S A D A N

Welkom in cyberspaceKlaar voor de matrixruimte?

Benedict Wydooghe

I C T & B R O N N E N

InleidingSociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

In dit deel maak je kennis met het studiemateriaal en de doelstellingen van de cursus.

Sociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

Het studiemateriaal is volledig ontsloten via Toledo. Geen uitprints dit jaar.

I. STUDIEMATERIAAL

ICT & BRONNEN

Ict = zelfstudie (zie lijst vaardigheden)

Bronnen = lessen• Theorie: informatiestructuur• Praktisch: zoekinstrumenten SAW

SADAN-Oefening = zelfwerkzaamheid

OEFENING…

• Verplicht = SADAN

• Je beschikt over een tekst!

• Tekstkeuze: – Eenvoudige weg (thematische lijst)– Moeilijke weg (kies zelf met criteria)

Kies met criteria… de tekst:

• 1. heeft meer dan tien voet- of eindnoten• 2. verwijst naar instellingen • 3. beschikt over een auteur en titel• 4. is niet langer dan 25 pagina’s• 5. heeft een bibliografie • 6. is recent [voor interpretatie vatbaar]

VOORDEEL: thema sluit aan bij je intresse.Overleg je keuze met de docent !!!

Kies eenvoudig:

• 1. Win tijd– voor de oefening start, krijg je een kopie– aanschuiven kopiemachine onnodig– begin onmiddellijk te werken – geen overleg met docent

• 2. Kies uit 42 thema’s en prima teksten• 3. Teken in op een lijst

NADEEL: tekst sluit niet altijd aan bij je interesse

II. DOELSTELLINGEN

Sociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

De doelstellingen zijn op twee manieren geformuleerd: concreet en abstract.

• Zelfwerkzaamheid en afstandsleren centraal• Maak kennis met… (het examen peilt naar…)

• ICT-TOEPASSINGEN» Word, Excel, PowerPoint, Explorer…

• OPEN LEERCENTRUM» Multimedia en bibliotheek…

• DOCUMENTAIRE INFO (Hoofdstuk 1)• PRIMAIRE BRONNEN (Hoofdstuk 2)• SECUNDAIRE BRONNEN (Hoofdstuk 3)

» Catalogi, Adresgidsen, Krantenarchieven…

• REFEREREN (Hoofdstuk 4)» Verwijzen naar bronnen en bibliografie maken

• TECHNISCHE WOORDENLIJST (Bijlage)

Organisatie• Afwisseling tussen theorie en praktijk. Werk zoals er gesuggereerd wordt!

• Tijdens de praktijk wordt er geen les gegeven, maar verwerkt je de theorie op eigen houtje of samen met anderen. De docent is in de buurt.

Punten• Praktijkpunt _/10: sadan-oefening

• Theoriepunt _/10: examen

• Wie voor één van beide onderdelen 9 of minder haalt, zakt voor het geheel!

KALENDERPeriode I• Vrijdag 21/maandag 24 september: Introductie BB en inleiding • Vrijdag 28/maandag 01 oktober: Referenties maken• Vrijdag 05/maandag 08 oktober: Bibliotheekintroductie• Vrijdag 12/maandag 15 oktober: Practica stap I• Vrijdag 19/maandag 22 oktober: Tabellen• Vrijdag 26/maandag 05 november: GEEN LES

Periode II• Vrijdag 9/maandag 12 november: Zoekinstrumenten• Vrijdag 16/maandag 19 november Practica stap II• Vrijdag 23/maandag 25 november: Practica stap III• Vrijdag 30/maandag 03 december Practica stap IV• Vrijdag 7/maandag 10 december Practica stap V• Vrijdag 14/maandag 17 december Practica stap VI

Tegen volgende week…

1. Aanmelden op Toledo + verken de website ‘ICT&Bronnen’

2. Uitprint van je tekst (themalijst) of met een copie van een tekstvoorstel naar docent (b. wydooghe)

3. Lees de doelstellingen en de werkwijze van dit vak na, zoals ze op BlackBoard beschrijven zijn.

I. THEORIESociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL I

In dit deel maak je kennis met de structuur van het informatielandschap van het sociaal agogisch werk.

“Details zijn oneindig veel belangrijker.”

Scherlock Holmes

In Metro (25/09/06, nr. 1301, p. 1…)“Over vijftien jaar zal een groeiend deel van de mensen leven in een soort virtuele realiteit, waarbij ze het leeuwendeel van hun professionele en niet-beroepsgebonden activiteiten online zullen uitvoeren.”

