View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
διάλογος
1
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
Βάση λοιπόντῆςκίνησηςτοῦΜούνεἶναιἡ«οἰκουμενικήκατανόηση»μέσῳδιαθρησκευτικῆς ἐπικοινωνίας. Ὁ πρόεδρος τῆςIRF, Chung Hwan Kwak, ἀπευθυνόμενοςστούς νέους πού ἡ RYS συγκέντρωσε τό1988στήνἹσπανία,ὑπογράμμισε:«Μαζευτήκαμεἐδῶγιάνάὑπηρετήσουμετόἰδανικόμιᾶςθεοκεντρικῆςπαγκόσμιαςκουλτούρας,μιᾶςκουλτούραςπούτρέφεταιἀπόὅλεςτίςδιάφορεςφυλές,ἐθνότητεςκαίθρησκευτικέςπαραδόσειςτοῦκόσμου2».Αὐτήἡ«θεοκεντρικήπαγκόσμιακουλ
τούρα»εἶναιἡ«νέακουλτούρα»τοῦΚορεάτηψευδομεσσία,πούλογίζεταιἀπό τήνκίνησή του σάν τό κέντρο τῆς ἑνότηταςτῶνθρησκειῶνκαίτῶνπολιτισμῶν.Αὐτόδηλώνεταικαίἀπότό«ἔμβλημα»τοῦ«ΣεμιναρίουΝεότηταςγιάτίςΘρησκεῖεςτοῦΚόσμου»,πούδημοσιεύεταιστόἐξώφυλλοτοῦ ἴδιου ἐντύπου. Ἀποτελεῖται ἀπό ἕναἐσωτερικόκαίἕναἐξωτερικόκύκλο.Στόνἐσωτερικό κύκλο ἐξεικονίζεται τό κέντροτοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐκλαμβάνεται ἀπό τόνΜούν καί στόν ἐξωτερικό ἐξεικονίζονταιτάσύμβολαὅλωντωνθρησκειῶν,μεταξύαὐτῶνκαίὁΤίμιοςΣταυρός.Μέ παρόμοιο τρόπο ἐκλαμβάνεται καί
ἡ ἑνότητα τῶν θρησκειῶν, πού ἔχει σάνστόχο ἡ «Συνέλευση τῶν Θρησκειῶν τοῦΚόσμου»(AWR).ὉΜούνὑποστηρίζειπώςἡκίνησηαὐτήἄρχισετό1893στόΣικάγομέ τό «ΠαγκόσμιοΚοινοβούλιο τῶνΘρησκειῶν».Γι’αὐτόἑτοίμασε3ἕνα«ἀποκορύ
1.Ἀπότόἀνέκδοτοἔργοτου:«ΔιαβρωτικήἘπίδρασητῶν“Αἱρέσεων”.Ἀντιαιρετικήποιμαντικήστήδεκαετίατοῦ1990».
2.IRFNewsletter4/1988,σ.11.3.Σ.τ.Σ.Τόκείμενοἔχειγραφεῖπρότοῦ1993.
φωμα»τῶνσυνελεύσεωντῆςAWRκατάτόἔτος1993,μέτήνεὐκαιρίατῶν100χρόνωνἀπότόσυνέδριοτοῦΣικάγου.Τόνἴδιοσκοπόὑπηρετεῖκαίἡὀργάνω
ση «Παγκόσμιο Συμβούλιο Θρησκειῶν»(CWR),πούσυγκαλεῖταικάθε4χρόνια,μέστόχο τήν ἐναρμόνιση τῶν ὀπαδῶν μιᾶςσυγκεκριμένηςπαράδοσης,τήνἐναρμόνισητῶνὀπαδῶνδιαφόρωνπαραδόσεωνκαίτήνἐναρμόνισητῶνθρησκειῶν.Στήν πρώτη συνέλευση (Νέα Ὑόρκη
1985)ἔλαβανμέρος600ἀντιπρόσωποιἀπό70χῶρεςκαίἀπόὅλεςτίςθρησκεῖες.Μεταξύ αὐτῶν καί ὁ Παῦλος Μάρ Γρηγόριος, Μητροπολίτης τῆς Ἐκκλησίας τοῦΜαλαμπάρ (MalankaraOrthodoxChurch),ἕναςἀπότούςπροέδρουςτοῦ«ΠαγκοσμίουΣυμβουλίουτῶνἘκκλησιῶν».ΣέεἰδικήπροσφώνησηὁΜάρΓρηγόριοςἀνέφερεὅτι«τόCWR,στόσύντομοδιάστηματῆςὕπαρξήςτουκατόρθωσεκαταπληκτικάπράγματα».ΚάθεπρωίοἱἐργασίεςτῆςΣυνέλευσηςἄρχιζανμέπροσευχήκαίδιαλογισμό4.Ἡ πλέον βασική Συνέλευση τοῦ CWR
ἦταν ἐκείνη πού ἔγινε στήν Κωνσταντινούπολη(814/5/1988).Περιγράφεταιμέλεπτομέρεια στό IRFNewsletter 4/1988. Παραθέτουμεμερικάβασικάστοιχεῖα,γιάνάὑπογραμμίσουμετήσύγχυσηπούπροκαλεῖἡσυμμετοχήδικῶνμαςἀνθρώπωνσ’αὐτέςτίςἐκδηλώσεις.ΘέματῆςΣυνέλευσηςἦταν:«Χριστιανοίκαίεὐρύτεροςοἰκουμενισμός».Ο John Hick ὑπογράμμισε σ’ αὐτή τή
συνέλευση πώς «τά χριστιανικά δόγματαἀποτελοῦνἀνθρώπινεςπροσπάθειεςνάσυλλάβουν τήν ἔννοια τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἔκ
4.Οἱὑπογραμμίσεις,δικέςμας.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΣΤΗΔΕΚΑΕΤΙΑΤΟΥ1990τοῦπ.ἈντωνίουἈλεβιζοπούλου(†)1
(ι’μέρος)
2
φρασηΥἱόςΘεοῦστόνἀπόστολοΠαῦλοεἶναιἀλληγορικήκαίμεταβλήθηκεἀργότεραμέἀποτέλεσμανάδημιουργηθεῖτόΤριαδικόδόγμα. Γιά νά ἐπιβληθεῖ ἡ νέα θρησκεία»,ἀνέφερε ὁ Hick, «χρειαζόταν ἕνα θεϊκόἱδρυτή,ὥστενάδώσειἠθικήκαίπνευματικήὑπόστασηστόΔυτικόπολιτισμό.Ὅμωςὁχριστιανισμός,μέτό διωγμότῶνἙβραίων,τίς σταυροφορίες ἐναντίον τοῦ Ἰσλάμ καίτήνἱεραποστολικήδραστηριότηταστίςδιάφορεςἨπείρους,ἔχασετήνἀξιοπιστίατου.Ἡαὐξημένηἐνημέρωσηπούὑπάρχεισή
μεραγιάτίςπνευματικέςἀξίες»,συνέχισεὁHick, «μᾶς λέει πώς ἄν ἐννοοῦμε σωτηρίατήνἀλλαγήμαςστήνὕψιστηπραγματικότητα πού σάν χριστιανοί γνωρίζουμεγιά Θεό, τότε δέν ἔχουμε κανένα λόγο νάπιστεύουμεπώςἡδικήμαςπαράδοση,σωτηριολογικά,εἶναιπιόἀποτελεσματικήἀπότήνπαράδοσητῶνἄλλωνθρησκειῶν.Ἡσωτηρία εἶναι» κατά τόνHick «διαθέσιμη σέὅλεςτίςθρησκεῖεςκαίδένὑπάρχειλόγοςνά θεωρήσουμε τή χριστιανική θρησκείασάνὑπερέχουσα.Μποροῦμεὅμως,εἶπε,νάἐκφράσουμετόνχριστιανισμόχωρίςνάτοῦκληροδοτήσουμε τόν ἀπαράδεκτο ὁλοκληρωτισμότοῦπαρελθόντος».ἈπόὅσαἀναφέρειτόIRFNewsletterτοῦ
Μούν,σ’αὐτέςτίςθέσεις,πούἀκυρώνουνὁλόκληρο τό μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας μαςκαί τό εὐαγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δένφαίνεταινάὑπῆρξεοὐσιαστικήἀντίδρασηἀπόμέρουςτῶνὀρθοδόξωνθεολόγων,πούδυστυχῶςσυνέπραξανσ’αὐτότόσυνέδριο.ΑὐτόὁδήγησετήνκίνησητοῦΜούνστή
σκέψη,πώςπρέπεινάἐνισχυθοῦνοἱἐπαφέςκαίἡσυνεργασίαμέτούςὀρθοδόξουςπού ἔλαβαν μέρος σ’ αὐτά τά συνέδρια,γιατίπιστεύεταιπώςαὐτοίοἱθεολόγοιθάμποροῦσαννάἐπηρεάσουνκαίτήνἹεραρχίατῆςἘκκλησίαςμας.Χωρίς νά παίρνουμε θέση σ’ αὐτό τόν
ἰσχυρισμό,παραθέτουμεστήσυνέχειατάστοιχεῖαπούδημοσιεύονταιστόἐσωτερικό
ἔντυπο τοῦΜούν, γιά νά κατοχυρώσουναὐτήτήθέση.ὉGordonL.Anderson,συνοδόςτοῦCh
ungHwanKwakστήνἈνατολικήΕὐρώπη,ἀναφέρεται σέ ἄρθρο του στό συνέδριοτῆς ὀργάνωσης τοῦ Μούν «Διεθνές Σεμινάριο γιά τήν Ἑνωτική Κίνηση» (ISUM),πούπραγματοποιήθηκεστήνΠολωνία(811/12/1989),στόὁποῖοσυμμετεῖχανἝλληνες.Μεταξύἄλλωνἀναφέρει:«Ὁ ἐθνικόςἀρχηγός στήν Ἑλλάδα ὑποστηρίζει ὅτι ἡἈνατολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βρίσκεταιτώρασέμιάπολύἰδιαίτερηθέση.Ὁδυτικόςχριστιανισμός δέν ἀντέδρασε εὐνοϊκά στόἔργο τοῦαἰδεσιμώτατουΜούνκαί τώρα οἱσυνθῆκεςεἶναιτέτοιες,ὥστενάἔχειἡὈρθόδοξηἘκκλησίαμιάμοναδικήδυνατότητανά ἀναλάβει τήν ἡγεσία στόν χριστιανικόκόσμο.Ἔτσι,ὁἀρχηγόςμαςστήνἙλλάδαζήτησενάἀποσταλοῦνδύοθεολόγοιστόISUM,μέτήνἐλπίδανάβοηθήσουνστόνἐπηρεασμότῆςἱεραρχίαςτῆςὈρθοδόξουἘκκλησίας»5.ΟAndersonμᾶςπληροφορεῖπώςστόIS
UMἔλαβανμέροςδύοἝλληνεςθεολόγοι.«Ὁ ἕνας εἶναι καθηγητής, πού συμμετεῖχεστό συνέδριο IRF στήΜόσχα καί ὁ ἄλλοςεἶναιθεολόγος.ΚαίοἱδύοεἶναιεἰδικοίτηςΚαινῆς Διαθήκης». Ο Anderson ἀναφέρειπώς ὁ Ἕλληνας καθηγητής, ὕστερα ἀπότήν ὁμιλία του γιά τήν ἐσχατολογία καίτήνἑρμηνείατοῦΜούνγιάτήνἀποστολήτοῦΧριστοῦ,πῆρετόλόγοκαίὑποστήριξεπώς ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί οἱ ἄλλεςχριστιανικέςὁμολογίεςπρέπεινάἀναθεωρήσουντήθέσητουςγιάτήνἐσχατολογία.Ο Anderson ὑποστηρίζει πώς ὁ Ἕλληναςκαθηγητής εἶπε: «Διετέλεσα ὁλόκληρη τήζωήμουἑρμηνευτήςτῆςΚαινῆςΔιαθήκης.Ἐπί20χρόνιαγράφωγιάτήνἐσχατολογίακαίὅ,τιεἴπατε(δηλαδήὅ,τιὁAndersonεἶπεγιάτήνἐσχατολογίακαίγιάτήνἑρμηνείατοῦ Μούν σχετικά μέ τήν ἀποστολή τοῦΧριστοῦ), εἶναι σωστό ἀπό βιβλική ἄποψη.
5.UnificationNews1/1990,σ.5.
διάλογος
3
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
ΠιστεύωὅτιἡὈρθόδοξηἘκκλησίαὀφείλεινά ἀναθεωρήσει τήν τωρινή της θέση ἐπίτῆςἐσχατολογίας.ἘπίσηςνομίζωὅτικαίἡΚαθολική καί ἡ Προτεσταντική Ἐκκλησίαὀφείλουννάκάνουντόἴδιο»6.Δένμπορέσαμενάδιασταυρώσουμετήν
εἴδηση. Πραγματικά δυσκολευόμαστε νάπιστέψουμεαὐτήτήνπληροφορία.ὍμωςἡἔκθεσητοῦἐπιτελικοῦαὐτοῦσυνεργάτητοῦΜούνδένἀφήνεικαμίαἀμφιβολίαγιάτόνόημαπούδίνειἡκίνησητοῦΚορεάτηψευδομεσσίαστήνπαρουσίαἙλλήνωνΘεολόγωνστά συνέδρια τῶν διαφόρων ὀργανώσεώντου,μέστόχοτήν«ἕνωση»τῶνἐκκλησιῶνκαίτῶνδιαφόρωνθρησκειῶν.ὉποιαδήποτεκαίἄνεἶναιἡπρόθεσητῶνἙλλήνων,πούἀνταποκρίνονταιστίςπροκλήσειςαὐτέςκαίδέχονται τίς περιποιήσεις τῶν ἀνθρώπωντοῦΜούν, καλοῦνται ἐκεῖ γιά ἕνα καί μοναδικόσκοπό:Γιάνάβοηθήσουνστόνἐπηρεασμό τῆς Ἱεραρχίας τῆςἘκκλησίαςμας.Γι’αὐτόκαίὁAnderson,σχολιάζονταςτήνπαρουσία τῶν Ἑλλήνων θεολόγων καί τήστάσητοῦκαθηγητῆ,ὅπωςἐκεῖνοςτήνπεριγράφει,καταλήγει:«ΕἰλικρινάἐλπίζωὅτιθάἐπισύρειτήνπροσοχήκαίτῶνἄλλωνστήνὈρθόδοξηἘκκλησία»7.Αὐτόσημαίνειπώςἡδιαβρωτική προσπάθεια τῶν ὀργανώσεωντοῦΜούνστόδικόμαςχῶροθάἐνταθεῖστόμέλλονκαίἡθρησκευτικήσύγχυσηθάἀποτελέσειβασικόχαρακτηριστικότουπολιτισμοῦτῆςδεκαετίαςτοῦ1990.Ἀλλά ἡ κίνηση τοῦ Μούν ἐπιχειρεῖ τή
διάβρωση τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶνκαί μέ πιό ὕπουλους τρόπους: Καλεῖ στόΘεολογικότουΣεμινάριο(UnificationTheologicalSeminary)στόBarrytownτῆςΝέαςὙόρκης θεολόγους τῶν διαφόρων χριστιανικῶν ἐκκλησιῶν, γιά νά τό παρουσιάσεισάνδιάχριστιανικήΘεολογικήΣχολή,ἐνῶ ταυτόχρονα ἐκπαιδεύει ὀπαδούς, μέσκοπόνάἐπιδιώξουνἀργότεραθέσειςκη
6.Στόἴδιο.7.Στόἴδιο.
ρύκωνκαίποιμένωνστίςδιάφορεςχριστιανικέςἘκκλησίες.Ἔτσι στό περιοδικό τῆς κίνησης ἕνας
Γερμανός σπουδαστής ἀναφέρει, ὅτι στόΣεμινάριο, ἐκτός ἀπό τόν Dr.Young OonKimὑπάρχουνσάνκαθηγητέςΡωμαιοκαθολικοί καί Προτεστάντες κληρικοί, πούὅλοιτουςεἶναιστήνεἰδικότητάτουςκορυφαῖοιἐπιστήμονες.«ὉκαθηγητήςμαςτῆςφιλοσοφίαςεἶναιProf.Dr.Dr.Dr.:Εἶναιδιδάκτορας τῆς φιλοσοφίας τῆς Σορβόννης καίτοῦ Columbia Universitat στή Ρώμη ... ἀφοῦἄκουσε τίς Ἀρχές, ἄρχισε μέ ἐνθουσιασμόνάγράφειἕνανέοβιβλίογιάτήφιλοσοφίατοῦΣάνΜυούνκΜούν.ὉκαθηγητήςμαςγιάΒιβλικέςσπουδές,στόνὁποῖοεἶμαιβοηθός,ἔκλεισε τό εἰσαγωγικό του μάθημα μέ τίςλέξεις:Ὅλες οἱΒιβλικέςσπουδές, ἀνεξάρτηταἄνεἶναισυντηρητικέςἤφιλελεύθερες,ὁδηγοῦνἀναγκαστικάσ’αὐτήτήν ἱστορικήστιγμήστήνκατανόησητοῦλόγουτοῦΘεοῦ.ἩσπουδήτῶνἙνωτικῶνἈρχῶν(τοῦΜούν)εἶναιτόπλέονθετικό,τόπλέονὑπέροχοκαίτόπλέονἐπιστημονικόἐγχείρημα»8.Παρόμοια στοιχεῖα ὑπάρχουν καί γιά
ἄλλουςκαθηγητές.ἈκόμηπρέπεινάπροσθέσουμεπώςὁΜούνκάλεσεγιάκαθηγητήστόσεμινάριότουκαίἝλληναΘεολόγο,πούδήλωνεδημόσιατήνἰδιότητάτουαὐτήκαί ταυτόχρονα φρόντιζε νά ἔχει καλέςἐπαφές μέ Ὀρθοδόξους Θεολογικούς κύκλουςκαίὑπεύθυναπρόσωπαστήνὈρθόδοξηἘκκλησία.ΣτόἴδιοπεριοδικότοῦΜούνἀναφέρεται
πώς 6 μέλη τῆςἙνωτικῆςἘκκλησίας τοῦΜούν «συνεχίζουν τώρα τίς σπουδές τουςστόHarvardDivinitySchool».Ὅλοιαὐτοίοἱφοιτητές εἶναι ἐνεργά μέλη στήν ἡγεσίατῆςἙνωτικῆςἘκκλησίαςτους.ΠέντεἀπόαὐτούςπῆραντόπτυχίοτουςτοῦUnificationTheologicalSeminaryστόBarrytownτῆςΝέαςὙόρκης. Οἱ Ἑνωτικοί φοιτητές ἀνήκουνστούς24πτυχιούχουςτοῦBarrytown
8.DieNeueHoffnung4/1975,σ.3.
4
πούσυνεχίζουντίςσπουδέςτουςσ’ὅλητήχώρα,στήYaleGraduateSchool,στήνGraduateTheologicalUnionστόBerkley,στήΘεολογικήΣχολήτοῦΠανεπιστημίουτοῦΣικάγου,στόUnionTheologicalSeminaryστόNewYorkCityCollegeκαίσέἄλλεςσχολές9.ΣχολιάζονταςὁF.W.Haackτόγεγονός
παρατηρεῖ:«Φαίνεται ἰδιαίτερασημαντικόνάἀναλογιστεῖκανείςστότίθάμποροῦσενάσυμβεῖἄνκοινότητεςἀμερικανικῶνχριστιανικῶν ἐκκλησιῶν, πού εἶναι ἐντελῶςαὐτοδιοίκητες,ἀντιμετωπίσουντήνπροσφοράὑπηρεσιῶνἐκμέρουςνεαρῶνθεολόγων,οἱ ὁποῖοι ἀφ’ ἑνός μποροῦν νά ἀποδείξουνπλήρειςκαίἐπιτυχεῖςθεολογικέςσπουδές,
9.DieNeueHoffnung4/1975,σ.7.
ὅμωςἀφ’ἑτέρουἔλαβαντόβασικόἐξοπλισμότουςστόΣεμινάριοτοῦΜούνστόBarrytownἤσέἈνώτατεςἙνωτικέςΣχολέςπούθάἱδρυθοῦνἀργότερα».ὉHaackὑπογραμμίζειστήσυνέχειαπώςὁκίνδυνοςδένεἶναιὑποθετικός,ἀλλάπροσπάθειεςδιάβρωσηςἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων ἀπό μέρουςτοῦΜούνἔχουνἤδηγίνειστόπαρελθόν10.Ὅλααὐτάἀποδεικνύουνπώςἡδιαβρω
τικήπροσπάθεια τέτοιων ὁμάδωνθάσυνεχισθεῖστόμέλλονπιόσυστηματικάκαίἡθρησκευτικήσύγχυσηθάπαίρνειμεγαλύτερεςδιαστάσεις.
(Συνέχειαστόἑπόμενο).
10. F.W.Haack, JesusChristusUnd/Oder SanMyungMun,σ.30.
SabbathaiZewi(1626-1676).ΕΝΑΣΙΟΥΔΑΙΟΣΨΕΥΔΟΜΕΣΣΙΑΣΣΤΑΧΡΟΝΙΑΤΗΣΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
τοῦΠρωτοπρ.ΒασιλείουΓεωργοπούλουΛέκτοραΘεολογικῆςΣχολῆςΑ.Π.Θ.
Ἡ παρουσία ψευδομεσσιῶν καί ψευδόχριστων δέν εἶναι φαινόμενο τό ὁποῖοἐμφανίστηκε μόνο κατά τή διάρκεια τοῦεἰκοστοῦαἰώνα1.Μίαἀνάλογηπερίπτωσηἐμφάνισης ψευδομεσσία εἶχε παρουσιαστεῖ στά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας στόνεὐρύτεροἑλληνικόχῶρο.ΠρόκειταιγιάτόνἰουδαῖοSabbathaiZewi
ὁὁποῖοςγεννήθηκεστήΣμύρνητό1626ἄνκαί οἱ ἀρχικές ρίζες τῆς οἰκογένειας βρίσκονταν στήν Πελοπόννησο. Λαμβάνονταςἀφορμήἀπό τήν ἰουδαϊκήπροσδοκίατῆςἐλεύσεωςτοῦΜεσσίαὕστεραἀπότήνπαράλληλημελέτητοῦἰουδαϊκοῦἀποκρυφιστικοῦ συστήματος τῆς Καμπαλᾶ ἀνα
1.Βλ.K.Hutten,SeherGrüblerEnthusiasten , Stuttgart196610,σσ.735746.Πρωτ.Β.Γεωργόπουλου,ΨευδομεσσίεςκαίΨευδόχριστοιτοῦεἰκοστοῦαἰώνα,στόἘφημέριος,Σεπτ.2005,σσ.2425.
γόρευσετόνἑαυτότουὡςτόνἀναμενόμενοΜεσσία.ὉἴδιοςταξίδευσεστήνἹερουσαλήμ συναναστράφηκε μέ ὁρισμένουςραβίνουςκαιτούςἐξέθεσετίςἀπόψειςτου.«ΕἶμαιὁΚύριος.ὉΘεόςσας»2,μέτήφρά
σηαὐτήὑπέγραφεσέγράμματουτό1665πούἔστειλεστάἹεροσόλυμα.Τό1665εἶναιτόἔτοςὅπουἡδράσητουσυστηματοποιεῖται.Οἱἀντιλήψειςτουδιαδόθηκανπάραπολύγρήγορα.Δημιούργησεμίαὁλόκληρηκίνηση μεταξύ τῶν διαφόρων ἰουδαϊκῶνκοινοτήτων τῆς ἐποχῆς του πού ἀποδέχοντανκαίὑπερασπίζονταν τίς ἰδέες τουδημιουργώνταςἔτσιἕναρῆγμαστήνθρησκευτικήὁμοιογένειακαί ἐθνικήἑνότητατῶνσυμπατριωτῶντου.Οἱὀπαδοίτουὀνο
2.Βλ.GershomScholem,SabbataϊTsevi.LeMessiemystique (Trans: MarieJose JolivetAlexis Nouss), ed.Verdies, Lagrasse1983,σ.357.
