Chiến tranh vô tuyến điện tử -...

Chiếntranhvôtuyếnđiệntử

MariodeArcangelis

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfree

CộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

TableofContentsCHIẾNTRANHVÔTUYẾNĐIỆNTỬ

DẫnNhập

Chương1.NguồngốccủaTCĐT

Chương2.SựpháttriểnmạnhmẽcủaTCĐT

Chương3.TrậnđánhbêncửasôngRiverPlatevàsựxuấthiệncủaradar

Chương4.Vụđánhchìmthiếtgiáphạm“Bismarck”

Chương5.Sựrađờicủađốikhángđiệntử.

Chương6.NhữngtrậnchiếnđiệntửtrênĐạiTâyDương.

Chương7.“ĐộtpháquaLaManche”(OperationCerberus)

Chương8.TácchiếnđiệntửtrênbầutrờinướcĐức.

Chương9.Nghibinhđiệntửtrongchiếndịch“Overlord”

Chương10.TácchiếnđiệntửtrênkhônggianchiếntrườngĐịaTrungHải.

Chương11.KhônggianchiếntrườngTháiBìnhDương.

Chương12.Thôngtinliênlạcvàtácchiếnđiệntử.

Chương13.ChiếntranhLạnh,TriềuTiênvàtáitrangbịvũkhíđiệntử.

Chương14.Dothámđiệntửtrongthờibình.

•BíẩnU-2.

•SựcốvớiB-47Stratojet.

•Thảmkịchcủacontàudothám“Pueblo”

•VụtổnthấtEC-121

•Dothámhiệnđại

Chương15.Cáccuộckhủnghoảngquốctế.

•CuộckhủnghoảngtênlửaCuba

•CuộcxâmlượcTiệpKhắc

•SựgiatăngmạnhmẽkhảnăngtácchiếnđiệntửcủaLiênXô.

Chương16.ViệtNam.Tácchiếnđiệntửbùngnổ.

Chương17.CáccuộcchiếntranhẢRập-Israel.

•ChiếntranhSáungày.

•“ChiếntranhTiêuhao”.

•ChiếntranhYom-Kippurvànhữngbấtngờvềcôngnghệ.

Chương18.Phươngtiệnhồngngoại.

Chương19.Bomlaser,bomtruyềnhìnhvàbom“thôngminh”.

•Bomlaser

•Telekamerahoạtđộngởđiềukiệnánhsángyếu(LLLTV).

•Đốikhángquang-điệntử.

•Vũkhílasercôngsuấtlớn.

•Vũkhítầnsốsiêu-thấp.

Chương20.Cáccuộcxungđộtnhỏ,cáccuộcchiếntranhcụcbộvàxâmlược.

•ThỏathuậnvềhạnchếvũkhíchiếnlượcvàcuộckhủnghoảngIran.

•CuộcxâmlượcAfghanistan.

•ECWvàsựthấtbạicủacuộcđộtkíchcủaMỹởIran.

•CuộcđộtkíchvàosânbayEntebbe

•ChiếntranhViệtNam-TrungQuốc.

•Giảiquyếtcáccuộckhủnghoảngquốctế.

Chương21.CuộcxungđộtFalklands.

Chương22.Li-băng.

•CácchiếndịchđườngkhôngcủaPhápvàMỹtạiLi-băng

•NhữngbàihọcmớitừcáccuộcxungđộtFalklandsvàLebanon.

DẫnNhậpNgàynay,hầunhưmọingườiđềubiếttấtcảnhữnggìxảyratrongmộtcuộcchiếngiữacác

máybay,cácxetăng,nhữngchiếctiêmkíchvànhữngchiếctàungầm.Ngườitanhìnthấytấtcảnhữngloạitrangbịkỹthuậtnàyvàđãquenthuộcvớicáchoạtđộngcủanó,hoặcmộtcáchtrựctiếphoặcquaphimảnhvàchươngtrìnhtruyềnhình.Tuynhiên,việcđềcậpđếntácchiếnđiệntử(REB)thườngdấynênbởisựhiểubiếtkhámơhồdạngtácchiếnnày,đượcdiễnratrongthinhkhôngvàliênquanđếnvôtuyếnđiệnvàbứcxạradar.VậyREBthựcsựrasao?Hoạtđộngbíẩnnàylàgì,ngườitanóiđinóilạikhôngngừngvềnó,ngaycảtrongnhữngkhoảnhkhắcyêntĩnhnhấtcủathờibình?

Thếcònđốikhángđiệntử(REP)làgì?Rấtítngườicóthểtrảlờiđầyđủcâuhỏinày.NhưngREPvàphảnREPlạiđóngmộtvaitròquantrọngtrongcáccuộcxungđộtgầnđâynhấtởTrungĐôngvàĐôngNamÁ.Vàdothámđiệntử?Nólàgì?Vànódiễnranhưthếnào?

KểtừkhikếtthúcThếchiếnIItácchiếnđiệntửlàmộttrongnhữngbímậtđượcgiữgìntốtnhấttừcảhaiphía“BứcMànSắt”.Sựhiểubiếtvềthựcchấttácchiếnđiệntửluônluônlàphầndànhriêngcủachỉhainhómngườirấthẹp:cácchuyêngiakỹthuậtvàquânnhân.Nóđãvàsẽvẫnnhưvậy.Việcgiữbímậthoạtđộnglĩnhvựcchiếntranhđiệntửtránhcácconmắttòmòvàhiếukỳlàvìlợiíchcủacảhailoạingườinày,mặcdùvớicáclýdokhácnhau.Đốivớiphihànhđoànmáybayquânsự,kípthủythủtàuchiếnhoặckípláixetăngphươngphápREPtươngứngđượcgiữbímật,cóthểcóýnghĩakhôngchỉvớisựkhácbiệtgiữathànhcôngvàthấtbạicủanhiệmvụchiếnđấucủanó,màthậmchívớisựkhácbiệtgiữasựsốngvàcáichết.

Dođó,cónhiềulýdođểgiữbímậtvềnhiềukhíacạnhcủatácchiếnđiệntử.Tuynhiên,cónhữnglýdothểhiệnmộtcáchthuyếtphụcvềsựtồntạivàtínhhữudụngcủaTCĐTthìngườibiếtkhôngchỉcócácquânnhânvàcácchuyêngiavềcácvấnđềanninhquốcgia,màcònlàcảcôngchúngrộngrãi.CuốnsáchđượcnhàxuấtbảnBlandfordPressLtdxuấtbảntạiHoaKỳnăm1985.

NguyênbảndonhàxuấtbảnMursiaLaGuerraElettronicapháthànhtạiÝnăm1981.

“NếuChiếntranhThếgiớithứBabắtđầu,ngườichiếnthắngsẽlàbêncókhảnănghoạtđộngvàsửdụngquangphổsóngđiệntừtốthơn”.

ĐôđốcThomasH.Moorer,cựuChủtịchHộiđồngThammưutrưởngLiênquânMĩ.

Ghichú,từtrênxuốngdướitừtráisangphải:

–CácnhánhTCĐT

–SIGINTtrinhsáttínhiệu;ESMtrinhsátđiệntửchitiết;REPđốikhángđiệntử;PhảnREPphảnđốikhángđiệntử;

–PhânnhánhcủaSIGINT:COMINTtrinhsátkhí tài thôngtin liên lạc;ELINTtrinhsátradar;

–PhânnhánhcủaELINT:Pháthiện;tầmphương;phântíchvànhậndạng;

–Phânnhánhcủaphảnđốikhángđiệntử:Phảnđốikháng-chủđộng;phảnđốikháng-bịđộng;

–Phânnhánhcủađốikhángđiệntử:Chủđộng;bịđộng;

–Phânnhánhcủađốikhángđiệntửchủđộng:Phỏngtạo;gâynhiễu;

–Phânnhánhcủađốikhángđiệntửbịđộng:Hóahọc;cơhọc.

Chương1.NguồngốccủaTCĐTChiếntranhNga–Nhậtnổravàotháng2năm1904nhưlàmộtkếtquảcủasựxungđộtlợi

íchtạiStPetersburgvàTokyo,đólàcuộcchiếntranhđầutiênmàliênlạcvôtuyếnhoặcđiệnbáokhôngdây,nhưngườitagọinóthờiđó,đãđượccảhaibênsửdụngđểđảmbảothôngtinliênlạcvớiquânđộicủamình.

ĐiệntínkhôngdâyđượcGuglielmoMarconiphátminhchỉmộtvàinămtrước,đãngaylậptứcbắtđầuđượcsửdụngchủyếubởicáchạmđộihảiquânnhằmthiếtlậpliênlạcgiữacáctàuvớinhau,giữacáctàuvàđấtliềnởnhữngkhoảngcáchlớn.NhậtBảnđãđặtcácthiếtbịkhôngdâytrêntấtcảcáctàucủahọ;chúnglàcácbảnsaochínhxácphátminhcủaMarconi,nhưngtínhnăngchắcchắnthuakémthiếtbịgốc,vìchỉcóthểlàmviệctrênmộttầnsố,cócựlylàmviệctổngcộngchỉlà95km.NgacũngcócácthiếtbịkhôngdâytrêncáctàuchiếncủamìnhvàtrênnhiềutrạmmặtđấtnằmgầncáccăncứhảiquâncủahọởvùngViễnĐông.

TừđầuchiếntranhngườiNgađãsửdụngvôtuyếnđiệnkhôngchỉchoviệcliênlạcvôtuyếnthôngthường,màcònđể,dùcóthểhơibấtthường,phụcvụcácmụcđíchhoàntoànkhácsovớinhữnggìmànóđượcthiếtkế.Việcsửdụngsóngvôtuyếncóthểđượccoinhưmộtgiaiđoạnphôithaicủachiếntranhđiệntử.VậylàNhậtBảnbắtđầucuộcchiếntranhvớimộtcuộctấncôngbấtngờvàocáctàuchiếnNganeođậutạicảngChemulpovàPortArthurtrênbờbiểnphíatâycủabánđảoTriềuTiêntrongvùngbiểnHoàngHải.

Tuynhiên,trongcáccuộctấncôngthườngxuyêncủaNhậtBảnvàotàuNgatạiPortArthur,cáchiệuthínhviêntạicăncứcủaNgathườngnhậnthấy,trướckhitấncônghọcóthểngheđượctrongtainghesựtăngcườngtraođổithôngtinvôtuyếngiữacáctàuNhậtBản,vàđiềunàylàcókhảnăngbởingườiNhậtsửdụngđiệnvôtuyếnmàkhôngcóbấtkỳbiệnphápphòngngừanàovàkhônggiữbímậtviệctruyềnphátsóngcủahọ.Docáctínhiệuđóbịchặnbắttừlâutrướckhi tàucủađốiphươngxuấthiện,chúngđãcảnhbáongườiNgavềmộtcuộctấncôngsắpxảyra,vìvậyhọcóthểchuyểncáccontàuvàcáckhẩuđộipháobảovệbờbiểncủahọsangtrạngtháiSSCĐtrướckhingườiNhậtBảnbắtđầubắnphá.

Trongmộttrườnghợpđángchúý,mộtsốtàuNgarờicảngVladivostokđểbấtngờtấncôngcăncứhảiquânNhậtBảntạiGyeongsangnằmtrênbiểnNhậtBản.Tuynhiên,ngườiNhậtđãpháthiệnviệccácchiếnhạmtrênxuấtbếnvàchờsẵnchúng.TrongkhicáctàuNgađangngàycàngtiếngầnhơnGyeongsang,họbắtđầuchặnbắtcácbảntinvôtuyến,màsốlượngcũngnhưcườngđộcủachúngtăngdầnngàycànglớn,điềuđóchỉrasựhiệndiệnmộtsốkhálớncáctàuchiếnNhậtBảnđanghướngtớiGyeongsang.Vìvậy,ngườiNgatừbỏkếhoạchcủamình,kếhoạch chắc chắn sẽ kết thúc thất bại, vì toàn bộ hạm đội của kẻ thù đang đợi họ tạiGyeongsang.

Đâykhôngphảitrườnghợpduynhất,khimàtrongnămchiếntranhđầutiên,ngườiNgasửdụngđiệnbáovôtuyếnkhôngchỉđểliênlạc,màcònvìnhữngmụcđíchhoàntoànkhác.Ngày08tháng3năm1904,ngườiNhậtmưutoantấncôngcáctàuNgađangneotrongvũngcảngtrongcủaPortArthur,hữngchiếctàuNganàykhôngthểnhìnthấyđượctừphíabiển.Họphái

haitàubọcthép“Kasuga”và“Nisshin”bắnphácácvũngcảngmàkhôngcódẫnbắntrựctiếp,đồngthờihọsửdụngmộttàuphóngngưlôinhỏ,dùngbiệnphápthíchhợpchiếmvịtrígầnvớibờbiểnhơn,đảmnhiệmviệcquansátxemđạnpháorơixuốngđâuvàđiềuchỉnhxạkíchchocáctàutuầndươngđangbắnphá.Tuynhiên,cáchiệuthínhviênđiệnbáovôtuyếntạicăncứbờcủaNgangheđượccáctínhiệutraođổigiữacáctàuNhậtBảnvàmặcdùkhómàhiểuhọcầnlàmgì,đãnhấnmộtcáchbảnnăngphímtínhiệumáypháttia lửađiệncủamình(máyphátradio–nguồnnănglượngRF–bứcxạbằngphươngphápphóng-nạptụđiệntạodaođộngthôngquacuộndâyvàspinterometer)vớihyvọngbằngcáchđócóthểngănchặnthôngtinliênlạcvôtuyếngiữacáctàucủađốiphương.Kếtquảlàbằngcáchànhđộngtheobảnnăngcủamình,khôngcótàunàocủaNgabịhưhạibởicuộcpháokíchvàongàyđócủangườiNhậtBản,liênlạccủangườiNhậtđãbịgâynhiễu,họchấmdứthànhđộngcủamìnhvàbỏđi.

Tuynhiên,tiềmnăngtrêncủasóngđiệntừcũngđượcngườiNhậtsửdụng,cùngvớiviệcbỏquakhảnăngnàycủangườiNga,đãdẫncuộcchiếntranhNga–NhậttớikếtquảchungcuộckhôngdễchịugìchongườiNga.Chiếndịchhảichiếnnăm1904trởthànhđiềubấtlợiđốivớingườiNga,trongcáctrậnđánhkhácnhauvớihạmđộiNhậtBản,họđãmấthầuhếtcáctàuchiếnđangđóngquânởvùngViễnĐông.Vìlýdonày,chínhphủNgatạiStPetersburgđãquyếtđịnhgửitớiViễnĐônghạmđộiBalticđểbùđắpsốtàubịmấtvàphụcthùchothấtbạivừaqua.ĐôđốcZinovyPetrovichRozestvensky,ngườiđượcsốphậnấnđịnhtrởthànhnhânvậttrungtâmcủamộttrongnhữngsựkiệnấntượngnhấtcủatoànbộlịchsửhảiquân,đượcbổnhiệmlàmtưlệnhhạmđội.

Vàohainămtrướcđó,tháng7năm1902,Rozestvensky,khicònlàđôđốcchỉhuytàutuầndương“Nina”,nằmtrongthànhphầnđơnvịbamươimốttàuquânsựNgathảneotrongvũngcảngReveltrênbiểnBaltic,chàođónHoàngđếĐứcWilhelmII,đitrênduthuyềncủamìnhtrongchuyếnviếngthămNgahoàngNicholasII.Sauloạtđạibácchàomừngtheotruyềnthốngvịkháchdanhdự,cảhaiHoàngđếvàđoàntùytùnggồmcácbộtrưởngvàđôđốcbướclên“Nina”xemhạmđộiNgatiếnhànhtậptrậnhảiquân.

Cuộctậptrậnchủyếulàcácbàivậnđộngvàxạkíchmụctiêudiđộng,kéodàihơnbatiếngđồnghồ.Rozhestvensky,nhưthểkhôngbiếtgìvềsựhiệndiệncủahaiđấngtốicaotrêntàucủamình,đãcơđộngcựckỳbìnhtĩnhvàchữngchạc.RozhestvenskygâychoKaiserấntượngtốtđếnmứcôngtakhivừalênbờ,đãchúcmừngSahoàngbằngnhữnglờisauđây:“TôirấtvuilòngđượccótronghàngngũsĩquanhảiquâncủatôimộtngườicótaynghềcaonhưviênsĩquanRozestvenskycủaNgài”.Ngoàira,ĐứcVuacũngcóấntượngtuyệtvờivềtưcáchkhôngthểchêtráchcủathuyềntrưởngRozhestvensky,vàtừngàyđó,ôngấybắtđầuđượcngườitadựđoánsẽcómộtsựnghiệprựcrỡ.

ĐườngđivòngquanhcácchâulụccủaphânhạmđộiBaltic2từBiểnBalticsangTháiBìnhDươngđếncăncứVladivostoknhưngbịchặnlạiởeoĐốiMã.

Ngày14tháng10năm1904,kèmtheonhữnghyvọngvànhữnglờicầunguyệncủatoànnướcNga,59contàucủaHạmđộiBaltic,dướisựchỉhuycủaĐôđốcRozhestvenskynhổneotạiLiepaja(Libava)trongvịnhPhầnLan,bướcvàochuyếnhànhquânđườngdàiđếncảngVladivostokvùngViễnĐông,nằmtrênmiềnduyênhảiSiberia.HọđiquaĐạiTâyDương,vòngqualụcđịachâuPhi,vàsaugầnhaitrămngàyđibiểnđãvượt18.000dặm,vượtquarấtnhiềuthửthách,cuốicùnggiữatháng5năm1905họđãtiếnvàoBiểnHoaĐông.

ChínhởđâyRozhestvenskyphảiquyếtđịnhlựachọnconđườngnàođivàobiểnNhậtBảnvàđếnđượccảngVladivostok.Cóbađường:quaeobiểnTriềuTiênvớiđảoTsushimaởgiữa,quaeobiểnTsugarunằmgiữacácđảoNhậtBảnlàHonshuvàHokkaido,vàxahơnvềphíabắc,eobiểnLaPerouseởgiữaSakhalinvàmũiphíabắcquầnđảoNhậtBản.

Việclựachọnhànhtrìnhcóýnghĩaquyếtđịnh,vìsốphậncủahạmđộiphụthuộcvàođó.VấnđềlàlàmthếnàođểđếnđượcVladivostokvàtránhmộtcuộcchạmtránvớihạmđộiNhậtBản,khiphảitínhđếnsựsẵnsàngchiếnđấukhábấpbênhcủahạmđộisaumộtchuyếnđibiểndàingàynhưthế.Thậtvậy,vấnđềphảichọnhảitrìnhnàođãgâyracáccuộctranhluậnnóngbỏng,bởimỗimộttrongbatuyếnđườngbiểntrênđềucónhữngưuvànhượcđiểmcủanó.Suốtnhiềungàydàicácsĩquanvàthủythủchỉnóivềchuyệnđó.NhiềungườitinrằnghọphảiđitheomộttrongcáceobiểnphíaBắc:TsugaruhoặcLaPerouse,bởicảhaiđềuởmộtkhoảngcáchđángkểsovớicáccăncứhảiquânNhậtBảntạiTriềuTiênvàcảhaiđềugầnVladivostok.NiềmtinnàyxuấtpháttừthựctếlàtrướckhirờikhỏinướcNga,trênmộttrongnhữngchiếctàuchiến–tàutuầndươngphụtrợ“Ural”,đãlắpđặtmộtmáyphátvôtuyếncôngsuấtcựckỳmạnh.CỗmáynàyđãđượcthiếtkếđặcbiệtởĐứcvàcótầmhoạtđộnggần1.100km,đốivớithờiđólàđộcnhấtvônhị.CácnhàhànghảiNganghĩrằngvớimộtthiếtbịnhưvậy,họcóthểliênhệvớisốtàuNgacònlạitạiVladivostokvàyêucầuhọrakhơivàothờiđiểmnhấtđịnh,bằngcáchđóhọsẽdụhạmđộiNhậtBảnsậpbẫy,épnóvàogiữalướilửađanchéocủahaihạm

độiNga.

Ngườiduynhấttrêntàukhôngbaogiờnóichuyệnvớibấtcứai,ngaycảvớibộthammưucủamìnhvềvấnđềlựachọntuyếnđườngbiển,chínhlàĐôđốcRozhestvensky,cólẽvìôngđãđưaraquyếtđịnhvàkhôngmuốntranhluậnvềvấnđềnày.

Hạm đội Nhật Bản dưới sự chỉ huy của Đô đốc Togo gần như tập trung cả trong VịnhMesampo – tạimũi phía nam eo biển Triều Tiên, sẵn sàng ra khơi chặn đánh các tàu đốiphươngkhipháthiệnra.Trongtrườnghợpnày,ĐôđốcNhậtBảntổchứchệthốnggiámsátdựatrêncáctàutuầntraliêntụcđượcbốtrírấtđúngcách.Chiếcthiếtgiáphạmcũdùnglàmđiểmliênlạcgiữacáctàutuầntratrênbiểnvàhạmđộitàuhảiquântrongcảng,nằmởphíanamđảoTsushima.ThànhcôngcủakếhoạchTogodựatrêntiềnđềrằngôngtacóưuthếtốiđavềpháthiệnsớmmộtcáchnhanhchóngquasóngvôtuyếnvàpháthiệntrựcquan.Nóingắngọn,toànbộkếhoạchđặtcơsởtrêntínhhiệuquảvàtốcđộhệthốngliênlạcvôtuyếncủaông,màthiếunókẻthùcóthểvuộtmất.

Mặtkhác,đôđốcNga,saukhicânnhắctấtcảcác“thuậnlợi”và“khókhăn”củaviệcsửdụngradiotrongquátrìnhmộtchuyếnđibiểndài,quyếtđịnhbỏquanhữngphươngtiệnthôngtinliênlạcquýgiáấy.ÔnglýluậnrằngmụctiêuchínhcủaônglàđếnđượcVladivostokmàvẫnkhôngbịpháthiệnvàkhôngbịtấncôngbởingườiNhật,vàbởivìngườiNhậtBảncóthểđánhchặncácbảntinvôtuyếnlàmphátlộvịtrícủahạmđộiNga,ôngralệnhtuânthủsựimlặnghoàntoànvềvôtuyếnđiện.

Ngày25Tháng5năm1905,hạmđộiNga,độihìnhhaihàngdọcdài,đivớitốcđộ9hảilý,hướngtớieobiểnTriềuTiên.Biểnđangcóbão,tầmnhìnrấtkém.Vàobuổisáng,cáctàuNgabắtđầuchặnbắtđượccáctínhiệuradioyếu.Dichuyểnxahơnvềphíabắc,cườngđộtínhiệubắtđầutăng,rõràngnhữngbảntinnàylàcácbứcđiệnvôtuyếnphátđibởicáctàutuầntraNhậtBảnkhácnhautruyềnvềkỳhạmchỉhuyhạmđộicủahọ.

Rozhdestvenskydườngnhưhoàntoànbỏquasựhiệndiệncủakẻthùvàthậmchíkhôngbậntâmviệcpháicácthuyềnphóngngưlôiđitrinhsátmàvẫntiếnhếttốclựctheohướnglựachọn.

HạmđộihỗnhợpNhậtBảnxuấtphátsáng27tháng5năm1905.

Đêm27tháng5,sươngmùdàyđặcbaophủmặtbiển,trêntrờichỉnhìnthấymộtphầntưmặttrăng,tầmnhìnlàmộtdặm.Chođếnkhoảng02:45ngườitakhôngthểnhìnthấybấtcứđiềugì,nhưngsauđó,chiếctàutuầndương“ShinanoMaru”,đangtuầntratrongkhoảng40kmcáchquầnđảoGoto,độtnhiênnhìnthấyquasươngmùmộtchiếctàuđangđitốcđộcaovớicácđènhànghảiđượcbậtsáng.TàutuầndươngNhậtBản,khikhôngthểxácđịnhđượcloạitàu,quốctịchcủatàuvànóđangđimộtmìnhhayđangđitrongmộtđộihìnhđôngđảo,vẫnbámtheotàulạmàkhônggửiđibấtkỳđiệnbáovôtuyếnnàovềsựpháthiệncủamình.

Sauđó,vàokhoảng4:30,“ShinanoMaru”,khiđếngầnhơn,pháthiệnracontàuđólàmộttàuquânycủaNga.Tạithờiđiểmnày,contàukiacũngghinhậnđượcsựhiệndiệncủatàutuầndươngNhậtBảnvàlầmtưởngđólàtàuquânmình,nóbènđánhtínhiệuđènbáo.LỗilầmmàtàuNgaphạmphải,dẫnviênchỉhuy“ShinanoMaru”đếnkếtluậnrằngcontàunàylàmộtphầncủachuỗitàuđangđitheođộihìnhhàngdọcvàtàuNhậtbắtđầutiếpcậnđểlàmsángtỏđiềutrên.

Khoảng4:45sươngmùtảnbớt,“ShinanoMaru”đãcóthểnhìnthấymộthàngdàicácthiếtgiáphạmvàtuầndươnghạmNgaởcựlyxuýtsoátnửadặmsovớichiếctàuquânyviện.

“ShinanoМаru”bắtđầutruyềnđiệnbáotintrênvềchiếckỳhạmcủađôđốcТоgоnhưngkhitínhđếnkhoảngcáchgiữa2contàu,vàcácđiềukiệnkhôngkhítrongkhuvựcnày,thiếtbịvôtuyếnđiệntửnguyênthủytrêntàuhóarakhôngcókhảnăngtruyềnthôngbáoquýgiáđó.Tronglúcnày,contàucủaRozhestvenskycũngđãnhìnthấychiếctàuNhậthiệnđangđisongsongvớihạmđộiNga,đangtừtừbiếnvàotrongsươngmùbuổisáng.DùchongườiNgakhôngthểnhậndạngloạitàunày,hànhđộngcủanóchứngtỏrấtrõđâylàmộtcontàutuầntiễuquânsựcủakẻthù.MọingườichờđợiRozhestvenskysẽpháinhữngchiếctuầndươnghạmtốcđộnhanhnhấtcủamìnhđiđểtiêudiệtcontàucủađốithủphilýcủahọ.ĐólàmộtkhoảnhkhắccựckỳgaycấnđốivớisốphậnhạmđộiNgavàkếtquảcủatoànbộcuộcchiếntranhnàycóthểphụthuộcvàoquyếtđịnhcủaông.Rоzhestvenskyralệnhchohạmđộichĩatấtcảcáccỗpháovàotàu“ShinanoМаru”,nhưngkhôngphátlệnhkhaihỏa.

LúcđónhiềuchiếnhạmNgađãchặnbắtđượcđiệntínbáođộngcủatàu“ShinanoМаru”,trongđócólờigọichiếcsoáihạmcủangườiNhật.Trêntàu“Ural”vốnđượctrangbịmáyphátđiệnbáocôngsuấtlớnhoạtđộngtầmxa,viênthuyềntrưởng,hoảnghốtvìkhôngthấynhậnđượcbấtkỳmệnhlệnhhànhđộngnàochốnglạichiếctàutuầntraNhật,contàumàtrongthờiđiểmấy,dườngnhưmuốnphátlệnhgọitớitoànbộhạmđội,ôngtaquaycuồngbênhiệuthínhviênradiocủamìnhlolắngtìmcáchgâynhiễuchomáyphátđiệnbáovôtuyếncủa“ShinanoМаru”.Cảhaithốngnhấtýkiếnrằng,nếuhọpháttínhiệukhôngngừngnghỉtrêncùngtầnsốmàmáyphátsóngtàuNhậtđanglàmviệc,điềuđósẽngăncảnđượccácbứcđiệnvôtuyếnphátđicủacontàutrên,thếcũngđủđểtránhđượcviệctruyềnđithôngbáotaihạivềviệcpháthiệnhạmđộiNga.Thuyềntrưởngtuântheoquyđịnh,báocáodựđịnhvềkỳhạmvàđềnghịchophépsửdụngmáyphátsónggâynhiễukẻthù.Sauvàiphútimlặng,Đôđốctrảlờingắngọn:“KhôngchặnđiệnbáocủangườiNhật”.

Rozhestvenskytừchốilờikhuyênmàtrongcáctrườnghợpthếnàycóthểlàcótínhquyếtđịnh.Lýdocơbảntrongsựtừchốicủaônglàkhôngthểhiểunổi;cólẽôngmuốnchứngtỏtrướchạmđộisựtựtincủamìnhkhiđốimặtvớikẻthù,hoặcôngkhôngcókhảnănghiểuđượctínhhữudụngcủachếápđiệntửnhưmộtphươngtiệnđểcảntrởliênlạcvôtuyếncủađốithủ.

Trongkhiđó,“ShinanoMaru”khôngrờimắtkhỏikẻthù,đangdichuyểncáchrađểxáclậpthànhphầnchínhxáccủahạmđộiNgavàgiámsáttốthơnchuyểnđộngcủanó.Cuốicùng,liênlạcvôtuyếnđượcthiếtlậpvàthôngđiệp”Đãpháthiệnđịch!”cũngđượcgửiđi.TàuNhậtliêntụctruyềntảithôngtinvềhướng,vịtrí,tốcđộv.v.củahạmđộikẻthù,nhữngthôngsốđóchỉrarằng,rõràngngườiNgađanghướngđếneobiểnTriềuTiên.

Ngaytrướcbìnhminh,mộtmànsươngmùdàyđặcbuôngxuốngmặtbiển,tạochongườiNgacơhộituyệtvờithoátkhỏicontàuNhậtBảnvàtiếnđếneobiểnphíabắcTsugaruhoặcLaPerouse.CácsĩquanbộthammưucủaRozhestvenskyyêucầuôngxemxétlạitìnhhìnhkhimàđãthấyrõgiữahạmđộiNhậtBảnvàcontàu“ShinanoMaru”đãthiếtlậpđượcliênlạcvôtuyến,mốiliênlạcmàđếnlúcđócáctàutuầntrakháccũngđãthamgia.Tuynhiên,mọinỗlựcthuyếtphụcĐôđốclàvôdụng.Tạithờiđiểmnày,cácsĩquancaocấpcủaphânhạmđội,tứcgiậnvì tháiđộkhăngkhăngkhôngchịucủaông,đãra lệnhchocácđiệnđàiviêncủamìnhdùngbấtkỳcáchnàocóthểđểgâynhiễuviệctruyềnsóngđiệnbáovôtuyếngiữacáctàucủakẻthù,nhưngđãquámuộnmấtrồi.

Khisươngmùbuổisángtanđi, tấtcảmọi thứvẫnnhưcũ.HạmđộicủaRozhestvensky,cùngvớicontàutuầntracủađịch,vẫntiếptụcdichuyểntheolốicũ,saukhiquêntấtcảmọithứ,nhưthểkéotheosốphậnkhôngthểtránhkhỏicủamình,họtrựcchỉeobiểnTriềuTiên.

HạmđộiNhậtBảnđãởtrênbiển.ĐôđốcTogohồihộpchờđợitintứcvềhạmđộiNga,ôngtathởphàonhẹnhõmkhinhậnđượctinđiệnvôtuyếntừ“ShinanoMaru”vàngaylậptứcralệnhchohạmđộicủamìnhnhổneotiếnthẳngvềphíakẻthù.

ĐảoĐốiMãnằmgiữaeobiểnTriềuTiên.

Vàokhoảng13:30,khihạmđộiNgadẫnđầubởithiếtgiáphạm“Suvorov”vớiđíchthânRozhestvensky trên tàu, đang đi hết tốc lực về eo biển Triều Tiên, tiến tới phía đông đảoTsushima,độtnhiênhạmđộiNhậtBảnxuấthiệntrênđườngchântrời.

Rozhestvenskyngaylậptứcralệnhnổsúng.Haiphútsau,ngaysaukhichiếctàucủaôngđangởtrongtưthếbắn,ĐôđốcTogođáptrảbằngcáchọngpháocủamình.MộtdòngthácđạnpháobủavâychiếckỳhạmNga.Trêncầuđiềuhướngchỉhuyhànhtrình,nơitậptrungtoànbộbanthammưuNga,mộtsốđạntráipháđãbắntrúngvàođó.Rozhestvenskybịthươngnặngbấttỉnh,toànbộbanthammưucủaônghoặcbịthươnghoặcchết.

Kết quả của trận chiếnmọi người đều đã biết: Đô đốc Togo, bằng nhữngmàn cơ độngnhanhvàxuấtsắc,épcáctàuNgavàogiữacáclànđạntráipháchéocánhsẻcủaôngta,tànnhẫntiêudiệttừngchiếcmột.ChỉcóbatàuchạyđượcvềVladivostok,phầncònlạicủahạmđội đã phải treo cờ trắng đầu hàng. Trên một trong những con tàu bị thương, Đô đốcRozhestvensky,đangbấttỉnh,bịbắtlàmtùbinh.Sựtựtinvàtựmãn,vốngâyđượcấntượngtốtđẹpchohaivịHoàngđếtrongcuộctậptrậntrênvùngbiểnBaltic,chínhnóđãgâymốihạichếtngườichoZinovyPetrovichRozhestvensky,khiôngmặtđốimặtvớikẻthùtrongtìnhhuốngchiếnđấu.

ĐườngđicủahaihạmđộiNhậtvàNga.

Ngườitakhôngbiết,mộtchiếnthuậttiếnhànhhảichiếnkháccóchokếtquảtốthơntrongviệc thực hiện nhiệm vụ vô cùng khó khăn được giao phó choĐô đốc Rozhestvensky haykhông.Ngaycảkhiviệctruyềnsóngvôtuyếncủatàu“ShinanoMaru”hướngtớiĐôđốcTogobịchếáp,dođótướcđoạtthôngtincủanóvềhạmđộiNga,ưuthếcủahạmđộiNhậtBản,rõràngvẫnsẽmanglạichiếnthắngtrongbấtkỳtrườnghợpnào.Tuynhiên,khôngthểphủnhậnrằngnếucómộtcáchđểRozhestvenskytiếtkiệmsinhmạngcủahàngngànthủythủNga,thìđólàviệcsửdụngtrựctiếpbiệnphápđốikhángđiệntửmộtcáchthôsơ.Đểgâynhiễucóthểsửdụngmáyphátvôtuyếnrấtmạnhtrêntàu“Ural”,nhưviênthuyềntrưởngcontàuđókhẩnkhoảnvannài,nếuviệcđókhôngcắtđứtđược,ítnhấtnócũngsẽlàmchậmviệctruyềnđiệnbáovôtuyếnđếnĐôđốcTogovềviệcpháthiệnrahạmđộiNga.

Chương2.SựpháttriểnmạnhmẽcủaTCĐT

NgườiÁolànhữngngườiđầutiênhiểurằngđánhchặnđiệnbáovôtuyếncủađốiphương,làmộtphươngcáchtuyệtvờiđểthuthậpthôngtintìnhbáochínhtrịvàquânsự,việcthutintìnhbáotrướcđâychỉđạtđượcbằnghoạtđộnggiánđiệprấttốnkémvànguyhiểm.Thậtvậy,năm1908,khiphátsinhcuộckhủnghoảngchínhtrịtạiItaly,gâyrabởisựsápnhậpvàoĐếquốcÁo-HungcácvùnglãnhthổBosniavàHerzegovina,ngườiÁođãđánhchặnvàgiảimãđiệntínvôtuyếncủangườiÝ,vànhanhchóngsửdụngcácthôngtintìnhbáothuđượcnhờphươngtiệnđiệntửđểhìnhthànhchínhsáchđốingoạicủamình.

Năm1911,trongthờigiancuộcchiếntranhItalia–ThổNhĩKỳ,ngườiÁomộtlầnnữalạichứngtỏkhảnăngcủacáccơquantìnhbáocủamình.VẫnluônquantâmđếncácvấnđềchínhtrịvàquânsựcủangườiÝ,ngườiÁochặnbắttấtcảcácđiệntínphátđigiữaRomevàTripolivềviệcngườiÝđổbộởđâu,chúngđảmbảothôngtinchohọvềsựdichuyểnhàngngàycủaquânđộiÝtrongquátrìnhchiếnđấu.

Chắcchắn,lầnđầutiêntronglịchsử,việcsửdụngphươngtiệnkỹthuật(radio)thayvìđiệpviêntruyềnthốngvàcácchuyếntrinhsáttuầntiễutrênlưngngựa,chophéptheodõichặtchẽtiếntrìnhtrậnchiếnđangdiễnracáchhàngtrămkilômét.

Mộtđấtnướckhác, tươngtựnhưÁo, luôn luôntraudồinghệthuậthoạtđộnggiánđiệptrongchiếntranhlàPháp.TrongnhữngnămtrướcChiếntranhThếgiới thứNhất, tìnhbáoPhápđãnắmvữngnghệthuậtchặnbắtvàghi lạicácđiệntínvôtuyếnmàcácđạisứquánnướcngoàitạiParistruyềnvềchochínhphủhọvàtấtcảcácthôngđiệpngoạigiaođếntừnướcngoài.

MộtvídụnổibậtvềsựdothámđiệntửcủangườiPháplàviệcchặnbắtmộtbứcđiệndàicủaBộNgoạigiaoĐứcgửiđếnĐạisứĐứctạiParis,trongđócóchứamộtthôngđiệptuyênbốchiếntranh,dựkiếnđượcchuyểnchoChínhphủPháp.NgườiPhápsaukhipháđượckhóamã,vìđólàbứcđiệnmãhóa,khôngchỉchặnđiệnđượcgửiđến,màcònbópméonộidungcủanóđếnmứcviênĐạisứĐứcthoạtđầukhônghiểuđiệnnóigì,cònngườiPháptrongkhiđócóđượcthờigianquýbáuđểchuẩnbịcôngtácđộngviênquânđội.

CuộctruyđuổiSMS“Goeben”vàSMS“Breslau”tháng8năm1914

TrongcuộcChiếntranhThếgiớithứNhất,việcchặnbắtcácbứcđiệnngoạigiaođạtđếnquymôkhôngthểtinnổi.CơquantìnhbáoAnhđãgiảiđượckhóamãtuyệtmậtcủangườiĐức,và trongvòngbanămhọđãcóđượccơhộiđánhchặnvàgiảimãcácđiện tínmàBộNgoạigiaoĐứcgửiđếncácđạisứquánnướcngoàicủahọ.NgườiAnhgiữbímậtrấtthànhcông,họchỉkhẽbónggióvềđiềuđóvớiđồngminhMỹcủamình,trongkhingườiĐức,khôngmảymaynghi ngờ sự rò rỉ thông tin từ cơquan tìnhbáo củamình, vẫn cố gắng thúcđẩyMexicothamgiachiếntranhbằnglờihứagiúpnướcnàysátnhậpcácbangTexas,ArizonavàNewMexicocủaHoaKỳvàolãnhthổcủahọ.

Tuynhiêntừquanđiểmđiệntửmàxét,ChiếntranhThếgiớithứNhấtđượcnhớchủyếulàdomộtsốsựkiệnquantrọngcóthểđượccoinhưsựkhởiđầuthựcsựcủaElectronicWarfare.

ChỉhuyhạmđộiĐịaTrungHảiVươngquốcAnh,đôđốcMilne(ảnhchụpnăm1907).

Năm1914,ngaysaukhiAnhtuyênchiếnvớiĐứcởĐịaTrungHải,cómộtsựkiệnđángchúý. Tàu tuần dươngAnh “Gloucester” bímật theo vết các tàu tuần dươngĐức “Goeben” và“Breslau”,contàuđượclệnhphảibáocáoquaradiovềtoànbộsựdichuyểncủacáctàuchiếnĐứcvềBộHảiquânởLondon.Sauđó,BộHảiquânsẽralệnhchohạmđộiĐịaTrungHảicủamìnhđánhchặnvàtiêudiệthaitàutuầndươngĐức:nhưngthậtkhôngmay,ngườiAnhkhôngbiếtcáctuầndươnghạmsẽđitheotuyếnđườngbiểnnào,vìchúngcóthểtiếnvàoÝ,khiđóđangcòntrunglập,hoặcđiđếncáccảngcủanướcthânthiệnThổNhĩKỳ.Cácđiệntínphátđigiữa“Gloucester”vàBộHảiquânAnhbịcáctàutuầndươngĐứcchặnbắt,họchọnthờiđiểmtốtnhấtđểquyếtđịnhcắtđuôimànđeobámcủangườiAnh,thiếtlậplạiliênlạcvôtuyếncủamình.HọlàmđiềunàybằngcáchgâynhiễurấtmạnhtrêntầnsốhoạtđộngcủangườiAnh.NgườiAnhthayđổitầnsốcủacácđàiphátnhiềulần,nhưngkhôngkếtquả.TàuĐứcđộtngộtđổi hướng và đi tốc độ cao vào vùng lãnh hải nước ThổNhĩ Kỳ thân thiện thuộc eo biểnDardanelles.

TàuAnhbámtheocáctàuĐứcSMS“Goeben”và“Breslau”,tháng8năm1914.ẢnhcủalưutrữQGĐức.

Trườnghợpgâynhiễuphươngtiện thôngtin liên lạcvô tuyếntrêncó thểxemnhưứngdụng thực tếđầu tiên của tác chiếnđiện tử,bởivì lầnđầu tiên trong lịch sử, sóngđiện từkhôngđượcsửdụngđểliênlạc,màđểtạonhiễuliênlạcvôtuyếncủakẻthù.

EWcũngđượcsửdụng,mặcdùíthơntrôngthấy,trêncácmặttrậnchâuÂu.MộtvàinămtrướckhibùngnổThếchiếnII,ÁovàPhápđãthànhlậpcácphânđộiđặcbiệtchuyênchặnthôngtinvôtuyếnquânsự.Đứckhôngtổchứccơquannhưvậytrongvòngvàithángđầutiêncủacuộcchiếntranh,điềunàykhákỳlạ,vìvậyÁocungcấpcácthôngtinđắtgiáchotìnhbáoĐứcrúttừcácđiệntínliênlạcvôtuyếnbịchặnbắtcủakẻthù.Đểcôngbằngcầnlưuýrằngnhiềuquốcgiakhác,cũngnhưĐức,rấtchậmhiểutầmquantrọngcủaviệcchặnsóngradiocủađốiphương.

NgườiNga,mặcdùđãcókinhnghiệmcủamìnhnăm1904,vẫnđặcbiệtthiếuhiểubiếtvàngâythơkhisửdụngradio.Vàolúcbắtđầuchiếntranh,họdườngnhưkhônghiểurằngsóngradiobấtcứaicũngcóthểnhậnđượckhingườitalắngnghetrêncùngmộttầnsố.CácthôngđiệpvôtuyếnbịngườiĐứcđánhchặn,đượctruyềnđibằngngônngữNgathôngthườngmàkhôngmãhóa,đãđónggópto lớnchochiếnthắngtrướcngườiNgacủatướngHindenburgtrong trậnTannenberg. Sauđó, ngườiNgahiểu ra thôngđiệp củahọ cầnphảimãhóa khitruyền,nhưngngườiÁođầykinhnghiệmđãphámãthànhcôngmộtcáchnhanhchóngvàgiảimãthôngđiệpvôtuyếncủahọ.Dovậy,ngườiĐứcnhậnđượcthôngtinhàngngàyvềsựdichuyểncủaquânđộiNgatrênmặttrậnphíaĐôngchođếntậnkhicuộccáchmạngBolsheviknổranăm1917vàkýkếtHòaước(Brest-Litov).

NgườiPhápcũngđãtổchứctốttronglĩnhvựcnày,vàngaytừđầuChiếntranhThếgiớithứNhất,đãđánhchặnvàgiảimãđiệnvôtuyếncủaĐức,màngườiĐứcgiốngnhưngườiNgatrênmặttrậnphíaĐông,khônghiểusaovẫnphạmphảimộtloạtcáclỗilầmnghiêmtrọngtrongviệcsửdụngradio.

Đếnlúcnàybộchỉhuyvàbanthammưucủacácnướckhácnhauđãbắtđầuhiểuvàđánhgiáđúngmứcnhữngưuthếtácchiếncóthểđạtđượctừviệcđánhchặnđiệnvôtuyếncủađốiphươngvàđòihỏihỗtrợnhiềuhơncholĩnhvựcmớinày.Vậylàđãsinhradothámđiệntử–mộthoạtđộngđóngvaitròngàycàngquantrọngtrongchiếntranhhiệnđại.

Vàmặcdùchỉmớimườilămnăm,kểtừthờiđiểmGuglielmoMarconiphátminhraradio,nóđãpháttriểnđếnmộtmứcđộcóthểđượcsửdụnghiệuquảtrêncáctàubiển,máybay,cáctrạmmặtđấtcốđịnhvàdiđộng.ĐiềunàyđãđượcthựchiệnngaytrướckhibùngnổThếchiếnthứNhất,nhưngrấtnhanhngườitathấyrằngcácthiếtbịdothámđiệntửcầnphảinhạyhơnsovớimáythuvẫnsửdụngthôngthường.

Mụcđíchlàđểchặnbắt,ghinhậnvàphântíchtấtcảcáctinđiệnđượcgửibởikẻthù,cảvănbảnthôngthườngvàmãhóa,gồmcảnhữngtinđiệnkhópháthiện(thunhận).Đểgiảithôngđiệpmãhóangườitadùngcácmáygiảimã.Máyđểlàmviệcnày,cầnphảichặnbắtcàngnhiềucàngtốtcácthôngđiệpđượcmãhóacóthểcủađốiphương.Cácphươngphápthốngkê,chẳnghạnnhưđếmsốlượngcáccụmtừđặctrưngnhư“đểtrảlời”hoặc“khôngcógìmới”,đảmbảocácthôngtinđólàvôcùnghữuíchchoviệcphámãcủakẻthù.Tuynhiên,đểthuthậpcácdữliệucầnthiết,khôngphảilúcnàocũngcầngiảimãtấtcảcácthôngđiệpđượcmãhóacủađốiphương.Thôngtinquantrọngsốngcònvềbốtrícủađốiphươngvàcácýđịnhcủanógầnnhưluônluôncóthểthuđượckhisơbộphântíchcácđiệnbáovôtuyến.Đểcảithiệnviệcthuđiệnvôtuyếncủađốithủ,cácthiếtbịthuđượctrangbịbộkhuếchđại,trongđóápdụngcácphátminhmớiđây–đènđiệntửhaylàđènkhuếchđại.

Đểchặnbắtđiệnvôtuyếncủađốiphương,điềuđầutiêncầnlàmđươngnhiênlàphảitìmđượctầnsốphátsóngcủađốithủ.Vìvậy,trongthờigianchiếntranh,tầnsốthườngđượcthayđổiđểgiữbímậtvàcácđiệnđàiviênkhaitháccókỹnăngnghềnghiệp,phảitrảiquanhiềugiờđồnghồ,thiếtlậpchếđộchomáythucủahọ,côngviệcđòihỏirấtnhiềukiênnhẫnmớicóthểtìmthấynó.Khitầnsốđượcpháthiện,tấtcảcáctinđiệnphátsóngđềubịthunhậnvàghilạichođếnkhinàokẻthùchưathayđổitầnsố.

TrongnhữngnămđầucủaChiếntranhThếgiớiI,tầnsốthườngđượcsửdụngđểliênlạcvôtuyến,nằmtrongkhoảng150và750kHz.Biếtrằng,tầnsốxácđịnhnhiềukhíacạnhcủaviệctruyềnphátsóng,chủyếuliênquanđếntầmxa,màtầnsốcàngcao,kíchthướcmáyphátradiocàngcókhảnăngnhỏđi.Nóicáchkhác,cácthamsốvàkíchthướccủamáyphátphụthuộctầnsố.Vìvậy,trongnhiềutrườnghợp,cáctầnsốcaohayđượcsửdụngđểcóthểtạoramộtmáyphátkíchthướcnhỏđểcàiđặtthuậntiện,vídụnhưtrênmáybay.VàocuốiChiếntranhThếgiớithứNhất,tầnsốđượcsửdụngnằmtrongkhoảngtừ750kHzđến1MHz,xuhướngnàytiếptụctiếntriểnvìmỗibênđềucốgắngsaochokẻthùkhócóthểchặnbắtsóngradiocủamình.

TrongcuộcChiếntranhThếgiớithứNhất,haibêncũngthửnghiệmđánhlừađiệntửdướihìnhthứcđơngiảnnhất,chẳnghạnnhưtiếnhànhcáccuộcphátsónggiả,traođổicácđiệntínhoàntoànngẫunhiênvànhữngthủthuậttươngtựkhácnhằmđánhlạchướngkẻthù.

Thôngđiệpđượcgửiquađườngdâythôngtinhữutuyếncũngdễbịđốiphươngđánhchặn.

Ởtiềntuyến,giữacácphânđội,điệnthoạilàmộtphươngtiệnthôngtinliênlạcphổbiếnvàdođóđãcócácphươngphápnghetrộmthôngtinliênlạckhéoléođượcđốiphươngphátminhra.Trongthờigianchiếntranhchiếnhào,quânđộichủyếusửdụnghệthốngđiệnthoạimộtdâycótiếpđịa.Vìchỉcómộtdâyduynhấtnằmtrênlãnhthổcủamình,cácchỉhuyquânsựđãbịthuyếtphụcrằngkẻthùcóthểngheđượccuộctròchuyệncủahọchỉbằngcáchkếtnốitrựctiếpvàođườngdây.Họkhôngbậntâmvìchuyệnnghetrộmnữa,dođókhôngcóbiệnphápphòngngừa.Niềmtinnày,hóarahoàntoànvôcăncứvàngườiđầutiênbiếtvềđiềuđó làquânđoànviễnchinhAnhtạiPháp,vàonăm1915họbắtđầunhậnrangườiĐứcđãdựđoánthànhcôngvàngănchặncácchiếndịchcủamìnhvớisựđềuđặnđángghét.CóvẻnhưngườiĐứcđãnhậnđượcbảnsaocácmệnhlệnhvềcáccuộctấncôngtheokếhoạchcủaquânđộiAnh!

Trênthựctế,ngườiĐứcđãchếtạomộtthiếtbị,màthôngquamạnglướicácdâyđồnghoặcthanhkimloạicắmngầmcànggầncàngtốtchiếntuyếncủakẻthù,nócóthểthunhậnđượcngaycảcácdòngđiệnyếunhấtsinhrabởihệtiếpđấtthuộchệthốngđiệnthoạicủaquânAnh.Dòngròvàdòngtiếpđịađượcthunhậnvàkhuếchđạibằngcáchsửdụngbộkhuếchđạirấtnhạyphátminhragầnđây.Nhưvậy,ngườiĐứccóthểlợidụngviệcđốiphươngsửdụngbừabãiđiệnthoại,chặntinđiệncủahọquahệtiếpđất.

ĐiệnđàiviênAnh,sửdụngthiếtbịkhôngdâyMarconitrongchiếnhàoThếchiến1,tạimộttrạmđiệnđàitiềnphươngtạiMoyenneville,mặttrậnSomme,năm1917.

Mộtkhihệthốngđộcđáonàybịpháthiện,ngườiAnhlậptứcđưaraphươngthuốcgiảiđộc

–mộtthiếtbịcóthểphongtỏasựlantruyềncủaâmthanhquađấttrongmộtbánkínhnhấtđịnhkểtừnguồnphát.Thiếtbịnàykhôngchỉchấmdứtviệcchặnbắtcáccuộctraođổiđiệnthoạicủađốithủ,màcòndẫnđếnsựpháttriểnmộthệthốngmớiđểđánhchặncáccuộcđiệnđàmquamôitrườngđất.Hệthốngmới,đượcsửdụngtrongnămtiếptheo,cómộtsốlượnglớn các đènđiện tử và các thiết bị kỹ thuật phức tạp khác, có thể đánh chặn các cuộc nóichuyệnquađiệnthoạiởkhoảngcách4-5000mét.

Tronghainămcuốicủacuộcchiến,cáchệthốngnghetrộmđiệnthoạinhưthếtrởnênhiệuquảđếnmức,trênMặttrậnphíaTây,cácbộchỉhuyquânsựcủacácquốcgiakhácnhaukhihiểuđượcnhữngnhượcđiểmcủađiệnthoại,đãhạnchếđángkểviệcsửdụngnó.

Ngaytừđầuchiếntranh,cáckỹsưvàchuyêngiaquânsựđãdànhnỗlựccủahọchoviệcchếtạomộtthiếtbịtinhvihơnđượcthiếtkếkhôngchỉđểcảithiệnthôngtinliênlạcgiữacácphânđộicủamình,màcònđểpháthiệnvàxácđịnhvịtríđàiphátcủađốiphương.ĐiềunàyđãtrởthànhcóthểsauphátminhhệthốngtầmphươngvôtuyếncủanhàkhoahọcÝgiáosưArtomo,ngườipháthiệnrađặctính“địnhhướng”củaăngtenkhungkín;nghĩalàkhảnăngăng-tentựđịnhhướngtheohướngxuấthiệnbứcxạđiệntừ.

Ăng-tenvàmáytầmphươngBellini-Tosi-Marconi,sảnxuấtbởicôngtyđiệnbáoviếnthôngMarconinăm1916

Ăng-tenArtomođượcsửdụngtrongmáytầmphươngvôtuyếnBellini–Tosi,nóbaogồmhaikhungkíngiaonhauvàlàăngtenlýtưởngchoviệcpháthiệnhướngxuấtphátbứcxạvô

tuyếnsóngtrungvàsóngdài.GuglielmoMarconi,mộtvàinămtrướckhichuyểnđếnsinhsốngởnướcAnh,đãhoànthiệnphươngphápđượcphátminhbởiđồnghươngcủamìnhlàgiáosưArtomo,bằngcáchsửdụngđènkhuếchđạimớicựckỳnhạy,cóthểthunhậnngaycảcáctínhiệuradioyếunhất,màcácbộdetektorthôngthườngcủamáythukhôngthểpháthiệnra.Ngaytrongnăm1914,thiếtbịmớiđãchophépbắtđầuchặnbắtcácbứcxạđiệntừcủakẻthùđể xác định hướng xuất hiện của nó và do đó xác định vị trí đặtmáy phát vô tuyến. Tầmphươngvôtuyến,vìvậytrởthànhmộtcôngcụvôgiáchocáchoạtđộngdothámđiệntửvàthuthậpthôngtinvềđốiphương.Trongnhữngngàyđó,việcLLVTsửdụngradiochưathậtphổbiến,vìvậyviệcxácđịnhvịtríđàiphátcủađốiphươnghầunhưluônluônchỉrasựhiệndiệntrongkhuvựcnàymộtđơnvịquânsựlớn;ngoàira,việcbốtrícácđàiphátsóngđãchotamộthìnhdungrấtrõràngvềviệctổchứcmặttrậncủađốiphương,cònsựthayđổicáctọađộcủađàiphát–chínhlàhìnhảnhkháchínhxácvềsựdichuyểncủaquânđội.ỞngườiPhápvàngườiAnh,hoạtđộngnàyđượctổchứctốt,đặcbiệtkểtừnăm1915,họbắtđầusửdụngcáchệthốngđánhchặntầmphươngvôtuyếnhiệuquả,chophéphọxácđịnhvịtrícácđơnvịlớncủađốiphương,hoạtđộngchuyểnquânvàkếhoạchtấncông.Tấtcảnhữngđiềunàygópphầnvàothànhcôngcủapheđồngminhtrongviệctiêuhaolựclượngkẻthùvàbuộcnóphảihànhđộngởvịtrícốđịnh,làmhaomònkiệtquệkẻthù.

MáytầmphươngvôtuyếnmanglạinhữngthànhcônglớnnhấttrongcácchiếndịchđườngbiểncủaChiếntranhThếgiớithứNhất.NgườiAnhđặcbiệtđãđạtđượcnhữngthànhcôngxuấtsắctrongviệcxácđịnhsựdichuyểncủatàungầmĐức,cầnphảinổilênvàtruyềnthôngtinvềbộchỉhuycủamình.MộtsốlượnglớntàungầmbịđánhchìmtrongnhữngngàyđócóthểchínhlàdoviệcngườiAnhsửdụnghệthốngtầmphươngvôtuyến,cungcấpthôngtinvềsựchuyểnđộngcủatàungầmđốiphươngchocáctàuchốngngầm.Trongthựctế,ngườiAnhkhôngkhókhăngìđểcóđượccácthôngtinđó,vìcáctàungầmĐức,khisửdụngliênlạcvôtuyến,khôngápdụngbấtkỳbiệnphápphòngngừanào.Đượctrangbịcácmáyphátmạnhhoạtđộngởtầnsố750kHz,cáctàungầmĐứcnổilênvàothờigianxácđịnhđểtruyềncácthôngđiệpdàivềbộchỉhuycủamình.Nhữngbảnđiệntínvôtuyếnđócótínhchấtkhátiêubiểu,tạođiềukiệnlàmviệcdễdàngchokhôngchỉcácmáygiảimã,màcòncảcáchiệuthínhviênmáytầmphươngvôtuyếnngườiAnh,nhữngngườixácđịnhhướngcủabứcxạvôtuyếnvàvịtríchínhxáccủacáctàungầm.

Tiếnbộcôngnghệtronglĩnhvựcradiovàcáclĩnhvựcliênquan,đãlàmchoviệcchếtạocácmáytầmphươngvôtuyếncókíchthướcnhỏhơnvànhẹhơntrởthànhcóthể,giúpcácđiệpviênbímậtcókhảnăngmangtheocácmáymócnày.ThiếtbịđượcpháttriểnnhưvậyđãđượcngườiĐứcsửdụngtrongcáccuộctấncôngvàonướcAnhcủacáckhinhkhícầucủahọ.

BảnđồđườngbaycủacáckhícầuZeppelindocácthiếtbịMarconiDirectionFindinggiámsátvàocácngày27–28tháng11năm1916.Zeppelins(Germanairships)đượcsửdụngđểtrinhsátvànémbomxuốngbờbiểnphíađôngnướcAnh.Bảnđồnàythểhiện2khícầubịbắnhạtạicác

vịtríđượcđánhdấu.

KhingườiĐứcbắtđầunémbomđêmLondon,họnhậnrarằnghọsẽphảigiảiquyếtvấnđềtiếpcậnmụctiêutrongbóngtối.Đầutiên,trongcáckhícầuĐứcsửdụnghệthốngdẫnđườngthiênvăn(astronavigation),nhưngviệcsửdụngchúngkhôngđạtyêucầudosựkhôngphùhợpcủabảnthânkhícầuchomụcđíchnàyvàcácđiềukiệnthờitiết:sươngmùvàmây.Vìvậy,ngườiĐứctừbỏhệthốngnàyvàthaychonótrêncáccựlylớnhọchuyểnsanghệthốngdẫnđườngvôtuyếnđiện,sửdụngmộtmạnglướicácmáyphátlắpđặtởĐức.Tuynhiên,hệthốngnàytỏrakhônghiệuquả,vìmáythulắptrênmáybaykhôngcóđủđộchínhxác,khoảngcáchthìrấtlớn,vàphátsinhnhữnglỗigâyrabởiviệcthunhậnđatiavàobanđêm.

Cuốicùng,ngườiĐứcnémvàoAnhcácđiệpviênbímật,họtrựctiếpởtrongnhữngngôinhàvùngngoạiôLuânĐôn,thiếtlậpmộthệthốngđènhiệuradiocầmtay.Từđó,họcókhảnăngdẫnđườngtrựctiếpchokhícầutiếntớimụctiêuvớiđộchínhxáctươngđối,bấtchấpbóngtốivàsươngmù.Tuynhiên,sựhiệndiệntrongthinhkhôngcáctínhiệuđiệntừkỳ lạngaytrướckhixảyracácvụnémbomsớmdấylênnhữngnghingờcủacơquanmậtvụAnh,họsửdụngmáydòphươngvô tuyếngắn trênxeô tô,bắtđầu tìmkiếmthườngxuyêncácnguồnbứcxạnhưvậy.

CáckhícầuĐứcđãphạmphảinhiều lỗinghiêmtrọngkhisửdụng liên lạcvôtuyến.Họ,cũngnhưcáctàungầm,luônthựchiệnliênlạctrêncùngmộttầnsốvàluônsửdụngcùngmộtmãđểliênlạcvớitrạmmặtđất.Vàhơnnữa,họbayvớitốcđộkháthấp.Nóichung,ngườiAnhkhôngkhóđểbiếtđượckhinàosẽcókhôngkíchvàoLondon.NgườiAnhcũngcóthểtìmhiểumộtcáchdễdàngcácđiệpviênĐứcnáutrongcáctòanhànàovàbắtgiữhọ.Thayvìloạibỏnhữngthiếtbịphátbíẩntrên,ngườiAnhvẫnsửdụngchúngvàocácđêmtiếptheođểhướngdẫncáckhícầubaytớicáckhuvựckhôngngườiởtrênmiềnduyênhảiBiểnBắc,nơimàchờ

chúnglàcácmáybaytiêmkíchcủaAnh.KếtquảlàsựhủydiệthoàntoàncáckhícầucủangườiĐức.

Sauđókhinhkhícầukhôngcònđượcsửdụngnhưmáybaynémbomnữa,vìvớingườiĐứcngàycàngthấyrõrằngchúngrấtdễbịmáybaytiêmkíchcủađốiphươngtiêudiệt.Thaychochúng,đểnémbomLondonhọbắtđầuđượcsửdụngcácmáybaynémbomGotha,vàcáckhinhkhícầuđượcchuyểnsangthựchiệnnhiệmvụhỗtrợ.

ChiếndịchthúvịnhấtvàthànhcôngnhấtđượcthựchiệnbởimạnglướimáytầmphươngvôtuyếnAnhlàchiếndịchthựchiệnngaytrướckhibắtđầutrậnhảichiếnvĩđạiJutland.Năm1916,dưluậnAnhbàytỏsựbấtmãnnghiêmtrọngvớicáchànhvithụđộngcủaĐạihạmđội,khôngbiếtcáchngănchặnsựxâmnhậpcủahảiquânĐứcvàocáckhuvựcduyênhảikhácnhaucủaVươngquốcAnh.KýứccayđắngvềtrậnchiếnbêndảiđángầmDogger,trongđóĐôđốchạmđộiĐứcHipperđãtrốnthoátthànhcônghạmđộiAnhcủaĐôđốcBeatty,gâyđauđớnchotâmhồnnhữngngườicảmthấymìnhđanglàmchủbiểncả,vàhọđòiphảitrảthù!Tuynhiên,vịtríđịalý,khoảngcáchgiữacáccăncứvàcácyếutốquantrọngkháccólợichohạmđộiĐức,vốnluônthànhcông“tấncôngvàbiếnmất”trướckhingườiAnhxuấthiện.Đólàvấnđềthờigiancầnthiết,rấtkhóđểgiảiquyết.

Vàocuốitháng5cùngnămđó,ngườiĐứclênkếhoạchtiếnhànhmộtcuộctấncôngrấtlớntừphíabiểnlênduyênhảinướcAnh,trongđódựđịnhsửdụngtàungầmvàkhícầu.Đểtránhviệchạmđội củahọ rời cảngbịpháthiệnbởimạngvô tuyến tầmphươngcủangườiAnh,ngườiĐứclênkếhoạchđánhlừaBộHảiquânAnhthôngquaviệcsửdụngcácthủthuậtđiệntử.

HảichiếnJutlan,1916.

Mộtvàingàytrướckhinhổneo,ngườiĐứcđổitínhiệuvôtuyếnsoáihạm“Frederickde

Grosse”củamìnhsangtínhiệuđàivôtuyếnWilhelmshaven,nơiđặtcăncứhạmđộiĐức.Dođó,ngườiAnh,nhữngngườithườngxuyênchặnsóngradiocủasoáihạmcóthểnghĩrằnghạmđộiĐứcvẫnđangcònđậutạiWilhelmshaven.

Tuynhiên, gần cuối tháng, các hiệu thính viênAnh ghi nhậnđược sự gia tăngđột ngộtcườngđộtinđiệnvôtuyếnphátđếnmộtcontàutrongcảngWilhelmshaven,yêucầucáctàuquétmìnquétthôngkênh,cungcấpnhiênliệuv.v.CácthôngđiệpnàylàdấuhiệurõràngchothấyhảiquânĐứcđangchuẩnbịmộtchiếndịchhảiquânquantrọng,vìvậytấtcảcáctrạmvôtuyếndọcbờbiểnnướcAnhđượcđặtvàotìnhtrạngSSCĐcao,theodõichặtnhữnggìđangxảyratạiWilhelmshaven.

Ngày30tháng5,xácnhậntínhđúngđắnquyếtđịnhcủaHảiquânAnhtiếnhànhchặnbắtcácđiệntínvôtuyếnvàtầmphươngvôtuyến,điềuđóđãmanglạilợiíchkhihọpháthiệnrasựthayđổihướngtớicủabứcxạvôtuyếntừmộtcontàulạ.NhữngthayđổinàyđãthuyếtphụcBộHảiquânAnhtinrằngcontàuĐức,vàcólẽtoànbộhạmđộiĐức,đãrờicăncứcủahọvàmộtlầnnữahọđanglênkếhoạchbắnphácácmụctiêuởnướcAnh.BộHảiquânlậptứcralệnhchoLordJellicoe,TổngtưlệnhĐạihạmđội(GrandFleet)nhổneo,nhanhchóngtiếnvàovịnhHeligoland.

Trong khi cả hai hạmđộimởhết tốc độ tiến lại đối đầu nhau, ngườiĐức phái khí cầuZeppelinđikhảosátkhuvựcbiểnphíatâybánđảoĐanMạch.ĐốivớingườiĐức,côngtáctrinhsátkhôngđạtkếtquả,nhưngvớiHạmđộiAnhthìkhôngphảinhưvậy,các trạmtầmphươngvôtuyếnbốtrítrênbờbiểnnướcPhápthuđượctínhiệuradiocủacáckhícầu,vànhưvậy,cáctínhiệuđóxácnhậnHạmđộiĐứcthựcsựđãrakhơi.

KếtquảcủađiềunàylàtrậnJutland–mộttrongnhữngtrậnhảichiếnvĩđạinhấttronglịchsửhảiquân.Ngườitađãviếtrấtnhiềuvềnó,nhưngcóthểchưaainhấnmạnhrằngmộtthànhcônglớnđếnnhưvậycólẽsẽkhôngbaogiờxảyra,nếungườiAnhkhôngđánhchặnsóngvôtuyếnvàthựchiệnđịnhvịvôtuyến!

Chương3.TrậnđánhbêncửasôngRiverPlatevàsựxuấthiệncủaradar

AdmiralGrafSpeebốccháysaukhichạytrốnvàocủasôngRiverPlate

Năm1939,ngaytrướckhiThếchiếnthứHaibùngnổ,cáctuầndươnghạmbọcthépĐức“Deutschland”và“AdmiralGrafSpee”đangởtrongtrạngtháisẵnsàngchiếnđấucaonhấttạiĐạiTâyDương.Đâylànhữngtàuchiếnchạynhanhnhất,cókhảnăngđibiểndàingàyrấttốt,cóvỏgiápdàyvàmộtbộsưutậpvũkhíấntượng,trongđócósáucỗpháohạmcỡ280mm.Vớisứcmạnhhỏalựcghêgớmcủamình,chúngcólượngdãnnước10.000tấn,vìlýdonàymàđượcgọilàthiếtgiáphạmbỏtúi.Dochúngcókhảnăngtựđốiphóvớihầuhếtcácchiếnhạmtrừ thiết giáp hạm thứ thiệt (là loại tàu lượng rẽ nước khoảng 35.000 tấn), người ta chọnchúnglàmcáctàuđộtkíchđểsửdụngchínhchiếnthuậtđộtkíchvàrútnhanhđãlàmchocáctàuchiếnkháccủaĐứctrởthànhnổitiếngtrongThếchiếnI.

“Deutschland”,đanghoạtđộngởBắcĐạiTâyDương,khônggặpđượcmộttàubuônnàocủađốiphương,vàkhinhiênliệucủamìnhbắtđầucạn,tàuquaytrởlạiĐứcquabiểnNaUy.“GrafSpee”,đanghoạtđộngởNamĐạiTâyDương,đãđánhchìmchíntàubuônAnh,chiếctàubuôncuốicùngtrongsốđóbịđánhchìmngày03tháng12năm1939,đãkịpchuyểnđiệnquaradiobáorằngnóbịtấncôngbởimộttàuchiếnĐứcgiữađoạnđườngbiểntừmũiHảoVọngđếnSierraLeone.

NhiệmvụbảovệsựantoànhànghảichotàubuôncủađồngminhtạikhuvựcnóitrêncủaĐạiTâyDươngđượcgiaochomộthảiđoànthuộcHảiquânAnh,baogồmbatàutuầndương:“Ajax”, “Achilles” và “Exeter” dưới sự chỉ huy củaCommodore (đại tá hải quân)Harwood.Nhậnđượcbứcđiệntừcontàuđangchìm,Harwoodchorằng,“GrafSpee”,bâygiờđãbịngườiAnhpháthiện,sẽrờikhỏikhuvựchànhđộngcủamình,vàcóthểsẽđivềphíađồngbằngchâuthổphìnhiêudosôngRiverPlatebồiđắp.

Saukhitínhtoánrằngmìnhcóthểđếnđótrongkhoảngmườingày–vàokhoảngcùngthờigianvới“GrafSpee”,HarwoodlậptứcralệnhchocontàucủamìnhđiđếnRiverPlatetrongsựimlặngvôtuyếnhoàntoàn.Rạngsángngày13tháng12,“GrafSpee”,trênthựctếđãlàmlộmìnhbằngviệcphátsóngvôtuyếnđiện,điềucólẽđãgiúpngườiAnhtìmranó.

ThuyềntrưởngLangsdorff,ngườichỉhuy“GrafSpee”,tintưởngưuthếvũkhítrêntàucủaôngta,liềnralệnhnổsúng,gâythiệthạinghiêmtrọngchocáctàuchiếnAnh.“GrafSpee”,tuynhiên,chínhnócũngbịthươngvàđểsửachữabuộcphảitìmnơiẩnnáutạicảngtrunglậpMontevideo.

CáctàuchiếnAnhbámtheotàuĐức,nhưngchờởngoàimàkhôngđisâuvàocửasông,họbiếttàuđịchsẽphảirờikhỏicảngsaubảymươihaigiờ–thờigiantốiđađượctraochochomột tàuchiếnđểcó thểở trongmộtcảng trung lập theoCôngướcquốc tếHague.ThuyềntrưởngLangsdorffyêucầuchoôngđậuthêmgiờ,nhưngsựphảnđốicủaôngtalàvôhiệu,ôngtinrằngtàucủamìnhkhôngthểchốnglạingườiAnh,nênsaukhisửachữa,ôngchotàurakhỏivùnglãnhhảivàralệnhđánhchìmtàu.Khiđãđảmbảorằngtấtcảthủythủđoànđãrờitàuantoàn,Langsdorfftựxemmìnhcólỗihoàntoàntrongviệclàmmấtcontàu,ôngdùngsúngtựsát.

Tuynhiên,trongthờigianđậungắnngủicủa“GrafSpee”tạicảngMontevideo,tùyviênhảiquânAnhđãchụpđượcmộtsốhìnhảnhcủatàuĐức,tàiliệuđónhanhchóngđượcgửivềBộHảiquânởLondon.Vấnđềlàtrongthờigianxảyranhữngsựkiệnđầykịchtínhtrên,kípthủythủ“GrafSpee”đãquênbaobọcchephủăngtenradar,ăngtenđócóthểnhìnthấyrõràngtrongcácbứcảnhđượcngườiAnhchụp.Khinghiêncứunhữngbứcảnhnày,cácchuyêngiatìnhbáoAnhvôcùngngạcnhiênthấycácthiếtbịradartrêntàuĐứcvượttrộihơnnhiềusovớibấtkỳradarhiệncónàocủaAnh.

MộtnhómchuyêngiavềđiệntửđượcgửitớiMontevideođểnghiêncứuphầncònlạicủa“GrafSpee”.Kiểmtraăng-ten,họhyvọngsẽtìmhiểuthêmvềloạiradar,màngườiĐứclắpđặttrêncontàunày.Trongthựctế,đólàradardẫnbắnnổitiếngSeetakt,chạyởtầnsố375MHz,hoặcbướcsóng80cm.Làmộttrongnhữngradar“xăng-ti-mét”đầutiên,đólàmộthệthốngrấthoànhảo,đạtđộchínhxácrấtấntượngởcựlytrên15km.NgườiAnhlongạirằngcôngnghệcủaĐứcdườngnhưtiêntiếnhơnnhiềusovớicôngnghệcủangànhcôngnghiệpAnh,hiệnvẫnchưalàmrađượcmộtradarkiểunhưvậy.

Maythay,ngườiĐứcmớichỉchorađờibahệSeetaktnhưthế,mặcdùngườiAnhkhôngbiếtđiềuđó!SeetaktpháthiệnthấybatàutuầndươngAnhvàtrongquátrìnhcuộcchiếnnócungcấpthôngtinchínhxácchocácmáyđoxachođếnkhichưabịngườiAnhbắnhỏngvàngừnghoạtđộng.Trườnghợpcủa“GrafSpee”chothấynướcAnhítsợcáctàuđộtkíchcủađốiphương,nhưngcũngtiếtlộnhữngthiếusótcủathiếtbịradartrangbịtrêncácchiếnhạmcủaNữhoàngAnh.

NgườiAnhlậptứcbắttaypháttriểnradarhànghảicóthếsosánhvớiSeetaktvàbắtđầunghiêncứunhữngkhảnăngvôhiệuhóanóbằngcácphươngphápthíchhợpcủađốikhángđiệntử.Lầnđầutiêntronglịchsử,radar–mộtvũkhítốimậtcủaThếchiếnII,đãđượcsửdụng

trongthựctiễnchiếnđấu.

ThườngngườitatinrằngradarlàmộtphátminhcủangườiAnh,cólẽvìngườiAnhlàngườiđầutiênsửdụngnómộtcáchhệthốngphụcvụchonhiệmvụphòngkhông.Tuynhiên,trongthựctế,cácnghiêncứuđãđượctiếnhànhsongsongởĐức,Ý,PhápvàHoaKỳ.

Cácnguyêntắchoạtđộngcơbảncủaradarđượcxâydựngđãtừkhálâuvàphổbiếnvớitấtcảmọingười.Năm1888,nhàvậtlýngườiĐứcHeinrichHertzđãchứngminhrằngsóngđiệntừ,màsaunàyđượcgọilàsóng“Hertz”hànhxửgiốngnhưchùmsáng,cóthểthuvàothànhmộttiavàkhiphảnxạratừbềmặtkimloạisẽchotínhiệuđápứng,cóthểthunhậnđược.

Mộtvàinămsau,năm1904,mộtkỹsưởDusseldorfcótênlàChrítianHulsmayeryêucầucấpbằngsángchếchophátminhcủamình–“máyđoradiofonic”,gồmmộtmáyphátliềnkềvớimáythu.Thiếtbịnàyđượckếthợptheocáchđểsóngbứcxạtừmáyphátcóthểđượcmáythutiếpnhậnkhichúngphảnxạtừvậtthểkimloại.Chiếcmáynày,đượcviênkỹsưĐứcgọilàtelemobilskop,cóthểthuđượcâmthanhnhưtiếngrungcủaquảchuôngnhỏ,khinhậnphảnxạsóngđiệntừtừcácvậtthểkimloạiởkhoảngcáchvàitrămyard.Tuynhiên,bấtchấpsựthànhcôngcủathínghiệmđãđượcchứngminhtạiRotterdam,cáccôngtyvậntảibiểnlớnkhôngthểhiệnbấtkỳsựquantâmnàodùnhỏnhấtđếnthiếtbịcủaHulsmayer.Cólẽthờigianchưachínmuồiđểmọingườiđánhgiácaogiátrịtiềmnăngcủamộtthiếtbịnhưvậy.Thậtvậy,vàothờiđó,khôngnhiềungườibiếtvềsóngvôtuyến;khôngcóthiếtbịkhuếchđạitínhiệunào,khôngcóbảovệchốngnhiễutừbênngoài,khôngcósựkiểmsoátnănglượngđiệntừbứcxạ,v.v.

Mộtbướctiếnnhỏđãđượcthựchiệnvàonăm1922khiGuglielmoMarconi,trongthờigiandiễnramộthộinghịđượctổchứcbởiHiệphộicáckỹsưvôtuyếnMỹ,đãgiảithíchgiátrịthựctiễncủaviệcsửdụngsóngvôtuyếnđểdẫnđườnghànghải.Ôngnóivềmộtthiếtbịgiảthiết,cókhảnăngphátrachùmtiađiệntừtheomộthướngcụthể,màkhigặpmộtvậtthểkimloại,chẳnghạnnhưmộtchiếctàusẽđượcphảnxạtrởvề.

Năm1933,trướcsựhiệndiệncủabộchỉhuyquânđộiÝ,Marconiđãbiểuthịsự“giaothoa”khitiếpnhậncáctínhiệuphátsinhlúcmộtchiếcxeôtôđiquabêncạnhvớichùmtiaradocủađàiphátliênlạcRomevàKastengandolfo,hoạtđộngởbướcsóng90cm.

SángkiếncủaMarconikếtthúcbằngmộtđềnghịchínhthức,đượcsựchấpthuậncủaBộChiếntranhÝnăm1935,vềviệcxâydựngĐàiđođạcpháthiệntínhiệuvôtuyếnđiệntừxa(RDT).TrongsốbaquânchủngcủaquânđộiÝ,chỉcóhảiquânđượcquantâmnhấtvàtrangbịtốtnhấtđểtiếnhànhnghiêncứuvàpháttriểntronglĩnhvựcđiệntử.BởivậycôngtácnghiêncứuđượcthựchiệndướisựgiámsátcủagiáosưTiberiotạiViệnMariteleradarphốihợpcùngHọcviệnHảiquânLivorno.

