ภูมิปัญญาท้องถิ่นภาคใต้บอกให ร ว...

ภมปญญาทองถนภาคใต

ลกษณะภมประเทศ

ภาคใต เปนภมภาคหนงของไทยตงอยบนคาบสมทรมลายทางใตของประเทศขนาบดวยอาวไทยทางฝง

ตะวนออก และทะเลอนดามนทางฝงตะวนตก ในทะเลมหมเกาะใหญนอยมากมายกวา 400 เกาะ สวนใหญอย

ในจงหวดกระบและจงหวดพงงา อดมไปดวยแหลงปะการงทงดงามเปนสวรรคของนกดานาอยางแทจรง เกาะท

สวยงามเปนทรจกในระดบโลก เชน หมเกาะสรนทร หมเกาะสมลน หมเกาะพพ เปนตน

ลกษณะภมประเทศสามารถแบงใหญ ๆ ได ๒ ลกษณะ

พนทราบ

ทราบในภาคใตมลกษณะยาวขนานระหวางภเขาและชายฝงทะเลแคบ ๆ ซงทางตะวนออกเปนชายฝงแบบยกตว

สวนชายฝงตะวนตกเปนแบบยบตว

พนทภเขา

มเทอกเขาทสาคญ ไดแก ทวเขาภเกต อยทางตะวนตกของภาค เปนเทอกเขาทตอเนองจากเทอกเขาตะนาวศร

เทอกเขานครศรธรรมราช เปนแกนกลางของภาค

เทอกเขาสนกะลาคร เปนพรมแดนกนระหวางประเทศไทยกบประเทศมาเลเซย

แมนา

แมนาของภาคใตเปนสายสน ๆ เนองจากมพนทนอย และไหลลงสอาวไทย เชน แมนาชมพร แมนาปตตาน

แมนาตาป แมนาสายบร

สวนแมนาโกลก เปนพรมแดนธรรมชาตทกนเขตแดนระหวางประเทศไทยกบมาเลเซย

สวนแมนาปากจน กนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบพมา และแมนาตรงไหลลงสทะเลอนดามน

ลกษณะภมอากาศ

เปนแบบรอนชนแถบมรสม คอ มฝนตกชกสลบกบฤดแลงสน ๆ ภาคใตไมมฤดหนาวและไดรบอทธพลจาก

ลมมรสมตะวนออกเฉยงใตและลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอทาใหฝนตกชกตลอดทงป จงหวดทมฝนตก

ชกทสดคอ ระนอง

ทรพยากรทางทะเลและชายฝง

แหลงปะการง

พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มแหลงปะการงทสวยงามตดอนดบโลก สวนใหญอยในบรเวณใกลกบ

เกาะตางๆ เชน ปะการงเขากวาง ปะการงรงผง ปะการงสมองรองสน

แหลงหญาทะเล

เปนแหลงอนบาลสตวนาวยออน แหลงหลบภย แหลงอาหารของสตวใหญนอย และเปนแหลงอาหารทสาคญของ

พะยน สตวทะเลทใกลจะสญพนธ บรเวณพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนถอเปนพนททมแหลงหญาทะเล

ผนใหญทสดในนานนาไทย แหลงหญาทะเลทใหญและสมบรณทสดอยบรเวณอทยานแหงชาตหาดเจาไหม เกาะ

ลบง และเกาะมก จงหวดตรง

ปาชายหาด

ปาทขนปกคลมดนหรอเนนทรายชายฝงทะเลทยกตวจนนาทวมไมถง พนททมปาชายหาดทอดมสมบรณ ไดแก

อทยานแหงชาตหมเกาะลนตา จงหวดกระบ อทยานแหงชาตหาดเจาไหม จงหวดตรง อทยานแหงชาตหมเกาะสมลน

