Зошто управување со енергијата?

Имплементација на енергетскиот менаџмент

преку средствата од Европските грантови

Боштјан Крајнц, Агенцијата за енергетика за Савињска, Шалешка и Корошка - KSSENA,

Зошто управување со енергијата?

Nenadzorovana raba energije povzroča negativne učinke na okolje in na gospodarstvo

GOSPODARSTVO

EKONOMSKA PREOBREMENJENOST

20.264.000 tona CO2 (ekvivalenta) /godišnje

V SLOVENIJ I SE SVEKE SKUNDE EMITIRA 0,64 TONE CO2 (ekvivalenta)

POSLJEDICE KLIMATSKIH PROMJENA

UTJECAJ NA OKOLIŠ

Како да се решаваат енергетските проблеми?

Пример за лоша пракса: изготвување на санитарна (домашна)

топла вода

Како да се пристапи кон намалување на користењето на енергијата и

трошоците? Најважни се две

области:

• ефикасно користење на енергијата in

• искористуванје на обновливите извори на енергија

Ефикасното користење на енергијата е

основа на енергетскиот менаџмент Енергијата денес е ретка и стратешки многу важен

ресурс. Ефикасното користење на енергијата денес не значи само еколошка освестеност, но сè повеќе и трошковна ефикасност како и економска конкурентност на секоја фирма или организација.

Енергетскиот менаџмент претставува целосно управување со процесите на набавка и користење на енергијата и вообичаено вклучува :

- Определување на енергетските цели во снабдувањето и потрошувачката на енергијата;

- Стратегија за енергетско управување; - Промоција и рекламирање на енергетската ефикасност меѓу

персоналот и - Изработка на детална енергетска стратегија - Подготовка и спроведување на URE in OVE.

Организациона структура на

управување со енергијата Позицијата на енергетскиот менаџер е многу важна позиција, затоа е важно да има директен контакт и пристап до клучните носители на одлуки во една компанија или

организација.

Организацијата на енергетскиот систем за управување се темели

врз основа на следниве алатки:

• собирање на податоци за снабдувањето, трошоци за користење на енергија,

• анализа на податоците, • еваулација на податоците • имплементација на енергетски ревизии, • Подготовка на план за непредвидени

работи URE,• контрола на набавувањето и употребата

на енергијата и трошоците за неа.

RAČUNI ZA ENERGIJO,UGOVOR ZA DOBAVO

ENERGIJE,NABAVA ENERGIJE

TEHNIČKO OSOBLJE - DOMAR, UDRŽAVANJE, VODŽE

POSAMEZNIH PODROČJA

ENERGETSKI MENEDŽER

UKREPIINFORMACIJE

TOP MENEDŽMENT - VODSTVO

INFORMACIJEUKREPI

Управување со енергијата во Општина

Велење • 2004: Изработка на новелација за енергискиот дизајн на MO Велење и

усвојување во Градскиот совет во почетокот на 2005 година; • 2006: Определување на менаџер за енергија за MO Велење - Воспоставување

на заводот KSSENA; • 2007 - 2009: Активна изведба и ажурно осовременување на акциониот план за

намалување на користењето на енергијата и имплементација на обновливите извори на енергија - програма за енергетскиот менаџмент:

- Оперативен план: Стратегијата за развој на јавното осветлување во општина Велење; - Спроведување на енергетски анализи: енергетски ревизии, воведување на енергетско

сметководство во повеќе од 50 јавни објекти во Општина Велење, Цеље, Словен Градец, Жалец и Шоштањ, изработка на извештаи и анализи на состојбата, користењето на енергија и трошоците за неа;

- Подготовка на акциони планови за намалување на користењето на енергија и трошоците за неа;

- Водење на процесите на производството и финансирањето на OVE и URE.

Завод KSSENA - Енергетски

Менаџер на Општина Велење • Основана во 2006 година во рамките на програмата Интелигентна енергија на

Европа (Intelligent Energy Europe – IEE) • Основачи: Општина Велење, Цеље, Словењ Градец и комунала Велење • Вработени: 6

Стручна институција од областа на перманентен енергетски развој, развој со акцент на OVE in URE како и на проектниот менаџмент и стручен мост помеѓу енергетски линии на Европската комисија и локалната средина.

