11 ethics and lifestyle

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

จริยธรรมของนักธุรกิจ

นักธุรกิจมีคุณธรรมจริยธรรมจะเปน

นักธุรกิจที่มคีวามเจริญรุงเรืองยิ่งขึ้น

หากขาดคุณธรรมจรยิธรรมจะถูก

สังคมลงโทษในที่สุดจะตองลมสลาย

ไปตามกรรมเวรที่กอไว ดังนั้น นัก

ธุรกิจที่ดีตองมีคุณธรรมจริยธรรม

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

ธุรกิจ หมายถึง การคา ( commerce ) ขบวนการผลิตสินคา

( Industry) เพื่อจําหนายจายแจกโดยสนองความตองการของ

ผูบริโภคและมุงหวังกําไร ขบวนการผลิตสินคาเริ่มตั้งแตการนํา

วัสดุมาแปรสภาพกลายเปนสินคาสําเร็จรูป คือ วัตถุดิบ

เครื่องจักร คนงานและการจัดการผลิต เปนตน

จริยธรรมของนักธุรกิจ(ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

นกัธุรกจิหรือผูประกอบธุรกิจ คือ พอคา ผูมีอาชีพทางการคา

บุคคลหรือองคกรใด ๆ ทีด่ําเนินการผลิตสินคา หรือบริการตามความ

ตองการของผูบริโภคในการลงทุนในรูปแบบกําไร

จริยธรรมของนักธุรกิจ(ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ

1. นักธุรกิจพึงปฏิบัตติอลูกคา ดงันี้

พึงขายสินคาและบริการในราคายุติธรรม1

พึงขายสินคาและบริการใหถูกตอง2

พึงดูแลและใหบริการแกลูกคาทุกคนอยางเทาเทียมกัน3

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ (ตอ)

1. นักธุรกิจพึงปฏิบัตติอลูกคา ดงันี้

พึงละเวนการกระทําใด ๆ ที่ควบคุมการตัดสินใจของลูกคา4

พึงละเวนการกระทําใด ๆ เพื่อใหบริการสินคามีราคาสูงขึ้นโดยไมมีเหตุผล5

พึงปฏิบัติตอลูกคาและใหบริการอยางมีน้ําใจไมตรี6

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

2. นักธุรกิจพึงปฏิบัตติอคูแขงขัน ดังนี้

การแขงขันเปนการสรางสรรค มิใชเพื่อทําลายลางซึ่งกันและกัน

พึงละเวนจากการกลั่นแกลง ใหรายปายสีทับถมไมวาโดยทางออม หรือดวยการ

ขมขูและกีดกันอันทําใหคูแขงเสียโอกาสอยางไมเปนธรรม เชน การขายตัด

ราคา การทุมเทสินคาเขาตลาด

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

3. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอหนวยราชการ ดังนี้

หนวยราชการ เปนหนวยของสังคม ตองอยูภายใตกฎบังคับของกฎหมาย

นักธุรกิจเองก็มักมีปญหาเสมอ ไมเขาใจหลักการและเหตุผลของรัฐ ราชการ

ก็ใชหลักธรรมของจริยธรรม ไมเกิดความเดือดรอนตอนักธุรกิจ

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

4. นักธุรกิจควรปฏิบัติตอพนักงาน ดังนี้

การใหคาจางและผลตอบแทนทีเ่หมาะสมกับความสามารถ1

พึงเอาใจใสในสวัสดิการ สถานที่ทํางาน มีความปลอดภัย2

พึงพัฒนา และใหความรูเพือ่เพิ่มความชํานาญ3

พึงใหความยุติธรรม4

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

พึงศึกษาและทําความเขาใจในพนักงานของตน5

พึงเคารพสวนบุคคล6

พึงใหความเชื่อถือไววางใจ7

พึงใหคําแนะนําปรึกษา8

พึงสนับสนุนใหพนักงานไดประพฤติเปนพลเมืองดี9

4. นักธุรกิจควรปฏิบัติตอพนักงาน ดังนี้ (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

5. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอสังคม ดังนี้

พงึละเวนการประกอบธุรกิจทีท่ําใหสงัคมเสื่อม1

พงึละเวนการประกอบธุรกิจทีท่ําลายทรัพยากรธรรมชาติ2

พงึดูแลเอาใจใสการประกอบกิจการของตน3

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)

