โปรแกรมย่�อย่และฟั งก�ชั�นมาตรฐาน

โปรแกรมย่�อย่

ประเภทของโปรแกรมย่�อย่ประเภทของโปรแกรมย่�อย่ (Procedure) เป�นส่�วนหน� ง

ของโปรแกรม ม!หน"าท! เฉพาะต�วโดย่แย่กการท&างานออกจาก โปรแกรมอย่�างอ(ส่ระ

การเข!ย่นโปรแกรมท! ม!การท&างานแบบโปรแกรมย่�อย่จะชั�วย่ลดความซั�บซั"อนของโปรแกรม ซั� งจะท&าให"ส่ามารถแก"ไขและเพ( มเต(ม การท&างานของโปรแกรมได"ง�าย่ข�/น ในบางคร�/งโปรแกรมหล�กจะม!การส่�งข"อม0ลไปท&างานในโปรแกรมย่�อย่ด"วย่ โดย่ข"อม0ลน�/นจะเก1บอย่0�ในร0ป ต�วแปรพ(เศษเร!ย่กว�า พาราม(เตอร� (Parameter)

การใช้�ฟั�งก�ช้�นมาตรฐานภาษาซี�

    ส่&าหร�บเน4/อหาในบทน!/จะกล�าวถ�งฟั งก�ชั�นในภาษา C  โดย่จะ         ประกอบไปด"วย่เน4/อหาหล�ก ๆ ค4อ เร4 องท! หน� ง ฟั งก�ชั�นมาตรฐาน

  เป�นฟั งก�ชั�นท! บร(ษ�ทท! ผล(ตภาษา C     ได"เข!ย่นข�/นและเก1บไว"ในheader  file     ภาษา C     ค4อเก1บไว"ในแฟั7มท! ม!นามส่ก8ล *.h     ต�าง ๆ

  ส่�วนเร4 องท! ส่อง เป�นฟั งก�ชั�นท! เข!ย่นข�/นหร4อเร!ย่กอ!กอย่�างว�า  โปรแกรมย่�อย่ ท! ผ0"เข!ย่นโปรแกรมเข!ย่นข�/นมาใชั"งานอย่�างใดอย่�าง

  หน� งตามความต"องการของงานน�/น ๆ โดย่ราย่ละเอ!ย่ดของแต�ละฟั งก�ชั�นม!ด�งต�อไปน!/

  ฟั งก�ชั�นมาตรฐาน (standard  functions)

  เป�นฟั งก�ชั�นท! บร(ษ�ทท! ผล(ตภาษา C  ได"เข!ย่นข�/นและเก1บไว"  ใน header  file     ภาษา C     ค4อเก1บไว"ในแฟั7มท! ม!นามส่ก8ล *.h   ต�าง

      ๆ เม4 อต"องการใชั"ฟั งก�ชั�นใด จะต"องร0 "ว�าฟั งก�ชั�นน�/นอย่0�ใน header  file     ใดจากน�/นจ�งค�อย่ใชั"ค&าส่� ง #include<header  file.h>  เข"ามาใน

    ส่�วนตอนต"นของโปรแกรม จ�งจะส่ามารถใชั"ฟั งก�ชั�นท! ต"องการได"  ซั� งฟั งก�ชั�นมาตรฐานเป�นฟั งก�ชั�นท! บร(ษ�ทผ0"ผล(ต C   compiler  

เข!ย่นข�/นเพ4 อให"ผ0"ใชั"น&าไปชั�วย่ในการเข!ย่นโปรแกรมท&าให"การเข!ย่น  โปรแกรมส่ะดวกและง�าย่ข�/น บางคร�/งเราอาจจะเร!ย่กฟั งก�ชั�น

” ”  มาตรฐานว�า ไลบราร!ฟั งก�ชั�น (library  functions)

ส่&าหร�บฟั งก�ชั�นมาตรฐานท! จะกล�าวถ�งในห�วข"อน!/จะกล�าว เฉพาะ       ฟั งก�ชั�นมาตรฐานท! จ&าเป�น และเร!ย่กใชั"งานบ�อย่ ๆ เท�าน�/น ซั� งม!ด�งต�อ

 ไปน!/

  ฟั�งก�ช้�นทางคณิ ตศาสตร� (mathematic  functions)  เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ส่&าหร�บการค&านวณทางคณ(ตศาส่ตร� และก�อน

     ท! จะใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/ จะต"องใชั"ค&าส่� ง #include   <math.h>  แทรก  อย่0�ตอนต"นของโปรแกรม และต�วแปรท! จะใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/จะต"องม!

