View
0
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
ระบบขบถาย/ก าจดของเสย
Excretory System ครเสกสรรค สวรรณสข
โรงเรยนแกนนครวทยาลย
www.kruseksan.com
เมอเรยนจบหวขอนแลว นกเรยนควรจะสามารถ
1. ระบอวยวะทเกยวของกบการก าจดของเสยทางไต
2. อธบายกระบวนการท างานของไต
3. สรปความส าคญของไตและตระหนกถงการดแลรกษาไต
4. ระบโครงสรางทใชในการขบถายของเสยของสตวบางชนด
จดประสงคการเรยนร
คอ สงทรางกายขบออกมาหรอของสวนเกนตาง ๆ ทเกดจากกระบวนการเมแทบอลซม ทรางกายไมตองการใชแลว และไมมประโยชนจงขบออกไปนอกรางกาย นอกจากแกส CO2 จากระบบหายใจ เหงอจากทางผวหนง และอจจาระจากระบบยอยอาหารแลว
ยงมของเสยในรปไนโตรเจน (N) เปนองคประกอบหลง ทเรยกวา
Nitrogen waste
ของเสย (Waste)
Nitrogen waste ความเปน
พษ สถานะ พลงงานทใชใน
การขบ สงมชวต
แอมโมเนย (NH3) สงมาก กาซ ละลายน าไดด
ปานกลาง สตวช นต า, ปลา ,สตวคร งบกคร ง
น า กรดยรก (Uric acid)
ต า ของแขง ไมละลายน า
สงท สด สตวเล อยคลาน, แมลง ,นก
ยเรย (Urea) ปานกลาง ของเหลว นอยท สด คน, สตวเล ยงลกดวยนม
ประเภทของของเสยในสงมชวต
สงมชวต โครงสรางทใช
อะมบา พารามเซยม (สงมชวตเซลลเดยว) เยอหมเซลล, Contractile vaccuole เพอขบน าสวนกน
ฟองน า , ไฮดรา แพรโดยตรงเขาเซลล
หนอนตวแบน Flame cell
ไสเดอนดน Nephridia
แมลง Mulphighian Tubule
สตวมกระดกสนหลง, คน Kidney (ไต)
อวยวะทใชในการขบถายของสงมชวต
ปจจยทมผลตอการด ารงชวตของมนษย
มนษยเปนสงมชวตหลายเซลล สงแวดลอมภายนอกรางกาย
สงแวดลอมภายในรางกาย
นา
อณหภม ความเปนกรด - เบส
อนๆ
> 70%
1. การรกษาสมดลของของเหลวในรางกาย (Regulation of body fluid) - สมดลเกลอและนา
- สมดลกรด ดางในเลอดและของเหลวนอกเซลล
- สมดลของสารละลายในเลอดและของเหลวในรางกาย
2. การรกษาอณหภมของรางกาย (Thermoregulation)
การรกษาสมดลรางกาย (Homeostasis) สงมชวตตาง ๆ (ระบบขบถาย) สารทรางกายจ าเปนตองก าจดออก เรยกวา ของเสย
การรกษาสมดลของเหลวในรางกายของสตวนาจดและสตวนาเคม
การรกษาสมดลรางกาย (Homeostasis)
น าเคม น าจด
H2O (osmosis) Hypertonic นาเขมขนมากกวาของเหลวในปลา Hypotonic นาเขมขนนอยกวาของเหลวในปลา
การปรบตวตว
ดมนามาก เหงอกกาจดแรธาตสวนเกนออก ดมนานอย เหงอกดดเกลอแร
ปสสาวะนอยเขมขน (active transport) ปสสาวะบอยเจอจาง
Hypertonic sol
Hypotonic sol
สาร > นา
H2O
กลมเซลลขบ
แรธาตสวนเกน
ผวหนง / เกลดปองกนแรธาต
ปสสาวะนอยและมความเขมขนสง / กาจดทางทวารหนก
สาร > นา
H2O ผวหนง / เกลดปองกนนา
ปสสาวะบอยและคอนขาง มความเจอจาง
กลมเซลลดดแรธาตกลบ
Active transport
1. Contractile Vacuole [contract= บบตว] พบในสงมชวตเซลลเดยว เชน อะมบา พารามเซยม นอกจากนยง
ใชเยอหมเซลลในการขบสารดวย
