сурагчдын эрүүл мэндэд өгөх зөвлөгөө 15 нас

15 настай хүүхдийн эрүүл

мэндэд өгөх зөвлөгөө

АНХААРАХ ЗҮЙЛ

Энэ насны хүүхдийн гадаад төрхөд

Сэтгэцийн эрүүл мэндэд

Нөхөн үржихүйн эхтний өөрчлөлтөд

Халдварт ба бус өвчнөөс сэргийлэх

ЭНЭ НАСНЫ ХҮҮХДИЙН ГАДААД ТӨРХӨД

Эрүүл арьс

Арьсаа арчлах хамгийн сайн арга нь түүнийгцэвэр байлгах явдал юм. Өдөр бүр савантайусанд орж байх нь нян болон илүүдэлтосноос хамгаална. Энэ насныхны хувьдтогтмол савантай усаар угааж байх ньзайлшгүй мөрдөх хэвшил юм. Энэ насандхөлсний булчирхайн үйл ажиллагааидэвхждэг. Суга, эсвэл хөлийн заримхэсгүүдэд хөлс хуримтлагдсанаар нян үржихнөхцдийг бүрдүүлдэг бөгөөд нян үржсэнээрбиеэс эвгүй үнэр гардаг. Үүнээс болжхүүхдүүд олны дунд байхаас татгалзах, бүрэг,ичимхий хүмүүжилтэй болдог. Иймээс биеийнэнэ эвгүй үнэрийг дезодорант, хөлсялгарахаас сэргийлдэг бодис хэрэглэн даржболно.Гэвч эвгүй үнэртэй тэмжцэх хагийнсайн арга нь бол өдөр бүр усанд орох явдалюм.

ЭНЭ НАСНЫ ХҮҮХДИЙН АСУУДАЛ

БОЛ БАТГА ЮМ

Хүүхэд өсвөр насанд шилжихэд биеэс

ялгардаг химийн бодис болох

даавруудын нөлөөгөөр биед нь

өөрчлөлт гардаг. Энэ даавруудын нэг

нь тосны булчирхайн хэмжээг

томруулдгаас себум гэдэг тослог

зүйлсийн ялгаралт ихэсдэг. Энэ зүйл

нь арьсны нүхийг бөглөснөөр батга

үүсгэдэг. Цагаан толгойт, хар толгойт,

идээт батга байдаг.

ХИЙЖ БОЛОХ ЗҮЙЛ

Өдөрт 2 удаа зөөлөнсавантай, бүлээн усааругаах

Цэвэр хуурай алчуураарарчих

Эмчийн зөвлөсөн батганыэсрэг бэлдмэлийг хэрэглэх

Эрчимтэй дасгалхөдөлгөөн хийгээд амрах

Зохистой байдлаархооллох

ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛС

Тослог нүүрний тос

хэрэглэх

Гэмтсэн хэсгийг

алчуураар арчихдаа

хүчтэй үрэх

Үрэвссэн хэсгийг

оролдох

ЭРҮҮЛ ҮС

Чиний мөрөн дээр цагаанхайрсан ялтаснууд харагддагуу? Тэр бол үсний хаг бөгөөдтүгээмэл байдаг хуйхныэмгэг. Хаг гэдэг үхсэн арьсныэсүүдийн гадна талындавхаргын ялтас юм. Хэрвээчи угаасан ч гэсэн байнгынхагтай бол эмч эмнэлгийнажилтанд хандан зөвлөгөөаваарай.

ЭРҮҮЛ ШҮД

Шүд үргэлж агаар, хоолболон нянд ил байдагшүү дээ. Учир нь эдгээрхүчин зүйлээс болж шүдхорхойтохдоо амарханбайдаг. Шүд бол гоосайханд хамгийн ихээрнөлөөлдөг хүчин зүйлийннэг юм. Энэ эрин бол гоосайхны үе юм. Тиймээс чхүүхдийнхээ шүдэнданхаарал хандуулах ньзүйн хэрэг юм

СЭТГЭЦЭД ТОХИОЛДОХ ӨВЧИН

стресс Сэтгэцийн

эмгэг

СТРЕСС

Та нар стресс гэж юу байдаг талаар

сонссон, өөрөө ч бас стресст орж байсан

байх. Тэгвэл энэ насны хүүхдүүд ч стрессд

ордог. Стресс гэдэг бол чиний эргэн

тойрны юмсын өөрчлөлтөнд чиний бие

махбодын үзүүлж буй хариу үйлдэл юм.

