Ders: Jeomorfoloji

Konu: Buzul Topoğrafyası

Hazırlayan: Ali KÜLAH – 110204048 – 1. Öğretim

Danışman: Yrd. Doç. Dr. Beyhan Öztürk

1

SUNUM İÇERİĞİ

- Yeryüzünün Başlıca Buzul Sahaları Nerelerdir?

- Buzullar Nasıl Oluşur?

- Buzulların Hareket Şekli ve Hızı Nasıldır?

- Buzul Tipleri Nelerdir?

- Buzulların Aşındırması Sonucu Oluşan Yerşekilller Nelerdir?

- Buzul Biriktirmesi Sonucu Oluşan Yerşekilleri Nelerdir?

- Türkiyede Buzullaşmanın Etkili Olduğu Alanlar Nerelerdir?

- KAYNAKLAR

2

3

Yeryüzünde var olan buzulların en büyüklerini, Antarktik İnlandsisi ile Grönland İnlandsisi

meydana getirir.

Antarktik İnlandsisi: 12.600.000 km2’lik alanı kaplayan, tek parça halinde bir buzul örtüsüdür.

Buzulun maksimum kalınlığı 4000 m civarındadır.

Grönland İnlandsisi: 1.726.000 km2’lik bir alanı kaplar. Grönland Adasının %80’ine yakın bir

kısmını örter. Kuzey – Güney doğrultusunda uzanan buzulun maksimum kalınlığı 3000 m

civarındadır.

Yeryüzünün %10’a yakın bir kısmı buzullarla kaplı bulunmaktadır. Günümüzde buzulların yer

aldıkları başlıca sahalar şunlardır:

Yeryüzünün Başlıca Buzul Sahaları Nerelerdir?

4

Son buzul çağında kuzey yarımkürenin büyük kısmı buz ve buzullarla

kaplı idi. Harita; Kanada’nın hemen hemen tamamının, Asya ve Avrupa’nın

ise büyük kısmının buzullarla örtüldüğünü göstermektedir.

5

Arktik Adalar (Grönland Adası)

6

Kuzey Amerika Kıtası – Alaska Dağları

7

Güney Amerika Kıtası – And Dağları8

Avrupa Kıtası – İskandinavya Dağları

9

Asya Kıtası – Himalaya Dağları

10

Afrika Kıtası – Klimanjaro Dağı

11

Buzul normal buzdan farklı olarak kendine has bazı özellikleri olan, rekristalize

(yeniden kristallenen) kardan meydana gelen ve hareket halindeki buz kütlelerine verilen isimdir. Oluşumu sırasıyla şöyle olur :

1. Kar yağışlarının çok olduğu ve bir sonraki yılın kar yağışlı dönemine sürekli olarak erimeyen karın kaldığı (toktağan kar) ve biriktiği iklim bölgelerinde bu karlar üst üste birikirler.

2. Sıcaklığın nispeten arttığı veya yağmur şeklinde yağışın olduğu dönemlerde karın bir kısmı erir ve sıcaklık düşünce bu tekrar donar. Böylece eriyen kar suları kar örtüsünün derin kısmında buza dönüşürler.

3. Üst üste biriken kar kristalleri kendi ağırlıklarının altında sıkışarak iç içe kenetlenirler, önceden kar kristalleri arasında mevcut olan boşluklar kapanır. Böylece kar kristallerinin şekilleri bozulduğu gibi bunlar ortalama 1 mm çapında buz kristallerine dönüşürler.

4. Erime, rekristalizasyon (yeniden kristallenme) ve sıkışma olayları devem ettikçe kar yığınları belirtilen daha iri, daha yoğun ve benzer boyutlardaki buz kristalerine dönüşürler. Bu buz yığınına NEVE BUZU veya FİRN BUZU denir. Ancak bu henüz gerçek anlamda buzul buzu değildir. (Neve buzu taze kardan daha yoğundur. Çünkü taze karın yoğunluğu 0.06-0.16 arasında iken neve buzununki 0.72-0.81 arasındadır). Yapısı tabakalıdır, boşluk oranı % 50 kadardır.