διάλογος
5
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
μάστηκανΣαμπατιανοί(Sabbathianer)καίἡκίνησήτουΣαμπαταϊσμός3.Ὁμεσσιανικόςἰσχυρισμόςτου,οἱδιάφορες
περίεργες ἐνέργειές του καί συμπεριφορέςτου,ἡχρήσητοῦὀνόματοςτοῦΘεοῦ,ἡκατανάλωση ἀπαγορευμένων οὐσιῶν, ἡ ἀναγόρευσητῶνδύοἀδελφῶντου,ἑνόςσέβασιλιάτῆςΤουρκίαςκαίτοῦἄλλουσέβασιλιάτῆςΡώμηςκαίἡχρήσηὀργιαστικῶνπρακτικῶνπούεἶχανὡςθεμέλιο,ὅπωςἔχειἐπισημανθεῖἕναεἶδοςκαμπαλιστικοῦ σεξουαλικοῦμυστικισμοῦ4,θάγίνουνἀφορμήνάσυλληφθεῖ,ὕστεραἀπότήνἰσχυρήπαρέμβασητῶνΡαβίνωντῆςΚων/ληςστόΣουλτάνο,καίνάφυλακιστεῖστήνΚαλλίπολη.Ἀποφυλακίστηκεἀργότεραὅτανὁἴδιος
ἀλλαξοπίστησε καί ἔγινε μουσουλμάνοςλαμβάνονταςὡςνέοὄνοματόAzizMehmet Efendi5 μέ τήνπαράλληλη ὑπόσχεσηἀπότόνΣουλτάνονάἀναλάβειτόἀξίωματοῦφύλακατῶνπυλῶντοῦπαλατιοῦ.Ἡπράξητουαὐτήἀφ’ἑνόςμένἐπιχειρήθηκενάἑρμηνευθεῖἀπότούςὀπαδούςὅτιεἶχεσυμβολικόχαρακτήραγιάνάδικαιολογηθεῖἡπράξητῆςἀποστασίαςτου,ἀφ’ἑτέ
3. Βλ. F. Schühlein,Sabbathai Zewi, LTHK 9 (1937), στ.50. Jacob Allerhand, Das Judentum in der Aufklärung, Fr.FrommannVerlag,StuttgartBadCannstatt1980,σσ.46,96.GershomScholem,SabbataϊTsevi,ὅπ.π,σ.775.
4.Βλ.SalciaLandmann,DerewigeJude,München1974,σσ.144146.
5. Βλ.GeorgeA.Tsoutsos,Smyrna in the crossing roadsbetween Europe and Asia Minor: A brief survey, στό GraecoArabica.FestschriftinHonoourofV.Christides,Vol.IXX,(ed.G.K.Livadas),Athens2004,σ.385
ρουδέἡἀποστασίατουθάτοῦπροσθέσειἐπιπλέον ὁπαδούς, διάφορους ἐξωμότεςπούἦτανἰουδαϊκῆςκαταγωγῆςκαίεἶχανγίνειμουσουλμάνοιπ.χστήΘεσσαλονίκη.ὉSabbathaiZewiπέθανετελικάτήνἡμέ
ρατῆςἰουδαϊκῆςἑορτῆςτοῦYomKippurστόΜπεράτιτῆςἈλβανίαςστίς1791676.Οἱἀντιλήψειςτουπαρέμεινανἰσχυρέςγιάπολλάχρόνιαμετάτόθάνατότουκαίστόνἑλληνικόχῶροπ.χ.Θεσσαλονίκη,Κων/ποληκ.ἄ.Δένεἶναιμάλιστατυχαῖοτόγεγονόςὅτιδύο αἰῶνες περίπου ἀργότερα ὁἝλληναςλόγιοςΣτέφανοςΚομμητάς(17701837),στόἔργο τουἘκκλησιαστική ἱστορίαθάκάνειστόνSabbathaiZewiεἰδικήἀναφορά6.Ὡς τελική ἐπισήμανση στή μικρή αὐτή
ἀναφοράμαςγιάτόνἐνλόγῳἰουδαῖοψευδομεσσία θά θέλαμε νά ὑπογραμμίσουμεμίαἐπισήμανσηπούκάνειὁἐπιφανήςἰουδαῖοςφιλόσοφοςκαίἱστορικόςGershomScholem(18971982).ὉG.ScholemστήνκλασικήμονογραφίατουγιάτόνSabbathaiZewi7τονίζει κατ’ ἐπανάληψη, ὅτι ἡ ὅλη κίνησητοῦΣαμπαταϊσμοῦδένμπορεῖνάἑρμηνευθεῖἀποκομμένηἀπότήνἐπίδρασηπούεἶχεἡΚαμπαλάὁἰουδαϊκόςἐσωτερισμόςστίςἰουδαϊκέςκοινότητεςτοῦ17ουαἰώνα.
6. Bλ. Στεφάνου Κομμητᾶ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία,Β΄ἔκδοσις,ἘνΖακύνθῳΑΩΞΑ=1861,σσ.201202.
7.Bλ.GershomScholem,SabbataϊTsevi.ὅπ.π.Ἐκτόςἀπότή γαλλική μετάφραση τῆς ἀρχικῆς ἀγγλικῆς ἔκδοσης(SabbataiZevi, theMysticalMessiah)τοῦ 1973ὑπάρχει καίγερμανική μετάφραση τοῦ ἰδίου ἔργου Bλ. GershomScholem,SabbataiZwi.DermystischeMessias,(über:AngelicaSchweikhart)JüdischerVerlag,FrankfurtamMain1992.
20)ΕΝΟΡΑΤΙΚΟΙ:«βλέπουν»ἤ«ἀκοῦνε»παραστάσεις ἤ ὁμιλίες πού οἱ ἄλλοι δέν
ἀντιλαμβάνονται μέ τίς αἰσθήσεις τους.Αὐτοίσυνήθωςσυγκεντρώνουνγύρωτους
OΣΑΤΑΝΑΣΚΑΙΤΑΜΑΓΙΚΑΦΑΙΝΟΜΕΝΑΣΤΗΝΕΠΟΧΗΜΑΣτοῦἈρχιμ.ἘφραίμΤριανταφυλλοπούλου,
Πρωτοσυγ.τῆςἹ.Μ.ΣισανίουκαίΣιατίστης
(β’μέρος)
6
ἄλλα ἐπιρρεπῆ ἄτομα πού τούς θαυμάζουν.Τούςπλανοῦνοἱδαίμονεςκαίαὐτοίνομίζουνὅτιβλέπουνκαίἀκοῦνεὁράματαστόν ὕπνο τους ἤ ξύπνιοι, αὐθυποβαλλόμενοι λόγω τῆς ὑποσυνείδητης ἐπιθυμίας τους νά ξεχωρίσουν, προκαλώνταςτήνπροσοχήἤτόνθαυμασμότῶνἄλλων(ὑστερική ἐκτροπή τοῦ ψυχισμοῦ). Ὄχισπάνια τέτοιες καταστάσεις συμβαίνουνκαίσέὀρθοδόξουςχριστιανούςμέοὐσιαστική ὑποτίθεται πνευματική ζωή, λαϊκούςκαίκληρικούς.Οἱμάγοιχρησιμοποιοῦνσυχνάτάφαι
νόμενα τῆς ὑποβολῆς καί τῆς τηλεπάθειας ἤ τηλεψυχίας. Ἡ ὑποβολή εἶναι ἡἐμφύτευση ἰδεῶν ἤ παραστάσεων ἀπόκάποιον,στόμυαλόκάποιουἄλλουμέτήνἐπίμονη συγκέντρωση τῆς σκέψης ἑνόςἰσχυροῦ ψυχισμοῦ στή σκέψη ἑνός εὐαίσθητουψυχισμοῦπρόςθυματοποίησήτου(νοερῆὑποβολή).Μέτήντηλεπάθεια,δυόἄνθρωποι,χωρίςνάτόἐπιδιώξουντεχνητά, ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους ψυχικά ἐξἀποστάσεως χωρίς μεσολάβηση αἰσθήσεωνἤ τηλεπικοινωνιακῶνμέσων.Ἄν τόφαινόμενοἐπιδιωχθεῖσυνειδητάμένοερήὑποβολή, τότε ἔχουμε τήλεγόμενημεταβίβασησκέψης.Ἐδῶἀκριβῶςστηρίζεταιἡἱκανότητα τῶνμάγωννάκάνουνκακόἤ«καλό»σέκάποιοπρόσωποπούβρίσκεταιπολύμακριά,ἀρκεῖνάἔχουνἕναὁμοίωμάτου,ἤφωτογραφίατουἤκάποιοδικότουἀντικείμενο(ροῦχα,νύχια).Καμίασχέσημέφαινόμενατηλεπάθειας
δέν ἔχει ἡ ἐκ τοῦ μακρόθεν ἐπικοινωνίαμεταξύπατρόςΣωφρονίουτοῦἜσσεξκαίπατρόςΠορφυρίου,οἱὁποῖοιγνωρίστηκανἐνπροσευχῇ,ἐπιδιώκοντάςτο,εὑρισκόμενοι σέ πολύ μεγάλη ἀπόσταση. Κι ἄλλοιπατέρεςἔχουνδοκιμάσειπαρόμοιεςἐμπειρίες,ὅπωςκαίλαϊκοίὀρθόδοξοιχριστιανοί.ἘδῶἔχουμεἐμπειρίατῆςχάριτοςτοῦΘεοῦ,ὅπουἐπειδήὁΧριστόςγίνεταιὁἼδιοςΧῶρος καί Χρόνος μας, οἱ χρονικές καί γεωγραφικές ἀποστάσεις καταλύονται. Ἔτσι
τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δηλ. ἡἘκκλησία ἡΜΙΑ, ἡ ἐν οὐρανοῖς καί ἡ ἐπί γῆς εἶναι ἡΧώρα τῶνζώντωνκαίγινόμαστεκι ἐμεῖςπολίτεςαὐτῆςτῆςχώρας,ὅπουτόσοἡγεωγραφίαὅσοκαίἡἱστορίαἔχουνγιάπάνταξεπεραστεῖ,θεμελιώδης,λοιπόν,ἡδιαφοράμέτάτερτίπιατῶννοερῶνὑποβολῶν.21) ΣΑΤΑΝΙΣΤΕΣΣΑΤΑΝΙΣΜΟΣ: αὐτοί
ἀφιερώνουν λατρεία στό Σατανᾶ. Ἐμφανίζονται ἐντονότερα κατά τό 14° αἱ. ὅτανκαίφτάνουνστόἀπόγαιοτῆςδράσηςτους.Λατρεύεται τό κακό χάριν τοῦ Σατανᾶ.Ὑπάρχουνκαίεἰδικάσχολεῖαμαγείας(βλ.τόνσημερινόΧάριΠότερ).Στίςτελετέςτουςὑπάρχουνγυμνό,σέξ,διαστροφές,πόσιςαἵματος,πίνακεςδρακόντων,φιδιῶν,φωτιᾶς,ἀρχηγοί, ἱέρειες ντυμένες ὁλόμαυρα καίμάλιστα ὁμοφυλόφιλες στήν πλειοψηφίατους, ἐμβλήματα σατανιστικά, μαχαίριαπού οἱ ἀρχηγοί τά φιλοῦν ἀφιερώνοντάςτα στό Σατανᾶ. Ἐπιτρέπονται τό ψέμα, ἡἀπάτη,ἡβλασφημία,ἡδιαστροφή,ὁφόνος.Ἐπιβάλλεταιἀπόλυτηὑπακοήστόνἀρχηγόγελοιογραφία, μᾶλλον παρωδία γέροντος/ἡγουμένου,θάλέγαμε.Κάθεκαινούριαἰδέατοῦμυαλοῦκαίγεγονόςτῆςζωῆςτῶν«πιστῶν»του,ἀνακοινώνονταιὑποχρεωτικάἐντόςτουναοῦ,δημοσίωςκαίμέλεπτομέρειες.ὙποχρεωτικήἐπίσηςἡκαθημερινήπροσευχήστόνἙωσφόρομέκανονικήὥραπροσέλευσης, ἀλλιῶς ἐπακολουθεῖ δημόσια μαστίγωση ἀπό τόν ἀρχηγό καί ὅλητή σύναξη. Ἡ συμμετοχή σέ χριστιανικέςσυγκεντρώσεις ἀπαγορεύεται, ὅπως καί ἡμελέτη τῆςἉγίας Γραφῆς, ἡ ὁποίαπρέπεινάκαίγεταικαίνάχλευάζεται.Πῶς«βαπτίζεται»κανείςσατανιστής;Δι
ηγεῖταιἡΝτορίνἸρβάιν(γέν.τό1939):Μικρόκορίτσιπαρασύρθηκεστήνπορνείακαίτάναρκωτικά.Κατάτή«βάπτισή»τηςὁἀρχηγόςκαθότανστόθρόνο.Σηκώνεται,ὑψώνειτάχέρια,τόνπροσκυνοῦνὅλοι.Δύο«ἱέρειες»φέρνουνἕνανἄσπροκόκορα,τόνσφάζουνκαίτόαἷματουστάζεισέμιάἀσημένιαλεκάνη.Ὁἀρχηγόςπλησιάζειτήνκοπέλα,
διάλογος
7
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
μέ τό μαχαίρι τῆς ἀνοίγει μιά σχισμή στόἀριστερό τηςμπράτσο, τόαἷμα τηςστάζειστή λεκάνη, ἀνακατεύεται μέ τό αἷμα τοῦκόκορα,πίνειἀπ’αὐτότόμεῖγμα,δίνειτόνπροσωπικό της ὅρκο στό Σατανᾶ, βουτάεικαίτόδάχτυλότηςστόαἷμακαίβάζειτήνὑπογραφήτηςστήνπεργαμηνή.ΠουλήθηκεστόνἙωσφόρο.ΟἱπαρευρισκόμενοιχαίρονταιγιάτήγέννησηἑνόςἀκόμηπαιδιοῦτοῦΣατανᾶ,κυριεύονταιἀπόπαράξενασημεῖατρέλαςκαίπέφτουνσέπολλέςἀκατονόμαστες σαρκικές ἁμαρτίες.ὉἙωσφόρος ἔγινε κύριός της. Τόνἀκούει, τόνβλέπει. Τήνπροτρέπει, ὅπως καί ὅλους: κᾶνε τό κακόὅσο μπορεῖς, χόρτασε ἡδονή, ἐγώ μ’ αὐτάεὐχαριστιέμαι,ποτένάμήφοβᾶσαικαίθάσέπροστατεύω.Ἀναφέρεταιἀλλοῦὅτιμιάἔγκυογυναίκα,τήστιγμήτοῦτοκετοῦτήνὑποχρέωσαννάγεννήσειμέ... κλειστάπόδια!! Ἡ κοιλιά της ἔσκασε, ἡ ἴδια πέθανε«θυσιασμένη» στό Σατανᾶ καί τό παιδίἐχρίσθηἀπόἐκείνητήστιγμήδιάδοχος ἱερέαςτοῦἤδηὑπάρχοντοςσατανιστῆἱερέως.Κάνονταςἕναἅλμαστούςχρόνουςτῆς
ΠαλαιᾶςΔιαθήκης,θάθυμηθοῦμετίςθυσίεςμικρῶνπαιδιῶντάἔκαιγανμπροστάστό ἄγαλμα τοῦ Μολόχ (Λευιτ. ιη΄, 21).Στούς ἀρχαίους χρόνους, ὁ χρησμός τῶνμαντείων ἦταν συνήθως: «κόρην ἄχραντον θυηπολεῖτε», δηλ. θυσιάστε παρθένοκόρηδηλ.μητέραμελλοντικήπολλῶνπαιδιῶν. Πόσες κοπέλες ἔφυγαν ἔτσι, οἱὁποῖες θά ἔδιναν πολλά καί γερά τέκνα!Ὁ Ἀπόλλων ὅμως, ἀπολλύων ὄνομα καίπράγμα,δαιμόνιοεὐφυέστατο,τάἐμπόδισε νά ἔρθουν στήν ὕπαρξη σκοτώνονταςτίςμητέρεςτους.Τόἴδιοδαιμόνιοσήμερα,παρωθεῖ σέ ἀναρίθμητες ἐκτρώσεις, δηλ.σέὄντωςσατανικότατουςφόνους.Τόσυγκεκριμένο δαιμόνιο σήμερα ὀνομάζεταιἐκτόςτῶνἄλλωνκαίπρακτικόπνεῦμακαίπαρασύρει ἐκείνους βέβαια πού θέλουννάπαρασυρθοῦν,σκοτώνονταςτάπαιδιάτουςμπροστάστόεἴδωλο/ἄγαλματοῦὈρθολογισμοῦ,πούἐπέχειθέσηνέουΜολόχ.
Συναφεῖς πρός αὐτές τίς τελετές εἶναικαί αὐτές τῆς μαύρης μαγείας. Οἱ σατανιστές μυοῦνται σ’ αὐτές μεσάνυχτα, σέχώρουςἐρημικούςκαίἥσυχους,σέκάποιοἐγκατελειμμένοσπίτι,ἀπόκρημνεςπαραλίες,δάσηκ.λ.π.Ὅλοιἐδῶσυναγωνίζονταιστήναἰσχρότητακαίτήδιαστροφή.Ὡςκαίὁ σαδομαζοχισμός εἶναι στοιχεῖο τῆς λατρείαςτους.Ἄλλεςἱέρειεςσχίζουντόσῶματους,ἄλλεςτότεμαχίζουν,θυσιάζουνἐπίσηςνεκράἀνθρώπινασώματα,βγάζοντάςτα ἀπό τούς τάφους τους. Τέτοιος σκοτισμόςτοῦνοῦ!Μαγικά/σατανικά στοιχεῖα ὑπάρχουν
στά διάφορα θρησκεύματα, ἀφοῦ ἐκτόςὈρθοδοξίαςμιά εὐλογημένη δυσπιστία ἤκαίκαχυποψία,ἄνθέλετε,αὐτῆςτοῦδοκιμάζειντάπνεύματαεἰἐκτοῦΘεοῦἐστίν,μᾶςὁδηγεῖνάδιαπιστώσουμεὅτιτόπνευματικόκλίμαεἶναικατ’ἐπιείκειανπροβληματικό.ΕἴτεμιλᾶμεγιάτόντίκρστόἸσλάμὡςτεχνικήἔκστασης,εἴτεγιάτήμόξατῶνἸνδουιστῶν,τήνιρβάνατῶνΒουδιστῶν,τόταότῶνΚινέζωνἤτόσίντοτῶνἸαπώνων,νά φέρνουμε στό μυαλό μας ἕναν ἀπελπιστικό κόσμο εἰδώλων μέσα στόν ὁποῖοκαταλήγουμε νά χαθοῦμε, νά ἐκμηδενιστοῦμεὡςπροσωπικότητες.Ὁπ.Παΐσιοςκάποτε, ταξιδεύονταςγιάτήνΑὐστραλίαἀεροπορικῶς,αἰσθάνθηκεἀφόρητοψυχικόβάροςπάνωἀπότίςἸνδίες,δοκιμάζονταςἔτσιτήνπνευματικήτουςγεύση.Ὅσογιάτάμυθεύματαπερίμετενσαρ
κώσεως,ὁσημερινόςδυτικός,ἀκατήχητος,ἀνάσκητος καί φίλαυτος ἄνθρωπος, εὔκολαπαρασύρεται ἀπό αὐτά, γιατί ὅπωςτοῦλένε, καίσ’αὐτήν ἐδῶτήζωήνάμήμετανοήσει,θάτόκάνεισέμιάμελλοντικήτουζωή.Νάσέπιάσωἐγώἀπότήμίακαίμοναδική σου ζωή, λέει ὁ διάβολος κατάτόνπ.Παΐσιο, κι ἐσύνάπιστεύεις ὅτιθάμετανοήσεις σέ μελλοντικές ζωές! Ὁ ἀπ.Παῦλος ὅμως εἶναι κατηγορηματικός (Ἑβρ.9,27)·«ἀπόκειταιτοῖςἀνθρώποιςἅπαξἀποθανεῖν,μετάδέτοῦτοκρίσις».Μιάφο
8
ράθάπεθάνουμεγιατίμιάφοράθάζήσουμε.Ἡθεωρίαμάλιστατῶνμετενσαρκώσεωνλέειὅτικάθεμετενσάρκωσηδιαρκεῖ49μέρεςκαίεἶναικαίπάραπολύσπάνιονάμετενσαρκωθεῖςσέἄνθρωπο.α)Θάπρέπειἑπομένωςνάμᾶςδιευκρι
νίσουνἄνπρέπεινάπεριμένουμεπολλέςζωέςμέχρινάμετενσαρκωθοῦμεπάλισέἄνθρωπο,ὥστενάμπορέσουμενάμετανοήσουμε,ἤἄνμποροῦμενάμετανοήσουμεστόμεταξύὡςγάτες,σκύλοιἤεὐκάλυπτοικαί,β)ἀφοῦκαίτάμέντιουμςπιστεύουνστή
μετενσάρκωση καί εἶναι πολύ ἀπίθανοκάποιος νά μετενσαρκωθεῖ σέ ἄνθρωπο,μέποιούςπεθαμένουςσυγγενεῖςμαςἐπικοινωνοῦναὐτάκαίβάζουνκαίμᾶςνάμιλᾶμεμαζίτους;Καταλάβατεἀσφαλῶςμέποιούςμιλοῦνκαίμιλᾶμε!
Οὐφισμός.Ἡτάσηγιάσυζητήσειςμέ ἐξωγήινους
ἤγιάἐμφανίσειςτους,ξεκινάειἀπότόΒ΄παγκόσμιοπόλεμοκαίἑξῆς,ἀπόπιλότουςτῶν συμμαχικῶν ἀεροπλάνων. Προηγουμένωςὅμωςὑπῆρξεμιάἱστορίασάμυθοπλασία. Ὁ Ὄρσον Οὐέλλες μετέδιδε σέραδιοφωνικέςσυνέχειεςτόβιβλίοτοῦH.G.Wells«Πόλεμοςτῶνκόσμων»,τόὁποῖομιλοῦσεγιάἐξωγήινουςνέαλέξητότεκαίτόἀπέδιδεμέτρόποπούὁκόσμοςτρομοκρατήθηκε,σχεδόνξεχνώνταςὅτιπρόκειταιγιάμυθιστόρημα.Ἀπότότελόγωμαζικῆςὑποβολῆςπλήθυνανοἱἀναφορέςσάνκολλητική ἀσθένεια. Μέχρι πού ἔδειξανκαίἐξωγήινες...τηγανίτες!Ἐμεῖςπρέπεινάἐξετάζουμεἄνοἱσυγ
κεκριμένες ἀναφορές εἶναι ἀποκυήματαφαντασίας λόγωπροβολῆς, χρηματισμοῦἤκαίβούλησηςπ.χ.γιάτουριστικήἐξέλιξημιᾶςπεριοχῆς:σχεδιάζουνκάπουδιάφοραπερίεργαἀποτυπώματαχεριῶνἤποδιῶν«ἐξωγήινων» καί βάζουν κάποιους νά τόπαίζουναὐτόπτεςκαίαὐτήκοοιμάρτυρεςτέτοιωνἐπισκέψεων.