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
Contractile Vacuole [contract= บบตว] ท าหนาท
ขบนาทมากเกนไปออกจากเซลล เพอรกษาปรมาณนาภายในเซลล
ใหพอเหมาะ (Osmoregulation)
2. Cell membrane พบในสงมชวตหลายเซลล เชน ฟองน าและกลมไฮดรา เปนตน
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
1. โพรโทซวนาจด จะกาจด
- แอมโมเนย และ CO2 ดวยการแพรผานเยอหมเซลลโดยตรง
เพราะแอมโมเนย และ CO2 มขนาดเลก
- นาทมากเกน จะใชคอนแทรกไทลแวควโอล ควบคมแรงดน
Osmoregulator ทาหนาท คลายไต
2. โพรโทซวนาเคม ไมมคอนแทรกไทลแวควโอล เพราะแรงดน
ของนาทะเลสงกวาของรางกาย ทาใหมโอกาสสญเสยนา
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
3. Flame cell พบในสงมชวต เชน พลานาเรย
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
พลานาเรย
Flame cell
ทอขบถาย
4. Nephridium พบในสงมชวต เชน ไสเดอนดน ปองละ1 คเนองจากมโครงสรางรางกายทซบซอนมากยงขน หลกการท างาน
คลายไต
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
Nephriostome Nephriopore
5. Malpighian tubule พบในสงมชวตเชน แมลง
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
ทอมลพเกยล
ทวารหนก
เตาทะเล
นกทะเล
6. Salt gland ตอมเกลอ เชน นกทะเล เตาทะเล ท าหนาท
ขบแรธาตสวนเกนออก
(Nasal gland)
www.vcharkarn.com/vcafe/8273
4/1
การขบถายของสตว
สตวน า เลยงลกดวยน านม สตวปก/สตวเลอยคลาน
แอมโมเนย ยเรย ยรก
ปลา, ครงบกครงนา สนข, มนษย นก, ไก, จงจก, ง
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
เรองของ ขจงจก... กบ....คนขสงสย (จากค าถามหนง น าไปสความรมากมาย)
"ขจงจกหนงกอน มสองสคอสด า กบสขาว ทอกปลายนนนะ สด าคออจจาระ สวนสขาวคอปสสาวะ โดยเวลามนถายจะถายออกมาพรอมกน ทางชองทวารเดยวกน สตวเลอยคลานและสตวปกจะขบถายเชนน เชน ขตกแก จงเหลน ขนก ซงแตกตางจากสตวเลยงลกดวยนมอยางเรา ๆ "
"แลวท าไม ปลายจดถงมสขาว ท าไมขคนไมมสขาว"
Kidney พบในสงมชวตหลายชนดทมโครงสรางคอนขางซบซอน เชน หอย หมก สตวมกระดกสนหลง ไตเกดจากการ
รวมตวของ Nephridium
อวยวะในการรกษาสมดลของสงมชวตบางชนด
Renal
cortex
Renal
medulla
ทอไต
Renal pelvis
ถาปรมาณนาทรบเขาและขบออกไมสมดลกน จะเกดปญหาแกรางกาย
อยางไร
การรกษาดลยภาพของน าและสารในรางกายคน
Renal
cortex
Renal
medulla
ทอไต
Renal pelvis
สตวมกระดกสนหลงอน ๆ ทงคนมระบบควบคมดลยภาพนา
ประกอบดวยไต (Kidney) ทอไต (Ureter) และกระเพาะ
ปสสาวะ (Urinary bladder)
และขบออกทาง ทอปสสาวะ (Urethra)
ของเหลวท รางกายรบเขา
อาหาร
1,200 cm3 เคร องด ม
กระบวนการหายใจ
1,000 cm3
300 cm3
2,500 cm3 รวม
ของเหลวท รางกายขบออก
เหง อ
1,500 cm3 ปสสาวะ
หายใจออก
500 cm3
350 cm3
150 cm3
รวม
อจจาระ
2,500 cm3
