ค าน า - kroobannok.com · ข ค าน า...

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยน “ ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมนจดท าขนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมเปาหมายใหนกเรยนและครใชเปนสอในการจดการเรยนร เพอพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค สามารถอยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสขเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เปนการเสนอเนอหา ในสาระท 4 ประวตศาสตร หนวยการเรยนรท 3 เรองพฒนาการของอาณาจกรอยธยา และหนวยการเรยนรท 4 เรอง พฒนาการของอาณาจกรธนบร มเนอหามงเนนผเรยนเปนส าคญ โดยค านงถงศกยภาพของนกเรยน เนนการเรยนรทแบบองครวมบนพนฐานของการบรณาการแนวคดทางการเรยนรอยางหลากหลาย ใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง มงพฒนาการคด พฒนาการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองของผเรยนมทงหมด 7 เลม ประกอบดวย เอกสารประกอบการเรยน “ ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมนเปน เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา มกจกรรมเสนอแนะและค าถามทเนนผสามารถเรยนรไดดวยตนเอง เนนใหผเรยนพฒนาพฤตกรรมดานความร เจตคต คณธรรม คานยม มงเนนพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค และไดเรยนรดวยการปฏบตจรงดวยตนเองตามความสามารถของแตละบคคล และมการวดผลประเมนผลดวยวธการทหลากหลายตามสภาพจรง โดยนกเรยนจะตองศกษาอยางเปนระบบและท ากจกรรมเปนขนตอนดวยความซอสตย ซงจะสงผลใหนกเรยนมคณลกษณะทดตอไป ผสอนหวงเปนอยางยงวาเอกสารประกอบการเรยน “ ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร”เลมน จะเปนสวนหนงของเครองมอทจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางสมบรณ มประสทธภาพและเปนประโยชนแกนกเรยนหรอผทสนใจ เพอเปนพนฐานในการศกษาเรองอนๆ ไดเปนอยางดยง

รตนาพร ประทม

สารบญ

เรอง หนา ค าชแจงการใชชดการเรยนร..................................................................................................... ค าแนะน าส าหรบคร.................................................................. ................................................ ค าแนะน าส าหรบนกเรยน.................…………..…....................................................................... เกณฑการผานการประเมน................................................................................. ...................... เวลาในการในการศกษาและปฏบตกจกรรม ............................................................................ สาระส าคญ .............................................................. ................................................................ มาตรฐานการเรยนรและตวชวด.......................................................... ...................................... จดประสงคการเรยนร .............................................................................................................. สมรรถนะส าคญของผเรยน....................................................................................................... คณลกษณะอนพงประสงค.............................................................................................. .......... แบบทดสอบกอนเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา.......................................................... กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา................................ ใบความร.............………………………………………………………………………………………………….……. ใบความรท 1 การสถาปนาอาณาจกรอยธยา..................................................................... กจกรรมท 1.1 การสถาปนากรงศรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.2 การสถาปนากรงศรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.3 การกอตงอาณาจกรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.4 ปจจยทเอออ านวยตอการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธาน........... กจกรรมท 1.5 ปจจยทเอออ านวยตอการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธาน........... กจกรรมท 1.6 อยธยากรงเกา...................................................................................... ใบความรท 2 สภาพภมศาสตรของกรงศรอยธยา.............................................................. กจกรรมท 2.1 ทตงและอาณาจกรอยธยา.................................................................... กจกรรมท 2.2 แผนทอาณาจกรอยธยา........................................................................ กจกรรมท 2.3 อยธยากรงเกา......................................................................................

สารบญ

เรอง หนา ใบความรท 3 พระมหากษตรยแหงอาณากรงศรอยธยา.................................................... กจกรรมท 3.1 ทศพธราชธรรมของกษตรย.................................................................. กจกรรมท 3.2 พระมหากษตรยของอาณาจกรอยธยา.................................................. กจกรรมท 3.3 กษตรยกรงเกา...................................................................................... กจกรรมท 3.4 พระเจาอทองกบการสถาปนาอาณาจกรอยธยา.................................... ใบความรท 4 การขยายอ านาจของอาณาจกรอยธยา........................................................ กจกรรมท 4.1 การขยายอาณาจกร.............................................................................. กจกรรมท 4.2 อาณาเขตของอาณาจกรอยธยา............................................................ กจกรรมท 4.3 การขยายอาณาเขต.............................................................................. แบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา........................................................ กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา................................. บรรณานกรม .......................................................................................................................... . ภาคผนวก …………………………………………………………………………….………………………………….. การวดและประเมนผลแบบทดสอบกอนเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา...................... เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา.................................................. การวดและประเมนผลของใบกจกรรมเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา…………...................... เฉลยใบกจกรรม .................................................................................................. ..................... กจกรรมท 1.1 การสถาปนากรงศรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.2 การสถาปนากรงศรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.3 การกอตงอาณาจกรอยธยา................................................................... กจกรรมท 1.4.1 ปจจยทเอออ านวยตอการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธาน........... กจกรรมท 1.4.2 ปจจยทเอออ านวยตอการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธาน........... กจกรรมท 1.5 อยธยากรงเกา...................................................................................... กจกรรมท 2.1 ทตงและอาณาจกรอยธยา.................................................................... กจกรรมท 2.2 แผนทอาณาจกรอยธยา........................................................................ กจกรรมท 2.3 อยธยากรงเกา......................................................................................

สารบญ

เรอง หนา กจกรรมท 3.1 ทศพธราชธรรมของกษตรย.................................................................. กจกรรมท 3.2 พระมหากษตรยของอาณาจกรอยธยา.................................................. กจกรรมท 3.3 กษตรยกรงเกา...................................................................................... กจกรรมท 3.4 พระเจาอทองกบการสถาปนาอาณาจกรอยธยา.................................... กจกรรมท 4.1 การขยายอาณาจกร.............................................................................. กจกรรมท 4.2 อาณาเขตของอาณาจกรอยธยา............................................................ กจกรรมท 4.3 การขยายอาณาเขต.............................................................................. การวดและประเมนผลแบบทดสอบหลงเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา...................... เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนเลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา..................................................

เอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร”

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา รายละมขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน ขนตอนท 1 ขนกอนเรยน กอนการศกษาใบความรท 1-4 และท ากจกรรมตามแผนการจด การเรยนร โดยใชเอกสารประกอบการเรยนรทไดก าหนดไวดงน

1. นกเรยนอานหรอฟงค าชแจงการใชแบบฝกทกษะใหเขาใจ 2. นกเรยนศกษามาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระส าคญ และจดประสงคการเรยนร 3. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอตรวจสอบความรพนฐาน

ขนตอนท 2 ศกษาเนอสาระ นกเรยนศกษาเนอหาสาระโดยละเอยดทละเรองตามล าดบ โดยมเนอหาดงน ใบความรท 1 การสถาปนาอาณาจกรอยธยา ใบความรท 2 สภาพภมศาสตรของกรงศรอยธยา ใบความรท 3 ล าดบพระมหากษตรยแหงกรงศรอยธยา ใบความรท 4 การขยายอ านาจของอาณาจกรอยธยา ขนตอนท 3 ขนปฏบตกจกรรม โดยมวธปฏบตกจกรรมเปนรายบคคล และเปนกลม ตามค าชแจงในใบกจกรรม ดงน 3.1 การปฏบตกจกรรม เปนรายบคคลโดย ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมและคนหาความร ดวยตนเอง ดงน

กจกรรมท 1.1 การสถาปนากรงศรอยธยา กจกรรมท 1.2 ปจจยทเออตอการสถาปนาอาณาจกรอยธยา กจกรรมท 1.3 อยธยากรงเกา กจกรรมท 2.1 ทตงและอาณาจกรอยธยา กจกรรมท 2.2 แผนทอาณาจกรอยธยา กจกรรมท 2.3 อยธยากรงเกา กจกรรมท 3.1 ทศพธราชธรรมของกษตรย กจกรรมท 3.2 พระมหากษตรยของอาณาจกรอยธยา. กจกรรมท 3.3 กษตรยกรงเกา

ค าชแจงเกยวกบเอกสารประกอบการเรยนร

กจกรรมท 4.1 การขยายอาณาจกร กจกรรมท 4.2 อาณาเขตของอาณาจกรอยธยา กจกรรมท 4.3 การขยายอาณาเขต

3.2 การปฏบตกจกรรมในใบกจกรรม เปนกลม โดยการ เลอกประธาน รองประธาน กรรมการ และใหก าหนดหนาทรบผด ชอบของแต ละคน ขนตอนท 4 ทดสอบความรหลงเรยน เพอทดสอบพฒนาการความรเปนรายบคคลหลงการศกษาใบความรท 1-4 และท ากจกรรมตามแผนการจดการเรยนร โดยใชเอกสารประกอบการเรยนรทไดก าหนดไว

ค าชแจงส าหรบคร

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา โดยมขนตอนดงน 1. ครเตรยมและศกษาแผนการจดการเรยนรและเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยากอนทจะใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรม 2. ครแจกเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยา

และธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา 3. ครชแจงการใชเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยาใหนกเรยนทราบกอนลงมอปฏบต 4. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอดวานกเรยนมพนฐานความรความเขาใจเกยวกบเรองนมากนอยเพยงใด 5. ครใหนกเรยนศกษาใบความรในเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยาแลวปฏบตตามกจกรรมเพอใหนกเรยนไดทบทวนและเกดความรความเขาใจถกตอง 6. ตระหนกอยเสมอวาในการท ากจกรรมควรใหนกเรยนมสวนรวมมากทสด เชน การม สวนรวมในการท ากจกรรรม การตรวจแบบฝกดวยตนเอง การเปลยนกนตรวจกบเพอน 7. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอดวานกเรยนมความรความเขาใจหลงเรยน มากนอยเพยงใด 8. ครสงเกตพฤตกรรม สมรรถนะหลกของนกเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค แลวบนทกผล ตลอดจนการบนทกคะแนนการเปรยบเทยบพฒนาการของตนเอง 9. ครตรวจผลงานนกเรยนและแบบทดสอบ บนทกผลลงในใบเกบคะแนน 10. ครแจงคะแนนใหนกเรยนทราบและชมเชยนกเรยนพรอมใหค าปรกษา

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา โดยนกเรยนจะตองปฏบตตามค าแนะน าทแจงไวอยางเครงครด ทงนเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยน โดยมรายละเอยดและขนตอนในการใชเอกสารประกอบการเรยน ดงตอไปน 1. ไมควรขด/เขยนขอความหรอสญลกษณใด ๆ ลงในเอกสารประกอบการเรยน

2. นกเรยนตองซอสตยตอตนเอง หาม เปดดค าเฉลยกอน 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร” รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท เพอประเมนพนฐานของนกเรยน พรอมทงบนทกคะแนนทได 4. ใหศกษาเนอหาของชดการสอนทอยในใบความร เรยงตามล าดบไปทละกรอบ ไมควร ศกษาขามกรอบ เนองจากไดมการก าหนดบทเรยนไวเรยง ตามล าดบเนอหาและความยาก- งายไว 5. เมอศกษาจบในแตละ ใบความร ใหนกเรยนตอบค าถามทายกรอบลงในกระดาษหรอสมดตามค าชแจงทก าหนดไว 6. นกเรยนสามารถตรวจค าตอบในหนาถดไป หากค าตอบของนกเรยน ไมตรงกบเฉลย ใหนกเรยนกลบไปศกษาเนอหาในกรอบความรเดมอกครง จน เขาใจเนอหาและค าตอบไดถกตอง โดยไมตองแกไขค าตอบเดม ศกษาเชนนไป จนครบทกกรอบและตอบค าถามทกค าถาม 7. เอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร”

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท เพอประเมนความกาวหนาของตนเอง 8. ตรวจค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน/แบบฝกกจกรรม/แบบทดสอบหลงเรยน จากเฉลย

ในภาคผนวก 9. สรปผลคะแนนทไดลงในกระดาษค าตอบเพอทราบผลการเรยนและผลการพฒนา

10. น าชดการสอนและใบกจกรรมทกชนสงครหลงเสรจการศกษาโดยใชเอกสารประกอบ

การเรยนทกครง และใหนกเรยนใชเวลาในการศกษาใหเหมาะสมและตรงตอเวลา

เกณฑการผานการประเมน

1. นกเรยนตองไดคะแนนประเมนหลงเรยนไมต ากวารอยละ 80 2. ถาไดคะแนนไมถงรอยละ 80 ใหกลบไปทบทวนความรเพมเตม จนกวาจะไดคะแนนไมต า

กวารอยละ 80 3. นกเรยนตองไดคะแนนกจกรรม ไมนอยกวารอยละ 80

ใชเวลาในการศกษาและปฏบตกจกรรม

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา เลมนใชเวลาในการศกษาและปฏบตกจกรรม 2 ชวโมง

สาระส าคญ

หลกฐานทางประวตศาสตรทผานการวเคราะหดวยวธการทางประวตศาสตร จะท าใหผลการศกษามความถกตองและนาเชอถอ สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง ) ทรงสถาปนากรงศรอยธยา เปนเมองหลวง ใน พ.ศ. 1893 ดวยเหตผลทางดานท าเล ทตง และมปจจยท เหมาะสม ท าใหอาณาจกรอยธยามความเขมแขงทางการเมอง เศรษฐกจ และ ศลปวฒนธรรม อาณาจกรอยธยาไดขยายอ านาจ ไปยงอาณาจกรขางเคยงอยาง ตอเนอง สรางความยงใหญใหแกอาณาจกรอยธยา อาณาจกรอยธยาเปนอาณาจกรทยงใหญเกดจากปจจยทางภมศาสตรและความอดมสมบรณท าใหด ารงความเปนราชธานยาวนานถง ๔๑๗ ป และยงมอทธพลตอการพฒนาชาตไทยในยคตอมา

สาระ/มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความส าคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอ

ศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข

ม.2/3 วเคราะหความส าคญของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอในฐานะทเปนรากฐานของวฒนธรรม เอกลกษณของชาตและมรดกของชาต ม.2/4 อภปรายความส าคญของพระพทธ -ศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอกบ การพฒนา ชมชนและการจดระเบยบสงคม

สาระ/มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม

และธ ารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ด ารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข

ม.2/3 วเคราะหบทบาท ความส าคญ และความสมพนธของสถาบนทางสงคม มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธ ารงรกษา

ไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ม.2/2 วเคราะหขอมล ขาวสารทางการเมองการปกครองทมผลกระทบตอสงคมไทยสมย

ปจจบน

สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส.3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช ทรพยากรทมอยจ ากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการด ารงชวตอยางมดลยภาพ ม.2/2 อธบายปจจยการผลตสนคาและบรการและปจจยทมอทธพลตอการผลตสนคา และบรการ สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธ ารงความเปนไทย ม.2/1 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรอยธยาและธนบรในดานตางๆ ม.2/2 วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา ม.2/3 ระบภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร และอทธพลของภมปญญาดงกลาวตอการพฒนาชาตไทยในยคตอมา

จดประสงคการเรยนร

1. ดานความร (K-Knowledge)

1.1 สามารถอธบายพฒนาการ การสถาปนาอาณาจกรอยธยา ไดอยางตอเนอง โดยอาศยวธการทางประวตศาสตร 1.2 สรปเรองราวกอนการสถาปนาอาณาจกรอยธยาได 1.3 เขาใจและสามารถวเคราะหความสมพนธของพฒนาการดานตาง ๆ ทมตอกนจนเปนผลใหเกดลกษณะเฉพาะของสมยอยธยา 1.4 เขาใจ เหนคณคาและความส าคญของการศกษา ประวตศาสตรของไทย ในสมยอยธยา 1.5 วเคราะหปจจยทสงเสรมความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยาได

2. ดานทกษะ/กระบวนการ (P-Process) 2.1 เกดทกษะการคดและประยกตใช 2.2 ใชกระบวนการกลมในการท างานรวมกบผอน 2.3 สรปบทเรยนไดถกตองและครอบคลมเนอหา

3. ดานคณธรรม จรยธรรม คานยม (A-Attitude) 3.1 มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและสงงานตรงเวลา 3.2 มความกลาแสดงออกและมความเชอมนในตนเอง

สมรรถนะส าคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 2.1 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 2.2 ทกษะการสรปลงความเหน 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4.1 กระบวนการท างานกลม 5. ความสามรถในการใชเทคโนโลย 5.1 กระบวนการสบคน

คณลกษณะอนพงประสงค

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. มวนย 3. ใฝเรยนร 4. มงมนในการท างาน 5. รกความเปนไทย 5. มจตสาธารณะ

ไปท าแบบทดสอบกอนเรยน กนกอนดกวาครบเดกๆ

ทดสอบกอนเรยน น าเขาสบทเรยน/

ศกษาบทเรยน

ปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

สรปบทเรยน ทดสอบหลงเรยน

ประเมนผล

ศกษาเรองใหม

อานค าแนะน า

ผานการทดสอบ ไมผานการทอสอบ

สนสดกระบวนการเรยนร

ขนตอนการใชเอกสารประกอบการเรยน

แบบทดสอบกอนเรยน

เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา

ค าชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ 2. ก าหนดเวลาท าแบบทดสอบ 10 นาท 3. ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดมใชสาเหตทพระเจาอทองทรงเลอกกรงศรอยธยาเปนราชธาน

ก. มปราการธรรมชาตอยแลว ข. สภาพพนทมความอดมสมบรณ ค. มปอมปราการทสรางขนพรอมอยแลว ง. มทตงชมชนเปนเมองอยแลว

2. สภาพชมชนแถบลมแมน าเจาพระยาตอนลางกอนการสถาปนาอาณาจกรอยธยามลกษณะ สอดคลองกบขอใด

ก. เปนทตงของอาณาจกรขอม ข. เปนกลมชนใตอ านาจขอม ค. อยรวมกนเปนชมชนขนาดเลก ง. เปนชนเผาอสระอยรวมกนหลายเผา

3. กอนการสถาปนาเปนอาณาจกรอยธยา ดนแดนแหงนเคยเปนทตงของแควนหรออาณาจกร ใดมากอน

ก. ศรวชย - เจนละ ข. ทวาราวด - เชยงแสน ค. ลานนา - หรภญชย ง. สวรรณภม- ละโว

4. กรงศรอยธยาเหมาะส าหรบการเปนเมองหลวงอยางไร ก. อยใกลทะเล ข. เปนทราบอดมสมบรณ ค. มแมน าสามสายลอมรอบ ง. มภเขากนเขตแดนทางตะวนตก

5. เหตใด การสถาปนาอาณาจกรอยธยา จงไมถกตอตานจากอาณาจกรสโขทย

ก. กษตรยอยธยาเปนเชอพระวงศของสโขทย ข. เหนวาเปนคนไทยเหมอนกน ค. อยธยายอมสงบรรณาการให ง. สโขทยก าลงออนแอ

6. จากการศกษาประวตศาสตร ท าใหเรารวามการอพยพของกลมประชากรอยเสมอ นกเรยนคดวาเพราะเหตใดประชากรจากดนแดนตาง ๆ จงอพยพมาอยในดนแดนอยธยากนมาก

ก. ถกชนชาตอนรกราน ข. เปนดนแดนทมความอดมสมบรณ ค. มการรบพงแยงชงอ านาจกนอยเสมอ ง. เพราะถกขบไลมาจากดนแดนใกลเคยง

7. อทธพลในขอใดทเปลยนแปลงฐานะของกษตรยจากคนธรรมดาเปนสมมตเทพ ก. อทธพลมาจากพวกมอญ และพมา ข. เพอความสะดวกในการปกครองประเทศ ค. สบทอดววฒนาการของสถาบนกษตรยสมยสโขทย ง. ขนบธรรมเนยมของกมพชาและศาสนาพราหมณ

8. ขอใด ไมใช สาเหตของการแยงราชสมบตของกษตรยในสมยอยธยา ก. ประชาชนใหการสนบสนนตอขนนาง ข. ความออนแอของกษตรยบางพระองค ค. การแสวงหาอ านาจและบารมของเจานาย ง. การใชพระราชอ านาจของกษตรยมากเกนไป

9. การแยงชงราชบลลงกกนบอย ๆ ในสมยอยธยากอใหเกดผลเสยอยางไรในบานเมอง ก. ผคนลมตายและหลบหนเขาปากนมาก ข. เศรษฐกจและเงนตราหมนเวยนตลอดเวลา ค. ประชาชนแตกแยกเปนก๏กเปนเหลาและฆาฟนกน ง. บนทอนก าลงอ านาจทางทหารและผทมความสามารถ

10. ขอใดเปนปจจยทส าคญทสดทท าใหการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธานไดส าเรจ ก. กษตรยมความเดดขาด ข. คนไทยมความสามคคกน ค. อาณาจกรใกลเคยงเสอมอ านาจ ง. ไดรบความชวยเหลอจากอาณาจกรใกลเคยง

