجالی��ت اس��ت ک��ھ ھمچ��ون گوس��الۀ س��امری بواس��طۀ تلوی

لطانی برسپرستیده می شود . این گوسالھ ای کھ مولد ھمھ نوع صداھاست و در بھترین جای خانھ ھمچون .کل اھالی اش فرمانروایی می کند

راز آزادیخواهی

. ی�ز ش�دیدترنآدمی ھر چیزی را کھ شدیدتر طلب کند نیازش بھ آن، شدیدتر است و فق�دانش در او بی تردید دس�ت ی�ش را ازاگر انسان مدرن آزادیخواه تر از انسان قدیم و سنتی است آیا بدان معناست کھ احساس آزاد

یم ش��ده وت��ر از ق��دداده اس��ت و ب��ھ قحط��ی آزادی دچ��ار ش��ده اس��ت و ی��ا ب��دان معناس��ت ک��ھ اص��وال آزادیخ��واه نیازش بھ آن بیشتر گردیده است ؟

آزادی در یک کالم بھ معنای آزادی عمل است کھ آزادی بیان نیز یکی از این اعم�ال محس�وب م�ی ش�ود . از اس�ت ل�ذا بش�ر ھ�م ب�ھ فعالیتھ�ای جدی�دی می�ل ور کاالھا و امکانات فنی تازه ایآنجا کھ عصر جدید عصر ظھ

بدست آورده اس�ت و نی�ز نی�از جدی�دی ب�ھ ف�راھم آوردن ای�ن کاالھ�ا و ای�ن امکان�ات آرزوھای جدیدی یافتھ وجدی�د . در ی�ک ک�الم آزادیخ�واھی مت��رادف اس�ت ب�ا مص�رف بیش��تر و متن�وعتر ، بازیھ�ا و عیاش�یھای بیش��تر

و ب�ھ ھم�ین دلی�ل در کش�ورھای ص�نعتی ت�ر ومتنوعتر ، داشتن ھا و جلوه گریھ�ا و ماجراجویھ�ای متن�وعتر.ھد آزادیخواھی بیشتری ھستیم . بدین لح�اظ ای�ن آزادیخ�واھی تمام�ا محص�ول عل�وم و فن�ون جدی�د اس�ت و شا

پدیده ای کامال فیزیکی و صنعتی می باشد و لذا فعالیتھا و آزدایھای فیزیکی بیشتری را می طلبد : تح�رک و

Page 131: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

131

��ت س��رعت بیش��تر ، جن��ب و ج��وش بیش��تر ، خ��وردن بیش��تر ، رقص��یدن بیش��تر و.... ای��ن آزادی معل��ول مادی . محض است

عتراض�ات او اما از طرف دیگر از بطن ھمین آزادیھای بیشتر شاھد ظھور ھرج و مرج و تخریب و ترور و ھ جن�ون وب�بیشتری ھستیم : آزادی عربده و تخریب و تباھی و نابود سازی ک�ل نظ�ام ص�نعتی . و غای�ت آن

د ک�ل ای�ن ض�آزادی در ذات�ش خ�ود ب�ر ان�داز و ض�د انس�ان و جنایت و اعتیادھا و خود کشیھا می رس�د . ای�ن صر جدید نظام علمی و فنی می باشد و حاصل بی معنا شدن و بی اراده شدن بشر در اسارت صنعت است. ع

اش�ین و عرصۀ تن شدگی بشر و انقطاع از فطرت خویشتن است و این است راز آزادیخواھی عصر جدید . مت . ای��ن او را ب��ھ جن��ون انداخت��ھ اس�� دبیگ��انگی و ب��ی ارادگ��ی بش��ر ش��ده وتکنولوژیھ��ای برت��ر موج��ب از خو

ای�ن کوران�ھ بش�ر ب�رای بازگش�ت ب�ھ روح خویش�تن اس�ت .ی دارای ذات جن�ونی اس�ت وت�الش کورآزادیخواھرا از راده خ�ودآزادیخواھی نھایتا انسان را بھ جان خ�ودش و ک�ل تم�دن م�درن م�ی ان�دازد ت�ا روح ومعن�ا و ا

.خارج کنداسارت آن

آرامش درحضوردیگران»فلسفه او«

ب�ھ خ�ط فاص�لھ ی ب�ھ مثارابط�ھ ا واقع اوی ھ�ر بتواند مربوط گردد . در است تا»او«من توئی نیازمند بھ ھر رابط�ھ زناش�وئی ش�دیدترین نم�ود را در و است کھ من را بھ تو متصل می سازد . ای�ن ام�رت –من بین » -«

.ضاللت و فرکیا امام ھدایت است و ابھ امام رابطھ است کھ یا امام دین ورابطھ ای بھ مث دارد. اوی ھرتوھ�ای کافران�ھ مس�تمرا –، اوئ�ی (ھو)ن�دارد. ول�ی م�ن م�الش جزخداون�دک ت�وی مومنان�ھ در –البتھ یک من

ای�دین�ان ی�ا بالحظ�ھ ای ب�دون اوئ�ی ق�ادر ب�ھ تحم�ل یک�دیگر نیس�تند. نیازمند روابط اجتماعی گس�ترده ترن�د و – م�ن اس�تھ ازباید مھمان باشند. جنون معاشرتھای ف�امیلی ی�ا ب�ھ اص�طالح دوس�تانھ برخ یا مھمانی بدھند و

حم�ل نم�ی تب�دون دیگ�ران لحظ�ھ ای یک�دیگر را توھائی است کھ بھ واسطھ کفرشان ھیچ رابطھ ای ندارند وابط��ھ ردروغ ان کف��ر وکنن��د ک��ھ در س��المترین وض��عیت م��ی توان��د فرزن��د باش��د ک��ھ درچن��ین ح��التی زبال��ھ د

. زناشوئی است کھ آن فرزند را بھ انزجار می رسانندحم�ل م�ی تقاب�ل ب�ھ رابط�ھ وارد س�اختھ و تلویزیون اس�ت ک�ھ جامع�ھ را یک اوی خانگی رابطھ زناشوئی نیز

. این صورت کافیست کھ شبی تلویزیون خراب باشد در سازد . و . ھ انداین اوھای دروغین بھ مثابھ محلل ھای رابطخ�الص ا دع�وت ب�ھ دی�ن و صمیمی می س�ازد و راھم نزدیک و اوی یک رابطھ اگر انسان مومن باشد آن دو

. بھ انقراض می روند تصدیق نکنند می کند کھ اگرھ د م�ن فرش�تاولیای خدا ھستند. حضرت مسیح می فرمای�د: برخ�ی م�ی پندارن� بزرگترین اوھای تاریخ انبیا و

ص�ال م�ی ک�ھ م�را تص�دیق کن�د ب�ھ و شیری ھستم کھ بررابطھ ھا فرود می آیم. ھ�رحالیکھ شم صلح ھستم در . کھ مرا انکارنماید بھ فراق می کشد ھر رسد و

! ینرابطھ دروغ یا ابلیس است : رابطھ صادقانھ و رابطھ ای یا خداست و معنای نھائی اوی ھر در

Page 132: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

132

جنون روابط عمومی

او در تع�داد رواب�ط عم�ومی ت س�از ھ�ر ف�ردی ھمان�ا می�زان وسرنوش امروزه یکی از سرمایھ ھای واجب وای�ن از وجامعھ محسوب می شود . ھر کس کھ تعداد آشنایان بیشتری داش�تھ باش�د م�وفقتر بحس�اب م�ی آی�د

ص�الت س�وداساس فرھنگی نظام امپریالیزم جھانی است کھ تبدیل بھ ھویت افراد بشری شده است . مکت�ب ااری م�ی روی آن س�رمایھ گ�ذ انھا ھر یک ھمچون کاالئی محسوب می ش�وند ک�ھ ب�ردھی است . در اینجا انس

ول را ھ آدم�ی پ�شود . در این قلمرو برای انتخاب رابطھ ھیچ مالکی وجود ندارد ھمانطور کھ فرق نمی کند کآن ت�ھدارد البن�از کجا کسب کند زیرا پول ، پول اس�ت . ل�ذا در رواب�ط اجتم�اعی م�درن مطلق�ا انتخ�ابی وج�ود

. روابطی کھ در آمدزاترند ارجحیت دارندراس�ت یازمند حروابط اجتماعی مدرن ھر چند کھ ھدفی جز در آمد زائی ندارد ولی برای حفظ این درآمد ھم ن

ھ ک�دم�ی ھ�ر چ�ھ آلذا این روابط اجتماعی بھ نوعی نقش بیمھ را ھم ایفا می کنن�د . یعن�ی پشتیبانی است و و در دفت�ر د بیمھ تر است . اینست ک�ھ م�ی بین�یم در لیس�ت رواب�ط عم�ومی ھ�ر کس�یروابط بیشتری داشتھ باش

ت�ھ س ھ�م گرفتلفن ھر آدمی پیدا می شود ھر چند کھ ممکن است در تمام عم�ر ب�ا بس�یاری از ای�ن آدمھ�ا تم�ا، ی�ل ش�نای فامآنشود در این لیست حتی شماره تلفن دشمنان ھم وجود دارد : فامیل ، آش�نایان ، ھمک�اران ،

تبھک�اران ، ھمکاران آشنایان ، فامی�ل ھمک�اران ، رم�ال ، دزد ، جی�ب ب�ر ، قاچ�اقچی ، پزش�ک ، ج�ن گی�ر ، انی ک�ھ ی�کجدی�د وحت�ی لیس�ت کس� زناکاران ، فواحش ، پلیس ، اطالعات ، رسانھ ھا ، ھمسایھ ھای قدیم و

یش��تر باش��دبف��راد ای��ن لیس��ت ی��ا در گی��ر ش��ده ای و.... . ھ��ر چ��ھ تع��داد ا روزی ب��ا آنھ��ا تص��ادف ک��رده ای و . قدرت بیشتری پدید می آید احساس امنیت و

حت�ی ی�ک نف�ر ک�ھ دوس�تش ب�دارد موج�ود از خ�ود بیگان�ھ اس�ت و آدمی بمیزانی کھ خ�ود در درون�ش تھ�ی وروز بی ھ�یچ ک�ار خاص�ی ب�ھ چن�د ھر شب و نیست نیازمند روابط عمومی بیشتری بھ لحاظ تعداد می شود و

ست تماس می گیرد تا مطمئن شود کھ وجود دارد : من شماره تلفن خیلی ھا را دارم پس ھستمنفر از این لی! آن ھر چی�زی پی�دا م�ی متناقض کھ ھمچون آشی است کھ در از این گذشتھ این روابط عمومی ناھمگون و و

ن�ی ب�ین دو بھم ز سیاست است کھ حاصل خبرچینی و اشتغال و آن تجارت و شود خاصیت دیگری ھم دارد وحکوم�ت ک�ردن . دروغ جابج�ا نم�ودن و اخب�ار راس�ت و این ھمھ آدم است . بق�ول مع�روف تفرق�ھ افکن�دن و

ب�ھ جن�ون منفور ھمگان می ش�ود و توھمی است وفرد بتدریج رسوا و البتھ این یک حکومت مالیخولیائی وص�وص ب�ین آدمھ�ائی ک�ھ می افتد . از ویژگ�ی ای�ن ن�وع رواب�ط عم�ومی چاپلوس�ی اس�ت . ای�ن ن�وع آدمھ�ا بخ

ب�ا اخ�تالف افکن�ی ب�ین آن�ان ب�رای خ�ود کس�ب ھوی�ت م�ی کنن�د و اختالف دارند بیشترین پرسھ را می زنن�د ودرون او در مخ�الف تم��ام وج�ودش را تس�خیر ک�رده ان��د و متوج�ھ نیس�تند ک�ھ ھم�ھ ای��ن آدمھ�ای رنگارن�گ و

گردد . ھویت این آدمھ�ا بط�ور مس�تقیم تباه می وجودش بھ غارت می رود و جنگ ھستند و مشغول جدال وش�ی ک�ل ھوی�ت آنھ�ا را تش�کیل . آدمفروش�یطنت ت�دارک م�ی ش�ود برخاستھ از تجارت کالم است کھ با مکر و

. یک�ی از مس�ائل دیگ�ران اس�ت ش�رایط و ک�ردار و افکار و فروش احوال و . کار این آدم فقط خرید ومی دھد. تنھ�ا ش�غلی ک�ھ واقع�ا ب�رای ای�ن ن�وع مودن ب�ین اف�راد اس�تسپس مصالحھ ن ترفندھای او اختالف افکندن و

Page 133: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

133

چند کھ اداره اطالعات بواسطھ استفاده کسب اخبار برای اداره اطالعات است ھر آدمھا ذاتی است تجسس ونھایت�ا بواس�طھ لطم�اتی ک�ھ ب�ھ بازیچ�ھ م�ی گ�ردد و کمابیش مج�انی از ای�ن آدمھ�ا دچ�ار گمراھ�ی م�ی ش�ود و

ی ھمگ�ان م�ی نی�ز رس�وا شدیدا تنبیھ اش می کنند و وارد شده از وی انتقام می ستانند و مأموران این ادارهاین آخر عاقبت این ھویت در جامعھ اس�ت ک�ھ ام�روزه در سراس�ر جھ�ان بس�رعت در ح�ال رش�د م�ی . وشود

شده وارس ھالک و نھایتا در بازی با مراکز اطالعاتی ساقط و تبدیل بھ یک ھویت جھانی می شود و باشد و . منفور ھمھ آن روابطی می شود کھ تمام عمرش را صرف آن نموده بود بھ پوچی خود مبتال می گردد و و

فران خبرچینی از احوال خصوصی مردم از جملھ گناھان بزرگ اس�ت ک�ھ مخ�تص ک�ا در قرآن کریم تجسس و . ریاکار می باشد

چراهیچکس تورادرك نمی کند؟

بیگ�انگی از موج�ب ان�زوای درون�ی و را اصال درک نمی کنند. ھمین امر او کسی معتقد است کھ دیگران ھر. اھل فھم ودیگران را احمق می داندسرحد انزجار بھ پیش می رود در حالیکھ خودش را تا ھمھ می شود و

و خب�ر عل�م و جھانی نبوده است در حالیکھ عصر س�واد و فراگیر و چنین وضعی شاید ھرگز بھ این شدت واحس�اس ارتباط�ات جھ�انی اس�ت آنچ�ھ ک�ھ عم�ال درنف�وس بش�ری رخ م�ی دھ�د ان�زوا و ھ�ای جمع�ی و رسانھ

جنگھاست عصر سوءتفاھماتی کھ قلمرو پیدایش انواع جدال و آدمیان است و بیگانگی از عالم و تنھائی و. ھمھ مشترکند . براستی این چھ معمائی است ؟» ھیچکس نمی فھمد« این امرکھ در

اطالع�ات ی�ا ب�العکس . چ�را جنگھاس�ت .و س�وء تف�اھم و ولوژی ارتباطات موجب اینھم�ھ بیگ�انگی وآیا تکن دردھ��ای مش��ترک بج��ای ھم��دلی و تض��اد ش��ده اس��ت ؟ چ��را مش��کالت و تحص��یالت مش��ترک موج��ب تفرق��ھ و

ندیش�ھ وادان�ش مش�ترک بج�ای ایج�اد نف�رت انجامی�ده اس�ت؟ چ�را باورھ�ا و تفاھم بھ بیگ�انگی و ھمدردی و ھ�ا وعداوت شده است؟ چرا دانائی موجب ن�ادانی ش�ده اس�ت؟ چ�را آرزو احساس مشترک موجب بیگانگی و

د اتح�اد پدی� امکان�ات درک متقاب�ل و انزجار شده است؟ چرا آنگاه کھ ش�رایط و امیال مشترک موجب تفرقھ وخ ھ در ت��اریی م�درن ک�ارتباط��ات کالم� تب�ادل نظ�ر و ؟ چ�را م�ذاکره وه نتیج�ھ ای وارون�ھ بب�ار آورده اس��تآم�د

و ح�اد. آی�ا جھ�ل موج�ب اتچرا اشتراک موج�ب افت�راق ش�ده اس�ت سابقھ نداشتھ حاصلی معکوس داده است؟اس�ت. ی�د اس�ت ک�ھ ھن�وز پاس�خی نیافت�ھ؟ ای�ن بزرگت�رین معم�ای عص�ر جددانائی موجب تفرقھ و تضاد اس�ت

ب تش��نج و ان��زوا و موج��گ��وئی س��خن گف��تن .نزدیک��ی موج��ب ع��داوت اس��ت ، وگ��وئی دوری موج��ب دوس��تیس�ت ک�ھ ادوران ش�کوفائی تکنول�وژی . این نی�ز یک�ی دیگ�ر از آرمانھ�ای عص�ر جدی�د وبدبینی و نفرت است

ی عص�ر از ویژگ� در ق�رآن ک�ریم اس�ت ک�ھ» حشر ونش�ر«محصول وارونھ داده است. این بیان دگر از واقعھ نزج�ر از ا مب�دل ب�ھ جم�ع تنھای�ان متم�دن م�درن ر : جمع�ی ک�ھ موج�ب تفرق�ھ م�ی ش�ود وآخرالزمان می باشد . یکدیگر ساختھ است

ولی اگر اندکی بھ خود آئیم در می یابیم این دیگران نیستند کھ مارا نمی فھمند بلکھ خود مائیم کھ اصال خود نفھم�ی را ب�ھ -آنگاه این خ�ود چون خود را نمی شناسیم دیگران ھم ما را نمی فھمند و درک نمی کنیم و را

. گران می اندازیمگردن دی

Page 134: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

134

ی وو اس�اس ھم�ھ آنھ�ا روانشناس� گاھی بنا شده ان�دآ -در حالیکھ اکثر فلسفھ ھای عصر جدید بر مبنای خودنس�انھای اروانکاوی جدید است بیش از ھر دورانی دچار جھل نسبت ب�ھ خویش�تن ھس�تیم . در حالیک�ھ اکث�ر

د واف�ت م�ی ش�وثر خانھ ھ�ا کتابھ�ای روانک�اوی یدر اک امروز الاقل یک کتاب روانشناسی مطالعھ کرده اند و ظلم�ت ھ�ل وتحلیل روانشناسانھ امور ھس�تیم ول�ی در ج در رسانھ ھای جمعی نیز شبانھ روز شاھد تجزیھ و

ین خ��انواده گ��ی بس��وی جن��گ خ��ون ع��اطفی و رواب��ط اجتم��اعی و و س��وءتفاھمی فزاین��ده غ��رق م��ی ش��ویم وھ خب�ر چ�ھ�یچکس ت�اب تحم�ل دیگ�ران را ن�دارد. براس�تی اس�ت وجامعھ بشری گوئی درحال انفجار میرود و

است؟ران یگ�ھ�یچکس را ی�ارای کم�ک ب�ھ د تنھ�ا م�ی ش�ود و قرآن می گوید قیامت آن گاه است کھ ھر کسی تک و

از یق کن�یم وتص�د مت�افیزیکی را درک و . پس بیائیم این تنھائی ت�اریخی ونیست و جز خدا یاوری نمی یابید وئی ب�ھ وح�دت الاق�ل در ای�ن تنھ�ا جنگ را پای�ان دھ�یم و گران را مسبب این وضع ندانیم ودی آن نگریزیم و

. این جن�گمقدمھ قیامت است آستانھ ظھور حق و صلح برسیم چرا کھ این تنھائی ھمان محضر پروردگار وا ر اخ��د ع��ین جن�گ ب��ا خداس�ت. دس��ت از ای��ن جن�گ ب��رداریم و ب�ا یک��دیگر در واق�ع جن��گ ب��ا تنھ�ائی اس��ت و

د نایت م�ی ش�وج جنون و جنگ و . فرار از این تنھائی یا منجر بھ عداوت وبپذیریم. خدا ھمان تنھائی ماستم�ی اده ھ�ا نی�زخودکشی می انجامد. فرار از ای�ن تنھ�ائی یک�ی از عل�ل ذات�ی فروپاش�ی خ�انو یا بھ اعتیاد و و

اگ�ر درک و تعمیق نم�ی ش�ود تشدید وباشد زیرا در ھیچ رابطھ ای ھمچون رابطھ شدید عاطفی، این تنھائی .فروپاشی است انزجار و بدبینی ھا و تصدیق نگردد موجب سوء تفاھمات و و

ن یری ھم�اپذ . تنھائیمحل ھبوط احدیت است تنھائی برترین حق انسان است چرا کھ انسان خلیفھ خداست ورفرود نف�وس بش� م�اورائی ب�رن�زول . این واقعھ امروزه بصورت یک جب�ر جھ�انی وخداپذیری و توحید است

ھ ائی منج�ر ب�الھی است. ھمھ تنھایند وتالش مذبوحانھ ب�رای گری�ز از تنھ� یک توفیق اجباری و آمده است و ورج کن��د بخص��وص دوس��تان و زن ع��داوتھا م��ی ش��ود. ھ��یچکس نم��ی توان��د دیگ��ری را از ای��ن تنھ��ائی خ��ا

. ر اس�تای ب�ر درک ح�ق تنھ�ائی اس�توا ط�ھ. امروزه بیش از ھ�ر زم�انی راز بق�ای ص�الحانھ ھ�ر رابشوھرھاریخ ی پای�ان ت�اایم�ن ش�ود. ای�ن ب�ھ معن�ا در دیگران جای گی�رد و دیگر کسی نمی تواند بھ دیگران پناه برد و

ھ آن�را ھ�ر ک� کمال عشق نیز تنھائی است. تنھ�ایی، ح�ق عش�ق اس�ت و بعالوه غایت و . واشدعشق نیز می ب . رسددرک نکند بھ نفرت وعداوت می تصدیق و

ا ھم�ین حض�ور اس�ت ک�ھ ھم�ھ ر . تنھائی ھم�ان حض�ور خداس�ت ونک جز عشق بھ پروردگار ممکن نیستای پن�اه ب�ھ او و ن�اممکن ک�رده اس�ت. بی�ائیم ت�ا ب�ھ خ�دا عش�ق ورزی�م عشق ھا را برمال نموده و تنھا ساختھ و

.الاقل تحمل کنیم بریم تا بتوانیم یکدیگر را دوست بداریم ون را ھم م دیگرام کنید را دوست بداریم دیگران را ھم دوست می داریم. اگر تنھائی خود را فھاگر تنھائی خو

. دوستی وجود ندارد . جز این راھی برای تفاھم وفھم می کنیم ا ن�ھ درک وھیچ ک�س در ای�ن جھ�ان ر و دوست بداریم ھیچ چیز اگر نتوانیم تنھائی را درک وتصدیق کنیم و

. دوست توانیم داشت نھ تصدیق توانیم کرد و . رنددوست می دا فقط تنھایانند کھ می فھمند و امروزه ذات ھر ادراکی بر درک تنھائی بشر است و

Page 135: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

135

مصاحبه اي با یک روسپی

خودتان را بھ این اسم می شناسید؟ روسپی ھستید و س : آیا شما براستی فاحشھ ون بعن�وان زن�ا حرم�ت کام�ل روسپی ھا بتوانند در ع�زت و: خیر! ما خودمان را علنی کرده ایم کھ ما بقی ج

ه ناش�وئی ش�دپاک بھ زندگی خود ادامھ دھند. ما پیش مرگ جامعھ ھستیم. ما زبال�ھ دان فس�اد ز با عصمت و . ایم. ما دستمال کاغذی ھستیم

س:چھ شد کھ بھ این سرنوشت مبتال شدید ؟�ت ف�روخت عش�وه و ج : راستش بھ ھمس�رم خیل�ی ن�از و ک�ردم ت�ا تمک�ین ن خیل�ی ن�رخم را ب�اال ب�ردم و م ومن

افتم ی�ا اینک�اره چشم کھ ب�از ک�ردم خ�ودم ر من ھم بھ مردان دیگر میل پیدا کردم و بتدریج از من متنفر شد وت مرا می کشند و . از من ممنون ھستند نرخم را بخوبی می پردازند و زیرا ھمھ مشتریانم من

؟س: آیا از خدا چھ می خواھیاولی نبیند . می خواھم کھ یک بار دیگر این امکان را بمن بدھد کھ مردی پیدا شود کھ مرا یک سوراخ ج :

. را کھ باختم امیدوارم بعدی را نبازم

اخطار: ویروس واقعی کامپیوتر

بران را نابود می کندرکا

ک ن�ام ی�ر علم�ی اس�ت. غی� ن�امربوط و آنچھ کھ معروف بھ ویروس رایانھ ای است یک ن�ام ک�امال مج�ازی واس�ت جن�گ شاعرانھ می باشد . این ویروس عمال جنگ آدمھا بھ واس�طھ ک�امپیوتر باصطالح استعاره ای و

ھ کسانی ک� ھمھ اطالعات است در اینجا کامپیوتر یک سالح است . این ویروس در واقع خود آدمھا ھستند وران رایان�ھ ع�داد ک�ابوس جدید می شوند بنابراین بھ تبا رایانھ زیاد سروکار دارند دیریا زود تبدیل بھ یک ویر

کنول�وژی آنگاه دیوان�ھ خان�ھ ب�زرگ ت بسرعت بھ چنین وضعی دچار خواھیم شد و می تواند ویروس باشد ویچکس ھ� اس�ت و بھ تمام معنا خودنمائی می کند کھ واقعا آخرالزمان عصر مدرنیزم خواھد بود کھ آغاز شده

ده القش افت�انیست. این نبرد تکنولوژی با صاحبش می باشد . مخلوقی کھ بجان خ�را یارای پیشگیری از آن ا یتوان آن�راما بدتر از این ویروس دیگر است ویروس دیگری کھ از کامپیوتر ساطع می شود کھ م است . و

ربران را ربط�ی ب�ھ ک�ابران ن�دارد بلک�ھ ک�ا واقعا وی�روس ک�امپیوتری نامی�د ک�ھ مخ�تص خ�ود دس�تگاه اس�ت وقھ روان�ی وی�ژه ای م�ی ش�ود ک�ھ س�اب مول�د ان�واع ام�راض عص�بی و وجب تھ�اجم وج�ودی ق�رار م�ی دھ�د وم

ک��رده و نوجوان��ان کش��ف نداش��تھ اس��ت ول��ی م��ا بعن��وان درم��انگر چن��دین م��ورد از ای��ن ن��وع را در کودک��ان و . خوشبختانھ درمان نمودیم کھ درمانش جز ترک کامپیوتر نبود

مغ�ز م�ی س�وخت م�واد ن�رم اف�زار ب�ھ سیس�تم عص�بی و امواج و تشعشع و این ویروس کھ در واقع بصورترسد موجب خنگی ، سرگیجھ ، رفتارھای تیک مانند ، تھوع وس�پس ھ�ذیان ، غ�ش وحال�ت کوم�ا خودنم�ائی

Page 136: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

136

میکند . چند موردی کھ بھ تور ما خوردند ونجات یافتند در جری�ان روت�ین روانپزش�کی بس�وی تیمارس�تان و . بھ پیش می رفتند بی کمترین تشخیصی نابودی کامل روان

آن�ان را ،نابغ�ھ ش�دن فرزن�دان خ�ود بھ والدین خیلی مدرن اخطار می دھیم کھ بھ قیم�ت پس�ت م�درن ش�دن و .نابود نکنند بی زحمت

حاال بھتر می توانید از ما بپرسید کھ: پس چرا شما با رایانھ پیام رسانی می کنید ؟ . ا بیدار کنیم چون جز در رایانھ قابل دسترس نیستیدپاسخ ما : بدلیل اینکھ شما ر

فلسفه اینترنت

تب�اط ار تب�اط وانسانی ترین کاربرد اینترنت در قلمرو دوست یابی نھفتھ اس�ت. دوس�تی یعن�ی ار مثبت ترین وک�ھ ب�ھ لفرھنگ�ی ب وآن ھم دورترین ارتباطات نھ فقط بھ لحاظ جغرافی�ائی اینترنتی یعنی ارتباط از راه دور و

ط ب�ھ لح�اظ نی�ز وس�یعترین ارتباط�ات اس�ت ن�ھ فق� عاطفی. این غی�ر مس�تقیم ت�رین ارتباط�ات و لحاظ منطقی وح�اظ اش�د ب�ھ لنزدیک تر ب کمی بلکھ بھ لحاظ فضای وجود در رابطھ. زیرا ھر چھ کھ رابطھ ای مستقیم تر و

س�ت. نواده ھاقاب�ل ارتب�اط درون خ�ام فضا ھم محدود تر است درست بھ ھمین دلیل ارتب�اط اینترنت�ی در نقط�ھ ون�ھ ود ب�ھ ھ�ر گھ�ر کس�ی م�ی توان� ، آزادترین ارتباطات است وکیف ، بھ لحاظ کم ودر واقع ارتباط اینترنتی

قاب�ل را ط�رف م از خود یک انسان آرمانی نق�ش زن�د و صورتی بخواھد خود را بھ طرف مقابل معرفی کند وت�ی را ط�ھ اینترننیز راز جاذبھ افسانھ ای راب ر متوجھ می شوید وعاشق برخود نماید. اینک منظورما را بھت

س�طوره اآزادی ک�ھ م�ی توان�د ش�ما را ب�رای ط�رف مقاب�ل مب�دل ب�ھ ی�ک بھتر درک م�ی کنی�د. فض�ای خ�الی و . سازد. در اینجا منظور ھمانا فریبکاری استآی�د ی�ک ارتب�اط رت ھ�م ب�ھ می�ان اگ�ر ص�و س�وادی وادب�ی اس�ت و ارتباط اینترنتی یک ارتباط مطلق�ا کالم�ی و

می تواند تبدیل بھ یک واقعیت مالیخولیائی گردد . منتھی تئاتری است کھ استمرار دارد وکامال تئاتری است.

س�ت ب�رای مالیخولی�ای کام�ل ا پس فلسفھ ارتباط اینترنتی، فلسفھ خلق عشق ھ�ای مج�ازی ت�ا س�رحد دروغ و . رھائی از تنھائی عصر تکنولوژی

درون درون حرف���ھ ای و درون ن���ژادی و تنگاتن���گ درون خ���انوادگی و ر قلم���رو رواب���ط مس���تقیم وآدم���ی د ب�روز گفت�اری و ظھ�ور و عاطف�ھ و تنگ�ی اندیش�ھ و فرھنگی ، ھمواره دچار خفق�ان ول�ذا احس�اس تنھ�ائی و

ت�ا ای�ن ، ارتباط اینترنتی ھمچون ی�ک ن�اجی ب�ھ می�ان آم�ده اس�ت نین وضعیتیرفتاری است. در نقطھ مقابل چدوستی بیابد کھ را از بی کسی برھاند و او خود سانسوری بشر مدرن را در ھم بشکند و تنھائی و خفقان وتئ�اتری ارائ�ھ بپرستد بر اساس ھویتی کھ فرد از خود بھ روش�ھای ادب�ی و کمال تصدیقش نماید و بھ تمام و

با یکدیگر در ارتباطند دو تا انسانی کھ مطلقا غیر واقعی می کند. در اینجا دو تا انسان کامال مالیخولیائی وک�امال تخیل�ی اینست معنای واقعی ارتباط مجازی کھ برخاستھ از موجودات مج�ازی و وجود خارجی ندارند و

ر ی�ک نب�ود دچ�ا . در اینجا شاھد یک جھان کامال برزخی ھستیم کھ ھم�ھ چیزھ�ایش در م�رز ب�ین ب�ود واستت�وی ک�امال -. ی�ک م�ن اقع�ی وج�ود دارد و ن�ھ ی�ک ت�وی واقع�ی. نھ یک من وندسرگردانی وتردید ابدی ھست

Page 137: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

137

. بنظر م�ی رس�د ک�ھ ی است کھ اینترنت پدید آورده استاین یک ھویت برھوت آرمانی وجود دارد و مجازی ودو انزوای در تن خود نجات دھد ول�ی آنچ�ھ ک�ھ اتف�اق افت�اد تنھ�ائی از تنھائی و اینترنت می تواند انسانھا را

. ودر واقع در تنھ�ائیش دف�ن ش�ده اس�ت صد چندان مخوفتر است کھ فرد حتی شاھد تنھائی خود ھم نیست وتوص�یف انس�ان بدانگون�ھ ک�ھ بھ مثابھ یک س�نگ قب�ر ش�اعرانھ اس�ت و آنچھ کھ در اینترنت ثبت می شود و

مالیخولیا محص�ول گری�ز کل این . ھویت اینترنتی یک ھویت بود نبودی است. ونبود می بایست می بود ولی .بشر مدرن از تنھائی است تنھائی ای کھ قلمرو حضور خداوند بعنوان ذات بشر است

ان بواس��طھ ای��ن س��ئوال ک��ھ آی��ا م��ی ت��و دج��ال چیس��ت؟ و ام��ا رس��الت م��ا در قل��ب ای��ن ش��بکھ مالیخولی��ائی و وا م�ک�ار ا. وحض�ور وی�اد خ�د او را برانداخت؟ آری می توان منتھی ب�ا س�الح شیطان با شیطان مبارزه کرد و

یس (رایان��ھاز ج��ادوی چش��م ابل�� احی��ای تنھ��ائی شماس��ت ت��ا تنھ��ائی خ��ود را پ��ذیرا ش��وید و بی��اد آوردن خ��دا و . واینترنت) نجات یابید

ب�ا ابط�ھ واقع�یردر آن مق�یم نش�ده ق�ادر ب�ھ برق�راری ی�ک تنھائیش را نیافتھ و تا آدمی براستی تنھا نشده وی ھ��م ک��ھ وج��ود ندارن��د دوس��تی اوس��ت ھ��م پی��دا نخواھ��د ش��د. ھرگ��ز ب��ین دو موج��ودی دیگ��ران نیس��ت ول��ذا د

ج�ودات . تا ھر کسی خودش نشود نمی تواند با خود ھر کس دیگری مرب�وط ش�ود. رابط�ھ فق�ط ب�ین مونیستم�انطور ک�ھ ھرگ�ز قھرم�ان س�ینما ق�ادر . ھمالیخولی�ائی –خیل�ی ت –دات مج�ازی واقعی ممکن است ن�ھ موج�و

مع ج�ا رین وت�ظھور کامل : اینترنت قلمرو پیدایش وما یک رابطھ ای واقعی برقرار کندمرو سیننیست در قل . مولد دورغترین روابط فریب در تاریخ بشر است و ترین دروغ و

آیا سینماي حقیقت ممکن است ؟

فلس�فھ و اگر حقیقت ھمان معنائی باشد کھ ھر کس�ی از واقعی�ت متص�ور اس�ت س�ینما نی�ز ھمچ�ون ادبی�ات ی�اا در ش�د . زی�رھنرھای دیگر می تواند بھ یاری ھمھ اینھا تا حدودی بیانگر حقیق�ت م�ورد نظ�ر ک�ارگردانش با

دایش آن جھان سینما ، حقیق�ت ھم�ان حقیق�ت ک�ارگردان اس�ت . ول�ی اگ�ر مخاطب�ان س�ینما را ھ�م ک�ھ عل�ت پی�ل ب�ھ نما تبدییقت تصویر شده در سیھستند بھ حساب آوریم کل این ادعا و تعریف ، زیر سئوال است زیرا حق

ت می کن�دھزاران حقیقت منقرد و مستقل از سینما و کارگردان می شود و ھر کسی حقیقت خودش را برداشیق�ت ینمای حقس�کھ در بسیاری موارد در تناقض با حقیقت مدنظر کارگردان است . در اینجا حقیقت س�ینما و

�ک�ارگردان فق�ط توانس�تھ اس�ت ا در اینج�ا س�ینما و ھم از س�ینما و ھ�م از ک�ارگردانش مجزاس�ت . ل مک�ان تخیدرج�ھ ت بھره ایفراھم کند. و این یک حقیقت خیالی یا مجازی است کھ از واقعی آفرینی یا حقیقت آفرینی را

ر واقعی�تچندم می برد و لذا این خیال ی�ا حقیق�ت خی�ال ھ�م ی�ک ارزش مس�تعار دس�ت چن�دم اس�ت ک�ھ البت�ھ د ش مؤثر است و گاه سرنوشت ساز .زندگی مخاطبان

اوال اینکھ واقعیت سینمائی یک واقعیت مونتاژش�ده و سانس�ور ش�ده اس�ت ک�ھ آنھ�م بواس�طھ ب�ازیگری ھ�ا و سناریو و مونتاژ ھای فنی چندین بار تبدیل و تحریف و مس�خ م�ی ش�ود و ل�ذا ی�ک حقیق�ت مالیخولی�ائی پدی�د

می���زان ھم���ذات پن���داری مخاطب���ان اس���ت و ای���ن ع���ین م���ی آورد ک���ھ تم���ام ارزش و ق���درت و اعتب���ارش در مالیخولیاست و اعتبار مالیخولیای حقیقت سینمائی .

Page 138: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

138

دیل ی�ت را تب�و این یک جادوگری آشکار است کھ در تاریخ بشر بی سابقھ می باش�د . در واق�ع س�ینما ، واقعیگ�ر دتنھ�ا مخاط�ب بھ جادو می کند و مخاطب�انش را طلس�م م�ی نمای�د و ای�ن طلس�م موج�ب م�ی ش�ود ک�ھ ن�ھ

م تح�ت زن�دگی ھ� نتواند واقعیت مورد نظر فیلم را در زندگی واقعی خود در یاب�د بلک�ھ س�ائر واقعیتھ�ای دیگ�ر تأثیر این طلسم و مالیخولیاء مسخ می شوند .

ط�ب را جادوی سینما یک جادوی ھمھ جانبھ است کھ جمیع ھوش و حواس و عواطف و اندیشھ و اراده مخان�دگی زی تب�دیل ذا موجب پیدایش بشریتی کامال بیگانھ از واقعیت می شود . این بشریت برامسخ می کند و ل

و حت�ی واقعی خود بھ یک مالیخولیای سینمائی دس�ت ب�ھ ی�ک تخری�ب و خ�ود بران�دازی ھم�ھ جانب�ھ م�ی زن�دی لی��اروان خ��ود را بواس��طھ الک��ل و مخ��درات و روانگردانھ��ا مس��خ م��ی کن��د ت��ا ب��رای پ��ذیرش ی��ک مالیخو

سینمائی آماده سازد .ھ�وت و و بدینگونھ جھانی کھ حاصل می شود ن�ھ جھ�انی واقع�ی اس�ت و ن�ھ جھ�انی س�ینمائی ، بلک�ھ ی�ک بر

برزخ فزاینده تا سرحد نابودی است .�ی نم�ودن حقیق�ت از س�ینما ت� الش کن�د حقیقت سینمائی ، حقیقت ضد حقیقت است و ھر چھ کھ در جھت متجل

دارد .ی شود مثل سینمای تارکوفسکی و برگمان کھ جز خودکشی پیام دیگری ناتفاقا ضد حقیقت تر م

معماي رابطه برقرار کردن

گ��ران ی�ک ف��رد بش�ری ب��ھ میزان��ی ک�ھ ب��ین حی��ات ف�ردی و اجتم��اعیش تف�اوت اس��ت در برق��راری رابط�ھ ب��ا دیار و پای�د بطی عمیقمشکل دارد یعنی بھ میزانی کھ پنھان و آشکار زندگیش متضاد است قدرت برقراری روا

انواده ی�ا ب�ا خ� وبا دیگران را ندارد بھ بیانی دیگر آدمی ب�ھ میزان�ی ک�ھ آداب و رفت�ار روزم�رگیش درتنھ�ایی و ز تنھ�اییااش تفاوت زیادی از کردارش در حضور دیگران ندارد می تواند روابطی عمیقتر داشتھ باش�د و

ا ب�ارتب�اط شتھ باشد و رشد جز این نیست . آدم�ی درحقارت زندگی فردی خود خارج شده و توسعۀ روانی دا ھر کسی وارد جھان نوینی می شود بخصوص کھ آنکس شباھتھای کمتری با او داشتھ باشد .

اص�ل سخن از صمیمیت و عمق رابطھ است کھ حاصل نزدیکی است کھ این نزدیکی حاصل اعتماد اس�ت و حص�داقت . پس سخن از صدق است و اما چھ چیزی ای�ن بھ حداقل رسانیدن تفاوت رفتار فردی و جمعی است

ش�ود را ممکن می سازد . یعنی اگر فردی بھ محض روبرو شدن ب�ا ف�رد جدی�دی مجب�ور ب�ھ خ�ود سانس�وریس�ت ااین امر مانع رابطھ و دشمن صمیمیت و صداقت است . خود سانسوری ھمان ع�دم ص�دق ب�ا خویش�تن

ن او انچ��ھ ک��ھ موج��ب خ��ود سانس��وری در ای��ن رابط��ھ اس��ت ک��ھ در رابط��ھ ب��ا دیگ��ران خ��ود نم��ایی میکن��د ھ�ای الف ادعاکردارھای خالف عقل و عرف و اخالق می باشد بنابراین بھ امر تقوا می رسیم و تقوا را ب�رخ

ی کنیم .ملھوسی را دشمن رابطھ درک ولیبرالی مدرن بزرگترین عامل صداقت و عمق رابطھ می یابیم و بلھوس��تر و الاب�الی ت��ر م��ی ش�وند و ل��ذا مس��تمرا ورد و زن��دگی خصوص�ی مس��تمرا بدر واق�ع پی��روان اص�الت ف��

کھ این امر موجب احتیاج و دریوزه تر می شوند زیرا عیاشی بطور کاذب بر امکانات و ھزینھ ھا می افزاید ع�ی گی بیشتری در رابطھ می شود بنابراین در اینجا تضاد بین مکتب اصالت فردگرایی و ارتباط�ات جمدریوز

را درک می کنیم . یعنی آدمی ھر چھ کھ می خواھد فردتر و خصوصی تر زندگی کن�د ت�ا آزادت�ر و الاب�الی ت�ر

Page 139: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

139

باشد مجبور است کھ اجتماعی تر باشد و این دیالکتی�ک عرص�ۀ پی�دایش ھم�ۀ تنش�ھا و تش�نجات و نفرتھ�ا و اینج�ا دیگ�ران دش�من درج�ھ جامعھ می باش�د . در -جنگھا در جھان مدرن است کھ موسوم بھ دیالکتیک فرد

لعکس . یعنی تالش برای آزادتر و مستقلتر زیس�تن ب�ھ دری�وزه ت�ر و وابس�تھ ت�ر امی شوند و ب» من « یک شدن منجر می شود و این تضاد ذاتی مکتب لیبرالیزم است کھ آن را بھ فروپاشی می کشاند و ای�ن اس�ت ک�ھ

نارشیزم ھستیم . از قلب لیبرالیزم شاھد ظھور فاشیزم و تروریزم و آارتر و انسان ھر چھ کھ می خواھد در زن�دگی خصوص�یش ب�ی قی�د و بن�د ت�ر باش�د در حی�ات اجتم�اعیش ریاک�ھ در ک�متشنج تر می شود و این ھمان دش�من رابط�ۀ عمی�ق و پای�دار و رش�د دھن�ده اس�ت . پ�ر واض�ح اس�ت

قاح�ت و ون�ھ ب�ھ معن�ای اص�الت ا اینجا تق�وا تنھ�ا راه برق�راری رابط�ۀ ص�میمی و خ�الق م�ی باش�د و ص�دق ررالی ار و لیببگی بلکھ بر اساس عقالنیت و حرمت متقابل ممکن می سازد زیرا ان نوع روابط بی بند و درید

نم�ی کن�د کھ نامش دوستیھای مدرن است از حد عیاشی و ابتذال و خوردن و رابطۀ نامشورع جنسی تج�اوزن م�انع بزرگت�ری ید . بھ بیان دیگر زن�دگیھای ج�انوری و غری�زیو ھرگز امکان رابطۀ باالتنھ ایی پدید نمی آ

د . می نمای روابط عمیق اجتماعی است کھ روح فرد را در بدنش مدفون می سازد و تن او را باتالق روانش ک�ھ جھ�انی و ادب اس�ت و ای�ن اس�ت آنچھ کھ انسان را جھانی می کن�د ارتباط�اتی ب�ر اس�اس عقالنی�ت و تق�وا

ا تقوا ترین انسانھایند مثل انبیاء و اولیاء و عرفا . ترین انسانھا بس�یار پ�ر عم�وال بمآنکھ تقوا ندارد ھیچ دوستی ندارد و لذا شبانھ روز در صدد یافتن آشنایانی جدید است ک�ھ

ھزینھ ھستند زیرا روابط پایین تنھ ایی اینگونھ اند .

فلسفۀ همفکري

ھ فر است ب�نای جمع جبری و روی ھم گذاشتن افکار دو یا چند عموما پنداشتھ می شود کھ ھمفکری بھ معن قصد بھ اتحاد رسانیدن این افکار و رسیدن بھ یک فکر مشترک جھت ھمکاری مشترک . عن�ا و مسیدن ب�ھ ما اینک ھمفکری دیگری را معرفی می کنیم بدین معنا کھ دو نفر با ھم بنشینند و یھ نیت ر

ب�ھ ات ھ�ر ی�کد کھ چیس�ت ب�ا ھ�م گفتگ�و کنن�د . البت�ھ ک�ھ معلوم�ات و تجربی�حقیقتی دگر و برتر کھ نمی دانن میان می آید ولی نھ بھ قص�د رس�یدن ب�ھ فص�ل مش�ترک و باورھ�ای مش�ترک جھ�ت ک�اری مش�ترک و س�ودی

ن�ای ین ب�ھ معمشترک . بلکھ بھ قصد رسیدن بھ معنایی برتر در ورای معلومات و تجربیات طرفین گفتگو . اد کھ ب�ھ ی می باشاست کھ ماھیتا از تأمالت تنھایی متفاوت است . این معنایی حقیقی ھمفکر با ھم اندیشیدن

. لحاظ تاریخی بھ سقراط حکیم نسبت داده شده است و لذا دیالوگ را اصوال سقراطی می نامندو ر اس�تمتأسفانھ بشر با اینکھ در زمینھ ھمکاری تاریخی ب�س ط�والنی دارد ول�ی ھمفک�ری ام�ری ب�س ن�اد

اط و آنچ��ھ ھ��م ک��ھ مش��ھور ب��ھ ھمفک��ری و گفتگ��و و ی��ا م��ذاکره و مش��ورت م��ی باش��د ح��داکثر چی��زی ج��ز التق��ی ان واقع�ھ اختالط و یا معدلی از مجموعۀ آرای مشترک نیست زیرا نیت گفتگو بکلی چیزی دیگر است . ای

تگ�و ر ب�ھ گفو ب�ا یک�دیگبسیار نادر است کھ دو نفر بھ قصد فھم ذاتی یک مشکل و یا دس�تیابی ب�ھ حقیقت�ی ن� بپردازند .

