View
214
Download
0
Category
Preview:
DESCRIPTION
Â
Citation preview
รายงานการเงนฐานราก ไตรมาสท 3 ป 2556
สพช ลงพนท
ldquoบทเรยนจากบานขวางคลrdquo หนา 1
การเขาถงบรการทางการเงน
ldquoกรณศกษาจงหวดน ารอง 7 จงหวดrdquo หนา 3
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน
ค าตอบทตางrdquo หนา 5
ส านกนโยบายพฒนาระบบการเงนภาคประชาชน (สพช) ส านกงานเศรษฐกจการคลง
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย หนา 7
เพอใหกระทรวงการคลงมกรอบแนวทางการแกไข
ปญหาความยากจนและความเหลอมล าทางสงคมทอยบน
พนฐานของขอมลทครบถวนและเชอถอได ส านกนโยบาย
พฒนาระบบการเงนภาคประชาชน (สพช) ได จดท า
โครงการน ารองเพอพฒนาแนวทางแกไขปญหาความ
ยากจนและความเหลอมล าทางสงคมในพนทตนแบบ โดย
ไดคดเลอกจงหวดนครพนมเปนสวนหนงของพนทตนแบบ
ทงน ขอมลของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการ
เศรษฐกจและสงคมแหงชาต พบวาจงหวดนครพนมตด
อนดบจงหวดทมสดสวนคนจนสงสด 10 อนดบแรกทกป
ตงแตป พศ 2551 จนถงการส ารวจลาสดในปพศ
2554 และในป พศ 2554 มผลตภณฑมวลรวมตอหว
ระดบจงหวดต าทสดเปนล าดบท 10 ของประเทศ (ตาราง
ท 1)
หลงจากการคดเลอกพนทตนแบบ สพช ได
เดนทาง ไปยงบานขว างคล ต าบลบานคอ อ า เภอ
โพนสวรรค จงหวดนครพนม ซงเปนหมบานทยากจน
ตามเกณฑความจ าเปนพนฐาน (จปฐ) ของกรมการ
พฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ระหวางวนท 3 ndash 9
มถนายน 2556 เพอเรยนรถงสภาพความเปนอยของ
ห ม บ าน ท เ ร ยก ไ ด ว าห ม บ าน ทยากจน และน ามา
ประกอบการเกบขอมลแบบสมตวอยางในพนทตนแบบ
อน ๆ
เ จาหน า ท สพช ได สมภาษณประชาชน
ทกครวเรอนในบานขวางคลทมผอยอาศยจรง รวม
จ านวน 128 ครวเรอน ครวเรอนสวนใหญระบวา
ในเดอนทผานมารายไดของครว เรอนเพยงพอตอ
คาใช จาย แตยงมความร สกวา ครว เรอนมฐานะ
ยากจนและตองการโอกาสในการหารายไดเ พมเตม
โดยเฉพาะงานทสามารถท าทบานได
คร ว เ รอนสวนใหญ เ ปน เ จาของ ทดน ท ใช
พกอาศยและทดนทใชท าการเกษตร โดยพนทถอครอง
ท ใช ท าการ เกษตรประมาณ 5 ndash 20 ไร และ ม
อาชพหลกคอ การท านาแบบพงพาน าฝนเปนหลก จง
สามารถท านาไดเพยงปละครง
ครว เร อนบางสวนใช เ วลานอกฤดท านา
ไปรบจางทวไปในจงหวดตาง ๆ โดยรายไดจากการ
ท านาและการรบจาง ใช เ ปนทนส าหรบการท านา
ในปตอไป ท าใหครวเรอนไมมเงนออมในระยะยาว และ
ยงตองพงพาการกยมเพอใชจายในการท าการเกษตร
และใชจายในชวตประจ าวน
นอกจากน ครวเรอนไดระบถงความตองการ
แหลงเ งนทนเ พมเตมและไดระบปญหาหลกในการ
ท าการเกษตรคอ ราคาปจจยการผลตและราคา
ผลผลตทไมแนนอน
ป สดสวนคนจน
(ของประชากรในจงหวดนครพนม)
2551
2552
2553
2554
4151
3876
4740
3230
ท จงหวด ผลตภณฑ
มวลรวม
จงหวด
(หนวย
ลานบาท)
จ านวน
ประชากร
(หนวย
พนคน)
ผลตภณฑมวล
รวมจงหวด
ตอหว
(หนวย บาท)
1
2
3
อ านาจเจรญ
บงกาฬ
หนองบวล าพ
12099
14369
17929
400
435
538
30231
33027
33314
10 นครพนม 29611 755 39224
สพช ลงพนท
ldquoบทเรยนจากบานขวางคลrdquo
ตารางท 1 นครพนมมผลตภณฑมวลรวมจงหวดต าทสด
เปนอนดบท 10
1
ตารางท 2 นครพนมเปนจงหวดทมสดสวนคนจนสง
ใน 10 อนดบแรกทกปตงแตป พศ2551
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมครวเรอนจะไดประโยชนจากการรบจ าน าขาวและ
เบยยงชพผสงอาย แตครวเรอนยงไมไดใชประโยชนจากนโยบาย
อน ๆ เชน โครงการพกหนเกษตรกรและผมรายไดนอย การ
ประกนภยพชผล หรอการประกนสงคมส าหรบแรงงานนอกระบบ
เปนตน ดงนน หากใชบานขวางคลเปนกรณศกษา ภาครฐควร
พจารณาถงการขยายระบบชลประทาน และพฒนาอาชพ
เกษตรกรรมทดแทน หรออาชพอน ๆ เพอเสรมรายไดในพนทท
ระบบชลประทานเขาไมถง
นอกจากน ควรสนบสนนการน าทดนมาใชประโยชน
รวมกนในการท าการเกษตรแบบครบวงจร เ พอให เ กดการ
ประหยดจากการขยายขนาด (economies of scale) โดยการ
เพมรายไดจะท าใหประชาชนมเงนออมเพมขน ลดการพงพาสนเชอ
และลดวงจรการกยมและช าระคนทไมรจบ สวนนโยบายภาครฐท
ด าเนนการอยแลว ตองท าใหเขาถงประชาชนในระดบฐานรากให
มากขน
สวนผลการส ารวจแบบสมตวอยางในจงหวดนครพนม
และจงหวดแมฮองสอนจะใหบทเรยนแกภาครฐอยางไร จะเลา
สกนฟงตอไป
เจาหนาท สพช สมภาษณประชาชนใน
หมบานขวางคล
2
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สภาพแวดลอมในหมบานขวางคล
3
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
การเขาถงบรการทางการเงน
ldquoกรณศกษาจงหวดน ารอง 7 จงหวดrdquo
ปจจบน ไมมใครปฏเสธไดวาการเขาถงบรการ
ทางการเ งน (Financial Inclusion) เ ปนหน ง ในปจจย
ทส าคญในสรางเสถยรภาพทางการเงน ซงจะชวยสนบสนน
การเจรญเตบโตของประเทศใหเกดความยงยน อยางไร
กตาม ยงคงมคนจ านวนหนงสงสยวา การเขาถงบรการ
ทางการเงนคออะไร ซงนยามของมนมหลากหลายขนอย
กบสภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของแตละประเทศ
จะใหค าจ ากดอยางไร
ซงตามความเหนของผเขยนคดวานยามของ
TDRI(2013) ไดใหมมมองตอค านไวคอนขางชดเจนวา
ldquoการเขาถงบรการทางการเงน คอ การมงสราง
โอกาสในการใชบรการทางการเงนขนพนฐานทจ าเปนตอ
การด ารงชวตของกลมคนดอยโอกาส (Underserved)
ในสงคมทยงเขาไมถงบรการทางการเงนหรอคนทถกกดกน
ทางการเงน (Financially excluded)rdquo
ค าถามทตามมา คอ แลวระดบการเขาถงบรการ
ทางการเงนของประเทศไทยอยในระดบใดและมแนวโนม