Tuynhiên, cả kinhphí vànguồnnhân lực chất lượng caođang rất thiếu, vì vậy giáo sưTiberio,ngườikhiđóđãnhậnquânhàmsĩquanhảiquân,đãpháttriểnmộtmẫuthửnghiệmgầnnhưlàmthủcôngtrựctiếp.Chỉđếnnăm1941,sautrậnđánhCapeMatapan,trongđóHảiquânÝmấtbatuầndươnghạm,haikhutrụchạmvà2.300thủythủ,bộchỉhuyÝmớihiểu

rằngngườiAnhđangcótrêntàuloạithiếtbịđiệntửpháthiệnđượcmụctiêutrongđiềukiệnđêmtối.BộHảiquânÝcóấntượngrằngtrongquátrìnhchiếnđấu,ngườiAnhsửdụngthiếtbịnàyđểvậnđộngvàxạkích,điềumàtrongthựctếđãđượckhẳngđịnhbởiviệcđánhchặncácthôngđiệpvôtuyếnmãhóaphátđitừĐôđốcCunningham–ngườichỉhuyhảiđoànhảiquânAnh.Ngaylậptức,quânđộiÝđãcấpmộtlượngkinhphíđángkểchoviệchoànthànhcácradarGufo,loạiradarvàothờiđiểmđóvẫncòntronggiaiđoạnthửnghiệmpháttriểnởLivorno.

Tuynhiênđónggópquantrọngnhấtchosựpháttriểncủaradarđượcthựchiệnbởihainhàvật lýMỹ – Gregory Breit vàMerle Tuve vào năm 1924. Họ đã tiến hànhmột loạt các thínghiệmtrongđócácxungđượcsửdụngđểxácđịnhchiềucaocủalớpkhíionhóabaoquanhtráiđất.Bằngcáchđothờigiantrễcủaxungphảnxạtừlớpkhívàtrởvềtráiđất,họpháthiệnrarằnglớpkhíionhóanằmởđộcaokhoảng110kmvànóphảnxạsóngvôtuyến.

ỞĐức,đầunăm1930,TiếnsĩRudolfKunhold,lãnhđạoCụcNghiêncứuHảiquânĐứcđãcốgắngpháttriểnmộtthiếtbịcókhảnăngpháthiệnmụctiêudướinướcnhờsựphảnxạsóngâmthanhtừchúng,thiếtbịmàhiệnnaygọilàsonar.Thôngquathínghiệm,TiếnsĩKunholdnhậnrarằngnhữnggìcóthểđạtđượcdướinướccũngcóthểđạtđượccảtrongkhôngtrungkhitasửdụngsóngvôtuyến.Kunholdtiếnhànhmộtloạtthínghiệmtronglĩnhvựcmớinày,vàsửdụngtrongthiếtbịcủaôngmộtđènđiệntửmớidocôngtyHàLanPhilipssảnxuất,cókhảnăngphátcôngsuất70wattởtầnsố600MHz–consốkháấntượngvàothờiđiểmđó.Kunhold hoàn thành xây dựng radar củamình vào năm 1934 trong phòng nghiên cứu-thínghiệmcủaHảiquânĐứctạiPelzerhakene.Việctrìnhdiễnthiếtbịmớichocácsĩquanhảiquâncaocấpđạtthànhcônglớn,vìngoàikhảnăngpháthiệntàuởcựly11km,radarcũngpháthiệncảmộtchiếcmáybaynhỏvôtìnhxuấthiệnởvịtrínày.

TạiHoaKỳ,cácnghiêncứuvềradarđượcthựchiệncảtrongvănphòngSignalCorpsvàPhòngthínghiệm-nghiêncứucủaHảiquânmộtcáchđộclậpvớinhau.Năm1936,Phòngthínghiệm-nghiêncứuHảiquânpháttriểnmộtnguyênmẫuradar,chạyởtầnsố200MHz.Lôđầutiêncủahệthốngnày,dướithươnghiệuCXAM,đãđượctrangbịtrêncáctàucủacácđơnvịlớnthuộcHảiquânHoaKỳtrongnăm1941.Năm1939–1941SignalCorpspháttriểnmộtradartầmxadướiđịnhdanhSCR-270.MộttrongnhữnghệthốngnàyđãthamgiachốngtrảcuộctấncôngcủaNhậtBảnvàoTrânChâuCảngsáng07Tháng12năm1941.Tuynhiên,trongkhicáctrắcthủradarnhậnđượctínhiệuphảnxạtừcácmáybayđangngàycàngtớigần,khôngailệnhchuyểncáctàuchiếnđangđậutạicảngsangtrạngtháisẵnsàngchiếnđấu.

Banđầu,ởnướcAnh,nghiêncứutronglĩnhvựcsóngngắnđượcthựchiệndànhriêngchomụcđíchkhoahọc,chẳnghạnnhưxácđịnhđộcaocủamộtsốlớpthuộctầngđiệnlyđượcpháthiệnranăm1926bởinhàvậtlýngườiAnhE.V.Appleton(lớpAppleton).Tuynhiên,trênđườngchântrời,nhữngđámmâyđầydôngbãocủachiếntranhđãvầnvụvànhậnthứcrằngnướcAnhđặcbiệtdễtổnthươngtrướcnhữngđònkhôngkích,dẫnđếnsựkíchthíchđángkểcáccôngtrìnhkhoahọcnhằmnỗlựcbùđắpchothờigianđãmất.

CáckếtquảđầutiêncủanhữngnỗlựcnhưvậyđãđạtđượckhinhàvậtlýRobertA.Watson-Watt–hậuduệcủaJamesWattnổitiếng,ngườigắntênmìnhchođơnvịđonănglượngđiện,đólàđãcóthểhìnhdungtrựcquancáctínhiệuradionhờsửdụngốngtiaâmcựcBrownvà

xácđịnhbằngphươngphápquang-điệnthờigiantruyềnbứcxạ.Sauvàinăm,vàonăm1935,Watson-Wattpháttriểnthiếtbịứngdụngthựctếđầutiênđểpháthiệnsựhiệndiệncủamáybay.

Radarđượccoikhôngphảicôngcụtácchiếnđiệntử;nóiđúnghơn,mụctiêuchínhcủatácchiếnđiệntử–đólàkẻthù,đốitượngmàtacầnđốikháng.Radar–làconmắtđiệntửcóthểnhìntrongbóngtốivàsươngmùvàcóthểxâmnhậpquamànkhói.Nócóthểpháthiệnđốiphươngđangtớigầnởkhoảngcáchlớnhơnnhiềusovớimắtngườikhôngđượctrangbị;nócóthểdẫnbắnchohỏalựcpháobinhtrongđiềukiệntầmnhìnkémvàthậmchícóthểcungcấpthôngtinvềcácđặctínhtrắcđạccủađịahình.

Mộttrạmradarbaogồmmáyphát,máythu,ăng-tenvàmộtmànhìnhhoặcốngtiađiệntử.Máyphátbứcxạnănglượngđiệntừdạngxungthôngquamộtăng-tenđịnhhướnghẹpvềmộthướngcụthể.Nếuxunggặpmụctiêu,chẳnghạnnhưmộtchiếcmáybayđangbay,nó“bịnảyra”hoặcphảnxạtrởlạivềmáythu.Thờigiantrôiquagiữathờiđiểmbứcxaxungvànhậntínhiệuhồiđápđượcđobằngmộtthiếtbịđặcbiệtlàmộtphầncủaradar,vàbởivìtabiếtrằngsóngđiệntừlantruyềnvớitốcđộ300.000km/s,rấtdễdàngtínhtoánrakhoảngcáchđếnmụctiêu.TrắcthủdođócóthểnhìnthấytrênmànhìnhCRTđượchướngvàkhoảngcáchtớimụctiêu.

Chương4.Vụđánhchìmthiếtgiáphạm“Bismarck”

KhôngảnhtrinhsátdosỹquantrinhsátkhônglựcHoànggiaAnh,MichaelSuckling,chụpngày21tháng5năm1941tạiNa-uy.Ảnhchothấy“Bismarck”đangneotạimộtfiordNa-uy.

Tháng5năm1941,trongthờigiancủacuộcđộtkíchnổitiếngvàđầykịchtínhtrênĐạiTâyDươngcủathiếtgiáphạm“Bismarck”,maymắnđãngoảnhmặtvớicácthủythủdũngcảmcủanướcĐức.

Thiết giáp hạmĐức hùngmạnh, được tuần dương hạm “Prinz Eugen” lượng giãn nước10.000tấnhộtống,vàobuổitốingày22tháng5năm1941đãrờicảngBergencủaNaUy,tiếnraĐạiTâyDương,nơinóhợpđộicùngcáctuầndươnghạm“Scharnhorst”và“Gneisenau”đặtcăncứtạiBrest,vàcùngnhauhànhđộngnhưmộtnhómđộtkíchchốnglạicáctàubuôncủaAnh.

Hảiđoàndẫndắtbởi“Bismarck”,dướisựchỉhuycủaĐôđốcLütjensrờikhỏimộtfiordNaUyvàđiquaeoĐanMạchhướngvềphíagiữaIcelandvàGreenland.Ngàyhômsau,tuyvậy,mộtmáybaytrinhsátAnhpháthiệnraviệccácchiếnhạmđãrakhỏifiordNaUy,vàbộchỉhuyhạmđộiAnhngaylậptứcralệnhchặntàulạiởlốivàoĐạiTâyDương.

TàutuầndươngAnh“Norfolk”và“Suffolk”,đangtuầntragầnlốiraphíatâyeobiểnĐanMạch,đãhoạtđộngnhưmộttrạmradarcảnhgiới(radarpiket–nhữngcontàuđượctrangbịradargiámsátvàdichuyểnphíatrướchạmđộichínhđểtốiđahóaphạmviquétradarcảnhgiớicủanó).“Norfolk”đượctrangbịradarloại286Phoạtđộngởbướcsóng1,5m,nhưngăng-tencủanókhôngxoayvàđiềunàyhạnchếrấtlớncungquétcủaradar.“Suffolk”đượctrangbịhairadar:Loại279,làmviệctrêncùngmộttầnsốnhưradarcủa“Norfolk”,nhưngtrongđócómộtăng-tenxoay,điềunàyđặcbiệtthíchhợpchoviệcgiámsátkhôngtrung,cũngnhưphùhợpvớiviệcgiámsátmặtbiển;vàradarmớinhất–loại284MKV,hoạtđộngởbướcsóng50cm,tầmpháthiện24km,trongđócũngcómộtăng-tenxoay,tuynhiên,cómộtkhuvựcmùởđuôitàu.

Mặtkhác,cảhaitàuĐức,ngoàiviệcđượctrangbịradarSeetakt,cònđượctrangbịhaimáythu,máytầmphươngvôtuyếnvàmộtthiếtbịmớicóthểđánhchặncácxungđiệntừphátratừradarđốiphương.ĐólàMetox,thiếtbịthunhậntínhiệuradarphátraởtầnsố110-500MHz,vànhưvậycóthểpháthiệnsựhiệndiệncủabấtkỳtàumặtnước,tàungầm,máybayvàcácphươngtiệnmangnàokháccótrangbịradarchạytrêncáctầnsốnày.

”OperationRheinübung”:cáccỗpháochínhtrênSMSBismarckđangliêntụcbắntrảtrướccáctàuchiếnAnhHMSHoodandHMSPrinceofWalestrongtrậnđánhngày24tháng5năm1941

tạieobểnĐanMạch.ẢnhcủaPVLagemanntronglưutrữQGLBĐức.

Ưu điểm lớn nhất của RWR (Radar warning receiver, Станция предупреждения обоблучении–СПО)màMetoxthuộcvềloạiđó,làcóthểpháthiệnradarcủađốiphươngrấtlâutrướckhiradarpháthiệnđượckẻthù;điềunàyxảyradoRWRthunhậntínhiệutrựctiếpphátratừradar,trongkhicáisauchỉthunhậntínhiệuphảnxạtừmụctiêu.Lợithếnàycónghĩalà,trongđiềukiệnbìnhthường,cựlyhoạtđộngcủaRWR–lớnhơnkhoảnggấprưỡisovớiradar,vàtrongmộtsốtrườnghợpcóthểđượctăngđếngầngấpđôi.

TầmquantrọngcủamộtthiếtbịđiệntửhoànhảonhưvậyđượcngườiĐứcđánhgiárấtcao,họthậmchícòngửicáctrạmRWRMetoxnàyquađườngtàungầmchotuầndươnghạm“Hipper” và thiết giáp hạmbỏ túi “Đôđốc Scheer”, vốnđanghoạt độngởĐại TâyDương.Nhữngngườitiếpthucùngvớiđộingũchuyênviênkỹthuậtcầnthiếtvàcáctrắcthủvậnhànhđãnhậnthiếtbịngaytrênbiểnrồiđưalêntàu,vàsaukhilắpđặtnólậptứcchocáctàuĐứckhảnăngtránhvĩnhviễnsựtìmdiệtcủacáctàuchiếnAnhvàchophépchúngtrởvềcảngcủamìnhkhônghềhấngì,saukhiđánhchìmnhiềutàubuôncủađịch.

HMSArkRoyal(09),ảnhchụpnăm1939vớicácbiênđộiSwordfishđangbaytrênđầu.

Buổitối,ngày23tháng5năm1941,hảiđoàn“Bismarck”tiếnraeobiểnĐanMạch.ĐôđốcLütjens,đượcthuyếtphụcrằngngườiAnhkhôngcóradarnàosánhnổiSeetakt,đãtựtinhảiđoànsẽcóthểrakhỏieobiểnĐanMạchmàkhôngbịpháthiện,đặcbiệtđangtrongđiềukiệntầmnhìnkém.

Hảiđoàn“Bismarck”,docócácnúibăngtrôitạieobiểntrên,buộcphảiđitheomộtluồnghẹp,vìvậynódễdàngbịpháthiệnnhờsựtrợgiúpcủaradar,nhưngbấtchấpthànhcôngnàycủangườiAnh,đầutiênchínhlàMetoxpháthiệnrasựhiệndiệncủakẻthù.Vớisựtrợgiúpcủathiếtbịđánhchặntínhiệu,ngườiĐứckhôngchỉbiếtcáctàuchiếnAnhđangchờhọ,màhọcòncótrêntàunhữngradarkhátinhvi,xéttheotầnsốhoạtđộng.

Saumộtvàiphút,“Suffolk”đãpháthiệnđượckẻthùvàcảhaitàuchiếnAnhđangmởhếttốclựclaotớiphíađốiphương.Tuynhiên,nổilênkhỏimànsươngmù,ởcựly8-10km,họbấtngờphảiđốimặtvớichiếcthiếtgiáphạmĐứcđangphụckíchchờhọ.“Bismarck”phóngloạtsalvonămtráiphácỡ381mmvàotuầndươnghạmđầuđàn“Norfolk,tàuAnhxửlýrấtđơngiản,nóquaylạivàbiếnvàotrongsươngmù.Tuynhiên,nóđãkịpgiữđượctiếpxúcradarvàtruyềnđithôngđiệpđãpháthiệnkẻthù.

Ngaykhinhậnđượcbứcđiệnvô tuyến trên, tuầndươnghạm“Hood”và thiếtgiáphạm“HoàngtửxứWales”,đangởgầnhơnnhữngchiếnhạmkhác,khôngchậmtrễmởhếttốclựctiến tớimục tiêu, trongkhi toàn thểphânhạmđang có sẵngồm: các thiết giáphạm, tuầndươnghạm,khutrụchạm,vàngoàira,cảcáctàusânbay,bắtđầutạothànhvòngvâytừmọihướng.

HMSRodneyđangnãcácloạtđạibácvàoBismarckngày27tháng5năm1941.

Vào rạng sáng 24 tháng 5, “Hood” sau khi thiết lập được tiếp xúc radar với hải đoàn“Bismarck”,đãcùngvớithiếtgiáphạm“HoàngtửxứWales”,bướcvàotrậnchiếnvớicáctàuchiếnĐức.Lúc05:52,“Hood”khaihỏađạibáctừcựlykhoảng21.000m,vàngaylậptứcmộttàukhácnổsúngtiếptheonó.Lúc05:55,haichiếctàucủaĐứccũngnổsúng.Khoảngcáchgiữacácđốithủgiảmnhanhvàcuộcxạkíchcủahảiđoàn“Bismarck”ngàycàngchínhxácvàchínhxáchơnnữa.Cúsalvothứbabắntrúng“Hood”vàchiếctàutuầndươnghùngmạnh–niềmtựhàocủaHảiquânHoànggiaAnh,đãbaylênkhôngtrungvớimộttiếnggầmchóitai,sânmũitàubịthổibungratừngmảnh,đuôivàmũitàuAnhbắnlênkhông,sauđóbiếnmấttrongvực thẳmcuộnsóngcùngvới toànbộ thủy thủđoàn,ngoại trừbangười.Sauđó,hảiđoàn“Bismarck”bắtđầubắnvào“HoàngtửxứWales”,khiếnchiếctàunàybịthươngnặng,tàubuộcphảiquayluitrởlạidướisựchechởcủasươngmù.Tuynhiên,“Bismarck”cũngbịthươngbởipháohạmtrên“HoàngtửxứWales”vàbâygiờtàuĐứcđãchảymấtnhiênliệu.

ĐôđốcĐứcra lệnhchocác tàu lấyhết tốc lực tiếp tụcdi chuyểnvềphíanamvàbởivìMetoxkhôngnhậnđượcbấtkỳtínhiệunàovềđốithủtrongvòngsáugiờcuốicùngvớihọ,ôngấynghĩrằngmìnhđãcóthểphátmộtcáchantoànbứcđiệnbáotintrậnchiếnmàtrongđóBộTưlệnhTốicaoĐứcđượcthôngbáovềchiếnthắngcủaquânmình.Cuộcpháttínkéodàihơnmộtgiờ,giúpngườiAnhmộtcơhộituyệtvờivàbấtngờđểxáclậpvịtrícủacácchiếnhạmĐứcđangrờiđi,nhờtrợ lựccủacácđàivôtuyếntầmphươngcủamìnhtại IrelandvàGibraltar.

MộtchiếcFaireySwordfishtừtàusânbayHMSARKROYALbaythấptrênmặtbiểntrởvềsaukhiphóngmộtđạnngưlôitấncôngthiếtgiáphạmĐứcBISMARCK.

Cácđàitrênthôngbáocho“Norfolk”và“Suffolk”,haitàuđangsănlùng“Bismarck”vàtớichiềutốiđiềuđóchophéphọthiếtlậptiếpxúcradarvớithiếtgiáphạmnày.Khoảng18:00,tàuĐứcsaukhinhậnrarằng,nhờMetox,nólạipháthiệnradarcủađốiphương,độtnhiênthayđổihướngdichuyểnvànổsúngvàocáctàuchiếnAnhđangnhanhchóngrútđi.ViệccơđộngđộtngộtcónhữnghậuquảmàĐôđốcLütjensđãtiênđoán:thoátkhỏicáctàuđeobámvàđểcho“PrinzEugen”bỏlại“Bismarck”,tựmìnhđiđếncảngBrestcủaPháp.

Sauđó,“Bismarck”đãbịmáybaytrinhsátCatalinacủaKhôngquânHoànggiapháthiệnvàbịmáybaynémbomphóngngưlôiSwordfishcấtcánhtừtàusânbay“Victorios”tấncông,mộttráingưlôitrongsốđóđãđánhhỏngbánhláicủatàu,làmtàuĐứchoàntoànkhôngđiềukhiểnnổi.Trongkhiđó,cáctàukháccủaAnhđãtớivàbaophủnótrongmànhỏalựckhôngngừngchođếntậnlúc10:40,ngày21thángnăm1941,nóbịchìmvớihầuhếtcácthànhviêntrêntàu.TổngtưlệnhhạmđộiAnhvàthủythủđoàntrêncáctàuchiếnrấtthánphụcsựcanđảmcủa“Bismarck”trongtrậnchiếnvớilựclượngvượttrộicủakẻthù.

HMSDorsetshirevớtcácthủythủcònsốngcủaSMSBismarck

Trongánhsángcủanhữnggìchúngtabiếtngàyhômnay, tuynhiêntaphảinhấnmạnhrằngđâylàhệquảcủaviệcbỏquacácnguyêntắccơbảncủatácchiếnđiệntử,gâyraviệcbịpháthiệnvàbịđánhchìmcủacontàu.QuyếtđịnhchuyểnđiệnvôtuyếnbáocáoquádàicủaPhóĐôđốcLütjensvềBộChỉhuytốicaoĐứclàmộtlỗilầmcựckỳnghiêmtrọng,hậuquảcủanóthậtkhủngkhiếp.Việctuânthủnghiêmngặtsựimlặngvôtuyến,đặcbiệtlàsaukhihảiđoànĐứcđãcắtđuôinhữngkẻđeobámmình,cóthểđảmbảocho“Bismarck”mộtcơhộitốtthoátkhỏihạmđộiAnhvàsửachữaphụchồitạiBrestnhư“PrinzEugen”.

VụđánhchìmthiếtgiáphạmhùngmạnhcủaĐức,nhìntừmộtphíađãđơngiảnhóarấtnhiềunhiệmvụbảovệthôngthươnghànghải,nhưngmặtkhác,khẳngđịnhưuthếcủanướcĐứctronglĩnhvựcradarvàcáchệthốngtácchiếnđiệntửđầutiên(RWRMetox).NgườiAnh,sausựkiệnnàykhôngcònhàtiệnbấtkỳnguồnlựcnàođểnỗlựcthuhẹpkhoảngcáchtrongviệcsửdụngcácthiếtbịđiệntửchomụcđíchquânsự.

Chương5.Sựrađờicủađốikhángđiệntử.Tớimùahènăm1940,ĐứcđãchiếmgầntrọnlụcđịachâuÂuvàbâygiờcóthểdốctoànlực

chinhphụcVươngquốcAnh,kẻthùlâunămcủamình!Hitlertinrằng,cáchduynhấtđểđánhbạingườiAnh,làxâmlượccáchònđảocủanó.Đóchínhlàmụctiêunhắmtớicủakếhoạchchiếndịchcótênmã“Sưtửbiển”(“SeaLion”)–dướihìnhthứcmộtcuộcđổbộ,cầnphảixảyraởđâuđóvàogiữathángChíncùngnăm.

BướcđầutiêncầnlàmlàvôhiệuhóaKhôngquânHoànggiaAnh.Sauđó,khôngquânĐứcsẽ làmtê liệthạmđộiAnh,đồngthờiquânđộiĐứcsẽvượtquaeobiểnLaManche.Thuộcquyền thống chếGoering, Tổng tư lệnhKhôngquânĐức, có khoảng2.600máybay. Trongthànhphầnhạmđộihàngkhôngnàycócácmáybaynémbom:HeinkelHe111,JunkersJu87vàJu88vàcácmáybaytiêmkích:chủyếulàMesserschmittBf109vàBf110.Ngàymởđầucuộctấncôngđườngkhông–“Adlertag”nổitiếng(“DayoftheEagle”,“NgàyĐạiBàng”)đượcấnđịnhlà10tháng8năm1940.

AdolfHitlercùngGöring,16tháng3năm1938.

MệnhlệnhcủaGoeringrấtđơngiản:đầutiên,họphảitấncôngtấtcảcácsânbaycăncứcủalựclượngtiêmkíchKhôngquânHoànggia,đặcbiệtcácmáybaySpitfirevàHurricane,vôhiệuhóacácmáybaytiêmkíchvàsânbaycủachúng,việcthứhai,làmtêliệtcôngnghiệpchếtạomáybay,tấncôngvàpháhủytấtcảcácnhàmáysảnxuấtmáybay.

Trongthựctế,cáccuộckhôngkíchcủaquânĐứcbắtđầuvàongày12thángTám.Theokếhoạch,chúngđượcthựchiệnvàobanngàytheocácnhómvàitrămmáybay.Tuynhiên,ngàyquangày,giờnàyquagiờkhác,máybaytiêmkíchAnhluônchiếmvịtríthuậnlợimộtcáchcóhệthống.Cấtcánhtừcácsânbaycủamình,họđãkịpchiếmvịtrítrêneobiểnLaManchevàothờiđiểmkẻthùtớigần,trướcsựngạcnhiênlớncủacácnạnnhâncủahọ.Thôngthường,các

phicôngmáybaynémbomĐứckhôngmongđợigặpđốiphươngquásớm.“Làmthếnàomàhọlàmđượcđiềuđó?”Họtựhỏimình.Tuynhiên,BộChỉhuyKhôngquânĐứcđãđượcthôngbáorấtrõvềsựtồntạicủamộtăng-tenlạvàrấtcaotrảidàidọctheobờbiểnphíanamnướcAnh,vàcuốicùng,đãhiểulàmthếnàongườiAnhnhanhchóngpháthiệnrasựtiếpcậncủacácnhómmáybaycủakẻxâmlược.

Năm1939,tìnhbáoĐứcbáocáovớiBộChỉhuyTốicaocủamìnhvềăngtenchiềucao100métkéodàidọctheobờbiểnnướcAnh,từSouthamptonđếnNewcastle.Banđầu,mụcđíchthựcsựcủachiếcăng-tennàynằmrangoàisựhiểubiếtcủangườiĐức,vìcácđiệpviênởnướcAnhbáocáovềcácđàipháthoạtđộngởbướcsóngrấtngắn–1,5-2m.Trongthựctế,việcsửdụngbứcxạởnhữngbướcsóngnàychỉlàvỏbọcchobướcsóng40mét,đượcngườiAnhsửdụng tronghệ thốngđiện tửcảnhbáo tầmxamớinhấtChainHome( chuỗi các radardẫnđường).

ViệcgiảitrìnhcủacáccơquanbímậtnướcĐứckhôngloạibỏđượcnghingờcủabộtưlệnh,đặcbiệtlàHitler,ngườicũngmuốnbiếtngườiAnhđangởtìnhtrạngnàotrongviệcchuẩnbịchochiếntranhcủahọ,đặcbiệttronglĩnhvựcradar.Vìvậy,ngày02tháng8năm1939,ngaytrướckhibùngnổThếchiến2,mộttrongnhữngkhícầuĐứccuốicùngGrafZeppelin(“BátướcZeppelin”),đãbaylêntừmộtsânbayởmiềnbắcnướcĐức,hướngvềbờbiểnnướcAnh:mụctiêucủanólàđánhchặnvàghilạicácbứcxạcủanhữngchiếcăng-tenlạấy,nhằmphântíchđặctínhcủachúng,điềucóthểgiúplàmrõliệungườiAnhcónhữngradartốthơnsovớicácradarđanglàmviệcởĐứchaykhông.

Trênkhícầucólắpmộtsốmáythucựckỳnhạyvàcácdụngcụđovôtuyếnđiệntửđặcbiệtkhác.Trênkhícầucòncómộtvàichuyêngia,cũngnhưtrưởngphòngSignalCorpscủaKhôngquânĐức,tướngWolfgangMartini.

Khícầubayhướngdọctheoăng-ten,còncácchuyêngiabằngnhiềucáchkhácnhaucốgắngđiềuchỉnhtheotầnsốcủangườiAnh,nhưngkhôngcótínhiệuđángngờnàođượcpháthiện.Lýdothấtbạicủachuyếnbaynàychođếnnaychưađượcbiếtđến.MộtgiảthuyếtgiảithíchchođiềunàylàngườiAnhđãđượccảnhbáotrướcvềchuyếnbaysắpxảyra,họpháthiệnrakhícầunhờradarkhálâutrướckhinóbaygầnđếnbờbiểnvàngaylậptứctắttấtcảcácradar.GiảthuyếtkháclậpluậnrằngcácmáythutrênkhícầukhôngbaogồmcácdảitầnsốcủangườiAnh,đặcbiệtlàphạmvibướcsóngngắn,vàdođókhôngthểpháthiệnbứcxạnày.Cácgiảthiếtkhácchorằngmáythutrênkhícầungaysaukhibaylênđãhỏng,vàcáctrắcthủsợphảibáocáovớibộtưlệnhcủamình!

Dùlýdorasao,sựthậtvẫnlàsauchuyếnbayngườiĐứcbắtđầuđánhgiáthấpsựnguyhiểm:thốngchếGoeringđãbịthuyếtphụcrằnghọkhôngnênquálolắngvềchuỗiradarcủaAnh,bêncạnhđó,khôngcầndànhquánhiềutiềnbạcvàthờigianchocácnghiêncứuđiệntửđểphát triểnmột thiếtbị radarmới.NhưGoering tính,chiến tranhsẽkết thúcbằngchiếnthắngcủaĐếchếthứ3mộtcáchrấtnhanhchóngnhờvàosứcmạnhđặcbiệtcủaLuftwaffevàWehrmacht.

Vì vậy, nhiều chuyên gia và kỹ sư về thiết bị điện tử đã được chuyển từ các phòng thí

nghiệmvềradarsangcáclĩnhvựckhác,trongkhiởAnh,ítnhất3.000chuyêngiacótaynghềcaođãthamgiavàonghiêncứutấtcảcáckhíacạnhcủaradar,vànguồntàichínhđượcphânbổcaohơnđángkểsovớinguồnlựcđượcThirdReichphânbổ.

ChuyếnbaycủakhícầuGrafZeppelinđángchúýchủyếulàbởivìnólànhiệmvụRTRđầutiên(ELINT),màbâygiờđãtrởthànhphổbiếnđốivớitấtcảcáclựclượngvũtrang.

SaumộtvàingàybắtđầuChiếntranhThếgiớithứHai.KhôngquânĐứcđãđitừthànhcôngnàyđếnthànhcôngkháctrêncácbầutrờiBaLan,NaUyvàPháp,nơikhôngcóbấtkỳdấuvếtnàocủacácthiếtbịcókhảnăngpháthiệnmáybayđịchtừxa.

NgườiquansátcảnhbáomáybaytrênmộtmáinhàLondon.

Tuynhiên,khiTrậnchiếnnướcAnhbắtđầu,mộtbứctườngđiệntửvôhìnhđượcdựnglêndọctheotoànbộbờbiểnnướcAnh,bắtđầulàmGoeringphátcáu.RõrànglànólàmdễdànghơnchonhiệmvụcủaKhôngquânHoànggiađánhtrảcáccuộctấncôngkhôngquâncủaĐức,vìvậyhaihoặcbangàysaukhibắtđầucáccuộctấncông,Goeringramệnhlệnhtấncôngvàpháhủymạnglướiradar.TầnsốmàChainHomelàmviệc,tớithờiđiểmđóđãđượcxácđịnhmộtcáchchínhxácvàkhilắngnghesóngradiocủakẻthù,ngườiĐứcnhậnrarằngcáctiêmkíchKhôngquânHoànggiađượcdẫnđườngquacáctrắcthủcủacáctrungtâmđiềukhiểntrênmặtđấtvớiviệcsửdụngmộthệthốngpháthiệnmới,nhữngcặpmắtcủanó,quảthậtchínhlànhữngantenkỳlạtrảidàidọctheotoànbộbờbiển.

Cuộctấncôngđầutiênđượcthựchiệnnhằmvào5radarvenbiển.Cácmáybaytiêmkích-némbomĐức,mỗichiếcmanghaiquảbomlớn500kgtrêngiátreongoài,thựchiệnmộtcuộctấncôngchớpnhoángxuốngcácăng-tenvàtấtcả5trạmhoặcbịđánhtrúnghoặcbịhưhỏngnghiêmtrọng.Mặcdùthựctếchỉcómộtăng-tenhưhại,tấtcảnămtrạmlậptứcimlặng.

NhưngbagiờsaucuộctấncôngradarcủaAnhmộtlầnnữalạilàmviệc!Trongthựctế,đólàmộtthủthuậtđượcngườiAnhphátminhđểlàmchongườiĐứcnghĩrằngChainHomekhông

bịhưhỏngnặng,họcàiđặtmộtsốmáyphátthôngthườngđểtạoraấntượngrằngcácthiếtbịhưhỏngđềuđangchạy.Trongthựctế,cácthiếtbịmớikhôngthểnhậnđượctínhiệuhồiđáp,vìnóchỉlàcácmáyphátvàdođókhôngthểnhìnthấybấtkỳmụctiêunào.NgườiĐức,tuynhiênlạichorằngcáchưhạiđãđượckhắcphục,họđiđếnkếtluậnrằngthậtvôíchkhiđánhvàoăng-tenvìchúngchỉcóthể“imlặng”khôngquámộtvàigiờ.VậylàchiếnthuậtcủangườiAnhđãthànhcông,bởiquânĐứcdướiảotưởngvềsựkhôngthểhưhạicủaChainHome,từthờiđiểmnàybắtđầutránhcáccuộctấncôngvàonótrongsuốttrậnchiếnnướcAnh.

TrongcảthángTámnăm1940,hạmđộihàngkhônggồmhàngtrămmáybaynémbomcủaĐứcvàmáybaytiêmkíchđãvượtquaeobiểnLaMancheđểgiángnhữngđòntấncôngxuốngcácsânbayvànhàchứamáybaycủaKhôngquânHoànggia.Tuynhiên,cácmáybaytiêmkíchAnh,chỉcókhoảng700chiếcSpitfirevàHurricane,luônluônthànhcôngtrongviệcchiếmvịtríthuậnlợinhấtđểđánhchặncácmáybayđịch,đặcbiệtlàmáybaynémbom.Ngày26tháng8,chỉsauhaituầnchiếnđấu,KhôngquânĐứcmấtkhoảng600máybay,trongkhiKhôngquânHoànggia–chỉmất260.TuynhiênBộTưlệnhKQTiêmkíchAnhcũnggặpkhókhănlớn,vìhọkhôngcóđủphicôngdựphòng.

Vàolúcnày,HitlercanthiệpvàralệnhngưngcácvụnémbomsânbayđốiphươngvàthayvàođóbắtđầucácvụnémbomcóhệthốngxuốngLondon.Sựthayđổimụcđíchtrên,mộtmặt cho cácphiđộimáybay tiêmkích tơi tả củaAnh thời giannghỉngơiđangmongđợi,nhưngmặtkhác,nókhôngmanglạibấtkỳtácdụnghiệuquảthậtsựnào.Tuynhiên,ngườitanhanhchóngthấyrõrằngcácmáybaynémbomĐứcHe111vàJu88cótrangbịvũkhíquánhẹđểcóthểbảovệmình,dođórấtdễbịtổnthươngtrướccáctiêmkíchSpitfirevàHurricanetrongcáccuộctấncôngbanngày.Ngoàira,ngaycảnhữngmáybaytiêmkíchchiếnđấutiêntiếnnhấtcủaKhôngquânĐức–Bf100,cũngkhôngcóđủđộdàichuyếnbayđểhộtốngcácmáybaynémbomchậmchạpvàhoạtđộngnhưmộtmáybaytiêmkích–thợsăn.

MộttrậnkhôngchiếnAnh–Đức

SaukhithấtbạitrongcáccuộctấncôngbanngàytrướccácmáybaytiêmkíchhàngđầucủaRAFởkhắpmọinơi,ngườiĐứcquyếtđịnhthayđổichiếnthuậtvàbắtđầunémbombanđêm.Rõrànglàđểhoànthànhnhiệmvụnày,đòihỏibêntấncôngphảicóhệthốngdẫnđườngthíchhợpvànémbommù,trongkhiđóbênphòngvệphảigiảiquyếtvấnđềlàmthếnàođểđánhtrảđộngtháinàycủakẻthùvàbảovệđấtnướckhỏicáccuộctấncông.

ĐâylàkhởiđầucủamộtgiaiđoạnmớicủaAirBattleofBritainhoặcmộtloạichiếntranhhoàn toànmới,màThủ tướngAnhWinstonChurchill gọi là “Chiến tranh của các thầyphùthủy”.Đặcbiệt,ônglưuýđếnphươngtiệnngườiAnhsửdụngđểvôhiệuhóacácphươngtiệndẫnđườngvôtuyếncủacácmáybayĐức.Churchillđãviết:

“Đó làmộtcuộcchiếntranhbímật,cáctrậnđánhcủanó,dùthắnghaythua,vẫncòn làchưabiếtvớicôngchúng,vàngaycảbâygiờnócũngvẫnkhóhiểuvớinhữngngườikhôngthuộcnhómchuyênmônhẹpvềkhoahọckỹthuật.NếunềnkhoahọccủaAnhkhôngtốthơnsovớiĐứcvànếucácphươngtiệnkỳlạ,độcđịakhôngđượcsửdụngtrongcuộcchiếngiànhsựsốngcòn,chúngtôisẽgầnnhưchắcchắnbịđánhbại,bịnghiềnnátvàbịhủydiệt”.

(SirWinston S.Cherchill, “Giờ tốt nhất của họ” trang 381-2, HoughtonMifflin Company.Boston,Anh,năm1949).

ĐểhiểurõhơnvềcuộcchiếnbímậtnàygiữaĐứcvàAnhđượcchuẩnbịthếnào,chúngtaphảiquaytrởlạimộtvàinămtrướcvàxemcáchngườiĐứcthuđượcphươngphápnémbomtừcácmáybaynémbomcủaKhôngquânĐứcvớisự trợgiúpcủahệ thốngdẫnđườngvôtuyến,vàngườiAnh–pháthiệnnórasao.

Năm1930,côngtyLorenzĐứcpháttriểnvàbắtđầusảnxuấthệthốngdẫnđườngvôtuyếnđểthựchiệnhạcánhtrongtầmnhìnkémvàvàobanđêm.TronghệthốngcủaLorenzquỹđạobayxácđịnhbằngphươngpháptínhiệucânbằng,vẫncònđượcsửdụngtrongnhiềuhệthốngđịnhvịngàynay.Nógồmhaiantenđịnhhướnggiốngnhauđặtcạnhnhautheocáchsaochođồthịđặctínhhướngcủachúngchồnglênnhau.Mỗiăng-tenđượckếtnốivớimáyphátcủamình,cóthiếtkếgiốnghệtnhau,ngoạitrừbộđiềuchếtínhiệu:mộtphátramộtchuỗicácdấuchấmmãMorse,vàbộkia–mộtchuỗicácdấugạchngang.Cáctrạmthudiđộng(vídụmáybay),khidichuyểndọctheokhuvựcchồnglấncủabiểuđồđặctínhhướngăng-ten,đồngthờingheđượccả2tínhiệu,vàvìvậychúngbổsungchonhau,lúcnghethấytínhiệuliêntụchoặclúcmộtâmthanhliêntục.Điềunàychophicôngkhảnăngbiếtđangởđúnghướng.Nếumáybaychệchhướng,phicôngsẽcóthểngheđượchoặcmộtloạtcácdấuchấmhoặcmộtloạtdấugạchngang,dođócóthểdễdàngxácđịnhmìnhởbênnàocủakhuvựctínhiệucânbằng.Bằngcáchsosánhcườngđộtươngđốicủahaitínhiệu,anhtacũngcóthểđiềuchỉnhhướngcủamìnhđểtrởlạihướngbaytớitrạmtruyềnpháttínhiệu(trongtrườnghợpnàylàsânbay),hiệnđanglàmviệcnhưmộtngọnhảiđăngvôtuyếndẫnhướng.HệthốngđượcphátminhbởicôngtyLorenzđãđượcthiếtlậpkhôngchậmtrễtạicảcácsânbaydânsựvàsânbayquânsự,khôngchỉởĐứcmàcònởnhiềunướckhác,trongđócónướcAnh.

TiaLorenz

Năm1933,nhàkhoahọcĐức,tiếnsĩHansPlendlbắtđầunghiêncứukhảnăngsửdụnghệthốngLorenzđểtăngđộchínhxáccủavụnémbomtrongtầmnhìnkémvàvàobanđêm.HệthốngcủatiếnsĩPlendla,đượcgọilàX–GERDT(“Thiếtbị–X”),baogồmmộtvàitiaLorenz,mộttrongsốđólàtiachínhcủadẫnđườngvôtuyến,dựavàođómàcácnhómhàngkhôngđược dẫn đường, các tia khác, bức xạ ngang tia chính, giao cắt nó tại một số nơi. Thôngthường,nhữngchùmthứcấpcắttiachínhtạinhữngnơiđãđượcđánhdấutrênbảnđồdẫnđường,mangđếnchophicôngkhảnăngxácđịnhvịtríchínhxáccủamình.Hệthốngđãđượckếthợpvới“đồnghồhẹngiờ”,chỉhuytựđộngthảbomtạinơitiachínhbịcắtngangbởitiathứcấpcuốicùng.Máybaycótrênmìnhnóhệthốngnàythìvàobanđêmsẽthảbomxuốngmụctiêuvớiđộchínhxáccựckỳcaoởthờiđiểmđó.NgaylậptứcsaukhichiếmđóngcácnướcPhápvàBỉ,ngườiĐứcliềnxâydựngmộtmạnglướicáchệthốngX–Gerattrênbờbiểnphíabắccủacácđấtnướctrên.

Hệthốngnàyđượcgọilàhệthốngnémbom“mù”,chịulễrửatộichiếntranhvàođêmngày14tháng11năm1940khinémbomCoventry.Hainhómkhoảng450máybaynémbomĐứccấtcánhvàonửađêmtừsânbayVannesởnướcPhápbịchiếmđóng.HầunhưtấtcảcácmáybaynémbomđềuđượctrangbịthiếtbịmớicủatiếnsĩPlendlvànhờcáctiacủahệthốngdẫnđườngX-GERDT,đãđếnđượcmụctiêucủahọ–trungtâmthànhphố,rồithựcsựđãquétnókhỏimặtđất.Đêmđóđánhdấumộtbướctiếnlớnhơnbaogiờhếtvềphíatrướctrongviệcsửdụngbừabãimáybaynémbomchốnglạidânthườngkhôngcóngườibảovệ,tiếptheolàcácvụ ném bom xuống London, và sau đó là các thành phố khác nhau của Đức, cuối cùng làHiroshima.

PhươngphápnémbomđêmđượcngườiĐứcđưavàosửdụngnày,tuynhiênkhôngphảihoàntoànbấtngờvớingườiAnh.Ngày04Tháng11năm1938,tùyviênhảiquânAnhtạiOslonhậnđượctừmộtcôngdânĐứcmộtcặphồsơmật,khẳngđịnhôngtalà“mộtnhàkhoahọccólươngtri”.TừcáctàiliệuđóngườitathấyrõĐứcđãchếtạođượcmộtloạtcácphươngtiệnvũkhímớibímật,chẳnghạnnhưtênlửa,bomphảnlựcvàmìntừtrườngvàthựctếlàhọđangpháttriểnmộthệthốngđiệntửdựatrênchùmtiađiệntừ,sẽchophépmáybayđokhoảngcáchtớicáctrạmmặtđấtđặcbiệt.TàiliệucũngđềcậpvềnhữngnghiêncứutốimậtđangdiễnratrêncáchònđảoUsedonởbiểnBaltic,trongmộtthịtrấnnhỏgọilàPeenemünde.HầuhếtcácdữliệuđượcnhàkhoahọcbíẩnngườiĐứcnhắcđến,làhoàntoànmớiđốivớingườiAnh,nhưngmộtsốnhữnggìhọđãbiếtvềvũkhíĐứcthìhoàntoàntrùnghợpvớithứnêutrongcáctàiliệutrên.

Đươngnhiên,tàiliệugâyratranhcãilớngiữacáccơquantìnhbáo,giữagiớiquânsựvàcácnhàkhoahọcđangnghiêncứuvàpháttriểnvũkhímới.MộtsốbịthuyếtphụcrằngđâylàthôngtinsailệchchủđíchđánhlừacácnhàpháttriểnAnhhoặclàbiệnpháptuyêntruyền,nhằmngănnướcAnhtuyênchiếnvớiĐức,nhữngngườikhác lạichorằngngườiĐứcmuốnđánh lạchướngcácnhàkhoahọcvàkỹsưngườiAnhvàđẩyhọvềphíahướngnghiêncứukhôngcókếtquả.Tuynhiên,mộttrongcácnhómchorằngsẽlàkhônngoanhơnnếunghiêncứuchitiếtcủamẩuthôngtinquýgiánàycẩnthậnhơn:thuộcsốđócóWinstonChurchill,ngườingaylậptứcsaukhichiếntranhbùngnổvàcácmốiđedọabịnémbomsắpxảyravớiviệcsửdụngdẫnđườngvôtuyếnđiệntử,viếtrằng:“Nếunhữngsựkiệnnàyphùhợpvớithựctại,đâylàmộtmốinguyhiểmchếtngười”.

NguyênlýhệtrợgiúpX-GerätcủangườiĐứcđểnémbomđêm.

ÔngthànhlậpngaymộtủybangồmnhiềunhàkhoahọcđểnghiêncứukhôngchỉnhữnggìchứatrongcặptàiliệuOslo,màcònđểnghiêncứukhảnăngsửdụngthiếtbịđiệntửápdụngvàomụcđíchquânsự,màviệcsửdụngnóChurchillngàycàngkhẳngđịnh.

Trongkhiđó,ngườiĐứcquyếtđịnhcảitiếnphươngphápnémbomđiệntửcủamìnhbởivìkhisửdụngnócóhaihạnchếlớn.Trướchết,cácmáybaynémbomgắnhệthốngnàyphảibaydọctheotiavôtuyếndẫnđườngquálâuvàsẽgầnnhưchắcchắncónguycơbịtấncôngbởimáybaytiếmkíchAnh,màtrướcsựngạcnhiênvôcùngcủangườiĐức,chúngluônởkềhướngđườngbaycủacácmáybaycủahọ.Thứhai,hệthốngLorenzkháphứctạpvớicảphicôngvàcácnhàkhaithác,nhữngngườiphảiđượcđàotạokhádài.Bởicónhữnglýdotrên,ngườiĐứcbắttaynghiêncứumộthệthốngdẫnđườngvôtuyếntiêntiếnhơn,đơngiảnhơn,vàchẳngbaohọđãthửnghiệmnó.

SựnguyhiểmnằmởchỗngườiĐứcsẽsửdụngcáchệthốngđiệntửchoviệcnémbomđêmnướcAnh,điềuđượckhẳngđịnhsaukhithẩmvấncácphicôngtùbinhLuftwaffevàphântíchthiếtbịđiệntửtìmđượctrongsốcácmảnhxácmáybaynémbomĐức,bịbắnrơitrênlãnhthổAnh.

Ngày21tháng6năm1940tấtcảnhữngmốinghingờvềsựtồntạicủacáchệthốngđiệntửnhưvậyđãtanbiếnkhiviênphicôngKhônglựcHoànggiaAnsonthựchiệnmộtnhiệmvụELINTbìnhthườngthìanhtanghethấytrongtainghecủamìnhmộtcáigìđóchưabaogiờngheđượctrướcđây:mộtchuỗicácdấuchẩmrấtsạchvàrấtrõ,truyềntảibằngmãMorse,tiếpngaysaulàmộttínhiệuliêntục(hoặctiếnghuýtsáo).Sauđó,khivẫnbaytheohướngcũ,anhbắtđầunghethấytrongtainghemộtchuỗicácdấugạchngangcủamãMorse.Trongthựctế,AnsonđãcắtquachùmtiavôtuyếnphátratừđàiphátĐứcdẫnđườngchomáybaynémbomĐứctớimụctiêu.SựkiệnnàytiếptụckhẳngđịnhgiátrịcủanhữnggìđãđượcnêutrongtàiliệubíẩngửiđếntùyviênquânsựAnhởOslo.

Saupháthiệntìnhcờnày,ngườiAnhbắtđầunghiêncứutấtcảnhữngphươngcáchcóthểđểchốnglạihệthốngcủaĐứcnhằmgiảmbớthoặcnếucóthể,vôhiệuhóahiệuquảtácđộngcủanó.Nhữnghệthốngnhưvậyđượcgọilàhệthốngđốikhángđiệntử.

MộttrongnhữngphươngphápđốikhángđiệntửđượccácnhàkhoahọcAnhxemxét,làcầnphảibứcxạtiếngồnliêntục,tạorabởicácmáyphátđiệntrêncùngtầnsốmàhệthốngLorenzlàmviệc.Thiếtbịytếđiệnnhiệtdiathermocoagulationlàthiếtbịthíchhợpnhấtchonhiệmvụ,lậptứcđượctưvấnsửdụngvớicácbệnhviệnlớnnhấtởLondon!SựphóngđiệntạorabởithiếtbịnàycóthểngănchặnmộtchươngtrìnhphátsóngradioĐứcmạnhđếnnỗilàmchohệthốngdẫnđườngcủahọthànhvôdụng.MộtcáchkhácchokếtquảtươngtựlàbốtrímicrophonegầncánhquạtquaycủamáybayvàphátxạtiếngồnđótrêncùngtầnsốmàhệthốngLorenz làmviệc–(200-900kHz).Tuynhiên,cácphươngphápgâynhiễuđiệntửhệthốngLorenzcómộtnhượcđiểmnghiêmtrọng,vìkẻthùsẽnhậnrarằngsựcanthiệpnàycóchủý,vàdođóhệthốngLorenzđãbịpháthiện.Sauđó,họsẽđưaramộtsốphươngphápquỷquyệtkhác,trongđó,khôngnghingờgìnữa,sẽdẫnđếnnhữnghậuquảcòntồitệhơnchocácthànhphốcủanướcAnh,màđếnthờigiannàyđangcònlàmụctiêuchủyếutrongcácvụnémbomđêmcủađếchếĐứcthứBa.

Đểtránhđiềunày,cácnhàkhoahọcAnhđãtìmracáchđánhlừacácphicôngĐức,khiphátcáctínhiệutươngtựmàhọmuốnnghe,nhưngbịlàmbiếndạngcốý(hướngđến).Nhữngtínhiệunàykhôngchỉđánhlạchướnghọ,màđồngthờilạikhônggâyranhữngnghingờnàodùnhỏnhất.Hệthốngnàyđãphảiđưavàohoạtđộnglậptức,bởivìngườiĐứcđãsửdụnghệthốngdẫnđườngvôtuyếncủamìnhtrongtrậnbắnpháCoventryvàtànnhẫnsửdụngnómỗiđêmtrongcáctrậnnémbomquầnđảoAnhquốc.

Saumộtđợtnghiêncứucăngthẳng,ngườiAnhcuốicùngcũngtìmthấyliềuthuốcgiảiđộcchohệthốngLorenz,đượcgọilàMeacon(Hảiđăngcảitrang).PhươngphápđốikhángđiệntửnàynhằmtáibứcxạtínhiệuhệthốngLorenzbịbópméosơbộ.MáythuvàmáyphátnằmởmiềnnamnướcAnh,cáchnhaukhoảng6câysố.MáythunhậntínhiệucủahệthốngLorenzvàgửiquacápđếnmáyphát,màngaylậptứcphátlạinhờsửdụngmộtăng-tenđịnhhướngcócôngsuấtlớnhơnnhiều.Ăng-tenphátrachùmtiavôtuyếntheomộthướnghơikhácmộtchútsovớichùmtiahiệntạicủahệthốngLorenz.Tạimộtđiểmxácđịnh,cácphicôngĐức,đangbaydọctheomộttiavôtuyến,bắtđầunghethấyhaitínhiệu:tínhiệuđúng–đangtrởnênyếuhơnvàtínhiệuphátlại–mạnhhơn.Họsẽtựđộnghướngchúýcủamìnhđếntínhiệumạnhhơn,vàsẽthayđổiđườngbaycủamìnhvàđượcdẫntránhxamụctiêuthựcsựcủavụnémbom.

Bịmắcvàochiếcbẫynày,cácphicôngĐức,thayvìnémbomcácthànhphốthìlạithựchiệnnémbomxuống“cánhđồngtrống”,vàtrongnhiềutrườnghợphọbịmấtđịnhhướngđếnmứchọkhôngthểlàmgìhơnlàhạcánhxuốngđấtAnh.Saumộtthờigian,ngườiĐứcnhậnrarằnghệthốngLorenzcủahọhoàntoànbịvôhiệuhóabởihoạtđộngđốikhángđiệntửcủangườiAnhvàngaylậptứcthayđổihệthốngdẫnđườngvànémbombằngđạohàngvôtuyếncủamình.

Hệthốngmới,đượcngườiĐứcgọilàKnickebein(“Nhứcđầu”)baogồmhaimáyphátliênkếttươnghỗ,phátramộtchuỗicácdấuchấmvàdấugạchngang.SựkhácbiệtgiữahệthốngmớivớihệthốngLorenzcũnằmởchỗ,thayvìnhiềuchùmtiagiaonhau,naychỉcómộtchìm

tia,cắtchùmtiacơbảnmộtcáchchínhxácngaytrênthànhphố-mụctiêu.Làmộthệđơngiảnhơn,hệmới,ngoàichuyệnđó,cònđạtđộchínhxáccaohơn,bởivìtínhiệuliêntụcđượcphátratrongcung3độ,chosaisốnhỏhơnmộtkm.

Ăng-ten“Knickeben”

Ngay lập tứcsaukhiápdụnghệ thốngmới,cácmáybaynémbomcủaĐứcbắtđầuđạtđượcnhữngkếtquảtốthơn.Tuynhiên,ngườiAnhđãbiếtcósựtồntạicủaKnickebeinmộtvài tháng trướckhi nóđượcứngdụng, khi họ tìm thấy trongđống xácmáybaynémbomHeinkelHe111tàiliệumangtên“Chỉdẫnvềđạohàng”,trongđóđềcậpKnickebein,vàchứacácdữliệuvềthờigian,địađiểm,tuyếnđường,v.v.CáccuộcthẩmvấntùbinhphicôngĐứcvànghiêncứukỹlưỡngmỗithiếtbịvôtuyếntìmthấytrongđốngxácmáybaynémbomcủaĐứcbịbắnrơi,đãsớmxácđịnhđượccácđặctínhchủyếucủaKnickebein(đặcbiệtlàtầnsốhoạtđộngcủanó,quantrọngnhấttrongđólàtầnsố30MHz).Ngaysauđó,ngườiAnhđãđưarahệAspirincủamình–mộthệđốikhángđiệntửđểđốiphóvới“Nhứcđầu”.HọkhuếchđạimộttronghaitínhiệumàngườiĐứcphátra(dấuchấmhoặcdấugạchngang)vàtáiphátlạivớicôngsuấtlớnhơnnhiều,đểcuốicùng,chùmtiachínhhơilệchđihoặcsangbênphảihoặcbêntrái,vàdođódẫnmáybaynémbomĐứcđichệchhướng.

Ngoàira,hệthốngchặntínhiệuradiocủaAnhcóthểthôngbáochínhxácchùmtiacắtquathànhphốnào,đểkịpthờithôngbáochocôngchúngbiếtmốinguyhiểmvàtổchứcphòngthủđườngkhông,tậptrungmáybaytiêmkíchcủaKhôngquânHoànggiavàokhuvựccuộctấncôngsẽxảyra.Đếnthờiđiểmnày,cảhaibênđềubịtổnthấtnặng.VàocuốithángChínnăm1940,Đứcđãbịmất1.100máybay,cònngườiAnhmấtítnhất650máybaytiêmkích.

Bảnđồcáctrạm“Knickeben”

BâygiờchúngtabiếtrằngkếhoạchcủaĐứcchiếmưuthếtrênkhôngtrênkhôngphậneobiểnLaManchevàmiềnnamnướcAnhđãthấtbại,Hitlerbuộcphảihoãnvôthờihạncuộcxâmlượcthamvọngbằng“ChiếndịchSưtửbiển”củaôngta.Ngoàira,thờitiếtxấuhồimùathunăm1940cũngbuộcngườiĐứcgiảmhẳnnhịpđộhoạtđộngchiếnđấuvàcắtbớtsốlượngcáccuộckhôngkích,trongđó,màđếnlúcđó,hầunhưluônluôndiễnravàobanđêm,vìchỉcóbóngtốimớicóthểbảovệcácmáybaynémbomthoátcáccuộctấncôngkhôngthểtránhkhỏivàdiễnraliêntụccủacácmáybaytiêmkíchkhôngquânAnh.

Đồngthờitrongkhiđó,cácphòngthínghiệmcủacảhainướcvẫntiếptụccạnhtranhkhôngmệtmỏitrongnỗlựcpháttriểnmộtthiếtbịđiệntửphứctạphơn,đặcbiệtlàbâygiờ,khiradarđangngàycàngchứngminhgiátrịcủanónhưmộtphươngtiệnchỉthịmụctiêuđốiphươngchínhxácvàxạkíchtheonó.Tuynhiên,ngaykhimộtbênphátminhramộtthiếtbịđiệntửmới,ngaylậptứcbênkiacũngtìmraphươngcáchđốikhángđiệntửthíchhợpđểvôhiệuhóa,hoặcítnhấtlàlàmgiảmhiệuquảcủanó.

Tronggiaiđoạnkịchtínhnàycủachiếntranh,côngtytruyềnthôngBBCđãđượclệnhchỉsửdụngmộttầnsốđểphátsóngtấtcảcácchươngtrìnhphátthanhcủahọ,vìngườitapháthiệnracácphicôngĐứcbịlạchướngdongườiAnhsửdụngđốikhángđiệntử(REP)haydothờitiếtxấu,thườngsửdụngcáctrạmphátthanhchođàiBBCđểlấylạihướng.Họđãsửdụng

cácđàivôtuyếntầmphươnglắptrênmáybayxácđịnhhướnghoặcgócphươngvịtheohaihoặcbatrạmphátthanhcủaBBCvàdùngphươngpháptamgiácxácđịnhvịtrícủamình.

Cònmột đài phát thanh, được sử dụng chomục đích quân sự, là Đài phát thanh Paris.KhônggiốngnhưBBC,phátsóngchủyếucácchươngtrìnhgiảitrí,tintứctừcácmặttrậnvàcácbàiphátbiểutuyêntruyềnđểduytrìtinhthầnchiếnđấu,ĐàiphátthanhParisliêntụccảngàyphátcácchươngtrìnhnhạcnhẹ:cáccakhúcvàcácmànbiểudiễntạpkỹtuyêntruyềnchoĐứcQuốcxã.CácchươngtrìnhnàycórấtnhiềungườidânởAnhnghe,họchịuđựngsựtuyêntruyềncủabọnNazi,cũnggiốngnhưbâygiờchúngtachịuđựngcácđoạndừngquảngcáo,làmgiánđoạncácchươngtrìnhphátsóngcủachúngta.

Saumộtthờigian,thínhgiảAnhthấyrằngcàngngàyâmlượngcủaphiêntruyềncàngtăngvàhọphảigiảmvolumemáythucủahọ,ngoàira,họcònthấyđiềuđóthườngxảyrangaytrướckhicócuộckhôngkíchluânphiêncủangườiĐức.Đâylàmộtsựtrùnghợpkỳlạmàcácnhàchứctráchcóthẩmquyềnsớmnhậnbiết,saukhinghiêncứuchitiếthọpháthiệnra,trênthựctế,âmlượngcácchươngtrìnhphátthanhtăngởcácthànhphốsắpbịnémbomvàâmlượnggiảmđitỷlệthuậnvớikhoảngcách.Trêncơsởđó,cóthểkếtluậnrằngngườiĐứcphảisửdụngtrạmphátsóngcủaĐàiphátthanhParisđểdẫnđườngchocácmáybaynémbomcủamìnhhướngtớicácthànhphốnướcAnh.

Trongthựctế,nólànhưsau;trướcmỗicuộckhôngkích,trạmphátsóngradiocủaĐàiphátthanhParischuyểntừăngtenđẳnghướngsangăng-tenđịnhhướnghẹpnhằmvàothànhphốsắpbịđánhbom.Dođó,cácphicôngĐứcsẽbayđếnLondonhayLiverpoolthìchỉcầnnghebàiháttiếngPhápcủaĐàiphátthanhParis!Mộtchùmtiahẹpkhác,cắtchùmtiachínhtrênthànhphố-mụctiêusẽthôngbáochínhđiểmthảbom.

Hệthốngmới,làmviệcởtầnsố70MHz,đượcngườiAnhđặttênRuffianmàngaycảngàynayvẫnđượccoilàbíẩn.RấtkhóđểhiểulàmthếnàongườiĐứccóthểphátxạmộtchùmtiađiệntừhẹpnhưvậy(chỉcó3độ),khimàhọchỉcótrongtaymộtsốlượnghạnchếcôngnghệ

điệntử.

NgườiAnhđãmấtmộtthờigiandàichoviệcpháthiệnhệthốngácquỷnàyvàcuốicùnghọcũngđưarađượcmộtsựđốikhángđiệntửhiệuquả,gọilàBromide.NógồmcóviệctáiphátlạichươngtrìnhradiocủaĐàiphátthanhParistrêncùngmộttầnsố,nhưngvớiăng-tenđahướng,dođóvôhiệuhóaviệcphátsóngradiođịnhhướngcủangườiĐức.

Sửdụngphươngphápđốikhángđiệntửtrên,ngườiAnhthànhcônghoàntoàntrongviệclàmmấtphươnghướngcácmáybaynémbomĐức,kếtquảlàchúngbayhỗnloạntrênkhôngphậnVươngquốcAnhvàthảbombấtcứnơinào.Saunày,ngườiAnhcònlàmchủthànhcôngcảcácchươngtrìnhphátsóngđịnhhướng,điềuđóchohọcơhộibuộccácmáybaynémbomphảithảbomtrênbiển.ĐểkhônglàmlộchongườiĐứcbiếtcácthànhcôngcủamìnhtrongđốikhángđiệntử,báochíAnhgánchonhữngvụnémbombừabãitrênlàcáchoạtđộngcótínhchấtpháhoại,đượcngườiĐứctổchứcnhằmvàocáccăncứtiêmkíchSpitfire.Phươngphápđốikhángnày,tuynhiên,khôngkéodàilâu,vàđếnđầunăm1941,ngườiĐứcđưaramộthệthốngnémbom,đượcđặttênBenitođểvinhdanhđồngminhDuceItalia.

VàothờiđiểmđóviệcđiềuchếtầnsốhầunhưngaycảngườiĐứccũngchưabiếtđến,họtinrằngngườiAnhkhôngcóphươngtiệnnàođểnghetrộmsóngradiovớikiểuđiềuchếnhưvậy,họgầnnhưbắtđầusửdụngnóđểtránhcácphươngtiệntrinhsátcủangườiAnh.DọctheocáctuyếnđườngbaychủyếutrênbầutrờinướcAnhvàPháphọbốtrínhiềuđiệpviênbímật,trangbịmáyphátFMcầmtayđểcungcấpthôngtinvềvịtrícủahọchocácphicôngĐức,cũngnhưcácthôngtinkhác,chođếntậncựlychínhxácsátmụctiêu.

TìnhbáoAnhkhôngdễhiểuđượcnhữnggìđangxảyra,songcuốicùnghọcũngđánhchặnđượccácsóngradiophátđigiữacácnhânviênmậtvụĐứcvàcácphicông,ngaylậptứchọtìmramộtbiệnphápđốikhángđiệntửđơngiảnnhưnghiệuquả.HọbắtđầusửdụngcáckhaithácviênnóitiếngĐứctrêncùngtầnsố,truyềnđinhữngthôngtinsaisựthậtđếncácphicôngđốiphương.Phươngphápđốikhángnày,cótênDomino,hiệuquảđếnnỗibuộcnhiềuphicông

ĐứcphảihạcánhxuốngcáccăncứkhôngquânAnh,mànhữngngườiđóthậmchícònchưahiểurachuyệngì!

Tuynhiên,Dominokhôngphảikhôngcóthiếusót.Mộttrongnhữnghậuquảnghiêmtrọngnhấtcủanhữngthiếusótnàyđãxảyrađêm30rạngngày31tháng5năm1941,cáckhaithácviênhệthốngDominovôtìnhpháimộtnhómmáybaynémbomĐứcnémbomthủđôDublincủaquốcgiatrunglậpIreland.

Cuốicùng,ngườiĐứcphảiviệnđếnviệcchiếusángđểnémbom;ánhsángcủacáctráibomchiếusángđủđểsoisángkhuvựcnémbomchomộtsốnhómmáybaynémbom.NgườiAnhphảnứngbằng cách tổ chứcnhữngđám cháy rất lớn, đóng vaimồi bẫymáybayĐức. Tấtnhiên,điềunàyđượcthựchiệnbênngoàiLondon,ngoàicánhđồngtrống,nơinhữngngườiĐức,khôngbiếtvềthủthuậtnày,thườngxuyênthảbomxuốngđó.

Nhưngvàothờiđiểmnày, trậnchiếnnướcAnhđãsuygiảm,vàmáybayĐứcbắtđầudichuyểntừPhápsangmặttrậnphíaĐôngđểchuẩnbịchocuộcxâmlượcnướcNga.Saunhiềuthángkhôngchiếncăngthẳng,saucácvụnémbomtànbạovàcuộcchiếnkhốc liệtvới lựclượngphòngkhôngnướcAnh,ngườiĐứcvẫnkhôngthểgiànhưuthếtrênbầutrờiAnhquốc,kếhoạchcủahọxâmlượcđảoquốcAnhđãtanbiếnnhưmâykhói.KhôngquânHoànggiađãchiếnthắng,thậmchíbấtchấpthựctếlàthiệthạicủahọcólẽcũnglớngầnnhưkẻthù.Theothốngkêsơbộ,ngườiAnhbịmất1.500máybaytiêmkích,cònngườiĐức–ítnhấtlà1700.

CónhiềuyếutốảnhhưởngđếnchiếnthắngchungcuộccủaKhôngquânHoànggia,vànóđược coimột cáchđúngđắn là bướcngoặt trong quá trìnhChiến tranhThế giới 2. Thôngthường,chiếnthắngnàyđượcghinhậndotínhưuviệtcủađặctínhkỹthuật-hàngkhôngcủacácchiếnđấucơSpitfireHurricane,sựcanđảmvàkinhnghiệmcủaphicôngAnh,hiệuquảcủahệthốngtíchhợpcảnhbáosớmvàchỉhuymáybaytiêmkích,chiếnthuậtthíchhợpcủaBộ tư lệnhKQ tiêmkích;ngoài ra, còn làcác lỗi lầmchiến thuậtcủaKhôngquânĐức.Tuynhiên,cácnghiêncứutỉmỉvàsựphântíchkỹlưỡngđãlàmsángtỏcácyếutốkhácnữamàcáctàiliệuvàsốliệuthốngkêchúngtôicóđượcngàyhômnayđãxácnhận.

NgườiAnhởtrênđấtcủamình,cácmáybaytiêmkíchcủahọthựcsựnhanhhơncácmáybay ném bom chậm chạp của người Đức, vốn bị buộc phải thực hiện các chuyến bay dàithườnglàtrongcácđiềukiệnthờitiếtxấutrênmộtvùngnướckhôngantoàncủaeobiểnLaManchevàBiểnBắc.NgườiAnhcũngcólợithếkhilàmchủđượckhảnăngcảnhbáosớmvàkiểmsoáttuyệtvời,cácbiệnphápđốikhángđiệntử(ECM-РЭП,REP)hiệuquảnhất,nhữngbiệnphápđóđãđánh lạchướngđượccácphicôngĐức,bắthọ tinrằnghọđangnémbomxuốngcácmụctiêuthực,trongkhitrênthựctế,họthườngthảbomcủamìnhxuốngcáckhuvựctrống,xacácthànhphố,haythảbomxuốngbiển.NgườitathốngkêrằngchỉcómộtphầntưbomngườiĐứcđượcthảxuốngcáckhuphốđôngdâncưvàcácnhàmáycôngnghiệp,đómớilàcácmụctiêuthực.

Thứhai,đốikhángđiệntử,mụcđíchcủanólàgâykhóchocôngtácdẫnđường,buộccácphicôngĐứcbaytrongtrạngtháitâmlýbịứcchế,họkhôngbiếthoặcphảidựavàocácthiếtbịdẫnđườngcủamình,haynhữngcảmxúcmệtmỏivàlàmgiảmhiệuquảchiếnđấucủacả

kípbayvàmáybay.

Mặcdùthờigianluânphiênlúcthànhcônglúcthấtbại,cáchệthốngđốikhángđiệntửkhácnhau,đượcthiếtkếđểvôhiệuhoặclàmgiảmhiệuquảcáchệthốngdẫnđườngvôtuyếncủakẻthù,đãđónggóptolớnvàokếtquảcuốicùngcủatrậnchiếnnướcAnh.

Chương6.NhữngtrậnchiếnđiệntửtrênĐạiTâyDương.

KarlDoenitzthămthủythủđoàntàungầmU-94hảiquânĐứcQuốcxãtạiquâncảng,tháng6năm1941.

MộtchươngquantrọngkháctronglịchsửtácchiếnđiệntửlàcuộcđấutranhkhốcliệtgiữacáctàungầmpheTrụcvàcáclựclượngkhôngquânvàhảiquânchốngtàungầmcủacácnướcĐồngminhtrongcáigọilàTrậnchiếnĐạiTâyDương.

Vàolúcbắtđầuchiếntranh,phươngtiệnsẵncóduynhấtđểpháthiệncáctàungầm,làthiếtbịAsdic(Ủybannghiêncứupháthiệntàungầmđặttêntheochữcáiđầutiêncủatổchứcnày),vàbâygiờđượcgọilàsonar(Sonardẫnđườngthủyâmvàxácđịnhcựly).Nóhoạtđộngtrênnguyêntắcphátxạtrongnướccủacácsóngâm,màkhigặpmụctiêusẽphảnxạtừnótheohướngngượclại,khoảngcáchđếnmụctiêuđượctínhtoánbằngcáchđothờigiantừkhiphátđếnthờiđiểmtiếpnhậntínhiệuphảnhồi.Đógọilàđịnhvị-sóngdội.

Mùahènăm1940,ĐôđốcDoenitz,TưlệnhhạmđộitàungầmĐứcđãquyếtđịnhthayđổicănbảnchiến thuật tácchiến tàungầm.Ôngnhậnthấycácđộihộ tốngđoàncông-voacủaquânĐồngminhbaogồmchủyếulàcáctàukhutrụckhácũ,vìcáctàutốtnhấtcủaHảiquânHoànggiađượcsửdụngđểchiếnđấuvớicáctàuđộtkíchĐứcđangsăndiệtcáctàubuôn.Tậndụnglợithếtrướcsựphòngthủyếucủachúng,Doenitzquyếtđịnhtấncôngđoàncông-voacủađốiphươngvàobanđêmtừtưthếnổi,màkhôngphảitrongtưthếbơingầm.Trongnhữngtrườnghợpnày,Asdic(cựlypháthiệncủanólàrấtnhỏkhiởtưthếnổitrênmặtnước),sẽlàbấtlựckhichốnglạicáctàungầmĐứcnhanhnhẹnkiểuU,nhữngcontàumàdướisựchechởcủabóngtốisẽcókhảnăngtấncôngvàthoátđimàkhôngcầnlặnxuốngmặtnước.Vàobanđêm,trongkhoảngbaolarộnglớncủađạidương,cácthápchỉhuythấpcủatàungầmsẽrấtkhóbịpháthiện,đồngthờibóngdángtolớntốisẫmcủacáctàubuônnổibậttrênnềnsánghơncủabầutrời,sẽtrởthànhmộtmụctiêudễdàngchocáctàungầm.

TàusânbayAnh“Courageous”chìmvìtrúngngưlôicủatàungầmĐứcU-29tháng9năm1939.

CácthuyềntrưởngtàungầmU,nhậnralợithếcủamình,tấncôngngàycàngmạnhdạnhơn,táobạohơn,họthâmnhậpvàogiữađoàncông-voachậmchạp,gâynhữngthiệthạirấtlớn.Ngoàira,cơquanchuyênmônĐứcServiceBchuyênđánhchặnthôngtinvôtuyếnđãtrợgiúphọrấthữuích,cơquanđóthuvàgiảimãkhôngchỉcácthôngđiệpvôtuyếndocácđoàncông-voacủaAnhtrênbiểnphátđi,màcòncảcácthôngđiệpchỉdẫnvềcáctuyếnhảitrìnhtruyềnđitừBộHảiquânAnh.

Số lượng tàubuônbịđánhchìmgia tăng từngngày,vàVươngquốcAnhcảmthấy triểnvọngkhủngkhiếpsẽởtrongtìnhtrạngkhitấtcảcácđườngvậntảihànghảigiữaVươngquốcAnhvàHoaKỳbịcắtđứt.Longạiviễncảnhnày,ngườiAnhquyếtđịnhlắpđặttrêncáctàuhộtốngvàmáybayphòngthủbờbiểncủaKhôngquânHoàngGiaradarchốngtàungầm(ASV).Tuynhiên,radarMarkIthậttồitệđốivớinhiệmvụchốngtàungầm,vàsangđầunăm1941,nóđượcthaythếbởicácradarMarkII,đượclắpđặttrênmáybay.Vớiradarnày,cácmáybay,bayởđộcao450-900mét,cóthểpháthiệntàungầmđangnổilênởkhoảngcách13km.MarkII,téra,cũngkhôngđápứngđượcyêucầubởivìkhimáybaytiếnvàothảbomxuốngmộtchiếctàungầm,nhiễutừmặtbiểnchedấutínhiệuphảnxạtrênmànhìnhradar,làmchoviệcthựchiệncácvụnémbomđêmxuốngcáctàungầmđangnổikhôngđạthiệuquả.

Tuynhiên,kẻthùkhôngbiếtsựhạnchếnày.Sựhiệndiệnđơnthuầncủaradartrênmáybaygiúpgiảmsố lượngcáctàubuônAnhbịđánhchìm, ítnhất là trongcácvùngnướcvenbiển,trongkhuvựctừbờbiểnphíatâycủaquầnđảoAnhquốcđếngiớihạntầmvớicủacácmáybaythuộcBộchỉhuyphòngthủbờbiển.

TrậnchiếntrênBắcĐạiTâyDương:tàudầuquânĐồngminh“SSDixieArrow”đangchìmvìtrúngngưlôicủatàungầmĐứcU-71.

Kểtừđó,cáctàungầmĐứcbắtđầusửdụngchiếnthuậtmớicủaĐôđốcDoenitz.Chiếnthuậtnàyđượcgọilàcuộctấncông“bầysói”vàmấuchốtlàtậptrungmộtsốlượnglớntàungầmtạicácđịađiểmchiếnlượcquantrọngđểkhicácđoàncông-voađiqua,cáctàungầmsẽtấncôngđối thủcủamình trên tấtcảcáchướng trongsuốtmộtvàingày.Chiến thuậtmớiđượcsửdụngchủyếungoàitầmvớicủamáybayAnh,tạoranhữngkhókhănlớnchođộitàuchiếnhộtốngvàgâythiệthạilớnchođoàncông-voa.RấtnhiềutàubuôncủaAnhbịchìmlàdokếtquảcủaphươngpháptấncôngmới.Vàbâygiờ,saukhiHoaKỳbướcvàothamchiến,tàungầmĐứccóthểhoạtđộngcảtrêncáctuyếnđườngvenbiểncủaChâuMỹ.Mộtsốlượnglớncáctàubuônđangđicáchảitrìnhnày–khôngđượctrangbịvũkhívàhoàntoànbấtlựckhiđốimặtvớimốiđedọatừdướinước.Dođó,sốlượngtàubịchìmtăngnhanhnhưthổi:chỉtrongthángNămvàtháng6năm1942,ởngoàikhơibờbiểnMỹđãcó200tàubuônbịđánhchìm!

Trongkhitrênbiểndiễnracáctrậnchiếnácliệt,trongcácphòngthínghiệmcáccôngcụmớiđangđượcchuẩnbị.CácnhàkhoahọcbậnrộnpháttriểnmộtloạtcáccôngcụRTR,REPvàphảnREP,nhữngthứcầnphảithayđổitiếntrìnhtrậnchiếngiànhĐạiTâyDương.

ĐồngminhbắtđầuvớimộtthiếtbịcủacácmáybaytầmxacóthờigianbaydàilàradarmớidảitầnsốL,tứclàradarhoạtđộngởtầnsố1–2GHz,chophéphọbaotrùmtấtcảcáctuyếnđườngbiểnchínhcủacácđoàncông-voagiữaAnhvàMỹtừcáccăncứkhôngquânởcácnướcnày.Nhưvậy,kểtừmùahènăm1942,cáclựclượngĐồngminhđãcócơhộibắtđầunémbomđêmcáctàungầmĐức,sửdụngmộtđènchiếucôngsuấtrấtmạnh–LeighLight,nócóthểchiếusángmộttàungầmtừkhoảngcáchgầnmộtdặmrưỡi.Bâygiờ,khiquânĐồngminhđãtìmrabiệnphápbaotrùmtoànbộĐạiTâyDươngvàkhắcphụcvấnđềmấttiếpxúcradarởcựly300–400métbằngcáchsửdụngđènchiếu,sốliệucáctàungầmĐứcbịđánhchìmbắtđầutăng.

NgườiĐứcđáptrảbằngcáchlắpđặttrêncáctàungầmcủahọcácRWRMetox.Nhưđãmôtả,loạiRWRnàycóthểthunhậnđượctínhiệucủađốiphươngtrướckhiđốiphươngpháthiệnratàumặtnướchoặctàungầm.CôngtyPhápMetoxcótrongkhocácRWR,tuynhiên,cácăng-tenphảivộivàngsửa lại.Người taquấndâychonóxungquanhmộtcâythậpgiábằnggỗ;chiếcăng-tenngẫuhứngnàyđượcgọiđùalà“BiscayCross”,ámchỉđếnVịnhBiscay,nơiU-boatĐứcphảiđấutranhkhôngchỉvớinhữngcơnbão,mànóquáquenthuộc,nhưngcũngcònđấutranhvớisựtậptrunglớncácmáybayvàtàuchiếncủaquânĐồngminh.Metoxcungcấpcảnhbáosớmmáybayvàtàuchiếncủađốiphương,chophépcáctàungầmkịpthờithựchiệnđộngtáclặnkhẩncấp.

