View
5
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
เสภาเรอง ขนชางขนแผน
ตอนขนชางถวายฎกา วชาภาษาไทย
ชนมธยมศกษาปท ๖
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
บทเสภาเรองขนชางขนแผน มกวเอกหลายทานรวมกนแตง สนนษฐานวาแตงตงแตสมย สมเดจพระนารายณมหาราช สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ทรงสนนษฐานวา - ตอน ขนแผนขนเรอนขนชาง และตอน ขนแผนพานางวนทองหน เปนพระราชนพนธพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย
ผแตง
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
- ตอนขนชางขอนางพม และ ตอนขนชางตามนางวนทอง เปนพระราชนพนธพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว (เมอครงยงด ารงพระอสรยยศเปนกรมหมนเจษฎาบดนทร) - ตอน ก าเนดพลายงาม เปนส านวนของสนทรภ - ตอน ขนชางถวายฎกาน ไมปรากฏนามผแตง แตเปนหนง ใน ๘ ตอนทไดรบการยกยองจากสมาคมวรรณคด (สมยรชกาลท ๗) วาแตงดเปนเยยม โดยเฉพาะกระบวนกลอนทสออารมณสะเทอนใจ
ผแตง
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ขนชางขนแผนเปนต านานทเลาสบตอกนมาในเมองสพรรณบร และกาญจนบร โดยเชอกนวาเปนเรองทเกดขนจรงในปลายแผนดนสมเดจพระบรมไตรโลกนาถตอเนองถงรชสมยสมเดจพระรามาธบดท ๒ แหงกรงศรอยธยา โดยในต านานเลาเพยงวา นายทหารยศขนแผนผหนง ไดถวายดาบฟาฟนแดสมเดจพระพนวษา จากเคาเรองเดมไดมผตกแตงใหมเนอเรองนาสนกสนานมากขน ซงใชวธการถายทอดโดยการเลาสบตอกนมาเปนนทาน
ทมาของเรอง
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตอมามการน าเรอง ขนชางขนแผน มาแตงเปนกลอนสภาพ ขบเปนล าน า ใชกรบเปนเครองประกอบจงหวะ จงกลายเปนบทเสภา มทงหมด ๔๓ ตอนดวยกน ตอนทน ามาเปนบทเรยนน คอ ตอนท ๓๕ บทขบเสภาเรอง ขนชางขนแผน ซงไดรบการยกยอจากวรรณคดสโมสรวา เปนยอดของกลอนสภาพทมความไพเราะ ดเลศทงเนอเรองและกระบวนกลอน
ทมาของเรอง
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• นางวนทอง มชอเดมวา พมพลาไลย ซงเปนเพอนเลนกบ พลายแกว และ ขนชาง ในตอนเดก • เมอโตขน นางพมไดพบกบ พลายแกว อกครง ซงในตอนนน พลายแกว บวชเณรอย ซงทงสองกแอบรกใครชอบพอกน เณรแกวจงแอบสกและขนไปหานางพมบนเรอน • ทางดาน ขนชาง ซงมฐานะร ารวย แตหนาตาอปลกษณกหลงรกนางพมเชนกน จงวอนให นางเทพทอง (เปนมารดา) ไปสขอนางพม
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• นางพมเกรงวา มารดาตนจะรบขนหมากของขนชาง จงใหนางสายทอง (พเลยง) ไปสงขาวใหเณรแกว รบชงมาสขอกอน • เณรแกว ลาสกขา และใหนางทองประศร มารดาของตน ไปสขอนางพม ทงคจงไดแตงงานกน • หลงเขาหอไดเพยงสองวน พลายแกวไดรบค าสงใหน าทพไปรบกบ พระเจาเชยงใหม
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• นางพมตรอมใจดวยความคดถงพลายแกว บวกกบขนชางซงท าทกอยางเพอใหนางพมใจออนมาเปนภรรยาตน จงลมปวยลง และไดเปลยนชอเปน วนทอง • ขนชางหลอก วนทอง วา พลายแกว เสยชวตในสนามรบไปแลว นางศรประจน(แมของวนทอง) เกรงวาวนทองจะถกรบเปนมายหลวง จงบงคบใหแตงงานกบขนชาง นางจงตองแตง แตวนทอง ยงไมเชอวาพลายแกวตายแลว จงเฝารอ พลายแกว และขดขนยงไมยอมเปนภรรยาขนชาง
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
•พลายแกวชนะศกกลบมา ไดรบยศเปน ขนแผน และไดรบพระราชทานนางลาวทอง มาเปนภรรยาดวย เมอขนแผนไดพบกบ วนทอง กเกดทะเลาะววาทกน วาวนทองไปแตงงานใหม สวนวนทองกวาขนแผนนอกใจไปมภรรยาใหม ขนแผนโกรธจงเขาขางลาวทอง และพานางไปอยกบแมทกาญจนบร • นางวนทองทงโกรธแคนเสยใจ และคดวาขนแผนหมดรกตนแลว จงยอมตกเปนภรรยาขนชาง ในคนนนเอง