En dan… “Daardoor loert het gevaar om de hoek van een hele generatie verslaafden, die volledig afhankelijk zullen zijn van een virtueel leven.” Verder: www.pewinternet.org

In Metro (26/09/06, nr. 1302, p. 22…)“Bijna de helft van de kantoormedewerkers geeft toe een collega naast zich soms liever te mailen om zo een direct gesprek te vermijden.” (Brits onderzoek onder 2.000 kantoormedewerkers).

En toch… relativeren

• 1% wereldbevolking bezit pc…• 7% wereldbevolking gebruikt internet…• 90% wereldbevolking geen toegang!• DIGITALE KLOVEN:

– Tussen jong en oud– Tussen stad en platteland– Tussen mannen en vrouwen– Tussen rijk en arm– Tussen Vlaanderen en Wallonië– Tussen het Westen en de derde wereld– Tussen personen zonder handicap en met handicap– Tussen…

InformatiecontextVOLUME TAAK BELANG

VROEGER Weinig Leren Weten

NU Veel Vinden Toegang

STRAKS Overvloed Selecteren Waarderen

PROBLEEM

De klassieke informatiepiramide

Tertiair niveau

Secundair niveau

Primair niveau

Kranten- en tijdschriftartikelenwetten, decreten, monografieën, boeken,

thesissen, eindwerken, jaarverslagen, congresrapporten…

Naslagwerken:Referentiewerken & repertoria

Overzichten van naslagwerken

OPLOSSING?

AtlassenAdres- en telefoongidsenWoordenboekenEncyclopedieënBiografieën

Catalogi Bibliografieën

Bibliografie ≠ catalogus

• Bibliografie: onafhankelijk plaats boek– ZELFSTANDIG (zie schema)

• Algemeen (bv. Belgische Bibliografie)• Periodiek (bv. Jaarlijks)• Thematisch (bv. alles over sociologie)

– ONZELFSTANDIG (achter boek)

• Catalogus: boeken per plaats (bieb, uitgeverij…)– Collectieve catalogus: meerdere biebs

‘In welke volgorde staan de boeken?’ vroeg William. ‘Niet naar onderwerp.’

‘De bibliotheek vindt haar oorsprong in een ver verleden,’ zei Malachias. ‘De boeken staan naar de volgorde van aanschaf.’

‘Moeilijk te vinden’, merkte William op.

‘De bibliothecaris kent de titels uit zijn hoofd en weet wanneer het boek hier is gekomen. De andere monniken verlaten zich op zijn geheugen.’

• Bibliografieën– ontstaan uit catalogi– sinds de boekdrukkunst

• wetenschappelijke • of commerciële functie

• Conrad Gesner Bibliotheca Universalis (1545-1555)

• synthesepoging Griekse, Latijnse en Hebreeuwse literatuur

• meer dan tienduizend werken representeren hoogstens een kwart van het bestand van toen

• Latere pogingen tot universele bibliografieën mislukken

• Ook die van Paul Otlet en Henri Lafontaine.

• 1895: Otlet sticht het Institut international de bibliographie

• Wil alles samenbrengen, verschenen sinds de vijftiende eeuw

Digitale informatiepiramide

Websites, nieuwsbrieven, kranten- en tijdschriftartikelen, monografieën, thesissen,

jaarverslagen, congresrapporten…

NASLAG:Referentiewerken en

repertoria

Metazoekers

Atlassen; bv. RoutenetAdresgidsen; bv. Sociale kaartWoordenboeken; bv. Van DaleEncyclopedieën; bv. WikipediaHand- en zakboekjes; Handinfo

1. Zoekmachines: www.google.bewww.altavista.be

2. Onderwerpsgidsen:VORM: Stambomen

MatrixIndex

INHOUD: StartpuntPortaal

3. Catalogi: Catalogus: Bidoc CC: Bib-vlaanderen

Zoekmachine ≠ onderwerpsgids

• Zoekmachine– Machinaal zoeken

• Enkel trefwoord, geen context• Grote oogst, kwaliteit soms lager

• Onderwerpsgids– Links door ‘deskundigen’ gesorteerd

• Trefwoorden met context• Kleine oogst, kwaliteit soms hoger

Booleaans of machinaal zoeken• AND• OR• NOT

bruce springsteen AND e-street band

bruce springsteen OR e-street band

E street band OR e-street band

bruce springsteen NOT e-street band

“bruce springsteen” AND “e-street band”