Biệnphápđốiphótrêncóhiệuquảngaylậptứcvàsốlượngtàungầmbịđánhchìmgiảmđángkể.Đồngminh,tấtnhiên,nhậnrarằnglạicómộtđiềugìmớiđangxảyratronglĩnhvựcđiệntử,họbắtđầulàmviệctrênradarmớiMarkIII.Radarnàylàmviệctạitầnsố3GHz,tươngứngvớibướcsóng10cmS-band(2-4GHz)caohơnnhiềusovớibăngtầnL,màtiềnnhiệmcủanóđãlàmviệc.MarkIIIđượcđưavàotrangbịđầunăm1943.RWRMetox,cónhiệmvụphảicảnhbáoU-boatcủaĐứcvềcácmáybayvàtàuchiếncủađốiphươngđangđếngần,lạikhôngcókhảnăngchặnbắtbứcxạcủadảitầnsốcaonhưthếvàimlặng.Vậylà,U-boat,khôngnghingờvàtintưởngradarcảnhbáosớmMetoxcủamình,nổilênmặtbiểnđểsạcpin,trởthànhconmồidễdàngchomáybayĐồngminh,đượctrangbịradarmới.

Ngaysaukhitổnthấtcủacáctàungầmtăngtrởlại,cácchuyêngiaĐứcbắtđầucốgắngmộtcáchtuyệtvọngđểkhámpháchuyệngìđãthayđổitrongphươngpháppháthiệncủaquânĐồngminh.MặcdùcácchỉhuycònsốngcủaU-boatbáocáorằngRWRcủahọtrướckhitấncôngkhônghềthuđượcbứcxạđiệntừ,vìlýdonàođấy,cácchuyêngiaĐứcđãkhôngxemxétkhảnăngĐồngminhđãchuyểnsangdùngdảitầnsốcaohơn.Thayvàođó,họchorằngĐồngminhápdụnghệthốngmớidựatrênviệcsửdụngtiahồngngoại,vídụ,cácmáyđosóngradiocựckỳnhạycảmcóthểpháthiệnnhiệtđộcaophátratừđộngcơU-boat.Vậylà,đitheoconđườngsailầm,họchútrọngpháttriểnchếủađànáplâudàicủanhiệtđộcaophátratừcácđộngcơtàungầm.Saunhiềuthángnghiêncứuvàthửnghiệm,dọctheothânhaibêncủaU-boatđãlắpđặtcácláchắnnhiệt,nhưnghiệuquảduynhấtmàchúngđemlạilàlàmgiảmtốcđộhànhtrìnhcủachúng.Trongkhiđó,sốlượngtàungầmU-boatbịđánhchìmbắtđầutănglại;chỉtrongthángNămvàtháng6năm1943,Đứcbịđánhchìmkhoảngmộttrămtàungầm.

KhôngquânĐứcđếntrợgiúpcácthủythủ,khigiữađốngxácmáybayAnhbịbắnhạgầnRotterdam,họtìmthấymộtsốbộphậncủaradarH2S,chúngtiếtlộmộtcôngnghệ,chođếnthờiđiểmđócácchuyêngiaĐứcvẫnchưabiết.NhờpháthiệnthànhcôngnàyhọhiểurằngĐồngminhđãphátkiếnrađènđiệntửtinhvimagnetronnổitiếng,hoạtđộngởbướcsóngkhoảng10cm.NgànhcôngnghiệpĐứclậptứcbắttayvàochếtạoRWRcóthểtiếpnhậnbứcxạtrongdảitầnS-band.MáythumớiđượcgọilàNaxos,đòihỏimấtnhiềuthờigianđểpháttriểnvàđãkhôngđạtyêucầu,nhưlàchưađủnhạyvàcựlypháthiệnchỉkhoảng6–8km.

Trongkhiđó,quânĐồngminhngàycàngđánhchìmnhiềuvànhiềuhơnnữacácU-boat,dođó,ngườiĐứccốgắngtìmphươngphápkháctrốntránhsựpháthiện.Mộttrongnhữngcáchđó–có tênmã làBold, sửdụngbẫydướidạngquảcầucaosu thả từ tàungầm lênđộcao

khoảng10mét.Gắnvớichúngcómộthoặchaisợicápkimloạiđểphảnxạbứcxạradarcủađốiphương,dovậymàtạoracácbáođộngsai.Nhữngquảbóngbaytrênkhôngđượcgắnvớicácphaonổi,thườngtrôidạtgầnđó,tuynhiên,trongthựctế,khảnăngđánhlạchướngmáybaytuầntrarấtnhỏ.

Vàocuốinăm1943,cómộtsốthànhcôngđãđạtđượckhisửdụngốngthở(snorkel)–làđườngốngđượctrangbịmộtvanđặcbiệtchophéptàungầmsạcđiệnắcquy,vẫndichuyểnởtưthếbơingầm.Cácsnorkelđượcbaophủloạivậtliệuhấpthụradarđặcbiệtcóthểhấpthụnhiềuhơnnhiềusovớiphảnxạbứcxạradarcủađốiphương.

KhimáythuNaxosđượcchờđợitừlâucuốicùngđãsẵnsàng,mọiviệcđãquámuộn,quánhiềutàungầmbịđánhchìmvàTrậnchiếnĐạiTâyDươngđếnlúcnàyđãthuakhônggỡnổi.

U-boatbịmáybayĐồngminhtấncông.

ViệcđánhchặnsóngradiocủaU-boatđónggóprất lớnvàochiến thắngcủaĐồngMinhtrongTrậnchiếnĐạiTâyDương,đặcbiệtlàtrongthờiđiểmcónhữngtổnthấtlớnnhấtcủacácđoàntàucông-voa.Cáctàungầmphảinổilênđịnhkỳ,thườnglàvàobanđêm,đểsạcắcquy,địnhvịbảnthânvàphátđiệnbáovềbộthammưu,traođổithôngtinvôtuyếnvớitàungầmkháctrongmộtkhuvựcnhấtđịnh.CácsóngradiotruyềnđiđóbịcáctàuhộtốngquânĐồngminh,cótrangbịđàivôtuyếntầmphươngchặnbắtvàkhiđóphươngvị,họcóthểxácđịnhđượcvịtrítàungầm.Sauđó,nhữngtọađộtrênđượctruyềnđếncácbiênđộitàusăn-diệt,cónhiệmvụpháthiệnvàđánhchìmtàungầm.Cácnhómnày,thườngbaogồmhaihoặcbatàukhutrụchoặcfrigate,đượcpháiđếnđiểmchỉđịnhvàsănđuổitànnhẫnđốithủkhôngmaymắn.

Đểtránhđiềunày,ngườiĐứcphátminhramộthệthốngthuphátrấtnhanhhoặccácphiênthutruyềnkiểu“tiêmchích”;họghinhậnchúngmộtcáchnhanhchóngvàphátchúngđitrongvòngchưađầymộtgiây.

Đểlắngnghebìnhthường,máyghiâmsẽtựđộnglàmchậmquátrìnhghi.Cácmáytầmphươngvô tuyến thờiđóvẫnchưađủnhanhđểchặnbắtvàxácđịnh tọađộcủamáypháttrongmộtthờigianngắnnhưthế,bởivậyU-boatcócơhộikhádễdàngthuphátbanđêm,mặcdùthờigiankhôngđượclâu.

Năm1943,quânĐồngminhđưarabiệnphápđốikhángđiệntửmới–máytầmphươngvôtuyếntựđộngtêngọiHuff–Duff,cóthểthuchươngtrìnhphátradiongắnvàtínhtoánhướngtrongmộtvàigiâydiễnrachươngtrìnhphátsóngđó.Huff–Daffđượccàiđặtkhôngchỉtrêntầuchiến,chúngcũngđượcbốtrímộtcáchhợplýtrongcáctrạmvenbiểnđểhìnhthànhmộttamgiácđạctốtthucácthôngđiệpcầnđánhchặn.NgaykhiU-boatĐứcbắtđầuphátthôngđiệpvôtuyến,cáctrạmmặtđấtvàtàuthuyềntrênbiểncóthểxácđịnhlậptứcvịtrícủanóvàgửithôngtinđếncáctàuchốngtàungầmvàmáybaychốngngầmđểtấncôngvàđánhchìmkẻđịch.

Trận chiếnĐại TâyDương cung cấpmột bài học quan trọng chonhữngngười có tráchnhiệmlậpkếhoạchvàtiếnhànhtácchiếnđiệntử:nódạyrằng,biếtkẻthùđangsửdụngthiếtbịgìtrênchiếntrườngvàolúcnàylàchưađủ,quantrọnghơnlàbiếtđượcnhữnggìđangđượcpháttriểnđểsửdụngtrongcácchiếndịchtrongtương lai.TướngMartiniđãcómộtquyếtđịnhkhônngoan,khivàonăm1939,ôngquyếtđịnhbaydọctheobờbiểnnướcAnhtrênkhinhkhícầuZeppelin.Nhưvậy,ôngtađãbaychuyếnbayđầutiêncủamìnhthựchiệnnhiệmvụgiámsátđiệntử,nhằmtìmranhữnggìđốiphươngđangtiếnhànhtronglĩnhvựctácchiếnđiệntử.KhôngquânĐứccầnphảiduytrìcôngtácthựchànhnàytrongsuốtcuộcchiếntranh,vàkhôngchỉcầnpháicácmáybaynémbomvàmáybaytiêmkíchđếnnướcAnh,màcòncầnpháimộtsốmáybayđượctrangbịcácthiếtbịđểchặnthubứcxạđiệntừtrênbầutrờiAnh.

NgànhcôngnghiệpđiệntửcủaĐứcđãcóđủkinhnghiệmđểthựchiệntrinhsáttrongphổđiệntừ;cácmáythutáchsóng–làthiếtbịlýtưởngchonhiệmvụnày,màngườiĐứccầnápdụngvàphảiđượcsửdụngđểthughicácxungphátratừcácradarmớicủaAnhtrongthờigianthửnghiệmchúng.

Bỏquatrinhsátđiệntử,BộTưlệnhĐứckhôngchỉđánhgiáthấpmốiđedọađangdầnhiện

ra,màcòntựlấyđicủamìnhcơhộicóđượcthôngtinvềcáccảitiếnkỹthuật,cóthểtỏracựckỳhữuíchchosựpháttriểncủamộthệthốngECMthíchhợpcókhảnăngvôhiệuhóacácmốiđedọasắptới.

Chương7.“ĐộtpháquaLaManche”(OperationCerberus)

Lúc bìnhminh ngày 22 tháng 3 năm1941, chiếc tàu tuần dươngĐức “Scharnhorst” và“Gneisenau”đượcpháiđếncăncứhảiquânBrestthuộcnướcPhápđangbịchiếmđóng.CảhaitàuvừahoànthànhmộtchuyếndibiểndàiởĐạiTâyDươngvàcầnsửachữasaukhiđánhchìmhơnhaimươitàubuônAnh.Haithángsau,tạichínhcảngnày,mộttàuchiếnĐứcnữavàoẩnnáu,đólàtuầndươnghạmhạngnặng“PrinzEugen”.Mộtvàingàytrước,tàuđãchiếnđấuvớihạmđộiAnhcùngvớithiếtgiáphạm“Bismarck”.Tàu“Bismarck”bịđánhchìm,còn“PrinzEugen”đãkịptrốnthoát.

Trongquátrìnhsửachữa,3chiếctàulớncủaĐức,mặcdùcóngụytrangkỹlưỡng,chúngvẫnbịpháthiệnbởiKhônglựcHoànggiaAnh,họngaylậptức,ngàycũngnhưđêm,dộibomquâncảng.Trongthờigiancácvụnémbom,cáctàutrênvàilầnchịuthiệthại,vàsaumộtthờigian,BộTưlệnhtốicaoĐứcquyếtđịnhđưachúngvềmộtcảngantoàntrongnướcĐức.Trênbờđốidiện,ngườiAnhhiểurằngcáctàuđốiphươngsớmhaymuộncũngphảirờiBrest,đểtránhcáccuộckhôngkíchhàngngàyvàbắtđầuápdụngcácbiệnphápngănchặnđiềuđó.

QuátrìnhdichuyểnbatàuchiếntừBrestvềĐứclàcựckỳnguyhiểm.Hitler,giốngnhưmộtconbệnhungthư,đíchthântheodõitìnhhình;khônghànhđộngcónghĩa làphảinhậncáichết,màhànhđộngthìcáitạoramộtsốcơhộicứurỗicũngrấtnguyhiểm.Vậylàngườitaquyếtđịnhhànhđộng.ĐiềuđầutiêncầnlàmlàquyếtđịnhcáctàuchiếnsẽđitheohảitrìnhnàođểvềĐức.Cóhaituyếnđườngbiển,mộtđườngtồihơnđườngkia.Tuyếnthứnhất–đivềphíatâyvàphíabắcvòngquanhquầnđảoAnh,sauđóđiquaBiểnBắc,tuynhiên,vụđắmtàu“Bismarck”xácnhậnthựctếlàcáchạmđộiAnhsẽcóđủthờigianđểđánhchặnvàđánhchìmtàu.Mộttuyếnkhác–điquaeobiểnAnh(eoLaManche),tuyếnđườngbiểnnàycólợithế–vìngắnhơnnhiều,nhưngphảivượtquangaytrướcmặtngườiAnh,vớinhữnghậuquảkhông

phảikhótưởngtượng.Tuynhiên,hảitrìnhthứhaicũngchomộtsốcơhộiđểtránhcuộctấncôngcủacáctàuchiếnhạngnặngHảiquânAnh,vìngườiAnh,thậthàihước,họđãchuyểnhầuhếttàucủamìnhđếncáccảngphíabắcđểtránhcáccuộctấncôngđườngkhôngcủaKhôngquânĐức.MốinguyhiểmchínhtrongeobiểnLaManchelàcómặtmộtsốlượnglớncáctàucaotốcphóngngưlôivàcácmáybay,cáccỗđạibáctầmxacủalựclượngpháobảovệbờbiển,đượcbốtrídọcbờbiểneoDover,vàdĩnhiên,thủylôibơi.Đểchiếndịchhànhquânkhôngkếtthúcbằngmộtthảmhọahoàntoàn,điềurấtquantrọnglàcáctàuchiếnĐứcphảiđếnđượceobiểnDovermàkhôngbịpháthiện.NếuchúngcóthểđiđếnDovermàkhôngbịpháthiện,khiđócóthểhiểuđượctừnhữngtínhtoánrấtđơngiản,rằngtừgiờphútđótrởđi,hạmđộiAnhkhôngthểbắtkịpvàtấncôngchúng.

Saukhicânnhắctấtcảcácýkiến“đồngtình”và“phảnđối”,BộTưlệnhHảiquânĐứcchọnmộttuyếnđườngbiểnngắnhơnquaeobiểnAnh.NhưngđồngthờinóphảigiảiquyếtvấnđềkhirờiBrest–đingàyhayđiđêm.XuấtphátbanngàycónghĩalàcáctàuchiếncóthểđiquaeobiểnDovervàobanđêm,nhưngđồngthời,xuấtbếnkhỏiBrestvàobanđêmsẽlàmchochúngthànhcácbiabắntrướccáccỗpháovàobanngày.Cuốicùng,họquyếtđịnhchoxuấtphátrờiBrestbanđêm.QuyếtđịnhnàydựatrênthựctếlàsựnguyhiểmgâyrabởitrinhsáttrênkhôngcủangườiAnhlớnhơnnguycơrơivàolướilửacủacáccỗpháobờbiển.

BảnđồthểhiệnsựdichuyểncủaSMS“PrinzEugen”,SMS“Bismarck”vàcáctàuAnhtruyđuổichúngtrongchiếndịch“OperationRheinübung”tháng5năm1941,trongđóSMS“Bismarck”bị

đánhchìm.

NgườiđứngđầuSignalCorpscủaKhôngquânĐức, tướngMartini,đích thânnghiêncứuradarcủađốiphươngkểtừthángTámnăm1939,khimàôngcốgắngchặnthu,nhưngkhôngđạtkếtquả,cácbứcxạđiệntừtrênbầutrờinướcAnh(xemChương5).VớisựsụpđổcủanướcPhápvàonăm1940,dọctheobờbiểnphíabắcPhápđãthiếtlậpnhiềutrạmthuđểđánhchặnbứcxạradarAnh.Theocáchnày,ngườiĐứcdothámcácđặctínhchủyếucủaradarAnh(tầnsố,độdàixung,v.v)vàsựphânbốcủachúng.TướngMartiniđượcgiaotráchnhiệmgâynhiễucácradarcủaAnhtrongchiếndịch“NhảyquaLaManche”đểgiữchobatàuchiếncủaĐứcbịpháthiệnchậmđếnmứctốiđacóthểđược.

Mặcdùradarlàmộtphươngtiệntrinhsáthiệuquảvàđiềukhiểnhỏalựcpháobinh,cóthểnhìnxuyênquasươngmùvàbóngtối,chúngdễbịgâynhiễuvànhạyvớicácbiệnphápđánhlạchướng(nhiễumôphỏng).Chínhđólàtínhdễtổnthươngcủaradar–chiếntrườngcơbảncủatácchiếnđiệntử.Radarnhạyvớinhiễuvìthườngcáctínhiệuphảnxạtừmụctiêurấtyếu.Khimáythucủaradarđủnhạyđốivớiviệctiếpnhậntínhiệuđápứngyếucủamụctiêu,nócóthểdễdàngbịchếápbởicáctínhiệucủamáyphátnhiễucôngsuấtmạnhhơn,hoạtđộngtrêncùngmộttầnsốvàhướngthẳngvàonó.ĐểgâynhiễuthànhcôngchocácradarAnhgiámsáteobiểnAnh,điềuquantrọnglàphảibiếttầnsốhoạtđộngchínhxácvàcáctọađộđịalýgầnđúng–thôngtintrênđãđượctướngMartinibiếtrõ.

NgànhcôngnghiệpĐứclậptứcpháttriểnvàchorađờicácthiếtbịgâynhiễuđặcbiệt,cóthể“nhồiđầy”(làmbãohòa)cácmáythuradarAnhvàlàmmùCRTcủahọ.MartinitriểnkhaichúnggầnOstend,Boulogne,Dieppe,Cherbourg,Rotterdamvàtạicácđịađiểmthíchhợpkhácdọc theobờbiểnphíabắcPháp.Mỗimáyphátnhiễuđược traomộtmục tiêu trongsốcácradarAnh.

SMSScharnhorsttrongcảng,mừađông1939–1940.

KếhoạchđơngiảnnhưngkhéoléocủatướngMartinigồmcócảntrởngườiAnhsửdụngcácradarcủahọvàkhôngchophéphọhiểurằngcáckhítàicủahọđangbịđốiphươngchếápcóchủđịnh.TronghaithángtrướckhicáctàuxuấthànhrờiBrest,việcgâynhiễuhệthốngradarcủaAnhbắtđầu,vớihyvọnglàmngườiAnhtinrằngđiềunàylàdonhiễukhíquyển.Lúcđầu,việcgâynhiễuchỉkéodàimộtvàiphút,nhưngsauđódầndầntănglêntừngngày,vìvậyngườiAnhđãquenvớinó,họđiđếnchỗtinrằngđiềunàylàdođặctínhkhíquyểncụthểcủakhuvựcnày,dođóhọkhôngthểtránhkhỏi.Saukhoảngmộtthánghànhđộngnhưvậy,kếtquảmongmuốnđãđạtđược.

NgườiĐức,vớichuđáothườnglệcủahọ,tiếnhànhmọibiệnphápphòngngừađểđảmbảochuyếnxuấtbếncủacáctàuchiếnsẽgâychođốiphươngbấtngờ.Trướchết,kếhoạchchỉđược thôngbáochoba thuyền trưởng tàuchiến.Thứhai,họ chủđịnhđánh lừangườidânBrest,mànhiềungườitrongsốđólàđiệpviênAnhvàcácthànhviêncủaphongtràokhángchiếnPhápbằngcáchsắpđặtmộtvũhộiphụctrang,gâyấntượngrằnghọkhôngcóýđịnhrakhơitrongtươnglaigần.Vàcuốicùng,đểthêmấntượngrằngcácnhiệmvụchiếnđấutiếptheomà“Scharnhorst”,“Gneisenau”và“PrinzEugen”phảiđốimặtsẽlàtấncôngđoàncông-voacủađốiphươngđangđidọcbờbiểnchâuPhiởphíaNamĐạiTâyDương, trêncáctàungườitachuyểnđếncácgóimũsắtvàvàthùngdầuăn,phíangoàighi“sửdụngtrongcácvùngnhiệtđới”,ngoàira,cácdịchvụbưuchínhbìnhthườngvàgiặtlà,cungcấpthựcphẩmvẫntiếptục–tấtcảnhằmmụcđíchlàmgiảmmốinghingờcủakẻthùvềviệcrakhơisắptới.

SMSGneisenautrênbiển,năm1939.

Mặcdùtấtcảcácbiệnphápphòngngừatrên,BộHảiquânAnh,saukhinghiêncứukỹlưỡngtìnhhình,tuynhiênvẫnđiđếnkếtluậnbatàuĐứcđangchuẩnbịrờiBrestvàgầnnhưchắcchắnchúngđãchọnconđườngquaeobiểnAnh.NgườiAnhlênkếhoạchchiếndịch“Fuller”vớimụcđíchngănchặnchuyếnđicủa3tàuchiếnquaeobiểntrởvềĐức.CácchuyếnbaytrinhsátcủaAnhvàocácngày29và31thángGiêng,thựcsựchỉrarằngtrongcảngBrestđãkéovềmộtsốlượnglớncáctàucaotốcphóngngưlôi,cáckhutrụchạmhạngnhẹvàcáctàuquétmìn,điềuđórõràngnóivềchuyếnxuấtbếnsắpxảyra.Vìvậy,ngày03tháng2,BộHảiquânAnhđãbanhànhlệnhtiếnhànhcácbiệnphápkhácnhau,đượcpháttriểnmớimộtthờigiantrướcđâyđốivớitrườnghợpxảyracácsựkiệnđộtbiếnnhưvậy.Dọctheocáctuyếnđườngbiểncókhảnăngtàuđịchđiqua,ngườitarảimìn,cònradarphòngthủbờbiểnvàmáybaycủaBộchỉhuyphòngthủbờbiểnthuộcKhôngquânHoànggiađượcđưavềmứcbáođộngchiếnđấucấpcaonhất.Bâygiờ,cảhaiđối thủđãsẵnsàngchotrậnchiến,saukhiđã trù tính, trongtìnhtrạngbímậtnghiêmngặt,tấtcảcáchànhđộngcủamìnhchođếntừngchitiếtnhỏnhất.

ChuyếnkhởihànhcủacáctàuĐứcđượclênkếhoạchvàonửađêmngày11tháng2năm1942.Thờigianvàngàygiờđãđượcchọnsaochotậndụnglợithếcủabóngtốimộtđợttrăngmớivàthủytriều,làmtăngthêm5métchiềusâucủaluồngtàu,cũngnhưtốcđộdòngchảy

liênquanlà3hảilý.Ngaytrướcnửađêm,cuộckhôngkíchnghibinhđãđượctổchức;nhiềuquảbomđãđượcthảxuốngmộtsốbãicáthoangcủacảngvàcưdânBrestẩnnấutránhcuộckhôngkíchtrongcáchầmtránhbom.Trongkhihọchờđợicòibáoyên,batàuĐứccùngvớitámtàukhutrụcvà16tàunhỏphónglôi,nhổneovàtừtừrakhỏicảng.

Saukhirabiển,thủythủđoàncuốicùngmớiđượcthôngbáorằnghọđangtrởvềĐức.Tinnàygâyramộtcơnbãohânhoanvớiýnghĩđượctrởvềnhàvàđượcthamgiavàomộtchiếndịchtáobạonhưvậy.Đêmtốivàsươngmù,cáctàuđigầnsátbờbiểncủaPhápđếnmứccóthể,theomộtdảinướchẹpmớiquétthủylôixongvàigiờtrướcđâybởicáctàuquétmìnĐức.Giữacáctàuduytrìchếđộimlặngvôtuyếnvàradarhoàntoàn,cònđểtraođổigiữacáctàu,ngườitasửdụngđènchiếuhồngngoạiđặcbiệt,vôhìnhvớingườiAnh.

CáctàuchiếnĐứccóhỏalựchùngmạnh:“Scharnhorst”và“Gneisenau”mỗichiếccóchínpháo280mm,mườihaipháo152mm,mườibốnpháo105mmvàmộtsốlượnglớnpháotựđộng37mm,bamươisáuốngphóngngưlôi533mm.“PrinzEugen”cótámpháo203mm,mườihaipháo105mm,mườihaipháophòngkhôngtựđộng37mmvàmườihaiốngphóngngưlôi533mm.Ngoàira,thêmvàođólàhỏalựccáctàukhutrụcvàtàunhỏphóngngưlôi.Trênkhông,hảiđoànđượcyểmtrợcủa250máybaytiêmkíchtầmxadướisựchỉhuycủaphicôngtiêmkíchnổitiếngcủaKhôngquânĐứclàAdolfGalland,ngườicóđến94chiếnthắngvềphầnmìnhtrongkhôngchiến,cònđếncuốichiếntranh,ôngsẽđượccôngnhậnbắnrơi103máybayđốiphương.

ThuộcquyềnphíaAnh,lầnlượt,làtoànbộhạmđội,vàhàngtrămmáybaycácloại,nhưngnócólẽmốiđedọalớnnhấtđốivớingườiĐứcđếntừmạnglướiradarcủaAnhtrảidàidọcbờbiểnphíanamnướcnày.NgườiĐứcđãtiêmmộtliềunhiễurấtcẩnthận,đểtrongmọitrườnghợp,khônggâyrangaycảnhữngnghingờnàodùnhỏ.

KhôngảnhcủamáybaytrinhsátAnhquãngtháng2-6năm1942chothấy(mũitênphầndướivàgiữahình)SMSScharnhorstđangsửachữatạiquâncảngKielnướcĐứcQuốcXã,saukhivấp

thủylôitháng2năm1942khiqua“ChannelDash”trongchiếndịchCerberus.

Suốtđêm,hảiđoàntrảidài,khôngbịmáybaytrinhsátAnhchúý,mởhếttốclựctiếnđếneobiểnDover.Bìnhminhđangđếngần.SựcăngthẳngcủacácthủythủĐức,đangchờđợicuộctấn công củahạmđộiđốiphươngcó thểđếnbấtkỳ thời giannào,bắtđầu lớndần.Trongnhữnggiờbìnhminhđầutiên,haichiếcmáybayHeinkelHe111trangbịthiếtbịgâynhiễu,bắtđầuchiếndịchgâynhiễuradarvenbiểnđượcchuẩnbịrấtcẩnthận;họbaydọctheoeobiểnAnh,dọcbờbiểnphíanamVươngquốcAnh,ngăn cản các radarAnhpháthiện trongkhôngtrungmộtnhómlớnmáybaybayhộtốnghảiđoàntàuchiếnHảiquânĐức.Mặtkhác,cáctrạmphátnhiễutrênmặtđấtkhôngđượcbậttrước09:00,nhiệmvụcủachúnglàchegiấusựhiệndiệncủatàuchiếnĐứcvàhọphảimởmáykhihảiđoànĐứcđivàovùngpháthiệncủaradarAnhđangcảnhgiớieobiểnDover.Vàothờiđiểmxácđịnh,máyphátnhiễuđượcbậtlên,chúngđượctinhchỉnhkhớpcáctầnsốcủaradarAnhnênlàmviệctốtđếnmứcmộtsốtrạmradarAnhđãphảitắtmáy,trongkhinhữngtrạmkhácthayđổitầnsốhoạtđộngtronghyvọnghãohuyềnsẽthoátkhỏinhiễu.Độtnhiên,mộttrạmradarhoàntoànchưabiếtbắtđầuphátsóng,nhưngnócũngbịchếápngaylậptức.Tómlại,cáchoạtđộnggâynhiễuthànhcôngđếnnỗicáctrắcthủkhaithácradarngườiAnhthậmchíkhôngnghingờcógìbấtthường!

Đâylàlầnđầutiêntronglịchsửhảiquân,tácchiếnđiệntửđượcứngdụngthựctếtrongmộttìnhhuốngchiếnđấu.HảiđoànĐứcđisuốtgầnmườigiờ,nhanhchóngtiếpcậneobiểnDover.KhôngcódấuhiệunhỏnàochothấynóbịngườiAnhpháthiện,cóvẻnhưkếhoạchtácchiếnđiệntửđượclậpramộtcáchtuyệtvờicủangườiĐứcđãmanglạithànhcông.Tuynhiên,vàokhoảng10:00,mộttrongnhữngradarcủaAnhbắtđầuphátsóngởmộttầnsốcaođếnmứcngườiĐứchoàntoànkhôngcócơhộigâynhiễu;chínhradarmớinàyđãbáocáocảvềcácmáybayđốiphươngđangbaydọcbờbiểnnướcPhápvàoởđộcaothấp.Khoảng10:45,mộtsốmáybaytuầntracủaLựclượngKhôngquânHoànggiaphảiđốimặtvớimộtnhómlớnmáybayKhôngquânĐứcvàkhicốgắngtrốntránhkẻthù,họhạxuốngcaođộđỉnhsóng,ởđộcaođócuốicùnghọpháthiệnracáctàuchiếnĐức.Domộtsốchậmtrễkhônggiảithíchđược,BộchỉhuyKhôngquânvàHảiquânAnhkhôngbiếtgìvềviệctìmthấykẻthùtrongkhoảnggầnmột giờ – cho đến 11:30. Lúc gần giữa trưa, khi hải đoàn Đức đang ở vị trí ngay trướcBoulogne,đãvàotầmhủydiệt,bắnphátạieobiểnDover,cáckhẩuđộipháobảovệbờbiểncủaAnhmớikhaihỏatừcựly26km.Tuynhiên,khôngviênđạnnàotrúngtàuĐứcvìsươngmùdàyđặckhôngchocácpháothủAnhcơhộiquansátđiểmnổxạkích,vàhọphảidựavàoradarcủamình,vốnkhôngđủđộchínhxác.PháobảovệbờbiểncủaĐứctrênbờbiểnnướcPhápngaylậptứcbắntrảvàbuộcđốiphươngphảiimlặng.

Đâylànơitrậnchiếnthựcsựbắtđầu.ThủythủĐứcmặcdùđãmộtvàiđêmkhôngngủ,nhưngđãđượccảnhbáo,chờđợicuộctấncôngcủahạmđộiAnhởbấtkỳthờiđiểmnào.Họchờkhônglâu,khisáumáybay-phóngngưlôiFaireySwordfishthuộcphiđội825HảiquânHoànggia,hộtốngbởi5phiđộimáybaytiêmkích,bướcvàocôngkích.Tuynhiên,sựphốihợpgiữacácphiđộilàhoàntoànkhôngthểcóvìphicơCáKiếmvốntốcđộchậm(232km/h),phảitấncôngtừchiềucaođỉnhsóng.Dođó,họphảitấncôngmàkhôngcóbảovệ,vàchính

vìvậy,tấtcảbọnhọbịbắnhạkhôngthươngtiếctừngphicơmộtmàkhôngcóquảngưlôinàobắntrúngmụctiêu.Cuộctấncôngtựsátnàyđượcthựchiệnvớilòngcanđảmvôbiên,vàviênsĩquanchỉhuycủahọ,ThiếutáHảiquânEugeneEsmondeđượctruytặngVictoriaCross.

TrướcmộtphicơCáKiếm,nhữngquânnhânKQvàHQđãgópphầntiêudiệtthiếtgiáphạmBismarckcủaĐứcQuốcXã,EugeneEsmondethứ2từtráisang.ẢnhchụptrêntàusânbayArk

RoyalcủaHảiquânAnh,tháng10năm1941.

Cáccuộctấncôngtiếptheođượcthựchiệnbởimộtđộitàuphóngngưlôi,đượcpháigấptừDoverđến.Nhữngcontàunhỏ,phùhợphơnchocáccuộctấncôngbanđêm,khôngthểcạnhtranhvớitàukhutrụcĐứcđihộtống,nhưngchúngbiếtcáchtiếpcậnđủgầnđểphóngđạnngưlôi.NgườiĐức,vớisựtrợgiúpcủamànkhóivàcácchiếnthuậttránhngưlôi,cũngnhưsựgiúpsứccủahỏalựcápđảo,đãbuộcđốiphươngphảirútlui.Tạithờiđiểmnày,ngườiĐứcđangđặcbiệtlolắngvàtựhỏiHảiquânAnhvàKhôngquânAnhconfnhữngmóngìkhácdànhtiếphọ.Chẳngmấychốc,mườihaitàukhutrụcAnhđãtới;đồngthời240máybaynémbomcấtcánhtừcácsânbayAnhkhácnhau,cònmộtphiđộimáythảthủylôibắtđầurảimìndọctheotuyếnđườngbiểncókhảnăngtàuĐứcđiqua.CáctàukhutrụcAnhcanđảmtấncôngcáccontàulớncủaĐức,họđếngầnđểphóngngưlôi,nhưngmọinỗlựccủahọđềuvôíchvàlòngdũngcảmcủahọtỏravôích,trongkhiđó,mộttrongcáccontàucủahọđãbịhưhạinghiêmtrọngdohỏalựccủangườiĐức.

Vàobuổichiều,“Scharnhorst”rungchuyểnvìmộtvụnổbấtngờ.Đèntrêntàutắtlịm,độngcơdừnglàmviệc.Tàutrúngmìn.Thủythủđoàncủatàulặnglẽquansátxem“Gneisenau”và“PrinzEugen”vượtqua;lệnhphảiđivớibấtcứgiánào,vànếumộttrongcáccontàubịbắnhỏnghoặcbịđánhchìm,nhữngchiếckháckhôngcầnphảidừnglạiđểgiúpnó.

Trongkhithủythủđoàncủa“Scharnhorst”cốgắngsửachữahưhạicủatàu,trênbầutrờieobiểnAnhdiễnramột trậnkhôngchiếntuyệtvọng.Bamươisáumáybay-phóngngư lôiBristolBeauforttấncônghảiđoànĐức,nhưngsựphốihợphànhđộngcủahọtồiđếnmứccuộc

tấncônglạithấtbại.Cùnglúcđó,thủythủđoàncủa“Scharnhorst”đãnhanhchóngsửachữaxong,contàutiếptụchànhtrình.

Đếncuốingày,240máybaynémbomcủaKhôngquânHoànggiaphátđộngmộtlànsóngtấn công lặpđi lặp lại xuống các tàu chiếnĐức,nhưng tầmnhìnkhôngđủ làmcản trở cácđườngbayrấtnhiều,trênthựctế,chỉcóbốnmươimáybaycóthểphátđộngcuộctấncông,trongđómườilămchiếcbịbắnhạ,cònhaimươichiếc–bịhưhỏng.

Vàokhoảng19:00giờ,“Gneisenau”vấpmìn,nhưngthiệthạikhôngđángkể,nótiếptụcdichuyểnvớitốcđộ25hảilý.Thêmvàochomọiviệctồitệhơn,bâygiờlạinổramộtcơnbãodữdội.TàuĐứcmấtliênlạcvớinhauvàkhôngthểphânbiệtsàongắmdocáctàuquétmìnthảđánhdấu.Sauđó,“Scharnhorst”lầnthứhaivấpmìn,nhưnglầnnàyhậuquảnghiêmtrọnghơn.Hầmtàubịnướctrànvàokhoảng1.000tấn,rấtnhiềukhoangbịngậpvàmấtđiềukhiển,tàuphảidừnglạivàbắtđầutrôidạtvềhướngbãimìnvàbãicátngầm.

Trongđêm,KhôngquânHoànggiathựchiệnhơn740phivụchốnglạicáctàuchiếnĐức.NgườiĐứcđáptrảcácvụnémbombằnghỏalựcpháophòngkhôngtrênhạmcủamình–thủythủĐứcphảiliêntụctướinướcchocácnòngsúngbắnliêntụccháyđỏ!Tuynhiên,cáccuộctấncôngnàykhôngmanglạibấtkỳkếtquảthựcsựnào.

Ngaytrướcbìnhminh,trêncáctàuĐứcloantruyềnthôngđiệpvềviệccócáctàulạđangtiếpcận,tinnàygâynhiềuloâu,bởivìhảiđoànĐứckhôngởtrongtrạngtháicóthểnghênhchiếnhạmđộiAnh,đặcbiệtlàvàothờiđiểmnày.Tuynhiên,hóarahaichiếctàukhôngxácđịnhđượcđólạilàcáctàuhộtốngĐức,trongđêmtốiđãmấtliênlạcvớicáctàukhác.Mặcdùtấtcảmọithứđãxảyra,hảiđoànĐứcvẫnthànhcôngtrongviệcđạtmụctiêucủachiếndịchcủamìnhmàkhôngphảiđốimặtvớihạmđộiAnh,đếnbuổitrưangày13tháng2,nóđãvềđếnnhà.

Sựthànhcôngcủachiếndịchđầykhókhănnàyđượcquyếtđịnhchủyếubởicôngtáctổchứcgầnnhưhoànhảocủanó,vàtrênhết,biệnphápđốikhángđiệntử.

Trườngđoạnđótronglịchsửhảiquânnhấnmạnhtầmquantrọngthiếtyếucủatácchiếnđiệntử:tínhdễbịtổnthươngcủaradarkhibịgâynhiễuđiệntử.Tínhdễbịtổnthươngnàydẫnđếnmộtthựctếlàtácchiếnđốikhángđiệntửvẫncònnguyênhiệuquảởngàyhômnay.

Chương8.TácchiếnđiệntửtrênbầutrờinướcĐức.

CáctướnglĩnhKQAnhthuộcBộChỉhuyLLKQnémbomKhônglựcHoàngGiaAnhđangnghiêncứubảnđồnướcĐứctrongThếchiến2,tráisangphải:PhóThốngchêKQR.Graham,ThốngchếKQA.T.HarrisTưlệnhBộChỉhuyKQnémbom(cầmcâychỉvàobảnđồ),PhóThốngchếKQ

R.SaundbyThammưutrượngLLKQnémbom.

SaunhữngtổnthấtnghiêmtrọngtrongTrậnchiếnnướcAnh,KhôngquânĐứcđượcđiềuđộngkhỏiMặttrậnphíaTâyvàtriểnkhaiđếncáccăncứkhôngquânởĐôngĐức,đểthamgiavào chiến dịch nước Nga, được đặt tênmã – “Operation Barbarossa”. Do đó, Không quânHoànggiađãcócơhộirađòntrảđũaồạtkhôngtrởngại,dướihìnhthứccáccuộcdộibomkhôngkíchdữdộixuốngnướcĐứcnhưlàmộtphầncủachiếnlượchủydiệt,cầnphảicóđểđảmbảochiếnthắngcủaquânĐồngminh.

CáctrậnnémbombanngàynướcĐứckhôngthắnglợi,chủyếudotínhdễtổnthươngcủamáybaynémbomtrướctiêmkíchđốiphương,vàmáybaytiêmkíchcủaKhôngquânHoànggiakhôngcókhảnăngđểđảmbảoyểmtrợxahơnvìgiớihạntầmbaycủahọ,nêndầndầnngườiAnhchuyểnsangcáccuộctấncôngbanđêm.Bâygiờ,vai tròcủakẻthùtrong“cuộcchiếnchùmtia”đãthayđổingượclại;thờigiannày,ngườiAnhphảipháttriểnđượccáchệthốngổnđịnhtrướccácsaisốđểcóthểdẫnđườngđếnmụctiêuchomáybaynémbomcủahọ,vàngườiĐức–phảitìmrabiệnphápđốikhánghiệuquả.

TrongTrậnchiếnnướcAnh,ngườiAnhđãnhậnthấymáybaynémbomcủangườiĐứckhókhănthếnàođểcóthểđánhtrúngmụctiêu,bấtchấpcáccôngcụđiệntửphứctạpmàhọcósẵn.NgườiAnhnayphảiđốimặtvớicùngmộtvấnđề,khitiếnhànhkhôngkíchnướcĐức.

MáyphátcủahệthốngGee(Geehyperbolicnavigationsystem).

NgườiAnhhyvọngđánhtrúngcácmụctiêuởĐứcmàkhônglàmchủđượcphươngtiệndẫnđườngvôtuyếnchínhxáchỗtrợcuộcnémbomchăng?BộChỉhuyKhôngquânHoànggiavôcùnghoàinghihiệuquảcácvụnémbomđầutiênđấtĐức.ThốngchếKhôngquânRobertSaundby,ThammưutrưởngBộchỉhuyKhôngquânnémbomKhônglựcHoànggiaAnh,mộtlầncónhậnxétvớibộthammưucủamìnhrằngkhimộtphiđộimáybaynémbombáocáorằngbomđãthảxuốngmụctiêuxácđịnh,thìchỉcóthểchắcchắnrằngnhữngquảbomnàyđãđược“gửi”đếnmụctiêuđómàthôi.

Maymắnthay,ngườiAnhđãpháttriểnvàonăm1938mộthệthốngđịnhvị,tuyrằngtạithờiđiểmđóchưabắtđầusảnxuấthàngloạtdoquyềnưutiênđãtraochocácdựánkhác.Hệthốngnày,đượcgọilàGee,baogồmbamáyphát,bốtrítrênbờbiển,cáchnhau160km.Côngviệccủachúnglàđồngbộhóađểphátramộtchuỗixungphứctạptuântheomộtthứtựxácđịnh.Cáchoatiêumáybaynémbomcómáythuđặcbiệtcóthểđolườngsựkhácbiệtgiữasựxuấthiệncủacácxungpháttớitừcáctrạmtrên.ĐốichiếuvớilướibảnđồđặcbiệtcủachâuÂu,cáchoatiêucóthểxácđịnhvịtrícủamìnhvớisaisốtốiđakhoảng10kmtrênkhoảngcách650km–1.000kmtínhtừtrạmphátsóng.

Sơđồđơngiảnhóavềnguyêntắcthờigian-saikhác(time-differenceprinciple).ĐộsaikhácdeltagiữathờigiannhậncáctínhiệuđồngbộtừcácđàiphátsóngAvàBlàhằngsốdọctheo

mỗiđườngcong.

GeekhôngdễchếápnhưvớicáchệthốngdẫnđườngvôtuyếnđầutiênđượcngườiĐứcsửdụng.Tuynhiên,chẳngmấymàngườiĐứcnhậnthấycácvụnémbomcủaquânAnhđãtrởnênchínhxáchơn,họdồntấtcảnhữngnỗlựccủamìnhđểtìmhiểuhệthốngdẫnđườngmớinày.Trongnăm1942,họđãthànhcôngtrongviệcđó,vàđểđốikhánghọtạoracácmáyphátnhiễucôngsuấtmạnh,gọilàHeinrich.ChúngđượcđặttạicáctrạmmặtđấttrongcácnướcbịchiếmđóngnhưPháp,BỉvàHàLan,vàvớisựgiúpđỡcủachúng,ngườiĐứcgầnnhưhoàntoànvôhiệuhóabứcxạGee,làmchonóthựctếthànhvôdụngởlụcđịachâuÂu.

SaukhihệthốngGeebịvôhiệu,ngườiAnhcốgắngđưaracáchệthốngđịnhvịkhác,nhưngkhônghệnàotrongsốđóđảmbảođượcchocácvụnémbomđạtđộchínhxáccầnthiết.Cuốicùng,họpháttriểnhệOboe(“Quansátvàđánhbomkẻthù”),đólàkếtquảcủamộtquátrìnhnghiêncứucôngphuhệthốngKnickebeincủaĐức.HệthốngOboebaogồmmộtmáyhỏidànhchobứcxạtínhiệuvàlắpđặttrênmáybaynémbom,haitrạmmặtđấtcáchnhaumộtkhoảngcáchnhấtđịnh,đượctrangbịcácmáyphát(đểtiếpnhậntínhiệu).Chúngđượcgọi,tươngứng,làMèovàChuột.Trạmmặtđấtcóthểtựđộngđokhoảngcáchtớimáybayđangbay.HệthốngOboegópphầnvàothànhcôngđángkểcủacácnémbomcủaquânĐồngminhxuốngcácnhàmáycủaKrupptạiEssenvàothángMườiHainăm1942.

Dẫnđườngvàchỉdẫnchomáybay:hệthốnghướngdẫnnémbomchínhxácnhấttrongThếchiếnIIđượcgọilàOBOEvàđượcsửdụngchủyếuchocácmáybayDeHavillandMosquitocủaBộchỉhuyLLKQnémbomthuộcRAF.Hìnhảnhthểhiện:sơđồminhhọaBCHKQnémbomsử

dụngOBOE.

Saumộtthờigian,hệthốngOboebịngườiĐứcpháthiện,họngaylậptứcpháttriểnmộtquytrìnhREPthíchhợp.Vìvậy,đểthaythếOboe,hoặcítnhấtlàđểloạibỏcáchạnchếcủanó,

ngườiAnhcảitiếnhệthốngdướitêngọiH2S.Nócóchứcnăngkép:chỉdẫnchínhxácđườngđivàđảmbảonémbomchínhxáchơnvàobanđêm.Khônggiốngnhưcáchệthốngtrướcđó,H2Skhôngcầncáctrạmmặtđất:“tráitim”củanólàmộtradarđượcpháttriểngầnđây,cóthểlắpđặttrênmáybay.Hệthốngnàysửdụngmộtđènđiệntửđặcbiệtcôngsuấtrấtmạnhgọilàmagnetron,phátracôngsuất10kWởbướcsóng10cm.Vìlýdonày,radarmớiđượcgọilàradarxăng-ti-mét,đểphânbiệtvớicácradartrướcđóhoạtđộngởbướcsóngdàihơnnhiều.

MộtbứcảnhmànhiểnthịradarH2SchụptrongmộtcuộckhôngkíchvàoCologne–cácchúthíchđượcthêmvàosauđókhiphântíchcuộctấncôngđãdiễnra.CóthểnhìnthấysôngRhine

chảyngoằnngoèotừtrênxuốngdướibênphải.

Mẫuthửnghiệmđượclắpđặttrênmáybayphụcvụthửnghiệmvàđánhgiá,kiểmtrađểsửdụngtrêncácmáybaytiêmkíchbayđêm.Cácchuyếnbaythửnghiệmchỉrarằngradarmớicóthểphânbiệtgiữakhuvựcxâydựngvớivùngnôngthônvàbềmặtbiểnvớimặtđất.Chuyếnbaythửnghiệmđượctiếnhànhtrongnăm1941,nhưnghệthốngchỉđượclựclượngkhôngquântiếpthuvàobiênchếtrangbịrấtlâuvềsau,vìngườiAnhlongạinócóthểrơivàotaycủangườiĐứcvàđượcsaochépsửdụngtrênmáybaycủahọ.QuyếtđịnhcuốicùngvềviệcsửdụngH2SlàdotổnthấtmáybaynémbomcủaKhôngquânHoànggiatrongcáccuộckhôngkíchbanđêmtrênđấtĐứcngàycàngtăng.

BộTưlệnhtốicaoAnhcũnglolắngvềviệcngườiĐứccócáchệthốngradarphòngkhônghaykhông.Ítnhấtkhichiếntranhmớibắtđầu,nhiềungườibịthuyếtphụcrằnghọkhôngcóthứtươngtựnhưngườiAnh,đangbốtrídọctheobờbiểnVươngquốcAnh,cácăng-tenkhổnglồnằmtrênđấtĐứchoặccácvùnglãnhthổbịchiếmđóng.Tuynhiên,ngườiĐức,trênthựctế,

ngaytừđầuchiếntranhđãcóradarphòngkhông,nhưngvìhọluônluôntiếnbộ,nênxétthấykhôngcầnthiếtphảilậpmộtmạnglướiradarphòngkhông,vốnđòihỏicácăng-tenkhổnglồtươngtựnhưăng-tenradarAnhcủahệChainHome.

ChainHomeRadar,năm1939.

VàsốthươngvongmáybaynémbomKhôngquânHoànggiaAnhngàycàngtiếptụctăng,đãbắtbuộchọphảicóthêmnhiềuhơnnữathôngtinvềradarphòngkhôngĐức,đểpháttriểnbiệnphápđốikhángthíchhợpcóthểvôhiệuhóahệthốngđó.Vìvậy,đểđạtđượcđiềunày,trongmộtvàitháng,tìnhbáoquânĐồngminhcốgắngthuthậpthôngtinvềnónhiềuđếnmứccóthể.TrênbầutrờinướcĐức,đểtìmkiếmcácăng-tenradar,thườngxuyêncócácchuyếnbaytrinhsát,cáctùbinhbịthẩmvấn,vàtấtcảmáybayĐứcbịbắnrơiởAnh,đượckhámxétkỹlưỡngtừngmảnhxác.

Trong thángMườiMộtnăm1940, từ trênkhông trung,gầnCherbourg, tạinướcPhápbịchiếmđóng,ngườitađãthựchiệnchụpđượcmộtbứcảnhthúvị.Trênảnhcómộtđốitượngchưabiết,khôngcóthểlàbấtcứcáigìkhác,ngoàiradar,nhưngdoảnhđượcchụptừmộtđộcaorấtlớn,vậtthểđókhôngthểnhậndạngđược.Chỉtrongtháng2năm1941,KhôngquânHoànggiađãchụpđượcmộtloạtcáchìnhảnhởđộcaođủthấp,đểxácđịnhvậtthểbíẩnnày,trênthựctế,đólàăng-tencủamộttrongnhữngradarđầutiêncủaĐứctênlàFreya(nữthầntìnhyêuvàsắcđẹpcủangườiScandinaviavùngBắcÂu),đượcpháttriểntừnăm1939.Chứcnăngchínhcủanólàpháthiệnmáybayđịchởtầmxanhấtcóthể–màngàynaychúngtagọilàpháthiệnsớm.

Saunàytrongquátrìnhxungđột,chiếntranhradarđãvươntớitầmcaomớicủasựtinhtế.Trênhìnhlàăng-tenĐứccủaKleinHeidelberg,mộthệthốngthụđộngkhaithácnhữngcuộc

truyềndẫntừchuỗiChainHomecủaAnh(CH),bịthugiữởNormandy.

Radarnàyhoạtđộngởbướcsóng2,5m,cótầmpháthiệnkhoảng160-200km.Đếnkhoảngcáchtốithiểulà36km,radarcóthểpháthiệnvàtheodõimáybayvớiđộchínhxáckhoảngmộtkmrưỡivềcựlyvà1độvềphươngvị.Antenphátcủanógồmmộttậphợplưỡngcực.

CácradarFreyađầutiênđượclắpđặttạicáctrạmmặtđấtcốđịnhtrảidàidọctheobờbiểnphíabắccácnướcPháp,BỉvàĐứctrêncáctuyếntiếpcậncủamáybaynémbomKhôngquânHoànggiaAnh.ĐểbùđắpchokhuyếtđiểmcủanóphảilàmnhiệmvụpháisinhchỉhuyxạkíchpháocaoxạPK,xuấtpháttừviệchạnchếtầmpháthiệntốithiểu36km,ngườitathêmvàocácradarnàycácđènchiếucôngsuấtlớnđểchiếusángmáybay.Tuynhiên,phươngphápnàyquáphụthuộcvàothờitiếtxấuvốnlàđặcđiểmcủakhuvực,đặcbiệtlànhữngđámmây,dođóngànhcôngnghiệpĐứcđãphảichếtạomộtradarkhác,đảmbảocungcấpthôngtinchínhxáchơnchoviệcdẫnbắnpháocaoxạvàmáybaytiêmkíchđánhchặnchốngcácmáybaynémbomcủađốiphươngởcựlyngắn.

MinhhọaradarĐứcFreyathờiThếchiến2(AnillustrationofaGermanWorldWarIILimberFreyaRadarfromTME11-219“DirectoryofGermanRadarEquipment”).

NgườiAnh,biếtđượctầnsốhoạtđộngvàcácđặctínhkháccủaradarFreya,bâygiờcócơhộipháttriểnbiệnphápREPthíchhợpđểvôhiệuhóahoặcítnhấtlàmgiảmhiệuquảcủacácradarĐức.Banđầu,khádễlàmđiềuđó,vìtấtcảcácradarFreyađềulàmviệctrêncùngmộttầnsố(120-130MHz),tầnsốđódễdàngbịbaophủbởimáyphátnhiễuMandrelđangcócủangườiAnh.MáyphátnàyphátratiếngồnhỗnloạntạicáctầnsốhoạtđộngcủaFreyavàdođólàmmùmắtnó.ThiếtbịphátnhiễuMandrelđượccàiđặttrênmộtchiếcmáybayđặcbiệtđikèmđộihìnhchiếnđấucủacácmáybaynémbomtrongcáccuộctấncôngcủahọ,giúphọthâmnhậpvàokhôngphậncủaĐức.NgườiĐứcđãcốgắngtránhchếápbằngphươngphápthayđổiliêntụctầnsốhoạtđộng,bởivậyngườiAnhkhôngchịuthuakém,phảisảnxuấtmộtsốlượnglớncácloạimáyphátnhiễucácloạikhácnhauđểgâynhiễucáctầnsốkhácnhau.

Trongmột thờigianngắn, tổn thấtcủangườiAnhgiảmnhẹ,nhưngvàocuốinăm1942,thiệt hại bắt đầu tăng trở lại. Người Đức tạo ra một radar mới, cực kỳ hoàn hảo, gọi làWurzburg,làmviệcởbướcsóngkhoảng50cm(565MHz),cótầmxakhoảng70kmvàcókhảnăngđolườngkhôngchỉkhoảngcáchvàhướngđếnmáybaykẻthù,màcònđocảcaođộcủanó.Ngoàira,nócũngcómộtchùmtiarấthẹp,vàkhisởhữutấtcảnhữngphẩmchấtnày,radar

có thểcungcấpvớiđộchínhxác caohơnhai chứcnăngđặcbiệtquan trọngcủahệ thốngphòngkhông:hướngdẫnmáybaytiêmkíchđánhchặnmáybaynémbomđịchvàđiềukhiểnxạkíchpháocaoxạPK.

Freya–radarcảnhbáosớmcủaĐứcsửdunghđểpháthiệncáctốpmáybaynémbomquânĐồngminh(tầmhoạtđộng:125dặm).TrongảnhlàmộtradarFreyavới2hệăng-ten,mộtđểsử

dụngtrongmặtphảngđứng,mộtchomặtphẳngngang.

Bướctiếnbộhơnnữatronglĩnhvựcradarđãđượcthựchiện,khingườiĐứctạoramộtradarmới,gọilàLiechtensteinBCđểlắpđặtnótrêncácmáybaytiêmkíchđánhđêm.Mặcdùnóchỉcótầm12km,nhưngđóngmộtvaitròrấtquantrọngtronghệthốngphòngkhôngtíchhợp.Hệthốngmô-đunnàybaogồmmộtsốlượnglớncáctrạm,mỗimộttrongsốđócónhiệmvụbaoquátmộtkhuvực-ôvuôngnhấtđịnh,màtoànbộlãnhthổcủađếchếĐứcđượcphânchiathànhcácôvuôngnhưthế.CáctrạmnàytêngọiHimmelbett(giườnggiăngmànbốncọc).MỗimộttrạmtrongsốđócómộtradarFreya,hairadarWurzburg,mộttrạmquảnlýchỉhuy,mộttrạmliênlạc.ViệcpháthiệnbanđầunhómmáybayAnhthườngdoFreyađảmnhiệm,sauđónólậptứcbáocáopháthiệncủamìnhvềtrạmđiềuhànhchỉhuy.Máybaytiêmkíchbayđêm,trangbịradarLiechtensteinBCngaylậptứcđượcpháilênđánhchặnkẻthùdướisựchỉhuycủamộttrongnhữngradarWurzburg.MộtradarWurzburgkhácbámsátmáybayđịchvàdẫnbắnchohỏalựcpháocaoxạ,ngaysaukhimáybaytiếnvàocựlytiêudiệt.Tấtcảdữliệuvềcáctọađộvàđộcaocủamáybaynémbomđốiphươngvàtiêmkíchbayđêmđánhchặnđượcđưalênmộtbảnđồđặcbiệt,đượcgọilà“bànchiếnthuật”.Cácđiềuhànhviên,sửdụngthôngtincủanócóthểlàmcáctínhtoáncầnthiếtđểthựchiệncuộcchặnkích.Thôngtinvềtuyếnđườngbay,tốcđộvàđộcaotruyềnquatrạmliênlạcthíchhợpđếnphicôngmáybaytiêmkíchbayđêm,bằngcáchđóđượcdẫnđếnbáncầusau(заднияполусфера–ЗПС)củamụctiêutừbấtkỳvịtrícóthểnàocủamáybayanhta.KhimáybaytiêmkíchĐứcởtrongphạm vi một km rười đến hai km cách máy bay địch, trắc thủ trên máy bay bật radarLiechtensteinBC,nósẽkhóamụctiêu,đưađườngchotiêmkíchxôngđếnmáybayđịch.Khimáybaytiêmkíchởtrongphạmvitầmxạkích,LiechtensteinBCđượcsửdụngđểđiềukhiểnbắnpháo.Từthờiđiểmnày,cơhộithoátthâncủamáybaynémbomđốiphươngtrởnênrấtmờnhạt.

Hệthốngnàylàmviệcrấttốtvàcóthểđượccoilàtiềnthâncủahệthốngphòngkhônghiện

đại,mặcdùkhảnănggiớihạncủanótrongviệcbámsátchỉđượcmộtmụctiêuduynhất.Bằngcáchtriểnkhaicáchệthốngdọctheobờbiểnphíabắc,bắtđầutừPhápvàtiếptụcvềphíađông,mộtmạnglướiphòngkhôngđãđượcthiếtlập.NgoàinướcĐức,cáchệthốngđượcbốtríởcựlycáchnhau32km,còntrongnướcĐức–ởkhoảngcách80km.

Hệthốngăng-tenchoradartrênmáybayFuG202“LichtensteinB/C”trênmộtchiếcJunkersJu88chuyênđánhđêm,ảnhchụpngày22tháng12năm1943.

Đếncuốinăm1942,khitổnthấtmáybaycủaquânĐồngminhdocácmáybaytiêmkíchbayđêmKhôngquânĐứcvàcáckhẩuđộipháophòngkhôngtrởnênquácao,ngườiAnhbắtđầuthườngxuyênpháicácmáybaytrangbịmáygâynhiễuMandrelđếnbờbiểncủaĐức,đểphátnhiễuvàgâykhódễchoviệcpháthiệntầmxacủaradarFreya.Tuynhiên,bấtchấptấtcảcácbiệnpháp trên, khi tổn thất củahọkhônghề giảm,họmới rõ rằng sự thành công củaphòngkhôngĐứcphụthuộckhôngchỉvàoFreyaradar,hayradarphốihợpWurzburg,vềđiềunàythìngườiAnhkhôngcóthôngtinđầyđủ,nênkhôngcókhảnăngchếáp.

Đồngthời,ngườiĐứcquyếtđịnhcốgắngtìmcáchbảovệradarWurzburgchốnglạisựgâynhiễucủađốiphương.Họquyếtđịnhliêntụcthayđổitầnsốhoạtđộng,nhưngnhiệmvụkhókhănhơnnhiềusovớidựkiến,vìđểlàmđiềuđócầngiảiquyếtnhữngvấnđềkỹthuậtđángkể.Tuynhiên,họđãpháttriểnthànhcôngmộthệthốngluânphiênthayđổibatầnsốhoạtđộngchoradarWuirzburg.

Trongkhiđó,tìnhbáoAnhpháthiệngầnLeHavre,trênđấtPhápbịchiếmđóng,mộttổhợp radar,một radarđược xácđịnh chắc chắn làFreya, trongkhihai radarkhácđược coichínhlàloạimàmáybaynémbomAnhphảiđốimặt–radarWurzburg.VìngườiAnhhoàntoànkhôngbiếtcácđặctínhcủaradar(tầnsố,độrộngxung,v.v),dođóhọkhôngthểtìmđượcREPthíchhợp,họkhôngcósựlựachọnnàongoàiviệcđánhchiếmnó.

Vàođêmngày27sangngày28tháng2năm1943,tạitrạmradarBruneval,gầnLeHavre,mộtnhómlínhnhảydùđượcthảxuống,nhiệmvụcủahọlàđưavềVươngquốcAnhnhữngthànhphầnchínhcủaradarWurzburg.Línhnhảydù,vậnđồđen,mặtdínhđầybụithan,đãthànhcôngtrongviệcđộtnhậpvàotrạmradar,vàsaukhigiếtchếtđộibảovệ,họtháodỡradarWurzburg.Ngaysaukhichiếndịchhoànthành,nhómtiếnrabờbiển,nơicâchbờmộtvàidặm,tàungầmđãchờđợihọ.TàungầmcầnphảiđưangườivàsốhànghóakỳlạcủahọvềVươngquốcAnh.NgaysaukhicácchuyêngiaAnhnhậnđượctrongtaymìnhcácbộphậnnày,họlậptứcbắttaypháttriểnbiệnphápđốikhángđểvôhiệuhóaWurzburg.

Mộtđêmtháng5năm1943,mộtchiếcJunkersĐứcJu88R-1,cóphihànhđoànquyếtđịnhđàongũ,máybaycủahọhạcánhxuốngmộtsânbayAnh.ĐólàmộtthànhcôngbấtngờvớingườiAnh,họlậptứcbắtđầunghiêncứuradarcủaJu88.Thậmchíhọcòntổchứcmộtchuyếnbaythửnghiệm–tấncôngtrênkhôngmáybaynémbomAnhHandley–PageHalifax.Theocáchnày,họnhậnđượcrấtnhiềuthôngtinhữuích,quantrọngnhấttrongsốđólàradarcóăng-ten khẩu độmởbị hạn chế – chỉ 25 độ. Trận chiếnmô phỏng vớimáy bay némbomHalifaxchothấyviệcchuyểnsangbổnhàothoảisẽngắtđượcviệcradarĐứcbámsátmáybaynémbom.

RadarWurzburgtrênbãibiểnNormandy

NgườiĐức,đếnlượtmình,khôngngủyêntrênvinhquangcủahọ,cũngtìmcáchvôhiệuhóaradarcủaAnhbằngcáchsửdụngnhiễuđiệntử.HọtạorathiếtbịgâynhiễuđốivớitừngloạiradarAnh,baogồmcảradardẫnbắn.

Chẳngbaolâu,quânĐồngminhnghĩramộtmáygâynhiễumớiđượcgọilàCarpet(Tấmthảm),loạimáynàycuốicùngđãcóthểchếápđượcradarWurzburgcủaĐức.Đầutiên,nóđượclắptrêncácmáybaynémbomMỹBoeingB-17,vànhờcóhệthốngchiếntranhđiệntửmới,tổnthấtcủamáybaynémbomquânĐồngMinhbắtđầugiảmngayvàgiảmdầnliêntục:trongvụnémbomBremencủaTậpđoànquânKhôngquânMỹsố8,tổnthấtcủaĐồngMinhgiảm50%.

Tuynhiên,điềutồitệnhấtđốivớiLuftwaffevẫncònchưatới.Chiềutốingày24tháng7năm1943,cáctrạmradarcủaĐứctạiOstendpháthiệnmộtnhómmáybayAnhtiếpcậntừhướngBiểnBắc.RadarWurzburgởHamburg,cũngpháthiệnmộtnhómđịchvàbáovềbanthammưuBộchỉhuytươngứng:“máybayđốiphươngđangtiếpcậnởđộcao3300mét”.Đólàsựquansátmụctiêucuốicùngcủahọ,vìđộtngộtsốlượngcáctínhiệuphảnhồicủacácmụctiêutrênmànhìnhtoànbộcácradarWurzburgtănglênmàkhôngtỉlệtươngxứngvớinhautrướcsựsửngsốtcủacáckhaithácviên,họkhôngthểhiểucóthựchàngngànmáybayđangthamgiacuộckhôngkíchnàyhaykhông.Cuốicùng,họbáocáorằngradarcủahọkhônghoạtđộngđúngvàyêucầuđượchướngdẫn.

Trongkhiđó,mộtnhómmáybayquânĐồngminhđãbaygầnđếnvùngngoạiôHamburg,vìcáckhẩuđộiPPKvàcácphiđộitiêmkíchkhôngthểđốiphóvớimốiđedọadothiếulệnhhướngdẫncủaradarWurzburg.Nhưthểbịbịtmắtmộtphần,ngườiĐứckhôngthểhiểurằngmộtnhómlớngồm718máybaynémbomhaiđộngcơvà73máybaynémbombốnđộngcơ,khôngcầnbấtkỳsựhộtốngnào,đãbayđếntrungtâmthànhphố.BộchỉhuyPhòngkhôngHamburg,bốirốivìthiếuthôngtin,cầnđểchophéphọcóralệnhkhaihỏahệthốngPKcủamìnhhaykhông,vàđểkhôngđưaraxácnhậntínhhiệuquảcủabiệnphápđốikhángđiệntửcủađốithủcủamình,họdãralệnhbắnmùvàocácmáybaynémbom.Tuynhiên,đốiphươngsaukhiđếnđượcmụctiêucủahọ,đãhoànthànhthànhcôngmộttrongnhữngcuộckhôngkíchkhủngkhiếpnhấttronglịchsử.

Đólàmộtphươngtiệnđơngiảnnhưnghiệuquảcủađốikhángđiệntử,lầnđầutiênđượcsửdụngchốnglạiradarWurzburg–Window.Phươngtiệnđốikhángđiệntửnàynằmởchỗnémkhỏimáybaynhữnglákimloạimỏngcóchiềudàinhấtđịnh.Đểchếápcóhiệuquảradarđốiphương,chiềudàicủadảiláphảiphùhợpvớinửabướcsónghoạtđộngcủaradar.Cácbógiấykimloạisauđómởtung,dảilákimloạitạoratínhiệuđápứngcủacácmụctiêutrêncácmànhìnhradarvàchedấucáctínhiệuphảnxạcủacácmáybaythậthaymôphỏngsựhiệndiệncủamộtsốlượnglớnkẻđịch.Cáctrắcthủradarhoàntoànbốirốibởivôsốchấmsángnhấpnháyxuấthiệntrênmànhìnhradarvàkhôngthểxácđịnhsốlượngvàvịtrícủasốmáybayđốiphươngđangtớigần.

NgườiAnhsuynghĩvềphươngtiệnđốikhángnàycảnămtrướcđây,ngaysaucuộcđộtkíchcommandocủahọvàoLeHavre,trongđómộtsốthànhphầnradarWurzburgđãbịthugiữ.Tuynhiên,mộtthờigianhọngầnngạiápdụngvìsợrằngnósẽrơivàotaykẻthù,vàcóthể

đượcsửdụngchốnglạichínhhọ.Cuốicùng,WinstonChurchillphảiđíchthânralệnhsửdụngtrongcuộckhôngkíchvàoHamburgdựkiếnvào tháng7năm1943.Mệnh lệnhcủaKhôngquânHoànggiavềviệcsửdụngphươngtiệnđốikhángđiệntửnày làđưaramộtcâuđiềukiện:“Hãymởcửasổ(window)”vàvìvậysaunày,dảilákimloạiđượcgọilàcửasổ,nhưngngườiMỹgọichúnglà“chaff”(“trấu”)(trongthuậtngữtiếngNgachúngtagọinólàlưỡngcựchayphầntửphảnxạchốngradar(PRLO–противо-радиолокационнымиотражателями–ПРЛО).TừđâyvềsausẽviếttắtlàPRLO.GhichúcủabảndịchtiếngNga)–mộtthuậtngữmàbâygiờđượcdùngđểchỉnhữngphươngtiệnREPthụđộng.

BầucheradarH2StrênmộtchiếcmáybayHandleyPageHalifaxcủaAnh.

PhươngphápđốikhángđiệntửnàyđảmbảothànhcônglớnchocuộckhôngkíchHamburg.Bịhoảngloạnbởiquánhiềutínhiệugiảtrênmànhìnhradarcủahọ,cáckhẩuđộiPPKĐứckhôngthểkhaihỏa,còncácmáybaytiêmkíchkhôngcònnhậnđượclệnhtừmặtđất.CácyếutốkhácgópphầnvàothắnglợicủaquânĐồngminhlàđiềukiệnthờitiếttuyệtvờitrongngàyhômđó,sựrõràngcủahìnhảnhtrênmànhìnhradarH2Scủahọ,docósựtươngphảnrõrệtgiữacáctínhiệuphảnxạtừmặtđấtvàtừmặtnướccửasôngElbe.

MứcđộtànphávàthiệthạivềngườidocáccuộckhôngkíchcủaAnhxuốngHamburgrất

lớn.Chỉtronghaitiếngrưỡiđồnghồ,2.300tấnbomđãtrútxuốngcảngvàtrungtâmthànhphố.Đámcháybùnglênrấtmạnhbiếnthànhmộtquảcầulửahútrấtnhiềuoxy,gâyranhữngtrậngiórấtmạnhkéobậtrễcây,quétcácvậtvàngườixuốngbiển.

Trongsố791máybaynémbomthamgiacuộckhôngkích,chỉcómườihaichiếckhôngtrởvề,mộttỷlệtổnthấtmáybayíthơnmộtphầnbasovớitổnthấttrungbìnhtrongcáccuộckhôngkíchbanđêmgầnđâynhấtvàonướcĐức.Ngoài ra, sựhỗn loạnphát sinh tronghệthốngphòngkhôngcủaĐức,chophépngườiAnhđánhbomthànhphốvớiđộchínhxáclớnhơnbaogiờhết.CuộcnémbomHamburg,chắcchắnlàcuộckhôngkíchthànhcôngnhấttừngthựchiệncủacácmáybaynémbomKhôngquânHoànggiavàthànhcôngcủanótrênmộtmứcđộđángkểthuộcvềviệcsửdụngbiệnphápđốikhángđiệntửđơngiảnnhưnghiệuquả,đólàviệcápdụngcácdảilákimloạithôngthường!

Đángngạcnhiên,nhưnglầnđầutiênýtưởngápdụngcáclákimloạichomụcđíchnàyđượcchínhngườiĐứcđưa ra.Họđãphát triểnnó trongquá trìnhnghiên cứu radarnhiềunămtrướckhichiếntranhbắtđầu.KhiHitlerđãđượcthôngbáovềkhảnăngsửdụngdảilákimloại,màngườiĐứcgọilàDuppel,ôngtaliềnralệnhchấmdứtnghiêncứuvàtiêuhủytấtcảcáctàiliệukỹthuật.CũngnhưngườiAnh,ôngtasợrằngcáccôngcụmớiđểđốikhángđiệntửlạirơivào taykẻ thùvàchúngcó thểbị saochép.Dođó,hệ thốngcứđiểmphòng thủđườngkhôngcủaHamburgbịbấtngờkhiphươngtiệnnàyđượcsửdụng.Kểtừcáiđêmkhủngkhiếp,giếtchếthàngchụcngànngười,khôngaicóýtưởngdùlànhỏnhấtvềnhữnggìthựcsựđãxảyra,vàthậmchícảcácsĩquancấpcaocủaBộTưlệnhPhòngkhôngĐức,đượcbáocáovềđiềuđó,đãralệnh:“Đừngchạmvàonhữngdảikimloạiđó,nócóthểtẩmchấtđộcđấy”.

PhảimấtmộtthờigiandàitrướckhingườiĐứcnhậnrarằngvậtthểlạrơixuốngnhưmưatừtrêntrời,làmộtcôngcụđơngiảnđểđánhlừaradarvàhệthốngdẫnđường.Ítnhấtlàhaimươilămdảilàđủđểtạoramộttínhiệuđápứngtươngđươngtínhiệuphảnxạcủamáybaytrênmànhìnhradar;mộtcáchngẫunhiênlàphầnlớnradarĐứchoạtđộngởcáctầnsốtừ550MHzđến570MHzlànhữngradardễbịnhiễunhất,dođóđểtạonhiễuchochúngchỉcầnsốlượngtốithiểudảilákimloại.TrongthờigiancuộckhôngkíchHamburg,mỗichiếcmáybayđượcgiaovaitròđó,đãthảxuốnghaitấnPRLO–tổngcộng2.000láPRLOtrongmộtphút!

SauhaiđêmcuộckhôngkíchHamburgđượclặplại,sauđótiếpđếncáccuộckhôngkíchcácthànhphốlớnkháccủaĐức,vàtrongtấtcảcáccuộcnémbomđóđềusửdụngbiệnphápđốikhángđiệntửmới.Trongsáucuộckhôngkíchđầutiênđãcó4.000phivụđượcthựchiện,tổnthấtchỉlà124máybaynémbom(3%tổngsố),thấphơnnhiềusovớitổnthấtphảichịutrongcáccuộckhôngkíchtrướcđó.Sauvàitháng,tướngWolfgangMartini,ngườilãnhđạongànhTTLLKhôngquânĐức,thừanhậnrằngthànhcôngvềmặtchiếnthuậtcủakẻthùlàtuyệtđối.

HamburgquacáccuộcnémbomcủaKQĐồngminh1942-1945.

Tuynhiên,nhưluônluônxảyratrongTCĐT,điêuđósẽsớmchấmdứt.Mộtthờigianngắnsaukhicúsốcbanđầuđãtrôiqua,ngườiĐứctìmracáchgiảiquyếtvấnđềmới.Saumộtthờigian,cáctrắcthủkhaithácradarcókinhnghiệmnhậnthấycóthểphânbiệtcáctínhiệuphảnhồitừmáybaynémbomvớicáctínhiệucửasổ,vìmáybaybayvớitốcđộkhôngđổitheomộthướngnhấtđịnh,còndảinhiễudườngnhưcốđịnhtrênmànhìnhradar.NgườiAnhtrảđũabằngcáchnémmộtsốlượnglớndảinhiễulákim,điềuđóhoàntoànphủkínmànhìnhradarcủađốiphương.

Tạithờiđiểmnày,ngườiĐứcquyếtđịnhtựmìnhsảnxuấtnhữngdảilákimvôgiáấy,vàsáutuầnsaukhicuộcnémbomHamburg,họsửdụngchúngvớikếtquảcựctốttrongmộtcuộckhôngkíchcủacácmáybaynémbomcủamìnhxuốngmộtcăncứkhôngquânAnh.

Ngoàira,khicốgắngnângcaohiệuquảhệthốngphòngkhông,ngườiĐứcđãđưaramộtloạtphươngtiệnkhácđểthựchànhphản-đốikhángđiệntử(phản-REP).Mộtsốtrongđósửdụngphươngphápphânbiệttínhiệuphảnhồitừmáybayvớitínhiệuphảnxạtừcácvậtkimloạikhác.Mặtkháchọsửdụngrộngrãithiếtbịchophépradarthayđổitầnsốhoạtđộng,ngaykhinóvừadínhnhiễu củađốiphương.Và trong cùngmộthệ thống còn sửdụnghiệuứngDoppler:sựthayđổitầnsốcủatínhiệu,xảyradosựchuyểnđộngtươngđốicủamáythuvớinguồntínhiệu,dođóchophéptínhtoánvậntốcxuyêntâmcủamụctiêu.Trongtrườnghợpnày,ngườiĐứcchuyểntừchếđộ“video”sangchếđộ“âmthanh”, thaythếmànhìnhradarsangtainghe,thôngquađócácphicôngmáybaytiêmkíchđánhđêmcóthểnghethấyâmthanhcụthểphátratừradarđốiphương.Hệthốngnàyphảnánhsựbiếnđổitốcđộcủamáybayđốiphươngquasựthayđổitínhiệuâmthanh,vàcáctrắcthủkhaitháccóthểphânbiệtngaycảviệcmáybayđịchđanglàmgì–bổnhàohaykéocao.

NhữngthiếtbịnàyđượcthiếtkếđểvôhiệuhoặclàmgiảmhiệuquảcủaREP,đượcgọilàphươngtiệnphảnREP.Hiệnnay,trongmỗiradarquânsựvềmặtcấutrúcđềucómộtsốbiệnphápphảnREPcósẵn;điềunàythườngđượcthựchiệnbằngchuyểnmạchmụctiêu-góccủaradar,hoặcthayđổicácthamsốcủanó(tầnsố,cácthamsốxung,v.v.).Ngàynay,rấtnhiềuphươngphápphản-đốikhángđiệntửđangđượcsửdụng,vàsốlượngcủachúnglàvôhạn,vìđốivớimỗibiệnphápđốikhángđiệntửđềucómộtbiệnphápphảnđốikháng,cònđốivớimỗibiệnphápphảnđốikhángđiệntửlạicómộtbiệnphápphản-phản-đốikhángkhác,vàcứnhưvậy.

HìnhmộtAvroLancasterKQAnhnémbomđêmtrênbầutrờiHamburgtháng1năm1943.

Tuynhiên,mặcchotấtcảcácbiệnphápđượcngườiĐứcthựchiệnđểkhắcphụctìnhhình,đêmnàyquađêmkhác,các thànhphốcủahọ liên tụcbịBộchỉhuyKhôngquânnémbomKhônglựcHoànggiapháhủy.Trongsuốtmùahènăm1943,việccácmáybaynémbomĐồngminhsửdụngWindowvớicườngđộcaotrênthựctếđãlàmtêliệthệthốngphòngkhôngcủaĐứcvàobanđêm,vàtrongđiềukiệntầmnhìnkém,khinóchủyếudựavàoradarWurzburg.Dođó,cáctrítuệsiêuviệtnhấtcủanướcĐứctronglĩnhvựcđiệntửđãđượchuyđộnglàmcôngviệcpháttriểncácphươngphápkhôiphụctínhhiệuquảcủahệthốngphòngkhôngcủahọ.

CầnphảipháttriểnmộtradarmớihoạtđộngởtầnsốkhácnhiềusovớicáctầnsốhoạtđộngcủacácradarWurzburgvàLiechtensreinBCởtrongcácbăngtầnliềnkềđểtránhsựchế

ápcủacácphươngtiệnREPcủaquânĐồngminhnhưcácthiếtbịchủđộng(máyphátnhiễuCarpet),vàthụđộng(Window).Cácnghiêncứuđượctiếnhànhvớimộttốcđộkhủngkhiếp,vìmỗingàyvàđêmmấtđicónghĩalàlạicóthêmsựhủydiệtcủamộtthànhphốnướcĐức.