ท าไมไดกไมเปนไร ไมตองกงวลนะจ๏ะ เรยนกอนนะจ๏ะ

รบรองท าไดแนๆ เลย

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน เอกสารประกอบการเรยน “ชดร าลกประวตศาสตรตามรอยกรงศรอยธยาและธนบร”

รายวชาประวตศาสตร 4 รหสวชา ส22104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ชอ-สกล……………………………………………………ชน...................เลขท …………………

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

สรปคะแนน คะแนนเตม คะแนนทได

รวม 10 คะแนน

เพอนๆ ตงใจท าแบบทดสอบนะคะ

เนอหา/กจกรรม เลมท 1 ยอนอดตกรงเกาอยธยา

เราไปศกษาเนอหากนเลยคะ

ใบความรท 1 การสถาปนาอาณาจกรอยธยา

ชมชนไทยกอนการสถาปนาอาณาจกรอยธยา ประวตศาสตรไทยสมยอยธยาในชวงทกรงศรอยธยาอยในชวงทกรงศรอยธยา เปนราชธานของ

ไทยนบตงแต พ .ศ.1893 ถง พ .ศ.2310 รวมระยะเวลาได 417 ป สมย อยธยาเปนชวงทไทยไดสถาปนาอาณาจกรอยธยาใหด ารงอยดวยความเจรญรงเรอง ทงในดานการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม ศลปะ วฒนธรรม และความสมพนธ ระหวางประเทศ นอกจากน อาณาจกรอยธยาไดรบเอาอารยธรรมตะวนออกและ ตะวนตกเขามาผสมผสานกบอารยธรรมไทย จนกลายเปนมรดกตกทอดทางวฒนธรรม มาถงคนไทยในยคปจจบน

กอนทจะมการสถาปนาอาณาจกรอยธยาขนมาใน พ .ศ.1893 บรเวณทเปน ประเทศไทย ปจจบน ไดมรองรอยหลกฐานทแสดงใหเหนถงความเจรญรงเรอง ของชมชนทรวมตวกนตงเปนแวนแควนและอาณาจกรตาง ๆ มากอน ตอมาเสอมโทรมลง หลงจากนนกม การรวมตวกนของชมชนใหมและกอตงแวนแควนและอาณาจกรแหงใหม ขนมาแทนท กอนทจะมาถง ยคของการสถาปนาอาณาจกรอยธยาซงด ารงอยไดอยาง ยงยนถง 417 ป

บรเวณทเปนประเทศไทยปจจบนกอนจะถงปลายพทธศตวรรษท 19 นน เคย เปนแหลงชมชนทสรางสรรคอารยธรรมตาง ๆ ของมนษยชาตมาตงแตสมยกอน ประวตศาสตรและสมยประวตศาสตร โดยเฉพาะอยางยงกอนทจะมการกอตงอาณาจกร สโขทยใน พ .ศ.1792 เพราะไดมหลกฐานทางประวตศาสตรและโบราณคดทแสดงให เหนถงพฒนาการของอาณาจกรและบรรดาแวนแควนตาง ๆ มากอน เชน ทวารวด ศรวชย ละโว เชยงแสน หรภญชย เปนตน

ส าหรบพนทบรเวณลมแมน าเจาพระยา ตอนลาง กอนทจะมการสถาปนา อาณาจกรอยธยากมชมชนทรวมตวกนขนมากอนแลว และไดพฒนาความเจรญรงเรอง จนมฐานะเปนแวนแควน ทส าคญ ไดแกแควนสพรรณภม และแควนละโว ซง ภายหลงตอมา ชมชนทง 2 แหงไดถกผนวกรวมเขาเปนสวนหนงของอยธยา

การสถาปนาอาณาจกรอยธยา

พระเจาอทอง ผสถาปนาอาณาจกรอยธยา ทม : http: www3wiki.com/pc/0/39

กอนทจะมการสถาปนากรงศร อยธยาใน พ .ศ.1893 นน ชมชนไทยได พฒนาขนเปนแควนหลายแหง และกลายเปนอาณาจกร เชน สโขทย ลานนา เปนตน ส าหรบ อาณาจกรอยธยาเกดขนจากการรวมมอกนของแควนสพรรณภม (สพรรณบร ) และแควนละโว (ลพบร) ซงทงสองแควนเปนศนยรวมอ านาจทางการเมองในบรเวณภาคกลางของประเทศไทยในปจจบน โดยสพรรณบรมอ านาจทางซก ตะวนตกของแมน าเจาพระยา ซงมเมองเกาหลายเมองรวมตวกนอยเปนกลมเดยวกน เชน เมองนครชยศร (นครปฐมเดม ) เมองราชบร เมองเพชรบร และอาจมอทธพลลงไป ทางตอนใตบรเวณเมองนครศรธรรมราช สวนเมองลพบรมอ านาจทางซกตะวนออกของ แมน าเจาพระยา ในการสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธานใน พ .ศ.1893 ของสมเดจพระ รามาธบดท 1 (อทอง ) ซงเปนพระนามภายหลงไดกระท าพธบรมราชาภเษกแลว ปรากฏหลกฐานวากรงศรอยธยาตงขนในเมองเกาเดมทมชอวา อโยธยา ซงมมากอน และเปนเมองทตงอยระหวางเมองสพรรณบรกบเมองลพบร

แผนทกรงศรอยธยาซง วศวกรชาวฝรงเศสไดส ารวจและเขยนขน ใน พ.ศ. 2230 ชวงปลายสมยสมเดจพระนารายณมหาราช ทมา :

http://school.obec.go.th/watsripracha/library/mapay/ha_rai_map.jpg

แผนทเมองอยธยา ทมา : http://1.bp.blogspot.com

สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง ) เปนผทรงสถาปนากรงศรอยธยาเปน ราชธาน เมอ พ .ศ. 1893 ซงไมมหลกฐานปรากฏแนชดวา พระองคสบเชอสายมาจากราชวงศใด และมถนก าเนดเดมมาจากทใด มขอสนนษฐานในเรองดงกลาว 3 ประการ ดงน 1. มถนก าเนดเดมมาจากเมองอทอง แควน สพรรณภม เมอประมาณ พ .ศ. 1890 เมองอทองซงตงอยรมฝง แมน าจระเขสามพน ประสบภยธรรมชาต ล าน าจระเข สามพนตนเขน ขาดแคลนน า จงเกดโรคระบาด (โรคหาหรออหวาตกโรค ) มผคนลมตาย เปนจ านวนมาก พระเจาอทองจงทรงทงเมอง อพยพผคนขามฟากแมน ามา ตงเมองใหมท บรเวณต าบลหนองโสน (บงพระราม ) ใชเวลาสรางเมองใหม 3 ป และสถาปนาขนเปน กรงศรอยธยา ราชธานแหงใหม ใน พ .ศ.1893

2. มถนก าเนดเดมมาจากเมองอโยธยา บรเวณปากแมน าลพบร ซงเปนเมอง หลวงของแควนละโว โดยพระเจาอทองทรงอพยพไพรพลทงเมองอโยธยา หนภย อหวาตกโรคระบาด มาสรางเมองใหมเชนกน 3. มฐานะเปนพระราชโอรสของแควนละโว พระราชบดาของพระเจาอทอง เปนกษตรยแหง แควนละโว และมอบหมายใหพระเจาอทองไปครองเมองเพชรบร ใน ฐานะเมองลกหลวง ครงเมอพระราชบดาสวรรคต พระเจาอทอง จงเสดจกลบมา ครองราชสมบตในแควนละโว และตอมาไดยายมาตงราชธานแหงใหมทกรงศรอยธยา

อาณาจกรอยธยา ทมา : http://btgsf1.com/weblog/img/url/btgsf1.com/album/files/jpg.