พึงใหเคารพในสิทธิสิทธิทางปญญาของผูอื่น โดยไม ลอกเลียน4

พึงใหความรวมมือกับทุกฝายในชุมชน5

ในการดําเนินธุรกิจนักธุรกิจพึงใหความสนใจเรื่องการสรางงาน6

5. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอสังคม ดังนี้ (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ

6. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอนักธุรกิจ ดังนี้

ซื่อสัตยสจุริตในการปฏิบัติงาน1

รับผิดชอบงานตามชอบเขตหนาที่ของตนเอง2

มีความขยันหมั่นเพียร3

มีวินัยในการทํางาน4

ใหเกียรติและไมขัดผลประโยชนผูอื่น5

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

1. ฆาราวาสธรรม 41

สัจจะ คือ ความจริง ตองมีความจริงใจ ซื่อสัตยตอ

ทุก ๆ คนรวมทั้งลูกคาของตน

2ทมะ คือฝกตนใหรูจักขมใจ ควบคุมจิตใจเพื่อแกไข

ขอบกพรอง ขอขัดแยง ปรับปรุงตนใหดีงามยิ่งขึ้น

3ขันติ คือความอดทน จิตใจหนักแนน ไมวูวามทนตอความลวงล้ําก้ําเกินกัน และรวมกันอดทนตอความยากลําบากตรากตรําเพื่อฟนฝาอุปสรรคตาง ๆ

4จาคะ คือ เสียสละมีน้ําใจ เสียสละความสุขสาํราญเพื่อผูอื่นได มีจิตใจเอื้อเฟอตอลูกคา ใจกวาง

หลักธรรมของนักธุรกิจ

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

2. กัลยาณธรรม 5 (เปนธรรมคูกับศีล 5 ธรรมะของคนดี)

เมตตา-กรุณา เมตตา ไดแก ความคิดปรารถนาใหผูอื่นเปนสขุ

กรุณา ไดแก ความปรารถนาใหผูอื่นปราศจากทุกข1

สัมมาอาชีวะไดแกการประกอบอาชีพที่สจุริต2

ความสํารวมในกามไดแก กิริยาที่ระมัดระวัง ไมประพฤติมักมากในกาม3

ความมีสัตย ไดแก ความซื่อตรง ทั้งกาย วาจา ใจ4

ความมีสติตรวจตราไดแก ความรอบคอบไมประมาท สุขุม ไมวูวาม 5

ทุกคนควรมีกัลยาณธรรมที่จะสรางความเปนคนดีใหแกตนเองในทุกอาชีพ

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

3. อกุศลมูล (ตนเหตุแหงความชั่ว)

1.โลภะ

2.โทสะ

3.โมหะ *

คือ ความโลภ อยากไดโดยไรสติ ไมรูผิดชอบชั่วดี ทําใหประพฤติชั่ว เห็นแกตัว

อยากไดไมรูจบสิน้

คือ ความโกรธแคน คิดประทุษรายเขา โกรธแคนคิดทํารายผูอื่น

คือ ความหลงงมงายโดยไมรูจริง มีความโฉดเขลาเบาปญญา ไมใชสติเปน

ตัวการทําใหเกิดโลภะ โทสะ ตามมา

ตองกําจัดอกุศลมูลทั้ง 3 ดวย ทาน ศีล และภาวนา

ทาน คือ การกําจัดโลภะ (ผูบําเพญ็ทานยอมปติเบิกบานใจ)

ศีล คือ กําจัดโทสะ (ผูรักษาศีลยอมมีความสงบเยือกเย็น)

ภาวนา คือ กําจัดโมหะ (ผูเจริญภาวนา ยอมเกิดสติปญญาสุขุม เปรื่องปราชญ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมกับการดําเนนิชีวิตจริยธรรมกับการดําเนนิชีวิต((ตอตอ))

4. กุศลมูล

1.อโลภะ

2.อโทสะ

3.อโมหะ

คือ ไมโลภ ไมอยากไดของผูอื่น

คือ ไมโกรธ ไมคิดประทุษรายผูอื่น

คือไมหลงงมงาย รูจริงในตน

ทุกสิ่งทุกอยาง เกิด => แตก => ดับ

(ทุกอยางเปนอนิจจัง จึงไมควรเบียดเบียนกัน)

