Τι είναι μη λεκτική επικοινωνία;

Όλα τα μηνύματα εκτός από τις λέξεις, που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις (Hecht & De Vito, 1990 cited in Canfield, 2002, p. 26).

Τι είναι μη λεκτική επικοινωνία;

Σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας

(Kristen Amundson, 1993, cited in Irmsher, 1996, Mehrabian and Wiener, 1967, cited in Schyns & Mohr, 2004, Miller, 1984 cited in Gorsuch & Walker, 1994)

Μη λεκτικά κανάλια• οπτικά (έκφραση προσώπου, οπτική επαφή,

τοποθέτηση στο χώρο, στάση σώματος, χειρονομίες)

και

• μη οπτικά (άγγιγμα και φωνή)

(Day et al., 1990)

Στάση του σώματος

• Στάση σώματος: στάσεις + αυτοεικόνα

• Ανοιχτές, χαλαρές στάσεις του σώματος με τάση να γέρνουν μπροστά = αυτοπεποίθηση

• Κλειστές, «τεντωμένες» στάσεις= αγωνία, απειλή, βαρεμάρα, εσωστρέφεια ή ακόμη και έλλειψη αυτοπεποίθησης.

(Boyd, 2000, Day et al, 1990, Gorsuch & Walker, 1994, Gousie, 1997, Moorhead & Ricky, 1995, Irmsher, Neill, 1991, 1996, Rolle, 2002, Rollman & Roach, 2000).

Χειρονομίες

• Νοήματα κεφαλιού και χέρια

• Εμβλήματα= σήματα που έχουν άμεσο λεκτικό νόημα. Μια ανοιχτή παλάμη μπορεί να σημαίνει “σταμάτα”, ένας δείχτης του χεριού πάνω στα χείλη «ησυχία», ένα γνέψιμο για το «ναι»

• Αναπαραστάτες= υποστηρίζουν και αναπαριστούν τι λέμε

(Bancroft, 1995, Boyd, 2000, Hartley, 1999, McLeod, 2003, Neill, 1991, Rolle, 2002, Tauber, 1999, Wragg, 1994).

Απόσταση ατόμων

Μοντέλο του Hall

Η απόσταση συσχετίζεται με την σχέση που έχουν τα άτομα μεταξύ τους.

(Arias, 1996, Hartley, 1999, Irmsher, 1996).

• Η ρύθμιση της απόστασης μεταξύ ατόμων μπορεί να δώσει διαφορετικά συναισθηματικά αποτελέσματα. (Gorsuch & Walker, 1994, Irmsher, 1996)

Φωνή• Τηλεφωνική συζήτηση: οι άνθρωποι

διαισθάνονται συναισθήματα από την ποιότητα της φωνής.

• Τόνος, ένταση, ρυθμός, παύσεις και κυματισμός (Boyd, 2000, Day et al, 1990, Lörscher, 2002,

Tauber, 1999). • Με τον κατάλληλο τόνο τα άτομα

μπορούν να δείξουν απογοήτευση, ειλικρίνεια, ενδιαφέρον, αυτοπεποίθηση, ακόμα και φόβο. (Bancroft, 1995, Kello, 2007).

Το εξάγωνο πιο κάτω είναι ένα παράδειγμα από την φωνητική ανάλυση ενός ομιλητή.

www.eloquential.co.uk/voice.html

Άγγιγμα

• Το άγγιγμα είναι επίφοβο στον τομέα των επιχειρήσεων λόγω της παραβίασης του προσωπικού χώρου.

• Το πιο ασφαλές μονοπάτι στον κόσμο των επιχειρήσεων είναι να μην χρησιμοποιείται καθόλου το άγγιγμα, με εξαίρεση τις χειραψίες.

Έκφραση προσώπου

• Η έκφραση του προσώπου είναι ένα μη λεκτικό κανάλι που λαμβάνει τεράστια προσοχή από τους ερευνητές. Αυτό είναι αναμενόμενο από τη στιγμή το κεφάλι είναι ο χώρος που βρίσκονται τα περισσότερα αισθητήρια όργανα συν ο εγκέφαλος και το στόμα.

(χωρίς έκφραση, μόνο η φυσιογνωμία)

(με έκφραση)

δυναμική έκφραση προσώπου.Στατική και

Στατική έκφραση προσώπου (φυσιογνωμία).… 100 ms είναι αρκετά για να βγάλουμε συμπέρασμα από το πρόσωπο κάποιου

(Willis and Todorov, 2006, p. 596)

χαρακτηριστικά «αρπακτικού»= φαίνεται πιο μυστήριος και σκληρός

Baby face= αθωότητα, λιγότερο σκληρός

• Τα άτομα που έχουν παιδικά χαρακτηριστικά (baby-face) θεωρούνται από τους άλλους πιο αθώα και λιγότερο επιβλητικά.

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία

• Όταν συναντούμε κάποιο για πρώτη φορά, ασυνείδητα υποθέτουμε ότι έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με άλλα άτομα ή αρχέτυπα με τα οποία έχει ομοιότητες...

• Μια εφαρμογή...

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία

Cat eyes Cat eyes

Cat eyes

• Μια ενδιαφέρουσα υπόθεση από τον κόσμο της έρευνας: οι εκφράσεις προσώπου που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ζωής τους με την πάροδο του χρόνου αφήνουν τα ίχνη τους στη δομή του προσώπου (Hubbard, 1994).

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία

Δυναμική έκφραση προσώπου• Χρησιμοποιούμε τη δυναμική έκφραση του προσώπου συνέχεια για να βελτιώνουμε την

επικοινωνία μας ακόμη και σε κάποιες περιπτώσεις γραπτής έκφρασης (sms, MSN). «…σε μισώ» «…σε μισώ »

• Ο ανθρώπινος νους είναι προγραμματισμένος να «μεταφράζει» τις δυναμικές εκφράσεις του προσώπου σε συναισθήματα και προθέσεις. Όταν βλέπουμε κάποια συμπεριφορά προσπαθούμε να βρούμε την αιτία που την προκαλεί.