5. Süreç devam ettikçe neve buzu içindeki buz kristalleri birleşir ve bu boşluklar kapanmaya başlar. Çünkü kalınlaşan kar ve neve buzunun ağırlığı artmış, böylece basınç da artmıştır. Böylece neve buzuna oranla daha yoğun olan (0.9) ve boşluksuz olan bir buz oluşur ki buna BUZUL BUZU denir. Bu buz kütlesi belirli bir ağırlığa erişince yerçekiminin etkisi altında harekete geçer ve buzul oluşmuş olur.

BUZULLAR NASIL OLUŞUR?

12

Buzul Oluşumunun Şematik Gösterimi

Kar'ın Buzkar'a Dönüşümü

13

Buzulların Hareket Şekli ve Hızı Nasıldır?

Buzulun hareketi devamlı olmakta olan plastik akma ile döneme bağlı olarak değişen

taban kaymasının bileşkesinden kaynaklanır. Gerçekte buzulun altındaki yüzey

donduğunda sadece plastik akmayla hareket etmektedir. Plastik akma buz içinde oluşan

deformasyonu kapsarken buna karşılık taban kayması buzun altındaki yüzey üzerinde

kaymasıdır. Bu tür hareket buzulların çok soğuk iklim koşullarında olmaları durumunda

egemendir. Tüm buzul, erime sıcaklığının çok altında bir sıcaklıktadır ve altındaki zemine

donarak yapışmıştır. Plastik akışla, buzulun hareketleri zemindeki toprak veya kayaçları

deforme ederek koparır ve buzulla beraber taşır Ele alınan herhangi bir zamanda buzul

akışı gözlendiğinde her zaman buzulun üst kısmının alt kısmına göre daha uzağa hareket

ettiği görülmüştür.

14

15

Buzul Tabanındaki Erimiş Suyun Neden Olduğu Temelden Kayma (Taban Kayması)

16

BUZULLARINHAREKET HIZI

GÜNDE HAFTADA YILDA

Buzulların Kenarlarında Hareket

Hızı

6.5 cm 46 cm 20 m

Buzulların Ortasında Hareket Hızı

10 cm 69 cm 33 m

17

Buzul Tipleri Nelerdir?

1. Sirk Buzulu

2. Vadi Buzulu

3. Piedmont Tipi Buzullar

4. Doruk (Zirve) Buzulları

5. Plato Buzulları

6. İnlandsisler

NOT: Türkiye’de bunlardan özellikle sirk ve vadi buzulları gözlenmektedir.

18

SİRK BUZULU: Sürekli kar sınırının üzerinde sirk adı verilen sarp çukurlarda biriken karların

buzullaşması sonucunda oluşur. Dil kısımları yoktur. İçinde yer aldıkları sirklerin kenarlarına

veya yamaçlarına yapışık olarak değil, onlardan RİMAYE denilen bir yarıkla ayrılırlar.

Sirk ve Rimaye KesitiSirk Duvarları

19

VADİ BUZULU:Tıpkı akarsular gibi bir vadinin içinde gelişmiş olan buzullardır. Bir sirk

buzulu uygun koşullar altında sirkten taşarsa ve eğim yönünde bir yatağa bağlı olarak

akışa geçerse vadi buzulları oluşur.

Vadi buzulu iki kısımdan oluşur.

1) Neve: Sürekli kar sınırının üzerinde yer alan ve sirkin bulunduğu yere karşılık gelen

kısımdır. Burası buzulun beslenme sahasıdır.

2) Buzul Dili: Sürekli kar sınırının altında yer alır. Buzulun erime sahasına karşılık gelir.