Главни области на спроведувањето на енергетскиот

менаџмент

KSSENA

ENERGETSKI MENEDŽMENT ZA LOKALNE SKUPNOSTI

INFORMIRANJE, IZOBRAŽEVANJE,

OSVEŠČANJE

SODELOVANJE NA NACIONALNIH IN EU

PROGRAMIH ZA PRIDOBIVANJE NEPOVRATNIH

SREDSTEV

PROJEKTNO DELO V

LOKALNEM IN EVROPSKEM PROSTORU

Eнергетски менаџмент за локалните

заедници • Енергетски ревизии, • Енергиско сметководство • Анализа на користењето и трошоците за енергија • Термовизиски прегледи на надворешните и внатрешните ??завиткувања??, котлите, цевките,

топловодите, итн, • Подготовка на акциони планови, намалување на користењето на енергијата (јавно осветлување, јавни

згради, ...); • Консалтинг за претставниците на локалните самоуправи, • Координација, ажурирање, и помош при подготовките и спроведувањето на локалните енергетски

концепти

Вредност на предвидените инвестиции во

акција URE по објектите и општините

Работа на проекти на локално и

европско ниво • Развој и имплементација на проекти URE, OVE и одржлив урбан транспорт

(проект ‘’Lokalc’’) • Анализа и соработка при развојот на правилниците, прописите, законите

кои се однесуваат на локалните заедници во областа на URE in OVE • Интеграција во националните и европските мрежи (Nalas) • Анализирање на тековната енергетска ситуација на национално ниво

Учество во национални и ЕУ програми

за придобивање на грантови • Концептуална основа и развој на идеи во проект за специфични потреби на локалните

заедници • Анализа и примена на програма за предлог проект на постоечката апликација на проект • Пронаоѓање на соодветни партнери • Интеграцијата на словенечки партнери во проектот • Подготовката и пријавување на предлог проектот • Техничко, административно и финансиско водење и советување при спроведувањето

на проектот

Информирање, обука,

освестување • Организација на конференции, работилници, советувања, семинари и др • Издавање на брошури, за подигање на свеста и промотивен материјал • Издавање на е-вести KSSENA • Издавање на сопствено списание Sinenergija • Објавување на научни трудови

• Информативен портал www.kssena.si

Финансиски механизми на ЕУ за промоција и имплементација на URE in

OVE

THE COMPETITIVENESS AND INNOVATION FRAMEWORK PROGRAMME (CIP): Програма за претприемништво и иновации (The Entrepreneurship and Innovation Programme - EIP); Програма за поддршка на ИКТ (Information Communication Technologies Policy support Programme - ICT PSP); Програма на Интелигентна енергија-Европа (Intelligent Energy Europe - IEE).

Структурни фондови: Европскиот фонд за регионален развој - ESRR (European Regional Development Fund - ERDF); Европски социјален фонд - ESS (– European Social Fund - ESF ); Кохезиски фонд (Cohesion Fund)

7. Рамковна програма Специфична програма ‘Cooperation’ – ‘Colaborative projects’ (Заеднички Проекти)

LIFE + (2007 - 2013) LIFE+ Nature and Biodiversity - на ниво на ко-финансирање до 75%, обично 50% LIFE+ Environment Policy and Governance - ниво на ко-финансирање до 50% LIFE+ Information and Communication - ниво на ко-финансирање до 50%

ИПА Во периодот од 2007-2013 година, Европската кохезиска Политиката има три цели:

1: конвергенција Цел 2: регионална конкурентност и вработување; Цел 3: Европска територијална соработка (INTERREG до сега).

Македонија има право да учествува во една програмите на транснационалната територијална соработка

- Југоисточна Европа

и 2 програми на прекугранична соработка 2007 - 2013 (Инструмент за Претпристапна помош (ИПА) /

Instrument for Pre-Accession Assistance (IPA)):

• Македонија - Грција (Грција-Македонија Програма,ко-финансирана од ИПА со буџет од 24.810.005 евра) Македонија - Бугарија и (Бугарија-Македонија Програма,ко-финансирана од ИПА со буџет од 7.8 милиони евра)

Извори на финансирање: Договорено

намалување на енергетските трошоци

Метод на финансирање, каде што на трето лице, на т.н. Компанија ЕСКО (Energy Service Company) инвестира во опрематa и меркитe за намалување на употребата на енергијата и трошоците за неа. Оваа инвестиција, ваквата компанија си ја враќа преку заштедите во енергија: корисникот обично плаќа иста сума на енергија како што плаќал пред реконструкцијата.