“BRUCE SPRINGSTEEN” = BRUCE SPRINGSTEEN

“bruce springsteen” = Bruce Spring…, = BRUCE SPRING… en bruce spring…

Let op: 1. aanhalingstekens

2. hoofdletters3. haakjes

Syntheseschema

Digitale & Analoge Naslag

1 3

54 6

7 9

2

8

Evolutie door de tijd

Tertiair niveau

Secundair niveau

Primair niveau

Kwartair niveauSADAN

PRAKTIJKSociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL II

In dit luik vind je een gereedschapskist die je helpt bij het zoeken naar info

“De correcte oplossing van ieder probleem is meestal die,…

…die op de eenvoudigste manier gebruikmaakt van de beschikbare informatie.”

William van Ockham(Uit: U. Eco, De naam van de roos.)

GEREEDSCHAP KIEZEN

• Google = zoekmachine• Googlen = werkwoord (niets mis mee)

– Nadeel: niet in diepe web en in betalend web:• VanDale = woordenboek• Wikipedia = encyclopedie• Sociale kaart = adresgids• Mediargus = kranten- en tijdschriftartikels• Bidoc = katho catalogus• Bib.vlaanderen = catalogus alle Vlaamse bibs• Vlabidoc = overzicht bibliotheken• Juriwel = databank decreten

welzijnssector• Routenet = atlas…

1984: Neuromancer (Zenumagiër)

“A consensual hallucination experienced daily by billions of legitimate operators, in every nation, by children being taught mathematical concepts... A graphic representation of data abstracted from the banks of every computer in the human system. Unthinkable complexity. Lines of light ranged in the non space of the mind, clusters and constellations of data. Like city lights, receding....” “What’s that?” Molly asked, as he flipped the channel selector.”

Biljoenen supranationale operatoren en whizzkids beleven de constante consensushallucinatie. Grafische bestanden uit elke netwerkcomputer creëren een imaginaire complexiteit; lichtbundels deinen uit in een ontastbare geest en dataclusters gedragen zich als stadslichten.

“Wat is dat” vroeg Molly terwijl ze zapte.

PRIMAIR NIVEAU

OPZET

Het raden van websites:

www + naam + landcode / navoegingen

SECUNDAIRE LITERATUUR WELZIJNSWERK

Formule snelle info in diepe web:

Specifiek probleem

Specifiek naslagwerk

= Besparing zoektijd

• Nederlands– Toegang gratis in Katho tot Van Dale !– (Gebrekkige) alternatieven: www.vandale.nl – Citatenwoordenboek www.citaten.net

• Anderstalig– vertaalwoordenboeken op www.vertaler.be – Katho: vertaalwoordenboeken gratis Spaans, Frans,

Engels, Duits…

– Vertaaldiensten: http://babelfish.altavista.com en www.tijd.be/vertalingen

1. Woordenboeken

2. Encyclopedie

• WIKIPEDIA: Encyclopedie, overal gratis – Constante opbouw– Bijdrage kan – Kwaliteit

• Betalende mogelijkheden: – Encarta – Brittanica (inschrijven kan voor één dag)…

• Overzicht: – http:// encyclopedie.pagina.nl/

• SOCIALE KAART (soka)– Adresgids– Toegang overal gratis – Variant van Kluwer: SOREKA

• Op Cd-rom, betalend, updaten moeilijk

• VLABIDOC– Adresgids op bibliotheken – Betalend gebruik of in bibliotheken te raadplegen

• Andere – www.infobel.be– www.1207.be

3. Adresgidsen

4. Mediargus

• MEDIARGUS – Databank kranten- en tijdschriftartikels– Toegang gratis in Katho – Abonnement mogelijk

• TIJDSCHRIFTEN – Antilope– Boekje: overzicht met tijdschriften voor het sociaal

agogisch werk.• ALTERNATIEVEN:

– www.kranten.com dagelijks gratis koppen en commentaar

– www.standaard.be is betalend. Archief interessant.