Συνήθως αὐτοί πού δέχονται τά UFOSστήμεγάλητουςπλειοψηφίαἀπορρίπτουντήζωήτοῦΧριστοῦ.Ἀπορρίπτουνδηλ.γεγονόταγιάτάὁποῖαμαρτύρησανμέτόαἷματουςἑκατομμύριαγήινοιἄνθρωποικαίδίνουνβάσησέἀναφορές ἐμφάνισηςΟΥΦΟἑνός12χρονου,23ἡλικιωμένων,οἱπιόπολλέςτάξημερώματα,ὅτανὁἄνθρωποςβρίσκεταιστόνπιόβαθύὕπνο.Ἀκόμηκαίμεγάλεςχῶρεςπούἀσχολοῦνταιμέ δοκιμέςὑπερσύγχρονωνὅπλωνδιασκεδάζουντίςἀποτυχίεςτους,ἀφήνονταςνάδιαρρεύσουνεἰδήσειςγιάἐμφανίσειςΟΥΦΟγιάνάστρέφεταιἡπροσοχήτοῦκόσμουσ’αὐτά.Ὅτανπ.χ.οἱΣοβιετικοίπροηγήθηκαντῶνἈμερικανῶνστήνἀποστολήμήἐπανδρωμένου πυραύλου στό διάστημα, οἱ ἈμερικανοίδιασκέδασαντήνκαθυστέρησήτουςἀναφέρονταςἐμφανίσειςΟΥΦΟστόΤέξας.Ἅςσκεφτοῦμεὅμωςὅτι,ἄνὁἄνθρωπος
βγάλειἀπό τήνκαρδιά του τόΧριστό, τήθέσητουθάπάρουνδιάφοραεἴδωλα,γιατίὄχικαίοἱἐξωγήινοι;Ὁἄνθρωποςπιστεύοντας ὅτι τάπάνταλύνονταιμέ τήν ἐπιστήμη, διαψεύστηκε παταγωδῶς: παντοῦπόλεμοι,οἰκολογικέςκαταστροφές,ἡπολιτικήτόνἀπογοήτευσε,ἡτέχνητόνἀγγίζειμόνονἐπιδερμικά.Ἀφοῦἡγῆμᾶςἀπογοήτευσε,θά΄ρθοῦνοἱἔξωἀπότήγῆνάμᾶςκατευθύνουν.Αὐτοί,ἐπιτέλουςθάξέρουν!Ἐπειδήμάλισταοἱἐξωγήινοικαίσάνθέμακάνουν τρελές εἰσπράξεις, καθώςπαρουσιάζονταιστήνπλειοψηφίατουςκαλοίκαίεὐνοϊκῶςδιατεθειμένοιἀπέναντίμαςἀπόσκηνοθέτες καί σεναριογράφους (ΣτίβενΣπίλμπεργκ), γίνεται εὐκολότερη ἡ ἀποδοχή τους καί ἡ προσδοκώμενη ἔλευσήτους. Ἡ ἔντονη ἀναμονή κάνει πολλούςνά νομίζουν ὅτι τούς βλέπουν ἤδη, ἤ ὅτιβλέπουντάὀχήματάτους.Εἶναιψυχολογικῶς ἐξακριβωμένο ὅτι οἱ παραισθήσειςκαίψευδαισθήσειςδίνουνκαίπαίρνουνσέπεριόδουςἀναμονῆς.Ἐνθουσιάζονται δέ τόσο οἱ οὐφιστές,
ὥστε διά τῶν ἐξωγήινων ἑρμηνεύουν καί
διάλογος
9
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
τήν ἱστορίαπ.χ.λένεὅτιἐξωγήινοικατασκεύασαντίςαἰγυπτιακέςπυραμίδες!Παραπονοῦνται ἐπίσηςκάποιοιἀπόαὐτούς,ὅτιἔφυγανἀπότήνἘκκλησίαγιατίδένἀντιμετωπίζειἐπιστημονικάτάδιάφοραθέματα.Ὅτανἐμεῖςοἱ«ἐκκλησιαστικοί»τούςδείξουμε ὅτι ἐπιστημονικῶς δέν ἀποδεικνύεταιἡὕπαρξητῶνΟΥΦΟ,δυσφοροῦν.Πῶςἀπότήμιάεἶναιθιασῶτεςτῆςἐπιστήμηςκιἀπότήνἄλληδυσφοροῦνπρόςαὐτήνὡςπρόςτούςἐξωγήινους;Ἁπλούσταταθέλουν νά πιστεύουν στήν ὕπαρξή τουςκαίδέθέλουννάπιστεύουνστήνἘκκλησία. Καί κάτι βασικό: αὐτός πού λέει ὅτιβγῆκεἀπό τήνἘκκλησία, οὐδέποτε ἦτανμέσα,λέεικαίψέματαδηλαδή.
Τίσυμβαίνειἄνὑπάρχουνκαίἀληθινέςὁράσειςἐξωγήινων;
Ξέρουμεὅτιοἱδαίμονεςκατοικοῦνστόνἀέρα (Ἐφεσ.6,12).ἘκτόςἀπότόνΠαῦλοκαί πολλοί Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας,ὅπωςὁἈθανάσιοςἤὁΣυμεώνὁΝέοςΘεολόγος,μιλοῦνγιάἐναέριαπνεύματαπούπροξενοῦν πολλές καί διάφορες πλάνεςστόνἀέρα.Ὅποιοςμάλισταθέλεινάβλέπει διάφορα, κάνει τήνἀκάθαρτη καρδιάτουχῶροπλάνης ὅπουκαί ἐμφανίζονταιδιάφορα(PG120,709).Ἀναφέρεται στό βίο τοῦ Ἁγίου Μαρτί
νουτῆςΤούρ(4ος5οςαἰ.),ὅτιἕνανμοναχόπού δέν ἔκανε ὑπακοή στό γέροντά τουτόνπλάνεψε ὁ διάβολος. Δαίμονες μέ τήμορφή ἀγγέλων φώτισαν μιά νύκτα τόδωμάτιότουκαίτοῦπρόσφερανἕναοὐράνιο ἔνδυμα, τό ὁποῖο φόρεσε καί ἔδειχνε.Ὅταν ὁ γέροντας καί οἱ ἄλλοι μοναχοίτοῦεἶπανκαίμάλισταμέπιεστικότρόπο,γιατίὁἴδιοςἀρνιόταν,νάπᾶνεστόνἍγιοΜαρτίνογιάνάἐλέγξειτόὕφασμα,αὐτόἐξαφανίστηκε. Βλέποντας ὁ διάβολος ὅτιδέ θά ξεγελιόταν καί ὁ ἅγιος, ἐξαφάνισετάπειστήρια.Στό βίο τοῦ Ἁγίου Βενεδίκτου (5ος6ος
αἰ.)ἀναφέρεταιπερίπτωσηφωτεινοῦἀντι
κειμένουπούπροκάλεσεὁμαδικήπλάνη.Σκάβοντας οἱ μοναχοί γιά νά χτίσουν τόμοναστήρι,βρῆκανἕναπαλιόεἰδώλιοκαίτόπέταξανπιόπέραγιάνάμήντούςἐνοχλεῖ.Βλέπουντότεὅλοι τόεἰδώλιον’ἁρπάζειφωτιάκαίφοβούμενοιὅτιτόκτίριοτῆςμονῆςθάκαταστραφεῖ, ἔσπευσαννάσβήσουν τή φωτιά, μάταια ὅμως. Πῆγαντότεἔντρομοιστόνἅγιο.Ἐκεῖνοςκαταλαβαίνοντας ὅτι μόνο γιά τά δικά τους, ὄχιὅμωςκαίγιάτάδικάτουμάτιαὑπῆρχεἡφωτιά,προσευχήθηκεκιἔκανενάσυνέλθουν τά μάτια τους. Ἐκεῖνοι βλέπονταςτόμοναστήριἄθικτοκαίτήφωτιάνάμήνὑπάρχει, συνειδητοποίησαν τήν ὁμαδικήτουςπλάνη.Στό βίο τοῦ Ἁγίου Νείλου τῆς Σόρας
(15ος αἰ.) στή Ρωσία, ἀναφέρεται τό ἑξῆςπεριστατικό:ὑπῆρχεστήσκήτητοῦἁγίουκάποιοςμοναχόςἈδάμμέτόμικρότουγιό.Μιάμέραἔστειλετόμικρόσέκάποιοθέλημα.Καθώςὁμικρόςπερπατοῦσε,ἕναςπαράξενοςἄνθρωποςτόνἅρπαξεκαίτόνμετέφερεστόνἀέραστήνκατοικίατουμέσαστόδάσος.Ὁμοναχόςκαίοἱπατέρεςστήσκήτη περίμεναν ὧρες πολλές. Ἔψαξανἀλλάτίποτε.Κατέφυγαντότεστήλάρνακα τοῦ Ἁγίου Νείλου καί τόν παρακάλεσαν.Τότεκατέφθασε,κατάμαρτυρίατοῦἴδιουτοῦπαιδιοῦἀργότερα,ὁλοζώντανοςὁἅγιοςστήνκατοικίατοῦδάσους.Κτύπησεμέτόραβδίτουτόπαράθυρο,σείστηκετόκτίριοκαίὅλατάἀκάθαρταπνεύματαἔπεσανκαταγῆς.Διέταξεκατόπινὁἅγιοςτόπνεῦμαπού εἶχεἁρπάξει τόπαιδί, νάτόἐπιστρέψει.Ὁἴδιοςτότεπαράξενοςἄνθρωποςπῆρετόπαιδίκαίτόμετέφερεστήσκήτη.Συμπεραίνουμε λοιπόν, ὅτι οἱ ὁράσεις
ἐξωγήινωνὅτανεἶναιἀληθινέςεἶναιδαιμόνια.Μάλισταστίςδιηγήσειςτέτοιωνὁράσεων,οἱἐξωγήινοιφαίνονταισχεδόνπάντοτε«ἀντιχριστιανικῶς»τοποθετημένοι.Τόγενικόσυμπέρασμαεἶναιὅτιὅτανὁ
ὀρθόδοξος χριστιανός ζεῖ τήν πίστη του,
10
συμμετέχειστάμυστήριατῆςἘκκλησίας,νηστεύει,προσεύχεται,ἐξομολογεῖται,κυρίως δέ ὅταν κοινωνάει ὕστερα ἀπό τήνκατά δύναμιν προετοιμασία, καθίσταταιἀπρόσβλητος ἀπ’ ὅλες τίς προεκτεθεῖσεςδαιμονικέςἐπιβουλές.ἩθείαΛειτουργία
πρώτιστα, εἶναι ἡ καρδιά πού στέλνει τόζωογόνοσῶμακαίαἷματοῦΚυρίουσέὅλατάμέλη.ὍτανἡζωήτοῦΧριστοῦφανερώνεταιστήδικήμαςζωή,νικάειτόθάνατο,τήσάρκα,τόνκόσμοκαίτόδιάβολομέὅλατάτάγματάτου.
Ἡ ἑταιρεία «Σκοπιά» ἐκδίδει κάθε νέοἔτος ἕνα βιβλιάριο σάν ἡμερολόγιο, στόὁποῖοἀναλύεικάθεἡμέραἕναἐδάφιοἀπότήνἁγίαΓραφή,ὅπωςἐκείνηθέλει.Διαβάζομεἀπότό:«Βιβλίοτουέτους2009»,6-9-09,«ποίοθα
είναιτοσημείοτηςπαρουσίαςσου;Ματθ.24,3».Ἀκολουθεῖἡἀνάλυση:«Ανόμοιαμετους απίστους, οι μαθητές του Ιησού όχιμόνοθαέβλεπαντοσημείοτηςπαρουσίαςτουαλλάκαιθακατανοούσαν τησημασίατου.Θα“μάθαιναν”απόταχαρακτηριστικάεκείνουτουσημείουκαιθαήξεραν,τηναληθινήτουσημασία.Θααντιλαμβάνοντανπλήρως ότι “εκείνος πλησιάζει είναι στηνπόρτα”(Ματθαίος2432,33).ΕνώαληθεύειότιτόσοοιάπιστοιΙουδαίοιόσοκαιοιπιστοίχρισμένοι Χριστιανοί είδαν μια περιορισμένηεκπλήρωσητωνλόγωντουΙησούτονπρώτοαιώνα,μόνοοιχρισμένοιακόλουθοίτουεκείνοντονκαιρόθαμπορούσανναμάθουναπόαυτάταγεγονόταθαμπορούσαννα κατανοήσουν την αληθινή σημασία τωνόσωνέβλεπαν.ΗσύγχρονητάξητουΙωάννηεπίσηςέχεικατανοήσειτηναληθινήσημασίατουσημείου.Ωςτάξη,αυτοίοιχρισμένοιαποτελούντησύγχρονηγενιάτηςσημερινήςεποχήςηοποίαδενθαπαρέλθει“μέχρινα
συμβούνόλααυτά”(Ματθαίος2434).Αυτόυποδηλώνει ότι μερικοί χρισμένοι αδελφοίτουΧριστούθαείναιζωντανοίστηγηόταναρχίσειηπροειπωμένημεγάληθλίψη».Ὅλεςοἱἑρμηνεῖεςδίδονταιἀπότόν«πι
στόκαίφρόνιμοδοῦλο»,τόνγνωστό«ἀγωγόκαίπιστόοἰκονόμοτοῦΘεοῦ».Πάντοτεμέσῳτῶνδιαφόρωνἐντύπωντηςἑταιρείαςὁ «δοῦλος» ἀποκλειστικά ἔδινε τήν «τροφή» ἡ ὁποία γιά τό συγκεκριμένο θέμαπάντοτε εἶχε τήν ἔννοια τοῦ ἐπείγοντος,ἔρχεται ὁ Ἀρμαγεδδώνας, τό τέλος τοῦκόσμουεἶναιπλησίον.Ὅμωςεἶναιγνωστόὅτιὁ«δοῦλος»εἶχεπροφητεύσειχρονολογίεςπούἀπεδείχθησανψευδεῖς.Στίς 17-10-09 τίθεταιπάλι τό ἐρώτημα:
«Ποίοτοσημείοτηςπαρουσίαςσουκαιτηςτελικής περιόδου του συστήματος πραγ-μάτων;».Ἑρμηνεύειἡ«Σκοπιά»:«Πριναπόσχεδόνδύοχιλιάδεςχρόνια,κατάτηδιάρκειαμιαςιδιωτικήςσυζήτησηςμετονΚύριότουςστοόροςτωνΕλαιών,τέσσεριςαπόστολοι του Ιησού έθεσαν την παραπάνω ερώτηση.Σε εκείνη την ερώτηση οιαπόστολοιχρησιμοποίησαν δύο πολύ ενδιαφέρουσεςεκφράσεις “ηπαρουσία σου1 και η τελική
1.Οἱὑπογραμμίσειςδικέςμας.
ΣΗΜΕΙΟΚΑΙΣΥΝΤΕΛΕΙΑτῆςκ.ἌνναςΜπουρδάκου,μέλουςτοῦΠ.Σ.τῆςΠ.Ε.Γ.
διάλογος
11
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
περίοδοςτουσυστήματοςπραγμάτων”.Σετιαναφέρονταιαυτέςοιεκφράσεις;Οόρος“τελικήπερίοδοςτουσυστήματοςπραγμάτων”αναφέρεταιστηνπερίοδοχρόνουπουπροηγείται του τέλους αυτού του συστήματος και περιλαμβάνει αυτό το τέλος.ΗπαρουσίατουΧριστούάρχισεότανοΙησούςενθρονίστηκεως Βασιλιάς στον ουρανό το1914καισυνεχίζεταισυμπεριλαμβάνοντας“τη μεγάλη θλίψη” κατά την οποία αυτόςθαέρθειγιανακαταστρέψειτουςπονηρούς(Ματθαίος2421).Θαμπορούσαμεναπούμεότιτοχρονικόδιάστημαπουαποτελείτηντελική περίοδο του συστήματος πραγμάτωναντιστοιχείστοχρονικόδιάστημαπουαποκαλείταιπαρουσίατουΧριστού,δηλαδήείναιπαράλληλομεαυτό».Ἡ ἁγία Γραφή κηρύττει διαφορετικά
ἀπότήνἑταιρεία,στήνἐρώτησητῶνμαθητῶνΤου:«τίτόσημεῖοτῆςπαρουσίαςΣουκαίτῆςσυντελείαςτοῦαἰῶνος;»(ΜατθαῖοςΚΔ,3)καίὄχιὅπωςδιδάσκειἡἑταιρείαπούσυνεχῶςἀναφέρει:«τότέλοςτοῦσυστήματος πραγμάτων». Ὁ Ἰησοῦς ἀπαντᾶ «Βλέπετεμήσᾶςπλανήσει κανείς, θάἀκούσετεπολέμους,ἀλλάδένεἶναιἀκόμητότέλος...αὐτάὅλαεἶναιἀρχήὠδίνων.Θάσᾶς παραδώσουν εἰς θλῖψιν... Διότι τότεθέλειεἶσθαιθλῖψιςμεγάλη...θάἐγερθοῦνψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆτες, μήντούς πιστεύσετε». Καί καταλήγει μέ τάἐδάφια 2931: «Εὐθύς δέ μετά τήν θλῖψιντῶνἡμερῶνἐκείνωνὁἥλιοςθέλεισκοτισθῆκαίἡσελήνηδένθέλειδώσειτόφέγγοςαὐτῆςκαίοἱἀστέρεςθέλουσιπέσειἐκτοῦοὐρανοῦκαίαἱδυνάμειςτῶνοὐρανῶνθέλουσισαλευθῆ.ΚαίτότεθέλειφανῆτόσημεῖοντοῦΥἱοῦτοῦἀνθρώπουἐντῷοὐρανῶ,καίτότεθέλουσιθρηνήσειπᾶσαιαἱφυλαίτῆςγῆςκαίθέλουσιν ἰδεῖτόνΥἱόντοῦἀνθρώπουἐρχόμενονμετάδυνάμεωςκαίδόξηςπολλῆς».Ὅταν λοιπόν θά τελειώσει ἡ μεγάλη
θλίψη θά γίνουν κοσμογονικά γεγονότα
καίτότεθάφανεῖ«τόσημεῖοτοῦΥἱοῦτοῦἀνθρώπου».ἩΔευτέραπαρουσίατοῦἸησοῦ Χριστοῦ λοιπόν δέν προηγεῖται τῆς«μεγάληςθλίψης»ἀλλάἕπεται,«εὐθύςμετάτήνθλίψιντῶνἡμερῶνἐκείνων»ἀπαντᾶὁἸησοῦςΧριστός.Συνεχίζονταςτήμελέτητῶνκειμένων
τῆς ἑταιρείας, διαβάζομε ὅτι ἡ παρουσίατοῦἸησοῦΧριστοῦ,ἔγινετό1914ἀοράτωςστούςοὐρανούςμέτόνάστρέψειτήνπροσοχή Του στή γῆ.Αὐτό τό διαβάζομε καίστόβιβλίοτῆςἑταιρείας:«Μπορεῖτενάζεῖτεστόνπαράδεισοστή
γῆ»,σελ.147:«ἩἐπιστροφήτοῦΧριστοῦδένσημαίνει μία κατά γράμμα ἐπιστροφή στήγῆ.Μᾶλλονσημαίνειὅτιαὐτόςἀναλαμβάνει τήΒασιλική ἐξουσίαγίαὐτήτήγῆκαίστρέφει τήνπροσοχή τουπρόςαὐτήν.Δένχρειάζεται νά ἀφήσει τόν οὐράνιο θρόνοτουκαίνάἔρθεικατάγράμμαπάνωσ’αὐτήτήνγῆγιάνάτόκάνειαὐτό.Ὅπωςεἴδαμεσέπροηγούμενοκεφάλαιο,οἱΒιβλικέςἀπο-δείξειςδείχνουνὅτιτόἔτος1914μ.Χ.ἦλθεὁκαιρόςτοῦΘεοῦγιάνάἐπιστρέψειὁΧριστόςκαίνάἀρχίσεινάκυβερνάει».Ἄραγεἀπόποῦπεριμένουννάἐπιστρέ
ψειὁΧριστός,ποῦἦταν;Ἀφοῦεἶναιπάντοτεμαζίμαςἀοράτως·τίἐννοεῖἡἑταιρείαὅτιτό1914«ἔστρεψεὁἸησοῦςΧριστόςτήνπροσοχή Του στή γῆ»; Ἡ ἀνθρωπότηταἦτανχωρίςπνευματικήβασιλεία,σέπλήρη ἐγκατάλειψη; Οὔτε τό Ἅγιο ΠνεῦμαἐστάληστήνἘκκλησίατοῦἸησοῦΧριστοῦγιά νά τήν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν»,ὅπωςὑποσχέθηκεὁἸησοῦςστούςμαθητές Του;Ὅσα ὑποσχέθηκε ὁ Ἰησοῦςεἶναιψέματα;Ποιάεἶναιλοιπόνἡἀλήθεια;Τάψεύδηπούκηρύττειἡ«Σκοπιά»,ὅπωςὅταν κάνει λόγο γιά τρεῖςπαρουσίες τοῦἸησοῦΧριστοῦ;Ποῦτάἀνακάλυψεαὐτά;ἩἁγίαΓραφήκηρύττειδύοπαρουσίες
τοῦΧριστοῦ:ἡπρώτηὅτανγεννήθηκεκατά σάρκα ἐν χρόνῳὡςΘεάνθρωπος, γιάτήνσωτηρίατοῦκόσμουκαίἡΔευτέρα,ἡ
12
μεγάληκαίἐπιφανής,κατάτήνὁποίαθάκρίνειζῶντεςκαίνεκρούς.«Σκοπιά»2005,15-1-05,σελ.20,γράφει:
«Ο πιστός και φρόνιμος δούλος παροτρύνειτακτικάτολαότουΘεούναπαραμένειπνευματικά άγρυπνος και να διατηρεί τηδιανοητικήτουδιαύγεια.Ίσωςμερικοίθεωρούνδυσνόητεςορισμένεςπληροφορίεςτιςοποίες έχει δημοσιεύσει ο πιστός και φρόνιμοςδούλος.Ανοποιοδήποτεαπόαυτάταπράγματα, έχει συμβεί σε εσάς σαςπαροτρύνουμεναμελετήσετετοΛόγοτουΘεούμεανανεωμένοζήλοκαιναπροσευχηθείτεένθερμαστονΙεχωβά,ώστενααποκτήσετεξανάμιαισχυρήστενήσχέσημαζίτου».Ἐδῶὁ«δοῦλος»μεταθέτειτήνδικήτου
εὐθύνη, γιά τίς κακοδοξίες πού διδάσκει,στούς ὀπαδούς του συνιστώντας μελέτηγιά νά ἐπανέλθουν στή καλή σχέση μέτόν Ἰεχωβά. Ἄλλωστε, παρατηρεῖται στάτελευταῖα τεύχη τῆς ἑταιρείας μία μεθόδευση στήν ὑπακοή πρός τό «ΚυβερνῶνΣῶμα» καί κάποια ἀπόσταση ἀπό τόν«δοῦλο».Αὐτόκαταφαίνεταιἀπότάἀκόλουθακείμενα:«Σκοπιά»,15-6-09,σελ.21:«Είναιζωτικό
ναγνωρίζουμεόλοιμαςτοναγωγόπουχρησιμοποιείται για τη διανομή πνευματικήςτροφής».Σελ.22:«Ποιοςείχετηνκύριαευθύνηγια
την παροχή πνευματικής τροφής Πρ. ΣΤ,67.Άρατηνκύριαευθύνηγιατοέργοπαροχήςπνευματικήςτροφήςτοεπωμίζοντανοιαπόστολοι.Αργότεραανατέθηκανκαισεάλλουςβαρυσήμαντεςευθύνες.Καιεκείνοιέγιναναπόστολοιπαρότι δενσυμπεριλαμβάνονταν στους αρχικούς 12. Ο διορισμόςτους βεβαιώθηκε από το κυβερνών σώμαστην Ιερουσαλήμ. Συμμετείχαν όμως όλοιοιχρισμένοιμετοπνεύμαΧριστιανοίστηνεπίβλεψη του έργου κηρύγματος και στηνπροετοιμασίατηςπνευματικήςτροφής;Όχι.ΟαπόστολοςΠαύλοςμαςλέει“μήπωςόλοιείναιαπόστολοι;Μήπωςόλοιείναιπροφήτες;Μήπωςόλοιείναιδιδάσκαλοι;Μήπως
όλοιεκτελούνδυναμικάέργα;”Παρότιόλοιοι γεννημένοι από το πνεύμα Χριστιανοίασχολούνται με το έργο κηρύγματος μόνοένας πολύ περιορισμένος αριθμός μόλιςοκτώάνδρεςχρησιμοποιήθηκανγιαναγράψουντα27βιβλίατωνΧριστιανικώνΕλληνικώνΓραφών».Ὅλοι λοιπόν οἱ «χρισμένοι» δέν μπο
ροῦννάἔχουνλόγοστήδιακυβέρνησητῆςἑταιρείας.Αὐτήἡεὐθύνηἀνήκειμόνοστό«ΚυβερνῶνΣῶμα».Τά ἴδια ἐπαναλαμβάνονται καί στήν
σελ. 24: «Παρόμοια ένας περιορισμένοςαριθμός χρισμένων ανδρών έχουν σήμερατην ευθύνη να εκπροσωπούν την τάξη τουδούλου.ΑποτελούντοΚυβερνώνΣώματωνμαρτύρων του Ιεχωβά. Αυτοί οι χρισμένοιμε το πνεύμα άνδρες επιβλέπουν το έργοτηςΒασιλείαςκαιτοπρόγραμμαπαροχήςπνευματικήςτροφής.ΌπωςκαιτονπρώτοαιώναόμωςτοΚυβερνώνΣώμαδενσυμβουλεύεταικάθεμέλοςτηςτάξηςτουδούλουατομικάπροτούπάρειαποφάσεις.Πώςπρέπειναεπηρεάζουνταπροαναφερθέντατοδιαρκώς αυξανόμενο μεγάλο πλήθος... ΩςμέροςτωνυπαρχόντωντουΒασιλιά,χαίρονταινασυνεργάζονταιπλήρωςμετιςδιευθετήσειςτουΚυβερνώντοςΣώματοςτοοποίοεκπροσωπείτον“πιστόκαιφρόνιμοδούλο”.ΤαμέλητουμεγάλουπλήθουςεκτιμούντηνπνευματικήτροφήπουπαράγεταιυπότηνκατεύθυνσητουΚυβερνώντοςΣώματος».Ὅσοιἀνήκουνστήντάξητοῦ«δούλου»
«χαίρονται» γιά ὅ,τι κάνει τό «ΚυβερνῶνΣῶμα» καί συνεργάζονται μαζί του ἐνὑπακοῇκαίδέχονταιἁπλῶςτήν«πνευματικήτροφή»πούἐκεῖνοτούςπροσφέρει.«Σκοπιά»,15-8-09,σελ.23:«Συμμετέχουν
στην παροχή πνευματικής τροφής όλοι οιχρισμένοιστηγη;Όχι.ΌλοιόσοιείναιχρισμένοιμετοπνεύματουΘεούανήκουνστηντάξητουπιστούκαιφρόνιμουδούλου,αλλάεκείνοιπουαποτελούντοΚυβερνώνΣώμαεπιβλέπουντηνπαροχήπνευματικήςτρο-φής».