Page 140: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

140

ط�ۀ ب�ین دیالوگ سقراطی یک بار دیگ�ر در عرف�ان اس�المی و در مکت�ب اص�حاب ص�فھ احی�ا گردی�د و در رابدی�ث آن و احامراد و مرید تبدیل بھ یک مکتب و سنت شد کھ متأسفانھ امروزه بھ نسیان رفت�ھ اس�ت . در ق�ر

ی خداس�ت ویند سومست کھ آنگاه کھ دو یا سھ نفر با ھم راز دل گاسالمی نیز بر این امر تأکید فراوان شده افتگوھ�ای . این امر بیان دیگ�ر از حقیق�ت م�ورد بح�ث ماس�ت . حض�ور پروردگ�ار بعن�وان رب در می�ان ای�ن گ

عتماد اھمدالنھ در واقع منشأ پیدایش حکمت است . پس واضح است کھ ھمفکری بھ معنای مذکور محصول س�قراط و نھ یک عمل نمایشی و مصلحتی . ادموند ھوسرل از فالسفۀ پیرو مکت�ب و ھمدلی و صداقت است

د د را واردر قرن بیستم یک بار دیگر ت�الش نم�ود ت�ا ھم�ان س�نت را احی�ا نمای�د و ب�دین طری�ق حکم�ت جاوی� و ب�ھتوانن�د دجھان فلسفھ کند و بدین منظور مدرسھ ایی مشابۀ آک�ادمی افالط�ون پدی�د آورد ک�ھ ش�اگردانش بردی�د ناک�ام گ دو با یکدیگر دیالوگ کنند ولی این تقلی�د ب�ھ ج�ایی نرس�ید و ای�ن مدرس�ھ ب�ھ ب�ن بس�ت رس�یده وی و د و دوس�تزیرا اساس این نوع اندیشیدن معنای اتحاد دو فکر بر روی یک مسئلھ مستلزم ایمان و اعتم�ا

ھمدلی است کھ یک مسئلھ کامال دینی می باشد ونھ فلسفی . ک�دیگر بکری حاصل خودکاوی و استغراق در خویشتن است دو دوست ھمدل بھت�ر م�ی توانن�د یاگر ھر فکر

ر دت ب�ھ ان را بکاوند و بھ یکدیگر امکان کاویده شدن را بدھن�د زی�را چ�ھ بس�ا اس�راری ک�ھ آدم�ی خ�ود نس�بو درون خ��ودش ک��ور اس��ت . در ای��ن رابط��ھ ھ��ر ی��ک ب��ھ مثاب��ھ آیین��ھ دیگ��ری م��ی باش��د و ھ��ر کس��ی امی��ال

ن�د چن�ین حساسات و اسرار ض�میر ناخوداگ�اه ط�رف مقاب�ل را اس�تخراج م�ی کن�د . و فق�ط دو م�ؤمن م�ی تواناص�ی اس�ت رابطھ ایی داشتھ باشند . مکاشفات حاصل از این ھمفک�ری دارای م�اھیتی برت�ر از تفک�رات خصو

م�ده ک�ھ اپدی�د کھ یکی از مشھورترین این مکاشفات در تاریخ مکتوب ما از رابطۀ مولوی و ش�مس تبری�زی گار در اقی��انوس بیکران��ی از معرف��ت را ب��رای جھانی��ان آش��کار س��اختھ اس��ت .ھم��ۀ مع��ارف و حکمتھ��ای مان��د

ص�احبت متاریخ حاصل چنین گفتگوھای مؤمنانھ بوده است مثل دیالوگھای حضرت مس�یح ب�ا حواری�ون و ی�ا ھ ک��ل ھن��دو ب��ا یک��دیگر ک�� پی��امبر ب��ا اص��حابش و ی��ا دی��الوگ س��قراط ب��ا ش��اگردانش و ی��ا گفتگ��وی عارف��ان

اوپانیشادھا را بعنوان یکی از ماندگارترین معرفت بشری پدید اورده است .

زن و سوداي زندگی تنهائی

. تنھا زیستی جز مردان حق را نشاید و آنھم خود بھ انتخاب خود تنھائی و انزوا نمی گزینندد ن�ان دو ص�ھ و مھلک است و این ام�ر ب�رای ززیستن بھ تنھائی برای عامھ مردمان مخاطره آمیز و مفسدان

چندان خطرناکتر است . رتمانھ�ایامروزه در شھرھای بزرگ صنعتی جھان شاھد گروه کثیری از زنان ھس�تیم ک�ھ ت�ک و تنھ�ا در آپا

قی��ق و حقی��ر و کثی��ف زن��دگی م��ی کنن��د و بظ��اھر دارای ح��داقل اس��تقالل معیش��تی نی��ز م��ی باش��ند . ول��ی تحی�ت وان�ی بغان م�ی دھ�د ک�ھ اکث�ر قری�ب ب�ھ اتف�اق ای�ن زن�ان تنھ�ا ب�ھ ان�واع بیماریھ�ای رگزارشات آماری نش�ا

ھ ش�یوه ز آن�ان ب�پیچیده و العالج مبتالیند و بخش عمده آنان بھ انواع مواد مخدر گ�رایش یافت�ھ و بس�یاری ا ھائی مختلف بھ فساد اخالقی و روسپی گری مبتال شده اند .

Page 141: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

141

س�ت رآور و پب�ھ ازدواج و ط�الق نھایت�ا مجب�ور ب�ھ انتخ�اب ای�ن زن�دگی زج�اکثریت این زنان پس از چن�د تجر شده اند و خودکشی در میان آنان بھ وفور گزارش می شود .

ن�د چز تجرب�ھ ااین زنان قربانیان سودای برابری زن و مرد و شعار اس�تقالل اقتص�ادی ش�ده ان�د . این�ان پ�س د .ه می شونبھ جبر بھ چنین زندگی مادون جانوری کشید شوھر و ناکامی در بلعیدن اراده مردان نھایتا

حق�ارت و وجود ای�ن زن�ان کارگ�اه نخ�وت و کب�ر و نف�رت از م�ردان و بلک�ھ ک�ل جھانی�ان اس�ت و ای�ن کین�ھ وت انحراف��ا گی و ان��واع آلرژیھ��ا و ام��راض عص��بی و روان��ی و اعتیادھ��ا وناک��امی بت��دریج آن��ان را ب��ھ افس��رد

کش�ی رتک�ب خودسیاری از آنھا نھایت�ا س�ر از تیمارس�تانھا در آورده و در آنج�ا ممھلک جنسی می کشاند و ب می شوند .

قب�ت ای�ن این وسوسھ در جامعھ م�ا نی�ز بش�دت در ح�ال توس�عھ اس�ت و امی�دواریم رس�انھ ھ�ا پیش�اپیش از عا طرز فکر بھ مردم اطالع رسانی کنند .

زندگی فردي و زندگی جمعی

3 =1+1

0/5=1+1

رش�دی وفردی ھمان بودن است ھمچون حیوانات کھ در طی عمر فردی و تاریخی خود کمترین تغیی�ر حیات ی م��ا ندارن��د و حی��ات جمع��ی رف��تن و ش��دن اس��ت . ب��ودن ام��ری اس��ت ک��ھ خداون��د بم��ا در خلق��ت ازل و غری��ز

دیگ�ران ا ب�ولی رفتن و شدن یک حیات خاص انسانی در رابط�ھ بخشیده و ما برای آن ھیچ کاری نمی کنیم.ی ی�ک است و این حیات مدنی و تکاملی و معن�وی م�ی باش�د و مس�تلزم مکاش�فھ و جھ�اد اس�ت . حی�ات جمع�

حیات مکاشفھ ای است و نھ محاسبھ ای . ایمانی است و نھ بیمھ ای . حیات فردی یک ھستی منی یا ت�وئی اس�ت ک�ھ در آنج�ا م�ن م�نم و ت�و ت�وئی . ول�ی حی�ات جمع�ی و معن�وی و

حیات اوئی است یعنی راه سوم است . زندگی جمعی یک واقعھ عددی نیست و ی�ک بع�الوه عرصھ شدن یکیک نیست کھ دو شود بلکھ سھ می ش�ود . تم�ام خالقی�ت و انس�انیت بش�ر در کش�ف ای�ن راه س�وم و س�رعت طی طریق در آن می باشد . این راه یا خط سوم فقط مختص عرفا نیست بلکھ عرفااین راه را کش�ف ک�رده و

طور حرفھ ای و بالوقفھ پیموده و سریعترین حرکت را نموده اند . آن س�خن مع�روف ش�مس تبری�زی را در باین رابطھ چنین اص�الح م�ی کن�یم ک�ھ : خ�ط اول آن اس�ت ک�ھ م�ن خ�وانم و الغی�ر. خ�ط دوم آن اس�ت ک�ھ م�ن

و عش�ق و اعتم�اد خوانم و تو . ولی خط سوم آن است کھ ن�ھ م�ن خ�وانم و ن�ھ ت�و . و ای�ن خ�ط خ�دا و توک�لمتقابل است . این ھمان خط دل بھ دریا زدن است و سوی بی س�وئی راه پیم�ودن و نھراس�یدن . ول�ی بس�یار اندکند کھ حتی در زندگی جمعی ھم براستی جمع�ی زن�دگی کنن�د و ب�ا یک�دیگر ھم�راه و ھمس�فر ای�ن راه س�وم

ھستند و لذا چون در کنار ھم ھستند دو ن�یم م�ن باشند . اکثرا با ھم ولی فردی زندگی می کنند و ھر دو منی

Page 142: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

142

شده و حتی حیات غریزی و جانوری کامل و سالمی ھم ندارند و فقط چوب الی چرخ حیات فردی ھمدیگرن�د و حتی دو ھم نمی شوند بلکھ نیم می شوند .

)2آیا سینماي حقیقت ممکن است ؟(

القاء کند ؟ آیا یک انسان پلید می تواند شرافت را بھ دیگران آیا یک انسان روسپی می تواند عصمت را بھ دیگران بیاموزد ؟

آیا یک انسان دزد می تواند امانت داری را تعلیم دھد ؟ ایا یک انسان فاسق می تواند پیامبر عشق بھ مردم باشد ؟

آیا یک انسان کافر می تواند احیاء گر ایمان در مردم باشد ؟ و.....

ینمای ت مثبت است پس ھیچ عیب�ی در ری�ا و نف�اق نیس�ت ول�ی اگ�ر منف�ی اس�ت پ�س س�اگر پاسخ این سئواال را فری�ب حقیقت و دینی و عرفانی و اخالقی ھم ممکن نیست . آیا اینط�ور نیس�ت ؟ پ�س بھت�ر اس�ت خودم�ان

ندھیم و شیطان را غسل تعمید نکنیم . ی بق�ول عل� ! ولی مس�ئلھ ای�ن اس�ت ک�ھ ممکن است ادعا شود کھ اگر مؤمنان مولد سینمای حقیقت باشند چھ

» مؤمن ھرگز بازی نمی کند . « (ع) قیق�ت و در یک کالم دو نوع سینما وج�ود دارد : س�ینمای جن�ون و جنای�ت و فس�ق و س�ینمای ب�ھ اص�طالح حم�روج صاحب رسالت اخالقی وانسانی . س�ینمای اول م�روج فس�اد و تبھک�اری آش�کار اس�ت و س�ینمای دوم

ن�ان اطیری یوفاق است . سینما ھمان تأتر مدرن و تکنول�وژیکی اس�ت و ت�أتر از ارک�ان تم�دن اس�دجالیت و نود ک��ھ ب��باس��تان اس��ت . و م��ی دان��یم نخس��تین کس��ی ک��ھ در ت��اریخ ت��أتر را وارد جھ��ان اس��الم ک��رد عمرع��اص

ا . روفوکل س نخستین گروه تأتر را از روم بھ شام آورد و در دربار معاویھ بھ نمایش پرداختند اثری از

آیا زنا با غیر مسلمان جایز است ؟

ل نیس�ت این سئوالی است پیش روی سیمای جمھوری اسالمی ایران . اگر فس�ق و زن�ا ب�ا غی�ر مس�لمان ح�ال

ینک�ھ ااش�د اال بپس چرا فیلمھای خارجی بدون حجاب نشان میدھید ولی فیلمھای ایرانی حتما باید حجاب دار را بازی کند کھ باز ھم اجازه دارد کھ بی حجاب باشد . زنی نقش یک غیر مسلمان

وریس�ت غیر مسلمانان حق دارند کھ در رس�انھ مل�ی م�ا ب�ی حج�اب باش�ند و مش�روب بخورن�د پ�س چ�را ت اگر ھای خارجی حق ندارند در کشور ما ھر طور کھ دلشان میخواھد لباس بپوشند و رفتار کنند؟

و فلسفی نیست بلکھ موجب مفاسد اجتماعی و تناقض و تردی�د این تناقض فقط یک تناقض منطقی و شرعیدر باور مردم است . در یک شبکھ و رسانھ در آن واحد ھم تبلیغ حجاب و نھی از بد حجابی می شود و ھ�م فیلمھای بی حجاب پخش می شود . آثار روانی و اخالقی ای�ن معض�لھ ب�ر عف�ت عم�ومی و ایم�ان دین�ی ک�امال

Page 143: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

143

ت�وجیھی ب��رای ای��ن مس�ئلھ وج��ود دارد درحالیک�ھ بس��یاری از علم�ا و مراج��ع بارھ��ا و واض�ح اس��ت . آی�ا چ��ھبارھا در این باره اعتراض کرده اند . اگر مصلحتی در پس این ماجرا نھفتھ است الاق�ل ب�رای م�ردم توض�یح

چ��ون دھی�د ت��ا رف�ع ش��بھھ گ�ردد ت��ا جوان�ان براس��تی تکلی��ف خ�ود را بدانن��د . ای�ن دوگ��انگی رس�انھ ای نی��ز ھمبرخورد مسئولین امنیتی با ماجرای حجاب و بدحجابی در خیابانھاست . مدتی ھمھ را آزاد می گذارن�د ت�ا ھ�ر ��ال م��ی ش�وند و ای��ن ع��ادت ش��کنی موج��ب چ�ھ بخواھن��د بپوش��ند . و س��پس بناگ��اه س�تادھای نھ��ی از منک��ر فع

منزج�ر م�ی س�ازد . ب�ا روان و تخریب و ضایعھ روانی کالنی است و مردم را بھ ارکان اعتقادی نظام ب�دبین و ایمان مردم بازی نکنید .

نیاز و عداوت

ت�و م�ی علی ( ع) می فرماید : آنکھ فقط از روی نیازش بھ س�وی ت�و آی�د چ�ون نی�ازش ب�رآورده ش�د دش�منین�ی و عن�وی و دمشود . واقعیت کاملتر اینست کھ ھر رابطھ ای کھ فقط اساس نیاز باشد و حتی اگر آن نیاز

ش�ود نبرآورده چھ نشود . اگر لمی ھم باشد خواه ناخواه بھ عداوت می انجامد چھ آن نیاز برآورده شود وعوج�ب بھ دلیل ناکامی موجب عداوت می ش�ود و اگ�ر ب�رآورده ش�ود از س�ر بخ�ل و حس�د و احس�اس حق�ارت م

�عداوت می گردد بخصوص اگر منشأ ارضای نیاز ، انسانی مخلص و حق پرست باش�د و ب�ی م� ت آن زد و من نیاز را بر آورد . خدمت خالصانھ بھ مردم کاری خدایگونھ است .

آن کیمیاس�ت وبھرحال روابط بشری تماما از روی انواع نیازھای مادی یا معنوی می باشد و بس�یار کمی�اب ق��ا ھ مطلک��رابط��ھ ای ک��ھ از روی عش��ق ب��ھ ح��ق و ارادت قلب��ی و روح��انی باش��د . ول��ی آن رواب��ط نیازمندان��ھ

مت ب�ھ خص�ودارای عطوفت و احساس قلبی نباشد حتی اگ�ر نی�ازی ک�امال معن�وی و عرف�انی ھ�م باش�د نھایت�ا وان عمی�ق فرد نیازمند م�ی انجام�د چ�ھ ارض�اء ش�ود و چ�ھ نش�ود . و اتفاق�ا اگ�ر ارض�اء نش�ود ع�داوتی چن�د

ل�ذا و س�اس نی�ازابطشان فقط ب�ر اشدید پدید نمی آید . انسانھائی کھ دارای دلی مرده و شقی می باشند و روتی توب�ھ ریاکاری می باشد ھر چھ کھ نیازش�ان بیش�تر ب�رآورده گ�ردد و مشکالتش�ان برط�رف ش�ود اگ�ر براس�

ابط�ھ ر چن�ین رنکنند و صدق پیشھ ننمایند بھ اشد عداوت و کینھ می رسند و مترصد انتقام می شوند زی�را د ینند . ای تمامیت کفر و جھل و ناتوانی خود را می ب

ماهیت رسانه اي سینما

س��ینما در ی��ک کلم��ھ ھمان��ا ص��نعت و ھن��ر ب��ازی و ب��ازیگری و ب��ازیچگی و ب��ازی دادن اس��ت . فلس��فھ س��ینما نیست . بازی ای کھ از تأتر یونان باستان آغاز شد و در تکنول�وژی جدی�د کام�ل » بازی « چیزی جز فلسفھ

اس�ت ھم�انطور ک�ھ » خ�دانمائی « ( تأوی�ل ک�الم ) ب�ھ معن�ای در تعبیر ھرمنوتی�ک Theatreگردید . واژۀ

Page 144: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

144

بھ معنای خداست . تأتر ب�ھ معن�ای نم�ایش خ�دا یگ�ونگی بش�ر اس�ت . و ل�ذا نخس�تین نمایش�نامھ Theoلفظ ھای یونانی تماما دربارۀ ھویت خدایان اسطوره ای یونان بوده است کھ در آثار ھومر ،ھسیود ، س�وفوکل و

ی باشد . کل فرھنگ و تمدن غرب بر اساس باورھا و احساسات و القاعات الھھ ھای اریستافانس منعکس ماین آثار پدید آمده است و ل�ذا ک�ل ای�ن تم�دن در س�ینما بعن�وان ترمین�ال غای�ت خ�دانمائی بش�ر ب�ھ مالیخولی�ا و

انھدام کشیده شده است . طین ن�د ول�ی س�الچگون�ھ انس�انھائی ب�وده ااگر بانیان اندیشھ ھای تأتری دریونان باستان را نمی شناس�یم ک�ھ

وره ایان اس�طسینما را بوضوح می شناسیم کھ چھ دجالھائی ھستند و گوئی کھ تجلی ھمان یکصد و اندی خد ع��ھ زن��دگیای یون��ان م��ی باش��ند ک��ھ بش��ریت را ب��ھ ب��ازی جن��ون و مالیخولی��ای خ��ود مب��تال نم��وده ان��د . مطال

لھ�ھ ھ�ای کافیس�ت ت�ا م�ا را در ای�ن ب�اور ب�ھ یق�ین برس�اند : ا شخصی و ھویت خصوصی این نوابغ س�ینمائیعھ جن��ون ش��ھوت و ح��رص و س��لطھ و فری��ب و دغلب��ازی و مالیخولی��ا ک��ھ دم از رس��الت نج��ات بش��ری و اش��ا

،ون ولن�ر حقیقت می زنند و از فریب بشریت لذتی شیطانی می برند : جان ھوس�تون ، تارکوفس�کی ، اورس�ان م�روزه جھ�. و تازه اینان خوب�ان و قدیس�ین جھ�ان س�ینما محس�وب م�ی ش�وند . افلین ، آنتونی کوئین و ..

ھ ھ�ای ن و مدین�مافیائی سینما بھ مثابۀ کارخانھ فراماسونی تولید فرھنگ و باور و اسطوره و رھب�ر و آرم�اری ایت ھ�ای ج�فاضلھ است و کل تاریخ را ھر گونھ کھ ابر قدرتھا بخواھند تغییر صورت می دھند و کل واقع

قاب�ل چش�ممجھان نیز ھر گونھ کھ سالطین صنعت و بانکداری جھ�ان و ش�رکتھای چن�د ملیت�ی اراده کنن�د در ی کنند .جھانیان تصویر می شود و شبانھ روز در خانھ ھا اراده آفرینی و تولید احساس و اندیشھ م

ی�ون عی�انفحھ ھ�ای تلویزامروزه برای اکثریت قریب بھ اتفاق مردم جھان ، حقیقت ھمانست کھ بر روی ص�ن ینما زدگاسعرصھ پیدایش دجالیت آخرالزمان است . سینما گران تجسم شیاطین ھستند و می شود . سینما

ھم بھ مثابۀ حزب شیطان .اتی م�روزه نج�اامروزه حقیقت ، دشمنی جز سینما و تلویزیون و ماھواره ھا و شبکھ ھ�ای اینترنت�ی ن�دارد .

ظ�ھ ای حت�ی لح خولیائی این دجال نیست . سینما تجلی برزخ زمین است ، سرابی کھجز نجات از اسارت مالی مجال اعتراف بھ تشنگی ھم نمی دھد . جھان سینمائی نھ ھست و نھ نیست .

نیھیلیزم�ی .سینما قلمرو پیدایش و القای غایت نیھیلیزم روانی و عاطفی در سراسر جھان بشری م�ی باش�د . یخولیاستلید انواع جنون ھا و جنایتھای نو بھ نو می باشد . سینما رسانھ مالکھ کارخانھ جھانی تو

سرنوشت و روابط اجتماعی

بخش عمده احکام دین خدا بھ مؤمنان دربارۀ اصالح روابط با دیگران است . سورۀ توبھ کھ اس�اس و آغ�از رۀ روابط اجتم�اعی اس�ت و رواب�ط اخالص در دین را شرح می دھد و سورۀ برائت از شرک است تماما دربا

می داند و حتی عزیزان و افراد درجھ یک فامیل را ھ�م اجتماعی را مالک نھائی حفظ دین و صداقت در ادعااز این تصفیھ مستثنی نمی کند و بھ مدعیان ایمان امر می کند کھ از روابط ب�ا ک�افران و مش�رکان و منافق�ان

Page 145: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

145

ر عزیزت�رین کس�ان مث�ل وال�دین و ھمس�ر و فرزن�دان و ب�رادران باش�ند. دل بکنند و قطع رابطھ کنن�د حت�ی اگ�ھمھ داعیان ایمان در این امر امتحان نھائی پس میدھند . انسان ی�ک حی�وان اجتم�اعی اس�ت و ھ�ر چ�ھ دارد از روابط��ش دارد . انس��ان منھ��ای روابط��ش ب��ا دیگ��ران مطلق��ا قاب��ل تص��ور و تعری��ف نیس��ت و ھ��یچ معن��ا و

و اصال وجودی معنوی ندارد و حس وجود نمی کند . سرنوشت معلول رابطھ است . انس�ان ت�ا ماھیتی نداردزمانیکھ بھ ایم�ان کام�ل و معرف�ت قلب�ی و اخ�الص در دی�ن نرس�یده و ب�ا پروردگ�ارش اتص�الی قلب�ی مس�تقیم

دار م�ی گ�ردد نیافتھ است در رابطھ با ھر انسان مشرک و ریاکاری تحت تأثیر قرار می گیرد و ایم�انش لک�ھو چھ بسا از دست میرود . فقط اولیای خدا قادرند کھ در روابط با ھمھ مردمان باشند و دچار ش�رک و نف�اق و ابتالی نفسانی نشوند و مابقی مؤمنان بایستی از روابط با فاسقان بپرھیزند . توب�ھ ک�ھ آغ�از دی�ن و ایم�ان

رت با کافران و تبھکاران است وسورۀ توبھ بھ تم�ام است تماما توبھ از روابط نامشروع و مشارکت و معاش و کمال از آغاز تا پایانش جز این پیامی ندارد .

راز همزیستی و جاودانگی

ھر کسی در خودش محکوم بھ نابودی وانحطاط در غرایز حیوانی است .ط در دوس�تی فق�ھمزیستی یا ھمراھی و ھمکاری دو ت�ا آدم تح�ت عن�وان زناش�وئی ی�ا ش�راکت و ھمک�اری و ت�ر از ن�دکی فراصورتی می تواند پایدار و متعھد وبا وفا باشد و موج�ب رش�د متقاب�ل ط�رفین گ�ردد ک�ھ الاق�ل ای م�مس�تحکم انگیزه ھای مادی و غریزی قرار داشتھ باشد . عھد انسان با خودش فقط در رابطھ با دیگران

شود . ا را ی�ن نیازھ�اط�ھ ای ب�اطنی و پای�دار ش�ود زی�را آدم�ی نیازھای اقتصادی و غریزی ھرگز نمی تواند بانی راب

ھت�ر با ان�دکی در ھر رابطھ دیگری ھم می تواند کمابیش ارضاء نماید ھرگاه در ھر رابطھ دیگ�ری ای�ن نیازھ�ادی یازھ�ای م�ارضاء شوند جایگزین می گردند . در این نوع روابط انسانھا فقط بعن�وان اب�زاری در خ�دمت ن

نی��وی ام��ریدرواب��ط ذات��ا ب��ر ب��ی وف��ائی و جف��ا و خیان��ت اس��توارند زی��را اص��وال حی��ات یکدیگرن��د .ای��ن ن��وع ریش�ھ ومیراست . نگاه ابزاری بھ دیگران عرصھ گندیدگی نفس و شرارت اس�ت . فق�ط روابط�ی دارای رگ

. ده باش�نداند و قلم�رو رش�د انس�انی و پی�دایش روح ج�اودانگی م�ی ش�وند ک�ھ ب�ر ارزش�ی باالتن�ھ ای بن�ا ش��ت و معرف�ت . آنچ�ھ ک�ھ ج�اودانگی نام ود ی�ده م�ی ش�ارزشھای باالتنھ ای ب�ر دو دس�تھ : قلب�ی و ذھن�ی ! محبت پشتوانھ معرفت و تعھدات عقلی و اخال رای ق�ی و م�اواجری است کھ در تعھدات معنوی پدید می آید . محب

�ت و احی�اء کنن�ده دل اس�ت . ای�ن د ن ائی امک�او ھیچی�ک ب�ھ تنھ�طبیعی است و معرفت ھ�م ارتق�اء دھن�ده محبوی و ابط�ھ معن�استمرار و رشد ندارند و نمی توانند اساس یک رابطھ جاودانھ باشند . جاودانگی امری در ر

م�رگ تعھدات متافیزیکی و اخروی می باشد وگرنھ ھر کسی بخودی خود در تن خود محبوس و محک�وم ب�ھت در دیگ��ریو فناس��ت . رابط��ھ معن��وی قلم��رو رھ��ائی روح از اس��ارت ت��ن اس��ت . و پیوس��تن ب��ھ آف��اق اب��دی

ط ھ اش س�اقجاودانگی محصول عھد با دیگری می باشد . انسان بھ تنھائی و با خودش ھم�واره در پ�ائین تن� و تباه می شود .

Page 146: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

146

نگاهی به وبالگ نویسان وطن

ز کنن�د ا م�ی ش�اءبطور کلی وبالگھای وطنی م�ا عجی�ب ت�رین وبالگھ�ای دنی�ا ھس�تند ک�ھ حق�ایق بس�یاری را افی�ک ذابن�د ت�اعۀ ارشاد ما تا این حد پیچیده عمل می کن�د و گروھھ�ای بررس�ی چق�در در راجملھ اینکھ چرا اد

ا ج�ز خ�ود ز وبالگھ�اثر واقعا فکور و با ارزش را اجازه انتشار دھند . در یک کالم اینکھ شاید ح�دود نیم�ی ا ره ک�ردن دیگ�ران ھن�ر دیگ�ری ندارن�د . و ام�ادۀ دیگر ھم جز مس�خمسخرگی کاری دگر ندارند . بخش عم –

ض�وع عن�ا و موگروه جدی تری ھستند کھ ھنرشان فقط زنده باد و مرده باد گفتن است بی آنک�ھ اص�ال ھ�یچ مع�ده ای ھ�م خاصی را مد نظر داشتھ باشند فقط افراد و یا کلمات مخصوص را مورد فحاشی قرار می دھند .

ی وبالگھ�ا خصی خود اشتباه گرفتھ اند . وگروھی ھم فقط مشغول لوث ک�ردنوبالگ را با دفترچھ خاطرات شش�ئھ نروش�ھای جدی ھستند . و نیز برخی ھم اشاعھ دھندۀ ھذیانھا و کرامات عوالم نشئگی و انتق�ال دھن�ده

زایند و ....... و مابقی ھم بھ خاطرات خود فحش می دھند . ی�ک منجر ب�ھ ر کشور ما ھمواره معضلھ آزادی بیان بالفاصلھبدین ترتیب بھتر می توان درک کرد کھ چرا د

اب تحمل ایم و ت دیوانھ خانھ می شود و حمام خون براه می اندازد . براستی تا آداب سخن گفتن را نیاموختھ عم�ت الھ�یحرف دیگران را نداریم و قدرت شنوائی ما تا این حد ضعیف است خفقان و سانس�ور بزرگت�رین ن

ھای خانمانس��وزتر از آزادی بی��ان ب��رای م��ا ممک��ن نیس��ت . کافیس��ت ک��ھ س��ال يس��ت و دش��منب��رای م��ردم ما ود و ..... وب�پدی�د آم�ده » رھبر کبی�ر « نخستین انقالب را بیاد آوریم کھ در ھر کوچھ و محلی یک حزب و

و س�تیمدر خانھ ای ھر فردی خود یک حزب تمام و یک منجی عالم بش�ریت ش�ده ب�ود و نتیج�ھ آن ش�د ک�ھ ھ ی بریم .جز مسخره کردن خودمان و یکدیگر عشقی دگر نداریم و در آرزوی یک منجی از کاخ سفید بسر م

هویت و رابطه

� ت وج�ودی ھر انسانی یک فرد مستقل است بھ لحاظ موجودیت فیزیکی . ولی بھ لحاظ ماھی�ت درون�ی و ھویم�ی ی�وان ج�داحکن�د . آنچ�ھ ک�ھ انس�ان را از و ارزش ویژه انسانی از کیفیت رابطھ اش با دیگران تغذیھ می

اش و غری�زی کند نوع رابطھ اش با ھمنوعش می باشد و نیز با کل جھان . اینکھ بھ غیر از نیازھای مادیا گ��ری ھ��م ب��چ��ھ ارتب��اطی ب��ا جھ��ان و س��ائر انس��انھا دارد . آی��ا ب��ھ غی��ر از حی��ات ج��انوری رابط��ھ و تعھ��د دی

ت انس توان�د اس�ت نم�ی انی از اینھا بر می خیزد . از آنجا کھ انس�ان دارای روحسائرین دارد . ارزش و ھویی ش�ود و م�روابطش با دیگران را محدود بھ نیازھای غریزی سازد در اینصورت تبدیل بھ دی�وی درن�ده خ�و

براستی از حیوانات ھم پست تر می گردد .ھ�دف . آنانک�ھ ای�ن وس�یلھ را ھ�دف نیازھای غریزی بشر فق�ط بھان�ھ و وس�یلھ ای ب�رای ارتب�اط اس�ت و ن�ھ

قرار می دھند تبدیل بھ ش�یطانی م�ی ش�وند . نیازھ�ای غری�زی ش�دیدی ک�ھ در انس�ان حض�ور دارد وس�یلھ ای برای ارتباط معنوی و روحانی است . اگر روحانیت دخیل در رابطھ نشود انسان مبدل بھ حیوانی دیوان�ھ م�ی

ا محدود در نیازھای غریزی می کنند دل خ�ود را م�ی میرانن�د و شود . انسانھائی کھ روابط خود با دیگران ر

Page 147: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

147

روح خود را در زندان تن تبدیل بھ ظلمات می کنند و نفس خود را دیوانھ می س�ازند . خداون�د در رابط�ھ ھ�ا ایستاده و در انتظار است . صراط المستقیم ھدایت ھمان پل رابطھ ھای معنوی و روحانی است .

ت انسانی و جاو ریزی یازھای غندانھ ھر کسی بستھ بھ این امر است کھ تا چھ حدی با دیگران بھ بھانھ ھویرا روح خ�ود واش ، ارتباطی قلبی و روحی برقرار می کند . این ھمان قلمرو رشد انسان است . آنانک�ھ دل

نن�د حراس�ت ک برای خودشان حفظ می کنند و در رابطھ نمی نھند تا بھ گمان خویش استقالل و آزادی خود رات نگ ھ�م س�خدر درون خود فسیل شده و می میرند . نھ تنھا از حیوانات ھم پست تر بلکھ بقول ق�رآن از س�ی س�ت ک�ھ ھ�واتر می شوند . و این درک اسفل السافلین است . انسان در رابطھ قلبی و روحانی ب�ا دیگ�ران

ح�انی ب�ینت حاصل رابطھ قلب�ی و رووجودش را یعنی پروردگارش را می یابد و بھ او ملحق می شود . ھویور ای�ز و ام�انسانھاست . فرد یا جامع�ھ ب�ی ھوی�ت فاق�د چن�ین ارتب�اطی اس�ت و تم�ام ارتباط�ات مح�دود در غر

اقتصادی و سیاسی است .

فاحشه خانه اینترنتی

ی�ن از ا نب�ھ ایی�اد ک�ردیم . و این�ک ب�ھ ج» بزرگترین دزد عصر مدرنیزم « در مقالھ ای از اینترنت بعنوان می باش�د دزدی می پردازیم کھ دزدی عاطفھ و ناموس است . ھمانطور کھ ھمواره ھیزی شعبھ ای از دزدی

ولی�ائی اس�ت و اینس�ت ک�ھ ش�یطانی ت�رین و مالیخ» مجازی « ولی این یک ھیزی برزخی و یا بقول معروف ترین نوع فحشاء و ھرزگی و ھیزی را تا سرحد مالیخولیا ممکن نموده است .

حش�ھ خان�ھبراستی کھ اینترنت مدخل ھمھ انواع اجنھ و شیاطین بر نف�وس جوان�ان م�درن اس�ت . در ی�ک فای�ن ن�د ول�ی اواقعی بس�رعت آدم�ی ب�ھ پای�ان ک�ار میرس�د و م�ی توان�د غای�ت ای�ن راه را درک نمای�د و توب�ھ ک

ب�ط س�ت . رواوزخ اس�توار افحشای مدرن و مالیخولیائی غایتی ندارد زیرا تمام�ا مج�ازی اس�ت و ذات�ش ب�ر دس��ت ی��ابی اینترنت�ی قلم��رو ن��ابودی دروغ و ریاکاریھ�ای ع��اطفی و عاش��قانھ بش�ر اس��ت . ای��ن ب�ھ اص��طالح دو

ی کن�د و مدرن بر ھویتی بی انتھاست کھ بھ تصور محض عمل میکند و عقل و عاطف�ھ را بس�رعت دیوان�ھ م�ن بدس�ت واحد دھھا معشوق در سراسر جھا کمترین عزت نفس و عصمتی باقی نمی گذارد . ھر کسی در آن

انھ تد و دیوآورده کھ یکی از آنھا ھم واقعی نیست . ھر کسی خیال خود را تحت عنوان معشوقھ ای می پرس می شود .

–د خ�ود رشد وحشتناک و جنون آسای بیماری جنسی را شاھدیم ک�ھ پ�ای ک�امپیوتر پدی�د آم�ده اس�ت و ش�اھ م . ارضائی ھای الکترونیکی ھستی

نداش�تھ ھرگز در طول تاریخ بشر تا این حد شیطان امکان ب�ازی نم�ودن بش�ر را بواس�طھ اختراع�ات خ�ودش است .

احساس فریب خوردگی در رابطه

Page 148: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

148

اس�اس وھر گاه در رابطھ با دیگ�ری احس�اس فری�ب خ�وردگی م�ی کن�یم ب�دان معناس�ت ک�ھ ی�ا از ھم�ان آغ�از را زی�ر ن راه عھ�ددیگری نداشتھ ایم و فقط ریا کرده ایم و یا در بیرابطھ ھیچ عھد معنوی را در دل خود با

م�ا ی�ا وف�ای پا نھاده و خیانت کرده ایم . آدمی بخودش ولی در دیگری خیانت می کند . دیگ�ران عرص�ھ جف�ا و ق�ول و بھ عھد خودمان با خود ھستند . آدمی بدون دیگران قادر بھ بستن عھ�دی ب�ا خ�ودش نیس�ت . عھ�د

انی تعھد بھ دیگری ، یک خیال مح�ض اس�ت ک�ھ ب�ھ آس� معنوی ھر فردی با خودش بدون حضور وقرارھای ا ب�ھ ن�احق فراموش و توجیھ می شود. عھد ما بھ دیگری کارگاه خلقت روحانی ماست . وقتی عھد خود را ب

م . فت��یدیگ��ری م��ی ش��کنیم در واق��ع خ��ود را در دیگ��ری م��ی ش��کنیم و بدینگون��ھ ب��ھ دام فری��ب خویش��تن م��ی اری�زی خیانت بھ عھد ، شکستن گ�وھر ج�اودانگی ماس�ت . رابط�ھ ای ک�ھ فق�ط ب�ر اس�اس نیازھ�ای م�ادی و غ

دو حال�ت باشد بسرعت بھ ب�ن بس�ت م�ی رس�د ی�ا بواس�طھ ارض�ای آن نی�از و ی�ا ناک�امی در آن نی�از . در ھ�ر ا. نھ خود ر بناگاه احساس پوچی و فریب می کنیم و عجب کھ طرف مقابل را فریبکار می دانیم و

و ت�ا ادر او شکس�تھ و شکس�تۀ م�ا در ھرگاه کھ عھدی معن�وی و ع�اطفی را در دیگ�ری م�ی ش�کنیم خ�ود رای را ب�ا د و پیم�انمادام العمر است و ما دیگر قادر نیستیم ھیچ عھ� قیامت باقی می ماند و این عذابی عظیم و

ر ن�زد دھ ش�ده و ت کھ ما تا ابد در خود شکس�تخود و در رابطھ با فرد دیگری استوار کنیم . این بدان معناسیم . خش�ش نم�ائبخود ھیچ و پوچ شده ایم مگر آنکھ آن عھد را احیاء کرده و یا از فرد مقابل طلب حالل�ی و

دیگ�ران ری�ب دادنتا او ما را ببخشد ما ھم نمی توانیم خود را ببخشیم و این ع�ذابی اجتن�اب ناپ�ذیر اس�ت . ف امری محال است .

صداست که می ماند ... فقط

فقط صداست کھ می ماند ( بقول فروغ ) و از میان ھمھ صداھا بقول حافظ ، خوشترینش . صدای سخن عشق است کھ در این گنبد دوار بھ یادگار می ماند .

ھ ص�دای ھر کھ محبوبش را خوشتر و با صدای رساتر و عاش�قانھ ت�ر ص�دا زن�د بیش�تر م�ی مان�د . اینس�ت ک� ص) .در وصف شمس جاودانھ و جھانگیر شده است و یا صدای علی ( ع) خطاب بھ دوستش محمد( موالنا

حم�د(ص) مو اما برترین صداھا ھمانا پاسخ معشوق است بھ نالھ عاش�ق . ھمچ�ون ق�رآن ک�ھ پاس�خ خ�دا ب�ھ و عوراست . و یا غزلیات حافظ کھ شاعرش حافظ نیس�ت بلک�ھ ش�اعر در ھ�ر غزل�ی در بی�ت پای�انی ی�ک مش�را ی�اری معشوق است . و یا ندای حسین ( ع) در روز عاشورا خطاب بھ محبوبش کھ : آیا کسی ھست کھ م

م�ی را بیاب�دکند ! و معشوق نیز او را یاری کرد چھ ی�اری کردن�ی : ھ�ر ک�ھ م�را بجوی�د م�ی یاب�د ، ھ�ر ک�ھ م�ن م�م و ھ�ر ک�ھ را شناسد . ھر کھ مرا بشناسد عاشق می شود و ھر ک�ھ م�را عاش�ق ش�ود عاش�قش م�ی ش�و

او خ�ود دی�ھ عاشق شوم البتھ بھ قتل می رسانم و ھر کھ را بھ قتل برسانم دیھ اش بر من واجب است و من ھستم !

و نیز صدای مسیح ( ع) بر باالی دار خطاب بھ یار کھ : مرا تنھا گذاشتھ ای ؟!ی�د ھم�ھ را ص�دا زد ت�ا یک�ی پس باید صدا زدن را آموخت یعن�ی ح�رف زدن و مخاط�ب نم�ودن را آموخ�ت . با

بشنود و بھ یاری آید و تو را از تنھائی برھاند .

Page 149: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

149

م زی ج�ز عل�آدمی آمده است تا ھمین یک علم و ھنر را بی�اموزد و ب�رود . ک�ل راه دی�ن و معرف�ت و ھن�ر چی�ص�دا دا ھمان�اصدا زدن یار نیست . آدمی تا این علم را نیاموختھ تنھاس�ت و میراس�ت . و کوت�اھترین راه ص�

زدن خویشتن است . ھر کھ خود را صدا کند خدا را می شنود .

از دانائی تا توانائی ان�اتر ف�رد را تو شعاری بس قشری و کودکانھ است . چھ بسا دانائی کھ نھ تنھ�ا» توانا بود ھر کھ دانا بود«

ی س�ازد ومرا منکوب نمی کند بلکھ او را دچار احساس حقارت و خود بدبینی ساختھ و سائر استعدادھایش طھ دان�ش بھ لحاظ روانی فلج می شود . امروزه ش�اھد نس�لی از ای�ن ن�وع بش�ر در سراس�ر جھ�انیم ک�ھ بواس�

د از ائی دارن�عاریھ ای دچار مسخ و انحالل ھویت و قدرت تفکر و اراده گشتھ اند و در حالی کھ احساس خدب ع�ات موج�ئی را ی�دک م�ی کش�ند . انفج�ار اطالیک جانور نوزاد ھم عاجزترند در حالیکھ چندین مدرک دانا

.فروپاشی قدرت تشخیص و انتخاب در یک دورۀ کامل از تاریخ بشر است کھ در آن بسر می بریم کھ خاب باشددانائی مدرسھ ای و رسانھ ای فقط در صورتی می تواند در خدمت توانائی و ھویت و قدرت انت

از خ�ود وو معرفت اصولی و پای�دار در خویش�تن باش�د ت�ا مس�خ انسان دارای اتصالی مستمر بھ عقل فطری ی�ر ن . در غبیگانھ و بازیچھ مراک�ز اطالع�اتی و تبلیغ�اتی نش�ود . و ای�ن یعن�ی س�الک وادی خودشناس�ی ب�ود

ده بش�ر اینصورت دانش مدرسھ ای و رس�انھ ای ج�ز در خ�دمت بیگان�ھ س�ازی و دیوان�ھ س�ازی و انح�الل ارا ر کھ شاھدیم . نمی تواند بود ھمینطو

اجتم�اعی مس�تلزم ق�درت عقالن�ی و ارادۀ ب�ھ احاط�ھ ب�ر بھ اجرا در آوردن علوم عاریھ ای در زندگی فردی ونفس و مدیریت بر سرنوشت خویشتن است کھ جملھ این توانائی محصول داشتن یک اسوۀ عقالنی بھ مثابۀ

عمالی در زندگی روزمره ھستیم ک�ھ ب�ھ عل�م یک پیر معنوی و فرزانھ است . امروزه تقریبا ھمھ ما مرتکب او تجربھ می دانیم کھ نباید انجام دھیم و عواقب وخیمی ببار می آورد ولی ق�ادر ب�ھ کنت�رل اراده خ�ود نیس�تیم یعنی عقل نداریم . آنچھ کھ دانائی را تبدیل بھ توانائی می کند عقل است زی�را عق�ل ب�ھ معن�ای ق�درت احاط�ھ

ان وجود است . و ای�ن ھم�ان ق�درت امام�ت اس�ت و والی�ت وج�ودی . دان�ش موج�ب بر نفس و فرماندھی ارگمسخ و فلج شدگی اراده و انتخاب انسان بی عقل می شود . عقل نوعی دانائی نیست بلک�ھ ق�درت و توان�ائی عمل بھ علم است . اگر جھان مدرن را جھان دانشمندانی دیوانھ و تبھکار می یابیم کھ اساس سلطھ و فریب

ستم را تحکیم می کند و چون برد گان در خدمت شیاطین ھستند بدلیل فق�دان عق�ل اس�ت ک�ھ ع�ین ارادۀ ب�ھ و عمل می باشد . عقل یعن�ی ق�درت عم�ل ب�ھ عل�م . و ای�ن ھم�ان جری�ان ص�ادق ش�دن اس�ت . پ�س عق�ل اس�اس

ک�ریم ، عق�ل را صدق بھ عنوان محور دین و معنویت ھم می باشد. و بیھوده نیست کھ پیامبر اسالم و ق�رآن ت نامیده است . و صاحب عقل و اراده و قدرت صدق کسی است ک�ھ ی�ا خ�ودش در درب ورود بھ دین و محبقلمرو معرفت نفس بھ ذات حق متصل شده باشد کھ او یک عالم ربانی و عارف و اصل و امام آش�کار اس�ت

ن�ون و ھنرھ�ا تمام�ا عوام�ل جن�ون و و یا در ارادت چنین کسانی باشد . در غیر اینصورت دانش و علوم و ف جنایت و دریوزگی و خود براندازی می باشند .