น าในรางกายคนเรา ถกแบงดวยเย อหมเซลลออกเปน 3 สวน คอ
1. นานอกเซลล (Extracellular) คอ นาในรางกายอย
ภายนอกเซลล หนาท รกษาสภาพแวดลอมนอกเซลลใหคงท
ไดแก พลาสมาหมนเวยนในเลอด สวนอยระหวางเซลล และ
นาเหลอง (Lymph)
2. นาขามเซลล (Transcellular) คอ สวนนานอกเซลลท
ลกษณะพเศษ ทถกหลงจากเซลลเยอบ (Epithelium) ดวย
วธแอกทฟทรานสปอรต มาหลอเลยงตามชองเฉพาะของรางกาย
ไดแก นาไขสนหลง
3. นาในเซลล (Intracellular) คอ สวนทอยภายในเซลล
เปนแหลงเกดกระบวนการเมตาบอลซมในเซลล มปรมาณกวา
ครงของนาทงหมดในรางกาย
การควบคมการทางานของไต
อวยวะในการรกษาดลยภาพของน าในรางกายมนษย
ADH
กระหาย
เลอดความเขมขนเพม
แรงดนออสโมตกสง
ดมนาลดความ
เขมขนเลอด ตวรบความ
เขมขนเลอด
ท าใหทอหนวยไต (convoluted tubule) เพมการดดนากลบ ขบถายปสสาวนอยลง
ADH (antidiuretic hormone) ฮอรโมนแอนตไดยเรตก
เหงอ (Sweal) หรอหายใจทางปอด
ขบถายของเสย ซงเกดจากเมแทบอลซมของรางกาย
เกดสารบางอยางทเปนประโยชนตอรางกาย เชน กลโคส
ควบคมสมดลน า และอเลกโทรไลตของรางกาย
ควบคมความเปนกรดเบสของของเหลวในรางกาย
สรางสารบางชนดทเปนประโยชนตอรางกาย เชน ฮอรโมนเรนน (renin)
ขบถายสารแปลกปลอมทรางกายรบมา เชน ยารกษาโรค
Kidney
การรกษาดลยภาพของน าในรางกายมนษย
Kidney กรองและกาจด
Renal artery
Renal vein
Ureter (ทอไต)
Urinary bladder
(กระเพาะปสสาวะ)
Urethra
Urine
สมองสวนไฮโพทาลามส
ตอมหมวกไต
Kidney
ชองทองคอนไปทางดานหลง 2 ขางระดบเอวตามแนวกระดกสนหลง
คลายเมลดถวแดง
หนาท
กรองของเสยออกจากเลอด
รกษาดลยภาพของน า + แรธาต
โกลเมอรลส
สวนประกอบของหนวยไตเปนเสนเลอดฝอยภายในกระเปาะโบวแมนแคปซล
กรองของเสยออกจากเลอด
หนวยไต Nephron องคประกอบของไต
รนลคอรเทกซ (เนอไตสวนนอก) รนลเมดลลา (เนอไตสวนใน)
Glomerulus
กรองของเสยออกจากเลอด และรกษาดลยภาพของน าและแรธาต
ของเหลวทไต
น าปสสาวะ
สาร ในน าเลอด ( g / 100cm3 )
ในของเหลวทไต ( g / 100cm3 )
ในน าปสสาวะ ( g / 100cm3 )
น า 90 90 95 โปรตน 8 - - ยเรย 0.03 0.03 1.8
กรดยรก 0.004 0.004 0.05 กลโคส 0.1 0.1 -
กรดอะมโน 0.05 0.05 - ไอออนตางๆ (Na+ , Cl-) 0.9 0.9 < 0.9-3.6
ปรมาณของสารตางๆ ในนาเลอด / ในของเหลวทไต / ในนาปสสาวะ
ผานโกลเมอรลส ผานทอหนวยไต
Kidney หรอ ไต เปนอวยวะขบถายทส าคญของมนษยและสตวเลยงลกดวยน านมทวไป ไต เปนอวยวะครปรางเหมอนเมลดถว
เปนอวยวะทมเลอดมาเลยงถง 20% ของการบบตวของหวใจ
หนงครง หนาทของไต คอ กรองของเสยออกจากเลอด
ชวยก าจดสารบางอยาง ไตสวนในสรางฮอรโมน
Erithropoietin ชวยกระตนไขสนหลง ใหสรางเมดเลอดแดง
ไต มหนวยยอยสดคอ Nephron หรอ
หนวยไต และมเนอเยอ 2 ชนคอ
Renal cortex (ชนนอก)
Renal medulla (ชนใน)
ไต (Kidney) และโครงสรางหนวยไต
Renal
cortex
Renal
medulla