อทยานแหงชาตหมเกาะสรนทร จงหวดพงงา

ปาชายเลน

ทรพยากรทมความสาคญยงตอระบบนเวศชายฝง ทาหนาทเชอมโยงระหวางระบบนเวศในทะเลและระบบ

นเวศบนบก เปนแหลงอาหารของสงมชวต แหลงอนบาลตวออนของสตวนา และปองกนการกดเซาะชายฝง

พบบรเวณแนวชายฝงทเปนหาดโคลนและบรเวณปากแมนากระจายอยทกจงหวด โดยเฉพาะในจงหวดพงงาท

มความอดมสมบรณของพนทปาชายเลนสงกวาจงหวดอนๆ

ทรพยากรดน

ภาคใตสวนใหญเปนดนปนทราย มความอดมสมบรณตา ไมเหมาะสาหรบการเพาะปลก สวนบรเวณทราบลมตา

(พร) มนาทวมขงไมสามารถใชประโยชนได สวนทราบลมแมนาใชปลกขาว และสวนผลไม สวนดนบรเวณทสง

เปนดนเหนยวหรอดนลกรง เหมาะในการปลกยางพาราและปาลมนามน

ทรพยากรนา

ภาคใตมฝนตกชกตลอดทงป แตมปญหาในการขาดแคลนนาเนองจากมแมนาสายสน ๆ ไมสามารถเกบกก

นาได สวนใหญจะใชนาจากการขดเจาะบอบาดาลและไดจากเขอนตาง ๆ ไดแก เขอนคลองหลา จงหวดสงขลา

เขอนปตตาน จงหวดปตตาน เขอนรชชประภา จงหวดสราษฎรธาน

ทรพยากรปา

พนทปาไมสวนใหญในภาคใตเปนปาดบชนตามเทอกเขา และปาชายเลน จงหวดทปาไมมากสดคอ สราษฎรธาน

ซงเปนปาแพะ ปาโคก ขนปะปนกบทงหญาสะวนนา ไมทสาคญของภาคใต คอ ไมเบญจพรรณและไมจากปา

ชายเลน

ทรพยากรแรธาต

มแรธาตหลายชนด ดงน

แรดบก แรพลวง แรทงสเตน แรฟลออไรด ยปซม ดนขาว ทองคา ถานหน นามนปโตรเลยมและกาซ

ธรรมชาตแรดบก พบมากทสดในภาคใตและของประเทศไทย ซงถอวาเปนแรททารายไดใหกบประเทศมาก

ทสด

ลกษณะการตงถนฐาน

ภาคใตมพนทเปนคาบสมทรและชายฝงทะเล ทาใหมชนชาตตาง ๆ เดนทางเขามาตดตอคาขาย และเขามาตงถน

