Formando ao futuro profesional en Software Libre

1

Formando ao futuro profesional en Software Libre

Carlos Carrión Álvarez

IES San Clemente(www.iessanclemente.net)

2


IES San Clemente A Rede

Troncal Gigabit (2 Gb en trunking) Cableado cat. 6. DMZ con servidores web e de terminais. 12 VLANS ruteadas e filtradas

Despachos - Departamentos 1 ordenador / profesor – pas Impresoras alta capacidade por planta Impresoras láser e cor por despacho. Escáner por despacho.

3


4


Deseño servidores e almacenamento

5


6


7


8


IES San Clemente As aulas

5 aulas con: 31 equipos con 2 discos duros (1º Sistemas Windows / GNU

Linux e 2º para máquinas virtuais) e 2 GB de RAM Canón proxector. Impresora alta capacidade dúplex

1 Aula de mantemento 30 postos de desguace e arranxo de equipos Máis de 100 equipos cos que realizar prácticas de montaxe Máis de 40 dispositivos de rede (hubs, switches, routers,

firewalls, wi-fi, etc), cos que facer prácticas

9


10


11


IES San Clemente CECASACLE (Centro de Cálculo San Clemente) - CPD

Centro neurálxico do sistema informático do instituto Centraliza as comunicacións internas e externas

Switches Gigabit Routers Firewall

12 Servidores 4 DMZ / 8 LAN 2 fontes de alimentación hotswap / servidor Sistemas operativos en RAID 1 (hotswap) Almacenamento en CABINA DE DISCOS (Fibre Channel) – 1.7 TB Garantía 24x7x365

12


13


IES San Clemente Servizos

Xestión de usuarios / servidores de ficheiros 600 usuarios en AD (MS Windows 2003 R2) – LDAP Toda a información é almacenada en servidores, nunca nos postos. Todo usuario posúe unha carpeta persoal e outras comuns. Un afine óptimo e permisos para todo usuario. Servidores redundantes tanto para validación de usuarios/servidor de

arquivos. Almacenamento / Copias de seguridade

Cabina de discos conectada ós servidores por switches de fibra. Libraría de cintas (LTO3) para realizar copia da información da cabina.

Impresoras Toda impresora por rede e centralizadas en 2 servidores de

impresoras redundantes.

14



Control/xestión da rede Nagios: control do estado dos equipos/impresoras/rede do centro. Xestión de switches para exames. Control de ancho de banda e acceso a internet por aula. Aplicación

desenvolvida polo Dept. de Informática do centro. (cbqs e iptables) VLANS Firewall / IDS para acceso á DMZ.

SXBD MS SqlServer 2005 PostgreSQL MySQL

Web IIS (Plataforma educativa para a ESO e o BACH a distancia) Apache

15



Apontamentos / manuais / formación / documentación www.iessanclemente.net/informatica MESTRE: plataforma educativa en Moodle para os ciclos formativos.

Validación de usuarios por LDAP contra o AD de windows. Aulavirtual: plataforma educativa para a ESO e BACH a distancia de

Galicia. Desenvolvida no Dept. de Informática do centro. Atende a 4.000 alumnos e 40 profesores.

www.iessanclemente.net Manuais, apontamentos e documentación: realizados con mediawiki.

Validación de usuarios por LDAP contra o AD de windows.

http://www.iessanclemente.net/informatica

http://www.iessanclemente.net/

16


IES San Clemente Software libre

Arranque dual (por primeira vez este ano e en probas) Programas en SL sobre MS Windows XP

OpenOffice.org Gimp Dia Openproject / GantProject Dev c++ Video Lan (VLC) Mozilla Firefox VirtualBOX JAVA NVU VNC PUTTY, ...

17


ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. www.rosaliadecastro.eu / www.pacolola.com 99% software libre.

Sistema operativo: Ubuntu (server / desktop) Xestión de usuarios: NIS (OPENLDAP a partires de nadal) Servidor de arquivos: NFS / SMB ERP: e-win bodegas Ofimática: OpenOffice.org Impresoras en rede: CUPS Correo: Mozilla-Thunderbird Copias seguridade: tar por agora. Web: apache. .....

http://www.rosaliadecastro.eu/

http://www.pacolola.com/

18


AVERSIÓN Ó CAMBIO O ser humano é, polo xeral, na primeira impresión

reticente ós cambios. Sempre se compara co pasado / co sistema anterior. E Software Libre, dende punto de vista dun usuario,

segue a ser Software. Para un usuario a primeira barreira é o programa en si,

non se é SL ou non. O paso do papiro ó libro.

