View
761
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
მკითხველთა საბიბლიოთეკო–საინფორმაციო მომსახურების მიმდინარე და პერსპექტიული მიმართულებები /ი. გორგიშელი // ილია ჭავჭავაძის სახელობის ქუთაისის სამეცნიერო ბიბლიოთეკის წელიწდეული II. - ქუთაისი, 2010. - 49–57გვ.
Citation preview
–მკითხველთა საბიბლიოთეკო საინფორმაციო მომსახურების
მიმდინარე და პერსპექტიულიმიმართულებები
ია გორგიშელი
საქართველოს პარლამენტის ეროვნულიბიბლიოთეკა
. ქ ქუთაისი, 15–16 2010 ოქტომბერი წელი
ბიბლიოთეკა ფუნქციონირებს მაშინ, როცა :მას აქვს
საინფორმაციო რესურსები
:ჰყავსმომხმარებელი და
–ბიბლიოთეკარი შუამავალი
საბიბლიოთეკო საქმიანობის ძირითადი მომართულებები ყველთვისდაკავშირებულია
, საინფორმაციო რესურსების შექმნასთან, შეგროვებასთან დამუშავებასთან, სისტემატიზაციას და ამ რესურსებთან
ხელმისაწვდომობასთან მკითხველთა მომსახურებასთან
განხორციელებულ საინფორმაციო, – , ძიებებთან შეკვეთა მიღებასთან ანალიზთან
ბიბლიოთეკის თანამშრომელთა, მოღვაწეობასთან რომელიც დაკავშირებულია საინფორმაციო
1 რესურსების ოპერაციებთან პუნქტის, ფარგლებში მკითხველთა მომსახურებასთან
2 პუნქტის ფარგლებში
ბიბლიოთეკარები – მაკავშირებელი რგოლი
–ტრადიციული საბიბლიოთეკო საინფორმაციო მომსახურება ( სამკითხველო
)დარბაზები , დაშვება ელექტრონულ რესურსებთან
უკაბელო ინტერნეტი WIFI მკითხველისთვის ინფორმაციის მოძიება კონსულტაციები ლიტერატურის მიწოდება ბშ აბონემენტით დოკუმენტების ელექტრონული მიწოდება
რესურსები რესურსების დაკომპლექტება სხვადასხვა ფორმატის
:მატარებლებზე ბეჭდური გამოცემები ფურცლოვან მატარებელზე
( , , , წიგნები ბროშურები სერიული გამოცემები მათ , , , შორის პერიოდული სტანდარტები პატენტები
დისერტაციების ავტორეფერატები, სანოტოგამოცემები, , კარტოგრაფიული გამოცემები
, , იზოგამოცემები ფირმების პროსპექტები, , დისერტაციები თარგმანები დეპონირებული
ხელნაწერები გამოცემები და რესურსები ოპტიკურ მატარებლებზე ,აუდიოვიზუალური გამოცემები (აუდიოკასეტები,
, )ვიდეოკასეტები გრამფირფიტები მიკროფილმები, მიკროფიშები ელექტრონულ რესურსებთან დაშვება ბიბლიოთეკის ელექტრონული კოლექციები
დოკუმენტების ელექტრონულიმიწოდება
: მსოფლიო გამოცდილება სპეციალურიelectronic document delivery –EDD
პროგრამები საშუალებას იძლევა მნიშვნელოვნად სწრაფად მოხდეს
მომხმარებლისთვის ინფორმაციისმიწოდება
ეროვნულ ბიბლიოთეკაში ბიბლიოთეკათშორისი აბონემენტის
განყოფილებიდან დასკანერებული, ( , ) დოკუმენტები წიგნების სტატიების ასლები
. მომხმარებელს მიეწოდება ელ ფოსტის. საშუალებით
ელექტრონული კატალოგები
1990 წლიდან საფუძველი ჩაეყარა ელექტრონული კატალოგების ორგანიზებას საქართველოში.