เ ปนอยางไร ค าถามนกระ ตนให เ กดการศกษาระดบ
การเขาถงบรการทางการเงนภายในประเทศไทยโดยเรมจาก
7 จงหวดน ารอง คอ กรงเทพมหานคร ยโสธร ศรษะเกษ
แมฮองสอน นนทบร สราษฎรธาน และภเกต ซงใชเกณฑ
การพจารณาจากจงหวดทมการขนทะเบยนหนนอกระบบ
ส ง ส ด แ ล ะ ป ร ะ ย ก ต ใ ช ว ธ ก า ร ท า ง คณ ต ศ า สต ร
เศรษฐศาสตร และเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอ
สนบสนนในการท าดชนชวดการเขาถงบรการทางการเงน
เรยกวา Index of Financial Inclusion หรอ IFI ซงม
ลกษณะเปน Comparative of composite index และมคา
อยระหวาง 0 ndash 1 โดยมนยามให
ถา IFI = 0 หมายถง ประชาชนภายในประเทศ
ไทยไมสามารถเขาถงบรการทางการเงนไดเลย
ในทางตรงขาม ถา IFI = 1 กจะมความหมายใน
ทศทางตรงขาม
รปแผนทเชงภมศาสตรทแสดงในรปแบบเฉดสและ
ดชนการเขาถงบรการทางการเงนตามตาราง
จากการศกษาระดบการเขาถงบรการทางการเงน
ใน 7 จงหวดน ารอง (รปแผนทเชงภมศาสตร ทแสดง
ในรปแบบเฉดสและดชนการเขาถงบรการทางการเงนตาม
ตาราง) พบวา จงหวดกรงเทพมหานครมระดบการเขาถง
บรการทางการเงนสงทสดเมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ เมอพจารณาขอมลดบซงแสดงใหเหนวา จงหวด
กรงเทพมการใชบรการทางการเงนคอนขางสง เนองจาก
ขอมลสนเชอคงคางและเ งนฝากทงในเชงปรมาณและ
รายสญญา รวมไปถงปรมาณต ATM มปรมาณมากทสด
เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวดทเหลอ
ชอจงหวด
ดชนการ
เขาถง
บรการทาง
การเงน
สนเชอคงคาง เงนฝาก ปรมาณ
ATM
(เครอง)
Gross
Province
Product
(ลานบาท)
ขนาดพนท
(ตรกม) มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
กรงเทพ 0676 70270363 820082 127182238 4945653 717 333122481 1678517
นนทบร 0424 4807751 97449 11396149 659273 150 16585798 676343
ศรสะเกษ 0336 5295559 305900 1799386 903554 60 5263784 9546478
ยโสธร 0456 2386868 119168 827711 391285 45 2115989 4455177
แมฮองสอน 0255 709069 35937 280379 141320 19 884328 14308937
ภเกต 0291 1927477 38598 1959588 245525 43 10461557 568383
สราษฎรธาน 0345 4561426 164625 4295735 818945 106 17917829 13615968
4
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สาเหตเนองมาจากกรงเทพมหานครเปนเมองหลวงและศนยกลางของระบบ
เศรษฐกจของประเทศ จงมความเจรญในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจซงสงผลตอ
การเคลอนยายแรงงาน เนองจากคาจางแรงงานในกรงเทพมหานครมแนวโนมคอนขางสง
ดานการศกษาสงผลกระทบใหครอบครวใน ตางจงหวดสงลกมาร าเรยนในกรงเทพ
ความเจรญทางดานสาธารณปโภคซงมการเดนทางทสะดวกสบายโดยการใชรถไฟฟาและ
รถไฟใตดนซงในจงหวดอนๆ ไมม ปจจยเหลานจงสงผลใหกรงเทพมความหนาแนนของ
ประชากรและแนวโนมการท าธรกรรมการเงนคอนขางสง จงสงผลใหระดบการเขาถง
บรการทางการเงนมแนวโนมสงตามไปดวย
ตารางแสดงรายการขอมลทน ามาใชวเคราะหดชนการเขาถงบรการทางการเงน
อยางไรกตามเ มอพจารณา
จงหวดแ ม ฮองสอน ขอมลด งกลาว
ก ลบ ม ลกษณะ ทศทางตร งข าม ก บ
กร ง เ ทพมหานคร ทงหมด จง ไ มน า
แ ปลก ใ จว า ด ช น ก าร เ ข า ถ งบร ก าร
ทางการเงนของระดบแมฮองสอนจงมคา
นอยทสด เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ สาเหตดงกลาวอาจเนองมาจาก
ลกษณะทาง ภ มศาสตร ของ จงหว ด
แมฮองสอนซงมพนทสวนใหญเปนภเขา
ยงไปกวานนถงแมจงหวดแมฮองสอนจะม
พนทใหญเปนอนดบ 8 ของประเทศ แต
กลบมประชากรอาศยเพยงแค 244356
คน คดเปนอนดบท 73 ของประเทศและ
ความหนาแนนของประชากร 1927 คน
ตอตรกม คดเปนอนดบท 77 จงไมนา
แ ปลก ใ จ ท ร ะ ด บก าร เ ข า ถ งบร ก า ร
ทางการเงนในจงหวดแมฮองสอนจงมคา
น อย ท สด เ มอ เปร ยบเ ทยบกบอก 6
จงหวด
นอกจากนน เ มอพจารณา
ระดบการเขาถงบรการทางการเงนใน
จงหวดอนๆ ทท าการศกษาอยางละเอยด
พบวา มระดบใกลเคยงกน เชน จงหวด
ย โ สธ ร ก บ จ ง ห ว ด นนท บ ร ม ร ะ ด บ
การเขาถงบรการทางการเ งนเทากบ
0456 และ 0424 ตามล าดบ และ
จงหวดสราษฎรธานกบจงหวดศรสะเกษ
มระดบการเขาถงบรการทางการเงน
0345 และ 0336 ตามล าดบ ทงๆ ทม
ลกษณะภมประเทศ โครงสรางทางสงคม
ระบบเศรษฐกจและวฒนธรรมทแตกตาง
กน ซ งการจะหา เห ตผลมาอธ บาย
จ าเปนตองศกษาปจจยดงกลาวเพมเตม
ควบค ไปกบขอมลท ม ซงอาจจะท า ให
เหนภาพชดเจนมากกวาการใชขอมลใด
เพยงขอมลหนง
อกหนงประเดนทส าคญ งาน
ศกษานยงคงตองไดรบการปรบปรงและ
พฒนาทงในดานองคประกอบของดชน
และขอบเขตการด าเนนงานใหครอบคลม
ทวทงประเทศเพอน ามาใชประโยชนใน
เชงนโยบาย แผนการและมาตรการเพอ
การพฒนาระบบการเ งน ใหสามารถ
บรการประชาชนภายในประเทศไดอยาง
มประสทธภาพ
ทงน การด าเนนการดงกลาว
จ าเปนอยางยงตองไดรบความรวมมอ
และการสนบสนนขอมลจากหนวยงาน
สถา บน แ ล ะ องค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ท ก
ภาคสวน เพอใหบรรลผลส าเรจอยาง
มนคงและยงยน
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
เพอใหกระทรวงการคลงมกรอบแนวทางการแกไข
ปญหาความยากจนและความเหลอมล าทางสงคมทอยบน
พนฐานของขอมลทครบถวนและเชอถอได ส านกนโยบาย
พฒนาระบบการเงนภาคประชาชน (สพช) ได จดท า
โครงการน ารองเพอพฒนาแนวทางแกไขปญหาความ
ยากจนและความเหลอมล าทางสงคมในพนทตนแบบ โดย
ไดคดเลอกจงหวดนครพนมเปนสวนหนงของพนทตนแบบ