Page 150: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

150

آئی –تنهائی خود

ائی ود . تنھآدمی فقط بواسطھ خیانت است کھ تنھا می شود ھیچکس نھ می خواھد و نھ می تواند کھ تنھا شرف ط��از طری��ق خیان��ت ب��ھ معن��ای دل کن��دن از ھم��راه ، ھمس��ر ، دوس��ت ، ھمفک��ر و ھمک��ار و عزی��زان ج��ز

لک��ھ بمقاب��ل ممک��ن نم��ی ش��ود و اینگون��ھ اس��ت ک��ھ از دل ب��رون م��ی رون��د . تنھ��ا ش��دن ی��ک نش��انھ ب��زرگ و ص�دق و بزرگترین نشانۀ آستانھ حق است . لذا ھر کس�ی ھ�م مس�تحق تنھ�ائی نیس�ت اال کس�ی ک�ھ ب�ر اس�اس

س�ت ک�ھ ک�ھ ب�ھ ح�ریم او رس�یده احق پرستی زندگی ک�رده اس�ت و بت�دریج بس�وی خ�دا در حرک�ت ب�وده ت�ا ایناز ھر ل بایستیقلمرو تنھائی است زیرا در حریم او ھیچکس نمی تواند بھمراه دیگران باشد . در حریم او د

او ن�د ت�ا ب�ھچھ غیر او پاک شده باش�د . و اینس�ت ک�ھ ب�ھ ام�ر او ھم�ھ یاران�ت ب�ھ بھان�ھ ھ�ائی رھای�ت م�ی کنن�د اا نم�وده ری خیان�ت ک�رده ان�د در حقیق�ت بت�و بزرگت�رین خ�دمت برسی . پس آنانکھ تو را رھا نموده و حت�

تق�ام س�ان و انپس آنان را لعنت مکن . حساب آنھا با خداست ولی تو حسابت را با آن�ان ب�ھ نیک�ی ب�ھ ثم�ر برک س�وبات ش�رمستان و بلکھ قلبا ممنون باش و دل بکن و برو و دیگر کسی را جایگزین مکن و دل را از ر

انھ او ا ب�ھ آس�تت�و آماده پذیرائی آن دوست ازلی وابدی باش . دیگران نیز تو را ی�اری دادن�د گذشتھ پاک کنده ھ او رس�یبرسی و اینک ترکت می کنند تا او بسوی تو آید . و فراموش مکن این پیامش را بھ کس�ی ک�ھ ب�

( حدیث معراج ) .نھا باش تا بمن برسی ت –رسنھ باش تا مرا ببینی گ –است : عاشق باش تا مرا بشناسی

فلسفه تمدن ت ی�ک تمدن در واژه و معنا در یک کالم یعنی گردھمائی و ارتباط . قدرت برقراری رابطھ ھمان قدرت م�دنی

فرد یا جامعھ است . کل جھان ھستی یک تمدن جھانی و کیھانی است و از این لح�اظ مث�ل ھم�ھ ام�ور دیگ�ر عنی بی تمدن ترین موج�ود اس�ت ھم�انطور ک�ھ در جری�ان خلق�ت انسان عقب مانده ترین موجود جھان است ی

و تکامل ھم آخرین موجودات است یعنی جوانترین پدیده ھاست . ھمانطور کھ فرق یک ک�ودک و نوج�وان و پیر چیزی جز در قدرت رابطھ برقرار کردن نیست . رابطھ با عالم و آدمیان ،رابطھ ای کھ بھ س�مت ص�لح و

ت و متم�دن ب�ودن برخاس�تھ از ق�درت معرف�ت درب�اره دیگ�ران عشق و اتحاد حرکت می کن�د . ل�ذا ق�درت م�دنیاست . قدرت رابطھ ھمان قدرت عاطفھ بمعنای توجھ ک�ردن ب�ھ غی�ر خ�ویش اس�ت و ق�درت تب�ادل احس�اس و اندیش��ھ و ق��درت ھمک��اری و ھمس��وئی و ھ��م سرنوش��تی . پ��س تم��دن در ذات��ش دارای س��مت و س��و و ھ��دف

ت ھم��ان ق��درت ادراک دیگ��ران اس��ت و ای��ن ادراک اس��ت و دارای م��ا ھیتی توحی��دی م��ی باش��د . ق��درت م��دنیدرج��ات متف��اوت دارد : ادراک حس��ی و غری��زی، ادراک ع��اطفی و قلب��ی ، ادراک منطق��ی و فک��ری و نھایت��ا ادراک روحانی. انسان بمیزانی ک�ھ خداون�د را بعن�وان ھ�دف و عنص�ر رابط�ھ و اتح�اد در ھ�ر موج�ودی درک

کند با آن موجود ارتباط برقرار می کند ، ارتب�اطی وج�ودی و ذات�ی و یگان�ھ . خ�دا بین�ی و خ�دا فھم�ی در می

Page 151: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

151

ت است . قدرت برقراری رابطھ با مبدأ و مع�اد ھ�ر چی�ز و ھر چیز و کسی راز قدرت برقراری رابطھ و مدنیت در وجود بشر است . فقط با نام خدا و یاد خدا و حر کت بسوی خدا و برای خدا م�ی کسی ھمان قدرت مدنی

توان متمدن بود . تمدن بی خدا ، تمدن ضد تمدن است .. ن روح�انیانواع و درجات تمدن در جھان حضور دارد : تمدن جمادی ، تمدن نباتی ، تم�دن حی�وانی و تم�د

ی�نم�ھ اھباید درک کنیم کھ مثال وجود یک شی حاصل یک تمدن عظیم اتمی است . ک�ره زم�ین مظھ�ر ج�امع د ک�ھ ی م�ی باش�تمدنھاست . و اما باید از تمدن دیگری ھم نام ببریم کھ مختص انسان است و آن تمدن صنعت

ی اس�ت ک�ھبایستی آنرا تمدن بتون و آھن و برق و نفت دانست بھ لحاظ معرفت دین�ی ای�ن ی�ک تم�دن دوزخ� بر اساس آتش پدید آمده است : تمدن آتشین !

وب ح�انی محس�انی و الھی بوده اند و جامعھ مؤمنین بر روی زمین یک تمدن روانبیای الھی بانی تمدن روحط�ھ س�تین رابمی شود کھ جامعھ ای بسیار کوچک است و این تمدن را بایستی تم�دنی ن�امرئی نی�ز نامی�د . نخب�ین . رابط�ھ روحانی بین دو انسان ھستھ اولیۀ تمدن روحانی بوده است کھ ھمان رابطھ مراد و مرید اس�ت

ین و مسیح و حواریونش، رابطھ بین محمد (ص) و اص�حابش ، رابط�ھ ب�ین عل�ی و مری�دانش از مش�ھورترت الھ�ی م�ی باش�ند . رابط�ھ ب�ین مول�وی و ش�مس تبری�زی نی�ز تم�دنی دگ�ر و برت�ر نخستین ھستھ ھای م�دنی

است کھ بایستی آنرا تمدن عرفانی خواند .ان ھ��م ادی اس��ت . و ج��ان اس��اس تم��دن حی��وانی اس��ت . ایم��ق��وۀ جاذب��ھ ب��ین ذرات و ک��رات، بس��تر تم��دن جم��

ای�ن ھم�ھ اساس تمدن دین�ی اس�ت و عرف�ان ھ�م اس�اس تم�دن عرف�انی بعن�وان ع�الیترین ن�وع تمدنھاس�ت . ون گوھرۀ عناصر و بسترھای مدنی جلوه ھای عشق ھستند و صور تمدن . پس تمدن در معنای نھائی ھما

و ظھ�ور ت . و از گردھمائی دو روح عارف ، خداوند ب�ھ عرص�ھ وج�ودبوجود آمدن در انواع و درجات اس ...... ومی آید : آنگاه کھ دو دل یکی شود سومی خداست . آنگاه کھ سھ روح یکی شود چھارمی خداست

لطفا به من نزدیک نشوید !

بسیاری از آدمھا گوئی بر پیشانی خود نوشتھ اند : لطفا بمن نزدیک نشوید ! ��ت آدتع��دا ن مھ��ا در ت��د ای��ن آدمھ��ا در عص��ر جدی��د مس��تمرا بیش��تر م��ی ش��ود و ای��ن دال ب��ر ان��زوا و محبوبی

ھ�ا وحش�ت آن خودشان می باشد کھ مطلقا میل بھ دوستی و ھمدلی و معاشرت صمیمی با کسی ندارند و تمامنن�د کازدواج و اگ�ر ھ�ماینست کھ مبادا کسی آنھ�ا را بشناس�د . ای�ن آدمھ�ا ب�دون تردی�د ض�د ازدواج ھس�تند

ام ب�ا ھ�مبسرعت بھ بن بست کشیده شده و بھ انواع طالق مب�تال م�ی ش�وند زی�را ازدواج ی�ک ھمزیس�تی ت�واه .تنھ�ا ر سر نوشتی است کھ مستلزم ھمدلی و درد دل نم�ودن و مبادل�ھ افک�ار و امی�ال و احساس�ات اس�ت

رد دل کردن است . نجات اینان از خفقان نفس خودشان یافتن دوستی صدیق و دت غولتر م�ی ش�ود و بخ�ل و خودپرس�تی رش�د م�ی کن�د ص�داقت و ص�میمیت از ب�ین م�ی رود بمیزانی کھ منیزیرا آدمی ھیچ چیز زیب�ائی ب�رای مبادل�ھ ن�دارد .ای�ن ن�وع آدمھ�ا در رابط�ھ ب�ا کس�انی ک�ھ ص�ادقتر و پ�اکتر و

چ�ار تش�نج بیش�تری م�ی ش�وند زی�را حق�ارت محبت می باشند د متواضع ترند و اھل دین و معرفت و تقوی وو شقاوت نفس خود را بیشتر می یابند و احس�اس ب�دبختی و ن�ابودی م�ی کنن�د . ای�ن آدمھ�ای در بس�تھ فق�ط

Page 152: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

152

در روابط با افراد ال اب�الی و اراذل واوب�اش و تبھک�اران حرف�ھ ای احس�اس راحت�ی م�ی کنن�د زی�را فق�ط ب�ا رون افکن�ی نف�س نماین�د و احس�اس حق�ارت نکنن�د و ل�ذا بس�رعت تب�اه م�ی آنان می توانند ب�ی ری�ا باش�ند و ب�

بم��ن نزدی��ک « ش��وند . آنھ��ا ج��ز درد دل ک��ردن نج��اتی ندارن��د آنچ��ھ ک��ھ انس��انھای م��درن را مب��دل ب��ھ ت��ابلوی نم���وده اس���ت خباث���ت و پلی���دی و ناپ���اکی نف���س اس���ت ک���ھ حاص���ل زن���دگی لیبرال���ی و ب���ھ اص���طالح » نش���وید

قوا می باشد . اینان حتی تاب تحمل خودشان را ھم ندارند . آزادیخواھانھ و بی ت

دیالکتیک مقنعه و ماهواره

ھ بود و مقنعھ بر سرداشت و در مقابل فیلمھ�ای م�اھواره ا رد ؟ ی ت�اب آوچگونھ می توان در آن واحد محجبثاب�ۀ مم�ا ب�ھ ر جامعھچگونھ می توان خود را پوشانید و دیگران را برھنھ تماشا کرد ؟ طرح این تناقض د

ا و نف��اقط��رح ام المس��ائل ھم��ھ مفاس��د اخالق��ی و جنس��ی و ام��راض روان��ی و اعتی��اد و فروپاش��ی خ��انواده ھ�� ھویتی می باشد . فرھنگی و

ان بردارن�د ا از می�جاب اجب�اری رمسئولین نظام یا بایستی ماھواره را از بنیاد در این کشور براندازند و یا حھ چن�ان ضادی موجب انشقاق کامل جامعھ و فرھنگ و م�ذھب و ھوی�ت ماس�ت و م�ا را ب�گرنھ ادامھ چنین تو

ه ق فزاین�دنفا سرنوشت فجیعی می کشاند کھ تصورش حتی شیطان را بھ وحشت می اندازد . اینھمھ شقاق ویم ج�ر ش�یطان جامعھ ما را بسوی نابودی حتمی می کشاند . تا کی می توان در مقابل فیلمھای پورن�و از ش�ر

یافت�ھ ن�رش را نھبھ خدا پناه برد و مستمرا جانماز آب کشید و صلوات فرستاد . شاید ھم بش�ود و م�ا ھن�وز ایم !؟

ط�ات ب�ھ اسکیزوفرنیا در قلم�رو فرھن�گ و اعتق�ادات و ع�رف ت�ا عرص�ھ سیاس�ت و اقتص�اد و رس�انھ و ارتباس�تھ دینی تماما برخا –شدن ھویت ملی تمام و کمال در جامعھ ما در حال روی نمودن است . و این دو شقھ

از تضاد حجاب بیرون و فحشای اندرونی است ، تضاد بین حجاب و پورنو .

هویت رسانه ملی !

�ی �ت مل دارن�د و نشاھدیم کھ دھھا ش�بکھ رادی�و تلویزی�ونی در کش�ورمان سالھاس�ت ک�ھ ھ�م و غم�ی ج�ز ھویت ملی ند .نمی کنند و چھ پولھای بیت المال را کھ ھزینھ نمی کن ینی چھ تالشھا کھد –برای احیای ھوی

می دانیم کھ سازمان صدا و س�یما تنھ�ا ارگ�ان دولت�ی ب�ا بودج�ھ ب�از و ب�ی انتھاس�ت ک�ھ ب�ھ ھ�یچ مرجع�ی ھ�م حساب پس نمی دھد . و خدا می داند کھ چھ بخشی از سرمایھ ملی ما صرف ای�ن مراک�ز م�ی ش�ود ت�ا ھوی�ت

اندکی فروکش کند کھ روز بھ روز شدیدتر » واھویتا « بھبود یابد و این نعره و فریاد دینی ما اندکی –ملی می شود و حتی صدای مردم عامی را ھم در آورده است . ھویت کھ گ�وئی ج�ز جوان�ان را مخاط�ب نم�ی کن�د

Page 153: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

153

ھای صدا و چھ ھزینھ کالنی بھمراه داشتھ است و با اینھمھ نتیجھ ای نداشتھ و بلکھ بسیاری از این برنامھ سیما مبلغ بی ھویتی ھستند . و گوئی ھویت فقط یک واژه است و بس.

ز ش�ریعتیاناگفتھ معلوم است کھ برای نسل جوان ما حدود سھ نسل است کھ اسوه و امامی در ھوی�ت بھت�ر کت�ر دعن�وی اش نبوده است . تا بھ امروز ھنوز جوان واقعا با ھویتی نیست کھ الاق�ل یک�ی از آبش�خورھای م

ت دکت��ر ش�ریعتی نباش��د . و ب��ا اینح�ال رس��انھ مل��ی م�ا ک��ھ من��ادی ھوی�ت نس��ل ج��وان اس�ت در س��الگرد ش��ھادس��لایر وش��ریعتی حت��ی ن��امی از وی بمی��ان نم��ی آورد . ھم��ھ ش��اھدیم ک��ھ اینھم��ھ ھم��ایش و کنگ��ره و س��تاد

یس�ت نجا بد نید . در ایھویتی نسل جوان نمی افزابي ساختھ می شود و پول نفت مردم را می بلعد و جز بر ا ی��د ک��ھ آی��ک��ھ ان��دکی در ھوی��ت رس��انھ مل��ی و گردانن��دگان و طراح��ان م��دیرانش تردی��د ش��ود و مطالع��ھ بعم��ل آ

ین�ھ ت�ر براستی در این سازمان عریض و طویل کھ از مجموعھ وزارتخان�ھ ھ�ای کش�ور ھ�م بزرگت�ر و پ�ر ھزایزه جبمعنای ھویت را فھم می کند . آیا ھویت است آیا ھیچ انسان صاحب ھویتی وجود دارد و اصال معنای

دادن بھ خویش است و برای خود کف زدن و دستھ گل فرستادن ؟ آیا ھویت افتخار بھ اموات و تاریخ است ؟ آیا رستم می تواند اسوه ھویت ما باشد ؟

ھ م�ی و روس�ی مریک�اآیا انرژی ھستھ ای می تواند برای ما ھویت آفرین باشد ؟ اگر چنین می بود کھ ملت ااش�د بگ�ر چن�ین بایستی با ھویت ترین ملل جھان می بودند . آیا لباس ملی می تواند ب�رای م�ا ھوی�ت ش�ود ؟ املت ویت ترینمی بایستی یک میلیارد و اندی چینی پس از سھ نسل استفاده از یک لباس ملی تبدیل بھ با ھ

ھ نم�ی خود توب خود را نمی باختند و از کل انقالب جھان می شدند و در مقابل یک بطر کوکاکوالی آمریکائیجھ�انی ماس�ت . او را در مح�اق انداخت�ھ و –دین�ی –کردند . دکتر شریعتی یکی از خورشیدھای ھویت ملی

وی�ت ھخ�واھیم متھم ساختھ ایم و آنگاه با چنگ و دندان و با توسل بھ تأترھای علمی و دینی و ت�اریخی م�ی ھم نوعی تأتر و شاخھ ای از سینما و نوعی مد است ؟ آفرینی کنیم . آیا ھویت

دمی�ده ھویت یک روح است یک نور است کھ از وجود انس�انھای ب�ا ھوی�ت ب�ر جامع�ھ م�ی تاب�د و در جامع�ھ می شود. ھویت لزوما مجموعھ ای از آداب و گفتار و رفتارھای کلیشھ ای نیست .

ر دس�ت ده اس�ت و ی�ا نیس�ت. رس�انھ ھ�ای ھ�ویتی م�ا دھویت وجدان ھوئی (خدائی ) یک ملت است کھ ی�ا زن�ن��د . و اکس��انی ھس��تند ک��ھ از ای��ن وج��دان بیگان��ھ ان��د و جامع��ھ را ب��ا ص��حنھ ت��أتر و س��ینما عوض��ی گرفت��ھ

یزی�ون ی در تلوبدینگونھ است کھ تفسیر فیلمھای سینمائی بسیار بیشتر و جدی تر از تفسیر دردھای اجتماعاھد ش�س�ریالی ھ ما بازیچھ فیلمھا و سریالھاست . بھ ھمین دلیل با پخش ھ�رما دیده می شود . ھویت جامع

ما ان و س�ینیک ھویت جدیدی در جامعھ ھستیم . و این بدان معناست کھ پیامبران ھوی�ت م�ا ھمان�ا ھنرپیش�گریک�ائی گران ھستند . ھویت رس�انھ مل�ی م�ا ھ�الیوودی اس�ت ک�ھ در مس�ابقھ حی�رت آوری ب�ا رس�انھ ھ�ای آم

گرفتھ است . قرار

وجود و رابطه

انسان مخلوق روابط خ�ویش ب�ا س�ائر موج�ودات اس�ت مث�ل ھ�ر موج�ود دیگ�ری درجھ�ان ھس�تی. رواب�ط ھ�ر موجودی منبع تغذیۀ حیات و ھستی اوست و نیز ارکان وجودش در بستر ھستی. روابط ھر انسانی بھ مثابۀ

Page 154: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

154

در جھ�ان . ھ�ر انس�انی در دیگ�ران خل�ق م�ی تار و پود نامرئی وجود اوس�ت و پای�ھ ھ�ا ی ن�امرئی اس�کانش شود و ھویت می یابد و استمرار دارد .

ا انی او ب�ارتباط مادی ھر فردی با مادیت جھان موجب حیات و ھستی مادی اوست و ارتباط معن�وی و روح� سائر موجودات ھم موجب حیات و ھستی معنوی و جاودانھ اوست .

تباط�ات است . ارتباط�ات نب�اتی موج�ب موجودی�ت نب�اتی اس�ت . ار ارتباطات جمادی موجب موجودیت جمادینس�انی احیوانی ھم موجب موجودیت حیوانی است . و ارتباطات ویژه انس�انی ھ�م موج�ب موجودی�ت و بق�ای

س��اس اوس��ت . و ام��ا ارتباط��ات وی��ژۀ انس��ان چ��ھ ن��وع ارتب��اطی اس��ت ؟ ب��دون ش��ک ارتباط��ات معرفت��ی ب��ر ا ی ارتب�اطی طبیعت ھم موج�ب موجودی�ت مت�افیزیکی و روح�انی انس�ان اس�ت . ول�اعتقادات جاودانھ بھ ماورا

ط ا ارتب�اماورای طبیعی انسان با س�ائر انس�انھا و موج�ودات بواس�طھ ارتب�اط قلب�ی ممک�ن م�ی ش�ود ن�ھ ص�رف ای رابط�ھذھنی . دریافتھای ذھنی حاصلی از رابطھ قلبی کھ ھمان معرفت و حکم�ت اس�ت از جمل�ھ نش�انھ ھ�

از طری�ق از طریق قلب است . روابط اقتصادی و سیاسی و علمی و فنی و ھن�ری و حت�ی دین�ی اگ�رروحانی د ھم ود خداونخرابطھ قلبی نیست صورتی از ارتباط جمادی و نباتی و حیوانی است . رابطھ ذھنی انسان با

ت و یمان اس�ھمان ا لزوما نمی تواند موجب موجودیت ماورای طبیعی باشد مگر اینکھ از طریق دل باشد کھام�د ک�ھ لطی�ف م�ی انج گرنھ رابطھ صرفا فلسفی با خداوند نھایتا ب�ھ ماتری�الیزم و ن�اتورالیزم و ان�واع الح�اد

ان ا ی�ک انس�ترین این الحاد مدرن اگزیستانسیالیزم و عرفان نظری اس�ت . انس�انی ت�رین رابط�ھ ھ�ر ف�ردی ب�انس�انی مب�دل ب�ھ رابط�ھ ای ش�یطانی م�ی ش�ود زی�را روحدیگر ممکن می شود ک�ھ اگ�ر از طری�ق دل نباش�د

رس�ید . دخیل است و با روح یک انسان دیگر فقط بواسطھ دل می توان مربوط شد و بھ موجودی�ت روح�انیباش�د و لبی زن�دهو اما رابطھ روحانی با یک انسان دیگر مستلزم آن است کھ الاقل یکی از این دو دارای ق

ک ف�رد ی�انسان مخلص و عارف اس�ت و الغی�ر. بن�ابراین موجودی�ت انس�انی ب�رای قلب زنده در وجود یک یام�ده نی پدی�د افقط در رابطھ ای عرفانی با یک پیر مراد ممکن است و الغیر. و تا زمانیکھ چنین رابطھ

نب�اتی واست انسان ھنوز وارد عرصھ خلقت و موجودیت انسانی نشده است و ھنوز در موجودیت حی�وانی ی��ت نب��اتیو جم��ادی ق��رار دارد . و بس��یارند کس��انی ک��ھ حت��ی موجودی��ت حی��وانی ھ��م ندارن��د و دارای موجود

رآن ش�ری در ق�ھستند و گاه حتی موجودیت نباتی ھم ندارند و ھمردیف جمادات می باشند . این دستھ ھ�ای ب کریم مذکورند .

ه و ع�ارف اس�ت ک�ھ خ�ود مح�ل حض�ور روح بنابراین انسانیت بشر مخل�وق ارادت عرف�انی ب�ا ی�ک ام�ام زن�دخداست و لذا مرید را صاحب روح و زنده بھ انسانیت می کند. در واقع عارف در جایگاه خداوند ق�رار دارد کھ روح خدا را در مریدان می دمد و آنان را زنده بھ انس�انیت م�ی نمای�د و آدم م�ی س�ازد . و آنگ�اه از مری�د

مری�د بای�د عم�ال پاس�خ دھ�د . ول�ی چ�ھ بس�ا مری�دانی ک�ھ دچ�ار کب�ر و » م ؟آیا م�ن رب ت�و نیس�ت« می پرسد: غرور و انکار ابلیسی شده و رب خود را انکار نم�وده و از اطاع�ت س�رباز م�ی زنن�د و ب�ھ پی�روی از ابل�یس

می پردازند . بھرحال آنان از قلمرو و حیات و ھس�تی حی�وانی خ�ارج ش�ده ان�د زی�را ص�احب روح�ی از جان�ب ود گشتھ اند منتھی با این روح یا بسوی خدا م�ی رون�د ک�ھ ھم�ان اطاع�ت از ام�ام اس�ت و ی�ا بس�وی امام خ

ابلیس می روند و بھ امام خود پشت می کنند و کوس اناالحق می زنند . بنابراین انواع و درجات رواب�ط ھ�ر : جم��ادی، نب��اتی ، ف��ردی می��زان و مق��ام وج��ودی او را تعی��ین م��ی کن��د و سرنوش��ت او را ب��ھ فع��ل م��ی آورد

حیوانی ، شیطانی و الھی ( ارادت عرفانی) . آنانکھ با امامی مربوط شده و حیات روحانی م�ی یابن�د ول�ی از

Page 155: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

155

امر و اطاعت او خارج می شوند دچار موجودیتی شیطانی ھستند . ھر انسانی بالقوه دارای انواع احس�اس ش�یطانی و الھ�ی . ول�ی ھ�ر کس�ی در آن واح�د در وجود است : احساس جمادی ، احساس گیاھی ، حیوانی ،

دی�ده و ب�ر آن احاط�ھ دارد . ول�ی از اس�ت . و دیگ�ر مقام�ات را در نور یکی از ای�ن مقام�ات وج�ودی مس�تقرمقام حیوانی بھ بعد مربوط بھ قلمرو حیات دینی می باشد کھ از رابطھ با یک مؤمن عارف آغاز م�ی ش�ود و

ر م�ی گی�رد و انتخ�اب م�ی کن�د . آدم�ی ب�ا م�رگش ب�ھ مق�ام وج�ودی ک�ھ اخ�ذ خ�دا ق�را –بر سر دوراھی ابلیس نموده ب�از م�ی گ�ردد و ای�ن توش�ھ زن�دگی جاوی�د اوس�ت .برخ�ی ب�ھ ع�الم جم�ادی ملح�ق م�ی ش�وند برخ�ی ب�ھ گیاھان می پیوندند ، برخی بھ حیوانات ، برخی ھم با شیاطین محشور م�ی ش�وند و ان�دکی ھ�م ب�ا م�ؤمنین و

می آیند . این مسئلھ در قرآن کریم بوضوح ذکر شده است و امری مختص فلسفھ تناسخ مخلصین گرد ھمنیست. بسیاری از حیوانات ، گیاھان و سنگھائی کھ در اطراف ما حضور دارن�د آدمی�ان ھس�تند گ�اه ب�ا ان�دک

ل دقتی م�ی ت�وان ص�ورت بش�ری را ھ�م در آن�ان ب�ھ چش�م دی�د . ھم�ھ ای�ن مقام�ات و عواق�ب وج�ودی محص�وھمنشینی و رابطھ است . آنکھ اشیای زندگیش را می پرس�تد در موجودی�ت جم�ادی س�قوط م�ی کن�د . آنانک�ھ

حیوانات را می پرستند ( مثل سگ پرستان ) بھ حیوانیت خود باز می گردند و الی آخر.چی�زی چ�ھ چھ کس�ی ی�ا»غیر « آدمی بذری است کھ در غیر رشد می کند و بستھ بھ ا ین امر است کھ این

تومبی�ل وباشد. آدمھائی ھستند کھ از س�نگ ھ�م س�خت ترن�د مث�ل کس�انی ک�ھ آھ�ن و بت�ون را م�ی پرس�تند (اردن�د گد ب�ازمی ساختمان) . و اینان ساکنان درک اسفل السافلین ھستند و بعد ازمرگ بھمان مقام باطنی خ�و

براس��تی «من��افق ش��ده ان��د ک��ھ و این��ان کس��انی ھس��تند ک��ھ ام��ام خ��ود را درک نم��وده و اطاع��ت نک��رده ان��د و –قرآن » منافقین در درک اسفل السافلین قرار دارند .

ی م�دایگون�ھ خآدمی بھر چھ کھ دل بدھد بھمان مقام وجودی می رسد . آنکھ دل را ب�ھ ام�امی زن�ده بس�پرد شود .

فلسفه حدود آزادي

ی دود آزادح�زی ب�ا دیگ�ران . آنچ�ھ ک�ھ آزادی یعنی رھائی از زندان تن خویش و غواصی در دیگران و نھ باه اس�ت عمل نامیده می شود کھ با قواعد و قوانین عرفی و شرعی و اخالق�ی و عقل�ی و جزائ�ی مش�خص ش�د

ان راس�تی ھم�بھمان مرزھائی ھستند کھ اگر از آنھا عبور کن�یم براس�تی ب�ھ اس�ارت م�ی افت�یم . ح�دود آزادی لیل دیم بدان ی عملی کھ داریم ھنوز ھم احساس آزادی نمی کنغایت آزادی ھستند و اگر در ھمان محدوده ھا

ط در رواب� است کھ از ھمان آزادیھای موجود استفاده ای عمی�ق نم�ی ب�ریم و در قش�ر اعم�ال خ�ود اس�یریم و زادی روحخ��ود ب��ا دیگ��ران عمی��ق و متعھ��د و ج��دی نیس��تیم . فس��ق در رابط��ھ ھ��ا قلم��رو اس��ارتھا ھس��تند . آ

. حاصل عشق متعھد استطنی و احساس آزادی دقیقا ھمان احساس وج�ود اس�ت و وج�ود آدم�ی دارای ی�ک معن�ا و گ�وھرۀ عمی�ق و ب�ا

ت ھا و مادیت قابل حصول و وصول نیست ھمانطور کھ م�ثال م�ا ب ن واس�طھ وزالمتناھی است و بواسطھ کمی یم . جود می یابخود وجودمان را دریافت نمی کنیم بلکھ با معنائی کھ در این مادیت حضور دارد و

آدمی ھر چھ کھ سطح و تنوع اعمال خود را توسعھ دھد قشری تر و بی محتواتر شده و بیشتر دچ�ار قحط�ی وجود و احساس اسارت و نابودی می شود . یک عمل و تجربھ عمیق داشتن بیشتر از صد ت�ا عم�ل س�طحی

Page 156: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

156

د وج�ودی ھس�تند آدم�ی را دچ�ار بھ انسان احساس وجود و آزادی می بخشد . شکستن حدود اخالقی کھ حدواحس��اس ن��ابودی س��اختھ و ل��ذا ح��ریص و افس��ار گس��یختھ و دیوان��ھ م��ی کن��د . تن��وع پرس��تی و کث��رت گرائ��ی بزرگت���رین دش���من احس���اس آزادی روح اس���ت . آزادی در عم���ق پدی���ده ھ���ا حض���ور دارد و انس���ان بواس���طھ

سارت ت�ن خ�ود رھ�ا م�ی ش�ود . عم�ق برقراری رابطھ ای عمیق با سائر موجودات و بخصوص انسانھا از ادر یک رابطھ و وفای در آن و عشق بھ آن و تعھد و تالش در آن رابطھ است کھ روح م�ا را از اس�ارت ت�ن می رھاند و بما احساس وجود می بخشد . آزادی روح محصول عشق در یک رابطھ است نھ بازی با ص�دھا

انسان .

جلوه بر منبر و آن کار دگر

ھرح�ال بظ�اھرش بای�د زیب�اتر از ب�اطنش باش�د ھم�انطور ک�ھ رس�ول اک�رم (ص) م�ی فرمای�د ک�ھ آدمی ھموارهاس�ت دم فریب�یتظاھر بھ دین بھتر است از تظاھر بھ کفر . این لزوما ریاک�اری نیس�ت زی�را ری�ا ب�ھ قص�د م�رس�ت ر ص�دق نیب�.این خویشتن داری است. آدمی اگر در مالء عام باد معده را رھا کن�د و دف�ع م�زاج کن�د دال

داقت م�ی بلکھ دال بر توحش و بی حرمتی بھ دیگران است ھر چند ک�ھ در مکت�ب لیبرالی�زم ای�ن وض�ع را ص�اری د. فریبک�نامند تا تقدیس وقاحت باشد. ھمواره باطن و خفای آدمی زشت تر از ظواھر اوست و بای�د باش�

ک�اری رح�ال ریاوت را در م�ی یابن�د. بھبر منبر بھ قصد اغفال مردم البت�ھ ام�ری دگ�ر اس�ت و ع�اقالن ای�ن تف�ا رسوا می شود پس جای نگرانی نیست.

اعم�ال ھر اصالحی از ظاھر آغاز م�ی ش�ود زی�را دس�ت آدم�ی ب�ھ دل�ش نمیرس�د. تح�ول ب�اطنی اج�ر جھ�اد در بیرونی است اگر بھ قصد اصالح باشد و نھ فریب دیگران .

ی�د . بدش م�ی آ ، نیکی را دوست می دارد و از بدی ھمتظاھر بھ نیکی چندین معنا دارد : یکی اینکھ انسان ن دلی�ل اش�د و ای�بدوم اینکھ انسان بھ دیگران احترام می گذارد . س�وم اینک�ھ انس�ان ت�الش م�ی کن�د ت�ا بھت�ر

رشد است . اینکھ چون فالنی کھ ب�ر منب�ر » ببین کھ چھ می گوید مبین کھ چھ کسی می گوید . « علی (ع) می فرماید :

خنان نیکو را می گوید دزد است پس نتیجھ می گیریم کھ آن سخن دروغ است ول�ی دزدی راس�ت اس�ت آن سدال ب��ر ای��ن ام��ر اس��ت ک��ھ آدم��ی ھم��واره در جس��تجوی توجی��ھ تبھک��اری خویش��تن اس��ت . ن��احق ب��ودن چن��ین برداشتی واضح است زیرا اگر فالن�ی ک�ذاب و ن�احق اس�ت پ�س ھم�ھ ک�ردارش دروغ اس�ت ھ�م س�خنش و ھ�م

لش. چرا بای�د از دیگ�ران فق�ط نادرس�تی ھ�ا را بگی�ریم ، چ�را درس�تی ھ�ا را نگی�ریم ؟ ھن�ر در اینس�ت ک�ھ عمست درس درستی بگیرد. اگر فالن کس کھ حکومتی ھ�م ھس�ت آدم دزدی اس�ت م�ا بای�د درآدمی از آدمھائی نا

. اگر حکومت بد است ما ب�ا با دزدی نکردن خود او را رسوا کنیم نھ اینکھ با دزدی کردن او را تأئید نمائیم محکمتر می سازیم. سخن نیکو حداقل نیکوکاری بشر است اگر ھمان ھم برافت�د نیک�ی بدی خود آنرا بدتر و

از یاد می رود. در جامعھ ای کھ امر بھ مع�روف و نھ�ی از منک�ر برافت�د آن جامع�ھ ب�ر م�ی افت�د و تبھک�اری کل گشا نخواھ�د ب�ود ھمچ�ون سرنوش�ت ق�وم ل�وط و عرف می شود و آنگاه جز یک عذاب عظیم آسمانی مش

عاد و ثمود.

Page 157: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

157

قل ھ�م موجودیت ھر خان�ھ وجامع�ھ ای ح�داقلش من�وط ب�ر تظ�اھر ب�ھ نیکوک�اری اس�ت. در ج�ائی ک�ھ ای�ن ح�دا برافتد آن خاندان بر می افتد.

فلسفه تفاهم

د در پنھ�انوجود دار» او«تفاھم بیواسطھ بین دو انسان ھرگز ممکن نیست . در ھر رابطھ ای ھمواره یک متص�ل م�ی یا آشکار . عامل و نقطھ اتصال یا تفاھم ھر رابط�ھ ای اوس�ت . ھ�ر من�ی بواس�طھ ی�ک او ب�ھ ت�و

تلزم امھ اش مسھو) از رابطھ رفت آن رابطھ ھم بھ پایان می رسد و یا برای اد»(او«شود و ھر گاه کھ این ابط�ھ ھ�م ی�ان م�ی رود ھ�ر تف�اھم و اش�تراک و عل�ت ریک اوی جدیدی است . ھر گاه کھ اوی رابطھ ای از م

پوچ می گردد و دلیلی برای این رابطھ نیست .کام�ل و عمیقترین اوی ھر رابطھ ای خداست کھ ھوی مطلق اس�ت و فق�ط چن�ین رابط�ھ ای اب�دی و در تف�اھم

اودان�ھ جو سالم و بیواسطھ است کھ مختص رابطھ بین دو انسان مؤمن و عارف است . ای�ن تف�اھمی دائم�ین�د ، ی�ک و تمام عیار است و مابقی تفاھمات مشروط و نسبی و سطحی و بی ریشھ اس�ت . ب�ھ غی�ر از خداو

ر دو ای�نھ�انسان مؤمن و خردمند ھم می تواند بھ مثابھ ھوی یک رابطھ باش�د بش�رط اینک�ھ ط�رفین رابط�ھ و انون اتص�الو روش�نائی رابط�ھ و ک�را تصدیق نموده و پذیرا باشند . این ھو ھمان امام و ھدایتگر » ھو«

تفاھم است .، اقتص�ادی رابطھ عامھ مردمان با یکدیگر تماما متکی بھ اوھای دنیوی و سطحی و دمدمی است مث�ل ام�ورھ یک رابط حقوقی ، قانونی ، عرفی ، شرعی ، سیاسی ، نژادی ، شغلی ، جنسی و غیره . بمیزانی کھ ھوی

ز ط�رفین ن رابطھ ابزاری و بی ریشھ است و ک�ل آن رابط�ھ ب�رای ھ�ر ی�ک ابھ مثابھ یک وسیلھ است روح آ نیز یک وسیلھ است و نھ ھدف . و لذا غایت ندارد .

ن ا یک م�ؤمیتنھا رابطھ ای پایدار و سرنوشت ساز و عاقبت بھ خیر است کھ ھویش یا خود خداوند باشد و از وم�ی باش�د میزان عمق رابطھ و اتص�ال آن دوحقیقی و عارف بھ مثابھ امام . تفاھم بین دو انسان ھمان

آنجا کھ خود جاودانھ آدمی خداست لذا فقط می توان بر اساس خدا بھ تفاھمی پایدار رسید .

دوست یا پول : مسئله اینست !

ا دی خ�ود ردوست داشتن یا پول داشتن : اینست آن آخرین انتخابی کھ ھر انسانی بر اساس آن سرنوش�ت اب�ھ ب�آن اس�ت ند. ذات محبت و دوستی بھ گونھ ای است کھ ھمواره با دنیا پرستی و پول کھ عصارهرقم می ز

ه و ی�ا محک می خورد و میزان دوستی و اخالص را تعیین می نماید . ھیچکس بھ دوست ی�ا ھمس�ر و ھم�رار و ت�رق و ب�رق زارزشی را لگد مال نمی نماید اال در قبال دنیائی پر ھمفکر و ھمکار خود پشت نمی کند و

ھ رصھ حق بععیشی بیشتر و پولی بیشتر . ھیچ خیانتی رخ نمی دھد اال بھ وسوسھ پول و ھیچ انتخابی در ثمر نمی رسد اال در قبال پول بیشتر .

Page 158: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

158

کھ طر چن�د س�کل تاریخ خیانت ھای بشر علنا بواسطھ پول رخ نموده است . خیانت یھودا بھ مسیح فق�ط بخ�اش�ده ع�ده دادهھ بھ امام حسین فقط در قبال مقداری خرم�ا و موقعیتھ�ای م�الی ب�ود ک�ھ وبود. خیانت اھل کوف

ود ا یزی�د ب�ب�بودند . آنچھ کھ جعده را واداشت تا ش�وھرش ( ام�ام حس�ن ع) راب�ھ قت�ل برس�اند وع�ده ازدواج مین امر ھنیز نیدیعنی عیش و رفاه و پول بیشتر . آنچھ کھ عقیل برادر امام علی (ع) را بھ کاخ معاویھ کشا

بود. اینھا نمونھ ھای مشھور تاریخند. دم�ی زین�ی ؟ آآیا بین کسی کھ تو را دوست می دارد و کسی کھ بھ تو پول بیشتری می دھد ک�دام را ب�ر م�ی گ

ھمواره خدا را بھ چند خرما می فروشد و اینست راز ھمھ تراژدیھای انسان بر روی زمین . وز ودنی�ا ثروت ان�د کھ پول دارد کدام را انتخاب می کنی ؟ زیرا آدم پولدار وآیا بین کسی کھ دل دارد و کسی

�ت و ث�روت ک�دام را کن�ی ؟ نتخ�اب میاپرست نمی تواند دلی داشتھ باشد اال دلی مرده و س�نگی . آی�ا ب�ین محب ؟زینی یعنی آیا بین دل خود کھ در سینھ است و شکم خود کھ اندکی پائین تر است کدام را بر می گ

سرنوشت تبلیغاتی و تبلیغ سرنوشت

ض�عیت عصر جدید عصر کثرت و تنوع فزاینده پدیده ھاست کھ بصورت تصاعد ھندسی رشد م�ی کن�د. ای�ن وتی�ار عنا و اخمدر آن واحد بشر معاصر را مواجھ یک اشد جبر و اختیار نموده است : جبر از جنبۀ کیفیت و

ت و فرم . از جنبھ کمیار ود. اختی�ش�شجو در قبال صدھا رشتھ تحصیلی در آن واحد دچار یک جبر و اختیار ش�دید م�ی مثال یک دان

بش بس��یاراز ای�ن لح��اظ ک��ھ دیگ��ر مواج�ھ ب��ا ده رش��تھ نیس��ت و ل�ذا ب��ھ لح��اظ س��لیقھ و احس�اس قلم��رو انتخ��ان جب�ر ب�دی وسیع و گوئی کھ می تواند دقیقا ھمان رشتھ ای را کھ می خواھ�د بط�ور تخصص�ی برگزین�د. ول�ی

ات چن�دین ش�تھ ادبی�رلحاظ کھ او از میان اینھمھ رشتھ فقط باید یکی را برگزیند در صورتیکھ قبال با انتخاب ن الی در آرشتھ را توأما برای تحص�یل ب�ر م�ی گزی�د. ی�ا م�ثال ی�ک ک�ودک در قب�ال ص�دھا ن�وع ش�کالت و قاق�

در می ماند. واحد دچار یک احساس آزادی انتخاب کاذب می شود ولی بناگاه م�ر س�اقط ھ�ر دو ا در واقع این جبر و اختیار شدید در جھان کثرت و تنوع فزاینده ، بش�ر م�درن را نھایت�ا از

دد. در می کند و دچ�ار ی�ک س�رگردانی و ب�ال تکلیف�ی م�ی س�ازد و دچ�ار ن�وعی پ�وچی اراده و ش�عور م�ی گ�رر ب ش�انس دن�د بس�تھ ب�ھ اینک�ھ ف�رد ب�ر حس�اینجاست کھ تبلیغات بھ میدان می آین�د و ب�رایش انتخ�اب م�ی کن

ک�ھ ب�ر اس�ت» یغ�اتیش�انس تبل« قلمرو کدام امپراطوری یا فن تبلیغاتی قرار بگیرد. اینجا فقط پدیده ای بن�ام جای اراده و شعور فرد می نشیند.

وب ھمس�ر این معضلھ شامل حال ھم�ھ انتخاب�ات بش�ر م�درن م�ی ش�ود از انتخاب�ات نماین�ده سیاس�ی ت�ا انتخ�ا اسالم. نرشتھ تحصیلی و شغل و مصارف روزمره در امور تغذیھ یا بھداشت و درمان و تفریحات سالم و امکان�ات واین بدیھی است کھ ھر چھ کھ بشر بھ لحاظ کثرت و تنوع موضوع انتخابش دارای حریم وسیعتر

ن�د م�ی توا دو ام�ر بھت�ر بیشتر می باشد سرگردانتر می شود و تمرکز قوایش را از دست می دھد. آدمی ب�ینت موجب نابودی آزادی ود . شیفیت می کبا آگاھی و دقت بیشتری انتخاب کند تا ده امر. در واقع آزادی کمی

Page 159: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

159

خاص�یت م�ود. ای�ناز این منظر بھتر می توان نیاز بشر امروز بھ تبلیغات را فقط از جنبھ اراده فردی درک نیغ�ات م�ی نب�ال تبلنگرفتھ است. از این جنب�ھ م�ردم ھس�تند ک�ھ ب�ھ د از تبلیغات اصال مورد توجھ محققین قرار

درن را م�ت�ا بش�ر روند. بدینگونھ شاھدیم کھ تبلیغات حتی در معنوی ترین امور ھم اجتناب ناپ�ذیر م�ی نمای�دوزه ت را ام��راز ب��ال تکلیف��ی نج��ات دھ��د و ب��رایش انتخ��اب کن��د. در واق��ع ذات جھ��ان تبلیغ��ات و فلس��فھ تبلیغ��ا

ا در ویزی�ون ری در قلمرو بی اراده گی بشر مدرن جستجو نمود. بھ ھمین دلیل بھتر می توان نق�ش تلبایستک�ری ی عظیم فسرنوشت افراد جامعھ درک نمود کھ چرا بدون تلویزیو ن خانواده ھا دچار بال تکلیفی و پوچ

ج��ای او بم��درن اس��ت و و ارادی و ع��اطفی م��ی ش��وند. تلویزی��ون و بط��ور دقیقت��ر رایان��ھ،کانون اراده بش��ر ودن و ب�ھانتخاب می کن�د و سرنوش�ت او را م�ی س�ازد. ب�رای چن�ین انس�انی ، اص�وال فک�ر ک�ردن و تعق�ل نم�ی ھ تعق�ل م�معرفت عمل کردن امری تا سرحد محال می نماید. بھ ھمین دلیل شاھد انحالل دی�ن بعن�وان عرص�

ا م�ی ھ�» م�د«ھ س�امان دھ�ی م�ی ش�وند و تب�دیل ب� باشیم اال آن جنبھ از آداب دین کھ آنھم در جھ�ان تبلیغ�اتک��ھ تی ھس��تیمگردن��د. در اینجاس��ت ک��ھ ش��اھد رویک��رد ک��امال ب��دیع و جدی��د از کس��انی ب��ھ ای��ن ن��وع دی��ن تبلیغ��ا

ی و تبلیغ�ات کمترین تعقل فکری ی�ا ع�اطفی ب�ھ دی�ن و مقدس�ات ندارن�د. در اینج�ا دی�ن ش�عبھ ای از تکنول�وژی وراسیون بکار می رود. ھنر است و ھمچون یک مد یا دک

ب�دل ب�ھ مآنچھ کھ جھ�انی ش�دن نامی�ده م�ی ش�ود اساس�ا تبلیغ�اتی ش�دن ھوی�ت انسانھاس�ت ک�ھ ک�ل بش�ریت را سرنوشتی واحد می کند سرنوشتی کھ در اراده صاحبان جھان رسانھ ھا می باشد.

ن�ابودی ر انح�الل ودر جھان کثرت و تنوع روز افزون کھ اراده بھ عن�وان ھس�تھ مرک�زی ھوی�ت انس�ان دچ�اس�ت اینک�ھ عرف�انی ب�ھ مثاب�ھ ام�ام عرص�ھ غیب�ت، ق�ادر ب�ھ نج�ات اراده نی پیرو می شود جز وجود یک مراد

ائی و ا حف�ظ نم�اراده ات را بھ او بسپاری تا برایت حفظ و حراست کن�د و در ن�زد او بت�وانی ق�درت انتخ�اب ر انطور ک��ھقط��ھ مقاب��ل تبلیغ��ات ق��رار دارد. ھم��براس��تی دارای اختی��اری در سرنوش��ت باش��ی. ام��ام درس��ت در ن

رت م�ی رک�ز و ق�دکثرت پرستی در نقطھ مقابل یگانھ پرستی قرار دارد. آنچھ ک�ھ ارادۀ انس�ان را تغذی�ھ و تم بخشد یگانگی است.

