Sunu unikop2014-elçi tolunakgünsarıuzun

Elektrik, Elektronik ve Bilgisayar Alanlarında Üniversite-Sanayi

Etkileşimi için Öneriler: Aksaray Bağlamı

Haberleşme ve Bilişim Alanı: Çağrılı Konuşma

Atilla Elçi, Mehmet Reşit Tolun, Özlem Akgün, Filiz Sarı, Yunus Uzun

Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

Aksaray Üniversitesi

Gündem • Elektrik: üretimi, tüketimi, dağılımı

• İletişim: sabit ve mobil Internet erişimi

• Personel,

• Sanayi

• Teşvikler

• Üniversitenin etkisi

• Öneriler

23-24 Ekim 2014 UNİKOP 2014, Niğde Üniversitesi 2

Aksaray İli • Aksaray İlinin yüzölçümu 7.966 km² olup, KOP

Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğu olarak 3. sırada yer almaktadır.

• Nüfusu 382.806 kişidir.

• Aksaray İli coğrafyasının %82’si düzlük, %8,9’u dağlık ve %9,1’i ise sulak alandan oluşmaktadır.

• Aksaray İli yavaş gelişiyor: TÜİK Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE), İş Bankası İllerin Gelişmişlik Endeksi (İGE) sıralamaları.


Elektrik Üretimi • Aksaray İlinde elektrik üretimi ve tüketimi ülke

ortalamalarının altında seyretmektedir. Üretim için akarsu, kömür vb doğal kaynaklar yoktur.

• Ülkemizde bulunan kurulu elektrik üretim gücünün sadece %0,033 kadarı Aksaray sınırları içerisinde yer almaktadır.

Tablo 1. Aksaray İlinde bulunan elektrik enerji üretim merkezleri ve

kapasiteleri. (www.enerjiatlasi.com/sehir/aksaray/; www.teias.gov.tr/yukdagitim/kuruluguc.xls)


Tesis adı Kapasitesi (MW)

Keskinkılıç Gıda Termik Santrali 18,80

Sütaş Enfaş Biyogaz Santrali 2,13

Aksaray Belediyesi Çöp Gaz Tesisi 1,42

Aks. Belediyesi Güneş Enerji Santrali 0,20

Toplam 22,55

Türkiye Toplamı 68.230,00

http://www.enerjiatlasi.com/sehir/aksaray/

http://www.enerjiatlasi.com/sehir/aksaray/

http://www.teias.gov.tr/yukdagitim/kuruluguc.xls

Elektrik Tüketimi • Gelişmişliğin en önemli göstergelerinden birisi olan

elektrik enerjisi tüketimi açısından Aksaray İli oldukça geridedir.

• Aksaray İli, ülke nüfusunun yaklaşık %0,5’ini barındırmasına karşın ülke genelinde tüketilen elektrik enerjisinin %0,23’ünü harcamaktadır.

Tablo 2. Kişi başı ortalama elektrik enerjisi tüketim miktarları


Ülke/Bölge/Şehir Kişi başı ortalama tüketim (kWh)

ABD 12.364

Avrupa Birliği 6.750

Türkiye 3.210

KOP Bölgesi 2.455

Aksaray 1.689

Kaynaklar: Türkyılmaz, 2014; TÜİK

KOP İlleri ve Türkiye Kişi Başına Düşen Elektrik Kullanım Miktarları (kWh)

İller

Toplam Elektrik

Tüketimi

(kWh/kişi)

Sanayi Elektrik

Tüketimi

(kWh/kişi)

Mesken Elektrik

Tüketimi

(kWh/kişi)

Aksaray

1.689

290

420

Karaman

2.400

903

457

Konya

2.586

1.022

473

Niğde

2.565

949

414

Türkiye

2.577

1.220

600


Meskenlerde kişi başı tüketim çevre illerle hemen hemen aynıdır ancak sanayide tüketim çevre illerin %30’u kadardır.

Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/04/2014].

Elektrik: Öngörü • Mevcut durumda Aksaray İlinde tüketilen elektrik

enerjisinin sadece %3,5 kadarı bu ilde üretilmektedir.

• Bu oranın oldukça yükseltilmesi arzulanır.