Bir Vadi Buzulunun Sirkten

Taşarak Harekete Geçtiği Kısım

Bir Vadi Buzulunun Boyuna Kesiti

Serak: Buzul vadilerinde görülen enine

çatlaklardır.

20

Vadi buzulları çeşitli uzunlukta olurlar. Örn: Ağız kısmı Alaska’da yer alan Hubbard

buzulunun batı kolu 135 km uzunluktadır. Vadi buzulları bazen Alp ve Himalaya

dağlarında ve de Alaskada görüldüğü gibi ana buzul ve buna yanlardan katılan kollarla

bir buzul ağı meydana getirirler.

Türkiye’ den Örnekler

21

Tekne yapısı ile Palovit vadisi Doğu Karadeniz Dağları’ndaki karakteristik buzul

vadilerinden biridir. 22

Kurugöllerden başlayarak kuzeye doğru devam eden Kurugöller Buzul Vadisi, yaklaşık 3,5

km uzunluğa sahiptir.23

PİEDMONT TİPİ BUZULLAR: Bir dağ yamacında yer alan vadi buzullarının o dağı eteğinde

birleşmeleri sonucunda oluşan bir tür örtü buzuludur. Örn. Alaska’nın güneyindeki Bering

Buzulu, Guyot Buzulu ve Malaspina Buzulu. Bu buzullar Alaska Körfezi’ne kadar sokulurlar.

Güneydoğu Alaska’ da Taku Piedmont Buzulu Bir Piedmont Buzulu ve Buzulun

Cephe(uç) Moreni (Bylot Adası, Kanada)

24

DORUK(ZİRVE) BUZULLARI: Dağların sürekli kar sınırının üzerinde kalan doruk kısımlarında

bir külah şeklinde doruğu kaplayan buzullardır. Takke buzulu dendiği de olur. Örn:

Türkiye’de Ağrı Dağı’nın doruğunu örten buzul bu tiptedir.

Küçük Ağrı ve Büyük Ağrı Dağları Ağrı Dağı Zirvesindeki Buzul

25

PLATO BUZULLARI: Sürekli kar sınırından daha yukarıda bulunan platoların

üzerlerini örten buzullardır. Bunlara ice field da denir. Belli bir yönde akış yoktur.

Buzul ve kar örtüsü üzerinde kalan sivri kaya çıkıntıları ise NUNATAK olarak

tanımlanır

Nunatak

ice field

Vadi buzulu

Alaska Körfezi

Resimde; Harding ice field (Kenai Fiyord Ulusal Parkı-Alaska) görülüyor. Uzak planda Alaska

Körfezi’ne doğru yönelmiş bir vadi buzulu görülüyor.26

İNLANDSİSLER (İÇ BUZUL): Çok geniş alan kaplayan kalın buzul örtüleridir. Şekilleri

kubbeye benzer. Buzulun kalınlığı merkezi kısmında fazla, çevrede azdır. Ortalama

kalınlıkları 2000 m’ yi geçer. Kenarlarından çok sayıda buzul dilleri çıkar ve bunlar çevreye

doğru haraket ederler. Örn: Grönland ve Antarktika buzul örtüleri.

Hubbard Buzulu Yakutat Koyu, Güneydoğu Alaska

27

Buzulların Aşındırması Sonucu Oluşan Yerşekilller Nelerdir?

1. Çizik, Oluk ve Çentikler

2. Hörgüç Kayalar

3. Sürgüler

4. Buzul Vadileri

5. Asılı Buzul Vadileri

6. Fiyord’ lar

7. Sirk

28

ÇİZİK, OLUK ve ÇENTİKLER: Buzulun zemine sürtünmesi sonucunda meydana gelen küçük

aşınım şekilleridir. Özellikle ince unsurlu kayaçlar üzerinde iyi gelişirler. Çiziklerin yönü

buzulun hareket doğrultusunu verir. Çiziklerin daha derin ve geniş olanlarına oluk (groove)

denir. Çentikler ise buzulun zemini aşındırması sırasında zeminden kopardığı küçük

parçaların yerine karşılık gelir. Bu çentiklerin buzulun hareket doğrultusundaki kısımları

daha diktir.