19


EVOLUCIÓN DOS USUARIOS DO SL Ó principio os usuarios eran de perfil técnico. (Pantalla

negra) A situación actual é de usuarios de perfil

técnico/aficionado e outros non tan técnico que sen sabelo fan uso de aplicacións de SL.

O reto está en atraer os usuarios de perfil “usuario de andar por casa” a un uso maioritario de aplicacións en SL.

20


O DESAFÍO Tendo en conta:

i.- A versión ó cambio do usuario ii.- As horas investidas na aprendizaxe dos programas que fai

uso. iii.- Que unha empresa debe seguir funcionando, producindo. iv.- Que o usuario a captar non ten un perfil técnico, nunca

recompilará o kernel nin usará o editor vi. Débese:

i.- prover ferramentas en SL que resolvan os mesmos problemas que as que viña usando o usuario.

ii.- que o cambio non sexa traumático, e que lle permita aplicar a “filosofía” conquerida noutras aplicacións.

iii.- tentar que os drivers/hardware non sexan un problema.

21


O DESAFÍO Tense:

i.- que hoxe o SL está o suficientemente maduro como para comezar a dar o “cambiazo”, a veces en contornos familiares.

ii.- que as administracións comezan a investir/fomentar o SL. iii.- que xa é unha realidade a existencia de empresas locais

que basean o seu modelo de negocio no SL. Preténdese:

i.- atraer a novos usuarios por CONVENCEMENTO e non por imposición ó SL, argumentos non faltan:

a mesma funcionalidade, cando non maior, dunha aplicación en SL. un contorno de aplicación amigable e familiar. Fundamental isto último Ahhhh!! é verdade, non hai que pagar licencias, nin cando menos

piratear.

22


EVOLUCIÓN NA FORMACIÓN Ate fai 2 anos

Nos módulos de sistemas íase deixando para o final do curso. Formación moi técnica e pouco útil a nivel de usuario: ps, kill,

xestión de procesos, chown, etc. Nos módulos de proxectos integrados úsanse aplicacións

específicas: Apache, php, PostgreSQL (contra un servidor central), iptables, ftp, etc., etc.

Uso de máquinas virtuais. Botase en falta a visión do uso de aplicacións do SL como un

todo e non como pezas illadas. O PC como, aínda que en rede, é un ente illado.

23


EVOLUCIÓN NA FORMACIÓN Ultimo ano

Módulos de sistemas: vista dos dous sistemas de xeito paralelo. Igualmente formación moi técnica e só no módulo concreto.

Séguese facendo uso do SL para accións específicas e poucas veces se usa para accións de propósito xeral.

Nos módulos de proxectos integrados, séguese coa formación vista no punto anterior.

O PC virtual en SL segue a ser un ente illado.

24


EVOLUCIÓN NA FORMACIÓN Este curso

Arranque dual do sistema. Con varias aplicacións idénticas nos dous sistemas:(vlc, 7zip, virtualbox, OOo, Openproject,...)

Visión do PC (en calquera dos sistemas) como un elemento integrado na rede (validación de usuarios por LDAP, servidores de arquivos,etc) que permita a mobilidade do usuario e centralizar a información producida por este.

Que o usuario faga uso do sistema baseado en SL, non só como un obxectivo senón como un medio para conquerir os obxectivos doutros módulos.

Permitindo que o alumno vexa o sistema baseado en SL, como unha ferramenta de traballo máis e non só como un obxectivo a ser cualificado.

Estáselle transmitindo normalidade no uso do SL e transmitindo unha filosofía de traballo.

25


EXPERIENCIA CO ALUMNADO Pregunta:

Cando comezamos con Linux? A falsa crenza de que Linux ía arranxar tódolos problemas que lles

crearon o ter que aprender, por exemplo, os permisos en Windows. O problema chegaba, cando había que estudar. Linux desmitificábase, é algo máis que hai aprender para aprobar.

Solución: Comezar xa, desde o primeiro, en igualdade de condicións

que co XP. Así distinguirán a ferramenta de traballo que vale para varios módulos, dos obxectivos concretos dun módulo relacionados con aplicacións en SL.

Usar en primeiro termo o contorno gráfico como referente e consola en segundo. Os permisos e cambiar o propietario pódense entender perfectamente nun cadro de diálogo!!!!