διάλογος
13
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
Εἶναιπασιφανήςὁπεριορισμόςτῶνἁρμοδιοτήτωντοῦ«δούλου».Ἡἐξουσίαἐπίτῶνὀπαδῶνκαίὁἔλεγ
χος ὅλων τῶν δραστηριοτήτων τῆς ἑταιρείαςκατευθύνονταιπλέονἀπόμίαμικρήὁμάδα,ἡὁποίαδένὑπερβαίνειτά20ἄτομα
καίτάὁποῖα,σημειωτέον,εἶναιπάραπολύπροχωρημένασέἡλικία.Μερικοίἀπόαὐτούςἔχουνπεράσειτά100χρόνια.Ἄςἀναλογιστοῦν οἱ ἀδελφοί μας «μάρτυρες τοῦἸεχωβᾶ»τίνοςδοῦλοςεἶναιτό«ΚυβερνῶνΣῶμα»καίἀπόποιόνκατευθύνεται;
Στόπρῶτομέροςτῆςἀνάλυσηςαὐτῆς,μᾶς ἀπασχόλησαν οἱ συγγραφεῖς ΛούϊςΚάρολ καί Ἴντιθ Νέσμπιτ. Σήμερα θάπροχωρήσουμεσέδύοἀκόμησυγγραφεῖςπού«ψυχαγώγησαν»τούςπαπποῦδεςμας,τούς γονεῖς μας κι ἐμᾶς καί πού σήμερα«ψυχαγωγοῦν»τάπαιδιάμας.
ΛείμανΦράνκΜπάουμ(LymanFrankBaum,1856-1919)1.
Ἀμερικανός συγγραφέας παιδικῶν βιβλίων,περισσότερογνωστόςγιάτόβιβλίοτου«ὉΘαυμαστόςΜάγοςτοῦὌζ»(WonderfulWizardofOz).ὉBaumἔγραψεσυνολικά δεκατρεῖς συνέχειες στό παραπάνωμυθιστόρημα,ἐννέαἄλλαμυθιστορήματαφαντασίας, καθώς καί πληθώρα ἄλλωνἔργων 55 μυθιστορήματα, 82 διηγήματα,πάνωἀπό200ποιήματα,ἄγνωστοἀριθμόσεναρίωνκαίπολλάἄλλαἐνῶκατέβαλεμεγάληπροσπάθειανάἀνεβάσειτάἔργατουστήσκηνήκαίστήνὀθόνη.Στάἔργατου «προέβλεψε» πολλά ἀπ’ ὅσα σήμεραθεωροῦνταικοινότοπα,ὅπωςτήντηλεόραση,τούςφορητούςὑπολογιστές2,τόἀσύρματοτηλέφωνοκ.ἄ.
1.http://en.wikipedia.org/wiki/L._Frank_Baum.2. Σ.τ.Μ. Γίνεται σχετική ἀναφορά στά βιβλία του:
«TheMasterKey»,«TikTokofOz»(8οβιβλίοτοῦὌζ)καί«AuntJane’sNiecesatWork».
ΓεννήθηκεστόChittenango(ΝέαὙόρκη)τό1856,σέοἰκογένειαΜεθοδιστῶνΓερμανικῆς καί Σκωτοιρλανδικῆς καταγωγῆς.Ἦταντόἕβδομοἀπό9παιδιάτοῦBenjaminWardBaum,ἑνόςεὐκατάστατουἐπιχειρηματίακαίτῆςCynthiaStanton.ὉBaumμεγάλωσεστόπλούσιοοἰκογε
νειακό κτῆμαRose Lawn.Ἐκεῖ ἔλαβε καίτάπρῶταἰδιαίτεραμαθήματα,μαζίμέτάἀδέλφιατου,μέχριτά12τουχρόνια,ὁπότε στάλθηκε στή Στρατιωτική ἈκαδημίαPeekskill.ὉBaumὑπῆρξεἕναὀνειροπόλο,ἀσθενικόπαιδίκαίπροφανῶςοἱγονεῖςτουθεώρησανὅτιχρειαζόταννάγίνει«περισσότεροἄνδρας».Ἔμεινε,ἐκεῖἐπίδύοχρόνια,·τάπιόδυστυχισμένατῆςζωῆςτου.ὉBaumἄρχισενάγράφεισένεαρήἡλι
κία καί μέχρι τά 17 του εἶχε ἐκδώσει δύοἐρασιτεχνικάπεριοδικά.Τό1880ἵδρυσετόπεριοδικό«Ὁκατάλογοςτῶνπουλερικῶν»καίτό1886,σέἡλικία30ἐτῶν,ἐξέδωσετόπρῶτο του βιβλίο: «Τό Βιβλίο τῶν πουλερικῶν: Μιά σύντομη πραγματεία ἐπί τοῦζευγαρώματος, ἐκτροφῆς καί διαχείρισηςτῶνπουλερικῶνHamburgs».Τήνἴδιαπερίπου ἐποχή, ὁ Baum ὑλοποίησε τό πάθοςτῆς ζωῆς τουγιά τόθέατρο,κάτιπούθάτόνὁδηγήσειἐπανειλημμένασέἀποτυχίεςκαίχρεοκοπία.Μετάμίασειράἀποτυχίες
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣΠΟΥ«ΨΥΧΑΓΩΓΗΣΑΝ»ΤΟΥΣΠΑΠΠΟΥΔΕΣΜΑΣ,ΤΟΥΣΓΟΝΕΙΣΜΑΣΚΙΕΜΑΣ
τοῦκ.ἸωάννουΜηλιώνη
(β’μέρος)
14
ὁπατέραςτου,τοῦἔχτισεἕναθέατροστόRichburg(ΝέαὙόρκη)ὅπουὁBaumἔγραψεκαίἀνέβασετό:«ἩπαρθένοςτοῦArran»(The Maid of Arran) ἕνα μελόδραμα βασισμένοστόἔργοτοῦWilliamBlack«Μιάπριγκίπισσα τῆς Θούλης3» (A Princess ofThule)μέμέτριαἐπιτυχία.ΤόΝοέμβριο,1882,ὁBaumπαντρεύτηκε
τήMaudGage,κόρητῆςMatildaJoslynGage,διάσημηςΘεοσοφίστριας4καίδυναμικῆςἀκτιβίστριαςφεμινίστριας(σουφραζέτας).Τό«ἽδρυμαΜατθίλδηςJoslynGage»5,πούδημιουργήθηκεπρόςτιμήντης,ἀκόμηκαίσήμεραδημοσιεύειπεριγραφέςγιάτόπῶςδιοχετεύοντανἀπότόνBaumστά«βιβλίατοῦὌζ»τάφεμινιστικάκαίΘεοσοφι-κάπιστεύω.Τό1897,τόσονὁBaum,ὅσοκαίἡ γυναίκα του ἐντάχθηκαν ἐπίσημα στήΘεοσοφικήἙταιρεία.Τό 1888, ὁBaumκαίἡσύζυγός τουμε
τακόμισανστόAberdeen,στήΝότιαΝτακότα, ὅπου ἄνοιξαν ἕνα κατάστημα τροφίμων μετά τή χρεοκοπία τοῦ ὁποίου, ὁBaumξεκίνησεσυνεργασίαμέτήντοπικήἐφημερίδακαίμετάτήχρεοκοπίατης, τό1891,ἡοἰκογένειαμετακόμισεστόΣικάγο,ὅπουὁBaumἔπιασεδουλειάστήνἐφημερίδαEveningPost.Στάπλαίσια τῆς δημοσιογραφικῆς του
καριέρας, ὁ Baum δημοσίευσε δύο κατάπτυστα ἄρθρα (18901891) προτείνονταςτήγενοκτονίατῶναὐτοχθόνωνἘρυθρο-δέρμωνγιά«μεγαλύτερηἀσφάλεια»τῶνΛευκῶν6.Τόγεγονόςαὐτό«στοίχειωνε»ἐπίχρόνιατόπρόσωπότουκαίὑποχρέωσε,τό2006,δύοἀπογόνουςτουνάζητήσουνἐπί
3.ἩΘούληεἶναι,στήνκλασικήλογοτεχνία,ἕναμυθικόνησίστίςβορειοτέρεςπεριοχές(στήΣκανδιναβία,στήνἸσλανδίαἤστήΓροιλανδία).Στήμεσαιωνικήγεωγραφία,ἔτσιδηλώνεταικάθεμακρινόςτόποςπέραἀπότά«σύνοράτοῦτότεγνωστοῦκόσμου».Στόνἀποκρυφισμόσυχνάταυτίζεταιμέ τήνὙπερβορέα (Hyperborea) τήνκοιτίδατῆς2ηςἀνθρὠπινηςφυλῆς.
4.http://en.wikipedia.org/wiki/Matilda_Joslyn_Gage5.http://www.matildajoslyngage.org/6.http://www.wicocomicoindiannation.com/pages/
genocide.html
σημασυγγνώμηἀπότήφυλήτῶνΣιούγιάὅ,τι κακό εἶχε προκαλέσει ὁ Baum στούςπρογόνουςτους.Ἀπό τό 1897 καί γιά ἀρκετά χρόνια, ὁ
Baumἦτανσυντάκτηςἑνόςπεριοδικοῦδιαφήμισης,ἀσχολήθηκεμέβιτρίνες καταστημάτωνἐργάστηκεδέκαίσάνπεριοδεύωνπλασιέ.Ἀκόμηδημοσίευσετό«ΜητέραΧήνα» (Mother Goose), μιά συλλογή ἀπόἱστορίεςγιάπαιδιάμέμέτριαἐπιτυχίακαίτό1899,τό«ΠατέραςΧῆνος»(FatherGoose)συλλογή μέ χαζά ποιηματάκια, πού εἶχεὅμωςμεγάληἐπιτυχίακαίτίςμεγαλύτερεςπωλήσειςπαιδικῶνβιβλίωντοῦἔτους.Τό1900,ὁBaumμέτόνεἰκονογράφοW.
W. Denslow ἐκδίδουν τό: «Ὁ ΘαυμαστόςΜάγοςτοῦὌζ»(WonderfulWizardofOz)μέπολύκαλέςκριτικέςκαίοἰκονομικήἐπιτυχία. Τό βιβλίο παρέμεινε bestseller ἐπίδύοχρόνιαἀπότήνπρώτητουἔκδοσηκιὁBaumγράφειδεκατρίαἀκόμημυθιστορήματασυνέχειες, βασισμέναστούς τόπουςκαίστούςἀνθρώπουςτοῦκράτουςτοῦὌζ.Ἡβασικήἱστορίαστόπρῶτοβιβλίο,«Ὁ
ΘαυμαστόςΜάγοςτοῦOz»,ἀφορᾶσέἕναὀρφανό κορίτσι, τήν Ντόροθι Γκέϊλ (DorothyGale), πούπερνᾶ ζωήμονότονη στήφάρματῶνθείωντης.Ἡεὐχήτηςνάγνωρίσειτόνκόσμοκαίτήνπεριπέτειαπραγματοποιεῖταιὅτανἕναςδυνατόςἄνεμοςτήμεταφέρει,μαζίμ’ὁλόκληροτόσπίτιτης,στή «μαγικήχώρα τοῦὌζ».Ἐκεῖ ἔρχεταισέ σύγκρουση μέ τήν «Κακιά ΜάγισσατῆςΔύσης» καί μετάἀπό τίς συμβουλέςτῆς«καλῆςμάγισσας»,ἡΝτόροθικατευθύνεται πρός τήν Σμαραγδένια Πολιτείαὅπου ζεῖ ὁ πανίσχυρος Μάγος τοῦ Ὄζ,ὁ μοναδικός πού μπορεῖ νά τή βοηθήσεινά ἐπιστρέψειστήφάρματῶνθείων της.Στήδιάρκειατοῦταξιδιοῦτης,ἡΝτόροθιγνωρίζεται μέ τό Σκιάχτρο, τόν ΤενεκεδένιοἌνθρωποκαί τόΔειλόΛιοντάρι.ΤόΣκιάχτροἐπιθυμεῖνάἀποκτήσειμυαλό,ὁΤενεκεδένιοςἌνθρωποςλαχταρᾶνάἀπο
διάλογος
15
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
κτήσεικαρδιά,ἐνῶτόΔειλόΛιοντάριθέλεινάἀποκτήσει θάρρος.Ἐλπίζονταςπώς ὁΜάγοςτοῦὌζθάτούςβοηθήσει,συνοδεύουντήΝτόροθιστόἀπρόβλεπτοταξίδιτηςπρόςτήΣμαραγδένιαΠολιτεία...7
Γιά τόβιβλίογράφτηκανπολλέςκριτικές, κάποιες στήν προσπάθεια νά ταυτίσουντίςἀλληγορίεςκαίτούςἥρωέςτουμέπρόσωπακαί καταστάσειςστήνπολιτικήσκηνήτῆςἐποχῆς.ΔύοχρόνιαἀργότεραὁBaumθάφρον
τίσει νά γίνει «ὉΜάγος...» καί θεατρικόμιούζικαλ, ἀλλά μέ ἀποτυχία. Ὅμως, τό1902«ὉΜάγοςτοῦὌζ»,ἀνέβηκεστόΣικάγοκαίστήσυνέχειατό1903,στόBroadwayγιά293παραστάσειςκαίμέχριτό1911θάσυνεχίσειτήντουρνέμέἐπιτυχίαστίςἩνωμένες Πολιτεῖες ἀπ’ ἄκρη σ’ ἄκρη.Πολλάἄλλαπαραπλήσια θεατρικά ἔργατοῦBaumἀνέβηκανἀπότότε,χωρίςἐπιτυχία. Χαρακτηριστικό μεταξύ αὐτῶν εἶναικαί «ἡἈνόρθωση τοῦ Ἑωσφόρου» (TheUpliftofLucifer)8.Τό 1914, ὁ Baum ἱδρύει τήνπροσωπική
του «ἙταιρείαΠαραγωγῆςΚινηματογραφικῶν Ταινιῶν Ὄζ» (The Oz Film Manufacturing Company) στό Hollywood, μιάἀκόμημεγάληἀποτυχία,πούτοῦκόστισεἐπιβάρυνσητῆςὑγείαςτουκαίπροφανῶςτόθάνατότου,ἀπόἐγκεφαλικό,στίς5Μαΐου,1919,σέἡλικία63ἐτῶν.Τό1939,ἡMetroGoldwynMayerγύρισε
τό μυθιστόρημα τοῦ Baum στήν κλασικήταινία«ὉΜάγοςτοῦὌζ»,μέπρωταγωνίστριατήΤζούντιΓκάρλαντ(JudyGarland)στόρόλοτῆςDorothyκαίπολλάἀγαπημένατραγούδια,ὅπωςτό«ΠέραἀπότόΟὐράνιοτόξο»(OvertheRainbow).Κάποιοιἀπότούςβιογράφουςτουθεω
ροῦνὅτιὁBaumἀνανέωσετόπαιδικόπαραμύθικαίτόἐξυγίανεἀπό«τήβίακαίτά
7.http://www.startv.gr/site/content.php?sel=35&show_id=1237
8.http://www.balaamsass.com/journal/homemake/wizardoz.htm
ἔκδηλα διδάγματα ἠθικῆς του παρελθόντος».Οἱκριτικοίαὐτοίπροφανῶςἀγνοοῦντήν ὑπαρξιακή θέση τοῦ συγγραφέα καίτήν ἐνσωμάτωση τῶν συμβολισμῶν καίτῆς «Θεοσοφικῆς ἠθικῆς» στό ἔργο του.Στήν ἱστορίατουἐμπλέκονται,ἐκτόςτῶνἄλλων, οἱ τέσσερις μάγισσες: ἡ Elphaba,«ἡκακήμάγισσα τῆς Δύσης», ἡNessarose, «ἡκακήμάγισσα τῆςἈνατολῆς», ἡOmasas,«ἡκαλήμάγισσατοῦΒορρᾶ»καίἡ Glinda, «ἡ καλή μάγισσα τοῦ Νότου»καίμάλιστασέπρωταγωνιστικόρόλο.Στόκέντρο,στή«Σμαραγδένιαπολιτεία»του,φιγουράρειὁἴδιοςὁ«ΜάγοςτοῦὌζ».Εἶναιἡεἰσαγωγή–μεταξύπολλῶνἄλλωνσυμβολισμῶντῆςδιδασκαλίαςπερί«καλῆς»καί «κακῆς»μαγείας, πού οἱ ὀπαδοί τῆςΘεοσοφικῆς Ἑταιρίας τῆς Ἕ. Π. Μπλαβάτσκιφρόντιζανἀπότότενάἐθίζουντόεὐρύ κοινό. Ἀκόμη, ἡπαντελής ἔλλειψητοῦΘεοῦκαίἡὑποκατάστασήτουἀπότό«μάγοτοῦὌζ»,πούἐκτόςτῶνἄλλων,ἀποδεικνύεται στό τέλος τοῦ ἔργου «τυχοδιώκτης, ταχυδακτυλουργός καί τσαρλατάνος»,ὁδηγεῖστίςγνωστέςδιδασκαλίεςτοῦἀποκρυφισμοῦγιά «τήδύναμηπούὅλοιἔχουμεμέσαμας»καίπούἀρκεῖ«νάτήνἀνακαλύψουμε»ἔχονταςτούς«κατάλλη-λουςὁδηγούς»,τίς«καλές»μάγισσεςκαίτάξωτικά.
ΡόαλντΝτάλ(RoaldDahl,1916-1990)9.Ὁ Roald Dahl10 γεννήθηκε στίς 1309
1916,στόLlandaffτῆςΟὐαλίαςἀπόνορβηγούςγονεῖς.ἮταντριῶνἐτῶνὅτανἔχασετόνπατέρατουκαίτήμεγαλύτερηἀδελφήτουAstri,ἐνῶτήφροντίδατουκαίτῶν6ἀδελφῶντουἀνέλαβεἡμητέρατου.Τάσχολικάτουχρόνιαδένἦτανἰδιαίτε
ρα εὐχάριστα. Ἀρχικά γράφτηκε στό Cathedral School, στό Llandaff, ὅπουμεταξύἄλλων,σέἡλικία8ἐτῶν,αὐτόςκαίτέσσε
9.http://en.wikipedia.org/wiki/Roald_Dahl10.http://www.roalddahl.com/
16
ριςφίλοιτουδάρθηκανμέμπαστούνιἀπότόδιευθυντή,γιατίἔριξαν–μετάἀπόἰδέατοῦDahlἕναψόφιοἀρουραῖοστόβάζομέτά γλυκά τοῦ τοπικοῦ ζαχαροπλαστείουτῆςκ.Πράτσετ (Pratchett)μιᾶς–κατάτόνDahl«ἄθλιαςκαίσιχαμερῆςπαλιόγριας»11!ἩπράξηαὐτήχαρακτηρίστηκεἀργότεραἀπότόνἴδιοτόνDahlκαίτούςφίλουςτουσάν: «Ἡ μεγάλη ποντικοσυνομωσία τοῦ1924»!Μία σειρά ἀπό διάφορα οἰκοτροφεῖα
στήν Ἀγγλία, συμπεριλαμβανομένου αὐτοῦτοῦ«ἉγίουΠέτρου»(SaintPeter‘s)στόWestonSuperMare, ἐπιδείνωσαντήμετέπειτασχολική τουσταδιοδρομία.ΤόSaintPeter‘s ἦταν μιά δυσάρεστη ἐμπειρία γιάτόνDahl,πούβίωνε τόσηπολλήνοσταλγίαὥστεἔγραφεστήμητέρατου,σχεδόνκαθημερινά, παρά τήν ἀπαγόρευση τοῦσχολείου,ἀλλάχωρίςποτένάτῆςἀποκαλύψειτήνπίεσηκαίτόἄγχοςτου.Ὁ Dahl ἀπέκτησε μία ἀκόμη καταγε
γραμμένη κακή ἐμπειρία ἀργότερα στόσχολεῖοRepton,στόDerbyshireσύμφωναμέ τήν αὐτοβιογραφία του: «Ἀγόρι: Ἱστορίες τῆςπαιδικῆς ἡλικίας» («Boy: Tales ofChildhood»),ὅπουἕναςφίλοςτουδάρθηκεἀνελέηταμέμπαστούνιἀπότόνδιευθυντήκαίμασόνοGeoffreyFisher12,τόνἄνθρωποπούἀργότεραἔγινεὁἈρχιεπίσκοποςτοῦCanterbury καί ἔστεψε τή Βασίλισσα τῆςἈγγλίαςτό1953.ΤόγεγονόςαὐτόἦτανκαθοριστικόγιάτίςμετέπειταἀμφιβολίεςτοῦDahlσχετικάμέτόΘεόκαίτήθρησκεία.Ὡς ἐνήλικος ὁ Dahl καί μετά ἀπό μιά
ἄνετη, ἀλλά περιπετειώδη καριέρα πωλητοῦτῆςἐταιρείαςπετρελαιοειδῶνShell,στόDar es Salaam τό 1938, κατατάσσεταιμέ τήν ἔκρηξη τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στή RAF, ὅπου ἔχει ἐντυπωσιακήἐξέλιξη.ΤραυματίζεταισοβαράστήΛιβύημετά τήνἀναγκαστικήπροσγείωση –ἀπό
11.http://en.wikipedia.org/wiki/Roald_Dahl12.http://en.wikipedia.org/wiki/Geoffrey_Fisher
ἔλλειψη καυσίμων τοῦ ἀεροπλάνου τουκαί ὑπηρετεῖ ὡς μάχιμος πιλότος στήνἙλλάδα καί στήΜέσηἈνατολή. Τό 1942,λόγῳ προβλημάτων ὑγείας, τοποθετεῖταιστήνΟὐάσινγκτονὡςΣτρατιωτικόςἈκόλουθος στήν Ὑπηρεσία Πληροφοριῶν κιἀργότερασέ διάφορες διοικητικέςθέσεις,κυρίως στήν «Βρετανική Ὑπηρεσία ΣυντονισμοῦἈσφαλείας»(BritishSecurityCoordination), ὑπηρεσία τῆς MI613 συντάσσοντας προπαγανδιστικό ὑλικό ὑπέρ τῆςἈγγλοἈμερικανικῆς συμμαχίας, κυρίωςγιάἈμερικανικήκατανάλωση.ἩἐργασίααὐτήὑπῆρξεἡεἰσαγωγήτοῦDahlστόνκόσμο τῆς κατασκοπείας καί ἡ συνεργασίατουμέτόνΚαναδόἀρχικατάσκοποWilliamStephensonκαίἄλλουςδιεθνῶςγνωστούςσήμεραπράκτορεςὅπωςοἱIanFlemingκαίDavidOgilvy14.Ἡ ἀνταμοιβή γιά τίς ὑπηρεσίες αὐτές
ἦταν ὁ βαθμός τοῦ Ἀντισμήναρχου, πούἀπονεμήθηκεστόνDahl,λίγοπρίντότέλος τοῦπολέμου,ἀλλάκαίἡ ἔκδοση τοῦπρώτου βιβλίου του, πού κυκλοφόρησεστήνἈμερική τό 1942καί ἦτανἡπροσωπικήτουἀφήγησηγιάτόἀεροπορικότουἀτύχημαστήνΛιβύη.Ἄνκαίὁτίτλοςτοῦβιβλίου: «Καταρριπτόμενος στήν Λιβύη»(Shot down over Libya) δέν ἀποδίδει τήνπραγματικότητα,ἐντούτοιςπροφανῶςλειτούργησεσάνμέροςτῆςΒρετανικῆςπροπαγάνδαςστίςΗΠΑ,ἐνῶἡἰδέατοῦDahl
13.ἌλλοὄνοματῆςSecretIntelligenceService(SIS),τῆςμυστικῆςὑπηρεσίαςτοῦἩνωμένουΒασιλείου,πούἐργάζεταιγιάτήνπροώθησηκαίτήνὑπεράσπισητῆςἐθνικῆςἀσφάλειαςκαίοἰκονομικῆςεὐρωστίαςτῆςχώρας.ΗSISδραστηριοποιεῖται διεθνῶςστήσυγκέντρωσημυστικῶνπληροφοριῶνγιάἄλλεςχῶρεςγιάτήνὑποστήριξητῆςπολιτικῆςτοῦἩνωμένουΒασιλείου.ἈντιστοιχεῖστήCIAτῶνἩνωμένωνΠολιτειῶν.Ἔγινεἰδιαίτεραγνωστήστόεὐρύ κοινό ἀπό τά μυθιστορήματα τοῦ Ian Fleming μέἥρωατόν«πράκτορα007»,JamesBond.