  ชัน(ด (type)     เป�น double  เน4 องจากผลล�พธ์�ท! ได"จากฟั งก�ชั�นประเภทน!/  จะได"ค�าส่�งกล�บของข"อม0ลเป�น double  เชั�นก�น

1)   ฟั�งก�ช้�น acos(x)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า arc   cosine     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่

  เรเด!ย่น (radian)   ร#ปแบบ acos(x);

2)    ฟั�งก�ช้�น asin(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า arc   sine     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่

เรเด!ย่นร#ปแบบ  asin(x);

3)    ฟั�งก�ช้�น atan(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า arc   tan     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่

เรเด!ย่น ร#ปแบบ atan(x);

 4)    ฟั�งก�ช้�น sin(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า sine     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่เรเด!ย่น

ร#ปแบบ  sin(x);5)    ฟั�งก�ช้�น cos(x)  

  เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า cosine     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่เรเด!ย่นร#ปแบบ  cos(x);

6)    ฟั�งก�ช้�น tan(x)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ค&านวณหาค�า tan     ของ x     โดย่ท! x  เป�นค�าม8มในหน�วย่เรเด!ย่น

ร#ปแบบ tan(x);

  โปรแกรมต�วอย่�าง   แส่ดงการใชั"งานฟั งก�ชั�น acos(x), asin(x), atan(x), sin(x), cos(x)     และ tan(x)

/*             math1.c                 */#include<stdio.h>                                                                               /*     บรรท�ดท! 1  

*/#include<math.h>                                                                        /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                         /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                             /*      บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                        /*     บรรท�ดท! 5  */      double r, pi = 3.141592654;                                             /*     บรรท�ดท! 6  */      r = pi/180;                                                                             /*     บรรท�ดท! 7  */      clrscr();                                                                                 /*      บรรท�ดท! 8  */      printf("%f\n",asin(r));                                                         /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("%f\n",acos(r));                                                       /*     บรรท�ดท! 10  */      printf("%f\n",atan(r));                                                        /*     บรรท�ดท! 11  */      printf("%f\n",sin(r));                                                           /*     บรรท�ดท! 12  */      printf("%f\n",cos(r));                                                          /*     บรรท�ดท! 13  */      printf("%f\n",tan(r));                                                           /*     บรรท�ดท! 14  */      printf("\nPress any key back to program ...");                  /*     บรรท�ดท! 15  */      getch();                                                                                 /*      บรรท�ดท! 16  */}                                                                                                         /*     บรรท�ดท! 17  */  

ผลล�พธ์�ท! ได"จากโปรแกรม

  ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท! ส่&าค�ญ ๆ ได"ด�งน!/

  บรรท�ดท�' 9     ค&าส่� ง printf("%f\n",asin(r));     ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า arc sin     ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"ออกจอภาพ

 บรรท�ดท�' 10    ค&าส่� ง printf("%f\n",acos(r));       ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า arc cosine     ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"ออกจอภาพ

  บรรท�ดท�' 11     ค&าส่� ง printf("%f\n",atan(r));     ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า arc tan     ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"ออกจอภาพ

  บรรท�ดท�' 12     ค&าส่� ง printf("%f\n",sin(r));     ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า sine    ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"

ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 13     ค&าส่� ง printf("%f\n",cos(r));      ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า

cosine     ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"ออกจอภาพ

  บรรท�ดท�' 14     ค&าส่� ง printf("%f\n",tan(r));     ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า tan    ของต�วแปร r    โดย่ r     เป�นม8มในหน�วย่เรเด!ย่น และแส่ดงผลล�พธ์�ท! ได"

ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 15  และ 16      พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม

      และหย่8ดรอร�บค�าใดๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

7)    ฟั�งก�ช้�น sqrt(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�ารากท! 2  (square root)  ของค�าคงท! หร4อ

  ต�วแปร x     โดย่ท! x  จะต"องเป�นค�าคงท! ชัน(ดต�วเลขหร4อต�วแปรท! ม!ค�าไม�ต(ดลบร#ปแบบ sqrt(x); 