ทงน ขอมลของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการ
เศรษฐกจและสงคมแหงชาต พบวาจงหวดนครพนมตด
อนดบจงหวดทมสดสวนคนจนสงสด 10 อนดบแรกทกป
ตงแตป พศ 2551 จนถงการส ารวจลาสดในปพศ
2554 และในป พศ 2554 มผลตภณฑมวลรวมตอหว
ระดบจงหวดต าทสดเปนล าดบท 10 ของประเทศ (ตาราง
ท 1)
หลงจากการคดเลอกพนทตนแบบ สพช ได
เดนทาง ไปยงบานขว างคล ต าบลบานคอ อ า เภอ
โพนสวรรค จงหวดนครพนม ซงเปนหมบานทยากจน
ตามเกณฑความจ าเปนพนฐาน (จปฐ) ของกรมการ
พฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ระหวางวนท 3 ndash 9
มถนายน 2556 เพอเรยนรถงสภาพความเปนอยของ
ห ม บ าน ท เ ร ยก ไ ด ว าห ม บ าน ทยากจน และน ามา
ประกอบการเกบขอมลแบบสมตวอยางในพนทตนแบบ
อน ๆ
เ จาหน า ท สพช ได สมภาษณประชาชน
ทกครวเรอนในบานขวางคลทมผอยอาศยจรง รวม
จ านวน 128 ครวเรอน ครวเรอนสวนใหญระบวา
ในเดอนทผานมารายไดของครว เรอนเพยงพอตอ
คาใช จาย แตยงมความร สกวา ครว เรอนมฐานะ
ยากจนและตองการโอกาสในการหารายไดเ พมเตม
โดยเฉพาะงานทสามารถท าทบานได
คร ว เ รอนสวนใหญ เ ปน เ จาของ ทดน ท ใช
พกอาศยและทดนทใชท าการเกษตร โดยพนทถอครอง
ท ใช ท าการ เกษตรประมาณ 5 ndash 20 ไร และ ม
อาชพหลกคอ การท านาแบบพงพาน าฝนเปนหลก จง
สามารถท านาไดเพยงปละครง
ครว เร อนบางสวนใช เ วลานอกฤดท านา
ไปรบจางทวไปในจงหวดตาง ๆ โดยรายไดจากการ
ท านาและการรบจาง ใช เ ปนทนส าหรบการท านา
ในปตอไป ท าใหครวเรอนไมมเงนออมในระยะยาว และ
ยงตองพงพาการกยมเพอใชจายในการท าการเกษตร
และใชจายในชวตประจ าวน
นอกจากน ครวเรอนไดระบถงความตองการ
แหลงเ งนทนเ พมเตมและไดระบปญหาหลกในการ
ท าการเกษตรคอ ราคาปจจยการผลตและราคา
ผลผลตทไมแนนอน
ป สดสวนคนจน
(ของประชากรในจงหวดนครพนม)
2551
2552
2553
2554
4151
3876
4740
3230
ท จงหวด ผลตภณฑ
มวลรวม
จงหวด
(หนวย
ลานบาท)
จ านวน
ประชากร
(หนวย
พนคน)
ผลตภณฑมวล
รวมจงหวด
ตอหว
(หนวย บาท)
1
2
3
อ านาจเจรญ
บงกาฬ
หนองบวล าพ
12099
14369
17929
400
435
538
30231
33027
33314
10 นครพนม 29611 755 39224
สพช ลงพนท
ldquoบทเรยนจากบานขวางคลrdquo
ตารางท 1 นครพนมมผลตภณฑมวลรวมจงหวดต าทสด
เปนอนดบท 10
1
ตารางท 2 นครพนมเปนจงหวดทมสดสวนคนจนสง
ใน 10 อนดบแรกทกปตงแตป พศ2551
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมครวเรอนจะไดประโยชนจากการรบจ าน าขาวและ
เบยยงชพผสงอาย แตครวเรอนยงไมไดใชประโยชนจากนโยบาย
อน ๆ เชน โครงการพกหนเกษตรกรและผมรายไดนอย การ
ประกนภยพชผล หรอการประกนสงคมส าหรบแรงงานนอกระบบ
เปนตน ดงนน หากใชบานขวางคลเปนกรณศกษา ภาครฐควร
พจารณาถงการขยายระบบชลประทาน และพฒนาอาชพ
เกษตรกรรมทดแทน หรออาชพอน ๆ เพอเสรมรายไดในพนทท
ระบบชลประทานเขาไมถง
นอกจากน ควรสนบสนนการน าทดนมาใชประโยชน
รวมกนในการท าการเกษตรแบบครบวงจร เ พอให เ กดการ
ประหยดจากการขยายขนาด (economies of scale) โดยการ
เพมรายไดจะท าใหประชาชนมเงนออมเพมขน ลดการพงพาสนเชอ
และลดวงจรการกยมและช าระคนทไมรจบ สวนนโยบายภาครฐท
ด าเนนการอยแลว ตองท าใหเขาถงประชาชนในระดบฐานรากให
มากขน
สวนผลการส ารวจแบบสมตวอยางในจงหวดนครพนม
และจงหวดแมฮองสอนจะใหบทเรยนแกภาครฐอยางไร จะเลา
สกนฟงตอไป
เจาหนาท สพช สมภาษณประชาชนใน
หมบานขวางคล
2
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สภาพแวดลอมในหมบานขวางคล
3
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
การเขาถงบรการทางการเงน
ldquoกรณศกษาจงหวดน ารอง 7 จงหวดrdquo
ปจจบน ไมมใครปฏเสธไดวาการเขาถงบรการ
ทางการเ งน (Financial Inclusion) เ ปนหน ง ในปจจย
ทส าคญในสรางเสถยรภาพทางการเงน ซงจะชวยสนบสนน
การเจรญเตบโตของประเทศใหเกดความยงยน อยางไร
กตาม ยงคงมคนจ านวนหนงสงสยวา การเขาถงบรการ
ทางการเงนคออะไร ซงนยามของมนมหลากหลายขนอย
กบสภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของแตละประเทศ
จะใหค าจ ากดอยางไร
ซงตามความเหนของผเขยนคดวานยามของ
TDRI(2013) ไดใหมมมองตอค านไวคอนขางชดเจนวา
ldquoการเขาถงบรการทางการเงน คอ การมงสราง
โอกาสในการใชบรการทางการเงนขนพนฐานทจ าเปนตอ
การด ารงชวตของกลมคนดอยโอกาส (Underserved)
ในสงคมทยงเขาไมถงบรการทางการเงนหรอคนทถกกดกน
ทางการเงน (Financially excluded)rdquo
ค าถามทตามมา คอ แลวระดบการเขาถงบรการ
ทางการเงนของประเทศไทยอยในระดบใดและมแนวโนม
เ ปนอยางไร ค าถามนกระ ตนให เ กดการศกษาระดบ
การเขาถงบรการทางการเงนภายในประเทศไทยโดยเรมจาก
7 จงหวดน ารอง คอ กรงเทพมหานคร ยโสธร ศรษะเกษ
แมฮองสอน นนทบร สราษฎรธาน และภเกต ซงใชเกณฑ
การพจารณาจากจงหวดทมการขนทะเบยนหนนอกระบบ
ส ง ส ด แ ล ะ ป ร ะ ย ก ต ใ ช ว ธ ก า ร ท า ง คณ ต ศ า สต ร
เศรษฐศาสตร และเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอ
สนบสนนในการท าดชนชวดการเขาถงบรการทางการเงน
เรยกวา Index of Financial Inclusion หรอ IFI ซงม
ลกษณะเปน Comparative of composite index และมคา
อยระหวาง 0 ndash 1 โดยมนยามให
ถา IFI = 0 หมายถง ประชาชนภายในประเทศ
ไทยไมสามารถเขาถงบรการทางการเงนไดเลย
ในทางตรงขาม ถา IFI = 1 กจะมความหมายใน
ทศทางตรงขาม
รปแผนทเชงภมศาสตรทแสดงในรปแบบเฉดสและ
ดชนการเขาถงบรการทางการเงนตามตาราง
