ร้่านยาคุณภาพในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ...

WINTERTemplate

นศภ.สชรา วนนอก รหส 5315401063คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธานฝกปฏบตงานผลดท 2 ชวงวนท 23 ม.ย.- 29 ก.ค. 2557รานยาพรชยเภสช จ.ขอนแกน

Contents

1. บทน า

2. วตถประสงค

3. วธการศกษา

4. ผลการศกษาและอธปรายผลการศกษา

5. วจารณผลการศกษา

6. ขอจ ากดและขอเสนอแนะ

บทน า

รานยามความส าคญในการใหบรการสขภาพระดบปฐมภมตอประชาชน เมอมการเจบปวยเลกๆ นอยๆ ประชาชนจะใชบรการของรานยาเปนดานแรกสงถงรอยละ 60 – 80 แมวาในปจจบนรานยาในประเทศไทยยงไมไดรบการจดสถานภาพใหเปนสวนหนงของระบบหลกประกนสขภาพใดๆแตไดมความพยายามทดลองใหรานยาคณภาพเขารวมเปนเครอขายของหนวยบรการปฐมภมในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต เพอใหบรการในบทบาทตางๆ

บทน าในอนาคตหากจะใหรานยาเปนหนวยทรวมใหบรการปฐมภมกบหนวยบรการในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต ตองมลกษณะของกจกรรมใหชดเจนกอนวารานยาในฐานะหนวยบรการปฐมภมจะมบทบาทหนาทอยางไรบาง

ดงนนจงศกษาบทบาท/หนาทและกจกรรมของรานยาในฐานะหนวยบรการปฐมภมในระบบประกนสขภาพแหงชาต

วตถประสงค

เพอศกษาบทบาท/หนาทและกจกรรมของรานยาในฐานะเครอขายของหนวยบรการปฐมภมในระบบประกนสขภาพแหงชาต

วธการศกษา

ใชเทคนคเดลฟาย ( Delphi technique) เปนเทคนคทนยมใชในการศกษาภาพในอนาคตโดยใหผเชยวชาญในสาขานนๆ ท านายภาพในอนาคตของเรองทศกษาแลวสรปเปนภาพทคาดวาจะเปน

ระยะเวลาในการด าเนนการเกบขอมล คอ กนยายน – ตลาคม 2550

วธการศกษา

•ผอ านวยการส านกงานโครงการพฒนารานยา•นกวชาการในส านกงานโครงการพฒนารานยา 3 ราย•ประธานกลมฟารมาซเนทเวรค ซงเปนกลมรานยาคณภาพ•ประธานและรองประธานชมรมรานยาแหงประเทศไทย•นายกสมาคมเภสชกรรมแหงประเทศไทย•อดตนายกสมาคมเภสชกรรมแหงประเทศไทย 2 ราย•คณะกรรมการสมาคมเภสชกรรมแหงประเทศไทย 2 ราย•รองเลขาธการส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา•เลขาธการสภาเภสชกรรม•นกวชาการในคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยตางๆ 7 ราย

วธการศกษา

แบบสอบถามความคดเหนความเปนไปไดตอเรองบทบาท หนาท และกจกรรมของรานยาคณภาพในฐานะหนวยรวมใหบรการในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต มทงหมด 16 ประเดน

วธการศกษา

แบบสอบถาม

• จากการรวบรวมงานวจยทผานมา• จากเกณฑมาตรฐานของรานยาคณภาพ

ทดลองใชแบบสอบถาม

• ปรบปรง กอนสงทางไปรษณยถงผเชยวชาญ

สงใหผเชยวชาญตอบ ครงท 1

• ผเชยวชาญตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนในเรองระดบความเปนไปได 5 ระดบ พรอมทงแสดงเหตผลหรอขอคดเหนประกอบ

5 = เปนไปไดมากทสด

4= เปนไปไดมาก

3 = เปนไปไดปานกลาง

2 = ไมนา

เปนไปได

1 = ไมนาเปน

ไปไดอยางยง

ประเดนค าถามในแบบสอบถาม1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

ประเดนค าถามในแบบสอบถาม

13

14

15

16

ประเดนค าถามในแบบสอบถาม

วธการศกษา

ค าตอบจากผเชยวชาญ

• ค านวณเปนคามธยฐาน คาฐานนยม และคาพสยควอไทล

เพมเตมขอมลแบบสอบถาม

• น าคามธยฐานและคาพสยควอไทลทค านวณไดระบลงในแบบสอบถามเดม

สงใหผเชยวชาญตอบ ครงท 2

• ผเชยวชาญตอบยนยนระดบความคดเหนเดมหรอเปลยนแปลงระดบความเหน

วธการศกษา

ค าตอบจากผเชยวชาญครงท 2

• ค านวณเปนคามธยฐาน คาฐานนยม และคาพสยควอไทล

มคาความแตกตางของคามธยฐาน

และคาฐานนยมเกนกวา 1

• ท าการสงแบบสอบถามเปน ครงท 3

มคาความแตกตางของคามธยฐาน และคาฐานนยมไมเกนกวา 1

• หยดการสงแบบสอบถามตงแตครงท 2

มคาความแตกตางของคามธยฐาน และคาฐานนยมเกนกวา 1• สมภาษณผเชยวชาญเพอใหแสดงความคดเหนเชงลก

WINTERTemplate

ผลการศกษา

มผเชยวชาญทตอบแบบสอบถามกลบมาครบ 2 ครง 17 ราย จากทสงไป 21 ราย คดเปนรอยละ 80.9 ความเหนจากผเชยวชาญ 17 ราย ส าหรบเทคนคเดลฟาย ถอวาเพยงพอแลว