ÇizikOluk

Çentik

29

HÖRGÜÇ KAYALAR: Buzul aşındırmasına maruz kalmış sahalardaki hörgüce benzer ve yerli

kayadan meydana gelen tepelere verilen isimdir. Bu tepelerin yamaçları asimetriktir. Buzulun

geldiği yöne bakan yamaç daha az eğimlidir ve daha fazla çizilmiş ve cilalanmıştır.

Hörgüç Kaya

30

SÜRGÜLER: Bir buzul vadisinde nispeten çukur olan kısımları birbirinden ayıran yerli

kayadan oluşan çıkıntılara denir. Üzerileri buzulun sürtünmesi nedeniyle cilalanmış ve

çizilmiştir.

Sürgü

31

BUZUL VADİLERİ: Çoğu, eski akarsu vadilerinin buzullarla işgal edilmesi sonucunda

oluşmuştur. Vadilere yerleşen buzullar tabanı ve yamaçları işleyerek vadiye bir U şekli

vermiştir. Buzul vadisi boyunca tabanda sürgü veya eşikler ile hörgüç kayalar sıralanır.

Böylece bir buzul vadisinin boyuna profili basamaklıdır ve bu eşiklerin bulunduğu

kısımlarda ters eğimler görülür.

Türkiye’de; Doğu Karadeniz Dağları’nda Kaçgar, Üçdoruk (Verçenik), Gavur, Karagöl ve

Mescit Dağı’nda, ayrıca Munzur dağları ve Buzul (Cilo) Dağı’nda çok sayıda buzul vadisi

bulunmaktadır.32

ASILI BUZUL VADİLERİ: Ana buzul vadisinin

taban kısmı, bu buzulun kollarına ait

vadilerin taban kısımlarından daha derindir.

Tabanları ana buzul vadisinden yüksekte

kalan bu tür vadilere asılı vadi denir.

Alaska’da Chugach Dağları’nda asılı buzul

vadileri ve kaya enkazı ile dolu olan ana

buzul vadisi. Orta kesimdeki asılı buzulun

ana vadiye eriştiği kesimde buzul akışından

ziyade bir buzul çığı veya düşmesi

görülüyor.

Asılı Buzul Vadileri Nasıl Oluşur?33

FİYORD’ LAR: Deniz tarafından işgal edilmiş U şekilli derin buzul vadileridir. Dik kenarlı, dallı

budaklı körfezler şeklinde karaların iç kısımlarına doğru sokulurlar. Uzunlukları birkaç yüz

km olabilir. Yamaçlarında çağlayanlar ve asılı vadiler bulunabilir. En çok Norveç kıyıları,

Alaskanın güneyi, Labrador yarımadası kıyıları, Grönland kıyıları ve Antarktika’nın bazı

kıyılarında görülür.

Alaska’da iki fiyord: Solda Barry Arm ve sağda College Fiord (Prince William Sound, Alaska).

34

SİRK: Kenarları dik, yarım daire şekilli

çanaklara sirk denir. Önce karın

birikebileceği bir çanakta biriken karlar belli

bir kalınlığa eriştikten sonra harekete

geçerek bu çanağı derinleştirirler. Bu

durumda önce Nivasyon sirki oluşur.

Ardından kar belli bir kalınlığa eriştikten

sonra buzul buzuna dönüşür ve böylece

sirkin buzul tarafından derinleşmesi daha

hızlı olur.

Buzul İçeren SirkBuzulu Erimiş Sirk

35

Sirklerin bir kısmı birleşik halde bulunur. Bunun sebebi yan yana bulunan sirklerin zamanla

birleşmesidir. Örn: Munzur Dağları üzerindeki sirkler. Eğer sirkler eğim doğrultusunda

birbirinin ardı sıra yer alıyorsa bunlara basamaklı sirk denir. Örn: Mescit ve Munzur

Dağlarındaki sirkler.