• Aksaray rüzgâr ve güneş enerjisi potansiyelleri bakımından Türkiye ortalaması seviyelerinde bir konuma sahiptir.

• Özellikle biyogaz, fakat giderek güneş ve rüzgârdan elektrik enerjisi üretim çalışmaları yapılmalıdır.

• Sanayide elektrik üretimi ve tüketimi artırılmalıdır.

• Bu konularda Üniversite destek vermeye hazırdır.


Haberleşme (İletişim) • İletişim kesiminde Aksaray, Türkiye ve

Dünya ölçeğinde ortalamalara yakın durumdadır.


2010 2011 2012 20130

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Yıllar

Nü

füsa

Gö

re %

Ora

nı

Mobil Telefon ve Sabit Telefon Abone Oranları

AKSARAY Sabit Tel.

TÜRKİYE Sabit Tel.

AKSARAY Mobil Tel

TÜRKİYE Mobil Tel.

2010 2011 2012 20130

5

10

15

20

25

30

35

Yıllar

Nü

fusa

Gö

re %

Ora

nı

Mobil ve Sabit İnternet Abone Oranları

AKSARAY Mobil İnternet

TÜRKİYE Mobil İnternet

AKSARAY Sabit İnternet

TÜRKİYE Sabit İnternet

Kaynak: BTK, 2014b

23-24 Ekim 2014 UNİKOP 2014, Niğde Üniversitesi 9 Kaynak: BTK 2014a

Internet Kullanımı • Sabit telefonlar yerini mobil telefonlara bırakırken,

özellikle mobil internet kullanımında artış görülmektedir. Aksaray İli için bu duruma, her geçen yıl öğrenci sayısını artırarak gelişen Aksaray Üniversitesi’nin de katkı sağladığı düşünülmektedir.

• Küresel ölçekte mobil veri trafik hacminde 2013 - 2018 arasında yıllık ortalama %61 büyüme bekleniyor.

• Özellikle akıllı telefonların ve makineler arası iletişimin mobil sektörde hızlı gelişeceği öngörülüyor. (Kaynak BTK 2014a)

• Internet kullanıcıları sayısı AB’ye oranla TR’de çok hızla artmaktadır. (Kaynak: Güngör vd, 2011)



Kaynak: Güngör vd, 2011

Internet Kullanımı-2 • Internet kullanıcıları sayısı AB’ye oranla TR’de çok

hızla artmaktadır.

• Aksaray ve giderek KOP iş çevresi bu artıştan en çok yararlanmayı hedefleyecek biçimde işleyişini geliştirmelidir.

• Internet’in iş çevrimi için kullanımı konusunda Üniversite gerekecek katkıyı vermeye hazırdır.


İletişim: Öngörü • «Haberleşme teknolojileri ve genişbant hizmetler, sosyal

ve ekonomik kalkınma için kritik faktörler olarak görülmeye başlamıştır. Rekabetin arttırılması ve yenilikçilik tüketicilere çok çeşitli hizmetleri makul fiyatlarla sunabilmek için önem arz etmektedir. Serbestleşme sürecini tamamlamış olan birçok ülkede artık en önemli konu haberleşme endüstrisinin her bölümünde yatırımı, yenilikçiliği ve rekabeti teşvik etmektir.»

• «Gelişmekte olan ülkeler için kaçınılmaz olan genişbant altyapıların yaygınlaştırılması ve genişbant kullanıcılarının arttırılması, Türkiye için de en önemli hedeflerden biri olmak durumundadır.» (Kaynak: Güngör vd, 2011).

• Bu hedef Aksaray için de geçerlidir.


Uzman Personel • Aksaray ilinde Elektrik Mühendisleri Odası (EMO)’ya

kayıtlı çok az sayıda elektrik, elektronik, haberleşme, yazılım ve bilgisayar mühendisi vardır;

• Sayılar, Konya ve Kayseri’nin altında olmakla birlikte, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Çankırı gibi benzer nitelikte yakın iller ile uyumludur.

• Uzman personelin temini ve mevcutların tazeleme eğitimi için en iyi kaynak gerek örgün öğretim programları, gerekse sürekli eğitim kursları ile Üniversitedir.