14.DavidMacKenzieOgilvy(23/6/191121/7/1999),Βρετανός ἐπιχειρηματίας γνωστός καί ὡς «ὁ πατέρας τῆςδιαφήμισης».ΣτήδιάρκειατοῦΒ΄ΠαγκοσμίουΠολέμου,ἐργάστηκεγιά τήνΒρετανικήὙπηρεσίαΠληροφοριῶν,στήΒρετανικήΠρεσβείαστήνΟὐάσινγκτονσέθέματαδιπλωματίαςκαίἀσφάλειας.
διάλογος
17
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
χρησιμοποιήθηκε στήν δεκαετία τοῦ ‘90γιά τήνπαραγωγήμιᾶς τηλεοπτικῆςσειρᾶςμέἀεροπόρουςτῆςΡΑΦ.Ἀκολούθησετόβιβλίοτου:«ΣόλοΠορεία»(GoingSolo)πούἀναφέρεταιστήνἀεροπορικήκαίπολεμικήτουἐμπειρία.Ἡ οἰκογενειακή ζωή τοῦ Dahl ὑπῆρξε
ἐπίσης περιπετειώδης. Τόν Ἰούλιο 1953παντρεύεταιτήγνωστήἈμερικανίδαἠθοποιό Patricia Neal καί ἀποκτᾶ μαζί της 5παιδιά(τήνOlivia,τήνTessa,τόνTheo,τήνOphelia,καίτήLucy).Ὁγάμοςτουςδιήρκεσε30χρόνιαστήδιάρκειατοῦὁποίουἡOlivia ἡλικίας 7 ἐτῶν, πέθανε ἀπό ἱλαράτό1962,ἐνῶὁTheoτραυματίστηκεσοβαράσέἡλικίατεσσάρωνμηνῶν,γεγονόταπούστοίχισανστόνDahlσημαντικά.Τέλος,τό1965 ἡ σύζυγος του ὑπέστη τρία ἐγκεφαλικά, ἐνῶ ἦταν ἔγκυος στό πέμπτο παιδίτους,τήLucy.Οἱδοκιμασίεςαὐτές,ἀντίνάἐνισχύσουν
τούς δεσμούς τῆς οἰκογένειας ὁδήγησαντόνDahl–παρ’ὅλητήφροντίδατουπρόςτήνἄρρωστηPatriciaNealσέ11ετῆδεσμόμέ τή σκηνογράφο Felicity Crosland, κάτιπούτάπαιδιάτουἤξεραν,ἀλλ’ὄχικαίἡσύζυγόςτου.Τέλος,τό1983ὁDahlπῆρεδιαζύγιοἀπότήνNealγιάνάἔλθεισέδεύτερογάμομέτήνFelicity,μέτήνὁποίαἔζησετάὑπόλοιπαχρόνιακαίμέχρι τόθάνατότου,τόΝοέμβριο1990.ὉDahlπέθανεσέἡλικία74ἐτῶν,ἀπόμιάσπάνιαἀσθένειατοῦαἵματοςκαίθάφτηκεστόνεκροταφεῖοτῆς ἐνορίας τῶν Ἁγίων Πέτρου καί Παύλου,στόGreatMissenden,ὅπουσύμφωναμέτήνἐγγονήτου,ἡοἰκογένειατοῦἔδωσε«ἕναεἶδοςκηδείαςViking».Θάφτηκε,δηλαδή,μαζίμέτίςἀγαπημένεςτουστέκεςτοῦμπιλιάρδου,σοκολάτεςΒουργουνδίας,μολύβιαHBκιἕνα...ἠλεκτρικόπριόνι!Ἀπότήστρατιωτικήτουθητείαμέχριτό
τέλοςτῆςζωῆςτου,ὁRoaldDahlἀσχολήθηκε μέ τό γράψιμο.Ἔγραψε μυθιστορήματα,ἱστορίεςγιάπαιδιά,ποιήματα,κινηματογραφικάσενάρια...Τόρεπερτόριότου
περιλαμβάνεικάποιεςἀπότίςπιόγνωστές«ἐπιτυχίες»ὅπως:σενάριαγιάτίςταινίες«Ζεῖς μονάχα δυό φορές» (You Only LiveTwice 1967), «Chitty Chitty Bang Bang»(1968),«ὉWillyWonkaκαίτόἐργοστάσιοσοκολάτας»(WillyWonka&theChocolateFactory 1971) κ. ἄ. Ἀκόμη καί ἐπεισόδιατῆς γνωστῆς τηλεοπτικῆς σειρᾶς φαντασίας,τρόμουκαίμυστηρίου:«Ἡζώνητοῦλυκόφωτος» (Twilight zone) φέρουν τήνὑπογραφήτου.Τόπρῶτο«παιδικό»βιβλίοτοῦDahl,τό
1942 ἦταν «Τά Γκρέμλινς» (TheGremlins)μέτρομακτικόκαί«χιουμοριστικό»περιεχόμενο.ΤόβιβλίοπροορίσθηκεγιάταινίατῆςWalt Disney, ἀλλά εἶδε τό φῶς μόλιςτό1984,ὅτανὁStevenSpielbergὑλοποίησεἕνα ἀπαράδεκτο κράμα ἀκραίου τρόμουκαίἀμφίβολουχιοῦμορμέαὐτόντόντίτλο,πούἄνκαίμετριότηταπροωθήθηκεμέὅλατάμέσα.ΤάπερισσότεραἀπότάβιβλίατοῦDahl
κυκλοφοροῦνκαίστήχώραμας,μεταφρασμένα στά ἑλληνικά. Μερικά ἀπό αὐτάεἶναι τά: «Ματίλντα» (Matilda), «ὉΤσάρλικαίτόἐργοστάσιοσοκολάτας»(Charlieandthechocolatefactory),«ὉΤσάρλικαίὁμεγάλοςγυάλινοςἀνελκυστήρας»(Charlieand thegreatglasselevator), «Οἱμάγισσες»(TheWitches),«ὉΠέλης,ἡΠάρδαληκιἐγώ»(TheGiraffeandthePellyandMe),«ἌνωΛέχ»(EsioTrot),«ὉΜΦΓ,ὁμεγάλοςφιλικός γίγαντας» (The BFG), «Ὁ Τζίμηςκαί τό γιγαντοροδάκινο» (James and thegiantpeach),«Τάπαλιοτέρατα»(Dirtybeasts),«ὉθεῖοςὌσβαλντ»(MyuncleOswald),«Τάπαραμύθιαἀνάποδα» (Revolting rhymes), «Οἱβλακέντιοι» «Τόθαυματουργόφάρμακο»(ThetwitsGeorge‘sMarvellousMedicine),«Ἀπροσδόκητεςἱστορίες»(Talesof the unexpected), «Ντάνι, ὁ πρωταθλητής τοῦ κόσμου» (Danny the champion oftheworld),«ἩὑπέροχηἱστορίατοῦΧένριΣούγκαρ» (The wonderful story of HenrySugar and sixmore)καί «Ὁἀπίθανοςκος
18
Φόξ»«Τόμαγικόδάχτυλο»(FantasticMr.FoxTheMagicFinger).Κυκλοφοροῦνἀκόμηοἱδύοαὐτοβιογρα
φίεςτου:«Ἀγόρι»(Boy)καί«Σόλοπορεία»(Goingsolo),καθώςκαίσέἀγγλικήγλώσσατό«ManfromtheSouth»(Ὁἄνθρωποςἀπ’τόΝότο)σέσυνέκδοσημαζίμέτάἔργατῶνEdgarAllanPoeκαίEdithNesbit:«TheTelltale Heart» (Ἡ καρδιά πού ἐλέγχει),«LambtotheSlaughter»(Ἀμνόςστήσφαγή)καί«TheMysteryoftheSemiDetached»(Τόμυστήριοτῆςἡμιανεξάρτητηςδιπλοκατοικίας),ὅλαἱστορίεςτρόμου.ἌνκαίὁDahlθεωρεῖταιπαγκόσμιαἀνα
γνωρισμένοςσυγγραφέαςπαιδικῶνβιβλίων,στόἐξωτερικόκαίεἰδικάστίςΗΠΑκαταβάλλονταιπροσπάθειεςἀπόἐπίσημουςφορεῖς καίπρόσωπαγιά τόνἀποκλεισμότῶνἔργωντουἀπότίςσχολικέςβιβλιοθῆκες.Συχνάσύλλογοιγονέωνκαταλόγισανστάβιβλίατουχυδαιότητακαίσκληρότητα.ΤέτοιακριτικήπροέρχεταιἐξἴσουἀπόΔεξιούς καί Ἀριστερούς πολιτικούς χώρους, ἀλλά καί ἀπό ποικίλες ἰδεολογικέςὁμάδες15.Ὁὀργανωμένοςφεμινισμόςπ.χ.κατήγγειλε τό βιβλίο του «ΟἱΜάγισσες»(The Witches) γιά τή δυσμενῆ παρουσίασητῆςγυναίκας,ἐνῶΧριστιανικοίκύκλοικαταδίκασαν τό βιβλίο γιατί εἰσάγει τάπαιδιάστόνἀποκρυφισμό.Οἱπροσωπικέςἀπόψεις τοῦ Dahl—εἰδικά ὁ ἀντισημιτισμόςτου,ἐκδηλωμένοςσέἐπιστολέςπρόςφιλικάπρόσωπα,πυροδότησανἐπίσηςσυζητήσειςγιάτόνκίνδυνοἔκθεσηςτῶνπαιδιῶνστήνἀνάγνωσητῶνβιβλίωντου.Οἱκριτικοί ἀκόμη ἀντέδρασαν γιά στοιχεῖαρατσισμοῦστάβιβλία του «ὉΤσάρλι καίτόἐργοστάσιοσοκολάτας»(CharlieandtheChocolateFactory)καί«ὉΜΦΓ,ὁμεγάλοςφιλικόςγίγαντας»(TheBFG).Ἕναἀπότάπιόκλασσικά,ἐπίσημαἀπα
γορευμένα βιβλία στά σχολεῖα τῶνΗΠΑεἶναι τό: «Τά παραμύθια ἀνάποδα» (Rev
15.http://www.enotes.com/roalddahlsalem/roalddahl
oltingrhymes),ὅπουὁRoaldDahlπαρωδεῖτάκλασικάπαιδικάπαραμύθια.Οἱἀντιρρήσεις ἐπικεντρώνονται τόσο στή χρήσητῆς γλώσσας ὅσο καί στή βιαιότητά του–π.χ.ὁἀποκεφαλισμόςτῶνἀδελφῶντῆςσταχτοπούτας.Στάἄλλαἐπίσημαἀπαγορευμένα βιβλία τοῦ Dahl περιλαμβάνονται:«Τόθαυματουργόφάρμακο»(George‘sMarvellousMedicine), ὅπου ἕναἀγόρι δολοφονεῖτήγιαγιάτου,καί«ὉΤζίμηςκαίτό γιγαντοροδάκινο» (James and the Giant Peach), τό ὁποῖοστοχοποιεῖται γιά τήνἀνορθόδοξηχρήσητῆςγλώσσας,τήχρήσησεξουαλικῶνπροτύπωνκαί τήνπροβολήκαταστάσεων μέ διεφθαρμένο, μακάβριοκαίτρομακτικόπεριεχόμενο.ΣυχνάἐκδότεςστίςΗΠΑἔχουνλογοκρί
νειαὐστηράβιβλίατοῦDahl,ἀφαιρώνταςὁλόκληρα ἐπιλήψιμα τμήματα ὅπως τήνπεριγραφήτοῦ«χοντροῦπαιδιοῦ»στό«ὉΤσάρλικαίτόἐργοστάσιοσοκολάτας».ΟἱἀντιρρήσειςτοῦDahlστόθέμααὐτόἦτανὅτιτάβιβλία του ἐνοχλοῦσανπερισσότε-ροτούςἐνήλικεςἀπ’ὅ,τιτάπαιδιά,γιάτάὁποῖα ἰσχυριζόταν ὅτι εἶναι πιό βάρβαραἀπό τούς μεγάλους. Βέβαια, σ’ αὐτό θάμπορούσαμενάἀντιτείνουμεὅτιτάπαιδιάα) εἶναι πιό εἰλικρινῆ καθώς δέν ἔμαθανἀκόμηνάκρύβουντάσυναισθήματάτουςκι ἔτσι ἐκφράζονται πιό αὐθόρμητα ἀπ’ὅ,τι οἱ μεγάλοι καί β) στό θέμα τῆς βίας,ὅτιτάπαιδιάδιαμορφώνονταιἀνάλογαμέτήν ἐκπαίδευσή τουςκιἀκόμη, ὅτι γ)συχνά δέν κατανοοῦν τά ὑπονοούμενα τοῦσυγγραφέακαίτείνουννάθεωροῦνἀστεῖοὅ,τιτάκάνεινάξεφεύγουνἀπότάπλαίσια–σωστά ἤ λανθασμένα πού οἱ ἐνήλικοι,συχνάἄκριτα,τούςἐπιβάλλουν.Συλλογικά, τό ἔργο τοῦ Dahl διαπνέε
ταιἀπότόπαράδοξο,τόμυστηριῶδες,τότρομακτικό, τό μαγικό-ἀποκρυφιστικό–στηριζόμενο συχνά στή μοντέρνα (τότε)θεωρίατῆς«παραψυχολογίας»καίτάἀν-τιπαιδαγωγικά μηνύματα, διανθισμένα
διάλογος
19
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
μέ«βρετανικόχιοῦμορ»καίπυκνέςἀναφορέςστή...σοκολάτα,πούὑπῆρξεἡἀγαπημένητουλιχουδιά.Κυρίαρχοἐπικρατεῖστάβιβλίατουεἰδι
κά τόμήνυμαὅτι «ἐπιτρέπεταιστάπαι-διάνάτιμωροῦντούςμεγάλουςὅτανοἱμεγάλοιδένφέρονταισωστά»,μιάβραδυφλεγήςβόμβαστάσπλάχνατῆςοἰκογένειαςκαίτῆςκοινωνίαςμαςἐκμέρουςἑνόςἀνθρώπου,πούποτέδέβίωσετόἐκκλησιαστικόφρόνηματοῦ«ἀγαπᾶτετούςἐχθρούςὑμῶν...»,ἀλλάπαρέμεινε, στήν καλύτερηπερίπτωση,στόἐπίπεδοτοῦ«ὀφθαλμόνἀντίὀφθαλμοῦ...».Μέ βάση αὐτό τό ἱστορικό μποροῦμε
εὔκολανάἀντιληφθοῦμεὅτι ὁRoaldDahlσέὅλητουτήζωήὑπῆρξεἕνα«μεγάλοπαιδί»ὄχιπάνταμέτήνκαλήἔννοιατοῦὅρου πού μετέφερε στά μυθιστορήματάτου –εἰδικά στά παιδικά τά προσωπικάτου βιώματα καί ἀδιέξοδα. Χρησιμοποιεῖτό χιοῦμορ, πρᾶγμα πού καθιστᾶ τά βιβλίατουεὐχάρισταμένκαίδιασκεδαστικάστόπαιδί,ἀλλάκαίστόνἐνήλικο,γεγονός,πούκάνειτόπεριεχόμενότουςἀκόμηπιόἐπικίνδυνο,καθώςἔτσιἰσχυροποιεῖκαίἐμπεδώνει τίς λανθασμένες συμπεριφορές,ἀναμασώνταςξανάκαίξανά–σ’ὅλατουσχεδόν τά παιδικά βιβλία τήν τιμωρίατῶν«κακῶνἐνηλίκων»τούςὁποίουςπεριγράφειἐφιαλτικάκακούςἀπότάπρώην
θύματάτουςτά«βασανισμέναπαιδιά».ὉDahl,ὅπωςδηλώνουνκαίοἱβιογράφοι
του,ὑπῆρξεἀντιφατικήπροσωπικότητα16.«Ἥρωας πολέμου, φιλότεχνος, γενναιόδωρος,“καλόςοἰκογενειάρχης”,ἀφοσιωμένοςστάπαιδιάτου,ἀλλάκαίχαρτοπαίκτης,πότης, ἐριστικόςκιαὐταρχικόςστίςσυναναστροφέςτου.Κανείςὅμωςδένμπορεῖνάἀμφισβητήσειτόταλέντοτου,τόσαρκαστικόχιοῦμορτουκαίτήνἀπρόβλεπτηφαντασίατου.ΠέθανετόΝοέμβριοτοῦ1990,ἀφήνονταςκληρονομιάστάπαιδιάὅλουτοῦκόσμουἱστορίεςπούἔφερανἐπανάστασηστόπαιδικόβιβλίο».Ὅμωςθάσυμπληρώσουμεἐμεῖςπόσοι
γνωρίζουν–καίεἰδικάοἱγονεῖςτίεἴδουςεἶναι ἡ «ἐπανάσταση»πού ὁ RoaldDahlἔφερε στό παιδικό βιβλίο καί πόσο βλα-πτικήἦτανκαίεἶναιστόσύνολότης,στήδιαμόρφωσητῆςεὐαίσθητηςπαιδικῆςπροσωπικότητας;Ὁλοκληρώνονταςτήνἔρευνάμαςαὐτή
πιστεύουμε ὅτι ἀξίζει τόν κόπο οἱ γονεῖςνάμήδιαλέγουνπλέονἄκριτα τάβιβλίαπούπροσφέρουνστάπαιδιάτους,ἀλλάνάἐρευνοῦνεἰδικάτόνβίοκαίτήνπολιτείατῶνσυγγραφέωναὐτῶντῶνβιβλίων.Τόδιαδίκτυο προσφέρεται ἐντυπωσιακά γιάτόνἔλεγχοαὐτό.
16.http://www.skroutz.gr/books/a.10826.DahlRoald.html
ΑΝΑΒΙΩΣΗΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΗΣΕΟΡΤΗΣ;
Ὅσομιάκοινωνίαἐκβαρβαρίζεται,τόσοζητᾶ νάἀντικαταστήσει τίςπραγματικέςἀξίεςστίςὁποῖεςκάποτεεἶχεἐναποθέσειτήζωήτηςμέκίβδηλαὑποκατάστατα.Κάποτεἡπατρίδαμαςζοῦσε,χαιρόταν
καίδιασκέδαζεστίςἡμέρεςτῆςμνήμηςτῶν
Ἁγίωνμας,τοῦΧριστοῦμαςκαίτῆςΠαναγιᾶς μας. Σήμερα κάποιοι ἐφευρίσκουνεὐκαιρίεςγιάτήνκαθιέρωση«ἑορτῶν»μέκάθεπιθανήκαίἀπίθανηθεματολογία.Ἔτσικαθιερώνονταιἡμέρεςἑορτασμοῦ
γιάτόκαθετί:«γιορτήτοῦδέντρου»,«γιορτήτῆςμητέρας»,«γιορτήτοῦπατέρα»,«γι
ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΣΧΟΛΙΑ
20
ορτή τῆς γυναίκας», «γιορτή τοῦ “ἁγίου”Βαλεντίνου»... Κι ἄν θέλετε νά πᾶμε καίπιόμακριά, σέ «διεθνῆ ὕδατα», νάθυμηθοῦμε τίς διαβόητες «γιορτές» τῆςΓαλλικῆς Ἐπανάστασης, τῆς κατάληξης αὐτῆςτοῦ Διαφωτισμοῦ, ὅπως τίς καθιέρωσανὁμασόνοςΡοβεσπιέρος καί οἱ Ἰακωβίνοι:τή«λατρείατῆςθεᾶςΛογικῆς»,τή«γιορτήτοῦὙπερτάτουὌντος»κ.λπ.1
Δέμᾶςἐκπλήσσειλοιπόνπούκαίπολλοί Δῆμοι τῆς χώρας μας ἀκολουθοῦνσήμερα τόν ἴδιο συρμό συνειδητά ἤ ἀσυνείδητα.Παραθέτουμεπαρακάτωἕναμικρόδεῖγ
μααὐτῆςτῆς«πολιτικῆς»ἀπότήνἐπίσημηἱστοσελίδατοῦΔήμουτῆςἈθήνας2:«ΗΔιεύθυνσηΣχολικήςΜέριμναςΔ.Ε.Π.