Договорено намалување на трошоците за енергија од страна на ЕСКО опфаќа проектирање и инсталација на опремата, финансирање, оперативна контрола, одржување и сервисирање и грижа за непречено одвивање.

Договорно намалување на

енергетските трошоци

Постојат два начина за намалување на енергетските трошоци: - Договорно обезбедување на набавка на енергија (анг:

Energy Delivery Contracting – EDC), кое е наменето за нова или резервна опрема за снабдување со енергија и

- Договорно обезбедување на заштеда на енергија (анг, Energy Performance Contracting), кое е наменето за инвестиции во мерките за енергетска ефикасност во зградите

Договорно снабдувањето со енергија

Слика 1: Принцип на договорно снабдување со енергија (Извор: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem, 2009)

Slika 2: Stroški za dobavo energije pri pogodbenem zagotavljanju oskrbe z energijo; (Vir: Blaženka Pospiš Perpar, Eurem, 2009)

Договорно обезбедување на заштеди

на енергија

Слика 3: Принцип на договорно обезбедување на заштеда на енергија (Извор: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem 2009)

Slika 4: Princip modela udeležbe pri prihranku (Vir: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem 2009)

Договорно обезбедување на заштеди на енергија

Основни податоци - почетна точка Пример - Основно

училиштеštevilo zaposlenih 53

število učencev 2007/08 / uporabnikov 223

število obiskovalcev/mesec 100

skupaj zaposlenih+dijakov / uporabnikov 2007/08 376

Bruto površina zgradbe - m2 5.190

Neto površina zgradbe - m2 4.152

Raba energije in stroški v letu 2008

Poraba ELKO (litrov)

Poraba (kWh) Stroški (€)

Emisije (t CO2) Poraba (kWh/m3) / osebo

Stroški (€) / osebo Strošek (€) / m2

Toplotna energija 37.473 374.730 25.709 € 99,9 1.003 68,4 5,0

Električna energija 122 121.961 15.814 € 61,0 324 3,0 3,8

Skupaj energija 37.595 496.691 41.523 € 160,9 1.327 71,4 8,8

Избор на основното училиште - Извршен енергетски преглед на зградата; - Воспоставено е енергетско сметководство; - Енергетската борјка од 144 kWh/m2/годишно во 2007 година се намали на 120 kWh/m2/година во 2008 година - Зградата е во добра состојба и редовно е одржувана;

- о минатото, биле изведени поголеми инвестиции во енергетската санација на зградите

Ukrep Opis Ocenjen letni prihranek energije

Zamenjava zunanjega ovoja zgradbe – v letu 2007 kamena volna, toplotna prevodnost λD = 0,04 W/mK, debelina 5 cm

~ 100.000 kWh

Zamenjava 66 oken – v letu 2004 - 06 Okna so zastekljena s termopan steklom 4-16-4, k = 1,1 W/Km2 (okvir in steklo)

~ 50.000 kWh

Zamenjava klasičnih žarnic s fluorescentnimi sijalkami – postopna zamenjava v letih 2003 - 07

2 x 58 W ~ 25.000 kWh

Vgradnja 85 termostatskih ventilov – 2005 - 07 Ojačane termostatske glave z regulacijo temperature od 5 – 26C.

~ 20.000 kWh

Vgradnja senzorjev za vklop in izklop luči v sanitarijah - 2006 ~ 15.000 kWh

Систем за греење Во котларницата, два котла од марка Viessmann со моќ Pn1 = 285 kw, кој е стар 8

години и се користи како дополнитен котел за многу ладните денови, вториот,

главен котел работи со моќ Pn2 = 345 kw, Tmax = 1050C и е стар 5 години. Котларницата е поделена на два сектори: • стар дел (од училиштето) и • нов дел (библиотека). Котларницата е обновена со нови проточни пумпи. Во неа е можна целосна автоматизација на

регулацијата на системот за греење. Цевките во котелот се изолирани.

