Özgür Yazılım ve GNU/Linux

Embed Size (px)

Citation preview

ZGR YAZILIM VE GNU/LNUX

ZGR YAZILIM NEDIR? zgr Yazlm zgrlkle ilgili bir konudur. Yazlmlarn Bedava olmas ile deil... Free as in free speech, not as in free beer. Richard Stallman zgr Yazlm'n fikir babas Richard M. Stallman'a gre bir yazlmn zgr saylmas iin kullanclarna drt temel zgrl salamas gerekir.

ZGR YAZILIM NEDR? zgrlk 0: Yazlm, her trl ihtiya iin herhangi bir engel olmadan altrlabilmeli zgrlk 1: Yazlm, her trl ihtiya iin herhangi bir engel olmadan deitirilebilmeli zgrlk 2: Yazlm, istediiniz herkesle herhangi bir engel olmadan paylalabilmeli zgrlk 3: Yazlm, zerinde deiiklik yapldktan sonra da zgrce datlabilmeli

RICHARD STALLMAN?

1953 doumlu MIT / Yapay zeka laboratuvarnda aratrma grevlisi 1980 -> Xerox marka yazc ile ilgili src sorunu 1983 -> GNU Projesi'nin duyurulmas 1985 -> zgr Yazlm Vakf (FSF Free Software Foundation)

GNU: GNU UNX M? Unix mimarisini temel alan fakat Unix olmayan, tamamyla zgr bir iletim sistemi oluturulmak iin balatlan bir proje. 1990 ylna gelindiinde, bir iletim sisteminin gerektirdii hemen hemen tm yazlmlara sahip olan GNU'nun bir tek eksii vardr: ekirdek (Kernel)

GNU/LNUX VE LNUX? Linux, bir iletim sistemi ekirdeidir. (kernel) GNU, Free Software Foundation'in tanmyla zgr yazlm olan bir iletim sistemi yaratma projesidir. GNU projesi, UNIX sistemlerinde alacak zgr derleyiciler, editrler, hata ayklayclar vb. yazlmlar ortaya kartmtr. Ancak GNU iletim sistemi ekirdei (HURD) gelitirme aamasndadr. Linux iletim sistemi ekirdei ve GNU yazlmlarn bir araya getirdiinizde sonu;GNU/Linux...

GNU/LNUX VE LNUX? En Popler GNU/Linux Datmlar Linux Mint Debian Manjaro openSUSE Zorin Elementaryhttps://distrowatch.com/

YAZILIM NASIL ZGR OLUR? Bir yazlm zgr yapan, yazlmn lisansdr. Genel Kamu Lisans (General Public License GPL), zgr Yazlm Vakf(FSF) tarafndan duyurulan ilk zgr yazlm lisans GPLv1 : 1989 GPLv2 : 1991 GPLv3 : 2007

YAZILIM NASIL ZGR OLUR? Yazlmn sahip olmas gereken 4 temel zgrl salayan lisanslar, zgr yazlm lisanslar olarak kabul edilirler. Genel Kamu Lisans(GPL) dnda da eitli zgr yazlm lisanslar bulunmaktadr: Lesser General Public License (LGPL) Affero General Public License (LGPL) Apache License, Version 2.0 Modified BSD License FreeBSD License

ZGR GELTRME ARALARI Yardmc Aralar GNU/Linux Desktop Mint, Debian zgr yazlm gelitirme ortam ! Grafik dzenleme GIMP zgr yazlm lisansl grafik dzenleme arac zgr yazlm gelitirme ortamlar (IDE) Eclipse Geany ...

ZGR VERITABANI SISTEMLERI MySQL [+] Stabil, hzl, mkemmel dkmantasyon, geniyaygnlk (~ % 30) PostgreSQL [+] Stabil, topluluk bazl gelitirme modeli MariaDB [+] Hzla gelien, GPS 2 lisansl, MySQL alternatifi Firebird, vd...

DER ZGR YAZILIM PROJELER GNU/Linux Datmlar (iletim sistemi) LibreOffice (MS Office alternatifi) GIMP (Grafik) Tekir Ticari Otomasyon Thunderbird (E-posta) MPL lisans Firefox (Web tarayc) MPL lisans Eclipse (Yazlm gelitirme) EPL lisans Tahoe-LAFS (Bulut depolama) F-Droid (Android iin tamamen zgr yazlmlar)

OTHER FREE SOFTWARE PROJECTS

directory.fsf.org

NEDEN ZGR YAZILIM? zel mlk yazlmlar yerine zgr yazlmlar tercih etmek iin birok pratik sebep vardr. Bunlarn birka tanesini kabaca yle sralayabiliriz: Gvenlik: Virssz bir dnya Kiiselletirilebilirlik: Grmek isteyeceinizden daha ok seenek Kolay gncelletirme: Tek bir merkezden tmsisteminizi ve uygulamalarnz gncel tutmak mmkn Yardmseverlik: zgr yazlm kullanclar yardmseverdir; en ufak sorununuzda yardmc olmak isteyecek onlarca kii internette bekliyor

NEDEN ZGR YAZILIM? Kaynak kodu kullanlabilirliiAnlamak ve renmek iin kaynak koduTekerlei yeniden icat etmene gerek yok"zgrlk" te olduu gibi zgrsn Satcya bal deilEk destek seebilirHatalar giderebilir ve ihtiyalarn yan sra teknolojide deiiklik yapabilir Ak kaynakta kalite ve zelletirilebilirlik daha iyidir. Maliyetler ok daha dktr.

NEDEN ZGR YAZILIM?

zgrlk in!

ZGR YAZILIMIN NEM renme, gelitirme, kullanma zgrl Tekerlein tekrar tekrar icat edilmemesi / daha hzl geliim Toplumsal bar ve dayanmay artrmas, beraber retme kltrnn hatrlanmas nsanln bilgisinin korunmas: Yazlmlar zgr olmazsa, rettikleri/sakladklar veriler de zgr olmaz

AIK KAYNAK = ZGR YAZILIM ? Ak Kaynak, ngilizcedeki Open Source teriminin karldr. Bu terimle ifade edilen, yazlmn kaynak kodlarnn ak ve eriilebilir olmasdr. te yandan, yazlmn zgrln garanti eden bir terim deildir. Tm zgr yazlmlar ayn zamanda ak kaynak kodlu yazlmlardr. Ancak tm ak kaynak kodlu yazlmlarn ayn zamanda zgr olduklarn sylemek mmkn deildir.

ZGR YAZILIM ? zgr yazlm bilinli olarak kullanmak zgr yazlm zgr dnya felsefesini benimsemek

Oktay Uyar ZGR YAZILIM ZGR DNYA