จากการศกษาระดบการเขาถงบรการทางการเงน
ใน 7 จงหวดน ารอง (รปแผนทเชงภมศาสตร ทแสดง
ในรปแบบเฉดสและดชนการเขาถงบรการทางการเงนตาม
ตาราง) พบวา จงหวดกรงเทพมหานครมระดบการเขาถง
บรการทางการเงนสงทสดเมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ เมอพจารณาขอมลดบซงแสดงใหเหนวา จงหวด
กรงเทพมการใชบรการทางการเงนคอนขางสง เนองจาก
ขอมลสนเชอคงคางและเ งนฝากทงในเชงปรมาณและ
รายสญญา รวมไปถงปรมาณต ATM มปรมาณมากทสด
เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวดทเหลอ
ชอจงหวด
ดชนการ
เขาถง
บรการทาง
การเงน
สนเชอคงคาง เงนฝาก ปรมาณ
ATM
(เครอง)
Gross
Province
Product
(ลานบาท)
ขนาดพนท
(ตรกม) มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
กรงเทพ 0676 70270363 820082 127182238 4945653 717 333122481 1678517
นนทบร 0424 4807751 97449 11396149 659273 150 16585798 676343
ศรสะเกษ 0336 5295559 305900 1799386 903554 60 5263784 9546478
ยโสธร 0456 2386868 119168 827711 391285 45 2115989 4455177
แมฮองสอน 0255 709069 35937 280379 141320 19 884328 14308937
ภเกต 0291 1927477 38598 1959588 245525 43 10461557 568383
สราษฎรธาน 0345 4561426 164625 4295735 818945 106 17917829 13615968
4
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สาเหตเนองมาจากกรงเทพมหานครเปนเมองหลวงและศนยกลางของระบบ
เศรษฐกจของประเทศ จงมความเจรญในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจซงสงผลตอ
การเคลอนยายแรงงาน เนองจากคาจางแรงงานในกรงเทพมหานครมแนวโนมคอนขางสง
ดานการศกษาสงผลกระทบใหครอบครวใน ตางจงหวดสงลกมาร าเรยนในกรงเทพ
ความเจรญทางดานสาธารณปโภคซงมการเดนทางทสะดวกสบายโดยการใชรถไฟฟาและ
รถไฟใตดนซงในจงหวดอนๆ ไมม ปจจยเหลานจงสงผลใหกรงเทพมความหนาแนนของ
ประชากรและแนวโนมการท าธรกรรมการเงนคอนขางสง จงสงผลใหระดบการเขาถง
บรการทางการเงนมแนวโนมสงตามไปดวย
ตารางแสดงรายการขอมลทน ามาใชวเคราะหดชนการเขาถงบรการทางการเงน
อยางไรกตามเ มอพจารณา
จงหวดแ ม ฮองสอน ขอมลด งกลาว
ก ลบ ม ลกษณะ ทศทางตร งข าม ก บ
กร ง เ ทพมหานคร ทงหมด จง ไ มน า
แ ปลก ใ จว า ด ช น ก าร เ ข า ถ งบร ก าร
ทางการเงนของระดบแมฮองสอนจงมคา
นอยทสด เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ สาเหตดงกลาวอาจเนองมาจาก
ลกษณะทาง ภ มศาสตร ของ จงหว ด
แมฮองสอนซงมพนทสวนใหญเปนภเขา
ยงไปกวานนถงแมจงหวดแมฮองสอนจะม
พนทใหญเปนอนดบ 8 ของประเทศ แต
กลบมประชากรอาศยเพยงแค 244356
คน คดเปนอนดบท 73 ของประเทศและ
ความหนาแนนของประชากร 1927 คน
ตอตรกม คดเปนอนดบท 77 จงไมนา
แ ปลก ใ จ ท ร ะ ด บก าร เ ข า ถ งบร ก า ร
ทางการเงนในจงหวดแมฮองสอนจงมคา
น อย ท สด เ มอ เปร ยบเ ทยบกบอก 6
จงหวด
นอกจากนน เ มอพจารณา
ระดบการเขาถงบรการทางการเงนใน
จงหวดอนๆ ทท าการศกษาอยางละเอยด
พบวา มระดบใกลเคยงกน เชน จงหวด
ย โ สธ ร ก บ จ ง ห ว ด นนท บ ร ม ร ะ ด บ
การเขาถงบรการทางการเ งนเทากบ
0456 และ 0424 ตามล าดบ และ
จงหวดสราษฎรธานกบจงหวดศรสะเกษ
มระดบการเขาถงบรการทางการเงน
0345 และ 0336 ตามล าดบ ทงๆ ทม
ลกษณะภมประเทศ โครงสรางทางสงคม
ระบบเศรษฐกจและวฒนธรรมทแตกตาง
กน ซ งการจะหา เห ตผลมาอธ บาย
จ าเปนตองศกษาปจจยดงกลาวเพมเตม
ควบค ไปกบขอมลท ม ซงอาจจะท า ให
เหนภาพชดเจนมากกวาการใชขอมลใด
เพยงขอมลหนง
อกหนงประเดนทส าคญ งาน
ศกษานยงคงตองไดรบการปรบปรงและ
พฒนาทงในดานองคประกอบของดชน
และขอบเขตการด าเนนงานใหครอบคลม
ทวทงประเทศเพอน ามาใชประโยชนใน
เชงนโยบาย แผนการและมาตรการเพอ
การพฒนาระบบการเ งน ใหสามารถ
บรการประชาชนภายในประเทศไดอยาง
มประสทธภาพ
ทงน การด าเนนการดงกลาว
จ าเปนอยางยงตองไดรบความรวมมอ
และการสนบสนนขอมลจากหนวยงาน
สถา บน แ ล ะ องค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ท ก
ภาคสวน เพอใหบรรลผลส าเรจอยาง
มนคงและยงยน
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
แมครวเรอนจะไดประโยชนจากการรบจ าน าขาวและ
เบยยงชพผสงอาย แตครวเรอนยงไมไดใชประโยชนจากนโยบาย
อน ๆ เชน โครงการพกหนเกษตรกรและผมรายไดนอย การ
ประกนภยพชผล หรอการประกนสงคมส าหรบแรงงานนอกระบบ
เปนตน ดงนน หากใชบานขวางคลเปนกรณศกษา ภาครฐควร
พจารณาถงการขยายระบบชลประทาน และพฒนาอาชพ
เกษตรกรรมทดแทน หรออาชพอน ๆ เพอเสรมรายไดในพนทท
ระบบชลประทานเขาไมถง
นอกจากน ควรสนบสนนการน าทดนมาใชประโยชน
รวมกนในการท าการเกษตรแบบครบวงจร เ พอให เ กดการ
ประหยดจากการขยายขนาด (economies of scale) โดยการ
เพมรายไดจะท าใหประชาชนมเงนออมเพมขน ลดการพงพาสนเชอ
และลดวงจรการกยมและช าระคนทไมรจบ สวนนโยบายภาครฐท
ด าเนนการอยแลว ตองท าใหเขาถงประชาชนในระดบฐานรากให
มากขน
สวนผลการส ารวจแบบสมตวอยางในจงหวดนครพนม
และจงหวดแมฮองสอนจะใหบทเรยนแกภาครฐอยางไร จะเลา
สกนฟงตอไป
เจาหนาท สพช สมภาษณประชาชนใน
หมบานขวางคล
2
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สภาพแวดลอมในหมบานขวางคล
3
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
การเขาถงบรการทางการเงน
ldquoกรณศกษาจงหวดน ารอง 7 จงหวดrdquo
ปจจบน ไมมใครปฏเสธไดวาการเขาถงบรการ
ทางการเ งน (Financial Inclusion) เ ปนหน ง ในปจจย
