Örgüt Kuramı

1 - 26

Prof.Dr.Deniz TAŞCI

Emre AYDIN43750146314

2014 – Eskişehir

T.C.

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

• Örgüt, Kuram, Örgüt Kuramı ve İlgi Alanları

• Örgüt Kuramlarının Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi

• Karşılaştırmalı Örgüt Kuramları

• Koşul Bağımlılık Kuramı

• Kaynak Bağımlılık Kuramı

• Örgütsel Ekoloji Kuramı

• İktisadi Örgüt Kuramı

• Yeni Kurumsal Kuram

• Eleştirel Yönetim Çalışmaları

• Postmodern Örgüt Kuramı

Örgüt, Kuram ve Örgüt Kuramı

Örgüt : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere

kurulan, belli bir yapıya ve devamlılığa sahip

sosyal ilişki biçimi.

Kuram : Belli bir olguyu, olgu kümesini ya da

durumu, bağıntı ve ilişkileriyle açıklamaya çalışan

kavramsal sistem; bilgiyi düzenleyerek ve

basitleştirerek karmaşık sosyal dünyayı daha

anlaşılır hâle getiren, birbiriyle bağlantılı

düşünceler sistemi.

Örgüt, Kuram ve Örgüt Kuramı

Örgüt Kuramı : Örgütlerin faaliyetlerini

sürdürürken çeşitli çevresel faktörlerle olan

ilişkilerini nasıl kurguladıklarını ve yönettiklerini

açıklamak üzere geliştirilmiş önermeler

bütününden oluşan araştırma alanı.

Örgüt Araştırma Alanları

Örgütsel Davranış : Örgüt araştırmalarında

analiz birimi olarak çalışanların örgütler

içerisindeki davranışlarını inceleme konusu yapan

sosyal bilim dalı.

Örgüt Kuramları : Örgüt araştırmalarında analiz

birimi olarak tek tek veya toplu hâlde örgütlerin

davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim

dalı.

Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi

Örgüt kuramı alanının doğuşu ve gelişimi dört

evrede incelenebilir.

• 1. Evre (1800 - 1950): Farklı disiplinlerde ve

uygulamada örgütler ve yönetim üzerine yapılan

çeşitli çalışmalar.

• 2. Evre (1950 - 1970): Örgüt kuramının bir

çalışma alanı olarak belirginleşmesi ve Koşul

Bağımlılık Kuramı etrafındaki geçici uzlaşma.

Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi

• 3. Evre (1970 - 1990): Örgüt kuramlarında

çeşitlenme.

• 4. Evre (1990’ların sonundan günümüze

kadar): Çeşitlenmeyle birlikte bütünleştirme

çabalarının artması.

Karşılaştırmalı Örgüt Kuramları

Koşul-Bağımlılık Kuramı

Koşul-bağımlılık kuramı, örgüt tasarımlarındaki

yada örgütlenme modellerindeki farklılıkları

açıklayabilmek için geliştirilmiştir.

Kimi kaynaklarda durumsallık yaklaşımı olarak

da geçen koşul - bağımlılık kuramının temel

varsayımları şu şekilde sıralanabilir:

• Örgütlenmenin, bir tane en iyi yolu yoktur.

• Her türlü örgütlenme aynı ölçüde etkili değildir.

• Örgütlenmenin en iyi yolu, örgütün ilişkili olduğu

koşul - bağımlılık etmenlerine bağımlıdır.

Koşul-Bağımlılık Kuramı

Temel İlkeleri;

• Örgütsel Yapı

• Büyüklük

• Teknoloji

• Çevre

• Strateji

• Uyum

Koşul-Bağımlılık Kuramı

Temel Çalışmaları;

• Çevre odaklı çalışmalar

• Teknoloji odaklı çalışmalar

• Büyüklük odaklı çalışmalar

• Strateji odaklı çalışmalar

Kaynak Bağımlılığı Kuramı

Kaynak bağımlılığı kuramı temelde, örgütlerin

varlıklarını nasıl sürdürdükleri sorusuna cevap

aramaktadır.

Kaynak Bağımlılığı Kuramı

Örgütlerin davranışlarını anlayabilmek için o

davranışların içinde gerçekleştiği ortamı anlamak

gerekmektedir. Bu çerçevede kuram, örgütler

arası ilişkilere dair beş temel argüman ortaya

koymaktadır. Bunlar

• Toplumu ve içindeki karşılıklı ilişkileri anlamak

için incelenmesi gereken temel birim örgütlerdir.

• Örgütler bağımsız veya yalıtık varlıklar

değildirler. Aksine diğer örgütlerle girdikleri

karşılıklı bağımlılık ilişkileri ağı tarafından

sınırlandırılmaktadırlar.

Kaynak Bağımlılığı Kuramı

• Bu bağımlılık ilişkisi, bağımlı olan tarafın

davranışlarına ilişkin belirsizlikle birlikte ortaya

çıktığında, örgütün varlığını sürdürmesi ve başarılı

olması bir sorunsal hâline gelmektedir.

• Bütünüyle başarılı sonuçlar vermese de yeni

bağımlılık ilişkileri yaratılmasına sebep olsa da

örgütler, mevcut bağımlılık ilişkilerini yönetmelerini

sağlayacak eylemlere girişmektedirler.

• Bu bağımlılık ilişkileri hem örgütler arasında hem

de örgüt içinde yaratılan gücün kaynağıdır. Bu güç

de örgütün davranış seçeneklerini belirleyen bir

etkiye sahiptir.

Kaynak Bağımlılığı Kuramı

• Kaynak bağımlılığı kuramına göre örgütleri

çevresel koşullarından yalıtılmış biçimde düşünmek

mümkün değildir.

• Örgütler, varlıklarını sürdürmek için ihtiyaç

duydukları sermaye, ham madde, malzeme, ara

ürün, enerji, işçilik, bilgi gibi girdileri elde etmek için

bunları sağlayan kıt kaynaklar üzerinde bir

mücadeleye girişmektedirler.

• Bu mücadele de onları çevrelerine bağımlı kılmakta

ve bağımlı oldukları çevresel aktörlerle aralarındaki

güç ilişkisinin temelini oluşturmaktadır.

Örgütsel Ekoloji Kuramı

Örgütsel Ekoloji: Ayıklama yaklaşımına dayalı

olarak geliştirilmiş ve örgüt kurulma ve kapanma

oranlarını inceleyen örgüt kuramıdır.

Ayıklama Yaklaşımı: Örgütlerin çevrelerindeki büyük

çaplı değişimlerin gerekli kıldığı yapısal değişiklikleri

gerçekleştiremeyeceklerini ve bu nedenle çevrede

değişim meydana geldiğinde var olan örgütlerin

önemli bir kısmının kapanacağını öne süren

yaklaşım.

Uyum Yaklaşımı: Örgütlerin çevrelerindeki büyük

çaplı değişimlere yapılarını değiştirerek uyum

sağlamaya çalışacaklarını öne süren yaklaşım.