Trongtháng10năm1943,mộtmẫuthiếtbịmớiđãsẵnsàngvàtrongnhữngngàyđầunăm1944mộtradarmới,gọilàLiechtensteinSN2,đãđượccàiđặttronggầnnhưtấtcảcácmáybaytiêmkíchđánhđêmcủaĐức.Nólàmviệcởbướcsóng3,3m,tươngứngvớitầnsốkhoảng90MHz,thấphơnsovớitầnsốhoạtđộngcủacảradarLiechtensteinBCvàradarWurzburgmộtcáchđángkể.Vàmặcdùnócókíchthướcăngtenlớnhơnnhiều,khácồngkềnh,songnócómộtlợithếrõrệt–gócquétquansátlà120độtheohướn;chiềurộngnhưvậycủachùmtiaradarđảmbảogiatăngsứcmạnhcủaradar,làmchonókhôngcầnthiếtbứcxạđịnhhướng.Bâygiờ,cácmáybaynémbomcủaAnhgầnnhưkhôngthểthoátsaukhibịradarpháthiện,nhưnglợithếlớnnhấtcủachùmtiarộngcủaradarnằmởchỗcácmáybaytiêmkíchĐứcbâygiờđãcóthểtheodõimáybaynémbomcủađốiphươngmàkhôngcầndẫnđường,ngaylậptứcsaukhinhậnthôngtinvềthànhphầncácnhómđịchvàtuyếnđườngbaygầnđúngcủanó.

Việcpháthiệncácmáybaynémbomđốiphươngdễdànghơnnhờhaiyếutố:tầmxađặcbiệtcủaradarmớilà64kmvàthựctếlàcácmáybaynémbomAnhgầnđâyđãchuyểnsangmộtchiếnthuậtmớiđểtiếpcậnmụctiêu,cáchtiếpcậnnàyquảthậtđãlàmchoviệcpháthiệnrachúngbởihệthốngmớicủaĐứcđơngiảnhơnnhiều.BiếtrằnghệthốngphòngkhôngcủaquânĐứcchỉcóthểđồngthờitheodõimộtmáybay,họđãquyếtđịnhbayliềnsaunhauthayvìsửdụngđộihìnhbậcthangnhưhọđãlàmtrướcđây.Nhưngcácnhómlớnnhưvậycóthểbịpháthiệntừmặtđấtthậmchíkhikhôngcóradar.

Nhờradarmới,chiếnthuậtphòngkhôngcủaquânĐứcđãđượcsửađổivàcậpnhậthoàntoàn,vìviệcphòngthủkhuvực,phụthuộccứngnhắcvàodẫnđườngcủaradarmặtđất,đãcóthểbỏqua.Bâygiờ,cáctrạmkiểmsoátchỉhuymặtđấtchỉcầndẫnhướngcácmáybaytiêmkíchtớinhómđịch,sauđótiêmkíchcóthểtựthânhoạtđộng.Họtừphíasautiếpcậnvớinhómmáybaynémbomcủađốiphươngvàbắtđầu“cuộctànsát”cácmáybaynémbomxấusốcủaquânĐồngminh.Trướcđó,saukhivượtquabứctườngradarphòngkhông,cácmáybaynémbomphảitranhđuachỉvớipháocaoxạphòngkhôngbảovệkhuvựcmụctiêu;nhưnggiờđâychúngliêntụcbịđedọatấncôngtrongsuốtquátrìnhbayđếnmụctiêu,bắtđầutừBỉvàHàLanvàngượclại–chođếnBiểnBắc,saukhihoànthànhnhiệmvụ.

MesserschmittMe110G-4vớiăng-tenradarđánhđêmphiênbảnđầuFuG220+FuG202(antennanhỏ)

SựtiếnbộcủangườiĐức trong lĩnhvựcđiện tửchưakết thúc.Máybay tiêmkíchđượctrangbịradarLiechtensteinSN2,vàcảcácRWRmới.RWR–làthiếtbịcóchứcnăngpháthiệnbứcxạradar;nóthunhậntínhiệuradar,nhưngbảnthânkhôngphátxạ.CôngviệccủaRWRtrênmáybaycóthểsosánhvớicôngviệccủaRWRMetox,hồiđầuchiếntranhđượclắpđặttrêncáctàumặtnướcvàtàungầmĐức.Nhưđãđềcậpởtrên,nócóhailợithếquantrọngđốivớiradar:đầutiênnólàhệthốnghoàntoànthụđộngkhôngphátranănglượngđiệntừ,khôngcókhảnăngphátlộsựhiệndiệncủanóchođốiphương;vàthứhai,nócótầmhoạtđộnglớnhơnsovớiradar.vìthếnósẽthuđượcbứcxạradarcủađốiphươngsớmhơnlàđốiphươngcóthểthunhậncáctínhiệuphảnhồitừvậtmang,màtrênđólắpđặtRWR.Trênthựctế,điềunàycónghĩalàcácmáybaytiêmkíchĐứccóthểthuđượcbứcxạradarmáybaynémbomquânĐồngminhởkhoảngcáchgầngấphailầnsovớicựlyradartrênmáybaynémbomcóthểpháthiệnmáybaytiêmkíchĐức.Dođó,cácmáybaytiêmkíchcóthờigiandựtrữlớnhơnđểlênkếhoạchtấncôngcủamình.RWRcũngcóthểdẫnđườngmáybaytiêmkíchtớinhómmáybayđịch,vìmặcdùnókhôngcókhảnăngđokhoảngcáchtớiradarcủađốiphương,nhưngvẫnđưarađượckháchínhxáchướngmàtừđóthuđượcbứcxạ.Ngoàira,dohoàntoànthụđộng,RWRkhôngnhạycảmvớinhiễutạorabởicácdảilákimloại,vốngâyrấtnhiềurắcrốitrongcáctrườnghợpkhác!

Đếnđầunăm1944,ĐứcđãcóhailoạiRWRtrêncácmáybay-tiêmkíchcủahọ.Đầutiên,radarNaxos,cóthểthuđượcbứcxạradarAnhH2S.VìradarH2S,tạithờiđiểmđóchỉđượccàiđặttrêncácmáybaychuyêndụngcủalựclượngDòđườngPathfinder(PFF-PathfinderForce)(lựclượngtìmkiếmđườngtiếpcậnmụctiêu)thuộcKhôngquânHoànggia,cónhiệmvụđánhdấumụctiêuchocácmáybaynémbombằngpháosáng,bomphốtpho(lântinh),Naxosdẫnđườngchomáybay tiêmkíchĐứcđến thẳngchặncácmáybay trên, loạiđóngmộtvai tròquantrọngtrongchiếnlượccủangườiAnh.

RWRĐứcthứhai–Flensburg,đượcđiềuchỉnhđểthunhậnbứcxạcủamộtloạiradarmáybayAnhkhác–radarMonica,đượccàiđặttrongphầnđuôimáybaynémbomKhôngquânHoànggiavàcungcấpcảnhbáovềsựtiếpcậncủamáybaytiêmkíchđốiphươngởbáncầusau,điềuđóchohọthờigianđểthựchiệnđộngtáccơđộngphòngthủthíchhợp.NgườiĐứctìmthấymộttrongnhữnghệthốngradarnàytrongđốngxáccủamáybaynémbomAnhbịhọbắnrơi,vàđiđếnýtưởngtuyệtvờisửdụngbứcxạcủanóđểtạorakhôngnhiềuhơncũngkhôngíthơnmộtcáchbámvàođuôimáybaynémbomcủangườiAnh!

RWRFlensburgđúngralàmộthệthốngtựdẫnđường,cóthểdẫnmáybaytiêmkíchxộcthẳngvàođuôiđốithủ,nơiđặtradarcủahọ.Flensburgbaogồmbộmáythu-sosánhvàhaiăng-tengiốnghệtnhauđượclắpđặttrongđuôimáybaytiêmkíchcáchnhaugóc60độ.Khiăng-tentráinhậnđượctínhiệuvàRWRhiểnthịnótrênmàchỉthịcủamình,đóchínhlànóchobiếtrằngmáybaynémbomđangởbêntráimáybaytiêmkích(khutrục),vànếuăng-tenbênphảinhậnđượctínhiệu,cónghĩalàmáybaynémbomởbênphải.Khihaiăng-tenđềuthunhậnđượctínhiệucócườngđộbằngnhau,điềunàycónghĩarằngmáybaynémbomkẻthùởngaytrướcmặt.Vớimộtthiếtbịvôtuyếnđiệntửđặcbiệtnhưvậy,KhôngquânĐức,lầnđầutiên,đạtđượcnhữngkếtquảtolớn.

Năm1944, sựpháhủyhoàn toànBerlinđượcngăn chặn, điềuđó trênmộtmứcđộ lớnchínhlànhờsựtiếnbộcủangườiĐứctronglĩnhvựcđiệntử.HiệuquảcủacácmáybaytiêmkíchđánhđêmcủaĐứcđượchỗtrợbởiLLPPKđượctổchứctốt,khôngchophépKhôngquânHoàngGiaAnhgâyrasựtànphálớnởquymôkhủngkhiếpnhưsựtànpháthànhphốcảngHamburg.

Pháocaoxạ105mmĐứctạiZooFlakTowerBerlinnăm1942.

Trongthờigiannày,tổnthấtcủaKhôngquânHoànggiatăngđángkể,còntinhthầnchiếnđấugiảmđángkể.Nhiềungười trongsốcácphicông tốtnhấtcủaAnhđãkiệtsứcnghiêmtrọngvàthườngxuyên,vớinhữngnguyhiểmkhôngđángkểhoặckhiphảiđốimặtvớikhókhăn,thảbomtrênbiểnhoặctrênđồngtrống.Nghetiếngồnkhôngthểlaychuyểncủamáybaytiêmkíchđangtiếpcận,cácxạthủtrênkhônghoảngsợbắtđầuthiêuđốttấtcảnhữnggìtưởngtượngra,vàđôikhidonhầmlẫn,họbắnhạmáybaycủaquânmình.

Tìnhtrạnghỗnloạnnhưthếđạtđếnđỉnhcaotrongcácđêmtừngày30sangngày31tháng3năm1944khicácmáybaytiêmkíchĐức,đượccácRWRcủamìnhdẫnđường,tấncôngmộtnhómmáybaynémbomcủaKhôngquânHoànggiatrênbâiftrờiBrusselsvàbuộchọphảibướcvàomộtcuộckhôngchiến,kéodàisuốtđoạnđườngđếnNuremburg–mụctiêukhôngkích,vàtrêntoànbộđoạnđườngtrởlại.QuânĐồngminhbịmất95trongtổngsố795máybaynémbomthamgiacuộckhôngkích,còn71máybaykhácquaytrởlạisânbaycủamìnhvớinhiềuvếtthươngnặng,12chiếckhácgặpnạnkhihạcánh.Kếtquảcuốicùng–tổnthất115máybaynémbomvà800thànhviênphihànhđoàngiàukinhnghiệm.ĐólàmộtthắnglợilớnchongườiĐức;mộttrongcácphicôngbắnrơibảymáybaynémbom,nhiềungườikhác–bắnhạtừhaiđếnbađốithủ.ChiếnthắngnàyphầnlớncóthểđượcgiảithíchnhờtínhưuviệtcủanướcĐứctronggiaiđoạnnàycủacuộcchiếntranhtronglĩnhvựctácchiếnđiệntử(REB).

HoàncảnhđốivớiKhôngquânHoànggiatrởnênngàycàngtồitệvàtồitệhơnchođếnkhithànhcôngkhôngbấtngờđổxuốngđầuhọvàhọkhôngcóđượccơhộisửachữatìnhhìnhbằngsựtrảđũađiệntửtươngứng.Vàorạngsángngày13tháng7năm1944,mộttrongnhữngmáybaytiêmkíchđánhđêmcủaĐứchiệnđạinhất–JunkersJu88G-1,dolỗihệthốngđịnhvị

dẫnđườngđãbaylạcvàhạcánhxuốngđấtAnh.Nóđượctrangbịcácthiếtbịđiệntửmớinhất(radarSN2,radarcảnhbáosớmFlensburgvàmộtsốđàiliênlạcvôtuyếnđiệnmớirấthiệuquả),ngoạitrừradarcảnhbáosớmRWRNaxos,màmaymắnthaychongườiĐức,vẫnchưađượccàiđặt trênmáybaynày.CácchuyêngiangườiAnhngay lập tứcbắt taykiểmtrakỹlưỡngtấtcảcácthiếtbịtrênmáybayvàrấtlolắngkhihọnhậnranhiệmvụcủaFlensburg.Thayvìbảovệcácmáybaynémbomchốnglạimáybaykhutrụccủađốiphương,cácradarđượclắpđặtởđuôimáybaylạithuhútchúngnhưmộtmiếngthịtthuhútlũruồivàtạorấtnhiềuđiềukiệnthuậnlợichochúngtấncônghọ.

ĐểxuatansựhoàinghicủaBộChỉhuyKhôngquânHoànggia,cácchuyếnbaythửnghiệmđãđượctổchức,trongđóbảymươimáybaynémbomcùngloạiLancaster,mỗichiếctrongsốđóđượctrangbịmộtradarđuôi,đượclệnhmôphỏngmộtcuộckhôngkíchvàođấtĐứctươngtựnhưnhiệmvụquânsựthực.KhimộtmáybaychiếnđấuJu88,điềukhiểnbởiphihànhđoànAnh,cấtcánh,tấtcảcácmáybaynémbomđượclệnhphảibậtthiếtbịđiệntửcủamình.RWRFlensburgcóthểpháthiệnbứcxạradarAnhởcựlygần80kmvàkhôngbậtradarriêngcủamình,Ju88đãcócơhộitiếnvàođuôicácmáybaynémbomLancastervàchiếmvịtríthuậnlợinhấtđểnổsúng.NghingờvềhiệuquảcủaFlensburgđã tanbiếnvà toànbộthiếtbịradarnhanhchóngđượcgỡbỏkhỏicácmáybaynémbomKhôngquânHoànggia.

Trongkhiđó,mộtsốlượnglớndảilákimloạiđãđượcsảnxuất,chúngđượccắtsaochophùhợpvớibướcsóngcủaradarLiechtensteinSN2vàtừcuốitháng7năm1944đãđượcápdụng.ViệcsửdụngWindowmớivàgỡbỏcácradarđuôimáybay,đã làmchotổnthấtcủangườiAnhtrongcáccuộckhôngkíchđêmtrênđấtĐứcbắtđầugiảmđángkể.

Khi đó, người Đức cố gắng tìm giải pháp kỹ thuật khác để làm giảm nhiễu tạo ra bởiWindow,chẳnghạnnhưsửađổiăng-tenradarcủahọ.KhingườiAnhbiếtđiềunày,họbắtđầusửdụngcácdảikimloạirấtdài(đến120mét)gắnliềnvớimộtchiếcdùnhỏ,mỗidảikimloạicóthểmôphỏngtínhiệuphảnhồicủamộtchiếcmáybaylớn.NgườiĐứcđãbuộcphảisửađổiradarcủahọmộtlầnnữa,cốgắngđểthoátkhỏitácđộngcủacácphươngtiệnđốikhángđiệntửmớicủaVươngquốcAnh.

Đồngthời,chiếntranhtiếpdiễn,ngườiĐứcbắtđầutrảinghiệmmộtloạtcácvấnđềkhácnhau:tổnthấtngàycàngtăngcủacácphicôngdũngcảmvàgiàukinhnghiệmcủahọ,nhữngkhókhăncủaviệcđàotạongườimớibùchonhữngngườiđãmấtvàsựthiếuhụtnhiênliệungàycàngtăng.

Tronglúcđó,ngườiAnhđangngàycàngbịthuyếtphụcrằngcầndồnmọinỗlựcđểvôhiệuhóacácthànhphầnđiệntửcủahệthốngPKĐức.Đểlàmđiềunày,họxâydựngmộtphiđộimáybayđặcbiệt,chủyếulàShortStirlingvớithiếtbịgâynhiễuMandreltrênmáybay,cókhảnănggâynhiễuradarcảnhbáosớmFreya.MáybayShortStirlingcũngmangmộtsốlượnglớncácPRLOWindow,chophépchúng,đơnđộchoặctheotừngcặp,tạoratrênmànhìnhradarcủakẻthùcáctínhiệuphảnxạgiảsựhiệndiệncủamộtnhómlớnmáybaynémbom.ĐiềuđósẽđánhlạchướngsựchúýcủahệthốngPKĐứckhỏicácmáybaynémthực,đãtiếnhànhmộtcuộcnémbomtrênmộtđốitượngkhác.

Tuynhiên,chođếnkhikếtthúcchiếntranh,ngànhcôngnghiệpĐứcđãcóthểbắtkịpvớingườiAnh,khitạorahaihệthốngradarmới,màcácphươngtiệnđốikhángđiệntửcủapheĐồngminhchốnglạinókhônghiệuquả.HệđầutiêngọilàNeptunvàcóthểđượccấutrúclạiđểlàmviệctrênmộttrongsáutầnsốtừ158-187MHz–ởcácbướcsóngdàitươngứngtừ1,9đến1,6m,màkhôngthểgâynhiễunhờPRLOWindow.Radarthứhai,đượcgọilàBerlin,vàothờicủamình,làmộtphátminhmangtínhcáchmạngvàlàmviệctrongdảibướcsóngcm.Ăng-tencủanókhôngcònlàmộthệthốngphứctạpcáclưỡngcựcđượclắpđặtởmộtkhoảngcáchnhỏvớivỏmáybay,còncómộtăng-tenparabolđượclắpđặttrongphầnmũimáybay.Tuynhiên,chođếnkhichiếntranhkếtthúcmớichỉcómộtvàimẫucủaradarnàyđượcrađời.

CácmáybayĐứcJunkers88G-7bđượctrangbịradarNeptun,cũngnhưthiếtbịcóthểphânbiệtmáybayđịch-ta,làtiềnthâncủahệthốngnhậndạngquốctịch,hiệnđangđượccàiđặttrêntấtcảcácmáybaychiếnđấuhiệnđại,vàcóthểphânbiệtmáybayđịchvớimáybaymình.Chúngcũngđượctrangbịradarvôtuyếnđocao,labànvôtuyến,máythudẫnđườngantoàn,máyinmãMorseđơngiảntọađộmáybaytruyềnvềchotrạmmặtđất,thiếtbịchomáybayhạcánhvàhaiđàivôtuyếnmớibăngsóngngắnKVvàcựcngắnUKV.VìradarNeptunđượcxâydựngtrêncơsởbứcxạđịnhhướngvàcôngsuấtlớn,còncáctínhiệucủamáythu-teletype“thôngqua”rấttốtnhờsửdụngmãMorse,cáchệthốngnàyrấtbềnvữngtrướcsựchếáp.MáybaykiểuJunkersJu88G-7bcũngđượctrangbịRWRNaxos,cònRWRFlensburgđượcthaythếbằngmáy tầmphươngnhiệtKiel, loại nàyphảnứng với bức xạhồngngoại của các “điểmnhiệt”–ốngxảđộngcơcácmáybayđịch.

Trongnhữngthángcuốicủacuộcchiếntranh,haibênbắtđầusửdụngcácthủđoạndướidạngcácmụctiêugiả.Radarkhôngthểxácđịnhhìnhthứcvàđặctínhcủađốitượngpháthiện,dođóchỉcóthểsửdụngcácvậtkimloạikhácnhauđểtạoracáctínhiệugiả,màtrongmộtsốtrườnghợpnhấtđịnhsẽđượccoilàcácmáybaythực,tàubiểnthựcv.v.

NgườiĐứcsửdụngnhiềumụctiêugiảởkhuvựcBerlinđểngănchặnsựpháhủyhoàntoànthủđôcủahọ.Trongcáchồởgầnđóhọbốtrímộtsốlượnglớncácmụctiêubằngkimloại,hyvọngđánhlừacácmáybaynémbomcủaquânĐồngMinh,nhữngngườisửdụngradarH2Sđểnémbommù.

Nhữngphươngtiệnkháctinhvihơnđãđượccảhaibênsửdụngtronggiaiđoạncuốichiếntranh.TrênbầutrờinướcĐứcdiễnramộtcuộcđấutranhliêntụcgiữaradar,đốikhángđiệntử,vàphảnđốikhángđiệntử.Chắcchắn,nólàmộttrongnhữngnhiệmvụkhókhănnhấtcủacuộcChiếntranhThếgiớithứHaivàxéttừquanđiểmkhoahọc,khicảhaiđốithủkhôngvượtđượcnhautrongsựhoànthiệnvềkỹthuật,vàxéttừquanđiểmứngdụngtácchiến,trongđóhaibênđãchiếnđấuvới longgquyết tâmtuyệtvọng, lòngcanđảmvànhữngkinhnghiệmtuyệtvời.

SaukhiHoaKỳthamgiaChiếntranhThếgiớiII,sốlượngmáybaythamgiavàomỗichiếndịchquânsựđãtănglênđángkể.Trongnhữngthángcuốicùngcủachiếntranh,nướcĐứcđãbịnémbomdữdộihàngngàyvớikhôngíthơn1.000máybaynémbomđượchộtốngbởi600-700máybaytiêmkích,cònbanđêm–gầnnhưcùngmộtsốlượngnhưvậycácmáybaynémbomcủaKhôngquânHoànggia.

PhếtíchThếchiến2–NhàthờKaiserWilhelmMemorialChurchtạiBerlin-Charlottenburg,bịquânĐồngminhdộibom,đượcgiữlạilàmđàitưởngniệm.

Cuộcđốiđầugiữabảnthâncácmáybaytiêmkích,chiếnthuậtđánhđêmvàđánhngày,tổchứcvàhiệuquảcủahệthốngphòngkhông,nhữngcảitiếnliêntụctronglĩnhvựcpháthiện,côngtácdẫnđườngvàchỉhuymặtđấtlànhữngyếutốquantrọngảnhhưởngđếnkếtquảcủacuộcchiếntranh,màkếtquảkhôngrõràngchođếntậnngàycuốicùngcủanó.Thiệthạimáybay trênđấtĐức củaquânĐồngminhđặcbiệt lớn;người ta tính rằng tổn thấtnằm trongkhoảng12-15.000máybay.

CũngnhưtrongTrậnchiếnnướcAnh,cuộcđấutranhgiữaradarvàđốikhángđiệntửđóngvaitròvôcùngquantrọngtrongcácchiếndịchđườngkhôngtrênbầutrờinướcĐức,lầnđầutiêncólợichomộtbên,sauđólạilàbênkhác,nếuđánhgiátheohiệuquảcủaviệcápdụngcácthiếtbịđiệntửmớivàsửdụngcácyếutốbấtngờđểbắtkẻthùtrởthànhkhôngvũkhí.

Chương9.Nghibinhđiệntửtrongchiếndịch“Overlord”

TrongcuộcđổbộNormandycótênmã“Overlord”,đốikhángđiệntửlầnđầutiêntronglịchsử,đãtrởthànhmộtphầnhữucơcủacáckếhoạchchiếnlược.REP,quảthật,đãtrởthànhmộttrongnhữngyếu tốquantrọngnhấtcủa toànbộkếhoạchchiếndịch,đượccácnướcĐồngminhlậprađốivớimộttrongnhữngchiếndịchquânsựkhókhănnhấttronglịchsử.

Việcđổbộcótầmquantrọngsốngcòn,nhưngthànhcôngcủanókhôngcónghĩađãđượcxácđịnhtrước.Ngườitabiếtrõrằnggiaiđoạnquantrọngnhấtcủachiếndịchlàkhoảngthờigianbinhsĩtừtàuđổbộđượcđổlênbờ.Giaiđoạnnàycóthểkéodàitrongvàigiờ,vànếuđốiphươngtậptrungmộtcáchcầnthiếtđểtấncôngcácbinhsĩđangđổbộ,kếtquảcóthểlàmộtvụthảmsát,vìbinhsĩcựckỳdễtổnthươngkhiphải“bámvàobờ”.

Vìvậy,BộChỉhuyLiênquânĐồngminhcoicựckỳquantrọngviệcđánhlừangườiĐứcvàchedấuđịađiểmđổquânđíchthực,dođó,giữchậmsựdichuyểnlựclượngdựtrữchiếnlượccủahọđếnkhuvựccóthểđổbộ.ĐãquyếtđịnhcốgắngthuyếtphụcngườiĐứcrằngcuộcđổbộsẽđượcthựchiệngầnCalais,trongkhitrênthựctếnódiễnratrênbờbiểnNormandy.Kếhoạchhoạtđộngđiệntửđặcbiệtphứctạp,tấtnhiên,nóhoàntoànbímật.NóđượcđưavàovậnhànhchỉtrongmộtvàingàytrướcNgàyXvàbaogồmmộtsựkếthợpcáchoạtđộngthựcvàgiả.

BờbiểnNormandy,nơiquânĐồngMinhlựachọnđểtiếnhànhcuộcđổbộcủamình,đãđượctăngcườngphòngthủđángkểcũngnhưtoànbộbờbiểnphíabắcchâuÂu.ThốngchếVonRundstedtchỉhuysáumươisưđoàn,làthànhphầncơhữucủacáigọilàBứctườngĐạiTâyDương–mộthệthốngcôngsựtrảidàitừHàLanđếnVịnhBiscay.MộtthốngchếnổitiếnglàRommelchỉhuycáckhuvựcphòngthủtừHàLanđếnsôngLoire.

NgườiĐứctấtnhiênbiếtrằngcácnướcĐồngMinhđanglênkếhoạchxâmnhậpchâuÂu,và

chắcchắnhọsẽđổbộởđâuđótrongmiềnBắcPháp.VonRundstedtđãbịthuyếtphụcrằnghọsẽđổbộởCalais;cònRommel, tuynhiên,chorằngcuộcđổbộsẽdiễnra trêncácbờbiểnNormandy.

ÝkiếncácnhàlãnhđạoĐứcvềđịađiểmđổbộcũngphântán.SựkhácbiệtvềquanđiểmnhưtrêngâyrabởimộtsốhànhđộngcóchủýcủaĐồngMinhđểbắtngườiĐứctinrằnghọsẽđổbộtạiCalais.

NgườiĐứctấtnhiênđãlàmtấtcảmọithứđểgâykhókhănchokếhoạchcủaquânĐồngminh,họtiếnhànhmộtchiếndịchtuyêntruyềncangợikhảnăngbấtkhảxâmphạmcủabứctườngĐạiTâyDương.Trongmột chương trình radio tháng3năm1944,khoảnghai thángtrướcNgàyX,họchorằngchuỗiradarcủahọ,trảidàidọctheotoànbộlãnhthổcảnướcĐức,hiệuquảđếnmứcbấtkỳmáybayhoặctàuchiếnnàocủađốiphươngđềusẽchịusựgiámsátliêntục.Và,khicócácphươngtiệnấy,côngcuộcphòngthủnướcĐứccóthểvậnhànhvớitốcđộvượttrộivàđầyhiệuquả.

ĐồngminhbiếtrằngngườiĐứcđãlắpđặtdọctheobờbiểnphíabắcPhápítnhất120Radarđểpháthiệncácđoàncông-voacủaAnhtrongeobiểnLaManchevàchỉhuyxạkíchchocáckhẩuđộipháobinhphòngthủbờbiển.Vớisựtrợgiúpcủatrinhsátảnhvàđiệntử,họbiếttấtcảvềtoànbộchuỗitrạmradarcủaĐức,baogồmcáctrạmradarcáchnhauởcựly16km.Còntrênmộtsốđoạnbờbiểnchúngbốtrícáchnhau800mét.

CácchuyêngiaAnhvề thiếtbịđiện tử từ trướcđãbắtđầuphát triểncácbiệnphápđốikhángcụthể.HọchọnđoạndàinhấtcủabờbiểnScotland,giốngbờbiểnNormandy,dựngtạiđó3trạmradarĐứcchiếnlợiphẩm,thuộcbaloạichínhcủahệthốngradarbảovệbờbiểnNormandy.Mỗingày,máybay,tàuchiếnvàtàuđổbộđượctrangbịcácthiếtbịchiếntranhđiệntửđãthựchiệnđổbộtậpdượttrênbờbiểnScotland.Cácsĩquan-chuyêngiatácchiếnđiệntửvớitưcáchquansátviên,xácđịnhxemcác“chiếnlợiphẩm”phátnhiễuradarcủađốiphươngrasao.Kếtquảcủanhữngbàidiễntậpđượcbiênsoạnmộtdanhsáchchitiếtcácyêucầuđốivớicácthiếtbịlắptrêntàuchiếnvàmáybayphảithamgiavàocuộcxâmnhập.MỗiphicôngvàhoatiêuđượchướngdẫnrõràngvềnhữnggìanhtanênlàmvàoNgàyX.

Kếhoạchnàydựatrênhaihoạtđộngchính.ĐầutiênlàchếápcáctrạmradarĐứcởkhuvựcNormandy,đểngănchặnsựpháthiệncáclựclượnghảiquânđangđếngần.HoạtđộngthứhaibaogồmviệcđánhlạchướngcáctrạmradarĐứcởkhuvựcCalaisbằngviệcmôphỏngsựhiệndiệncủamộtlựclượnghảiquânlớnđangđếngầnCalais.Cácbiệnpháphỗtrợkhácđượclênkếhoạchphốihợpchặtchẽvớihaihoạtđộnglớnnày.Vớimụcđíchphaotinđồnnhảm,trongkhuvựcDoverbắtđầuchươngtrìnhphátsónggiảcôngsuấtlớnđểtạoấntượngtrongkhuvựcnàyđangtậptrungquânđội,sẵnsàngxâmnhậpvàokhuvựcCalais.Cácđiệpviênlantruyềntinđồnvàcácthôngđiệpgiảđểtiếptụcgâynhầmlẫnvềvấnđềnày.Quânđộiđãđượctậptrungởmộtkhuvựckhác,vàcuốicùng,liênlạcvôtuyếncủađốiphươngbắtđầubịgâynhiễuliêntục.

Việcđổbộđượcdựkiếnbắtđầuvào06:30ngày06tháng6.Trongđêmtừngày05sangngày06ThángSáu,mộthạmđộikhổng lồkhoảng2.700tàuthuyềncác loạivớihàngtrăm

ngànngười trên tàu,nhổneo tại các cảngkhácnhauởphía tâynamnướcAnhvà từ từdichuyểnđếnbờbiểnNormandy.Đồngthời,haimươimáybayđượctrangbịthiếtbịlàmnhiễuMandrelcôngsuấtlớn,baydọctheobờbiểnphíanamnướcAnh,trênđộcaokhoảng6.000mét,ngụytrangchedấusựhiệndiệncủacáctàuđangtiếpcậntrướccáctrạmradarcủaĐứctrênbờbiểnNormandy.

Gầnnhưđồngthời,mộtsốphânhạmtàucỡnhỏcócáctấmkimloạiđặcbiệt,kéotheocácphaovàbóngthámkhôngtrángkim,rờicáccảngkhácnhaugầnDover,nhằmmôphỏngcáctínhiệuphảnxạtươngđươngvớicáctínhiệucủacáctàuchiếnlớn.Ngaysauđó,mộtsốmáybaybayquađầuchúng,thảmộtlượnglớnPRLOWindowđểtạoấntượngvềviệcmộtđoàncông-voatàubiểnđangtiếpcậnbờbiểnnướcPhápgầnCalais.

Ngaysaukhiđếngiờđổbộ,cùngmộtlúc,tấtcảcácthiếtbịchiếntranhđiệntửtrêncáctàuđềuđượcbậtlên,tạoranhiễuđủđểvôhiệuhóahiệuquảcủaradarkiểmsoáthỏalựcpháobinhĐức.

Tấtcảmọithứdiễnratheođúngkếhoạch,vàcuộcđổbộNormandyđượcĐồngminhkếtthúchoàntoànthắnglợi.KếhoạchtácchiếnđiệntửđượclậpnênmộtcáchhiệuquảđãđảmbảongănngừaviệcđưavàohoạtđộngcácđơnvịdựtrữchiếnlượccủangườiĐứcchođếnkhiquânĐồngminhđãchiếmxongbànđạpmộtcáchthuậnlợi.QuânĐồngminhkhôngbịthiệthại,vìvachạmvớicáclựclượngchínhcủaquânĐứcđãkhôngxảyratrongsuốtthờigianđổbộ.SựnhầmlẫngâyrabởicácchiếndịchđiệntửcủaquânĐồngminhtiếptụccảvàongàyhômsaukhiđổbộ,buộcchínhphủĐức,baogồmcảHitler,điđếncácsailầmnghiêmtrọngtrongviệcđánhgiátìnhhìnhvàđưaraquyếtđịnhkhôngchínhxác.

SựthànhcôngcủacácứngdụngđốikhángđiệntửtrongcuộcxâmnhậpNormandyđượcthểhiệntốtnhấttrongnhữnglờicủaWinstonChurchill:

“Nhữngnỗlựccủachúngtôiđểđánhlạchướng,trướcvàsauNgàyX,đượclậpkếhoạchđểgâynhầmlẫntrongviệcraquyếtđịnh,thànhcôngcủacácbiệnphápđólàtuyệtvờivàhệquảcủanóảnhhưởngđếnquátrìnhcuộcchiếntrongsuốtmộtthờigiandài”.

Chương10.TácchiếnđiệntửtrênkhônggianchiếntrườngĐịaTrungHải.

Loạtbắncủapháohạm320mmtrênthiếtgiáphạmÝGiulioCesaretrongtrậnPuntaStilonăm1940.

Nóichung,tácchiếnđiệntửtrênkhônggianchiếntrườngĐịaTrungHảichưabaogiờđạtđếntầmmứccủaTrậnchiếnAnhquốchoặccáctrậnchiếntrênĐạiTâyDương.Tuynhiên,tạimột sốgiaiđoạncủachiến tranh, radarđóngmộtvai trò rấtquan trọng.Vídụ, trong trậnchiếngiữacáclựclượnghảiquânAnhvàÝ,saukhiÝtuyênbốchiếntranhngày10ThángSáunăm1940.

Nhiệm vụ chính của hạm đội Anh ở Địa Trung Hải, đóng căn cứ chủ yếu trong cảngAlexandriaAiCập, làgiữ tuyếnđườngbiểncôngkhaivớiMan-ta–mộtcăncứhảiquânvàkhôngquântrọngyếu.HảiquânÝ,đếnlượthọ,phảiduytrìtuyếnhànghảicôngkhaivớiLibya,AlbaniavàEritreađểcungcấpchoquânđộicủahọmọithứcầnthiết.

Đươngnhiên,cảhaihạmđộiđềucónhiệmvụngănchặnviệckẻthùđạtđượccácmụctiêucủamình.Đểlàmđiềunày,mỗibêndànhcảngàylẫnđêmmởmộtsốlượnglớncácchiếndịchhảiquân,cốgắngbảovệđoàncông-voacủamìnhvàtấncôngđoàncông-voacủađốiphương.

TuầndươnghạmhảiquânÝ“Fiume”năm1933.

Nhưchúngtađãbiếttừcácchươngtrước,ngaytrướckhibùngnổThếchiến2,cácnghiêncứuvàpháttriểnbímậtvềradarđangđượctiếnhànhởnhiềuquốcgia,baogồmcảAnhvàÝ.Tuynhiên,trongkhiởÝradarvẫncònởgiaiđoạnmôhìnhthửnghiệm(vìnhữnglýdođãnóiởtrên),thìởAnhngườitađãbắtđầusảnxuấthàngloạt,vàđãđượctiếpnhậnvàobiênchếtrangbị,chủyếulàdoyêucầucấpbáchcủacôngtácphòngkhông.

VàothángChínnăm1939,khicuộcchiếntranhbắtđầu,ởAnhđãcócuộcvậnđộngcôngnghệvàcôngnghiệplớn,dẫnđếnviệcápdụngcáctrạmradarđầutiên.Chúngtỏrarấthữuích.TrongTrậnchiếnnướcAnhchúngđãpháthiệnracácmáybayĐứcvàobanđêmvàtrongđiềukiệntầmnhìnkémtrênmộtcựlylớnhơnnhiềusovớimắtthườngkhôngthiếtbịcóthểchophép.

Tuynhiên,trongthờigiannhữngcuộcgiaotranhđầutiêngiữa2hạmđộitrongsuốtmùahènăm1940(trậnPuntaStilongày09tháng7năm1940vàCapeSpadangày19tháng7năm1940),ngườiÝđãcónhữngýkiếnmạnhmẽrằngngườiAnhkhôngcóradartrêntàucủahọ.Quansátnày,tuynhiênkhôngdẫnđếnhànhđộngnàovàkhôngkhiếnnhàchứctráchÝtăngtốcđộthửnghiệmmẫuradartạiViệnnghiêncứucủaHọcviệnHảiquânLivorno.Thayvàođó,họquyếtđịnhsửdụngmộtsốítcácchuyêngiahọhiệncóvềngànhđiệntửvàocáccôngviệckhácnhaumàhọcoilàcấpbáchhơn.

VàothángGiêngnăm1941,quânđoànkhôngquânĐứcXCAT(quânđoànkhôngquânX)đanghoạtđộngcựckỳhiệuquả,bướcvàothamchiếntrênĐịaTrungHải,đểhỗtrợcholựclượngquânđộipheTrục.XCATđếnSicilyvàogiữađợthoạtđộngcủamộtchiếndịchquantrọngbằnghảiquânvàkhôngquâncủangườiAnhlà“Excess”,nhằmcungcấphậucầnchoMalta.VàođêmtrướcchiếndịchquantrọngnàycủahạmđộiÝ,cácđiệnđàiviênĐứcđãđượcpháiđếnchiếckỳhạmÝđểđảmbảothôngtinliênlạcvôtuyếnvớiXCAT.Nhưchúngtasẽthấyvềsau,điềunàydẫnđếnnhữnghậuquảkhôngmongmuốnchoHạmđộiÝ.

Mộtđoàncông-voaAnhtừGibraltarrakhơi,trongsựhộtốngcủa16tàuchiến,ítnhất5trong số đó có radar trên tàu. Trong eo biển Messina một hải đoàn tàu chiến tiến từ

Alexandria ra nhậpđội hình với họ, hải đoànquân sựnày gồm1 thiết giáphạm, các tuầndươnghạmvàkhutrụchạm,haituầndươnghạmđếntừbiểnAegean,cũngnhưcácchiếnhạm“Southampton”và“Gloucester”,khôngtàunàotrongsốđócótrangbịradar.

Đoàncông-voaAnhvàđoànchiếnhạmhộtốngbị tấncôngliêntụcbởi lực lượngkhôngquânvàhảiquânÝcùngmáybayĐứcthuộcXCAT.ĐiềutồitệhơncảđãxảyđếnvớicáctàuchiếnAnh“Southampton”và“Gloucester”.Khôngcóradartrêntàu,họđộtnhiênbịhàngchụcchiếcmáybaymàhọkhôngthểpháthiệntiếpcậnvànémbom.“Southampton”bịhưhỏngnặngđếnmứcngười taphải đánhđắm, còn “Gloucester”mặcdùbị thương, vẫnđếnđượcMalta.

Sau những sự kiện trên, nhu cầu về radar đã được coi là hết sức quan trọng nhưmộtphươngtiệnđểpháthiệnmáybayđịchđangđếngần.NgàycàngcónhiềutàuchiếnAnhđượctrangbịradarvàhạmđộiÝđãsớmbắtđầucảmthấytácđộngcủachúng.TrongthờigianbắnpháGenoacủamộtđơnvịhảiquânAnh,đóngcăncứtạiGibraltar,diễnravàotháng2năm1941,cáctàuchiếnAnhđãcóthểpháthiệncácmáybaytrinhsátÝtrướckhimáybaypháthiệntrựcquanđượctàuchiến.Vìvậy,cáctàuchiếncóthờigianđểthayđổihướngchođếnkhitiêmkíchcấtcánhlênđánhchặn.

TrongtrậnCapeMatapan,xảyravàođêmngày28ThángBanăm1941,ngườiAnhđãcóthểnhờsựtrợgiúpcủaradarmàchặnđánhđượcmộtđơnvịhảiquânÝgồmbatàutuầndươngđộchoánnước10.000tấn,bốntàukhutrụcởcựlylớnhơntầmtốiđapháthiệntrựcquanvàobanđêm.

Tối27tháng3,ĐôđốcCunningham,TưlệnhHạmđộiĐịaTrungHảiAnhquốc,đượcthôngbáovềcuộctấncôngsắpxảyracủahạmđộiÝvàođoàncông-voatàubuônđangđivềhướngHyLạp,vàôngralệnhchomộtđơnvịhảiquân,baogồmmộttàusânbay,bathiếtgiáphạm,bốntuầndươnghạmvàchínkhutrụchạmđếntrợgiúp.Chỉcóbatrongsốcáctàutrên–tàusânbay“Formiddable”,thiếtgiáphạm“Valiant”vàtuầndươnghạm“Ajax”córadartrêntàu.Đó là loạiradar279,nhiệmvụchủyếuđểtheodõi trênkhoảngcách lớncácmụctiêutrênkhôngvàhướngdẫntiêmkíchđếnchặnchúng.

Buổitốingày26tháng3,cùngvớicácđiệnđàiviênngườiĐứctrêntàu,đơnvịhảiquânÝrờicảng.NhiệmvụcủacácđiệnđàiviênlàđảmbảotiếpxúcvôtuyếnđiệncầnthiếtvớiXCATĐức,vìBộchỉhuyquânđộiÝyêucầu.CảhảiđoànAnhvàÝđềuhướngtớiđảoCretevàhọđếnđóvàongày28cùngtháng.

TuầndươnghạmhảiquânÝ“Zara”trongtrậnPuntaStilo1940.

Nhiềucuộccơđộngcủacáchạmđộithựchiệnngàyhômđó,vượtquáphạmvicủacuốnsáchnày,đượcgiớihạntrongcâuchuyệnvềcácthựctếvàsựkiệnliênquanđếntrậnchiếnbanđêmngoàikhơiCapeMatapan,trongđóradarđóngvaitròchiphối.

Lúc20:15ngày28tháng3,radartrêntàutuầndươngAnh“Ajax”–mộttrongcáctàucủahảiđoàn,baogồmcác thiếtgiáphạm“Warspite”, ”Valiant”và ”Barnham”và tàu sânbay“Formiddable”,nhậnthấytrênmànhìnhradarcủamìnhvềbêntráihướngtàucómộtvậtgìởcựlykhoảng10km.ĐôđốcPridham-Vippell,chỉhuyđơnvịtàutuầndương,chỉbáocáovềtiếpxúcradarvớiTưlệnhcủaôngvàtiếptụcđitheohướngcũ.ĐôđốcCunningham,đangởtrêntàu“Warspite”quyếtđịnhđibằngcảhảiđoàn,vàtìmhiểutiếpxúcradarđólàgì.

Khoảngmộtgiờsau,“Valiant”thiếtlậpđượctiếpxúcradarvớimộttàulạdườngnhưđangthả trôiởkhoảngcách10km.Nóduy trì tiếpxúcradarchođếnkhichưađếngần tàu lạởkhoảngcáchkhoảng7000métvàchưanhìnthấycontàutrôi.Đồngthời,“Warspite”–tàukỳhạm,đibêntráicủa“Valiant”,độtnhiênnhìnthấyhaituầndươnghạmlớncủakẻthù,đangthảtrôitrêngầnnhưđúnghướngcácthiếtgiáphạmAnh.Radar“Valiant”ngaylậptứchướngđếnnhữngmụctiêumớivàxácđịnhcựly–8500mét.Theocácdữliệunày,bathiếtgiáphạmchĩađạibácvàochúng.CácthiếtgiáphạmAnhđềuđặntớigần,chođếnkhihọcáchcácmụctiêukhoảng2.500mét.Tạithờiđiểmnàykhutrụchạmhạngnhẹ“Greyhound”đangđihộtốngthiếtgiáphạm,chĩasanghaitàunhữngchiếcđènchiếucôngsuấtlớncủanó.Chúnglàcáctàu“Zara”và“Fiume”.Chúngđếntrợgiúptàu“Pola”đangtrôi,nótrúngmộtquảngưlôithảtừmáybay-phóngngưlôi.CácthiếtgiáphạmAnhkhaihỏapháochính.Sauhaihoặcbaphúttừ“Zara”,“Fiume”vàcáctàukhutrục“Alfieri”và“Carducci”bayracácmảnhkimloạinóngcháy.Tuynhiên,bấtchấpcuộctấncôngchớpnhoáng,“Alfieri”bằngcáchnàođóđãcóthểtiếpcậngầnlạiđốiphươngvàdướivỏbọccủamànkhóinókhaihỏa,buộccácthiếtgiáphạmAnhrútlui.Trongđêm,4tàuÝbịchìm,còn“Pola”biếnmấtkhỏitầmnhìncủahảiđoànvàolúcbìnhminh,nóđượctiễnđưaxuốngtậnđáybiểnbằngcáctráingưlôiphóngtừcáctàukhutrụcAnh“Jervis”và“Nubia”.

ĐêmđóchếttrậncóđôđốcCattaneo–TưlệnhhạmđộiÝ,thuyềntrưởngcủamộtsốtàuvàphầnlớncácthủythủđoàn.

BảnđồtrậnMũiMatapantháng3năm1941.

TiếptheotrậnCapeMatapanlàcácsựkiệnbithảmkhác,chúnglàkếtquảsựyếukémcủangànhcôngnghiệpÝ.MặcdùmệnhlệnhkhẩntrươngsảnxuấtnămmươiradarGufochotàuchiếnHạmđộiHảiquânÝ,ngànhcôngnghiệpÝkhôngnắmđượcbíquyếtsảnxuấtcáclinhkiệnđiệntửquantrọng,chẳnghạnnhưốngtiađiệntử,màngườiMỹđãcungcấpởdạngmẫuthửnghiệm.Vìvậy,việcsảnxuấtcáchệthốngradartrênđãbịđìnhchỉ.

Trongvòngvàitháng,ngườiAnh,màvàothờigiannàyđãcóđượcnhữngkinhnghiệmtolớnvềxạkíchđêmdướisựđiềukhiểncủaradar,trênthựctế,khôngmấykhókhăntrongviệctấncôngcácđoàncông-voaÝđiđếncáccảngBắcPhi.

Mộttrongnhữngthảmkịchbanđêmnhưvậyxảyrađêm26tháng7năm1941,khicáctàuphónglôiÝcómộtnỗlựctáobạovượtquatuyếnphòngthủcảngVallettaởMalta.Mộtradarnhỏ,lắpđặttrênhònđảonày,pháthiệnracáctàuphónglôiÝđangtiếntớiởcựlykhoảng32km.CáctàuÝđithẳngđếntrướcđạiđộipháobảovệbờbiểnsẵnsàngchiếnđấu,đangchĩanòngđạibácchínhxácvàochúngvàkhaihỏa.

TrongkhiHảiquânÝchờđợiviệcsảnxuấtradarGufo,nướcĐứcchohọmượnRWRMetox,đãđượcchứngminhlàrấtcógiátrịởĐạiTâyDương.NgườitalắpchúngtrêncáctàuchiếnlớncủaÝ,trêncáctàukhutrụchộtốngđoàncông-voavàcáctàungầm.Ngoàira,trêncáctàuvậntảikhácnhaucũngtrangbịcácradarkhác,chẳnghạnnhưradarDeTemẫuFu.Mo.24/40G,cótầmpháthiệnkhoảng20-25km.MáythuMetoxngaylậptứcchứngtỏgiátrịcủanó.Nhờkhảnăngpháthiệnbứcxạđiệntừcủaradarkẻthù,ngườiÝcóđượckhảnăngkịpthờilàmcôngtácchuẩnbịcầnthiếtđểđẩylùicáccuộctấncôngbấtngờ.

NếunhưngườiÝkíchthíchsựpháttriểncủahệthốngTCĐT,khiđócácchiếndịchởĐịaTrungHải,khôngnghingờgìnữa,sẽcókếtquảhoàntoànkhác.Việclắpđặttrênquymôlớn

RWR,nhưđãđềcập trongcác chương trước, có tầmpháthiện lớnhơnsovới radar thôngthường,sẽchophéphọpháthiệnkẻthùtrướckhingườiAnhtìmrahọvàsauđóchếápradarcủahọ.ViệcbịtiêudiệthoàntoàntrongbiểnAegean,ngoàikhơiCapeMatapan,hysinh2.300thủythủ,chínhlàcáigiámàngườiÝphảitrảchoviệcthiếucácthiếtbịchiếntranhđiệntửchophéphọtránhtrậnchiếnchếtngườinày.

KhinhữngradarGufođầutiênrốtcuộccũngđượclắpđặttrêncáctàuchiếnÝ,chuyệnđãquámuộn;Ýđãthuatrongchiếntranh.Bàihọcrútratừnhữngsựkiệnnàychothấyhệthốngmẫuradar thửnghiệmvàcác trangthiếtbị tácchiếnđiệntửkhácvẫnsẽnhưvậy,nếucácnghiêncứukhôngđượchỗtrợbằngsựpháttriểncầnthiếtcủangànhcôngnghiệpđiệntửlàmchủđượccáccôngnghệmớinhấtvàkhảnăngsảnxuấthàngloạtcáclinhkiệnthànhtố.(Ngàyhômnay,dĩnhiên,ngànhcôngnghiệpÝđãlàmộttrongnhữngngànhtiêntiếnnhấttrênthếgiớitronglĩnhvựctácchiếnđiệntử.)

HMSIllustriousdướicuộctấncôngcủaJu87tạiCảngLớn,Malta.Tàusânbaynắmbênphảichiếccầncẩulớn.

TrongcácchiếndịchđườngkhôngởĐịaTrungHải,radarvàtácchiếnđiệntửđóngvaitròkhákhiêmtốntrongnhữngnămđầuchiếntranh.KhôngquânÝ(RegiaAeronautica)khácvớiLuftwaffetrongTrậnchiếnAnhquốc,khôngcảmthấybấtkỳnhucầucấpthiếtnàovềcácthiếtbịdẫnđườngvôtuyếnđểhướngdẫnchocácmáybaynémbomcủahọ.Ngoàira,đảoMan-ta,trênđóvỏnvẹnchỉcómộtsốmáybaylỗithờicủaAnh,khôngđượchọcoilàmụctiêuưutiên.

Tuynhiên,tìnhhìnhđãthayđổivàonăm1942,khiđảoMaltatrởthànhtrởngạichovậntảiđườngbiểncủapheTrục,vốnphảiđảmbảocungcấphàngđếncáccảngBắcPhi.ThiếuradarvàthiếtbịđiệntửlàsựviệccótácđộnglớnđếnthànhcôngcủacácvụnémbomhònđảonàycủacácquốcgiapheTrục.

ViệcloạibỏcácradarcảnhbáosớmcủaAnhtrênđảoMaltađượccoilàưutiêncaonhấtcủaBộTưlệnhtốicaoÝ,đặcbiệtlàdướidạngmộtcuộcxâmnhậpđượclậpkếhoạchlênhònđảo.ThiếtbịđượcthiếtkếvàpháttriểnbởiViệnnghiêncứucôngnghệvôtuyếnđiệnKhônglựcÝtạiGuidoni,gầnRome,vớisựphốihợpcủaLụcquânvàHảiquân,dướisựlãnhđạocủaGiáosưLatmirala, làrấtđộcđáo,rấtmớivàlàsựhợpnhấtcùngnhaucủamáythuvàmáy

phátnhiễu.Nóđượcxâydựng,theomộtsơđồsiêuphảnứngđượcphổbiếnrộngrãithờiđó,màbâygiờkhôngcònđượcsửdụngnữadonhữngkhókhăncủaviệcđiềukhiểnnóchínhxácvàxuhướnggâynhiễurấtmạnhchobinhsĩquânmìnhởbêncạnhthiếtbị.ChínhkhảnăngtiêucựcđócủasơđồđãđượcgiáosưLatmiralasửdụngđểtạoratiếngồnởtầnsốhoạtđộngcủaradarđốiphương,nhưngvớitầnsốlặplạixungkhácnhauđểchếápmáythu.Nhữngthiếtbịgâynhiễuđầutiênlàmviệctạitầnsố170-220MHzvàbứcxạcôngsuấttừ10-20watt.

Máythu-phátnhiễucủagiáosưLatmiralađượcsửdụngtrongcácchiếndịchquânsựtrongmộtgiaiđoạnngắn,vìngày08tháng9năm1943Ýđãkýthỏathuậnngừngbắn.Dođó,nóítcótácđộngđếnkếtquảcủacuộcchiếntranhởĐịaTrungHải,nơimáybayÝphảihoạtđộngmàkhôngcóradarvàthiếtbịbảovệhọkhỏiradarAnh.ĐểgiúpđồngminhÝcủamình,ngườiĐứcpháiđếnBắcPhiquânđộivàxetăngcủahọ.Đồngthời,họbắtđầuđặtradarcủahọlênchínhlãnhthổnướcÝ,cũngnhưcáchảiđảocủanó,nhưnggiữbímậtvớibảnthânngườiÝ;sốlượngcáchệthốngradarđượclắpđặtởÝ,chủyếulàmẫuFreyavàWurzburg,đãdầndầntănglên.

KhithảoluậnvềvấnđềcuộcxâmnhậpcủaĐồngminhlênSicily,đãquyếtđịnhrằngđầutiêncầnbiếtnhiềuhơnvềcácradarĐứcđượcbốtríởphíanamÝ.ĐểthựchiệnnhiệmvụtrinhsátđiệntửđãsửdụngmáybaynémbomWellingtoncủaKhôngquânHoànggia,đượctrangbịmáythuRWR.Bayởđộcaothấp,họcốgắngđểthumộttínhiệuradarmạnh,vàkhihọbắtđượcmộttrongsốtínhiệuđó,họbayvềphíanguồnphátcủanó,đểtìmhiểuxemcườngđộcủatínhiệucótănglênkhông.Nhưthế,họđãcókhảnăngxácđịnhcáctọađộhoặcítnhấtlàhướngcủaradar.Cácchuyếnbaynhưvậyrấtnguyhiểm,vìthườngxuyênmáybaynémbomWellingtonphảibayrấtgầnvớiradarvàchịumộtmốinguyhiểmchếtngườilàbịbắnhạbởilướilửacủacáckhẩuđộipháoPK.Tuynhiên,cácmáybaynémbomWellingtonđãpháthiệnđượcgầnnhưtấtcảcáctrạmradarcủaĐứcởSicilyvàmiềnNamnướcÝ,thậmchíbấtchấpthựctếlàtrênmáybaykhôngcómáyvôtuyếntầmphương.

BomkhôngđốihạmcóđiềukhiểncủaĐứcQuốcxã–FritzX(Air-to-ShipWirelessGuidedGlidingBomb)

Vàocuốinăm1942,đểthaythếcácmáybaynémbomchậmchạpvàlỗithờiWellington,cácmáybayhiệnđạihơnvàđượctrangbịtốthơnđãđượctriểnkhaiđếntừMỹ.ĐólàmáybaynémbombốnđộngcơB-24Liberator.Trongthànhphầnphihànhđoàncủanócócácchuyêngiadânsựvềtrinhsátđiệntửđểbảodườngthiếtbịthunhậntrênmáybay.Đểtránhbịpháthiệntừmặtđấttrongthờigiancácchuyếnbayđêm,cácmáybayđượcsơnmàuđen,còncácốngxảcủađộngcơđượcchebằngcácbầudậplửa.Tạiphầnđuôicủachúngcógắnăng-tenRWR,đượcđiềuchỉnhtrướctheotầnsốradarmáybaytiêmkíchđánhđêmcủaĐức.KhipháthiệnbứcxạradarmáybaytiêmkíchĐức,trênbảngđiềukhiểncủamáybay,đèncảnhbáomàuđỏsẽcháysáng.Đểxácđịnhhướngđếncủacáctínhiệutrạmmặtđất,trênmỗiđầucánhphicơB-24ngườitalắphaiăng-tencủamáythuradar;chúngđượcđiềuchỉnhtheotầnsốcủa radarFreyavàWurzburg.Khi chặn tínhiệu radar, trắc thủvậnhành có thểnghe thấytrongtainghetầnsốlặpcủaxungradarđốiphương.Sauđó,anhtaralệnhchophicôngcơđộngB-24chođếnkhinàoâmlượngcácxungtừhaimáythucònchưanhưnhau.ĐiềunàycónghĩalàbâygiờB-24sẽbaythẳngtớiradarvàbằngcáchđócáctrắcthủvậnhànhcóthểxácđịnhvớiđộchínhxácvừađủphươngvịcủanó.Tuynhiên,phươngphápnàykhôngphải làkhôngcónhượcđiểm.Nókhôngchođộchínhxácđủđểđịnhvịradar,cũngcónghĩalàmáybayphảibayquágầnvớiradarvớiviệctiếptheolàphạmvàokhuvựcdiệtmụctiêucủacáckhẩuđộipháocaoxạcủahệthốngphòngkhông.

NhữngvấnđềtrênđãđượcgiảiquyếtsaukhilắpđặttrênmáybaynémbomB-24nhữngbộtầmphươngvôtuyếnđầutiên.Cácthiếtbịnàycóthểxácđịnhhướngtớicủabứcxạđiệntừcủaradar.Sauviệcđó,B-24khôngcòncầnphảibayvàohướngcáctrạmradarcủaĐứcđểlấyphươngvịcủachúng;chỉcầnbaysongsongvớibờbiển,vàquanhữngkhoảngthờigianxácđịnhđềuđặnlấyphươngvịradar.Tiếpsauđó,vịtrícủaradarđượcxácđịnhbằngphươngpháptamgiác.

Vớisựtrợgiúpcủaphươngphápnày,quânĐồngminhđãcóthểxácđịnhkhôngchỉtọađộcủatấtcảcáctrạmradarcủaĐứctạiÝ,màcòncảcáctrạmthiết lậpdọcbờbiểnphíanamnướcPháp.TầmquantrọngcủapháthiệnnàyđượcđánhgiácaotrongcuộcđổbộcủaĐồngMinhlênSicily–vàoSalernovàProvence.Trướcmỗichiếndịchhọnémbomhệthốngradarvenbiển,mànếukhôngsẽcảnhbáongườiĐứcvềviệchọđangđếngần.

Tuynhiên,vàothángChínnăm1943,mặcdùtấtcảcácbiệnphápphòngngừa,cácnướcĐồngminhphảiđốimặtvớimộttháchthứcmớikhônglườngtrướctronglĩnhvựcEW.NgườiĐứcđãphátminhramộtvũkhíchốnghạmmớikhủngkhiếp–bomcôngphácaocóđộngcơtên lửa, dẫn đường bằng cô tuyến đến mục tiêu từ máy bay-vật mang. Bom được gọi làHenschelHs293,đượcdẫnvớitrợgiúpcủahệthốngđiềukhiểnvôtuyếnbốntầnsốtừtrênmáybaynémbomJunkersJu88vàHeinkelHe177;khigửitínhiệuvôtuyếnđiềukhiểncácbánhláilệchgắntrênthânbom,trắcthủvậnhànhtrênmáybaycóthểđiềukhiểnđườngbaycủanó.

Tháppháosố2củathiếtgiáphạmhảiquânÝRoma,pháocỡ15-inch(381-mm),nổtungngày9tháng9năm1943,saukhitrúngbomlượnđiềukhiểnbằngvôtuyếnFritz-X.

BằngchứngvềđộchínhxácvàsứcmạnhhủydiệtrấtlớncủaquảbommớimangtínhcáchmạnglàmộtsựkiệnđãdiễnraởĐịaTrungHải.Ngày09tháng9năm1943,mộtngàysaukhigiữaÝvàcácnướcĐồngminhkýkếtthỏathuậnngừngbắn,hạmđộihảiquânÝbaogồmbathiếtgiáphạmcóđộchoánnước35.000tấnmỗitàu:“Roma”,“VittorioVeneto”và“Italia”,sáutàutuầndươngvàhainhómtàukhutrục,phónghếttốclựcvềcảngLaMaddalenaởSardinia.Ngay sau khi nhìn thấy đảo Asinara, các tàu đổi hướng 45 độ vào cảng ở cửa sông LaMaddalena.NhưngkhihọvừamớivượtquaeobiểnBonifacio,từSupermarine–BộChỉhuytốicaoHảiquânởRome,nhậnđượcđiệnvôtuyến,thôngbáocảngLaMaddalenađãbịngườiĐứcchiếmđóng.Dođó,họđượclệnhđổihướngvàđivềcảngBeaunecủaTunisia.

TrongkhicáctàuÝquayhướngvàmộtlầnnữarakhơi,ngườiĐức,khôngnghingờgìnữa,đãchặnvàgiảimãthôngđiệpcủangườiÝ,họngaylậptứcchomáybaycủahọcấtcánhlênkhôngtrungđểnémbomtàuchiếnÝ.TrêntấtcảcáctàuchiếnngườitanhậnrarằngmáybaynémbomJunkersđãthảnhữngquảbomvớiđộngcơtênlửađượcđiềukhiểnbằngradio,vìđiềunàyđượcthựchiệnởtốcđộcaohơnsovớibomthôngthườngvàchúngrơithẳngvàomụctiêu.Haiquảbomtrúngchiếcthiếtgiáphạm“Roma”–kỳhạmcủahạmđội,gâythiệthạinghiêmtrọngchonóđếnmứccontàuvỡlàmđôivàchìmvớigầnnhưtoànbộthủythủđoàn.

Mộtvàingàysauđó,ngày14(11?)tháng9năm1943,trongcuộcđổbộcủaĐồngMinhtại

Salerno,bommớitáiápdụngđãtànpháthiếtgiáphạmAnh“Warspite”vàtàutuầndươngMỹ“Savannah”.CácthủythủđoàncủacảhaitàubáocáorằngcácquảbomthảtừmáybaynémbomĐức,xéttheohànhvicủachúng,đượcđiềukhiểnbằngsóngradio.

USSSavannah(CL-42)trúngmộtbomĐứcđiềukhiểnbằngsóngvôtuyếnkhiyểmtrợLiênquânngoàibờtrongchiếndịchSalerno,11tháng9năm1943.Bomtrúngnóctháppháosố3cỡ

6”/47vàchuisâuvàothântàurồimớinổ.Ảnhchothấyvụnổtuônkhóiraquanóctháppháocũngnhưquathântàuphíadướiđườngmớnnước.Trênnềntrướclàmộtthuyềnmáyphónglôi

đangchạyngangqua.ẢnhcủaNavalHistoricalCenter.

BộTưlệnhtốicaoHảiquânAnhvàMỹcựckỳlolắngvềđộchínhxáccủabommới,họngaylậptứctriệutậpcácchuyêngiakỹthuậttừcácquốcgiacủahọlạiđểcốgắngtìmcáchđốiphóvớimốiđedọamới.

ÝtưởngđầutiênđếnvớihọlàtrêncáctàucủaĐồngminhhoạtđộngởĐịaTrungHảisẽlắpcácmáythuđặcbiệt;chúngsẽthu,ghivàphântíchcáctínhiệusóngđiệntừphátratừmáybayđangnémbomvàtiếptheođólàláibom.Điềuđósẽphảilàmvàothờiđiểmtàuđangbịtấncông,vàcácquảbomđangđượcláithẳngvàohọ–đâykhôngphảilàchuyệnđùa!

Saumộtthờigian,quânĐồngminhmaymắnchiếmđượcmộttrongnhữngtráibomHs-293,thảrơivàovùngnướcvenbiểnLibyamàkhôngphátnổ.Nghiêncứukỹlưỡngtráibomvàphântíchcácbứcxạchặnđượcchothấyhaitrongsốbốntầnsốdẫnđườngtênlửalàcaohơndảitầnsốcóthểngheđượcvàcaohơntầnsốcóthểghilạiđượcbằngthiếtbịkhiđóđangsửdụng.Trongkhicácmáythu-ghimớicókhảnăngpháthiệncáctầnsốcaonhưvậyđượcvộivãchếtạo,hiểubiếtvềnhiệmvụcủahaitầnsốkhácđãđủđểthiếtbịđiệntửgâynhiễungẫunhiên“làmmù”hệthốngnàycủađốiphương.CácmẫuđầutiêncủathiếtbịđãđượclắpđặttrêncáctàukhutrụcMỹ“Davis”và“Jones”vàđãgâynhiễuthànhcôngchocáchệthốngdẫnđườngvôtuyếncủabomĐức.

Sauđó,cácchuyêngiapháthiệnrarằnghaitầnsốkhôngngheđượcchỉđơngiảnlàcáctầnsốsiêuâmvàbốntầnsốchỉđơngiảnlàcáclệnhcơđộng“lêncao”,“xuốngthấp”,“sangphải”và“sangtrái”.Saupháthiệnnày,cácnướcĐồngminhđãcóthểcanthiệpvàoviệcđiềukhiển,thôngquaviệctruyềncáclệnhgiả,đánhlệchquảbomnguyhiểmchếtngườirakhỏihướngbaycủanó.MộtkhiquânĐồngminhđãtạorađượcmáygâynhiễucókhảnănglàmviệcnày,khôngtàunàotrongsốcáctàucủahọcònbịtrúngcáctráibomđiềukhiểnbằngradio,vàloạibomtrêncũngkhôngđượcđốiphươngsửdụngnữa,sụhữudụngcủanócũngtrôiquarấtnhanh!

Chương11.KhônggianchiếntrườngTháiBìnhDương.

MộtchiếcPB4Y-2“Privateer”thuộcphiđoànVPB-119,HảiquânHoaKỳ,đangbayphivụđốiphóradargầnđảoLuzon,PhilippinetrongThếchiến2.

ĐốikhángđiệntửtrênkhônggianchiếntrườngTháiBìnhDươngđóngmộtvaitròítquantrọnghơnvàcóphầnkhácxéttheotínhchấtsovớiứngdụngcủanótrêncáckhônggianchiếntrườngBắc-TâyÂuvàĐịaTrungHải.ĐiềunàycóthểlýgiảibởitrìnhđộcònthấpcủacôngnghệNhậtBảnvàhoàncảnhđịalýcủakhuvực.

CácradarNhậtchắcchắníthoànhảohơnnếuxétvềcácđặctínhvàkémhơnnhiềuvềsốlượngsovớiĐứcvàĐồngMinh,vàchưabaogiờlàmộtmốiđedọanghiêmtrọngđốivớiquânđộiMỹ.Tuynhiên,sựrộnglớncủaTháiBìnhDươngđòihỏicầncómộtsốlượnglớncácthiếtbịphùhợpđểthựchiệncáchoạtđộngdothámđiệntử,dođónógiảithíchsốlượngvàkiểuloạiradarđượcngườiNhậtlắpđặt.Đólàmộtnhiệmvụkhókhăn,vìhầuhếtcácradarcủahọởrấtxacáccăncứMỹ.

TrườnghợpđầutiênngườiMỹtiếnhànhhoạtđộngdothámđiệntửxảyraởTháiBìnhDươngtháng3năm1943,tạiquầnđảoAleutian–chuỗiđảođátrảidàitừAlaskađếnvùngbiểnNhậtBản,mộtsốtrongđónằmtrongtayngườiNhật.KểtừkhixảyrathảmhọatạiTrânChâuCảngngày07Tháng12năm1941,ngườiMỹđãtiếnhànhtrinhsátkhôngảnhthườngxuyêntrêncácđảodoNhậtBảnchiếmđóng,đểngănchặncáccuộctấncôngbấtngờ.TạimộttrongcácchuyếnbaynhưvậyhọđãchụpảnhđảoKiska,trênđócóghiđượchaicôngtrìnhmớiđượcngườiNhậtxâydựng, trônggiốngnhưnhững tấmbảng thôngbáo lớn trênđỉnhngọnnúicaonhất.KiểmtrakỹtấmảnhnàycácchuyêngiaEWchorằng,trênthựctế,đólàcácăng-tenradargiámsáttầmxakhôngphận.

Trongcácchuyếnbaytiếptheothựchiệnnhiệmvụtrinhsátđiệntử,trongđósửdụngcácmáythuđặcbiệt,dữliệuthuthậpđượcvềtầnsố,độrộngxung,vàcácthamsốkháclàcơsởđểngườitacóthểxácđịnhkhôngchỉkiểuloạiradar,màcònlàkhuvựcnógiámsát,vàđồthịhướngcủaăng-ten.

KhingườiMỹbắtđầunémbomđảo,thôngtinnàylàcựckỳquantrọng,bởivìviệcphântíchchothấyradarcómộtvùng“mù”tạinơichùmtiaquétcủanó“bịchebóng”bởimộttrongnhữngđỉnhnúi.Dođó,cácphicôngMỹcóthểbaytiếpcậnđảomàkhôngsợbịpháthiệnbởiradarđangbốtríởđây.

Trườngđoạnnàymởramộtchươngquantrọngtronglịchsửtácchiếnđiệntử.Nóchứngminhgiátrịcủanhiệmvụphânvùngđốivớiứngdụngquânsự.Nhữngchiếcmáybayđãđượcsửdụngđểthựchiệnnhiệmvụtrênđượcgọilàmáybay-“conchồn”(ferret),vìchúngtươngtựconthúnày,rấtráoriếtsăntìmchiếnlợiphẩm,màtrongtrườnghợpnàylàradar.

Tuynhiên,loạinhiệmvụnàykhônggiớihạnởviệcchỉsửdụngmáybay.NhiềutàuchiếnđượctrangbịcáccôngcụthíchhợpđãđếnthựchiệnnhiệmvụtạiTháiBìnhDương.Khoảngcáchtừđócáctàucóthểthunhậnđượcbứcxạcủakẻthùlànhỏhơnsovớimáybay,vốncólợithếcaohơnnhiều.Mặtkhác,cáctàubiểncóthểởdàingàytrongkhuvựcquansátđểcácchuyêngiatrêntàucónhiềuthờigianhơnthunhận,ghilạivàphântíchcácbứcxạradar.

ẢnhmộtnhânviênkỹthuậtvôtuyếnhàngkhôngMỹtrênmáybaytrinhsátdiệntử“Privateer”trongThếchiến2.

Ngoàira,đểgiảiquyếtcácvấnđềnhưvậy,HảiquânMỹđượctrangbịcácmáythuvàmáytầmphươngvôtuyến,cùngmộtsốlượnglớncácmáybayhạngnặng.Đượctrangbịtốtnhấtđểthựchiệnnhiệmvụ“trinhsátđiệntử”nhưvậylàmáybaybốnđộngcơConsolidated-VulteePB4Y2Privateer–phiênbảnhảiquâncủamáybaynémbomnổitiếngB-24Liberator.ThànhphầnphihànhđoàncủamỗichiếcPrivateer,ngoàicácthànhviênchínhthứccủaphihànhđoàn,còncómộttácáckhaithácviênvàcóthểlàmộttrungtâmđánhchặnbứcxạradarthựcsự.Chiếcmáybaynàycóthểdễdàngnhậnratheođườngbaođặctrưngthânmáybaycócácbầucherảiráclàmtừmộtloạivậtliệutổnghợpđặcbiệtchephủmộtsốlượnglớncácăng-tenthucáctínhiệuradarcủađốiphương.Vìvẻbềngoàixấuxícủanó,mỗimáybayđượcgọitheotêncủacácloàiđộngvậtkỳlạnhấtvàkhủngkhiếpnhất.

MáybayPrivateer,trongcuộcchiếntranhởTháiBìnhDương,đãđóngmộtvaitròvôgiá.Tasẽphảikểriêngvềhaitrongsốchúng.ChúngtuầntratoànbộphầnphíanamcủaTháiBìnhDương,từÚcđếnđảoBorneo,“đánhhơi”cácvịtríradarchovụnémbomhủydiệttiếptheo,vàhỗtrợcácchiếndịchcủaLLHQchốnggiaothươnghànghảicủaNhậtBản.

Cáctàungầmcũngđượctrangbịđểthựchànhkiểunhiệmvụnhưthế.Chúnglàvậtmanglýtưởngtrangthiếtbịdothám,cònkhảnăngthảtrôimộtthờigiandàicủachúng,chỉthòlênkhỏmặtnướcphầntháplái,chophépnghevàghibứcxạradarvàphươngtiệnthôngtinliênlạccủakẻthù.Sauđó,kếtquảchặnthuđượcdùngchuẩnbịchobiệnphápđốikhángđiệntửtươngứng,vàthườnglàchophéptránhđượccáccuộctấncôngbấtngờcủakẻthù.

Một trongnhững trườnghợp “phát hiện sớm”như thế xảy ra, khimột tàungầmMỹbịthươngnặngtrongchiếnđấuđượchaitàungầmkháchộtốngtrởvềcăncứcủahọ.Trongthờiđiểmđókhihảiđộinhỏđangđi trongsươngmù,mộttrongnhữngtàungầmhộtốngchặnđượcbứcxạradarcủamộtmáybayNhậtbaygầnđó.RủirotạonênbởitìnhthếđặtngườiMỹphảiđốimặtvớimộttìnhthếrấtkhóxửlý:lặnxuốnghayởtrênmặtnước.Nếuhọlặn,họsẽmấtchiếctàungầmbịthương,nếuởlạitrênmặtnước,cảbacóthểbịđánhchìm.

ThuyềntrưởngtàungầmcótrangbịphươngtiệnEWquyếtđịnhsửdụngcácmáythutrêntàulắngnghetấtcảcácdảitầnsốhoạtđộngcủaradartrênmáybayMỹ,vớihyvọngtìmthấyítnhấtmộttrongnhữngmáybayMỹđangbaygầnđó.Tìmkiếmđãthànhcông,vàcácđiệnđàiviêncủatàungầmđãthôngbáođượcchoviênphicôngMỹvềchiếcmáybayNhậtBản.Thôngtinnàychophépanhtatìmvàtấncôngkẻthù.Đồngthờicảhaimáybayđãbaytớichỗchiếctàungầmkhôngmaymắn,phicôngNhậtBảnnhậnthấyrằngaiđóđangtheodõianhta,anhtavộithảbomtrướcthờihạnmàkhôngtrúngmụctiêu.SauđóviênphicôngMỹđãbắnhạđượcchiếcmáybayNhậtBảnngaytrướcmătcácphihànhdoàntàungầmđangsửngsốt!

KhicuộcchiếnởTháiBìnhDươngđạtđếnđiểmngoặtcólợichongườiMỹ,vàhọđãcóthểbắtđầucáccuộckhôngkíchchiếnlược,chiếnthuậtvàđổbộtừbiểnlêncáclãnhthổbịNhậtBảnchiếmđóng,EWbắtđầuđượcápdụngtíchcực,nhưngkháđadạngtrongcácchiếndịchkhácnhau.Vídụ,trongcáccuộckhôngkíchxuốngcácđảođượcngườiNhậtcốthủkiêncường,cácmáybaynémbomMỹthườngđượctrangbịcáchệthốngđiệntửđểvôhiệuhóacácradarNhậtBản–cácmáyphátnhiễuhoặcPRLO,giốngnhưhọ thựchiện trongcácvụnémbomnướcĐức.

Saunày,mỗitrungđoànkhôngquânMỹđượcbổsungcácmáybaynémbomtrangbịlại,chúngmangthêmnhiênliệuvàthayvìbommangthiếtbịgâynhiễu.Vìăng-tenđượcgắntạithântrênmáybay,cácmáybayđócóbiệtdanhlà“connhím”(“porcupine”).Khibayđếnmụctiêu,tronglànsóngthứnhấtcủacácmáybaynémbom,chúnggâynhiễuhoặcvôhiệuhóaradardẫnbắncủapháoPKNhậtBảnvàởlạitrongkhuvựcnàychođếnkhichođếnkhinàochiếcmáybaynémbomcuốicùngchưathảxongbomcủanó.

Trướctiên,việcchếápradarNhậtBảncómộtsốkhókhănkỹthuậtdokhôngbiếtcácđặctínhkhítàicủahọ.NgượclạivớicáchệthốngradarĐức,cáchệthốngNhậtBảnlàmviệcởtầnsốthấpđếnmứcgầnnhưkhôngthểbịđánhlạchướngnhờsửdụngPRLO,vốnđượcsửdụngmộtcáchhiệuquảởchâuÂu.Lýdochođiềunàynằmởchỗcácdảilákimloạikhôngphùhợpvớikhoảngnửabướcsóngcủaradarbịchếápvàdođókhôngmanglạihiệuquảmongmuốn.Đểgiảiquyếtvấnđề,ngườitađãchếtạocácdảinhiễumới.Chúnglàmbằngnhôm,cóchiềudàilớnhơnnhiều(30mx3cm)vàvìhìnhdạngnênchúngđượcgọilà“dâythừng”.SửdụngphươngtiệnđốikhángđiệntửcảitiếnnàyđãlàmgiảmđángkểtổnthấtcủangườiMỹtrong

thờigiancáccuộckhôngkíchvàocáccăncứkhôngquânkhácnhaucủaNhậtBảntrêncácđảochiếmđóng,đượcbảovệbởicáckhẩuđộipháoPK,córadarđiềukhiểnxạkích.