ฐานตงแตในอดต จงมความหลากหลายทางเชอชาต เชน คนจน คนอนเดย และคนทมเชอสายมาเลเซยทนบถอ

ศาสนาอสลาม นอกจากนบรเวณชายฝง และเกาะบางเกาะของภาคใตทางดานตะวนตกมชาวพนเมองทเรยกวา

ชาวเล สงผลใหเกดการหลอหลอมลกษณะเดนใหมการปรบตว ปรบวถชวตจนเปนลกษณะบคลกภาพเฉพาะของ

คนภาคใตดงน

๑. มความเปนตวของตวเอง ซงเปนสงบงบอกความรและปญญาในการแกปญหาและการ

สรางสรรคชวตใหมความสมดลกบธรรมชาตแวดลอม ไดแก อาหารการกน การใช

สมนไพร การปลกบานสรางเรอน และเครองมอเครองใช เปนตน

๒. มความรอบรในโลกทศนและชวทศน ดวยการสรางเครอขายความสมพนธกบชาตพนธ

อน และพงพาแลกเปลยนขอมลขาวสารผลผลตระหวางชมชนตางถน ชาวใตจงเปนผเปด

กวางและกระตอรอรนอยเสมอ

๓. มอสระในการตดสนใจโชคชะตาของตนเองไมตองการการ

ครอบงาจากอานาจทเหนอกวา มความเปนคนจรง ปกปอง

รกษาชวต ทรพยสนและถนฐานทามาหากนของตน

๔. มความรกสามคคในหมพวกพองมาก โดยมนายหนงตะลง

โนรา เปนสอกลางทสงถายทอดความร ขอมลจากกลมสกลม

กอใหเกดความคดความเชอในสงเดยวกน จนรสกเปนพวก

เดยวกนมาหลายชวอายคน

๕. มความทระนง ไมสยบยอมผใด รกษาวฒนธรรมของตน

อยางเหนยวแนน เปนคนจรงรกษาสจจะ

ประเภทของภมปญญาทองถนภาคใต

กลมท ๑ คต ความคด ความเชอ และหลกการพนฐานขององคแหงความร

จากการทดนแดนภาคใตมคนจากวฒนธรรมอนผลดเปลยนเขามาอยางตอเนองกนมาเปนเวลานบพนป ทาให

เกดการผสมผสานความคด ความเชอในอานาจเหนอธรรมชาตทหลากหลายจนสงผลใหเกดความคดความเชอ

ของคนภาคใต เชน

๑. ความเชอเรองการนอนหนศรษะไปทางทศใต

เปนการนอนอยางบชาพระพทธเจาและบชาบดา-มารดา ซงเปนมงคลสงสด

แหงชวต เนองจากตอนปรนพพานพระองคหนพระพกตรไปเบองหนาคอทศ

ตะวนออก หนพระเศยรไปทางเบองขวา คนปกษใตนอนหนหวไปทางทศใต

หนหนาไปทางทศตะวนออก (ทศเบองหนา) นอนตามทศทางทพระพทธ

ปรนพพาน เรยกวาบชาพระพทธเจาเปนมงคลสงสดอยางนกได

๒. ความเชอเรองพธขอปา

เปนพธกรรมทชาวบานภาคใตทาขนเพอขอตดไมในปา สาหรบ

ปลกสรางบานเรอนหรอททากน โดยการนาอาหารคาวหวาน

พรอมกบตดกงไมเปนรปตะขอมาเซนไหวเจาปาเจาเขา แลว

อธษฐานขออนญาตเขาถางปา

๓. ความเชอเรองสถานภาพ

สงคมของคนชาวใตใหความสาคญกบเพศชายสงกวาเพศหญง การยกยองบรษ

เพศในการเปนหวหนาครอบครว พรอมกนนนกคาดหวงวาบรษตองเปนผม

ความร มคณธรรม และตองเปนคนจรง คอ เชอถอไดไมเหลวไหล ขณะเดยวกน

กมความคาดหวงใหผหญงเปนผมคณคาสมเปนกลสตรไทยใหคณคาตอ

พรหมจารของผหญงสงมาก ๔. พธลอยเคราะห

คนภาคใตมความเชอตามศาสนาพราหมณวา คนทกคนมชวงเวลาทดาวพระ

เคราะหมาเสวยอาย ยามใดทดาวพระเคราะหมาเสวยอายกจะเกดโทษกบผนน

อาจจะเจบไขไดปวย หรอมเหตการณรายๆ มากระทบตอการดาเนนชวตของ

ตวเองและญาตมตร ดงนนจงนยมลอยเคราะหเพอใหตนพนจากเคราะหกรรม

นน ดวยการนาตนกลวยมาทาเปนแพ แลวเอาผม เลบ ขไคล รวมทงดอกไม ธป

เทยน ใสในแพลอยนาไป

๕. ความเชอเรองโจ

เปนความเชอในเรองไสยศาสตร ททาขนเพอใชปองกนปญหาการ

ลกขโมยผลไมในสวนเนองจากการแขวนโจทตนไมจะเปนการ

บอกใหรวาไดมการกากบคาถาอาคมไว หากผใดเกบผลไมจาก

ตนทมการแขวนโจไปรบประทาน จะทาใหเจบปวย เกยวกบโรค

ทางเดนอาหารในลกษณะตาง ๆ เชน ปวดทอง ทองบวม ทอง

ปอง โดยไมรสาเหต และตายในทสด

กลมท ๒ ศลปะ วฒนธรรมและขนบธรรมเนยม ประเพณ

จากลกษณะทาง ภมศาสตรของภาคใต ทาใหมคนทตางภาษาตางวฒนธรรมอยางหลากหลายเดนทางเขามาภาคใต