8)    ฟั�งก�ช้�น exp(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�า ex     โดย่ท! x  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! จะใชั"

  เป�นค�าย่กก&าล�งของ e     โดย่ท! e     ม!ค�าประมาณ 2.718282ร#ปแบบ exp(x);          

9)    ฟั�งก�ช้�น pow(x,y)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�า xy  โดย่ท!

x  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ใชั"เป�นต�วฐานซั� งจะต"องม!ค�ามากกว�าศ0นย่�y  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ใชั"เป�นค�าย่กก&าล�ง

 ร#ปแบบ pow(x, y);

  โปรแกรมต�วอย่�าง   แส่ดงการใชั"งานฟั งก�ชั�น sqrt(x), exp(x)     และpow(x, y)

/*             math2.c   */#include<stdio.h>                                                                               /*     บรรท�ดท! 1  

*/#include<math.h>                                                                         /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                         /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                             /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                          /*     บรรท�ดท! 5  */      double x = 2.5, y = 7.0, z = 21.5;                                       /*     บรรท�ดท! 6  */      clrscr( );                                                                                  /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%.4f\n",pow(x,y));                                                 /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("%.4f\n",sqrt(z));                                                     /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("%.4f\n",exp(y));                                                      /*     บรรท�ดท! 10  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 11  */      getch();                                                                                   /*     บรรท�ดท! 12  */}                                                                                                     /*     บรรท�ดท! 13  */

ผลล�พธ์�ท�'ได�จากโปรแกรม

  จากโปรแกรมต�วอย่�าง ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท!   ส่&าค�ญ ๆ ได"ด�งน!/  บรรท�ดท�' 8  ค.าส�'ง  printf("%.4f\n",pow(x,y)); ฟั งก�ชั�นค&านวณหา

ค�า xy  โดย่ท! x เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ใชั"ต�วฐานซั� งจะต"องม!ค�า  มากกว�าศ0นย่� และ y     เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ใชั"เป�นค�าย่กก&าล�ง

และแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 9  ค.าส�'ง  printf("%.4f\n",sqrt(z));  ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า

รากท! ส่อง (square root)    ของค�าคงท! หร4อต�วแปร z     โดย่ท! z  จะ  ต"องเป�นค�าคงท! ชัน(ดต�วเลขหร4อต�วแปรท! ม!ค�าไม�ต(ดลบ และแส่ดง

ผลท! ได"ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 10     ค&าส่� ง printf("%.4f\n",exp(y));     ฟั งก�ชั�นค&านวณหาค�า

ey   โดย่ท! y    เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! จะใชั"เป�นค�าย่กก&าล�งของ e    โดย่ท! e     ม!ค�าประมาณ 2.718282  และแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ

  บรรท�ดท! 11  และ 12    พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�        โปรแกรม และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�

โปรแกรม

10)    ฟั งก�ชั�น log(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�า log     ฐาน n  (natural logarithm)  ของค�า

  คงท! หร4อต�วแปร x     โดย่ท! x  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ม!ค�าเป�นลบไม�ได"ร0ปแบบ log(x);

11)    ฟั งก�ชั�น log10(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�า log     ฐาน 10     ของค�าคงท! หร4อต�วแปร x  

  โดย่ท! x  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ม!ค�าเป�นลบไม�ได"ร0ปแบบ log10(x);

  โปรแกรมต�วอย่�างแสดงการใช้�งานฟั�งก�ช้�น log(x)     และ log10(x)/*             math3.c                 */#include<stdio.h>                                                                               /*     บรรท�ดท! 1  */

#include<math.h>                                                                        /*      บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                        /*      บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                             /*      บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                      /*      บรรท�ดท! 5  */      double m = 10.0, n = 3.0;                                                   /*     บรรท�ดท! 6  */      clrscr( );                                                                                  /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%.4f\n",log(n));                                                      /*     บรรท�ดท! 8 */      printf("%.4f\n",log10(m));                                                /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 10  */      getch();                                                                                   /*     บรรท�ดท! 11  */}                                                                                                     /*     บรรท�ดท! 12  */