ทส าคญในสรางเสถยรภาพทางการเงน ซงจะชวยสนบสนน
การเจรญเตบโตของประเทศใหเกดความยงยน อยางไร
กตาม ยงคงมคนจ านวนหนงสงสยวา การเขาถงบรการ
ทางการเงนคออะไร ซงนยามของมนมหลากหลายขนอย
กบสภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของแตละประเทศ
จะใหค าจ ากดอยางไร
ซงตามความเหนของผเขยนคดวานยามของ
TDRI(2013) ไดใหมมมองตอค านไวคอนขางชดเจนวา
ldquoการเขาถงบรการทางการเงน คอ การมงสราง
โอกาสในการใชบรการทางการเงนขนพนฐานทจ าเปนตอ
การด ารงชวตของกลมคนดอยโอกาส (Underserved)
ในสงคมทยงเขาไมถงบรการทางการเงนหรอคนทถกกดกน
ทางการเงน (Financially excluded)rdquo
ค าถามทตามมา คอ แลวระดบการเขาถงบรการ
ทางการเงนของประเทศไทยอยในระดบใดและมแนวโนม
เ ปนอยางไร ค าถามนกระ ตนให เ กดการศกษาระดบ
การเขาถงบรการทางการเงนภายในประเทศไทยโดยเรมจาก
7 จงหวดน ารอง คอ กรงเทพมหานคร ยโสธร ศรษะเกษ
แมฮองสอน นนทบร สราษฎรธาน และภเกต ซงใชเกณฑ
การพจารณาจากจงหวดทมการขนทะเบยนหนนอกระบบ
ส ง ส ด แ ล ะ ป ร ะ ย ก ต ใ ช ว ธ ก า ร ท า ง คณ ต ศ า สต ร
เศรษฐศาสตร และเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอ
สนบสนนในการท าดชนชวดการเขาถงบรการทางการเงน
เรยกวา Index of Financial Inclusion หรอ IFI ซงม
ลกษณะเปน Comparative of composite index และมคา
อยระหวาง 0 ndash 1 โดยมนยามให
ถา IFI = 0 หมายถง ประชาชนภายในประเทศ
ไทยไมสามารถเขาถงบรการทางการเงนไดเลย
ในทางตรงขาม ถา IFI = 1 กจะมความหมายใน
ทศทางตรงขาม
รปแผนทเชงภมศาสตรทแสดงในรปแบบเฉดสและ
ดชนการเขาถงบรการทางการเงนตามตาราง
จากการศกษาระดบการเขาถงบรการทางการเงน
ใน 7 จงหวดน ารอง (รปแผนทเชงภมศาสตร ทแสดง
ในรปแบบเฉดสและดชนการเขาถงบรการทางการเงนตาม
ตาราง) พบวา จงหวดกรงเทพมหานครมระดบการเขาถง
บรการทางการเงนสงทสดเมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ เมอพจารณาขอมลดบซงแสดงใหเหนวา จงหวด
กรงเทพมการใชบรการทางการเงนคอนขางสง เนองจาก
ขอมลสนเชอคงคางและเ งนฝากทงในเชงปรมาณและ
รายสญญา รวมไปถงปรมาณต ATM มปรมาณมากทสด
เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวดทเหลอ
ชอจงหวด
ดชนการ
เขาถง
บรการทาง
การเงน
สนเชอคงคาง เงนฝาก ปรมาณ
ATM
(เครอง)
Gross
Province
Product
(ลานบาท)
ขนาดพนท
(ตรกม) มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
กรงเทพ 0676 70270363 820082 127182238 4945653 717 333122481 1678517
นนทบร 0424 4807751 97449 11396149 659273 150 16585798 676343
ศรสะเกษ 0336 5295559 305900 1799386 903554 60 5263784 9546478
ยโสธร 0456 2386868 119168 827711 391285 45 2115989 4455177
แมฮองสอน 0255 709069 35937 280379 141320 19 884328 14308937
ภเกต 0291 1927477 38598 1959588 245525 43 10461557 568383
สราษฎรธาน 0345 4561426 164625 4295735 818945 106 17917829 13615968
4
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สาเหตเนองมาจากกรงเทพมหานครเปนเมองหลวงและศนยกลางของระบบ
เศรษฐกจของประเทศ จงมความเจรญในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจซงสงผลตอ
การเคลอนยายแรงงาน เนองจากคาจางแรงงานในกรงเทพมหานครมแนวโนมคอนขางสง
ดานการศกษาสงผลกระทบใหครอบครวใน ตางจงหวดสงลกมาร าเรยนในกรงเทพ
ความเจรญทางดานสาธารณปโภคซงมการเดนทางทสะดวกสบายโดยการใชรถไฟฟาและ
รถไฟใตดนซงในจงหวดอนๆ ไมม ปจจยเหลานจงสงผลใหกรงเทพมความหนาแนนของ
ประชากรและแนวโนมการท าธรกรรมการเงนคอนขางสง จงสงผลใหระดบการเขาถง
บรการทางการเงนมแนวโนมสงตามไปดวย
ตารางแสดงรายการขอมลทน ามาใชวเคราะหดชนการเขาถงบรการทางการเงน
อยางไรกตามเ มอพจารณา
จงหวดแ ม ฮองสอน ขอมลด งกลาว
ก ลบ ม ลกษณะ ทศทางตร งข าม ก บ
กร ง เ ทพมหานคร ทงหมด จง ไ มน า
แ ปลก ใ จว า ด ช น ก าร เ ข า ถ งบร ก าร
ทางการเงนของระดบแมฮองสอนจงมคา
นอยทสด เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ สาเหตดงกลาวอาจเนองมาจาก
ลกษณะทาง ภ มศาสตร ของ จงหว ด
แมฮองสอนซงมพนทสวนใหญเปนภเขา
ยงไปกวานนถงแมจงหวดแมฮองสอนจะม
พนทใหญเปนอนดบ 8 ของประเทศ แต
กลบมประชากรอาศยเพยงแค 244356
คน คดเปนอนดบท 73 ของประเทศและ
ความหนาแนนของประชากร 1927 คน
ตอตรกม คดเปนอนดบท 77 จงไมนา
แ ปลก ใ จ ท ร ะ ด บก าร เ ข า ถ งบร ก า ร
ทางการเงนในจงหวดแมฮองสอนจงมคา
น อย ท สด เ มอ เปร ยบเ ทยบกบอก 6
จงหวด
นอกจากนน เ มอพจารณา
ระดบการเขาถงบรการทางการเงนใน
จงหวดอนๆ ทท าการศกษาอยางละเอยด
พบวา มระดบใกลเคยงกน เชน จงหวด
ย โ สธ ร ก บ จ ง ห ว ด นนท บ ร ม ร ะ ด บ
การเขาถงบรการทางการเ งนเทากบ
0456 และ 0424 ตามล าดบ และ
จงหวดสราษฎรธานกบจงหวดศรสะเกษ
มระดบการเขาถงบรการทางการเงน
0345 และ 0336 ตามล าดบ ทงๆ ทม
ลกษณะภมประเทศ โครงสรางทางสงคม
ระบบเศรษฐกจและวฒนธรรมทแตกตาง
กน ซ งการจะหา เห ตผลมาอธ บาย
จ าเปนตองศกษาปจจยดงกลาวเพมเตม
ควบค ไปกบขอมลท ม ซงอาจจะท า ให
เหนภาพชดเจนมากกวาการใชขอมลใด
เพยงขอมลหนง
อกหนงประเดนทส าคญ งาน
ศกษานยงคงตองไดรบการปรบปรงและ
พฒนาทงในดานองคประกอบของดชน
และขอบเขตการด าเนนงานใหครอบคลม
ทวทงประเทศเพอน ามาใชประโยชนใน