KhiNhậtBảncótrongtayhọmộtsốdảinhiễumớidomáybayMỹthảxuống,họngaylậptứccónhữngbướcđểlắpđặttrongcáccăncứkhôngquâncủahọcácloạiradarlàmviệcởnhữngbướcsóngthậmchídàihơn.Ngoàira,bêncạnhcáckhẩuđộiPPKhọcònthiếtlậpmộtsốlượnglớncácradarkiểmsoátcáccụmđènchiếuPKcôngsuấtlớndoradarkiểmsoát.CácmáybaynémbomcủaMỹ,mớigầnđâybắtđầutấncôngcáccăncứkhôngquânchỉvàobanđêmđểgâykhókhănchohoạtđộngcủaphòngkhôngNhậtBản,bâygiờtựnhiênthấymìnhởtrongmộtmạngnhệncácchìmđènchiếumàliêntụcrộisánghọ,bấtchấpmọinỗlựcchếápradarkiểmsoátcáccụmđèn.KhitrênmànhìnhradarcủaNhậtBảnvừamớixuấthiệncácchấmnhiễu,cáctrắcthủvậnhànhtựđộngchuyểnsangđiềukhiểnđènchiếutừradarlàmviệctrênmộttầnsốkhác,nhằmđảmbảorằngviệcxạkíchsẽđượctiếnhànhtậptrungvàocácmụctiêumáybaynémbomđangđượcchiếusáng.Sửdụnghệ thốngnày,ngườiNhậtđã thànhcôngkhi gâynhững thiệthạiđángkể chokhông lựcLụcquânMỹ (UnitedStatesArmyAirForces–USAAForAAF)trênTháiBìnhDương:Hơn80phầntrămmáybaynémbomB-29Superfortressbịbắnrơibởihỏa lựcphòngkhôngNhậtBản,vàđiềunàycó thể liệtkêvàothành công củahệ thống “radar-đèn chiếuPK-pháo cao xạPK” (“Radar – Searchlight –AAArtillery”).

Tuynhiên,REPchỉảnhhưởngởmộtmứcđộđếnkếtquảcácsựkiệnởTháiBìnhDương.Chungcuộc,việcgiảmtổnthấtmáybayMỹnênđượcquychoviệcsửdụngmộtsốlượnglớncácthiếtbịlàmnhiễu,đượctrangbịtrênmáybaycủahọ(mộtsốchiếcB-29mangđếnmườisáumáyphátnhiễunhưvậy),cũngnhưviệcsửdụngđồngthờicác“dâythừng”đượcthảtựđộngcóđộdàikhácnhau.Ngoàira,REB(EW)đãđóngmộtvaitròquantrọngtrongviệctấncôngcácđoàncông-voatàubiểnvàtrongcácchiếndịchđổbộ.

Nhưchúngtađãthấy,mộttrongnhữngvấnđềlớnnhấtNhậtBảnphảiđốimặt,làviệcduytrìtuyếnđườngbiểnmởgiữaNhậtBảnvớitấtcảcácđảobịchiếmđóng,bâygiờđãtrởthànhlãnhthổcủahọ.Ngày7ThángMườiHainăm1941,khiNhậtBảnthamchiến,họcómộthạmđộitàubuôntổnglượngrẽnướckhoảngsáutriệutấn,nhưngđếngiữanăm1943,nómấtđihaitriệutấn,màkhôngthểlấpđầybởinănglựchạnchếcủacácnhàmáyđóngtàucủanó.Vàdocácvùng lãnhthổbịchiếmđóngđượcmởrộng,ngàycàngtrởnênrõràngrằngđội tàubuôncủahọkhôngcókhảnăngđápứngnhucầucungứngngàycàngtăngchocácđảongoạibiên.

Biếtđượcđiềunày,ngườiMỹđươngnhiênđãbắtđầusửdụngmộtcáchcóhệthốngviệcđánhchìmcàngnhiềutàubuôncàngtốtvớisựtrợgiúpcủacáctàungầm.Cốgắngtránhđiềunày,cáctàubuônNhậtBảnđượctrangbịradarcủahọ,đảmbảopháthiệnsớmsựhiệndiệncủatàungầmđốiphương.NhưngngườiMỹđốiphóbằngcáchtrangbịchotàungầmcácbộRWR,đểcóthểpháthiệnrakẻthùtrướckhingườiNhậtBảnpháthiệnrahọ.KếtquảtỷlệnghịchvớimongđợicủaNhậtBản,tàungầmMỹgiờđâykhiđánhchặnđượcbứcxạradartàubuônđịch,đãcócơhộipháthiệnvàđánhchìmnó.

Đươngnhiên,cácbộRWRcủatàungầmcóhiệuquảnhưnhaukhichốnglạitàuchiếnvàđặc

biệtlàtàungầmNhật.TrongtrậnchiếnnổitiếngvịnhLeyte,mộttàungầmMỹđãcóthểpháthiệnbằngphươngtiệnEWbatàungầmNhậtBảnvàđánhchìmchúng.

HaitrườngđoạnkháccónhữnghậuquảquantrọnglêntiếntrìnhcuộcchiếnởTháiBìnhDương.MộttrongsốđólàtrậnMidway,bướcngoặttrongcuộcchiếntranhgiữaHoaKỳvàNhậtBản.

CuộctấncôngTrânChâuCảngcủaNhậtBản,màkếtquảbithảmcủanócóthểnóitrênmứcđộlớnlàdonhữngthiếusótnghiêmtrọngtrongviệctổchứckhítàitrangthiếtbịđiệntửcủaMỹ,đặtHảiquânHoaKỳvàothếphảiquỳgối.Vìvậy,trướctrậnchiếnđườngkhônglớngầnđảo sanhô vòngMidway,ĐôđốcNimitz, Tư lệnhHạmđội TháiBìnhDươngHải quânMỹ(CINCPAC), chỉ cóba tàu sânbayvàhoàn toànkhông có thiết giáphạm.Mặtkhác,ĐôđốcYamamoto,TưlệnhHảiquânNhậtBảncónămtàusânbayvà11thiếtgiáphạm.TuynhiênNimitzvẫncócáimàYamamotokhôngcó,vàđiềuđódườngnhưđãđóngmộtvaitròcựckỳquantrọng.

TrậnMidway:TàusânbayNhậtHiryubốccháytrướckhichìm,ảnhchụpbởimộtmáybaytừtàusânbayHoshoNhậtngaysaubìnhminhngày5tháng6năm1942.Hiryuchìmvàitiếngsau.

ẢnhchothấysàncấthạcánhphíatrênhangartrướcđãbịmáybayMỹđánhsập.

KếtquảtrựctiếpcủathảmkịchtạiTrânChâuCảnglàtổchứcmạnglướigiámsátđiệntửcủangườiMỹlàvôtiềnkhoánghậutrênthếgiới.Tấtcảcácbứcxạvôtuyếncủakẻthù,mangnộidung(cácphiêntruyềntinvôtuyến)vàkhôngmangnộidung(bứcxạradar)ngàyvàđêmđềuđượcmáybay,tàuchiếnvàcáctrạmmặtđấtthuthập.Toànbộcáctínhiệuchặnthu,đềuđượcgửiđếnmộtbunkertrênđảoOahu,tạiđóchúngđượccácchuyêngiađiệntửvàchuyêngiagiảimãphântích.

ViệcgiảimãhệthốngmãmậtcủaNhậtBảnvàpháthiệnsựthayđổiđịnhkỳcủatấtcảcácbộmãcủakẻthùđãtrởthànhmộttrongmộttrongnhiềuthànhtựulớncủatrungtâmEWnày.

Ngày20ThángNămnăm1942,mộtvàituầntrướctrậnMidway,Yamamototruyềnđếncác

chỉhuycáchạmđộihảiquâncủamình1bứcđiệnđượcmãhóa,trongđóthôngbáochohọvềcáckếhoạchcủamìnhđốivớicácchiếndịchhảiquântiếptheo–Kếhoạch“MO”.Theomộthoàncảnhtrùnghợpngẫunhiên,cũngthườnghayxảyra,nhưngđóngmộtvaitròquantrọng,donhầmlẫnthôngbáođượctruyềnđitheobộmãcũ,đãbịngườiMỹbẻkhóa,màkhôngphảilàtheobộmãmới,sẽkhógiảimãhơnnhiều.

Saumộttuầnlàmviệc,cácchuyênviêngiảimãngườiMỹcủatrungtâmOahuđãcóthểhiểuđượcnộidungbứcđiệnsiêumậtcủaNhật.ĐôđốcNimitzkịpthờiđượcbáocáovềýđồcủaYamamotoquyếtđịnhtấncông“A.F”,cóthểlàvàongày03tháng6,vàmongmuốncủaôngtađánhlạchướngsựchúýkhỏinơisẽrađòntấncôngchủyếubằngcáchtổchứccuộctấncôngvàoquầnđảoAleutian.Vấnđềbâygiờlàtìmhiểuđịađiểmđượcchỉrabởicácchữcái“A.F”!Làmthếnàothựchiệnđượcnó–đâylàmộtkiệttáccủangànhdothámđiệntửMỹ.

PhântíchkỹlưỡngcácbuổiphátsóngcủaNhậtBản,ngườiMỹđiđếnkếtluậnrằngnơirađòntấncôngphảilàMidwayAtoll.Đểxácnhậnluậnlýnàyngườitađãphátminhramộtsơđồđộcđáo.QuânđộiMỹtừđảosanhôvòngMidwaychuyểntớibộthammưucủahọmộtbứcđiệndễgiảimã,trongđóbáocáorằngthiếtbịkhửmặnlấynướcngọtcủahọbịhỏng.NhậtBảncắncâu,vàĐôđốcYamamotosauvàingàyđãtruyềnđimộtthôngbáonóirằng“AF”thiếunướcsạchdothiếtbịkhửmặnbịhưhỏng!

ĐôđốcNimitzgiờđãbiếtphảiđiđâuvàchờđợikẻthùởđâu.Ôngtaralệnhchuẩnbịngaylậptứccảbatàusânbaycủamình:“Hornet”,“Yorktown”và“Enterprise”vàấnđịnhhướngđến–Midway.Theomứcđộhaihạmđộitiếpcậnđảosanhô,máybaytrêntàusânbayMỹthựchiệnmộtloạtcáccuộctấncônghủydiệt,đánhchìmtấtcảcáctàusânbayNhậtBảntừngchiếcmộtvàbuộcngườiNhậthủybỏcuộcđổbộ.ChiếnthắngnàycủaMỹcóảnhhưởngcựckỳquantrọngđếnkếtquảcuộcchiếntranh.

Một trườngđoạnkháccóảnhhưởngđếnquá trìnhchiến tranh,diễnranhờcông tác tổchứcxuấtsắccủangànhtácchiếnđiệntửMỹvànằmởchỗbâygiờchínhĐôđốcYamamototrởthànhmụctiêutrựctiếp.

VàothángTưnăm1943,TổngtưlệnhHạmđộiLiênhợpHảiquânNhậtBảnquyếtđịnhđếnthămcáccăncứphíatiềnphươngcủahọvàkiểmtratiếntrìnhchiếndịchhoạttạiGuadalcanalcũngnhưcáccôngtrìnhphòngthủ.Ngày13tháng4,tưlệnhhạmđội8HảiquânNhậtBảntruyềnchocácbộtưlệnhkhác,liênquanđếntuyếnhànhtrìnhtheokếhoạchcủađôđốcmộtbứcđiện.ĐiệnnóirằngđôđốcYamamotosẽbaytừRabulađilúc06:00ngày18tháng4trênmộtmáy bay ném bom hạng nhẹ với sự hộ tống của sáu tiêm kích và bay về hướng đảoBugainvilletrênmũiphíađôngnamquầnđảoSolomonđểkiểmtracáccăncứởBalalaevàShortland.MáybayđếnBalalaetheokếhoạchdựkiếnlúc08:00cùngngày.

BứcđiệntrênbịchặnthubởicáctrạmvôtuyếnlàmviệccảngàylẫnđêmcủangườiMỹ,chúnglắngnghevàghilạitấtcảcácbứcxạđiệntừcủađốithủ.Sauđó,điệnnhanhchóngđượcchuyểngiaochobộphậnmậtmã,tạiđónócũngnhanhchóngbịgiảimã.

Sángngày18tháng4,támmáybaytiêmkíchLockheedP-38LightningKhôngquânMỹcất

cánhtừsânbayHendersontạiGuadalcanalvàchờsẵnmáybayđôđốcNhậtBảntạikhôngvực35dặmbắcBalalae.KhimáybaycủaYamamotoxuấthiện,nóbịbắnrơi.ĐôđốcYamamotođãchếtnhưvậy.

NhờEW,cácphicôngMỹđãcóthểloạibỏkhỏikhônggianchiếntrườngTháiBìnhDươngĐôđốcYamamotomộtđôđốcrấtthôngminhvàrấtđángkínhtrọng–ngườinghĩracuộctấncôngvàoTrânChâuCảng.CáichếtcủaônglàmộtđòngiángmạnhvàotoànbộhạmđộiNhậtBảnvàảnhhưởnglớnđếnkhảnăngchiếnđấucủanó.

Tuynhiên,đónggóptolớnnhấtcủaEWvaokhônggianchiếntrườngTháiBìnhDương,làcácchiếndịchđổbộđãđưangườiMỹtừGuadalcanalđếntậntrungtâmnướcNhật.Đólàmộtđónggópliêntục,mặcdùgầnnhưkhôngđượccôngnhận,cảtrướcvàtrongmỗichiếndịch.

NgaysaukhiNhậtBảnchiếmgiữcáchònđảo,họlậptứcthiếtlậptrênđótấtcảcácloạiradarpháthiệnsớmvàradardẫnbắn.CácphânđộitácchiếnđiệntửMỹphảixácđịnhtọađộcủatấtcảcáctrạmradarđượcbốtrí,từquầnđảoSolomonkéodàiđếnbờbiểnTrungQuốc,vàsauđó,đểgiảmbớtthiệthạichocácbinhsĩcủahọtrongnhữnggiờphútquantrọngcủacácchiếndịch,vôhiệuhóacácradarđiềukhiểnhỏalựctrongkhuvựccácchiếndịchđổbộ.

TrongquátrìnhcuộcđổbộlênquầnđảoMarshallởtrungtâmTháiBìnhDương,cáctàutrangbịkhítàiEWđãđánhchặnbứcxạradarcảnhbáosớmmàngườiNhậtbốtrítrênmộttrongnhữnghònđảocủamìnhđểcảnhbáoquânđộicủahọvềsựxuấthiệncủatàuchiếnhoặcmáybayMỹ.Saukhinghiêncứucácthamsốkỹthuậtcủaradar,chiếnthuậtthíchhợpđãđượcpháttriển.Sauvàitháng,thôngtinthuđượcvềcácradartrênquầnđảoMarshalltrởthànhcựckỳquantrọngđốivớiHảiquânMỹ,khihọtấncôngđảoPalau.NgườiMỹcóđượckhảnănglắpđặttrêncáctàucủahọthiếtbịgâynhiễu,tinhchỉnhtheocáctầnsốcủacácradarNhậtBảntrênđảo.

ĐôđốcYamamotovàigiờtrướckhigặpnạn.ÔngđangchàocácphicônghảiquânNhậttạicăncứRabaul,ngày18tháng4năm1943.

ThậmchíEWcònđượcsửdụngvớicườngđộmạnhhơntrongquátrìnhquânMỹđổbộlênquầnđảoMariana.Trướckhiđổbộ,ngườiMỹđãtiếnhànhtrinhsátđiệntửkỹlưỡngtấtcảcácradartrongkhuvực.Nhữngnỗlựcnàyxứngđángvớithờigianbỏra,vìnóchophéppháthiện

“lỗhổng”trongtrườngradarcủangườiNhậtvàchophépcáclựclượngxâmnhậptiếnhànhđổbộmàkhôngbịradarcủahọpháthiện.

Một lầnnữa,tầmquantrọngcủaECM(РЭП–REP)đãđượcchứngminhtrongquátrìnhchiếndịchtrênquầnđảoPhilippines.TrướcchiếndịchtrongvịnhLeyte,ngườiMỹpháthiện2radar;mộtđượclắpđặtngayởVịnhLeyte,cònradarkia–trênđảoMindanao.Chúngbaophủlốitiếpcậnmộtsốkhuvựcbờbiểnvàcóthểgâyramốiđedọachosựthànhcôngcủaquátrìnhđổbộ.Đểtạothuậnlợichochiếndịchxâmnhập,chúngđãbịtấncôngvàpháhủy.

MộtsựkiệnquantrọngnữaxảyrakhiápdụngtácchiếnđiệntửtrongquátrìnhcuộcđổbộđángnhớvàđầykịchtínhlênđảoIwoJima.TrongthờigianchuẩnbịcủahảiđoàntàutuầndươngMỹchoviệcbắnpháhònđảo,cáctrắcthủvậnhànhhệthốngEWpháthiệnrangườiNhậtđặttrênđảomộtradarkiểmsoáthỏalực.Vàmộtlầnnữa,xuấthiệnkhảnăngphântíchcácthôngsốcủakhítàitrênvàchuyểnthôngtintớicáctàuhộtống.Sauđó,cáctàunàybậtmáygâynhiễucủahọvàkhôngchophépngườiNhậtsửdụngradarkiểmsoáthỏalựccủacáckhẩuđộipháobờbiểnkhaihỏavàoquânMỹđangđổbộ.

Chương12.Thôngtinliênlạcvàtácchiếnđiệntử.

TrongsuốtThếchiếnII,cácquốcgia-đối thủthườngxuyênchếáp liên lạcvôtuyếncủanhaukhicốgắngngănchặnsựphổbiếnthôngtintuyêntruyềncủahọquacácphươngtiệnvôtuyến.Điềuchỉnhmáythuradiocủamình,nhiềungườinhậnthấynhiễurấtmạnh,vàđôikhisóng radio truyền đi hoàn toàn chìm trong các âm thanh của kim loại va vào nhau, tiếngchuôngrung,vàđạiloạinhưthế.

Ngoàira,mặcdùởmứcđộthấphơn,việcchếápliênlạcvôtuyếnquânsựcũngdiễnranhưvậy.Điềunàyđượcthựchiệnđểkhôngchophépđốiphươngsửdụnghiệuquảcácphươngtiệnthôngtinvôtuyếnriêngcủahọ.Mộttrongnhữngtrườnghợpđầutiêngâynhiễulànhữngsựkiệndiễnratrongtháng11năm1941,khitậpđoànquânsốVIIIcủaAnhchuẩnbịmộtcuộctấncôngquymôlớnchốnglạiquânđộicácnướcpheTrụctrênmặttrậnLibya,nhằmlấylạicácvịtríđãbịchiếmmất.

NgườiAnhnhậnthấyrằngsựthànhcôngcủacácchiếndịchtáobạotrướcđócủacácbinhđoànthiếtgiápcủatướngRommelphầnnàođượcgiảithíchbởiliênlạcvôtuyếncótổchứcgiữabộchỉhuyvàcácxetăng.Họchorằng,saukhipháhủyđườngthôngtinliênlạcnày,họcóthểlàmtêliệthoạtđộngcủacácxethiếtgiápcủađốiphương.Đểlàmđiềunày,cácmáybaynémbomWellingtonđượctrangbịrấtnhiềucácmáyphátradiođơngiản50watt-điềutần.Chúngphátxạtiếngồncủađộngcơmáybay,tạoraởtầnsốđượcngườiĐứcsửdụngtiếngồnhỗnloạnđiếctai.Banđầu,việcgâynhiễunàytạorasựhỗnloạnlớngiữacácđơnvịxetăngĐức,nhưngngaysaukhinhậnranguồngốcnhiễu,ngườiĐứcbắtđầusửdụngmáybaychiếnđấuBf 109 để săn diệtmáy bay némbomWellington.Đó không phải là điều khó khăn, vìWellingtondichuyểnchậmvàkhôngđượcđảmbảosựhộtốngđầyđủ.

MộtchiếcVickersWellingtonDWI(DirectionalWirelessInstallation)trênmặtđấttạiIsmailia,Ai

Cập,chothấyvòngdiệntừđượcdùngđểkíchnổcácbãimìntừtính.Ảnhchụpquãng1940-1943.

Nhưchúngtađãthấy,khixemxétcácchiếndịchởĐạiTâyDươngvàTháiBìnhDương,mộttrongnhữngứngdụnghiệuquảnhấtcủaEWảnhhưởngđếnquátrìnhThếchiếnII làđánhchặnsóngvô tuyếncủađốiphương.Cácchiếndịchnàyđượctiếnhànhbởicácnướcthamchiến,khôngchỉđểcóđượcthôngtinhữuíchtừviệcgiảimãchươngtrìnhphátsóng,màcònđểpháthiệncácmạnglướiđiệpviênbímậttronglãnhthổcủamình.

TrườnghợpthúvịliênquanđếnhoạtđộngnàylàmộtchiếndịchđượcngườiĐứcthựchiệnđểxácđịnhvịtrínơiphátsóngcủađiệnđàiNgabímậthoạtđộngtạicácvùnglãnhthổbịĐứcchiếmđóng.

Trongnăm1941,cơquantìnhbáoquânđộiĐứcAbwehrchặnthuđượcítnhất500phiêntruyềntinvôtuyếnđượcmãhóamàkhôngthểgiảimã.AbwehrnhậnrađâylàmạnglướiđiệpviênLiênXôđanghoạtđộngởTâyÂu.CácnhàlãnhđạoĐứcQuốcxãởBerlinđãrấtgiậndữtrướcsựbấtlựccủanướcĐứctrongviệcchấmdứtcôngviệccủalướiđiệpviênđượctrangbịcácđiệnđàisóngngắntốtcùngvớicáctrangthiếtbịđiệntửthíchhợp,đượcgọilà“TheRedChapel”(“DànNhạcĐỏ”).HọvôcùngtứctốitrướcthựctếlàtrongnhữngbứcđiệnvôtuyếnkiachứacácthôngtinquânsựđượctruyềnchobộtưlệnhquânđộiNgatrựctiếptừlãnhthổĐức,nhưngtấtcảnhữngnỗlựccủahọđểtìmrahangổcủanhữngnhânviêntìnhbáoNgađãkhôngcókếtquả.

Trongthờiđó,cácmáyđịnhvịvôtuyếntầmphươnghiệncóvẫnchưađủtinhviđểngaylậptứccungcấpcáctọađộchínhxáccủađiệnđàibímật,màhơnnữa,liêntụcthayđổivịtrícủamình.Đógiốngnhưmộtcuộcsăncáo,tiếnhànhgiữacácmáyphátvôtuyếnbấthợpphápvàcácmáytầmphươngvôtuyếnPeilungkhôngngừngđượchoànthiệncủangườiĐức.

PhánquyếtchốnglạicácthànhviêncủaDànnhạcĐỏ.

Hằngđêmcácđàiphátbíẩnphátsóngbốnđếnnămgiờ.NgườiĐứcđánhchặncóhệthốngcácbuổiphátsóngvàsửdụngcôngcụtầmphươngvôtuyếncủahọ,tínhtoánraphươngvịcủanó.Nhưngmỗikhihọxáclậpđược,cácđàiphátlạibiếnmấttrướckhingườiĐứccóthểtìmthấy.Tuynhiên,họđãcóthểxáclậpđượcđàiphátchínhcủa“RedChapel”tọalạctạimộttrongnhữngthànhphốcủaBỉ.CáchiệuthínhviênkhaithácmáytầmphươngvôtuyếnđiêuluyệnnhấtcủaĐứcđượccửđếnthànhphốnàyđểcốgắngđểpháthiệnvịtríchínhxáccủanó.

ĐiệpviênNganánlạiquálâu,lỗilầmnàygâytửvongchohọ.Đêmngày13tháng12năm1941,tòanhàtừđótiếnhànhcácphiênphátsóngbímậtbịpháthiệnbởicáchiệuthínhviênĐức.LínhĐức,đingoàiủngnhưngchiếcvớdàyđểbópnghẹttiếngđộngdobướcchâncủahọ,lặnglẽthâmnhậptòanhàvàbắtsốngtạichỗcácđiệpviên.

Người ta được biết, người Anh tham gia đánh chặn có hệ thống sóng vô tuyến của đốiphươngnhiềuhơnbấtkỳquốcgianàokhácvàhọđãcókinhnghiệmđángkểtronghoạtđộngnày.NgaysauThếchiếnthứNhất,họxâydựngcácđàiphátvôtuyếnbímậttrêntoànthếgiớiđểchặnthusóngđiệnđàicủacácđốithủtiềmnăng.Tấtcảcácsóngđiệnđàichặnthuđượchọđềuphântíchkỹ,vànếucókhảnăng,sẽđượcgiảimãđểthunhậnnhữngthôngtincóthểhữu

íchchocácmụctiêuchínhtrịvàquânsựcủahọ.

Thờiđó,việcgiảimãcácđiệnvôtuyếnvẫncònlàcôngviệcmàsựthànhcôngphụthuộchoàntoànvàokỹnăngvàtríthôngminhcủacácchuyêngiatronglĩnhvựcnày.Ngoàira,việcgiảimãcácđiệnvôtuyếncósựthamgiacủanhiềungườivàcodebookscóchứamãđượclưutrữtrongcáckétsắtvàbảovệngàyđêm.

Cácbáocáomãhóalàmộtcôngviệclâudàivànằmởchỗ“dịch”vănbảnthôngthườngthànhmộtchuỗicácconsốvàchữcái,thườngđượcmãhóahailầnđểlàmchonhiệmvụgiảimãcủađốiphươngkhókhănhơn.Rõràng,càngsửdụngnhiềuhơntổhợpcácconsốvàchữcái,càngkhóđể“chẻ”mậtmã.

HeinzGuderiantrongChiếndịchnướcPháp,vớimộtchiếcmáyEnigma.

NgaytrướckhibùngnổThếchiếnthứ2,ngườiĐứcchếtạoramáymậtmãEnigmađặcbiệt,cóthểphốihợpmộtsốlượnglớnhơnnữacáctổhợpsovớicácphươngphápmãhóathủcôngthôngthường.Nólàmộtmáyđiệnvớimộtbànphímvàcáckhaithácviêncóthểcungcấphơnbốntriệutổhợp.BộchỉhuytốicaoĐứcbịthuyếtphụcrằngcỗmáynàysẽhoàntoàngiảiquyếtvấnđềmãhóa,bởivìnósẽlàmchonhiệmvụgiảimãgầnnhưkhôngthể.

Tuynhiên,theokếtquảcủamộtloạtsựkiện,đượckhởixướngbởimộtngườiDoTháiBaLanRichardLevinsky,ngườilàmviệcnhưmộtkỹsưvànhàtoánhọctạinhàmáyBerlin,nơithiếtkếEnigma,điềunàyđãkhôngxảyra.Mộtngàycủanăm1938,LevinskybướcvàotòanhàtrụsởcơquantìnhbáoởWarsawvàchàobánthôngtinvềEnigmalấy10000sterlingAnhvàtấmhộchiếuchophépôngvàgiađìnhdicưsangAnh,khiđólàđồngminhcủaBaLan.

TìnhbáoBaLanvàAnhkhôngthểtinđượcmộtthànhcôngnhưvậy,đặcbiệtlàkhiđãthấykhárõràngrằnghọsẽsớmphảibướcvàomộtcuộcchiếntranhvớiĐức.Tuynhiên,việcsởhữuchỉmộtcôcmáykhôngphảilàphươngtiệnđủđểgiảimãđiệntínnhanhchóng,vìngườiĐứcthayđổibộmãhàngngày.Đểgiảiquyếtvấnđềnày,ngườiAnhquyếtđịnhthiếtkếmộtcỗmáycóthểthựchiệntấtcảcáccôngviệccầnthiếtđểnhanhchóngtìmthấy“khóamã”hiệnhành.Điềunàysẽdẫnđếnviệcxâydựngmáygiảimã,cỗmáydịchcáctinđiệncủakẻthùsangvănbảnthôngthường.MộtnhómgầnbamươinhàtoánhọcbắtđầutínhtoántấtcảcáctổhợpsốvàchữcáicủamáymậtmãEnigmamàđếnthờiđiểmnàyngườiAnhđãcóthểtáisửdụngnhờLevinsky.Khithựchiệnxong,cáctổhợptínhtoánbằngphươngphápđiệntửđượcđưavàochiếcmáygiảimãcókíchthướcrấtlớn,chiếcmáymàcóthểtìmra,vớisựgiúpđỡcủacácthiếtbịcơđiện,chìakhóachínhxácđểgiảimãcácthôngđiệpcủaEnigma.

Vídụtiêubiểu:mộtbứcđiệnchặnthuđượctạiBletchleyParktrướckhigiảimã.

Hệ thống này được gọi là Ultra (xem thêm về Enigma và Ultra trong “Ultrasecret” củaVinterbothamvà“Ilverotraditore”củaA.Santoni,đượcnhàMursiaxuấtbản)làmộtloạimáytínhđiệntửcơbản,mặcdùnósửdụngcôngnghệđiệntửlạchậuxasovớicôngnghệmáytínhhiệnđạingàynay.KhibùngnổThếchiếnII,ngườiAnhthấymìnhởmộtvịtrítốthơnnhờcóUltravàomạnglướicáctrạmchặnthuvôtuyếnđiệnrảiráctrêntoànthếgiới.ChúngcókhảnăngđánhchặnmệnhlệnhcủaBộTưlệnhLụcquân,KhôngquânvàHảiquânĐứcgửichobộđộicủamình,cácthôngđiệptrongnộibộquânđộivàthậmchílệnhcủachínhHitlertruyềntrựctiếpchohọtrướckhimởđầumỗichiếndịchquantrọng.

“Củahiếm”khôngthểtinđượcnàycủacáccơquanmậtvụAnhđãcónhữnghệquảvôcùngquantrọng,đặcbiệtlàtrongnhữngnămđầucủacuộcchiếntranh.ĐượcUltracungcấpthôngtin,sựhiểubiếtthấuđáocủangườiAnhvềcácchiếndịchcủađốiphương,kếhoạchchiếnlượccủachúng,bốtrícáccụmquânđộivàsựdichuyểncủanócóảnhhưởnglớnđếnkếtquảcủanhiềutrậnđánh.

Lấyvídụ,chiếnthắngcủangườiAnhtrongtrậnCapeMatapanngày28ThángBanăm1941.Chiếnthắngnày,gầnnhưkhôngnghingờginữa,cóthểquychonănglựccủangườiAnhđãgiảimãđượcđiệnvôtuyếngiữaBộChỉhuytốicaoĐứcvàquânđoànkhôngquân(X-CAT)tạiÝ,mộtvàingàytrướckhihạmđộiÝ,vốncầnphảiđượcX-CATbảovệ,rờicảngTaranto.

Nhưchúngtađãthấytrướcđây,hạmđộiÝđãlênkếhoạchbấtngờtấncôngđoàncông-voaAnhtạiĐôngĐịaTrungHảibằng lực lượngmộtthiếtgiáphạm,bốntuầndươnghạmhạngnặngvàsáukhutrụchạm.Thànhcôngcủachiếndịchnàyphụthuộcvàoyếutốbấtngờ,vàngườiÝđãlàmmọithứcóthểđểgiữbímậtkếhoạchcủahọ.Tuynhiên,họyêucầucácđồngminhcủahọ–ngườiĐức,giúphọbằngcáchgửimáybaytiêmkíchcủaX-CATtới,bảovệhạmđộicủahọ.BứcđiệnliênquanđếnvấnđềnàyđượcmãhóabằngmáyEnigmavàchuyểngiaochongườiĐức,nhưngcũngbịchặnthuvàgiảimãbởimáyUltracủaAnh.Dođó,ngườiAnhbiếttấtcảvềcácgiaiđoạncơbảncủacácchiếndịchcủahạmđộihảiquânÝ:ngàytháng,thờigian,thànhphầntàu,yểmtrợđườngkhôngvàv.v.

Cũngbứcđiệntrênsaukhigiảimã.

Biết thông tinnày,ĐôđốcCunninghamra lệnhchomộtphânhạmhảiquânAnh, lúcđóđangđậutạicảngAleksandriaAiCập,sẵnsàngrakhơingaylậptức.ĐểđánhlừacácđiệpviênÝởAleksandria,đôđốcAnhlênbờtrongtrangphụcdânsựvàđiđếncâulạcbộgolfcủamình.Khimànđêmchephủ,ôngtabímậtquaytrởvềtàu,hạmđộirakhơi.

Ngoàira,Ultracũnggópphầnvàoviệctiêudiệtmộtsốlượnglớncácđoàncông-voaÝđiđếncáccảngBắcPhi.NgườiAnhgiảimãcácđiệntíncủaBộTưlệnhtốicaoĐức,giaonhiệmvụchotướngRommelvàX-CATtạiÝvềthờihạnrakhơivàđếnnơi,chuyểngiaohànghậucầnbằngđườngbiểnchoAfrikaKorps,cungcấpthôngtinvềthờiđiểmkhởihànhvàxuấthiệncủađoàncông-voa,cáccảngđivàmụcđíchcũngnhưhànhtrìnhcủacáccontàu.Dođó,ngườiAnh

biếtcácđoàncông-voađốiphươngxuấtbếnthếnàokhinàotừtrướcvàcóthểnhanhchóngpháicácbinhđoànđitấncôngđốithủ.Ngoàira,việctrinhsátkhôngảnhthườngxuyênmộtcáchcóhệthốngcáccảngcủaÝđãtrởthànhmộtlợithếtuyệtvời,mặcdùítđượcbiếtđếncủangườiAnh,vìnócungcấpchohọthôngtinvềthànhphầnhộtốngđoàncông-voavàv.v.MộtyếutốkháctrongsựthànhcôngcủahạmđộiAnhởĐịaTrungHảilàhọcóradar,chophépdẫnbắnbanđêm.

TrongtrườnghợpđảoCretebịlínhdùĐứcchiếmđóngvàonăm1941,cácthôngtinchứatrongnhữngđiệntínbịchặnvàgiảimãđãthựcsựgiúpngườiAnhrấtnhiều,nhữngbứcđiệnđóđượcBộchỉhuyKhôngquânĐứcchuyểnchocácđơnvịcủahọ.MặcdùngườiĐứcthànhcôngtrongviệcchiếmđảo,thiệthạicủahọrấtcao,vìquânđộiAnhđãtriểnkhaichínhxáctạivịtríđổbộcủalínhdùĐức.

MộtphiênbảnchiếcmáyBombedongườiMỹchếtạo,chiếcmáy(Bombe)đượcpháttriểntạiAnhđểgiảimãcácthôngđiệpdomáymãhóaEnigmacủangườiĐứcgửiđitrongthờigianThế

chiếnII.

NhiềuthànhcôngtrongsốnhữngthànhcôngkháccủaliênquânAnh-MỹtrongThếchiếnIIlàkếtquảcủaviệcápdụngcỗmáykỳdiệuUltra,vàchúngtachỉcầnnhắcđếnTrậnchiếnnướcAnh,trậnElAlameinởBắcPhivàcuộcđổbộlênNormandylàcũngđãđủ.Thậtkhóđểđánhgiáchínhxác,đónggóplớndườngnàomàUltrađãmanglạitrongthànhcôngcủacácchiếndịchnày,khôngnghingờgìnữa,nóđảmbảochongườiAnhnhữngthôngtinvôcùngquýgiálàmthayđổitiếntrìnhcủanhiềutrậnđánh.Chắcchắncácthủythủtàubuôn,thủythủquânsựÝđãphảitrảcáigiácaonhấtdosựứngdụngmáygiảimãUltra,đãcungcấpchongườiAnhnhữngthôngtinquýgiánhưvậyvềcáchànhđộngcủahọ.

Sựhiểubiếthànhđộngcủakẻthùvàýđịnhcủanó,thuđượcbằngcáchchặnvàgiảimãđiệnvôtuyến,cùngvớisựbảovệđầyđủcácphươngtiệnthôngtinliênlạccủabảnthân,làyếu

tốquantrọngnhâttrongsựthànhcôngcủacáchoạtđộngtácchiến.Tínhđếnsựtiếnbộlớnlaotronglĩnhvựcđiệntửứngdụngvàoquânsựvàcácyêucầungàycàngtăng,đặtrachocôngtácchỉhuyvàkiểmsoátcáclựclượngvũtrang,việcbảovệthôngtinliênlạcđãtrởthànhvôcùngcầnthiết,khôngchỉvìđểgiảimã,màcònvìcácbiệnphápđốikhángđiêntử(chặnthu,gâynhiễuvànghibinhđánhlạchướng).Ngàynay,việcbảovệcácphươngtiệnthôngtinliênlạc,trênthựctế,đãtrởthànhưutiênhàngđầucủacôngtácquốcphòngtrongtấtcảcácnước,vàđượccholàcũngquantrọngnhưviệcmuasắmvũkhí,huấnluyệnquânđộivàtấtcảcácthànhtốquantrọngkháccủamộtcuộcchiếntranhhiệnđại.

Chương13.ChiếntranhLạnh,TriềuTiênvàtáitrangbịvũkhíđiệntử.

Bahànhlanghàngkhông,đượcphépsửdụngbaytớiBerlin.

ThếchiếnIIkếtthúc.NgườiMỹvàngườiAnhnhanhchónggiảitáncácmáymócquânsựcủamìnhvàngừngsửdụngthiếtbịEW(tácchiếnđiệntử).Mộtphầnchúngbịhỏngdothiếubảotrì,mộtsốthậmchíđượcbánđichocácđạilývìdưthừatrangthiếtbịquânsự.ECW(đốikhángđiệntử)bịlãngquênvàhầuhếtnhữngngườicókinhnghiệmvàkiếnthứctronglĩnhvựcnàytrongnhữngnămchiếntranhđãrờiquânđộihoặcchuyểnsangcácvị trí làmviệcđượctrảlươngtốthơntrongngànhcôngnghiệpđiệntử.Mặtkhác,cácradarliêntụcđượccảitiến,vìchúngđãtrởthànhcôngcụvôgiádẫnđườngchotàubiểnvàmáybay,đặcbiệtlàvàobanđêmvàtrongđiềukiệntầmnhìnkém.

KhônggiốngnhưAnhvàMỹ,Nga–mộtcườngquốcvĩđạikhác,ngườichiếnthắngkhác,khôngvộivãgiảingũquânđội,vàlựclượngvũtrangLiênXôtiếptụcthốngtrịởchâuÂuvàchâuÁ.SửdụngkinhnghiệmvàkiếnthứccủahàngtrămnhàkhoahọcĐứcbịbắtlàmtùbinhtrongcácvùnglãnhthổbịchiếmđóng,ngườiNgađãtiếnhànhcácnghiêncứusâurộngtronglĩnhvựcthiếtbịđiệntửquânsựvàbắtđầusảnxuấthàngloạttênlửacódẫnđườngđiệntử.

TrongsuốtThếchiếnII,ngườiNga,cũngnhưngườiĐức,sửdụnglựclượngkhôngquâncủa

họhầunhưchỉđểhỗtrợchiếnthuậtlựclượngmặtđấtvàdođó,khôngchoralòđượccácmáybaynémbom4độngcơgiốngnhưAnhvàMỹđểtiếnhànhcáccuộcnémbomchiếnlược.Sauchiếntranh,ngườiNgaquyếtđịnhlấpchỗtrốngnàyvàsảnxuấthàngtrămmáybaynémbomkiểunhưB-29,saochéptừchiếcmáybaynémbomchiếnlượcBoeingB-29SuperfortressMỹ,rơivàotayngườiNgasaukhiphảihạcánhkhẩncấpởSiberia(ởđâynóiđếnTu-4.Hơnnữa,cácmáybayB-29Mỹ,theomộtthỏathuậnliênchínhphủMỹ-LiênXô,đóngcăncứtạiUkraina,trêncácsânbayPoltava,vàPiryatinvàMyrgorodnăm1944khithựchiệncácvụnémbomconthoixuốngnướcĐứcvànướcÝ.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga).

Trongkhiđó,dokếtquảcácvấnđềcònmơhồvàgâytranhcãicủacáchiệpướchòabình,giữacáccườngquốcphươngTâyvàLiênXôbắtđầucósựbấtđồng.

Trongthờikỳđầutiênsauchiếntranh,bomnguyêntửkhiđóchỉmìnhHoaKỳsởhữu,đãngănchặnđượcsựkhởiđầucủamộtcuộcchiếntranhmới;mốiđedọatrảđũahạtnhânlàphươngtiệnrănđeđủmạnhđểrănđevàngănchặncáchànhđộngquânsựtiếptụccủangườiNga.Vídụ,rănđehạtnhân,nhưhồiđóngườitagọi,đãngănchặnsựbùngnổmộtcuộcchiếntranhvàonăm1948khiNgabắtđầucuộcphongtỏaTâyBerlin.CựuthủđôcủanướcĐứcbịbaovâybởiĐôngĐứcdoNgachiếmđóngvàphânchiathànhcáckhuAnh,Mỹ,PhápvàNga.HaitriệungườidânsốngtrongcáckhuvựcTâyBerlinđãphảiquỳgốikhingườiNgatừchốichophépkhảnăngsửdụngmạchmáugiaothôngđiqualãnhthổcủaĐôngĐứcđểcungcấphànghóa.SaukhingườiMỹ,AnhvàPháptổchứccầukhôngvậnBerlinnổitiếnggiữaTâyĐứcvàBerlin,ngườiNgacóthểdễdàngđánhchiếmphầnphíatâycủaBerlin.QuyếtđịnhcủahọkhônglàmnhưvậylàdosợbịtrảthùhạtnhântừphíaMỹmàhồiđóhọchưađượcbảovệ.

C-54KhônglựcMỹ(UnitedStatesAirForce)hạcánhxuốngsânbayTempelhof(1948)trongcuộcphongtỏaBerlin.

CuộcphongtỏaBerlinkếtthúctháng5năm1949,đólàmộtchiếnthắngtinhthầnchothếgiớiphươngTây,nhưngcũngđánhdấusựkhởiđầucủanhữnggìsaunàyđượcgọilàChiếntranhLạnhgiữaLiênXôvàcáccườngquốcphươngTây.ChiếntranhLạnhdiễnramộtthờigian,dàiđặctrưngbởicácthờikỳngắnthùđịchcôngkhaivàbầukhôngkhínghingờlẫnnhau,cuốicùngdẫnđếnviệctạorahailiênminhlớn:TổchứcHiệpướcBắcĐạiTâyDương(NATO)vàTổchứcHiệpướcWarsaw.

ViệcgâynhiễuliênlạcvôtuyếnđãtrởthànhmộtthànhtốchiếnlượccựckỳquantrọngtrongChiếntranhLạnh.Hànhđộngđầutiêncủatácchiếnđiệntử,trongýnghĩanày,làviệcngườiNgachếápcácchươngtrìnhphátthanhcủađài“TiếngnóiHoaKỳ”(VOA)vàBritishBroadcastingCorporation(BBC),phátbằngtiếngNgavànhằmvàocácnướcĐôngÂuđangởtrongsaucáigọilà“Bứcmànsắt”.

KhicácnhàngoạigiaoMỹvàAnhbắtđầuthểhiệnsựphảnđốicủahọđốivớiMoscowvàLiênHợpQuốcvềsựvôcăncứcủacáchànhđộngnhưvậytrongthờibình,ngườiNgađáprằng,cácchươngtrìnhphátsóngcủa“TiếngnóiHoaKỳ”vàBi-Bi-Silàmộthànhđộngchiếntranhtâmlý,LiênXôcóquyềnchốnglạinóđểtựbảovệkhilàmtêliệtcácđàiphátthanhcủakẻthù.

ViệcngườiNgachếápcácchươngtrìnhphátthanhphươngTâydiễnramộtthờigianrấtlâudài,bấtchấpcácchiphíkhổnglồmàcáchoạtđộngnhưvậykéotheo.Chỉriêng“TiếngNóiHoaKỳ”đãphátsóngthôngquatámmươilămđàiphátthanhởchâuÂuvàBắcPhivàsửdụngmườisáutầnsốkhácnhautrongbăngsóngtrungvàsóngngắn.Theoướctínhtrongnhữngnămđó,ngườiNgađãcótạinhiềunơikhoảng1.500thiếtbịgâynhiễu,800trongsốđónằmởNgavà700tạicácnướcđồngminh.

Thiếtbịphátnhiễuđượcthiếtkếđặcbiệtvàsảnxuấtchomụcđíchnàyvàđiềukhiểnmạnglướichặnthucựckỳhiệuquả.Ngaysaukhi“TiếngnóiHoaKỳ”thayđổitầnsốphátsóngđểthoátkhỏinhiễu,cácmáythuLiênXôlậptứcxácđịnhchínhxáctầnsốhoạtđộngmớivàtiếptụcchếáp.NgườiNgacóhệthốngchếápđượctổchứctốtđếnmứcthờigiangâynhiễucủahọtrùnghợpgầnnhưchínhxácvớithờigianphátsóngcủa“VoiceofAmerica”vàBBC.MặcdùngườiMỹthườngthànhcôngtrongviệctránhsựchếápcủaLiênXô,ngườiXôViếtvẫntiếptụccáchoạtđộngnàychođếnthángChínnăm1959,khilãnhtụLiênXôNikitaKhrushchevchínhthứcviếngthămHoaKỳ.

ViệcápdụngloạichiếntranhđiệntửnàykhôngchỉgiớihạnởchâuÂu.TrungQuốc,dướisựlãnhđạocủaMaoTrạchĐông,sớmlàmchủđượcnghệthuật“canthiệp”điệntử.

Theocácđiềukhoảnquyđịnhcủacáchiệpướchòabình,ngườiMỹcóquyềntớicáccảngbiểnTrungQuốc.Trong thờigiancuộc“Trườngchinh” (ýnóiHồngquânnamhạ, tiêudiệtTưởngGiớiThạchvàQuốcdânđảngTrungHoanăm1949)nổitiếngtớicácvùngphíađôngvàphíanamTrungQuốc,dochínhMao lãnhđạo,Hạmđội7Mỹđang triểnkhai tạiTháiBình

Dương,đãlàmmọithứcóthểđểbảovệquyềnđó.ChỉtrongmộtvàithángtrướckhibắtđầucuộcTrườngchinh,tạicảngTrungQuốcThanhĐảođãcómặtmộtcontàutrangbịđặcbiệtđểđảmbảothôngtinliênlạcvôtuyếngiữacáctàuchiếnMỹvàBộTưlệnhHảiquântrênđảoGuamvàcácđảoTháiBìnhDươngkhác.

Vàomộtngày,tuynhiên,cácphươngtiệnliênlạcvôtuyếncủangườiMỹđộtnhiênngừnglàmviệc,còntrongthinhkhôngđãbắtđầuthườngxuyêncónhữngnhiễulạ.Nghingờrằnghọđang bị gây nhiễu, ngườiMỹ, với sự giúp đỡ củamột tàu nhỏ được trang bị thiết bị tầmphươngvôtuyếnđểđịnhvịnguồnnhiễu,đãtiếnhànhchiếndịchtrinhsátđiệntử.Điềunàyđược thựchiệnmộtcáchnhanhchóngvàmáyphátgâynhiễucủaTrungQuốccũngnhanhchóngmấtkhảnănglàmviệcbởinhữngngườilínhThủyquânlụcchiếnHoaKỳ.

Chínhtrongbầukhôngkhíquânsự-chínhtrịphứctạpđó,năm1950,chiếntranhnổragiữaBắcvàNamTriềuTiên.

KhiRoosevelt,ChurchillvàTưởngGiớiThạchgặpnhautạiCairovàonăm1943đểquyếtđịnhtươnglaicủacácvùnglãnhthổbịNhậtchiếmđóngởvùngViễnĐông,họđãquyếtđịnhrằng,sauchiếntranh,bánđảoTriềuTiênsẽlàmộtquốcgiađộclậpvàtựdo.Tuynhiên,ngaysausựthấtbạicủaNhậtBản,ngườiNgađãchiếmphầnphíabắcbánđảovàngườiMỹlàphíanam.NhưvậylàđãsinhrahainhànướcTriềuTiênkhácnhau.Ranhgiớilýthuyếtgiữacácquốcgia,đượctổchứcdọctheovĩtuyến38,chẳngmấychốctrởthành“tráitáobấthòa”chủyếucủacuộcđấutranhngàycàngpháttriểnmạnhgiữangườiNgavàngườiMỹtrêntoànthếgiới.

Mốiquanhệgiữahainước–BắcTriềuTiêncộngsảnvàNamTriềuTiênkhôngcộngsản,ngàycàngtrởnêncăngthẳnghơn,cuốicùng,ngày25tháng6năm1950,quânđộiBắcTriềuTiênvượtvĩtuyến38xâmchiếmlãnhthổNamTriềuTiên.LiênHiệpQuốcđãyêucầuphíaxâmlượcrútquânvàkêugọitấtcảcácquốcgiathànhviêncủaLiênHợpQuốccanthiệp.Mộtlựclượngviễnchinhnhanhchónghìnhthành,baogồmchủyếulàquânđộiMỹ.Trongkhiđó,BắcTriềuTiên,vớisựhỗtrợcủaLiênXôvàTrungQuốc,dichuyểnrấtnhanhvềphíanamvàđãchiếmhầuhếtNamTriềuTiên,baogồmcảthủđôcủanó–Seoul.

NămngàysaucuộcxâmnhậpmáybayMỹđóngcăncứtạiNhậtBản,đếntrợgiúpquânđộiNTT,cungcấpchohọvớisựyểmtrợđườngkhông.Ngaysauđó,quânđộiMỹvàcácnướckhôngcộngsảnkhácthamchiếnbênphíaNTT.ĐâylàkhởiđầucủacuộcchiếntranhTriềuTiênkéodài,đầykhókhănvàđẫmmáu,trongsuốtbanăm,1950-1953.

BanhàlãnhđạocácquốcgiaĐồngminhtạiHộinghịCairo,ngày25tháng11năm1943.LiênXôkhôngthamgiavìkhôngcóchiếntranhvớiNhậtBảnvàothờiđiểmđó,đồngthờigiữaLiênXôvà

Nhậtcònhiệpướctrunglậpkýnăm1941cóthờihạn5năm.

Trongvàithángđầuchiếntranh,máybaynémbomMỹB-29Superfortressnémbomcácmụctiêugầnnhưkhôngbịcảntrởkểcảcácmụctiêuchiếnthuậtvàchiếnlược,tuynhiêntìnhhìnhđãthayđổinhiềukểtừkhitrênchiếntrườngxuấthiệnmáybaytiêmkíchphảnlựcMiG-15doNgacungcấp.MáybaytiêmkíchNgasửdụngđượcưuthếvềcáccăncứkhôngquânvàradartầmxa,bốtríởTrungQuốcphíasôngÁpLụctạothànhranhgiớigiữaTrungQuốcvàbánđảoTriềuTiên.Vìvậy,đốivớicácmáybaynémbomcỡlớncủaMỹ,việcthựchiệncácchuyếnbaybanngàytrênkhôngphậnBắcTriềuTiênlàcựckỳnguyhiểm.Đãcóquyếtđịnhchúngchỉđượchoạtđộngvàobanđêm,trongthờigiantìnhhìnhđãđượccảithiệnđángkể,vìngườiBắcTriềuTiênkhôngcócáchệthốngnhìnđêmthíchhợp.

PhươngtiệnduynhấtngườiBắcTriềuTiêncócáclàradarcũthờiThếchiếnII,đượcngườiTrungQuốcvàNgachuyểngiaochohọ,nhưngcótầmhoạtđộngnhỏ.HailoạiradarchínhcủahọlàloạidongườiNgapháttriểntrongthờigianThếchiếnII:Rus1(Dumbo)vàRus2.Cảhaiđềulàmviệctrongdảitầnsốthấpvàđượcđặttrênxeôtôcómooc,vậnchuyểnbằngđầukéo,vàđôikhibằngsứcngựa.Chúngchỉcóthểđocựlytớimáybayvàcungcấpthôngtinvềhướngbaygầnđúngcủachuyếnbay.

Tuynhiên, ngườiBắcTriềuTiên cũngđãnhậnđược từngườiNga rấtnhiều radarđiềukhiểnhỏalựcMarkII,màbảnthânngườiNganhậnđượctừngườiAnhtrongThếchiếnIItheohiệpđịnhLend-Lease.NgườiNgacũngcungcấpchohọmộtsốhệthốngradargiámsátSJ,trướcđâyđượcHoaKỳgiaochohọvàngườiNgasauđósaochépsảnxuấtvớisốlượnglớn.

RadarRus-2,nằmtrongbiênchếtrangbịcủaHồngquântừnăm1940.

MặcdùngườiMỹcũngđượcchuẩnbịtồichoEW,maymắnthaychohọ,trênmáybaycủahọđãcóRWR.TrongthờigiancáccuộckhôngkíchvàoBắcTriềuTiên,phicôngMỹnhậnthấyrằngngaytrướckhihọsavàolướilửapháophòngkhông,đènchỉthỉtínhiệucủahệthốnghạcánhcóthiếtbịchỉdẫncủahọbắtđầunhấpnháy,nhưvậynócảnhbáovềmốinguyhiểmsắpxảyra.LýdochođiềunàylàviệcngườiBắcTriềuTiênápdụngradargiámsátRus2hoạtđộngởtầnsố72MHz,rấtgầnvớitầnsốhoạtđộngcủahệthốnghạcánhcóthiếtbịchỉdẫnMỹ–75MHz.Theosựtrùnghợpngẫunhiênmaymắn,cácđèntínhiệuchỉthịtrênbảngđồnghồcủacácmáybayMỹ,ngoàimụcđíchchính–thôngbáochophicôngđãđếnthờigianbắtđầugiảmđộcaobướcvàoquátrìnhhạcánh,cũngcảnhbáohọrằng,họđãbịradarđốiphươngpháthiệntrênbầutrờiBắcTriềuTiên.Cảnhbáonàyđãchophicôngđủthờigianchocáccơđộngchốngphòngkhôngthíchhợp.

Tuynhiên,điềunàykhôngkéodài lâu,vìngườiBắcTriềuTiênnhanhchóngnhậnđượcradarmớicủangườiTrungQuốc,làmviệcởtầnsốcaohơnnhiềutrongX-band,tứclàtừ8đến12GHz.NgaykhicácbộRWRngẫuhứngngừnglàmviệc,tổnthấtcủaMỹtănglênđángkể,bởibâygiờhọkhôngcócáchnàobiếthọđãnằmtrongkhuvựcdiệtmụctiêucủaPPKTriềuTiênhaychưa,hệthốngnàythờiđiểmđóđãđượctăngcườngđángkể.

NgườiMỹ cũngnhận thấyhỏa lực củahệ thốngphòngkhôngđối phươngđang trởnênchínhxáchơn,ngaycảtrongđiềukiệntầmnhìnkém.HọkếtluậnrằngBắcTriềuTiêncóthểcómộtloạiradarmới.DovậyhọvộivàngphụchồilạicácthiếtbịmàhọcóvàocuốiChiếntranhThếgiớithứHai.Họthậmchíđãphảimualạicácthiếtbịtạicácđạilýcủaquânđội!Saukhithiếtbịđãđượckhôiphụcvànângcấpđạtđiềukiệnlàmviệc,nóngaylậptứcđượcđiềuđếnViễnĐông,lắpđặttrêncácmáybaybaytrênkhôngphậnBắcTriềuTiên.CácmáythucũkhôngthểpháthiệnbứcxạradarmớicủakẻthùvàdođóxácnhậnnhữngnghingờcủangườiMỹrằngradarmớihoạtđộngởtầnsốcaohơnnhiều.

MộtkhingườiMỹlắpđặtxongmáythumớivàcóđượcthôngtinchitiếtvềcácđặctínhcủa

loạiradarmới(tầnsố,độrộngxung,tầnsốxunglặplại,v.v),họnângcấpthiếtbịgâynhiễutrongChiếntranhThếgiớithứHaivàđặtchúngtrênmáybaynémbomNorthAmericanB-25Mitchell, loạimàsauđóđượcgiaonhiệmvụbảovệcácmáybaynémbomchiếnlượcB-29trongcáccuộckhôngkíchcủahọxuốngTriềuTiên.Ngườitacũnghồisinhhệthốnggâynhiễucũchoradarđốiphươngbằngcáchsửdụngdảilákimloại,màngườiMỹgọilàlưỡngcựcphảnxạhoặcPRLO.

Phảiđốimặtvớicácphươngtiệnnày,radarTriềuTiênkhôngcòncóthểpháthiệnmáybaynémbomMỹvàhướngcácđènchiếuvàochúng:thươngvongcủaMỹbắtđầugiảmtrởlại.

Trongkhiđó,trênmặtđất,cáncânchiếntranhdaođộng,đầutiênnghiêngvềmộtbênvànaythìbênkhác.Năm1950,sauvàithánghậuchiếntranh,nhờcuộcđổbộtạiInchon–nằmtrênbờbiểnphíatâybánđảoTriềuTiên,vàotronghậuphươngđốithủ,cáclựclượngcủaLiênHợpQuốcđãcóthểlấylạitoànbộlãnhthổcủanướcCộnghòaTriềuTiên.Trongcácchiếndịchđổbộcósựthamgiacủacácmáybaytiêmkích-némbomvớibốntàusânbayvàTậpđoànquânkhôngquân5,250tàuvà70.000binhsĩ,gồmcảcácsưđoànThủyquânlụcchiếnHoaKỳ.Chiếndịchrấtkhókhănvìđặcđiểmđịalýcủakhuvực:váchđádựngđứng,thủytriềulênhayxuốngđềurấtmạnhvàcóbãothườngxuyên.

Ngaytừđầuđãthấyrõsựthànhcôngcủachiếndịchphụthuộcvàosựlựachọnngàygiờđổbộvàphốihợpgiữaquânđổbộvàlựclượngkhôngquânvàhảiquânhỗtrợchohọ.Ngàyđổbộđượclênkếhoạchlà15thángChín.

RadarP-3Dumbo.

Mộtvàingàytrướckhiđổbộ,côngtáctrinhsátkhôngảnhvàtìnhbáođiệntửđượcthựchiệntrênquymôlớnđểpháthiệncácradarcầnđánhsập.Tuynhiên,bamươisáugiờtrướcgiờđổbộấnđịnh,cómộtcơnbãomạnhậpđếnNhậtBảnvàTriềuTiên,gâyranhữngkhókhănnghiêmtrọngchocáctàunhỏvàphươngtiệnđổbộ,cũngnhưchocáchoạtđộngđườngkhông.Tuynhiên,việcđổbộ,sauđợtoanhkíchđườngkhôngvàpháokíchđườngbiểndữdộiđãdiễn

ratheođúngkếhoạch.NhờvàoviệclậpkếhoạchtuyệtvờivàsựhỗtrợcủahàngtrămchiếcF-4UCorsairvàAD-1Skyraider,cuộcđộtkíchđổbộđãđạtthànhcônghoàntoàn,vàsaubảygiờchiếnđấu,tấtcảcácmụctiêucủachiếndịchđềuđãđạtđược.

KhiquânđộiLiênHiệpQuốcbăngquavĩtuyến38nổitiếngtiếntớibiêngiớiTrungHoaĐỏ,nướcnàyliềngửichínguyệnquânsangtrợgiúpngườiBắcTriềuTiênvớisốquâncònlớnhơn.Mỹvàcácđồngminhcủahọđãbuộcphảirútluivềphíanam.Cónhiềutrậnchiếnđẫmmáu,nhưngkếtquảđángthấtvọng.MặcdùsửdụnghàngngànmáybaytrêntàusânbaycủaHảiquânMỹ,máybaycủaquânđoànThủyquânlụcchiếnviễnchinhMỹvàHảiquânHoànggiaAnh,yểmtrợđườngkhôngđãkhôngmanglạikếtquảhữuhìnhdothiếucácmụctiêuquânsựquantrọngtrênlãnhthổTriềuTiên.

ThiệthạicủaquânđộiLiênHợpQuốclênđếnhơn1.300máybay,và,theothốngkêcủacácchuyêngiaMỹ,consốnàysẽtănggấpbalầnnếuquânđộiLHQđãkhôngthựchiệncácchiếndịchđiệntử,nhưđãđềcậpởtrên.Chiếntranhkếtthúcngày22ThángBảy1953,đểtìnhhìnhtrởvềgiốngnhưtrướcchiếntranh.Vĩtuyến38mộtlầnnữatrởthànhranhgiớilýthuyếtgiữa2nướccộnghòacủaTriềuTiên,ởmỗimiềnchínhquyềnkhôngthayđổi,nhưngbâygiờtrởnênnghèohơn.Sức tànpháquétquabánđảo,đưađếnconsốgầnhai triệungườichết,bịthươngvàmất tích, trongđócócảngườiTriềuTiên,TrungQuốc,MỹvàbinhsĩLiênHiệpQuốc.

ChiếntranhTriềuTiênmộtlầnnữachứngminhEWcóthểgiúpgiảmtổnthấtnhưthếnào,đặcbiệtlàtrongkhôngtrung.Vìvậy,ngaysauchiếntranh,bắtđầumộtlànsóng“táitrangbịvũkhíđiệntử”khổnglồ.Tấtcảcáccườngquốclớnnhấtthếgiớiđãhướngnhữngnỗlựccủahọvàoviệcchếtạocác loại thiếtbịmới,chophépcácmáybaynémbomcủahọxuyênthủngkhôngphậnđốiphương,màkhôngbịpháthiệnbởiradarcủađịch,vàápdụngcácloạiđạncódẫnđườngđiệntử.

MộtthờigianngắnsaukhikếtthúcchiếntranhTriềuTiên,Ngađãchonổquảbomnguyêntửđầutiênvàhaicườngquốclớntrênthếgiới–HoaKỳvàNga,bắtđầuhiểunhữnghậuquảtaihạigìcóthểxảyranếumộttrongsốhọsửdụngvũkhíhạtnhântấncôngnướckia.Sởhữucácphươngtiệncóthểgâynạnhủydiệtlớnnhưvậy,buộccảhainướctrởnênvôcùngnghikỵnhau.

RadarType80(AirSearchradar)củaKQAnhthờiChiếntranhLạnhtạiBardHill,Norkfolk.Cótầmpháthiện200-250dặm,băngtầnS,côngsuất2,5Mw.

Sựxuấthiệncủabomnguyêntử,sauđóđếnbomhydro,đãđưaramộtkhuynhhướngmớichochiếntranhvàmộtchiếnlượcmớimàNATOđãcôngbố,đólàlýthuyết“trảđũaồạt”–đòntrảđũahạtnhânhủydiệtồạtchốnglạibấtkỳkẻxâmlượcnào.

HoaKỳbắt đầu việc chế tạo cácmáybaynémbom lớnđược gọi làmáybaynémbom“chiếnlược”,chỉtrongmộtphivụ,saukhithảcáctráibomnguyêntửcủamình,cóthểgâyrasự hủy diệt không thể tưởng tượng. Các trái bom nguyên tử đầu tiên, sau khi hủy diệtHiroshimavàNagasakivàocuốiThếchiến II,đãđượcápdụngchocácmáybaynémbomBoeingB-29Superfortress,vàtrongnhữngnămđầucủaChiếntranhLạnh,chínhB-29củaBộchỉhuyKhôngquânchiếnlượcHoaKỳđượccoilàvậtmangthứvũkhíchếtngườiđó.

MộttrạmradarthuộcChuốiCảnhbáoSớmtừxa(DistantEarlyWarningLine)tạiPointLay,Alaska.Chụp1987.

Năm1950,B-29đượcthaythếbởicácmáybaynémbommới–B-50vàgầnđâyhơn,làmáybaynémbomkhổnglồConvairB-36.Thêmvàosáuđộngcơpiston,chúngcóbốnđộngcơphản lực, cho nó trần bay gần 15.000mét, tầm bay – 16 000 km và tốc độ – khoảng 688km/giờ.Cuốinhữngnăm50biênchếtrangbịvũkhícủaMỹcóthêmloạimáybaynémbomphảnlựcđầutiênBoeingB-47.Lầnlượt,nóđượcthaythếbởiBoeingB-52Stratofortressnổitiếng,cóthểmangmộttảitrọngbomkhổnglồ,bayởđộcaogần16.500métvớitốcđộhơn1000km/hvàcótầmhoạtđộng20.000km.NgườiNga,đếnlượthọ,vàocuốinhữngnăm50,giaonhiệmvụnémbomchiếnlượcchocácmáybaynémbomTupolevTu-16vàTu-20.

Trongkhiđó,AnhvàPhápcũngthửbomnguyêntửvàbắtđầuchếtạomáybaycókhảnăngmangloạivũkhímớinày.VìcựlychuyếnbaycủachúnggiớihạntrongkhuônkhổchâuÂu,nhữngchiếcmáybaynàykhôngấntượngnhưcácmáybaynémbomcủaMỹ.NgườiAnhđãchếtạomộtloạtcácmáybaynémbomtầmtrungVickersValiant,VulcanAvrovàHandley-PageVictor,cònKhôngquânPhápvàonăm1964,tiếpnhậnloạimáybayDassaultMirageIV-A.

Đồngthờilúcđóbắtđầucôngcuộcxâydựngmộtmạnglướiradarrộnglớn,phứctạpcủahệthốngradarphòngkhông.Nhiệmvụcủachúnglàđảmbảopháthiệnsớmtrongtrườnghợpkẻthùkhôngkích.ĐểbảovệlãnhthổcủamìnhHoaKỳthiếtlậpbamạngradarnhưvậy.MộttrongsốđóchạydọctheobiêngiớiphíabắccủaHoaKỳ,mạngthứhai–cắtngangtrungtâmCanadavàmạngthứba–mạngtiêntiếnnhất,đitừbangAlaskađếnđảoGreenland.Tấtcảcáchệthốngradarkhácnhaunàyđượcliênkếtbằngmộthệthốngcápphứctạpvàmộthệthốngliênlạcvôtuyến,hoạtđộnghaimươibốngiờmỗingày.

BảnđồDEWLine-mạngradarcảnhbáosớmtừxacủaHoaKỳvàNATOthờiChiếntranhLạnh,chụpnăm1987.

Cũngnhưvậy,đểbảovệBắcCực,Mỹđãtriểnkhaimộtmạnglướiradardọctheobờbiển

TháiBìnhDươngvàĐạiTâyDương.Mộtsốhệthốngradarnhưthế,trênmộtnềnmóngđặcbiệt,đãđượcthiếtlậptrênđạidươngcáchbờbiểnmộtvàikm.Vàcuốicùng,đểđảmbảopháthiệnmáybayđịch,baytừphíađônghoặcphíatâytới,đãđưavàohoạtđộngmộthệthốnggiám sát trên không rất hoàn hảo, sử dụng các máy bay bốn động cơ Lockheed C-121Constellation,trangbịradarpháthiệntầmxavàcácphươngtiệnpháthiệntầmxađặcbiệtkhác.

TạichâuÂu,cácnướcNATOcũngbắtđầuxâydựngmộtchuỗiradarkhổnglồkéodàitừNaUyđếnThổNhĩKỳ.

Trướcchiến tranhTriềuTiên, trongcácnăm1947–1949,ngườiNgacũngxâydựnghệthốngchuỗiradarphòngkhông,điềukhiểntênlửavàmáybaynémbomhạngnặng.Nhưngtấtcảcôngviệcnàyđượcthựchiệntrongbímậtnghiêmngặtvàrấtítthôngtinvềnólọtquacáckênhthôngthường.

Đươngnhiên,đểbayquachuỗiradarnàymàkhôngbịpháthiện,cácmáybaynémbomcầncótrongtrangbịcácthiếtbịđiệntửcóthểvôhiệuhóaradar.CáccườngquốcphươngTây,nhữngngườitheokinhnghiệmcủamìnhđãhiểuviệcnắmrõcácđặctínhcủahệthốngradarđốiphươngcótầmquantrọngnhưthếnào,họbiếttrênthựctếmìnhkhôngbiếtgìvềradarcủangườiNga,vàdođó,khôngcókhảnăngtạoracácphươngtiệnđốikhángđiệntửthíchhợpvớinó.TìnhhìnhquốctếvôcùngmongmanhvàsựcăngthẳngthườngtrựcgiữaĐôngvàTây,dẫnđếncuộckhủnghoảngBerlincóthểchuyểncuộcChiếntranhLạnhthànhcuộcChiếntranhNóng!

Biếtkhảnăngnày,cácnướcphươngTây,đặcbiệtlàMỹ,bắtđầuthuthậpthôngtinvềcácradarcủaNga,đãthựchiệncácchuyếnbayliêntụclàmnhiệmvụtìnhbáođiệntử(ELINT);ngườiNgađươngnhiênápdụngcácbiệnpháptrảđũavàđãđáptrảcũngnhưvậy.

Từnăm1949trởđivàtiếptheo,cácmáybayvàtàuchiếnđượctrangbịđặcbiệt,cáctrạmthunhậnmặtđấtđượcngụytrang,đãthamgiacáchoạtđộngliênquanđếnviệcthuthậpcácthôngsốđiệntửcủathiếtbịthuộckẻthùtiềmnăng,mộtnhiệmvụmànayđãtrởthànhmốiưutiênhàngđầu.Dọctheobiêngiới,lãnhhảivàkhôngphậnkẻthùtiềmnăng,cácquốcgiathùđịchbắtđầutiếnhànhcáchoạtđộngdothámđiệntửthựcsự.

CácphươngtiệnđượcsửdụngchocácnhiệmvụELINTtrênchủyếunhưsau:

•cácmáythuvàmáythuđánhchặncácloạikhácnhau–đểpháthiệnbứcxạđiệntừradarcácnướcđốithủtiềmnăng;

•cácbộphântíchđểnghiêncứubứcxạchặnthuđượcvàxácđịnhcácthôngsốcơbảncủanó;

•cácmáy tầmphươngvô tuyếnđểxácđịnhhướngđếncủabứcxạvàxácđịnhvị tríchínhxáccủacáctrạmphát;

•mộtloạtcácloạimáyghiâmkhácnhauđểghilạivàlưutrữthôngtin,rồitiếptheo,

phântíchchitiếthơn.

Mụcđíchcủaviệcnàylàđểtìmra“độihìnhchiếnđâuvôtuyếnđiệntử”củakẻthù(trongthuậtngữtiếngNga,kháiniệmnàytươngứngvớithuậtngữ“trườngvôtuyếnđiệntử”.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga.)Haynóicáchkhác,vịtríradarkẻthùtrongtấtcảcáckhuvựcgiámsátnhằmmụcđíchpháttriểncácbiệnphápđốikhángđiệntửthíchhợp,vàsửdụngnónếucầnthiếthoặckhicóyêucầu.

Sựhiểubiếtmôitrườngđiệntừtrườngcủakẻthùtiềmnăngvàsựthayđổicủanócórấtnhiềugiátrịởtầmthứhai.MộttrongsốđóchophéptheodõicácvụphóngthửICBMmớicủakẻthùtiềmnăng.ThựctếlàcácthửnghiệmbaycủacácICBMmớiđòihỏikiểmtrahệthốngradardẫnđườngcủachúng,radarbámsát(radarcókhảnăngđoliêntụctầm,hướng,phươngvịvàđộcaocủamụctiêuđểxácđịnhtọađộtiếptheocủanónhằmđảmbảovụphóngtênlửathànhcônghoặcviệcxạkíchPPKvàođiểmdựbáo),thiếtbịliênlạcvôtuyếnvàcáchệthốngđođạctừxacủachínhbảnthâncáctênlửa.Việcđánhchặnvàphântíchcácbứcxạđiệntừnàycóthểchobiếtthựcsựcóxảyravụphóngthửtênlửamớihaykhông,vàthôngtinđiệntửthuthậpđược–chobiếtcáctênlửađócóđượctriểnkhaitrongnhữngkhuvựcnhấtđịnhnàođóhaykhông,cảitiếnkỹthuậtnàomàđốiphươngđãđưavàotrongnhiệmvụvàcấutrúccáchệthốngđiệntử.Ngoàira,việctrinhsátđiệntửnàychophéptáitạotươngđốichínhxáchìnhảnhhệphòngthủcủađốiphương,vàđôikhithậmchíchobiếtcảhướngpháttriểnchínhtrị-quânsựcủanó.Nóingắngọn,cóthểhiểunhữnggìthườngđượcgọilà“mốiđedọa“,đólàtổngsốcáckhảnăngvàýđịnhcủađốithủtrongbánkính360độxungquanhbiêngiớicủađấtnướcmình.Từquanđiểmcủađiệntửhọc,cácmốiđedọanằmtrongcácphươngphápthựctạivàtiềmnăngsửdụngnănglượngđiệntừcủakẻthùđểđiềukhiểnvũkhí,chỉhuy,kiểmsoátquânđộivàgiámsátkhônggianchiếntrường.

MộtchiếcU.S.AirForceBoeingRB-29ASuperfortress(s/n44-61727)thuộcphiđoàntrinhsátchiếnlược91(the91stStrategicReconnaissanceSquadron)trênbầutrờiTriềuTiên.ChiếcmáybaynàybịbắnrơibởimộtchiếcMiG-15,cóthểtrênkhôngphậnTrungquốchoặcmiềncựcbắc

TriềuTiênvàongày4tháng7năm1952.Phihànhđoàncó11/13ngườibịbắtlàmtùbinh,2ngườichết.

Thườngnhữngnhiệmvụtrinhsátđiệntửnhưvậy,gọilànhiệmvụ“đánhhơi”(ferret),rấtnguyhiểm,vìmáybayhaytàuchiếnđểthựchiệnnhiệmvụnàyphảithâmnhậpkhôngphậncủakẻthùtiềmnănghoặclãnhhảicủanó.Trênthựctế,nhiệmvụđókhôngđơngiảnchỉlàthuthậpsốliệuvềradarvàcácphươngtiệnliênlạcvôtuyến,màcònthườnglàsự“khiêukhích”(“вызовом”),nằmtrongviệckiểmtraphảnứngcủađốiphươngtrênphươngdiệnthờigianvàtínhhiệuquả.

Trongnhiệmvụ“đánhhơi”tiêubiểu,máybaytrinhsátđiệntửgiảlàmmáybaynémbom,xuyênvàokhôngphậnđốithủ.Nóbaythẳngtớibiếngiớiquốcgia“thùđịch”vàthườngcắtquađấtnướcđó.Trườnghợpnày,nóthườngbịpháthiệnvàbámsátbởihệthốngradartầmxacủađấtnướctrên.Máybaykhônghềmuốntránhsựpháthiệndướibấtkỳhìnhthứcnào,vìcácchuyêngiaEWcầnghitầnsốlàmviệcvàtầnsốlặpxungcủacácradargiámsáttầmxacủađốiphươngvàđánhdấuvịtrícủachúngtrênbảnđồ.Ngaysaukhimụctiêubịpháthiệnbởicácradarquansáthoặctựđộngbámsát,cácmáybay-chặnkíchcủađốiphươngsẽcấtcánhđánhchặnchiếcmáybayxâmnhập.Trongthờiđiểmđó,kípláimáybay-dothámcầnphảiđođạccácthamsốbứcxạcủacácradarquansát,vàxácđịnhthờigiantrôiquagiữalúckhóamụctiêuvàkhimáybayđánhchặncấtcánhxuấtkích.NếucáckhẩuđộipháocaoxạcủahệthốngPKbậtmáythamgia,thìcáctrắcthủELINTcủamáybay-dothámcầnđocảcácthamsốbứcxạcủacácradarđiềukhiểnxạkíchcủachúng.Đôikhi,họphảiquantâmđếnthờigianmàcáckhẩuđộicầnđểcóthểbắnđượcloạtđạnđầu,vànếucóthể,đánhgiáđộchínhxácxạkíchcủachúng.

Cácthànhviênchuyênngànhhẹpcủaphihànhđoàn,thamgiavàocácphivụnhưthếnày,lànhữngngườirấtnhiềukinhnghiệmvàkỹnăng,vàtrênhết,rấtcanđảm;trongmỗichuyếnbaycủamình,họđãliềumạngsốngcủabảnthânmìnhcũngnhưmạohiểmkhiêukhíchnhữngvachạmngoạigiaođặcbiệtnghiêmtrọng.

Nhưng,bấtchấpchuyệnđó,cácnhiệmvụtrênvẫnđượcthựcthihàngngàyvàkhôngcóchínhphủnàothậmchíphảnđối.Nguyêntắcbaotrùmthờikỳđólàcáchànhđộngđáptrảtươngtự;ănmiếngtrảmiếng,nhưthườngxảyratrongquanhệquốctếthờibình.Luậtduynhất,khôngphụthuộcBạnlàmgì,màphảilàmtốtvàkhôngbịthấtbại.

Máybaysửdụngchocácchiếndịchnhưvậycầnphảicótầmbayrấtlớn,cóthểbayởđộcaorấtcaongoàivùngdiệtmụctiêucủakẻthùvàcótốcđộgâykhódễchoviệccanthiệpcủacácmáybay-đánhchặnchúng.

Trongnhữngngàyđầutiên,ngườiMỹsửdụngnhữngmáybaynémbomthờiThếchiếnIIđượchoáncảivàtáitrangbịđặcbiệtđểthựchiệncáchoạtđộngdothámđiệntử.TrongsốđócócácB-24Liberatorvàbiếnthểhảiquâncủanó–PB4Y2Privateer.MáybaynémbomB-29SuperfortressvàB-50,đượcđổitên,tươngứng,làRB-29vàRB-50(R–cónghĩalàtrinhsát),cũngđôikhiđượcsửdụng.Ngoàikípláichínhthứctheobiênchế,trênmáybaythườngxuyêncómộtsốtrắcthủ-khaithácviênthiếtbịđiệntử,mỗingườitrongsốđóquansátmộtvùng

nhấtđịnhcủaphổđiệntừ.Saunày,đểphụcvụnhiệmvụ“đánhhơi”cònsửdụngmáybaytuầntrahaiđộngcơcủaHảiquânMỹLockheedP2VNeptune.Trongthờicủamình,Neptunenổitiếngvớichuyếnbaycóthờigiankỷlụccủanó.Thờigianbaylàmộtđặctínhcơbảncầnđượcxemxétkhilựachọnmáybaychonhiệmvụnày.Thườngmáybaydothámphảituầntratrongkhuvựcquansátmộtthờigianrấtdàiđểpháthiệnvàghinhậncácxungbứcxạradar.Vớicùnglýdotrên,ngườitasửdụngchonhữngnhiệmvụnàycácmáybayvậntảiC-47vàC-18.KếthừaNeptunecủangườiMỹlàP-3COrionLockheed–phiênbảnquânsựcủamáybayvậntảiphảnlựccánhquạtElectra.