ผลล�พธ์�ท! ได"จากโปรแกรม

  จากโปรแกรมต�วอย่�าง ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท!   ส่&าค�ญ ๆ ได"ด�งน!/

  บรรท�ดท�' 8   ค.าส�'ง printf(“%.4f\n”,log(n));   ฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�า log  ฐาน n (natural logorithm)    ของค�าคงท! หร4อต�วแปร n     โดย่ท! n  

 เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! ม!ค�าเป�นลบไม�ได" และแส่ดงผลท! ได"ออก  จอภาพ

  บรรท�ดท�' 9  ค.าส�'ง  printf("%.4f\n",log10(m));   ฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�าlog  ฐาน 10    ของค�าคงท! หร4อต�วแปร m     โดย่ท! m  เป�นค�าคงท! หร4อ

ต�วแปรท! ม!ค�าเป�นลบไม�ได" และแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 10  และ 11  พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�

        โปรแกรม และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

12)    ฟั�งก�ช้�น ceil(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการป ดเศษทศน(ย่มข�/นของต�วแปร x     ถ"า x  เป�น

    ต�วเลขจ&านวนทศน(ย่ม แต�ถ"า x  เป�นเลขจ&านวนเต1มจะไม�ม!การป ดเศษทศน(ย่มร#ปแบบ ceil(x);

13)    ฟั�งก�ช้�น floor(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการต�ดเศษทศน(ย่มท(/งของต�วแปร x     ถ"า x  เป�น

    ต�วเลขจ&านวนทศน(ย่ม แต�ถ"า x  เป�นเลขจ&านวนเต1มจะไม�ม!การต�ดเศษทศน(ย่มท(/ง               ร#ปแบบ floor(x);

     โปรแกรมต�วอย่�าง แสดงการใช้�งานฟั�งก�ช้�น ceil(x)     และ floor(x)

/*             math4.c                 */#include<stdio.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 1  */

#include<math.h>                                                                        /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                        /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                             /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                      /*     บรรท�ดท! 5  */      clrscr();                                                                                    /*     บรรท�ดท! 6  */      printf("%.4f\n", ceil(9.8765));                                              /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%.4f\n", ceil(-3.7654));                                            /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("%.4f\n", ceil(80));                                                      /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("%.4f\n", floor(7.9876));                                            /*     บรรท�ดท! 10  */      printf("%.4f\n", floor(-3.321));                                             /*     บรรท�ดท! 11  */      printf("%.4f\n", floor(180));                                                  /*     บรรท�ดท! 12  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 13  */      getch();                                                                                  /*     บรรท�ดท! 14  */}                                                                                                    /*     บรรท�ดท! 15  */

ผลล�พธ์�ท�'ได�จากโปรแกรม

  จากโปรแกรมต�วอย่�าง สามารถอธ์ บาย่การท.างานของโปรแกรมท�'   ส.าค�ญ ๆ ได�ด�งน�2  บรรท�ดท�' 7     ค.าส�'ง printf(“%.4f\n”,ceil(9.8765));  ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการ

  ป ดเศษทศน(ย่มข�/นของต�วเลข 9.8765  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 8  ค.าส�'ง  printf(“%.4f\n”,ceil(-3.7654));  ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการ

  ป ดเศษทศน(ย่มข�/นของต�วเลข -3.7654  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 9  ค.าส�'ง  printf(“%.4f\n”,ceil(80));  ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการป ดเศษ

  ทศน(ย่มข�/นของต�วเลข 80  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 10  ค.าส�'ง  printf(“%.4f\n”,floor(7.9876));  ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการ

  ต�ดเศษทศน(ย่มท(/งของต�วเลข 7.9876  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 11  ค.าส�'ง  printf(“%.4f\n”,floor(-3.321)); ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการ

  ต�ดเศษทศน(ย่มท(/งของต�วเลข -3.321  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 12 ค.าส�'ง  printf(“%.4f\n”,floor(180)); ฟั งก�ชั�นท! ใชั"ในการต�ด

  เศษทศน(ย่มท(/งของต�วเลข 180  และแส่ดงผลออกท! จอภาพ  บรรท�ดท�' 13     และ 14     พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม

      และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

14.    ฟั�งก�ช้�น fabs(x)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"หาค�าส่�มบ0รณ� (absolute value)  ของค�าคงท! หร4อ