36

Pleistosen’de ve esasen Würm’de oluşan, bugün ise içinde buzul bulunmayan sirklerin bir

kısmı göllerle kaplı, bir kısmı ise gölsüzdür. İçinde su bulunan sirklere ülkemizden örnek:

Uludağ’ın kuzey yamacında yer alan dokuz sirkten üçü olan Karagöl, Elmalı ve Kilimli gölleri

verilebilir.

Ayrıca Rize Dağları’nın orta kesiminde yer alan Malgölü, Deligöl, Akyol Gölü, Ardel Gölü,

Darkot Gölü ve Tanoğlu Gölü, Munzur Dağları’nın orta bölümündeki Çimligöl, Buzul-sat

dağlarındaki sirk gölleri örnek gösterilebilir

37

Araştırma alanının yan yana dizilmiş en büyük buzul gölleri; Karagöller ( Doğu Karadeniz). 38

Buzul Biriktirmesi Sonucu Oluşan Yerşekilleri Nelerdir?

Buzul biriktirme şekilleri genellikle morenlerden oluşmaktadır. Morenler buzulların

vadilerinin tabanlarından ve yamaçlarından koparıp taşıdıkları, genellikle köşeli ve çeşitli

irilikteki unsurlardan oluşan depolardır. Unsur boyutları silt (0.002-0.02 mm) boyutundan

blok (>200 mm) boyutuna kadar değişir.

Karagöller’in hemen kuzeyinde dairevi yapıdaki buzultaş depoları (Doğu Karadeniz).39

1. Moren ( Buzultaş) Çeşitleri Nelerdir?

a. Taban (Base) Morenleri

b. Yan (Lateral) Morenler

c. Cephe (Deposits) Moreni

d. Orta (Middle) Moren

e. Ablasyon Morenleri

2. Drumlinler

3. Cephe Moreni Sırtları

4. Kame’ler

5. Esker’ler

6. Kettle veya Söl’ler

7. Sandur’lar

40

TABAN (Terminal) MORENLERİ: Alt morenleri, dip morenleri vb. Olarak da bilinir. Buzulların

zeminden kopardığı unsurlar ile onların yarık ve çatlaklarından tabanlarına düşen unsurlar

içerirler. Yüzeyleri çiziklidir. Tabakalanma göstermezler.

41

YAN (Lateral) MORENLER: Buzulların kenarları boyunca yer alırlar. Bir kısmını da buzul

vadilerinin yamaçlarından düşen veya çığlarla taşınan materyaller meydana getirir

42

CEPHE (Deposits) MORENİ (Uç Moreni): Buzul dillerinin cephelerinde veya ön kısımlarında

yer alan morenlerdir. Buzulların önünde genellikle yay şekilli setler meydana getirirler.

Bunlar alt kısımlarından taban morenlerine, kenar kısımlarından ise kenar morenlerine

bağlanırlar.

43

ORTA (Medial) MORENLER: İki buzul birleşriğinde bu iki buzulun yan morenleri birleşerek

orta morenleri oluştururlar.

Medial Moraine

44

ABLASYON MORENLERİ: Buzulların eriyip ortadan kalkmalarıyla onların üzerilerinde ve

işlerinde taşınan unsurların bulundukları yere çökelip yığılmaları sonucu oluşurlar.

45

46

DRUMLİNLER: Taban morenlerinden meydana gelmiş kaşık tersi şekilli disimetrik

tepelerdir. Bunları genellikle örtü buzullarının taban morenleri oluşturur. Taban morenleri

olası bir çıkıntı, tümseğin vb. oluşturduğu bir çekirdek etrafına birikerek drumlinleri

oluştururlar.