Эерэг

Сөрөг

ЭНЭ НАСНЫХНЫ СТРЕССД ОРОХ

НӨХЦӨЛ

Гэр бүлийн хүмүүс нас барах

Эцэг, эхийн салалт, бэлэвсрэл

Нэг юмуу, хоѐр хичээл дээр унах

Гэр бүлийнхний архины хэрэглээнээс

Гэр бүлийн гишүүн хүндээр өвдөх

Найз охин, залуугаасаа салах

Эцэг, эхтэйгээ муудалцах

Гэр бүлийн эдийн засгийн хямралаас гэх мэт

СТРЕСС НЬ УДВАЛ ЯДАРГАА, СУЛЬДАА

ГЭХ МЭТ ӨВЧИН ҮҮСНЭ

СЭТГЭЦИЙН ЭМГЭГ

Сэтг

эл

гутр

ал

БЭРХТШЭЭЛТЭЙ ТУЛГАРСАН ӨСВӨР

ҮЕИЙНХЭН

Амиа

хорлолт

Хүчээр

шийдэх

ТОО БАРИМТ ЮУ ӨГҮҮЛНЭ ВЭ?

Жил бүр 25000 өсвөр үе амиа

хорлодог гэсэн тоо гарчээ. Зарим

өсвөр үеийнхэн ойролцоогоор 10 удаа

амиа хорлохыг завддаг байна.

АМИА ХОРЛОЖ БОЛЗОШГҮЙ ХҮМҮҮСТ ИЛРЭХ

АНХААРВАЛ ЗОХИХ ШИНЖ ТЭМДГҮҮД

Юм л болбол “Би үхнэ” “Намайг байхгүй болчихвол бүх зүйлийг минь уучлаарай” гэж хэлнэ

Найзууд болон гэр бүлийнхний оролцсон ямар нэгэн үйл ажиллагаанаас аль болох хол байхыг хичээнэ

Идэх, унтах байдал нь өөрчлөгдөнө

Ямар ч хүч энергигүй болно

Өөрийнхаа өмчийг үнэлж зарах

Энгийн байдгаасаа илүү эрсдэлтэй алхмуудыг хийх

Амиай хорлохыг завдах

НӨХӨН ҮРЖИХҮЙН ЭХТНИЙ

ӨӨРЧЛӨЛТӨД

Бэлгийн булчирхай идэвхжиж өсөлттүргэсэж бие махбодид олон янзынөөрчлөлт эхэлнэ. Хүүхдийн зан төлөвнилээд хувирч уцаар, зөрүүд, цочромтгойболж, гомдох баярлах, уйлахдаа амарханболж өөртөө тавих хяналт суларч эхэлдэг.Энэ үед залхуу хүрмээр, хичээл номоодавтмааргүй ч болно, эсвэл ажилсагхичээнгүй, ном хичээлдээ сайжирч урамзориг ч орох шиг болно.

Аав ээж, ахмад хүмүүсийн зүгээс илүү их юмшаардаад байгаа ч юм шиг, чиний мэдээжийнюмыг олон дахин үглээд ч байгаа юм шигсанагдана. Тэдний чамайг л сайн хүн болгонхүмүүжүүлэх гэж, чиний төлөө чармайжбайгаа хайр халамжийг зөвөөр ойлгожухаалгаар хандаж зөв тийш нь өөрийгөөчиглүүлэн хүний эрхэм сайхан бүхнийгэрхэмлэн, элдэв сул талтайгаа шийдвэртэйтэмцэж сайн хүн болно хэмээн эрмэлзэх юмбол зөв дадал хэвшэл бий болно.

Ихэнх охидын бэлгийн бойжилт 8-12

настайд нь эхэлдэг бол хөвгүүдийнх

дунджаар 2 жилээр хоцордог. Охидын

өсөлт 16 орчим настайд нь зогдог бол

хөвгүүдийнх 18 ба түүнээс хойш зогсдог.

Охидын анхны биений юм 12-13 настайд

нь ирдэг. Гэхдээ үүнээс хэлбэлзэж ирэх нь

хэвийн үзэгдэл юм.