CDS/ISIS- ეროვნულ ბიბლიოთეკაში მიკრო ის გამოყენებით მხოლოდ კატალოგიზაციაა
. ავტომატიზებული მსოფლიო ბიბლიოთეკებში დანერგილია
ავტომატიზებული ინტეგრირებული საბიბლიოთეკო, , სისტემა რომლის მეშვეობითაც კატალოგიზაციის
, გარდა ავტომატიზებულია აგრეთვე ისეთი , საბიბლიოთეკო პროცესები როგორიცაა, , დაკომპლექტება მკითხველთა რეგისტრაცია წიგნის
– . გაცემა დაბრუნება და სხვ
– საცნობარო ბიბლიოგრაფიულიმომსახურება
: მსოფლიო გამოცდილება , ონლაინ საცნობარო სამსახური რომელიც ასრულებს
. დაშორებული მკითხველის ერთჯერად შეკითხვებს - ვირტუალური საცნობო ბიბლიოგრაფიული
" " მომსახურება ჰკითხე ბიბლიოთეკარს:ჩვენთან
ეროვნული ბიბლიოთეკის საინფორმაციო სერვის სამსახური ელექტრონული ფოსტით ან ტელეფონით . მიღებული შეკვეთას ასრულებს ბიბლიოთეკარის
, , მიერ მოძიებული მასალა ბიბლიოგრაფია იგზავნება დაშორებულ მომხმარებელთან ელექტრონული
.ფოსტის საშუალებით
ინტერნეტი ეროვნულბიბლიოთეკაში
1997 – წლიდან ინტერნეტ ცენტრი 2009 – , წლიდან უკაბელო ინტერნეტი WIFI
2006 – წლიდან ელექტრონული რესურსებით მომსახურების განყოფილება
:ხვალ – მედიათეკა ნაბეჭდი და აუდიოვიზუალური. მასალები
ბიბლიოთეკის ელექტრონულირესურსები:
ელექტრონული კატალოგები , გამოცემები კომპაქტ დისკებზე ოპტიკურ
მატარებლებზე ბიბლიოთეკის ელექტრონული კოლექციები
დაშვების სხვადასხვა წერტილით, შეძენილი ან სკანირებით მიღებული
ბიბლიოთეკის შიდა დოკუმენტების კოლექციები (პროექტები, ინსტრუქციები და
.სხვ ) – ონ ლაინ და გარე რესურსები
ელექტრონული კოლექციები დაბიბლიოთეკა
ფონდების გაციფრებით შექმნილი, კოლექცია რომლებსაც საავტორო უფლებები არ ეხება და განთავსებულია
ინტერნეტში საავტორო უფლებით დაცული
, კოლექცია რომელიც ხელმისაწვდომია მხოლოდ ბიბლიოთეკაში მოსული
მკითხველისათვის
EBSCOHost (EBSCO, , ) – ბოსტონი აშშHttp://search.epnet.com/ EBSCO– ს მძლავრი
ქსელური საძიებელი მომხმარებელს სთავაზობს დაპატენტებული პოპულარული ჟურნალებისა და საცნობო
, გამოცემების სრულ ტექსტებს რომლებიც ეხება სოციალურ , , და ჰუმანიტარულ მეცნიერებებს კულტურათა შესწავლას
, , , , , განათლებას ბიზნესს მენეჯმენტს ეკონომიკას ფინანსებს .ბუღალტერიას და სხვ
მსოფლიო ბანკის ელექტრონული ბიბლიოთეკა
http://www.worldbank.org/newelibrary/ მოიცავს ისეთ, , , თემებს როგორიცაა სოფლის მეურნეობა განათლება
, , , , ენერგეტიკა გარემოს დაცვა მრეწველობა მაკროეკონომიკა .კერძო სექტორის განვითარება და სხვ
ეროვნული ბიბლიოთეკის ელექტრონული– 2010ონ ლაინ მონაცემთა ბაზები
მკითხველები დამომხმარებლები
მსოფლიოს სხვადასხვა ბიბლიოთეკების, მონაცემებით მკითხველთა რიცხვი
, ბიბლიოთეკებში კლებულობს იზრდება დაშორებული
...მომხმარებლების რიცხვი
:დღეს ეროვნულ ბიბლიოთეკაში მკითხველთა რიცხვი მატულობს იზრდება დაშორებულ
მომხმარებელთა რიცხვი
–საბიბლიოთეკო ვებ საიტი