Uzun eksenleri buzulun hareket yönünü işaret eder. Bu nedenle buzulun gittiği yöne

bakan yamaçlar daha diktir. Boyları enlerine oranla 3-4 kat büyüktür. Yükseklikleri 5-40 m

arasında değişir. Gruplar halinde bulunurlar.

Örn: İrlanda, Kuzey Almanya, Bavyera, İsveç ve ABD’nin Wiskonsin eyaleti.

47

48

CEPHE MORENİ SIRTLARI: Cephe morenlerinden oluşan, genellikle yay şekilli disimetrik

sırtlar. İçbükey tarafları buzula bakar ve daha diktir. Tipik örnekleri Salpauselka denilen

örnekleri vardır. Bunlar bugün ortadan kakmış olan buzul dillerinin tespitinde yani eski

yayılış sahalarının belirlenmesinde önemli ipuçları verirler.

49

KAME’LER: Tabakalanmış depolardan meydana gelen, alçak, dik kenarlı kısa sırt veya masa

şeklindeki tepelerdir. Buzulun içinde veya üzerinde taşınan morenlerin birleşerek masa

şeklini alması ile oluşurlar. Gruplar halinde bulunurlar ve buzulun hareket yönünde

sıralanırlar. Bir kısmı buzul vadilerinin yamaçlarına bitişik olarak bulunurlar. Bunlara da

kame taraçaları denir. Ancak kame taraçaların buzulların göllerde biriktirdikleri depolar için

de kullanılmaktadır.

Kame’ler: Happy Vadisi, Nunatarssuaq Bölgesi,

Greenland 50

ESKER: Zikzaklı bir şekilde uzanan, birkaç km uzunlukta 10-20 m yükseklikteki sırtlara

denilir. Uzanış doğrultuları buzulun hareket yönüne paraleldir. İyi tabakalanmış depolardan

oluşurlar. Unsur boyutları buzulun uç kısmına doğru küçülür. Bu durumda bu depolar buzul

kütlelerinin altındaki tünellerde akan akarsuların bıraktığı depolardır.

Buzul Tüneli veya Mağarası Manitoba, Canada ‘da Bir Esker

51

KETTLE veya SÖL’ LER: Bunlar tabakalaşmış depolar içerisinde yer alan kapalı çanaklardır.

Genellikle daire şekilli, 40-50 m çapında olup 5-10 m arasında derinlikleri vardır. Bunların

buzulların erime dönemlerinde morenler arasında kalmış ölü buz kütlelerinin yerlerine

karşılık geldikleri düşünülmektedir.

Berin buzulu Vadisinde (Alaska) Küçük Göllerle İşgal Edilmiş Kettle’lar52

SANDUR’LAR: Buzullardan çıkan akarsuların depoladıkları çakıl, kum gibi unsurların

oluşturduğu birikinti konilerine denir. Unsurlar ağız kısmı yönünde giderek yuvarlaklaşır ve

küçülürler. Bunların yan kısımlarından birleşmeleri sonucu Sandur Ovaları oluşur. Bu tip

ovalar genellikle örtü buzullarının önlerinde gelişmişlerdir.

Brady Buzulu (Alaska) Önünde Gelişmiş Bir

Sandur DüzlüğüSkeiðarársandur (Iceland )

Türkiye’de doğu Karadeniz Dağları’nın batı kısmındaki Karagöl Dağı’nın kuzey

yamacında yer alan Gölova sandur ovası, Erciyes Dağı’nın kuzey-kuzeybatıya

bakan yamacındaki sandur ovası.

53

Türkiyede Buzullaşmanın Etkili Olduğu Alanlar Nerelerdir?

54

- Türkiye’de ise buzullaşmaya uğrayan yerler Batı Anadolu’da 2200 m, Doğu

Karadeniz’de 2500 m, Doğu Anadolu’da ise 3000 m’lerden başlamaktadır. Bunun nedeni

karasallık ve denizelliktir.