Akıllı Binalar • Akıllı binalar beton, çelik, cam gibi sabit

bileşenlerin yanında ona çok daha fazla değer katan elektrik, elektronik, otomasyon ve yazılım katmanlarından oluşur.

• Akıllı binaların yapımında mimarlık ve inşaat mühendisliğinin yanısıra makine, bilgisayar, elektrik, elektronik, denetim, haberleşme ve çevre mühendislikleri ile şehircilik, belediyecilik, ve yönetim gibi birçok farklı uğraşı dalları işin içine girer.

• Akıllı binaların yapılması ve işletilmesi bambaşka bir bilgi, tecrübe ve yetkinlik konusu haline gelmiştir. (Kılıç, 2007)


Akıllı Bina: Bir Tanım • «Akıllı Bina» nitelemesi:

o Birbirleriyle iletişim içindeki elektrik, elektronik, haberleşme, mekanik, eğlence ve konfor sistemlerinden oluşan

o Kullanıcılara kesintisiz konfor, güvenlik, enerji verimliliği (düşük işletme maliyeti) ve kolaylık sağlayan

o Programlanabilen ve uzaktan denetlenebilen

Yapılar için kullanılır.



Akıllı Bina Tanımları • Birkaç tanım için, bkz:

o Avrupa Akıllı Bina Grubu (European Intelligent Building Group)

o Amerikan Akıllı Bina Enstitüsü (U.S Intelligent Building Institute)

o Akıllı Bina Enstitüsü (http://www.ibuilding.gr/definitions.html)


Akıllı Binalar: Çeşit ve Tasarım

• Akıllı bina sınıflaması: o Kontrol edilebilir akıllı binalar,

o Programlanabilir akıllı binalar,

o Yapay zekaya sahip binalar, ve

o Akıllı ve çevreci binalar.

• Akıllı binaların önemli tasarım özellikleri: o Enerji verimliliği,

o Tasarruf,

o Güvenlik ve konfor

o Mekanik, elektrik-elektronik ve denetim sistemleriyle pasif sistemin bütün ögeleri uyumlu çalışır

o Denetlenir, programlanır, uzaktan erişilir.


Akıllı Binalar Akıllı Kent

• «Akıllı bina tasarımlarının; çok hızlı gelişen BT teknolojilerine yönelik olarak planlanması önem arz etmekte, ayrıca gelişmiş ülkelerde geleceğin projesi olarak kurulmaya başlanan “akıllı şehirler” uygulamasına entegre olabilecek şekilde tasarlanması da gerekmektedir.» (BTK 2014a)

• Akıllı binalar, enerji, su ve ısı yalıtımlı çevreci (yeşil) özellikleri ile enerji verimliliğini arttırırlar.

• Enerji sakınımı ve sürdürülebilir enerji için modern kentlerde akıllı binalar kurulmalıdır.

• «Kentsel Dönüşüm» sürecinde yeşil binalar ve akıllı çevre oluşturulmalıdır.


Akıllı Bina – Akıllı Kent Katılımcı Üniversite

• Akıllı bina yatırımı ya da giderek akıllı bina bileşenleri üretimi için girişimci gerekiyor.

• Akıllı bina, akıllı çevre ve giderek akıllı kentlerin geliştirilmesinde gerekecek uzmanlık üniversitelerde bulunur.

• Gereken uzmanlığın temini ve uzman personel yetirilmesi için Üniversite devreye girer.

• Alan oldukça yeni ve pazar gelişmektedir. Bu durum Aksaray ve giderek KOP Bölgesi için güncel bir fırsattır.


Özet 1/2 • Yerel raporlara göre, Aksaray İlinde elektromanyetik ürünler,

elektrik makineleri, elektronik, haberleşme ve bilişim sanayilerinde üretim yapan işyerleri yoktur. Halbuki Bilgi İşlem Makinaları, Elektrikli Makine ve Cihazları, ile Radyo, TV, Haberleşme Teçhizatı ve Cihazları İmalatı (Sektör kodları 32-34) için Bölgesel Destekler vardır ancak bunlar en az 1 MTL yatırım için geçerlidir.