وزه دھھ�ا اگر بزرگترین مشکل ھویت انسانی در دوران سنت ھا، مسئلھ شرک و ثنویت و تثلیث ب�ود. ام�رو د پی�دایشر بت وج�ود دارد ک�ھ اص�ال ب�ھ اراده بش�ری امک�ان تک�وین نم�ی دھ�د. م�ا ام�روزه ش�اھصدھا و ھزا

و احس�اس نسلی در جھان ھستیم کھ از ھمان کودکی چیزی بنام اراده را در خود نم�ی شناس�د. ھس�تی آدم�یی�ت ن�ای ھوف وجودش تماما از قدرت اراده اوست. این واقعھ مدرن قلمرو نیستی ھوی�ت انس�ان اس�ت قلم�رو

انسان است. عقالنی باشد. امروزه فقط انسان دارای پیر عرفانی می تواند دارای اراده فردی و

راز رابطه (فلسفه وجود)

آدمی چیزی جز ارتباطات خود با عالم و آدمیان نیست . برای درک این حقیقت ک�افی اس�ت ک�ھ در ذھ�ن خ�ود ده انگارید آنگاه از ھستی خودتان نیز جز عدم نمی مان�د. ای�ن برای لحظھ ای ھر چھ غیر از خویشتن را نادی

امر در قلمرو احساس قلبی دو صد چندان شدیدتر است. و بیھوده نیست کھ در قلمرو ھستی شناسی نظری�ھ

Page 160: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

160

» عش�ق«ای وجود دارد کھ ھستی را ھمان رابطھ می داند وبس. و ام�ا در قلم�رو عرف�ان ھ�م اگ�ر ھس�تی را ھمین معناست زیرا عشق بیانگر شدیدترین رابطھ ھاست. نامیده اند نیز بھ

ھ رات را ک�ک�این قاعده حتی در کائنات و ھستی غی�ر انس�انی ھ�م مص�داق دارد زی�را اگ�ر رابط�ھ ب�ین ذرات و ج�ب م�ی ھمان قوه جاذبھ است حذف کنیم کل جھان ھس�تی ف�رو م�ی ری�زد و منھ�دم م�ی گ�ردد. ق�وه جاذب�ھ مو

ن نی�ز جھ�ا باشد و خودش بھمان گونھ کھ ھست باش�د. رابط�ھ ب�ین انس�ان و شود تا ھر چیزی سر جای خود ا نیس�ت. بیانگر نوعی از جاذبھ ویژه است ھمانطور کھ اشد رابطھ ھ�ا یعن�ی عش�ق چی�زی ج�ز اش�د جاذب�ھ ھ�

ی و ف�ت عرف�انھر رابطھ ای یعنی ارتباط بین یک من و یک تو . و اما خود رابط ھمان اوست. و ام�ا در معرس�ت حیدی آنچھ ک�ھ رابط�ھ ی�ا جاذب�ھ نامی�ده م�ی ش�ود و عنص�ر س�وم ش�خص رابط�ھ ب�ین دو چی�ز احکمت تو

ت . ھمان او (ھو) یعنی ذات پروردگار است. یعنی خداست علت و اساس و مبدأ و خالق موجودات اسر بط�ھ ب�ا ھ�خدائی کھ نام دیگرش عشق است و یا رابطھ از ھر دو نوعش یعن�ی جاذب�ھ و دافع�ھ. آدم�ی در را

گ�ر چیز ی�ا کس�ی وجھ�ی و درج�ھ ای از ن�ور وج�ودش را م�ی یاب�د و احس�اس وج�ود م�ی کن�د و ھس�ت. ح�ال اده و شکھ نور و علت و خالق وجود است مربوط شود بھ سرچشمھ اصلی وجود متصل » او«انسان با خود

ھ ناس�ی ب�دشبھ وجودی جاوید و الھی می رسد و از غیر او ب�ی نی�از م�ی گ�ردد. و ام�ا عارف�ان از طری�ق خو چنین نوع و درجھ ای از وجود می رسند و لذا ارتباط با آنان عین ارتباط با اوست.

حلقه مفقوده بین حوزه و دانشگاه

ش�ده ه برق�راربھ یک لحاظ پیروزی انقالب اسالمی ایران معلول پیوند نسبی ای بود کھ بین ح�وزه و دانش�گان ای� ودن�د.مطھ�ری، بازرگ�ان ، بھش�تی ، مف�تح و امث�الھم ب بود کھ پرچمدارانش کسانی چون دکت�ر ش�ریعتی،

پیون�د ی�ک ام�ا ای�ن ھمان پیوند بین سنت و مدرنیتھ و پیوند بین دین و دنیا و پیوند بین قدیم و جدید بود. ون�ب و نگ�ور و عاواقعھ فیزیکی و صرفا رسانھ ای و تبلیغی نبود بلک�ھ پیون�دی زب�انی ب�ود ک�ھ بق�ول موالن�ا،

بلک�ھ دبی نبوداا بھمدیگر ترجمھ و یکسان نمود. مسلما این پیوند یک واقعھ ترجمھ ای و کالمی و اوزوم ریون�د الب آن پواقعھ ای عرفانی و معنوی بود. معنای احیائ گری دین نیز ھمین است. متأس�فانھ پ�س از انق�

داخل ت��ج��ای مان��د و پدی�د آم��ده رھ��ا ش��د و فق��ط جنب�ھ ھ��ای کالس��یک و کالم��ی و موعظ��ھ ای و ترجم�ھ ای ب��رز مک��انیکی ح��وزه و دانش��گاه ک��ھ بق��ول آق��ای رح��یم پ��ور، ب��ھ ض��رر ھ��ر دویش��ان تم��ام ش��د یعن��ی ح��وزه ا

ب�ھ نماز ھ�م اصالتھایش و دانشگاه ھم از نوگرائیھایش دور شد. کامپیوتر بھ حوزه رفت و ریش و تسبیح و و اصال کفایت ننمود. دانشگاه آمد و این فقط نمایشی بی ریشھ از استمرار آن پیوند بود

وی�ل ب�ھ مدرنیت�ھ را تأ فقط در جریان عرف�ان نف�س اس�ت ک�ھ م�ی ت�وان س�نت و ق�دمت و م�ذھب را ن�و نم�ود ودکت��ر اص��ول دی��ن ک��رد و ل��ذا اول و آخ��ر را و ظ��اھر و ب��اطن را بھ��م رس��انید. در ای��ن وادی ھ��یچکس چ��ون

قالب شد.شریعتی بھ دین و دنیای ما خدمت نکرد و لذا مبدل بھ معلم ان

فحشاي اینترنتی

Page 161: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

161

رو م�ال قلم�بخش عمده ای از سایت ھا و وبالگھا در سراسر جھ�ان و از جمل�ھ در کش�ور خودم�ان علن�ا و ع

ی��ک و ارتباط��ات ھ��رزه و جوالنگ��اه فحش��اء و فس��اد نف��س اس��ت در اینج��ا منظ��ور آن س��ایت ھ��ای پورنوگرافرای ی ب�ی ری��ا و آش��کارند و خط�ری مھل��ک ب��روس�پی خان��ھ ای نیس�ت ک��ھ عذرش��ان خواس�تھ و بلک��ھ پدی��ده ا

مشتریان حرفھ ای خاص خود را دارند. انسانھای ساده ایجاد نمی کنند وت م�ی زنن�د ت و انسانی دم از اکثرش�ان وولی منظورمان آنھائی ھستند کھ ظاھرا دم از فرھنگ و ادب و مدنی

را ھ�م چ�ھ بس�ا خ�دا و رس�ول و مقدس�اتعشق و عرفان و دوستی و اتحاد می زنند و پوشش متین دارن�د و یک�اری و از س�ر ب بھ میدان می آورند ولی ھدفی جز بھ دام انداختن جوانان ساده دل ندارند یعنی جوانانی کھھ دامش�ان رده ای ب�بیعاری و پریشانی در سایت ھا پرسھ می زنند تا شاید بناگاه فرشتھ نجاتی و یا گنج بادآو

ی ش�وند مسرازیر ند. ھجوم اینھمھ جوائز میلیون دالری دروغین کھ بھ ایمیل ھاافتد ولی خود بھ دام می افتم�روز ب�ر برخاستھ از این طمع اس�ت . مخ�اطرات و مفاس�د و جن�ون حاص�ل از اینترن�ت در کش�ورمان ت�ا ب�ھ ا

خیرش بسیار افزونتر است و جز والدین توان پیشگیری ندارند.را چانھ است خر ما امکان فحشای پنھان و پشت دربھای بستھ در از جملھ جاذبھ ارتباطات اینترنتی در کشو

ھان ج ور ما در اماکن عمومی وجود ندارد و لذا از این لحاظ کش کھ چنین امکانی بطور علنی در خیابان و رتبھ اول را در ارتباطات اینترنتی داراست و قربانی کالنی می گیرد.

ه بھ مردم آگاھی و اخطار الزم را بدھد.چقدر واجب است کھ رسانھ ملی در این بار

سیماي انبیاء و اولیاء در سیماي جمهوري اسالمی ایران

ان م�ی ون کشورممدتی است کھ شاھد تولید و پخش فیلمھائی درباره پیامبران اولوالعزم و قدیسین از تلویزیریم(ع) م�ھ�اجر واس�ماعیل و باشیم کھ صورتشان کامال عیان است، کسانی چون حضرت ابراھیم و عیسی و

را ب�ازی و غیره. واین در حالی است کھ ھنوز از پخش صورت ھنرپیشگانی کھ نقش اصحاب پیامبر اس�المیم ق�رآن ک�ر می کنند خود داری می شود حتی نقش عثمان و عایشھ. آیا این تناقض بھ چھ معنائی اس�ت؟ در

عت ک��ھ مخصوص��ا پی��امبران دارای کت��اب و ش��ری م��ی خ��وانیم ک��ھ ھم��ھ پی��امبران ب��ر دی��ن واحدن��د و یکس��ان.دی�ن (ص) پی�رومقامشان کامال برابر است . و درباره حضرت ابراھیم (ع) نی�ز م�ی خ�وانیم ک�ھ پی�امبر اس�الم

ی�ن اگر اس�ت. ابراھیم است . و پیامبر اسالم (ص) نیز فرموده اند کھ جمال او و حضرت اب�راھیم ع�ین یک�دی یکسان این پیامبران می باشد.حقایق دال بر عظمت و قداست

�ت و عص�مت زن�ان غی�ر قبال در مقالھ ای این مسئلھ را از تلویزیون کشورمان مقابل روی نھ�ادیم ک�ھ آی�ا عفایرانی پائین تر از زنان ایرانی است و آیا رعایت عفت و عصمت درباره زنان غیر ایرانی امری ممتنع است

Page 162: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

162

اب نشان داده می شوند و درباره زنان ایران�ی اینق�در وس�واس بک�ار کھ زنان غیر ایرانی در فیلمھا بدون حجمی رود؟ آیا امر پاکدامنی و حج�اب نگ�اه درب�اره نژادھ�ای متف�اوت، ف�رق م�ی کن�د و احتم�اال م�ی ت�وان ب�دون

ھیچ گناھی با زنان غیر ایرانی و غیر مسلمان روابط نامشروعی داشت ؟!) از راھیم (عی پنھ�ان در لب�اس ش�رع و اس�الم نیس�ت؟ آی�ا قداس�ت اب�آیا این تمایزات دال بر ن�وعی نژادپرس�ت

(ع) محمد(ص) ، کمتر است و یا اص�ال دارای قداس�تی نیس�ت؟ آی�ا قداس�ت و عص�مت حض�رت م�ریم و ھ�اجر کمتر از عایشھ است؟ آیا پاکی و قداست فقط از آن ایرانیان است ؟......

راز رابطه و سرنوشت

ش ای پی�دایرخاستھ از روابطش با سائر انسانھاست و ھمین اسرار است کھ کانونھھمھ اسرار نھان بشری بن سرنوش��ت اوس��ت . و اگ��ر در فھ��م سرنوش��ت ھ��ر ف��ردی حی��ران م��ی ش��ویم ب��دان دلی��ل اس��ت ک��ھ اس��رار نھ��ا

ن�را آروابطش را نمی دانیم و بھ ھمین دلیل ھیچکس در علت سرنوشت خودش حیران نیس�ت و خیل�ی خ�وب جموع�ھ ای�نمچند کھ صدایش را در نمی آورد . آدمی در رابطھ با ھر کسی، رازی دارد و درک می کند ھر

ازھاست .رازھا تشکیل دھنده سیر سرنوشت اوست . و اسرار آمیز بودن سرنوشت ھا بھ دلیل مگو بودن ر واما راز چیست؟

م دارد وھ�عل�م و معرف�ت اگر ھر کسی بر رازھای روابطش آگاھی دارد ولی بھ این معن�ا نیس�ت ک�ھ ب�ر آنھ�ا ی اشد. آدمحقش را می فھمد. این جھل درباره حق رازھای خود با دیگران منشأ تاریکی ھر سرنوشتی می بھ�و) م�ی – فقط با در میان نھادن رازھایش با فرد سومی کھ انسان صدیق و اھل ایم�ان و معرف�ت اس�ت (او

«زد. ای�ن وش�ت خ�ود را روش�ن و پوی�ا و خ�الق س�اتواند بر رازھایش بصیرت یابد و آنھا را بگشاید و سرن د و رھ�ائیدر مقام امام یا نور ھدایت است کھ بناگ�اه درھ�ای بس�تھ ی�ک سرنوش�ت محت�وم را م�ی گش�ای» او

حاصل می کند.و آنچ�ھ .در واقع ھرراز مگوئی چیزی جز یک مکر، دروغ یا خیانت نیست کھ در رابطھ ای رخ م�ی د ھ�د

ای بر مک�ر وومی گشاید البتھ ایمان و صدق است . و اما » او« را در رابطھ با یک کھ ظلمت این رازھا سرنوشت رخ دھد این ھمان رازی است کھ ھرگز گشوده شدنی نیست و» او«دروغی کھ در رابطھ با این

ت ن خیان��ھ��ا را ب��ھ دوزخ وظلم��ت خ��تم م��ی کن��د مگ��ر اینک��ھ ف��رد در ن��زد ھم��ان ف��رد ب��ھ اعت��راف و توب��ھ از آ بپردازد و سرنوشت خود را نجات دھد. انسان محصول رابطھ است.

مسخرگی چرا؟ –اینهمه خود

مسخرگی می کنیم.–از طرفی شبانھ روز خود ستائی می کنیم و بخودمان جایزه میدھیم و از طرفی خود

بی ھویتی می مسخرگی ناشی از –بھ اندازه کافی مبتال بھ خود –جامعھ ما بخصوص در قلمرو نسل جوان باشد کھ نوعی انتقام جوئی کورکورانھ از خویشتن است و نوعی ب�رون افکن�ی ھ�م محس�وب م�ی ش�ود. ول�ی

Page 163: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

163

مس�خره اش، تب�دیل ب�ھ خ�ود –رسانھ ملی چرا شبانھ روز حتی جدی ترین برنامھ ھایش را با مجری�ان خ�ود آفرین�د . آی�ا براس�تی ای�ن مسخرگی و بی ھویتی ن�وعی ھوی�ت م�ی –مسخرگی حرفھ ای ساختھ و از خود –

چھ سیاستی است کھ در مدیران صدا و سیما غوغا می کند. آیا این ھ�م ن�وعی تف�ریح اس�ت و مس�خره ک�ردن عیوب و مفاسد و پوچی گری و بن بست ھای اقتصادی و اجتماعی و فرھنگی نوعی روان درمانی محس�وب

ؤس�ای جمھ�ور ب�ھ ق�درت میرس�ند. می شود؟ این روش در غرب یک مکت�ب سیاس�ی اس�ت ک�ھ بواس�طھ آن رمسخره گی و رقاصی رأی آورد و آقای کلینگت�ون ب�ا الس�یدن ب�ا ھمج�نس –ھمانطور کھ آقای بوش با خود

مسخرگی رای�ج باش�د –گرایان رأی آورد و .... گمان نمی کنم در تلویزیون ملی ھیچ کشوری تا این حد خود تی، ھوی�ت آفرین�ی کن�د و بدینگون�ھ از ب�ی ھوی�ت ھ�ای و این در شأن جمھوری اسالمی نیست کھ از ب�ی ھ�وی

جامعھ ھم رأی بگیرد. این نوع رأی گی�ری ج�ز عناص�ر ب�ی ھوی�ت ومس�خره را ب�ھ ق�درت نم�ی رس�اند و ل�ذا رأی ندادن این جماعت بھ نفع کشور است. در دولت قبلی شاھد سرکارآمدن این نوع عناصر بودیم کھ ھن�وز

زھرش درجامعھ کارگر است. رخت ساختن وجدانھا .مسخرگی زیباسازی زشتیھاست و ک –خود

معماي عصر رسانه

(فلسفه ارتباطات )

عصر جدید، عص�ر حاکمی�ت جھ�انی و ھم�ھ جانب�ھ رس�انھ ھاس�ت ک�ھ در کوت�اھترین زم�ان ھ�ر خب�ری را بھ�ر ب�ی خب�ری کسی کھ بخواھد می رساند.در واقع مدرنیزم را بایستی دوره خبر نامید کھ در نقطھ مقابل عص�ر

قرار دارد. انسان مدرن باخبرترین انسان تاریخ است. این دوره در دھھ اخیر بھ یک جھش نوینی رسیده کھ ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ دیگ�ر مراک�ز و امپراطوریھ�ای خب�ری بط�ور ھمان پیدایش امکانات رایانھ ای اس�ت و

ج��ای جھ�ان ب��ا اس�تفاده از رایان��ھ و یکطرف�ھ اخب�ار را ب��ھ اح�اد بش��ری نم�ی رس��انند بلک�ھ ھ�ر ف��ردی در ھ�ر کخ�ود را بھم�ھ ارتباطات اینترنت�ی قادرس�ت ک�ھ اخب�ار و اح�وال شخص�ی خ�ودش را ھ�م ب�ھ جھانی�ان برس�اند و

معرفی کند. و این بمعنای یک آر مان ذاتی بشر است ک�ھ تحق�ق یافت�ھ اس�ت زی�را اراده معرف�ی خویش�تن ب�ھ س�اس و مح�ور ھ�ر اراده دیگ�ری ق�رار دارد. و ای�ن عش�ق ب�ھ آرمانی است کھ در ا دیگران یک اراده ذاتی و

شناساندن خود بھ دیگران است کھ یک عشق الھی است زیرا خداوند ھ�م ب�ھ ھم�ین منظ�ور جھ�ان و انس�ان را آفرید تا خود را معرفی کند . یعنی عشق و اراده معرفی خ�ود ب�ھ جھ�ان اس�اس مق�ام خالف�ت اللھ�ی انس�ان

ی کن�د ج�ز ب�ھ ای�ن منظ�ور نیس�ت و ای�ن عش�ق کھ�ن فق�ط بواس�طھ تکنول��وژی اس�ت . و آدم�ی ھ�ر چ�ھ ک�ھ م�ارتباطات ماھواره ای و اینترنتی ممکن شده است. و این سرعت و شتاب انسان در تاریخ است . پیامبران

اعصار و ھزاره ھا بھ بشریت شناسانیده ش�ده ان�د و ل�ی انس�ان ام�روز م�ی علمای بزرگ در طی قرون و وشبھ خود را بھ جھانیان معرفی کند آنھم با زبان خودش و نھ دیگران.در واقع بواسطھ تکنول�وژی تواند یک

ارتباطات مدرن ، تمدن بشری ب�ھ غای�ت و اش�د خ�ود م�ی رس�د زی�را تم�دن بمعن�ای تجم�ع و گردھم�ائی بش�ر د و گردھم می بواسطھ این تکنولوژی بھ کمال مطلوب می رسد و ھمھ انسانھا بواسطھ اینترنت بھم می رسن

Page 164: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

164

آیند در اسرع زمان ممکن. و این خود معن�ا و عل�ت دیگ�ری از واقعی�ت آخرالزم�ان اس�ت بمعن�ای رس�یدن ب�ھ پایان و غایت و مقص�ود ت�اریخ. و معن�ائی از واقع�ھ حش�ر وقیام�ت. آنچ�ھ ک�ھ عش�ق نامی�ده م�ی ش�ود ھم�ان

این گس�تره عظ�یم قلم�رو عش�ق وعشق رسیدن بھ دیگران است و در این دیگران محبوب خود را یافتن. و دوست یابی و وصال است. آنھم در مدت بس کوتاه . پس در واقع این ھمان تکنولوژی عشق است و عشق تکنول��وژی . زی��را ھم��واره مھمت��رین و پیش��رفتھ ت��رین وج��ھ عل��وم و فن��ون بش��ری در ص��دد اف��زایش س��رعت

زش وس�ائل نقلی�ھ ھ�م از ھم�ین معناس�ت . و جھت رسیدن بھ آدمھا بوده است یعنی تکنول�وژی ارتباط�ات. اراین ماھیت ذات مدنیت بوده است : عشق رسیدن بھ محبوب حقیقی و وصال ابدی! از این دیدگاه تکنول�وژی

از عشق است و ھویتی عاشقانھ دارد. و خاصھ نوع ارتباطات آن ذاتا ا ی� افت�ھ ویای بش�ر م�درن تحق�ق ولی آیا تا ھمین جای کار تا چھ حدی آرم�ان ذات�ی تکنول�وژی ارتباط�ات ب�ر

ن خ�ود اس�ارت ت� وامید بھ تحقق آن می رود؟ بھ بیان دیگر آیا انسان اینترنتی امروز تا چھ ح�دی از تنھ�ائی انی ش�ود نس�انی جھ�تبدیل ب�ھ ا نجات یافتھ و توانستھ با جھانیان ارتباطی دوستانھ و صالحانھ برقرار نماید و

جرب�ھ تشود؟ در کش�ورھای پیش�رفتھ ت�ر ص�نعتی ک�ھ عم�ر بیش�تری از و از حقارت نفس و زندگی فردی رھااس�خ اده است پدنھاده و نسلی کامل را در این قلمرو پرورش ارتباطات ماھواره ای و اینترنتی را پشت سر

ن�ی انس�انبھ سئوال مذکور تقریبا واضح است و متأسفانھ منف�ی و بلک�ھ معک�وس و تراژی�ک ب�وده اس�ت. یعر نی جھ�انخواع�دوتر از ھ�ر انس�ان دیگ�ری ش�ده اس�ت . انس�ا و ھ�اتر و درمان�ده ت�ر و دیوان�ھ ت�راینترنتی تن

س�ت و نیافت�ھ ا انتقام و انھدام. زی�را ھ�یچ دوس�تی وقحطی زده و منزجر از جھانیان، انسانی دیوانھ جنگ و حب�وس دروی و مدر واقع جز فساد و دروغ نصیبش نشده است. و بدینگونھ شاھد پیدایش نسلی ک�امال من�ز

جم�ع دنیت و تتن و نومید از کل جھان ،می باشیم . گوئی کھ این گردھمائی و تم�دن اینترنت�ی براس�تی ی�ک م� شیطانی و سراسر فریب بوده است : ارتباطات برھوتی و برزخی و تمامآ سراب !

ج�وه وھیم ب�ھ گ�ر بخ�واما تا اینجا اساس�ا وج�ھ ع�اطفی و روح�ی ای�ن ارتباط�ات را م�دنظر ق�رار دادی�م ول�ی ا وب�ھ س�قوط اقتصادی و سیاسی و امنیتی آنھم نظر کن�یم بوض�وح ک�ل جھ�ا ن را درقلم�رو ای�ن ارتباط�ات ب�ر ل

راه ازه آغ�ازت�انھدام ابدی می یابیم کھ چھ بس�ا ی�ک نف�ر م�ی توان�د ک�ل جھ�ان را ب�ھ ن�ابودی بکش�اند و ای�ن ر بھ�م بح�ال یکص�د س�ال آین�ده . گ�وئی آدمھ�ا داست ک�ھ عم�رش از س�ھ دھ�ھ در جھ�ان تج�اوز نم�ی کن�د وای

یام��ت رس��یدن ج��ز ن��ابودی یک��دیگر را نم��ی خواھن��د وکس��ی تحم��ل دیگ��ری را ن��دارد. و ای��ن آخرالزم��ان و ق ود محب�وسارتباطات وتاریخ است کھ میلیاردھ�ا آدم را گ�ردھم آورده ول�ی ھ�ر ی�ک در س�لول انف�رادی ت�ن خ�

آم��دن کس��ی اس��ت ک��ھ ھم��ھ را دوس��ت دارد. کس��ی ک��ھ ای��ناس��ت وای��ن نش��ر در حش��ر اس��ت . و این��ک نوب��ت زندانیان را آزاد کند از اسارت تکنولوژی ارتباطات !

فلسفه دوري و دوستی (ارتباط روحانی)

آنگاه کھ ارتباط از نزدیک بھ سوء تفاھم و تشنج و ع�داوت م�ی رس�د راھ�ی ج�ز دوری و دوس�تی ب�اقی نم�ی ستھ و دوستی ھای بریده شده و ارتباط با عالم اموات است. در واقع ماند کھ فلسفھ زناشوئی ھای از ھم گس

فلسفھ دوری و دوستی نوعی ارتباط اخروی با دیگران است زیرا بدن در میان نیست و بتدریج آشنائی ھ�ای

Page 165: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

165

حسی و فکری ھم پاک و فراموش می شود و فق�ط ارتب�اط قلب�ی ب�اقی م�ی مان�د ک�ھ ارتب�اط ب�ا ارواح دیگ�ران ل درب روح انسان است. و این خالصانھ ترین و الھی ترین ارتباطات است ک�ھ متاس�فانھ در ن�زد است زیرا د

بشر خاصھ بشر مدرن در حال منسوخ شدن است زیرا زناشوئی ھا با طالق مبدل کینھ ای ابدی و انتقام م�ی د م�ی رون�د و گردد و دوستی ھای بریده شده ھم بنوعی ھمینطور می شود و ام�وات ھ�م ک�ھ چن�د روزه از ی�ا

کسی دیگر انگیزه حفظ ارتباط قلبی و ادامھ رابطھ بواسطھ روح را ندارد اال اندکی. در حالیکھ فقط و فقط با حانی حاصل می آید و حق ارتباطات بشری ادا شده و آدم�ی از رابطھ است کھ وصال و تفاھم روچنین نوعی

از جنبھ ماده و معنای وج�ودش تمام�ا محص�ول بھ حق رابطھ کھ کارگاه وجودیابی است می رسد. زیرا آدمینامیده می شود توھمی بیش نیست اال » خود«رابطھ است و ھیچکس بخودی خود وجودی ندارد و آنچھ کھ

اینکھ انسان بتواند روابط خود با دیگ�ران را ب�ھ ثم�ر نھ�ائی برس�اند و ب�ھ ص�لح و اتح�اد ب�ا دیگ�ران برس�د و برداش�ت انس�ان از حی�ات دنیاس�ت. دوری و دوس�تی نھای�ت ھم�ھ ارتباط�ات نھایتا وج�ود خ�ودی یاب�د ک�ھ تنھ�ا

است.

نگاهی به سایت هاي عرفانی

شند کیدک می این روزھا شاھدیم کھ ھزاران سایت عرفانی بھ زبان فارسی وجود دارند کھ این عنوان را بھا رن ام�روز ی از مسائل انساو دم از خودشناسی و معرفت نفس می زنند ولی دریغ از حتی یک مقالھ کھ یک

رف�انی عھ الف�اظ ب�از منظر خودشناسی و مفاھیم عرفانی تحلیل کند و راه حل�ی ارائ�ھ نمای�د و ی�ا الاق�ل تفس�یر عر و ش�ن ع�والم کند. با نگاھی می توان این سایت ھا را بھ چند دستھ کلی تقسیم نمود: برخی عرفان را ھما

نھ�ا اس�ت و ت یخولیائی آثار قدما م�ی دانن�د ک�ھ فق�ط مخ�تص اھ�ل ف�ناستعاره و خلسھ و تفاسیر ھبروتی و مالخاص��یت عمل��ی اش در ی��ک دک��ان ی��ا ھج��ره اس��ت ک��ھ یک��ی حق��وقی م��ی گی��رد و دیگ��ران درس و مش��قی م��ی

زم و ھیپن�وتی نویسند و کوس انالحق می زنند. برخی دیگر رمالی و کف بینی و دعا و ورد و گی�اه درم�انی وف��ان ج��ز تفس��یر خ��واب و امث��الھم را عرف��ان م��ی دانن��د و ب��دان مش��غولند. از عرج��ن گی��ری و احض��ار روح و

لف�اظ و امکتب اصالت حماق�ت و جن�ون را ت�داعی نم�ی کنن�د. و ام�ا گ�روه س�وم ک�ھ بظ�اھر عمل�ی ترن�د ھم�ان ا عرف�ان رکلیشھ ھای فرویدی و یونگی و بھ تازه گی کلمات قص�ار اوش�وئی و کریش�نامورتی و دون خ�وانی

مھ�م اس�ت را می دانند ک�ھ گوی�ا بس�یار» خودشناسی«ند. و برخی دگر از خودشناسی فقط اصطالح می پندار یش�ن موف�قو بزرگان بھ آن سفارش نموده اند. و نیز برخی ب�ا معج�ونی از یوگ�ا و ورزش�ھای رزم�ی و مدیت

توزی�ع بھ ابداع عرفان مدرن شده ان�د و نی�ز ع�ده ای ھ�م مش�غول ان�رژی فروش�ی ھس�تند و خالص�ھ کارش�انج��ز ان��رژی مثب��ت در ھم��ھ جاس��ت و اینس��ت عرف��ان. خالص��ھ اینک��ھ از ای��ن عرفانھ��ا ھم��ھ چی��ز در م��ی آی��د

خودشناسی و معرفت.مس�لکی ب�ا پس�وند اس�المی و انقالب�ی، توجی�ھ و تق�دیس م�ی ش�د و دوره ای در کشور ما ھ�ر کس�ب و ک�ار و

اس�ت و ش�اھد تولی�د و ب�ھ ب�ازار » رف�انع«وارد بازار می گش�ت و ج�واز ک�ار م�ی یاف�ت و گوی�ا این�ک نوب�ت آمدن داروھای عرف�انی ھ�م ھس�تیم. یک�ی از عل�ل ای�ن اپی�دمی و م�رض مالیخولی�ائی رون�ق ھم�ھ ج�ائی ان�واع مواد روان گردان و داروھای توھم زاست کھ ھمھ مردم ما بھ یکی از انواع قاچ�اقی و ق�انونی اش مش�غولند

Page 166: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

166

دعویھای عرفانی می شود. در اینجا م�ی ت�وان ای�ن عرف�ان و ھر کس با یک بار مصرفش دچار احساسات و رایج را نام مستعار جنون و مالیخولیا دانست.

مش�غول وبسیاری از بیمارانی کھ بھ روانپزشک رجوع کرده اند بسرعت دچ�ار احساس�ات عرف�انی ش�ده ان�د د ک�ھ ان فھمی�بھتر می تو ارشاد خلق و کشف و کرامات و انرژی درمانی و جن پرانی و غیره. از این دیدگاه

واد روان م�ص�رف ای�ن چرا اکثر این دکانھای عرفانی از آمریکا و بریتانیا وارد ایران شده اند زیرا آنھا در مآنھا آثار فدارترینگردان از ما با سابقھ ترند و ال.سی.دی و مشتقات آن را زودتر یافتھ اند کھ یکی از پرطر

س�ت. ب�رای رس�یدن ب�ھ عرف�انش دع�وت ب�ھ مص�رف ال.س�ی.دی ک�رده ا کارلوس کاس�تاندا م�ی باش�د ک�ھ علن�ا د ار م�ی آی�بدینگونھ کھ بشر مدرن بھ پیش میرود و ھر روز یک مواد و داروی توھم زای قوی تری ب�ھ ب�از

ی نج�ات بزودی کل بشریت عارف میشوند و آنگاه نبرد جھ�انی ب�ین ای�ن عارف�ان تماش�ائی اس�ت و ھم�ھ م�دع بشریت!

ا مادریت ازمادینه گی ت

انس�انھائی ک�ھ ھن�وز از برخی می پندارند ھرزنی کھ زائید مادر شده است . این قاعده شامل حال حیوان�ات و��ت خ��ود نی��ز س��اقط نش��ده ان��د مص��داق دارد ول��ی درب��اره بس��یاری از زن��ان م��درن فمینیس��ت غری��زه حیوانی

ھ�م س�ر نوش�ت ب�ودن ب�ا ی ھمس�ر ووآزادیخ�واه ای�ن قاع�ده مص�داق ن�دارد . م�ادر ش�دن یک�ی از نت�ایج معن�ودر ھمخ�وابگی ب�ا او تمک�ین ن�دارد اال ب�ا شوھر است . کسی ک�ھ والی�ت ش�وھر را در ش�ان خ�ود نم�ی دان�د و

چن�ین قلب�ی پ�ذیرا باش�د و ھزار مکر وتجارت ، نمی تواند نطفھ ای را کھ از او می س�تاند ب�ھ لح�اظ روح�ی وبلکھ آنچ�ھ ک�ھ بی�رون م�ی را مادر نمی کند و لذا ھرگز او و حرام است نطفھ ای در معنا یک نطفھ ناخلف و

ع�ذاب روح�ش . ل�ذا آئین�ھ دق اوس�ت و آید مستمرا نامادریت اورا با تمام وجود بھ وی خ�اطر نش�ان ک�رده وت شوھر حربھ ای بر یا آنرا تبدیل بھ یک کاالی تجاری م�ی کن�د علیھ شوھر پدید می آورد و زنی کھ از محب

فرزن�د آنچھ کھ می پرورد یک بیگان�ھ اس�ت و لذا رحم او بی ذات است و رحمتی نیست و م ودارای ھیچ رحبیزار اس�ت . زن�ی ک�ھ از وی گریزان و او نیست . وچنین فرزندی ھم ھرگز این زن را مادر خود نمی یابد و

ت و ت خود را درک و حقوق ھمسری ادر نمی ش�ود . ادا نکرده باشد با صد شکم زائیدن ھم م تصدیق و زنانیی��ک زن ھ��م نیس��ت یعن��ی اص��ال نیس��ت . او ھ��یچ وج��ودی ن��دارد و وزن��ی ک��ھ م��ادر نش��ود ی��ک ب��رزخ اس��ت و

اس�تقالل طل�ب و ض�د ازدواج و موجود مفروض است کھ ھنوز موجود نگشتھ است . ھمھ زن�ان ض�د م�رد واز او ب�ا ای�ن بچ�ھ ندارن�د ومردوار امروز اینگونھ اند کھ اگر بچھ ای ھم داش�تھ باش�ند ھ�یچ رابط�ھ ای قلب�ی

بازیھ��ای تلویزی��ون و گ��ور کنن��د در را ب��ھ گون��ھ ای گ��م و او ل��ذا ش��بانھ روز در صددھس��تند ت��ا بیزارن��د ولی لی . بدون این ابزارھا لحظھ ای ق�ادر ب�ھ تحم�ل فرزن�د قاقا اسباب بازی و کامپیوتری وکالسھای ھنری و

است واسوه پوچی وھیچ�ی . »عذاب عقیم«وح اینان مصداق خود نیستند . این زنان را براستی دلی نیست رت کھ مظھر یک وجود ت مرد و مادری حقوق الھی می باشد . رعایت حدود و بھشتی است اجر ادای حق محب

ت ھمان ھدایت زن است . کس�ی ک�ھ ش�وھر را پ�ذیرا نیس�ت فرزن�دش را نم�ی توان�د پ�ذیرا ش�ود و م�ادر مادری گردد.

Page 167: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

167

ام است .او حر این فرزند بر

فلسفۀ مترادفات

زم واژ ه ھ��ا و مف��اھیم مت��رادف نی��ز یک��ی دیگ��ر از محص��ول فرھن��گ تس��اویگری ھس��تند ک��ھ اس��اس نیھیلی��ت رو ادبی�افرھنگی و عقل�ی و فلس�فی و پ�وچ س�ازی مف�اھیم و حق�ایق م�ی باش�ند و اتفاق�ا تس�اویگری در قلم�

الت = می باشد . بستر فرھنگی ھمۀ تساوی سازیھای دیگر است و این مذھب اصب�ا ی�ا براس�تین چیز را مساوی یک عدد قرار می دھیم آآوقتی می گوییم فالن چیز بھمان تومان می ارزد و

پ�س م�ی ت�وانیمنن چیز با مبلغ تعیین شده می ت�وانیم نیازم�ان را از ان چی�ز ب�رآورده س�ازیم ؟ اگ�ر آتعویض قالن�ی و یھای مالیخولیایی است و این وض�عیت عجھان تساویگری عرصۀ جنون و احساس نیازھا و بی نیاز

رص�ھ روانی بشر تماما محصول س�لطۀ تس�اویگری در جھ�ان م�درن اس�ت ک�ھ از قلم�رو ریاض�یات ب�ھ ھم�ھ ععقل پوچ شدن ھای اندیشھ و اخالق نیز راه یافتھ و این ھمان ریاضیاتی شدن انسان مدرن بھ معنای ھیچ و

نط�ق دیشھ و مت بصورت مترادفات خود نمایی می کند کھ بتدریج بر اناوست این پوچ سازی مفاھیم در ادبیا .یده اس�ت و حتی احساسات بشر مدرن رسوخ کرده است و کل ماھیت اندیشھ را بھ پریش�انی و ابط�ال کش�ان، م ، ش�فقتمثال برای معنای عشق اینھمھ مترادف وجود دارد : دوستی ، محبت ، شوق ، ذوق ، مھر ، رح

، استی ، درستیراینھمھ مترادف بکار می رود : نیکی ، » خوبی « ....و جنون . و یا برای واژۀ ایثار ، .. حقیقت ، انسانیت ، شرافت ، مھربانی ، انصاف ، لوطیگری و.....

ارزش�ھای ھر چھ کھ می گذرد مترادفات کلمات و مع�انی بیش�تر م�ی ش�ود ت�ا انج�ا ک�ھ ب�زودی ھم�ۀ مف�اھیم وس�تی ، من است ک�ھ مع�انی متض�اد مت�رادف م�ی گردن�د مث�ل خ�وبی ، آشوند کھ غایتش مترادفات یکدیگر می

ن بعن�وا» دل گ�و« صداقت ، بی حیایی ، عدالت ، جنایت ، خیان�ت ، حقیق�ت و....... ھم�انطور ک�ھ در برھ�ان » اس�ت ھر قضیۀ منطقی از ان رو درست است ک�ھ نادرس�ت« کاملترین حد فلسفۀ منطق مدرن شاھدیم کھ

ب�ھ ب�ازی ا جنون تساویگری است کھ بعنوان اساس فلسفھ ریاضیات کل شعور و منطق و ارزیابی بش�ر رالذش�د یک می باگرفتھ است و نھایتا خدا را مساوی شیطان می سازد . این مالیخولیا محصول فرھنگ تکنولوژ

م�انطور ن�ون اس�ت ھکھ از ھر چیزی کھ بخواھد چیز دیگری پدید می آورد . ذات تس�اویگری و ت�رادف ب�ر جرب غ��ک�ھ افالط��ون ریاض�یات را ی��ک جن��ون آس�مانی خوان��ده اس��ت و ھم�انطور ک��ھ در آخ��رین فلس�فھ معاص��ر

ده نداشتھ شوجود و عدم مترادف شده اند . ھمانطور کھ در قلمرو ارزشھای اجتماعی عدالت عین مساوات پھایت�ا نی ش�ود و عدالت واژه ھا تلقی م کھ اینھمھ جنایت را تقدیس می کند گویی کھ جھان مترادفات ادبی ھم

ر ردد ک�ھ ھ�ھمۀ مفاھیم باید برابر شوند . اینجاست کھ کل عقل بشر باطل شده و جنون جھانی عارض م�ی گ� کسی می تواند ھر عملی از خود را بھر معنایی کھ می خواھد تعبیر کند .

چند سوال درباره برابري

Page 168: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

168

ھ�یچ کس�ی ھس�تند و و یا اینکھ باید برابر بشوند ؟ اگر براب�ر ھس�تند پ�س آیا ھمھ انسانھا با ھم برابر ھستندیس�تی براب�ر د ول�ی باقادر نیست کھ این برابری را نابود سازد و انسانھا را نابرابر کند ولی اگ�ر براب�ر نیس�تن

ن براب�رشوند پس برابری خود یک جبر و زور است و منشا ظلم است زیرا اگ�ر کس�ی نخواھ�د ک�ھ ب�ا دیگ�راس�ی ق�ادر شود تکلیفش چیست ؟ و اگر ھم کسی بخواھد با کس دیگری برابر شود مسلما ت�الش م�ی کن�د و ک

نیست کھ او را از این اراده باز دارد . آی�ا بیرون�ی ؟ یا در معانی و صفات و ارزشھای ب�اطنی اس�ت و ی�ا در م�اده و اش�کال و اط�وارآو اما برابری

��ت و احساس��ات و رفت��ار وباورھ��ا و امی��ال و آرزوھاس��ت و ی��ا در ش��یوه مص��رف و زب��ان براب��ری در عقالنی وی�ت دارد وروشھای زندگی کردن ؟ بدون شک ھیچکس نمی تواند برابری معنوی را ادعا کند زیرا ن�ھ واقع

ک�ن م�ی نھ می تواند بھ زور واقع شود . پ�س اگ�ر چن�ین اس�ت چگون�ھ براب�ری در راه و روش�ھای م�ادی ممری فق�ط جبر و ریا رخ دھد کھ منجر بھ تشنج و ھ�رج و م�رج بش�ود زی�را براب�ری ظ�اھ شود مگر اینکھ یک

ی�ت زا م�یمی تواند حاصل برابری باطنی باشد . پس برابری یک نگرش ظالمانھ و تالش�ی جن�ون آور و جنا باشد .