WINTERTemplate

ผลการศกษา

ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถามทง 17 แสดงไดดงน

0 5 10

สงกดของผ เชยวชาญ

สถานทท างานหลก

ม/ไมมธรกจรานยา

10(58.8)

7(41.2)5(29.4)

5(29.4)

7(41.2)10(58.8)

มธรกจรานยา

ไมมธรกจรายยา

มหาวทยาลย

กระทรวงสาธารณสข

รานยา

หนวยราชการ

หนวยงานเอกชน7(41.2)

Template

ความความเหนในเรองบทบาท หนาท และกจกรรมของรานยาคณภาพในฐานะหนวยรวมใหบรการ กบระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

4 4 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

4 5 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3

4 4 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 4

Q3

Q2

Q1

คาฐานนยม

คามธยฐาน

ผลการศกษา

Template

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

4 4 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

4 5 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3

4 4 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 4

Q3

Q2

Q1

คาฐานนยม

คามธยฐาน

อธปรายผลการศกษาความความเหนในเรองบทบาท หนาท และกจกรรมของรานยาคณภาพในฐานะหนวยรวมใหบรการ กบระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต

WINTERTemplate

อภปรายผลการศกษา

• ผเชยวชาญทง 17 ราย ตอบแสดงความคดเหนวามความเปนไปไดสงทจะให รานยามบทบาท หนาทและท ากจกรรมตางๆ ทง 16 ประเดน โดยมคามธยฐานอยระหวาง 4-5• สวนใหญผเชยวชาญมความเหนไปในแนวทางเดยวกน• ยงเหนแยงกนอยบาง

•เรองการใหรานยารบลงทะเบยนผปวยในเขตบรการ •เรองการใหเภสชกรซกประวต อาการเจบปวยและคดเลอกยา เพอใหการรกษาโรคเจบปวยพนฐานทท าการตกลงไวกบส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต •เรองใหรานยามสวนรวมกบชมชนในการด าเนนกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชมชน

• แตคะแนนมธยฐานยงอยในเกณฑเปนไปไดมาก (คะแนน 4)

WINTERTemplate

อธปรายผลการศกษา

• การใหบรการตองมมาตรฐานเดยวกนและตองมแนวปฏบตเดยวกนหรอใกลเคยง ซงอาจตองมการก าหนดจากสวนกลาง• รานยาตองมการลงทนบางอยางเพมขน เชน ระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรซงใชในการเชอมโยงสงตอขอมลซงกนละกน• ตองประสานงานกบหนวยงานและองคกรอนๆ• ขอบเขตงานทปฏบตตองไมไปซ าซอนหรอกาวกายการประกอบวชาชพอนแตตองเปนลกษณะรวมมอกนปฏบตงานในขอบเขตของวชาชพเภสชกรรม• ควรมการประชาสมพนธ ชแจงและท าความเขาใจกบประชาชนเพอใหรบรถงบทบาทใหมของรานยา

วจารณผลการศกษาสอดคลองกบงานวจยการศกษามมมองของผบรหารในเรองความเปนไปไดทจะน ารานยาเขาเชอมกบหลกประกนสขภาพแหงชาตซงผบรหารมองวามความเปนไปได แตตองมการพฒนาใหรานยามคณภาพและมาตรฐานการบรการตามเกณฑกอน รวมทงรานยาจะตองก าหนดใหชดเจนวาจะเขามาในฐานะใด มบทบาทอยางไร เปนสวนไหนของโครงสรางในระบบ และตองมค าตอบเรองการจายคนคาตอบแทนบรการ

วจารณผลการศกษางานวจยนไดค าตอบวา รานยาจะมบทบาท/หนาทและกจกรรมทงในดาน การรกษาพยาบาลและในดานการสงเสรม ปองกนโรค ดงน

ดานการรกษาพยาบาลในบรการปฐมภม

• จายยาใหผเจบปวยเลกนอยทพบบอย

• จายยาตามใบสงยาของแพทยส าหรบผปวยโรคเรอรง

• ใหความรและขอแนะน าเมอผปวยตองใชยา

ดานการสงเสรมและปองกนโรค

• คดกรองหาผทมความเสยงตอการเกดโรคเรอรง เพอสงตอแพทย

• สรางความตระหนกและสงเสรมการใชยาอยางเหมาะสม

• ใหค าแนะน าเกยวกบโภชนาการและการออกก าลงกาย

• รณรงคเรองการเลกบหร และเครองดมแอลกอฮอล

• รวมมอกบชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนในการท ากจกรรมสงเสรมสภาพและปองกนโรค

สรปผลการศกษา

พบวา มความเปนไปไดสงทจะใหรานยามบทบาท/หนาท

ทงการรกษาพยาบาล การสงเสรม และการปองกนโรคในชมชน

ขอจ ากดและขอเสนอแนะ

เปนการศกษาเฉพาะในมตเรองบทบาท หนาท และกจกรรมของรานยาคณภาพในการบรการปฐมภมเทานน แตการเตรยมการจรงทจะใหรานยาคณภาพเขารวมในระบบหลกประกนสขภาพยงมอกหลายมตทตองการค าตอบ เชน

• มตในเรองการจายคาตอบแทนแก รานยา • การตรวจประเมนการบรการและการประกนคณภาพ การบรการของรานยาในเครอขาย • การเพมจ านวนรานยาคณภาพใหเพยงพอส าหรบใหบรการ ไดทวถง

อางอง

ววรรธน อครวเชยร, ธารน อครวเชยร, ชาญชย จารภาชน, ขนษฐา เจมขนทด และพกตรวภา เจรญธรรม.ความเหนในเรอง บทบาท หนาท และกจกรรมตอบรการปฐมภมของรานยาคณภาพในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตในวารสารวจยระบบสาธารณสข ปท 4 ฉบบท 1 ม.ค. - ม.ค. 2553. สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2553 หนา 101 - 107