มทงชาว พทธ ชาวมสลม ตางเชอชาตกน เชน คนไทย คนจน และผทมเชอสายมาเลย รวมทง ชาวเมอง เชน ชาวเล

อาศยอยกน วฒนธรรมภาคใตจงมรปแบบอนเปนเอกลกษณทแตกตางกนในแตละพนท เชน

๑. ประเพณทเกยวเนองกบศาสนาโดยตรง เชน งานเทศกาลเขาพรรษา ออกพรรษา เปนตน

๒. ประเพณทมการสบเนองจากศาสนา เชน

งานบญเดอนสบ

เปนงานบญประเพณทมชอเสยงโดงดงทสดของชาวปกษใต เนองจากเปนงานท

ยดถอปฏบตกนทวไปทกจงหวด และตางยดมนเขมแขงมาแตโบราณ งานบญ

เดอนสบอาจเรยกไดวา ประเพณชงเปรตเปนงานบญรวมญาต เมอถงเวลาไมวา

ทกคนไปทางานอาศยอยหวเมองใดใกลหรอไกล จะตองเดนทางกลบไปเยอนถน

เกดเสมอ เพอรวมทาบญอทศสวนกศลใหแกบรรพบรษและพบปะเยยมเยอน

ญาตพนอง

ประเพณแหผาขนธาต

ณ วดพระมหาธาตวรมหาวหาร นครศรธรรมราช เปนประเพณการนาผา

ไตรสรณาคมนไปบชาและขนไปหมตกแตงสถานทสงศกดสทธทคน

เคารพบชาเดมมปละครง คอ วนขน 15 คา เดอน 6 คอ

วนวสาขบชา ตอมาในราวรชกาลท 4 จงไดจดเพมขนอกวนหนง คอ วน

มาฆบชา ขน 15 คา เดอน 3 เพอวาพทธศาสนกชนนาผาสตางๆ ขนไป

หมแทน ซงนยมใชผา 3 ส ไดแก ขาว แดง และเหลอง

ประเพณชกพระหรอลากพระ

เปนประเพณทองถนในภาคใตตอนกลาง เปนประเพณท

เกยวของกบความศรทธาในพระพทธศาสนา และวถชวตชาวใตท

มความผกพนกบนา ประเพณจดขนในชวงออกพรรษา วนแรม

1 คาเดอน 11 ดวยความเชอวาเปนวนทพระพทธเจาเสดจกลบ

จากสวรรคชนดาวดงสลงมายงโลกมนษย จงมการจดงานเพอ

แสดงความยนด ประชาชนจงอญเชญพระพทธองคขนประทบ

บนบษบกทจดเตรยมไว แลวแหแหนไปยงทประทบ สวนใหญจะ

เปนการจดขบวนทางเรอ แตบรเวณใดท หางไกลแมนากจะจด

พธทางบก

๓. ประเพณทจดใหมขนตามฤดกาลหรอวาระ เชน

งานแขงเรอ

ประเพณการแขงเรอกอและของชาวจงหวดนราธวาส เรอกอและ

เปนเรอทมเอกลกษณเฉพาะตวเปนเรอทใชในการทาประมง

พนบานชายฝงไดเปนอยางด นยมใชกนในหมชาวประมงมสลม

เมอถงฤดนาหลากกจะนาเรอกอและมาแขงขนกนโดยใชระบบ

ชงธง

งานใหทานไฟ

ในเดอนยมกระแสลมมรสมทศตะวนออกเฉยงเหนอพดพาเอา

อากาศหนาวเยนบางปหนาวถงตองกอกองไฟในตอนเชามด

ชาวบานจงรวมใจกนชวยเหลอพระสงฆ ดวยการมาชวยกอกอง

ไฟใหพระสงฆผงสรางความอบอน และถอโอกาสทาขนม