www.medindia.net/.../Images/kidney.gif
โครงสรางไต
1. ไต มขนาดยาวประมาณ 10-13
cm กวาง 6 cm และหนา 3 cm ผนงชองกลวง คอ เนอไต ชองในไต เรยกวา กรวยไต (Pelvis) กานของ กรวย คอ ทอไต (Ureter) จากนนน าของเหลวไปรวมกนในกระเพาะปสสาวะ (Bladder)
2. เนอไต แบงเปน 2 ชน ชนนอก คอ Cortex ชนใน คอ Medulla และภายใน เนอไต ประกอบดวยหนวยไต (Nephron) จ านวนมากมาย ไตแตละขางมหนวยไตประมาณ 1 ลานหนวย
www.medindia.net/.../Images/kidney.gif
รายละเอยดโครงสรางเน อไต
1. Cortex เปนเนอไตชนนอก ประกอบดวยโครงสรางสวนใหญของหนวยไต (Nephron)
ซงได Bowman Capsule ทอของหนวยไตตอนตน หรอทอขดสวนตน หรอ พรอกซมอล คอนโวลเตด ทวบล (Proximal convoluted tubule) ทอของหนวยไตตอนปลาย ดสตอล คอนโวลเตด ทวบล (Distal convoluted tubule)
2. Medulla เปนเนอไตชนใน ตรงกลางมชองของกรวยไต (Pelvis) ตอกบทอไต (Ureter) ซงเปนกานกรวย ภายในเนอไตชนเมดลลา ยงประกอบดวย หวงเฮนเล (Loop of Henle หรอ Henle loop) มลกษณะเปนหวงรปตวย
www.medindia.net/.../Images/kidney.gif
Capsule
Cortex
Medulla
Fat in renal
sinus
Renal sinus
Calyx
Renal artery
Renal vein
Renal pelvis
Renal pyramid in
renal medulla
Renal papilla
Ureter
Cut Section of Kidney
การทางานของไต
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
ขณะผานไตมการกรอง
นาปสสาวะ
หลอดเลอด น าเลอดไปกรองทไต เปนระบบเลอดทมออกซเจนสง คอ หลอดเลอดแดง (renal artery) ตอนปลายของรนลอารเทอร แตกแขนงเปนกลมหลอดเลอดฝอย เรยกวา Glomerulus ทโบรแมนแคปซลหมรอบกอน แลวแตกแขนงเปนรางแหพนรอบสวนตาง ๆ ของทอของหนวยไต ตรงบรเวณโคงรปตวย ของหวงเฮนเลน และวาซาเรกตา (Vasa recta) ท างานเปนระบบเรยกวา Counter current multiplier กรองของเหลวมความเขมขนสง
การทางานของไต
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
ขณะผานไตมการกรอง
นาปสสาวะ
ภายหลงเลอดไปเลยงสวนตาง ๆ ของทอหนวยไตแลว เลอดทมออกซเจนต าจะเขาสรนลเวน (Renal vein) และไหลออกจากไตไป
การทางานของไต
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
Cortex
Medulla
Nephron
ทอหนวยไต (convoluted tubule) แบงเปน 3 สวน
1. ทอหนวยไตตอนตน หรอ Proximal convoluted tubule ดดสารมประโยชน
2. หวงเฮนเลน หรอ Henle loop หลอดโคงตวย
3. ทอหนวยไตตอนทาย หรอ Distal convolud tubule ม ADH
การทางานของไต
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
Bowman’s capsule
Collector duct
Loop of Henle
PCT DCT
นาปสสาวะ
การทาใหนาปสสาวะเขมขน โดยการดดกลบ NaCl และ นา
การดดสารกลบททอหนวยไต (Tubular reabsorption)
300 mmOsm/L
300 mmOsm/L
กรอง
HCO-3
NaCl
H2O
K+
สารอาหาร ดดกลบ
Active trans.