فصل چهارم

فلسفه بهداشت و درمان

Page 169: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

169

خودشناسی طبی

(مجموعه مقاالت)

فهرست مطالب: ١٧٢..............................فھ ایدز...............................................................فلس . 1 ١٧٣.................نشئگی پلی برای برقراری ارتباط............................................... . 2 ١٧٣......................................حکمت مدرن و طب کذائی................................... . 3 ١٧٤.........................فلسفھ اعتیاد ............................................................... . 4 ١٧٧....................تنھا راه قطعی ترک اعتیاد ................................................... . 5 ١٧٧...............................انی.....................................................درم –مرگ . 6 ١٧٨..................راز تمارض و تجاھل........................................................... . 7 ١٧٩........بازخوانی یک پرونده درمانی(کسی کھ نمی خواست درمان شود).............. . 8 ١٨٠چگونھ می توان مرضی را از طریق خودشناسی درمان نمود ......................... . 9

١٨١..............مرضی بنام ھمجنس گرائی ...................................................... .10 ١٨١...................فلسفھ و درمان امراض قلبی............................................... .11 ١٨٣......................زن و اعتیاد................................................................. .12 ١٨٣................دو نوع درمان شقاوت ......................................................... .13 ١٨٤......................................................درمان سرطان سینھ و رحم............. .14 ١٨٤.................فلسفھ پاکیزگی و زیبائی ..................................................... .15 ١٨٥..............دردھائی کھ درمان ھستند ..................................................... .16 ١٨٦................ان بشری..............................................................راز نسی .17 ١٨٦...........معمای خودارضائی جنسی........................................................ .18 ١٨٧.........عوارض روانی دروغگوئی........................................................ .19 ١٨٨............راز وسواس زنان خانھ دار..................................................... .20 ١٨٨............فلسفھ و درمان سرطان......................................................... .21 ١٨٩....................................رفتار درمانی............................................... .22 ١٨٩زندگی درمانی ................................................................................ .23

Page 170: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

170

١٩٠.................درمان عرفانی ............................................................... .24 ١٩٢.........از اعتیاد ........................................... تنھا راه و روش پیشگیری .25 ١٩٢......امراض : قلمرو برون افکنی نفس................................................ .26 ١٩٣.........زنان مقدس و مردان نجس....................................................... .27 ١٩٣.........مراض زنانھ ...................................................نسخھ ای برای ا .28 ١٩٤................منشأ اعتیاد زن ............................................................. .29 ١٩٤...........پزشکی بھ کجا می رود ........................................................ .30 ١٩٥........چرا شفای رایگان مقبول نیست ................................................. .31 ١٩٥.........چگونھ عاقلی دیوانھ می شود................................................... .32 ١٩٦.................فلسفھ داروسازی........................................................... .33 ١٩٧...............فلسفھ واکسن................................................................. .34 ١٩٨............شفائی برای ھمگان ........................................................... .35 ١٩٩...................................اساس بھداشت روانی در خانواده ................... .36 ٢٠٠...............مسئلھ معلولین .............................................................. .37 ٢٠١............ظالم باش سالم باش........................................................... .38 ٢٠١..............................................................ایدز و آزادی.................. .39 ٢٠٢.........راز شقاوت طب مدرن .......................................................... .40 ٢٠٢................افسردگی .................................................................... .41 ٢٠٤.............آشپزخانھ ............................................................. فلسفھ .42 ٢٠٤....حکمت روانکاوی و روان درمانی ................................................ .43 ٢٠٥............مشاوره درمانی .............................................................. .44 ٢٠٥...........فلسفھ خانواده درمانی ....................................................... .45 ٢٠٦.....بازخوانی یک پرونده عرفان درمانی ............................................ .46 ٢٠٧.........منشأ بیماریھای اعصاب و روان ............................................ .47 ٢٠٨....گزارش یک پرونده درمان عرفانی ............................................... .48 ٢٠٨..........خستگی مزمن ................................................................. .49 ٢٠٩.................معنای جامعھ درمانی .................................................. .50 ٢٠٩........برکات امراض العالج.......................................................... .51 ٢١٠.........مرضی بنام پیش فعال.......................................................... .52 ٢١٠......................عرفان درمانی و درمان عرفانی .............................. .53 ٢١١....ام المسائل بھداشت و درمان مدرن ............................................. .54 ٢١٢............خانواده درمانی ............................................................. .55 ٢١٢..............................آویشن(شراب حالل)...................................... .56 ٢١٣رازی در علم طب....................................................................... .57

Page 171: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

171

٢١٤...........چند نسخھ نجات .............................................................. .58

»ایدز«فلسفۀ

د ن�د و وج�وکدز است کھ کل سیستم ایمنی و مص�ونیت ب�دن انس�ان را ن�ابود م�ی ویروس ایدز مولد بیماری ای

.دفرد بیمار را بدون ھیچ قدرت مقاومت و دفاع در قبال ھر مرضی در قلمرو نابودی قرار میدھھ در ک�یک بیماری نیست بلکھ پذیرندۀ ھمھ ام�راض اس�ت . در واق�ع م�ادر و ذات ھ�ر مرض�ی اس�ت »ایدز »

انس�ان مده است و شقی ترین دشمن جان انسان گشتھ است. در واقع وی�روس ای�دز وج�ودعصر مدرن پدید آاس�ت ک�ھ »ات�و ایمی�ون «را نسبت بھ صاحبش ، کافر و منکر و عدو می کند. و ای�ن از ویژگ�ی ھم�ۀ ام�راض

.ودشالعالج می باشند و ایدز کامل ترین و شقی ترین این نوع امراض محسوب می موسوم بھ امراضلی�ھ ب�دن عدچار وضعیتی می شود ک�ھ ک�ل سیس�تم دف�اعی ب�دنش ب�ر » اتو ایمیون «بتال بھ یک بیماری فرد م

وانیم ک�ھخعمل می کند و دشمن اوست. و ایدز شدیدترین و جامع ترین این نوع امراض است. در قرآن می دش م�یانسان کا فر خصم خویشتن اس�ت. وی�روس ای�دز ظھ�ور ای�ن خص�ومت کافران�ھ انس�ان نس�بت ب�ھ خ�ونس��ی و جباش��د. ھم��انطور ک��ھ م��ی دان��یم ای��ن بیم��اری ب��رای نخس��تین ب��ار در می��ان اف��راد و گروھ��ای منح��رف

ال روش انتق ھنوز ھم سریعترین معتادان پدید آمد و سپس بھ سائر افراد و گروھھای بشری سرایت یافت. و وذت ج�وئی ی از مھد اشد ل�این ویروس ھمان روایط جنسی و تزریق مواد مخدر است. در حقیقت این بیمار

ک�افر و لھوسی ھای بشر پدید آمده و توسعھ می یابد و لذا ھمچ�ون دی�وی، ع�یش بش�روعیاشی و مستی و بد ی�دز ازخ�وافاسد را مبدل بھ اشد عذاب و ھراس نموده و نابود س�اختھ اس�ت. ام�روزه ش�اھدیم ک�ھ ت�رس از

از ب�یماری س�ر انتشار حقایق مربوط بھ این ب تھا ازبیماری وحشتناکتر شده است و درست بھ ھمین دلیل دول .می زنند تا احساس ایمنی و مصونیت جوامع بیش از این دچار تخریب نشود

غری�زه بش�ر را( بدین ترتیب بایستی ایدز را بزرگترین عذاب خدا بر جھان کفر دانست کھ لذیذترین غری�زه درر ع�ین کن�د و د ز ایدز بنیاد این لذت و نیاز را ب�ر م�یجنسی ) مبدل بھ عذابی عظیم ساختھ است زیرا ترس ا

.حال عیاشی و مفاسد اخالقی و جنسی را ھم منع می سازدکھ دھۀ پیدایش ایدز در آمریکا بود رسانھ ھای آمریک�ایی اع�الن کردن�د ک�ھ ١٩٨٠در نخستین سالھای دھھ

ک�ھ مش�غول تھی�ھ داروی ض�د این ویروس ب�رای نخس�تین ب�ار در ی�ک مرک�ز پژوھش�ی و پزش�کی در آمریک�اھای رماالریا بود بطور مصنوعی و نا خود آگاه پدید آمد و از طریق استفاده از این دارو مخصوصا در کشو

Page 172: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

172

نمائی کرد.این خبر بعدھا بکلی انکار شد و مسکوت مان�د و تم�ام گن�اه ای�ن آفریقایی بود کھ بیماری ایدز خود .دبیماری بھ گردن سیاھپوستان آفریقا افتا

ل�م پزش�کیعبھ ھر حال ھمینکھ ویروس ایدز از مھد دانش پزشکی پدید آم�ده ج�ای بس�یار تأم�ل دارد. یعن�ی ان�د کھ گل سر سبد تمدن م�درن غ�رب اس�ت در جس�تجوی داروی ج�اودانگی ب�ھ وی�روس ای�دز رس�ید ک�ھ میتو

گ�ری نم�ی ، ارزش دینسل بشر بر روی زمین را بکلی نابود سازد. تمدنی کھ جز عیش و لذت بھ ھر قیمت�ی ان بش�ر ج�شناسد با تمامیت آرمان خود بھ بن بست رسیده است و دانش پزشکی مبدل بھ شقی ت�رین دش�من

د و ود می کنشده است. ویروس ایدز در حقیقت ویروس کفر است کھ سیستم ایمنی (ایمان ) را در انسان ناب .وجود انسان کافر علیرغم میلش پذیرای ھر مرضی می گردد

م�ان . فق�ط ایابر این پر واضح است کھ بیم�اری ای�دز عالج�ی ج�ز توب�ھ از گناھ�ان و رجع�ت ب�ھ ایم�ان ن�داردبن .اندباز گرد است کھ می تواند ویروس ایدز را کھ دشمن ایمنی جان است نابود سازد و ایمنی را بھ انسان

نشئگی

» براي برقراري ارتباط پلی«

ص�میمی وشئگی بھ ھر روشی پلی برای برقراری یک رابطۀ ب�ی ری�ا ھمھ می دانیم کھ گرایش بھ مستی و نن ت��الش اس��ت و معم��وال از ای��ن روش ب��رای برق��راری رابط��ھ ب��ا س��ختترین انس��انھا اس��تفاده م��ی ش��ود . ای��

تی�اد ب�ھ بسرعت پاسخ میدھد و بسرعت منجر بھ بن بست شدیدتری م�ی گ�ردد و آنگ�اه از ای�ن ت�الش فق�ط اعس�وق م�ی ماند کھ موجب نابودی سائر ارتباط�ات س�الم م�ی ش�ود و م�ا را بس�وی ری�امواد است کھ باقی می

. دھد اینجاست کھ بھ جادوی شیطانی این عمل آگاه می شویمد ۀ ن�یم بن�بی محبتی و فقدان رابطھ ای صادقانھ موجب رویکرد بھ تخدیر ش�ده و ھم�ان موج�ب ن�ابودی رابط�

ائی س�ت ک�ھ س�یماما بھ مواد، معلول اعتیاد م�ا ب�ھ رواب�ط ری�ایی گذشتھ می گردد . معلوم می شود کھ اعتیاد ی میکن�د کس�ان ننش�یصادقانھ و خاشعانھ دارد . در واقع اعتیاد، ما را بھ ریایی ترین روابط می کش�اند و ھم

. کھ صورتی فرشتھ خو و سیرتی پلید دارندغلب�ھ ب�ر کب�ر و غ�رور م�ی باش�د . فقدان عاطفھ و محبت مستلزم جھادی نفسانی بر اس�اس تق�وا و گذش�ت و

مص�نوعی و کبر و غرور ما را در روابط با نزدیکان بھ بن بس�ت م�ی کش�اند و آنگ�اه ب�ھ ی�اری تخ�دیر بط�ورموقتی آنھم بھ ھنگام نیاز می توانیم بر تکبر خ�ود ف�ائق آی�یم و ب�رای لحظ�اتی ص�ادق باش�یم ت�ا نی�از خ�ود را

نسانھای رذل سازیم و از آنان تمام وجود خود را مملو کینھ نماییمبرآورده کنیم و بدینگونھ خود را مدیون ا.

اگرب��ر کب��ر و غ��رور در رواب��ط خ��انوادگی ف��ائق آی��یم و تق��وا پیش��ھ کن��یم و انج��ام وظ��ایف را ب��ھ حس��اب ایث��ار . و ذلی�ل س�ازیم نگذاریم و توقعات ناحق نیابیم اسیر آدمھای نابکار نمی شویم تا خود را بھ پای آنان خ�وار

لذا بازگشت ص�ادقانھ و متواض�عانھ ب�ھ رواب�ط از دس�ت رفت�ھ خ�انوادگی تنھ�ا راه نج�ات از اعتی�اد اس�ت زی�راگی ناکسان است کھ اعتیاد، عذاب ای�ن دری�وزگی م�ی باش�د . آنچھ کھ از خود اعتیاد عذاب آورتر است دریوز

Page 173: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

173

بت ھای دروغین را کنار بگذاریم اعتیاد بھ روابط وعواطف دروغین علت العلل اعتیاد بھ مواد است اگر مح . مواد نیز ما را ترک خواھند گفت

حکمت مدرن و طب کذایی

ای�ن بسیاری از حکیمان و متفک�ران بک�ر عص�ر جدی�د جھ�ان ک�ھ در معنوی�ت و ب�ھ خ�ود آی�ی و خ�ود شناس�یوده و بھ توبھ نم دوران مؤثر بوده اند پزشکانی ھستند کھ بھ جعلی و کذایی بودن این علم آگاه شده و از آن

وان گ�روهجنبھ ھایی از حکمت و معرفت دست یافتھ و بانی اندیشھ ھایی بک�ری گش�تھ و براس�تی قل�وب و ر . ھایی از مردم را شفا داده اند

ور فرھن�گ ددر این قلمرو در کشور خودمان می توانیم از کسانی چون صادق ھدایت نام ب�ریم ک�ھ آثارش�ان ان م�ی و از جملھ ارکان انقالب محسوب می ش�وند . در کش�ورھای دیگ�ر جھ�معرفت مردم ما معروف است

و ش�کوفایی توان از کسانی چون چخوف پدر طنز سیاه و از بانیان روانکاوی اعماق نام ب�رد ک�ھ آث�ارش درت انسیالیس�فیلس�وف اگزیست نبھ خود آیی انقالب روسیھ نقشی مھ�م ایف�ا نم�ود . ک�ارل یاس�پرس ک�ھ بزرگت�ری

ھ ان�د . ر قرن جدید است و نیز فروید کھ پدر علم روانک�اوی م�درن محس�وب م�ی ش�ود از ای�ن جمل�مسیحی د فریق�ا ازآآلبرت شوایتزر کھ امروزه بعنوان یک قدیس تصدیق شده و جانش را در خ�دمت ب�ھ س�یاه پوس�تان

یلی�ام و دست داد و ماھیت دروغین پزشکی مدرن و دانش و تمدن غرب را رسوا ک�رد نمون�ۀ دیگ�ری اس�ت .کمت�ی ی�ک از ح جیمز کھ از بانیان روان شناسی تجربی و پدر فلسفۀ پراگماتیزم و پلورالیزم دینی اس�ت. ھ�ر

. جعلی توبھ کرده و بھ شعبھ ای از حکمت حقیقی نائل آمده اند

فلسفۀ اعتیاد

: گریز از آنچھ کھ ھست و پناه بردن بھ آنچھ کھ باید باشداید نچھ کھ بتیاد در ھمین جملھ خال صھ می شود. ھمیشھ آنچھ کھ ھست تلخ و آتصور می کنم تمامی راز اع

س�د ول��ی باش�د ش�یرین اس��ت و بش�ر تم�امی تالش��ش را در ط�ول زن�دگی م��ی کن�د ت�ا ب��ھ آنچ�ھ ک�ھ بای��د باش�د بر .ھیچگاه موفق نمی شود و ھمین شکست او را بھ سمت اعتیاد می کشاند

ھ اعتی�اد زش�ت ت�ر باش�د تمای�ل بش�ر ب�» ھس�تی «ر چھ واقعیت یعن�ی اعتیاد حاصل گریز از واقعیت است و ھ .بیشتر می شود

ھر بشری از ابتدای زندگی خود ، آرزویی را در سر می پروراند . آرزوی بھش�تی ک�ھ بای�د آن را ب�رای خ�ود خ�ود «بسازد و ھر چھ در این رسیدن ناموفق تر باشد تمایل او بھ گریز بیشتر می شود کھ ای�ن گری�ز ھم�ان

» خ�ود «است. بنابر این اگر بخواھیم بپرسیم چھ کسانی بھ دام اعتیاد می افتند ، کسانی کھ از » فراموشی آرزوھ�ای بزرگ�ی دارن�دو ھیچگ�اه ب�ھ واقعی�ت زن�دگی خ�ود ، » خ�ود «بسیار توقع دارندیا کسانی ک�ھ ب�رای

.و آن را در شأن خود نمی یابند بسنده نمی کنند

Page 174: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

174

بد است؟» خود«ن از اما آیا توقع داشتاید تف�اوت توقع دارد برای ب�رآورده ک�ردن توقع�اتش، ت�الش م�ی کن�د . ش�» خود« ھر بشری بھ میزانی کھ از

وی ھ در آرزبشر با سایر حیوانات در ھمین امر است کھ بشر ھیچگاه بھ آنچھ کھ ب�ود بس�نده نک�رد و ھمیش�رفت�ھ از گراھم ک�رد ک�ھ چن�ین آرزوئ�ی، نش�أت بھتر شدن بود و ھمین امر موجبات پیشرفت و رشد بش�ر را ف�

ھس�تی « غرور نھاده شده در بشر بعنوان اشرف مخلوقات است. غروری کھ بھ بشر اجازه نم�ی دھ�د ک�ھ ب�ھان در بش�ر ھا می کشاند. بایس�تی ھ�ایی ک�ھ بش�کل آرزو و ارم�» بایستی«خود بسنده کند و او را بھ سمت »

و در عین را مبدل بھ ناراضی ترین مخلوق خداوند کرده است.آشکار می شود و ھمین غرور است کھ بشر . حال ھمین غرور، انسان را در مقابل شکستھا ، شکننده کرده است

ھ او ک�ھنگ�امی تمامی ھم و غم بشر در طول زندگی این است کھ برتری خود را بھ دیگران اثبات کند و ح�المل شکست شود دو راه پیش روی دارد : اگر خود را عادر زندگی شکست می خورد و در آرزویی ناکام می

ان�د ، م�ی تو بداند تمامی برتری و غرور از میان میرود و پوچ می شود اما اگر خود را عام�ل شکس�ت ندان�د» خ�ود «ھمچنان غرورش را برای خود حفظ کند. اما تمامی عقل و ش�عور و وج�دانش ب�ھ او م�ی گوین�د ک�ھ

ن�د ک�ھ ای حفظ غرورش چاره ای ندارد تا عق�ل و وج�دان خ�ود را خ�اموش کعامل این شکست است. و او بر ، فرھنگ در این صورت است کھ او میتواند شکست خود را بھ گردن دیگران ( جامعھ ، حکومت ، خانواده

اربرد میایی ، کچھ شی آور از ھر دست چھ طبیعی وو اینجاست کھ مواد مخدر و اعتیاد، اقتصاد و.) بیاندازد .یقترار از حقفآور بھ بشر توانایی خود فریبی می دھند یعنی توان می کنند . پس تمامی مواد اعتیاد پیدا

ن�دگیش م�یبنابر این می توان گفت اعتیاد نتیجھ غرور بش�ر و گری�ز از مس�ئولیت وی در قب�ال شکس�تھای ز .باشد

.اما ھر شکستی ، بشر را بھ سمت اعتیاد نمی بردد را در طول زندگی برای دست یافتن بھ احساس وجود است و ھر کس احساس وج�وتمامی تالش ھای بشر

.در چیزی و در جایی جستجو می کند :عده ای در دنیا و عده ای در معنای�زان آن را م ست معنایی کھ اگر بخواھیم از آن بی�ان عامیان�ھ ای�ی داش�تھ باش�یم بای�داحساس وجود یک معنا

ت ھر فردی در جامعھ ب .دانیممحبوبیھر بشری بھ میزان محبوبیت خود در میان اطرافیان و جامعھ خود است کھ می تواند وج�ود خ�ود را بعن�وان �ت اس�ت ک�ھ ھ�ر بش�ری ب�ین ب�ود و نب�ود خ�ود بشری منحصر بفرد درک و باور کند. زی�را در می�زان محبوبی

نبود ھمان تفاوت ب�ین ھس�تی تفاوت احساس می کند کھ ھمین تفاوت ، وجود بخش است . تفاوت بین بود وب�ود «و نیستی است . ھر بشری در تمایز خود از دیگران و اثبات ضرورت وجود خود است کھ میتواند بین

» ب�ودن «خود تفاوتی قائل شود. و احس�اس خوش�بختی و موفقی�ت ھم�ان احس�اس ض�رورت در »نبود«و » اس��ت ک��ھ م��واد مخ��در بعن��وان تنھ��ا راه اس��ت و احس��اس ب��دبختی و ناک��امی حاص��ل ع��دم ای��ن ض��رورت. و اینج

فراموشی ، تبدیل بھ نیازی واجب می گردد. بطور مثال ھر مردی بھ میزانی کھ وجود خود را برای خ�انواده اش بعنوان نان آور امری ضروری بداند و بھ این باور برسد کھ بدون وجود او ، خانواده اش ت�وان ارت�زاق

س��اس وج��ود دس��ت یاب��د و ی��ا زن��ی ک��ھ وج��ود خ��ود را ب��رای ھمس��ر و ندارن��د ت��ا ح��دودی توانس��تھ ب��ھ ای��ن احفرزندانش ضروری بیابد و بھ این باور برسد ک�ھ ھمس�ر و فرزن�دانش ب�دون وج�ود او ق�ادر ب�ھ زن�دگی نم�ی

Page 175: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

175

باشند تا حدودی بھ این احساس وجود دست یافتھ است. بنابر ای�ن احس�اس وج�ود ام�ری برخاس�تھ از رواب�ط .بین انسانھاست

ھ�ر چ�ھ شری در ھر مقامی کھ باش�د :پ�در ، م�ادر ، فرزن�د ، عاش�ق ، معش�وق ، رئ�یس ، مرئ�وس و...ھر بوی بیشتر بھ این ب�اور برس�د ک�ھ وج�ودش در آن مق�ام ام�ری ض�روری اس�ت و ھ�یچکس نمیتوان�د ج�ایگزین

م�ا ن�دو ای کشود و بھ قولی بی ھمگان بسر شود اما بدون او بسر نمی شود موجودیت خود را بیشتر باور م ن��د ب��ود ،ھ��ر چ��ھ وج��ود خ��ود را ع��امتر بیاب��د و اینک��ھ اگ��ر او نباش��د جانش��ین ھ��ای زی��ادی ب��ھ ج��ای او خواھ

.اینجاست کھ احساس وجود تبدیل بھ احساس نابودی می شود ی زود ب�ھاگر امروزه مواد مخدر چنین گسترش روز افزونی یافتھ است بھ این سبب است کھ ھ�ر ف�ردی خیل�

ای ج�د زی�ادی می رسد کھ وجود او ھیچ ضرورتی برای اطرافیانش ندارد. اگر او نباش�د اف�را این حقیقت تلخ .خالی او را پر خواھند کرد

س�رعت در گذشتھ ھر مردی وجود خود را برای خانواده اش یک ضرورت می یافت اما ام�روزه ھ�ر م�ردی بزان می�ت او می�اھمیت�ی ن�دارد وتنھ�ا اھاین حقیقت تلخ را در مییابد کھ وجود خ�ود او ب�رای خ�انوده اش ھ�یچ

د و خواھ�د ش� پولی است کھ بھ خانھ می آورد پس ھر کسی کھ تأمین کننده این پول باشد براحتی جانشین اویس�ت یا ھر زنی خیلی زود بھ این حقیقت تلخ می رسد کھ وجودش بعنوان معش�وق ب�رای م�ردش ض�روری ن

ن�دارد د و حتی برای فرزندانش نیز وجود او ض�رورتیو ھر زنی بسرعت جانشین او برای مردش خواھد ش .و ھمھ خیلی زود او را فراموش می کنند

الش�ی تگون�ھ ھ�ر اگر ھر کدام از ما بھ تالشھای روزمرۀ خود کمی دقت کنیم این واقعیت را درمی یابیم کھ چاه گ�ود ام�ا یش نم�ی ردر ھر بابی تنھا برای اثبات ضرورت وجودمان می باشد و اینکھ بدون ما ھیچ کاری پ

ھ ب�دون ک�ی ی�ابیم وقایعی برای ھر کدام از ما اتفاق می افتد کھ بھ دروغ بود ن این امر پ�ی م�ی ب�ریم و در م� .وجود ما نیز دنیا در حال گذر است، چھ ما باشیم و چھ نباشیم

عتی�اد امت اما میزان ضرورت وجود ھمان میزان دریافت محبت از دیگ�ران اس�ت. و آنچ�ھ ک�ھ بش�ر را ب�ھ س�او » ود و نب�»ب�ود«می کشاند، دیدن این حقیقت تلخ اس�ت ک�ھ ھ�یچکس او را دوس�ت ن�دارد. و ح�ال ک�ھ ب�ین

از ش�ر خ�ود را ورا با مواد مخدر از میان بب�رد » بودن «تفاوتی وجود ندارد چاره ایی نیست جز اینکھ این .ھمھ کم کند . در واقع اعتیاد یک خود کشی تدریجی است

نعت نکھ چرا این دوران عصر م�واد مخ�در و خ�ود فراموش�ی اس�ت ب�ھ ای�ن س�بب اس�ت ک�ھ بواس�طھ ص�اما ایین ب��ی بس�یاری از نیازھ�ای ت��اریخی بش�ر اجاب�ت ش��د و ص�نعت جانش�ین ی��اری انس�انھا ب�ھ یک��دیگر ش�د و ھم�

ع ر واق�دنیازی باعث شد کھ فقدان محبت ، آش�کار ش�ود و انس�ان مواج�ھ ب�ا احس�اس ن�ابودی در خ�ود گ�ردد ال انس�انس�تکنولوژی باعث شد کھ بی محبتی بشر آشکار شود نھ اینکھ ایجاد شود . زیرا در ط�ی ھ�زاران ت، بستگی ھای معیشتی و دریوزه گیھای حاصل از آن را تعبیر بھ محبت مینمود ولی ا ی ینک نی�ازعصر سن

ورای س�تانھ دررابط�ھ ای دو بھ چنین نمایشاتی عاشقانھ ندارد. تکنولوژ ی شرایطی را ایجاد ک�رد ت�ا امک�ان .نیازھای مادی پدید آید تا معلوم شود چھ کسی براستی اھل محبت است یا اھل تجارت قلوب

بنابر این تالش ب�رای محب�ت و دوس�ت داش�تن ک�امال قلب�ی، تنھ�ا راه پیش�گیری و درم�ان اعتی�اد اس�ت انس�ان حب�ت را جب�ران کن�د و ای�ن ت�الش مذبوحان�ھ ھمیشھ تالش کرده با دری�وزگی و دوس�تی ھ�ای ری�ایی ، فق�دان م

.اساس عاطفی گرایش بھ تخدیر است

Page 176: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

176

نق�د »ھس�تی «و از طرفی دیگر میدانیم کھ آدمی بھ خودی خود در ھر ش�رایطی، از خ�ودش راض�ی اس�ت و ن�دازد افاص�لھ و بلک�ھ تض�اد م�ی » بایس�تی « و » ھس�تی «اوست ول�ی آنچ�ھ ک�ھ ب�ین » بایستی « او ھمان

.ن استنگاه دیگراق�دش ن» ھس�تی« و اما آنچھ کھ این نگاه را برای فرد تبدیل بھ انگیزۀ شخصی می سازد و خود او را نیز ب�ا

�د احس�اس وج�ودی ش�دیدتر اس�ت : احس�اس وج�ود بھ تضاد می کشاند ارادۀ بھ محبوبیت برت�ر اس�ت ک�ھ مول ! قلبی

ی خ�ود بخ�ود» ب�ودن «رای انس�ان ، و ھمین امر وج�ھ تم�ایز انس�ان و حی�وان اس�ت و بدینگون�ھ اس�ت ک�ھ ب�عن�ی یده باش�د ش�کفایت نمی کند اال اینکھ توانس�تھ باش�د ب�ا خ�دای خ�ودش ارتب�اط یافت�ھ و در ن�زد او محب�وب

. اولیای خدا کھ از نگاه مردمان بی نیازندب�ھ انک�ھ انس� بنابر این بعنوان یک دستورالعمل ب�اطنی ب�رای ت�رک اعتی�اد و ی�ا پیش�گیری از آن بای�د گف�ت

ھ شکس�ت ب�میزانی کھ برای جلب رضایت و محبت خداوند و یا اولی�ای او ت�الش م�ی کن�د ای�ن ت�الش اگ�ر ھ�م ن دیگ�ر او را در ھم نمی شکند و بلکھ موج�ب معنوی�ت خ�الص ت�ر م�ی گ�ردد. ب�ھ بی�ا »ھستی« انجامد ھرگز

ش�د ھرگ�ز ت و وج�دان باھا اگر ب�ر اس�اس تق�وا و احک�ام فط�ر» بایستی « نقد بھ » ھستی «تالش از قلمرو .دفرد را بھ بطالت نمی اندازد تا برای فرار از آن بھ قصد خود فراموشی روی بھ اعتیاد آور

تنهاراه قطعی ترك اعتیاد

ü ترک کسانی کھ بھمراھشان مواد مصرف می کنید . ü تبدیل مصرف مواد از عیاشی بھ دارو ، وسپس کاھش تدریجی مواد بدون جایگزین . ü ھ اھل خانھ ورجعت بھ کانون خانوادهترک ستم ب . ü قمار ترک گناھان بزرگ مثل زنا، ربا ، رشوه و . ü ترک روابط ریائی . ü طلب حاللی از کسانی کھ از شما دل آزرده اند . ü استفاده از طبیعت رویکرد بھ فعالیتھای جسمانی بھراه نرمش و . ü عسل ومیوه جات مصرف فراوان شیر و . ü چند با درآمدی اندکجستجوی شغلی حالل ھر . ü انطور ک�ھ این حقیقت را بدانید کھ ھرگز نمی توان مواد مخدر را بھ صرف مضراتش ترک نمود ھم

ا ھ انسان رکزنجیری است نمی توان جھنم را بخاطر عذابھایش ترک نمود . بدانید کھ اعتیاد غل و . باز شود در ستم محدود می کند . پس دست از ستم بکشید تا این زنجیر از شما

درمانی -مرگ

Page 177: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

177

درمانی شیوۀ دیگ�ری اس�ت –لبتھ ویژۀ عقالء می باشد کھ کمیاب ھستند مرگ ادرمانی کھ -پس از معرفتر براس�تی رفت�ار اگ�کھ ھر انسانی اگر بخواھد می تواند از ان برخوردار شود . یک انسان شدیدا بیمار و یا گ

د طرف م�ی ش�واماده سازد چھ بسا آن بیماری و یا گرفتاریش برمرگ را در دلش بپذیرد و خود را برای آن اص�ل ن�د ک�ھ ازکو یا الاقل عذابش از بین می رود زیرا انچھ کھ یک بیماری و یا گرفتاری را ع�ذاب آور م�ی

. آن مشکل، شاقھ تر است جنگ با آن و عدم باور و تصدیق مرگ یا نابودی حاصل از آن استماری و مشکلی آن است تا انسان را برای مرگ آماده سازد یعنی از وابس�تگی ب�ھ یکی از اھداف ذاتی ھر بی

دنیا ازاد نماید پس اگر انسان بھ این رسالت ذاتی بیم�اری و گرفت�اریش پاس�خ گوی�د و تس�لیمش گ�ردد ی�ا ھ�ر رودچھ زودتر معالجھ می شود و یا عذاب روحی حاصل از آن کاھش می یابد و یا ھر چھ سریعتر از دنیا می

. ات درمانی یکی از ارکان دین و جنبھ ای از دین درمانی است و این است کھ یاد مرگ یک�ی از عب�اد –مرگ

خ�ود را و ثوابھای بزرگ اس�ت . و در روای�ات دین�ی آم�ده اس�ت کس�ی ک�ھ ھ�ر روزه م�رگ را ی�اد کن�د و قب�رز صل ت�رس ااس ھمھ عذابھا حامتصور شود و یا بھ زیارت قبور برود عذابھا از وی دور می شوند زیرا اس

. شکست و مرگ و نیستی است

راز تمارض و تجاهل

درب��اره ش��رارت نف��س آگ��اھی انس��ان -ت��الش ب��رای خ��وب نمایان��دن خویش��تن ی��ک ام��ر فط��ری و دال ب��ر خ��ود ی�ا م�ایی و حنخویش است و تالشی برای فائق آمدن بر این شرارت مثل علم نمایی و سعادت نمایی و ایمان

م�ان ھیی . ولی تالش برای بد نمایاندن خویش�تن براس�تی ی�ک م�رض از وج�ھ ش�رارت نف�س اس�ت و ای�ن نما کفر نفس بھ معنای انکار واقعیتی از وجود خویشتن است مثل مرض نمایی و جھل نمایی .

رارت و قلمرو تظاھر است بخ�وبی و ی�ا ب�دی ول�ی تظ�اھر ب�ھ ن�اتوانی و نفھم�ی ب�دون ش�ک از ش�» تفاعل « ت نفس است کھ البتھ بر فلسفھ و مصلحتی ویژه قرار دارد . آیا این مصلحت چیست ؟ شیطن

ت و ترحم دیگران نسبت بھ خویشتن است کھ اگر ی�ن تظ�اھرایکی از این مصلحتھای شیطانی برانگیختن رقھ داش�ت بھ ناتوانی کھ نوعی تم�ارض اس�ت و تظ�اھر ب�ھ ن�ادانی ک�ھ ع�ین حماق�ت اس�ت نتیج�ھ موفقی�ت آمی�زی

احمق م�ی و بیمار باشد استمرار می یابد تا انجا کھ بتدریج امر بر خود فرد مشتبھ می گردد و چھ بسا واقعا شود مثل بچھ ھای عزیز دردانھ تن لش و خنگ .

کال حماق�ت و برخ�ی از ان�واع جن�ون نتیج�ھ حتم�ی تجاھ�ل اس�ت زی�را دان�ایی و نی�ز توان�ایی مس�ئولیت زاس�ت یماری موج�ب س�لب مس�ئولیت اس�ت و ف�رد ب�رای اس�تمرار ای�ن ب�ی مس�ئولیتی ب�ھ ط�رز ھمانطور کھ جھل و ب

نم�ی « مرموزی ب�ھ خ�ودش نی�ز م�ی باوران�د ک�ھ نم�ی فھم�د و نم�ی توان�د . و ای�ن مص�داق ک�الم خداس�ت ک�ھ در واقع باید گفت تمارض ھم شامل ھمین قاعده اس�ت یعن�ی : م�ریض نم�ی ش�وید اال » فریبند اال خودتان را

ھ�دایت ی�ا گم�راه نم�ی « کھ خداوند حتی در امر کل سرنوشت انسان م�ی فرمای�د راده خودتان . ھمانطوربھ اشاید این ادعایی بسیار گزاف و حتی مضحک اید ولی م�ا در تجرب�ھ روان درم�انی ک�ھ » کنید اال خودتان را

بس��یاری از ام��راض ح��اد م��ا را ب��ھ معرف��ت درم��انی رس��انید ب��ھ تحقی��ق و تجرب��ھ ب��ھ ای��ن حقیق��ت رس��یدیم ک��ھ

Page 178: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

178

جسمانی و روانی عذاب حاصل از تمارض و تجاھل است زیرا این تظاھر علنا تھمت و معص�یتی ب�ر رحم�ت با خ�دا مک�ر نکنی�د ک�ھ خداون�د بھت�رین مک�اران « پروردگار است و جنگ با خداست و مصداق این کالم کھ

» .است فریب�ی در –ب�ھ ی�اد اوردن ای�ن فری�ب ک�اری و خ�ود ما در جریان درم�ان ام�راض م�زمن و الع�الج از طری�ق

ی کھ ای�ن م و کسانبیمار ، او را بھ منشاء بیماریش رسانیده و دعوت بھ توبھ از این گناه و ظلم عظیم میکنی حقیقت را تصدیق و توبھ می کنند بھ طرزی معجزه آسا شفا می یابند .

خیان�ت و م�درن یعن�ی نیچ�ھ ، ت�رحم را بزرگت�رینسیب شناس جھ�ان ن گونھ است کھ بزرگترین روانکاو آبدید رنوشت خ�وظلم بشر نامیده است زیرا بشر را در حقارت و شراراتش تقدیس میکند و او را از مسئولیت س

قب�ت س�ت ک�ھ عابطرزی عاشقانھ مبرا می سازد و برای این ظلم و فریب جایزه ھم میگیرد . بھ ھمین دلی�ل ا زی جز کینھ و انزجار نیست . ترحم برای ھر دو طرف رابطھ چی

ذاب ع�د و ای�ن کسی کھ توانایی خود را انکار میکند واقعا بھ ناتوانی مب�تال م�ی ش�ود و روح�ش فل�ج میگ�ردن�د ماق�ت میزگریز از وظیفھ است و نیز کسی کھ برای گریز از حقیقت و مسئولیت حاصل از آن خود را بھ ح

زاحمق�ان م�ی باش�د ک�ھ بق�ول موالن�ا ش�فا ناپ�ذیر اس�ت ک�ھ :براستی احمق می شود کھ این غایت ع�ذاب خ�دا ھ م�ی ک�بگریز کھ عیسی خود گریخت . و بقول برتولت برشت آن کس کھ نمی داند جاھل است ول�ی آن ک�س

داند و خود را بھ تجاھل می زند جنایتکار است .

بازخوانی یک پرونده درمانی

»کسی که نمی خواست درمان شود«

اد از ح�ی چن�د بیم�اری کرد کھ خودش در یک حادثھ نیم�ھ فل�ج ش�ده ب�ود . ھمس�رش دارا بیماری بمن رجوعر حیرت آو گی شدید بود . دو فرزندش یکی جوانمرگ و دیگری معلول بود . واین بیمار بطرزیجملھ افسرد

ود و عاشق چند درخت و باغچھ کوچ�ک حی�اط خان�ھ اش ب�ود و ھ�ر روزه س�اعاتی را ب�ا آنھ�ا س�پری م�ی نم�تی ھم�ھ ب�دبخطھ عاشقانھ و حسرت باری با گیاھ�ان ب�ر قرارنم�وده و کمت�رین میل�ی ب�ھ درم�ان و ع�الج اینراب

گی بت�از و رودرواس�ی ب�ود . ای�ن ف�رد خود و خانمانش نداشت و این رجوع ایشان ب�ھ م�ن ھ�م از س�ر تع�ارفو کرده ب�ود را پیداگی گوئی زندگی بتازعالج ھمھ بدبختی ھایش را در گیاھان باغچھ اش کشف کرده بود و

د دس�ت بدھ� مطلقا میل نداشت کھ این کشف ب�زرگ خ�ود را ب�ھ قیم�ت معالج�ھ بیماریھ�ا و ب�دبختی ھ�ایش ، ازل�ذا ب�ھ .ک�نم بخت .من نیز دیدم کھ او براستی خود را درمان کرده است و حیفم آمد او را دوب�اره بیم�ار و ب�د

کر ک�ن انت را ش�و اینھمھ بیماری و بدبختی خود و خانم گی معالجھ شده ای قدرش را بداناو گفتم : تو بتازی ن نم�ی ش�دآو پاس دار . زیرا اگر اینھمھ ب�دبختی نم�ی ب�ود ت�و موف�ق ب�ھ درک گی�اه و برق�راری رابط�ھ ب�ا

رابط�ھ ات .ھمان رابطھ ای کھ تو درتمام عمرت در سائر آدمھا جستجو می ک�ردی و ب�ھ ای�ن فالک�ت افت�ادی انسانھا ھم برسد . ادامھ بده تا شاید نوبت حیوانات و با گیاه را حفظ کن و

Page 179: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

179

چگونه می توان مرضی را از طریق خود شناسی درمان نمود؟

ک وضعیت ھر بیماری جسمی ، عصبی و روانی و اصوال ھر عذاب و ناھنجاری مادی و معنوی برآمده از ی

لھ ش�امل ای�ن مس�ئ زندگی فرد ایجاد می کن�د کلی از زندگی گذشتھ است و متعاقبا وضعیتی دگر را در کل نظامست ک�ھ حال یک سردرد روزمره تا ھر بیماری سختی مثل سرطان می شود . این معنای انسانی یک مرض ا ک�ار نم�ی ھرگز از دیدگاه دانش پزشکی و حتی در بخش روانپزشکی و روان درمانی قابل فھ�م نیس�ت و ب�ھ

عن�وی م�د روح واحد با مجموع�ۀ ھم�اھنگی از حی�ات م�ادی و م آید زیرا در پزشکی مدرن انسان بعنوان یکھ ت�ر م�ی نظر نمی باشد بلکھ یک ماشین الکترو شیمیایی است . در واقع دانش پزش�کی ھ�ر چ�ھ ک�ھ پیش�رفت

ی م�شود جزئی نگرتر یعنی تخصصی تر شده و ھر عضوی از بدن را ھمچون قطع�ھ مس�تقل از ی�ک ماش�ین ندس�ی ای مس�تقل از وج�ود م�ریض م�ورد بررس�ی ق�رار م�ی دھ�د و ای�ن مھ یابد و بلک�ھ ھ�ر مرض�ی را پدی�ده

طعیت�ر قوجود انسان است . تخصصی شدن دانش پزشکی بر ادعای دقت بیشتر ھرگز بھ درمانی س�ریعتر و ق ح�منجر نشده است و بلکھ نتیجۀ معک�وس بب�ار آورده اس�ت . پ�س تخصص�ی ش�دن ای�ن عل�م ھرگ�ز دارای

ک�ھ رار دھ�یمق�را پدیده ای در خدمت انس�ان ن�دانیم و بلک�ھ انس�ان را خ�ادم عل�م علمی نیست مگر اینکھ علمنسان او روان عمال چنین است . دانش پزشکی کھ انسانیترین شعبھ از دانش است کھ مستقیما با تن و جان

. ر است سروکار دارد در جریان پیشرفت خود اینچنین ضد انسانی شده است پس تکلیف سائر علوم واضحتعرفان درمانی یعنی آنچھ کھ ما ادعایش را داری�م و در عم�ل ب�ھ اثب�ات رس�انیده ای�م درس�ت ب�رخالف ماھی�ت دان��ش پزش��کی انس��ان را اوال بعن��وان ی��ک موج��ود واح��د و روح یگان��ھ م��ی نگ��رد و دوم اینک��ھ انس��ان را

ن اش�د در علم�ی ب�ودن آخ�دمت انس�ان نب مقدسترین موجود عالم می داند و معتقد است کھ ھر دانشی اگ�ر درتردید است و بلکھ دارای ماھیت ضد علمی اس�ت زی�را ض�د انس�انی اس�ت و اینک�ھ عل�م مخل�وق انس�ان اس�ت پس بایستی خادم و تحت فرمان ارادۀ انسان باشد و اگر چنین نباشد از حیث حقانیت علم�ی س�اقط اس�ت . م�ا

بیت س�ربرآورده از تمامی�ت فع�ل و انفع�االت معتقدیم کھ م�ثال ی�ک س�ردرد و ی�ا یبوس�ت و ی�ا ب�دخوابی و عص�درونی و بیرونی فرد است ھمانطور کھ بر تمامیت حیات فرد اثر می نھ�د و ل�ذا بایس�تی تمامی�ت بیم�ار م�ورد مطالعھ قرار گیرد تا مجرای پیدایش بیم�اری درک ش�ود . ب�ھ ھم�ین دلی�ل م�ا در عرف�ان درم�انی ھم�ۀ جوان�ب

فھ ق�رار م�ی دھ�یم و ب�ا ھم�دلی و اعتم�اد بیم�ار تمامی�ت ارک�ان و اج�زای زندگی فرد را مورد بررسی و مکاشزن��دگیش را ب��رایش آش��کار میکن��یم و عل��ل و بس��تر پی��دایش بیم��اریش را ب��ھ او تفھ��یم مینم��اییم . و بیم��ار ب��ا مشاھده بی نظرانۀ زندگی خود و درک علل و منش�اء بیم�اری دارای نگ�اھی متعھدان�ھ ش�ده و بط�ور غری�زی

این نگاه زمینھ ھای بیماری را اصالح و ی�ا تغیی�ر م�ی دھ�د . و ای�ن ب�ھ معن�ای خ�ود درم�انی م�ی تحت شعاع باشد کھ بھ لحاظ دینی عین توبھ و اصالح اعمال است . بھ ھمین دلیل مثال برای درمان یک آس�م ف�رد بیم�ار

را اص�الح میکن�د بھ تدریج رژیم غذایی و برخی عادات و رژیم روابط اجتماعی و روش امرار معیش�ت خ�ود

Page 180: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

180

و این یک انقالب است پس درمان ما یک روش کامال انقالبی می باشد . از این دیدگاه بیماری ھمچون وحی بدن تلقی شده کھ بھ بیمار پیام می دھد و ما این وحی را برای بیمار بھ زبان احوال و افکار خ�ودش ترجم�ھ

می کنیم . رم�ان دت و این بی و دین درمانی و عمل درمانی و خود درمانی اسبنابراین عرفان درمانی ھمان درمان انقال

رم�ان م�ا ددر اکثر موارد موجب تغییر سرنوشت بیمار می شود و حتی شخصیت او را دگرگون می سازد لذا یم�ار اس�تببھ قصد رستگاری می باشد و عالوه بر سالمت جسمی و روانی راھی برای تقرب الی هللا ب�رای

و اده باش�دھ درمان ھر م�رض العالج�ی ک�امال امک�ان پ�ذیر اس�ت ب�ھ ش�رطی ک�ھ ف�رد بیم�ار آم�. ما معتقدیم ک ن سرنوش�تبخواھد کھ کل سرنوشت خود را تغییر دھد بنابراین ای�ن راه و روش درم�ان موج�ب از ب�ین ب�رد

ی یمارجا بجبری و سرآغاز یک زندگی اختیاری است در واقع این درمان براستی رھایی بخش است . در این یم�اری راوسیلھ ای برای تعلیم و تربیت یک انسان ازاده و صاحب اختیار سرنوشت خویش اس�ت . م�ا ھ�ر به ر ای�ن رادنھایتا بھ طبیب خودش مبدل س�اختھ و بلک�ھ از او ی�ک حک�یم عرف�انی م�ی س�ازیم ک�ھ س�ایرین را

ص�داقت و ود بھ م�ا انجام دھد اعتما یاری دھد . حداقل و تنھا کاری کھ بیمار بایستی در رابطھ با این درمان دل کردن است . ما از ھر بیماری یک طبیب شفا بخش و یک مؤمن عارف می پروریم . درد

مرضی بنام همجنس گرائی

نی قوم عصر مدرنیزم بھ لحاظی عصر نھضت جھانی ھمجنس گرایان است و بدین لحاظ بھ مثابۀ رجعت جھاو الط�ی زم است زیرا فرھنگ ح�اکم ب�ر ای�ن جماع�ت ھمان�ا ل�وطی گ�ریلوط می باشد و عصر لوطیزم یا الطی

ب�ھ ام�ور است . و می دانیم کھ جماعت الط و لوطی بیش از ھ�ر ام�ری مع�روف ب�ھ الاب�الیگری و ع�دم تعھ�دھ رند البتاخالقی و اجتماعی ھستند . و در عوض دعوی عشق و عاشقی و خدمت بی شائبھ بھ دیگران را دا

م�ان ی آخرالزری و عشرتکده ای و میخانھ ای و پا منقلی . و این نیز دیگر از نشانھ ھ�اخدمات فسق و فجوک�ار ھ�ر و پایان تاریخ ب�ھ عن�وان عرص�ھ انق�راض نس�ل بش�ر م�ی باش�د . تکب�ر و خ�ود پرس�تی ت�ا س�ر ح�د ان

ر دھ است ک� تعھدی حتی در قبال نیاز جنسی و ازدواج منشأ اصلی بروز مرض یا عذابی بنام ھمجنس گرائیفمینی�زم گاه درویش گرائی و در زن�ان م�درن تح�ت عن�وان مردان تحت عنوان عشق گرائی و تخدیر گرائی و

انگل�ی و خودنمائی می کند : مکتب اصالت مردانگ�ی و نرین�ھ گ�ی و اص�الت مادین�ھ گ�ی ! و ای�ن ی�ک زن�دگی ادین�ھ گ�یمل نرینھ گ�ی و کرم صفتی است چرا کھ انگل و کرم کدو بطور ژنتیکی در آن واحد در خودش حام

اخالق�ی گاه می باشد . ولی در انسان ای�ن م�رض ژنتیک�ی نیس�ت بلک�ھ فرھنگ�ی و–است و لذا جانوری خود ف�ا و ومی باشد و توجیھ ژنتیکی و روانی این مرض یک فریب بزرگ می باشد . ای�ن م�رض دش�من تعھ�د و

اد ترین اف�رش�د و مبتالی�انش در جرگ�ھ مع�ذبمسئولیت است و ل�ذا ی�ک م�رض ک�امال کافران�ھ و فاس�قانھ م�ی با بشری می باشند و جز با توبھ از کفر و فساد اخالقی عالجی ندارند .

فلسفه و درمان امراض قلبی

Page 181: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

181

م�ی عصر جدید در قلمرو پزش�کی عص�ر س�کتھ قلب�ی اس�ت ک�ھ در جوان�ان بمرات�ب بیش�تر از پی�ران گ�زارش

ی س�ابقھ کتھ قلب�ی در نس�ل ج�وان ام�ری ک�امال م�درن و ب�شود و بخش عمده ای از جوانمرگی می باشد . س�ی�ن اھول�ت ب�ھ است . و نیز می دانیم کھ س�کتھ قلب�ی اص�وال پدی�ده ای مردان�ھ اس�ت و زن�ان فق�ط در دوران ک

رد ک�ھ بیماری مب�تال م�ی ش�وند ک�ھ م�رگ طبیع�ی آن�ان محس�وب م�ی ش�ود . آی�ا قل�ب م�ردان چ�ھ ویژگ�ی ای داچ�ار ای�ن جتم�اعی داگاه از کار می ایستد ؟ می گویند کھ مردان بدلیل اش�تغاالت ااینگونھ بیمار می شود و بن

ر س�ن دی�ن مش�کل معضلھ ھستند در حالیکھ زنان نسل جدید ھم اکثرا این اش�تغاالت را دارن�د و اص�ال دچ�ار ال�ب ر قدجوانی نیستند . در یک کالم ویژگی قلب مرد چیزی جز عشقش بھ زن نیس�ت یعن�ی ھم�ان ام�ری ک�ھ

زن نسبت بھ مرد وجود ندارد و یا بسیار کیمیاست . ا بیم�اررولی عشق موجب احیای قلب مرد است و مرد عاشق قدرتمند ترین مردھاست . ولی آنچھ کھ قلبش اس�ت ک�ھ و سکتھ ای می کند شکست و ناکامی و خیانت در عشق است . کار قلب برپائی و اس�تمرار زن�دگی

گی یعن�ی ی در قلب مرد واقعھ دیگری ھم رخ می دھد و آن عشق بھ منش�أ زن�ددر مرد و زن یکسان است ول زن است کھ مولد نسل می باشد .

چن�د ک�ھ ھمھ مردانی ک�ھ دچ�ار ن�اراحتی قلب�ی و س�کتھ ھس�تند بخ�وبی م�ی دانن�د ک�ھ منش�أ آن از کجاس�ت ھ�رش��قی ک��ھ س��ت ی��افتیم . عبن��درت اعت��راف م��ی کنن��د . م��ا در تجرب��ھ درم��انی خ��ود ب��ھ ای��ن حقیق��ت ھم��ھ ج��ائی د

اری قلب�یبواسطھ زن پاس داشتھ نمی شود و بھ آن خیانت می شود و والیت عشق ادا نمی گردد موجب بیمنج�ا آدر مرد است . اصوال عشق ھای یکطرفھ بسیار شدید در ھمھ ج�ا باع�ث ام�راض قلب�ی اس�ت بخص�وص

ردد ب�ھ ھ�ا و بولھوس�ی ھ�ای زن م�ی گ�کھ مرد ھم حقوق عشق را نمی داند و رعایت نم�ی کن�د و تس�لیم مکر سکتھ مبتال می شود .