  ต�วแปร x     โดย่ท! x  เป�นค�าคงท! หร4อต�วแปรท! เก1บค�าต�วเลขจ8ดทศน(ย่มท! ม!ค�าบวกหร4อลบก1ได"ร#ปแบบ fabs(x);

 โปรแกรมต�วอย่�าง   แส่ดงการใชั"งานฟั งก�ชั�น fabs(x)

/*             math5.c                 */#include<stdio.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 1  */

#include<math.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                             /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                                    /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                        /*     บรรท�ดท! 5  */      double x = 123.4567, y = -891.2345;                              /*     บรรท�ดท! 6  */      clrscr();                                                                                  /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("Absolute value of x = %.5f\n",fabs(x)); /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("Absolute value of y = %.5f\n",fabs(y));  /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 10  */      getch();                                                                                  /*     บรรท�ดท! 11  */}                                                                                                          /*     บรรท�ดท! 12  */

ผลล�พธ์�ท�'ได�จากโปรแกรม  จากโปรแกรมต�วอย่�าง ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท!

  ส่&าค�ญ ๆ ได"ด�งน!/  บรรท�ดท�' 8     และ 9     ใชั"ฟั งก�ชั�น fabs( )   หาค�าส่�มบ0รณ� (absolute value) 

  ของค�าคงท! หร4อต�วแปร x     และ y     และแส่ดงผลออกท! จอภาพ ตามล&าด�บ

  บรรท�ดท�' 10   และ 11    พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม       และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

ฟั�งก�ช้�นเก�'ย่วก�บต�วอ�กษร (character  functions)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ก�บข"อม0ลท! ม!ชัน(ดเป�น single   char  (   ใชั"เน4/อท! 1  

byte)     เท�าน�/น และก�อนท! จะใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/จะต"องใชั"ค&าส่� ง#include<ctype.h>    แทรกอย่0�ตอนต"นของโปรแกรม จ�งจะส่ามารถเร!ย่กใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/ได"

  ฟั งก�ชั�นท! เก! ย่วก�บต�วอ�กษรท! ควรทราบ ม!ด�งน!/isalnum(ch)             isalpha(ch)            isdigit(ch) islower(ch)             isupper(ch)                  tolower(ch)             toupper(ch)isspace(ch)              isxdigit(ch)

            ม!ราย่ละเอ!ย่ดของฟั งก�ชั�นแต�ละฟั งก�ชั�นด�งต�อไปน!/1)   ฟั�งก�ช้�น isalnum(ch)  

  เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch   เป�นต�ว  อ�กษรหร4อต�วเลข (letter   or   digit)  ถ"าข"อม0ลท! เก1บไว"เป�นต�วอ�กษร

หร4อต�วเลขก1จะส่�งค�ากล�บท! เป�นจ&านวนเต1มท! ม!ค�าไม�เท�าก�บศ0นย่�    มาย่�งฟั งก�ชั�น และถ"าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  ไม�ได"เก1บต�ว

อ�กษรหร4อต�วเลขก1จะส่�งค�ากล�บท! ม!ค�าเป�นศ0นย่�มาย่�งฟั งก�ชั�นร#ปแบบ isalnum(ch);

2)    ฟั�งก�ช้�น isalpha(ch)       เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  เป�นต�ว

  อ�กษร (letter)     หร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บเป�น   เลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บมา

  เป�นเลขศ0นย่� (0)ร#ปแบบ isalpha(ch);

3)    ฟั�งก�ช้�น isdigit(ch)        เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  เป�น

  ต�วเลข 0     ถ�ง 9     หร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บเป�น  เลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะไม�ม!การส่�งค�า

กล�บ ร#ปแบบ isdigit(ch);

     โปรแกรมต�วอย่�าง แสดงการใช้�งานฟั�งก�ช้�น isalnum(ch), isalpha(ch)     และisdigit(ch)