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ขนแผนยงคงคดถงวนทอง จงไดแอบขนเรอนขนชางไป และพบวนทองนอนคกบขนชางอย กโกรธ แตท าอะไรไมไดนอกจากดประจานใหอบอาและจากไป ท าใหขนชางแคนใจมาก • ตอมาขนชางไดโอกาส เมอนางลาวทองไมสบาย ขนแผนซงเขาเวรอย เปนหวง อยากกลบไปดแล จงฝากเวรไวกบขนชาง ซงขนชางกไดน าความไปทล สมเดจพระพนวษา วาขนแผนหนเวร สมเดจพระพนวษาจงลงโทษดวยการใหขนแผนออกไปตระเวณดานอยชายแดน และ น าตวลาวทองมากกไวไมใหทงสองพบกน
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ขนแผนโกรธแคนขนชาง จงคดชงตวนางวนทอง โดยรวบรวมของวเศษ 3 อยาง ไดแก กมารทอง ดาบฟาฟน มาสหมอก • จากนนขนแผนจง ลอบขนเรอนขนชางอกครง ซงไดพบกบนางแกวกรยาธดาสโขทย ทบดาน ามาขดดอกกบขนชางไว และไดนางเปนภรรยา จากนนจงเขาไปหานางวนทอง ซงวนทองไมอาจจากขนชางได แตเพราะดวยความรกขนแผน จงยอมตามไปอยกบขนแผน
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ขนชางโกรธทขนแผนพาตวนางวนทองไปจงถวายฎการองทกข สมเดจพระพนวษา • ขนแผนพาวนทองเรรอนไปอยตามปา จนนางตงครรภ ขนแผนสงสารวนทองทไดรบความล าบากจงใหพระพจตรพาไปมอบตวและกราบทลเรองราวทงหมด สมเดจพระพนวษาจงตดสนใหขนแผนไดนางวนทองคนและขนชางถกปรบไหม
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ตอมาขนแผนคดถงนางลาวทองจงขอพระราชทานคน สมเดจพระพนวษากรวมาก และมรบสงใหจบขนแผนไปขงคก ซงขนแผนยอมตดคกโดยไมคดหน (ทงๆทมวชาอาคมสามารถหนได) • วนหนงขนชางสบโอกาส ใหบาวไพรมาฉดนางวนทองซงก าลงไปเยยมขนแผน นางจงตองกลบไปอยกบขนชาง และคลอดลกชอ พลายงาม
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ยงพลายงามโตขนกยงหนาตาละมายคลายขนแผน ขนชางเมอรวาไมใชลกตน จงลวงพลายงามไปฆาในปา แตไดผพรายของขนแผนชวยไว จงรอดมาได นางวนทองจงใหพลายงามไปอยกบนางทองประศร(แมของขนแผน) ทกาญจนบร สวนตวนางจ าตองอยกบขนชาง จนเมอพลายงามโตขนไดรบราชการ ท าความดความชอบ ไดเปนจมนไวยวรนาถ
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• ในงานแตงงานของพลายงาม ขนชางและนางวนทอง มาชวยงาน ขนชางเมาและมเรองกบพลายงาม จงถกพลายงามท าราย ขนชางจงไปถวายฎกากลาวโทษพลายงาม และไดมการด าน าพสจนกน ปรากฏวาขนชางแพ และถกตดสนประหารชวต แตนางวนทองขอใหพลายงาม ขอพระราชทานอภยโทษไว เพราะขนชางกเคยดกบนาง
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• พลายงามคดถงมารดา อยากใหกลบมาอยดวยกนพรอมหนา จงลอบขนเรอนและพานางหน รงขนกเกรงวาขนชางจะเอาผด จงใหบาวไปสงความวาตนปวยหนก อยากใหแมมาดใจสกพก แลวจะสงคน • ขนชางโกรธ จงรางฎกาถวายถวายตอสมเดจพระพนวษาอก • สมเดจพระพนวษามรบสงใหไปเรยกทกคนทเกยวของมา และเรมท าการตดสนคดความ ฝายพลายงามผดดวยการไปลอบขนบานผอน ท าเชนบานเมองไมมกฎหมาย ฝายขนชางกผดทวาไปแยงวนทองมา
เสภาเรองขนชางขนแผน
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
• สมเดจพระพนวษาใหนางวนทองเขาเฝาและตรสถามใหกระจางวานางจะเลอกอยกบใคร ขนแผน ขนชาง หรอ พลายงาม ดวยความประหมา และ ณ ตอนนนชะตาถงฆาต ท าใหนางตอบออกไปวา นางกรกขนแผน แตขนชางกแสนด สวนพลายงามนกลกในอก • พระพนวษาโกรธมาก จงมรบสงใหประหารชวตนาง
เสภาเรองขนชางขนแผน
Recommended