เชงนโยบาย แผนการและมาตรการเพอ
การพฒนาระบบการเ งน ใหสามารถ
บรการประชาชนภายในประเทศไดอยาง
มประสทธภาพ
ทงน การด าเนนการดงกลาว
จ าเปนอยางยงตองไดรบความรวมมอ
และการสนบสนนขอมลจากหนวยงาน
สถา บน แ ล ะ องค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ท ก
ภาคสวน เพอใหบรรลผลส าเรจอยาง
มนคงและยงยน
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
3
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
การเขาถงบรการทางการเงน
ldquoกรณศกษาจงหวดน ารอง 7 จงหวดrdquo
ปจจบน ไมมใครปฏเสธไดวาการเขาถงบรการ
ทางการเ งน (Financial Inclusion) เ ปนหน ง ในปจจย
ทส าคญในสรางเสถยรภาพทางการเงน ซงจะชวยสนบสนน
การเจรญเตบโตของประเทศใหเกดความยงยน อยางไร
กตาม ยงคงมคนจ านวนหนงสงสยวา การเขาถงบรการ
ทางการเงนคออะไร ซงนยามของมนมหลากหลายขนอย
กบสภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของแตละประเทศ
จะใหค าจ ากดอยางไร
ซงตามความเหนของผเขยนคดวานยามของ
TDRI(2013) ไดใหมมมองตอค านไวคอนขางชดเจนวา
ldquoการเขาถงบรการทางการเงน คอ การมงสราง
โอกาสในการใชบรการทางการเงนขนพนฐานทจ าเปนตอ
การด ารงชวตของกลมคนดอยโอกาส (Underserved)
ในสงคมทยงเขาไมถงบรการทางการเงนหรอคนทถกกดกน
ทางการเงน (Financially excluded)rdquo
ค าถามทตามมา คอ แลวระดบการเขาถงบรการ
ทางการเงนของประเทศไทยอยในระดบใดและมแนวโนม
เ ปนอยางไร ค าถามนกระ ตนให เ กดการศกษาระดบ
การเขาถงบรการทางการเงนภายในประเทศไทยโดยเรมจาก
7 จงหวดน ารอง คอ กรงเทพมหานคร ยโสธร ศรษะเกษ
แมฮองสอน นนทบร สราษฎรธาน และภเกต ซงใชเกณฑ
การพจารณาจากจงหวดทมการขนทะเบยนหนนอกระบบ
ส ง ส ด แ ล ะ ป ร ะ ย ก ต ใ ช ว ธ ก า ร ท า ง คณ ต ศ า สต ร
เศรษฐศาสตร และเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอ
สนบสนนในการท าดชนชวดการเขาถงบรการทางการเงน
เรยกวา Index of Financial Inclusion หรอ IFI ซงม
ลกษณะเปน Comparative of composite index และมคา
อยระหวาง 0 ndash 1 โดยมนยามให
ถา IFI = 0 หมายถง ประชาชนภายในประเทศ
ไทยไมสามารถเขาถงบรการทางการเงนไดเลย
ในทางตรงขาม ถา IFI = 1 กจะมความหมายใน
ทศทางตรงขาม
รปแผนทเชงภมศาสตรทแสดงในรปแบบเฉดสและ
ดชนการเขาถงบรการทางการเงนตามตาราง
จากการศกษาระดบการเขาถงบรการทางการเงน
ใน 7 จงหวดน ารอง (รปแผนทเชงภมศาสตร ทแสดง
ในรปแบบเฉดสและดชนการเขาถงบรการทางการเงนตาม
ตาราง) พบวา จงหวดกรงเทพมหานครมระดบการเขาถง
บรการทางการเงนสงทสดเมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ เมอพจารณาขอมลดบซงแสดงใหเหนวา จงหวด
กรงเทพมการใชบรการทางการเงนคอนขางสง เนองจาก
ขอมลสนเชอคงคางและเ งนฝากทงในเชงปรมาณและ
รายสญญา รวมไปถงปรมาณต ATM มปรมาณมากทสด
เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวดทเหลอ
ชอจงหวด
ดชนการ
เขาถง
บรการทาง
การเงน
สนเชอคงคาง เงนฝาก ปรมาณ
ATM
(เครอง)
Gross
Province
Product
(ลานบาท)
ขนาดพนท
(ตรกม) มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
กรงเทพ 0676 70270363 820082 127182238 4945653 717 333122481 1678517
นนทบร 0424 4807751 97449 11396149 659273 150 16585798 676343
ศรสะเกษ 0336 5295559 305900 1799386 903554 60 5263784 9546478
ยโสธร 0456 2386868 119168 827711 391285 45 2115989 4455177
แมฮองสอน 0255 709069 35937 280379 141320 19 884328 14308937
ภเกต 0291 1927477 38598 1959588 245525 43 10461557 568383
สราษฎรธาน 0345 4561426 164625 4295735 818945 106 17917829 13615968
4
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สาเหตเนองมาจากกรงเทพมหานครเปนเมองหลวงและศนยกลางของระบบ
เศรษฐกจของประเทศ จงมความเจรญในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจซงสงผลตอ
การเคลอนยายแรงงาน เนองจากคาจางแรงงานในกรงเทพมหานครมแนวโนมคอนขางสง
ดานการศกษาสงผลกระทบใหครอบครวใน ตางจงหวดสงลกมาร าเรยนในกรงเทพ
ความเจรญทางดานสาธารณปโภคซงมการเดนทางทสะดวกสบายโดยการใชรถไฟฟาและ
รถไฟใตดนซงในจงหวดอนๆ ไมม ปจจยเหลานจงสงผลใหกรงเทพมความหนาแนนของ
ประชากรและแนวโนมการท าธรกรรมการเงนคอนขางสง จงสงผลใหระดบการเขาถง
บรการทางการเงนมแนวโนมสงตามไปดวย
ตารางแสดงรายการขอมลทน ามาใชวเคราะหดชนการเขาถงบรการทางการเงน
อยางไรกตามเ มอพจารณา
จงหวดแ ม ฮองสอน ขอมลด งกลาว
ก ลบ ม ลกษณะ ทศทางตร งข าม ก บ
กร ง เ ทพมหานคร ทงหมด จง ไ มน า
แ ปลก ใ จว า ด ช น ก าร เ ข า ถ งบร ก าร
ทางการเงนของระดบแมฮองสอนจงมคา
นอยทสด เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ สาเหตดงกลาวอาจเนองมาจาก
ลกษณะทาง ภ มศาสตร ของ จงหว ด
แมฮองสอนซงมพนทสวนใหญเปนภเขา
ยงไปกวานนถงแมจงหวดแมฮองสอนจะม
พนทใหญเปนอนดบ 8 ของประเทศ แต
กลบมประชากรอาศยเพยงแค 244356
คน คดเปนอนดบท 73 ของประเทศและ
ความหนาแนนของประชากร 1927 คน
ตอตรกม คดเปนอนดบท 77 จงไมนา
แ ปลก ใ จ ท ร ะ ด บก าร เ ข า ถ งบร ก า ร
ทางการเงนในจงหวดแมฮองสอนจงมคา
น อย ท สด เ มอ เปร ยบเ ทยบกบอก 6
จงหวด
นอกจากนน เ มอพจารณา
ระดบการเขาถงบรการทางการเงนใน
จงหวดอนๆ ทท าการศกษาอยางละเอยด
พบวา มระดบใกลเคยงกน เชน จงหวด