Khinguycơbịtấncôngtừmáybaytiêmkíchcủađốiphươnglàkhôngthểtránhkhỏi,HảiquânMỹbắtđầusửdụngmáybayMartinP4M1QMercator,được thiếtkếđặcbiệtchocácchiếndịchcụthểnày.Nócótầmbayxatuyệtvờivàbốnđộngcơ,haitrongsốđólàphảnlực,chophéptăngtốcđộnhanhvànétránhđòntấncôngkhixuấthiệnđộtngộtcácmáybaytiêmkíchcủađốiphương.

Người Nga, về phầnmình, giao nhiệm vụ “đánh hơi” cho những chiếc Tu-16 (NATO –Badger),lầnđầutiêntrìnhlàngnăm1953,vàlàmáybaynémbomtầmxa,mỗichiếcmanghaitênlửakhôngđốiđấttheophânloạicủaNATOlàKennelhoặcAS-1,vềsaunàyđượcthaythếbằng lớp tương tựKelt (AS-5) vàKipper (AS-2). Biến thể Tu-16Dđược sử dụng riêng choELINTvàdễdàngnhậnrabởicácbầucheăng-tentrênthânmáybay.Lúcđầu,máybayđượcsửdụngởTháiBìnhDươngđểtiếnhànhgiámsátđiệntửHạmđội7MỹvàcáccăncứcủanóởThái Bình Dương. Căn cứ không quân chính của Tu-16D là ở Petropavlovsk trên bán đảoKamchatka.TrênkhoangmỗichiếcTu-16D,trừphihànhđoànrathìthườngxuyêncóbảykhaithácviênvàsĩquanradar,tấtcảđượchuấnluyệnđặcbiệtđểtiếnhànhgiámsátđiệntử.Vềsau,khuvựchoạtđộngcủachúngđượcmởrộngbaotrùmĐịaTrungHảivàBiểnBắc.

Máyghivàphântíchtínhiệuđiệnbáo“Mastab-”R-348thườngdùngtrêncáctàutrinhsátLiênXôcủaLữđoàntàutrinhsát38HạmđộiTháiBìnhDương,thờiChiếntranhLạnh.

Cácnhiệmvụ“đánhhơi”củaLiênXô, tấtnhiên,cũngtươngtựnhưnhữngnhiệmvụmàngườiMỹthựchiện.Mỗiđiệnđàiviêncómộtmáythuđểđánhchặncáctínhiệuđiệntừtrongmột dải phổ nhất định,một bộ phân tích xung,một bộ tầmphương vô tuyến để xác địnhhướngđếncủabứcxạ,vàcuốicùng,rấtnhiềumáyghiđểghichúng.Mỗiđiệnđàiviênkhaithácphảiquansátkỹcácphầnquangphổgắnvớimình,ghichútrongnhậtkýcủamìnhtấtcảcáctínhiệuchặnthuđượcvàđánhdấunhữngthứđặcbiệtđángquantâm.ĐồngthờicácdảitầnsốđượcsửdụngphổbiếnnhấtlàL(1-2GHz)vàX(8-12GHz).

Trongquátrìnhmộtnhiệmvụ“đánhhơi”điểnhìnhcủaLiênXôởTháiBìnhDương,máybaycấtcánhtừPetropavlovskbayvềhướngkhuvựcquyđịnh.Sauđó,cácđiệnđàiviênchịutráchnhiệmbăngtầnsốL,bắtđầupháthiệntínhiệuyếucủaradardothámMỹtạiquầnđảoAleutian,cónhiệmvụpháthiệnmáybaycủakẻđịchtiềmnăngởtầmxa.TínhiệuâmthanhphátratrongbăngtầnL,ngherấtrõtrongcáctainghecủađiệnđàiviêntheoâmđặctrưngcủaxunglặp.

Theomứcđộtiếptụcchuyếnbaytheohướngchỉđịnh,điệnđàiviêntrêmmáybay,cótráchnhiệmgiámsátdảitầnsốX,bắtđầunghethấytrongtainghecủamìnhtínhiệuâmthườngxuyêncủaradardẫnbắn,thườnglàmviệctrongbăngtầnnày.ĐiềunàycónghĩalàmáybaycủaLiênXôđãbịradarMỹpháthiệnvàbámsátnhưmộtmụctiêunguyhiểmtiềmtàng.Nếutạithờiđiểmnàymáybaykhôngđổihướngvàkhôngngoặtkhỏicăncứtênlửa,nócóthểsẽlà

mộtmụctiêudễdàngchotênlửaPKHawk-Hercules,khiđólàphươngtiệnchủyếucủahệthốngphòngkhôngcácnướcNATO.Dođó,Tu-16D lượnvòngquay trở lại,mang theo trênkhoangmáybaycáccuộnbăngtừquýgiághilạicáctínhiệuradarcủaMỹvàcácthôngđiệpđiệntínvôtuyếngiữacácsởchỉhuycủaMỹ,cáctrungtâmkiểmsoátvàcáccăncứkhôngquânởViễnĐôngvàtrênTháiBìnhDương.Ngaysaukhihạcánh,cáctàiliệunàyđượcgửiđếnTrungtâmtrinhsáttínhiệuNga,nằmtrongmộtbunkerbêtôngẩntrongmộtkhurừnggầnMoscow.Tạiđây,cácchuyêngiaEWphântíchcẩnthậncáctínhiệuthuthậpđược,cốgắngxácđịnhcácđặctínhcủacácradarMỹtrongkhuvựcvàpháthiệnbấtkỳđiểmmớinàođượcthểhiệntrongcácradarđó.

CácmáybayLiênXôcũngthựchiệncácnhiệmvụloạinàytrêncácvùngnướcbangAlaska,nơimàkhảnăngđánhchặntínhiệuradarcủaMỹcaohơnnhiềudosựhiệndiệntrongkhuvựcchuỗiradargiámsáttầmxa,nhiềucăncứquânsựvàmộtlựclượnglớnkhôngquân,hảiquânvàlụcquân.Đôikhi,trongkhuvựcnày,cácmáybayNgaxâmnhậpkhôngphậnMỹtrênchiềusâuđến80km.Vàinămtrước,tạimộttrongcácchuyếnbaynhưthế,haimáybayNgabayởđộcao11.000feetvớitốcđộhơn1.040km/hởtrongvùngtrờibangAlaskatrongkhoảngnửagiờ,nhưngbayngoàivùngdiệtmụctiêucủaTLPKNike.Đểngănchặnkẻxâmphạm,ngườiMỹchocấtcánhlênkhôngtrungbốnchiếctiêmkíchđánhchặnF-102,nhưngkhichỉvừanhìnthấynhữngchiếcF-102,ngườiNgaliềnquaylại.

Dothámđiệntử,trongđóngườiNgavượttrộitấtcả,nằmởsựhiệndiện“dainhưđỉa”củacáccontàuđượctrangbịđặcbiệtvàcácmáybaytrongtấtcảcáckhuvựcnơicácđơnvịhảiquân lớnNATOtiếnhànhđịnhkỳtậptrậnhảiquân,đểgiámsáthoạtđộngđiệntửcủahọ.Thôngthường,cácmáybayNgabaytrựctiếptrênđầucácbinhđoànhảiquânNATO,đặcbiệtlàcáctàusânbay,vàcáclựclượngNATOkhôngcólựachọnnàokháclàđuổihọđivớisựtrợgiúpcủacácmáybaytiêmkích.

NgườiNgacũngsửdụngmộtsốtàuđánhcá lớnđểtiếnhànhtrinhsátđiệntử.ThườngchúngđượctriểnkhaidọcbờbiểnHoaKỳ.Ngoàisựhiệndiệncủacáclướiđánhcá,cáccontàunàycómộtsốlượnglớnmáythuvàcácăng-tenđặcbiệt,chứcnăngcủanóchẳngđểlạibấtcứnghingờnào.Thôngthường,cáctàuđótriểnkhaigầncáccăncứtênlửacủaNATO,chờđợivụphóngbấtkỳmộtmẫutênlửamớinào.Mụctiêuchínhcủachúnglàgì,điềuđócóthểdễdànghiểuđượccăncứvàomộtsốlượnglớncácăng-tenxoắnốc–loạithíchhợpnhấtchochặnthubứcxạđiệntừcủacáchệthốngdẫnđườngtênlửavàradardẫnbắn.

VàothángTưnăm1960,tàuđánhcádothámNga“Vega”tiếnhànhmộtcuộctrinhsátđiệntửdàingàyởcácvùngnướcLongIsland,nơingườiMỹtiếnhànhcácthửnghiệmbayđầutiêncủatênlửaPolarisphóngtừtàungầmhạtnhân“GeorgeWashington”.

Tàutrinhsátcỡtrung“Vega”đangtheodõitàusânbayMỹtrongChiếntranhLạnhtrênTháiBìnhDương.

Đểtiếnhànhtrinhsátđiệntử,ngườiNgacũngsửdụngnhữngtàuhảidươnghọclớn,đượchoáncảiđặcbiệt.Ngoàicácbộsưutậpdữliệuhảidươnghọctrongcácchuyếnđidài,họthuthậpthôngtinliênquanvềtácchiếnđiệntử.NgườiMỹvàngườiNgasửdụngchomụcđíchnàycảtàungầm,mặcdùnóhoàntoànkhôngphùhợpchocôngviệc,đặcbiệtvìtàucầnnổilênđểthuthậptínhiệuradar,dođócónguycơbịpháthiệnbởichínhcácradartrên.Tuynhiên,hoạtđộngdothámđiệntửcủatàungầmNgavàMỹchắcchắnphảiđượcthựchiệnkhámạnhmẽ,vìnăm1961,cảhaibênđềubàytỏvớinhausựphảnđốivềmặtngoạigiaodocáchoạtđộngnhưvậy.

Tuyvậy,khôngbaogiờ,khôngmộtmáybaynàocủaNgabịbắnrơi trongkhi thựchiệnnhiệmvụELINT,cũngnhưkhôngcósựcốnghiêmtrọngnàoxảyravớicácloạiphươngtiệnmang,đượcngườiNgasửdụngđểthựchiệncácnhiệmvụđó.Mặtkhác,khoảnghaimươisáumáybayMỹđãbịbắnrơihoặcbuộcphảihạcánhởLiênXôhoặctrongcáckhuvựckhácsauBứcMànSắt.

Cóhailýdochínhchosựkhácbiệtnày.Đầutiên,máybayNgahiếmkhithâmnhậpđủsâuvàokhôngphậncủađốiphương,đểkhôngrơivàokhuvựcdiệtmụctiêucủaSAMNATO,trongkhimáybayMỹ,lạithườngxuyênthâmnhậpkhôngphậncủakhốicộngsảnvàthậmchíbayxuyênquachúng.Thứhai,cácnướcNATOtừchốisửdụngSAMđốivớicácmáybaychưaxácđịnhđược,đặcbiệtvìtrongthờigianấy,nhiềuphicôngcácnướccộngsảnĐôngÂuđãchạysangphươngTâytrênmáybay,dođórấtkhóđểhiểuviênphicôngcủamộtquốcgiaCộngsảnthựchiệnchuyếnbaygiánđiệphayđàongũđểxintịnạnchínhtrị.

Ngoài ra, không giốngnhưngườiMỹ, ngườiNga tuân thủnghiêmngặt sự im lặngđiệnđài/radar.TrongkhiđócácradarcủaMỹ,trênthựctế,làmviệcliêntục,cònngườiNga,hầunhưluônluôntắtradarcủahọkhipháthiệnmáybaydothámMỹ,vìvậymàkhôngchongười

Mỹcơhộiđánhchặnbứcxạvàtiếptheolàxácđịnhvịtríradarcủahọ.Chỉkhimộtmáybaynướcngoàibịnghingờxâmnhậpkhôngphậnđấtnướccộngsản,nghĩalàphátsinhnguycơmộtcuộctấncông,ngườiNgamớibậtradar.Chínhvìlýdonày,cácphicôngMỹ,đangthựchiệnnhiệmvụELINT,baogồmcảviệcthâmnhậpkhôngphậnquốcgiacộngsản,đượclệnhmôphỏngmộtcuộctấncôngthựcsựđểbuộccáctrắcthủradarmởmáy.Chỉbằngcáchsửdụngthủthuậtnày,máybayMỹcóthểđánhchặnvàghilạicácđặcđiểmcủaradarvàphươngtiệnliênlạcvôtuyếncủaquốcgiacộngsản.Thậtkhôngmay,việcsửdụngchiếnthuậtnhưvậyrấtnguyhiểmvàkhiêukhíchhệthốngphòngkhôngbướcvàothựcsựtácchiến.

Mộttrongnhữngsựcốđầutiên,cóthểquychohànhđộngnguyhiểmnhưvậy,làsựbiếnmấtvàothángTưnăm1950mộtmáybayPrivateerPB4Y2HảiquânHoaKỳ.Chiếcmáybaylớnnày,sáutrongmườithànhviênphihànhđoànlàcácchuyêngiatrongngànhđiệntử,ngày08Tháng4năm1950cấtcánhtừWiesbadenTâyĐức.ChínhthứcđườngbaycủanólàbayđếnCopenhagen,tuynhiên,rấtcóthểnhiệmvụchínhcủanólàthựchiệnELINTởbiểnBaltic.Lầncuốicùngnólênsóngliênlạchồi14:40,trênbầutrờiBremerhavenTâyĐức.

TheothôngbáocủangườiNga,chiếcmáybaymàhọphânloạinhưmáybaynémbomB-29,bịpháthiệncựlykhoảng560kmcáchCopenhagen,trênbầutrờiLeye(Latvia),nằmtrongkhôngphậnNga,chiềusâuthâmnhập11km,vàđãbịchặnlạibởicácmáybaytiêmkíchLiênXôlàmnhiệmvụtrựcchiến,nhữngchiếctiêmkíchnàyralệnhchonóphảihạcánhxuốngsânbayLiênXô.NgườiNgachorằngmáybayMỹđãnổsúngvàocácmáybaytiêmkích,sauđóchiếcmáybayxâmnhậpbịbắnrơi.

Tuynhiên,cácbằngchứngdườngnhưchỉrarằng“máybaynémbomB-29”,trênthựctế,làPrivateer,bởivìphihànhđoànhysinhcuộcsốngcủahọkhithựchiệnnghĩavụ,đãđượctruytặngphầnthưởngquânsựcủaChínhphủHoaKỳ.

LionelCrabbnăm1944tạiGibraltatrongThếchiến2.

Loạisựcốnhưvậyxảyratrêntoànthếgiới,từbiểnBalticđếnĐôngĐức,từNgasangTiệpKhắc,từbiểnĐentớibiểnTrungHoa,từTriềuTiênđếnSiberia,nhưngnhiềuchuyệntrongsốđókhôngbaogiờđượcđềcậpđến.

ĐểcómộtýtưởngvềmứcđộnghiêmkhắccủaviệcimlặngđiệnđàivôtuyếnvàradarNga,chỉ cầnnhớ lại trườnghợp xảy ra với chuyếnKhruschev viếng thămVươngquốcAnhvàothángTưnăm1956.TổngbíthưĐảngCộngsảnLiênXôKhrushevvàThủtướngBulganincủaLiênXô,ngày16tháng4năm1956,đitrêntàutuầndương“Ordzhonikidze”,hộtốngcóhaitàukhu trục: “Smotriasy” và “Soversenny” xuất phát từ một trong những bến cảng trên biểnBaltic,đitớithànhphốPortsmouthcủanướcAnh.DọctheotuyếnđườngbiểncủacáctàuNga,mộtsốtìnhbáoNATO,vớisựhỗtrợcủamộtphầnhạmđội,cácmáybayELINTvàtrạmđánhchặnmặtđất,tổchứcmộtmạnglướicácmáythu.Tuynhiên,trongsuốtchuyếnđibiển,kéodàibangày,tàucủaNgakhôngbaogiờbậtthiếtbịđiệntửcủamình.

Trongkhi“Ordzhonikidze”vàđộitàuhộtốngcủanóneoởcảngPortsmouth,trungtáhảiquân“Buster”Crabbe,mộtcựuthuyềntrưởng tàu tuần traAnh,vàcũng làmột tay thợ lặndanhtiếng,đãbiếnmấttrongvùngnướccủacảng;thithểkhôngđầu,khôngtaycủaôngtachỉ

đượctìmthấyvàingàysau.Theotinđồn,ôngtađãgặpnạntrongkhiđangcốgắngthuthậpthôngtinvềcácsonarvàcáctầnsốlàmviệccủacáchệthốngdướinướccủanhữngcontàuNga:tinđồnnàychođếnnaychưaaibácbỏ.

MộtcôngcụquantrọngđểthuthậpthôngtinEWlàmạnglướicáctrạmmặtđấtđượcbốtríphùhợp,cóthểchặnthumộtsốlượnglớncáctínhiệuradiovàradarvàsửdụngphươngpháptamgiácđểxácđịnhvịtrícủacácnguồnbứcxạ.Dođó,tấtcảcáccườngquốcthếgiới,dùlớnhaynhỏ,đãbắtđầuxâydựnghoặcmởrộngmạnglướicáctrạmtiếpnhậnchuyêndụng.

Lẽtựnhiên,hoạtđộngnàycómứcbímậtcaonhất.Tuynhiên,mọingườicũngbiếtrằng,dọctheobiêngiớigiữaĐôngvàTâyĐứcđãthiếtlậpcáchệthốngchặnthutínhiệuradarcựckỳhiệuquả,mộtcủaNATOvàmộtcủacácnướckhốiHiệpướcWarsaw.Ngoàira,khôngnghingờgì,mộtmẫumựctuyệtvờicủaviệcđánhchặnlàởvùngVịnhBaTư,khoảnggiữanăm1948vànăm1950,khimộtnhómcácđiệnđàiviênAnhcảitrangthànhcácnhàkhảocổ!

TênlửađạnđạoliênlụcđịađầutiênR-7.TrêntrườngbắnTiura-Тamsaukhiphóng«R-5»năm1956.Tênlửađạnđạo«R-7»ngày15tháng5năm1957.

Tuynhiên,trungtâmSIGINT(tìnhbáotínhiệu)quantrọngnhấtđượcthànhlậplàởIran.CácnướcphươngTâyđặcbiệtquantâmmạnhmẽđếnkhuvựcnàycủaTrungCậnĐông,vìngườiNgađãxâydựngtrườngbắntênlửaTiura-TamgiữacácvùngbiểnCaspianvàAral.Đểtheodõi tiếnbộcủangườiNga trong lĩnhvựcvũkhí cóđiềukhiển,đồng thời,để cóđượcthông tinvềcácđặc tínhvàchếđộ làmviệccủacáchệ thốngradardẫnđườngtươngứng,ngườiMỹquyếtđịnhxâydựngởIran,gầnphạmvitrườngbắntênlửaNga,mộttrạmthunhậntintrinhsátđặcbiệt.

Các trạm đó được trang bị các công cụ nhạy cảm nhất và chính xác nhấtmà nền côngnghiệpđiệntửcủahọcóthểsảnxuất,đượcxâydựngtạiKabkan,khoảnggầnMeshkhed,trênvùngnúiphíabắcgầnbiêngiớivớiLiênXôvàtạiBeshkhehrtrênbiểnCaspian.Chúnglàmviệc

liêntụcvàbấtcứkhinàongườiNgabắtđầuthửnghiệmtênlửamới,cáckhaithácviênngườiMỹđãcóthểtínhtoán,bằngphươngpháptamgiác,quỹđạocủatênlửavàđolườngtấtcảcácthamsốcủahệthốngradarmớicủahọ.Sửdụngcácphươngphápnày,ngườiMỹcóthểtạoracáccôngcụvàbiệnphápđốikhángđiệntửphùhợpđểchếápvàtiếnhànhđánhlừacáchệthốngradartrongtrườnghợpcóchiếntranh.

TrongChiếntranhLạnh,cáchoạtđộngcủaHoaKỳkhôngchỉgiớihạnbởiviệcđánhchặndữliệuvềICBM.HọcũngquantâmđếnchiếnlượcvàchiếnthuậtcủaKhôngquânXôviết.Đểcóđượcthôngtinliênquanđếnlĩnhvựcnày,họxâydựngcáctrạmnghelénmớicựckỳphứctạp ở Anh (Chiksendz), ở Đức (Darmstadt và Berlinhof), ở Ý (Brindisi), ở Thổ Nhĩ Kỳ(KaramushelvàTrabzon),trênđảoCretevàvôsốtrênTháiBìnhDương.Nhiệmvụchínhcủacáctrạmnàylàchặnthuvàghilạitoànbộcáctínhiệuradiotraođổigiữacácmáybayvàcácsởchỉhuycủachúng.Mụcđíchlàđểnhậnđượcthôngtinliênquanđếnhoạtđộngcủacácmáybay,tênlửavàradarcủahọ,cácchiếnthuậthọsửdụng.Mộtsốtrạmcónhữngchảoăng-tenkhổnglồ,khônggianquét360độ,cókhảnăngnhậnđượctínhiệuradiocủacácmáybaycáchchúnghàngngànkm.

MenwithHill,mộttrungtâmSIGINTxâydựngtừnăm1954gầnHarrogate,NorthYorkshire,Anh.HoạtđộngtrongthờiChiếntranhLạnhchođếnngàynay.Ảnhchụpnăm2005thểhiệncác

bầucheradar.

TronggiaiđoạncăngthẳngnhấtcủacuộcChiếntranhLạnh,máybaycũngtrởthànhmụctiêuđánhlạchướngđiệntử,đôikhidẫnđếnhậuquảrấtnghiêmtrọng,mặcdùcácsựcốnhưvậykhôngnhiềungườibiếtđến.Tínhiệudẫnđườngvôtuyếngiảđượctruyềnđếnmáybaybởi các trạm dẫn đường vô tuyến không thực. Chúng phát các tín hiệu giả hệ thống ADF(AutomaticDirectionFinder–hệthốngvôtuyếntầmphươngtựđộng),hệthốngđènhiệuvôtuyến(Electricbeacon,Радиомаяк),hệthốngTACAN(hệthốngdẫnđườnghàngkhôngchiếnthuật–hệthốngvôtuyếnđịnhvịquânsự,trongđómáyphátmặtđấtsóngUKVphátratín

hiệuyêu cầu thiếtbịđược càiđặt trênmáybay trả lờibằng tínhiệu có chứa thông tinvềhướngbayvàkhoảngcáchđếntrạm)vàcáchệthốngđịnhvịkhác.TạiThổNhĩKỳvàTâyĐức,vídụ,đãcómộtsốtrườnghợpmáybaychiếnđấucủaNATObịđánhlạchướngtớicáchảiđăngvôtuyếnkhôngđángtin,nhằmmụcđíchđưachúnghạcánhxuốngcácsânbayphíasauBứcMànSắt.Khilàmviệctrêncùngmộttầnsố,hảiđăngvôtuyếnLiênXôsửdụngmãgửicủacácđàivôtuyếnphươngTâyởcácquânkhubiêngiớihaychỉđơngiảnlàphátrathôngtinsaivềquỹđạomàmáybaycầnbayvàođểhạcánh.Cóbáocáorằng,mộtlần,tàuchiếncủaNgađậu ở cảng Ai Cập Alexandria trênĐịa TrungHải, đã bắt chước tín hiệumã của hệ thốngTACAN(TactiCalAirNavigationsystem)củamộttàusânbayMỹ,suýtnữadẫnđếntainạncủamáybayF-4Phantom.

Chương14.Dothámđiệntửtrongthờibình.

•BíẩnU-2.

Đầunăm1956trênbầutrờiAnh,ThổNhĩKỳvàmộtsốnướcNATOcóthểthấymộtchiếcmáybaylạ.Nógâyrasựtòmòlớntrongsốcáccôngdâncácnướcnày,mộtsốthậmchícònviếttrêncáctờbáocủahọđểtìmhiểuđólàloạimáybaygìvàlàmviệcgì.Trảlờiphỏngvấnbáochí,đạidiệnlựclượngkhôngquânluônđưaramộtcâutrảlờilảngtránh,hoặcthậmchítừchốibấtkỳbìnhluậnnào.Cuốicùng,lờigiảithíchchínhthứcđượcHoaKỳđưara,chobiếtđólàmáybayLockheedU-2,đượcsửdụngđểthuthậpdữliệuvềcácdòngxoáykhônglưu,tiavũtrụvànồngđộozonevàhơinướctrongkhíquyển.

NgườiMỹđã làmmọi thứcó thểđểgiữchomáybay tránhxacác “cặpmắt tòmò”, tuynhiên,mặcdùtấtcảcácbiệnphápphòngngừa,mộtsốngườicũngnhìnvàonóvànhữngainhìnthấyởcựlygần,ngaylậptứchiểurằngđóphảilàmộtmáybaythiếtkếđặcbiệtđểthựchiệncácnhiệmvụtốimật.ỞnướcNga,nơinhiềuphicôngđãnhìnthấymáybaybayởđộcaomàhọkhôngthểtiếpcận,U-2đượcmệnhdanhlà“mệnhphụgiánđiệpáođen”(“blackladyespionage”).

Máybay,quảthật,hoàntoànsơnmàuđen,làmchonórấtkhóbịpháthiệntrựcquanởđộcaorấtlớn,cònnhiệmvụthậtsựcủanólàbayvàoBứcmànSắt,chụpảnhvàthuthậpdữliệuliênquanđếntácchiếnđiệntử.Nóđượcpháttriểnvàonăm1950đểđảmbảochoChínhphủHoaKỳvàcáccườngquốcphươngTâykhácthôngtinvềcáchệthốngtênlửaLiênXôvàcácđặctínhbứcxạcủaradarđiềukhiểncáckhítàiấy.

KhôngquânMỹkhônghàilòngvớicáckếtquảcủarấtnhiềuchuyếnbaycủacácmáybaythôngthườngchụpảnhvàtrinhsátđiệntửtrênkhôngphậnNgathờikỳ1950-1955;trongthờigiannàycóđếnmườilăm“tainạn”,mấttổngcộngmườimáybayMỹ.Vìvậy,nhiệmvụtổchứctrinhsáttrênkhôngphậnnướcNgađượcgiaochoCIA.BướcđầutiêncủaCIAlàđặthàngLockheedthiếtkếvàchếtạomộtchiếcmáybayphùhợpcholoạihìnhhoạtđộngnhưthế.

NgườitađãtạoraU-2nhưvậy–đólàmộtviênngọcthựcsựtrênvươngmiệncủangànhhàngkhông.Đólàmộtcáigìđóởgiữamộtmáybaytiêmkíchphảnlựcvàmộtchiếctàulượn,

chỉcómộtđộngcơphảnlựcduynhấtvàsảicánhlớnđến30mét.Nócótrầnbayhơn30000m,tầmhoạtđộng–hơn7200km,tốcđộtốiđa–khoảng800km/hvàthờigianchuyếnbay–khoảngmườigiờ.Đểtạothuậnlợichonó,vàbằngcáchđóchonótầmhoạtđộnglớnhơn,saukhicấtcánh,nóthảsát-xigầmvàhạcánhnhưmộtchiếctàulượn–trênhaivántrượt.

ClarenceLeonard“Kelly”JohnsonbênmộtphiênbảnU-2đờiđầu.

CácmáybaycókhảnăngđạtđộcaotuyệtvờinhưvậyđãđượcngườiMỹ,AnhvàNgalàmra,vàcólẽcảcácnướckhác,nhưngtấtcảchỉlàmáybaythửnghiệmđượcthiếtkếchomụcđíchghikỷlục(LiênXôđãtiếpnhậntrangbịmộtphiênbảnYak-25đểđánhchặncácmáybayU-2,nhưngtrầnbaycủanólà21.000mét,thấphơnsovớitrầnU-2.Hơnnữa,cánhkéodàilớncủaYak-25tỏraquámỏngmanhvàkhôngthíchhợpđểphóngvũkhícóđiềukhiển.Dođó,Yak-25 tiếp tục được sử dụng để trinh sát, bay trên Trung Cận Đông, Ấn Độ, Trung Quốc,PakistanvàdọctheobiêngiớicácnướcNATO.Tríchtừbáocáođượcgiảimậtgầnđây:“CIAvàchươngtrìnhU-2,cácnăm1954-1972”.Tiếptheo,trongchươngnày,sẽđềcậptàiliệuđó.GhichúcủabảndịchtiếngNga).Chúngchỉcóthểbayởđộcaolớnnhưvậychỉmộtthờigianngắn,vàkhảnăng cơđộngbị hạn chếnghiêm trọngbởibầukhôngkhí loãngvà chiếc cánhhẹp.Ngoàira,theocácchuyêngiaCIA,khôngcótênlửađất-đối-khônghoặckhông-đối-khônghiệncónàothờiđó,đạtđượcđếntầmcaođángkinhngạcnhưvậy.BởithếmộtchiếcU-2cóthểhànhđộngmàkhôngbịtrừngphạt,baycaotrênbầutrờinướcNganókhôngsợbịtấncôngtừphíamáybayvàtênlửa.

NgườiNganhiềulầncốgắngvítcổU-2xuốngvớisựgiúpđỡcủacácmáybaytiêmkíchvàtênlửa,nhưngmọinỗlựccủahọđềuthấtbại.Ngoàira,U-2hầunhưkhôngthểpháthiệnbằngradarbởivìnóđượclàmchủyếubằngnhựavàgỗdán(Vịtấtnhưvậy,nếukhôngMỹsẽkhôngchitiêunângcấpU-2nhằmgiảmEPRcủanó.Cóhaiphươngphápđượcsửdụng.Thứnhất,phươngpháp“hìnhthang”,máybay“đượctreo”bằngcácthanhtrevàsợithủytinhgắnkếtbằngdâytiếtdiệnnhỏ,trênđóxâucáchạtferriteđườngkínhnhỏ.LoạiđócầnđểđảmbảogiảmEPRtạitầnsố70MHz.Cáchthứhai–phươngpháp“dángiấybồi”,cáctấmchấtdẻođượcdánvàomáybay,chúngchứacáctấminđặcbiệtđểhấpthubứcxạtrongdảitầnsố65–85MHz.Cảhaiphươngphápnàykhônghiệuquả.Sauđó,sơnhấpthụbứcxạvôtuyếnvàlớpphủ

trêncơsởchấtđộn-hạtferritetrởthànhtiêuchuẩn.Hơnnữa,trongnhữngnămđókhócóthểchếtạocánhcóđộkéodàilớnmàkhôngsửdụngvậtliệukimloại.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga.).Chỉcóđộngcơphảnxạbứcxạradar,nhưngkhôngđủđểpháthiệnranó,trừkhibiếtvịtríchínhxácvàtuyếnđườngbaycủanó.RấtítchuyếnbaycủaU-2bayqualãnhthổNgabịphòngkhôngLiênXôpháthiện,vìtínhiệuphảnxạcủanótrênmànhìnhradarhầunhưkhôngthểnhìnthấyngaycảđốivớicáctrắcthủđượcđàotạotốtnhấtvàcókinhnghiệmnhất.(KhônggiốngnhưcácradarMỹ,cácradarcủaLiênXôP-30vàP-35cóhiệuquảhơntrongviệcpháthiệnmụctiêuởđộcaolớnvàpháthiệntấtcảhoặcgầnnhưtấtcảcácchuyếnbaycủaU-2.CáctrắcthủradarcủaLiênXôkhônggặpkhókhăngìlớnkhibámsátcácmáybaynày.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga).

CáctínhnăngnóitrênkhôngchỉlàphépmầuduynhấtcủaU-2!Trênkhoangmáybaycótámmáyảnhhoàntoàntựđộngcóthểchụpảnhhầuhếtcácđốitượngtrênbiểnhoặctrênmặtđất,trongánhsángbanngàyhoặctrongbóngtối,trongthờitiếttốtvàxấu,từcácđộcaođángkinhngạc;hìnhảnhcủacácmáyảnhnàycóđộphângiảicaođếnmứcmàtừđộcao24.500métcóthểphânbiệtngườiđibộvóingườiđixeđạphoặcngườimặcquânphụcvớingườimặcđồdânsự;từđộcaokhoảng15.000métcóthểđọcđượctiêuđềtrênbáohoặcápphíchdántrêncácbứctường;từđộcaokhoảng10.000métcóthểnhìnthấyngaycảchiếcđinhnằmtrênđường!Khôngđếnbốngiờbay,mộtchiếcU-2cóthểchụpmộtkhuvựckíchthước780x4.300km;lãnhthổcủađấtnướccókíchthướcnhưnướcNgacóthểđượcchụpảnhtrọnvẹntrongmộtvàituần!

CIAcũngdặthàngphát triểncác thiếtbịđiện tửcựckỳ tinhviđểdo thámđiện tử trênkhôngphậnNga.ThiếtbịthôngthườngcủaU-2baogồmmáythuđánhchặn,cókhảnăngtiếpnhậntấtcảcáctínhiệuphátratừcácradarđangbứcxạcủaNga,máythucókhảnăngtiếpnhậntấtcảcáctínhiệuliênlạcradiocủahệthốngphòngkhôngNga,máyđịnhvịvôtuyếnđểxácđịnhhướngđếncủacácbứcxạbịchặnthu,máyghitừtínhsiêuđặcbiệtđểghicácbứcxạđiệntừbịchặnthu,tấtnhiêncòncócảlabànvôtuyến,máyláitựđộngvàđiệnđàibăngUKV.

TấtcảmọithứliênquanđếnU-2đượclưutrữtrongvòngcựckỳbímật,còntrongcáctàiliệuchínhthứcvàtạpchíhàngkhôngngườitanóivềnónhưmộtmáybaytrinhsátkhítượng,vàtrênthựctế,trongnăm1957,đãcôngbốbứcảnhmộtcơnbãotrongvùngbiểnCaribbeanchụptừU-2.Tuynhiên,mặcdùtấtcảcácbiệnphápgiữkínnhiệmvụthậtsựcủaU-2trongvòngsiêubímật,saumộtsốsựcốvớimáybay,tấmmàncheimlìmbắtđầubịvénlênvànólàmngườitanghingờmụcđíchthựcsựcủachiếcmáybaybíẩnnày.

LiênquanđếnbahoặcbốnsựcốđầutiênxảyratạiHoaKỳvàĐức,báochíchỉnóivềnhữngchiếcmáybayđangthựchiệncácnhiệmvụtốimật,nhưngkhiU-2mộtlầnbuộcphảihạcánhkhẩncấptạimộtsânbaytàulượnởNhậtBảnvàmộtnhàbáođịaphươngmaymắncómặttạichỗcócơhộitrong15phútxemxétmáybay,chođếnkhinhữngngườilínhtớinơivâykínchiếcmáybaybịhưhỏngvàchĩasúngđedọanhữngngườixungquanh,buộchọphảirútđi.Nhàbáo,cũngtừnglàmộtphicông,đãnhìnthấyviênphicôngU-2rakhỏimáybaybịhưhỏngnhưthếnàovànhậnthấytrêntrangphụccủaanhtakhônghềcóphùhiệunào,vàanhtacómộtkhẩusúnglục.Nhàbáochỉviệclấyhaicộngvớihaivàđiđếnkếtluậnrằngchiếcmáybay

đượcsửdụngkhôngchỉđểtrinhsátkhítượngmàcònchomụcđíchgiánđiệp.

MáybayMỹcấtcánhtừcăncứkhôngquânIncirlikởThổNhĩKỳlúc06:26,ngày26Tháng4năm1960,đểchụpảnhvàtrinhsátđiệntửvùngtrungtâmLiênXô,cũnglàmộtU-2.Phicông–FrancisGaryPowers,30tuổi,mộtcựuđạiúyphicôngKhôngquânMỹ,đượcnhấttrícoilàmộtphicôngxuấtsắcvàmộthoatiêuhoànhảo.PowerđãbaytrênU-2trên500giờ,chủyếulàtrênlãnhthổNgavàcácchuyếnbayđãtrởthànhquenthuộcvớianhta,anhtađùagọichúnglà“cácchiếndịchvắtsữa”.CIAtiếnhànhcáchoạtđộngnàymộtcáchthườngxuyên,bởivìđólàcáchduynhấtđểcóthểcóđượcmộtkếtquảcóíchvàhiệuquảthựcsự:trênthựctế,thựchiệnchuyếnbayvàchụpảnhmộtkhuvựccụthểtrongmộtkhoảngthờigiannhấtđịnh,sauđósosánhhìnhảnhvàbảnghicủachuyếnbaytrướcđó,cóthểcóđượcthôngtinquantrọngvềviệcxâydựngcáccôngtrìnhquânsự,cácradar,bãithửtênlửa,cáccăncứtàungầmvànhữngđiềutươngtự.

Tuyếnđườngkhông,màPowerscầnphảibaytheo,nhưsau:Adana–Peshawar(Pakistan)–Kabul(Afghanistan)–Sverdlovsk(Nga)–Bodo(NaUy).Powermangtheomộtkhẩusúnglụccỡnòng22,mộtđồngđôlabạcởtúitrong,mộtốngtiêmnhỏvớiliềulượnggâychếtngườichứachấtđộcchiếttừnhựamộtloàicâyđộctrongtrườnghợpphảihạcánhbắtbuộc.Việcnhảydù,theohướngdẫncủaCIAlà“khôngbắtbuộc”;tiềnlươngphicông-giánđiệplà35000đôlamỗinămbiệnminhchomộtnguycơnhưvậy!

NhánhđầutiêncủachuyếnbaychỉlàbaychuyểntừIncirlikđếnPeshawar,nơianhtaởlạibốnngàyđểnghỉngơivàtiếpnhiênliệutrướckhicóchuyếnbaydàitrênlãnhthổNga.Ngày01ThángNăm,PowerngồitrongbuồngláicủaU-2đểthựchiệnmột“chuyếnbayđiênrồ”,trongđó,ởđộcao30.000mét,nósẽbaophủcựly5640km,bayquathànhphốUral,cácthànhphốNgalàStalingrad,Aralsk,Kirov,Murmansk,Arkhangelskvàhaibãithửtênlửaquantrọng:Tyura-TamvàKapustinYar,màtìnhbáoMỹpháthiệntrongthờigiangầnđây.

U-2cấtcánhchậmmộtgiờsovớilịchtrình,vìlệnh“chophép”củaTổngthốngEisenhower–thủtụcthôngthườngchotấtcảcácchuyếnbaytrênkhôngphậnnướcNga,đếntrễ.Trongthờigianchờ,Powersvàilầnkiểmtrahệthốngđiệntửtrênmáybayvàkhôngnghingờgìnữa,anhtacảmthấyđiềmbáođentốikhicặpmắtgặpphảinútđềchữ“tiêuhủy”,nútcầnnhấnvàothờiđiểmquantrọng,đểngănchặnviệcmộtsốbộphậnthiếtbịđiệntửtốimậtrơivàotayngườiNga.Theobảngnhắcđặtgầnnút,chấtnổsẽchỉpháhủythiếtbị,nhưngPowersbiếtrằngchấtnổđượcgắnvàobứcváchbêntrongcủakhoangthânkín,vàvớisựkhácbiệtkhổnglồvềáplựcởđộcaorấtlớn,vụnổ,chắcchắn,sẽlàdấuchấmhếtcủachínhchiếcmáybay.

Saukhicấtcánh,U-2bắtđầuleocaonhanhchóngvàtớilúcbayquaKabul–thủđôcủaAfghanistan,nóđãđạtđếnđộcao19.800m;tạiđây,Powers,bậtmáythuvàghitấtcảcácbứcxạđiệntừtrongthinhkhông,baogồmcảcácmáyphátvôtuyếnquânsựvàtínhiệuradarởtấtcảtầnsốhoạtđộng.Thiếtbịtựđộngghilạicácthôngsốcơbảncủamỗiradar;tầnsố,độdàimỗixung,tầnsốxunglặplạivàthờigianquétăng-ten.Cácthôngsốđócấuthành“chữký”hoặc“dấuvântay”củaradarvàkhiphântíchnó,cóthểxácđịnhloạiradarchưabiếtvàđặcđiểmứngdụngcụthểcủanó.Dùnghaihoặcnhiềuphươngvị(đohướngđếncủabứcxạđiệntừđểđảmbảophươngpháptamgiác)nhằmxácđịnhvịtrícủaradarvàdođóxácđịnhnơibố

trícáchệthốngvũkhímànókiểmsoát.Khiradarthuộcvềmộtquốcgiathùđịchtiềmtàng,thôngtinnàylàrấthữuíchđểpháttriểncácphươngphápđốikhángđiệntửkhicácphicôngcủamình,trongtươnglai,cóthểphảivượtquakhôngphậncủađốiphương.

Việcsửdụngtrướctiêncácthôngsốấylàcầnphảilưugiữhoặc“nhớ”chúngtrongRWR,loạithiếtbịmàsẽcảnhbáophicôngvềsựhiệndiệnvàhướngtớiradarmặtđấthoặcđườngkhôngđangđedọa.Cảnhbáovềcuộctấncôngtênlửahoặcpháocaoxạsắpxảyrarõrànglàmộtyếutốquantrọngchoviệcthựchiệnnhiệmvụmộtcáchthànhcôngvàsựsốngcòncủachínhphicông,dođóchophépanhtalậptứcthựchiệnthaotáccơđộnglảngtránhhoặcbậtthiếtbịđốikhángđiệntửthíchhợp.CórấtnhiềuphươngphápECWkhácnhauvàlựachọnsửdụngphươngphápECWnàocònphụthuộcvàotìnhhuốngcụthể.Vídụ,phicôngcóthểchếápradarđốiphươngđểvôhiệuhóahiệuquảcủanóhoặcsửdụngnhiễumôphỏngđểđánhlệchtênlửarakhỏihướngbay,khiphátvềphíaradardẫnbắntínhiệuđápứnggiả.PRLOvốnđượcsửdụngrấtthànhcôngtrongThếchiếnII,cũngcóthểđượcdùngđểláitênlửarakhỏimụctiêuthựcsự,tạorabêncạnhmáybaynhiềumồinhử.Hiệnnay,PRLOđượclàmbằngnhiềuvậtliệukhácnhau:nylontrángbạc,nhômphachì,sợithủytinhphủnhômvàcáchợpchấtkhác.Ngàynay,nhờcácthiếtbịphốilượngđadạng,cácdảinhiễuđượcnémratừmáybaymộtcáchtựđộng,theomộtquyluậtnhấtđịnhvàvớisốlượngxácđịnhtheomộtmốiđedọacụthể.

Powerskhôngphảilàmộtchuyêngiatácchiếnđiệntử.Tuynhiên,vớitưcáchphicôngU-2,đượcCIAđàotạo,anhtabiếtrằngnếuMiG-21Ngabayởđộcao10.000mthấphơnanhta,bắntênlửakhông-đối-khôngđểcốgắnghạanhta,anhtacóthểtínhđếnviệcdùngmộtthiếtbịđiệntửmới,cựckỳtinhvi,đượccàiđặttrênmáybaycủamìnhnhằmmụcđíchlàmrốiloạnradarcủatênlửaNga.Thựctế,thiếtbịnàylàmộttrongnhữngmáyphátnhiễumôphỏngđầutiên.BanhàsảnxuấtphươngtiệntácchiếnđiệntửcủaMỹpháttriểnnómộtcáchđặcbiệttheoyêucầucủaCIA,vàtấtnhiênnólà“tốimật”.

PowerscũngbiếtngườiNgarấtkhóchịuvớicácchuyếnbaycủaU-2,mặcdùhọvẫngiữđượcbìnhtĩnh,vìhọkhôngthểlàmgìđượcnó.Khôngnghingờgìnữa,cácradarNgachờđợi

vàcốgắngpháthiệnnóngaykhiU-2cómặttrongkhôngphậnLiênXô.Tuynhiên,PowerstựanủivớiýnghĩmáybaycủamìnhcóthểbayởđộcaolớnđếnmưckhôngcómáybaytiêmkíchnàocủaLiênXôcóthểvớiđến.

CácradarMỹtạiPakistanvàAfghanistancóthểbámsátPowersmiễnlàanhtachưavượtquabiêngiớiLiênXô,chưabiếnmấtkhỏimànhìnhradarhọ.TừthờiđiểmnàyphươngtiệnduynhấttheodõianhtalàtrạmngheléncủaCIA,làmnhiệmvụđánhchặntínhiệuvôtuyếncủahệthốngphòngkhôngNga;khôngcótiếpxúctrựctiếpnàovớiPowerslàkhảdĩ,vìanhtagiữsựimlặngvôtuyếnhoàntoàn.

RấtnhanhsaukhiPowersbayđếnAfghanistan,một trongnhữngradarLiênXôphát tínhiệuchomộtradarkhácrằngđãpháthiệnmộtchiếcmáybaykhôngrõlailịch,vàvìU-2bayvàovùngtrungtâmLiênXô,thôngtinvềviệcpháthiệnđượctruyềntừradarnàyđếnradarkhác.Độtnhiên,hiệuthínhviêncủaCIAnghetiếngkêuvuimừng,lặpđilặplạinhiềulần:“Mụctiêubịdiệt!Mụctiêuđãbịdiệt!”.VàcùngthờiđiểmnàyPowerscảmthấythânmìnhbịnémvềphíatrướcvàtừbênngoàimộtvầngđỏlòachiếusángthânmáybayU-2củamình,nhưthểđằngsaumáybaycómộtvụnổ lớn.Máybayngừngnghetheocần láivàbắtđầuvừaquaychậmvừamấtđộcao.Powersmởđènđểbungra,anhtabịnémrakhỏimáybaybởilựclytâm.DùcủaPowersmởtạiđộcaokhoảng10.000mvàanhtatừtừhạxuốnglãnhthổLiênXô.

Powers đã bị bắt. Trong khi thẩm vấn, anh ta khẳng định mình làm việc cho công tyLockheedvà thửnghiệmmáybay trinhsátđể tiếnhànhhoạtđộnggiánđiệp trênbầu trờinướcNga.

TấtcảxảyrangaytrướcHộinghịthượngđỉnhởThụySĩgiữaTổngthốngMỹEisenhowervàThủ tướngLiênXôKhrushchevđể thảo luậncácvấnđềcủa thếgiới.Khrushchevđã lợidụngtrườnghợpmaymắnchomìnhđểhạnhụcHoaKỳtrướctoànthếgiới.

Powers,tấtnhiên,đãxuấthiệntạiMoscowtrướcTòaquânsựcủaTòaántốicao,nơianhtađượcmôtảlàmộtngườiMỹtrẻvônguyêntắcđiểnhình,dolòngthamlamkhôngcưỡngnổicủamìnhvới tiềnbạc,màkhôngngầnngạiphạmtộiáccó thểgâyracuộcchiếntranhhạtnhân.CáccôngtốviênđãtrìnhvớitòaáncácbằngchứngdướidạngcácbăngtừđượctìmthấytrongđốngxácU-2.ChúngchứacácthôngsốtínhiệuradarcủahệthốngphòngkhôngLiênXô.CáchìnhảnhthiếtbịđiệntửcủachiếcU-2cũngđượctrìnhra.

Bảnánkhắcnghiệt,mặcdù,nhưđãnêutrongkếtluậnbảnán,chỉhạnchếởmứcmườinămtù,banămtrongđóanhtaphảiởtrongxàlim.TuyvậyPowersđãđượcphóngthíchsaumườibảythángđểđổi lấymộttrungtáKGBsiêuđiệpviênRudolphI.Abel,ngườiđãbịbắtvàbịgiamcầmtrongmộtnhàtùMỹtừtrước.

NgaysaukhiđặtchânlênđấtMỹ,PowersbịcáchlyvàbịCIAthẩmvấnliêntụctronghơnhaimươingày;trongtrườnghợpnàycórấtnhiềuvấnđềmơhồmàCIAmuốnlàmrõ.HọquantâmhơnhếtđếnnguyênnhânthấtbạicủachuyếnbayU-2,chodùnóxảyradosựhiệndiệncáctênlửaPKmớicủangườiNgahoặcdohànhviphảnquốcmàPowersthựchiện,vàđặcbiệtngườiNgaliệucóhaykhôngphươngtiệnngănchặnsựđộtphácủacácmáybaynémbomMỹ,

đượctrangbịcácphươngtiệnđiệntửđốikhángtrênkhôngphậnLiênXô,trongtrườnghợpchiếntranh.

TạiphiêntòaởMoscow,Powerstuyênbốmáybaycủaanhtabịbắnrơiởđộcaokhoảngtừ13700đến22250mét,thấphơnnhiềusovớiđộcao30.500mét,màngườitakhuyếncáoanhtakhithựchiệnloạinhiệmvụnhưvậy.Powersgiảithíchrằngdoviệcnhiênliệungừngcấp,độngcơphảnlựccủachiếcU-2bịdừng,vìvậyanhtađãmấtđộcaođángkểkhicốgắngkhởiđộnglạinómộtlầnnữa.

NhữngbíẩnkhácmàCIAmuốnlàmrõliênquanđếnviệccácradarNgapháthiệnvàbắnhạchiếcU-2thếnào.LàmsaomàngườiNgacóthểnhanhchóngpháthiệnramáybaynếunhưmáybayđượclàmbằngvậtliệuhấpthụbứcxạradar?Vànếunóbịtênlửabắntrúng,làmthếnàomàảnhcủanóchụpđượcvàthiếtbịđiệntửlạivẫnnguyênvẹn?NhưKhrushchevđãnói,tấtcảchỉcómộtquảđạntênlửađượcphóngvàochiếcU-2,đạnbắntrúngmáybayởđộcaokhoảng22.750mét.Nếuđiềuđóđúngsựthật,CIAtựhỏi,tạisaoRWRvàmáytạonhiễumôphỏngkhônglàmviệc?

NguồnthôngtinbímậtcủaMỹởNgabáocáorằng,ngaysaukhiPowersbaygầnvàophạmvibãithửtênlửaởSverdlovsk,ngườiNgachohaichiếcMiGcấtcánhlênđểđánhchặnmáybayMỹ,vàngaysauđóhọphóngbatênlửaSAM.CóvẻnhưhaitênlửađãtấncôngcácmáybaytiêmkíchMiGvàbắnhạmộttrongsốđó,cònquảđạnthứbaphátnổgầnđuôichiếcU-2.

Thôngtinnàychưabaogiờvàchưađượcbấtcứaikhẳngđịnh,nhưngnếumọichuyệnxảyratheocáchđó,khiấymộtlờigiảithíchkhảdĩsẽlàthiếtbịECWcủamáybayU-2cóthểđãlàmlệchhướnghaiđạntênlửa,nhưngbậnđốiphóvớihaiquảđạnđầutiên,nóđãkhôngthểnhậnđượctínhiệuvàđốiphóthànhcôngvớiquảđạntênlửathứbađangđếngần,quảđạnđóvẫntiếptụcbaytheohướngtớichiếcU-2.Tuynhiên,khitínhđếnchuyệnchiếcU-2khôngbịtrúngđạntrựctiếp,mộtsốngườingạcnhiênvìtạisaoPowerskhôngsửdụngghếphóngcủaanhta,vốnđượcthiếtkếđểsaukhiphóngphicôngrasẽkíchhoạtcơchếtựhủymáybay,màlạitựmìnhrờikhỏimáybay,làmmấtđithờigianquýbáu.Và,nếuanhtacónhiềuthờigiantựdonhưvậy,tạisaokhôngấnnúttựhủyvàbằngcáchđóđãkhôngpháhủycácthiếtbịđiệntửtốimậttrênkhoangmáybay?

SaucuộcthẩmvấncủaCIA,PowerscũngxuấthiệntrướccácủybanchínhphủkhácnhauvàthậmchíralàmchứngtrướcQuốchội,nhưngkhôngcócâutrảlờithỏađángnàochonhữngcâuhỏitrênđượcđưara.

CIAthậmchícònpháitớibámsátanhtamộttrongnhữngđiệpviênnữquyếnrũnhấtcủamìnhđểcốgắngnói chuyệnvớiPowers,khi sửdụngkhôngchỉnhữngphươngphápchínhthống!Tuynhiên,kếtquảlà,PowerschỉđơngiảnlàlydịngườivợxinhđẹpBarbaracủamìnhvàkếthônvớingườiphụnữ,mànhưCIAhyvọng,đãđưaanhtaramộttòaánđặcbiệt.

Mộtvàinămvềsau,ngườitanhậnthấycómộtmối liênhệnàođógiữacácchuyếnbaybằngmáybayU-2vàLeeHarveyOswald–kẻđãgiếtTổngthốngMỹJohnFitzgeraldKennedy.CólẽkhiphụcvụtrongQuânđoànThủyquânlụcchiếnMỹ,Oswaldđãphụcvụvớitưcáchmột

điềuphốiviênradartạitrạmkiểmsoátkhônglưucủacăncứkhôngquânMỹởAtsugiNhậtBản.Trongtưcáchđó,anhtacócơhộikhôngchỉquansátcácmáybayU-2cấtcánhvàhạcánh,màcòncóthểđượctiếpcậncảvớithôngtintốimậtvềhoạtđộngdothámđườngkhôngchốnglạiLiênXôvàTrungQuốc.BởivìcáccuộcđiệnđàmvôtuyếngiữaphicôngU-2vàcácđiềuphốiviêncăncứkhôngquântrướckhicấtcánhlàthủtụcbìnhthường,OswaldcóthểnghevàyêucầubáocáotìnhhìnhkhítượngtrêncáctuyếnđườngkhôngnhấtđịnhvàđộcaođườngbaycủaU-2trongcácchuyếnbayđặcbiệtcủachúng.Saunày,OswaldchạytrốnsangNga,nơianhtaởlạimộtthờigianchođếnkhiKGBpháianhtatrởlạiMỹ,nơianhtasẽhữuíchchohọhơn.

LeeHarveyOswaldkhilàlínhthủyđánhbộMỹ.

GiảthuyếtvềviệcchínhOswaldđãcungcấpchongườiNgathôngtinvềcáctuyếnbayvàđộcaochuyếnbayU-2,đưaracâutrảlờikháchínhđángchonhữngcâuhỏiđặtraởtrên;cónghĩalà,làmthếnàoradarNgapháthiệnđượcvàbámsátchuyếnbaycủachiếcmáybayđượclàmbằngvậtliệuhấpthụbứcxạradar,vàthứhai,làmthếnàongườiNgacóthểbắntrúngU-2bằngcácquảđạntênlửa,màtầmcủanónhỏhơnđộcaochuyếnbayU-2?

GiảthuyếtnàycũnglàmnặngkýthêmchotinđồnrằngU-2lànạnnhâncủamộtvụpháhoại.Theomộtsốbáocáo,cácđiệpviênlàmviệcchoKGB,đãcàiđặtđượcởphíađuôiU-2mộtlượngthuốcnổnhỏkíchnổbằngvôtuyến,trướckhimáybaycấtcánh,hoặcmộtlượngthuốcnổhẹngiờ,làmchomáybaymấtđộcaosaukhinóphátnổ(phiênbảntưbiện,phổbiếnởphươngTây.Vídụ,nhưđãnêutrongchínhbảnbáocáođó,TrungQuốc,saukhipháttriểnđượcchiếnthuậtthíchhợpsửdụngMiG-21vàTLPKS-75,đãbắnrơiđượcnămmáybayMỹU-2.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).

Ngày01ThángTámnăm1977,FrancisGaryPowers,ởtuổibốnmươitám,đãchếtthảmtrongmộtvụtainạnmáybaytrựcthăng.Chiếctrựcthăng,thuộcsởhữumộtcôngtytruyềnhìnhởLosAngelesvàdoviêncựuphicôngU-2điềukhiển,đangquaycảnhcháyrừng,thìbịrơixuốnggiữađámrừngđangcháy.Cơthểcháythànhthancủaôngtamangđitheonómọicơhộitiếtlộnhiềubímậtcủachuyếnbay,từnggâyramộtvụbêbốiquốctếchưatừngcóthờiấyvàvẫncònlàmộtbíẩnngaycảđốivớiCIA.

•SựcốvớiB-47Stratojet.

B-47Ethửnghiệmhệthốngcấtcánhcórockettrợlực.

NgaysausựcốvớichiếcU-2củaPowers,xảyrangày01tháng5năm1960,TổngthốngMỹEisenhowerchodừngtấtcảcácchuyếnbayU-2trênlãnhthổLiênXôvàralệnhchobộchỉhuyquânđộipháttriểncácphươngphápkhácđểthuthậpthôngtinđiệntửvàchụpảnhlãnhthổLiênXô.Khôngnghingờgìnữa,chínhtrongcácđiềukiệnấyđãphátsinhýtưởngsửdụngcácvệtinhnhântạochocácmụcđichtìnhbáo;chúngcóthểhoạtđộngtrongchếđộbaykhôngngườilái,vàởbênngoàitầmbắntrúngcủabấtkỳhệthốngvũkhínàocóvàothờiđó.

Tuyvậymộtđềánhiếuthắngnhưthếcầncóthờigian,màđợiđếnlúcđóthìmấtthôngtinvềcácradarNga,vấnđềquantrọngsốngcònđốivớiquốcphòngvàthậmchíchocảsựsốngcòncủaMỹQuốc,CIAtựmìnhkhôngthểchophépđiềuđó.GiámđốcCIAAllenDullesvẫngiữýkiếnchorằng,nhiệmvụhiệntạicủatìnhbáoMỹtronglúcnàylàtiếnhànhcáchoạtđộnggiánđiệpsau“BứcMànSắt”vàcácphươngtiệntruyềnthốngkhôngcònphùhợp.Ôngtaviệndẫnrằng,KGBcóthểmuavới5cent–giámộttờbáo“NewYorkTimes”,các thôngtinmàCIAkhôngthểmuangaycảvới10000dollars!TạiHoaKỳ,tấtcảcácđềáncủacácnhàpháttriểntênlửa-mang,tênlửavànhữngthứtươngtựphảiđượcQuốchộiphêchuẩn,dođósẽđượcthảoluậncôngkhai.Tấtcảcáccăncứkhôngquânđượcđánhdấutrêncácatlasthôngthườngcủađườngôtô,còntintứcvềtấtcảcácvụnổnguyêntửtrongsamạcNevada,đượcxuấtbảntrongmỗitờbáo.NgườiNga,đếnlượtmình,giữimlặnghoàntoànvềnhữngchuyệnnhưvậy.NhữngmẩuthôngtinnhỏnhấtvàkhôngđángkểnhấtmàBộQuốcphòngchấtvấn,cóthểlàcáichếtcủamộtđiệpviênMỹ,màngườitayêucầuanhtakhaithácloạithôngtinnhưvậy.ThựcchấtluậnđiểmcủaDulles,đượcôngtanhắcđinhắclại,nằmởchỗngườiMỹchophépngườiNgabiếtquánhiều,trongkhiđóngườiNgakhôngchophéphọbiếtgìcả!

Đểkhắcphụcnhữngthiếusótcủamình,ngườiMỹđãphảiđẩynhanhtiếnbộtrongcôngnghệ,đặcbiệtlàtronglĩnhvựcđiệntử.ỞcácquốcgiađồngminhvàthânthiệngiápgiớiNga,cáctrungtâmnghelénmớiđượcdựnglên.Cácmáythuvôtuyếncựckỳhoànthiệncủahọcó

thểchặnthuhaitriệutừmộtngày,chúngđượcchuyểngiaongaylậptứcvềWashingtonđểgiảimã.

Nhưvậy,ngườiMỹđãtruycậpđượcvàođườngthôngtincủangườiNgamàhọquantâm.Vídụ,năm1958,họngheđượccuộcđiệnđàmgiữacácphicôngtiêmkíchNga,nhữngngườitấncôngchiếcmáybayLockheedC-130Hercules,đangthựchiệnnhiệmvụ“đánhhơi”.VàothángTưnăm1967,họđãtheodõiđượccácsựkiệnkịchtínhxảyravớicontàuvũtrụNga“Soyuz”,dophihànhgiaKomarovđiềukhiển.TạithờiđiểmkhibộphậnhạcánhcủatàuvũtrụlaovềphíaTráiđất,Komarovkinhhãihiểurằngviệcbộphậnkiểmsoát,phảitácđộngđếnsựlàmviệccủacácdùhãmđãkhônghoạtđộng.Trênmặtđất,vợôngvàThủtướngKosygincủaLiênXôcốgắngđộngviêntinhthầnôngvàthôngbáorằngôngđãđượctraogiảithưởngcaonhấtcủađấtnước,nhưngKomarovtiếptụclahét:“Tôikhôngmuốnchết!Hãylàmmộtcáigìđóđichứ!”,chođếntậnkhithiếtbịhạcánh,cuốicùng,cònchưavỡtan.

MặcdùNgalàchủđềchínhcầnquantâm,ngườiMỹcũngđánhchặnvàgiảimãtấtcảcácdiiẹnvôtuyếnquânsự,ngoạigiaovàthươngmạicủacácquốcgiachủchốtkhác,đặcbiệtlàtrongthờigiancócáccuộckhủnghoảngquốctế.LoạihoạtđộngnàythuộcphạmviCơquanAnninhQuốcgia(NSA).ĐồngthờingườiMỹcóthểchặnthubứcxạradarcủacácnướcđốithủtiềmtàngtrongbấtcứphầnnàocủađịacầu.Saukhixácđịnhcácđặctínhcơbảncủaradar,cácchuyêngiangànhđiệntửcủacơquanNSAsaochéplạicácradarcầnquantâmđểphântíchchitiếtvànghiêncứuhọchỏi.

TạinhiềucăncứbaoquanhnướcNga,cáctrạmradartầmxamớiđượcdựnglên.Chúngcókhuvựcquétsâukhoảng1600kmvàolãnhthổNgavàcóthểtheodõicácvụphóngtênlửathửnghiệmtạiTyura-TamvàthậmchícảnhữngvụphóngthửnghiệmtạiKapustinYar,nằmcáchbiêngiớiThổNhĩKỳđến1200km.RadarcóthểbámsáttênlửatớitậnnơinórơitrongsamạcKyzyl–Kum,gầnbiêngiớiNgavớiAfghanistan.Hơnnữa,cáctrạmđánhchặn,bổsungvàmới,đãghilạivàphântíchbứcxạcủacácradarcủaLiênXôbốtrítạitấtcảcácnướcthânthiện,chophéplắpđặtchúngtrênlãnhthổcủahọ.

Tuynhiên,bấtchấptấtcảcácbiệnpháptrên,nhiềubứcxạtừcácradarNgacóthểkhôngbịđánhchặndothựctếlãnhthổLiênXôquárộnglớn,vàbứcxạcủacácradarđóngởmiềntrungtâmnướcNgavàSiberianằmngoàigiớihạnvớitới.Vìvậy,đểxácđịnhhoặcxácnhậntọađộcácradarmớicủaNgatrongcáckhuvựccáchxacáctrạmđánhchặncủaMỹ,cầnphảidùngđếnmáybay.Vìtínhcơđộngvàđộcaobaycủachúng,máybayđãmởrộngrấtnhiềukhuvựcchặnthuđượctínhiệu,thậmchíbấtchấpthựctếsausựcốvớiU-2,máybaykhôngcònbaytrênlãnhthổLiênXônữa,vàU-2khôngcònđượcsửdụngcholoạinhiệmvụnhưvậy.

Ngày01ThángBảynăm1960,máybayERB-47–biếnthểcủamáybaynémbomchiếnlượcBoeingB-47Stratojet(ERcónghĩalàtrinhsátđiệntử),cấtcánhtừcăncứkhôngquânAnhBrizeNortonđểthựchiệnmộtphivụELINTdọctheobờbiểnmiềnBắcLiênXô.ChiếcERB-47cótrầnbay13.100m,tầmhoạtđộng–5120kmvàtốcđộtốiđa–1160km/h.Nóphảithựchiệnchuyếnbaytrênmộtkhôngtrìnhhìnhtamgiáccóđiểmkhởiđầucách160kmvềphíatâyđảoNovayaZemlya,sauđóbaysongsongvớibờbiểncủahònđảonàyđếnkhigặpmũicực-đôngbắc,từđóbắtđầuđườngbaytrởvềtrênbiểnBarents.Phiênliênlạcvôtuyến

cuốicùngvớimáybaylàkhinóởvịtrí480kmvềphíatâyNovayaZemlya,nơingườiNgatrongnhữngthángmùahèthườngthửnghiệmICBMcủahọ.

ChiếcERB-47bịhệthốngradarphòngkhôngcủaNgapháthiệnvàngaylậptứccácmáybaytiêmkíchbaylênđánhchặnnó.Nămgiờsaukhicấtcánh,phihànhđoànsáungườicủamáybayMỹ,bayởđộcaokhoảng9750mét, thấyphía trênđầuhọchiếcMiGđầu tiêncủangườiNgabaytới.Ngaysauđó,thêmmộtchiếcMiGtiếpcậnhọởbênphảivànổsúng.ChiếcERB-47khaihỏacỗpháođuôiđáptrả,nhưngnókhôngthểđọvớihỏalựccủamáybaytiêmkíchLiênXô,khônggặpnhiềukhókhăngìkhibắnhạmáybayMỹ.

NhưtrongtrườnghợpU-2,thôngtinvềsựkiệnnàyđượcbáocáoThủtướngChínhphủLiênXôKhrushchev,ngườimộtlầnnữacáobuộcMỹviphạmkhôngphậnLiênXô.Ngakhẳngđịnhhọđánhchặnmáybaytạivịtrí22kmvềphíabắcmũiSviatoytrênbánđảoKola,vàhọbắnhạnóvìnóbayvềhướnghảicảnglớncủaNga–Arkhangelsk.NgườiMỹ,đếnlượtmình,tuyênbốrằngchiếcmáybaybịbắnrơiởvịtrí80dặmtrênkhôngphậnphíabắccủamũinày.

MộtvàigiờsaukhimáybayMỹbịbắnrơi,cáctàucủaLiênXôởBiểnBarentsbắtđầutìmkiếmnhữngngườisốngsót.Mộttrongnhữngtàuđánhcávớtlênđượchaingườisốngsót–nhữngngườiđầu tiên là các trungúy JohnMcCownvàFreemanB.Olmstedvàxác củamộttrongnhữngphicông;dấuvếtcủacácthànhviênphihànhđoàncònlạikhôngtìmthấy.

Cảhaiviênsĩquancònsốngsótbịbuộctộilàmgiánđiệp,bịbắtvàbỏtù.Sauđó,ngày25tháng5năm1962,họđượcphóngthíchtheoyêucầucủađíchthânTổngthốngmớicủanướcMỹ–JohnF.Kennedy.

•Thảmkịchcủacontàudothám“Pueblo”

SơđồcủaBắcTriềuTiênchothấynơihọtuyênbốbắtgiữUSSPueblo,tháng1năm1968.

Năm1963,ngườiMỹbắttayvàohoạtđộngdothámđiệntửởchâuÁ.MườisáuchiếndịchnhưthếđượccáctàuchiếnMỹthựchiệndọctheobờbiểnphíađôngSiberia,TrungQuốcvàTriềuTiên,nhưngsựcốduynhấtxứngđángđềcậplàtrườnghợpcủa“Banner”–tàugiánđiệpđanghoạtđộngởTháiBìnhDươngcùngvớitàu“Winnebago”.Khiđangtiếnhànhnhiệmvụcuốicùngcủamình,cáctàuchiếncủaNgatiếpcậncontàu,vàmộttrongsốđóchĩapháovào“Banner”rồiđánhtínhiệuhànghảiquốctế:“Dừnglạinếukhôngsẽnổsúng”.MộttrongnhữngtàuphóngngưlôicủaNgatiếnrấtgần,nhưngkhôngcóchuyệngìxảyra.Trongmộttrườnghợpkhác,cáctàuđánhcáTrungQuốcbaovây“Banner”vàchĩapháovàonó.Thuyềntrưởng“Banner”đốiphóvớitìnhhìnhrấtxuấtsắcbằngcáchmởhếttốcđộ,táchkhỏicáctàuđánhcávàchấmdứtsựtruyđuổicủachúng.

Ngày01tháng12năm1967,tàuHảiquânMỹ“Pueblo”đếncảngNhậtBảnYokosuka,nơiđặtcăncứcủacáctàudothámMỹ.NóvừađạituxongtạiMỹ,tạiđónóđượchiệnđạihóatriệtđểchuyểntừtàucungứngsangtàutiếnhành”nghiêncứucơbảnbổsungvềmôitrường”,từđómàracácchữAGER2trêncảhaimạntàu.Đólàýnghĩachínhthứccủa“Pueblo”,vàđểchínhdanh,trướckhirờiHoaKỳ,thủythủđoànđượcbổsunghainhàvậtlýdânsựvàtrêntàucóbốtríthiếtbịđặcbiệtnhằmnghiêncứuhảidươnghọc.Tuynhiên,mụcđíchthựcsựcủa“Pueblo”làtrinhsáttínhiệu(SIGINT),nóicáchkhác,nóthuthậpdữliệuliênquanđếnEW.Támăng-tencóbầuchebaophủ,nhôlêntrêncấutrúcthượngtầngcủatàu,vàtrongcabinlớn,dướicầuđiềuhướnghànhtrình,lắpđặt2máythucỡlớn,cókhảnăngđánhchặntínhiệuđiệntừcủacácthiếtbịthôngtinvôtuyếnvàradarngaycảởnhữngkhoảngcáchlớn.Tấtcảcácsóngđiệntínđượcghilạitựđộngvàchínhxáctrênmộtloạibăngđặcbiệtvớicácthiếtbịkỹ

thuậtsốmớinhất.Sauđó,cáccuộnbăngđượcchuyểnchocáctrungtâmphântíchvàđánhgiácủaCIA.

Độchoánnướccủa“Pueblo”là900tấn,chiềudài–53,2m,chiềurộng–9,75m,tốcđộtốiđa–9hảilý.ThuyềntrưởngLloydM.Bacher39tuổi,chưatốtnghiệpHọcviệnHảiquânđầyuytín ởAnnapolis, và trên thực tế, ông ta học ở “Boys Town” –một trường nội trú tại bangNebraska,từđógianhậpHảiquânHoaKỳ,saukhihọcxongĐạihọcNebraskathìtrởthànhsĩquanhảiquân.Sĩquananninh21tuổiTimothyL.Harris,ngườichịutráchnhiệmđánhchặnbứcxạvàcáctàiliệubímậtliênquanđếnhoạtđộngnày.Thủythủđoàngồmtámmươimốtngườivàbaogồmsáusĩquan,haimươichíntrắcthủELINT,hainhàvậtlíđềcậpởtrên,cùngbốnmươibốnthủythủ.

Cuốitháng12năm1967“Pueblo”nhậnlệnhcủaTưlệnhHảiquânMỹtạiNhậtBản,rakhơithựchiệnchuyếnđibiển–dothámđiệntửđầutiêncủanó;điềuđócónghĩalàđánhchặnsóngđiệnđàivàbứcxạradarcủaBắcTriềuTiênvàgiámsátcuộctậptrậnhảiquânLiênXôởeobiểnTriềuTiên.

Ngày5tháng1,tàurờiYokosukatheohướngđiquađảoKyushu,ngày9tháng1đếncảngNhậtBảnSasebo.Ởđây,BuchernhậnđượchướngdẫnchitiếtvềchiếndịchvàthôngtinvềcáctàuNgamàôngtacóthểchạmtrán.

Ngày11tháng1,trướcbìnhminh,nhằmtránhbịpháthiện,“Pueblo”rờicảngSasebovàhướngvềeobiểnTriềuTiênvàBiểnNhậtBản,nơinó thựchiệnnhiệmvụcủamình.Theohướngdẫn,nóphảighilạibứcxạradarcủacáchệthốngphòngthủbờbiểncủaBắcTriềuTiên,đểMỹcóthểtìmcáchđểvôhiệuhóacáchệthốngradartrêntrongtrườnghợpxảyrachiếntranh.ThuyềntrưởnglênkếhoạchđầutiênlàthuthậpthôngtinđiệntửvềcácradarcủaBắcTriềuTiên,sauđótrênđườngtrởvềSasebo,theodõicuộctậptrậnhảiquâncủangườiNga.Nóđượcquyền tiếpcận“khôngquá200mét”vớicác tàuchiếnNgađểchụpảnhcậncảnhchúng.Khuvựcđibiểncủanógiớihạntrongcácvĩđộ39và42độvĩbắc.Nóđượclệnhphảiduytrìsựimlặngradiovàradarhoàntoàn;chỉđượcphépsửdụngliênlạcradiotrongtrườnghợpkhẩncấp.Lýdocủađiềunày,tấtnhiên,đểtránhbịpháthiệnbởicáctàuchiếnNgahaytàutuầntracủacácnướcthùđịchtiềmtàngkhác.

Saumộtvàigiờchạytàu,“Pueblo”đitiếptheohướngvềphíabắc–đếnđảoUllyndo(đánhdấu1trênbảnđồ),nhưngrơivàovùngmộtcơnbãorấtmạnhnênbuộcphảigiảmtốcđộvàthayđổihướngđể tránhbịpháthiện.Khicơnbãokết thúc, thuyền trưởngBuchercho tàuhướngđếnmục tiêuđầu tiên củamình– vùngbiển gần cảngChongjin củaBắcTriềuTiên(đượcđánhdấusố2trênbảnđồ).Tàuđếnđóvàongày16vàởlạikhuvựchaingày,lựahướnghoặcthảtrôingượcgióởtốcđộthấpnhất,đồngthờichặnthuvàghilạicácbứcxạđiệntừ.Banngày,“Pueblo”thườngởcựly22-28kmcáchbờbiển,nhưngvàobanđêmluiracựly32–40kmdonhữngkhókhăntrongviệcxácđịnhvịtríchínhxáccủamìnhtrongbóngtối.Saunhữngkhoảngthờigianđềuđặn,độngcơtàuđượcdừngđểhainhàkhoahọccóthểtiếnhànhnghiên cứuhải dươnghọc, đonhiệt độ củanướcbiển và lấymẫukiểm tra. Cácdữ liệu từnhữngnghiêncứunàyrấtquantrọngchocuộcchiếntranhchốngtàungầm,bởivìchúngcóthểđượcsửdụngđểxácđịnhnhiệtđộ,độmặnvàcácđặctínhvậtlýkháccủanướcbiểntrongmộtkhuvựccụthể,ảnhhưởngđếnsựlàmviệccủacácsonar,đượcsửdụngđểpháthiệndướinước.

SaukhirờivùngnướcChongjin,“Pueblo”hướngmũivềphíanam,đến18tháng1tàutớiKimChhek (điểm3),nơinóở lạikhoảnghaingày,nhưngkhông tìm thấygìđặcbiệtquantrọng.

Sauđó,tàuchuyểnhướngtớiHonvon(đượcđánhdấutrênbảnđồ,điểmsố4),nóởlạiđâyđếnngày21tháng1;vàobuổitốihômđó,ngaysaukhimặttrờibắtđầulặn,Buchernhậnthấymột tàuchốngngầmcủaBắcTriềuTiênchạyở tốcđộ25hải lý.Chorằngcontàuđócó lẽkhôngnhậnthấy“Pueblo”,ôngtaquyếtđịnhkhôngbáocáođiềunàyvớibộchỉhuycủamìnhởNhậtBản,vìviệctruyềnbứcđiệncóthểlàmchoBắcTriềuTiênnhậnrasựhiệndiệncủa“Pueblo”. Chắc chắn Bucher đã lập tức ra lệnh rời khỏi khu vực và chuyển hướng về cảngWonsanquantrọngcủaBắcTriềuTiên(đượcđánhdấutrênbảnđồ,điểmsố5).Điềukiệnthờitiếtrấtxấu,giómạnhvàtuyếtrơiliêntục,tuynhiên,nhiệmvụlúcnàyvẫndiễnrađúngkếhoạch.“Pueblo”đếnWonsanvàobuổisángngày22thángGiêngvànhưthườnglệ,tiếnhànhđánhchặnvàghilạibứcxạcủaradarphòngthủbờbiển,cẩnthậntránhđivàokhuvực12dặmlãnhhảicủaBắcTriềuTiên,ítnhấtlàviênsĩquanhoatiêucủatàuđãnóinhưvậy.

Khoảng13:30phíatrướcthủythủquansátbáohiệurằnghaitàuđánhcátừcảngđiratiến

vềphíatàu“Pueblo”.Saukhitớigầntàugiánđiệpởcựlykhoảng50mét,chúngbắtđầuchậmchạpchạyxungquanhnó.Trêntàukhôngcóvũkhí,nhưngcuộcviếngthămkhóchịulàhệquảtấtyếucủacuộcchạmtránngàyhômtrướcvớitàuchốngngầmBắcTriềuTiên.

BucherralệnhchotấtcảtựdođilạitrênboongvàchoBắcTriềuTiênthấysốlượngngườitrêntàu,màtấtnhiên,làkhôngbìnhthường,nếuxéttheoýđịnhvàmụctiêucủanó.Giảthiếtlàphảivậnchuyểnhànghóa!Đồngthời,ôngtaralệnhchuyểnmộtbứcđiệnvềtrạmliênlạccủaHảiquânMỹtạiKamoseiNhậtBản,rằng“Pueblo”bịngườiBắcTriềuTiênpháthiện.

Trongvòngvàigiờ,cáchiệuthínhviêncốgắngtruyềnbứcđiệntừmáyphátsóngWL-7“Pueblo”,nhưngkhônghiểuvìlýdogìmàhọkhôngthànhcông.Trongkhiđó,theosauhaitàuđánhcá,tàu“Pueblo”tiếptụcdichuyểnchậmtrongkhuvực24kmcáchlốivàocảngWonsan.Lúc9:00sángngày23Tháng1,saukhoảngmườisáugiờ,bứcđiệntừ“Pueblo”cuốicùngđãđượcphátđi!