Passive trans.
H+
NH3
400 mmOsm/L
600 mmOsm/L
900 mmOsm/L
1200 mmOsm/L
H2O
H2O
H2O
100
300
400
600
1200
200
400
700
1200
NaCl
NaCl
NaCl
NaCl
NaCl
NaCl
H2O
H2O
H2O
Urea
แบบใชพลงงานของเซลล(Active transport)
ในกระบวนการดดสารกลบของทอหนวยไตใชการล าเลยงสาร
สมองสวนใดของรางกายทควบคมสมดลของปรมาณนาในเลอด
ไฮโพทาลามส Hypothalamus
ปลายประสาทในตอมใตสมองสวนทาย
ADH Anti – Diuretic Hormone =
นา , ยเรย , Cl- , HCO-3 กลโคส , กรดอะมโน , Na+ , K+
แบบไมใชพลงงานของเซลล(Passive transport)
เลอดทมความเขมขนมาก
เลอดทมปรมาณนาในเลอดนอย
ไฮโพทาลามส
ตอมใตสมองสวนทาย ไต
ปรมาณน าในเลอดมาก
กระหายน า ดมน า
ปรมาณปสสาวะนอย
ปรมาณปสสาวะมาก
ยบย ง
กระตนใหหลง ADH
ยบย งการหลง ADH
ดดน ากลบ
การกรองสารชนดตางๆ ในหนวยไต
อวยวะในการรกษาสมดลของมนษย
เมอของเหลวทกรองไดผานหนวยไตมาแลว และของเหลวไหลมาถง ทอรวม
หรอ คอลเลกตง ทวบล จะเรยกวา นาปสสาวะ ตอจากนนสงไปเกบไวท
กระเพาะปสสาวะ การขบปสสาวะอาศยหลก 3 อยาง
1. ปสสาวะเพมมากขน จนความตงในกระเพาะปสสาวะสง ถงระดบกลน
(Threshold)
2. เกดรเฟลกซการถายปสสาวะ ทาใหกระเพาะปสสาวะบบตว
3. ยงเพมความดนในกระเพาะปสสาวะมากขนกจะทาใหมความรสกอยากถาย
ปสสาวะ
การขบถายปสสาวะ (Micturition)
1. เบาหวาน (Diabetes mellitus)
เกดจากตบออนไมสามารถสรางฮอรโมน Insulin ไดมากพอมาควบคม
ระดบนาตาลในเลอดใหปกต ทอหนวยไตตอนตน PCT ไมสามารถดดนาตาลกบ
คนเขาสเลอด จงมนาตาลกลโคสปนออกมากบปสสาวะ
2. กระเพาะปสสาวะอกเสบ (Cystitis)
เกดจากการตดเชอแบคทเรย ซงปนเปอนจากอจจาระ จะปสสาวะบอย
3. โรคนว
ทงนวในไต หรอทอไต และนวในกระเพาะปสสาวะ เกดจากตะกอนขางแร
ธาตตาง ๆ ในปสสาวะไมละลายแตรวมตวกนเปนกอน ไปอดตามทางเดน
ปสสาวะ รกษา ใชยา หรอการผาตด หรอการสลายนว
4. โรคไตวาย (Renal failure)
เปนภาวะทไตสญเสยหนาทการทางาน มการสะสมของเสย รกษาตองใชยา
หรอฟอกเลอด หรอใชไตเทยม
อาการผดปกตเกยวกบการขบถายโดยไต
5. เบาจด (Diabetes insipidus)
ตอมใตสมองหลงฮอรโมน ADH นอยเกนไปทาใหมการดดทอกลบคนทอ
ขด สวนทายนอย ปสสาวะจงมนามากกวาปกต
6. Uremia ผลตภณฑของเมแมบอลซมของโปรตนไปสะสมในเลอดมาก เชน ยเรย เกด
อาการชอค
7. Renal glucosuria
เปนความผดปกตของทอหนวยไตไมดดกลบกลโคสได ทาใหพบกลโคสในนา
ปสสาวะ เปนโรคเบาหวาน
อาการผดปกตเกยวกบการขบถายโดยไต
เปนเครองมอทาหนาทแทนไต มชอเรยกทางวทยาศาสตร วา
“เครองเฮโมไดอาไลเซอร (Hemodialyzer)” อยนอกรางกาย ใชเปน
ครงคราวเทานน ประมาณสปดาหละ 2-3 ครง ครงละ 3 ชวโมง โดยเอา
หลอดเลอดอารเทอร และหลอดเลอดเวน ตอเขากบทอของเครอง
ไตเทยม (Artificial Kidney)
3. การรกษาดลยภาพของความเปนกรด – เบสภายในรางกาย