26


EXPERIENCIA NA FORM. DO PROFESORADO Punto de partida

O Windows (sen liña de comandos) anega todo o esquema TIC-mental da maior parte dos asistentes ós cursos.

Os cursos de formación soen ter como moito 30 h. Obxectivos

Conquerir a filosofía de traballo e funcionalidades nun contorno gráfico, antes que aprender a usar a liña de comandos. Iso xa virá despois. (Un administrativo, non vai estar tecleando na consola). Synaptic vs. apt-get

Acercar os novos conceptos e procedimentos do xeito máis aproximado e familiar ó sistema que viñeron usando ata agora. NON POÑERLLO MÁIS DIFÍCIL!!!!

Amosar o SL coma un TODO, e non como partes illadas.

27


CASO REAL: ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. Coop. de 460 socios no Salnés. Persoal

Consello de administración constituído por 8 persoas 1 xerente 1 administradora / 1 administrativo 3 técnicas de campo. 2 comerciais 1 enólogo / 2 adegueiros

Punto de partida informático. Ningún, non había nada salvo unha pequena xestión en

Access. Non podía faltar este !!!!!!

28


CASO REAL: ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. Coop. de 460 socios no Salnés. Persoal

Consello de administración constituído por 8 persoas 1 xerente 1 administradora / 1 administrativo 3 técnicas de campo. 2 comerciais 1 enólogo / 2 adegueiros

Punto de partida informático. Ningún, non había nada salvo unha pequena xestión en

Access, non podía faltar este !!!!!!

29


CASO REAL: ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. O persoal nunca traballara con SL. Os custe non foi o que axudou a tomar decisión:

Nos ERPs, OpenBravo era o mais caro. Navisión (de Microsoft) e E-win Bodegas (Linux) estaban no mesmo prezo.

Porque se implantou entón SL?: Por convencemento, tras ver que entraba na filosofía da

empresa. Fixéronse demos de todo, amosando que o SL cubría a parte

ofimática, impresoras, xestión administrativa, etc. etc. Cubría todo?:

Non, aínda hoxe non se conectan os pokets PC, nin a fotocopiadora envía faxes dende o PC, pero pronto haberá solución.

30


CASO REAL: ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. Tempo de formación / adaptación:

A formación non supuxo máis dun día. Adaptación instantánea da maioría dos usuarios. Só unha persoa precisou preto dunha semana para manexar

as aplicacións con soltura (Debido a que había que producir e non había tempo para mirar os programas).

Houbo problemas de implantación: Si, ó principio os “HOMES” de cada usuario residentes no

servidor central daban problemas nos postos de traballo, moitos problemas coas aplicacións.

O problema era de configuración do NFS. Hai que ler o manual!!!!! RTFM

Aínda así, a Xerencia nunca recuou na implantación do SL.

31


CASO REAL: ADEGAS ROSALÍA DE CASTRO. Mitos:

“O Linux funciona mellor que o Windows” “O Linux nunca se colga”.

Esixencias e culpas: Ó SL esíxeselle o que non se lle esixe ó Software Privativo. Calquera cousa que falle é culpa do “Linux”, p.e. sitios web

que son funciona con Internet Explorer. Situación actual

Totalmente adaptados ó traballo con SL. Distinguen cando un problema e debido ó sistema interno ó

alleo á empresa. Louvan programas como Mozilla-Thunderbird fronte ó Outlook

32


ENQUISA: Sobre un universo de 143 alumnos. Alumnos de 1º, 2º e repetidores. Ciclos Formativos de ASI, DAI e ESI. Idades superiores ós 16 anos.

33


ENQUISA: 1.- Que é para ti o Software Libre (SL)?

Un 12% non sabe o que é. Un 83% indica que software gratuito, que non hai que pagar

por el. Un 5% atina na resposta.

2.- Que programas de SL coñeces? Dos que din saber algo:

Mencionan Ubuntu / OpenOffice / Firefox, a maior parte deles. Bastantes mencionan: Emule, Messenger !!!!!

3.- Usas SL no fogar, que programas/sistemas usas, por que os usas?

Mozilla Firefox e OOo, son os mais usados Preto dun 15% usa linux como dual. Sorprendente!!!!

34


ENQUISA: 4.- Usas SL no traballo, que programas/sistemas usas,

por que os usas? Dos poucos que traballan, só media ducia os usan.