ت . م�رد امراض قلبی مردان واکنش دل آنان در قب�ال س�تم پ�ذیری م�رد از زن در قلم�رو عش�ق و عاطف�ھ اس�ھد . دعفتی حق ندارد بھ بھانھ عشق زیر بار بولھوسی و امیال غیر اخالقی زن برود و بھ زنش امکان بی

درم�ی ق ، تسلیم بی عصمتی ھا و مکرھا و نازھای ن�احق زن م�ی ش�ود دل�ش ب�ھ ص�دابمیزانی کھ مرد عاشی�ا ز دارد وآید و اعتراض می کند . در چن�ین م�واردی م�رد ی�ا بایس�تی آن زن را از راه و روش نادرس�ت ب�ا

ن است طالقش دھد و یا خودش سکتھ کند . سکتھ قلبی محصول لگدمال شدن غیرت مرد عاشق بواسطھ زب�ھ ا بایستیزبانی دیگر این عذاب بی غیرتی مرد است .پس درمان این بیماری ھم واضح است . مرد ی . بھ

از ا دل�ش رااصول اخالق ب�ازگردد ی�ا ب�ھ پ�ای منق�ل ب�رود و ی�ا س�کتھ کن�د و ب�ھ قبرس�تان نق�ل مک�ان نمای�د ت� لگدمال شدن نجات دھد.

ی ھ گون�ھ اچن�ین مش�کل و بیم�اری نم�ی ش�وند و ب� البتھ مردان بی غیرت کھ معموال عشقی ھ�م ندارن�د دچ�ار دیگر حساب پس می دھند .

کتھ قلب�یس�گرایش بھ مخدرات نوعی جایگزینی برای امراض و سکتھ قلبی است . اگر افیون نمی بود آمار ن ح�ل درم��ا در م�ردان ھ�زار ب��ار ب�یش از ای��ن م�ی ب��ود . در واق�ع ت�رک اعتی��اد ھ�م در اکث��ر م�ردان ھم��ان راه

قلب��ی اس��ت یعن��ی رجع��ت ب��ھ عص��مت و غی��رت و اخ��الق و برخ��ورد ق��اطع ب��ا ب��ی عص��متی و ن��از و بیم��اری مکرھای زن و نجات دادن دل خویش از اسارت زنی کھ مستمرا آنرا لجن مال می کند .

Page 182: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

182

زن و اعتیاد

بس�ویرا ھر امر واحدی در مرد و زن دو نتیجۀ معکوس دارد . م�رد ذات�ا ب�رون گ�را اس�ت و مخ�دارات ویتی و درون خودش می کشاند و لذا صبور و چھ بسا فکور می کند . ول�ی زن موج�ودی درون گراس�ت و مس�

د زن در نشئگی موجب برون گرائی زن می شود و او را بسوی ھرزگی و فحشاء می برد و اینست کھ اعتی�اج�ھ نک�ھ مواس�ت مگ�ر ایھمھ جا بھمراه فاحشگی و فساد اخالقی بوده است و در مورد مردان لزوما چنین نی

با نیاز اقتصادی شدید شوند . ھائی می مستی و نشئگی در زن موجب تخریب عقل و حیا و فطرت است و او را بسوی شقاوت و الابالیگری

�ین چی�زی ک�ھ زن دی از ر ای�ن وادکشاند کھ سرنوشت او را تباه می کند و چھ بسا راه نجاتی ندارد زی�را اولت و سال ل و را تحم�مت اخالقی است و چنین زنی ھ�یچ م�أوائی ن�دارد و حت�ی خ�انواده اش ادست می دھد عف

نمی کنند . �ت و تقو اس�ت . و گرایش بھ مخدرات در زن بھ نوعی دگر ی�ک معل�ول اس�ت معل�ول ج�دال او ب�ا اخ�الق و عف

در جھ�ت یزن در حاالت مستی و بیخودی راحت تر می تواند مرتکب فحشاء گردد و ل�ذا م�واد مخ�در اب�زارھ ادھ�ائی ک�تسھیل ھرزگی زن است زیرا ھوشیاری و وجدان را در وی از بین می برد . پس بای�د گف�ت خانو. ی گراین�ددارای فرھنگ مذھبی نیستند دخترانش�ان ی�ا ب�ھ افس�ردگی مب�تال م�ی ش�وند و ی�ا ب�ھ م�واد مخ�در م�

د . اعتی�ا ک�ان را پدی�د م�ی آوردافسردگی معلول فقدان امک�ان ب�رون افکن�ی فحش�اء اس�ت و مخ�در ھ�م ای�ن ام عذاب بی عفتی است .

دو نوع درمان شقاوت

ی م حج�ت ھ�ادر قرآن می خوانیم کھ در روز قیامت کافران می گویند ک�ھ چ�ون قل�وبی ش�قی داش�تیم نتوانس�تی

ی قس� ان شقی وخدا را تصدیق کنیم با اینکھ می دانستیم کھ حق اوست . در واقع کافر بودن در یک کالم ھم ونده است القلب و سنگدل بودن است . ھمانطور کھ دل مؤمن دلی رئوف و رقیق و لطیف و مھربان و پذیر

دل کافر انکار کننده است ودفع کننده .آیا چگونھ می توانیم قلوب شقی و ثقیل خود را نرم و لطیف و پذیرنده حق نمائیم کھ مظھر لط�ف اس�ت. ب�ی

ش و خود پرس�ت اس�ت ش�قی اس�ت . ت�ادل را ب�ھ دلب�ری مھرب�ان و ص�دیق تردید تا دل اسیر سینۀ آھنین خویندھیم و در تبعیت بی چون و چرای او قرار نگیریم نرم و لطیف و پذیرنده نخواھد شد . این دلب�ر ھم�ان پی�ر معنوی و امام ھدایت است زیرا نخستین ویژگی و قدرت یک مرشد روح�انی ھم�ان دلب�ری اوس�ت و آنک�ھ در

ران دل می برد ھمان حق و خدای اوست . و اوست کسی کھ دل را زنده و لطی�ف و مھرب�ان وجودش از دیگو خالق و سخی می کند و اھل تصدیق جھان و جھانیان و ھر آنچ�ھ ک�ھ ھس�ت . زی�را دل ش�قی ھ�ر آنچ�ھ ک�ھ

Page 183: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

183

ھست را دفع می کند و منکر ھستی است و لذا خود در قحطی وجود بس�ر م�ی ب�رد و در ح�رص و ش�ھوت و فزاینده کھ ھمان دوزخ است . آتش دوزخ دل کافر را نرم می کند . آزی

درمان سرطان سینه و رحم

ھ تجرب�ھ سرطان پستان و رحم نی�ز از جمل�ھ ام�راض م�درن در زن�ان فمینیس�ت ( زن س�االر ) م�ی باش�د م�ا ب�

ن ف�ت ب�ھ زمعر بسیاری از این امراض را بواسطھ عرفان درمانی بطور قطعی عالج نموده ایم و آن بخشیدنت از و توب��ھ از کب��ر و انک��ار ش��وھر و تش��ویق ب��ھ تمک��ین و اطاع��ت از م��ردش ب��وده اس��ت و برخ��ی نی��ز دس��

زن ک�ل ت تناس�لیاشتغال بیرون کشیده و خانھ دار شدند و عالج گشتند. می دانیم کھ پستان و رح�م و ک�ال آل�ع�ی و نانی�ت طبیبمیزانی کھ زن بر علیھ زقلمرو ارگان زنانگی اوست کھ ھویت زنانھ اش را پدید می آورد .

وھمس�ریت فطری خود می جنگد تا وظایف خ�دادادی زنان�ھ را بج�ا نی�اورد و م�ردوار باش�د و ب�ر علی�ھ مق�اممی وھرش بسرشمادریت خود نبرد می کند و آنرا در شأن خود نمی داند و لذا در جنگی تمام عیار بر علیھ

ورا علی�ل و سرکوبی ارگان زنانگی خویش است و طبعا ای�ن ارگانھ�ابرد در واقع شبانھ روز مشغول جنگ ز ای ھمیش�ھ ساقط می سازد تا مجبور شود کھ پستان و رحم خود را با جراحی از جای ب�ر کن�د و یکب�ار ب�را

درن اس�ت زن بودن خود مرخص گردد و بھ لحاظ روحی نیز عقیم و نابود شود . این عذاب کفر عظ�یم زن م�ر س�ا خداون�د ببرابری ونھایتا سروری بر مرد است و فطرت خود را انکار می کند و در واقع کھ در سودای

ی کن�د . جنگ دارد . این جنگ با خدا عین جنگ با خویشتن است کھ در جنگ بر علیھ شوھر خ�ود نم�ائی م�ین آن ب�ھ ب�دتر اکثر این زنان بتدریج دچار عفونت ھا و ام�راض گون�اگونی در دس�تگاه تناس�لی ش�ده و نھایت�ا

یعنی سرطان دچار می شوند و این بھ مثابھ پیروزی آنان در این نبرد است ؟!

فلسفه پاکیزگی و زیبائی

رابالی ت ھر چھ تکنولوژی پر زرق و برقتر می شود انسانھای مدرن ھم بی سلیقھ تر و بی نظافتر و الفنی م�ی يو انسانھا را ھم مبدل بھ ابزارھا می شوند گوئی تکنولوژی آدمی را از ھر اراده ای تھی می کند

سازد کھ از ھر احساس و مسئولیت و وجدانی بیگانھ می کند و حتی مدلھای لب�اس و آرای�ش و دکوراس�یون زندگیشان را ھم بھ آنھا تحمیل می نمای�د و آنھ�ا فق�ط بازیچ�ھ ھ�ائی ب�رای تق�دیس ق�درت تکنول�وژی ھس�تند .

و باطنا گندیده اند . ب�ھ لح�اظ نظاف�ت و نزاک�ت و ادب و حت�ی زیب�ائی ص�وری ھمھ آدمھا ظاھرا برق می زنندھم بشر مدرن از ھر دورانی وحشی تر و کثیف تر شده اس�ت و ل�ذا اینھم�ھ ام�راض میکروب�ی و آل�ودگی ھ�ا رشد یافتھ اند . بشر مدرن حتی آداب استحمام و شستشو و نظافت شخصی را ھ�م از ی�اد ب�رده اس�ت و مب�دل

جانور نجس و حامل دھھا مرض گشتھ است . ھمھ دارای امراض جل�دی و عف�ونی و خ�ونی و ویروس�ی بھمتنوعی ھستند . انسھانھای مدرن ھر یک تبدیل بھ زبالھ دان کاالھای ص�نعتی ش�ده ان�د و در درون خ�ود در

ای یک�دیگر قاب�ل حال گندیدن می باش�ند و ل�ذا ش�بانھ روز بایس�تی ان�واع عط�ر و ادکل�ن مص�رف نماین�د ت�ا ب�ر

Page 184: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

184

تحمل شوند و خانھ ھایش�ان را ھ�م ب�ا ان�واع س�موم ض�د عف�ونی کنن�د ت�ا نپوس�ند . و ای�ن در ح�الی اس�ت ک�ھ شبانھ روز رسانھ ھا و مدارس مشغول آم�وزش عم�ومی درب�ارۀ بھداش�ت و س�المت ھس�تند و ھ�ر ف�ردی ب�ھ

بی نظافت ترین جماعت خود جامع�ھ مثابھ یک پزشک عمومی می باشد و اتفاقا آلوده ترین و رنجورترین و بھداشت و درمان است کھ محل تولید جدیدترین ویروس ھا و میکروبھ�ا م�ی باش�د مث�ل وی�روس ای�دز ک�ھ از

مراکز پژوھشی آمریکا اختراع شد و سپس بھ مردم آفریقا نسبت داده شد. ھ ب�ی توان�د پلید است نم� نظافت و بھداشت امری برخاستھ از طھارت و تزکیھ نفس است . نفسی کھ ناپاک و

ا زیب�ا ردنی�ا ش�ما باطن خود را پاک کنید ت�ا خداون�د« ھیچ روشی دارای حیاتی پاکیزه و منظم و زیبا باشد . ن�ون علم�ی عل�ی (ع) . بھداش�ت و نظاف�ت و ل�ذا س�المت ت�ن ام�ری مرب�وط ب�ھ دان�ائی عاری�ھ ای و ف» کند .

ت و ھ زیب�ائی ھ�م ن�وعی ف�ن نیس�ت بلک�ھ محص�ول طھ�ارنیست بلکھ یک نتیجھ و معل�ول اس�ت . ھم�انطور ک�لباس وشرافت و ایمان است . صورت آدمی تجلی سیرت اوست و این صورت را نمی توان بواسطھ آرایش

م�ان ھو جراحی پالستیک زیبا ساخت فقط می توان بزک ک�رد و عروس�کی و ش�ھوتناک نم�ود . جم�ال آدم�ی یاف�ھ و خ�وش ق ھر زیبا کھ نفرت انگیزند و بدنھای بظاھر برازندهجمال کمال اوست . چھ بسا صورتھای بظا

ی کین�ھ نم� کھ حامل دھھا مرض و فساد و جنون ھستند . چھ بسا کلمات زیبا ک�ھ ج�ز تولی�د بخ�ل و ع�داوت وغول س�ت ک�ھ مش�کنند . بدن انسان بی ایمان متعفن وبدبو است . زیبائی و س�المت و ج�ذابیت از آن مؤمن�ان ا

ی�را ق�درتزیھ نفس خود ھستند و ل�ذا خداون�د آن�ان را ام�ر ب�ھ رعای�ت حج�اب و عف�ت م�ی کن�د طھارت و تزکجودش��ان جاذب��ھ و نف��وذ ج��ادوئی دارن��د و بایس��تی خ��ود را مص��ون دارن��د ت��ا ش��یاطین و نگاھھ��ای ھ��رزه در وظاف�ت ھ نکرسوخ نکنند و این امر شامل زن و مرد می باشد و امری منوط بھ جنس خاصی نیست . براستی

ت جمال انسان فقط بواسطھ ایمان و ت و تزکی از نشانھ ھای ایمان است . زیبائی و جذابی ظ م�ی ھ نفس حفعفی ت�ر ای معن�و شود و بلکھ ارتقاء می یابد و با مرور زمان و کھولت ھم کاھش نمی یابد و بلک�ھ ب�ھ جاذب�ھ

و مقدس می رسد. ح�یط مھیک�ل و یشھ خود باش�د طبع�ا نم�ی توان�د ناپاکیھ�ایآنکھ مشغول پاکسازی و نظافت و زیبائی دل و اند

اپاک د . دل نزیست و روابط اجتماعی را تحمل کند و خود بخود سالمت و پاکیزگی بیرونی را ھم حفظ می کن و اندیشھ بخیل و ظالم مولد تنی رنجور و خانھ ای کثیف و روابطی فاسقانھ است .

دردهائی که درمان هستند

مراض و دردھا و گرفتاریھائی کھ وجودشان موجب تسکین ی�اعالج بس�یاری از ام�راض روان�ی م�ا بسیارند ا

دیده ام کھ با ھستند و ما درک نمی کنیم . این حقیقت را بنده بھ تجربھ درمانی خود ھمواره شاھد بوده ام ویرازه زن�دگیش از درمان یک درد یا مشکل العالج ، فرد دچار یک بحران روانی یا عاطفی ب�زرگ ش�ده و ش�

ھم پاشیده است و آنگاه آرزو می کرده ک�ھ ای ک�اش آن بیم�اری ی�ا گرفت�اری ھرگ�ز رف�ع نش�ده ب�ود . ب�ا ی�ک مثال ساده پزشکی می توان ای�ن حقیق�ت را درک نم�ود . م�ثال ت�ب را ی�ک بیم�اری م�ی دانن�د در حالیک�ھ ی�ک

راض واقعا خطرناک است . و اینست ک�ھ درمان طبیعی و خود بخودی بدن انسان جھت پیشگیری یا عالج ام

Page 185: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

185

یاری از امراضی مثل ص�رع ی�ا عفونتھ�ای م�زمن ھس�تند سدر پزشکی مدرن داروھای تب بر زمینۀ پیدایش ب کھ بھ امراض العالجی ختم می شوند .

اک��نش واکث�ر عالئم��ی ک��ھ در ب��دن انس��ان بعن��وان بیم��اری تش��خیص داده ش��ده و درم��ان م��ی ش��وند در حقیق��ت عالیتھ�ایو روان انسان در مقابل بسیاری از امراض مھلک جسمی و روانی ھس�تند و بخش�ی از ف طبیعی تن

ض م�درن سیستم ایمنی بدن محسوب می شوند کھ بواسطھ انواع داروھا سرکوب شده و زمینۀ پیدایش ام�راث�ل ستند مھ شده اند . بسیاری از امراض مدرن و العالج فقط محصول مبارزه مصنوعی با این عالئم طبیعی

عق�یم ومرگبار ایدز ، سرطانھا ، صرع ، وسواس ھا ، آلرژیھا ، آسم ھا ، سکتھ ھا و آنفوالنزاھای جدید و شدگی .

س�یاری ازبآنتی بیوتی�ک ھ�ا ، واکس�ن ھ�ا ، ت�ب برھ�ا ، مس�کن ھ�ا ، آرام بخ�ش ھ�ا و امث�الھم از جمل�ھ عل�ل امراض مدرن ھستند .

راز نسیان بشري » ه ام ، برای چھ زندگی می کنم و بھ کجا می روم ....؟ چرا بوجود آمد«

ود و رفراموش�ی م�ی ھ این صورت مسئلھ کل حیات و ھستی انسان است و بمیزانی کھ صورت این مسئلھ بن ردد و ای�آدمی بھ ورطھ نسیان و غفلت ھا و تاریکی می افتد و ھمھ مس�ائل دیگ�ر زن�دگیش ب�ی معن�ا م�ی گ�

ر ح�د س�اشد . ھمھ امراض ویژه ای ک�ھ تح�ت عن�وان اخ�تالل ح�واس و حافظ�ھ ت�ا ھمان معنای گمشدگی می بفراموش�ی م�ی باش�د . ک�ھ –جنون در بشر عارض می گردد معلول این نسیان عظیم اس�ت . ای�ن ھم�ان خ�ود

وجود را عرصھ تسخیر اجنھ و شیاطین می کند و رنجور می سازد . ھ ب�رسد ولی ی یا متافیزیکی دربارۀ این مسئلھ وجودی نآدمی ممکن است ھرگز بھ ھیچ پاسخی ذھنی یا عین

د و ی�اد داش��تن آن موج�ب پیش��گیری از ھم�ھ ام��راض روان�ی و ھ��ویتی و ع�اطفی و م��ادی و معن�وی م��ی گ��رد وان�ھ نم�یزیستن س�یمائی زالل و س�اده م�ی یاب�د و آدم�ی در پ�یچ و خ�م مس�ائل جزئ�ی زن�دگی گ�م و گ�ور و دی

شود. ر خویش�تناست ک�ھ روح انس�ان را ھوش�یار و حاض�ر م�ی دارد و آدم�ی را مق�یم د این سئوال تنھا مسئلھ ای

خ�ود ائل وج�ودنگھ داشتھ و از بیگانھ شدن در امور جزئی مصون می کند . آدمی بمیزانی ک�ھ ای�ن ام المس� کس�ی ب�ا را ھمواره بھ یاد دارد بتدریج نگاھش بھ عرصھ ام�ور م�اوراء طبیع�ی ب�از م�ی ش�ود و از درون�ش

اس�ی ھم�ھ سخن می گوید و بودن برای بودن را برایش تبدیل بھ امری مقدس می سازد . این س�ئوال اس وی معنویت و قداست وجود است . مذھب و عرفان محصول طبیعی این سئوال است .

ارضائی جنسی -معماي خود

وش�ن نداش�تھ و ارضائی جنسی از آن نوع مسائلی اس�ت ک�ھ در قلم�رو اخ�الق و عل�م ھرگ�ز پاس�خی ر –خود

�ت اس�ت : ش�ھوانی و ع�اطفی . و یکی از واکنش ھای طبیعی و مزمن در بشر اس�ت ودارای دو زمین�ھ و عل

Page 186: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

186

این دو توأمان در این امر دخیل ھستند زیرا فراوان ھستند کسانی ک�ھ بع�د از ازدواج ھ�م ب�ھ ای�ن عم�ل ادام�ھ کار روی م�ی کنن�د .و ای�ن ام�ر دال ب�ر قحط�ی می دھند. و حتی بسیارند کسانی کھ بعد از ازدواج ھم بھ این

ارض�ائی ب�ھ لح�اظ اخالق�ی وش�رعی نم�ی توان�د –عاطفی و ناکامی در رابطھ ص�میمی ب�ا ھمس�ر اس�ت. خ�ود –کامال من�ع ش�ود زی�را چ�ھ بس�ا موج�ب ارتک�اب ب�ھ زن�ا م�ی ش�ود ک�ھ ی�ک گن�اه کبی�ره اس�ت و در ای�ن خ�ود

اه محسوب می گردد .ارضائی یک امر اخالقی برای پیشگیری از گنن�زوا اقحطی جنسی و یا عدم رضایت عاطفی در رابطھ جنسی علت شھوانی آن است ولی احس�اس تنھ�ائی و

ارض�ائی از –و عدم رابطھ عاطفی و قلبی با جنس مخالف علت روان�ی ای�ن ام�ر م�ی باش�د . و ف�رد در خ�ود درم�انی و –ارض�ائی ن�وعی خ�ود –ود فشار ناشی از این دو قحط�ی موقت�ا رھ�ا م�ی ش�ود . از ای�ن منظ�ر خ�

ت�دریج بخویشتن داری از زن�ا نی�ز محس�وب م�ی گ�ردد ھ�ر چن�د ک�ھ ادام�ھ ط�والنی م�دت و ع�ادت ب�ھ ای�ن ام�ر ی فای�ده ا عوارض جسمانی و عصبی و روانی حادی بھم�راه دارد ل�ذا در بلن�د م�دت نم�ی توان�د دارای خی�ر و

ھ ئی در بلن�د م�دت م�انع ت�الش انس�ان ب�رای برق�راری رابط�رض�اا –اخالقی یا بھداشتی و روانی باشد . خ�ود عاطفی و ھمچنین مانع ازدواج و مانع تالش برای رفع مشکالت در روابط عاطفی است .

عوارض روانی دروغگوئی

ت و حواس ف�رد ب�ر آن نقط�ۀ دروغ مت مرک�ز م�ی این درست است کھ دروغگو کم حافظھ است زیرا تمام ذھنیی�ن ش�ود و ا ماید و لذا کل روان بخدمت ی�ک دروغ در م�ی آی�د و از ک�ل واقعی�ت غاف�ل م�یشود تا آنرا حفظ ن

ی کن�د م�زمینۀ نسیان است . یعنی یک دروغ فقط یک دروغ نیست بلکھ کل روان فرد دروغگو را دروغگ�و د را از و بدینگونھ آدمی با دروغ گفتن بھ دیگری عمال خ�ودش را فری�ب م�ی دھ�د و ک�ل ھ�وش و ح�واس ف�ر

اس ھ�ر اقعیت ھا منحرف می نماید و یک شخصیت دروغین و کور و کر و مدھوش پدید می آی�د و ای�ن اس�وی م�وغگوی�ان گناه و خطای دیگری است و اینست ک�ھ دروغ را ام الفس�اد نامی�ده ان�د و خداون�د خط�اب ب�ھ در

ش��د ک��ھ پ��س واض��ح» . وای ب��ر ت��و « گوی��د : وای ب��ر ش��ما ! پ��س وای ب��ر کس��ی ک��ھ خ��دا ب��ھ او بگوی��د م�ی ش�ود جنون بشر است . و نیز اینکھ ھیچ دروغی ھم بی مصلحت گفتھ ن دروغگوئی علت العلل حماقت و و آن فریب دادن دیگران است .

ھ و فش بیگان�آدم دروغگو فقط ذھن خود را گمراه و منحرف نمی سازد بلکھ دل خود را نیز از آدمھای اطرات وج�ودی وجھ داش�تن اس�ت و دروغ موج�ب ب�ی ت�وجھی ب�ھ واقعی�بی عاطفھ می کند . زیرا عاطفھ بمعنای ت

وغگ�و ھ�م آدمھای زندگی ما نیز می ش�ود و چش�م م�ا ب�ر آن�ان ک�ور و گوش�مان ک�ر م�ی گ�ردد . ل�ذا انس�ان درب�دل ب�ھ بسوی بی عاطفھ شدن م�ی رود و ھ�م بس�وی احم�ق و دیوان�ھ ش�دن . و ل�ذا آدم دروغگ�و و ریاک�ار م

ریب نم�ی فو حواس پرت می شود . در اینجاست کھ کالم خدا تصدیق می شود : موجودی قسی القلب و ابلھ اس��ت و دھی��د اال خودت��ان را . بن��ابراین اس��اس ھ��ر توب��ھ ای ص��ادقانھ ھمان��ا توب��ھ از دروغھ��ای خویش��تن

ک ی�بدینگونھ اس�ت ک�ھ اعم�ال زش�ت ھ�م زمین�ھ ارتکابش�ان از ب�ین م�ی رود زی�را ھ�ر عم�ل زش�تی محص�ول دروغ است .

دروغی مثل یک غدۀ سرطانی در روح انسان عمل می کند و قوای روح را مستھلک می کند . ھر

Page 187: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

187

راز وسواس زنان خانه دار

ت شوھرش را انکار می کند یا مبدل بھ موجودی بغایت ک ختھ و ثیف و شلزن کافر و متکبر کھ والیت و محبش�د حال�ت . اگ�ر ش�وھرش ھ�م آدم�ی ک�افر باالابالی می شود و یا موجودی وسواسی در امور خان�ھ و نظاف�ت

ھ فرھن�گ ب�اول رخ می دھد و اگر شوھر مردی وظیفھ شناس باشد حالت دوم پدی�د م�ی آی�د . و نی�ز بس�تگی �ر و انک�ار و ع�دم تم ر دک�ین خ�ود حاکم بر آن خانواده دارد . زنان متشرع بس�وی وس�واس م�ی رون�د ت�ا تکب

روز می واس ھا بفی نمایند . نفاق زنانھ عموما بصورت انواع وسقبال شوھر را پنھان و یا بنوعی کاذب تالداش��تن کن�د. ای�ن وس�واس در مراح�ل اولی��ھ ی�ک ری�ا و نم�ایش اس�ت ب��رای کتم�ان حقیق�ت زناش�وئی و پنھ�انی ش�ود . فقدان والیت زناشوئی . ولی بتدریج بطرزی حیرت آور مبدل بھ یک م�رض و جن�ون ع�ذاب آور م�

وی کن�د . م تمکین جنسی زن بھ دو صورت متضاد الابالیگری و یا وسواس خودنمائی مدر معنای نھائی عدلختھ ش�دھ�د ی�ا در بسیاری موارد این ھر دو نوع را در می نوردد . زنی کھ با نفرت ک�ار خان�ھ را انج�ام م�ی

ری بس�یا ت .می شود و یا وسواسی . زیرا زنی کھ دلی بھ شوھر ندارد از خان�ھ و کارھ�ای آن ھ�م بی�زار اس�ر زن�ان ین م�رض دااز زنان وسواسی در دوره ای شدیدا کثیف و الابالی بوده اند . در یک کالم تنھا معالجھ

ی مک�ین جنس�توبھ از کبر و انکار و عدم تمکین در قبال شوھر می باشد و پذیرش والی�ت زناش�وئی . ع�دم ت تکب�ر زن اقع این ع�ذاب ن�از و کب�ر وزن در قبال شوھر از نشانھ ھای ھمیشگی زنان وسواسی است . در و

س�واس ودر قبال شوھر است . جالب اینکھ زنان وسواسی فقط دربارۀ صورت و ظ�واھر آش�کار خان�ھ خ�ود .زمن اس�ت م�دارند و اندرونی خانھ شان پر از کثافت است . و این امر نشانھ واضحی از یک مک�ر و نف�اق

می شود یا وسواسی و جانماز آبکش . زنی کھ در قبال شوھر تمکین نمی کند یا فاحشھ

فلسفه و درمان سرطان

سرطان را کودتای سلولی بر علیھ کل بدن انس�ان تعبی�ر نم�وده ان�د . در واق�ع مث�ل ظھ�ور امپری�الیزم در ی�ک نقطھ از بدن است کھ کل بدن فرد را تحت سلطھ خود گرفتھ و استثمار میکن�د و ھ�الک م�ی س�ازد . ب�ھ مانن�د

ئی سرمایھ در یک گوشھ از جامعھ بدن انسان است کھ کل بدن را غارت می کند و ب�ھ تحلی�ل م�ی انباشت ربابرد . سرطان نماد امپریالیزم جان بشر مدرن است و لذا یک بیماری عصر امپریالیزم است و ام�روزه ح�دود

ش�ر م�درن نیمی از مرگ ھای غیر طبیعی بواسطھ انواع سرطانھا رخ م�ی دھ�د و یک�ی از ام�راض عم�ومی باست . سرطان یک بیماری حاصل روح و روان و جان بشر است و لذا با جراح�ی غ�ده س�رطانی ی�ا بمب�اران آن بواس��طھ ش��یمی درم��انی و اش��عھ رادیواکتی��و ھ��م از ب��ین نم��ی رود . س��رطان حاص��ل ی��ک ن��وعی خ��اص از

رب��ائی ب��رای اندیش��ھ و نگ��رش و زیس��تن اس��ت و حاص��ل اراده ب��ھ ق��درت اقتص��ادی م��ی باش��د ونتیج��ھ ح��رصثروت اندوزی می باش�د . در لف�ظ قرآن�ی س�رطان حاص�ل اش�د تک�اثر پرس�تی بش�ر اس�ت یعن�ی ع�دد پرس�تی و

Page 188: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

188

ت پرستی . سرطان حاصل عصر حاکمیت حساب و ریاضیات بر روان بش�ر اس�ت . در ی�ک ک�الم س�رطان کمی شود .بازتاب کثرت پرستی بشر است کھ بھ دو صورت پول پرستی و شھرت پرستی بارز می

رفتار درمانی

ھ ر م�ا رفت�ب�رفتار درمانی در معنای حقیقی صورتی از عرفان درمانی و خ�ود درم�انی اس�ت . زی�را آنچ�ھ ک�ھ ب را نی��زاس��ت م��ا را بیم��ار و گرفت��ار و مع��ذب س��اختھ اس��ت پ��س بایس��تی از راه رفت��ھ ب��ازگردیم ت��ا آن ع��ذا

ی��ن دیم . و اپ��س بایس��تی از ای��ن رفتارھ��ا ب��از گ��رب��ازگردانیم. رفتارھ��ای م��ا باع��ث گرفتاریھ��ای م��ا ش��ده اس��ت س�تھ از مستلزم خودشناسی است کھ کدامیک از سلسلھ رفتارھ�ای م�ا موج�ب ب�دبختی م�ا ش�ده اس�ت . ک�دام د

ش�ی و خود فرو تھمت ھای ناحق و یا تجاوز بھ حقوق دیگران و یا ایجاد اکراه و زور در دین و اخالق و یار را خت و مس�ینھ ساز گرفتاریھای ما گشتھ است . بایستی زمینھ ھ�ا را ش�ناخیانت بھ اعتقادات خودمان زمی

ی ھ ع�ذابھاتغییر داد . این امری واجب است بخصوص اینکھ اگر بھ حیات پس از مرگ باور داشتھ باش�یم ک�ھ زمانیک� . پس تا باطنی ما پس از مرگمان نیز با ما خواھند بود زیرا بھمراه نفس و روان ما باقی می مانند

ق�رآن م�ی امکان جبران داریم بھت�ر اس�ت ب�ا رفتارھ�ای درس�ت رفتارھ�ای نادرس�ت خ�ود را جب�ران کن�یم . درن ران در آخوانیم کھ : آنکھ در این دنی�ا در ع�ذاب اس�ت در آخ�رت ع�ذابش ش�دیدتر اس�ت و ب�العکس . و ک�اف

نھ�ا آم و ب�ھ ران م�ی نم�ودیروز می گویند ای کاش یکبار دگر بھ دنیا باز م�ی گش�تیم ت�ا ع�ذابھای خ�ود را جب�ل�ی ت�ا ود ک�رد . گفتھ می شود کھ بارھا مھلت داده شدید ولی بر کفر خود افزودید و این بار ھ�م چن�ین خواھی�فت�ار رویم. پ�س افکار خود را اصالح نکنیم نمی توانیم رفتار خود را اصالح کن�یم و ح�داکثر ریاک�ارتر م�ی ش�

درمانی مستلزم افکار درمانی است .

درمانی زندگی

اه ربایس�تی زندگی درمانی نام دیگر عرفان درمانی است زیرا ھنگامی کھ تن و دل و روان آدمی رنجور ش�درفا ب�ا اینک�ھ ص� و روش و آداب زیستن را عالج نمود و تغییر داد تا وجود فرد نجات یابد و احی�اء گ�ردد ن�ھ

بدن خود کلنجار رویم و آنرا شیمیائی کنیم. م و از ی بشناس�یدر زن�دگ ود بیمار را مورد بررسی قرار دھیم . بیائیم و عوامل بیماری زا رابجای اینکھ وج

ن�ین ام و ھمچبین ببریم : معیشت نادرست ، روابط و عواط�ف فاس�قانھ و ریاکاران�ھ ، ش�غل و فعالیتھ�ای ح�ر رژیم غذائی و رفتار روزمره و عادات کھن .

ت عج�زه آساس�عظیمی در تن و دل و روان ما پدید می آورد ک�ھ مگاه ترک یک رابطھ یا عادت قدیمی تحول . گاه ترک یک آرزو و پروژه موجب احیای جانمان می شود.

ولی متأسفانھ امروزه مطلقا بھ زمینھ و عوامل بیماری زا توجھی نمی شود و مستقیما بسراغ ھیک�ل بیم�ار اجم و بمباران ق�رار م�ی دھن�د و ای�ن ی�ک جھ�ل و آن عضو مریض و خود بیماری می روند و آنرا مورد تھ

Page 189: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

189

جنون آساس�ت ک�ھ ب�ر ک�ل اندیش�ھ م�درن درم�انی ح�اکم اس�ت . ای�ن ی�ک نگ�رش مک�انیکی ب�ھ انس�ان اس�ت و حاصل تکنولوژیزم حاکم بر جھان می باشد .

س�ت در اینست کھ عرفان درمانی مواجھ با چالش ھا و واکنش ھای عظیمی می شود زیرا ھیچکس حاضر نیمرض�ی اختار زندگیش تغییری دھد و یا حتی دکوراس�یون زن�دگیش را ع�وض کن�د . اینس�ت ک�ھ درم�ان ھ�رس

م�ین دلی�لھبدون درمان زن�دگی بیم�ار ھ�یچ ارزش�ی ن�دارد و فق�ط بیماریھ�ای بغ�رنج ت�ری پدی�د م�ی آورد ب�ھ . امروزه شاھد کشف امراض حیرت آوری ھستیم کھ ھیچ معنائی ندارد و لذا درمانی ندارد

درمان عرفانی

ز اون�ی اع�م ھر بیماری جسمانی ، روانی ،عاطفی ،جنسی و ژنتیکی و یا ھر گرفتاری و بحران درون�ی ی�ا بر از س��ائر خ��انواد گ��ی و اقتص��ادی و اجتم��اعی و سیاس��ی و اعتق��ادی ی��ا دارای م��اھیتی درم��انی و بازدارن��ده

رد تس��لیمف��ن��ده اس��ت . در حال��ت اول طبع��ا ب��دبختی اس��ت و ی��ا دارای م��اھیتی کاھن��ده و ع��ذاب آور و زجردھی دارد. م�وضعیت خویش است و مترصد رفع و معالجھ نیست زیرا غریزتا آن را یک نعمت می یابد و پ�اس

س و ی�ا ولی در حالت دوم در جستجوی درم�ان و رف�ع گرفت�اری اس�ت . در ھ�ر دو حال�ت ف�رد کم�ابیش احس�ا ی�ن نش�ریھاکل از کجاست . مجموعھ مطالب و مقاالت و معارف فھم می کند کھ علت و زمینھ پنھان این مش

ریھاس�ت وو سایت ما بھ لحاظی در خدمت فھم رگ و ریشھ ھا و علل و زمینۀ پی�دایش ای�ن ام�راض و گرفتاز راه و امجموع�ھ ای�ن مق�االت در خ�دمت نج�ات لذا ھر مقالھ بھ نوعی بھ مثاب�ھ ی�ک نس�خھ درم�انی اس�ت و

ندارن�د و یافتن راه و روش سالم است . راه و روشی ناس�الم حاص�لی ج�ز ام�راض روش بیماری زای زندگیت و مخ�درا بنابراین معالجھ امراض با حفظ ھمان راه و روش ھای ناسالم فقط رویکرد ب�ھ ان�واع مس�کن ھ�ای درمانگر و برخورد فیزیکی با امراض و گرفتاریھاست و این ھمان راه و روش حاکم بر پزشکی و انواع

وده وم�زمن نم� یج در ب�ازار اس�ت ک�ھ م�ا ش�دیدا ب�ا آن مخ�الفیم زی�را ام�راض و گرفتاریھ�ا را پیچی�ده ت�ر وراھ ب�ب�د مب�دل اب�ھ یک�ی از ام�راض الع�الج تب�دیل م�ی ش�ود و ف�رد را ت�ا نھایتا س�ر ن�خ آنھ�ا از دس�ت می�رود و

اه و ریب�د . رازد و خ�ود را بفعضوی از دوزخ پزشکی می نمای�د ک�ھ ت�ا اب�د بایس�تی ج�ان بکن�د و کف�اره بپ�ردا ھ��روش قطع��ی و ریش��ھ ای ام��راض و مش��کالت ج��ز از طری��ق درک عل��ل آنھ��ا و توب��ھ از آن راه و روش

رم��ان ممک��ن نیس��ت ای��ن ھم��ان معن��ای عرف��ان درم��انی ی��ا دی��ن درم��انی اس��ت و یادرم��ان انس��انی ام��راض و داش�د . باس�ت . ای�ن ی�ک اص�ل ب�دیھی م�ی اخالقی و معنوی و الھ�ی . ھ�ر ک�ھ ع�ذابی م�ی کش�د م�ی دان�د از کج

فراموش�ی ش�ده و اص�ل و –منتھی بسیاری از بیماران آنق�در خ�ود را فری�ب م�ی دھن�د ت�ا بت�دریج دچ�ار خ�ود ت بیماری خود را فراموش کرده و لذا مبدل بھ یک بیمار مادام العمر و العالج می شوند . عل

اض می باشند . پس ف�رد بیم�ار بایس�تی از ای�ن دی�دگاه ب�ھ مقاالت ما بھ مثابۀ یادآوری علل و زمینھ ھای امرای��ن مق��االت رج��وع کن��د و مق��االت م��ورد نی��از خ��ود را در عن��اوین مختل��ف و ی��ا از طری��ق گزین��ۀ جس��تجو(

search بیابد و بدقت مطالعھ نموده و خود را در این مقاالت پیدا کند و حقایق فھم شده را تصدیق نمای�د (رمان و گام اولی است . گ�ام دوم توب�ھ از عل�ل و زمین�ھ بیم�اری م�ی باش�د ک�ھ بمعن�ای . این سنگ زیربنای د

اصالح طرز فکر و کردار و روش زندگی می باشد . کسانی کھ قادر نیستند خود بھ این مقاالت رجوع نمایند

Page 190: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

190

راین جھ��ت و ی��ا س��واد مطالع��ھ آن��را ندارن��د بایس��تی از دیگ��ر عزی��زان خ��ود ی��اری گیرن��د و تفھ��یم ش��وند . بن��ابدرمان بیماری و رفع گرفتاری خودتان بدون مطالع�ھ و تأم�ل ک�افی در مق�االت م�ورد نی�از ت�ان ، ب�ا م�ا تم�اس نگیرید کھ فایده ای نمی کند . اگر براستی این رھنموده ساده را بکار بندید و با خ�ود ص�ادق باش�ید بس�رعت

و معجزه آسا آغاز می شود و شاھد گش�ایش پاسخ می یابید و جریان درمان در شما بھ شیوه ای حیرت آور عظیم در درون و برون خود خواھید بود . پس بایستی جدی و صادق و صبور باشید . بنابراین واضح است ک�ھ منظ�ور از عرف�ان درم�انی ، چی�زی از ج�نس رم�الی و ف�وت و ورد و ان�رژی درم�انی وامث�الھم نیس�ت ک��ھ

ت . جملگی خود فریبی و پنھان سازی بیماری اس خواھی��د .بع��د از مطالع��ھ مق��االت مربوط��ھ م��ی توانی��د س��ی دی ھ��ای مرب��وط ب��ھ گرفت��اری خودت��ان را از م��ا بھ ح�دود ک�بزودی کتابھ�ای مؤسس�ھ بط�ور رایگ�ان در س�ایت م�ا تمام�ا در اختی�ار ھمگ�ان ق�رار خواھ�د گرف�ت

باش�د ری ش�ما نگ�اری و ناب�اوھفتاد جلد می باشند. امیدواریم ساده و رایگان بودن این درمان موجب سھل ان و خود را الیق این درمان بھشتی بیابید .

فھمانی�د ھ آن�ان بب�اگر بیماری زمینگیر دارید خودتان می توانید مفاھیم و حقایق را از طریق مطالع�ھ مق�االت ھ�لار انس�ان و آنانرا دعوت بھ تصدیق و توبھ نمائید و بدینگونھ بھ عرصھ عرف�ان درم�انی وارد ش�وید . ھ�

ھ ب�معرفت نفس و صادق و حق پرستی بھ آس�انی م�ی توان�د نخس�ت خ�ودش را نج�ات دھ�د و س�پس مب�ادرت و بھ و دی�ندرمان سائرین نماید . این یک درمان اساسی و نجاتی دنیوی و رستگاری اخروی است . اگر تو

ی م�ی گن�اھی ب�ؤمن و اصوال خود را انس�ان کام�ل و م� فضائل انسانی و اخالقی را در شأن خود نمی دانید ور از گن�اه ک�ھ منظ�و پندارید بایستی قبل از ھر امری از چنین باوری نسبت بخویشتن توبھ کنید . و باید بدانیم

ند بلک�ھ ن�اه نیس�تفقط دزدی سرگردنھ و از دیوار مردم باال رفتن و در خیابان زنا نم�ودن نیس�ت بلک�ھ این�ان گ و قض��اوت و باورھ��ای نادرس��ت ماس��ت . منش��أ گناھ��ان ع��ذابھای م��ا ھس��تند. منش��أ گن��اه نگ��رش و فک��ر و

روغ�ین و دعذابھای م�ا بخ�ل ھ�ا ، تھم�ت ھ�ای ن�احق، امی�ال ناپ�اک و آرزوی نادرس�ت و رواب�ط فاس�قانھ و . اینس�ت معیشت ریائی می باشد. آنچھ ک�ھ بای�د درم�ان ش�ود افک�ار و آرزوھ�ا و باورھ�ا و احساس�ات ماس�ت

م ب�ا اس مس�تقیھ ای ھمھ امراض و گرفتاریھای کاھن�ده و تب�اه کنن�ده . تم�عرفان درمانی بعنوان درمان ریشرف�انی و عما فقط بکار کسانی می آید کھ بعد از رف�ع بیم�اری و گرفت�اری خ�ود طال�ب رش�د معن�وی و س�لوک

ار ح�دود ھ�ز تعالی در حکمت باشند . آنچھ کھ مربوط بھ درمان امراض و رنج بدبختی ھاست تماما در ظرفب�ال قب�اوری در آمده است و رایگان در اختیار ھمگان اس�ت . تنھ�ا مش�کل اکث�ر بیم�اران و گرفت�اران نامقالھ

انی ب�ودهاین خدمت رایگان و معجزه آسا می باشد . این آث�ار و س�ایت م�ا حاص�ل نھ�ائی عم�ری عرف�ان درم� ارن�د ک�ھن حض�ور داست کھ موفق بھ معالجھ معجزه آسای صدھا بیمار العالج شده است کھ در سراسر ایرا

م�ادر نتیک�ی وض قلب�ی و ژابرخی از این امراض عبارت بوده اند از : آسم ھ�ا ، آلرژیھ�ا ، ن�ازائی ھ�ا ، ام�رک��ری و زادی ، س�رطان ھ��ا، اعتی��اد ھ��ا ، ن�اتوانی و عق��یم ش��دگی جنس��ی ، ص�رع ، وس��واس ھ��ا ، پریش��انی ف

ھداش��ت و ب« تربیت��ی . فص��ل ھ��ای دگی ونابس��امانی ھ��ای اقتص��ادی و خ��انوا بحرانھ��ای اعتق��ادی و ھ��ویتی و را بیشتر مطالعھ فرمائید . » دربارۀ عرفان « و » دربارۀ ما « و » درمان

باور کنید ، فھم کنید ، تصدیق کنید و توبھ کنید تا شفا یابید .

Page 191: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

191

رد ایس�تی وابخود را بواسطھ معرفت خود درمان کنید ما درب این معرفت را بر شما می گشائیم و شما خ�ود ی خودشناس شوید . کبر و غرورتان را بشکنید کھ این امر سر آغاز ورود بر عرصھ عرفان درمانی است و

درمانی . –و خود

تنها راه و روش پیشگیري از اعتیاد

. پرھیز از روابط نامشروع جنسی . ازدواج را برنامھ درجۀ اول زندگی قراردادن بر زن و پذیرش والیت از جانب زن . القای والیت شوھر . ایجاد رابطھ صمیمی و صادقانھ در میان اھالی خانھ . متوقف ساختن تبلیغات علم پرستی و مدرک گرائی از جانب حکومت . متوقف ساختن تبلیغات رفاه پرستی در رسانھ ھا ور .متوقف ساختن پروژه ھای اقتصاد محوری در کش . متوقف ساختن اکراه و اجبار در دین و نفاق عقیدتی از جانب دولت . متوقف کردن فرھنگ بچھ ساالری در خانواده ھا . پیشگیری از تجویز داروھای مسکن و روان گردان توسط نظام پزشکی کشور . متوقف ساختن القاعات کاذب عرفانی از طریق رسانھ ملی

امراض : قلمرو برون افکنی نفس

ی ای�ن امراض جسمانی و روانی و عاطفی و اقتصادی و سیاسی بشر ، مخرجھای ثق�ل نف�س بش�رند و بایس�تو اجتم�اعی ومخرجھارا باز گذاشت تا بشریت امکان ادامھ بقا داشتھ باشد . منطق درمانھای مدرن پزشکی

ن خ�ود م�یمخرجھا ھس�تند و ل�ذا اف�راد و جوام�ع در بط� سیاسی و غیره جملگی بھ مثابھ مسدود نمودن اینا و ت�ب ب�ر ھ� پوسند و ریشھ ھا در خطر نابودی ق�رار م�ی گیرن�د . منظ�ور م�ا دقیق�ا اس�تفاده از مس�کن ھ�ا وا در جوام�ع ی� جراحیھای اعضای فرد و اندامھای جامعھ ھستند کھ مانع برون افکنی می شوند و لذا اف�راد و

بص�ورت ود و سستی و مرگ تدریجی می شوند و یا ب�ھ ناگھ�ان منفج�ر م�ی گردن�د ک�ھدرون بتدریج دچار رک ماید . سکتھ ھا و جنون ھا و جنایات و انقالبات ویرانگر خودنمائی می کند و برون افکنی رخ می ن

ام�ع ک�افرآخر الزمان عرصھ غایت برون افکنی طبقات بنیادی و نھان نفس بش�ر اس�ت ک�ھ ب�رای اف�راد و جود . ب�رون جز برون افکن�ی ب�ی قی�د و ش�رط وج�ود ن�دارد . اس�ھالھا اگ�ر تب�دیل ب�ھ یبوس�ت ش�وند مھلکن�راھی

افکنی تدریجی بھتر از انفجار ناگھانی است .