τουΔήμουΑθηναίων, οΑθήνα 9,84, οι μαθητέςτριες,οιδάσκαλοικαιηΔιευθύντριατου21ουΔημοτικούΣχολείουΑθηνών,καθώςκαιτογραφείοΠολιτιστικώνθεμάτωντηςΑ’ΔιεύθυνσηςΠ.Ε.Αθηνών,στοπλαίσιοτουπρογράμματος“Σχολεία!ΠάμεΑθήνα”,διοργάνωσαντηνξεχωριστήεκδήλωσηαναβίωσηςτηςγιορτήςτωνΑνθεστηρίων,πουπραγματοποιήθηκε με επιτυχία σήμερα,Παρασκευή30Απριλίου,στηνπλατείαΑμερικήςκαιώρα9:30π.μ.ΣτηνεκδήλωσηοιμαθητέςτηςΑ’τάξης
παρουσίασαντηΧελιδόνακαιταχελιδονίσματα,οιμαθητέςτηςΒ’τάξηςκαιηχορωδία του σχολείου παρουσίασαν τραγούδιατηςάνοιξης, οιμαθητέςτηςΓ’ τάξηςπρόβαλαντηνεφημερίδατουςηοποίααυτήτηφορά ήταν αφιερωμένη στα Ανθεστήρια,οι μαθητές της Ε’ τάξης έκαναν θεατρικήαναπαράστασημεθέματιςτρειςμέρεςτωνΑνθεστηρίωνΠΙΘΟΙΓΙΑ,ΧΟΕΣ&ΧΥΤΡΟΙκαι οιμαθητέςτηςΣΤ’τάξηςκατασκεύασαν και δώρισαν εκατοντάδες στεφάνια
1. Βλέπε: π. ΓεωργίουΜεταλληνοῦ, «Περί Διαφωτισμοῦ καί Ὀρθόδοξης Παράδοσης» http://www.oodegr.com/oode/istoria/ekklisia/diafwtparad1.htm
2.http://www.cityofathens.gr/el/node/11417
με πολύχρωμα άνθη που ο Δήμος διέθεσεγια το σκοπό αυτό, προσφέροντας παράλληλασεόλουςτουςπαρευρισκόμενουςαπόένανενημερωτικόεκπαιδευτικόφάκελομειστορικάστοιχείαγιατηνΠΛΑΤΕΙΑΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ.Σε μήνυμά του ο Χρήστος Τεντόμας,
δημοτικός σύμβουλος, υπεύθυνος της Διεύθυνσης Σχολικής ΜέριμναςΔημοτικέςΕπιτροπές Παιδείας του Δήμου Αθηναίωνυπογράμμισεταεξής:“Όσοιζούμε,εργαζόμαστεστηνΑθήνα,όσοιαγαπάμετηνπόλημας,έχουμεένακοινόστόχο,ένακοινόόνειρο. Να τη βλέπουμε να γίνεται καλύτερη.Νατηβλέπουμεναομορφαίνει.Χρόνομετοχρόνο.Μέραμετημέρα.Νατηβλέπουμεναανθίζει.Ναγεμίζειμεχαρούμενακαιαισιόδοξαγιατομέλλονπαιδιά.ΤαΑνθεστήριαείναι μιαμικρήαντίσταση στο γκρίζο, στοαπαισιόδοξο,στομουντότηςκαθημερινότητάςμας.ΗπλατείαΑμερικήςλοιπόν,πρώην πλατεία Ανθεστηρίων, γέμισε για μιαακόμαχρονιάμελουλούδια.Έγινεγιαμιαακόμαχρονιάηπλατείατωνχρωμάτωνκαιτης ομορφιάς. Το έχουμε ανάγκη. Συγχαρητήριασεόσουςεργάστηκανγι’αυτήντημοναδικήπρωτοβουλίακαιιδιαίτεραστουςμαθητέςκαιτιςμαθήτριες,πουκάνουνναανθίζει μέσα μας πιο δυνατή η αισιοδοξίακαιηελπίδα”».Πόσοςκόπος,ἀλήθεια,πόσοχρῆμαἀ
πό τόν ἱδρώτα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καίπόσα«ὡραῖα»λόγια!Ἄραγεὅλααὐτάεἶναι ἁπλές φολκλοριστικές ἐκδηλώσεις ἤἔχουνγιάτελικόστόχοτήνἀποκοπήτῶνπαιδιῶν μας καί τοῦ λαοῦ μας ἀπ’ τήναὐθεντική του παράδοση, πού ὄχι μόνοψυχαγωγεῖ,ἀλλάκαίτελικάσώζειδιάτῆςἘκκλησίας,τόἀνθρώπινοπρόσωπο;
«ΤΟΚΡΙΣΙΜΟΠΛΗΘΟΣΤΩΝ333»
Μέτόνἐντυπωσιακότίτλο:«ΤόΚρίσιμοΠλῆθος τῶν333:ἩἈφύπνιση τῆςἙλλά
διάλογος
21
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
δαςκαίτῆςΓῆς»,κυκλοφορεῖἐκτεταμέναστό διαδίκτυο (internet) κείμενο τό ὁποῖοφιλοξενεῖταιπρόθυμασέπλῆθοςἀποκρυφιστικάκαί«ἐναλλακτικά»BlogsκαίFora.Ἄς δοῦμε λοιπόν μερικά ἐνδιαφέροντα
ἀποσπάσματαἀπότόἀπάνθισματοῦνεοεποχίτικουαὐτοῦὑλικοῦ:«Όπως οι περισσότεροι σήμερα έχουμε
συνειδητοποιήσει, βρισκόμαστε σε μία απότιςπιοσημαντικέςκαικρίσιμεςφάσειςαλλαγής και μετάβασης τόσο σε προσωπικόόσο και σε συλλογικόπαγκόσμιο επίπεδο.Μία μετάβαση από το παλιό, το διεφθαρμένο, το σκοτεινό στη νέα ενέργεια3 πουχαρακτηρίζεται από περισσότερο φως καιενότητα. Βρισκόμαστε σε μία από τις πιοκρίσιμεςφάσειςτηςιστορίαςτηςΕλλάδαςαλλάκαιολόκληρηςτηςΓηςμας.Ίσωςπολλοίαπόεμάςναέχουμενιώσειπωςδενβρι-σκόμαστεαυτήτηνεποχήεδώτυχαία,ότιέχουμε μίαπολύσημαντική και σπουδαίααποστολήναεπιτελέσουμε.Καιπράγματιέτσιείναι!».Ἐμεῖς ἐδῶ, ἁπλά θά ὑπογραμμίσουμε
τήν προσπάθεια τοῦ συγγραφέα νά κολακεύσειτόνἀναγνώστη·νάτονώσειτόνἐγωισμότου·νάτοῦἐμφυτεύσει τήν ἰδέαὅτι εἶναι «ἐπιλεγμένος» μέ ἕνα μοναδικόπροορισμό...νάσώσειτόνκόσμο.Τόμοτίβοαὐτόεἶναιμίαἀπότίςμεθόδουςτῶνσεκτῶντῆς«ΝέαςἘποχῆς»·μέτόντρόποαὐτόπαγιδεύουν καί διατηροῦν δέσμιουςτούς ἰδεαλιστές, τούς ρομαντικούς, τούςκαλοπροαίρετους ὅσους δένβιώνουνσυνειδητά τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας οἱ ὁποῖοικαίἀποτελοῦντάμελλοντικάτουςὑποψήφιαθύματα.Καίτόκείμενοσυνεχίζει:«Σκοπόςαυτήςτηςεπιστολήςείναιησυ
σπείρωση,ηενότητακαιησυνεργασίαόλωντωνανθρώπωνμεανοιχτήκαρδιάκαιανοιχτόνου,όλωνόσωνβρίσκονταισεδιάφοραφιλοσοφικά,θεραπευτικάκαιπνευματικά
3.Οἱὑπογραμμίσεις,δικέςμας.
μονοπάτια και συνειδητά εργάζονται γιατοφωςτόσοστηζωήτουςόσοκαιστηζωήτου Πλανήτη. Καθώς σήμερα βαλλόμαστεαπόπαντού,καθώςτοσκοτάδιέχεικηρύξειανελέητοπόλεμομέσααπόταΜΜΕ,μέσωτηςΠολιτικήςκαιτωνΚυβερνήσεων,μέσααπό τηνΟικονομικήΚρίση, την καταστρατήγησητωνελευθεριών,τηνκαταδυνάστευσητηςφύσηςκαιτηςυγείας,μέσααπότηνπλύσηεγκεφάλου,τονέλεγχοτουνουκαιγενικότερατηςζωήςμας,καθώςλοιπόντοσκοτάδιεπιμένει,τοφωςεπιμένειακόμηπιοπολύκαιφυσικάδιαθέτειόλατααπαραίτηταμέσαόχιαπλάνααντισταθείαλλάκαιναεπικρατήσεικατάκράτος!Μπορεί«κάποιοι»ναδιαθέτουνόλοτονπλούτοκαιτηνεξουσίασταχέριατους, δεν έχουνωστόσοσεκαμίαπερίπτωσητηδύναμηναδιαφθείρουν την καρδιά και το ελεύθερο πνεύμαμας.Γιατίόσοσκοτάδικαιανπροσπαθήσειςνα δημιουργήσεις γύρωαπό ένα αναμμένοκερί, ανενόχλητο εκείνο θα εκπέμπει τοφωςτου…».Ὁσυντάκτηςτοῦκειμένουαὐτοῦμέεὐ
καιρία τήνκρίσηπούμαστίζειπρόσφατατήχώραμαςἐπιχειρεῖνάπεράσειτάδικάτουμηνύματαμέσύνθηματό:«ἀποκρυφιστές ὅλου τοῦ κόσμου ἑνωθεῖτε». Ἀκόμημέμφεται τάκαθοδηγούμεναΜΜΕ αὐτάπού καθιέρωσαν καί ἐνίσχυσαν τή «ΝέαἘποχή»τοῦὙδροχόου(NewAge)στήσυνείδηση τοῦ νεοέλληνα ἀντιστρέφονταςτήνεἰκόνατῆςπραγματικότητας.«Μπροστάλοιπόνσεαυτές τις έντονες
προκλήσειςπουαντιμετωπίζουμεωςάτομα,ωςπολίτες τηςΕλλάδας,ως κάτοικοιτηςΓης,...τομεγάλο«όπλο»πουδιαθέτουμεσταχέριαμαςαναμφίβολαείναιηενότητακαιησυντονισμένηπρόθεσήμαςγιατη Θεραπεία και το Ανώτερο Καλό όλων.Στοπαρελθόνέχουνπραγματοποιηθείεπι-στημονικέςέρευνεςκαιμελέτεςπουέχουναποδείξειπωςησυντονισμένηκαιενωμένηπροσπάθεια ορισμένων ανθρώπων μπορεί
22
ναεπιφέρειμεγάλεςαλλαγέςπουεπηρεάζουνάμεσα,δυναμικάκαιαποτελεσματικάμία συνολική κατάσταση. Συγκεκριμένα,το 1972 σε 24 πόλεις των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε ένα πείραμα κατά το οποίοάνθρωποι εκπαιδεύτηκαν να νιώθουν τοσυναίσθηματηςΕιρήνηςσεσυγκεκριμένηώρα μέσα στην ημέρα τοποθετημένοι σεστρατηγικάσημείατωνσυγκεκριμένωνπόλεωνπουλάμβανανμέροςστοπείραμα.Τααποτελέσματα που παρατηρήθηκαν ήτανηστατιστικήμείωσητωνεγκλημάτων,τηςβίας,τωντροχαίωνατυχημάτωναλλάκαιη άνοδος της οικονομίας και των χρηματιστηρίων! Ενώ όταν ο συντονισμός αυτόςτων ανθρώπων σταμάτησε, αυτόματα ταστατιστικάαντιστράφηκαν!...Τελικάαποφάσισαν ναπραγματοποιήσουν ένα ακόμημεγαλύτερο πείραμα, το οποίο ... ονομάστηκε «Σχέδιο Παγκόσμιας Ειρήνης στηΜέσηΑνατολή».Συνέβηκατά τονπόλεμοΛιβάνουΙσραήλ στις αρχές του ’80. Κατάτη διάρκεια αυτού του νέου πειράματος,άνθρωποι, επίσης εκπαιδευμένοι στο ναβιώνουν το συναίσθημα της Ειρήνης καιταυτόχρονα συντονισμένοι, κατόρθωσανναεκμηδενίσουντιςεχθροπραξίεςγιαόσοχρονικόδιάστηματοπείραμαλάμβανεχώρα. Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμαπωςότανέναςσυγκεκριμένοςαριθμόςατόμωνκαταφέρεινασυντονιστείκαιναμεταδώσειδονήσειςΕιρήνηςκαιΘεραπείας,ηεπίδρασητηςψυχολογικήςκαιδιανοητικήςκατάστασης αυτού του πλήθους εξαπλώνεταισεολόκληροτοσύνολο.Οιστατιστικολόγοιέχουνπροσδιορίσειαυτόντονσυγκεκριμένοαριθμό,οοποίοςείναιητετραγωνικήρίζατου1%τουπληθυσμού.Οαριθμόςαυτόςαποτελεί την αφετηρία της αλλαγής καιόσο περισσότεροι άνθρωποι συμμετέχουντόσο μεγαλύτερα θα είναι και τα αποτέλεσμα.Γιαταελληνικάδεδομέναητετραγωνική ρίζα του 1% του πληθυσμού τηςΕλλάδας που μόλις ξεπερνά τα 11 εκατ.
κατοίκους είναι333άτομα!!!!Τα 333άτομααποτελούν...τοκρίσιμοπλήθοςγιατηθεραπεία τηςΕλλάδας!Ανλοιπόν κατορθώσουμε και συντονιστούμε 333 –το λιγότεροάνθρωποισεσυγκεκριμένηώρατηςημέραςγιαέναχρονικόδιάστημα,μπορούμε όλοι μαζί ενωμένοι και στην πράξη νακάνουμετηδιαφορά.ΌχιμόνογιατοκαλότηςΕλλάδας…ΞεμπλοκάρονταςκαιαπελευθερώνονταςτηνΕλλάδα,πουαποτελείκομβικόενεργειακόσημείοπάνωστηΓη,ηθετικήενέργεια,ηθεραπείακαιτοφωςθααρχίσει ναμεταδίδεταιαυτόματαπαντού,σεόλητηΓη!».Πέρανἀπότίςκλασικέςἀποκρυφιστικές
θεωρίες περί συλλογικῆς συγκέντρωσηςτῆς σκέψης πού συναντοῦμε σέ γνωστέςδιεθνεῖς σέκτες –ΜαχαρίσιΜαχές Γιόγκι,ΤζέραλντΓκάρντνερ (Wicca),ἈλίκηΜπέιλη (Θεοσοφία) κ.ἄ. καί τῆς θεωρίας τοῦἐλιτισμοῦ,πούτόπαραπάνωἀπόσπασμαἀποπνέει, μήπως τά περί «θετικῆς ἐνέρ-γειας»μᾶςπαραπέμπουνκαίστήγνωστήἑταιρείαἐμφιαλώσεως,πούμέτόἀναψυ-κτικότηςδημιούργησεὁλόκληροκίνημαγιάτή«θετικήἐνέργεια»μέἀποδέκτεςτόνεανικόκοινότῆςχώραςμας;Ἀλλάἕπεταισυνέχεια...«Αγαπητοί φίλοι, βρισκόμαστε εδώ, σε
αυτόντοντόπο,αυτήτηχρονικήστιγμήγια να επιφέρουμε θετικές αλλαγές σεατομικόκαιδιασυλλογικόεπίπεδο.Βρισκόμαστεεδώγιαναγειώσουμεπερισσότεροθεραπευτικόφωςγιατιςζωέςμαςκαιτηζωήτωνσυνανθρώπων,τηςχώραςκαιτουπλανήτη μας. Βρισκόμαστε εδώ σε αυτόντονενεργειακότόπο,...ώστενακατορθώσουμε επιτέλους να διασπάσουμε το αρ-νητικόκάρμα ...Μίασυντονισμένηομάδααπλώνανθρώπωνέχουμελοιπόναποφασίσει να προχωρήσουμε δυναμικά, ενωμένακαι οργανωμένα σε ένα κοινό σκοπό γιατην«ΑφύπνισητηςΕλλάδαςκαιτηςΓης»....Ησυγκεκριμένηαυτήκίνησηδενοργα
διάλογος
23
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
νώνεταιαπόκάποιονφορέα...Μελετήστεπροσεκτικά τον παρακάτω οδηγό, λάβετεαυτή την απλή ενεργειακή εκπαίδευσηκαι αν νιώσετε ένα εσωτερικό κάλεσμα,μίαενεργειακήανάτασηκαι ένααληθινόάνοιγμακαρδιάς,τότεδενέχετεπαράναεφαρμόσετετιςπαρακάτωοδηγίεςκαινασυντονιστείτεκαι εσείςμαζίμαςσεαυτότονΚοινόΣκοπό!...Απευθύνεταισεόλουςόσουςδιαθέτουν
ανοιχτήκαρδιά,ανοιχτόνουκαιθετικήπρόθεση!Ανδενέχειςκαθόλουεξασκηθείσεπρα-
κτικές χαλάρωσης και διαλογισμού ακολούθησετιςπαρακάτωοδηγίες:Κλείσε τα μάτια σου και πάρε μερικές
αναπνοές(εισπνοήαπότημύτη,εκπνοήαπότοστόμα)ώστεναχαλαρώσεις…Φέρετηνπροσοχή σου ... Εφάρμοσε την παραπάνωάσκησημερικέςφορές...καιότανσουζητη-θείνασυνδέεσαιεύκολαμαζίτους,ό,τικαιανκάνεις,όπουκαιανβρίσκεσαι.Οσυντονισμόςθαπραγματοποιείταικά
θε βράδυ στις 9.00 για 10 με 15 λεπτά. ...Ό,τικαιανκάνεις, όπουκαιανβρίσκεσαιεκείνη τη στιγμή, δεν χρειάζεται να διακόψεις τη δραστηριότητά σου, απλώς ναεστιάσεις...Ανωστόσοείσαικάπουμόνος/ησουμπορείςναεφαρμόσειςτονπαραπάνωδιαλογισμό ή οποιαδήποτε άλλη τεχνικήθεραπείαςγνωρίζεις, αρκεί να εκπέμψειςτα συναισθήματα της ειρήνης, γαλήνης,θεραπείας, χαράς, αφθονίας και αγάπηςγιαεσένα,τουςσυνανθρώπουςσου,τηχώρα σου και όλη τη γη ... Να θυμάσαι πωςεκείνητηστιγμήλειτουργείςως«κεραία»θετικότηταςκαι αγάπης συντονισμένη μεέναευρύτεροενεργειακόδίκτυο, τοοποίοδημιουργούμε όλοι όσοι συμμετέχουμε σεαυτήτηδιαδικασία. ...Είναικαλό,αναποφασίσειςνασυμμετέχειςσεαυτήτηνπροσπάθεια, να αναλάβεις σοβαρά, υπεύθυνακαιενεργάτορόλοσουκαιναμηνξεχνάςνασυντονίζεσαικάθεβράδυστις9.00μαζί
μας...Επίσηςναγνωρίζειςπωςοσυντονι-σμόςαυτόςείναιπέρααπόκάθεθρησκευ-τικήήπνευματικήιδεολογία,αποτελείμίαεσωτερική τεχνολογία αγάπης για όλους...Μετέδωσε όλες αυτές τις πληροφορίεςσεόσοτοδυνατόνπερισσότεραάτομαείτεμέσωemailείτεβγάζοντάςτιςφωτοτυπία.Αν είσαι έμπειρος στιςτεχνικέςχαλάρω-σης και διαλογισμού, μπορείς να εκπαιδεύειςκαιναβοηθάςάλλαάτομαώστεναεπιτυγχάνουντοσυντονισμό...Αυτήηδιαδικασίαεπωφελείόχιμόνοτηχώρακαιτονπλανήτη αλλά και εσένα, την οικογένειάσου και τους γύρω σου. ...Ο καθημερινόςκαιεπαναλαμβανόμενοςσυντονισμόςδημιουργείέναπεδίοθετικότητας,ειρήνηςκαιθεραπείαςπουσύμφωναμετηνκβαντικήφυσικήεπηρεάζειτουςπάντες.Ενώηαιτίαπουηάσκησηαυτήπραγματοποιείταιστις9.00τοβράδυείναιγιατί,μετάτηδύσητουΗλίου,τοενεργειακόπεδίοτηςΓηςηρεμείκαικαταλαγιάζεικαιοιθεραπευτικέςδο-νήσεις που εκπέμπουμε συντονισμένα με-ταφέρονταιευκολότερα…».Δένομίζουμε ὅτι χρειάζονταιπερισσότε
ρασχόλια.Εἶναικαταφανήςἡπροσπάθειατῆςἐμπλοκῆςκαίπαγίδευσηςὅσοτόδυνατόνπερισσοτέρωνσυμπατριωτῶνμαςστήνἀποκρυφιστικήπρακτικήτοῦὁμαδικοῦδια-λογισμοῦκαθώςκαίἡπροσπάθειαἐπένδυσηςτοῦὅλουἐγχειρήματοςμέτεχνικούςκιἐπιστημονικούςὅρους.Εἶναι,οἱκρυφέςδῆθενδυνάμειςτοῦἀνθρώπουπούθάσώσουντόνκόσμο καί θά λύσουν τά προβλήματα τοῦἀνθρώπουκαίὄχιἡδύναμητοῦΘεοῦκαίἡἀλλαγήτοῦἔσωἀνθρώπουγιάτήθεραπείακαίτοῦφυσικοῦκακοῦ.Δυστυχῶς, πολλοί ἄνθρωποι παρασύ
ρονται σέ τέτοιες παγίδες καί δοκιμάζουνἐπικίνδυνες μεθόδους μέ ἀποτέλεσμα τήνἐμπλοκήτουςσέσέκτες,πούθέτουνσέκίνδυνο τήν ψυχική καί σωματική τους ἀκεραιότητα,ἀλλάσυχνάκαίτήνἀπώλειατῆςἀθάνατηςψυχῆςτους.
24
THESECRETPLACE-ΤΟΜΥΣΤΙΚΟΜΕΡΟΣ
ΤόφυλλάδιοἦλθεστάχέριαμαςπερίτάτέληΜαΐου...Εἶχετόντίτλο:«1οΒιωματικόΣυνέδριοΘεραπευτικῆςΚίνησης, ΕὐεξίαςκαίΧαρᾶς»καίστάἀγγλικά:«Live,LiveLong,FeelWell,BeHappy»(Ζῆσε,Μακροζωία,Εὐεξία,Χαρά).Τήδιοργάνωσηἀνελάμβανεἡὀργάνω
ση:«TheSecretPlace»(ΤόΜυστικόΜέρος)καίὁτόποςκαίχρόνοςδιεξαγωγῆς,γνωστό πολυτελές ξενοδοχεῖο στό «νησί τοῦἹπποκράτη»,τήνΚῶ,τόνἸούνιο.Μέἔξυπναδιατυπωμένοκείμενο,οἱδι
οργανωτέςκαλοῦντούςἐπίδοξους«συνέδρους»«σ’έναντόποέμπνευσηςκαιπνευματικήςανάτασης,...γιαναμετουσιωθείσεπραγματικότητα...τοόραμαναγίνουνπροσβάσιμεςσεόλους ...οιτεχνικέςθεραπευ-τικήςκίνησης,συμφιλίωσηςμεόλατακομ-μάτια του εαυτού μας4, απελευθέρωσηςαπότονπόνο,ψυχικόκαισωματικό,μέσααπόέναευχάριστοταξίδι,...πουμπορείναφέρει τη μεγάλη αλλαγή. Να μας διδάξειότι ... είμαστε το σώμα μας. Δουλεύονταςμέσααπόαυτόμπορούμεναγνωρίσουμεκαλύτερατονεαυτόμας, ...τησυνολικήμαςύπαρξη.Ναφτάσουμεστησυνειδητοποίησηπουείναιηβάσηγιαποιότηταζωής,καθημερινέςστιγμέςπληρότηταςκαιχαράς,ίσωςκαιτηνευτυχία.Οι εξελιγμένες τεχνικές θεραπευτι-
κής κίνησης δεν είναι γνωστές στο ευρύκοινό.Ήτανκαιείναικρατημένεςγιαλί-γους.Σεαυτότο1οΒιωματικόΣυνέδριοΘεραπευτικής Κίνησης, Ευεξίας και Χαράςθαμυηθούμε ...καιθαεμβαθύνουμεστο Πιλάτες, την τεχνική Alexander5, το
4.Οἱὑπογραμμίσεις,δικέςμας.5. Τεχνική πού ἀνέπτυξε ὁ αὐστραλός ἠθοποιός F.