การถอก าเนดของอาณาจกรอยธยา ใน พ .ศ. 1893 เปนชวงทอาณาจกรสโขทย ซงเปนอาณาจกรของคนไทยอกกลมหนงทางตอนบนของลมแมน าเจาพระยาเรมเสอม อ านาจลง ตรงกบรชกา ลพระมหาธรรมราชาลไทยแหงกรงสโขทย ในขณะทดนแดนลม แมน าเจาพระยาตอนลางกยงคงมแควนของคนไทยตงบานเมองมนคงเปนปกแผนอย กอนแลว ไดแก ลพบ ร และสพรรณบร ซงตอมาถกรวมใหเปนสวนหนงของอาณาจกร กรงศรอยธยาจนในทสดปจจยทสนบสนนใหการสถาปนากรงศรอยธยาประสบความส าเรจ สมเดจพระรามาธบดท 1 ทรงขนานนามราชธานวา “กรงเทพทวารวดศรอยธยา ” ตงอย บรเวณหนองโสน หรอบงพระ ราม และโปรดใหขดคบรเวณทางมมเมองทางดาน ตะวนออก เรยกวา คขอหนา (คขด) กลายเปนเกาะมแมน า ซงมแมน าส าคญไหลผาน 3 สาย คอ แมน าเจาพระยา แมน าลพบร และแมน าปาสก

ปจจยทเอออ านวยตอการสถาปนาอาณาจกรอยธยา

สมเดจพระรามาธบด ท 1 ทรงเลอกท าเลทตงกรงศรอยธยา เนองจากมปจจย สนบสนน ดงตอไปน 1. ความอดมสมบรณของพนท กรงศรอยธยาตงอยบรเวณทราบลมภาคกลาง มแมน า 3 สายไหลผาน คอ แมน าเจาพระยา แมน าลพบร และแมน าปาสก มผนแผนดนท กวางใหญอดมสมบรณดวยปย แรธาตและน าตามธรรมชาต เหมาะแกการเพาะปลก โดยเฉพาะขาว และมสตวน านานาพนธส าหรบใชเปนอาหาร จงเหมาะแกการสรางบานเรอนอาศยบรเวณน 2. เปนศนยกลางการคมนาคม กรงศรอยธยาเปนเมองทตงอยบนเกาะทม แมน า 3 สายลอมรอบ ท าใหกลายเปนศนยกลางการคมนาคมทางน า สามารถตดตอ คาขายกบหวเมองทางภาคเหนอ และบรเวณหวเมองลมแมน าเจาพระยาตอนลางได สะดวก อกทงกรงศรอยธยายงตงอยไมไกลจากทะเล เรอเดนทะเลสามารถแลนเขามา คาขายกบอยธยาได สงผลใหอยธยากลายเปนอาณาจกรทเปนศนยกลางการคมนาคม คาขาย ซงท ารายไดและความมงคงแกราชอาณาจกร 3. ความมนคงทางยทธศาสตร กรงศรอยธยามสภาพเปนเกาะมแมน าและล า คลองลอมรอบ จงเปนแนวปองกนการบกรกของขาศกได เนองจากกองทพขาศกโจมต ล าบาก โดยตองยกทพขามแมน าและเมอถงฤดน า หลากน าจะทวมฝงนอกพระนคร ท าให

ขาศกไมสามารถตงทพตอไปได ตองยกทพกลบ สภาพภมศาสตรจงเปนปจจยส าคญ ประการหนงทท า ใหกรงศรอยธยารกษาอ านาจไดยาวนานถง 417 ป 4. ชองวางทางการเมอง ในชวงเวลาทพระเจาอทองทรงสถาปนากรงศร อยธยาเปนราชธานนนเปนเวลาทอาณาจกรสโขทยและขอม ซงเรองอ านาจอยกอนได เสอมอ านาจลง ท าใหกรงศรอยธยาสามารถขยายอาณาเขตสรางความมนคงแก ราชอาณาจกรได ปจจยตาง ๆ เหลานลวนมความส าคญทสรางเสรมใหพระเจาอทองทรง สถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธานของอาณาจกรใหมไดส าเรจ พรอมทงวางรากฐาน การเมอง การปกครองและเศรษฐกจในสมยตอมา

แผนทกรงศรอยธยาซงวศวกรชาวฝรงเศสไดส ารวจและเขยนขน ใน พ.ศ. 2230 ชวงปลายสมยสมเดจพระนารายณมหาราช ทมา :

http://school.obec.go.th/watsripracha/library/mapay/ha_rai_map.jpg

กจกรรมท 1.1 การสถาปนากรงศรอยธยา

1. ผสถาปนาอาณาจกรอยธยา คอใคร ตอบ............................................................................................................................. .............................. ................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................... .........................................

2. อาณาจกรอยธยามท าเลทตงเหมาะสม อยางไร ตอบ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... ...............

3. อาณาจกรและแควนใดทอยกอนการสถาปนา อาณาจกรอยธยา ตอบ.......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................... ......................................

กจกรรมท 1.2 การสถาปนากรงศรอยธยา

ตอนท 1 ใหนกเรยนเขากลมและรวมกนวเคราะหความมน คงและความเจรญรงเรอง ของอาณาจกรอยธยาลงในแผนภาพ

ผลทเกด ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. ............................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ........................................................................................... ......................................................

ผลทเกด ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผลทเกด ...................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

พระปรชาสามารถของพระมหากษตรย ท าเลทตง

สภาพภมอากาศ

อาณาจกรอยธยา

ตอนท 2 ใหนกเรยนเขากลมและรวมกนอภปรายเปรยบเทยบ ถงความส าคญของ สถาบนพระมหากษตรยระหวางสมยอยธยากบสมยปจจบนในการสรางและพฒนาชาตไทยใหเจรญรงเรองสบมา

............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. ............................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ........................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ...... ............................................................... ........................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. .......................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ................................................................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................... ......

กจกรรมท 1.3 การกอตงอาณาจกรอยธยา

ค าชแจงใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหชดเจน

1. กษตรยพระองคแรกของกรงศรอยธยาทรงพระนามวา

ตอบ............................................................................................................................. ............... ................................................................................................................... ................................................ 2. กรงศรอยธยาสถาปนาขนในป พ.ศ.

