66 - Εξουδετέρωση με Φαινολοφθαλεΐνη - Μέτρηση Ph με Multilo

Εξουδετζρωςθ με φαινολοφκαλεΐνθ - Μζτρθςθ Ph με Multilog

Γουρηισ τάκθσ – Φυςικόσυνεργάτθσ ΕΚΦΕ Λευκάδοσ 2008 – 2012Εργαςτιριο Φυςικϊν ΕπιςτθμϊνΜεγανθςίου Λευκάδοσ

Φαινολοφθαλεΐνη είναι θ εμπειρικι ονομαςία τθσ οργανικισ χθμικισ ζνωςθσ

3,3-δι(4-υδροξυφαινυλο)-2-βενηοφουραν-1(3Η)-όνθ.

Ζχει μοριακό τφπο C20H14O4 και περιεκτικότθτα % w/w 75,5 % C, 4,43 % H και 20,1 % Ο.

Αποδίδεται ςυντομογραφικά ωσ phph.

Η φαινολοφκαλεΐνθ ανακαλφφκθκε το 1871 από τον Γερμανό χθμικόΆντολφ φον Μπζγιερ (Adolf von Baeyer) και δεν υπάρχει ωσ φυςικό προϊόν.

… από τθν Βικιπαίδεια

Η βαςικι χριςθ τθσ φαινολοφκαλεΐνθσ είναι ωσ δείκτθ ενεργισ οξφτθτασ (pH) διαλυμάτων και ιδιαιτζρωσ ςτισογκομετριςεισ των αςκενϊν οξζων. Η μεταβολι του χρϊματόσ τθσ είναι ςαφισ και θ επίδραςθ τθσ κερμοκραςίασ όχι ουςιϊδθσ.

Η φαινολοφκαλεΐνθ λοιπόν εμφανίηεται με τζςςερισ μορφζσ ανάλογα με το pH του διαλφματοσ ςτο οποίο βρίςκεται :

pH < 0 0 − 8,2 8,2 − 12,0 > 12,0

Διάλυμα ιςχυρά όξινοόξινο ι ςχεδόν

ουδζτεροαλκαλικό

ιςχυρά αλκαλικό

Χρϊμα δείκτθ

Κόκκινο -πορτοκαλί

άχρωμοςκοφρο ρόδινο-κόκκινο

άχρωμο

Εικόνα

Η φαινολοφκαλεΐνθ ζχει pK = 9,7, οπότε κα αλλάηει χρϊμα ςε τιμζσ pH από 8,7 ζωσ 10,7. τθν πράξθ θ περιοχι pH είναι περίπου από 8,3 ζωσ 10,5. Σζτοια pH δθμιουργοφνται όταν εξουδετερϊνονται αςκενι οξζα πχ. CH3COOH από ιςχυρζσ βάςεισ πχ. NaOH :

NaOH + CH3COOH CH3COONa + H2O

οπότε το διάλυμα που προκφπτει μετά τθν πλιρθ αντίδραςθ του οξζοσ με τθ βάςθ, περιζχει μόνο άλασ το οποίο διίςταται πλιρωσ :

CH3COONa CH3COO— + Na+

και του οποίου το ανιόν δρα ωσ βάςθ δθμιουργϊντασ ανιόντα ΟΗ— :

CH3COO— + H2O CH3COOH + OH— και δίνοντασ ςτο διάλυμα pH > 7.

το εργαςτιριό μασ, κα χρθςιμοποιιςουμε το δείκτθ φαινολοφκαλεΐνθ …

… με τον αιςκθτιρα του Ph …

… και το MultiLogPro, για να παρατθριςουμε και να μετριςουμε το Ph ενόσ υδατικοφ διαλφματοσ …

… και τον αιςκθτιρα τθσ κερμοκραςίασ …

Επίςθσ κα χρθςιμοποιιςουμε οξικό οξφ, ( CH3COOH )και υδροξείδιο του νατρίου, ( NaOH ) …

CH3COOH

υνδζουμε τον αιςκθτιρα τθσ κερμοκραςίασ… … και τον αιςκθτιρα του Ph …

Ανοίγουμε το πρόγραμμα MultiLab…

… και αφοφ τοποκετιςουμε τον αιςκθτιρα ςε νερό βρφςθσ …

… παίρνουμε δοκιμαςτικζσ μετριςεισ …

Θ = 17,7ο C

Ph = 7,4

Από το μενοφ «Καταγραφζασ»,επιλζγουμε «Πίνακασ Ελζγχου»…

το μενοφ «Αιςκθτιρεσ»,βλζπουμε τθν ςφνδεςθ των αιςκθτιρων …

… τθσ κερμοκραςίασ

… και του Ph

… ςτο μενοφ «Ρυκμόσ δειγματολθψίασ», επιλζγουμε «10 / sec» …

… και ςτο μενοφ «Χρόνοσ καταγραφισ», επιλζγουμε «υνεχισ» …

Προςκζτουμε τϊρα μερικζσ ςταγόνεσ από τον δείκτθ τθσ φαινολοφκαλεΐνθσ…

… και ξεκινάμε να παίρνουμε μετριςεισ …

Θ = 17,3ο C

Ph = 7

Προςκζτουμε τϊρα λίγο οξικό οξφ, ( CH3COOH ) …

Σο Ph πζφτει απότομα …

Θ = 17,3ο C

Ph = 3,2

… τϊρα προςκζτουμε υδροξείδιο του νατρίου, ( NaOH ) …

Σο υδροξείδιο του νατρίου, ( NaOH ), διακρίνεται ςε κόκκουσ …

Θ = 17,3ο C

Ph = 3,7

… και το Ph αρχίηει να ανεβαίνει …

Διαλφουμε ςιγά-ςιγά το NaOH …

… και παρατθροφμε τθν αφξθςθ του Ph …

Θ = 17,3ο C

Ph =4,3

Διαλφουμε τϊρα πιο ζντονα το NaOH …

… το Ph αυξάνεται ραγδαία …

Θ = 17,3ο C

Ph =11,4

Ζχουμε διαλφςει όλο το NaOH …

… το Ph ςτακεροποιείται ςτο 12 …

Θ = 17,3ο C

Ph =12,0

Η θαηλοιοθζαιεΐλες ιοηπόλ εκθαλίδεηαη κε ηέζζερης κορθές αλάιογα κε ηο pH ηοσ δηαιύκαηος ζηο οποίο βρίζθεηαη :

… τζλοσ πειράματοσ …