ทาอาหารมาถวายพระสงฆไปดวยกน

ประเพณกนผก

เปนประเพณของคนไทยเชอสายจนทางภเกต พงงา กระบ ตรง

และอนๆ ทมคนจนอาศยอยมาก จดวนขน 1-9 คา เดอน 9

ของจน เปนประเพณทถอปฏบตกนอยางเขมแขงทงเมอง คอ

ถอศลเครงครดละลดกเลสตณหา ทาจตใจทาวาจาและรางกายให

บรสทธ เพราะสรรพสงนนลวนเกยวเนองสมพนธกน ใคร

ปฏบตธรรมจงจะเกดความสข ทกคนจงตางนงขาวหมขาว

ทาอาหารเจแจกจายกนกนทงเมอง มการแหมาทรง(เจาเขาทรง

มการลยไฟ และพธอนๆ อยางคกคก จดประทดตลอดงาน

ภมปญญาการปลกบาน

การสรางทอยอาศยของชาวภาคใตในสมยกอน จะมลกษณะเปนบานหรอเรอน ซงเรยกกนโดยสาเนยงภาษา

ใตวา “เรน” ลกษณะของเรอนของชาวใตม 2 ลกษณะ คอ เรอนเครองผกและเรอนเครองสบ

เรอนเรองผก

เรอนทใชวสดตาง ๆ ประกอบกนเชากบโครงสรางและตวเรอน

โดยการผกยดดวยเชอก เถาวลย วสดหลกมกเปนไมไผและไม

ยนตนขนาดเลกทลวนแลวแตหาได ภายในทองถนมการปรบ

แปรวสดงาย เพยงนามาผกยด สอดสานเรยบรอยเขาดวยกนไม

มความคง ทนถาวรและใหความปลอดภยไมมากนกภมปญญา

ในการสรางเรอนไทยเครองผกของชาวใต ปรากฏดงน

การใชตนเสาหรอบาทเสา เกดจากการศกษาลกษณะธรรมชาต

ของ ทองถน เนองจากภาคใตฝนตกมาก ทาใหดนชนเสาบานท

ฝงดนจะ ผเรว ทาใหอยอาศยไดไมนาน ประกอบกบมตวปลวก

คอยกดกน เสาบาน บางแหงอาจใชตมไหเลก ๆ ใสทราบใหเตม

แลวควาปาก ไหลลงใชรองรบเสา ตนเสาจะไมผเมอปลวกขนก

ดแลไดงาย

การใชฟากปพนเรอน ฟากทปพนเรอนอาจจะทากบไมไผ หรอไม

หมากผาตามยาวาของลาตน เหลาใหกลมหรอแบนใชหวานผกรด

ใหแนน การจดวางซฟากวางไวหางกนเลกนอย การปฟากทาให

อากาศถายเทไดสะดวกทาใหไมรอน และรกษาความสะอาดไดด

การใชไมไผสานฝาทาฝาบาน โดยการนาไมไผมาผาซกแลวทบให

แบน นามาสานเปนฝากนบาน ชองวางระหวางไมไผแตละอนจะ

ทา ใหอากาศถายเทไดสะดวก นอกจากนนการสานฝาลายตาง ๆ

ยงทา ใหเกดความสวยงามอกดวย

วสดใชมงหลงคา เปนวสดธรรมชาตทหาไดในทองถน เชน ใบไม ชนดตาง

ๆ ใบหวายนง ใบจาก ใบสาค วสดเหลานไมเกบความ รอน ทาใหบานเรอนไม

รอนนาอยอาศย นอกจากนหลงคาบานจะ ใชหลงคาแหลม คอหนาจวสง ทา

ใหนาฝนไหลลงอยางรวดเรว หลง คาไมทานนา ไมซมซบนา ทาใหผชา

