VERİTABANİNDA PLANLAMA

MODÜL 1

VERİ TABANI PROGRAMI

ÖĞRENME FAALİYETİ -1

Veri tabanı programlarıVeri Tabanı Adı Bilgi Alınabilecek Web Site Adresi

Microsoft Access http://office.microsoft.com/tr-tr/access/default.aspx

FileMaker www.filemaker.com

Firebird http://www.firebirdturkiye.com

Base http://www.openoffice.org.tr/content/view/21/31/

MySQL (Web ) www.mysql.com

PostgreSQL (Web) http://www.postgresql.org/docs/faqs.FAQ_turkish.html

Oracle (Web) http://www.oracle.com/global/tr/index.html

Sybase (Web) http://www.sybase.com.tr

Microsoft SQL (Web)

http://www.microsoft.com/turkiye/sqlserver/2008//default.mspx

Veritabanı kullanımının faydaları

Verilerin merkezi kontrolünü sağlar Veri tekrarı azalır Bilgileri bulmak kolaylaşır Tutarsız (hatalı) bilgi önlenir Verinin paylaşımı sağlanır (çoklu kullanım) Güvenlik sağlanır (sınırlandırılmış dosya erişimi) Bütünlük sağlanır Genel raporlar alınabilir (analiz ve yazdırma kolaylaşır) İstenilen veriye daha hızlı ulaşım Verilere ulaşım daha güvenli hale gelir Bozulan verilerin otomatik olarak düzeltilmesi

MS Access’ı Yükleme ve KullanmaOffice 2003 Sürümlerinin Karşılaştırma Tablosu

Office Standar EditionOffice Small Business

EditionOffice Student and

Teacher EditionOffice Professional

Edition

Word + + + +

Excel + + + +

Outlook + + + +

PowerPoint + + + +

Access - - - +

FrontPage - - - -

SharePoint Team Services

- - - -

Developer Tools - - - -

Publisher - + - +

Outlook with Business Contact Manager

- + - +

Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi eğer Access ı kullanmak istiyor ise bilgisayarımıza Office 2003 Professional’ın yüklü olması gerekiyor

MS Access’ı Çalıştırma

Başlat / Programlar/ Microsoft Office / Microsoft Office Access 2003 seçilir

Ekran Elemanları

Klavye Kısa Yol TuşlarıKısayol Açıklaması

CTRL+O Dosya Aç

CTRL+N Yeni dosya oluştur

CTRL+S Değişiklikleri kaydet

CTRL+(+) (CTRL İLE ARTI)

Yeni Kayıt ekler

CTRL+(-) (Ctrl ile Eksi) Kaydı siler

CTRL+C Seçili nesneyi panoya kopyalar

CTRL+X Seçili nesneyi kesip panoya kopyalar

CTRL+V Panodaki nesneyi ekrana getirir

CTRL+F Bul ekranını açar

CTRL+H Bul değiştir ekranını açır

CTRL+P Geçerli durumu yazdırır

CTRL+Z Geri al

F1 Yardım

F2 Düzenleme modu

F6 Pencerenin üst alt bölümleri arasında geçiş

Veri Tabanı Penceresi Öğeleri

Veri Tabanı NesneleriTablolar: Tablolar verileri satırlar ve sütunlar halinde saklar. Benzer bilgiler

aynı yerde bulunur.

Sorgular: Bir tablodaki veriler belli bir şart ile işlenerek sonuç kayıtları ekrana

gösterilir. Örneğin müşterilerden sadece İstanbul’dakilerin listesi gibi.

Formlar: Tablolara ve sorgulara veri sayfası görünümü ile işlem yapmak yerine,

daha renkli ve kolay bir arabirim için kullanılır.

Raporlar: Tablo veya sorgunun sonucunu yazıcı çıktısı olarak görmemizi

sağlar.

Sayfalar: İnternet veya intranette verilerin WEB sayfası olarak yayımlanması

sağlanabilir.

Makrolar: Tek komut ile özel işlemlerin otomatik hale gelmesi sağlanır.

Modüller: Makrolar gibi normal özelliklerin haricinde özel komutlar

hazırlanabilmesini sağlar. Visual Basic benzeri bir dile ile program

yazarak modül oluşturulur.