4. Actualiteit

5. Bidoc

• BIDOC– Katho catalogus – Toegang overal gratis – Gebruik boeken in bieb mogelijk – Uitleen enkel aan Katho-studenten en personeelsleden

• BIB.VLAANDEREN– Catalogus en adresgids Vlaamse POB’s– Overal gratis– Gebruik boeken afhankelijk van bieb– Interessant:

• Boekbesprekingen• Blindencatalogus

5. Catalogi

8. Routenet

• Routenet– Atlas– Toegang overal gratis

• Varianten: – www.nmbs.be – www.delijn.be

• http://map24.geoloc.be

• Toekomst: google earth

6. GIS

9. Juriwel

• STAATSBLAD– Niet gebruiksvriendelijk

• JURIWEL– Geconsolideerde welzijnswetgeving– Databank welzijnswetten en decreten – Toegang overal gratis

7. Wetteksten, decreten

Overheidssites

– www.gemeente.be– www.provincie.be– www.vlaanderen.be

– www.fgov.be

8. Overheidssites

• Full text– http://users.skynet.be/st.lodewijk/e-thesis: thesissen on-line– www.historischhuis.nl: scriptiebank– www.dbnl.nl: primaire, secundaire literatuur en biografieën

• www.zelfhulp.be • Extra’s van Google

– Rekenmachine– Complex zoeken in Google– Afbeeldingen

• Archieven – www.archiefbank.be – www.kadoc.be– Het liberaal archief (zoek de biografische zoeker) – www.amsab.be

. Handige extra’s

• De cultuurdatabank(demo)– ..\..\..\..\..\Bureaublad\cultuurdatabank\presentatie_initialPreload.html – Vragen: wat is de cultuurdatabank / hoe wordt het geheel

gepresenteerd?

• Hulpmiddelendatabanken– Abledata Amerikaanse hulpmiddelendatabank– Autonomia Waalse hulpmiddelendatabank – Rehadat Duitse hulpmiddelendatabank – Vlibank Vlaamse hulpmiddelendatabank (zoek op)

• Beeldbanken– www.beeldbankbrugge.be, www.beeldbankbrugge.be, www.beeldbankgent.be,

www.beeldbankmechelen.be www.beeldbanklier.be, www.beeldbankduffel.be, www.beeldbankheist.be

– Ook: www.delcampe.com (zoek postkaart van je regio)– giswest.cevi.be/gis/public/ortho2000_start_frame.htm

. Handige extra’s

“It does not matter what the matrix is, but what do you want it to be.

It exists in you.”

M A T R I X

Sociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL III

REFEREREN

In dit hoofdstuk leer je verwijzen naar je bronnenmateriaal en waarom het belangrijk is om verwijzingen te maken.

Referenties maken…

• WAAROM?– Plagiaat vermijden (eerlijkheid tav. de auteur)– Anderen op juiste spoor zetten (eerlijkheid tav. lezer)– Zelf je bronnen terugvinden (eerlijkheid tav. jezelf)

• WAT?– Referenties verwijzen naar de gebruikte bronnen

• HOE?– Enerzijds: in tekst dmv. haakjes, voet- of eindnoten– Anderzijds: achter tekst dmv. bibliografie

Maw. een soort etiquette

Hoe referenties maken?

• IN DE TEKST: Kies één systeem– Voetnoten en eindnoten: functie

• Externe (citeren)• Interne (verwijzen)• Zelfstandige functie (extra uitleg)

– Soms zie je dat men in de tekst haakjes gebruikt: • Leesbaarheid • Geen interne en zelfstandige functie

• ACHTER DE TEKST: Bibliografie• WAAROM 2 KEER?

– In tekst: bondig met paginanummer– In bibliografie: uitgebreid + andere functie (zoeken)

Citaten versus bibliografie

• Onvolledige info:– Auteur

titel– Paginanummer!

• Vinden citaat mogelijk

• Tekstchronologisch gesorteerd

• Volledige info– Auteur, titel, uitgever,

plaats, jaar– Geen paginanummer

• Vinden boek mogelijk• Overzicht literatuur• Alfabetisch gesorteerd

Soms schuift men beide in elkaar door bv. in een eindnotensysteem de volledige info te geven. Wij doen dit

niet.

Drie soorten voetnoten…

…en hun voorbeelden

1. Extern of bibliografischVerwijst naar literatuur

Zie: ECO U. De naam van de roos, p. 666.

2. Zelfstandig of inhoudelijkGeeft extra uitleg

Umberto Eco werd geboren in Turijn in 1947.

3. Intern of verwijzendVerwijst in document

Zie deel II, hoofdstuk 5, pag. 321.

9 is een voorbeeld van een externe noot. De noot verwijst naar een werk buiten dit boek.

8 is een voorbeeld van een zelfstandige noot. De noot geeft informatie die ‘op zichzelf’ staat.