• Özellikle, yumuşak sanayi diye niteleyebileceğimiz BİT (bilgi teknolojileri ve iletişim, yazılım, donanım, ağ, hizmetler) sanayi dalında gelişme öngörülmeli ve özendirilmelidir.

• Sanayide elektrik üretimi ve tüketimi artırılmalı, özellikle biyogaz, güneş ve rüzgârdan elektrik enerjisi üretim çalışmaları yapılmalıdır.

• Genişbant iletişim altyapıları yaygınlaştırılmalı ve genişbant kullanıcı sayıları arttırılmalıdır.

• Akıllı bina, akıllı çevre ve giderek akıllı kentlerin geliştirilmesinde gerekecek uzmanlık, sanayi, üretim ve pazarlama alanlarına ilgi gösterilmelidir.


Özet 2/2 • İş çevresi, danışmak, yenilik projesi, uzman personel temini ve

mevcutların tazeleme eğitimi için Üniversiteye başvurabilir. • Aksaray Üniversitesi’nin hızla gelişmekte olan varlığı ile yukarıda

anılan alanlarda gelişme düşünülmelidir. • Sanayici, girişimci, akademisyen ve öğrencinin birlikte eylemini

sağlayacak etkinlikler düzenlenmeli ve özendirilmelidir. • Bu konularda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Üniversite –

Sanayi İşbirliği 11. Eylem Planı çerçevesinde 2015-2019 aralığında hedefler konulmuş olduğu görülüyor:

Hedef 1. İşbirliğinde İletişim ve Algıyı Oluşturmak Hedef 2. Hukuki Düzenlemeleri Yapmak Hedef 3. Finansal Kaynak ve Destek Mekanizmaları Gerçekleştirmek Hedef 4. KÜSİ Paydaşlarının İdari ve Teknik Altyapısını Geliştirmek Hedef 5. Nitelikli İşgücünü Oluşturmak, İnsan Kaynaklarını Geliştirmek ve Eğitmek Hedef 6. Fikri Mülkiyet Haklarını Korumak ve Ticarileşme.

• Hedeflerin SORUMLU/İLGİLİ kuruluşları olarak BSTB, Sanayi Odaları, Üniversiteler, TÜBİTAK, TOBB, KOSGEB, YÖK ile Ekonomi, Maliye, Kalkınma, Milli Eğitim ve Çalışma SG Bakanlıkları belirlenmiştir.

• Şimdi işbirliği zamanıdır!


Sonuç


Gelin tanış olalım, İşi kolay kılalım.

Yunus Emre

Kaynaklar • Müberra GÜNGÖR, Cihan AYDIN, Nur SAYGI, ve Ayhan TÖZER (2011).

Elektronik Haberleşme Sektöründe Eğilimler. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara, Kasım 2011.

• BTK (2014a). Elektronik Haberleşme Sektöründe Teknolojik Gelişmeler ve Eğilimler. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Haziran 2014.

• BTK (2014b). “Elektronik ve haberleşme sektörüne ilişkin il bazında yıllık istatistik bülteni”. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara, Nisan.

• KILIÇ Hayrettin (2007). Akıllı Binalar, Kurulmaları ve İşletilmeleri. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi,İstanbul.

• Ramazan Özdemir (2012). Güneş Enerjisi Sektörü. Ahiler Kalkınma Ajansı, Aksaray.

• H. Erhan Gül ve Bora Çevik (2014). 2010 ve 2012 Verileriyle Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Araştırması. T. İş Bankası, Şubat 2014.

• Oğuz Türkyılmaz (2014). Türkiye enerji görünümü ve geleceği (sunu). TMMOB Makine Mühendisleri Odası. http://esiad.org.tr/wp-content/uploads/2014/02/O%C4%9Fuz-T%C3%BCrky%C4%B1lmaz-T%C3%BCrkiyenin-Enerji-G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%C3%BC-ve-Gelece%C4%9Fi.pdf.


http://esiad.org.tr/wp-content/uploads/2014/02/O%C4%9Fuz-T%C3%BCrky%C4%B1lmaz-T%C3%BCrkiyenin-Enerji-G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%C3%BC-ve-Gelece%C4%9Fi.pdf




















Technology

Sunu unikop2014-elçi tolunakgünsarıuzun