MatthiasAlexander (18691955) καί στοχεύει στή χρήσητῆς «συνειδητῆς νόησης», ὅπου, μεταξύ ἄλλων γίνεταιχρήσητοῦαὐχενικοῦμασάζμέστόχοτήνἀποκατάστα-σητῆςροῆςτῆςμπλοκαρισμένηςἐνέργειαςμέσῳτῆςσπονδυλικῆςστήλης.Πιστεύεταιὅτιτόὅλοἔργοσυντελεῖ
Feldenkrais6,τηFasciaκαιτηΣωματοψυχοπαιδαγωγική,τοΒutoh7,τηYogaκαιτοΔιαλογισμό, τεχνικές αποτελεσματικέςκαιευχάριστεςγιαόλους...πουβελτιώ-νουναισθητικάκαιουσιαστικάτοσώμα,δίνουν άμεσες λύσεις στο σωματικό πόνο, μας αντιμετωπίζουν ολιστικά, προσφέρουν ψυχική ευεξία, αρμονία, χαρά.Δάσκαλοι πιλάτες και yoga, χορευτές,γυμναστές, αθλητές, αλλά και «αγνά»σώματα,άνθρωποιπουδενέχουνδουλέψειμετοσώματους,άτομαπουτοεπάγγελμά τους απαιτεί σκηνική παρουσία,καλλιτέχνες, δικηγόροι, δημοσιογράφοι,πολιτικοί, άτομα που πάσχουν από σωματικούς πόνους, υπάλληλοι γραφείου,άνθρωποι που κάνουν καθιστική ζωή θαέχουντηνευκαιρίανακαθοδηγηθούναπόχαρισματικούςδασκάλουςκαιναβιώσουνόλεςτιςτεχνικέςθεραπευτικήςκίνησης.Δουλεύοντας βαθιά με τον εαυτό μας,
μέσααπότησυμφιλίωση,μπορούμενααλλάξουμε,ναεξελιχθούμε,νααπελευθερω-θούμε».Εἶναινάθαυμάζεικανείςτόπῶςμπορεῖ
ἡ«ἐπικοινωνιακήστρατηγική»καίἡ«ἐπικοινωνιακήπροσέγγισητῆςγλώσσας»νάδιαστρέφειτήνἀλήθειακαίνάὀνομάζειτόμαῦρο,ἄσπρο,παρουσιάζονταςπ.χ.τήσωματοκτόνοἄσκησητῆςγιόγκα 8 ὡς«θε-ραπευτική, πού βελτιώνει αἰσθητικά καίοὐσιαστικάτόσῶμα»καίτήνψυχοφθόρο
στήβελτίωση, τήμακροζωίακαί τήνἀνθρώπινη ἐξέλιξη γενικότερα.Ἡ μέθοδος ἐντάσσεται στίς ἐναλλακτικές ἤ ἀνορθόδοξες «θεραπευτικές» μεθόδους. http://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Technique
6.Μέθοδος,πούἀνέπτυξεὁφυσικός,μηχανικόςκαίmas-terτοῦτζοῦντο,MosheFeldenkrais(19041984),σχεδιασμένηγιάτήν«ἐπέκτασηκαίἐξύψωσητοῦ“ἑαυτοῦ”,τήμείωσητοῦπόνουμέσῳτῆςκίνησης,τήνεὐαισθητοποίησηκαίτήνπροαγωγήτῆςεὐημερίαςγενικότερα».Ἐντάσσεταιστίςλεγόμενεςἐναλλακτικές ἤἀνορθόδοξες «θεραπευτικές» μεθόδους.http://en.wikipedia.org/wiki/Feldenkrais_Method
7.http://en.wikipedia.org/wiki/Butoh8.Βλέπεκαί:ΧρήστουΤαγαράκη(ἐρευνητοῦἀθλητια
τρικῆς), «ΕἶναιἡΓιόγκαΣωματικήἌσκηση Γυμναστική;»,Ἔκδ.«Διάλογος»,Ἀθήνα2010.
διάλογος
25
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
πρακτικήτοῦδιαλογισμοῦὡςμέσομέτόὁποῖομποροῦμε«νάφτάσουμε στήσυνει-δητοποίηση»καίνά«γνωρίσουμεκαλύτερατόνἑαυτόμας»,συνδυάζονταςτάπαραπάνωμέδῆθενὠφέλιμεςπρακτικές,ὅπωςτόΠιλάτες(μετεξέλιξητῆςγιόγκα)καίἀμφιβόλουἀποτελέσματος«τεχνικές»τεχνικήAlexander, Feldenkrais κ. ἄ. βασιζόμενεςστίς προσωπικές προσεγγίσεις ἀλλοδαπῶν«ἐρευνητῶν»,ὅλααὐτάἐντασσόμεναστίςθεωρίεςκαίπρακτικέςτῆς«ΝέαςἘποχῆς»τοῦὙδροχόου(NewAge).Ἀξίζειἀκόμηνάσημειωθεῖὅτιβασικός
συντελεστής τῆς ὅλης διοργάνωσης εἶναιτό«IlliumCenterofLight»,ὀργάνωσηπούἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς «ἀσυμβίβαστη μέτήνὈρθόδοξηπίστη»ἀπότήν«Ζ΄Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων ἹερῶνΜητροπόλεων γιά θέματα αἱρέσεωνκαί παραθρησκείας» (Ἁλίαρτος Βοιωτίας,2026/9/1995).Χρειάζεταιπολλήαὐτοσυγκράτησηκαί
γνώσηγιάνάμήπαρασυρθεῖκανείςἀλλάπρωτίστως χρειάζεται ἡ ζωογόνος Χάρις,τήνὁποίαμόνοστήνἘκκλησίαμπορεῖνάδεχθεῖὁπανταχόθενπολιορκούμενοςκαίκαταπονούμενοςσύγχρονοςἄνθρωπος.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΚΟΙ-ΝΩΝΙΑΤΗΣΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΟΥΘΕΟΥ.
Ὁσυνεργάτηςμᾶςἔφερετόἔντυποκαίμᾶςδιηγήθηκετόσυμβάν.ἮτανπρίνλίγεςἑβδομάδεςστήΝέαΣμύρνηὅταντόνσταμάτησανἕνανέοζευγάριἀλλοδαπῶν,νέαπαιδιά,συμπαθητικά,μέσκιστάμάτιακαίκαταγωγήἀπ’τήνΚορέα.ΤοῦμίλησανμέσπαστάἑλληνικάγιάτόνΘεό,ἔχονταςκι ἕναDVDplayerμέθρησκευτικάμηνύματα.Τοῦζήτησαννάἔλθειστόστέκιτους,κάπουστόΝ.Κόσμο.Ἐκεῖνοπούἔκανεἐντύπωσηστόσυνερ
γάτηδένἦταντόσοὁἐνθουσιώδηςζῆλοςτῶν νεαρῶν «εὐαγγελιστῶν», ὅσο τό τε
τρασέλιδο ἔγχρωμο ἔντυπο μέ τόν τίτλο«Γιατί Καλούμε Τον Θεό “Πατέρα”;» καίτάἐνπολλοῖςπαιδαριώδησκίτσα(comics)στόἐσωτερικόὅπουπαρουσιάζουνδύονέαπαιδιάνάσυνομιλοῦν(sic!):«Κορίτσι:ΓιατίΚαλούμεΤονΘεό“Πατέ
ρα”;Αγόρι:Δενμπορώναπω,ποτέδεντοσκε
φτικά.Κορίτσι:Τότε,τιπρουπόθεσηείναιανάγ
κιγιανακαλείταιπατέρα;Αγόρι:Λοιπόν...πρώταχριαζόμαιπαιδιά.Κορίτσι:Σωστό.Αλλάμπορείέναςπατέ
ραςναέχειπαιδιάμόνοςτου;Αγόρι: Φυσικά όχι! Θα έπρεπε να είναι
μιαμητέρα.Κορίτσι: Αυτό είναι. Ι Προυπόθεση του
ΘεούγιανακαλείταιΠατέρα,ΘεόυηΜητέραπρέπειναυπάρχει.Αγόρι:Αυτόείναιεύλογο.Γιατίδεντοίξε
ρααυτό;».Ἄςμήνἐκπλήσσεταιὁἀγαπητόςἀνα
γνώστηςγιάτόἀσυνάρτητοτῆςφρασεολογίαςἤγιάτάἀπαράδεκταὀρθογραφικάκιἄλλαλάθηκαθώςεἶναιἐμφανέςὅτι γιά τή μετάφραση τοῦ πολυτελοῦςἔγχρωμουφυλλαδίουστάἙλληνικάχρησιμοποιήθηκε ἡ μεταφραστική μηχανήτοῦ Google (ἱστοχῶρος τοῦ διαδικτύου)χωρίςπεραιτέρῳἐπεξεργασία.Τόσημαντικόὅμωςεἶναιὅτιπέρανἀπότήγλωσσικήἀκαταστασία,τόπνεῦματοῦἐντύπουστοχεύειἀλλοῦ...Στήν4ησελίδαδιαβάζουμε(sic!):«ΟΘεός ονομάζεται “Πατέρας”, επειδή
εκείείναιΘεόυηΜητέρα.Ένα “Πατέρα” καθορίζεται ως ένα αρ
σενικόοποιόςέχειπαιδί.Αλλάστηνπραγματικότηταείναιτελικάημητέραπουδίνειγέννησησεέναπαιδί.Επομένως,εάνείναιέναςπατέρας,αυτό
σημαίνειότιθαπρέπειναέχειπαιδίπουτονκαλείται“πατέρα”καιότιπρέπειναείναιμιαμητέραπουέδοσεγέννησηστονπαιδιών.
26
ΙησούςδίδαξεεμάςσχετίκαΘεόυότιΑυτόςείναιΠατέραςμάςστονουρανών.Εμείς,πουπιστεύουνστοΘεό,είμαστετα
παιδιάτουΘεού.ΚΑΤΑΜΑΤΘΑΙΟΝ 6:9 “Εσείς, λοιπλόω,
έτσιναπροσεύχεστε:Πατέραμας,πουβρίσκεσαιστουςουρανούσ...”.ΠΡΟΣΡΩΜΑΙΟΥΣ8:16“ΤοίδιοτοΠνεύ
ματουΘεούδιαβεβαιώνειτοδικόμαςπνεύμαπωςείμαστεπαιδιάτουΘεού.”Αν Θεός ο Πατέρας και τα παιδιά Του
υπάρχουν,ποίοςάλλοςπρέπειναυπάρχει;ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 4:26 “Αντίθετα, η ου
ράνια Ιερουσαλήμ είναι ελεύθερη, κιαυτήείναιημητέραόλωνμας.”ΔεδομένουΗΆγιαΓραφήμαςκαλείεμάς
ταπαιδιάτουΘεού,εμείςπρέπειναγνωρίζουμεόχιμόνοΘεούΠατέρα,αλλάκαιόλαςΘεούΜητέρα».Τόἔντυποὁλοκληρώνεταιἀναφέροντας
τόνφορέα,τήν«ΕκκλησίαΘεού.ΠαγκόσμιαΙεραποστολική Κοινωνία» καί προσκαλεῖ«αὐτούςπούἔχουνἐρωτήσεις»στήνἕδρατης,σέμίαδιεύθυνσηστόΝ.Κόσμο.Εὐρύτερη ἔρευνα πέραν ἀπό τή νε
ανική ὁμάδα τῶν Κορεατῶν στή χώραμαςμᾶςὁδηγεῖστήν«WorldMissionSociety Church of God», διεθνῆ ὀργάνωσημέἕδρατήνΚορέα,πούἱδρύθηκεἀπότόνAhnSahnghong,τό1964καίγιάτόνὁποῖοοἱ ὀπαδοί τουπιστεύουνὅτι ἐκπροσωπεῖτήΔευτέραΠαρουσίατοῦΧριστοῦ9.ὉἌνΣάνγκχόνγκφέρεται ὅτι βαφτίστηκε τό1948καίπέθανετό1985.Σημερινόςἡγέτηςτῆς«ἐκκλησίας»εἶναιἡσύζυγόςτουAhnZangGilJahγνωστήστήν«ἐκκλησία»ὡς«ἡΟὐράνιαΜητέρα», ἐνῶΠρόεδρος καίΓενικόςPastorεἶναιὁKimJooCheol.Περίπουτό70τοῖςἑκατότῶνὀπαδῶνεἶναιγυναῖκες.ἩἕδρατῆςὀργάνωσηςβρίσκεταιστόBundang,SungnamCity,τῆςἐπαρχίαςKyunggi,μίαὥραπερίπουἀπότήΣεούλ.
9.http://en.wikipedia.org/wiki/World_Mission_Society_Church_of_God
Στήν«ἘκκλησίατοῦΘεοῦ»ἀνήκουνἀκόμηοἱὀργανώσεις:«ἽδρυμαΕὐημερίαςτῆςΝέαςΖωῆς»(NewLifeWelfareFoundation)καί «Διεθνές Ἵδρυμα “Σᾶς Ἀγαποῦμε”»(International We Love You Foundation)ὅπου ἡ Zang εἶναι Πρόεδρος. Στήν «ἐκκλησία» θεωροῦν τή Zang GilJah ὡς «ὁΘεόςΜητέρα» καίὡς τή «Νέα Ἱερουσαλήμ»,ἐνῶτόνAhnSahngΧόνγκθεωροῦνὡς «ΘεόΠατέρα».Ἀκόμη,πιστεύουνὅτιτό οἰκογενειακόμοντέλοστήΓῆἀντικατοπτρίζει τήν «οὐράνιαοἰκογένεια»,πούἀποτελεῖται ἀπό ἕναν Οὐράνιο Πατέρα,μίαΟὐράνιαΜητέρακαίτούςπνευματικούςἀδελφούςκαίἀδελφές10.
Στήν «ἐκκλησία» τηρεῖται ἡ ἡμέρα τοῦΣαββάτου «η οποία καθιερώθηκε από τονΘεό... Ο Ιησούς κράτησε το Σάββατο καικαθιέρωσε“τοΣάββατοτουΙησού”ωςτηνολοκλήρωση τoυ ”Σαββάτου του Ιεχωβά”,ενώοΚωνσταντίνοςΙ΄θέσπισετηνΚυριακή,ημέρατουΉλιου(diesSolis)νατηρείταιωςηημέρατηςρωμαϊκήςανάπαυσης».Ἡ ὀργάνωση πιστεύει ὅτι «όλα τα αν
θρώπιναόνταείναιάγγελοι,πουήλθανστηγη,αφούαμάρτησανστονουρανό»καίθεωρεῖτόβάπτισμασάντόπρῶτοβῆμαπρόςτή σωτηρία. Οἱ ὀπαδοί βαπτίζονται στόὄνοματοῦΠατρός(τοῦἸεχωβᾶ),τοῦΥἱοῦ(τοῦἸησοῦ)καίτοῦἉγίουΠνεύματος(τοῦAhnSahnghong)11.Ἡ«ἐκκλησία»ἀπαιτεῖἀπότίςγυναῖκες
νάφοροῦνμαντίλακατάτήδιάρκειατῶν«ἱεροτελεστιῶν» καί δηλώνει ὅτι στόχοςτηςεἶναιἡ«επαναφοράστηνπίστητηςΑρχαίαςΕκκλησίας»,ἐνῶἡπροσευχήἀπευθύνεταιστόὄνοματοῦAhnSahnghong,ὁὁποῖοςταυτίζεταιμέτήΔευτέραΠαρουσίατοῦΧριστοῦ.Τό«ΧριστιανικόΣυμβούλιοτῆςΚορέας»,
φορέας πού ἀντιπροσωπεύει τίς προτεσταντικέςὁμολογίεςτῆςχώρας,χαρακτη
10.http://english.watv.org/intro/welcome.html11.Στόἴδιο.
διάλογος
27
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
ρίζει τήν ὀργάνωση αὐτή σάν «αἵρεση».Ἀντίθετα,ἡὀργάνωσηθεωρεῖἀβάσιμοτόνἰσχυρισμόκαίβρίσκεταισέδικαστικήδιένεξημέτούςἀνωτέρῳ.ἌλλεςχριστιανικέςὁμολογίεςστήνΚορέαὑποστηρίζουνὅτιἡ«ἐκκλησία» λατρεύει ἕναν ἄνθρωπο, μεταχειρίζεται τούς ἀνηλίκους ἄσχημα καίκαταστρέφειοἰκογένειες,καθώςγυναῖκεςὀπαδοίτῆςὀργάνωσηςἐγκαταλείπουντίςοἰκογένειές τουςγιάνάπαραμείνουνμόνιμαστίς ἐγκαταστάσεις τῆς «ἘκκλησίαςτοῦΘεοῦ».Ἡ ὀργάνωση, τέλος, ὑποστηρίζει ὅτι
ἔχειδημιουργήσει400περίπου«ἐκκλησίες»στήν Κορέα καί 1.000 «ἐκκλησίες» σέ 150χῶρες,ἔχονταςπερισσότεραἀπό1.100.000μέλη ἀπό τό 2009 καί ὅτι ἐνεργοποιεῖταιἐθελοντικάσέπαγκόσμιεςδραστηριότητεςγιάτήνεὐημερίατοῦἀνθρώπου.Εἶναιφανερόὅτιοἱδιδασκαλίεςτῆςὀρ
γάνωσηςαὐτῆςεἶναιἀσυμβίβαστεςμέτήΧριστιανική πίστη καί ἰδιαίτερα μέ τήνὈρθόδοξηκαίἀπειλοῦντούςἀστήρικτουςἀδελφούς μας. Ἴσως βέβαια κάποιος νάἀντείπει ὅτι τά ὑποστηριζόμενα ἀπό τήνὀργάνωση αὐτή ἀκούγονται παιδαριώδη,ὅτι ἀκόμη καί τό εἰσαγωγικό της ἔντυποστή χώρα μας προκαλεῖ θυμηδία, ἀλλάτάπράγματαδένεἶναιτόσοἁπλά.Χιλιάδες συμπατριῶτες μας βρίσκονται σήμερα μπερδεμένοι στά πλοκάμια κάποιαςἀντίστοιχης ὁμάδας, ἐνῶ μεγάλο μέροςτῶνμακράντῆςἘκκλησίαςἀδελφῶνἀποδέχονται ἐξωγενεῖς κι ἀλλόθρησκες ὡςἀπίθανεςκοσμοθεωρίες–ἄςεἶναικαλάτάΜ.Μ.Ε.,μπερδεύουντήμετενσάρκωσημέτήνἀνάσταση,τήνπροσευχήμέτόδιαλογισμό καί θεωροῦν τήνπίστηστό ἰνδουιστικόκάρματαυτόσημημέτήφιλοσοφικήθεώρησηπερί αἰτίας καί ἀποτελέσματος.Ὁνεοέλληναςκινδυνεύειχωρίςνάτόκαταλαβαίνει,ἐνῶμέμίαἐπίμονααὐτοκαταστροφικήδιάθεσηἀπομακρύνεταιὅλοκαίπερισσότεροἀπότήνἘκκλησία.
Κάποτε ἐπί μακαριστοῦπ.Ἀντωνίουἀκόμη, μερικοί «λόγιοι» ἀπό τηλεοράσεως διακήρυτταν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δένχρειάζεταινάἀσχολεῖταιμέτίςαἱρέσειςκι ὅτιμόνηἡ «αὐτοσυνειδησία» τῆςἘκκλησίας εἶναι ἀρκετή γιά νά περισωθεῖὁ ἄνθρωπος. Σήμερα, οἱ πιό ἐχέφρονεςἀπ’ αὐτούς ἔχουν καταπιεῖ τή γλώσσατους –δυστυχῶς, κάποιοι ἀκόμη ἐπιμένουν. Ἄς μήν ὑποτιμοῦμε λοιπόν τόνἀντίπαλο...Ὅταντό1980ἦλθεστήχώραμαςὁ«διεθνήςἀπεσταλμένος»τῶνΝεογνωστικῶντοῦΣαμαέλἈούνΒεόρ,ζοῦσεχωρίς πόρους καί δέν ἤξερε Ἑλληνικά.Σήμερα, ἀνέρχονται σέ χιλιάδες ὅσοιπέρασαν ἀπό τή συγκεκριμένη σέκτα.Ὁ Πραμπουπάντα (ἡ Αὐτοῦ Θεία ΧάρηΑ. Τσ. Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα) (sic!) πῆγε στίς ἩνωμένεςΠολιτεῖεςτό1965,χωρίςκαθόλουχρήματα. Σήμερα ἡ I.s.k.con. (ΔιεθνήςἝνωσηγιά τήΣυνειδητοποίηση τοῦΚρίσνα), οἱγνωστοί«ΧάρεΚρίσνα»,διαθέτειπολλάἑκατομμύριαὀπαδούς.
ΔΙΑΚΟΝΗΜΑΤΑΚΑΙΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Κατά τό τρίμηνο Ἀπριλίου Ἰουνίου2010καίμετάτίςδιακοπέςτῶνἑορτῶντοῦΠάσχα, συνεχίστηκε καί ὁλοκληρώθηκεἡλειτουργίατοῦ«ΣεμιναρίουὈρθοδόξουΠίστεωςκαίΟἰκοδομῆςστήνὈρθοδοξία»,τόὁποῖοδιάγειτήν3ηδεκαετίαλειτουργίαςτουκαίδιάτοῦὁποίουπολλοίἄνθρωποικαί ἰδιαίτερα νέοι βοηθήθηκαν νά βροῦνἀπαντήσειςστάὑπαρξιακάτουςἐρωτήματα.ΟἱὁμιλίεςγίνονταικάθεΚυριακή,11.30π.μ.ἕως13.00,ἀπόἐκλεκτούςὁμιλητές,οἱὁποῖοιμέπολλήἀγάπηκαίμέἐξαιρετικήγνώση τῶν προβλημάτων πού ἀπασχολοῦν τό λαό τοῦ Κυρίου, ἀναπτύσσουνστούςσυνεργάτεςκαίφίλους τῆςΠ.Ε. Γ.θέματαπούἔχουνσχέσημέτήνἐνΧριστῷζωήκαίτήνἘκκλησιαστικήμαςπαράδοση.
28
ΚατάτήδιάρκειατῆςφάσηςαὐτῆςτοῦΣεμιναρίου πραγματοποιήθηκαν οἱ ἑξῆςεἰσηγήσεις:ὉΠανοσιολ.Ἀρχιμ.π.ΑὐγουστῖνοςΜύ
ρου,μέθέμα:«ΤρεῖςδωρεέςτοῦἀναστημένουΧριστοῦ».Ὁκ.ΙωάννηςΜηλιώνης,μέθέμακαίκι
νηματογραφικήπροβολή:«ΝέαΤάξη.Συνωμοσιολογίαἤπραγματικότητα;».Ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. π. Χρυσόστομος
Παπαθανασίου, ἱεροκήρυξ τῆς Ἱ. ἈρχιεπισκοπῆςἈθηνῶν,μέθέμα:«ΠροσέγγισηστόπανάγιονὄνοματοῦἀναστάντοςΧριστοῦ».Ὁ Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρ. π. Κυριακός
Τσουρός, μέ θέμα: «Ὁ “Ἰησούς Χριστός”τοῦΝεοπαγανισμοῦ».ὉΚαθηγητήςκ. ΙωάννηςΚορναράκης,
μέθέμα:«ΤόμυστήριοντοῦΒαπτίσματοςκαίτῆςΘείαςΕὐχαριστίας,βασικοίσυντελεσταίτῆςσωτηρίαςἐνΧριστῷἸησοῦ».ὉΑἰδεσιμολ.Πρωτοπρ.π.ἸωάννηςΧα
τζηθανάσης, μέ θέμα: «Ἀφιέρωμα στόνὍσιοἸουστίνοτόνΝέο».ὉΑἰδεσιμολ.Πρωτοπρ.π.ΒασίλειοςΓε
ωργόπουλος,μέθέμα:«Ἡπροέλευσητῶνπροτεσταντικῶναἱρέσεων».ὉΠανοσιολ.Ἀρχιμ.π.ΝικάνωρΚαρα
γιάννης,μέθέμα: «Ἐκκλησίακαί οἰκολογικόπρόβλημα».ἩΠ.Ε.Γ.πούἀποτελεῖτόνὀργανωτι
κό καί οἰκονομικό φορέα τοῦ Σεμιναρίουσυνιστᾶστούςφίλουςκαίσυνεργάτεςτηςπούπαρακολουθοῦντάμαθήματα,νάτόκάνουνγνωστό καί νά καλέσουν καίἄλλουςφίλουςκαίγνωστούςτους,πούδέντόγνωρίζουννάσυμμετάσχουνσ’αὐτό.