ตอบ............................................................................................................................. ............... ............................................................................................................................. ...................................... 3. กรงศรอยธยาเปนราชธานของไทยไดยาวนานถง...............................................................................ป

4. กรงศรอยธยามแมน าลอมรอบไดแก

ตอบ............................................................................................................................. ............... ................................................................................................................................................................... 5. นามของราชธานใหม คอ

ตอบ....................................................................................................... ..................................... ............................................................................................................................. ...................................... 6. การทกรงศรอยธยามแมน าไหลผานท าใหเกดประโยชน คอ

ตอบ............................................................................................................................. ............... .......................................................................................................... ......................................................... 7. เพราะเหตใดประชากรจงอพยพจากหวเมองตาง ๆ เขามาอาศยบรเวณกรงศรอยธยา

จ านวนมาก ตอบ............................................................................................................ ................................ ............................................................................................................................. ...................................... 8. หากขาศกยกทพมารกรานกรงศรอยธยาจะประสบปญหาอยางไรบาง

ตอบ............................................................................................................................. ............... ............................................................................................................................. ...................................... 9. เพราะเหตใด คนไทยจงนยมสรางบานเรอนอยรมแมน า

ตอบ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...................................... 10. เพราะเหตใดอยธยาจงเปนเมองทมงคงร ารวย

ตอบ............................................................................................................................. ............... ............................................................................................................................. ......................................

กจกรรมท 1.4 ปจจยทเออตอการสถาปนาอาณาจกรอยธยา

ความอดรสมบรณของพนทตง

....................................................................................

กจกรรมท 1.5 ปจจยทเออตอการสถาปนาอาณาจกรอยธยา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมเขยนแผนภาพความคด แสดงปจจยทเออตอการสถาปนาอาณาจกรอยธยา

กจกรรมท 1.6 อยธยากรงเกา

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

ใบความรท 2 สภาพภมศาสตรของอยธยา

ทตงของกรงศรอยธยา

กรงศรอยธยามทตงทเหมาะสมเนองจากมแมน าส าคญไหลผานถง 3 สาย ไดแก

แมน าลพบร ไหลจากทางทศเหนอออมไปทางทศตะวนตก

แมน าปาสก ไหลผานจากทศตะวนออก

แมน าเจาพระยา ไหลจากทศตะวนตกออมไปทางทศใต แมน าทง 3 สายน ไหลมาบรรจบกนลอมรอบราชธาน ท าใหกรงศรอยธยามลกษณะ

เปนเกาะทมสณฐานคลายเรอส าเภา คนทวไปจงเรยกอยธยาวา "เกาะเมอง" อยธยามท าเลทางภมศาสตรทเหมาะสมกบการเปนราชธาน ดงน

1. เปนทมความอดมสมบรณ เหมาะแกการเพาะปลก

2. สะดวกแกการคมนาคม เพราะตงอยในเสนทางคาขาย ตดตอกบหวเมองอน ๆ รวมทงสามารถตดตอคาขายกบตางประเทศทางทะเลไดสะดวก เพราะตงอยตรงทแมน าใหญหลายสายไหลมาบรรจบกน รวมเปนแมน าเจาพระยาไหลออกอาวไทย เรอเดนทะเลสามารถแลนจากปากแมน าเขามาทอดสมอไดถงหนาเมอง ท าใหกรงศรอยธยา เปนชมชนทางการคาขายทส าคญ

3. มความเหมาะสมดานยทธศาสตร กลาวคอ เมอมขาศกยกทพมาต ขาศกจะสามารถตง คายลอมเมองไดถงฤดแลงเทานน เพราะเมอถงฤดน าหลาก น าจะหลากทวมขงบรเวณรอบตวเมอง ซงเปนอปสรรคตอการทขาศกจะยกทพเขาโจมตและท าใหขาดแคลนเสบยงอาหาร ขาศกจงตองถอยทพกลบไป

สภาพท าเลทตงของกรงศรอยธยาทมความเหมาะสมดงกลาว ท าใหกรงศรอยธยา เปนนครราชธานอนยงใหญของชาตไทยมายาวนานตลอด 417ป (พ.ศ.1893-2310) และมพฒนาการทางประวตศาสตรอยางเหนไดชด ทงทางดานการเมองการปกครอง เศรษฐกจ สงคม และศลปวฒนธรรม ดวยเหตทปจจยสภาพทางภมศาสตรของกรงศรอยธยา เปนปจจยส าคญในการสงเสรมใหกรงศรอยธยาเปนราชธานของไทยยาวนานถง 417 ป เพอใหเขาใจสภาพภมศาสตรของกรงศรอยธยาจงแยกสภาพภมศาสตรออกเปน 2 สวน คอ

1. เกาะเมองพระนคร เปนศนยกลางการปกครอง ศนยกลางการคา เปนทประทบของพระมหากษตรย เชอพระวงศ เจานาย ขนนาง และขาราชการทงหลาย ตงอยบนเกาะขนาดเลกบรเวณหนองโสน ลอมรอบดวยแมน าส าคญ 3 สาย คอ เจาพระยา ปาสก และลพบร ลกษณะของพนทเปนทราบไปทวทกทศ มการสรางก าแพงลอมรอบเลาะไปตามแมน า

ปอมเพชร ปอมส ำคญปอมหนงในแนวก ำแพงเมองกรงศรอยธยำ

ทยงคงหลงเหลอมำจนถงปจจบน

ทมา : www.thailandsworld.com/sites/thailandsworld_com/images/ central_thailand%252FAyutthaya_ph

และ www.holidaythai.com

ในชวงเวลาแรก ลกษณะของเกาะเมองมสภาพเปนแหลม มแมน าลอมรอบสามดาน คอ ดาน เหนอ ไดแก แมน าลพบร กบดานใต และดานตะวนตก คอ แมน าเจาพระยา ไหลลอมรอบ สวนดาน ตะวนออกไดมการขดคชกน าจากแมน าลพบร ไปยงแมน าเจาพระยา เรยกวา คขอหนา ตอมาคนถกน าเซาะตลงพง ขยายลาคจนกลายเปนแมน าปาสก

แผนผงกรงศรอยธยาแสดงแมน าและสถานทส าคญ ในปลายพทธศตวรรษท 20-21

ทมา : หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ประวตศาสตร ม.2 (43 : 2544)

ตวเมองกรงศรอยธยายงจ ากดในบรเวณแคบ ๆ พระราชวงในชวงระยะเวลาแรก นกประวตศาสตรสนนษฐานกนวา น าจะอยในบรเวณวดพระศรสรรเพชญ ใกล ๆ กบบรเวณบงพระราม โดยสรางดวยไม วดทเปนศนยกลางของพระนคร ไดแก วดมหาธาต ซงมความส าคญในฐานะวดทประดษฐานพระบรมสารรกธาต และพระพทธรปตาง ๆ ตอมาในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ พระองคไดทรงขยายเขตพระราชวงไปทางทศเหนอจน จรดแมน าลพบร แลวสรางพระราชวงในเขตน พรอมกบยกพระราชวงเดมใหเปนวด นามวาวดพระศร สรรเพชญ ในพทธศตวรรษท 21-23 ชาวตะวนตกไดเดนทางเขามาในกรงศรอยธยาเปนจานวนมาก บางทานไดบนทกใหเหนถงสภาพภายในเกาะเมองอยธยา ซงสามารถสรปได ดงน

