Embed Size (px)
Citation preview
./datable
Duurzaam bewaren van digitale 3D-informatie
Wim Lowet (CVAa)
Henk Vanstappen (Datable)
Workshop 3D-scanning van gebouwen en erfgoed
Leuven, 23 maart 2016
./datable
over CVAa
• Expertisecentrum Cultureel Erfgoed voor het ontwerp van de omgeving: – Van stoel tot stad
– Adviseert over verwerving, beheer, ontsluiting en valorisatie
– Tentoonstellingen en publicaties
– Sinds 2008: Onderzoek naar digitale architectuurarchieven
./datable
over datable
• Strategieën voor digitale collecties – Digitale strategie ontwikkelen
– Advies optimaliseren processen
– Begeleiding softwaretrajecten
– Kwaliteitscontrole & risico-analyse
• Sectoren: – Musea, archieven, archeologie, architectuur, ..
./datable
Toepassingen van 3D-data
• Bronnen onderzoeken
• Erfgoed documenteren
• Datageneratie voor restauraties / renovaties
• Ontsluiting en presentatie van erfgoed
./datable
© KULeuven
./datable
© Moutaz Haddara (www.duraark.eu)
./datable
www.3d-coform.eu/
./datable
Waarom duurzaam?
• Hoge kostprijs van 3D-scanning en –modeling
• 3D-scanning soms 1x mogelijk (bv. archeologie, renovaties…)
• Renovatie/restauratie: 10-jarige juridische aansprakelijkheid
./datable
Kader
www.londoncharter.org
./datable
The London Charter
• 3D-scans en –modellen moeten: – Financieel verantwoord zijn
– Intellectueel en technisch degelijk zijn
– Correct geïnterpreteerd kunnen worden door gebruikers
– ‘Sustainable’ zijn
./datable
Voorbeeld
Thesis Joris Mahieu en Tom Ghyselinck, 2000, Universiteit Gent
./datable
./datable
./datable
./datable
./datable
Sustainable?
• Preservatie van 3D-data
• Gegevens toegankelijk houden
• Preservatie van documentatie: – rechten
– bronnen en methodologie
– wetenschappelijke verantwoording
– …
./datable
./datable
./datable
./datable
./datable
./datable
Verder onderzoek
www.texturekortrijk.be/duikenindemachine
./datable
Verder onderzoek
www.duraark.eu
./datable
Bits vs. Informatie
./datable
1. Bit level preservation
• Bits bewaren: – duurzame dragers
– back-up strategie
– checksums
./datable
Bits vs. Informatie
./datable
./datable
./datable https://archive.org/details/msdos_Pac-Man_1983
./datable
Bit level preservation
• Bits bewaren: – duurzame dragers
– back-up strategie
– checksums
• Software bewaren
• OS bewaren
• Hardware bewaren of emuleren
./datable
2. Migratie
• Gericht op bewaren van informatie
• Omzetten naar archiveringsformaat – open specificatie
– transparante structuur
– tools beschikbaar
– bewaart essentiële eigenschappen
• Voorbeelden: XML, ODT, TIFF
./datable
CAD en 3D bestandsformaten .123 .123C .123D .123DX .2D .3DC .3DL .A2L .ACT .ADI .ADT .AFD .AFS .ANY .ARD .ART .ASC .ASM .ASY .ATT .BBCD .BCD .BDC.BDL.BIT .BLK .BMF .BPM .BPMC .BPZ .BRD .BRD .BXL .CAD .CAM .CATDRAWING .CATPART .CATPRODUCT .CDDX .CDL .CDW .CEL .CF2 .CFF .CGR .CIB .CIRCUIT .CKD .CMP .CMP .CNC .CNC .CND .CPA .CRV .CYP .CZD .DB1 .DBQ .DC .DC1 .DC2 .DC2 .DC3 .DCD .DES .DFT .DFX .DGB .DGK .DGN .DLV .DLX .DRA .DRA .DRG .DRU .DRWDOT .DSG .DSN .DST .DST .DVG .DWFX .DWG .DWS .DWT .DXE .DXF .DXX .EASM .EDF .EDN .EDRW .ELD .EPF .EQN .EWB .EWD .EXB .EZC .EZP .FAN .FCD .FCSTD .FCW .FLX .FMZ .FNC .FPD .FPP .FZ .FZB .FZM .FZP .FZZ .G .G3D .GBX .GCD .GDS .GINSPECT_PRJ .GSM .GXC .GXD .GXH .GXM .HCP .HSC .HSF .HUS .IAM .IBA .IC3D .ICD .ICS .IDE .IDV .IDW .IF .IFCXML .IFCZIP .IGS .IPF .IPJ .IPN .IPT .ISE .ISO .ISOZ .JAM .JBC .JOB .JT .JVSG .KIT .LCF .LDR .LDT .LI3D .LIN .LIZD .LTL .LYC .LYR .MC9 .MCD .MCX .MDL .MHS .MIN .MIN .MOD .MODEL .MODFEM .MP10 .MP11 .MP7 .MP9 .MS11 .MS7 .MS9 .MSM .MVS .NC .NEU .NGC .NGD .NPL .NWC .NWD .NWF .OLB .OPJ .OPT .PAT .PC6 .PC7 .PCS .PHJ .PHO .PIPD .PIPE .PLA .PLN .PM3 .PRG .PRO .PRT .PRT .PRT .PRT .PSF .PSM .PSS .PSU .PSV .PWD .PWT .QPM .RCD .RDF .RED .RIG .RML .RRA .RS .RSG .RSM .RTD .SAB .SAT .SBP .SCAD .SCDOC .SCH .SCH .SDG .SEW .SHX .SKF .SLDASM .SLDDRW .SLDPRT .SPT .STL .SVD .SYM .T3001 .TAK .TBP .TC2 .TC3 .TCD .TCD .TCM .TCP .TCT .TCW .TCX .TOP .TOPPRJ .TOPVIW .TSC .TSF .ULD .UNT .UPF .VET .VND .VTF .VWX .WDP .X_B .X_T .XISE .XV33D .3D .3D2 .3D4 .3DA .3DC .3DC .3DF .3DL .3DM .3DMF .3DMK .3DON .3DP .3DS .3DV .3DW .3DX .3DXML .3MF .A2C .A3D .A8S .AC .ACT .ALBUM .AN8 .ANIM .ANIM .ANIM .ANIMSET .ANIMSET_INGAME .ANM .AOF .AOI .ASAT .ATF .ATL .ATM .B3D .BIO .BIP .BLEND .BR3 .BR4 .BR5 .BR6 .BR7 .BRG .BRO .BSK .BTO .BVH .C3Z .C4D .CAF .CAL .CAL .CAS .CCB .CCP .CFG .CG .CG3 .CGA .CGFX .CHR .CHR .CHRPARAMS .CM2 .CMF .CMOD .CMZ .CPY .CR2 .CRF .CRZ .CSD .CSF .CSM .CSO .D3D .DAE .DAZ .DBC .DBL .DBM .DBS .DDD .DES .DFF .DFS .DIF .DMC .DRF .DS .DSA .DSB .DSD .DSE .DSF .DSI .DSI .DSO .DSV .DUF .DWF .E57 .EGG .EXP .F3D .FACEFX .FACEFX_INGAME .FBX .FC2 .FCP .FCZ .FG .FIG .FLT .FNC .FP .FP3 .FPE .FPF .FPJ .FRY .FSH .FSQ .FUN .FX .FXA .FXL .FXM .FXS .FXT .GEO .GLF .GLM .GMF .GMMOD .GMT .GRN .HD2 .HDZ .HIP .HIPNC .HLSL .HR2 .HRZ .HXN .IFC .IGES .IGI .IGM .IGS .IK .IRR .IRRMESH .IV .IVE .J3O .JAS .KFM .KMC .KMCOBJ .KTZ .LDM .LLM .LND .LP .LPS .LT2 .LTZ .LWO .LWS .LXF .LXO .M3 .M3D .M3D .MA .MAT .MAX .MAXC .MB .MC5 .MC6 .MCZ .MD5ANIM .MD5CAMERA .MD5MESH .MDD .MDL .MDX .MEB .MESH .MESH .MGF .MIX .MNM .MOT .MP .MPJ .MQO .MRML .MS3D .MSH .MTL .MTX .MTZ .MU .MUD .MXM .MXS .N2 .N3D .NFF .NIF .NM .NSBTA .OBJ .OBP .OBZ .OCT .OFF .OGF .OL .P21 .P2Z .P3D .P3L .P3M .P3R .PAR .PAT .PHY .PIGM .PIGS .PKG .PKG .PL0 .PL1 .PL2 .PLY .PMD .PMD .PMX .PP2 .PPZ .PRC .PREFAB .PRM .PRO .PRV .PSA .PSK .PZ2 .PZ3 .PZZ .QC .RAD .RAD .RAY .RCS .RDS .RFT .RIG .S .SC4MODEL .SDB .SESSION .SGN .SH3D .SH3F .SHP .SI .SKL .SKP .SM .SMD .SRF .STC .STEP .STO .STP .T3D .T3D .TCN .TDDD .TGO .THL .TMD .TME .TMO .TPS .TRI .TRI .TRUCK .TS1 .TVM .U3D .UMS .V3D .V3O .VAC .VEG .VMD .VMO .VOB .VOX .VP .VPD .VRL .VS .VSH .VSO .VTX .VUE .VVD .W3D .WFT .WRL .WRP .WRZ .X .X3D .XAF .XAF .XMF .XMM .XOF .XPR .XRF .XSF .XSI .XV0 .YAODL .YDL .Z3D .ZT
./datable
./datable
INTELLIGENTIE in CAD
./datable
Intelligentie in cad
./datable
Intelligentie in BIM
./datable
CASE: Het geheugen van de architect
• Welke acties zijn nodig bij opname architectuurarchief?
• Welke formaten gebruikt?
• Welke zijn geschikte formaten voor migratiestrategie?
!"#$%&'"%()*&+(*,-"(*.%)%/+0*+"#$%/'#/11"+"#$%'&'(* * 23245**
******
!"#$%&'&#'(&)*&)+,#-'($#'!"#$%&'(')*+''./0&12&#'3,2'&&#'$)14,2&1233)$)14,&5'
'!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
&&#'1$6&'62378',#'."7)$142'($#'4&2'9)3%':;$$%6&'<)14,2&1233)$)14,&(&#'=&#+':$#62$""&#'
>?@A'
./datable
MCD(native)
./datable
VWX > DWG
./datable
DWG (native)
./datable
DWG > STEP
./datable
./datable
./datable
./datable
MIGRATIEstrategie
• Informatie bewaren: – gebruikerseisen bepalen
– significante eigenschappen bepalen
– bestandsformaat bepalen
– bits preserveren
./datable
Context: PREMIS DATA DICTIONARY
./datable
Informatie bewaren
• Informatie bewaren: – gebruikerseisen bepalen
– significante eigenschappen bepalen
– bestandsformaat bepalen
– bits preserveren
• Context en historiek bewaren
./datable
preserveringsBELEID
www.dans.knaw.nl
./datable
preserveringsbeleid
www. datasealofapporval.org
./datable
ADVIES
archaeologydataservice.ac.uk
./datable
ADVIES
./datable
ADVIES
./datable
Self-AssesSment
www.scoremodel.org