/*             char1.c                  */#include<stdio.h>                                                                               /*     บรรท�ดท! 1  */#include<ctype.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                                   /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                          /*     บรรท�ดท! 5  */      char  ch1 = '6', ch2 = 'K', ch3 = '*';                                 /*     บรรท�ดท! 6  */      clrscr( );                                                                                  /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%d\n",isalnum(ch1));                                               /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("%d\n",isalnum(ch2));                                               /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("%d\n",isalnum(ch3));                                               /*     บรรท�ดท! 10  */      printf("%d\n",isalpha(ch1));                                                /*     บรรท�ดท! 11  */      printf("%d\n",isalpha(ch2));                                                /*     บรรท�ดท! 12  */      printf("%d\n",isalpha(ch3));                                               /*     บรรท�ดท! 13  */      printf("%d\n",isdigit(ch1));                                                  /*     บรรท�ดท! 14  */      printf("%d\n",isdigit(ch2));                                                  /*     บรรท�ดท! 15  */      printf("%d\n",isdigit(ch3));                                                  /*     บรรท�ดท! 16  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 17  */      getch();                                                                                   /*     บรรท�ดท! 18  */}                                                                                                      /*      บรรท�ดท! 19  */

ผลล�พธ์�ท! ได"จากโปรแกรม

จากโปรแกรมต�วอย่�าง สามารถอธ์ บาย่การท.างานของโปรแกรมท�'ส.าค�ญ  ๆ ได�ด�งน�2

  บรรท�ดท�' 8    ถ3ง 10     ใชั"ฟั งก�ชั�น isalnum( )  ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ใน  ต�วแปร ch1, ch2    และ ch3     ตามล&าด�บ เป�นต�วอ�กษรหร4อต�วเลข ซั� งถ"า

ข"อม0ลท! เก1บไว"เป�นต�วอ�กษรหร4อต�วเลขจะส่�งค�ากล�บท! เป�นจ&านวนเต1มท! ม!ค�า  ไม�เท�าก�บศ0นย่�มาย่�งฟั งก�ชั�น แต�ถ"าข"อม0ลในต�วแปรไม�ได"เก1บต�วอ�กษรหร4อ

  ต�วเลขจะส่�งค�าศ0นย่�กล�บมาย่�งฟั งก�ชั�น แล"วแส่ดงผลท! ได"ออกมาจอภาพ  บรรท�ดท�' 11     ถ3ง 13     ใชั"ฟั งก�ชั�น isalpha( )     ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลในต�วแปร

ch1, ch2     และ ch3     ตามล&าด�บ เป�นต�วอ�กษรหร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�า กล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บเป�น

ศ0นย่� แล"วแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ  บรรท�ดท�' 14    ถ3ง 16     ใชั"ฟั งก�ชั�น isdigit( )  ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บใน  ต�วแปร ch1, ch2     และ ch3      ตามล&าด�บ เป�นต�วเลข 0     ถ�ง 9     หร4อไม� ถ"าใชั�

  ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะไม�ม!การส่�งค�ากล�บ

  บรรท�ดท�' 17     และ 18     พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม และ       หย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

4)    ฟั งก�ชั�น islower(ch)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  เป�นต�ว

  อ�กษรต�วเล1กหร4อไม� ถ"าใชั�ให"ส่�งค�ากล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�    เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บเป�นเลขศ0นย่� (0)

ร0ปแบบ islower(ch);5)    ฟั งก�ชั�น isupper(ch)  

  เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  เป�นต�ว  อ�กษรต�วใหญ�หร4อไม� ถ"าใชั�ให"ส่�งค�ากล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�

    เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บเป�นเลขศ0นย่� (0)ร#ปแบบ isupper(ch);

6)    ฟั งก�ชั�น tolower(ch)    เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"เปล! ย่นต�วอ�กษรต�วใหญ�ท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  ให"

เป�นอ�กษรต�วเล1กร0ปแบบ tolower(ch);

7)    ฟั งก�ชั�น toupper(ch)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"เปล! ย่นต�วอ�กษรต�วเล1กท! เก1บไว"ในต�วแปร ch  ให"

เป�นอ�กษรต�วใหญ�ร#ปแบบ toupper(ch);

  โปรแกรมต�วอย่�าง    แส่ดงการใชั"งานฟั งก�ชั�น islower(ch), isupper(ch), tolower(ch)    และ toupper(ch)

/*             char2.c                  */#include<stdio.h>                                                                               /*     บรรท�ดท! 1  */