ชาวบานมกจะเลอกใชใบจาก ใบสาค เพราะผวใบลนและหนาลกษณะหลงคา

หลงคาแหลม หนาชวสง

บนไดเรอนไทยเครองผก การมใตถนเรอนสงโลง จะตองทา

บนไดให สามารถขนเรอนไดสะดวก บนไดเรอนไทยเครองผกจะ

สามารถยกลากขนเรอนไดเพอสตวราย ภายหลงเพอสรางเรอน

ไทยเครองสบแลว บานกไดจดสรางถาวรนบวาเปนภมปญญาใน

การ พฒนาทอยอาศยของคนไทย

นอกชาน นอกจากตวเรอนแลว ภมปญญาของชางพนบานและ

ชาว บานยงคานงถงประโยชนใชสอยของพนทบานเรอนดวย เชน

สานกระบง ตะกรา หรอ นนทนาการตาง ๆการมใตถนบานทสง

โลง ทาใหเดนผานไดสะดวก สามารถทางาน อดเรกได หรอเกบ

วสดอปกรณ เครองมอประกอบอาชพได

เรอนเครองสบ

เปนเรอนทเกดขนหลงเรอนเครองผก เนองจากเครองมอ

เครองใช ในการแปรรปไมพฒนา ยงใชขวาน เลอย สาหรบตด

โคน และตดแตงตนไมใหเปนเหลยมไดงาย เรอนเครองสบจงใช

ไมเหลยม ขนแรกอาจมแค มด พรา ขวาน สาหรบสบตกแตง จง

เรยกเรอนท ใชซงสบ ตกแตงดวยขวาน และมดพราวา เรอน

เครองสบ

ใตถนสงโลง มตนเสารอง เปนภมปญญาในการสรางเรอนไทย

เครองสบ ของชาวใต เปนเรอนทใหความมนคงถาวรและ

ปลอดภยมากกวาเรอนเครองผก เรอนไทยภาคใต มใตถนสง

โลง ใชเปนงานหตถกรรมได เชน ทาเครองจกสานตาง ๆ ทางาน

แกะสลกไม งานแกะ ฉลหนง เครองมอเครองใช หรอแมแตโลหะ

เครองเงนเครองเหลก ใตถนสงยงสามารถใชเปนท เลยงสตวได

ดวย ทาคอก ทาเลา บางเรอนใชใตถนเปนทผกลาม มา วว ควาย

ในชวงกลางคน เพอสะดวกแกการปกปองดแลไดดวย

ชองลม การใชชองลม เรอนเครองสบจะใชฝากนกระดานลม

สะพดผานได ยาก ภายในตวเรอนอาจจะรอนอบอาว ชวงพนบาน

จงตองเวนชองลมเอาไว เพอระบายอากาศ โดยจะเวนไวทขอ คอ

การใชขอสองชน ซงเรยกวา “คอสอง” นอกจากนนอาจพจารณา

ใสชองลม ทสวนอนของบานกได เพอใหระบายอากาศไดมากขน

ชองลมจะกนดวยระแนงถหรอหางขนอย กบความตองการและ

ความสวยงามของลวดลายและรปแบบทประดษฐขน

การใชเดอย ใชลมแทนตะป เนองจากตะปหายาก และยงขน

สนทอกดวย ทาใหตองซอมแซมบอย ชางพนบานจงหาวธ

แกปญหาดวยการ บาก เจาะ ตอไม เขามมไวฝง แกนหมน เปด

ปด ประต หนาตาง รวมถงการถอดกลอนแทนการใชตะป

นอกจากนการใชการ บาก เจาะ เขาเดอย ใสลม หรอสลก กถอด

เปลยนไดไมยาก

ภมปญญาเกยวกบอาหาร