สิ่งที่เหลืออยูคอืความดีงามหรือความชั่วที่เราทําไว)

ความหวังของ “มนุษย” ทุกรูปทุกนามคือ “ความสุข” ในชีวิตตามคําสอนในทางพุทธศาสนาบอกทางไวใหเรา

คือ มรรค 8 คือทางเดินที่จะเดินไปถึงความสุขดังกลาว คือ

5. มรรค 8

สัมมาทิฎฐ ิ= ปญญาเห็นชอบ1

สัมมาสังกัปป = ดําริชอบ2

สัมมาวาจา = เจรจาชอบ3

สัมมากัมมันตะ = ทําการงานชอบ 4

ความหวังของ “มนุษย” ทุกรูปทุกนามคือ “ความสุข” ในชีวิตตามคําสอนในทางพุทธศาสนาบอกทางไวใหเรา

คือ มรรค 8 คือทางเดินที่จะเดินไปถึงความสุขดังกลาว คือ

สัมมาอาชีพ = เลี้ยงชีวิตชอบ5

สัมมาวายามะ = มีความเพียรชอบ6

สัมมาสต ิ= ระลึกชอบ คือระลึกในสติ ปฎฐาน 4 รูเทาทัน7

สัมมาสมาธิ = ตั้งใจไวชอบคือเจริญญาณทั้ง 48

5. มรรค 8 (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมของพนักงานมีดังตอไปนี้

1ปฏิบัติงานดวยความวิริยะอุตสาหะตามที่ไดรับ

มอบหมาย

2ปฏิบัติงานดวยความซื่อสัตยสุจริต

3ปฏิบัติตนใหอยูในระเบียบกฎขอบังคับของ

องคการ

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมของพนักงานมีดังตอไปนี้(ตอ)