Khoảnggiữatrưa,tàusănngầmBắcTriềuTiênSO-1đihếttốcđộtiếpcậnnó,cácpháođộicủacontàuđóđãđứngbêncáccỗpháocủahọ,sẵnsàngnổsúngvào“Pueblo”.NgườiBắcTriềuTiênmộtlầnnữađivòngquanhcontàuđểkiểmtranóchặtchẽhơnvàsauđóyêucầunóthôngbáoquốctịchcủamình.Trongkhiđó,từWonsanbốntàuphóngngưlôiBắcTriềuTiênđiravàđangtiếpcậnởtốcđộcao.Khitrảlờiyêucầukhaibáoquốctịch,tàu“Pueblo”kéolênlácờlớncủanướcMỹ,chiếctàusănngầmđánhtínhiệumãquốctế:“Dừnglạinếukhôngtôibắn”.

NgườiMỹtiếptụcdichuyểnchậmtrongvùngbiểnmở,đồngthờitrảlờibằngtínhiệurằng“Pueblo”–tàuhảidươnghọc.Tuynhiên,tàusănngầmBắcTriềuTiên,màbâygiờcóthêmsựthamgiacủacáctàuphónglôiralệnhcho“Pueblo”theomình.ThuyềntrưởngBucherthôngbáorằngôngđangởtrongvùngbiểnquốctếvàcốgắngthoátrakhơi.Đáplạiđiềunày,ngườiBắcTriềuTiênbắnmộtloạtđạnvào“Pueblo”,làmbịthương,mặcdùkhôngnghiêmtrọng,haithủythủvàchínhthuyềntrưởngBucher.

Đólàlúc14:20.Tạithờiđiểmnày,BucherralệnhchongườiláitàuquayđầuvềhướngcảngWonsan,cònsĩquananninhtiêuhủythiếtbịđiệntửvàcáctàiliệumật.Ôngtatổchứcmộtcuộchọpvớimộtsốsĩquancủamìnhvềnhữnggìcóthểthựchiệntrongtìnhhuốngphứctạpnày,vàyêucầubáocáocáctọađộchínhxáccủacontàucủamình.VàothờiđiểmđótàuđangởcáchđảoUlyndo25km,gầnlốivàocảngWonsan.BucherđánhtínhiệuchongườiBắcTriềuTiênrằnghọcảntrởquyềnhànghảicủamìnhtrongvùngbiểnquốctế,nhưngtàusănngầmđãcócâutrảlờivàbâygiờđisongsong“Pueblo”,cònbốntàuphóngngưlôibaoquanhtàuMỹởtấtcảcácbên,vớihaitàuphíađuôivàhaitàuphíamũi.Sĩquanphụtráchvũkhícủa“Pueblo”,gồmcóhaikhẩusúng40-mm,báocáoBucherrằngchúngđãbịchephủbởimộtlớpbăngvàvẫncònchebạt,đểkhaihỏachúnglàvôcùngkhókhăn.Thậtvậy,nhiệtđộrấtthấp,vàBuchernhậnrarằngnếuôngtađánhchìmtàubằngcáchmởvankingstone,thủythủđoànsẽkhôngtồntạinổinămphúttronglànnướcbănggiánày.

Cơhộiduynhấtcủa“Pueblo”làhyvọngcóđượcsựgiúpđỡcủalựclượngkhôngquânhayhảiquânMỹđóngquântạiĐôngNamÁ.Thếnênnóphátđimộtbứcđiệnyêucầugiúpđỡ.

Trongkhiđó,contàuvẫnđicàngchậmcàngtốtđểtạocơhộichothủythủđoàncóđủthờigiantiêuhủythiếtbịđiệntửvàcáctàikiệumật,tuynhiên,chiếndịchnàydiễnrakhôngphảilàhoàntoàntốt,bởivìtrêntàucómộtsốlượngtàiliệulớnvàchỉcómộtsốlượngnhỏcácthiếtbịđểtiêuhủychúng.Cuốicùng,câutrảlờiđếntừHảiquânMỹtạiNhậtBản,trongđónói:“Đãnhậnđiệncủacácanh.Hãygắngtồntạicànglâucàngtốt.Chúngtôiđãralệnhchobộchỉhuy tại Nam Triều Tiên phái máy bay tiêm kích-bom F-105 Thunderchief đến. Chúcmaymắn!”.Mộtvàiphútsau,nhưthểchứngtỏsựnhạobángcủasốphận,haichiếctiêmkíchBắcTriềuTiênMiG-21bayquađầu“Pueblo”rồibiếnmấttrênđườngchântrời.

Bucherquyếtđịnhquayhướngtàuđểchothủythủđoàncóthêmthờigiantiêuhủycáctàiliệumật,màtrongmọitrườnghợpkhôngđượcđểrơivàotaykẻthù.NgườiBắcTriềuTiêntừtrêntàusănngầmtrả lờibằngmộtloạtpháotựđộng57, làmbịthươngmộtsốthànhviênthủythủđoàn,còncáctàuphóngngưlôicủahọchĩacácốngphóngngưlôivềphía“Pueblo”.Saumộtthờigian,mộttrongnhữngtàuphóngngưlôitiếpcận“Pueblo”,vàkhoảngmộtchụcbinhlínhtrangbịsúngtựđộngvàlưỡilêtốttrần,đổbộlênboongtàuMỹ.Viênsĩquanchỉhuyhọ,vớikhẩusúnglụctrongtay,bắtđầuracácmệnhlệnhtrướcsựngạcnhiêncủacácthủythủMỹ.

TàuhảiquânHoaKỳUSS“Pueblo”đãđầuhàngmàkhôngchiếnđấunhưvậyđấy.Ngoàisựnhụcnhã,cuộcđầuhàngnàygâyrachoHoaKỳthiệthạikhôngthểtưởngtượngbởivìcùngvớicontàu,rơivàotaynhữngngườicộngsảnBắcTriềuTiênlầnnàycócảcácthiếtbịcôngnghệtácchiếnđiệntửtiêntiếnnhấtvàhầuhếtcáctàiliệusiêubímật.

Ngay saukhi tin tức về việcbắt giữ “Pueblo”bayđếnWashington,Tổng thốngHoaKỳ,LyndonB.Johnson,đangngủvàothờiđiểmđó,đãđượcđánhthứcvàôngđãđượcthôngbáovềsựcốtrongvùngbiểnNhậtBản.Theothóiquencủamình,Johnsontrảlời:”Cảmơn”,vàđingủtrởlại.

TưlệnhTậpđoànKhôngquân5đượcbáocáosựviệcquađiệnthoại,vàlúc15:55,ôngtangaylậptứcralệnhchobộchỉhuycủamìnhtrênđảoOkinawachuẩnbịtấtcảmọimáybayphùhợpchochuyếnbayđếnWonsan;nhưngvìchúngchỉcóthểmangvũkhíhạtnhân,nênkhôngthểcấtcánhlênkhôngtrung.

TưlệnhkhuvựcTháiBìnhDươngralệnhchobộchỉhuypháimộttàukhutrụcđếngiảithoátcho“Pueblo”,nhưngchỉđếnđượcđólúc12:00sánghômsau.

NgaykhiTưlệnhHảiquânMỹtạiNhậtBản,PhóĐôđốcFrankL.Johnson,cấptrêntrựctiếpcủaBucher,nhậnđượctin,ôngtachạyđếnbộthammưutạiTokyo,vàtheosángkiếnriêngcủaông,ralệnhchotàusânbayhạtnhân“Enterprise”,lúcđóởcáchTriềuTiên1536km,đivềhướngWonsan.Cácmáybaychiếnđấuđóngquân tạiNhậtBản,không thểđượcpháiđivìvướng thỏa thuậnkýkếtvới chínhphủcủanướcnày, cấmmáybayquân sựMỹ thựchiệnnhiệmvụchiếnđấutừlãnhthổNhậtBản.PhóĐôđốcJohnsontinrằngviệcpháingaycảmáybaytìmkiếmcứunạnđicũnglàvôích,bởikhôngcóbằngchứngchothấy“Pueblo”cónguycơbịđánhchìm.

Ngày23tháng1tạiWonsanmặttrờilặnlúc17:41,cònhoànghônkéodàiđến17:53,sauđóđãquámuộnđểpháimáybayvàtàuđitrợgiúp“Pueblo”.

Cũngkhôngcóbấtkỳsựhỗ trợcụ thểnào từWashington.Mặcdùáp lựccủacông luậnchốnglạiBắcTriềuTiên,khôngcóhànhđộngquânsựnàodiễnrachốnglạiBắcTriềuTiên.ChỉcósựphảnđốihìnhthứcđượcthểhiệnvớiBắcTriềuTiênvàlờikêugọitạiHộiđồngBảoanLiênHợpQuốcyêucầuthảngaylậptứccontàuvàthủythủđoàn,ChínhphủHoaKỳcoiviệcbắtgiữđónhưmộthànhđộngcướpbiểncôngkhaivìtàu“Pueblo”đangởtrongvùngbiểnquốctế.

ThủythủđoànUSSPueblokhiđếntrạicủaLHQ,khuphiquânsựNamTriềuTiên,ngày23tháng12năm1968,tiếptheoviệchọđượcphóngthíchbởichínhquyềnBắcTriềuTiên.

Nhưvậy,vìmộtlýdonàođó,“Pueblo”đãbịbỏmặcchosốphận!Cácthànhviêncủathủythủđoànbịbắtgiữgầnmộtnăm.Ngày22Tháng12năm1968,họđượcphóngthíchvàđượcphéptrởvềnhà,ngoạitrừmộtthànhviênthủythủđoànđãchếtvìvếtthươngtrongthờigianbắtgiữtàu.

HaingàysaucuộctrởvềMỹcủathủythủđoàn,TưlệnhHạmđộiTháiBìnhDươngralệnhthànhlậpmộtỦybanĐiềutrađểnghiêncứuhoàncảnhliênquanđếnvụbắtgiữ“Pueblo”.ỦybanbaogồmcácsĩquancaocấpbaquânchủnglựclượngvũtrangMỹ,đượcgiaonhiệmvụthựchiệnkếtluậnsơbộvềtácđộngđốivớianninhquốcgiadosựmấtmátcáctàiliệunhạycảmtrêntàu.

•VụtổnthấtEC-121

ChiếcEC-121số135749.

Trongthờigiancácbuổiđiềutrần,ngày14tháng4năm1969,LầuNămGócđộtngộtthôngbáorằngvàolúcnửađêm,cáclựclượngvũtrangCHDCNDTriềuTiênđãbắnrơimộtchiếcmáybayEC-121củaHảiquânMỹ,đangthựchiệnnhiệmvụtrinhsátđiệntử,cáchbờbiểnBắcTriềuTiênkhoảng80km.Tínhđếnsựgiốngnhaucủasựcốnàyvớitrườnghợp“Pueblo”,theoquanđiểmcủatiểubananninhquốcgia,phânbanbaquânchủngquyếtđịnhmởrộngcuộcđiềutrầncủamìnhliênquanđếnvụmấtEC-121.Thậtvậy,giữahaisựkiệnnàycónhiềuđiểmtươngđồngvàcảhaiphátlộnhữnglỗhổngnghiêmtrọngtronghệthốngcácbộchỉhuy.

ChiếcEC-121thuộc1phiđoàntrinhsát,trụcthuộcTưlệnhvàBCHHạmđội7TháiBìnhDương.Tuynhiên,tráchnhiệmđảmbảomáybaybảovệchoEC-121,nếucầnthiết,thuộcTưlệnhTậpđoànkhôngquân5.Khi chiếcmáybaygiánđiệp, lúc17:00ngày14 tháng4năm1969,cấtcánhtừcăncứkhôngquânAtsugitạiNhậtBản,nócũngrakhỏiquyềnkiểmsoáthoạtđộngcủabanchỉhuyphiđoànvàkhôngcóbanchỉhuynàokhácchịutráchnhiệmquảnlýnó,mặcdùcáctrungtâmkiểmsoátradarkhácnhaucủakhôngquânMỹ,HảiquânvàquânđộiMỹđềutheodõichuyếnbaycủanótrêncácmànhìnhradarvàbảnđồtìnhhìnhchiếnthuậtđườngkhôngcủamình.

Dấuhiệuđầu tiêncho thấychiếcEC-121đanggặpnguyhiểmđến từchínhphiđoàn, sĩquantrựcchiếncủabanchỉhuybáocáorằngđàivôtuyếncủaBCHnhậnđượcbứcđiệntừmộtđàivôtuyếnkháccủaMỹcảnhbáochiếcEC-121,rằngmộtmáybaycủađốiphươngđangtiếpcậnnótrênkhôngphậnvùngbiểnNhậtBản.Khiđó,ngườichỉhuyphiđoànyêucầutrạmvôtuyếnchínhcủaMỹởvùngViễnĐôngtạiFushu,chuyểnbảnsaotấtcảcácthôngbáođãđượctruyền choEC-121 và sửdụng tất cả các nguồn thông tin có được, giải thích lý do tại saochuyếnbaybịđứtquãng.TronghơnmộtgiờrưỡichỉhuyphiđoàngọitrạmvôtuyếnởFushu,

nhưngkhôngcólờigiảithíchvềvấnđềtrên.Vìvậy,ôngtaquyếtđịnhtruyềnmộtbứcđiệnkhẩn,cóđộưutiêncaohơntấtcảcácloạiđiệnbáovôtuyếnkhác,truyvấntấtcảcácđàivôtuyếnMỹcủaBCHvềchiếcEC-121.

Ngaylậptứcsauđó,BCHphiđoànnhậnđượcmộtthôngbáonóirằngchiêcEC-121cóthểđãbịcácmáybaychiếnđấuBắcTriềuTiênbắnrơitrênvùngbiểnNhậtBản.Tạithờiđiểmnày,chỉhuyphiđoànyêucầuTậpđoànKQ5ngaylậptứctổchứchoạtđộngcứuhộ,vànhậnđượclờixácnhậnmộtmáybayC-130Herculesđãsẵnsàng.Giờđịaphươnglà1:09,đólàngày15tháng4,vàcólẽvìđêmtối,khôngcódấuvếtnàocủachiếcEC-121vàmườihaithànhviênphihànhđoàncủanóđượctìmthấy.

TrongUBĐiềutracủaHảiquân,điềutravụbắtgiữtàu“Pueblo”,có5vịđôđốc,đứngđầulàđôđốcHaroldG.Bowen.Thủythủđoàn“Pueblo”vàtấtcảnhữngngườitrựctiếphoặcgiántiếpthamgiavàohoạtđộngnày,đềubịthẩmvấntronghaitháng.TấtcảnămđôđốcđãthamgiachiếntranhTriềuTiên–mộttrongnhữngcuộcchiếntranhtànbạonhấtmàHoaKỳđãthamgiachiếnđấu.Họđượcchọnchínhvìlýdonày,vàtấtnhiên,khôngthathứchoBucher.Buchergiaonộpcontàucủamìnhchođốiphươngmàkhôngkhángcự,vàtheoýkiếncủahọ,tộiđókhông thể tha thứ; thuyền trưởng không bao giờ được giao nộp con tàu củamình, bất kểtrườnghợpnào.Vànhưniềmhyvọngcuốicùng,nếunóthựcsựbịbaovâybởimộtkẻthùcósốlượngvượttrội,contàuphảiđượcđánhđắm.Lờikếtánrấtkhắcnghiệt;cơquanxétxửyêucầuthuyềntrưởngBucherphảiratrướcTòaánvàôngtabịbuộc5tội:chophéplụcsoátcontàucủamình,khivẫncònkhảnăngkhángcự;từchốiphảnứngngaylậptứckhibịtấncôngbởinhữngngườiBắcTriềuTiên;chophépBCHBắcTriềuTiênchỉhuymìnhtheoyêucầucủahọđivềcảngWonsan;khôngcókhảnăngchứngthựctrướckhiđibiển,rằngcácsĩquanvàthủythủđoàncủaôngđãđượchuấnluyệnvàthựctậpviệctiêuhuỷtàiliệubímậtvàthiếtbịđiệntửtrêntàu;khôngcókhảnăngpháhủycáctàiliệuvàthiếtbịgâyrabởisựsơsuất,dođódẫnđếnviệcchúngrơivàotayngườiBắcTriềuTiên.

TòacũngyêucầuPhóĐôđốcFrankL.Johnson,TưlệnhlựclượngHảiquânởNhậtBản,phảibịkhiểntráchvìôngtakhôngthấyrõ“Pueblo”đãđượcchuẩnbịđúngcáchvàđượcbảovệhaychưa,tươngtự,đạiúyEverettB.Glending,trưởngbananninhBCHHạmđộiTháiBìnhDương,bịkhiểntráchvìôngtakhôngkiểmtraxemhiệuquảcủaphânkhúcthuthậpdữliệucủatàu“Pueblo”đủnghiêmngặttheoyêucầuhaychưa.

Tuynhiên,trongcùngngàyTòaáncôngbốkhuyếnnghịcủamình,BộtrưởngHảiquânđãbanhànhthôngcáochínhthức,trongđónóirằngđốivớithủythủđoàncủa“Pueblo”,sẽkhôngcóbấtkỳbiệnpháptrừngphạtnào,bởivìhọđãphảichịuđựngquáđủtrongthờigianbịgiamgiữ,vàrằngkhôngcóbảnánnàohết–khôngcósựcôngnhậnvôtộicũngkhôngcósựbuộctộinàocóthểđưarachốnglạicácsĩquanvàthuyềntrưởng,vìtiềnđềmàhoạtđộngcủanhữngcontàukiểu“Pueblo”dựavào–làtựdohànghảitrongvùngbiểnquốctế–đãbịphávỡbởicuộctấncôngcủangườiBắcTriềuTiênbênngoàilãnhhảicủahọ.

ỦybanbaquânchủngLLVTđãxemxétlạinhiềukhíacạnhcủaviệctiếnhànhgiámsátđiệntửmàỦybanĐiềutraHảiquânđãđiềutra,cuốicùnghọpháthànhmộtbáocáocóchứamộtsốkhámphárấtthúvị,cáckếtluậnvàkiếnnghị.

Chiếndịch“Pueblo”vàEC-121WarningStar làmộtphầntrongkếhoạchđắttiềncủahệthốnganninhquốcgiađểnhậnđượcthôngtinquânsựvềcácnướcthùđịchtiềmtàng.Theocácchuyêngiavềchiếntranhhiệnđại,anninhquốcgiađượcdựatrênsựhiểubiếtvềsứcmạnhquânsựcủakẻthùtiềmnăngvàđểthuthập,phântích,đánhgiávàsửdụngthôngtincầnphảisửdụngcácphươngtiệnkỹthuậthoànhảonhất.Nhằmmụcđíchnày,HoaKỳbắtđầutiếnhànhgiámsáttrênquymôlớnvàthuthậpcácthôngtinvềmặtkỹthuậtvàvềmặthoạtđộngcầnthiết,cảthôngtincôngkhaivàbímật,sửdụngtàuvàmáybaytrangbịđặcbiệt.

BịđánhbạibởingườiBắcTriềuTiên, cácchiếndịch “Pueblo”vàEC-121,đượcsửdụngchínhlàchocácmụcđíchấy,vàcảhaiđềucóưuvànhượcđiểm.Tuynhiên,vềtổngthể,cảtàuvàmáybayđềutỏracựckỳhữuíchcholoạihìnhhoạtđộngnày,bấtkểcùngphốihợphoặchànhđộngriêngrẽ.

TronggiaiđoạnđầuChiếntranhLạnh,đểthuthậpthôngtinvềEW,HảiquânMỹsửdụngcáctàuchiếnthôngthường,tàutuầndương,cáctàuphóngngưlôi,v.v.Tuynhiên,saunhiềunămsửdụng,thựctếđãtừchốiđiềuđó,vìnócómộtsốhạnchếnghiêmtrọng:đầutiên,cáctàuchiếnphảitáchkhỏiviệcthựchiệnmụctiêuchínhcủachúng;thứhai,sựhiệndiệncủacáctàuquânsựMỹtrongkhuvựccăngthẳngcóthểđượccoilàmộthànhđộngkhiêukhíchquốcgiamànóđangởgầnbờ,dođóhạnchếkhảnăngcủacáctàuchiếnkhitiếnhànhcáchoạtđộngdothámđiệntử;vàthứba,theocácđiềuướckhácnhauvàcácthỏathuậnquốctế,tàuchiếncóvôsốhạnchếkhôngápdụngđốivớicáctàukhác;vàcuốicùng,tàuchiếnkhôngphảilúcnàocũngcóđủkhônggianđểchứatấtcảcácthiếtbịđiệntửvàcácchuyêngiathiếtchohoạtđộngcủamình.Vìvậy,HoaKỳ,quyếtđịnhsửdụngtàubuônđểdothámđiệntử.Trongmộtsốtrườnghợp,chúngđượcthiếtkếvàchếtạođặcbiệtđểthựchiệnchỉcácnhiệmvụnhưvậy,còntrongcáctrườnghợpkhác,chúngđượchoáncảitheocáchphùhợpđểthựchiệnvaitròmới.

Contàuđầutiên–thiếtkếđặcbiệtđểgiámsátđiệntửđượcđặthàngởnhàmáyđóngtàuNewYorkthángBảynăm1961.Nóđượcgọilà“Oxford”vàmangsốmạnAGER-1.NórấtgiốngcontàunổitiếngtừthờiThếchiếnII“Tựdo”,đặcbiệtbởithântàu.Saunày,cóthêmsáutàulớpnàyđượcđặthàng.“Georgetown”,“Jackstein”,“Belmont”,“Liberty”,“Valdez”và“Muller”.

Tuynhiên,vàonăm1965,cóvẻnhưcáctàuđóđápứngđượcquáítyêucầucủacơquananninhquốcgiatrongviệcthuthậpthôngtintìnhbáođiệntử,dođó,chínhphủMỹgiaonhiệmvụtântranglạithànhtàugiánđiệpkiểu“Pueblo”mộtsốlượnglớncáctàuphụtrợ.ĐượcđóngtrongThếchiếnIIđểvậntảihàngđườngbiểnphụcvụquânđộiMỹ,chúngđượcgiảinhiệmnăm1944vàchuyểnsanglựclượngtrùbị.Haitàuđầutiênđượclênkếhoạchchuyểnđổi,đãtrởthànhcáctàu“Banner”và“Pueblo”,sauchúnglàtàu“PalmBeach”.HảiquânMỹrấthàilòngvớiloạitàugiánđiệpnày,vìthếđãphêduyệtkếhoạchtriểnkhaimườilămtàukháctrêncácvùngbiểntoànthếgiới.NhiệttìnhcủaHảiquânHoaKỳvớicáctàunhưvậycũngđượcthúcđẩybởiyếutốchiphíhoạtđộngcủachúngthấphơnnhiềusovớicácloạitàukhác.

Ưuđiểmchínhcủaviệcsửdụngcáctàumặtnướcđểtiếnhànhtrinhsátđiệntử,theokhẳngđịnhcủaHảiquânHoaKỳ,làkhảnăngcủachúngởtrongkhuvựclàmnhiệmvụmộtthờigiandài(tàulớp“Pueblo”cótầmhoạtđộng4.000dặmbiển!),dođódùsớmhaymuộnchúngsẽ

pháthiệnracáctínhiệuradarmớicủakẻthù.Lợithếlớnkháccủachúnglànhữngtàunhưvậyđượcbảovệbởicáccôngướcquốctếtươngứngmàtấtcảcácnướctrênthếgiớiđãkýkết,cáccôngướcấytuyênbốrằngcontàulà1phầnlãnhthổcủanướcmànótreocờ,vìvậynókhôngthểbịtấncônghoặcbịbắtgiữ.Vàcuốicùng,nhưđãđềcậpởtrên,khíacạnhtàichínhkhôngphảikhôngcóýnghĩa.Tuynhiêntrênthựctế,“Pueblo”khônghềcómộttrongnhữngphẩmchấtmàbanđầubắtHảiquânHoaKỳkhaithácsửdụngmạnhmẽcáctàuloạinày;ngượclại,chúngkhôngđủ100phầntrămkhảnăngđibiển,vũtrangkém,chậmvàkhôngđángtincậyvàcónhữngthiếtbịtiêuhủytàiliệumậtvàthiếtbịmậtlỗithờimộtcáchvôvọng.Nhữngyếutốnàycókhảnănglàlýdothựcsựgiảithíchtạisao,saucuộcđiềutra,thuyềntrưởngvàkípthủythủ“Pueblo”đãkhôngbịtrừngphạt.Ngoàira,mệnhlệnhmàBuchernhậnđược,khôngrõràngvàquámơhồ,trongthờiđiểmquantrọngthậmchícontàukhônghềcóđượcđiềugìđánggọilàsựhỗtrợcótổchức.

Bàihọckinhnghiệmtừtrườnghợpcủa“Pueblo”vàEC-121,nằmởchỗnhiệmvụcàngkhókhănthìbộphậnchỉhuycàngphảirõrànghơnvàchắcchắnhơn.Đólàđiềuquantrọngcótínhchấttuyệtđốisốngcòn,bởivìsựđứtgãytrongchuỗimắtxíchcácBCHtạimộtthờiđiểmquantrọngcóthểdẫnđếnhậuquảvôcùngtaihại.

Mộtbàihọckinhnghiệmkhác,đặcbiệtlàtừsựcốvới“Pueblo”,nằmởchỗcáctàunhưvậycầnphảicókhảnăngphòngthủđầyđủ.Chúngphảiđượcvũtrangđúngcách,phảiđượctrangbịhệthốngcảnhbáosớmthíchhợpđểthấykẻthùtiềmtàngtrướckhinópháthiệnracontàu,vàchúngphảiđủnhanhđểnhanhchóngrakhỏikhuvựcnguyhiểmtrướckhiphảiđốimặtvớinhữngrắcrốinghiêmtrọng.

Nhưchúngtađãthấy,cáctàugiốngnhư“Pueblo”đượcsửdụngnhưmộtthànhphầncủahệthốngtíchhợpgiámsátđiệntửvàhoạtđộnggiánđiệpđượcHảiquânHoaKỳxâydựngvàonăm1965.ĐóngcăncứtrênTháiBìnhDương,chúnghoàntoàntrựcthuộcTưlệnhHạmđộiTháiBìnhDươngthôngquasĩquanBCHHạmđộiTBD,ngườichuyểncácmệnhlệnhtácchiếntrựctiếpchocácBCHhảiquânngoạivi.Điệpvụ“Pueblo”làmộtphầntrongkếhoạchtổngthểgiámsátkhuvực,tươngtựNhậtBản,nơicósựthiếuthôngtinvềhệthốngEW.Vìvậy,cácnhiệmvụ,đượcthựcthitrongkhuvựcnày,thuộcthẩmquyềnđiềuhànhtácchiếncủaBCHhảiquântạiNhậtBản.Tuynhiênnhưđãthấy,vàođúngthờiđiểmcầnthiết,khôngcóBCHnàocókhảnăngraquyếtđịnh.

Vẫncònnhiềucâuhỏichưađượctrảlờiliênquanđếnviệcbắtgiữ“Pueblo”vàEC-121đãbịbắnrơinhưthếnào.Mộttrongnhữngcâuhỏiquantrọngnhấtlàvịtrícủa“Pueblo”tạithờiđiểmbịbắt;liệunónằmtronghayngoàilãnhhảiCHDCNDTriềuTiên?

Nhưtấtcảngườiđibiểnđềubiết,docácyếutốkhácnhaucóthểkhôngphảilúcnàocũngbiếttuyệtđốichínhxácvịtríhoặc“điểm”tàu.Gió,dòngchảyđạidương,thiếuđiểmmốcđịnhhướngtrênbờ,vàsựkhôngđángtincậycủacáchệthốngdẫnđườngchotàu,đềuảnhhưởngđếnviệcđịnhvịnày.Kếtquảlà,thườngxuyêncóbấtđồngvềvịtrícủatàuởgầngiớihạnvùnglãnhhải.Trongtrườnghợpcủacáctàutươngtựnhư“Pueblo”,lýdochínhchosựkhôngchắcchắnnàylàsựthiếuchínhxáccủahệthốngđịnhvịsửdụngtrêncáctàu.Trêntàu“Pueblo”ngườitaxáclậphệthốngđịnhvịtầmxaLORAN,nóquyếtđịnhvịtrícủacontàubằngcách

nhậncácxungđồngbộcủacácđàiphátvôtuyếnkhácnhaunằmởnhữngkhoảngcáchrấtxanhau.SửdụngLoranhoặcbấtkỳhệthốngđịnhvịnàokhácnhưvậycóthểdẫnđếnsaisốmộtvàicâysố,đặcbiệtlàkhigầnbờbiển,vàdođóviệc“Pueblo”ởbêntronghaybênngoàilãnhhảiCHDCNDTriềuTiên–mộtcâuđốđểchobóitoánvàsựthậtlàhầunhưkhôngbaogiờđượcbiếtđến.

Cònmộtkhíacạnhquantrọngcủasựcốvới“Pueblo”làmộtcâuhỏivềtráchnhiệm.Saukhitruyềnthôngđiệpradiochobanchỉhuycủamình,rằngcontàuđãbịngườiBắcTriềuTiênpháthiện,Bucherđãphảichờgầnhaigiờtrướckhiôngtanhậnđượcmộtcâutrảlời.Thựctếnày,cùngvớisựthiếusángkiếncủaBucher,cólẽlànguyênnhânchínhdẫnđếnviệcmấtcontàu.

TrườnghợpcủaEC-121–thìhơikhác.Khimộtchiếcmáybaychậmchập,khôngcóvũkhívàkhôngđượcbảovệbởibấtkỳphươngtiệnnàobịtấncông,phihànhđoàncórấtítcơhội.Dođó,việcchủđộngchỉhuyhoạtđộngcủamáybaytừphíaBCHthậmchícòncóvaitròquantrọnghơn.NhữngngườilênkếhoạchchuyếnbaycủaEC-121,phảidựkiếntrướcviệcbảovệnó.Đãcóhaisailầmlớn:thứnhất,saunhữnggìxảyravới“Pueblo”,khôngthểpháimộtchiếcmáybaykhôngcóbảovệđihoạtđộngtrongmộtkhuvựcmànóhoàntoàncókhảnăngbịtấncôngvàởđórấtkhócanthiệpvàohànhđộngcủanótrongtìnhhuốngnguykịch,khitínhđếntìnhhìnhhoạtđộngkhôngổnđịnhtrongKhôngquânHoaKỳ,đãbắtđầuthamgiavàocuộcchiếntranhởViệtNam;thứhai,tráchnhiệmchỉhuytácchiếnmộtphivụphứctạpcủamáybay,phảithừanhậnrằng,đượcphânchiagiữaquánhiềuBCH,kếtquảlàởthờiđiểmquantrọng,khôngrõailàngườichịutráchnhiệmchochiếcmáybaytrên,dođókhôngcóailàmbấtcứđiềugìđểbảovệhoặccứunó.

Tómlại,cómộtđiểmchungmàhaitrườngđoạnnàyrấtgiốngnhautrongnhiềukhíacạnh,vàmangyếutốcựckỳquantrọng,đólà:sựcẩuthảcủanhữngngườiralệnhthựchiệnnhiệmvụvàkhôngchịutráchnhiệmtiếptheovềkếtquảcủanó.

•DothámhiệnđạiNhânviêncủacáccơquanmậtvụngàyhômnaycóhơikhácvớinhữngđiềumàcáccuốn

sáchvềgiánđiệpvẫnkể.Hiệnnay,phicôngmáybay-dothámchỉtrongmộtchuyếnbayđãcóthểthuthậpnhiềuthôngtinhơnhàngtrămtrinhsátviênbìnhthường,tươngtựnhưnhữngngườitừnghoạtđộngtrongThếchiếnthứNhấtvànhữngngườicầncảnămđểthuthậpnó!Nhữngcâuchuyệnnổitiếngvềnhữngphụnữxinhđẹpgiấutrongbộngựctuyệttrầncủahọnhữngthứquýgiá,cácbảnđồsaochépchớpnhoáng,lấytừphòngngủcủamộtviênđạiúyđacảmhoặcmộtviêntướngphóngđãng,bâygiờđãthuộcvềquákhứ.

Nhưngkhôngnênnóirằngcáchìnhthứctruyềnthốngcủahoạtđộnggiánđiệpkhôngcòncầnthiết.Ngượclại!Cóthểchomộtvídụvềmộttrongcáctrườnghợpđượcbiếtđếncủahoạtđộnggiánđiệpkinhđiển,xảyrasauChiếntranhThếgiớithứHai,khicácđiệpviênNgabiếtcáchcóđượcnhữngbímậtnguyêntửcủangườiAnhtừnhàkhoahọcAnhKlausFuchs,ngườisaunàyđượcđặttênlà“giánđiệpcủathếkỷ”.NhưngcólẽđâylàmộttrườnghợpđặcbiệtvìkẻphảnbộinướcAnhđãchịuảnhhưởngmạnhmẽbởitưtưởngcộngsản.

NhàvậtlýngườiĐứcKlausFuchs,ảnhchụpcủacảnhsát.

Loạigiánđiệpnhưvậyđượcgọilà“thâmnhập”,vìsựxâmnhậpvàocáctrungtâmhoạtđộngcủađấtnướcthùđịchtiềmtàngthôngquaviệcsửdụngcácđiệpviênbêntrongchúnghoặcgầngũivớichúng,sauđócóthểăncắptàiliệuquantrọnghoặcnghetrộmđượccáccuộctròchuyệnliênquanđếnanninhquốcgia.Hìnhthứcgiánđiệpđócựckỳkhóthựchiệnvìsựkiểmtranghiêmngặthiệnhànhvàcácbiệnphápanninhnhằmngănchặnviệccàicắmđiệpviêntừngoàivào.Khókhănnàytrênmứcđộlớncóthểkhắcphụcbằngcáchsửdụngcácđiệpviênnộibộ–nhữngngườichiếmmộtvịtrícaotrongcáctổchứctrên,vàvìlýdoýthứchệhayvìtiềnmàcóxuhướnglàmviệcchocáccơquantìnhbáocủacácquốcgiathùđịch.

Tuynhiên,ngoàicáctàiliệuvàkếhoạchrấtquantrọng,hầuhếtcácthôngtinmongmuốncóthểthuđượcbằngcáchchặnvàgiảimãthôngtinvôtuyếncủađốiphương,chủyếubằngcáchtiếnhànhtrinhsátđiệntửvàtrinhsátảnh.Vớisựrađờicủathiếtbịchụpảnhvàđiệntửvôcùnghoànhảođểgiámsáttừkhoảngcáchrấtxacácvụthửhạtnhânvàphóngtênlửa,hoạtđộnggiánđiệpđãtrởthànhbộmôncótínhkỹthuậtcôngnghệvàkhoahọchơnnhiều.

Khitrongnhữngnăm50,khảnăng1cuộctấncônghạtnhânbấtngờ,đầythảmhọađãtrởthànhmộtmốiđedọathựcsự,phươngtiệnduynhấtthấytrướcvấnđềnàylàhoạtđộnggiánđiệp.Dựđoánmộtcuộctấncôngnhưvậylàvôcùngkhókhănbởivì,khônggiốngnhưcáchìnhthứcchiếntranhtruyềnthống,trongđóhànhđộngtấncôngđượcđitrướcbằngviệchuyđộngquânđội,xetăng,tàuchiến,v.v,thìviệcchuẩnbịchomộtcuộctấncônghạtnhâncóthểđượcthựchiệntrongbímật.

Dođó,cáccơquanbímậtcủathờiđạinguyêntửcầnphảicócácthôngtinhiệntạivềsứcmạnhtấncôngcủacácnướckhác,vàđặcbiệttrướchếtlàthôngtinliênquanđếnvũkhíhạtnhâncủahọvàhệthốngcungcấpcủahọ.Nólàsựthôngtinvềviệctriểnkhaicáccăncứcủatênlửacóđiềukhiểnvàtiếnbộkỹthuậttrongcáchệthốngdẫnđườngchotênlửa.Hơnnữa,vìcáchduynhấtđểgiữchokẻthùkhỏiđòntấncôngbấtngờlàmốiđedọamộtsựtrảđũatrênquymôlớn,điềucũngrấtquantrọnglàphảibiếtcảkhảnăngphòngthủcủanóđểtìmravàlậpkếhoạchlàmthếnàoxâmnhậpquahệthốngphòngthủcủanóvàcónhữngcơhộiđủđểthànhcôngvàgiữđượcsựtồntạicholựclượngcủabảnthân.

Mặcdùkhảnănghiệncógiấuthiếtbịphóngtên lửatrongcáchầmngầmdưới lòngđất,ngụytrangradardẫnđườngtênlửavàsửdụngnhiềuthủđoạnkhônkhéokhácđểđánhlừađốiphươngvềnhữnghànhđộngvàýđịnhcủamình,chưaaitìmthấycáchnàocóthểgiấubứcxạđiệntừradarcủahọ,gầnnhưluôngắnvớicáchệthốngvũkhíhiệnđại.Sớmhaymuộn,trongthờigiantriểnkhaicáchệthốngvũkhí,đàotạocáctrắcthủradar,hoặctrướchếttrongcáclầnphóngthử,radarcầnphảimởmáy;màsauđóchúngkhôngthểtránhkhỏiviệcbịpháthiệnvàcáctọađộcủachúngđượcxácđịnhbởitrinhsátđiệntử.Điềuđógợiđếnviệcradarđểlại“chữký”hoặc“dấuvântay”củachúngtrongbầukhôngkhíchobấtcứaimuốnthuđượcchúng,nhưxảyratrongcácvídụcổđiểnvềviệcpháthiệnkẻgiếtngười.Saukhiradarvừabịpháthiện,vịtrícủanóbịxácđịnh,bứcxạđượcphântích,biệnphápđốikhángđiệntửtươngứngcóthểđượcpháttriểnđểvôhiệuhóahoặcgiảmtácdụngvàođúngthờiđiểmlàmviệchiệuquảcủaradar.

Chương15.Cáccuộckhủnghoảngquốctế.

•CuộckhủnghoảngtênlửaCuba

MộtbứcảnhtrinhsátcủamáybayU-2chụplãnhthổCuba,chothấycáctênlửaSoviet,cácxevậnchuyểnchúngvàcáclềudãchiếntiếpnhiênliệuvàbảodưỡng.

SauChiếntranhThếgiớithứHai,đãxảyranhiềucuộckhủnghoảngquốctếlớn–cáccuộckhủnghoảngmàtrongđóEWđóngmộtvai tròquyếtđịnh.Cuộckhủnghoảngcókhảnăngbùngnổnguyhiểmnhấtbắtđầuvàocuốimùahènăm1962,khitàudothámcủaHảiquânMỹ“Muller”,tuầntravàngheléntrênbiểnCaribbean,chặnthuđượctínhiệuradarbấtthườngđếntừphíalâncậnhònđảoCuba.CácbăngtừchứatínhiệughinhậnngaylậptứcđượcgửivềWashingtonđểphântíchvànỗlựcđịnhdanh.NgườiMỹtỏrahoảnghốtkhihọđiđếnkếtluậnrằngchúngchínhlàtínhiệuradarcủaLiênXôthườngđượcsửdụngđểdẫnđườngchotênlửađạnđạomangđầuđạnhạtnhân.

Đểxácnhậnpháthiệncủamình,cácmáybaytuầntrađượcpháiđếnvùngbiểnCaribbean,thựchiệnnhiệmvụELINT,cònmộtvàingàysauđó,dọctheobờbiểnphíanamFlorida,đãthiếtlậpnhữngmáythuđặcbiệtnhạycảmvớicácăng-tenđịnhhướngchĩavềCuba.Tấtcảcáctínhiệuvôtuyếnphátđivàtruyềnđếnđềubịđánhchặn.

Ngaysauđó,vàongày14tháng10,máybayU-2đượcpháiđếntrinhsáthònđảo.Cácbứcảnhchụptừđộcao30.500mét, trongđêmđóngaylậptứcđượcxửlývàphântíchbởicácchuyêngiacủaCIA.HọdosánhchúngvớicáchìnhảnhkhácthựchiệntrênbầutrờiCubahainămtrướctrongtháng1năm1960bởimộtmáytrinhsátU-2khácsửdụngmáyảnhhồngngoại.ChuyếnbaynàymaymắnởchỗđãchụpđượcảnhtừngcmlãnhthổCubamàkhônggâyradùchỉnhữngnghingờnhỏnhấtcủalựclượngphòngkhôngcủaFidelCastro.

Cácbứcảnhtrởthànhchủđềcủamộtcuộcphântíchcẩnthậnvàbuổitốihômsau,đãtìm

thấycódấuhiệucủacăncứtênlửachiếndịch-chiếnthuật(ОТР–оперативно-тактическаяракета)ởSanCristobal.CácchuyếnbaytrinhsáttiếptheotrênbầutrờiCubaxácnhậnrằngngườiNga,quảthật,đãtriểnkhaimộtsốtênlửaloạinàyvàđangchuẩnbịcáctrậnđịaphóngcholoạitênlửatầmhoạtđộnglớnhơn.Tầmbayxacủachúngđếnkhoảng1600km,điềuđócónghĩalàngườiCubacóthểbắntrúngvàtiêudiệtcácmụctiêutrênlãnhthổMỹ,baogồmcảWashington,kênhđàoPanamavàmộtloạtcăncứcủaBộTưlệnhKhôngquânChiếnlược.

Sángngày16,TổngthốngMỹJohnF.Kennedyđãđượcthôngbáođiềunày,ôngtangaylậptức tổchứccuộchọpvớicáccốvấn thâncậnnhấtcủamình,yêucầuhọphân tíchsâusắcnhữngmốinguyhiểmđốivớiMỹbởisựtriểnkhaitrên,vàsauđócóthểthựchiệnnhữnghànhđộngtrảđũanào.

Nhómcôngtácnghiêncứuvàthảoluậntấtcảcácđềxuấttrongnămngày,còntrongkhiđó,cườngđộcácchuyếnbaydothámU-2đượctănglên.MộtvàingàysauBộtrưởngNgoạigiaoLiênXôđảmbảovớiTổngthốngKennedyrằngnướcNgachỉđưachoFidelCastrocác“vũkhíphòngthủ”.

Ngày27tháng10,mộtU-2đangbaydothámtrênkhôngphậnCuba,bịtrúngTLPKNgaS-75vàphicôngcủanó,thiếutáRudolfAnders,tửnạn.NgaylậptứccácchuyếnbayU-2bịdừng,cònnhiệmvụcủachúng,bắtđầuđượcthựchiệnbởicácmáybayMcDonnellRF-101VoodoocócăncứtạiFlorida,thuộcBộChỉhuyKhôngquânchiếnthuật.Chúngcóthểbayvớitốcđộgấphailầntốcđộâmthanh,từđộcao15.000métchođếnđộcaotrênngọncây.Chúngđượctrangbịmáyảnhđiềukhiểnđiệntửvàđạnpháosángđểchụpảnhvàobanđêm.

SaumộtloạtchuyếnbayngắnnhưngcườngđộcaocảngàylẫnđêmởđộcaothấpcủaRF-101,ngườiMỹthuđượcsựxácnhậnkhôngchỉthựchiệnbằngcácbứcảnh,màcònbởithựctếlà cácphi côngđã thấy tậnmắt:42 trậnđịaphóng tên lửa tầm trung (RSD,РСД–ракетысреднейдальности,ởđâylàtênlửaR-12)đãchuẩnbịxongcùngvớicácradardẫnđườngcủachúng.ĐãcóđượcsựxácnhậnCubacó42máybaynémbomphảnlựcIl-28,144trậnđịaTPKS-75,42máybayMiG-21vàmộtsốtàutênlửadoLiênXôchếtạo,cũngnhưtrênđấtCubađangcó20.000cốvấnquânsựvàchuyêngiaLiênXô.Cáctrạmmặtđấtđánhchặnkhẳngđịnhrằngtầnsốhoạtđộngtrướcđódocácmáybayvàtàuquânsựchặnthuđược,thựcsựthuộcvềnhữngkhítàiliênquanđếntênlửađạnđạo.Chưacóxácnhậnsựhiệndiệncủacácđầuđạnhạtnhân;vàchúng,cùngvớicáctênlửa,cólẽvẫncòntrênđườngđi,đượcnhiềutàubuôntừNgachuyênchở,đangđiđếnvùngbiểnCaribbean.

TrêncơsởcácthôngtinkhôngthểchốicãinàyTổngthốngKennedyquyếtđịnhápdụngcáchànhđộngtrảđũavàthôngbáochodânchúngMỹvàcácđồngminhcủaMỹvềnhữnggìđãxảyravànhữnggìcóthểxảyra.

Trongmộtsốgiảipháphiệncósẵnđểlàmchotìnhhìnhthuậnlợithuộcthẩmquyềnmình,Kennedyquyếtđịnhchọnphươngánphongtỏađườngbiểnhònđảo.Tấtcảcáctàucómangvũkhítrêntàu,bấtkểquốctịch,đềukhôngđượcphéptớiCuba.ĐểchophépngườiNgagiữthểdiện,nhữnghànhđộngnàyđượcgọilà“cáchlykiểmdịch”.

Đồng thời trong lúcđó,18 tàubuônLiênXô, chấtđầyđạn tên lửavà trang thiếtbị chochúng,đangtiếnvềphíahònđảocủaCastro.CuộcđụngđộgiữangườiNgavàngườiMỹtrênĐạiTâyDươngdườngnhưsắpxảyra,thếgiớinínthởchờđợinhữnggìcóthểđánhdấusựkhởiđầucủaChiếntranhThếgiớiIII.

BốtrícáctrậnđịahìnhsaotạimộtđiểmtriểnkhaiSA-2trênđấtCubatháng11năm1962,ảnhchụpcủamáybaytrinhsátMỹ.SaunhữngthànhcôngcủacácphivụWildWeaselđầutiên,ngườiBắcViệtNambắtđầubốtrítrậnđịatheocáchkhácđểlàmchonókhóbịpháthiệnhơn.

CáctàuNga,đượccáctàungầmcủahọhộtống,ởdướisựgiámsátliêntụccủangườiMỹ.Khinhữngtàuđầutiênbịdừnglại,bịlụcsoátkiểmtravàngườitayêucầuchúnglậptứcđổihướng,ChínhphủXôViếtđãralệnhchochúngquaytrởlại.

Chưabaogiờ,kểtừnăm1945,thếgiớiquágầnvớimộtthảmhọahạtnhânnhưtrongtháng10năm1962.NếuHảiquânMỹkhôngthuthậpđượcvàphântíchthôngtinđiệntửvềcácradarLiênXômộtcáchnhanhchóngnhưvậy,vànhưthếsẽchongườiNgathờigianlắpđặtthêm tên lửaởCuba, thì saukhi lắpđặt chúngxong, hậuquảđối vớihòabình thế giới sẽnghiêmtrọnghơnnhiềuvàsẽrấtkhókhăntrongtácđộngđểrútchúngđi.

SauhànhđộngnhượngbộnhụcnhãnàyởvùngbiểnCaribê,ngườiNgabắttaythựchiệnmộtchươngtrìnhrộnglớntăngcườnghạmđộicủamình.ChịutráchnhiệmvềchươngtrìnhnàylàĐôđốcSergeiGorshkov,TổngtưlệnhHảiquânLiênXô.Mỗinăm,nhiềutàumớithuộccáclớpkhácnhauđượcđặthàng,chúngtrangbịcáctênlửadiện-đối-diệnvàdiện-đốikhông.HạmđộiLiênXô tăngnhanhnhư thổi, trở thànhhạmđội lớn thứhai trên thếgiới.Thôngthường, trêncác tàumớicủangườiNga, các thiếtbịđiện tửđược lắpđặt cóphổrất rộng,ngườitacóthểnóilàmộtrừngăng-tendàyđặctrêngiátreo,rấtấntượngcảvềsốlượngvàchấtlượng.VớimụcđíchtránhECMcủakẻthù,ngườiNgatăngdầntầnsốhoạtđộngvàcảithiệnthiếtkếradarcủamình.

SongsongvớiviệctăngcườngHảiquânLiênXôvàsựgiatăngảnhhưởngchiếnlượccủaMoscow,cũngbắtđầucáccôngviệcgiatăngsốlượnghạmđộitàuthươngmạibằngcáchbổsungcáctàuchởhàngvàtàuphụtrợ,baogồmcảcáctàuhảidươnghọclớnvàcáctàuđánhcálớn.Nhiềutàutrongsốcáctàuphụtrợ,nằmdướisựchỉhuytrựctiếpcủaHảiquânLiênXô,theolờiGorshkov,chúngđượccoilàmộtphầncơhữucủalựclượnghảiquânLiênXô,cókhảnăngtiếnhànhhoạtđộngdothámđiệntử.ĐượcgọitheoNATOlàcáctàuphụtrợ,trinhsátvàthuthậptintìnhbáo(AGI),chúnglàtaimắtcủangànhtrinhsáthảiquânNgavàchúngthuthậpchoHảiquânNgathôngtinliênquanđếnviệctriểnkhaivàcácphươngphápứngdụngradar,cáchệthốngthôngtinvôtuyếnvàđịnhvịdẫnđường,v.vcủakẻthùtiềmnăng,bắtđầutừcácnướcNATO.

DocácnướcNATOsửdụngnhiềuloạiradarkhácnhauvàcáchệthốngvôtuyếnđiệntửkhác,khuvựcgiámsátđượcmởrộng,sốlượngAGItăngtừ4năm1962lênhơn160vàonăm1979.ChúngđượcphânchiagiữacáchạmđộikhácnhaucủaLiênXô:TháiBìnhDương,BiểnBắc,Baltic,BiểnĐen,ĐịaTrungHảivàliêntụchoạtđộngởbấtcứnơinàocóthểđánhchặnbứcxạđiệntừ.Chúnghầunhưluôn luônhiệndiệntrongkhuvựctiếnhànhtậptrậnkhôngquânvàhảiquân,trongvùnggầnbãithửtênlửakhiphóngtênlửavàdọctheotấtcảcácbờbiểnnơibốtrícácradarcủacácnướcNATO.

AGIkháấntượngvềtrọngtải,tầmhoạtđộngvàđộdàithờigianđibiển,v.v.Vídụ,tàulớp“Primorye”cólượngrẽnước5.000tấn,mộtsốlượnglớncácăng-tentrêncáccộtbuồmvàcấutrúcthượngtầng,còndướiboongtàucóhaikhoanglớn,trongđócóthểbốtrícácthiếtbịđiệntửđểphântíchcáctínhiệuchặnthuđược.ChúngcũngsởhữumộtsốlượnglớncácmáyphátvàmáythuđểđánhchặntấtcảcácthôngtinliênlạcvôtuyếngiữacáctàucủaNATOvàBCHNATO;bảnthânchúngcóthểliênlạcvớiTổngtưlệnhHảiquânLiênXô,hoặcmộtcáchtrựctiếphoặcthôngquavệtinh.Cáclớptàukhácgâyấntượngkhôngchỉvềsốlượngmàcònlàchấtlượngcủacácthiếtbịđiệntử,đólàtàuthuộccáclớp“Hảiđăng”và“Đạidương”.

•CuộcxâmlượcTiệpKhắc

Praguengày21tháng8năm1968

MộtvídụcổđiểncủahoạtđộngứngdụngrộngrãiđốikhángđiệntửtrongcácchiếndịchthờibìnhlàcuộcxâmlượcTiệpKhắccủacácnướccộngsảnkhốiHiệpướcWarsaw,chủyếulàLiênXô,vàođêmtừ20sangngày21tháng8năm1968.

Mộtthờigianngắntrướccuộcxâmlược,đểchegiấusựtậptrungxebọcthépdọctheobiêngiớiTiệpKhắc,ngườiNgatổchứcgâynhiễurấtmạnhởtấtcảcáctầnsốhoạtđộngcủacácradargiámsátcủaTiệpKhắcvàkhốiNATOtạiTrungÂu.Họsửdụngchomụcđíchnàymộtsốlượnglớnthiếtbịgâynhiễu:MoundBrick,TubeBrickиCheeseBricktheophânloạicủaNATO.Chúngđượcđặttrêncácxeôtôvàchếáptoànbộphổtầnsốhoạtđộngcủacácloạiradarnóitrên.MáyphátnhiễuphươngtiệnthôngtinliênlạcR-118cũngđượcdùngvàomụcđíchđó,chúngđượcgắntrêncácxebánhxích,vàkhôngchophépcáckhítàithôngtinliênlạccủaTiệpKhắcvàkhốiNATOlàmviệc,hoặcítnhấtlàcảntrởsựhoạtđộngcủacácphươngtiệnấy.

Ngoàithiếtbịgâynhiễuđóra,trongđêmxâmlược,ngườiNgasửdụngmộtsốlượnglớnPRLOđểlàmmùhoàntoànmànhìnhradarTiệpKhắcvàNATO.Kếtquảlà,khôngaibiếtgìvềcácxetăngđangtiếncôngvàcácmáybayvậntảikhổnglồđangđổbộbinhsĩxuốngcácsânbaytạiPraguevàcácthànhphốkhácởTiệpKhắc.NgườiNgađãthànhcôngtrongviệcchedấutấtcảcácradarlâncậnvềsựhiệndiệnmộtkhốilượnglớnxemáykỹthuậtcủađộiquânxâmlượcđangtriểnkhai,vànhưvậyhọđãtốiđahóayếutốbấtngờvàsựantoàncủamìnhởtấtcảcácgiaiđoạncủachiếndịch.Tómlại,chiếndịchgâynhiễuđãhoàntoànlàmtêliệtmọinỗlựckhángcự,vìngườiTiệpđơngiảnlàkhôngbiếtnhữnggìđangxảyra.

Thếgiớiđượcđặttrướcsựviệcđãrồi.CácnướcTâyÂuvàHoaKỳchẳngthểlàmgìhơnlàtuântheomộtchínhsáchthậntrọngkhôngcanthiệpvàthểhiệnmộtloạtcáclờiphảnđốivàbuộctội.ChínhphủMỹcũngratuyênbốphảnđối,rằngLiênXôđãgâykhódễbằngcáchgâynhiễuđài“VoiceofAmerica”phátvàocácnướckhốiĐôngÂu.

Tuynhiên,cuộcxâmlượcTiệpKhắcbắtngườiMỹvàcácđồngminhcủahọhiểurằng,kiến

thứccủahọvềkhảnăngtácchiếnđiệntửcủangườiNgacònnhiềuthiếusót.Dođó,họngaylậptứctăngcườngcáchoạtđộngtìnhbáodọctheobiêngiớicủakhốiHiệpướcWarsaw.

•SựgiatăngmạnhmẽkhảnăngtácchiếnđiệntửcủaLiênXô.

MộttốpquânnhânLiênXôbênxeR-118.

Việcsửdụnggầnnhưhoànhảođốikhángđiệntử(ECW)củangườiNgatrongcuộcxâmlượcTiệpKhắclàmộtbấtngờthựcsựchophươngTây,nóchothấytầmquantrọngmàngườiNgadànhchoEWvàmứctiếnbộmàhọđãđạtđượctronglĩnhvựcnày.

Tuynhiên,nhữngngườiđãđọccuốnsách“ChiếnlượcquânsựcủaLiênXô”củaNguyênsoáiV.D.Sokolovskyxuấtbảnmộtvàinămtrướcđó,sẽkhôngquángạcnhiên.Trongcuốnsáchnày,cựuthứtrưởngquốcphòngLiênXôxácđịnhrõràngvaitròEWtrongchiếnlượccủaLiênXô.ÔngxácđịnhcácnhiệmvụcơbảncủaEWnhưcảntrởviệcsửdụnghiệuquảquangphổđiệntừcủakẻthùđểbảovệkhítàicủamìnhtrướcECMcủađốiphương.Ôngviếtrằng,bâygiờ,việcsửdụngECWvàphảnECWđãtrởthànhphổbiến,ứngdụngcủachúngrấtquantrọng,vànhữngpháttriểntronglĩnhvựcthiếtbịđiệntửhiệnnaylàngangbằngvềtầmquantrọngvớicácpháttriểntronglĩnhvựctênlửavàvũkhíhạtnhân,màtựnósẽítcóýnghĩanếukhôngcóthiếtbịđiệntử.

CơcấutổchứctácchiếnđiệntửởLiênXôrấtphứctạpvàtráchnhiệmvềnóthuộchaicơquanlớn:KGBvàGRU.

KGBlàcơquancấpcaonhấttrongsốđó,nónằmdướisựgiámsáttrựctiếpcủaChínhphủ.Nóthuthậptấtcảcácloạithôngtinliênquanđếnanninhquốcgiabằngtấtcảcácphươngtiệnsẵncó,từcácđiệpviênthôngthườngđếncácvệtinhnhântạo,từcáctrạmchặnthumặtđấttớicáctrạmthiếtlậptrongcácđạisứquánvàlãnhsựquánởnướcngoài.NóbaogồmbốnTổngcục,bảyCụcđộclậpvàsáubanđặcbiệt.KGBcómộtlượngnhânlựcdồidàovànguồnvậtlựcrấtlớn.

GRU,đếnlượtnó,trựcthuộcTổngtưlệnhcácquânbinhchủngvàhoạtđộnggầnnhưđộc

quyềntronglĩnhvựcquânsự.TươngtựcáccơquantìnhbáophươngTây,nóthuthậpthôngtinhoạtđộngquânsựvàthôngtinkỹthuậtliênquanđếncáchệthốngvũkhí,chiếnthuậtsửdụngvàtrườngvôtuyếnđiệntửcủacácquốcgiathùđịchtiềmtàng.

PhụcvụchocáchoạtđộngEWcủamình,ngườiNgasửdụngrộngrãicácradarlắpđặttrênmáybay,vìlýdodễhiểulàtầmhoạtđộngxacủachúng.Rấtnhiềukiểuloạivàsốlượngcácmáybaykhácnhauđượcsửađổiđểtiếnhànhchiếntranhđiệntử.Đầutiênngườitasửdụngcácmáybaydânsự,chẳnghạnnhưchiếcmáybayhaiđộngcơIl-14đivàophụcvụnăm1954vớitưcáchmộtloạimáybaychởkháchvàmáybaytuabincánhquạtAn-12đivàophụcvụvớitưcáchmáybayvậntảinăm1959.An-12đãđượcsửdụngmộtthờigiantạiAiCậpđểthunhậnthôngtinvềcáchệthốngđiệntửcủaIsrael.

Ngoàira,đểtiếnhànhtácchiếnđiệntử,ngườitacũngcảitạomộtsốloạimáybaytiêmkích-némbom.MộttrongnhữngmáybayđầutiênlàMiG-21,mangmộtcontainerchứacácthiếtbịđiệntửtreodướithânmáybay.

Mộtmáybaytiêmkích-némbomkhácđượcsửdụngđểtiếnhànhchiếntranhđiệntửlàMiG-25.ĐặctínhhiệusuấtcaocủamáybaylàmộtbấtngờkhóchịuchongườiMỹvàTâyÂu,khinóbắtđầuvượtquacácthửnghiệmbayvàogiữathậpniên60.Nócóthểbayởđộcaolớntrongmộtthờigianngắnvớitốcđộ3,2M(hơn3lầntốcđộâmthanh),mặcdùtốcđộcậnâmtrênmựcnướcbiển,nócótrầnbay24.400mvàdườngnhưtấtcảcácthamsốđềutrộihơntoànbộcácloạimáybaytươngtựcủaphươngTây.Phiênbảncủanólàmnhiệmvụtrinhsátảnh/giámsátđiện tửrađờinăm1971.Thiếtbị chụpảnhhoànhảocủanó, camerahồngngoạivớiđườngquétkhaitriểntheodòng,radarquétcạnhvàcáctrangthiếtbịđiệntửkhácgâychocáccơquantìnhbáophươngTâyrấtnhiềusựtòmòvàquantâm.

MiG-25 thườngxuyên thựchiệncácchuyếnbay trênbầu trờiTrungQuốcvàTrungCậnĐông.TrongcuộcchiếntranhYomKippurnăm1973,IsraelđãcốgắngnhiềulầnđánhchặnchúngbằngcáchsửdụngcácmáybayđánhchặnF-4PhantomtrangbịtênlửatầmtrungcủaAIM-7Sparrow,nhưngkhôngthểđếnđủgầnđểcóthểbắnrơiMiG-25.Hơnnữa,nỗlựccủacáccơquantìnhbáophươngTâynhằmcóđượcthôngtinvềloạimáybaynàyđềukếtthúckhôngthànhcôngvìcácsânbaycăncứcủachúnglàđốitượnganninhchiếnlược.Máybayloạinàylà“điềucấmkỵ”ngaycảvớibảnthânngườiNga,còntrongcáctàiliệuchínhthứcnóđượcgọilà“Sảnphẩm84”.

Tuynhiên,chínhphicôngNgacótênViktorBelenkolạilàngườithỏamãnsựthèmmuốncủatìnhbáophươngTâytrongviệctìmhiểunhiềuhơnvềchiếcmáybaynày.Vàobuổisángngày6tháng9năm1976,BelenkođãhạcánhxuốngsânbayNhậtBảnHakodatechiếcmáybay MiG-25 của mình, trước đó cất cánh từ căn cứ không quân một Sakazovka, cáchVladivostokthuộcSiberia190kmvềphíabắc.ĐãcónhiềuphicôngLiênXôtrốnsangphươngTâytrênmáybaycủahọ,nhưngchiếcmáybaymàtrênđóBelenkobayđitrốnlàmộttrườnghợprấtđặcbiệt!CácchuyêngiavộivàngtừMỹbaysangHakodate,đểnghiêncứutrangthiếtbịcủamáybay.Họtháodỡradarcủanó(tênNATOphânloạilàFayBird,hoạtđộngởtầnsốtừ12,88và13,2GHz),RWR(tênphânloạicủaNATOSirenaIII),thiếtbịECWvàcácpanelcáchđiệnphầnmũiđểhấp thụbức xạ radar.Tất cảnhững thứđó trở thànhđối tượng của các

nghiêncứuvàphântíchkỹlưỡngnhất.

MiG-25RBT–phiênbảntrinhsátđiệntử(1979).

Vàocuốinăm1976,cácthôngtinvềđặctínhcủatrangthiếtbịtrênMiG-25đãđượctấtcảcácBCHcủakhốiNATObiếtrõ,vàmáybayLiênXôđãkhôngcònlàmốidedọavớicácphicôngphươngTâynữa.

Tuynhiên,việcsosánhMiG-25vớicácmáybaytươngtựcủaMỹvàchâuÂuđãchỉrarằngcôngnghệcủaNgatronglĩnhvựcnày,cảtrongcácthiếtkếcơbảnlẫnthiếtbịđiệntử,cònkémnhiềusovớiphươngTây.

LoạimáybaymàđấtnướcXôViếtthườngxuyênsửdụngnhấtchocôngtáctrinhsátđiệntửlàcácmáybaynémbomnổitiếngM-4KBMyasishchevvàTupolevTu-16.Loạisau,cócácbiếnthểFvàHtheophânloạicủaNATO,hiệnvẫnđangđượcsửdụngđểthuthậpthôngtin.Nómangđượcmộttảitrọngrấtấntượngcácthiếtbịđiệntửvàquangđiệntử,nhưtacóthểđánhgiáquasốlượnglớncácăng-ten(khoảngmộtchục)đượcgiấusaucácbầuchenhôtừmọiphíatrênthânmáybay.Phiênbảnmớinhất,Badger-H,cònmangthêmRWRSirenaIIIvàthiếtbịtrinhsátđiệntửthụđộng(ESM),cũngđượctrangbịmáyphátnhiễuchohoạtđộngđốikhángđiệntử,vàdođócóthểđượcsửdụngđểđảmbảogâynhiễuchocáccuộckhôngkíchcủamáybaynémbom.

MộtgươngmặtthựcthụnữatrongcuộcchiếntranhđiệntửgiữaNgavàNATOlàphiênbảnmáybaynémbomhạngnặngTu-95dànhchotrinhsátđiệntửvàtrinhsátvenbiển–Tu-95RT(NATOphânloạiBear-D).Máybaynàycóbốnđộngcơvàphạmvihoạtđộngkhôngcầntiếpnhiênliệulà13.500km.Trongcáccuộckhủnghoảngquốctế,ngườitathườngthấynóbaytrêncác“điểmnóng”củathếgiớiđểtheodõitìnhhình.ChínhphủMỹthườnghayphànnànvềsựhiệndiệncủanótrênvùngbiểnCaribbean.RõràngchúngcómặtởđólàđểđánhchặnbứcxạđiệntừcácradarhảiquânmớitrêntàuchiếnMỹ,vàđôikhithậmchínócònchếápcácradargầnđócủaBộChỉhuyKhônglựcMỹ.

Chương16.ViệtNam.Tácchiếnđiệntửbùngnổ.

Ngày24tháng7năm1965,trongthờigianmộtcuộckhôngkíchmiềnBắcViệtNam,máybaychiếnđấuF-4PhantomcủaMỹđãbịbắnhạbởitổhợptênlửaPKSA-75doLiênXôchếtạo.ĐókhôngphảilàtổnthấtđầutiêncủamáybayMỹtrênbầutrờiBắcViệtNam,khôngphảilầnđầutiênmáybayMỹbịđạnTLPKcóđiềukhiểnbắnrơi,nămnămtrướcđó,chiếcU-2doFrancisGaryPowersláiđãbịtênlửaPKbắnrơitrênkhôngphậnnướcNga.Tuynhiên,tổnthấtchiếcF-4trênmangtínhchấtrấtquantrọng,nóđánhdấusựxuấttrậnlầnđầucủatênlửaNgatạikhônggianchiếntrườngĐôngNamÁ.Cùngvớitênlửa,LiênXôđãđưađếnhỗtrợBắcViệtNammộtđộingũcáccốvấngiàukinhnghiệmcủamình.

TổnthấtF-4chothấymốiđedọanghiêmtrọngtừtổhợpTLPKS-75NgađốivớiKhôngquânMỹ,chođếnthờiđiểmđóđanggiànhưuthếhoàntoàntrênkhôngtrướcmiềnBắcViệtNam.Chođếnlúcđó,hệthốngphòngkhôngnhiềuhạnchếcủangườiViệtNamđangchỉcóMiG-17,MiG-21,pháoPKvàradar-dẫnđường.Bâygiờ, saukhi triểnkhaiSAM,năng lựchệthốngPKVNDCCHđãtănglênrấtđángkể.

Tínhđếnlúcnày,tổnthấtcủaKhôngquânvàHảiquânHoaKỳlàchấpnhậnđược,nhưngbâygiờtìnhhìnhđãhoàntoànthayđổi.MáybayMỹkhôngcònđượcbảovệđầyđủ,vàtổnthấtbắtđầutăngtheomỗingày.Bắtbuộcphảitìmraphươngcáchhiệuquảđốiphóvớihệthốngmới.

TạiHoaKỳ,đểnghiêncứuvấnđề,ngườitađãtổchứccáccuộchọpởcấpcaonhất.Tấtcảnhấttríđiđếnýkiếnchung,rằngcáchduynhấtđốiphóvớimốiđedọamớilàpháttriểncáchệthốngchiếntranhđiệntửdặttrênmáybayđểvôhiệuhóaradardẫnđườngtênlửaSAM.NhiệmvụpháttriểncáchệthốngnhưvậyđượcgiaochocáccôngtyhàngđầucủaMỹ,chuyênnghiêncứuứngdụngtronglĩnhvựcnày.VìtổnthấtmáybaytrênbầutrờiBắcViệtNamtiếptụcpháttriển,nhiệmvụnàyđượcxếpmứcưutiêncaonhất.

Đồngthời,nhữngnỗlựcrất lớnđượctậptrungvàoviệcthựchiệnthuthậpthôngtinkỹthuậtvàthôngtinkhaitháchoạtđộngcủaS-75,trêncơsởđósẽtìmthấyliềuthuốcgiảiđộcchấpnhậnđược.

Thành phần cơ bản của tổ hợp S-75 Liên Xô là tên lửa có điều khiển và radar dẫn bắnFanSong.TừbuổixuấthiệnkhởiđầucủahệthốngSAMnàynăm1958,nóliêntụcđượchiệnđạihóa,đặcbiệtlàradardẫnbắncủanó.Năm1965,trongthànhphầntổhợpS-75có6bệphóngđạnTLcóđiềukhiểnvàmộtradarcókhảnăngđồngthờidẫnbắnbađạntênlửa.Toànbộhệthốngđượckéobởicácxeđầukéovàcóthểđượctriểnkhaitrong6giờ.

Tênlửacótầmdiệtmụctiêu23km,tốcđộ3,5Mvàmộtđầuđạnnặngkhoảng80kg.Nócótậplệnhdẫnđường–đólàmộthệthốngmàtrongđócácthôngtincầnthiếtđểdẫnđườngtênlửatruyềnđếntừnguồnbênngoài,trongtrườnghợpnàylàtừradar.TrongtổhợpTLPKS-75dữliệuchỉthịmụctiêuđượcradarhỏalựcđảmbảo,radarđókhóamụctiêuvàbámsátquả

đạn,nólàmviệcởdảitầnsố2.94đến3.06GHz,truyềntinchođạnTLPKcóđiềukhiểnnhờmáyphát lệnhđiềukhiểnbăngUKV.Radarđiềukhiểnhỏalựccũngcóchếđộbámsáttrênđườngbay,sửdụnghaichùmtiađịnhhướnghìnhrẻquạt,vàdichuyểnlên-xuốngtươngtựnhưcáccánhchim.Cácchùmtianàyphátra từhaiăng-tenđịnhhướngđặtvuônggócvớinhauvàquétbầutrờitừcaođộmặtđấtđếnđộcaorấtlớn,từphảisangtráitheovòngcungcóchiềurộngmỗicung10độ.Hệthốngnàychophéptheodõiđồngthờitrongkhuvực3-4kmchiềurộngvà3kmchiềusâutínhtừmụctiêu.TổhợpTLPKcũngcómộtăng-tenphẳngđểtruyềntínhiệuđiềukhiểntớithânđạnTLPKcóđiềukhiển.

TrongkhingànhcôngnghiệpMỹđangphát triểncáchệthốngECWthíchhợp,cáchduynhấtđểsốngsótvớicácphicôngmáybaytiêmkích-némbomlàcốgắngthựchiệnthaotáccơđộnggấpđểnétránhcácquảđạntênlửaphónglênhướngvềphíahọ!

ThôngtinSIGINTthuthậpđượcphátlộmộtsốđiểmyếucủaS-75,cóthểlợidụng.Vídụ,đạnSAMcầnđến6giâysaukhiphóngđểradarbámsátkhóađượcnóvàsauđódẫnđườngđưanógặpmụctiêu.MộthạnchếkháccủaSAMlànótiếpnhậnkhôngtốtcáclệnhđiềukhiểnvôtuyếnphátlêntừmặtđấtvàxửlýnókháchậm.

SửdụngcácđiểmyếucủaS-75,cácphicôngMỹbắtđầuthựchiệncácđộngtáccơđộngmạnhmẽ,vànóngaylậptứcmanglạikếtquả.CácđộngtáccơđộngnàygồmbổnhàovềphíakhẩuđộiSAMngaylậptứcsaukhiphicôngnhìnthấyquảtênlửaphónglên.Saugiaiđoạnbaybanđầu,gầnnhưphóngthẳngđứng,đạntênlửathayđổihướngbayxuốngdưới–nhằmmụctiêu.Tạithờiđiểmnày,phicôngMỹđộtngộtvítcầnláivềphíamìnhsaochomáybaycóthểkéocaotheophươngthẳngđứngcàngdốccàngtốt,bayvàobêntrongquỹđạotênlửa.Dođạntênlửakhôngcókhảnăngthựchiệncơđộnggấpđủđể“khóa”mụctiêu,máybayMỹthườngtrốnthoátthànhcông.Tuynhiên,chiếnthuậttránhđạnnàykhôngphảiluônlàmviệctốt,bởivìđôikhinhữngđámmâybaophủsẽngănphicôngquansátđượcđạntênlửa.

Đếncuốinăm1965,ngườiMỹđãbịsalầynhiềuhơnởViệtNam,họmấtkhoảng160máybay,hầuhếttrongsốđóđãbịSAMS-75bắnrơi.

CuộcchiếntranhtrênmặtđấttạiViệtNamđốivớingườiMỹcũngrấtkhókhăn,vìnóhoàntoànkhôngphùhợpvớicácquytắcđượcchấpnhậnrộngrãi,vàlàmộtcuộcchiếntranhdukích,cácnguyêntắccủanóđượcnhàlãnhđạoTrungQuốc,MaoTrạchĐông,giảithíchrõràng:

•Khiđịchtiến,talùi.

•Khiđịchdừng,taquấyrối.

•Khiđịchtránhgiaochiến,tasẽtấncông.

•Khiđịchchạy,tatruykích.

ViệtNam lànơi lý tưởngcho loạihình tác chiến tương tựvàngườiMỹ,nhữngngườivìnhiềulýdokhôngthểsửdụngvũkhíhạtnhâncủahọ,lâmvàomộttìnhthếrấtkhókhăn.Tạiđóchưacósưđoànvàtrungđoànnàochiếnđấutrongtrậnchiếncôngkhainhưtrướcđây,và

sựcómặtcủamộtquânđộivôhình,cókhảnănglẩntrốntrongđámdânthường,ởcácngôinhà,trêncáccánhđồng,vàchủyếuởcáckhurừngrậmvôtận.

Khôngtìmracácmụctiêuquânsựvàcôngnghiệpxứngđáng,ngườiMỹbắtđầuthựchiệnnhữngcuộckhôngkíchxuốngcác tuyếnđườnghậucầncủađốiphương–phổbiếnnhất làđườngmònHồChíMinhnổitiếng,mộtconđườngbímậttrongrừngvàtrêncácrặngnúiphíaĐôngnướcLào,đượcsửdụngđểchuyểnhàngtừmiềnBắcvàomiềnNamViệtNam.

ViệtCộngđãđàonhiềuđườnghầm,đặcbiệtlàxungquanhcácthànhphố,tạoramộtmạnglướihầmtrúẩnđầyđủtiệnnghi.Nhiềuđườnghầmtrongsốđóđượcgiacốbằngkếtcấubêtôngcốtthép,cáctrungtâmsơcứubanđầu,cáckhotàng,cácsởchỉhuy,v.v;thậmchíchúngcócảhệthốngđiện,nước,thônggiótựnhiênthôngquacáclỗchuộtđàothỏmoi.Lốivàovàlốiracácđườnghầmđượcngụytrangtốt,vàsaucáccuộctấncôngdukích,ViệtCộngđãbiếnmấtvàotronghệthốngđườnghầmđónhưnhữngchúthỏ.

Đườnghầmcócácđiểmquansátvàcácvọnggácđểtheodõinhữnggìđangxảyrabênngoài.KhingườiMỹthựchiệnkhôngkíchởđộcaothấp,ViệtCộngchuẩnbịsẵnlựclượngcủamình,vàngaykhimộthoặcmộtsốmáybayvòngngoặtrasaukhivàocôngkíchxong,họnhảylênvàbắnvàonhữngchiếcmáybayđangbayđi,vàthườnglàbắnhạđượcchúng.

Trongcácgiaiđoạnđầucủacuộcchiếntranh,đểlùaViệtCộngrakhỏihang,ngườiMỹsửdụnghơicay,vàcóthể,cácloạikhíđộckhácnguyhiểmhơn,nhưngkhinhữngtintứcnàylọtvềHoaKỳvàcácnướckháctrênthếgiới,mộtlànsóngphảnđốidânglênbuộchọphảingừngviệcđólại.

Sauđó,ngườiMỹchuyểnsangcácphươngpháppháthiệnViệtCộngkhác.Mộttrongnhữngphươngphápđólàsửdụngnhữngconcôntrùngthôngthường“cảmđược”máungười,tứclàthứhấpdẫnchúng.Đểnhậnvàtruyền“bứcxạ”,màcácloàicôntrùngphátrakhicảmthấysựhiệndiệncủaconngười,cácthiếtbịđiệntửđãđượcsửdụng;sauđócáctínhiệuđượckhuếchđạiđếnmộtmứcđộsaochongườitanghethấychúngtrongtainghecủacáchiệuthínhviên.MộtcôngcụkhácđượcsửdụngđểpháthiệnVC,làthiếtbịcảmđượcnhịptimvàcácâmthanhsinhlýkháctạorabởicáccơquannộitạngtrongcơthểconngười;sauđóchúngđượctruyềntrựctiếplênkhoangmáybay.

ĐườngmònHồChíMinh,ảnhchụptừmáybayC-130.

NgườiMỹcũngpháttriểnthiếtbịđiệntửcókhảnăngpháthiệnchấnđộngđịachấngâyrabởiđoànquânhoặcđoànxemáydichuyển.Cácthiếtbịnàyđượcthảtừmáybayxuống,cònăng-tencủachúng,dàikhoảngmộtmét,đượcngụytranghòavàothảmthựcvậtxungquanh.

Mộtloạicảmbiếnđịachấnkhác,dụngcụgọilà“phảnxâmnhập”,docácphânđộinhỏsửdụngkhituầntrabộ,đểcảnhbáomộtcuộcphụckíchchuẩnbịtrước.Thiếtbịnàybaogồmcácđịachấnkíchthướcnhỏvàthiếtbịthunhậntínhiệucủachúng.Cácphânđộitựcàiđặtvàgỡbỏcácthiếtbịđó.Nếucóaiđãthâmnhậpvàokhuvực,chỉmộtrungđộngnhỏnhấtcủađất,gâyrabởicácbướcchânsẽbịpháthiện,dođócảnhbáongườiMỹvềsựhiệndiệncủakẻthù.

Đểpháthiện sựhiệndiện củaquândukíchViệtCộng trongđêmhoặc trong rừng rậm,ngườiMỹsửdụngtấtcảcácphươngtiệnkỹthuậtvàkhoahọccósẵncủahọ.Trongsốđócó:côngcụcókhảnăngpháthiệnbứcxạđiệntừcủahệthốngđánhlửađộngcơ,dođóchỉrasựhiệndiệncủađoànxecóđộngcơ;cũngnhưcáccảmbiếntừtínhpháthiệnsựthayđổitrongtừtrườnggâyrabởisựhiệndiệncủacáckhốikimloạilớnvàcókhảnăngcảnhbáosựhiệndiệncủavũkhíhoặcxemáy.