Doe het zelf…

• Een onbewerkt citaat van U. EcoDus schreef ik, terwijl ik de teksten door elkaar om me heen had liggen; ik keek nu eens naar de ene en dan weer naar de andere, schreef er een stuk van over en verbond het onmiddellijk met een ander.

• Door ons gebruikt“Dus schreef ik, terwijl ik de teksten door elkaar om me heen had liggen; ik keek nu eens naar de ene en dan weer naar de andere, schreef er een stuk van over en verbond het onmiddellijk met een ander.”1

1 ECO U. De naam van de roos, p. 546.

Technisch

• Citaat cursief tussen “…”

• Op einde van zin, na punt.

• Niet in titel!• In Word:

– Invoegen/Verwijzing/Voetnoot

– Autonummering

Kenmerken citaat

• Een citaat = letterlijke weergave origineel

• Twee uitzonderingen– Ellips: weglating dmv (…)

• Ballast wegwerken

– Interpolatie: toevoeging dmv […] • Correcties • Op fout wijzen [sic]• Zin doen kloppen

Ellips, interpolatie en eigen tekst

Onbewerkt citaatDe volledige verantwoordelijkheid voor de bibliotheek had bij Demetrios berust.

Bewerkt met ellips en interpolatieVolgens Luciane Canfora “[lag] de volledige

verantwoordelijkheid voor de bibliotheek (…) bij Demetrios.”2

INTERPOLATIE Het woord ‘lag’

werd toegevoegd en dit wordt

getoond met hoekige haakjes

ELLIPS Het woord ‘had’ werd uit het

origineel verwijderd.

Dit zie je aan de ronde

haakjes

Beter is eigen tekstVolgens Canfora was Demetrios de bibliotheekverantwoordelijke.2

2. Hoe bibliografie maken?

• DefinitieStrikt genomen: boekenlijst

• Niet enige mogelijke lijst– Filmografie, videografie, discografie– Lijst van geraadpleegde sites…

• Ruimer Bronnenlijst (ook niet gepubliceerde werken)

• Wat wordt opgenomen?– Alle bronnen waarvan sprake in noten– Eventueel bronnen in relatie tot onderwerp

• Mits duidelijk aangeven welke je verwerkte• Bv. door *

Bibliografische referentie

• Alle media (boek, site, tijdschrift…)– AUTEUR X.– Titel. Ondertitel,

• Boeken of websites– Uitgever of organisatie– Plaats van uitgave of url– Jaartal of datum update of raadplegen

• Periodieke uitgaven– Krant: In: Naam krant + exacte datum– Tijdschrift: In: Naam tijdschrift, jg. + nr.

AUTEUR X. Titel. Ondertitel, Uitgever, Plaats van Uitgave, 2005.

Onderdelen• AUTEUR X.

– Steeds hoofdletters, beginnend met familienaam (alfabetisch).– Initiaal eindigt op punt.– Indien meerdere tot drie. Dan Ea.

• Titel. Ondertitel,– Beginnend met hoofdletter en cursief (onderlijnen indien handschrift)– Na titel punt. Na ondertitel komma,

• Uitgever,• Plaats van uitgave,

– Eén plaats is voldoende, meest nabije.– Cyberspace is ook een plaats

• Datum– Voor boeken volstaat een jaartal– Bij websites is dit de datum van laatste update of van raadplegen

AUTEUR X. Titel. Ondertitel, Uitgever, Plaats van Uitgave, 2005.

Vormvereisten• Monografie of boek over één onderwerp

WYDOOGHE B. Informatiebronnen en naslagwerken voor het sociaal agogisch werk. Garant, Antwerpen, 2003.

• Bijdrage in boekBREYNE P. Een volwassen kijk op jongeren. In: WYDOOGHE B. Nieuwe tijden, nieuwe noden, nieuwe oplossingen. Een halve eeuw opleiding tot welzijnswerker aan de katholieke sociale hogeschool Ipsoc in Kortrijk, Lannoo, Tielt, 2000.

• Eindwerk of thesisWYDOOGHE B. De bal. Een scenariowedstrijd als middel tot audiovisuele vorming? Ipsoc, onuitgegeven eindwerk, Kortrijk, 1994.

• TijdschriftartikelWYDOOGHE B. Heemkunde in cyberspace. ‘Lines of light ranged in the non space of the mind.’ In: Ons Heem, jg. 57, nr. 1, 2004.