ภายในพระนครมโบสถ วหาร วดวาอาราม สรางขนตด ๆ กน มประชากรอาศยกนอยอยางหนาแนนภายในก าแพงเมอง มถนนตดผาน เปนถนนดน ปอฐตะแคง กวางประมาณ 12 เมตร เปนถนน 2

สาย คอ ถนนขวาง ซงตดจากทศตะวนออกไปทศตะวนตก และถนนร ซงตดจากทศเหนอไปทศใต นอกจากน ภายในเขตพระนครศรอยธยายงเตมไปดวยล าคลองนอย ซงซอยออกจากคลองใหญอกมาก เพอการระบายน าและการคมนาคม คลองจงเปนเสนทางสญจรทส าคญของชายเมองอยธยา ส าหรบการเดนทางไปมาในเมอง จอดเทยบทาพระราชวง ตาหนกส าคญ ตลาดยานการคา หรอถนนใหญ ๆบานเรอนของชาวเมองอยธยามกปลกอยรมน าหรอปลกในแพทจอดรมสองฝงคลองและแมน า

บรเวณทตงทาเรอนานาชาต ตงอยในบรเวณดานใตของเกาะเมอง แถบวดพนญเชงและบรเวณปอมเพชรมอซอมเรอทะเลบรเวณทายเกาะเมอง ซงเปนแหลงจอดเรอสนคาส าคญ

พระนครศรอยธยาเปนนครทโอฬาร อนเตมไปดวยโบสถ วหาร จานวนมากกวา 300 แหง

กอสรางดวยศลปกรรมไทยอยางวจตรงดงาม โบสถวหารเหลานมทงพระปรางค เจดย รปปนและรปหลออยางมากมาย ใชทองฉาบอยภายนอกสเหลองอรามไปทว กรงศรอยธยามการวางผงเมองอยางเปนระเบยบ ตงอยในจดยทศาสตรทเหมาะสม จงเปนพนททประชากรอาศยอยอยางหนาแนน กรงศรอยธยาเตมไปดวยตลาดทมสนคาทจ าเปนตอการด ารงชวต และสนคาฟมเฟอย ทงทผลตขนภายในอาณาจกรและน ามาจากนานาประเทศ

รองรอยของอาณาจกรอยธยาทหลงเหลออยในปจจบน ทมา : http://www.arayanewspaper.com

http://www.fotorelax.com

2. บรเวณรอบเกาะเมอง พนทบรเวณรอบนอกตวเกาะเมองกรงศรอยธยา เปนบรเวณ ทราบลม ซงเปนทองทงกวางขวางตามรมแมน า และล าคลองนอกเมอง โดยมวดและชมชนตงกระจายรอบพระนคร รมฝงแมน าเจาพระยาทางดานทศใตเปนทตงของชมชนชาวตางชาตและคลงสนคา ซงพระมหากษตรยพระราชทานทดนใหชาวตางชาตไวท ามาหากน เชน หมบานชาวโปรตเกส ฮอลนดา องกฤษ ญปน เปนตน

บรเวณหางจากแมน ารอบเกาะเมองออกไปมแมน าล าคลองกระจายตวอยางทวไป แสดงใหเหนการใชแมน าล าคลองในการคมนาคม บรเวณรอบนอกมชมชนใหญนอย และวดอยทวไปตามแนวรมฝงแมน าล าคลอง พนทถดเลยจากบรเวณชมชนรมคลองเปนทองทงนาทมบรเวณกวางขวาง

การทชมชนใชเสนทางน าเปนเสนทางคมนาคมหลก ท าใหแตละบานมเรอไวใช บางครอบครวอาศยบนเรอนแพทจอดตามแหลงชมชนตาง ๆ ทตงอยรมแมน าล าคลอง สวนบานเรอนบนบกสวนใหญเปนเรอนทสรางดวยไมไผ ยกพนสงเพอใหพนจากระดบน าทวมและมเรอส าหรบการคมนาคม ดวยเหตทบรเวณรอบนอกกรงศรอยธยาเปนทองทงอนกวางขวาง และมแมน าล าคลองมากมาย ท าใหกรงศรอยธยามสภาพเปนเกาะมแมน าและทงนาตงอยลอมรอบ พอถงฤดน าหลากของทกปจะมน าทวมบรเวณรอบนอกเกาะเมอง อยธยาจงใชสภาพทางธรรมชาตดงกลาวในการดาเนนแผนยทธศาสตรในการตงรบขาศก โดยเฉพาะศกสงครามกบพมา นอกจากนบรเวณนยงเปนแหลงกสกรรมทส าคญของอยธยาดวย

บานชาวสยาม ในสมยอยธยา ทมา : http://www.samsenwit.ac.th

และ หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ประวตศาสตร ม.2 (43 : 2544)

กจกรรม ท 2.1 ทตงอาณาจกร อยธยา

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณ

กจกรรมท 2.2 แผนทอาณาจกรอยธยา

ค าชแจง ใหนกเรยนวาดภาพแผนทแสดงแมน าและสถานทส าคญ ของกรงศรอยธยา ในปลายพทธศตวรรษท 20-21

กจกรรมท 2.3 อยธยากรงเกา

กก

ใบความรท 3 พระมหากษตรยแหงอาณากรงศรอยธยา

ทมาของภาพ www:personinhistory.exteen.com

ภาพพระบรมราชานสาวรยสมเดจพระรามาธบดท 1

(พระเจาอทอง)

รายนามพระมหากษตรยและราชวงศทปกครองกรงศรอยธยา พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยา ไดบนทกวาสมเดจพระรามาธบดท 1 ทรงยายจากเวยงเหลก

ขามฟากแมน าเจาพระยามาตงเมองใหม เหตผลของการยายเมองในครงน สนนษฐานวาทตงของอยธยา ซงเปนเมองหลวงใหมมความเหมาะสมในการเปนศนยกลางการคมนาคม และมความปลอดภย การทอยธยามทตงซงเหมาะสม ท าใหสามารถพฒนาจากเมองขนาดเลก เปนอาณาจกรทมอ านาจกวางขวางในเวลาตอมา

ขข

ภายหลงจากทสมเดจพระรามาธบดท 1 (อทอง) ทรงสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธานแลว ถอไดวาเปนการเรมตนราชวงศอทองใน พ.ศ.1893 กรงศรอยธยามนามเตมวา “กรงเทพมหานครบวร ทราวดศรยอยธยา มหาดลกภพ นพรตนราชธาน บรรมย” กรงศรอยธยาไดด ารงความเปนศนยกลางของอาณาจกรชาวไทยมาตลอดระยะเวลา 417 ป ไดมพระมหากษตรยปกครองสบตอกนมา 5 ราชวงศ รวมทงสน 33 พระองค