ΣτάπλαίσιατοῦἘκπαιδευτικοῦΣεμιναρίουτῆςΠ.Ε.Γ.πραγματοποιήθηκε,κατάτότρίμηνοἈπριλίουἸουνίου,ἡτελευταίαἡμερίδα,στόΠνευματικόΚέντροτοῦἹεροῦΝαοῦἉγίουἈθανασίουΠολυδρόσου,στόΧαλάνδρι,Σάββατο(29Μαΐου).Εἰσηγήτριαἦταν ἡ κ. Μαρία Δημητριάδου, μέ θέμα:«Πολεμικές Τέχνες, μία ἀκόμη πρακτικήτῆς“ΝέαςἘποχῆς”».ΟἱἡμερίδεςπραγματοποιοῦνταιμέσκοπότόνκαταρτισμόσυνεργατῶντῆςἝνωσηςγιάνάἀναλάβουνδιακονίαἐνημέρωσηςκαίπαροχῆςβοηθείαςσέὅσουςἀντιμετωπίζουνπροβλήματαἀπότήνἐμπλοκήτουςσέαἱρετικέςὁμάδες.Προηγήθηκε ἡΘείαΛειτουργία καί μετάτήνεἰσήγησηἀκολούθησεγεῦμαἀγάπηςκαίπνευματικῆςκοινωνίας.Γιάτήνἐνημέρωσητῶνπολιτῶνσέθέ
ματα σχετικά μέ τήν δραστηριότητα τῶνσεκτῶν,μέλητῆςΠ.Ε.Γ.ἔδωσανδιαλέξειςκατάτότρίμηνοἈπριλίουἸουνίουσέἐνορίες τῆςἈρχιεπισκοπῆςἈθηνῶν καί στίςἕδρες Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆςἘλλάδος.ΣυνεχίστηκεκατάτότρίμηνοἈπριλίου
Ἰουνίουκαίὁλοκληρώθηκεγιάτότρέχονἔτος 2010, ἡ ἐντατική ἐκπαίδευση συνεργατῶν τῆς Π. Ε. Γ. στίς εἰδικές «ὁμάδεςἐκπαίδευσηςκαίἐπανένταξης».Τάμαθήματα στίς ὁμάδες αὐτές παρακολουθοῦνὅσοιθέλουννάἐνταχθοῦνστόπρόγραμμαδιακονίας ἀντιμετώπισης τῶν ποικίλωνπνευματικῶν καί κοινωνικῶν προβλημάτων,πούδημιουργοῦνταισένεαράκυρίωςἄτομαἀπότήνπροσηλυτιστικήδραστηριότητατῶν«θρησκειῶννεότητας»καίτῶν«ὁμάδωνδιανοητικοῦχειρισμοῦ».
ΕἶπεὁἀββᾶςἈντώνιος:Οἱπαλαιοίπατέρεςβγῆκανστήνἔρημοκαίγιατρεύθηκανκαίἔγινανγιατροί.Ἐπιστρέφονταςκατόπινἀπό‘κεῖἄλλουςγιάτρεψαν.Ἐμεῖςὅμωςταυτόχροναμέτήνἀναχώρησήμαςἀπότόνκόσμο,πρίνγιατρευτοῦμε,θέλουμεἄλλουςνάθεραπεύουμε.Καίμᾶςξαναβρίσκειἡἀρρώστιακαίγίνεταιἡτελευταίακατάστασηχειρότερηἀπότήνπρώτη.ΚαίἀκοῦμετόνΚύριονάμᾶςλέει:«Γιατρέ,θεράπευσεπρῶτατόνἑαυτόσου».
“ΤόΜέγαΓεροντικό”,ἔκδ.:Ἱ.Ἡσυχ.“ΤόΓενέσιοντῆςΘεοτόκου”,ΠανόραμαΘεσσαλονίκης.
διάλογος
29
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
Ἐστάλη ἐκ μέρους συνεργάτου μας πρόςτόντοπικόΤύποἡκατωτέρῳἐπιστολήτήνὁποίακαίδημοσιεύουμε.Εφημερίδα«ΗΓειτονιάμας»,Fax:2106000885,
ΑγίαΠαρασκευή,26/6/2010.
ΚύριεΔιευθυντά,Μεπροβλημάτισεέντοναμικρόσχόλιο
συνεργάτιδάςσας (τ. 227, Ιούνιος 2010,σ.8)τοοποίοκαιπαραθέτωπριντοσχολιασμότου.
«Μάθετεσταπαιδιάσαςναχρησιμοποιούντηφαντασίατους
Μεταξύτωντριώνκαιτεσσάρωνετών,ταπαιδιάαναπτύσσουν την ικανότητα ναδημιουργούνεικόνεςστομυαλότουςκαινατις βλέπουνσανκινηματογραφικήταινία.Στηνπαιδικήηλικίαηδημιουργίαεικόνωνείναι σημαντική αλλά αρχίζει σιγάσιγάναξεθωριάζειόταντοπαιδίμεγαλώνει.Ηφαντασίαμπορείνααποδειχθείένασημαντικόεφόδιοκαιναμειώσει τιςψυχολογι-κέςκαισωματικέςπαθήσεις1.Μάθετεταπαιδιάσαςαπότηπολύμικρήηλικίαναδημιουργούννοερέςεικόνες, οιοποίεςθατα βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν πολλέςδύσκολεςκαταστάσεις.Έπεσεκαιχτύπησετογόνατοτου,μάθετουναφαντάζεταιότιμιαχρυσήαλοιφήτουχαϊδεύειτηνπληγή.Έχειάγχοςπουθαπάειστοοδοντογιατρό,μάθε του να φαντάζεται ότι θα πάει πετώνταςπάνωσε έναμαγικόχαλί.Καιμηξεχνάτεποτέ,οιεικόνεςπάντααλλάζουνκαι συμβαδίζουν με την ηλικία τους.Όσονωρίτεραδιδάξετεσταπαιδιάσαςναχρη-
1.Οιυπογραμμίσεις,δικέςμου.
σιμοποιούναυτέςτιςικανότητεςτόσοπιοαποτελεσματικέςθαείναιστομέλλονκαιθατουςακολουθήσουνσ’ολόκληρητηζωήτους.
Β.Μ.,τουΠαιδικούΣταθμού“...”στηνΑγίαΠαρασκευή»
Με τον όρο φαντασία εννοείται εκείνηηψυχικήλειτουργίαπουεκδηλώνεταιως παραστατική λειτουργία της συνείδησης και έχει τη βιολογική της βάση στονανθρώπινο εγκέφαλο. Αποτελεί βασικόαντικείμενοέρευναςτηςκλασικήςψυχο-λογίαςκαικατέχειπρωτεύουσαθέσηστιςανθρωπιστικές επιστήμες και τις νευροεπιστήμες. Βοηθά στην παροχή νοήματοςστην εμπειρία και κατανόησης στη γνώση. Είναι θεμελιώδης λειτουργία, μέσωτηςοποίαςοιάνθρωποιαναζητούννόημαστον κόσμο και κατέχει ρόλοκλειδί στημαθησιακήδιαδικασία2.Μέχρις εδώ τα πράγματα βαίνουν κα
λώς.Ηφαντασίαείναιέναεργαλείο,πουαναναπτυχθεί–χωρίςδικήμαςσυνειδητήεπέμβαση σταφυσιολογικά τουπλαίσια(οικογένεια, σχολείο, κοινωνία) με παραδοσιακές μεθόδους (π.χ. ... «τα δώρα ταφέρνει ο άγιος Βασίλης» κ.τ.λ.) παρέχειστονάνθρωπο–σεσυνδυασμόμετιςάλλεςψυχικέςλειτουργίεςτουτηδυνατότηταναζήσειφυσιολογικάτηζωήτουμέσαστονπεριβάλλοντακόσμο.Καιμέχριςεδώ!Η δήθεν «καλλιέργεια» της φαντασί
ας,προσπάθειαπουσυχνάκαταβάλλεταιστοχώροτωνδιαφόρωνομάδωνκαιτάσεων: της «Εναλλακτικής Θεραπείας», του«Ολισμού», του αποκρυφισμού και τωνσύγχρονων «ψυχολογικών» θεωριών (Αν
2.http://en.wikipedia.org/wiki/Imagination
ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
30
θρωπιστική Ψυχολογία, Υπερπροσωπική(Διαπροσωπική)Ψυχολογία κ. ά.) μπορείεύκολαναοδηγήσεισεψυχώσεις–τελείωςαντίθετααπότονισχυρισμότης«μείωσηςτων ψυχολογικών και σωματικών παθή-σεων»καιαπώλειατηςπραγματικότηταςειδικάαναυτήη«μεθοδευμένη»ή«συνειδητή» όπως αρέσκεται να αποκαλείταιστουςχώρουςάσκησήςτης«καλλιέργεια»και «ανάπτυξη» της φαντασίας αρχίσειαπότημικρήηλικίατουανθρώπου.Οιμεθοδευμένεςαυτές«νοερέςεικόνες»
εξυπηρετούν –μαζί με τη χαλάρωση την
είσοδοστιςκαταστάσειςδιαλογισμούμετιςοποίεςτο«θρησκευτικό»μόρφωματης«Νέας Εποχής» του Υδροχόου (NewAge)επιχειρεί να αλώσει τις συνειδήσεις τωνανθρώπων.Μην καταφεύγετε σε δήθεν μοντέρνες
θεωρίες ψυχικής ανάπτυξης, της όποιαςμορφής.ΗελεγμένηαποτελεσματικότητατηςδικήςμαςΠαράδοσηςπάντοτεήτανκαιακόμηείναιη εγγύηση.Μηνεπεμβαίνετεστις λεπτές ισορροπίες του ψυχισμού τουανθρώπουμε«θεωρίες»,πουσυχνάεπιφέρουνκαταστροφικάαποτελέσματα.
ΟΜΑΔΕΣΜΕΛΕΤΗΣΤΟΥΣΚΗΝΙΚΟΥΤΩΝΑΙΡΕΣΕΩΝΛειτουργοῦνκαίἐφέτος,στάπλαίσιατῆςΠ.Ε.Γ.,οἱἑξῆςὉμάδεςΜελέτηςτοῦΣκη
νικοῦτῶνΑἱρέσεωνκαίτῆςΠαραθρησκείας:1.ὉμάδαΜελέτης τῆς ἱστορίας, ἐξέλιξης, διδασκαλίαςκαί δράσηςτῆςἙταιρίας«Σκοπιά»τῶν«ΜαρτύρωντοῦἸεχωβᾶ».ΚάθεΠέμπτη,5.30΄6.30΄μ.μ.
2.ὉμάδαΜελέτηςτῆςἱστορίας,ἐξέλιξης,διδασκαλίαςκαίδράσηςτῶνΠεντηκο-στιανῶν.ΚάθεΔευτέρα,6.00΄8.00΄μ.μ.
3.ὉμάδαΜελέτηςτῆςἱστορίας,ἐξέλιξης,διδασκαλίαςκαίδράσηςτῆςΝεοειδωλο-λατρίας.ΚάθεΔευτέρα,6.30΄8.30΄μ.μ.
4.ὉμάδαΜελέτηςτοῦσκηνικοῦτῆς«ΝέαςἘποχῆς»(Γκουρουϊστικές,Ἀποκρυφιστικές,Ἐναλλακτικές,ΝεοΓνωστικές,Σατανιστικέςκ.λπ.ὁμάδες).ΚάθεΠέμπτη,7.00΄9.00΄μ.μ.
ΤάΜαθήματαπραγματοποιοῦνταισέαἴθουσατοῦἘνοριακοῦΚέντρουτῆςἉγίαςΠαρασκευῆς(ἈποστόλουΠαύλου10,δύοδρόμουςδεξιά,μετάτήνΕ.Ρ.Τ.).Τηλ.ἐπικοινωνίας:2106396665.
ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣΕΚΠΟΜΠΕΣἈπότόΡαδιοφωνικόΣταθμότῆςΠειραϊκῆςἘκκλησίας,91,2FM,μεταδίδεταιἡ
ἐκπομπή:«ἈντιαιρετικήΔράση».Σάββατο,14.1515.00.ἘπιμελοῦνταικαίπαρουσιάζουνὁΠρωτοπρ.π.ΚυριακόςΤσουρόςκαίὁκ.Δημ.Κόκκορης.
ἹστοσελίδατῆςΣΥΝΟΔΙΚΗΣΕΠΙΤΡΟΠΗΣΕΠΙΤΩΝΑΙΡΕΣΕΩΝ:www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/heresies/HERESIES.HTM
email:aireseis@gmail.comτηλ.21072722403,fax:2107272244
ἹστοσελίδατῆςΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣΕΛΛΑΔΟΣ:www.ecclesia.gr,email:ierasynodos@ecclesia.gr
ἹστοσελίδατῆςΠ.Ε.Γ.:www.ppu.grτηλ.2106396665,fax:2106082219
διάλογος
31
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 60
«... Τό φαινόµενο τοῦ “νεοπαγανισµοῦ”, ὡς µιᾶς ἀπό τίς πολλές “ἀτραπούς” τῆς “Νέας Ἐποχῆς”, δηµιουργεῖ σύγ-
χυση στούς Ὀρθόδοξους Ἕλληνες καί ἀποτελεῖ ἕνα σοβαρό ποιµαντικό πρόβληµα καί ὄχι µόνο.
Τό σύνθηµα, πού ἀκούγεται στόν “χῶρο” αὐτό:“ἤ Ἕλληνας ἤ Χριστιανός”, καίτοι γιά µᾶς οὐσιαστικά
εἶναι ἕνα ψευδεπίγραφο δίληµµα, δέν πρέπει νάὑπερεκτιµᾶται, ἀλλά οὔτε καί νά ὑποβαθµίζεται.
Πολύ περισσότερο, ὅταν τά Ἑλληνικά “ἀρχαιολατρικά” ρεύµατα δραστηριοποιοῦνται ὡς ἕνας “νέος
ἀντιχριστιανισµός” καί, σέ ἀρκετές περιπτώσεις,µέ ἔντονο ἐθνικιστικό χαρακτήρα.
Ἡ ἀντιπαράθεσή τους πρός τόν Χριστιανισµό συνοδεύεται συχνά ἀπό φανατισµό καί ἀκρότητες, προκατάληψη,
ἀπειλές καί ὕβρεις, ἀπαξιωτικές ἐκφράσεις, ἀνεπίτρεπτους χαρακτηρισµούς, ὑπερβολές, διαστρεβλώσεις, ἀβάσιµουςἰσχυρισµούς καί ἔλλειψη ἐπιστηµονικῆς τεκµηρίωσης τῶν
λεγοµένων καί γραφοµένων.Χρησιµοποιοῦν διχαστικά συνθήµατα, πού ἀπειλοῦν νά πλήξουν τήν ἐθνική µας ὁµοψυχία καί νά διχάσουν τούς
Ἕλληνες σέ “Ἕλληνες” καί “Χριστιανούς”».
π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ Δρ. Θ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ
Ο ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ»
Σελίδες: 696. Τιµή λιανική: 25 €.Πώληση χονδρική (γιά βιβλιοπωλεῖα) & λιανική: Ἐκδόσεις Σταµούλη Α. Ε., τηλ.: 210 5238305.
Γιά ἀποστολές «ἐπί ἀντικαταβολῇ»: Τηλ.: 210 6396665, Fax: 210 6082219.
Ἐδῶ καί ἀρκετές δεκαετίες, ὁρισµένοι κύκλοιπροβάλλουν στό δυτικό κόσµο τή γιόγκαὡς ἰδανική µορφή σωµατικῆς ἄσκησης.
Ἐπίσης γίνονται µαθήµατα-σεµινάρια γυµναστικῶνἀσκήσεων, διδάσκονται στάσεις καί κινήσεις τοῦ σώµατος,
ὅπως αὐτές ἐφαρµόζονταιστόν ἰνδουισµό καί στόν βουδισµό (γιόγκα).
Στό παρόν κείµενο γίνεται προσπάθεια νά παρουσιαστεῖ τό θέµα µέ τόν ἁπλούστερο δυνατό τρόπο.
Σκοπός τῆς µικρῆς αὐτῆς ἐργασίας εἶναι νά µπορέσεινά ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας, ἀνεξαρτήτως
τῶν θρησκευτικῶν, πολιτικῶν ἤ ἄλλων προτιµήσεών του τίς διάφορες πλευρές τοῦ ζητήµατος.
Ἡ σωµατική ἄσκηση εἶναι κοινό ἀγαθό, ὅπως καί ἡἐλευθερία. Ὁ κάθε ἕνας ἔχει τό δικαίωµα νά γνωρίσει
ποιά εἶναι ἡ ἀλήθεια γιά τό συγκεκριµένο θέµα.Μόνο ἔτσι, θά εἶναι σέ θέση νά ἐπιλέξει ἐλεύθερα,
αὐτό πού ὁ ἴδιος κρίνει ὡς σωστό.Ἡ µελέτη γίνεται µέ βάση τίς σύγχρονες ἀπόψεις τῆςἰατρικῆς, τῆς ἀθλητιατρικῆς καί τῆς θρησκειολογίας.
ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΑΓΑΡΑΚΗ, ΕΡΕΥΝΗΤΟΥ ΑΘΛΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΕΙΝΑΙ Η ΓΙΟΓΚΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ-ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ;Εἶναι ἡ γιόγκα ὡς µυϊκή ἄσκηση κατάλληλη γιά τή βελτίωση τῆς ὑγείας;
Σελίδες: 40. Τιµή λιανική: 2 €.Πώληση χονδρική (γιά βιβλιοπωλεῖα) & λιανική: Ἐκδόσεις Σταµούλη Α. Ε., τηλ.: 210 5238305.
Γιά ἀποστολές «ἐπί ἀντικαταβολῇ»: Τηλ.: 210 6396665, Fax: 210 6082219.
32
ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΙΣΤΟΥΜΕτοῦ π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου
καὶ συνεργατῶν του1. «Ἡ Ὀρθοδοξία μας».2. «Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Πίστη-Λατρεία- Ζωή».3. «The Orthodox Church. Its Faith, Worship and
Life».4. «Ἡ ἀστρολογία στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας».5. «Ποιμαντικὴ ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς
παραθρησκείας».6. «Ἐγχειρίδιο αἱρέσεων καὶ παραχριστιανικῶν
ὁμά δων», (ἔκδ. Γ΄).7. «Πεντηκοστιανοὶ καὶ Ὀρθοδοξία».8. «Μετενσάρκωση ἢ Ἀνάσταση; Ὀρθόδοξη θεώρη-
ση τοῦ Κακοῦ», (ἔκδ. Β΄).9. «Ἀποκρυφισμός, Γκουρουϊσμός, “Νέα Ἐποχή”», (ἔκδ. Γ΄).
10. «Διαλογισμὸς ἢ προσευχή; Ὀρθόδοξη θεώρηση».11. «Ἡ Λατρεία τῆς “Σκοπιᾶς”», (τόμος Α ).12. «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ καί Ὀρθοδοξία», (τόμος
Γ΄).13. «Ἡ χαμένη ἀθωότητα. Περιπλανήσεις σὲ δρόμους
τοῦ Ἑωσφόρου».14. «Νεοφανεῖς αἱρέσεις-Καταστροφικὲς Λα τρεῖ ες
στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας».15. «Ἐγκληματικὸ δόγμα. Ἐμπειρίες πρώην σα τα νι-
στῶν».16. «Ὁμάδες ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη»,
ἔκδ. Ζ΄ Πανορθοδόξου Συν δι α σκέ ψε ως (Ἁλίαρτος 20-26/9/1995).
17. «Ναζισμὸς μὲ ἄλλο πρόσωπο. Μεθοδεύσεις ὁλο-κλη ρωτικῶν αἱρέσεων καὶ πα ρα θρη σκευ τι κῶν ὁμάδων».
18. «Ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων. Προβληματικὴ καὶ στρατηγική».
19. «Νεοσατανισμός. Ὀρθόδοξη θεώρηση καὶ ἀν τι-με τώ πι ση».
20. «Ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς πα ρα θρη-σκεί ας. Πρακτικὸς ὁδηγὸς γιὰ τὴν οἰ κο γέ νεια».
21. «Τὸ Νόημα τῆς ζωῆς στὸ φῶς τῆς Ὀρ θο δο ξί ας».22. «Καταστροφικὲς λατρεῖες στὸ φῶς τῆς Ὀρ θο δο ξί-
ας καὶ ἡ νομικὴ ἀντιμετώπισή τους».23. «Αὐτογνωσία, αὐτοπραγμάτωση, σωτηρία».24. «Ρωμαιοκαθολικισμός, Προτεσταντισμὸς καὶ Ὀρ-
θο δο ξί α».
25. «Ἀφιέρωμα στὸν π. Ἀντώνιο Ἀλεβιζόπουλο» ἔκδ. Π.Ε.Γ.
26. Μοναχῆς Ἀντωνίας, «Νεοπεντηκοστιανοὶ στὴν Ἑλλάδα», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
27. Νικολάου Σταυριανίδη, «Θρησκευτικὴ Ἐ λευ θε-ρί α», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
28. Νικολάου Σταυριανίδη, «Θεοσοφία – “Νέα Ἐπο-χή”», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
29. Κωνσταντίνου Γρηγοριάδη, «Σχεδίασμα Ὀρ θο δό-ξου Κατηχήσεως», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
30. Ἰωάννου Μηλιώνη, «Ναὶ ἢ ΟΧΙ στὸ Χάρι Πότερ;», ἔκδ. Π.Ε.Γ. (ἔκδ. Δ’).
31. Λεωνίδου Ἰ. Φιλιππίδου. «Ἡ Παγκόσμιος προσ-δο κί α Θεανθρώπου Λυτρωτοῦ», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
32. Κωνσταντίνου Γρηγοριάδη, «Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάς», ἔκδ. Π.Ε.Γ.
33. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας», Γε-νι κὴ θεώρηση, (τεῦχος 1ο).
34. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας», Καμ πάλα κ.λπ. (τεῦχος 2ο).
35. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀλ-χη μεία» (τεῦχος 3ο).
36. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀ πο κρυ φι στι κὲς Ὁμάδες», Ροδόσταυροι κ.λπ. (τεύχη 4ο-10ο).
37. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Νε-ο α πο κρυ φι σμὸς», (τεύχη 11ο-15ο).
38. «Ὁ ἀποκρυφισμὸς στὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Μαγεία», (τεύχη 16ο-20ο).
39. «Σατανιστικὲς παγίδες» (σειρά Β΄).40. Κυριάκου Κυριαζόπουλου, «Σαηεντολογία», ἔκδ.
Π.Ε.Γ.41. Κωνσταντίνου Χολέβα, «Ποιοὶ καὶ γιατί ἀμ φι σβη-
τοῦν τὴν Ἑλληνορθόδοξη παράδοση;», ἔκδ. Π.Ε.Γ.42. Ἄννας Μπουρδάκου, «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ.
Ἀπό τό Α στό Ω».43. π. Κυριακοῦ Τσουροῦ, «Ὁ Νεοπαγανισμός τῆς
“Νέ ας Ἐποχῆς”».44. Χρήστου Ταγαράκη, «Εἶναι ἡ γιόγκα σωματική
ἄσκηση-γυμναστική;».
Βιβλία ἄλλων ἐκδόσεων ποὺ συνιστοῦμε1. «Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ ἀσυμβίβαστη μὲ τὴν Ὀρ-
θό δο ξη Πίστη», ἔκδ. Π.Ε.Γ Βορείου Ἑλλάδος, (ἐξαντλήθηκε). Ὑπάρχει στήν ἰστοσελίδα: www.orthodoxnet.gr/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=41
2. Μοναχοῦ Ἀρσενίου Βλιαγκόφτη, «Σύγχρονες Αἱρέσεις. Μιὰ πραγματικὴ ἀπειλή», ἔκδ. Πα ρα-κα τα θή κη (τηλ. 2310 222511).
3. Βουδιστικές αἱρέσεις στό φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας», ἐκδ. Παρακαταθήκη (τηλ. 2310 222511).
4. M. E. Johnes, α) «Ὁ Νίκ Μάρβελ καί ὁ πόλεμος μέ τό θηρίο», β) «Ὁ Νίκ Μάρβελ καί ὁ μαρμαρωμένος βασιλιάς», ἔκδ. Κ. Ε. Δ., Ι. Ν. Ἁγίου Νικολάου Πα-τρῶν (τηλ. 2610 275022).
Τὰ βιβλία διατίθενται στὰ βιβλιοπωλεῖα. Ἂν δὲν τὰ βρίσκετε μπορεῖτε νὰ ἀπευθυνθεῖτε στὴν Π.Ε.Γ, τηλ. 210 6396665, προκειμένου νὰ σᾶς ἀποσταλοῦν ἐπὶ ἀντικαταβολή.
Recommended