ในคนปกต pH อยระหวาง 7.35 – 7.45 ถาเลอดม pH ตากวา 7.35
หมายความวา เลอดของบคคลนนเปนกรด มากกวาปกต เรยกวา Acidosis
ถา pH สงกวา 7.45 หมายความวา เลอดของบคคลนนเปนดางมากกวาปกต
เรยก Alkalosis
สมการรกษาดลยภาพกรด - เบสในเลอด CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3
-
กรดคารบอนก ไฮโดรเจนไอออน ไอโดรเจน
คารบอเนต
ไอออน
ปกต (7.35-7.45) Alkalosis สงกวา 7.45 Acidosis ต ากวา 7.35
3. การรกษาดลยภาพของความเปนกรด – เบสภายในรางกาย
สมการรกษาดลยภาพกรด - เบสในเลอด CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3
-
กรดคารบอนก ไฮโดรเจนไอออน ไอโดรเจน
คารบอเนต
ไอออน
รางกายรกษาดลยภาพของกรด – เบส ในเลอดโดยการรกษาดลยภาพของไฮโดรเจน
ไอออน H+ ทเกดจากกระบวนการเมแทบอลซม กระบวนการหลก คอ กระบวนการ
หายใจระดบเซลล ซงม CO2 เปนผลผลต รวมตวกบนาในเซลลเมดเลอดแดง เปน
กรดคารบอนก แตกตวจะได H+ และ HCO3- รางกายมเมแทบอลซมสงจะม
CO2 เกดขนมาก สงผลให H+ สง
ไตมบทบาทในการรกษาความเปนกรด – เบส ของเลอด เมอ pH ของเลอดตา
หนวยไตขบสารทมสวนประกอบของ Na+ และ NH4 ออกจากเลอด และดดกลบ
ไอออนบางประเภท ซงลดความเปนกรด ไดแก Na+ และ HCO3-
เอนไซม ปฏกรยาเคมในรางกาย
Metabolism ลดพลงงานกระตนในปฏกรยา
ชวยเรงการเกดปฏกรยาภายในรางกาย
ระดบของคา pH ในรางกาย การรกษาดลยภาพของกรด - เบส
ระดบของคา pH ในรางกายเหมาะสมกบการทางานของเอนไซมในแตละชนด
เอนไซมเพปซน โปรตน เอนไซมลเพส ไขมน
pH = 2 pH = 8
3. การรกษาดลยภาพของความเปนกรด – เบสภายในรางกาย
การรกษาดลยภาพของกรด - เบส การรกษาดลยภาพของกรด – เบสในเลอด
H+
Respiration
Metabolism
CO2
HCO-3
H2CO3 H2O + =
pH ตา กรด
pH ตา กรด H+
H+
H+
NH+ 4
NH+ 4
NH+ 4
Kidney
Nephron
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+ Na+
HCO-3
HCO-3
HCO-3
HCO-3
pH เพมขน สมดล
4.การรกษาอณหภมของมนษย (Thermoregulation)
1. การเปลยนแปลงอตราเมเทบอลซม
อากาศหนาว เพมอตราเมเทบอลซม
เพมฮอรโมนบางชนด เชน Epinephrine, Thyroxine
2. การเพมอตราการแลกเปลยนความรอนกบสงแวดลอม
เพมอตราการไหลเวยนมาบรเวณผวหนง การขยายตวของเสนเลอด การ
พาและการแผรงสความรอน
การรกษาดลยภาพของอณหภมภายในรางกาย
ระดบของคา pH ในรางกายเหมาะสมกบการทางานของเอนไซมในแตละชนด
กลไกควบคมอณหภมใหอยในชวงทเหมาะสมกบการทางานของกระบวนการตางๆในรางกาย
อณหภมของรางกายอยระหวาง 35.8 – 37.7 oC
กระบวนการตางๆในรางกายไมสามารถทางานตามปกต ตากวา 34 oC มากกวา 40 oC
35 - 40 oC
การรกษาอณหภมของมนษย (Thermoregulation)
www.med.cmu.ac.th/.../human/lesson/lesson4.php
Skin Structures
Epidermis
Dermis
subcutaneous tissue
www.sweathelp.org/english/PFF_Hyperhidrosis_O...