#include<ctype.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                                  /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                          /*     บรรท�ดท! 5  */      char ch1 = 'm', ch2 = 'N';  clrscr( );                                 /*     บรรท�ดท! 6  */      printf("%d\t%d\n",islower(ch1),islower(ch2));              /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%d\t%d\n",isupper(ch1),isupper(ch2));             /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("%c\t%c\n",tolower(ch1),toupper(ch2));              /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 10  */      getch();                                                                                   /*     บรรท�ดท! 11  */}                                                                                                            /*     บรรท�ดท! 12  */

ผลล�พธ์�ท! ได"จากโปรแกรม

  จากโปรแกรมต�วอย่�าง ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท! ส่&าค�ญ  ๆ ได"ด�งน!/

  บรรท�ดท�' 7     ใชั"ฟั งก�ชั�น islower( )     ตรวจส่อบต�วอ�กษรท! เก1บไว"ในต�วแปรch1     และ ch2     เป�นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�เล1กหร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�า

  กล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บ  เป�นเลขศ0นย่� แล"วแส่ดงผลออกท! จอภาพ

  บรรท�ดท�' 8     ใชั"ฟั งก�ชั�น isupper( )     ตรวจส่อบต�วอ�กษรท! เก1บไว"ในต�วแปรch1     และ ch2     เป�นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�ใหญ�หร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�า

  กล�บเป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บ  เป�นเลขศ0นย่� แล"วแส่ดงผลออกท! จอภาพ

  บรรท�ดท�' 9     ใชั"ฟั งก�ชั�น tolower( )  ใชั"เปล! ย่นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�ใหญ�ท! เก1บ  ไว"ในต�วแปร ch1       ให"เป�นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�เล1ก และใชั"ฟั งก�ชั�น

toupper( )     ใชั"เปล! ย่นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�เล1กท! เก1บไว"ในต�วแปร ch2  ให"  เป�นต�วอ�กษรต�วพ(มพ�ใหญ� แล"วแส่ดงผลออกจอภาพ

  บรรท�ดท�' 10     และ 11    พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม       และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

8)    ฟั�งก�ช้�น isspace(ch)   เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าค�าข"อม0ลท! อย่0�ในต�วแปร ch     ม!ค�าเป�น

whitespace     หร4อไม� (whitespace)     ได"แก� space, tab, vertical tab, formfeed, carriage return     และ new  line     ถ"าเป�น whitespace  

  เพ!ย่งแค�ต�วใดต�วหน� ง ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บท! เป�นเลขจ&านวนเต1ม  ท! ไม�เท�าก�บศ0นย่�ถ"าไม�ป�น whitespace  ฟั งก�ชั�นน!/จะให"ค�าส่�งกล�บเป�น

  เลขศ0นย่� (0)ร#ปแบบ isspace(ch);

9)    ฟั�งก�ช้�น isxdigit(ch)      เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ตรวจส่อบว�าข"อม0ลต�วเลขท! อย่0�ในต�วแปร ch   เป�น

  ต�วเลขฐานส่(บหก (0-9, A-F,  หร4อ a-f)     หร4อไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นน!/จะม!   การส่�งค�ากล�บต�วเลขท! ไม�เท�าก�บศ0นย่�มาย่�งฟั งก�ชั�น ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�น

น!/จะส่�งค�าเป�นต�วเลขศ0นย่�กล�บมาย่�งฟั งก�ชั�นร0ปแบบ isxdigit(ch);

โปรแกรมต�วอย่�าง   แส่ดงการใชั"งานฟั งก�ชั�น isspace(ch)     และisxdigit(ch)

/*             char3.c                  */#include<stdio.h>                                                                              /*     บรรท�ดท! 1  */

#include<ctype.h>                                                                             /*     บรรท�ดท! 2  */#include<conio.h>                                                                             /*     บรรท�ดท! 3  */void main(void)                                                                                  /*     บรรท�ดท! 4  */{                                                                                                       /*     บรรท�ดท! 5  */      char ch1 = '\0', ch2 = '\n', ch3 = '\t', ch4 = 'J' ;             /*     บรรท�ดท! 6  */      clrscr( );                                                                                 /*     บรรท�ดท! 7  */      printf("%d\t%d\n",isspace(ch1),isspace(ch2));            /*     บรรท�ดท! 8  */      printf("%d\t%d\n",isspace(ch3),isxdigit(ch4));              /*     บรรท�ดท! 9  */      printf("\nPress any key back to program ..."); /*     บรรท�ดท! 10  */      getch();                                                                                  /*     บรรท�ดท! 11  */}                                                                                                        /*     บรรท�ดท! 12  */