ย โ สธ ร ก บ จ ง ห ว ด นนท บ ร ม ร ะ ด บ
การเขาถงบรการทางการเ งนเทากบ
0456 และ 0424 ตามล าดบ และ
จงหวดสราษฎรธานกบจงหวดศรสะเกษ
มระดบการเขาถงบรการทางการเงน
0345 และ 0336 ตามล าดบ ทงๆ ทม
ลกษณะภมประเทศ โครงสรางทางสงคม
ระบบเศรษฐกจและวฒนธรรมทแตกตาง
กน ซ งการจะหา เห ตผลมาอธ บาย
จ าเปนตองศกษาปจจยดงกลาวเพมเตม
ควบค ไปกบขอมลท ม ซงอาจจะท า ให
เหนภาพชดเจนมากกวาการใชขอมลใด
เพยงขอมลหนง
อกหนงประเดนทส าคญ งาน
ศกษานยงคงตองไดรบการปรบปรงและ
พฒนาทงในดานองคประกอบของดชน
และขอบเขตการด าเนนงานใหครอบคลม
ทวทงประเทศเพอน ามาใชประโยชนใน
เชงนโยบาย แผนการและมาตรการเพอ
การพฒนาระบบการเ งน ใหสามารถ
บรการประชาชนภายในประเทศไดอยาง
มประสทธภาพ
ทงน การด าเนนการดงกลาว
จ าเปนอยางยงตองไดรบความรวมมอ
และการสนบสนนขอมลจากหนวยงาน
สถา บน แ ล ะ องค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ท ก
ภาคสวน เพอใหบรรลผลส าเรจอยาง
มนคงและยงยน
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ชอจงหวด
ดชนการ
เขาถง
บรการทาง
การเงน
สนเชอคงคาง เงนฝาก ปรมาณ
ATM
(เครอง)
Gross
Province
Product
(ลานบาท)
ขนาดพนท
(ตรกม) มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
มลคา
(ลานบาท)
ปรมาณ
(ราย
สญญา)
กรงเทพ 0676 70270363 820082 127182238 4945653 717 333122481 1678517
นนทบร 0424 4807751 97449 11396149 659273 150 16585798 676343
ศรสะเกษ 0336 5295559 305900 1799386 903554 60 5263784 9546478
ยโสธร 0456 2386868 119168 827711 391285 45 2115989 4455177
แมฮองสอน 0255 709069 35937 280379 141320 19 884328 14308937
ภเกต 0291 1927477 38598 1959588 245525 43 10461557 568383
สราษฎรธาน 0345 4561426 164625 4295735 818945 106 17917829 13615968
4
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
สาเหตเนองมาจากกรงเทพมหานครเปนเมองหลวงและศนยกลางของระบบ
เศรษฐกจของประเทศ จงมความเจรญในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจซงสงผลตอ
การเคลอนยายแรงงาน เนองจากคาจางแรงงานในกรงเทพมหานครมแนวโนมคอนขางสง
ดานการศกษาสงผลกระทบใหครอบครวใน ตางจงหวดสงลกมาร าเรยนในกรงเทพ
ความเจรญทางดานสาธารณปโภคซงมการเดนทางทสะดวกสบายโดยการใชรถไฟฟาและ
รถไฟใตดนซงในจงหวดอนๆ ไมม ปจจยเหลานจงสงผลใหกรงเทพมความหนาแนนของ
ประชากรและแนวโนมการท าธรกรรมการเงนคอนขางสง จงสงผลใหระดบการเขาถง
บรการทางการเงนมแนวโนมสงตามไปดวย
ตารางแสดงรายการขอมลทน ามาใชวเคราะหดชนการเขาถงบรการทางการเงน
อยางไรกตามเ มอพจารณา
จงหวดแ ม ฮองสอน ขอมลด งกลาว
ก ลบ ม ลกษณะ ทศทางตร งข าม ก บ
กร ง เ ทพมหานคร ทงหมด จง ไ มน า
แ ปลก ใ จว า ด ช น ก าร เ ข า ถ งบร ก าร
ทางการเงนของระดบแมฮองสอนจงมคา
นอยทสด เมอเปรยบเทยบกบ 6 จงหวด
ทเหลอ สาเหตดงกลาวอาจเนองมาจาก
ลกษณะทาง ภ มศาสตร ของ จงหว ด
แมฮองสอนซงมพนทสวนใหญเปนภเขา
ยงไปกวานนถงแมจงหวดแมฮองสอนจะม
พนทใหญเปนอนดบ 8 ของประเทศ แต
กลบมประชากรอาศยเพยงแค 244356
คน คดเปนอนดบท 73 ของประเทศและ
ความหนาแนนของประชากร 1927 คน
ตอตรกม คดเปนอนดบท 77 จงไมนา
แ ปลก ใ จ ท ร ะ ด บก าร เ ข า ถ งบร ก า ร
ทางการเงนในจงหวดแมฮองสอนจงมคา
น อย ท สด เ มอ เปร ยบเ ทยบกบอก 6
จงหวด
นอกจากนน เ มอพจารณา
ระดบการเขาถงบรการทางการเงนใน
จงหวดอนๆ ทท าการศกษาอยางละเอยด
พบวา มระดบใกลเคยงกน เชน จงหวด
ย โ สธ ร ก บ จ ง ห ว ด นนท บ ร ม ร ะ ด บ
การเขาถงบรการทางการเ งนเทากบ
0456 และ 0424 ตามล าดบ และ
จงหวดสราษฎรธานกบจงหวดศรสะเกษ
มระดบการเขาถงบรการทางการเงน
0345 และ 0336 ตามล าดบ ทงๆ ทม
ลกษณะภมประเทศ โครงสรางทางสงคม
ระบบเศรษฐกจและวฒนธรรมทแตกตาง
กน ซ งการจะหา เห ตผลมาอธ บาย
จ าเปนตองศกษาปจจยดงกลาวเพมเตม
ควบค ไปกบขอมลท ม ซงอาจจะท า ให
เหนภาพชดเจนมากกวาการใชขอมลใด
เพยงขอมลหนง
อกหนงประเดนทส าคญ งาน
ศกษานยงคงตองไดรบการปรบปรงและ
พฒนาทงในดานองคประกอบของดชน
และขอบเขตการด าเนนงานใหครอบคลม
ทวทงประเทศเพอน ามาใชประโยชนใน
เชงนโยบาย แผนการและมาตรการเพอ
การพฒนาระบบการเ งน ใหสามารถ
บรการประชาชนภายในประเทศไดอยาง
มประสทธภาพ
ทงน การด าเนนการดงกลาว
จ าเปนอยางยงตองไดรบความรวมมอ
และการสนบสนนขอมลจากหนวยงาน
สถา บน แ ล ะ องค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ท ก
ภาคสวน เพอใหบรรลผลส าเรจอยาง
มนคงและยงยน
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
อยางไรกด การโอนเงนเขาบญชธนาคารของ
ประชาชนในประเทศทมจ านวนประชากรกวา 1200
ลานคน กไมใชเรองทงายนก ท าไม
1) จ านวน ndash ประเทศอนเดยทมประชากรมาก
เปนอนดบ 2 รองจากประเทศจน
2) ความพรอม ndash จ านวนบญชออมทรพยใน
ประเทศอนเดยมเพยงประมาณรอยละ 50 ของจ านวน
ประชากร (CRISIL) เทานน และเพอใหการเปดบญชและการ
ประกอบธรกรรมอน ๆ งายขน ประเทศอนเดยไดรเรม
ระบบหมายเลขประจ าตวประชาชนเมอเดอนกนยายน
2553 โดยเมอวนท 17 สงหาคม 2556 ประชากรทม
หมายเลขประจ าตวประชาชนมประมาณ 400 ลานคน
หรอเพยงหนงในสามของประชากรอนเดยเทานน
3) ความยงยาก ndash ประชาชนตองน าหมายเลข
ประจ าตวประชาชนทไดรบไปทธนาคาร เพอเปดบญช