Sweat gland
Epidermis
หนงกาพรา
Keratin Melanin
Dermis
หนงแท
ตอมไขมน ตอมเหงอ เสนขน
Collagen
Elastic
เสนเลอด / เสนประสาท
subcutaneous tissue
ชนไขมน
เซลลไขมน
Cellulite
กลไกการรกษาดลยภาพของอณหภมในรางกาย
hilight.kapook.com/view/114
32
T > 37 OC T < 37 OC ไฮโพทาลามส
ลดอตราเมแทบอลซม เพมอตราเมแทบอลซม
imusichelp.blogspot.com/2009_07_01_archiv
e.html
หลอดเลอดขยายตว หลอดเลอดหดตว
ตอมเหงอสรางเหงอ ตอมเหงอไมสรางเหงอ
ขนเอนราบ ขนลก/รางกายสน
เพมการระเหย ลดการระเหย
T ของเลอดลดลง T ของเลอดเพมข น
T ของเลอดปกต 37 OC
การรกษาอณหภมของมนษย (Thermoregulation)
เมออณหภมสง เมออณหภมต า
อณหภมรางกายเพม อณหภมรางกายลด
รบรโดยไฮโพทาลามส รบรโดยไฮโพทาลามส
หลอดเลอดขยาย หลงเหงอ หลอดเลอดหดตว กลามเนอหด
ลดอตราเมแทบอลซม อณหภมลด เพมอตราเมแทบอลซม อณหภมสง
ขนเอนราบ ขนลกชน
เขาสภาวะปกต เขาสภาวะปกต
ไฮโพทาลามส ศนยควบคม หนวยรบรอณหภม
กลามเนอยดกระดก
เซลลไขมน ตอมเหงอ
หลอดเลอด
สตวเลอดอน
Homeothermic animal
สตวเลอดเยน
Poikilothermic animal
สตวทสามารถรกษาอณหภมของรางกายไคคอนขางคงทไม
เปลยนแปลงไปตามสงแวดลอม
สตวทไมสามารถรกษาอณหภมของรางกายใหคงทโดยจะเปลยนแปลง
ไปตามสงแวดลอม
สตวปก / สตวเลยงลกดวยนม ปลา / สตวสะเทนนาสะเทนบก
สตวเลอยคลาน / แมลง
การปรบเปล ยนพฤตกรรม
การรกษาดลยภาพของอณหภมภายในรางกาย
การหนหนาว การหนรอน Hibernation Estivation
การทสตวซอนตวอยนงๆไมเคลอนไหวในขณะทอณหภมของสภาพแวดลอมเปลยนไปจากปกต
การจาศล
โดยระยะนอตราเมตาโบลซมของรางกายจะลดลง
สตวสวนใหญจงใชวธการนในการสะสมอาหารในยามทอาหารหายาก
สตวเลอดอน สตวเลอดเยน
อตราการเตนของหวใจจะลดลง รางกายอาศยอาหารทสะสมไวอยางชาๆ
การรกษาอณหภมของมนษย (Thermoregulation)
Recommended