ผลล�พธ์�ท! ได"จากโปรแกรม

จากโปรแกรมต�วอย่�าง ส่ามารถอธ์(บาย่การท&างานของโปรแกรมท! ส่&าค�ญ  ๆ ได"ด�งน!/

  บรรท�ดท�' 8  ใช้�ฟั�งก�ช้�น  isspace( )     ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! อย่0�ในต�วแปรch1     และ ch2     ม!ค�าเป�น whitespace     หร4อไม� ถ"าเป�นฟั งก�ชั�นจะให"ค�า

  กล�บท! เป�นเลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บ  เป�นเลขศ0นย่� แล"วแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ

  บรรท�ดท�' 9   ใช้�ฟั�งก�ช้�น  isspace( )     ตรวจส่อบว�าข"อม0ลท! อย่0�ในต�วแปรch3      ม!ค�าเป�น whitespace     หร4อไม� ถ"าเป�นฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บท! เป�น

  เลขจ&านวนเต1มท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�ฟั งก�ชั�นจะให"ค�ากล�บเป�นเลข      ศ0นย่� แล"วแส่ดงผลท! ได"ออกจอภาพ และใชั"ฟั งก�ชั�น isxdigit( )  ตรวจ

  ส่อบว�าข"อม0ลต�วเลขท! อย่0�ในต�วแปร ch4  ว�าเป�นต�วเลขฐานส่(บหกหร4อ    ไม� ถ"าใชั�ฟั งก�ชั�นจะส่�งค�ากล�บเป�นต�วเลขท! ไม�เท�าก�บศ0นย่� ถ"าไม�ใชั�

ฟั งก�ชั�นจะส่�งต�วเลขศ0นย่�กล�บมาย่�งฟั งก�ชั�น  บรรท�ดท�' 10     และ 11    พ(มพ�ข"อความให"กดค!ย่�ใด ๆ เพ4 อกล�บส่0�โปรแกรม

      และหย่8ดรอร�บค�าใด ๆ เชั�น กด enter  จะกล�บเข"าส่0�โปรแกรม

  ฟั�งก�ช้�นเก�'ย่วก�บสตร ง (string  functions)

  เป�นฟั งก�ชั�นท! ใชั"ก�บข"อม0ลชัน(ดส่ตร(ง (string)  โดย่ก�อนท! จะ ใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/จะต"องใชั"ค&าส่� ง #include<string.h> แทรกอย่0�

ตอนต"นของโปรแกรมเส่!ย่ก�อน จ�งจะเร!ย่กใชั"ฟั งก�ชั�นประเภทน!/ได"

 ฟั�งก�ช้�นท�'เก�'ย่วข�องก�บสตร งท�'ควรทราบ    ม!ด�งน!/strlen(s)                  strcmp(s1,s2)strcpy(s)                strcat(s1,s2)

ส่&าหร�บราย่ละเอ!ย่ดของฟั งก�ชั�นแต�ละฟั งก�ชั�นได"เคย่กล�าว  มาแล"วในบทท! 5     เก! ย่วก�บ array     และ string  จ�งไม�ขอกล�าวซั&/าอ!ก

นางสาวกาญจนา ถ3กจร#ญ เลขท�' 21

ส่มาชั(ก

นางสาวร4จ รา ต�2งม�'น เลขท�' 24

นางสาวขว�ญจ รา โพธ์ 5ล�อม เลขท�' 28

นางสาวจ ดาภา บ.าร4งวงศ� เลขท�' 29

นางสาวณิ�ฐฐา ศร�อ นทร� เลขท�' 30

นางสาวส4ธ์ ดา มากม� เลขท�' 33

นางสาวเกสรา ว�จนะ เลขท�' 38

คร0ท! ปร�กษาราย่ว(ชัา

คร#ทรงศ�กด 5 โพธ์ 5เอ�'ย่ม โรงเร�ย่นเฉล มพระเก�ย่รต สมเด7จพระ

ศร�นคร นทร� กาญจนบ4ร