5.- No caso de usar SL, como foi a curva de aprendizaxe, foi o cambio traumático?

O 100% dos que usan algunha aplicación SL adaptouse de xeito inmediato.

6.- Como cualificarías o SL con relación ó seguinte: seguro, estable/”colgable”, actualizacións, custe, formación necesaria?

Os que usan SL ou oíron falar del, louvan cada un dos parámetros.

Os demais non responde

35


ENQUISA: 7.- Que posibilidades teñen as linguas como o galego,

catalán, eusquera, etc. no SL?. Aqueles que atinaron a definir o SL, son os que realmente

saben das posibilidades multilingües do SL. Os que descoñecen a filosofía do SL, soen apuntar que

“chungas” 8.- Participas ou gustaríache participar no

desenvolvemento de SL, sabes que posibilidades tes de facelo?

“Bua si tio” é a resposta dun deles, pero é tónica xeral da enquisa, non saben que se pode participar, pero amosan interese por facelo.

36


ENQUISA: 9.- Que incidencia pode ter o SL no desenvolvemento

da industria TIC local? Moi poucos entenderon a pregunta, pero porque non sabían o

que significaba TIC 10.- Cres que o SL se introducirá cada vez máis nas

empresas, non estritamente relacionadas coas TIC? Idem á anterior.

11.- Como vés o futuro do SL? En xeral en “auxe” Son moi poucos os que non contestan ou o ven “chungo” Resaltar a resposta que da un é a chave do futuro: “Espero que normal para non ter que cubrir estas enquisas”

37


ENQUISA: 12.- Como cres que será no futuro a túa relación co SL?

“amigisimos” di un. As respostas divídense nun 50% en “non sei” ou branco, e outro 50% que cada vez o fará máis uso do aplicacións en SL.

13.- Ves posibilidades de negocio no SL? Aquí si que invade o pesimismo: “como é gratis”. Son unha ducia (de 143) os que ven negocio. “A todo se lle

pode sacar pasta” 14.- Que papel cres que debe xogar o sistema educativo

básico (Primaria, ESO, BACH) na formación en SL? “Como asignatura” din moitos. Ven o SL separado da

informática !!!!!!

38


ENQUISA: 15.- Que papel cres que debe xogar o Ciclo Formativo

que estás cursando na túa formación en SL? Choca a cantidade respostas de ver o SL como “un algo máis”

que hai que estudar, como as BBDD, programación, etc. e non como un medio para aprender BBDD, programación, etc.

16.- Cales cres que son as vantaxes e inconvenientes do SL?

Obviamente a vantaxe é, que é “gratis”. O maior inconveniente é a falta de formación.

17.- Finalmente, indica o que consideres oportuno a cerca do SL, e se tes experiencia con el, poderías comentala?.

39


CONCLUSIÓNS Algo falla cando -e por este orde-:

se ve o SL como “un contido” máis da informática que hai que aprender.

non se ven posibilidades de negocio. se confunde gratuito con SL. non se atina a definir o SL.

40


CONCLUSIÓNS Solución:

que o SL forme parte do medio de formación do alumno e non só do obxectivo.

que o alumnado se empape de SL en igual modo que se empapa de software privativo.

amosar que o SL é un sistema “completo”, cubre: Ocio, ofimática, chateo, correo electrónico, navegar por internet, vídeo,

audio, servizos (web, ftp, etc), etc., etc e DOMINIOS. descubrir as posibilidades de negocio tras o SL, e a

repercusión dos investimentos na economía local.

41


CONCLUSIÓNS Papel do docente:

moitas veces usamos SL nas nosas clases, sen que o alumno o perciba (dev c++, Firefox, OpenOffice.org, etc). Deberíase ir describindo o feito con normalidade: É UN PROGRAMAS MÁIS CUNHA FILOSOFÍA DISTINTA.

deberemos, na medida do posible e de moitos parámetros, incluídos os persoais, ofrecer a docencia de ferramentas en SL equivalentes ás privativas, cando menos nun plano de igualdade.

42


CONCLUSIÓN FINAL Ó SL hai que chegar por convencemento non por

imposición. O SL estará en igualdade de condicións que o privativo

cando: “A verdadeira igualdade producirase cando haxa tantas

mulleres tontas en postos de dirección como homes hai agora”

pois iso, A verdadeira igualdade darase cando haxa tantos usuarios torpes de SL como hoxe os hai do privativo.

Technology

Formando ao futuro profesional en Software Libre