4 มีความสมานฉันทกลมเกลียว อดทน อดกลั้น

5รักษาทรัพยสินขององคการเพื่อไมใหทรัพยสิน

นั้นเสื่อมเสียกอนเวลาอันควร

6พัฒนาประสิทธิภาพของตนทั้งทางดานความรู

และความสามารถ

7ปฏิบัติตนใหพรอมที่จะไดรับมอบหมายภารกิจ

ตามสภาวะการตาง ๆ

รศ.วิมล เอมโอช

7.จริยธรรมของพนักงาน/ลูกจาง

เริ่มทํางานกอน1

เลิกงานทีหลัง2

เอาแตของที่นายให3

ทําการงานใหเรียบรอยและดียิ่งขึ้น4

นําความดีของนายและกิจการไปเผยแพร5

ขอพึงปฏิบัติของพนักงาน

รศ.วิมล เอมโอช

ขอคิดเตือนใจสําหรับนายจางและลูกจาง 8 อยาก

แปดอยาก

อยากมีเงิน ตองทํางาน จึงพานพบ

อยากเรียนจบ ตองขยัน หมั่นศึกษา

ถาอยากรัก ตองฝกใฝ เวียนไปมา

อยากมีหนา เสนอหนา อาสาคน

อยากมีเกียรติ เลิกชั่ว อยากลัวอด

อยากมียศ กลาแข็ง ทุกแหงหน

อยากเปนหนึ่ง ตองพึ่ง ตัวของตน

อยากเปนคน ตองมีธรรม ประจําใจ

จาก วัดสวนแกว

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมของครูอาจารย

อาชีพครู อาจารย เปนอาชีพที่คน

ในสังคมตั้งความหวังไวสูงวาจะตองเปน

คนดี มีคุณธรรม จริยธรรมสูง เปน

ตัวอยางเปนผูนําที่ทุกคนในสังคมจะตอง

พึ่งพาได

นอกจากมีคุณธรรมจริยธรรม

เชนเดียวกับคนทั่วไปแลว ยังตองมี

จรรยาบรรณของอาชีพอีกดวย

หลักธรรมและจริยธรรมที่ควรยึดถือ

ปฏิบัติไดแก

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

1.กายสุจริต คือความสุจริตทางกาย คือยึดถือปฏิบัติ

ในสิ่งที่ถูกตองดีงามเหมาะสม

2.วจีสุจริต คือ ความสุจริตทางวาจา คือพูดในสิ่งที่ดี

งาม ถูกตอง ไพเราะ ไมนินทาเยาะเยย ถากถาง ไม

พูดโกหก

3.มโนสุจริต คือ ความสุจริตทางใจคือคิดในสิ่งที่ดี

งาม ถูกตอง ไมมีอคติหรือลําเอียงมีใจเปนธรรมทุก

คน ไมอิจฉาหรือปองรายใคร

1. สุจริต 3

รศ.วิมล เอมโอช

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

1. เมตตา (ความรัก) คือความปรารถนาดี ตองการ

ชวยเหลือผูอื่นใหมีความสุข

2.กรุณา (ความสงสาร) คืออยากชวยเหลือผูอื่นให

พนจากความทุกข ใฝใจที่จะปลดเปลื้องบําบัดความ

ทุกขใหแกผูอื่น

3.มุทิตา (ความเบิกบานพลอยยินดี)เมื่อเห็นผูอื่นอยูดี

มีสุข ก็มีใจแชมชื่นเบิกบานและยินดีดวย

2.พรหมวิหาร 4

4. อุเบกขา (ความมีใจเปนกลาง) คือมองตามความ

เปนจริง เที่ยงตรง มองเห็นความจริงวาบุคคลจะ

ไดรับผลดีหรือชั่วดวยการกระทําของตนเอง

หลักธรรมเรื่องพรหม

วิหาร 4 ผู มีอาชีพครู

ตองยึดมั่นและใชเสมอ

และควร เลื อก ใช ให

เหมาะสมกับโอกาส

ตามสถานการณอยาง

เหมาะสม

รศ.วิมล เอมโอช

1ปโย (นารัก) คือ มีเมตตากรุณา ใสใจคนและประโยชนสุข

ของเขา เขาถึงจิตใจ สรางความรูสึกสนิทสนมเปนกันเอง

2ครุ (นาเคารพ) คือ เปนผูหนกัแนน ถือหลักการเปนสําคัญและมี

ความประพฤติใหสมควรแกฐานะ ทําใหรูสึกอบอุนเปนทีพ่ึง่ได

3ภาวนิโย (นาเจริญใจ) คือ มีความรูจริง ทรงภูมิปญญาแทจรงิ

และเปนผูฝกฝนปรับปรงุตนอยูเสมอ นายกยองควรเอาอยาง

ทําใหศิษยเอยอางและรําลึกถึงดวยความซาบซึ้งมั่นใจและ

ภาคภูมิใจ

3. กัลยาณมิตร 7

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

4วตฺตา (รูจักพูดใหไดผล) คือรูจักชี้แจงใหเขาใจรูวาเมื่อไรควร

พูดอะไร อยางไร วากลาวตักเตือนไดดี

55วจฺนกฺขโม (อดทนตอถอยคํา) คือพรอมที่จะรับฟงคําปรึกษา

ซักถาม ตลอดจนคําลวงเกินและคําตักเตือนวิพากษวิจารณตาง ๆ

อดทนฟงได ไมเบือ่หนายไมเสียอารมณ

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