Page 192: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

192

زنان مقدس و مردان نجس

رض در جری��ان درم��انگری مواج��ھ ب��ا گروھ��ی از زن��ان ب��ھ اص��طالح مؤمن��ھ و جانم��از آبک��ش ش��دم ک��ھ ب��ھ م��ن�ان زاز ای�ن رخی دگر از بیماریھای آلرژیک و از جملھ بیخوابی ش�دید مب�تال بودن�د . یک�یوسواس بھمراه ب

از بس کھ کودک شیرخواره اش را شستھ بود خفھ کرده بود .گی ر ھمخ�وابمسئلھ اینست کھ این زنان ، شوھر خود را نج�س م�ی دانن�د و ل�ذا از وی گریزانن�د و بع�د از ھ�

ک بس�وی رعت رابط�ھ زناش�وئی ن�ابود م�ی ش�ود و ای�ن زن بت�دریج از پزش�دھھا بار غسل می کنند و لذا بس� رمال و دعانویس و جن گیر ھدایت شده و نھایتا سر از تیمارستان در می آورد .

البتھ گاه مواجھ با مواردی کامال معکوس ھم می شویم یعنی مردان مقدس و زنان نجس .ین��ھ ھ اس��ت . ای��ن نجس��ی از خ��ود ف��رد اس��ت ک��ھ در آئپ��ر واض��ح اس��ت ک��ھ ای��ن ی��ک ع��ذاب عظ��یم و چن��د جانب��

دا را ب�ھخ�ھمسرش بر می تابد . خداوند در کتابش فقط مشرکان را نجس خوانده است یعنی کس�انی ک�ھ دی�ن ی�ن ع�ذاب بازی ھوسھای خود می گیرند و لذا نجس شده و کل جھان پیرام�ون خ�ود را نج�س م�ی یابن�د . و ا

ا دس�ت ان ب�از م�ی گ�ردد . نخس�تین مرحل�ھ درم�ان ای�ن بیم�اران ھمان�نجس نمودن دین خداست ک�ھ ب�ھ خودش� کشیدن از عبادات است عبادات مشرکانھ و منافقانھ .

رضائی و ھمجنس گرائی مبتال می گردند .ا –بسیاری از این آدمھا نھایتا بھ خود

نسخه اي براي امراض زنانه

وظ�ایف زن�انگی آنھاس�ت ک�ھ خداون�د ذات و ھوی�ت ودر یک کالم ھمھ امراض زنان برخاستھ از جدالشان با در خلقتشان نھاده است . و اگر زن مدرن بیمارترین زن کل تاریخ اس�ت ب�دان معناس�ت ک�ھ زن ھرگ�ز ت�ا ای�ن

لعن�ت نک�رده و ل�ذا در حد با زن ب�ودن خ�ود در ج�دال و انک�ار نب�وده اس�ت و زن ب�ودنش را خ�وار نداش�تھ وبازیچ�ھ فلس�فھ ش�یطانی براب�ری ب�ا م�رد گش�تھ اس�ت و خ�ود را جس�ما و جھت مرد وار ش�دن ت�الش نم�وده و

روحا عقیم و ناھنجار و معذب کرده و لذا ھرگز امکان ھمسریت و مادریت نیافتھ است ھر چند ک�ھ ش�وھرھا گی و ن�اتوانی و بی�زاری جنس�ی رین امراض روانی چنین زنی افس�ردنموده و بچھ ھا زائیده باشد . از رایج ت

وسواس ھا و آلرژیھاس�ت . و بیماریھ�ای ارگ�ان جنس�ی ھمچ�ون س�رطان پس�تان و عفونتھ�ای م�زمن وانواعرح��م و ان��واع تومورھ��ای دس��تگاه تناس��لی نی��ز از مش��ھورترین ام��راض ی��ک زن ض��د زن اس��ت ک��ھ وظ��ایف

م�ی زناشوئی را در شأن خود نمی داند و خانھ را برای خود زندان می کند و لذا دچ�ار ان�واع مفاس�د اخالق�ی

Page 193: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

193

گردد و مبدل بھ موجودی کینھ ای و بخیل و متشنج و روانی می شود و نھایت�ا در جھ�ت انتق�ام خ�ود از م�رد مبدل بھ یک روسپی می گردد. ترک این مخاصمھ کافرانھ زن با ذات زنانگی خود ک�ھ بص�ورت انک�ار والی�ت

ب��ی درم��ان زن اس��ت . م��ادر ش��وھر و گری��ز از وظ��ایف زن��انگی ب��روز م��ی کن��د تنھ��ا راه ع��الج ھم��ھ دردھ��ایتجربھ درمانی خود با تکیھ بر این حقیقت موفق بھ درمان بسیاری از امراض مزمن و العالج زنان ش�ده و

لذا این یک نسخھ نظری و نسیھ نیست .

منشأ اعتیاد زن

ت�ادی م�رد معھر غرور بشر است. ولی چھ بسا کفر و قبال نشان داده ایم کھ اعتیاد، غل و زنجیری بر کبر و ی�ن زنجی�رال و ی�ک موض�وع ب�رای یک دلیل ویژه بعنوان بھانھ ای برای ابتالیش دارد ولی زن فقط یک دلی�

ی برد ا باال مگی دارد و آن عدم تمکین جنسی در قبال شوھر است . یعنی آنقدر ناز و نرخ زنانگی خود رشدا ی زن�د و ی�گی م�ی ش�ود و ی�خ م�ل و افس�ردغ�رق در اش�تغاکھ ھیچ مردی او را تحمل نم�ی کن�د. و ل�ذا او ی�ا

ا تس�لیم ت�نیز تأمین معیشت ، مجبور است کھ افسرده گردد و کبرش ک�اھش یاب�د برای ارضای جنسی خود ودون ین ش�ود ب�شود. او خود نیز بھ تجربھ می بیند کھ فقط در اینصورت ت�وان تمک�ین دارد ت�ا نیازھ�ایش ت�أم

ر کن�د و د او فقط بھ ھنگام رابطھ جنسی اش مخدر را مصرف می اینکھ کبرش و کفر زنانگیش نابود شود.س�تند . مابقی ساعات بر شیطان کبر خود زیست م�ی کن�د. درس�ت ب�ھ ھم�ین دلی�ل ھم�ھ زن�ان روس�پی معت�اد ھ

ن راه ی در ای�اعتیاد الزمھ واجب این نوع زندگیست کھ ھم کفر و کبر شان را مھار کنند و ھم خفت و خوارمی ب�ا طھ مستقی. رشد ناز جنسی زن در قبال شوھر کھ ھمان باال رفتن نرخ زنانگی است راب را تحمل نمایند

رشد اعتیاد دارد. و این زنان خود از علل اعتیاد مردان ھستند .

با عرض معذرت از اطبای مؤمن و حاذق

پزشکی به کجا می رو د ؟

م�ین ھست . ب�ھ د لطیف تر و مقدستر و الھی تر اھر علم و حرفھ ای کھ ارتباط بیشتری بھ انسان داشتھ باشی م�م ل�دنی دلیل علم روانشناسی را لطیفترین عل�وم خوان�ده ان�د و ی�ا عرف�ان را ک�ھ دل شناس�ی اس�ت ی�ک عل�

ی ق��ام معن��ومدانن��د و ی��ا عل��م فق��ھ را. و ل��ذا روانشناس��ان و عارف��ان و فقھ��ا در ن��زد مردم��ان از ع��الیترین چی ؟ برخوردارند. ولی جامعھ پزشکی

ع�ت این جما پزشکی با گرانبھاترین گوھره وجود آدمی درعالم خاک یعنی جان سروکار دارد ولی شاھدیم کھن م��ردم در چش��م مردم��ان از منف��ورترین اف��راد ھس��تند و نی��ز خ��ود جماع��ت پزش��کی از ک��افرترین و منکرت��ری

محسوب می شوند و یک پزشک واقعا مؤمن در حکم کیمیاست . چرا؟ برخاستھ از ذات تاریخی این علم و حرفھ است کھ در تقابل با شفاعت انبی�ای الھ�ی پدی�د آم�ده و در این امر

مقابل آن دکان شفا برپا نموده است. علم و حرفھ ای کھ انسان را از روح مب�را س�اختھ و ھمچ�ون ی�ک ش�ی

Page 194: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

194

بمیزانی ک�ھ بیم�ار را بی جان می نگرد. و لذا شقی ترین قلوب را در نزد این جماعت می یابیم . یک پزشک از رحمت الھی و مسئولیت بیماریش مبرا و بیگانھ می کند می تواند او را بھ دام اندازد و ھ�ر چ�ھ میخواھ�د با او بکند و جان و جیبش را غ�ارت نمای�د. ای�ن غ�ارت ب�ر مبن�ای ایم�ان زدائ�ی رخ م�ی دھ�د. ول�ی آنگ�اه ک�ھ

لبت��ھ ش��فا و ج��ان آدم��ی در دس��ت خداس��ت و م��ا ھ��یچ مس��ئولیت ش��فای بیم��ار در می��ان م��ی آی��د م��ی گوین��د : ا مسئولیتی نداریم !

یم�اری و بچگونھ پزشکی کھ جز بھ جیب بیمار نظر ن�دارد م�ی توان�د خواھ�ان س�المتی او باش�د . پزش�ک از باش�د مگ�ر خواھ�ان س�المتم�ردم را م�ی خ�ورد و ل�ذا نم�ی توان�د بدبختی مردمان تغذیھ می کند و نان عذاب

ن�دگی زیک زندگی ساده باشد کھ نیس�ت. زی�را او پزش�ک ش�ده ت�ا س�لطت کن�د و چ�ون اش�راف اینکھ خواھان کند.

ھ اکث��ر ک��اینس��ت ک��ھ ام��روزه جماع��ت پزش��کی را ھمچ��ون مافی��ا، قلم��رو ب��روز ھولن��اکترین جنای��ات م��ی ی��ابیم رین ض ت�اخبارش منتشر نمی شود. اینست کھ خود پزشکان و خانواده شان بھ لحاظ جسمی و روان�ی، م�ری

کارند افران آش�گروه جامعھ ھستند و بھ لحاظ اخالقی ھم فاسدترین جماعت می باشند و بھ لحاظ اعتقاد ھم ک�ق تجارت پزشکی ، در شبکھ صنعت جھانی داروس�ازی مب�دل ب�ھ ی�ک دالل و ویزیت�ور ص�رف اس�ت ک�ھ ح� و

لک�ھ ب�ا بکاری ن�دارد حسابش را می گیرد . امروزه پزشک ب�ا بیم�ار بعن�وان حت�ی ی�ک حی�وان زن�ده ھ�م س�روھ ده اس�ت ک�مجموعھ ای از قطعات سروکار دارد کھ بر روی ھر کدام کد و شماره برخی از داروھا نوشتھ ش

او باید آنرا نسخھ کند. امروزه پزشکی تا سرحد یکی از رذیالنھ ترین فنون تنزل کرده است.

چرا شفاي رایگان مقبول نیست؟

ا ب�ھ مط�ب ت�سانی کھ ه کافی ھزینھ نکنند حاضر بھ بھبود نیستند . کم نیستند کبسیاری از بیماران تا بھ اندازان جربھ درمپزشک نروند و مقداری پول خرج نکنند حتی یک سرماخوردگیشان ھم شفا نمی یابد . بنده بھ تد ھ�م بش�ون رایگان امراض العالج بسیار بھ حی�رت دری�افتم ک�ھ اکث�ر م�ردم رایگ�ان درم�ان نم�ی ش�وند و اگ�ر

بسرعت سالمت خود را در مسیر دیگری از دست می دھند . این چھ سری است ؟زخ وارد سر اول اینست کھ صنعت پزشکی بعنوان یک�ی از دربھ�ای دوزخ زم�ین اس�ت و ھ�ر ک�ھ ب�ر ای�ن دو

مک�ن مگی نی�ز ج�ز بواس�طھ توب�ھ از اعم�ال زش�ت خ�ارج نم�ی توان�د ش�د و ای�ن بخش�ود شد تا بخشوده نش�ودا خ�ت ش�ود ت�م ھم اینست کھ این ھزینھ ھای گزاف پزشکی بھ مثابھ کف�اره اس�ت ک�ھ بای�د پردانیست . سر دو

ح�اظ گان بھ لاندک تسکین حاصل گردد و بدون پرداخت این کفاره حاصلی ندارد . لذا عدم پذیرش شفای رایوان و دین��ی ک��امال مفھ��وم اس��ت و نی��ز حقانی��ت ع��ذابھای عظیم��ی ک��ھ در ص��نعت پزش��کی ب��ر ت��ن و ج��ان و ر

مک�ان اا بش�ریت ت�اقتصاد مردم وارد می شود تا مقداری از بار ثقل و سیاھی گناھان و دنیا پرستی ھا بکاھد ادامھ بقا یابد .

Page 195: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

195

چگونه عاقلی دیوانه می شود

زی و از بازی ب�ا عروس�ک ت�ا گ�ردو ب�ازی و س�پس خال�ھ ب�ازی و معل�م ب�ازی . و س�پس دخترب�ازی و پس�رباازی و ب�زی و سیاست بازی و آزادی بازی و سپس قمار بازی، دین ب�ازی و خ�دا عشق بازی و سپس علم با

می دھد. .... براستی کھ بی ریاترین و بی خطرترین بازیھا ھمان توپ بازی است کھ امروزه کشتار ھمازی زھ�ا ھ�م ب�بقول قرآن ، حیات دنیا بازی و بازیچھ ای بیش نیست . آدمی با جدی ترین و مق�دس ت�رین چی

ب�ھ ب�ازی کند. در واقع این عم�ر آدم�ی اس�ت ک�ھ ب�ھ ب�ازی گرفت�ھ م�ی ش�ود . خداون�د م�ی گوی�د : ش�ما را میا ا خ�ودش رب�نیافریده ام و اگر قصد بازی داشتم ب�ا خ�ودم ب�ازی م�ی ک�ردم ، براس�تی آدم�ی فق�ط ب�ازی ک�ردن

ھ ود. آنک�ش�جدی می نمی داند اگر فقط یک روز با خودش بھ تنھائی بازی کند دست از ھر بازی می کشد و دیگران را بازی می دھد خودش ھم بازیچھ می شود.

ی م�ود ب�ازی بازیھای آدمی انتھائی ندارد فقط سوژه ھا و اسباب بازیھا فرق می کنن�د ھ�ر ک�س در ش�رایط خ�ا ب�اور ت خ�ود رکند زیرا خود را نمی شناسد کھ چیست و چھ گنج بی انتھا و جاودانھ ایست . آدمی اگ�ر اب�دی

ازی و بعلم ی وند دست از بازی می کشد . و این باور بھ ادعا و کالم نیست. بسیارند کھ مشغول دین بازک بدترین عواقب را دارد . مردم بازی و خدابازی ھستند کھ خطرناکترین بازیھاست و

علی (ع) . » ھر جنگی اولش بازی بود « دس��ات ب��ھ رگ ب��وده ان��د ول��ی در جری��ان ب��ازی ب��ا مقتیمارس��تانھا ممل��و از کس��انی اس��ت ک��ھ روزی عقالئ��ی ب��ز

امیل، ب�ا فا عواطف جنون افتاده اند : بازی با عشق ، با جان مردم، با باورھای دیگران با اعتماد دوستان، بکھ خداون�د ا نعماتیرأی مردمان و بازی با دردھا و بدبختی کسانی کھ بدانھا رجوع کردند . و نھایتا بازی ب

بود تا بدینوسیلھ رشد وھدایت یابند و از بچگی و بازیگری بیرون آیند. بدانھا داده آنچ�ھ خوارن�د وبازی، عقل انسان را تباه می کند . لذا شاھد کسانی ھستیم ک�ھ غ�ول بچ�ھ ھ�ائی دیوان�ھ و آدم

د و ل�ذا ش�اھ .کھ آنان را تا این حد ب�ھ ب�ازیگری کش�انیده تیترھ�ا و م�دارکی اس�ت ک�ھ ب�ا خ�ود حم�ل م�ی کنن�د رش��ان ب���ھ تم��ردان و دانش���مندان دیوان��ھ ھس���تیم ک��ھ گ���اه کالم��وجی از مالی���ان و دکترھ��ا و ھنرمن���دان و دو

تیمارستان می کشد و دیگر داروھای آرام بخش و روان گردان قادر بھ مھار جنونشان نیست. اج.تبھکاری و جنایت ترمینال بازیگری انسان است بسیاری بھ جرم و جنایت معتادند و نھ محت

ت ک�ھ گی و تناسخ روح حاصل غایت بازیگری است و یکی از انواع ص�ورتھای ب�ازیگری ھ�م ری�ا اس�جن زد ن�ون وجل�ذا خ�ود س�ینما ی�ک دانش�گاه ب�ازیگری ت�ا س�رحد در سینما تبدیل بھ حر فھ ای مقدس م�ی ش�ود و

زی. نایت بابازی و ج جنایت است کھ انواع بازیھا را آموزش می دھد : از عشقبازی تا دین بازی و سیاست

فلسفه داروسازي

عرفا در طول تاریخ ب�وده ان�د. می دانیم کھ نخستین حکیمان و اطبای بشری، انبیای الھی و سپس اولیاء و

ھر چھ کھ بھ سیر تاریخی عل�م ط�ب ب�از م�ی گ�ردیم بھت�ر در م�ی ی�ابیم ک�ھ اطب�ای ق�دیم جملگ�ی خداپرس�تانی

Page 196: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

196

تشت است کھ در اطرافی�انش عل�م دن این اطباء طبق گواه تاریخ حضرت زرمخلص بوده اند و یکی از نخستی داروشناسی و داروسازی پدید آمد.

ش�انھ ھ��ای ای�ن از ن ع�زت م�ردم باش��ند و کس�انی م�ی توانن��د درد م�ردم را ع�الج کنن��د ک�ھ دوس�تدار س��المت ور ان�یم ک�ھ دب�اء . و م�ی دل�ذا نخس�تین اط خداپرستی است و نخستین دوس�تداران م�ردم انبی�ای الھ�ی ھس�تند و

میان مؤمنان، بیماری بسیار نادر است زیرا بر راه سالمت زندگی می کنند. م س�ت ب�ھ حک�اگر پیامبر یا عارفی یک گیاه یا غذائی را بھ مریض س�فارش ک�رده و آن م�ریض ش�فا یافت�ھ ا

تح�ت یاه نی�زگی نیست. آن الھی و از نیـت عاشقانھ آن حکیم بوده است و بخودی خود در آن گیاه ھیچ شفائی از اع عش�ق حک�یم دارای خاص�یت ش�فابخش م�ی ش�ود. ول�ی در ت�اریخ ش�اھد تقلی�د کورکوران�ھ بس�یارعالش

ک یبدل بھ مصورت ظاھری این شفا بوده ایم و بدینگونھ داروسازی بصورت فنی جدای از دین پدید آمده و یم بمیزان�یربی در میان مردم است . لذا ش�اھدیک حقیقت تج» دست طبیب«تجارت گردیده است . اعتقاد بھ

وزه خ�ود ند و امرکھ اطبای قالبی و کافر و تاجرمنش پدید آمدند امراض ھم توسعھ یافتھ و پیچیده تر گردیدش�تھ گو س�ارز مراکز تحقیقی ودرمانی ، بزرگترین کانون تولید انواع ویروسھای مھلک مثل ای�دز و ایب�والر

آمده ھمانطور کھ شاھد مذھب ضد مذھب ھستیم . و علم طب ضد طب پدید اس��ت . پدی��د آم�ده داروس�ازی از بط��ن تقلی�د کورکوران��ھ از حکم�ت الھ��ی و تب�دیل آن ب��ھ ی�ک تج��ارت ب�زرگ،

رید ن بھشت خھمانطور کھ مذھب نفاق ھم بر ھمین منوال رخ نموده و تجارتی دگر پدید آورده است کھ در آ فروش می شود. و

ر تند ک�ھ دروش و اطبای شفا فروش بھ مثابھ دو شعبھ ت�اریخی از تب�دیل دی�ن ب�ھ تج�ارت ھس�مالیان بھشت ف تاریخ تکامل یافتھ اند و دو صورت از دین ضد دین و طب ضد طب می باشند.

موف�ق ب�ھ وجوزجانی نزدیکترین شاگرد ابن سینا می نویس�د ک�ھ ھم�ھ راه و روش�ھای اس�تاد را بک�ار گ�رفتم ل ک��ای��ن فلس��فھ » . از قض��ا س��کنجبین ص��فرا ف��زود « ر ھ��م نش��دم . بق��ول مول��وی ش��فای حت��ی ی��ک بیم��ا

داروسازی و پزشکی مدرن است . س�ت ق�رار نی جدای امر مذکور مسئلھ اینست کھ داروئی کھ بر روی یک بیمار نتیجھ ای شفا بخ�ش داد اص�ال

کھ این شفا تعمیم یابد زیرا انسان یک ماشین بیوشیمیائی نیست .

فه واکسنفلس

ھ ب��ھ یکب��ار فلس��فھ واکس��ن در اندیش��ھ پاس��تور ب��ر ای��ن مش��اھده محتم��ل و احمقان��ھ پدی��د آم��د ک��ھ انس��انھائی ک�� ان بش�ریتج�ویروس یا میکروبی مبتال شدند و نمردن�د دیگ�ر در قب�ال آن مص�ونیت دارن�د . ب�دین ترتی�ب ک�ل

تالی ب�ھ واس�طھ اب�بند تا مبادا کھ بع�دھا ملعبھ این امر شد و ھمھ بھ انواع میکروبھا پیشاپیش مبتال می شو آن بمیرند .

مسئلھ اصلی در فلسفھ واکسن اینست کھ اصال چرا برخی از آدمھ�ا اص�وال در قب�ال ای�ن ذرات حام�ل ام�راض مھل�ک مص��ونیت دارن��د و م�ابقی ندارن��د . پاس��خی فن��ی ب�ھ ای��ن مس��ئلھ آنس��ت ک�ھ برخ��ی دارای سیس��تم ایمن��ی

Page 197: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

197

کروبھا را نابود می کنند . ولی معلوم نیست کھ چرا ؟ امروزه این چرا مرب�وط ب�ھ قدرتمندی ھستند و این می ذات بشر (ژن) گردیده است و ھمھ چیز تقصیر ژن است .

ود ی بدنش خ�فلسفھ واکسن اینست کھ با وارد کردن عمدی اندکی میکروب بھ بدن انسان بتدریج سیستم ایمنی وتی�ک پاس�خمعضلھ جھش این میکروبھا و ناکارآم�دی آنت�ی بیرا در قبال آن آماده و قوی می سازد . ولی

قت�داری دندان ش�کن ب�ھ ای�ن فلس�فھ احمقان�ھ اس�ت . یعن�ی جری�ان ت�اریخی واکس�نیزه ک�ردن منج�ر ب�ھ جھ�ش ایکروبھا ممیکروبھا شده و از این جھش ، میکروب و مرضی مھلکتر رخ داده است . این قاعده شامل ھمھ

ی��را گی م��ی میرن��د زام��روزه بس��یاری بواس��طھ س��رماخورد اش��د . و اینس��ت ک��ھاز جمل��ھ س��رماخوردگی م��ی بجری�ان میکروب آن تبدیل بھ سارز شده است . ھمانطور کھ ویروس ایدز حاصل جھش میک�روب ماالری�ا در

ت و واکسن سازی بوده است . امروزه حت�ی زخ�م مع�ده تب�دیل ب�ھ ی�ک بیم�اری میکروب�ی و مس�ری ش�ده اس�ن ھ�ا و یان واکسن سازی و آنتی بیوتیک ھا و داروھائی چون کورت�ون و س�ائر مس�کھمھ اینھا محصول جر

تب برھا می باشد . ھمھ امراض مدرن محصول این جنبھ از پزشکی است . براستی روح پاستور در قبال این جنون انسان سوز چھ پاسخی دارد ؟

شفائی براي همگان

( یک نسخه براي همه امراض)

وی�ت و ھماری ھم دقیق و درست باشد شیوه درمان آن درباره ھر فرد خاص�ی بس�تھ ب�ھ حتی اگر تشخیص بیژه ای از چھ بسا داروی واحدی ب�رای ی�ک بیم�اری واح�د فق�ط درب�اره گ�روه وی� طبیعت و ویژگیھایش دارد و

م�ھ قام�ثال ا این دستھ بیماران پاسخگوئی دارد. آداب عبادی و وظ�ایف دین�ی ھ�م ھمینگون�ھ ان�د ھم�انطور ک�ھ ھن�ی و ی�اذصلوة فقط مختص مؤمنان است و نھ مسلمین یعن�ی آنانک�ھ ب�اور قلب�ی دارن�د و ن�ھ ب�اوری ص�رفا

ھ�ر مش�کلی فنی نیست و روحانی است و لذا حل وراثتی و اکراھی. اینست کھ آدمیزاد در ھیچ امری فوت و از بشر مستلزم علمی از ھویت باطنی آن فرد است.

و از کافر ھ پزشکی واضح و مستقیم وجود دارد کھ شامل حال کل بشریت اعمدر قرآن کریم تنھا یک نسخآس�ای مؤمن است و آن تجویز عسل می باشد کھ شفائی برای ھم�ھ مردم�ان خوان�ده ش�ده اس�ت. اث�ر معج�زه

ش�فابخش عسل در تجربھ درمانگری اینجانب در ھمھ انواع بیماران پاسخی حیرت آور داشتھ است. خاصیتاش�تھ و طبیع�ی حت�ی در م�ورد بیم�اران دی�ابتی (قن�د) ھ�م بط�رزی ف�وق علم�ی ، پاس�خی آش�کار دای�ن ش�راب

گوئی عسل تنھا قندی است کھ در بدن بطور کامل ھضم و جذب شده و در خون رسوب نمی کند. مصرف روزی یک قاشق عسل موج�ب پیش�گیری بس�یاری از ام�راض عف�ونی و خ�ونی و عص�بی م�ی ش�ود.

ثیر گرم�ا ش تح�ت ت�أااوال عسل طبیعی باشد و ثانیا داغ نشده باشد ک�ھ تم�ام م�واد حی�اتی البتھ بشرط آنکھ نابود شود و قند آن ھم ثقیل وغیر قابل ھضم گردد.

عموم عسلی کھ در پشت ویترین مغازه ھاس�ت عس�ل داغ ش�ده اس�ت و ل�ذا رن�گ و لع�اب بازارپس�ند و ع�وام ی کشی مث�ل ک�ش ، پ�اره نم�ی ش�ود و ای�ن م�الک ابلھان�ھ تنھ�ا س�ند فریبانھ ای بخود گرفتھ است کھ ھر چھ م

Page 198: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

198

سالمت عسل شده است. عسلی کھ داغ نشده باش�د ش�فاف و پررن�گ و ک�ش دار نیس�ت و نھایت�ا طع�م و م�زه عسل بھترین محک سالمت آن است. متأسفانھ، این شفا و نسخھ الھ�ی در ن�زد م�ردم بواس�طھ ص�نعت ک�ذائی

نھ تنھا از خاصیت تھی گردید بلک�ھ خ�ود مب�دل ب�ھ س�می دیگ�ر ش�ده اس�ت . بن�ابراین تغذیھ بازار تباه شده و مطمئن ت�رین عس�ل را م�ی ت�وان از طری�ق عس�ل م�وم دار ب�ا ھم�ان ش�انھ ای ک�ھ از کن�دو برداش�ت م�ی ش�ود

مصرف نمود.از فقدان عسل سالم و طبیع�ی ش�فابخش آنھ�م در کش�وری ک�ھ در ھ�ر مغ�ازه اش عس�ل یاف�ت م�ی ش�ود خ�ود

ز آنھ�ا ااسرار و عبرتھای زمانھ است و گوئی کھ این نسخھ وحیانی ب�رای ش�فای ھم�ھ ام�راض و پیش�گیری ت.برای عامھ مردمان، دلیلی بر بیگانگی و مھجوریت و محرومیت ما از یک رحمت عامھ الھی استم�ی حرگ بنده در تجرب�ھ درم�انگری خ�ود ب�ھ ی�اری عس�ل بس�یاری از ام�راض را ک�ھ بیم�ار را ب�ھ مھلک�ھ م�

ود ب�رو رفت�ھ افکنده بود شفا دادم از جملھ یک سرطانی کھ بمدت سھ ھفتھ بر اث�ر ش�یمی درم�انی در کوم�ا ف�را ج�دا ی�ن درم�انابیمارانی کھ دوباره بھ زندگی بازگشت و شفا یافت. بنده این نسخھ الھی را درباره ھمھ

ی العظیم.بکار بستند تصدیق می کنم و گواھی میدھم کھ صدق هللا العل

اساس بهداشت روانی در خانواده ی م�ژادی ب�ر ن�بھ تجربھ شاھدیم کھ شدیدترین ناھنجاریھای تربیتی و روان�ی از قلم�رو اش�د عواط�ف درون

خیزد. بھ لحاظ معرفت دینی این امر از عذابھای نژاد پرستی است. د و رد می کنن�عالم و آدم را تحقیر و طخاندانھائی کھ محصور در روابط و ضوابط درون نژادی ھستند و کل

م��راض اروان��ی و تربیت��ی و حت��ی وب��ھ کس��ی ج��ز ن��ژاد خ��ود اعتم��اد ندارن��د دچ��ار ش��دیدترین ام��راض عص��بی این یک نشانھ و عبرتی قابل تأمل است. العالج جسمانی و بیماری ژنتیکی می باشند و

در وی باش�ند ند کھ شدیدا مراق�ب ن�ژاد پرس�تازدواجھای درون نژادی در صورتی می توانند عاقبت بخیر باشمراقب�ت زندان نژاد پرستی دچ�ار خفق�ان فرھنگ�ی و روح�ی نش�وند. یعن�ی ازدواجھ�ای درون ن�ژادی مس�تلزم

ی و ب�ی ھ�ویت دینی و معرفتی و اخالقی بس�یار ش�دیدتری ھس�تند. فرزن�دان ای�ن ن�وع ازدواجھ�ا معم�وال دچ�ارن عق�ب و حی�ات اجتم�اعی ، ای� ن�ھ ای ھس�تند بخص�وص از دوران بل�وغگو عدم اتک�اء ب�ھ نف�س بس�یار بیم�ار

گی خودنمائی می کند و عذاب والدین آغاز می گردد.ماندا اقلی�ت ھ� این مسئلھ در درون اقلیت ھ�ای م�ذھبی و فرق�ھ ای دو ص�د چن�دان بیش�تر خودنم�ائی م�ی کن�د زی�را

ا تند و ل�ذر ی�ک خودپرس�تی جن�ون آمی�ز ھس�غریزتا برای حفظ و حراست از ھویت خود در قبال اکثریت، دچا وند.شفرزندان این اقلیت ھا دچار مشکالت الینحل شخصیتی و عاطفی و اجتماعی و لذا اقتصادی می

ن�ژاد و یکی از راه حل ھای ص�وری ک�ھ م�ی توان�د کم�ر ای�ن خفق�ان را بش�کند ت�الش ب�رای ازدواج خ�ارج از فرقھ است.

فق��ان آور و ری��ائی ق��ھ ای در قلم��رو زناش��وئی مول��د رابط��ھ ای ب��س خ ازدواجھ��ای درون ن��ژادی و درون ف��ر گیھای بس��یار وی��ژه را پدی��د م��ی آورن��د زی��را امک��ان درد دل ک��ردن و انتق��اد ک��ردن و پ��ذیرفتن ھس��تند و افس��رد

بسیار شاقھ است و بقول معروف نوعی تف سر باالست. لذا در ای�ن ن�وع خ�انواده ھ�ا، ن�وعی اجنب�ی پرس�تی

Page 199: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

199

نجات از این خفقان پدید می آید کھ اساس یک خطر بزرگ در قلمرو اخالق اس�ت چ�را ک�ھ ھ�ر مخفیانھ برای رابطھ مخفیانھ ذاتا فساد آور است.

از ی�ا خ�روج وکال در جوامعی کھ اقلیت ھا تحت فشار تحقیرند تنھا راه نجات ی�ا ب�رون رف�ت زناش�وئی اس�ت وطن. کھ معموال دومی را بر می گزینند.

وانن�د ت�ا اب�د کھ می ت الدین بسیار مایلند کھ فرزندانشان از نژاد، ھمسر گزینند و این بدان دلیل استمعموال واری فرزند خود را تحت نظر و کمک خ�ود داش�تھ باش�ند. ای�ن نگ�رش منش�أ اص�لی س�تمی ب�س لطی�ف و انزج�

پنھان در رابطھ بین والدین و فرزندان است.ام�ا ام�ری تم تی و رشد معنوی و ظرفی�ت انس�انی، ازدواج درون ن�ژادعالوه بر موارد فوق از نظر علوم تربی

ژاد ن�ضد فرھنگی است و موجب تباھی یک فرھنگ و فساد رگ و ریشھ ھای ن�ژاد ش�ده و عم�ر ت�اریخی آن را کوتاھتر می سازد.

ازدواج درون نژادی موجب پیدایش یک دور باطل فرھنگی و بلکھ یک باتالق است.ل ادام�ھ پرستی و ازدواج فامیلی، رش�د پنھ�ان ی�ک کین�ھ کھن�ھ اس�ت ک�ھ نس�ل ان�در نس�یکی از عوارض نژاد

جر شده و نژادی را ھالک می سازد.فیافتھ و باالخره من

مسئله معلولین

( یک آسیب شناسی تربیتی)

ل�ولین در عصر جدید کھ عصر برابریھا و ھمسان سازیھا صوری و فیزیکی است تالش می شود کھ حت�ی معو راض روان�یجنون مشابھ آدمھای عادی کنند و بدینگونھ است ک�ھ ان�واع ام�حد بھ ھزار ترفند تا سر را ھم

بط��رزی عق��ده ھ��ای مھل��ک در ای��ن معل��ولین رخ م��ی نمای��د ب��ھ قیم��ت اینک��ھ م��ثال ی��ک فل��ج و ی��ا نابین��ا ھ��مھ�م ای�ن امع�ھ م�ادر ج کاریکاتوری ھمان کارھائی را می کند کھ یک آدم سالم و بینا انجام می دھد. متأسفانھ

وان�ی رمرض کھ شعبھ ای از غرب زدگ�ی اس�ت ش�دیدا رواج یافت�ھ و مب�دل ب�ھ ی�ک عق�ده و غ�ده فرھنگ�ی و گردیده است.

ا از ر انس�انھیک معلول ھم بھ لحاظ اعتقاد دینی وھ�م تجرب�ھ دارای اس�تعدادھا و نعم�اتی وی�ژه اس�ت ک�ھ س�ائاھی و خ�ود آگ� نوع انسانھا آن است ک�ھ ب�ھ آن�ان ب�ھ لح�اظ ذھن�یآن بیگانھ می باشند. بھترین خدمت بھ این

ند خود باش� یاری شود تا بھ این استعداد ویژه خود دست یابند و شکوفا شوند ومولد فرھنگ و ھویتی خاص و نھ اینکھ میمون وار از سائرین تقلید کنند.

ج�اد جامع�ھ ای ارزش�ی ب�رای خ�ود ی�امثال اینکھ یک مبتالی بھ فلج اطفال ھم بتواند قھرمان ورزشی شود چھ تالش��ھای ک�رده اس�ت. اینک��ھ ی�ک نابین�ا ھ��م بتوان�د تحص�یالت دانش��گاھی داش�تھ باش�د چ��ھ ارزش�ی دارد. ای�ن

کھ سانی استمذبوحانھ برای خود این افراد منشأ انواع زجرھای جسمانی و عذابھای روانی و عقده ھای نفب�اه م�ی تنی م�ی کن�د و ھم�ھ اس�تعدادھای خ�اص خودش�ان را آنان را مبدل ب�ھ ی�ک میم�ون و کاریک�اتور انس�ا

سازد.

Page 200: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

200

ظالم باش سالم باش !؟

ش�ان ھ�م شعار فوق سرلوحھ زندگی ھمھ کسانی است ک�ھ ب�ا دی�ن و فض�یلتھای انس�انی س�رجنگ دارن�د و دلیل .اینست کھ آدمھای ظالمتر و دزدتر و حرامی تر دارای سالمت و عزت بیشتری در زندگی ھستند

گ�ر اگرن�ھ آدم�ی ف�ی المث�ل یک شعار شیطانی است کھ محص�ول ک�وری و حماق�ت حاص�ل از س�تم اس�ت و اینن�د ک�ھ کبداند کھ آقای بوش در پس پرده زندگی شخصی خود دچار چھ ع�ذابی اس�ت لحظ�ھ ای ھ�م آرزو نم�ی

. رتجای او باشد. این یک واقعیت جھانی است کھ در ھمین دنیا ھم مصداق دارد تا چھ رسد بھ آخد و رق نماین�مسئلھ اینست ک�ھ ثروتمن�دان ای�ن امک�ان را بیش�تر دارن�د ت�ا ظ�اھر زن�دگی خ�ود را پ�ر زرق و ب�در ھ� ن را ب�ھتئاتر خوشبختی مجللتری را بھ نمایش ھمگان بگذارند کھ ھمین تئاتر خود بخش عمده ثروتش�ا

الق�ی ی غی�ر اخرامی و ثروت اندوزمی دھد. و اما از نگاه دیگری یکی از علل رویکرد آدمھا بھ ستم و حن وت س�ائریاینست ک�ھ دیگ�ران آن�ان را آدم خوش�بخت و م�وفقی بدانن�د. ای�ن ن�وع آدمھ�ا قرب�انی نگ�اه و قض�ا ونش�أ کف�ر مھستند و اصال از نزد خودشان ھیچ فکر و احساسی بھ زن�دگی ندارن�د. پی�روی از نظ�ر مردم�ان

تمن��دان و. بن��ده بارھ��ا پ��س پ��رده زن��دگی بس��یاری از ثرو س��تم انس��ان اس��ت ھم��انطور ک��ھ خداون��د م��ی فرمای��دود و ن��ھ رس�تمگران را دی��ده ام و اع�الن میک��نم ک�ھ ای��ن ن��وع مردم�ان ن��ھ آب خوش�ی از گلویش��ان پ�ائین م��ی

اظ�الم ن�ھ تنھ� .نھ لحظھ ای آرامش و قرار دارند و این حداقل عذابی است کھ م�ی کش�ند خوابی آرام دارند و ترین آدمھاست. سالم نیست کھ مریض

ایدز و آزادي

ھ ر مرض�ی ک�ایدز خود یک بیماری نیست بلکھ نابود کننده سیستم دفاعی و ایمن�ی ب�دن انس�ان اس�ت و ل�ذا ھ� در انسانی پدید آید بھ آسانی او ر امی کشد حتی یک آنفلوانزای معمولی.

ر دع س�رطانھا وق و پی�دایش ان�واعر کلیھ و رشد امراض عفونی واز کار افتادن ارگانھای حیاتی مثل کبد ویام�ت قھ مثاب�ھ ب�مبتالیان بھ ویروس ایدز ھزاران بار بیشتر از سائرین اس�ت. ای�دز ام االم�راض اس�ت. ای�دز

دانش پزشکی و کفر علمی است. در طی این بیست سال اخیر کھ این ویروس در سطح جھان شناسائی شده و مبارزه با آن آغاز گش�تھ تع�داد

بھ آن دو ھزار برابر شده و از پانزده ھزار نفر در جھان بھ حدود سی و سھ میلیون نفر رسیده ک�ھ مبتالیان

Page 201: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

201

این آمار فقط ش�امل م�وارد شناس�ائی ش�ده و ص�احب پرون�ده پزش�کی م�ی باش�د. در واق�ع آم�ار واقع�ی دھھ�ا برابر است.

د س�ازی ک کلم�ھ ھمان�ا مح�دوبرای ایدز جز پیشگیری ھیچ روش دیگری وجود ندارد و این پیشگیری در یرا ک�ھ ی باشد چمآزادی عمل عیاشانھ بشر است و بھ قید و بند کشیدن نفس اماره و اراده بھ آزادی فاسقانھ

گاھی ایدز محصول آزادی در فسق و فجور می باشد ھر چند کھ ویروس ای�ن بیم�اری ی�ک وی�روس آزمایش�ی�روس در ومبارزه ب�ا ماالری�ا ب�وده اس�ت ک�ھ ای�ن و محصول تحقیقات پزشکی در جریان سرم سازیھا برای

ش�کی در یک جھش بیولوژیکی در آزمایشگاه پدید آمده اس�ت و ل�ذا ای�ن بیم�اری حاص�ل نھ�ائی ک�ل دان�ش پزس�ان عم�ر طول تاریخ بوده است. دانشی کھ می خواست بط�ور فیزیک�ی ریش�ھ ام�راض را بران�دازد و ب�ھ ان

ھ م�رگ ب�شد کھ ھمھ امراض بشر را تقویت و جھانی می سازد و جاودانھ بخشد موجب پدید آوردن مرضیس بشری و این یعنی مرگ علم پزشکی. علمی کھ جز عیش فزاینده و آزادی بی پایان نف حتمی می رساند و

عمر ابدی برای بشر آرمانی دگر نداشت. ایدز یعنی مرگ لیبرالیزم ! مرگ کفر !

راز شقاوت طب مدرن

(آخرالزمان طب ) وی ریاس�ت ر دورانی کھ انگیزه طلب علم و معرفت و نیز خدمت بھ خلق از دلھا رخت بربستھ و جز سوداد

ب�ھ بند زیراثروت و عیش انگیزه دیگر باقی نمانده است بی تردید دانشجویان پزشکی سرنوشتی ویژه می یام بھ از عل�مانی ت�رین ش�ععیش و ھویتی تمام خواھانھ وارد انسانی ترین و رح قصد ریاستی برتر و ثروت و

یم�اری و بمی شوند کھ با درد وج�ان م�ردم س�روکار دارن�د. منتھ�ی ب�رای رس�یدن ب�ھ اھ�داف خ�ود بایس�تی ب�ا ع��رض وی��روس و م��دفوع و چ��رک و ادرار و خ��ون و عفون��ت س��روکار داش��تھ باش��ند و دائم��ا خ��ود نی��ز در م

ول زش�ک خ�ود پ�پھم اصوال با چ�ھ نفرت�ی ب�ھ ابتالی بھ امراض مسری مثل ایدز باشند. و نیز اینکھ بیماران ی�زی ج�ز چمی دھند خاصھ کھ ھیچ عاطفھ و نیز بھب�ودی ھ�م دریاف�ت نم�ی کنن�د . نتیج�ھ ک�ار ب�رای پزش�کان

اص�ھ در خکینھ و عداوت توأم با نخوت و سروری و برتری بھ ارمغان نم�ی آورد نفرت و احساس حقارت وه ت��ر ف پزش�کان ھ��م بمانن��د ت�اجران ب��ھ ن��وعی بس�یار پیچی��ددوران�ی ک��ھ آنق�در پزش��ک ف��راوان اس�ت ک��ھ ص��ن

اذھ�ان اران�ھ درمجبور بھ تبلیغات شده اند کھ این تبلیغات از بطن خود این علم و ف�ن بط�رزی موذیان�ھ و مک ی�ن واقع�ھعمومی مردم وارد می شود تا جیب و جان مردم را تسلیم این تج�ارت ش�قی جھ�انی کنن�د. حاص�ل ا

ھ�ان ش�ده جدر جماعت پزشکان است کھ منجر بھ بروز جنایاتی خارق العاده در سراسر پیدایش اشد شقاوت است : جنایات پزشکی! و این نیز آخرالزمان این علم است .

گیافسرد

(بیماري عصر مدرنیز م)

Page 202: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

202

کم و عیاش��ی نک�رده اس��ت و ت�ا ای��ن ح�د ش�� در ھ�یچ دوره ای از ت��اریخ ھمچ�ون عص��ر جدی�د ، بش��ر ب�ازی و

ل�ذا بخ�ش یر نبوده و نرقصیده است. و با اینحال بشر مدرن، افسرده ترین بشر ت�اریخ اس�ت وزیرشکمش سھ ھ�ای عظیمی از برنامھ ھای فردی و حکومتی در جھت سرحال آوردن و شاد نمودن مردمان اس�ت و بودج�

آی�د ر م�یکالنی بھ این امر اختصاص یافتھ و ھر روزی یک عیش جدید و داروی نش�اط آور جدی�دی ب�ھ ب�ازاھ�ا بزھکاری وولی گویا فقط افسردگی را حادتر و پیچیده تر می س�ازد. اینھم�ھ گرایش�ات تخ�دیری و تحریک�ی

ش نی��ز درخ��دمت ب��ھ ع��یش آوردن بش��ر اس��ت و بخ��ش عم��ده ای از مفاس��د و بحرانھ��ا نی��ز محص��ول ای��ن ت��ال مذبوحانھ است.