1. Türkiye’de buzullaşmaya uğrayan alanların 2/3 si Toroslarda, özellikle de Güneydoğu

Toroslarda bulunmaktadır. Daimi kar sınırının 3500 m olduğu bu kesimde buzullar 3000

m’ye kadar inmektedir.

a. Güneydoğu Toroslar’da:

- 20’den fazla buzul vardır.

- Buzullar dağların kuzey yamaçlarında yer alırlar.

- Buzul dağları üzerinde uzunluğu 4 km alanı 8 km2 olan Uludoruk buzulu, uzunluğu 3

km’yi geçen Suppa Durek buzulu ve Avaspi buzulları bulunur. Örn: moren depoları

Avaspi buzulunun Würm’de 9 km uzunlukta olduğu biliniyor.

b. Orta Toroslar’da:

- Buzul doruklarında küçük buzullar vardır. Aladağların doruğundaki Kızılkayadaki Kuzul

- (Lolut) buzulu 1 km uzunluktadır.

- Bolkar Dağları’nda şu an buzul bulunmamakla birlikte 1750 m’lerde rastlanan morenler

etkili bir glasyasyonun verisini oluşturuyor.

c. Batı Toroslar’da:

Güncel buzul yoktur. Ancak Beydağ ve Akdağ’ın kuzey yamaçlarında gözlenen morenler

Pleistosen buzullaşmasının delillerini sunuyor.

55

Afyonkarahisar - Sultandağları

Kayseri - Aladağlar 56

2. Doğu Karadeniz Dağları’nda;

- Güncel daimi kar sınırının kuzeye bakan yamaçlarda 3200 m, güneye bakan yamaçlarda

ise 3500 m olduğu bu dağlar buzullaşma bakımından Türkiye’nin ikinci önemli kesimidir.

Kaçkar Dağı’nda 6 buzul bulunmaktadır.

- Doğu Karadeniz dağlarının ikinci yüksek zirvesi olan (Üçdoruk) Verçenik Dağlarında 3

küçük buzul vardır (1949 sonrası bu buzullar erimiştir).

- Giresun güneyindeki Karagöl Dağı’nda küçük buzullar vardır.

Rize – Kaçkar Dağları Giresun- Giresun Dağları

57

3. Erciyes Dağı’nda

Kuzeybatı yamaçta 400 m uzunlukta küçük bir buzul vardır (Bu buzulun son 100 yılda 700

m’ den 400 m’ ye düştüğü biliniyor).

Kayseri – Erciyes Dağı

58

4. Diğer dağlardaki buzullar

- Uludağ’da Pleistosen’den kalma izler (morenler, sirkler).

- Doğu Anadolu’da Munzur, Keşiş ve mescit dağı’nda ve özellikle Bingöl Dağı’nda

pleistosen’den kalma buzul şekilleri vb.

Bursa - Uludağ

59

Hakkari – Buzul Dağı (Cilo)

60

KAYNAKLAR

Hacettepe Üniversitesi Jeomorfoloji Ödevi, Buzulların Oluşturduğu Yüzey Şekilleri ve İklimsel Önemi. pdf

Çiçek, i., Gürgen, G., Tunçel, H., Doğu, A. F. Doğu Karadeniz Dağlarının Glasyal

Morfolojisi.

Erginal, A.E. Glasiyal Jeomorfolojisi Ders Notları.

Dede, V. Çadır Dağının Buzul Jeomorfolojisi (Yanlızçam Dağları - ARTVİN). V.Y.Ü Yüksek Lisans Tezi

Hoşgören, M.Y. (2010) Jeomorfolojinin Ana Çizgileri 2, 4.Baskı, Çantay Kitabevi, İstanbul.

Dirik, K. (2006) Fiziksel Jeoloji 2 Ders Notları ‘Buzullar’ .

Güney, E. (2004) Jeomorfoloji ‘Fiziksel Jeoloji’ , Dizi No.4, Yayın No.48, Tekağaç Eylül Yayınları, Ankara.

İnternet ( www.belgeler.com)61