3. กัลยาณมิตร 7 (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

6คมฺภีรฺจกถํกตฺตา (แถลงเรื่องล้ําลึกได) คือกลาวชี้แจงเรื่อง

ตาง ๆ ที่ยุงยากลึกซึง้ใหเขาใจไดและสอนศิษยใหไดเรียนรูเรื่องราว

ที่ลึกซึง้ยิ่งขึ้นไป

77โนจฏญาเน นิโยชาย คือไมชักจูงไปในทางที่เสื่อมเสียหรือ

เหลวไหลไมสมควร เชนไมชักชวนใหสูบบหุรี่ ดื่มน้ําเมา เที่ยว

กลางคืน เปนตน

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

3. กัลยาณมิตร 7 (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

(1)ละเวนการฆา

(2)ละเวนการแยงชิงลักขโมย

(3)ละเวนการประพฤติผิดในของรักของหวงของผูอื่น

(4)ละเวนการพูดเท็จ

(5)ละเวนการพูดสอเสียด ยุยง

(6)ละเวนการพูดคําหยาบ กาวราว

(7)ละเวนการพูดเหลวไหลเพอเจอ

(8)ไมละโมบ ไมคิดเอาแตได รูจักเสียสละ

(9)ไมคิดมุงเบียดเบียน หรือมุงทําลายผูอื่น

(10)มีความเห็นถูกตอง ยึดหลักธรรม

ทางกาย

3

ทางวาจา 4

ทางใจ 3

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

4. อารยธรรม10

รศ.วิมล เอมโอช

สําหรับอายธรรม 10 ประการนี้

หากพิจารณาแลวจะเห็นวาปฏิบัติดี

คือ การประพฤติตามหลักของศีล 5

นั่นเอง ซึ่งหากผูใดประพฤติปฏิบัติ

ไดยอมเวนจากการทําชั่ว ทั้งทางกาย

วาจา และใจนั่นเอง ซึ่งใชไดกับทุก

อาชีพ มิใชเพียงแตครูอาจารยเทานั้น

4. อารยธรรม10 (ตอ)

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

คํากลอนเตือนใจสําหรับ คร/ูอาจารย

อาชีพครู ควรรอบรูสารพัดควรเครงครัดหางตัณหาอยาถลํา

ควรประพฤติยึดดีมีประจํา

ประพฤติธรรมใหประจักษวารักดี

ผศ.วีระ รักความสุข

รศ.วิมล เอมโอช

คํากลอนเตือนใจสําหรับ คร/ูอาจารย (ตอ)

คร.ู...ดีเมตตาศิษยคิดสั่งสอน

คือ.....สังวรในหนาที่อุปถัมภ

ผู.......ยึดหลักบริสุทธิ์ยุติธรรม

ให....จดจําหลักวิชากาวหนาไกล

ผศ.วีระ รักความสุข

รศ.วิมล เอมโอช

คํากลอนเตือนใจสําหรับ คร/ูอาจารย (ตอ)

ความรูคูคุณธรรม

เมื่อความรูยอดเยีย่มสูงเทียมเมฆ

แตคุณธรรมต่ําเฉกยอดหญานั่น

อาจเสกสรางมิจฉาสารพัน

เพราะจิตอันไรอายในโลกา

แมคุณธรรมสูงเยี่ยมถึงเทียมเมฆ

แตความรูต่ําเฉกเพียงยอดหญา

ยอมเปนเหยื่อจารชนจนอุรา

ดานปญญาออนดอยนานอยใจ

หากความรูสูงล้ําคุณธรรมเลิศ

แสนประเสริฐกอปรกิจวินิจฉัย

จะพัฒนาประชาราษฎรทั้งชาติไทย

ตองฝกใหความรูคูคุณธรรม

(ศาสตราจารยอําไพ สุจรติกุล)อําไพ สุจรติกุล.ปาฐกถา ครั้งที่ ๖ คุณธรรมครูไทย คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั.กรุงเทพฯ:

โรงพิมพจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๕๓ : ๓๐๔-๓๐๕.

รศ.วิมล เอมโอช

คนทุกคนทุกชาติทุกภาษาควรมีหลักธรรมเปน

เครื่องยึดเหนี่ยวประจําใจของตนเพราะศาสนาทุก

ศาสนาสอนใหคนเปนคนดี มีศีลมีธรรมดวยกัน

ทุกศาสนาแมแตคนที่ไมมีศาสนา หากตองการ

เปนคนดีก็ควรมีเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจใหใฝดี

ประพฤติปฏิบัติในทางดีงามจึงจะเปนคนที่มี

คุณคาตอการเกิดมาในโลกนี้

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)

รศ.วิมล เอมโอช

สิ่งล้ําคาที่สุดของคนเราคือชีวิต

สิ่งที่สวยงามที่สุดของคนเรานั้น

ก็คืองานที่เราสรางขึ้น และสามารถรับ

ใชประชาชนตอไปภายหลังที่ชีวิตของ

เราดับสูญไปแลว

นิโคลไรน อาชาลอฟสกี้

LOGOรศ.วิมล เอมโอช

มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณีมหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี

คณะครุศาสตรคณะครุศาสตร