Συναίσθημα: Λύπη

Γιατί;Αιτιολόγηση:…

Συμπεριφορά/έκφραση: Κλαίει

Το πρόσωπο της Μαρίας χωρίς έκφρασηΚαινούργια πληροφορία

Η αντίδραση της Μαρίας

  Ο προϊστάμενός της απολύθηκε.

Με λίγα λόγια εκλαμβάνουμε από μια κατάσταση πολύ περισσότερα από ότι μπορούμε να δούμε.

Το συγκείμενο και η επιρροή του στην ερμηνεία των εκφράσεων του προσώπου

Τι νιώθει; Ποιο συναίσθημα είναι ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της;

Συγκείμενο 2: Φανταστείτε ότι η γυναίκα αυτή ήταν σε επαγγελματικό ταξίδι στο εξωτερικό και επιστρέφει πίσω για να κάνει έκπληξη στον σύζυγό της της. Ανοίγει την πόρτα του υπνοδωματίου και τον «πιάνει στα πράσα» με μια άλλη γυναίκα. (Έκφραση προσώπου)

Φωτογραφία (Carroll and Russell, 1996, σ. 205)

Συγκείμενο 1: Φανταστείτε ότι η γυναίκα αυτή ψάχνει να βρει ένα παλιό βιβλίο στη σοφίτα της η οποία δεν έχει φώς. Κατεβαίνει στη σοφίτα για να ψάξει για το βιβλίο και ακούει ένα παράξενο θόρυβο! (Έκφραση προσώπου)

Οπτική επαφή• Χρησιμοποιώντας την οι άνθρωποι μπορούν να

εκφράσουν αυτοπεποίθηση, ενδιαφέρον, σεβασμό, να παίρνουν ανατροφοδότηση, να ελέγχουν τη συζήτηση.(Bancroft, 1995, Hartley, 1999, Irmsher, 1996, Moorhead & Ricky, 1995)

• Αποφεύγοντας την μπορεί να σημαίνει το αντίθετο: έλλειψη αυτοπεποίθησης και προσοχής, ελάττωση αξιοπιστίας και χάσιμο πολλών οπτικών πληροφοριών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ανατροφοδότηση.

• Business look Vs Personal look Vs no Look

Αποφεύγοντας την οπτική επαφή μπορεί να σε κάνει να φαίνεσαι ανασφαλής!

Το φαινόμενο του ανελκυστήραΣκέψου μια ομάδα ανθρώπων (2 ή περισσότερους) σε ένα ανελκυστήρα. Που είναι πιθανότερο να κοιτάζουν?Γιατί?

Εξαπάτηση και μη λεκτική επικοινωνία.

Ερώτηση: Πώς μπορείς να καταλάβεις αν ένα άτομο λέει ψέματα;

• Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η εξαπάτηση μπορεί να εντοπιστεί μέσω της παρακολούθησης του προσώπου. ΜΥΘΟΣ (Akehurst, 1997)

• Οι έρευνες έδειξαν ότι το ψέμα ανιχνεύεται πρώτα από τον τόνο της φωνής, μετά από τις κινήσεις του σώματος και τελευταίο έρχεται το πρόσωπο (Akehurst, 1997, Ambady & Rosenthal, 1998, Snodgrass and Rosenthal, 1985).

• Εξήγηση: «η εξάσκηση του προσώπου για σκοπούς εξαπάτησης ξεκινά από την πρώιμη ηλικία» (Ekman and Friesen, 1969, cited in Snodgrass and Rosenthal, 1985).

• Η εξαπάτηση μπορεί να εντοπιστεί από λάθη στην ομιλία, πιο αργές αντιδράσεις, φωνή που τρέμει (ή γενικά ένταση στη φωνή), ένταση στη στάση του σώματος, και αύξηση των adaptors (κινήσεις που δεν είναι απαραίτητες και η λειτουργία τους είναι να απελευθερώνουν ένταση π.χ. ξύσιμο προσώπου, νευρικό παίξιμο με την πένα), και λιγότερο ευχάριστες εκφράσεις προσώπου.

• Η ένταση στο άτομο που λέει ψέματα προκαλείται από το φόβο του να μην πιαστεί.• Γνωστικό φορτίο

• Σε γενικές γραμμές, η εξαπάτηση διαφέρει από την κανονική συμπεριφορά, φαίνεται αφύσικη (φτιαχτή) και πολλές φορές έχει το στοιχείο της υπερβολής.

Γενικές Ενδείξεις Εξαπάτησης•Όταν αλλάζει το θέμα, νιώθει καλύτερα και χαλαρώνει.•Δεν αγανακτεί όταν κατηγορείται άδικα.•Χρησιμοποιεί φράσεις, όπως «Για να είμαι ειλικρινής», «Για να σου πω την αλήθεια» ή «Γιατί να σου πω ψέματα;»•Έχει απάντηση για όλα•Καθυστερεί ζητώντας σας να επαναλάβετε την ερώτηση ή απαντώντας στην ερώτηση με ερώτηση.•Εκδηλώνει ακούσιες αντιδράσεις άγχους.•Αναφέρει, δήθεν τυχαία, κάτι που αξίζει περισσότερη προσοχή.•Η ιστορία είναι τόσο απίθανη, που δυσκολεύεστε να την πιστέψετε. Όμως την πιστεύετε γιατί σκέφτεστε ότι αν ήθελε να πει ψέματα, θα επινοούσε κάτι πιο πειστικό

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!