• KrantenartikelWYDOOGHE B. Jeugdhuis opent deuren voor Andere Geslacht. In: Het Volk, 15 februari 1995.

EVALUERENSociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL IV. Niet van toepassing voor het 1ste jaar

Hier leer je een bron evalueren en beoordelen op kwaliteit

“Ik heb de pest aan informatie, je kunt je eigen vooroordelen niet meer vertrouwen”

Jan Blokker

“Er is geen gebrek aan betekenis, die wordt overal geproduceerd, terwijl de vraag afneemt.”

.

Jean Baudrillard

Evalueren op drie vlakken1. Inhoud

– Betrouwbaarheid en controleerbaarheid– Nauwkeurigheid en volledigheid– Relevantie en actualiteit

2. Vorm– Rustig en luchtig– Functioneel en consequent – Verzorgd

3. Techniek

Inhoudsevaluatie• Betrouwbaar en controleerbaar

– Controle mogelijk?

• Volledigheid– Alle aspecten belicht?– Context duidelijk?

• Nauwkeurigheid – Let op vage omschrijvingen “men beweert dat veel

wordt…” – Slordig en onnauwkeurig? – Taalgebruik en tikfouten?

• Tonen dat auteur weinig aandacht schenkt aan inhoud

• Redelijkheid– Onderscheid feiten en meningen?– Afstand vooringenomenheid ipv objectiviteit– Redelijke argumentatie?– Uiteenlopende visies?– Belang auteur bij onderwerp?

• Relevantie en actualiteit– Sluit info aan op thema?– Informatie actueel?

Vormelijke evaluatie1. ESTHETICA

Hoe verzorgd is de tekst? Worden de principes van grafisch ontwerp (eenheid, evenwicht, eenvoud…) en compositieregels gerespecteerd?

2. GEBRUIK Is de tekst gebruiksvriendelijk? Is de structuur

overzichtelijk? Beperkt de vormgeving de bruikbaarheid voor doelgroepen?

3. ESTHETICA AFGESTEMD OP GEBRUIK? Zijn de animaties storend of functioneel? Leidt het

ontwerp de aandacht af van de inhoud? Voegen de afbeeldingen waarde toe of zijn ze louter decoratief? Is de interface duidelijk (index, inhoud, structuur, zoekmogelijkheden,…)?

Technische evaluatie• Makkelijk te vinden?• Laadsnelheid? • Spiegelsites? • Nodeloos zwaar? • Gebruiksvriendelijk of extra software nodig? • Betaalsite, lidmaatschap of gratis? • Hinderlijke publiciteit? • Stabiele Url? • Gebruiksondersteuning (faq, help, zoeken…)?

Dr. Watson test de technische processen gratis. Html-fouten, gebroken links en

downloadsnelheid opsporen via http://watson.addy.com

Evaluatiemodel

1. Oorsprongskritiek

2. Bevoegdheidskritiek

3. Interpretatiekritiek

4. Rechtzinnigheidskritiek

“Kritische zin en belangstelling zijn niet tegengesteld. Het loont de moeite internet te confronteren met het sociaal werk en vice

versa. Dat die confrontatie tot vragen leidt, tot discussiepunten, tot reflectie… mag geen beletsel zijn.”

DAUWE & MERTENS

1. Oorsprongskritiek

• Info betrouwbaar en controleerbaar? • Wie is maker van de info? • Redactionele controle?• Verwijzing naar bronnen of plagiaat?

– Ooggetuigen– Interviews– Geruchten

• Vervalsing?• Zijn bronnen te controleren?

2. Bevoegdheidskritiek

• Wie is auteur?– Biografie– Bibliografie

• Hoe is hij/zij betrokken?

• Is hij/zij deskundig in de materie?

• Rapporteert hij/zij met inzicht en kennis?

3. Interpretatiekritiek

Onderzoekt hoe feiten tot een vertoog georganiseerd worden

Maw: hoe ontstaat het schema dat de feiten ordent en betekenis geeft?

Semantiek (betekenisleer) en de semiotiek (tekenleer) is belangrijk.

Wij denken de wereld in elkaar of We vullen de leemtes op…

“Vlgenos een odezonrek aan de cmarbidge uiervnstieit, mkaat het neit uit in wklee vodgorle de leretts in een wrood satan, het egine blkregnijea is dat de eertse en de lastate leettr zcih op de jutise palats bveinedn.”

• Info redelijk (ipv. objectief)?

• Voldoende en redelijke argumenten?

• Evenwicht tussen pro’s en contra’s?