Хөвгүүдийн шилжилийн нас охидынхоосарай хожуу эхэлдэг гэсэн. Тэгвэл 15настай хөвгүүдийн үрийн шингэндболовсорч гүйцсэн эр бэлгийн эс байхбөгөөд үр тогтоох чадвартай болсонбайна. Энэ насанд хөвгүүд дур тавихчадвартай болсон байна. Хөвгүүдийногцом өсөлт 11-16 насанд явагддаг. Өсвөрнасны хөвгүүдийн нэг онцлог нойтон зүүдзүүдлэх байдаг.

Биений юм ирэх үед эмэгтэйчүүдийн

сэтгэл санаа тогтворгүй болж, ааш зан нь

хувирч муухай аашлах, сэтгэл санаагаар

гутрах үзэгдэл илэрдэг. Энэ нь өсвөр

насныханд ч хүртэл ижил болохоор охидоо

гайхах хэрэггүй.

БЭЛГИЙН АМЬДРАЛ

Сэтгэл хөдлөлд

автана. Эсрэг хүйсийн

хэн нэгний анхаарлыг

татаж байгаа эсэхээ

мэдрэх чадвар бүрдэж

эхэлдэг. Мөн секцсийн

талаах их сонирхож

эхэлдэг.

МАНАЙ ОРНОД ХИЙСЭН СУДАЛГААНЫ

ТОЙМООС

1998 онд хийгдсэн Нөхөн үржихүйн эрүүл

мэндийн судалгааны үр дүнгээс 15-16

насны охидын тун бага хувь нь бэлгийн

идэвхтэй харилцаанд орсон байсан гэсэн

дүгнэлт гарсан бол 19 настай охидын 44%

нь бэлгийн идэвхтэй харилцаанд байдаг

гэсэнтэй харьцуулахад уг үзүүлэлт эрс

өссөн байна.

ӨСВӨР НАСНЫХАН БЭЛГИЙН ХАРИЛЦААНЫ

ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЛЭЭ ХААНААС АВДАГ ВЭ?

Интернэт

Зурагт

Кино

Ном

Сонин

сэтгүүл

ӨСВӨР НАСНЫХНЫ ТҮГЭЭМЭЛ

БЭЛГИЙН ЗАН ҮЙЛ

Гар хангалга

Тэд гар хангалга хийснээр бэлгийн дур ханах,

таашаал авах үйл ажиллагааны талаар

ойлголттой болдог ажээ. Кинсийн

судалгаагаар харахад 13-15 насны хөвгүүд

гар хангалга хамгийн их хийдэг бол 15 настай

хөвгүүдийн 82% гар хангалга хийж үзсэн гэж

хариулжээ. 7 хоногт наад зах нь 2 удаа

охидын 1\4, хөвгүүдийн 3\4 хийдэг гэжээ.

ЭРЭГТЭЙ НӨХӨН ҮРЖИХҮЙН

ЭРХТНЭЭ ХАМГААЛАХ

Тогтмол угааж цэвэрлэж байх. Шодойгоо,

төмсөгний уутаа сайтар угаах хэрэгтэй.

Түүнчлэн дэндүү бариу хувцас өмсөхгүй

байх.Янз бүрийн механик гэмтлээс

хамгаалж байх. Төмсөгөө усанд орсны

дараа эрхий хуруугаар эмэрч үзэн ямар

нэгэн бэрсүү байгаа эсэхийг сайтар

шалгаж байх хэрэгтэй.

ЭМЭГТЭЙ НӨХӨН ҮРЖИХҮЙН

ЭРХТНЭЭ ХАМГААЛАХ

Түүнийг цэвэр байлгах хэрэгтэй. Сарын

тэмдгийн үед ариун цэврийн хэрэглэл

хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөх бүр усанд орох нь

бэлэг эрхтнээ эрүүл байлгах боломж

олгоно. Түүнчлэн үнэрийг нь арилгахад

тусална. Ямар нэгэн үнэр байвал энэ нь

ямар нэгэн эмгэг байгаагийн шинж тэмдэг

байж болох тул эмчид хандах нь зүйтэй.

Усанд орж байх үедээ хөхөө эмэрч ямар

нэгэн бэрсүү товгор байгааг сайтар

шалгаж байх хэрэгтэй.