:მისია ხელმისაწვდომი გახადოს მომხმარებლისთვის ბიბლიოთეკის ფონდები და
ინფორმაცია გამოცემების შესახებ http://www.nplg.gov.ge I - 1999 წელი II - 2005 წელი III - 2007 წელი
2010 წლისთვის 3000 დღეში საშუალოდ შემოსვლა
დღეს და ხვალ…
Web 1.0 …… Web 2.0………….. Web 3.0…
Web 1.0. - ვებმასტერი ქმნის კონტენტს თავისი, საიტისთვის მომხმარებელი იყენებს ამ კონტენტს
უშუალო მონაწილეობის გარეშე Web 2.0 - დაინტერესებულ მომხმარებელს შეუძლია
, თვითონ შექმნას კონტენტი ხმის მიცემის სისტემის, გამოყენებით განსაზღვროს საიტზე განთავსებული
. მასალიდან რა არის ყურადღების ღირსი და რა არა : , კონტენტი მრავალფეროვანია ფოტოები
. ვიდეომასალა და სხვ აქ თითოეული ადამიანი მარტო, , მომხმარებელი ვიზიტორი კი არ არის არამედ
.აქტიური მონაწილეა შემდეგი ნაბიჯი - Web 3.0 – , ვების კულტურული ვერსია
რომელიც გამოიყენება პროფესიონალების მიერ .საინტერესო და სასარგებლო კონტენტის შესაქმნელად
მკითხველთა სურვილი
მაქსიმალურად კომფორტულად იგრძნოს თავი ბიბლიოთეკაში
ინფორმაცია მიიღოს რაც შეიძლება, , სწრაფად და უკეთესია
ელექტრონული სახით
RFID (Radio Frequency Identification) – . რადიოსიხშირული იდენტიფიკაცია ობიექტების
, ავტომატური იდენტიფიკაციის მეთოდი სადაც რადიოსიგნალების საშუალებით ხდება მონაცემების
.ათვლა და ჩაიწერა
ბიბლიოთეკებში მკითხველის რეგისტრაცია და წიგნის გაცემის პროცედურა
დაფუძნებული RFID . ტექნოლოგიაზე იგი საშუალებას აძლევს როგორც ბიბლიოთეკის
, მომხმარებელს ისე თანამშრომელს დრო არ – დახარჯოს წიგნის მიღება გაცემის
. – , გაფორმებაზე ცვლის რა შტრიხ კოდებს ასწრაფებს ინვენტარიზაციას და წიგნის
. ძიებას ბიბლიოთეკებში ახდენს წიგნის გაცემის ავტომატიზაციას და იცავს
.საბიბლიოთეკო დოკუმენტს ქურდობისგან
RFID მსოფლიოს ბიბლიოთეკებში ფართოდგამოიყენება
ვისთვის არის რეკომენდებული?
1. ბიბლიოთეკებისთვის არც თუ დიდი ფონდით2. , საჯარო ბიბლიოთეკებისთვის რომლებსაც აქვთ ბევრი
( – ფილიალი ფასდაკლება რაოდენობაზე)ხელსაყრელია
3. , ბლიოთეკებისთვის რომლებსაც შეუძლიათ მიიღონგრანტი RFID–ის ტესტირებაზე
4. , ბიბლიოთეკებისთვის რომლებიც გადადიან სხვა ან ახალ შენობაში
5. სპეციალიზებული ბიბლიოთეკებისთვის უნიკალურიკოლექციებით
6. , ბიბლიოთეკებისთვის რომლებიც ცვლიან აღრიცხვის .ძველ სისტემებს და მოწყობილობებს
ხვალ…
გამოცემების ძიება და გამოცემის მიღება ,ბიბლიოთეკის შენობაში მიუსვლელად
მობილური ტელეფონით ინფორმაციის ,შეკვეთა და მიღება
( შეუქმენით მკითხველს საშუალება მოიწყოს ბიბლიოთეკა პლაჟზე… )
ელექტრონული გამოცემები პრივილეგირებულია ნაბეჭდ გამოცემებზე
ბიბლიოთეკა – ყველა ასაკის მომხმარებელის საინფორმაციო სერვის ცენტრი
დიდი მადლობაყურადღებისთვის!
ია გორგიშელი საბიბლიოთეკო მომსახურებისა და ინფორმაციის
დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე ტელ.: (32) 297-16-03 (114)
e-mail: [email protected]