• Standpunt als mening of feit?

• Genuanceerd; zwart wit, overdreven of opgeklopt?

• Verfraaien?

• Clichés of stereotypen?

• Selectie van argumenten en feiten?

• Kritieken tegenpartij weerlegd?

4. Rechtzinnigheidskritiek• Onderzoek op

– Liegen– Manipuleren– Verdraaien– Verzwijgen

• Voorbeeldsites zijn– www.martinlutherking.org– www.martinlutherking.com– www.christianbooksandthings.com

Bronverificatie

Voorkom blunders als volgt:

• Trianguleer: één is geen, twee = halve bron, drie bronnen is OK

• www.allwhois.com of www.dns.be

• Aantal verwijzingen naar de site– Google: link:www.naamsite.be – Altavista: idem

Algemeen werkschema

• Zorg voor een titel en volzinnen• 1. Inleiding

– Oorsprongskritiek (auteur & bronnen)

• 2. Bevoegdheidskritiek• 3. Interpretatiekritiek

– Lijst argumenten: pro’s en contra’s– Gaat het om feiten of meningen?

• 4. Rechtzinnigheidkritiek• 5. Conclusie en eigen mening

PRESENTATIESociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL V

Dit deel geeft je een overzicht aan instrumenten om je info te presenteren.

MS WORD

MS POWERPOINT

MS EXCEL

“Hier is de wijsheid: wie het verstand heeft, berekene het getal van het beest; het is een getal van een mens, en

zijn getal is zeshonderd zesenzestig.”

AAN DE SLAGSociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL VI

Dit deel zet je aan het werk, om het geheel praktisch in je vingers te krijgen.

“De bibliotheek [is een] geestelijk labyrint maar ook [een] aards labyrint. U zou er kunnen binnengaan en het zou kunnen dat u er niet meer uit kwam.”

Aldus abt Abbone tegen William Van Ockham

U bent gewaarschuwd

Welkom in cyberspace

• Sadan integreert alle vaardigheden uit het voorgaande: – Word, Excel, PowerPoint – Spoort literatuur en organisaties op– Leert correct verwijzen naar bronnen en sites

• Sadan is tijdsintensief. De investering win je terug:– Met de geleerde vaardigheden– Je hebt de vaardigheden de rest van je leven nodig!

• Om de opdracht goed te beëindigen, volg je het stappenplan. Een hulplijn helpt je als je vast zit.

Stap 1: Kies basistekst

Stap 2: Ontleden en typeren

Stap 3: De literatuurlijst

Stap 4: Beschikking krijgen + meer zoeken

Stap 5: Informatiecontext

Stap 6: Afwerking

STAPPENPLAN

STAP 1. Kies je basistekst

1. Uitdelen basisteksten

Kruisje bij ontvangen tekst: straks om 15.30 uur

2. Documentnaam Klas_naam_voornaam.doc.

3. Dit wil zeggen: BaMv / BaTPA / BaTPB / BaOA / BaOB /

BaSWA / BaSWB / BaSWC / BaSWD

4. Bijvoorbeeld:

BaMV_Vermeeren_Lieselot.doc

STAP 2. Ontleden en typeren

1. Correcte referentie artikel (Oefening 2.2 in boek vervalt)

2. Wie is de auteur? Via artikelGoogleCatalogi

3. Beschrijft de structuurTussentitels, noten, doorzichtigheid…

4. Vorm artikel– Onderlijn bronnen (selectie in bibliografie)– Gele begrippen en definities (trefwoordenlijst)– Groene instellingen (+ Internet& instellingenlijst)

STAP 3. De literatuurlijst

1. Je bibliografie, sluit publicaties uit met– Algemene gedachten– Anderstalige – …

2. Je bibliografische referenties 1. Volledig, correct & consequent2. Systeem boek: geen eigen invulling ! ! !

3. Hoe recent geciteerde publicaties?1. Excel: tabel 2. Excel grafiek (voorbeeld)3. Klas_naam_voornaam.xls4. Grafiek naar Word

STAP 4. Beschikking krijgen en meer

1. Publicaties in handbereik? Schoolbibliotheek / pob gemeente / pob Kortrijk– Noteer bieb en plaatsnummer– Trefwoorden achterflap & inhoud: maak

trefwoordenlijst

2. Auteurs: ander werk Schoolbibliotheek / pob gemeente / pob Kortrijk– Noteer titels verwant met je thema in je bibliografie

3. Hebben de auteurs werk op internet? – Noteer referentie in je bibliografie

Stap 4 bis.4. Tijdschriften ‘t FORUM

– Stap 1: Bk II, dl III, hdstk 6, § periodieken – Stap 2: Bieb: 1 tijdschrift, noteer titel & periodiciteit. – Stap 3: Referentie 2 relevante artikels in bibliografie

5. Eindwerken ‘t FORUM– 1. Vijf recente eindwerktitels in bibliografie. – 2. Van 1 eindwerk: probleemstelling titel?

6. Boeken ‘t FORMUM

5 recente titels in bibliografie.