สถาบนพระมหากษตรยสมยอยธยาไดรบการเคารพยกยองเปนสมมตเทพ จงมอ านาจและ ความยงใหญเหนอมนษย เปนสถาบนทมความสงสง ศกดสทธ และเปนหลกในการปกครอง ภาระหนาท ส าคญของพระมหากษตรย ไดแก การปองกนและขยายอาณาจกร การคมครองชวตและทรพยสนของ ราษฎร และการบ ารงพระพทธศาสนาและศลปวฒนธรรม

แมวาพระมหากษตรยอยธยาจะอยในฐานะสมมตเทพ ดงจะเหนไดจากทประทบซงเปน พระราชวงทงดงาม มระเบยบพธกรรมทศกดสทธ เชน พธถอน าพพฒนสตยา พธราชาภเษก การใชค า ราชาศพทและกฎมณเฑยรบาล แตขณะเดยวกนพระมหากษตรยมหนาทดแลทกขสขของราษฎร และ ทรงยดมนในหลกธรรมพระพทธศาสนา คอ ทศพธราชธรรม ตามแนวทางทสบทอดมาตงแตสมยสโขทย จงท าใหพระมหากษตรยอยธยาทรงใชอ านาจโดยมหลกธรรมก ากบ ทศพธราชธรรม เปนธรรมส าหรบผปกครอง ม 10 ประการ คอ การให ความประพฤตด การบรจาค ความซอตรง ความออนโยน ความทรงเดช ความไมโกรธ ความไมเบยดเบยน ความอดทน และความไมคลาดธรรม ดงนน พระมหากษตรยอยธยาจงทรงมสวนสรางเสรมความเจรญและความเปนปกแผนใหกบบานเมองอยางตอเนอง

คค

พระมหากษตรยอยธยาม 33 พระองค จากราชวงศตาง ๆ 5 ราชวงศ ดงน

พระมหากษตรยอยธยา พ.ศ.1893-2310 ยค ราชวงศ พระนาม ปครองราชย

อยธยาตอนตน พ.ศ.1893-1952

ราชวงศลพบร 1. สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) 2. สมเดจพระราเมศวร (ครงท 1)

พ.ศ.1893-1912พ.ศ.1912-1913

1. สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) 2. สมเดจพระราเมศวร (ครงท 1)

พ.ศ.1893-1912พ.ศ.1912-1913

ราชวงศ สพรรณภม

3. สมเดจพระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพองว) 4. สมเดจพระเจาทองลน

พ.ศ.1913-1931 พ.ศ.1931-1931

3. สมเดจพระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพองว) 4. สมเดจพระเจาทองลน

พ.ศ.1913-1931 พ.ศ.1931-1931

อยธยา ตอนกลาง พ.ศ. 1952- 2112

ราชวงศสพรรณภม 6. สมเดจพระอนทราราช (สมเดจพระนครนทราธราช,เจานครอนทร) 7. สมเดจพระบรมราชาธราชท 2 (เจาสามพระยา) 8. สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ 9. สมเดจพระบรมราชาธราชท 3 10. สมเดจพระรามาธบดท 2 11. สมเดจพระบรมราชาธราชท 4 (หนอพทธางกรหรอพระอาทตยวงศ) 12. สมเดจพระรษฎาธราช 13. สมเดจพระไชยราชาธราช 14. สมเดจพระยอดฟา (พระแกวฟา) 15. สมเดจพระมหาจกรพรรด 16. สมเดจพระมหนทราธราช

พ.ศ. 1952-1967 พ.ศ. 1967-1991 พ.ศ. 1991-2031 พ.ศ. 2031-2034 พ.ศ. 2034-2072 พ.ศ. 2072-2076 พ.ศ. 2076-2077 พ.ศ. 2077-2089 พ.ศ. 2089-2091 พ.ศ. 2091-2111 พ.ศ. 2111-2112

งง

พระมหากษตรยอยธยา พ.ศ.1893-2310 (ตอ)

ยค ราชวงศ พระนาม ปครองราชย อยธยาตอนปลาย พ.ศ. 112- 2130

ราชวงศ สโขทย

17. สมเดจพระมหาธรรมราชา 18. สมเดจพระนเรศวรมหาราช 19. สมเดจพระเอกาทศรถ 20.สมเดจพระศรเสาวภาคย 21. สมเดจพระเจาทรงธรรม 22. สมเดจพระเชษฐาธราช 23. สมเดจพระอาทตยวงศ

พ.ศ. 2112-2133 พ.ศ. 2133-2148 พ.ศ. 2148-2163 พ.ศ. 2163-2163 พ.ศ. 2163-2173พ.ศ. 2171-2173พ.ศ. 2173-2173

ราชวงศปราสาท ทอง

24. สมเดจพระเจาปราสาททอง 25. สมเดจเจาฟาไชย 26. สมเดจพระสธรรมราชา 27. สมเดจพระนารายณมหาราช

พ.ศ. 2173-2198 พ.ศ. 2198-2199 พ.ศ. 2199-2199พ.ศ. 2199-2231

ราชวงศ บานพลหลวง

28. สมเดจพระเพทราชา 29. สมเดจพระสรรเพชญท 8 (พระเจาเสอ) 30. สมเดจพระสรรเพชญท 9 (พระเจาทายสระ) 31. สมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ 32. สมเดจพระเจาอทมพร (ขนหลวงหาวด) 33. สมเดจพระทนงสรยาศนอมรนทร (พระเจาเอกทศ)

พ.ศ. 2231-2245พ.ศ. 2245-2252 พ.ศ. 2252-2275 พ.ศ. 2275-2301 พ.ศ. 2301-2301พ.ศ. 2301-2310

ทมา : รายพระนามพระมหากษตรยอยธยา จากกรมชาระประวตศาสตรไทย

(2515) ประวตศาสตรกรงศรอยธยา. กรงเทพฯ :

ท าเนยบนายกรฐมนตร, หนา 1-2.

จจ

กจกรรมท 3.1 ทศพธราชธรรมของกษตรย

ฉฉ

กจกรรมท 3.2 พระมหากษตรยของอาณาจกรอยธยา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมเขยนแผนภาพความคด เพอแสดงราชวงศและรายนามของพระมหากษตรยทปกครองอาณาจกรอยธยา

ชช

กจกรรมท 3.3 กษตรยกรงเกา

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกอกษรทอยหนาชอของราชวงศไปใสในชองวาง ใหตรงกบชอของพระมหากษตรยในสมยอยธยาใหถกตอง

1. สมเดจพระรามราชาธราช

2. สมเดจพระเจาอทมพร

3. สมเดจพระศรสธรรมราชา

4. สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ

5. สมเดจพระบรมราชาธราชท 4 (หนอพทธางกร)

6. สมเดจพระนเรศวรมหาราช

7. สมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ

8. สมเดจพระราเมศวร

9. สมเดจพระยอดฟา หรอพระแกวฟา

10. สมเดจพระนารายณมหาราช

กจกรรมท 3.4 พระเจาอทองกบการสถาปนาอาณาจกรอยธยา

ซซ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหชดเจน

1. พระเจาอทองทรงสถาปนาอยธยาเปนราชธานขน เมอใด