คนภาคใตมพนทตดทะเลมาก อาหารหกจงเปนอาหารทะเล ซงมกลนคาวจด อาหารจงตอองมเครองเทศ

โดยเฉพาะขมน อาหารมรสจด เผดจด เคมจด เปรยวจด มผกสดเคยงทกมอเชน สะตอ ลกเนยง และผก

เหนาะ และผกตางๆ เปนตน

อาหารคาว

วฒนธรรมการกนของคนภาคใตไดรบการผสมผสานกลมกลนระหวางชาว

พทธกบชาวมสลม อาหารภาคใตไดแก แกงเหลอง แกงไตปลา ขาวยา คว

กลง ปลาทอดขมน เปนตน

อาหารหวาน

ขนมพนเมองทมลกษณะเฉพาะตนอยหลายชนด เชน ขนมลา

ขนมบา ขนมกง ขนมจโจ เปนตน

ภมปญญาเกยวกบสมนไพร

ภมปญญาการใชสมนไพรมารกษาโรคของคนภาคใตมมาชานาน ทงลกษณะภมประเทศกมความหลากหลาย

ทางชวภาพมากทสด สงผลใหภาคใตมสมนไพรและยากลางบานสาคญ ๆ ดงน

ผกลนป ใชสมานแผลในปาก ระงบรอน ดบพษ แกดพการ

กระทมนา แกทองรวง มวนทอง แกบดมกเลอด

พรมมแดง แกรอนใน กระหายนา แกไข แกบวม

ไพรดา แกบอบชา ยาอายวฒนะ แกโรคกระเพาะ

กลมท ๓ การประกอบอาชพในแตละทองถน

ประกอบอาชพเกษตรกรรม ทานา พนททปลกขาวในภาคใตเปนทราบรมทะเล และเปนทราบระหวางภเขา

สวนใหญใชนาฝนในการทานา และฝนจะมาลาชากวาภาคอนๆ ดวยเหตนการทานาในภาคใตจงลาชากวาภาค

อนวธการเกยวขาวในภาคใต แตกตางไปจากภาคอน เพราะชาวนาใชแกระเกยวขาว โดยเกบทละรวงแลวมด

เปนกาๆ

ทาไรกาแฟ มสวนยางพารา สวนมะพราว สวนผลไม และมะมวง หมพานต

การประมงนาลกและประมงชายฝง การทานากง เลยงหอยมก

สวนผลงานดานหตถกรรม ไดแก ผาเกาะยอ ผาไหมพมเรยง

ผาทอเมองนคร ผาบาตก

เครองประดบเครองใชประเภทเครองเงน เครองทอง ทองเหลอง

และเครองถม งานฝมอจกสานยานลเพา และเครองประดบททา

จากเปลอกหอย สงตาง ๆ

กลมท ๔ การผสมผสานวถเดมกบเทคโนโลยสมยใหม

นวดลงกาสกะ

เปนการนวดศาสตรดงเดม หรอ นวดทองถนทเรยกวา ลงกาสกะ มลกษณะคลายกบนวดราชสานก คอ ใช

เฉพาะนวมออยางเดยว ตอมามการทดลองปรบใชทางโตนดทมสวนโคง สวนงอ มาเปนตวชวยในการยดคลาย

กลามเนอ

สปา

คอศาสตรแหงการปรบรางกายกบอารมณใหสมดลกน ทาใหรสก

ผอนคลาย ซงนบเปนการดแลสขภาพแบบองครวม สาหรบสปา

ในเมองไทยนนมความโดดเดนดวยการนาสมนไพรไทย เชน

ขมน ตะไคร ฯลฯ มาเปนสวนผสมของนามนหอม ลกประคบ

และยงมการนาศาสตรอนๆ มาผสมผสาน

จบ