Хангай дээд сургууль

ХД-1 Энхцэцэг.Ч

Нэгж хугацаанл урсан өнгөрөх

цэнэгийн хэмжээг гүйдлийн хүч гэнэ.

Тэжээл үүсэгчид хэрэглэгчийг залгахад

гүйдэл гэдэг.

Гүйдлийн хүчний их багыг

тодорхойлохдоо Ампер товчоор А

гэсэн нэгжээр хэрэглэдэг. Гүйдлийн

хүчийг Амперметр гэсэн багажаар

хэмждэг.

Цахилгаан цэнэгтэй биес

харилцан үйлчлэлцэнэ. Ижил

цэнэгтэй бол түлхэлцэнэ, эсрэг

цэнэгтэй бол таталцана.

Цахилгаан цэнэг алга болохгүй ,

шиээр бй болохгүй. Үүнийг

цэнэг хадгалагдах хууль гэнэ.

Цэнэгийг хөдөлгөж буй хүч

ньхүядэ хүчдэлийг Вольт

товчоор В нэгжээр илэрхийдэг.

Хэмжих багаж нь Вольтметр .

Хэрэглэгч дээр хүчдэл унадаг.

Зайг чийдэнтэй холбоход электронууд сөрөг (- )

шонгоос эерэг (+)

Шон руу чиглэн холбосоэ утас, чийдэн дээгүүр

дамжин алгуурхан урсдаг. Харин гүйдэл нь (+) ээс

(- ) рүү урсдаг. Нэг чигт урсах гүйдлийг тогтмол

гүйдэл гэж нэрлэдэг. Цахилгаан гүйдэл гүйлгэхийн

тулд хэлхээ тасархай бииш байх хэрэгтэй.

Ийм хэлхээг битүү хэлхээ гэдэг. Хаа нэг газраараа

тасархай хэлхээг задгай хэлхээ гэж нэрлэдэг.

Цахилгаан хэлхээ битүү үед асна.

Цахилгаан

Дамжуулдаг

ЗЭС

ХӨНГӨНЦАГААН

ТӨМӨР

АЛТ

МӨНГӨ

Дамжуулдаггүй

ШААЗАН

МОД

ХУВАНЦАР

ШИЛ

РЕЗИН

Дамжуулагч дээр унах хүчдэл ньдамжуулагчийн эсэргүүцлээрүржүүлсэнтэй тэнцүү байна.

U = I * R

Үүнийг хэлхээний хэсгийн омынхууль гэж нэрлэдэг.

Цуваа холболт Зэрэгцээ холболт