ธนาคารและเชอมโยงหมายเลขประจ าตวประชาชนกบบญช
ดงกลาว
4) ปญหา ndash ธนาคารขาดแรงจงใจ เนองจาก
ธนาคาร ไ ม มก า ไ รจากการ เ ปดบญช และร กษาบญช
ออมทรพย
ทงน รฐบาลอนเดยไดเรมตนโอนเงนชดเชยเขา
บญชธนาคารของประชาชนในพนทน ารอง ตงแตวนท 1
มถนายน 2556 โดย ณ วนท 31 สงหาคม 2556 ได
โอนเงนใหประชาชนไปแลวจ านวน 172 ลานคน จาก
เปาหมาย 73 ลานคน คดเปนเงน 1380 ลานรป หรอ
ประมาณ 675 ลานบาท
5
การเงนฐานรากรอบโลก
ldquoชดเชยคากาซหงตม โจทยทเหมอน ค าตอบทตางrdquo
ขาวใหญขาวหนงในปจจบนคอ การปรบขนราคา
กาซแอลพจหรอกาซหงตมทราคาปจจบนอยท 1813 บาท
ตอกโลกรม โดยตงแตวนท 1 กนยายน 2556 เปนตนไป
ราคากาซหงตมจะทยอยปรบขนในอตรา 50 สตางคตอ
เดอน จนราคาแตะเพดานท 2482 บาทตอกโลกรม ซงเปน
ราคาตนทน ทหน า โ รงแยกกาซธรรมชาตท า ให ร าคา
กาซหงตมปรบขนจากปจจบนถงละ 300 บาทเศษ เปน 400
บาทเศษ ในเดอนสงหาคม 2557
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
แมวารฐบาลได เ ปดให ผมรายไดนอยลงทะเบยน
ผานโทรศพทมอถอ เพอยนยนสทธซอกาซหงตมในราคาเดม
กยงมเสยงวพากษวจารณวา มาตรการดงกลาวมความ
ยงยาก โดยเฉพาะกบผทไมคนเคยกบการใชโทรศพทมอถอ
นอกเหนอจากการพดคยตามปกต และท าใหเกดค าถามวา
ท าไมรฐบาลไมชวยเหลอดวยวธอน เชน การโอนเงนเขาบญช
หรอการแจกคปองสวนลด เปนตน ซงค าตอบกคอ การ
โอนเงนเขาบญชผใชกาซหรอการแจกคปองนนขดกบกฎหมาย
ของเงนกองทนน ามนเชอเพลง
วาแตกาซหงตมนเกยวของกบระบบการเงนฐานราก
อยางไร
ประเทศอนเดยเปนอกประเทศหนงทก าลงด าเนน
มาตรการชวยเหลอประชาชนให ใช ก าซหงตมในราคา
ทเหมาะสม โดยรฐบาลอนเดยใชมาตรการ Direct Benefit
Transfer for LPG (DBTL) หรอการโอนเงนชดเชยราคา
กาซหงตมเขาบญชธนาคารของประชาชนโดยตรง
หากเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนเดย
จะเหนไดวา รฐบาลของทงสองประเทศไดตอบโจทยการ
ชดเชยราคากาซหงตมดวยค าตอบทตางกน ประเทศไทย
พงพาเทคโนโลยการสอสารเพอใหประชาชนลงทะเบยนและ
เครอขายผขายกาซหงตมในการลดราคากาซ ในขณะท
ประเทศอนเดยใชเครอขายธนาคารในการโอนเงนชดเชยให
ผใชกาซโดยตรง ซงสะทอนถงความจ าเปนในการพฒนา
ระบบการเงนฐานรากควบคไปกบระบบสวสดการสงคม
สวนค าตอบของรฐบาลใดตรงเปามากกวา ตองดกนตอไป
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
สนเชอส าหรบประชาชนฐานราก
ลานบาท รอยละ
1 กลมในระบบ สนเชอฐานราก กรงไทย 222138 006
สนเชอฐานรากสถาบนการเงนเฉพาะกจ 231350375 5752
สนเชอสวนบคคล 13810703 343
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ (ธพ + SFLs+ Non-bank) 244637927 6082
2 กลมกงในระบบ สหกรณ เครดตยเนยน 121076552 3010
กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต 20688726 514
3 กลมพงตนเอง กลมออมทรพยเพอการผลต 3500000 087
ลงทะเบยนหนนอกระบบ ป 25522553 12323442 306
รวมสนเชอฐานรากทงหมด 402226647 10000
สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000 บาท)
สนเชอรวม (ลบ) สนเชอฐานราก (ลบ) รอยละ
1 สนเชอธนาคารพาณชย 517579600 38386000 742
2 สนเชอสถาบนการเงนเฉพาะกจ 258882800 14440900 558
3 สนเชอสวนบคคล Non-bank 13810703 13052237 9451
รวมสนเชอฐานรากของ สง ในระบบ
(ธพ + SFLs + Non-bank)
790273103 65879137 835
6
รายงานการ
เงนฐา
นรา
ก ส
พช
ระบบการเงนฐานรากในประเทศไทย
หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากวงเงนไมเกน ๒๐๐๐๐๐ บาท (ตาราง 1) ณ วนท 30 มถนายน
2556 มประมาณ 658 แสนลานบาท จากจ านวนสนเชอรวม 790 ลานลานบาท โดยสนเชอรายยอยตอสนเชอรวม
ของธนาคารพาณชยมประมาณ 384 แสนลานบาท หรอรอยละ 742 จากสนเชอรวมประมาณ 518 ลานลานบาท
สวนสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFLs) ใหสนเชอรายยอยประมาณ ๑44 แสนลานบาท หรอรอยละ 367 ของสนเชอรวม
ประมาณ 259 ลานลานบาท ขณะทบรษทผประกอบธรกจสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ (Non-bank) เปนผทม
สดสวนการใหสนเชอรายยอยมากทสด ประมาณ 131 แสนลานบาท หรอรอยละ 9451 ของสนเชอรวมประมาณ 138
แสนลานบาท
ตารางท 1 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐานรากกลมในระบบ (วงเงนไมเกน 200000
บาท)
ทมา บรษท ขอมลเครดตแหงชาต จ ากด (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
ตารางท 2 สนเชอส าหรบประชาชนระดบฐาน บาท
อยางไรกด หากพจารณาถงสนเชอระดบฐานรากแยกตามโครงการตาง ๆ ทระบวตถประสงคเพอสงเสรมสนเชอ
ระดบฐานราก จากทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารกรงไทย กลมผใหสนเชอสวนบคคล กองทนหมบานและชมชน
เมอง สหกรณ และกลมออมทรพย (ตาราง 2 ) พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมบทบาทในการใหสนเชอมากทสด ซง
เหนไดจากสดสวนการใหสนเชอทคดเปนรอยละ 5752 ของสนเชอฐานรากทงหมด ตามมาดวยสนเชอจากสหกรณทรอย
ละ ๓๐10 ของสนเชอฐานรากทงหมด และสนเชอจากกองทนหมบานและชมชนเมองทรอยละ 514 ของสน เชอฐานราก
ทงหมด
ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย สถาบนการเงนเฉพาะกจ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง
แหงชาต กรมการพฒนาชมชน และกรมบญชกลาง (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2556)
Recommended