Tablo elemanları

Veri: Veri tabanında saklanan en küçük bilgi parçası

Kayıt: Verilerden oluşan birbiri ile ilgili veri tabanı yapısıdır.

Tablo: Kayıtların peş peşe birleşmesi ile oluşan verilerin saklandığı veri

tabanı nesnesidir.

Alan: Bir verinin kaydolması için gerekli biçimi ve türü belirlenmiş kısımdır.

Tanımlar

Veri: İşlenmemiş, ham olgulardır.

Bilgi: Verinin işlenmiş hali (sıralanmış, düzenlenmiş vb..)

Veritabanı: Belli bir alanda ve birbiriyle ilişkili olarak düzenlenmiş veriler topluluğudur.

Veri tabanı veya Veritabanı düzenli bilgiler topluluğudur. Bilgisayar terminolojisinde, sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir , taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir başka tanımı da, bir bilgisayarda sistematik şekilde saklanmış, programlarca işlenebilecek veri yığınıdır.

İlişkisel Veritabanı

Aralarında bağlantı bulunan çok sayıda tablodan (veri kümesi) oluşan bir veri topluluğuna ilişkisel veritabanı (relational database) denir.

Günümüzde kullanılan bütün veritabanları ilişkiseldir. Bunun anlamı veritabanı çok sayıda tablodan oluşur. Tablolar arasında ilişkiler istenilen sorguların elde edilmesini sağlar.

Veritabanı tasarlama adımları(Uygun Alan Türlerini Seçme) Veri tabanının amacına karar veriniz Tasarımı mümkünse bir kağıda çiziniz Hangi alanlara ihtiyacınız var belirleyiniz Hangi tablolara ihtiyacınız var belirleyiniz Birincil anahtarı belirleyiniz Olabildiğinde bilgileri parçalayınız (Maltepe İstanbul

yerine Maltepe ayrı İstanbul ayrı alan tanımlayınız.) Veri tekrarını önleyiniz Alan adlarını belirlerken karışıklığa neden olacak

benzer isimleri kullanmayınız Tablolar arası ilişkileri belirleyiniz

Veri tekrarı

Aynı verinin birçok yerde gereksiz yere kullanılmasıdır. Önlemek için genellikle tablolara böleriz.- Sabit bilgiler- Hareket bilgileri

Bir-e-Çok İlişki Çok-a-Çok İlişki Bir-e-Bir İlişki

1.9 Tablolar arası ilişki türleri

Bir-e-Çok İlişkiBir tablonun bir kaydına karşılık diğer tabloda çok sayıda kayıt vardır.

Kodu Adı Soyadı Görevi Telefonu

001 Deniz Amutlu Satıcı 111 11 11

002 Mutlu Çokmutlu Yönetici 222 22 22

Sipariş No Müşteri No Satıcı No Tutarı

001 101 001 200,2

002 102 002 120,1

003 103 001 250,1Personelin Listesi

Satışların Listesi

001 001

001

Çok-a-Çok İlişkiBir tablodaki çok sayıda kayda karşılık

karşılık diğer tabloda yine çok sayıda kayıt vardır.

Sipariş No Müşteri No Satıcı No Sipariş Tarihi

001 001 001 05/10/09

002 002 003 06/10/09

003 005 001 07/10/09

Stok Kodu Satıcı Kodu Sipariş No Miktar

BİL01 001 001 15

EKR02 003 002 5

MON01 001 003 4

Siparişlerin Listesi Stok Listesi

001 001

001 001

Bir-e-Bir İlişkiBir tablodaki bir kayda karşılık karşılık diğer

tabloda bir kayıt vardır. Genellikle büyük tabloları bölmek için kullanılır.

Kodu Adı Soyadı Görevi Telefonu

001 Deniz Amutlu Satıcı 111 11 11

002 Mutlu Çokmutlu Yönetici 222 22 22

003 Hüseyin Kaya Satıcı 333 33 33

Satıcı Kodu Araç Plaka Cinsi KM

001 34 DNZ 001 OPEL 15.000

002 34 ARM 002 HONDA 52.000

003 34 MLK 003 TOYOTA 102.000

Satıcıların Listesi Araçların Listesi

001 001

002 002

Sıralama Alanı

Bir tablo ilk açıldığında “birincil anahtar”a göre sıralı olarak ekrana gelir. Daha sonra kullanıcı istediği alana göre sıralama yapabilir. Excel’deki Artan Sıralama veya Azalan sıralamaya benzeyen bir komuttur.