Пресметка • Основното училиште во 2008 година конзумирало 37.473 литри екстра лесна нафта (Elko) односно 374

мегават часови топлинска енергија. Ефикасноста на двата котла е 85%. • По препорака од снабдувачот, за греење на објект од 4.152 м2 доволен е Turbomatic котел со 320 kW

чија моќ е 320 kW и има степен на искористување од 95%. • За пресметка ја земавме основната година 2008 година (и двата котли заеднички работеле 928 часа),

ова е година по изведбата на сите реновирања на фасадата на зградата, замената на мебелот во зградата и други мерки;

Предвидена употреба на енергија во 2010 година:

[1] Stroški obratovanja in vzdrževanja niso upoštevani

Raba (kWh) Stroški (€)Emisije (ton

CO2)

Energijsko število

(kWh/m2a)

Toplotna energija 312.589 12.409 0 75

Električna energija 121.961 15.814 61 29

Celotna raba energije 434.550 28.223 160,9 104

Mrzla vodaRaba (m3) Stroški (€)

1.425 6.720,94 €

Skupaj stroški (€) 34.944 €[1]

Инвестиции Skupine stroškov in vrste stroškov Znesek

A. Stroški kapitala Začetni stroški

Kotel Turbomatic 320 60.000 €

Avtomatski podajalnik BRW - 5,0 m 2.400 €

Periferna oprema (odpepeljevanje, vibracijska in zvočna izolacija,…) 3.360 €

Vremensko vodena energetsko varčna regulacija 660 €

Gradbeni ukrepi 19.800 €

Namestitev 650 €

Skupaj za strojno opremo 86.870 €

B. Stroški rabe energije Energija in vzdrževanje

Predvidena raba energije = 312.589 kWh 6.252 €

C. Stroški delovanja

Osebje: servisiranje, čiščenje 500 €

Storitev za potrošnike, vzdrževanje 3.000 €

Zavarovanje 1.724 €

Popravila/prenova 933 €

Skupaj stroški delovanja 6.157 €

SKUPAJ VSI STROŠKI DELOVANJA (skupaj B in C) 12.409 €

Заштеди

Годишната заштеда на трошоците за греење и одржување изнесува 13.896€ (над 50%), употребата на топлинската енергија ќе се намали од 62.141 kWh (или 16,6%) емисијата на СО2 гасови на 99,9 тони (100% ). Проектот ќе трае 15 години, стапката на внатрешен приход е 13,65%. Периодот за враќање на инвестицијата е 6,25 години. Енергетскиот број по реконструкцијата ќе

изнесува 104 kWh/m2/година. Poraba goriva

(preračunano v l ELKO) Raba (kWh) Stroški (€)

Emisije ( t CO2)

Poraba (kWh/m3) / osebo

Stroški (€ / osebo )

Strošek (€ / m2)

Toplotna energija - 2008 37.473 374.730 26.305 € 99,9 997 70,0 6,3

Toplotna energija - 2010 31.259 312.589 12.409 € 0,0 831 33,0 3,0

RAZLIKA 6.214 62.141 13.896 99,9 165 37 3,3

Заклучок • Проектот ги следи енергетските цели на Словенија и Европа, запишани во

Протоколот од Кјото, Зелената книга, резолуцијата на националната енергетска програма (ReNEP) и Акциониот план за енергетска ефикасност за периодот од 2008 до 2016 (АН - URE) како и на оперативната програма за развој на животната средина и транспортна инфраструктура 2007-2013 ,

• Интерната стапка на добивка е 13,65%, периодот за враќање на инвестицијата е 6,25 години - проектот е рентабилен и не е ризичен;

• Корисникот на котларницата нема трошоци за котел и неговото поставување; • Нема потреба за дополнително вработување; • Проектот нема да има негативни ефекти врз животната средина, туку ќе помогне

за намалување на СО2 гасовите; • Проектот има големо промотивно и едукативно влијание; • Проектот може да се дополни така што корисникот може веднаш да почне да

плаќа пониски износи на енергија, но во тој случај треба да се редефинираат одредени параметри од договорот;

• Проектот може да се надогради и на соседните згради односно другите јавни објекти во сопственост на локалните заедници

Tel.: +386 3 8961 520Fax.: +386 3 8961522

info@kssena.velenje.euwww.kssena.si

Ви благодариме за вниманието

bostjan.krajnc@kssena.velenje.eu