ی رون�ی اتف�اقاس�ت و ب�ا ای�ن القاع�ات بیحیات ام�ری قلب�ی و روح�انی گوئی کسی نمی داند کھ نشاط و امید و نمی افتد اال اینکھ دل آدمی، مأیوس تر می شود وعقده ھایش شدیدتر می گردد.ل�ذا و غ�ذای دل محب�ت اس�ت. ھر عضوی از وجود انسان غذائی دارد و دل نیز غ�ذای خ�اص خ�ود را دارد و

ودکش�ی ھ�ایتا آنجا کھ می می�رد وخگی معلول فقدان محبت است و دل انسانھا در قحطی بسر می برد افسردز امھ�ا ھم�ھ رنگارنگ آغاز می گردد. و کانون محبت خانواده است کھ در قحطی محبت بسر می برد و لذا آد

در خیابان بھ جستجوی محبت ھستند. خانھ بیزارند ودارد ت ب�واقعیت اینست کھ آدمھا از چشم خودشان افتاده اند وھیچکس حتی ق�ادر نیس�ت ک�ھ خ�ودش را دوس�ده ک�ھ ش�زیرا براستی ھم موجودی دوست داشتنی نیست وگرنھ آدمی ذاتا خودپرست است. پس آنق�در زش�ت

حتی ذاتش ھم بھ او پشت نموده است. پس از دیگران توقعی نمی تواند بود.ور دن ک�انون دلی کھ از خ�دا بیگان�ھ ش�ده باش�د از ک�انون محب�ت بیگان�ھ اس�ت. و آنچ�ھ ک�ھ قل�وب م�ا را از ای�

رور غ��اختھ افک��ار متکبران�ھ و پلی��د ماس��ت و اعم�ال زش��ت م�ا ک��ھ محص��ول طبیع�ی افک��ار ماس�ت. تکب��ر و س�، دھ�ان پ�رکن مالکیت ھا و مدارک و ادعاھای جعلی وآموزه ھای توخالی و تکنولوژیھا و حاصل از رفاه و

ج�ال توج�ھمای بم�ا قلوب ما را شقی و سنگ کرده است. تلویزیون و ماھواره و اینترن�ت و تبلیغ�ات، لحظ�ھ ا نیس�ت یزی در مبھ دلمان را نمی دھد تا حالی ھم از خودمان بپرسیم. و بناگاه احساس می کنیم کھ دیگر چ

ب��ھ و آن ن��ور زن��دگی اس��ت. و آنگ��اه بج��ای بازگش��تن بخ��ود واص��الح افک��ار و امی��ال و اعم��ال خ��ود روییھ�ای و دیوانگ .... می آوریم ک�ھ بیگانگیھ�امتافیزیک و دعا و نماز ومدیتیشن و جن و روح و ھیپنوتیزم و

ه ز راه آم�دادعا برای دلی ک�ھ م�رده مث�ل فاتح�ھ خوان�دن ب�ر اھ�ل قب�ور اس�ت. بج�ای اینک�ھ مضاعفند. نماز وب س�انی موج�کبازگردیم بھ تزئین و آرایش مرده می پردازیم و یا بھ جستجوی مقصرھا می پردازیم کھ چ�ھ

خودمان.مرگ روح ما شده اند و البتھ االخت ش�ود آری اینک کھ ھمھ امکانات خوشبخت بودن فراھم است اصوال کسی وجود ندارد کھ بخواھد خوش�ب

زی�ون ر و تلویزیرا کل دل وجان و روح ما خرج امکانات شده است. اینک فقط اتوموبیل و موبایل و ک�امپیوتتب�دیل ب�ھ دیگ�ر کس�ی نیس�ت. انس�انآپارتمان ما خوشبخت ھستند و لباسھای ما . ول�ی در داخ�ل ای�ن فض�ا و

اشیاء شده است و این یعنی مدرنیزم! بیماریش این بود کھ ھر چند وقت یکبار کل وسائل زندگیش یاد آن بیماری افتادم کھ یک مالک بزرگ بود و

آتش می زد و با این روش می توانست ادامھ زندگی دھد. جز من کسی او را درک نمی را جمع می کرد و کرد.

Page 203: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

203

فلسفه آشپزخانه

در آم�د درھر منزلی، آش�پزخانھ ب�ھ مثاب�ھ خزان�ھ رزق اھ�الی خان�ھ اس�ت و بخ�ش عم�ده و اص�لی ت�الش ولی و رک�ن اص�اھالی خانھ در آشپزخانھ ذخیره شده و از آنجا بھ مصرف می رسد . آشپزخانھ م�درن دارای د

است : اجاق و یخچال !ر ھ�د و س�ائجمد شده و ھمھ مواد حیاتی اش را در فری�زر از دس�ت م�ی دبخشی از مواد غذائی در یخچال من

روی ذائی برمواد غذائی آن ھم می میرد و حتی تبدیل بھ تفالھ و سموم می شود . و بخش دیگر از مواد غم�واد وم�ی مان�د ناجاق با حرارت باال آنقدر می پزد و نیم سوز م�ی گ�ردد ک�ھ تقریب�ا ھ�یچ م�اده حی�اتی ب�اقی

ای ه و جنب�ھوتئینی و قندی و نشاستھ ای و چربی آن تبدیل بھ موادی بغایت ثقی�ل و غی�ر قاب�ل ھض�م ش�دپری محس�وب م� از آن در تھ دیگ تبدیل بھ انواع سموم می گردد ک�ھ ب�رای م�ا ایران�ی ھ�ا لذی�ذترین بخ�ش غ�ذا

شود.ھ�نم جا دربھای یعنی آشپزخانھ ھبدین طریق اشپزخانھ در ھر خانھ در واقع کارخانھ تبدیل غذا بھ سقر است

زق رن�د یعن�ی ھر خانھ ای ھستند کھ غذاھای طبیعی و بھشتی را تبدیل بھ تفالھ و سم و س�قر دوزخ م�ی کنعرص�ھ دو وجود انس�ان م�ی س�ازند زی�را ی�خ و آت�ش حل شونده را مبدل بھ رزق حرام و الینحل در حالل و

ش�تعال در ااین حرص بر روی اجاق بھ ع و کفر بشرند ونابودی حیات است . فریزرھا نماینده حرص و طمس�ی ی از اسامی آید و رزق را می کشد و جسد تباه شده غذاھا بھ بدن ما می رسد. آشپزخانھ ھای مدرن یک

نم ھ�ا ، جھ� ترین منابع اسراف و حرام سازی رزق و تولید انواع امراض مدرن م�ی باش�ند. ای�ن آش�پزخانھ شوند.ھای سرخانھ محسوب می

حکمت روانکاوي و روان درمانی

زرگ ب��روانک��اوی و روانشناس��ی و روان درم��انی آن علم��ی ب��وده ک��ھ در ن��زد عارف��ان و حکیم��ان و علم��ای

ریش�ی م�ی اسالمی ھمچون ابن سینا بوده کھ بطرزی معجزه آس�ا مب�ادرت ب�ھ درم�ان ان�واع جن�ون و روان پرگ�ز از ھروانک�اوی و روان درم�انی اس�ت ک�ھ متأس�فانھ نمودند. حکمتھای مثنوی مولوی مملو از درس�ھای

وان شناس�ی وراین منظر نگریستھ نمی شوند. ھمھ حکایات عرفانی ما نیز اینگونھ اند و بایستی اساس روان از جنون فرویدیزم نجات یابیم. درمانی اسالمی قرار گیرند تا

Page 204: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

204

یون��گ و ف��روم و اس��کینر و آنچ��ھ ک��ھ ام��روزه تح��ت ای��ن عن��وان مش��ھور اس��ت و کس��انی چ��ون فروی��د وب ن و اعصاتپیروانشان بدان مشھورند ربطی بھ شناخت روان انسان ندارد و بلکھ حداکثر واکنش روان در

ش�کی فق�ط و رفتارھای بشر است. و آنچھ کھ امروزه موسوم بھ روان درمانی م�ی باش�د مث�ل س�ائر عل�وم پز ماری بیگانھ می باشد.مبارزه فیزیکی با نشانھ ھای بیماری است و با اصل بی

م�رو معرف�ت است و لذا این علم جز در قل» نفس« آنچھ کھ روان نامیده می شود در قاموس اسالمی ھمان جوی نفس حاصل نمی آید و علمی نیست کھ بھ صرف دھھا سال تحص�یل در مدرس�ھ عای�د کس�ی گ�ردد. دانش�

ر د رف�ت باش�د. اھ�ل تزکی�ھ و مع اخالقی�ات واین علم بایستی قبل از ھر چیزی انسانی مومن بھ خدا و دین و س پلی�دی م�ی ش�وند ک�ھ ج�ز توجی�ھ و تق�دی يغیر اینصورت فارغ التحصیالن این رشتھ ھا مب�دل ب�ھ ش�یاطین

ھنری دگر ندارند ھمانگونھ کھ امروزه شاھدیم.

مشاوره درمانی

مقاب�ل ردی بھم�راه ط�رفمشاوره درمانی در صورتی می تواند براستی منجربھ حل مشکالتی شود کھ ھ�ر ف�

ه درم�انیل�ذا مش�اور ادعایش ( ھمسر، فرزند و....... ) بھ ی�ک مش�اور رج�وع کن�د عموم�ا اینط�ور نیس�ت وای ادعاھ�ا و مکرھ� ی�ک خ�ودفریبی بزرگت�ری م�ی ش�ود ک�ھ ف�رد مش�اور فق�ط در خ�دمت ھ�وس ھ�ا وھ مبدل ب

م�ھ ھاینگون�ھ اس�ت ک�ھ م�ی ش�ود ورجوع کننده است و یک مشاوره شیطانی رخ می دھ�د و ش�یطنت پ�روار تربیتی مبدل بھ کانونھای پلیدی شده است. دفترھای مشاوره ھای روانی، حقوقی و

ای عروف دارممشاوره ھای پارلمانی نیز کمابیش از ھمین دست است .امر بھ مشاوره در قرآن کریم در آیھ ت. ب�ھ حال�ت خش�وع ثم�ربخش اس� خشوع! یعنی مش�اوره ب�ین مؤمن�ان آنھ�م در دو ویژه گی است : ایمان و

مفاسد و غارت ملل است. ھمین دلیل مجالس اکثر کشورھای جھان عرصھ طراحی پلیدیھا ود . ک�ھ مشاوره حقیقی در سنت اسالمی فقط در رابطھ یک مراد و مرید ثمر بخش است و بھ حق�ی م�ی رس�

ود را دارد ن��ھ اص��الح ط��رف دیگ��ر مری��دی ص��دیق اس��ت و قص��د اص��الح خ�� ی��ک ط��رفش ع��ارفی وارس��تھ وش��دن دیگ��ران. مش��اوره جھ��ت تغیی��ر دادن دیگ��ری ام��ری مھم��ل و بلک��ھ ش��یطانی اس��ت و فق��ط ب��ھ پیچی��ده ت��ر

اوضاع می انجامد.ن�ی . عرف�ت قرآآنگاه کھ چند مومن راز دل گویند خداوند آنان را ھدایت می کن�د. اینس�ت منط�ق مش�اوره در م

اخالص و عشق بھ مردم است. عرفان نفس بھمراه ایمان وبلکھ فنی نیست –مشاوره یک تخصص علمی

فلسفه خانواده درمانی

وش کس�ی گ�در فرھن�گ م�ا ب�ھ » خ�انواده درم�انی«حدود بیست سال پیش از این قبل از آنکھ اصال اصطالح

مان ازس�تأسفانھ رسیده باشد ما این روش درمان را آغاز کردیم کھ با موفقیتی خارق العاده ھمراه شد ولی م ...بھزیستی کھ تحت نظرش کار می کردیم از برنامھ ما بھ دالیل ....... حمایت نکرد و بلکھ..

Page 205: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

205

ار ی و پای�دخانواده درمانی بدین معناست کھ یک فرد بیمار جسمی ی�ا روان�ی امک�ان درم�ان قطع�ی و ریش�ھ اد و رار گیرن�ق�تح�ت درم�ان ندارد اال اینکھ خ�انواده او نی�ز در ای�ن درم�انگری ی�اری دھن�د و بلک�ھ خ�ود نی�ز

م�زمن و دچار یک ارتقای فرھنگی شوند. این بدان معناس�ت ک�ھ ی�ک ف�رد بیم�ار نش�انھ آش�کار ش�ده بیم�اریاس�ت و تمامی�ت بیم�ار نیس�ت مث�ل ی�ک غ�ده sympthomپنھان ی�ک خ�انواده اس�ت و بق�ول مع�روف ی�ک

ی ی ح�ل نم�ن آن غده نھ تنھا مشکلچرکی کھ از بدن آشکار می شود و نشانھ عفونت بدن است و با برداشترم�انی دشود کھ چھ بسا سرعت رشد بیماری بیشتر شده و آن مرض تعمیق و العالجت�ر م�ی ش�ود. خ�انواده

ھ ک�لی آنچھ بدانگونھ کھ ما آغاز کردیم برخاستھ از معرفت نفس و عرفان اجتماعی و تجربھ شخصی بود وت و ریک�ائی اس�علوم درمانی و تربیتی یک وارده در بست آمامروزه بتازه گی بھ بازار آمده است مثل سائر

ان�رژی بلک�ھ خ�ود تب�دیل ب�ھ ی�ک م�رض فرھنگ�ی م�ی ش�ود مث�ل لذا ھ�یچ فای�ده ای بح�ال جامع�ھ م�ا ن�دارد وین و ریک�ا و چ�درمانی و طب سوزنی و گیاه درمانی و امثالھم کھ جملگی واردات خارجی بوده اند ک�ھ از آم

اده اش اده درم��انی در ی��ک کلم��ھ، محب��ت درم��انی اس��ت . ی��ک ف��رد اگ��ر منھ��ای خ��انوژاپ��ن وارد ش��دند. خ��انوتحم��ل درم�ان ش�ود ب��رای حف�ظ س�المت خ��ود بایس�تی از خ�انواده اش ج��دا ش�ود.وگرنھ خ�انواده بیم��ارش ت�اب

سالمت او را نخواھد داشت.

بازخوانی یک پرونده عرفان درمانی

( سنگی که زنده شد)

در سیر و سلوک درمانی من وارد شد آنھم بطرزی ناخواستھ و کم�ابیش اتف�اقی و زن جوانی کھ پزشک بود جبری. در نخستین برخ�ورد وی را متکبرت�رین بش�ری ی�افتم ک�ھ در عم�رم دی�ده ب�ودم. تکب�ری ک�ھ وی را ب�ھ

نیز نداشت. بھ تجربھ دانس�تم ک�ھ ازرا خفقان انداختھ و از وجودش لبریز بود و توان سامان بخشیدن بھ آن منظر یک طبیب او بیماری ویژه است کھ دارای انواعی از امراض حاد و مزمن جسمانی و روانی م�ی باش�د

تص�دیق امراض�ش را ھ�م نم�ی داد ت�ا چ�ھ رس�د ب�ھ ولی تکبر و غرورش چنان بود کھ او حتی امکان درک ون ف�راری ش�د ول�ی ھ�ر اینکھ در صدد عالج آنھا باشد. ھر چند کھ بعد از نخس�تین دی�دار اتف�اقی بش�دت از م�

گوئی ک�ھ نیروئ�ی از اعم�اقش علی�رغم ناخواستھ بھ نزد من می آمد و چند وقت یکبار بطرزی حیرت آور ولذا در ھر رویاروئی با من دچار تشنج و افسار گسیختگی شدید توام میلش او را بھ سمت من می کشانید و

د تھاجم بمن م�ی ش�د و ھ�ر ب�ار ای�ن وض�ع تک�رار با رفتارھای کامال غیر عادی و جاھالنھ و وحشی تا سرحلذا با شدتی بیش از پیش از من می گریخت تا نوبتی دگر. پر واضح بود کھ خداوند وی را زنجیر می شد و

نموده و بسویم می آورد تا عالجش کنم . او جسما و روحا رنجورترین پزشکی ب�ود ک�ھ م�ی توانس�ت وج�ود ود نی�ز ب�ھ ب�ن بس�ت کام�ل رس�یده ب�ود و کمت�رین م�وفقیتی حت�ی در ح�د تس�کین داشتھ باشد. و لذا با حرفھ خ

موقتی بیماران ھم نداشت زیرا حداقل عاطفھ ای کھ الزمھ کار طبابت بود در وی نبود . او دارای قلبی ک�امال وکی شدید منجمد و مرده بود. و ذھنی مطلقا کافر و زنانیتی کامال عقیم و جسمانیتی شدید شکننده و دارای پ

اس��تخوان ب��ود. حت��ی ح��واس پنجگان��ھ حی��وانی نی��ز در او ناک��ار و ب��یحس ب��ود حت��ی ح��س المس��ھ ک��ھ اس��اس

Page 206: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

206

حواس است در او کرخت بود و گوئی کھ نرمی و زبری را از ھم تشخیص نمی داد. فرق رنگ س�بز و آب�ی را از بوی گل محم�دی در بلکھ تفاوت بوی تعفن را در نمی یافت و تفاوت عطر گلھا را تشخیص نمی داد و

نمی یافت . بر چشمانش گوئی خاکستر پاش�یده ان�د و مس�تمرا نگ�اھش در س�مت ھ�ای متف�اوت م�ات م�ی ش�د وقفل می کرد و.... دین ، اخالق و تعھد اموری بودند کھ در وجودش راھی نداشتند.

ت ست . دوس�یوانات می زیاو براستی یک انسان ساقط شده از غرایز حیوانی بود و در مقامی پست تر از حود ک�ھ از آن ب� داشتن در نزد او یک جنون تلقی می ش�د زی�را ھرگ�ز آن�را تجرب�ھ نک�رده ب�ود. او ک�ال بیم�ارتر

اصال◌ میلی بھ درمان خود داشتھ باشد. او مرده ای متحرک و مجنون بود.ک زن ی�ب�دیل ب�ھ انجامید تا تخالصھ اینکھ درمان این بیمار با تالشی مستمر و بالوقفھ حدود پنج سال بطول

ھ ب��ا معم��ولی ب��ا غرای��ز و س��المت جس��می و روان��ی ع��ادی ش��د . ک��ل ای��ن جری��ان درم��انگری مرحل��ھ ب��ھ مرحل�� نف�ور ھم�ھرویکرد بھ دین و احکام اخالقی و شرعی انجام شده ب�ود. ب�ھ دلی�ل ھم�ھ آن ام�راض ک�ھ داش�ت م

و ج�ات یاف�تیره شده بود ک�ھ از ای�ن وض�ع ھ�م نآدمھای زندگیش از خانواده و نژاد تا ھمکار و دوست و غن ش نس�بت بم�روابط عاطفی و عادی خود بازگش�ت . و گ�ام ب�ھ گ�ام بھم�راه بھب�ود و ش�فای لذا بھ خاندان و

دینگون��ھ بدچ�ار ع��داوت و کین�ھ ای فزاین��ده ش�د ت��ا آن ح�د ک��ھ گ�وئی ج��ز ب�ھ ن��ابود ک�ردن م��ن راض�ی نب��ود. و دم�ی در حیوانیت وارد شده ب�ود وقل�ب س�نگش ج�ان گرفت�ھ ب�ود. ول�ی آمرخص شد و رفت. او تازه بھ وادی

ن�وز ھعرصھ حیوانیت ، یک میمون وحش�ی و خونخ�وار اس�ت. او رف�ت ت�ا حیوانی�ت نف�س را تجرب�ھ کن�د و میلی بھ آدم شدن نداشت و لذا تالش من در جھت آدم نمودنش موجب عداوت شد.

منشأ بیماریهاي اعصاب و روان

)(فلسفه اسالم دای وج�دان ن�قرآنی است و بمعنای تسلیم بودن است : تسلیم حق�ایق و یک معنا و واژه دینی و» سالمت «

ی�ا راک�راه و ام�ور اس�ت و گرن�ھ آدم�ی ح�داکثر ب�ا وامر حق. این تسلیم البتھ معلول معرف�ت ب�ر ای�ن حق�ایق و تسلیم است.

انکار حقایق است الک حاصل از تکبر وھمھ امراض عصبی و روانی و عاطفی بشر حاصل درگیری و استھ. و تکبر نطفھ کفر و القای شیطان در انسان است زیرا شیطان دش�من س�المت بش�ر اس�ت . جن�گ انس�ان ب�ا حقایق فطرتی درون خودش و با حقایق جھان بیرون منشأ ھم�ھ ام�راض اوس�ت. ل�ذا ای�ن ام�راض ب�ھ مثاب�ھ

عداوت انکار و جدال بتدریج موجب ایجاد بخل و حسد و عذابھای حاصل از دین ستیزی اوست. این کبر و« و کین��ھ ش��ده و دل را ک��ھ ک��انون حی��ات و اراده ذات��ی اس��ت رنج��ور و تب��اه و ش��قی م��ی س��ازد و ای��ن ھم��ان

است کھ در قرآن مذکور می باشد و منشأ ھمھ بیماریھای عذاب آور بشر است. ادامھ ای�ن بخ�ل » مرض قلبتش�نج و پریش�انی و ھ�ذیان و خش�م و جن�ون م�ی ش�ود و اعص�اب را ک�ھ پیون��د و ع�داوت در ذھ�ن منج�ر ب�ھ

دھنده ھمھ ارگانھای تن وجان ھستند بھ گسس�ت و عق�ده و افس�ردگی و ناک�ارآئی م�ی کش�اند . و ھم�ین ام�ر نظم و اتحاد درونی اعضاء و جوارج را از بین می برد و بتدریج این از ھم گسستگی موجب ناکارآئی کب�د و

Page 207: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

207

و معده و غدد می شود و امراض خونی پدید می آورد. آنکھ تسلیم امر حق و فطرت دینی می ش�ود ک�ل کلیھ جھان بیرون تسلیم او می شود.

رون��ی و از ب��ین رف��تن ای��ن اتح��اد موج��ب از ب��ین رف��تن سیس��تم دف��اعی ب��دن در قب��ال ام��راض و تھاجم��ات بی شد. ود می باتن وجان است کھ منشأ امنیت وج بیماریھای مسری می شود و این بمعنای از بین رفتن ایمان

گزارش یک پرونده درمان عرفانی

ود ز ش�انس خ�حدود پانزده سال قبل جوانی بنام ک ح مبتال بھ غده بدخیم سرطان در فک خود شده ب�ود ک�ھ ان غ�ده آث�ری از قبل از جراحی بھ نزد اینجانب آمد و در جریان عرفان درم�انی ک�امال◌ معالج�ھ ش�د و ھ�یچ ا

ب�ھ اینجان�ب را ت�ألیف» مالیخولیای پزش�کی« باقی نماند وایشان رفت . اندکی بعد از کسانی شنیدم کھ کتاب عف شدید ه دچار ضمضحکھ و انکار گرفتھ بود کھ البتھ باور نکردم. ولی پانزده سال بعد از آن درمان، بناگا

انی ش�ده و بالفاص�لھ جھ�ت ش�یمی درم� می شود و در رجوع بھ پزشک مبتال بھ سرطان خ�ون تش�خیص دادهرم�ان دبستری شده و فردای آن روز جسدش تحویل خ�انواده اش م�ی گ�ردد. ای�ن ج�وان بع�دھا اص�ل بیم�اری د و او شده خود را نیز منکر شده بود چ�را ک�ھ تص�دیق ای�ن ام�ر موج�ب اط�اعتش از دی�ن و معرف�ت م�ی ش�

روی آورده بود کھ : اینست عرفان !؟میلی بھ این کار نداشت و بجای آن بھ شعر و شاعری

»خستگی مزمن «

بیماري آخرالزمان

ور آخرالزم��ان عرص��ھ ظھ��ور ان��واع ام��راض حی��رت آور و ب��ی س��ابقھ و الع��الج اس��ت ک��ھ عالج��ش ج��ز ب��ا ن��ک�ل وارد ش�ده معرفت ممکن نمی آید . یکی از این امراض جدید کھ بعد از ایدز بھ قلمرو تحقیقات پزشکی و

ھ�ھ موس�وم اس�ت ک�ھ در یک�ی دو د» خس�تگی م�زمن«ن علم را حیران ساختھ مرضی است کھ ب�ھ علمای ایھ ح�دس ک�اخیر در سراسر جھان مدرن بسرعت در حال شیوع است و انتشار این بیماری آنقدر سریع است

س�ت و کھ یک مرض مسری باشد ھر چند کھ ھیچ ویروسی ھم درباره این م�رض پی�دا نش�ده ا زده مي شودت ی��ا ھ ھن��وز نتوانس��تھ ان��د ای��ن م��رض را درجایگ��اه علم��ی آن قراردھن��د ک��ھ آی��ا ی��ک م��رض روان��ی اس��بلک��

تنی . این بیماری در ھر فردی بھ نوع خاصی ب�روز م�ی کن�د و ل�ذا ح�دس –جسمانی و یا یک مرض روان احس�اس گ�ی مش�ترک ھم�ھ ای�ن مبتالی�انب�دن باش�د. ول�ی ویژمی زنند کھ مرب�وط ب�ھ اخ�تالل سیس�تم ایمن�ی

وم�ی کن�د گی دوران کھولت است درحالیکھ حتی کودکان را ھم مب�تالیری و خستگی و کوفتگی و افسردپر ب�ر اریخی بش�ت�میل بھ بازی و نشاط را در آنان ن�ابود م�ی س�ازد. اگ�ر آخرالزم�ان را بمعن�ای پای�ان عم�ر

م چی�زی ج�ز ھ� بنامیم و لذا درم�انش » بیماری آخرالزمان« روی زمین بدانیم پس این بیماری را بایستی ی�ر ش�ده خروج از تاریخ تمدن بشری، نیست و این خروج یک خروج عرفانی و روانی است . بشر خیل�ی پ

است.

Page 208: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

208

ھمھ مسائل بشر مدرن جز از دیدگاه آخرالزمان قابل فھم و عالج نیست.

معناي جامعه درمانی

روش�ھای م نفس کافرانھ بشر مدرن اینست ک�ھ در ھم�ھ راه ویکی از فرآورده ھای علمی عصر جدید علیرغ

س�ت ھ�ر خوشبختی و سالمت جھت ارضای افراد بھ بن بست رسیده و جبرا بھ روشھای جمعی روی آورده ای��ن اچن��د ک��ھ بواس��طھ نگ��رش کافران��ھ و خودپرس��تانھ ای��ن روش��ھای جمع��ی ھ��م ناکارآم��د ھس��تند ول��ی اص��ل

ل��وم مھمت��رین علم��ی ک��ھ در عرص��ھ عل��وم انس��انی پدی��د آم��ده اس��ت ع رویک��رد ب��ر ح��ق اس��ت. ب��ھ ھم��ین دلی��ل س��ی و عل��ماجتم��اعی ھس��تند ک��ھ تقریب��ا ھم��ھ ش��اخھ ھ��ای دیگ��ر را تح��ت الش��عاع ق��رار داده ان��د حت��ی روانشنامک�ن نم�ی پزشکی و علوم تربیتی را. این بدان معناست کھ ھیچ معنا و ارزش�ی بخ�ودی خ�ود در ی�ک ف�رد م

امل ش�ئلھ حت�ی کھ در جھت احیاء و تعمیم این ارزش در جمع و جامعھ می کند. این مس� آید االبمیزان تالشیش�ر افرانھ بکحال ارزشھای اخالقی ھم می شود . این یک اصل دینی است کھ جبرا در قلمرو تجربھ علمی و

ت.ھم خودنمائی می کند و دال بر حق از خود گذشتگی و ایثار و نوع دوستی و محبت و شفاعت اسو س�المت ام�ری جمع�ی و بلک�ھ ت�اریخی اس�ت و حت�ی س�عادت ین ب�دان معناس�ت ک�ھ خوش�بختی و س�عادت وا

ت است کھگی کل جامعھ بشری است و این راز مسئلھ شفاعوی فرد ھم نھایتا در گرو بخشودرستگاری اخر در نزد انبیاء و اولیاء و مؤمنین نھفتھ است.م�راض اوضوح دی�ده م�ی ش�ود ک�ھ ھم�ھ ب�دبختی ھ�ا و مفاس�د و بھ ھمین دلیل است کھ مخصوصا امروزه ب

ل��ذا انس��ان بش��ری ب��ھ گون��ھ ای مس��ری ھس��تند: اعتی��اد، ای��دز،تورم، ن��اامنی ، تروری��زم، ط��الق، جن��ون و.....ل ک�آن ک�ریم مجبور است برای نجات خودش ھم کھ شده بھ نجات دیگران بیندیشد و تالش کند .زیرا بقول قر

اند.مردمان از نفس واحده

برکات امراض العالج

ت�رین آنانکھ بھ امراض العالج و مھلک مبتال می شوند کھ مرگشان حتمی اس�ت ب�ھ لح�اظی خ�وش ش�انس

ان جب�رانو امک� آدمھا ھستند زی�را در واق�ع زم�ان تقریب�ی مرگش�ان اع�الن ش�ده و امک�ان توب�ھ ک�ردن دارن�دژه یاین مھلتی و .اعالن قبلی و با برنامھ ریزی است این مرگ با بسیاری از خطاھاو گناھان را می یابند. و

یطان وع�دهش�آخرت است بشرط اینکھ بھ برای انسان آخر الزمان است کھ انسان کافر و ناباور بھ مرگ وم�ھ ب�ا برنا ھای پزشکی مبتال نشود و فریب نخورد. بھ لحاظی دیگر ھم برای انسان م�درن ک�ھ ھ�ر ک�اری را

ذاب عظ�یمد مرگ با برنامھ قبلی ھ�م ممک�ن ش�ده اس�ت ک�ھ البت�ھ ب�دین لح�اظ ی�ک ع�ریزی قبلی انجام می دھ است برای کسی کھ اھل توبھ نباشد.

Page 209: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

209

اری از امراض معروف بھ العالج آستانھ توفیق اجب�اری و رویک�رد ب�ھ خداس�ت بط�ور کام�ل و خ�الص. بس�یا یافت�ھ الھی شف د کھ بھ یاد و قوهبیماران العالج و طرد شده از جھان پزشکی و رمالی بھ سراغ من آمده ان

ی ن بن��ده او ب��رای اول��ین ب��ار ایم��ان آورده ان��د. در واق��ع ام��راض الع��الج زنجی��ری اس��ت ک��ھ خداون��د ب��ھ گ��ردک�ھ انداختھ و بسوی خودش می کشاند پس یک لطف عظ�یم محس�وب م�ی ش�ود. ب�د بح�ال آن بیم�ار العالج�ی

یا رمالیھا می کند. رن وخودش را تسلیم دوزخ پرشکی و انواع درمانیھای مدلیم خ�دا ھم�ان تس� بیمار العالج باید تسلیم بیماری خود ش�ود ت�ا ش�فا یاب�د و از ای�ن ش�فا ھ�دایت گ�ردد. ای�ن

شدن است.

»پیش فعال«مرضی بنام

ک گ�اه ک�ھ ی�این نیز از رندی ھا و بلک�ھ دجالی�ت تم�دن م�درن در قلم�رو عل�وم تربیت�ی و درم�انی اس�ت ک�ھ آن

ن�را ب��ھ ونی ھم�ھ گی�ر ش�د و از پ�س فھ�م و عالج�ش ب��ر نیام�د ی�ک ن�ام وارون�ھ ب�ر آن نھ�اده و آمرض�ی و جن�ی حساب پیشرفت و نبوغ عصر مدرنیزم می گذارد. حرص و ش�ھوات زودرس و تم�ام خ�واھی ھ�ای بچ�ھ ھ�ا

توجی�ھ و تق�دیس م�ی کن�د و بل�وغ»پیش فعال« کامپیوتری عصر جدید را تحت عنوان –خیالباف تلویزیونی و .ودرس ، جھ��انخواری زودرس و مفاس��د زودرس را شاخص��ھ ای از افتخ��ارات م��درنیزم تلق��ی م��ی کن��د ز

و حمای�ت ی�د تش�ویقاینست کھ والدین بیچاره سرگردان می مانند کھ آیا بچھ شان نابغھ است یا دیوانھ. آیا بادکی دوران ک�و نده گ�ی عق�لنامیده شده عقب ما» پیش فعال«شود یا تنبیھ ومعالجھ. و اما در واقع آنچھ کھ

است.ال�دین و روانکاویھای مالیخولی�ائی و مش�اوره درم�انی ھ�ای مش�ابھ اش ب�ی تردی�د ب�ر حس�ب تمای�ل غری�زی و

نس��لی تبرئ��ھ خ��ود از ع��دم تش��خیص بیم��اری، جان��ب نب��وغ را م��ی گیرن��د و بدینگون��ھ ب��زودی ش��اھد پی��دایش) ، ول عل�ی(عانھ ھ�ای عص�ر آخ�ر الزم�ان اس�ت ک�ھ بق�دیوانھ ایم کھ بای�د نابغ�ھ بحس�اب آین�د. ای�ن نی�ز از نش�

الق عور و اخ�ش�عاقالن را مجنون خوانند و دیوانگان را دانش�مند . و ام�ا جوام�ع اس�المی ک�ھ ھن�وز الفب�ای گامیک�ھ یادشان نرفتھ دچار چھ سرنوشتی اسکیزوفرنیک خواھند شد کھ برزخی بین عقل وجن�ون اس�ت. ھن

بالعکس. ایمان ھم بھ حساب کفر می آید و جنون بھ حساب نبوغ آید حتما و آنگاه وقاحت بھ حساب صداقت می آید و جنایت ھم بھ حساب خدمت.

عرفان درمانی و درمان عرفانی

(دین درمانی)

ود ج�ز خ�عرفان درمانی بمعنای درمان کردن امراض بواسطھ فوت وفن ھای عرفانی و دین�ی نیس�ت ک�ھ ای�ن عقل مردم را غارت نمی کند. جیب و جان واستمرار خرافات نیست و جز

Page 210: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

210

ض�اوتی و واضح تر است یعنی درمان نظام معرفتی و فک�ری وق» درمان عرفانی« عرفان درمانی در معنای ماھی��ت ادراک ف��رد بیم��ار . و ای��ن بمعن��ای ارتق��ای فرھن��گ و روان بیم��ار اس��ت منتھ��ی بواس��طھ شناس��اندن

ودش. خ�ودن ف�رد ب�ا ب�اطن احساس�ات و انک�ار و باورھ�ای درونی و عملکرد فرد بخ�ودش یعن�ی روب�رو نم� یعنی عرفانی کردن ذھن بیمار و او را اھل خودشناسی نمودن.

وان س��اده م��ا ب��ا ارائ��ھ ح��دود دو ھ��زار مقال��ھ عرف��انی و ح��دود ھفت��اد جل��د کت��اب و رس��الھ ھ��ای عرف��انی بزب��اب��ل ھ��ا و فرھن��گ خودش��ان در مقعامیان��ھ ، اص��ول و ارک��ان کل��ی و مش��ترک نف��س م��ردم را ب��ر اس��اس باور

و ب�س! ی�د! ھم�ینرویشان قرار داده ایم و بنابراین تنھا ش�عار درم�انی م�ا اینس�ت : تص�دیق کنی�د ت�ا ش�فا یابود را در خ� فردی کھ براستی حقایق نفس خود را از طریق مطالعھ آثار ما تصدیق کند نخستین م�وج درم�ان

د پییچ�دهدرمان قطعی رس�یده ان�د و انگش�ت ش�ماری در م�وار آغاز کرده است و بسیاری از ھمین طریق بھرم�انی ، تر بطور خصوصی ب�ا م�ا تم�اس گرفت�ھ و راھنم�ائی م�ی ش�وند. بن�ابراین اس�اس اخالق�ی عرف�ان د

ی ز محسوب م�و لذا این درمان توأما موجب احیای اخالق و دین نیز می شود و دین درمانی نی صدق است. گردد.

اشت و درمان مدرنام المسائل بهد

نول�وژی مھمترین مسئلھ پیش روی علوم بھداشتی و درم�انی در عص�ر جدی�د ک�اھش و انھ�دام سیس�تم ایمیو

امثالھم یبوالر وبدن انسان است کھ منشأ پیدایش امراض مسری العالج مثل آنفوالنزاھا، ھپاتیت ھا، ایدز، اه تر و یھای سادیھای العالج بوده است و حتی بیمارمی باشد. این مسئلھ از قدیم تاکنون منشأ اصلی بیمار

د ک�ھ در عالج پذیر. امروزه بتدریج در جریان تشخیص پزشکی ھمھ امراض بھ منشأ ویروس باز م�ی گردن�م مرحل��ھ نخس��ت برخ��ی از اعض��اء و ج��وارح را دچ��ار مش��کل ایمن��ی م��ی کن��د و س��پس ای��ن انھ��دام سیس��ت

ی شوند. مانھدام دن سرایت می کند و در واقع نھایتا سلولھا دچار اینایمیونولوژی (ایمنی شناسی) بھ کل بی ان ایمن�یعنی این انھدام، ذاتی می شود. بزرگترین مسئلھ تمدن مدرن در ھمھ عرص�ھ ھ�ا چی�زی ج�ز بح�رزی رنامھ رینیست. مسئلھ ضریب ایمنی حرف اول وآخر در کل این تمدن است . یعنی ھیچ ایده و عمل و ب

متر اف�زایشدرمانی و فرھنگی از امنیت برخوردار نیست و ھ�ر پ�ارا ام علمی و اقتصادی و سیاسی ونظ وھ ک�مپیوتری یا کنترل ایمنی مولد یک ویروس فیزیکی یا متافیزیکی ضد ایمنی است ، مثل مسئلھ ویروس کا

ان�ش دسن ھ�ا در و مھلکتر می شود. ھمین مسئلھ درنظام واک ھر ضد ویروس منشأ یک ویروس نامرئی ترس��ی پزش�کی رخ نم�وده اس��ت و نی�ز در عرص�ھ سیاس��ت و اقتص�اد و فرھن�گ و تس��لیحات و نظ�ام امنی�ت سیا

منی�ت ن�ای روح اابرقدرتھا . و این دال بر انحطاط و انھدام ایم�ان بش�ر م�درن اس�ت. ایم�ان بمع حکومتھا ویمن�ی اش اغی�ر خود(خ�دا) م�ی ش�ود در انسان.انسان مدرن بمیزانی کھ برای سعادت و بقای خود متوسل بھ

ر است.در خطر قرار می گیرد . در واقع ذات مدرنیزم و تکنولوژیزم بر اصالت ناامنی و کفر استوا

Page 211: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

211

درمانی –خانواده

Family therapy

درمانی تبی�ین و ت�دوین ش�ده اس�ت و –ز جملھ اصطالحاتی است کھ در مکتب عرفان ادرمانی نیز -خانواده اریھ��ای س��تین ب��ار در ای��ن نش��ریھ بک��ار م��ی رود و آن عبارتس��ت از درم��ان ان��واع ام��راض و ناھنجب��رای نخ

عرف�ان جسمانی ، عصبی ، روانی ، تربیتی و عاطفی بطور جمعی در درون خانواده و تحت درم�انگری ی�ک درمانگر مجرب و صدیق .

ھ در ک�اص داش�تھ اس�ت ھم�انطور بخش عمده ای از مقاالت ما در این نشریھ بھ ھم�ین روش درم�انی اختص� ج نم�ودهتجربھ درمانگری ھم اکثر امراض العالج را بطور گروھی و بھ یاری کل اعضای ی�ک خ�انواده ع�الی ارای ذات�ایم . درمانی ریشھ ای فقط درمان خانوادگی است . از آنج�ا ک�ھ ھم�ھ ام�راض و رنجھ�ای بش�ری د

ت)اس�ت و ھس�تھ مرک�زی عاطفی (روحی)ھستند و از آنجا کھ انسانیت بشر حاص� دائم�ی ول گردھم�ائی (مدنیھ رگ ی ت�وان ب�این رابطھ در خانواده قرار دارد لذا فقط از طریق نقب زدن بھ عمق رواب�ط درون خ�انواده م�

و ریشھ ھای امراض دست یافت و بھ یاری یکدیگر عالج نمود. دون وج�ودون م�ی باش�ند . ل�ذا ب�اعضای یک خانواده نسبت بھ ھمدیگر کورند زیرا غ�رق در نیازھ�ای گون�اگ

امک��ان ی�ک عرف��ان درمانگرص�دیق از خ��ارج خ��انواده امک�ان تابی��دن ن�وری ب��ھ قل��ب ای�ن ثقی��ل ت�رین ظلم��ت ،دگی ب�ط خ�انواناپذیر است . درست بھ ھمین دلیل است کھ الفبای احکام دین�ی و اخ�الق و حق�وق م�دنی از روا

س�تھ ھج�ورترین ر تابیده شود . خانواده تاریکترین و رنبرخاستھ است تا بھ درون ظلمت روابط خانوادگی نوت است و لذا کارخانھ ھمھ امراض می باشد . جامعھ و مدنی

آویشن ( شراب حالل )

معرفی یک گیاه معجزه آسا

. می باشد آویشن بھ لحاظ فرھنگ دارویی یک گیاه کامال ایرانی و از مکاشفات خارق العاده ابن سینااین گیاه بطور روزمره بھ عنوان نوعی چای خواصی بسیار بھتر از چ�ای را دارد و ع�الوه مصرف دم کرده

بر این موجب پیشگیری و درم�ان معج�زه آس�ای ص�د ھ�ا بیم�اری اس�ت و مص�رف زی�اد از ح�د آن فق�ط ب�رای فشار خون خیلی باال دارای عوارضی مثل تپش قلب و سرگیجھ است کھ بھتر است رقیق تر مص�رف ش�ود و

بھ ھمراه مقداری آبلیمو این عارض�ھ ج�انبی ھ�م منتف�ی م�ی ش�ود و ب�دین لح�اظ یک�ی از ب�ی عارض�ھ ت�رین یا گیاھان دارویی است و فقط برای کسانی کھ دارای طبع بھ اصطالح س�رد ھس�تند و خوراکیھ�ای طب�ع گ�رم ب�ھ

رای طبع�ی طبیعت آنھ�ا نم�ی س�ازد مص�رف ان�واع مرکب�ات ای�ن مش�کل را برط�رف م�ی س�ازد زی�را آویش�ن دا

Page 212: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

212

آتشین است و موجب نوعی مستی و سرخوشی سالم می گ�ردد ب�ھ ھم�ین دلی�ل اب�ن س�ینا ب�ھ آن ش�راب ح�الل لقب داده است .

خواص بھداشتی و درمانی : بد و کا رآمدی سرماخوردگی ، انفوالنزا ، آنژین ، آسم ، سل، سینوزیت ، میگرن ، سوء ھاضمھ ، نفخ ، ناک

ن�د قاوره و ومجاری ادراری ، سنگ مثانھ ، پاالیش کننده خ�ون و درم�ان چرب�ی کلیھ ، سنگ کلیھ ، انسدادش�ی ، و غلظت خون ، پاک سازی شریانھا و رفع انس�داد ع�روق ، ض�د عف�ونی کنن�ده دھ�ان و مج�اری گوار

ج بی ، تش�نمبارزه با انگلھای روده ، نارسایی خون ، دردھای روماتیسمی و تصلب عصبی ، درمان بی خ�وااد . و ھ و ان��واع ص��رع ، رف��ع ن��اتوانی جنس��ی و تس��ریع کنن��ده ع��ادت زنان��ھ و تس��ریع در ت��رک اعتی��، رعش��

ھ بھمچنین شستشوی بدن جھت لکھ ھا و قارچھای پوستی و شستسوی چشم و گوش و اشتھا آور و کمک ج�زهی�ی معخون سازی و ھمچنین برای پیشگیری و درمان انواع بیماریھای قلبی و از جمل�ھ س�کتھ ھ�ا دارو

بخش و بی عارضھ است .ا ھ�ث�ر خان�ھ امروزه بر حسب معرفی ابن سینا در کتاب قانون این گیاه در سراس�ر اروپ�ا بص�ورت چ�ای در اک

واع مصرف می شود . مصرف دم ک�رده آویش�ن ب�ھ ھم�راه عس�ل طبیع�ی و لیم�وی ت�ازه م�ؤثرترین درم�ان ان�نی را و تنفسی و ویروسی و عف�ونی و خ�و سرماخوردگیھا شناختھ شده است و بسیاری از امراض گوارشی

د .ود نماییخپیشگیری می نماید . آویشن را بعنوان یک چای اصیل ایرانی و نشاط آور وارد فرھنگ غذایی

رازي در علم طب

م�ی کن�د اساسی ترین خاصیت ھر دارویی ن�ھ در خ�ود م�اده دارو بلک�ھ در کس�ی اس�ت ک�ھ ان دارو را تج�ویز

ی ھ راز ش�فاک�کل تاریخ پزشکی داروئی بر ای�ن مبن�ا پدی�د آم�ده اس�ت . حقیق�ت ای�ن اس�ت یعنی طبیب . اصال ب�ط ین ام�ر رابیمار در دل طبیب است یک طبیب یا شفا دھنده است و یا عذاب کننده و یا بی خاصیت است و

ورف�ت ھ معچندانی بھ خود دارو ندارد ھر چند کھ نوع دارو و روش درمانی ھم کھ تجویز م�ی ش�ود من�وط ب�م�ردم علم و بصیرت طبیب است کھ برخاستھ از ش�رافت و عش�ق او ب�ھ س�المت م�ردم اس�ت . ای�ن تجرب�ھ را

ا اعت�راف ای�ن حقیق�ت ر» دس�ت طبی�ب« سراسر جھان بخوبی دریافتھ اند و بھ ان باور دارند کھ در خاص�یت می کنند .

ش�ک را . و ای�ن ب�ھ ماھی�ت پزعلم پزشکی مثل تیغ�ی اس�ت ک�ھ ھ�م م�ی توان�د م�ریض را بکش�د و ھ�م م�رض دمت ب�ھ مربوط است کھ این علم را بھ چھ نیتی فرا گرفت�ھ اس�ت . پزش�کی ک�ھ ب�ھ عش�ق عل�م و معرف�ت و خ�اس��ت . س�عادت م��ردم درس خوان��ده باش��د م�اھیتی پی��امبر وار دارد و چن��ین پزش��کی در عص�ر جدی��د ی��ک کیمی

بی�ب کی م�ی ش�ود ھرچ�ھ از آب درای�د طآنکھ بھ قصد شھرت و ریاست و ثروت و عیاشی وارد مدرس�ھ پزش�س�ت ایاموختھ جان مردم نمی تواند بود ھر چند انکھ بھ نیت دنیوی طبیب شده براستی ھیچ علم عمیقی ھم ن

اال تعدادی اصطالحات و اسامی دارویی و فیزیکی و برخی فوت و فن جراحی .

Page 213: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

213

چند نسخه نجات

توبھ از گناھان* .ھاتنھا روش عالج قطعی ھمھ عذاب

لقمھ ای نان حالل*

.تنھا داروی شفابخش بیماریھا قطع روابط ریائی*

.تنھا داروی آرامبخش اعصاب و روان ترک تھمت ناحق*

. تنھا راه رھائی از بد بینی و شک ترک بیمھ ھا*

.تنھا راه نجات از بیم ھا قطع امید از پزشک*

.تنھا راه فائق آمدن بر دردھا ساده زیستی* .نھا روش چیره شدن بر آتش حسدت

گوش بستن بر حرف مردمان*

.تنھا داروی خواب خوش و آرام چشم بستن بر تلویزیون*

.تنھا راه نجات از توھم و مالیخولیای مدرن شناسی –خود *

. تنھا راه رھائی از شرک و نفاق

Page 214: دائرة المعارف عرفاني جلد اول- از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

214

خود را علت سرنوشت خود دانستن*

.تنھا راه رھائی از ظلم ندن از عزیزاندل ک*

.تنھا راه نجات از بغض و کینھ دوستی با اھل اخالص و یقین*

.تنھا راه عملی ساختن عقل خویش مأیوس بودن از ھمھ عالم*

. تنھا راه خدا پرستی خالصانھ دست و دل شستن از مالکیت ھا*

.تنھا راه رھائی روح