Ana anahtar alanı (Birincil Anahtar - Primary Key)

Access’in etkin bir şekilde çalışabilmesi için; her tablonun satırlarındaki kayıtları tek başına belirtebilecek bir ya da daha çok alan kullanılır. Bu genellikle tek bir numaradır.

Örnek: Öğrencinin numarası, işçinin SGK numarası, bir malın kodu vb..

Kullanmanın faydaları: Tablolar arasında ilişki kurmak kolaylaşır, bilgilere erişim hızlanır, çift girişler önlenir

ÖĞRENME FAALİYETİ - 2

VERİ TABANI

Veri türleriVeri Türü Örnek Açıklama

Metin(Text)

Deniz ArmutluVeya 0216 111 11 11

Yazı, rakam ve işaretlerin karışık kullanıldığı alan türüdür.255 karakterden oluşabilir. (alfa nümerik)

Not(Memo)

Burası not alanıdırBurası da devamı

Çok satırdan oluşan alfa nümerik değerler alabilir. 65535 karakter alabilir.

Sayı(Number)

1000 Üzerinde matematiksel işlem yapılabilen sayısal alanlardır. (Türleri bir daha sonra açıklanacaktır)

Tarih/Saat(Date/Time)

06/10/2009 İçerisinde tarih ve saat bilgisi tutan veri türüdür. 100 ile 9.999 yılları arasında bilgi saklayabilir.

Para Birimi(Currency)

156,25 TL Virgülden önce 15, sonra 4 basamak saklayabilin, üzerinde matematiksel işlemler yapılabilen veri türüdür.

Otomatik Sayı(AutoNumber)

2 Tabloya bir kayıt eklendiğinde, değeri kendiliğinden 1 artım ile veya rastgele artan, kullanıcı tarafından güncellenmeyen bir alandır.

Evet/Hayır(Yes/No)

Evet İçinde Doğru/Yanlış, Evet/Hayır veya Açık/Kapalı gibi iki değerden birini tutabilen türdür.

OLE Nesnesi(OLE objects)

Diğer program veri dosyalarını (Word, Excel dosyaları), resim, ses veya başka dosya türlerini içine eklenebilen veya bağlantı verilebilen türdür. Sabit diskte yeterli alan var ise 1 GB a kadar veri tutabilir.

Link(Hyperlink)

www.denizarmutlu.com Yazı ve sayılardan oluşan web adresleridir. 2048 karakter olabilir.

Arama sihirbazı(Lookup Wizard)

Başka tablolarda yer alan bilgilerin listesi görüntülenir.

Deniz Armutlu

Örnek veri tabanı dosyaları- Yardım / Örnek Veritabanları / Nortwind Örnek Veritabanı seçilir

Eğer seçildiğinde yüklenmediğine dair bir mesaj gelir ise

1. Office CD takılıp yükleme ekranından Özellikleri Ekle veya Kaldır seçilir.

2. Yüklü Program Listesi geldiğinde altta bulunan Uygulamaları gelişmiş özelleştirmesini seçin i tıklayınız ve ileriyi tıklayınız.

3. Sonra ekrana gelen listeden Access ı bulup solundaki + yı tıklayarak listeyi genişletiniz.

4. Bu listedeki Örnek Veritabanları nın solundaki + yı tıklayınız. Nortwind Veritabanı yazısının solundaki sabit disk resmini tıklayıp Bilgisayarımdan Çalıştır düğmesini seçiniz.

5. Daha sonra güncelleştir dediğinizde artık Nortwind örnek veritabanı dosyası kullanılabilir olacaktır.

Kaynaklar

Faruk Çubukçu, Microsoft Access 7.0 Megep, Veritabanı Modul 1. Veritabanı

Palanlama Microsoft Türkiye Access 2003 sayfası

Modül Sonu

www.denizarmutlu.comHepinize Başarılar

Diler!