STAP 5. Informatiecontext

1. Organisaties? 1. Noteer alle organisaties waarvan sprake in tekst 2. Indien geen: SOKA + zoek 1 site 3. Bespreek max. 350 woorden of 1 A4. 4. Model zie Bk_I, dl_II, hdstk4, §2.

2. Gespecialiseerde bibliotheken? 1. Max. 3 via Vlabidoc 2. Noteer naam, specialisatie, adres en contactgegeven

3. Specialisten? 1. Noteer naam en specialiteit (max. 3)2. Zoek een mailadres maar contacteer ze niet!3. Noteer 3 relevante vragen

Stap 5 bis.

4. On-line krantenartikels Via Mediargus

5. Cijfers: via vrind of www.statbel.fgov.beIndien niets, bk II, dl. III, hfdstk 8 §7.

6. Juridisch en politiek 1. Wetteksten of decreten via Juriwel

2. Verantwoordelijke minister en departement?

3. Partijstandpunt van één partij

1. Titels– Logisch kopnummer en automatische inhoud– Voorblad: titel, naam, jaar, plaats, docent &

afbeelding; geen paginanr. – Tekst: kop of voettekst met titel

2. 5 a 15 pagina’s [12, TNR, geen interlinie… niet afdrukken]

3. Inleiding werkwijze / motivatie / dank

4. BesluitWat nog trainen? Waar nog zoeken? Wat geleerd?

5. Samenvatting in ppt 10 dia’s met illustraties 6. Nalezen door collega!!!

STAP 6. Afwerking

Je mail…

1. Aan: sadan@katho.be

2. CC: naar je eigen adres

3. Onderwerp Klas_naam_voornaam

4. 3 attachements1. Klas_naam_voornaam.doc

2. Klas_naam_voornaam.ppt

3. Klas_naam_voornaam.xls

5. Insturen voor…

“Het is koud in het scriptorium, mijn duim doet me pijn.

Ik laat dit geschrift na, ik weet niet voor wie, ik weet niet meer waarover: stat rosa pristina nomine, nomina nuda tenemus.”

HELPLIJNEN!Sociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

Klem? Leer hier je helplijnen kennen. Ga je logisch te werk.

Dwz. probeer eerst via trial and error. Lukt het niet? Niemand in de buurt? Raadpleeg passieve bronnen: handleidingen, helpfuncties, voorbeeldoplossingen en faq’s. Je wil het interactiever? Via BB raadpleeg je discussiegroepen. Stel vragen aan medestudenten. In laatste instantie kan je naar je docent.

1. JE VERSTAND

2. INFORMATICA Word, Excel, PowerPoint – Helpfunctie in de programma’s– Internet: http://office.microsoft.com/training– Collega-studenten – Echte beginners starten bij:

• GALLE K. & VANDENBROUCKE G. Wegwijs in de informatica. Een leidraad voor beginnende computergebruikers.

• VAN DEN BROECK E. & CUYPERS E. Ms Word Xp. • VAN DEN BROECK E. & CUYPERS E. Ms Excel Xp.

3. FAQ’S– Op BB. Niet te missen! – Je soort niemand.

4. DISCUSSIEGROEPENFaq geen antwoord? Overleg via discussies in BB – Participeer min. één keer met nieuwe vraag. – Je stoort niemand, wie wil antwoorden doet dit…

5. VOORBEELDOPLOSSINGENHieruit leer je…– Hoe ziet een doorsnee afgewerkte oefening er uit? – Hoe gedetailleerd zijn de dingen uitgeschreven?

6. DE DOCENTNog geen oplossing? Roep je docent: digitaal of

analoog. • BaTP: Marc.vangheluwe@katho.be• BaO: Luk.gheysen@katho.be• BaMV: Bart.vandenbogaerde@katho.be• BaSW: Benedict.wydooghe@katho.be (niet: Excel)