Mộtphươngphápkhéoléokháclàthựchiệnphântíchhóahọckhôngkhíđểxácđịnhthànhphần cấu tạo của nó trên cơ sở con người tiêu thụ oxy và thở ra khí carbon dioxide vànitrogen.NếutạimộtđịađiểmnàođócómộtsốlượnglớnVC,trongkhôngkhílượngoxygiảmmộtchútvàcácnguyêntốkhácsẽtănghơnmộtchút.

NhưngcólẽcácthiếtbịkỳdịnhấtđểpháthiệndukíchViệtCộnglàthiếtbịphátrasóngđiệntừkhibịchạmvàohoặcđingangquachúngsẽluilại.Bứcxạcủachúngđượcthunhậnbởi

cácmáyđápvôtuyếnnhỏbốtrímộtcáchthíchhợp,chúngkhuếchđạivàtáiphátrasóngâmthanh.Cáctínhiệuđãkhuếchđạiđượcmáytínhthunhận,máytínhxửlýcácsốliệuđórồichuyểnchoBCH.

Dođặcđiểmtầnsốhoạtđộngcủacácthiếtbịnày,hầunhưlúcnàocũngcầncàiđặtcáctrạmchuyểntiếpđểchuyểntiếptínhiệucủachúngvềtrungtâmxửlý.Thôngthường,đểlàmcáctrạmchuyểntiếp,ngườitasửdụngcácmáybayđượctrangbịđặcbiệt.MáybayđầutiênthựchiệnnhiệmvụnàylàLockheedEC-121RSuperConstellation–mộtmáybayvậntảilớntrênkhoanglắpđặttấtcảcácthiếtbịcầnthiếtđểxửlýdữliệucủacácthiếtbịgiánđiệpnhỏthảrảiráckhắpcáckhurừngrậm.Máybaybayởđộcaolớn,quầnvòngcáckhuvựcrộnglớn,vàtrêncơsởcácdữliệunhậnđược,cóthểgọimáybaychiếnđấutớimụctiêu.

Tuynhiên,EC-121RSuperConstellationquátốnkémvàkhôngđượctrangbịvũkhí,làconmồingonchocácmáybayMiGcủađốiphương.Vìvậy,chúngđượcthaythếbằngcácbiếnthểmáybaymộtđộng cơ trangbịmột cách thíchhợp thuộchàngkhông thôngdụng (Generalaviation,авиацииобщегоназначения).Theomứcđộkéodàicủacuộcchiến,ngườitabắtđầusửdụngcác”máybay-mini”–UAV.Ngoàira,cácUAVcònthựchiệntrinhsátvàcáchoạtđộngELINT.

Thôngthường,cáccuộcnémbomchiếnthuậtcủalựclượngmáybayxungkíchMỹchốnglạisựxâmnhậpcủaViệtCộngquarừngrậmnhiệtđới,đượcđitrướcbởihoạtđộngcủacácmáybayđặcbiệt,trangbịcácbìnhchứahóachấtlàmrụnglácâyđượcrảixuốngthảmthựcvật.Nhữnghànhđộngnày tạo thuận lợi chocôngviệc củacácphi côngmáybay tấncông,nhưnghầunhưviệctiêudiệtthảmthựcvậtvàđộngvậtnàylàkhôngthểsửachữađược.

XửlýdữliệuthuđượctừcácloạicảmbiếnđóngmộtvaitròquantrọngtrongcuộcchiếntranhchiếnthuậtvàchiếntranhchiếnlượctạiViệtNam.Trườngđoạntiếptheo,đãđượcđềcậptrongbáocáocủaBCHMỹ,cungcấpsựhiểubiếtvềviệcsửdụngchiếnthuậtcủacôngđoạnxửlýnhưvậy.

TrongkhuvựcnằmngayphíanamranhgiớigiữaNamvàBắcViệtNam,mộthệthốngcảmbiếnđãpháthiệnsựcómặtcủacácđơnvịđốiphươngxâmnhậpvùngnày,hướngvềkhuvựcrừngnúiđượccácnhàquânsựgọilà“điểmcao881”.Thôngtinvềsựdichuyểncủacácđơnvịđó,cùngvớihiểubiếtvềchiếnthuậtdukích,chophépbộchỉhuyMỹtrongkhuvựcxácđịnhtuyếnhànhtrìnhcủahọ.Kếtquả là,khiđối thủđangchiếmlĩnhcácvị tríxuấtphátđểtấncông,họđãbịchìmtrongmộttrậnpháokíchdữdộicủangườiMỹ,vừađượccấptốctriểnkhaitrêncáctrậnđịatươngứng.

Tuynhiên,đónggópquantrọngnhấtcủacáctrungtâmxửlýsốliệulàcuộcđốiđầuchiếnlược,chủyếulàphươngpháptiếnhànhcácchiếndịchcáchlyđểngănchặndòngnhânlựcvàvậtlựccungcấpquaĐườngMònHồChíMinh–độngmạchcótầmquantrọngsốngcòncủaViệtCộng.Tráingượcvớiýnghĩacủatừ“đườngmòn”,nókhôngphảilàmộtconđườngmàlàmộtmạnglướiđườngđiquabiêngiớiViệtNam-Làotrongmộtdải100km.Cóhaiđườngmònchínhchiềudàigần500kmmỗituyến,đitừBắcvàoNamvàgiaonhau90độbởicácđườngnối,chophépchúngcóthểsửdụngrấtlinhhoạt.

Đểtránhmậtđộtậptrungxemáykỹthuậtquácao,cóthểthuhútsựchúýcủamáybayMỹ,đãpháhủynhiềucâycầu,nútgiaothôngvàcáckhohậucần,ngườiBắcViệtNamquyếtđịnhchiacácconđườngtheocungđoạn,mỗicungđoạncómộtbộchỉhuybinhtrạmchịutráchnhiệm.MỗiBCHbinhtrạmcóxevàngườiláiriêng,nhữngngườibiếtrõtừngcmcungđoạncủamìnhvàvìthếhọcóthểnhanhchóngtránhxatuyếnđườngkhicódấuhiệunguyhiểmdùnhỏnhất.Tuynhiên,mộtbấtlợicủahệthốngnàylàcácxephảigiaohàngtrunggianởcuốimỗicungđường,màhàngthìđượcchegiấurấtkỹchođếnkhichúngđượcbốcsangxecủabinhtrạmkhác.Đươngnhiên,cáchoạtđộngnàyluônđượcthựchiệnvàobanđêm.Đểthựchiệncôngtácvậnchuyểnnhưvậyngườitađãxâydụngmộtcơsởhạtầngcầnthiết,baogồmcảcáctrạmnghỉvàđiểmchuyểntải,mỗitrạmtrungchuyểnđượccáctổhợpTLPKvàPPKbảovệ.

NhữngnỗlựcđầutiênđểcắtđườngtiếpmáusốngcònkếtnốivớimiềnBắcViệtNamnàybằngcáchnémbom“rảithảm”toànbộnhữngconđườngmòntỏrakhôngmấyhiệuquả.Vìvậy,ngườiMỹquaysangchiếnthuật“némbomchọnlọc”,màđiêucầnthiếtđầutiênlàxácđịnhtọađộmụctiêuvànhậndạngnó.Điềuđóđượcthựchiệnngayởgiaiđoạnnàycủacuộcchiến,khingườiMỹbắtđầusửdụngmạnhmẽcácthiếtbịpháthiệnkhácnhaunhưmôtảởtrên.Saukhipháthiệnđoànxedichuyểndọctheođườngmònvàxácđịnhvịtrícủanó,đoànxesẽbịgiámsátchặtchẽ,vàngườiMỹtínhtoánthờigianđoànxecómặttạiđiểmtấncôngđịnhtrước.Dọctheotuyếnđườnghọtạoramộtsốđiểmkiểmsoátbằngcácloạicảmbiến:điện,từ,hồngngoại,v.v.Bấtcứnơinàocóthể,cácbộcảmbiếnsẽđượccácchuyêngialắpđặt;trongcáctrườnghợpkhácchúngđượcmáybaythảxuốngvàđượccốđịnhxuốngđấtbằngcácthanhkimloại.

ThôngtinthuthậpbởicáchệthốngIglooWhite,truyềnvềtrungtâmgiámsátđểxửlýtrênmáy tínhbằngphầnmềmđặcbiệtvà chỉnh lý lại trongmối tươngquanvớidữ liệu từcácnguồnkhác–nhữngkẻđàongũvàcácđiệpviên.Bằngcáchnày,việcdựđoánsựdichuyểncủađoànxeđãtrởthànhcóthể,ướctínhđượctốcđộgầnđúng,số lượngvàkiểuloạixetrongthànhphần.Nếutạiđiểmnhấtđịnh,tốcđộđoànxetínhtoánquákhácvớimứctrungbình,cóthểkếtluậnrằngởnơinàycómộtđiểmtrungchuyểnvànghỉngơi.Đểxácđịnhchínhxáchơntọađộcủanó,cóthểthảcảmbiếnbổsung,thườnglàloạiâmthanhhoặchồngngoại,cókhảnăngpháthiệnnăng lượnghồngngoạiphát ra từxemáyvà các cơ thể conngười củađốiphương(xemthêmchương18).

Chuẩnbịthả“câynhiệtđới”xuốngĐườngmònHồChíMinhtrongTrậnKheSanh,năm1967.

Mộtkhivịtríđượcxáclập,trungtâmgiámsátsẽtruyềnthôngtinđãxửlý,hoặctrựctiếphoặcthôngquamáybay-tiếpsứcvôtuyếntớicácmáybaytấncông.Thôngtinnàyđượcđưavàomáytínhsốtrênmáybay(БЦВМ–БортоваяЦифроваяВычислительнаяМашина)đểtínhtoánđịnhvịdẫnđườngchocácphicôngbaytiếpđitấncôngđoànxe.

Năm1966,chiếntranhViệtNambắtđầupháttriểnvàngoàicácmụctiêudọctheo“ĐườngmònHồChíMinh”,ngườiMỹbắtđầutấncôngcácmụctiêukhác.Thôngthường,cácmụctiêumớinằmkháxavềphíabắc,đôikhichỉcáchthủđôHàNộicủaViệtNamDCCH10km.VìkhoảngcáchmàmáybayMỹphảibayquatănglên,vàtảitrọngcóíchmàchúngcókhảnăngmang,phảigiảmxuống,cácmáybaynémbomchiếnlượcB-52bắtđầuđượcsửdụngvìmangđượctảitrọngbomlớn.Chúngđượctrangbịthiếtbịđiệntửrấthoànhảo,vàbaycaođếnmưcViệtCộngthậmchíkhôngnghethấyâmthanhcácchuyếnbaycủachúng.Kếtquảlà,cácvụnémbomsẽlàmViệtCộngkinhngạcvàgâyrasựpháhủyđángkểcáctuyếnđườnggiaothôngcủahọ.

Năm1966lànămkhởiđầunhữngtrậnchiếndữdộitrênbầutrờiBắcViệtNamgiữacácmáybayMiGvàF-4,giốngnhưsựkiệnxảyravàongày23ThángTưgiữa16máybayMiG(14MiG-17 và 2MiG-21) và 14 chiếc F-4. Cácmáy bay chiến đấu F-4, trang bị tên lửa AIM-7Sparrowcóđầu tựdẫnradar thụđộng,AIM-9Sidewindercóđầu tựdẫnhồngngoạivàcáccontainertreodướicánhlắpcáckhẩupháo20-mm,chúngnhanhhơnvàđiềuquantrọnghơnlà có khả năng cơ động tốt hơn so vớiMiG-21, chưa nói đến những chiếcMiG-17 lỗi thời.NhưngkẻthùkhủngkhiếpnhấtcủaF-4khôngphảiaitrongsốđó.ThựcsựnguyhiểmchínhlàtổhợpTLPKS-75.

Đầunăm1966ngànhcôngnghiệpđiệntửMỹđãxuấtxưởnghệthốngthiếtbịEWtrangbịtrênmáybaycókhảnăngpháthiệnbứcxạxungcủaradardẫnbắnvàkịpthờicảnhbáocácphicôngrằngmáybaycủamìnhđangbịnóbámsát,vàtrongvòng4giây,đạnTLPKcóđiều

khiểncóthểphónglênnhằmvàonó.ThiếtbịRWRđượcchếtạodựatrên“phươngphápcảmbiến”pháthiệntínhiệuvàđiềuchỉnhvàobăngtầnsốcủaradarđốiphương.NgaykhiRWRpháthiệnbứcxạcủaradarS-75,phicôngnhậnđượccảnhbáongaylậptức.

Đầutiên,RWRđượctrangbịchocácphiênbảnmáybaynémbomB-66.Trongthờigiancáccuộckhôngkích,cácmáybayB-66trangbịRWRbayphíatrướccácnhómcôngkích,cảnhbáonhómđókhipháthiệnbứcxạradar,đồngthờiđảmbảochonhómcôngkíchđủthờigiancơđộngchốngPKthíchhợp.SựtiếnbộtiếptheotrongthiếtbịđiệntửdẫnđếnviệcchếtạocácbộRWRkíchthướcnhỏhơn,cóthểgắntrựctiếptrêncácmáybaytấncông,mặcdùviệccàiđặtvẫncònkhókhăndokhônggianbêntrongcácmáybaynàycònhạnchế.

Khiăng-tenRWRnhậnđượcbứcxạđiệntừcủaradar,máythucủahệthốngngaylậptứcgửitínhiệuđếnmáytính,máytínhsẽsosánhcácđặcđiểmchínhcủanóvớicácthôngsốlưutrữthuđượctrongthờigianbaycácphivụdothám.NếunhữngđặctínhcủatínhiệuthuđượcphùhợpvớitínhiệuS-75,máythusẽđượcđiềuchỉnhđếntínhiệuđóvàđèncảnhbáomàuđỏtrênbảngđiềukhiểnlóesángvàcácphicôngnghethấytrongtainghemũbaytínhiệuâmthanhtươngứngvớitầnsốlặpcủaxungthămdòcủaradar.Khiradardẫnbắnchuyểntừchếđộ“sụcsạo”sangchếđộ“bámsát”,tínhiệuâmthanhđộtnhiênthayđổivàtănglênbằngcáchtăngtầnsốxunglặp.Đồngthời,RWRsẽchỉthịgócphầntưhướngđếncủatínhiệuvàdođóchínhlàhướngtớicủaquảđạntênlửa.

CácphicôngMỹ,nghecácâmthanhmàhọcótrongtainghecủahọ,gọichúnglà“bàihátcủaSAM”(“SAMsong”).Saukhinghethấynó,họbiếtrằngđạntênlửađangbaytớimáybayvàngaylậptứcphảithựchiệncơđộngtránhđạnPK.

TrongmộtkhoảngthờigiansaukhitrangbịRWRmới,tổnthấtcủaKhôngquânHoaKỳtạiViệtNamgiảmxuống.Tuynhiên,mộtkhinướcNgachuyểnđếncácphiênbảnhiệnđạihóaS-75,tìnhhìnhmộtlầnnữatrởnênkhônghaychongườiMỹ.SựhiệndiệntrênmáybaythiếtbịRWRkhôngcònđápứngđượcphicôngMỹ,thiếtbịchophéphọvàogiâyphútcuốicùngthoátranhờđộngtáccơđộngtránhđạnPK–mộtthaotáccơđộngngàycàngtrởnênnguyhiểmhơn,vìVCsaukhiphântíchchiến thuật, thườngđưangườiMỹvàokhuvựchoạtđộngcủakhẩuđộiTLPKkhác,họngaylậptứcphóngđạncủamình(bẫytênlửa).

Mộtvàithángsau,từHoaKỳbắtđầuchuyểnđếncáctênlửacókhảnăngpháhủytoànbộmộtkhẩuđộiS-75,màtrongkhiđócácphicôngkhôngphảichịumốinguyhiểmlớn.ĐólàtênlửachốngradarAGM-45Shrike,nhờthiếtbịđiệntửđượcđặttrongphầnmũi,cóthểbámtheochùmtiaphátratừradarđốiphươngmàbắntrúngvàtiêudiệtnó.

F-105GWildWeaselsvàcácF-4Eđangtiếpdầu.

ChiếnthuậtmớicủaMỹđãtiêudiệtcáckhẩuđộiS-75nhờsửdụngShrike,nằmtrongphivụcủatốp2–4máybayhaichỗngồi,thườnglàF-105ThunderchiefvàF-4Phantom.TrênkhoangmỗimáybaycóphicôngEW,nhiệmvụanhtalàpháthiệnvàxácđịnhvịtrítrậnđịaS-75bằngcáchsửdụngbộRWR,xáclậphướngtớicủabứcxạradar,dẫnđườngphicôngtheohướngđóchođếnkhimáybayvàovùngphóngShrike.Tạithờiđiểmnày,S-75khôngcòncơhội,vìbứcxạradarcủanóthuhútmộtcáchkhôngcưỡngnổiquảtênlửachốngradar,sauđósẽpháhủynó.

NhiệmvụnàyđượcgọilàWildWeaselvàđạtđượcnhữngthànhcôngkhálớn.KếtquảviệcứngdụngcóhiệuquảShrikevàRWRdẫnđếntỷlệthiệthạicủamáybayMỹbịbắnhạbởitênlửaSAMcủaViệtCộnggiảmđiđángkể.Năm1966,S-75chỉbắnrơiđược40máybayMỹcùngvớimộtsốlượngrấtlớncáckhẩuđộiS-75bịtiêudiệt,mặcdùcáckhẩuđộiS-75đãđượctăngcườngđángkể.TheothốngkêcủaMỹ,trongnăm1965,mộtchiếcmáybaybịbắnhạtiêutốn10đạntênlửa,trongkhinăm1966consốnàytănglênđến70(xembiểuđồtrang163).

Trongnăm1967và1968,trêncácmáybaytiêmkích-némbomMỹđãbắtđầulắpđặtcácthiếtbịphòngthủnhỏgọnhơn.Vấnđềchínhcủaviệctrangbịchomáybaylàthiếukhônggianbêntrongthânmáybay.Vấnđềđãđượcgiảiquyếtbằngcáchlắpđặtchúngtrêncácgiátreobênngoài,trongcácthùngchứabằngkimloạitreodướicánhhoặcthânmáybay.

Loạiđầu tiêncủamột thiếtbịnhưvậyđượcgắn theocách trên, làmộtmáyphátnhiễuthôngthường.Trêncácmáybaysauđóđãtrangbịcácmáyphátcảitiếnhơn;chúngcóthểđánhgiámứcđộcủamốiđedọathuộccác loạiradarkhácnhau,xác lậpsựưutiên,vàgâynhiễuphùhợpvớimốiđedọađó.Ngoàira,trongcácthùngchứavớicáckhảnăngđánhgiátươngtự,đãlắpđặtcácmáyrảitựđộngPRLO.

CácmáybayB-52khổnglồcũngsửdụngcáckhảnăngcủanhữngphươngtiệnđốikhángđiệntửmới,mặcdùkhôngtrựctiếp,vìchúngluônluônđượchộtốngbởicácmáybayWildWeasel,trongcáccuộckhôngkíchcủachúngtrênmiềnBắcViệtNam.

Tuynhiên,sựthốngtrịcủaMỹtrongkhôngtrung,khôngbiếnthànhsựthốngtrịtrênmặtđất.ViệtCộngkiểmsoátngàycàngnhiềuvànhiềuhơnnữalãnhthổmiềnNamViệtNamvàcáccốgắnglàmsuyyếusựhỗtrợViệtCộngnhờcácphươngphápchiếntranhthôngtinđãkhông thànhcông.Cuộc “chiến tranh tâm lý”nàybaogồmciệc thảhàngngàn tờrơi tuyêntruyền;tớicácấp,cáclàngtròchuyệnvớingườidân;sửdụngcácthiếtbịđặcbiệtphátratiếngồnkhủngkhiếpvớihyvọngViệtCộngsẽnghĩrằngđólàmaquỷcủanúirừng;đặtloatrênmáybaybaythấptrênđầucácthônlàng;kíchđộngđầuhàng;sửdụngkẻđàongũViệtNamtrongnỗlựcthuyếtphụccácđồngchímìnhđàongũvàtrởvềgiađìnhcủahọ.

Tuynhiên,nhữnghìnhthứcchiếntranhtâmlýkhôngđạtnhiềuthànhcông.ViệtCộng,vớinhữngthànhcônglớn,thườngxuyênnãsúngcốixuốngcáccăncứkhôngquânMỹvàpháhủynhiềumáybaycánhcốđịnhvàtrựcthăng.

Năm1967,khicốgắngđểépViệtCộngrakhỏimiềnNamViệtNam,nơihọngàycàngcóảnhhưởnglớnhơn,ngườiMỹquyếtđịnhbắtđầunémbomHàNội–thủđôcủamiềnBắcViệtNam,vàHảiPhòng–cảnglớnnhấtVNDCCH.Cáccăncứkhôngquân,nơibốtríMiG-17vàMiG-21, cũng trở thànhmục tiêu củanhững cuộckhôngkích, nhưng chínhphủVNDCCHnhanhchóngđưanhữngchiếcmáybaynàytáitriểnkhaiởcácsânbaytạiTrungQuốc,nơitừđóhọcóthểhoạtđộngtựdomàkhôngsợbịtấncông.Ngaysauđó,BắcViệtNamtăngcườnghệthốngphòngkhôngcủamìnhbằngcácvũkhívàtrangthiếtbịđượcNgavàTrungQuốccungcấp.HệthốngbaogồmtổhợpTLPKS-75,pháoPKvàcácmáybaytiêmkích,hoạtđộngcủachúngđượcđiềuphốibởiimộtSCHthốngnhất.

NhìnthấysựthànhcôngcủacácđòntấncôngWildWeaselMỹvàoS-75,BắcViệttăngsốlượngpháoPKtrangbịradardẫnbắn,chođếnkhiđạt10.000đơnvị.Nguyênnhânphầnlớncáctổnthấtmáybayvàonăm1967,thựcsựcóthểgiảithíchđượcbởihỏalựcPPKtrongthờigiancácvụnémbomcầu,căncứquânsựvàcácxínghiệptừcácđộcaothấp.

CáctrậnđịaS-75,chủyếutậptrungxungquanhHàNộiđểbảovệnóchốngcácmáybayB-52bay cao: đến lúc ấy còn lại 30khẩuđội S-75 sẵn sàng chiếnđấu.Nhìn chung, hệ thốngphòngkhôngBắcViệtNamrấttoàndiệnvàđượctổchứctốt,baophủgầnnhưtoànbộlãnhthổđấtnướcvàhoạtđộnghiệuquảchưatừngcó.

CuộcđấutranhkhốcliệtgiữacácmáybayMỹvàhệthốngphòngkhôngtạmdừngmộtlầnrồimộtlầnnữa,khiMỹngừngcáccuộckhôngkíchvớihyvọnggiảiquyếtcuộcxungđộtbằngphươngtiệnchínhtrị,chophéphọrakhỏicuộcchiếnbẩnthỉu,đangngàycàngtrởnênbịchánghéthơnbaogiờtrênđấtMỹ.

Tuynhiên,cuộcchiếnvẫntiếptục,vàcácmáybayF-4PhantomvàA-4SkyhawktừcáctàusânbayUSS“KittyHawk”và“Ticonderoga”vẫnliêntiếpbịnémvàocáctrậnđánhtrênbầutrờimiềnBắcViệtNam.Thôngthường,nhữngchiếcmáybaynàyđượchộtốngbởicácmáybayECW:EA-1A(AD-5Q)“QueerSPAD”(Skyrader)vàEA-3A(A3D–1Q)Skywarrior,đượctrangbịcáckhítàiEWtiêntiếnnhất,tạorấtnhiềuthuậnlợichoviệcđộtpháhệthốngphòngkhôngcủađốiphương.

VìsựtànphágâyrabởicáccuộctấncôngsânbayMỹbằngsúngcôibanđêmcủaViệtCộngởmiềnNamViệtNamtănglên,máybayHảiquânMỹbắtđầuphảnứngtrảđũa.TrongvịnhBắcBộtậptrung25tàuhảiquânMỹthuộcHạmđội7,bốntrongsốđólàcáctàusânbayvàmangtheotrêntàutổngcộng600máybaytấncông/máybaycườngkíchhiệnđạinhất.

Tuynhiênngườitanhanhchóngthấyrõrằng,tácđộngcủaviệchộtốngbằngcácmáybayEW,thườngbaychậmhơncácmáybaytấncông,làkhôngđángkểvàkhôngtiếptụclàmgiảmtổnthất.Đểđạtđiềuđó,cầncảithiệnhệthốngđiệntửcủachínhmáybaytấncông.

Dođó,cácthiếtbịRWRđượccảithiện,vìcácphicôngmáybaytấncôngcầntronghệthốngmộtsựcảnhbáocókhảnăngđánhgiáchínhxácvàngaylậptứcxácđịnhbảnchấtmốiđedọanằmsaubứcxạradarbịđánhchặn.Bấtcứnơinàomàphicôngkhôngchọcthủngđượckhôngphận, anh tabiết rằng sớmhaymuộnnósẽđược “chiếuxạ”bởi radarđiềukhiểnhỏa lực;trongtìnhhuốngcăngthẳngcủacuộctấncôngcủamáybaytrêntàusânbay,nhiệmvụdiễngiảichỉthịcảnhbáovàcáctínhiệuâmthanhkhôngquenthuộccủathiếtbịEW,cầnphảithậtnhanhvàthậtđơngiản.Thiếtbịcũngcầnphảiđạtđộtincậytốiđa,vìviệcnókhônglàmviệctrongtìnhhuốngchiếnđấusẽcónghĩalàsựtổnthấtcủamáybay.

Vìvậy,ngườiMỹbắtđầusảnxuấtmộtthếhệmớikhítàichiếntranhđiệntử,trộihơnnhiều

sovớithếhệtrước.Đặcbiệt,mộtloạtcácthiếtbịlàmnhiễulắptrênmáybaycócôngsuấtmạnhhơnnhiều,cókhảnăngchếáphoàntoàntấtcảcác loạiradar,cũngnhưcácmáythuđánhchặntínhiệuđãđượccảitiến.Cácmáythuphântíchđổitầnđượcsửdụngkếthợpvớicáchệthốngtựđộnghóatươngquanthờigian/mốiđedọatrựcquan,trênthựctế,đãtỏrarấthiệuquả.

Trongvàinămtiếptheo,đãcóthayđổibộchỉhuyvàchiếnlượccủaMỹ,nhưngtầnsuấtvàcườngđộcủacáccuộctấncôngđêmvàphụckíchcủaViệtCộngvẫntănglên.CáccuộckhôngkíchcủaB-52xuốngHàNộivàHảiPhòngtrởnênthườngxuyênhơnvàdữdộihơn,nhưngmộtlầnnữacũngthườngbịđìnhchỉ.

NgườiNgacungcấpchoBắcViệtcáckhẩuđộiS-75mới,đặcđiểmcủachúnglàradarmớiFanSong(ítnhấtcóđến7phiênbảnhệSAMnày).Cáckhácbiệtchínhgiữaphiênbảnthứhaivàphiênbảngốclàradarlàmviệctạitầnsốcaohơn–4,91-4,99GHzvà5,01-5,09GHzthayvì2,965-2,99và3,025-3,06GHz.

NgườiNgacũnggiớithiệumộtloạiphản-ECWmới,sửdụngkỹthuậtquétmớirấtđộcđáovàhiệuquả,trongđóchùm“khôngquét”đượcsửdụngđểchiếuxạmụctiêu,còntínhiệuphảnxạđượcthunhậnbởiăng-tenquétkhôngbứcxạnănglượng.Phươngphápthôngminhnàyđượcgọilà“Cánhsóngchỉthu”(LORO),đượcchứngminhlàrấthiệuquảvàchothấyngườiNgađạtđượctiếnbộnhưthếnàotronglĩnhvựcECM.Vàmộtlầnnữa,cuộcsốngcủacácphicôngMỹtrởnênkhókhăn.Trongkhiđó,nhữngcuộckhôngkíchB-52xuốngHàNộivàHảiPhòngngàycàngmạnhmẽhơn.

Ngoàira,BắcViệtápdụngphátminhcủamình–rấtđơngiảnnhưnghiệuquả“cáibẫy”điệntửchomáybaynémbomB-52.NhữngmáybayMỹnàyđóngcăncứtrênđảoGuam,ởgiữaTháiBìnhDương,córấtítcơhộithayđổituyếnđườngbayđếnHàNộihoặcHảiPhòng,dođó,khibiếtđườngbaycủachúng,ngườiBắcViệtNamđặtdọctheonócácmáyphátđơngiảnmôphỏngsựhiệndiệncủaradarFanSong.ChúngđượcbậtkhimáybayMỹđếngần,buộcngườiMỹphảiphóngtênlửachốngradar.Sựđánhlừanàylàmviệcrấthoànhảo,vàthườngxuyên,ngườiMỹtiêutốnchốnglạimồinhửtoànbộcơsốtênlửachốngradar,làmchobảnthânhọtrởnêndễtổnthươngtrướcđốiphươngvàtrêncáctuyếnđườngbaytrởvềtrướccáccuộctấncôngcủaS-75.

NgườiMỹngaylậptứcnhậnranhữngthiếusótcủathiếtbịECWtrênB-52,đặcbiệtlàthiếtbịgâynhiễucủanó,khôngthíchhợpvớichuyếnbayởđộcaocaolớnnhưvậy.HọbắtđầuthayđổithiếtbịhiệncóvàlắpđặtmáyphóngPRLO.Tuynhiên,BắcViệtphảnứngvớisựđốikhángnàybằngcáchlàmchoradarcủahọcókhảnăngthayđổitầnsốhoạtđộngkhichỉcódấuhiệunhỏnhấtcủaviệcbịgâynhiễu;phươngphápphản-đốikhángđiệntửnàyđượcgọilàtầnsốlinhhoạt frequency agility (chuyển tần sốnhanhhoặcбыстройперестройкойчастоты–БПЧ).

Tuynhiên,tổnthấtcủaB-52trongChiếndịchLinebacker2–chiếndịchnémbomHàNộivàHảiPhòngđãgiảmđángkể.Trong700phivụcủachúng,hệthốngphòngkhôngmạnhmẽvàhoànhảocủamiềnBắcViệtNamđãphóngkhoảng1000(?)quảđạntênlửa,nhưngchỉbắn

rơi15máybaynémbom,tỷlệtổnthất1,5%.BCHKhôngquânướctínhrằng,nếuB-52khôngđượctrangbịtấtcảcácphươngtiệnđốikhángđiệntửhiệnđại,sốlượngmáybaybịbắnrơitrongchiếndịchnàysẽlênđếnítnhấtlà75chiếc.Sựdaođộngcácgiớihạntrênvàdướicủatổnthấtmáybaytiêmkích-némbomcómốitươngquanchínhxácvớisựxuấthiệncáchệthốngvũkhímớivàtrangbịđốikhángđiệntửmới.

Ởgiaiđoạnnàycủachiếntranh,KhôngquânMỹlàphươngtiệnduynhấtgâyáplựcvàbuộcChínhphủVNDCCHbắtđầucáccuộcđàmphánchấmdứtchiếntranh.TrênmặtđấtthìngườiMỹphòngthủ,vàcuộcchiếnnhìntừquanđiểmchínhtrị,đãđượcchơixong.

Tuynhiên,năm1968và1969rấtthànhcôngđốivớingườiBắcViệtNamkhôngchỉtrênmặtđấtmàcòntrongkhôngtrung,chủyếulàdosựtăngcườnghệthốngphòngkhôngquymôlớn.Chỉtínhriêngtrongmộttháng,ngườiMỹđãmấtkhoảng90máybay,hầuhếttrongsốđóbịbắnrơitrongthờigiankhôngkíchvàoBắcViệt.Ngày01ThángNămnăm1968,tổnthấttrongcáccuộckhôngkíchnhưvậyđạtđếnđỉnhcaocủanó–400máybaycánhcốđịnh.

Từnăm1970trởđichođếnkhikếtthúcchiếntranh,tổnthấtmáybaydầndầngiảm,chủyếunhờcácbiệnpháp thựchiệnnhằmtạo thuận lợichoviệcđộtpháquahệ thốngphòngkhôngcủađốiphương.Tiếnbộcôngnghệđãdẫnđếnviệccảitiếnhệthốngthiếtbịđiệntửtrênmáybayđểtácchiếnđiệntử,đặcbiệtlàcácbộcảnhbáosớmRWR,sửdụngcácvisơđồkỹthuậtsốvàlaighép,cáclinhkiệnchuyênngànhtầnsốsiêucao.Tronggiaiđoạnnày,ngànhcôngnghiệpđãxuấtxưởngthiếtbịRWRđầutiênkiểmsoátbằngmáytính,cókhảnăngphântíchđồngthờivàcựcnhanhcácthôngsốcủatínhiệuđiệntừđánhchặnđược.

EA-6BProwlerthuộcphiđoànxungkíchđiệntửVAQ-131(ElectronicAttackSquadron131),khôngđoànmáybaytrêntàusânbaysố14(CarrierWirWing14–CVW-14),đóngcăncứtrêntàusânbayUSS“Enterprise”(CVAN-65)làphiđoànthứ2triểnkhaitrongChiếntranhViệtNam

(từtháng9năm1972đếntháng6năm1973).

Năm1971,loạimáybaymớiGrummanEA-6Prowlerđượcđưavàophụcvụ,máybayđược

thiếtkếđặcbiệtchonhiệmvụchiếntranhđiệntử.NgoàiRWR,nócònđượctrangbịcácmáyphátnhiễucôngsuấtlớnđểchếápradargiámsátvàothờiđiểmcácmáybaytiêmkích-némbomtấncôngcáckhẩuđộihỏalựcphòngkhông.Trongcácchiếndịchnày,cácmáybaygâynhiễuvẫnquầntrongkhuvựcnằmngoàitầmdiệtmụctiêucủađạnTLPK,vìthế,phươngphápgâynhiễutrênđượcđặttênlàStandOff-Jamming(gâynhiễutừkhuvựcquầnvòng).

Vàcuốicùng,ngườiMỹtrangbịchomáybaycủahọthiếtbịthếhệmới:cácmáyphátnhiễu“thôngminh”hoặcmáyphátnhiễumôphỏng.Cáckhítàinàycóthểđánhlạchướngkẻthù,khitạoratrênmànhìnhradarcủađịchcácdấuvếthiểnthịmụctiêukhôngtồntại,nóchothôngtinsailệchvềcựly,hướngvàtốcđộcủamụctiêuthựcsự.ĐiềunàydẫnđếnviệcđạnTLPKcóđiềukhiểnbịdẫnđếncácmụctiêukhôngthựcđó.

Tuynhiên,bấtchấpviệcđãcómộtsốlượnglớncácphátminhmớirấthoànhảotrongcôngnghệquânsự,ngườiMỹsaukhitrựctiếphoặcgiántiếpnhúngchânvàokiểu“bánchiếntranh”vớinướcViệtNamtronggầnmộtthậpkỷ,đãphảirútnhanhchóngvàhoàntoànquânđộicủahọkhỏiđiểmnóngnàyởĐôngNamÁ.

Khôngnghingờgì,việcứngdụngđốikhángđiệntửtrongsuốtcuộcchiếntranhđãdẫnđếnviệcgiảmtổnthất.Vàođầuchiếntranhtỷlệtổnthấtlà14%,còntronggiaiđoạncuốitỷlệđógiảmcòn1,4%.Tuynhiên,sựgiảmmứctổnthấtnhưtrênkhôngxảyraliêntục.KhingườiBắcViệtNamchuyểnsangloạiradarmớiđiềukhiểnvũkhí,tổnthấtcủangườiMỹtănglên,nhưngkhingườiMỹ,đếnlượthọ,lắpđặtcácthiếtbịtácchiếnđiệntửmới,tổnthấtlạibắtđầugiảmxuống.

Nhưvậy,cuộcđốiđầugiữaradarvàECMvàgiữaECMvàphản-ECMthểhiệnrõbảnchấtnăngđộngcủaEW.

Chương17.CáccuộcchiếntranhẢRập–Israel.

•ChiếntranhSáungày.

QuândùIsraelbênBứcTườngTâyJerusalemsaukhichiếmđượcnótrongcuộcChiếntranhSáungày.

SautrậnchiếnSinai1956–cuộcthứ2trongmộtchuỗidàicáccuộcchiếntranhkhôngdàiởTrungCậnĐông–trongkhuvựcbấtổnnàycủathếgiới,tiếpđếnlàmộtthờigianyêntĩnhkhádài.Tronggiaiđoạnnày,cảngườiẢRậpvàIsraelbắtđầuhiệnđạihóalựclượngvũtrangcủamìnhtrêncơsởkinhnghiệmthuđượctừcuộcxungđộtvừaqua.

IsraelnhậnđượctừMỹmộtsốhệSAMHawk,từVươngquốcAnh–xetăngCenturion.Phápcung cấp cho họmáy bay chiến đấu Dassault – BreguetMirage III và SuperMystere, tăngcườngđángkểlựclượngkhôngquâncủahọ.Bâygiờ,ngườiIsraelcólựclượngkhôngquânrấthiệuquả,đượctrangbịcácmáybaycánhcốđịnhvàmáybaytrựcthăngchấtlượngtuyệtvời.

Trongkhiđó,NgacungcấpchoAiCậpmộtsốlượnglớnvũkhíhiệnđạinhưmáybaytiêmkíchMiG-21vàmáybaynémbomTu-16.

VịtríeobiểnTiranraBiểnĐỏ.

Trongnhữngthángđầutiêncủanăm1967,saumộtloạtsựkiệntrênbiêngiớiIsrael,mốiquanhệgiữaIsraelvàcácnướcẢRậplánggiềngbắtđầuxấuđi.Vàomùaxuânnămđó,AiCậpđãyêucầuLiênHiệpQuốcrútquânđộitrunglậpcáchlycácbênrakhỏibánđảoSinai,vàđưatrởlạiđóquânđộicủamìnhquânsố100.000ngườivàkhoảng1.000xetăng.CăngthẳnglênđếnđỉnhđiểmkhiTổngthốngAiCậpNasserđóngcửaeobiểnTiranvàbằngcáchđókhôngchophéptàuIsraelđivàoBiểnĐỏtừVịnhAqaba.Israelngaylậptứcđặtquânđộivàotrạngtháisẵnsàngchiếnđấucaonhất,đểchuẩnbịtiếnhànhcáchoạtđộngchiếnlượcchớpnhoáng.Lýdokhôngchỉnằmởchỗsựcanthiệpcủaquốctếđãđặtdấuchấmhếttìnhtrạngthùđịch,ngaysaukhimọichuyệntrởnênrõràngrằngIsraelsẽthắng,màcònvìmộtcuộchuyđộngquymôlớnsẽsớmdẫnđấtnướcđếntêliệt.

CácnướcẢrập(AiCập,Syria,IraqvàJordanie)triểnkhaidọccácđườngbiêngiớivớiIsraelgầnmộttriệuquânđượctrangbịtốt,700máybaychiếnđấuvàkhoảng2.000xetăng,sẵnsàngtấncôngđốiphươngtừmọiphía.

Cảthếgiớinínthởtheodõicácsựkiệnnày,sợrằngđangtrênbờvựccủaChiếntranhThếgiớiIII.TấtcảcáchệthốngtìnhbáođiệntửđadạngtậptrungvàotìnhhìnhởTrungCậnĐông.

CáctàuHảiquânLiênXôởĐịaTrungHải,đặcbiệtlànhữngtàuđượcthiếtkếđặcbiệtđểthựchiệncáchoạtđộngdothámđiệntử,liêntụcnghetrộmtoànbộdảiphổđiệntừ,khitheodõitìnhhìnhđangcăngthẳng.

Hạmđội6HoaKỳhướngvềvùngbiểnphíađôngĐịaTrungHải,còncácmáybaychuyêndụngđượctrangbịcáchệthốngđiệntửtiêntiếnnhấtthìgiámsátcáckhuvựcIsrael,Sinai,vàhầunhưtoànbộTrungCậnĐông.Cáctàu–SIGINT,lớp“Liberty”,liêntụctuầntragầnvùnglãnhhảicácnướcTrungĐông.Chúngđượctrangbịcácthiếtbịđiệntửrấtnhạycảm,cóthểđánhchặnvàgiảimãtấtcảcácbứcđiệnvôtuyếncủangườiẢRậpvàIsrael,cũngnhưđánhchặnvàphântíchtấtcảcácbứcxạradarcủahọ.NgườiAnhcũngtheodõitìnhhìnhtừtrạmgiámsátcủamìnhtrêndãynúiTroodosởđảoSíp.

TrạmSIGINTcủaRAFtrênnúiTroodosđảoSípngàynay.

Đươngnhiên,tấtcảcácradarAiCậpđãởtrongtrạngtháisẵnsàngchiếnđấuthườngtrực;chúngcó23trạm,trongđó16trênbánđảoSinai.Tấtcảkhôngphậnvàcáctuyếnđườngbiểnduyênhải dọc bờ biểnAi Cậpđược các radar phát hiện sớm theo dõi. Radar Israel và cácphươngtiệnthôngtinvôtuyếncũngđượcchuyểntrạngtháisẵnsàngchiếnđấuhoàntoàn.

ChiếntranhSáungàybắtđầuvàongày05tháng6năm1967.Ngàynàycũngđánhdấusựkhởiđầumộtloạtcácvấnđềđiệntửkéodàitrongnhiềunăm.Đúng07:45Israelbắtđầucuộctấncôngbấtngờnhằmchiếmchomìnhưuthếtrênkhông,điềuđóđếnlượtnósẽchophéphọđạtđượccácmụctiêukhác.Kếhoạchhànhđộngrấtkhéoléovàchínhxáccủahọlàgiángđòntấncôngvàocáccăncứkhôngquânvàtiêudiệttấtcảcácmáybaychiếnđấucủađốiphươngđậutrênmặtđất.Điềukiệntiênquyết(sinequanon)chothànhcôngcủachiếndịchnàylàđểbắtkẻthùbấtngờvàlàmtêliệthệthốngthôngtinliênlạcvàgiámsátcủađốiphương.Đểkhônggâyrasựnghingờnàodùnhỏnhấtchocuộctấncôngsắpxảyra,Israelđãxâydựngmộtkếhoạchkhéoléolừađịch.Cácchuyếnbayhuấnluyệnvàobuổisánghàngngàyvẫnđượcthựchiệnnhưbìnhthường,nhưngđòntấncôngcủahọđãđượclênkếhoạchđúng7:45,bởivìcác

phicôngAiCậpđượcbáođộngchiếnđấutừsángsớmđến07:30–quãngthờigianthườngbắtđầucáccuộcchiếntranh,sauđósẽtậphợpđiănsángtrongnhàăn,còncácsĩquanthammưusẽtậphợpđilàmviệc.

Trinhsáttrênkhôngbanđầuchothấyviệcbốtríchínhxáccácphiđộimáybayđốiphươngvàcáctrậnđịa,khuvựcgiámsátvàvùngchếtcủaradar;ngườiIsraelthậmchíđãmởtuyếnkhôngtrìnhgiữacáctòathápvàgiáođườngcủaCairo,nhờđó,ởđộcaothấp,tránhđượcradarkẻthùpháthiện,họcóthểbắtđầumộtcuộctấncôngbấtngờxuốngcăncứkhôngquânTây-Cairo,tạiđótriểnkhaiMiG-21thuộchệthốngphòngvệthủđôAiCập,cũngnhưmáybaynémbomhạngnặngTu-16,cóthểdùngvàocáccuộctấncôngxuốngTelAviv.Saukhicácbứcảnhtrinhsátđượckhéoléogiảimã,ngườiIsraelđãthànhcôngtrongviệcphânbiệtmáybaythựcsựvớicácmôhình,màngườiAiCậpdựnglênnhằmđánhlạchướngcácphicôngIsrael.

Thayvìbaythẳngđếnmụctiêu,lànsóngtấncôngđầutiêncủacácmáybayIsraelbaytrênvùngbiểnmở,cáchxabờbiểnAiCập,rồiđổihướng,bayởđộcaothấptrênđỉnhsóng,xôngđếntừphíatây,hoàntoànkhôngtừhướngmàngườiAiCậpchờđợicuộctấncông.

Cuộctấncôngbắtđầutheokếhoạch,vàođúng07:45.Tạithờiđiểmnày,tấtcảcácmáybayAiCậpđangcòntrênmặtđất,ngoạitrừmộtchiếcmáybayhaiđộngcơIl,đãbayđếnbiêngiớiIsraelcùngvớibasĩquancấpcaocủalựclượngvũtrangAiCập.MộttrongsốđólàTổngThammưutrưởng,tướngAmer.HọlắngnghecáccuộcđàmthoạitrêntầnsốmàcácphicôngIsraelsửdụngtrongcácchuyếnbaythôngthườngcủahọ,nhưngkhôngnhậnrabấtcứđiềugìbấtthường.Độtnhiên,trungtâmkiểmsoátkhônglưucăncứkhôngquânAiCậptruyềnchoviêntướngbiếttincăncứkhôngquânvừachịumộtcuộckhôngkích.Đóchínhlàlúc07:45,chiếcILngaylậptứcquaylại,vàtrênđườnghướngtớicăncứkhôngquân,viêntướngralệnhbằngradiochoBCHtrênmặtđấtcốgắngtìmhiểunhữnggìđangxảyra,nhưngtấtcảnhữngđiềumàhọcóthểnghethấychỉlàsựhỗntạpchóitaicủanhữngtiếngnóivàtiếngồn.Mỗilầnkhihọmuốntiếpđấtởđâuđó,thìhọhiểuramộtvàitừđơngiảnrằngsânbayđangbịtấncông.HọđãcốgắngnhiềulầntiếpđấttrênmộttrongnhiềucăncứkhôngquânAiCậptrongkhuvựckênhđàoSuez,nhưngtấtcảđềubịđánhbom,đườngbăngcủachúngđãkhôngcòndùngđược.Cuốicùng,chiếcIltiếpđấtthànhcôngtạisânbayquốctếCairo,baviêntướngvộivãđếntrụsởbộthammưu,nơingườitabáocáohọrằng,gầnnhưtấtcảlựclượngkhôngquânAiCậpđãbịtiêudiệt.

LínhDoTháixemxétmáybayMiG-21AiCậpbịpháhủybởichiếndịchkhôngkíchphủđầuFocustrongChiếntranhSáungày.SânbayBirGifgafatrênbánđảoSinai,tháng6năm1967.

Tínhđếnsốlượnghạnchếmáybaycósẵnmàhọcóvàthựctếlàcựlyhọphảibaylàkhánhỏ,ngườiDoTháiđãcócơhộinhiềulầnsửdụngmáybay,bằngcáchđónhânsốphivụlên.Sauđợt tấncôngđầutiên,vốn làsựbấtngờhoàntoànvớiAiCậpvìradarvàphươngtiệnthôngtinliênlạccủahọđãbịlàmmùmắtbịttai,cácmáybayIsraelquaytrởlạisânbayđểtiếpnhiênliệuvànạplạivũkhíđạndượcrồibaytiếpvớicácphicôngkhác.Pháhủyxong300trongsố320máybayAiCập,IsraelngaylậptứcchuyểnsựtànphásanglựclượngkhôngquâncácquốcgiaẢRậpkhácgiápbiêngiớivớiIsrael.Saucáccuộctấncôngnhanhchóng,KhôngquânIraq,JordanievàSyriađãbịtiêudiệt.

Chỉsauchưađầyhaingày,vớimộtsốítmáybay,KhôngquânIsraeltiếnhànhđượckhoảng1.100phivụ,vànhiềuphicôngthựchiện8–10chuyếnbaymỗingày.

Đếnthờiđiểmnày,Israelđạtđượcưuthếtuyệtđốitrênkhôngvàđãcóthểchuyểnsangyểmtrợtrựctiếpcáclựclượngmặtđất.QuânđoànviễnchinhAiCậpởSinai,quânsố100.000người,đãbịnghiềnnátvàđánhbạihoàntoànbởicácđơnvịtăngthiếtgiápIsraelvàquẳnglạitrênchiếntrườngtoànbộhệthốngvũkhímới,baogồmcảxetăngvàthiếtbịđiệntửvừanhậnđượctừNga.

TổngthốngAiCậpNasserkhôngthểtinrằngngườiIsrael,khôngcầntrợgiúpbênngoài,lạicóthểđạtđượccáckếtquảxuấtsắcnhưvậychỉtrongmộtlátcắtthờigianngắnngủi.Lậpluậnrằngkhôngthểdùngmộtlựclượngkhôngquânnhỏnhưthếđểthựchiệnnhiềuphivụ,ôngcốgắngthuyếtphụcđồngminhcủamình–VuaHusseincủaJordan,rằngIsraelđượccácmáybayMỹvàAnhgiúpsức.Tuynhiên,ngườiIsraelthườngxuyênchặnthutấtcảcácbứcxạđiệntừcủađốiphương,đãcôngbốcuộctròchuyệnđiệnthoạivôtuyếndiễnrahồi4:45ngàymùng6,giữaTổngthốngNasservàvuaHussein.Từcuộctròchuyệntrên,thậmchíngườiNgacũnghiểurõlàcácnhàlãnhđạoẢRậpđãâmmưulantruyềntinđồnHoaKỳvàVươngquốcAnhthamgiavàocáccuộctấncôngcủaIsrael.Kếtquảcủavụđánhchặncuộcđốithoạinàylàmtìnhhìnhquốctếcăngthẳngđượcdịuxuống,vàviễncảnhchiếntranhvớisựthamgiacủacác

siêucườngquốcđãtránhđược.

Nhưthườngxảyratrongcáccuộcchiếntranh,ngaycảngườichiếnthắngcũngphạmsailầm.Vàtrongcuộcchiếnnày,ngườiIsraelcũngphạmphảimộtvàilỗinhưvậy,mộttrongsốđólàmộtlầmlẫnđặcbiệtnghiêmtrọng.Sángngày08tháng6,gầnElArish,tàudothámcủaHảiquânMỹ“Liberty”bịtấncôngbởihaimáybaychiếnđấuMiragecủaIsraelvàbatàupháo.HọnhầmlẫntàuMỹvớitàukhutrụcAiCậptrangbịthiếtbịtácchiếnđiệntửđểchếápradarIsrael.Contàu-xuixẻobịhưhạinặng,34thànhviênkípthủythủcủatàuđãthiệtmạng,75ngườibịthương.ChínhphủMỹchấpnhậnlờigiảithíchvàbàochữacủaIsrael,mặcdùrấtkhóhiểulàmthếnàoIsraelcóthểnhầmlẫnvớitàukhutrụcvớitàugiánđiệp.TrungúyJamesM.Ennes,sĩquan-kĩsưđiệntửtàu“Tựdo”,chobiếtcuộctấncôngđượcphốihợptốtđếnmứcrấtkhóđểgọinólàmộtvụlầmlẫn.Mặtkhác,lờigiảithíchcủaBộNgoạigiaoMỹvềviệctàudothámđanglàmgầnvùnglãnhhảiAiCập,cũnghoàntoànkhônghiểuđược.Ngườitanóirằngcontàuởđóđể“đảmbảo”liênlạcgiữacáctrạmngheléncủaMỹởTrungCậnĐông.

SựthậtlàcáctàuMỹkiểunhư“Tựdo”vàtàuSIGINTtươngtựcủaNgaởtrongkhuvựcnàyđểđánhchặnvàghilạibứcxạphươngtiệnthôngtinliênlạcvàbứcxạradarvàchuyểntiếpchúngtớicácchínhphủcủahọ,đangtheodõichặtchẽnhữngdiễnbiếntrongkhuvựcdễbùngnổnàycủathếgiới.

XuồngcaotốcphónglôiIsraeldànđộihình.Trongcuộctấncôngngày8tháng6năm1967,USSLibertyđãdínhcảngưlôivàbomcủangườiDoThái.

IsraelđãlàmthếnàođểcóthểhoàntoàntiêudiệtlựclượngkhôngquânAiCậptronghaigiờ,màkhôngchoAiCậpcóthờigianphảnứng?

Vìnhữnglídohiểnnhiên,Israelkhôngbaogiờtiếtlộkếhoạchcácchiếndịchđiệntửcủamình.Tuynhiên,với23radarAiCậpvànhiềutàudothámMỹvàLiênXô,rấtkhóđểtinrằng,trongthờigiancuộctấncông,tấtcảcáctrắcthủ,hiệuthínhviênđềungủsaynhưchết.CũngkhóđểtinrằngcácphicôngAiCậpđãkhôngđượcnhậnlệnhtrướcvàsaumỗicuộckhôngkích.

Lờigiảithíchnằmtrongthựctếlàvàonăm1967,đốivớiIsraelđốikhángđiệntửkhôngchỉlàlịchsửcácchiếndịchcủangườiAnhtrongChiếntranhThếgiớithứHai,khihọtruyềncácbáocáogiả,bópméotínhiệuradarhướngdẫnmáybaynémbomcủađốiphươngvàchếáp

radarcủađịch.ChiếntranhViệtNamđãdiễnranhiềunăm,vàIsraelbiếtrằngngườiMỹphảiviệnđếnviệcsửdụngcácthiếtbịphátnhiễuđểchốnglạitổhợpTLPKS-75LiênXôvàradardẫnbắnpháoPK57-mm.

NgườiIsraelđãkhôngcóbấtkỳhànhđộngnàochốnglạiradarAiCậpchođến7:45ngàymùng5tháng6,vìyếutốbấtngờlàđiềucầnthiếtchosựthànhcôngcủacácchiếndịchvàdođó,ngườiDoTháikhôngthểmạohiểmkhơidậysựnghingờcủakẻthù.Đúng7:45,hầuhếtcáctrạmradarởxađãbịtấncôngvàđánhhỏng,cònnhữngtrạmrơivàovùnghoạtđộngcủacácthiếtbịđiệntửcủangườiIsrael,đềubịgâynhiễu.Hơnnữa,trongvàsaucuộctấncôngđầutiên, cácđiệnđàiviênngười Israelnói tốt tiếngẢRập,phátvào tronghệ thống liên lạcvôtuyếncủalựclượngphòngkẻthùnhữngmệnhlệnhsaithaychomệnhlệnhthựcvànóichunglàmrốiloạnvàgấytrởngạichoBộchỉhuyAiCậpsửdụngliênlạcvôtuyến.Còntrongmộtsốtrườnghợp,ngườiIsraelgâynhiễucảcáchệthốngradarvàthôngtinliênlạccủangườiMỹlẫnngườiNga.

•“ChiếntranhTiêuhao”.Người IsraeldĩnhiênhyvọngrằngchiếnthắngcủahọtrongSáungàychiếntranhchớp

nhoángsẽđảmbảomộtquãngthờigiandàicóhòabìnhvàchophéphọhòađàmởtưthếthuậnlợihơn.

Niềmtinnàyđượcxácnhậnbởitấtcảkếtquảcủacácchiếndịchngắnnhưngthànhcôngcủahọ:bộmáyquânsựcủaAiCậpđãhoàntoànbịpháhủy,Jordaniemấtphầnlớnquânđộivàvùnglãnhthổcủamình,cònSyriabịmấtđịabànchiếnlượcquantrọngtrêncaonguyênGolan.NhưngquantrọngnhấttrongtấtcảlàmộtthựctếgiờđâyIsraelđãchiếmđóngtoànbộbánđảoSinai,mộtvùngđệmrấttốtgiữahọvànướcAiCậpquânsựhóa.Ởđây,họcóthểtạoramộtmạnglướiradarpháthiệnsớmvàbốtrícáchệthốngđiệntửquantrọngđểđảmbảocôngtácgiámsátcácvùnglãnhthổthùđịch,đólànhữnggìhọmuốntừđãlâu.

Tuynhiên,tìnhthếlýtưởngnàykhôngxảyra.KếtthúcChiếntranhSáungàyđánhdấusựkhởiđầumộtchuỗidàicáccuộcxungđộtvũtrang–cáigọilà“chiếntranhtiêuhao”,đãtrởthànhcóthểnhờcảhaibênđềucócácphươngtiệnEWhoànhảonhất.

NgườiSovietsợkênhđàoSuezcóthểrơivàotayIsrael,họnhanhchóngbổsungchocỗmáyquânsựcạnkiệtcủaAiCậpmáybay,xetăngvàpháobinhhiệnđại,đểngănchặnýmuốncủangườiIsraelvượtquakênhđào.Chỉhaituầnsauthảmbại,AiCậpnhậnđượctừNga200máybay,chủyếulàMiG-21vàSu-7,xetănghiệnđạiT-55vànhiềuPPKcóradardẫnbắn.Dođó,AiCậpbùlạiđược70%thiệthạicủahọvàbâygiờcósốvũkhíchấtlượngtốthơnnhiềusovớitrướcchiếntranh.

Địađiểmcủa“Chiếntranhtiêuhao”

VìtrongquátrìnhcuộcchiếntranhSáungày,phầnlớnmáybayAiCậpbịpháhủytrênmặtđất,AiCậpbịmấtrấtítphicông,dođókhôngquânAiCậpcócơhộiđểgửinhiềungườitrongsốđósangđàotạolạitạiNga,trongkhikhônglàmsuyyếugìmấyđộingũđơnvịchiếnđấucủahọ.

Tuynhiên,vớingườiIsrael,việcmất40máybaytrongchiếnđấulàmộttổnthấtnghiêmtrọng,doquymôhạnchếcủaLLkhôngquân.Vìcáclýdochínhtrị,nhàcungcấpthườngxuyêncủaIsrael–nướcPháp,ápđặtlệnhcấmvậnlêngóicungcấp50máybayMiragetiếptheo,cònHoaKỳphảnđốiviệccungcấpcácmáybaytiêmkích-némbomA-4Skyhawkmàhọđãhứa.

CáccuộcđàmphánhòabìnhbịhoãnlạivìngườiAiCậptiếptụctíchlũycácloạivũkhímới.AiCậptừchốichấpnhậntìnhhìnhlãnhthổmớicólợichoIsraelvàbắtđầunémbomthườngxuyêncácvịtrícủaIsraeltrênbờphíađôngkênhđàoSuez.

Ngày21tháng10,vàithángsaucuộcChiếntranhSáungày,mộtsựkiệnxảyranângtinhthầncủangườiAiCậplênrấtnhiều:tàuIsrael“Eilat”–tàucũcủangườiAnh,thờiThếchiếnthứHailàtàukhutrục“Zilos”,độchoánnước1.710tấn,bịđánhtrúngvàđánhchìmbởicáctênlửaphóngtừcáctàuphóngngưlôiAiCậpđậutạiPortSaid.Trong202thànhviênthủythủ

đoàn“Eilat”có47thiệtmạngvà91ngườibịthương.Vụviệcgâyramộtnỗikinhhoàngbởilầnđầutiênmộttàuchiếnbịđánhchìmbởicácquảđạntênlửa,cũngvìthếphiênbảnchuyệnđãxảyracủacảhaibênkhácnhaurấtnhiều.

NhưngườiIsraelnói,tàu“Eilat”ởcựlycáchPortSaid22km,cáchlãnhhảiAiCập3km,khinó trúnghaiquả tên lửaP-15U “Termit-U” từmộtxuồng tuần tradoLiênXô chế tạokiểu“Komar”.TênlửadoLiênXôchếtạocóradartựdẫnđường(loạichủđộng.Ghichúcủangườidịchbản tiếngNga), tầmbắnkhoảng40-50kmvàđầuđạnnặng400kg.Saukhi trúngđạn,“Eilat”lộnsốngtàulênnhưngkhôngchìm.Haigiờsau,ngườiAiCậpthấyrằngcontàuvẫnnổi,họbắnthêmhaiquảđạnT-15U,mộttronghaiquảđạnđóđãdìmcontàuxuốngđáy,cònquảthứhaibùngnổtrênmặtnước,giếtchếtvàlàmbịthươngnhiềungườitrongthủythủđoàn.

Sơđồtrậnđánhchìm“Eilat”.

NgườiAiCậpcũngnóirằng“Eilat”khiđónằmởcựlycáchPortSaid16km,bêntrongvùnglãnhhảiAiCập.Họchỉbắncóhaitênlửa,vàthếlàđủđểnhấnchìmtàuIsraelngaylậptức.AiCậpcũngbácbỏcáobuộcchorằngtrêncontàutuầntranhỏcủahọcócáccốvấnquânsựcủaLiênXô.

Dùhoàncảnhvụđánhđắmtàu“Eilat”rasao–đólàmộtchiếnthắngtuyệtvờichongườiAiCập,củngcốniềmtincủahọvàocáclựclượngvũtrangcũngnhưniềmtincủahọvàoviệckhôngthảoluậnhòabìnhvớiIsrael.

Từmộtquanđiểmkháchquanhơn,vụđắmtàukhutrụcbởitênlửaphóngtừtàutuầntracỡnhỏvàảnhhưởngmạnhmẽcủathựctếnàyđếnnhữngtưtưởngvềhảiquân,đánhdấusựkhởiđầucủanhiềuthayđổitrongviệcchếtạocáctàuchiếnvàtrangbịvũkhíchochúng,chưakểchiếnthuậtsửdụngchúng.Sựkiệnnàylàtiếngchuôngcảnhbáovớicáchạmđộilớnnhấtthếgiới,buộchọphảihiểurằngngaycảnhữngtàuchiếnlớnnhấtthìhầunhưcũngkhôngcókhảnăngtựvệchốnglạimộtmốiđedọamới–tênlửacócựlyhoạtđộnglớnhơnhẳnsovớipháohạm,vàhơnnữa,cóthểphóngtừtàutuầntranhỏhoặcxuồngphóngngưlôi.NhưngnỗikinhhoànglớnnhấtcủaphươngTâychínhlàthựctếrằngNgađãcungcấpchonhiềuhạmđội

nhỏ,màmộtsốhạmđộithuộcvềcácnướckhốiCộngSản,khôngchỉtàulớp“Komar”,màcảnhữngtàulớnhơnthuộclớp“Osa”,trênđócómộtsốlượnglớntênlửa.

PhảnứngcủaIsraeltrượcvụđánhchìm“Eilat”làrấtnhanhchóngvàtànbạo:buổisángngày24tháng10,lầnđầutiênngườiIsraelnémbomthànhphốvàcảngSuez,sauđótấncônghainhàmáylọcdầulớnởvùngvenbiển,cósảnlượngkhoảng5triệutấnnhiênliệumỗinăm.Ngoàira,máybayIsraelcòntấncôngcăncứtạicảngAlexandria,nơicócáctàutênlửalớp“Osa”vàlớp“Komar”.

LínhcommandosDoTháirờitrựcthăngbướcvàochiếndịchTarnegon-53đánhchiếmradarP-12.

Saukhitraođổinhaunhữngđòntấncông,bờkênhđàoSueztrởthànhchiếntrườngcủacáctrậnđấutayđôithườngxuyêndiễnrahàngngàycủapháobinh,củacáccuộcđộtkíchcủalínhcommando,cáctrậnkhôngchiếnvànémbom,đặcbiệtlàtừphíaIsrael,vìhọđangchiếmưuthếcụcbộtrênkhông.

PháocaoxạAiCập,khôngcóradardẫnbắnđãkhôngthểđốiphólạinhữngcuộckhôngkíchcủaIsrael.Đểthayđổicáncânlựclượng,vàocuốinăm1968,NgađãđồngýcungcấpchoAiCậptổhợpS-75,lầnđầutiênxungtrậnnăm1965tạiViệtNam,vàchúngđãđượcsửdụngchođếnkhikếtthúcChiếntranhSáungàyởmặttrậnSyria.Chúngđượctriểnkhaitrongmộtdải25kmchạydọcbờphíatâykênhđàoSuez.Tuynhiên,cũngnhưởViệtNam,S-75,dolỗitrongthiếtkếcủanó(nhưđãđềcậptrongChương16vềcuộcChiếntranhViệtNam),khônggặtháiđượcnhiềuthànhcông.Ngoàinhữngthiếusótđãbiết,trênkhônggianchiếntrườngkênhđàoSuezđãpháthiệnthêmhainhượcđiểm.Đầutiênlàtínhdiđộnghạnchếcủahệthống,vốnphảiđượckéobằngxeđầukéovàmấtmộtthờigiannhấtđịnhđểtriểnkhaivàchuyểnsangtrạngtháisẵnsàngchiếnđấu;điểmthứhailàhệthốngradardẫnđườnglàmviệcởđộcaotrên6000mét,vàdođó,khôngcóhiệuquảkhichốnglạimáybaybaythấp.

TươngtựcácphicôngMỹởViệtNam,ngườiDoTháicũngphảihọcbàihátnổitiếng“SAMsong”–nhữngâmthanhđặcbiệtcủabứcxạxungradarS-75,cónghĩalàtênlửađangbaylênphíamáybay.Cólẽ,IsraelđãchiếmđượctổhợpS-75vàonăm1967,tronggiaiđoạncuốicùngcủacuộcchiếnđấutrênCaonguyênGolanởSyria,vàkhôngnghingờgìnữa,họbiếtđượcchínhxáctầnsốhoạtđộng,vìvậyđãpháttriểncácthiếtbịgâynhiễuliênquanvốnchỉcóthểchếtạođượctrêncơsởhiểubiếtvềthôngtinđó.

NhưvậylàởTrungĐôngđãbắtđầumộtcuộcchiếntranh“khôngtuyênbố”-trậnchiếnđiệntử“ủynhiệm”vìkhôngaitrongsốcácbên,cảAiCậplẫnIsrael,sởhữunềncôngnghiệpcókhảnăngsảnxuấtracáchệthốngđiệntửcôngnghệtiêntiếnnhưvậy,vìthếthiếtbịhọsửdụngtươngứngđềudoLiênXôvàcáccườngquốcphươngTâycungcấp.

ĐườngcơđộngcủabiệtkíchdùIsraeltrongchiếndịchTarnegon-53.

ĐểtìmraphươngphápECWhiệuquảchốnglạitênlửacóđiềukhiểncủahệthốngPK,việcđầutiênlàcầnphảibiếtcácđặctínhchínhxáccủacácradarđangđượcsửdụng.Vìvậy,trongnăm1969,IsraelvàAiCậpbắtđầuthựchiệncáccuộctấncôngvàolãnhthổđốiphương,mụcđíchcủachúnglàchiếmcácradarđốiphươngmàhọquantâm,hoặcítnhấtcũnglànhữngthànhphầnquantrọngnhấtcủanó,nhữngthứđủđểthuđượccácthôngtincầnthiết.

Tháng6năm1969,ngườiAiCậpthựchiệnbacuộcđộtkích,trongđóhọpháhủyđượcmộtsốvịtríradarcủaIsrael.Cũngtrongthángđó,ngườiDoTháicũngđãđộtkíchvàokhuvực10kmvềphíanamkênhđàoSuez,trongđó,theohọchobiết,họđãpháhủymộtvịtríradarcủangườiAiCập.TrongthángSáu,IsraelthôngbáohọđãbắtgiữtrongkênhđàoSuezmộtxuồngthuộclựclượngphòngvệbờbiểnAiCập.TrongthángBảy,biệtkíchIsraeltấncôngpháođàitrênđảoGreen,ởphíabắckênhđàoSuez.Tạiđócómộttháplắpđặtradar,baoquanhbởinhữngbứctườngcao.LínhIsraelvượtquabứctường,giếtchếtlínhbảovệ,tháogỡnhữngbộphậnđángquantâmcủaradar,phầncònlạithìhọpháhủy.Toànbộchiếndịchmấtchưaquámộtgiờ.

Ngày9tháng9,trênbờbiểnphíanamAiCập,ngườiDoTháiđãtiếnhànhmộthoạtđộngquymôlớn.Lúcbìnhminh,mộtđoàncông-voanhỏgồmcáctàupháovàtàuđổbộ,chở6xetăngvà3xechiếnđấubộbinh,rakhỏimộttrongnhữngcảngtrênbánđảoSinaivàhướngvềbờbiểnphíanamAiCập.TấtcảcácxetăngvàBMPdoLiênXôchếtạo,cósơnphùhiệuquânđộiAiCập.150línhIsraelmặcquânphụcAiCập,đềunóitốttiếngẢRập.Ngaysaulúcmặttrờimọc,biệtkíchIsraelvậnquânphụcngụytrangđãđổbộcách50dặmvềphíanamkênhđàoSuezmàkhôngbịpháthiện,họđithẳngđếntrạmradargầnElKhafaermàhọnhanhchóngtháodỡ.Sauđó,trênconđườngdọctheobờbiển,họđivềphíanam,nơiđộihộtốngđườngkhôngvàđườngbiểnhộiquânvớihọ,giúphọtiêudiệttấtcảcáccôngtrìnhquânsựcủakẻthùdọctheotuyếnđườnghọđi.

VịtríradargầnRasDarglàđốitượngbịpháhủyđầutiên,tiếptheolàvịtrígầncảngnhỏcủaRasZofaran,cách90kmvềphíanamkênhđàoSuez;ởđâyhọchiếmđượcmộtsốxeBMPmớidoLiênXôchếtạo,màhọmangđicùngvềIsraelvớitấtcảcácthiếtbịđiệntửcủaxeđểnghiêncứutiếp.

Tuynhiên,trườngđoạnquantrọngnhấtxéttrênquanđiểmcủacácnhàđiệntửhọc,làvụlínhIsraelđánhchiếmđượctoànbộthiếtbịcủaradarP-12(NATOSpoonRest)tạicăncứhảiquânAiCậpởRasGalebtrênBiểnĐỏtrongmộtcuộcđộtkích,diễnrangày29(26?)tháng12năm1969.RadarnàydoLiênXôchếtạo,mớiđượclắpđặtgầnđâytạiRasGalebđểhoànthànhviệcxâydựngmạnglướipháthiệnsớmcủangườiAiCập.Nócótầmhoạtđộng270km,cókhảnăngpháthiệncácmáybaycấtcánhtừcăncứkhôngquânIsraelởbờphíabênkiakênhđàoSuezvàbámsátchúngchođếnkhiradarS-75khóađượcmụctiêu.RadarP-12vàS-75làmviệchỗtrợnhau;tạimộtthờiđiểmxácđịnh,máybayđượcchuyểngiaosangchoradarcủatổhợpS-75,radartổhợpsẽdẫntênlửatớimáybay.

RadarP-12nặngbảytấn,vàđểchuyênchởnóphảimấthaiđầukéohạngnặng.NgườiIsraelhầunhưkhôngbiếtgìvềcácđặctínhcủaradar,vàvìthếmuốntìmmộtbiệnphápECWhiệuquả,họkhôngcósựlựachọnnàokhácngoàiviệcphảiđánhchiếmtoànbộbộkhítàivànghiêncứunó.NótrởthànhmụctiêucủacuộcđộtkíchcommandoRasGaleb,nằmcách184kmvềphíanamkênhđàoSuez.

Đểđánhlạchướngkẻthùkhỏichiếndịch,trongthờigianđóngườitalênkếhoạchkhôngkíchbờAiCập củakênhđào. Saukhi đổquân, biệt kích Israel vòngqua vị trí radar, họdichuyểntừphíasamạc,tiếnvàocôngkích.Saukhiđánhchiếmđốitượng,haimáybaytrực

thănglớnđãbayđếnchỗhọ,tiếpnhậnvàchuyểntiếpradarP-12vềIsrael.

Cótrongtaybảnmẫuthựccủaradarđốiphương,ngườiDoTháiđãdễdànghơnrấtnhiềutrongviệctìmrabiệnphápđốikhángđiệntửthíchhợpđểchếáphoặcđánhlừaloạiradarnày.Họđãcóthểpháthiệnvàxácđịnhtầnsốhoạtđộngvàđặctínhquantrọngkháccủanó,baogồmđặcđiểmchống-đốikhángđiệntử,tíchhợpvàoP-12đểbảovệnókhỏihoạtđộngECMcủađốiphương.

IsraelkhôngphảilàquốcgiaduynhấtquantâmđếnviệctìmrabiệnphápECWthíchhợp,cókhảnănglàmgiảmhiệuquảcủaP-12.CácnướcNATOcũngrấtquantâmđếnviệcnày,vàtrảiquamộtthờigianchưaphảilàdài,cácchuyêngiaphươngTâyđãtrảlờibằngviệcchếtạoracácthiếtbịthíchhợpđểchếápchúngvàđánhlạchướngchúng.

Cuốinăm1969,trongcácbàixãluậntrêncáctờbáocủamình,ngườiIsraelthôngbáoviệcchuyểnkhỏinướcPháp5tàutuầntracaotốcđộdãnnước250tấn.Đâylàsốcuốicùngtrong12tàuIsraelđãđặthàngtrướccólệnhcấmvậncủaTổngthốngDeGaulle.NămtàuđãđượcchuyểnđếncảngCherbourg,trênmỗitàucómộtthủythủđoàntốithiểu.VàođêmGiángsinh,lợidụngsựlỏnglẻocủađộibảovệ,họtrốnkhỏibếncảngvàrakhơiphónghếttốcđộ,hướngvềbờbiểnquêhương,đêmgiaothừađãđếnHaifatrướcđámđôngcuồngnhiệtvuimừngchàođón.Nămtàupháotrên,cũngnhư7chiếctrướcđãởIsrael,đượctrangbịtênlửadiện-đối-diệnGabrieldoIsraelsảnxuấtvàphươngtiệnECWchủđộng.

Trongkhiđó,“cuộcchiếntranhtiêuhao”khôngtuyênbốdọctheobờkênhđàoSuez,ngàycàngtrởnênkhốcliệthơn,saumỗicuộctấncôngcủalínhcommandolạiđếnđòntrảthùcủaphíabênkia.NgườiIsraelbắtđầusửdụngmáybaycủahọnhưmộtpháobaychốnglạicácbệphóngTLPKS-75.NhiềutrậnđịaSAMAiCậpbịtiêudiệt,nhưngnhữngchiếcmáybayIsraelcũngđãbịbắnhạrấtnhiều.

ViệntrợchoIsraelđếntừphíaHoaKỳ,họcungcấpchoIsraelcácmáybayMcDonnell -DouglasF-4Phantom.F-4đãđóngmộtvaitròquantrọngtrongkhôngchiếntrênbầutrờiViệtNam.Chúngđãchứngtỏmìnhlàmộtloạimáybayđánhchặnxuấtsắc,nhưngcũngrấtphùhợpchoviệcyểmtrợhỏalựctrựctiếpchocáclựclượngmặtđấtvàtấncôngmụctiêumặtđất.NhưngcólẽquantrọngnhấtlàcùngvớiF-4Phantom,ngườiIsraelnhậnđượccảcácthiếtbịEWbốtrítrongcácthùngchứađặcbiệttreovàomáybay.

CácbộRWRtrongcontainercũngđượccàiđặttrêncácmáybaytiêmkíchchiếnthuậthạngnhẹA-4Skyhawk;trongcáccontainercũnglắpcácmáyphátnhiễumớicókhảnănghoàntoànlàmmùradarP-12,chúngđượcpháttriểntrêncơsởcácdữliệuthuđượcsaukhichiếmđượcradarnàyvàithángtrước.ThiếtbịgâynhiễumớivàcácthiếtbịđiệntửkháccókhảnănggiámsáttrạngtháiđiệntửkhắpkhuvựckênhđàoSuez,cũngđãđượclắpđặttrênmộtphiênbảncủamáybayBoeingB-47Stratocruiser.B-47trởthànhmột trongnhữngmáybayđầutiênđượcthiếtkếđặcbiệtchỉdànhchocácnhiệmvụEW.CácmáybaynàyđãkhẳngđịnhtầmquantrọngrấtlớncủachúngđốivớiIsrael.Ởđộcaolớnhơn,vìcáclýdoanninhdễhiểu,cáchxamặttrận,chúngbaysongsongvớikênhđàoSuezvàdọcbiêngiớivớiSyria,chúngcókhảnăngquansátcáchànhđộngcủakẻthùtrongkhôngtrung,vàkhicầnthiết,sẽvôhiệuhóahệ

thốngradarphòngkhôngcủađịch.

Trongbahoặcbốnthángđầunăm1970,máybayIsraeldướisựyểmhộcủachiếcmộcđiệntửđãcóthểthâmnhậpsâuhơnvàokhôngphậnđốiphương.Mụctiêuđầutiêncủachúnglàhệthốngmạngradarnằmdọctheokênh;sauđóchúngchuyểnđếncáchệthốngphòngkhôngsâutrongnộiđịa,baogồmcácradarquansátvàradardẫnbắnđượctriểnkhaixungquanhthủđôAiCập,đậpAswanvàcáccơsởquânsựkhác.

NgườiAiCậpphảnứngbằngcáctrậnpháokíchliêntụcdọctheotoànbộkênhđàovàbằngcảcáccuộckhôngkíchMiG-21,bắtđầuđộtphásâuhơnvàolãnhthổIsrael.Tuynhiên,cáccuộctấncôngcủangườiAiCậpkhôngthànhcôngnhưcủangườiIsrael,máybaycủaIsraelđãtớitậnCairovàcácđốitượngxahơn,trongkhilàmbấtlựccáctổhợpS-75AiCập,nhờthiếtbịEWmớicủamình.

AiCậpyêucầuLiênXôcấpcácloạivũkhívàtrangthiếtbịtốthơnđểchốnglạicácchiếndịchtấncôngcủaIsrael.Mùaxuânnăm1970,LiênXôđãtrangbịmộtcáchđúngđắnchoAiCậptổhợpTLPKS-125.S-125cócựlydiệtmụctiêu34kmvàđộcơđộnglớnhơnnhiềusovớiS-75,vìđượcgắntrênxeôtôthôngthường,vàcóhiệuquảchốngmụctiêubaythấpcũngtốtnhưchốngmáybaybaycao(90–13500mét).MỗitổhợpS-125cóbốnbệphóng,hoạtđộngphốihợpvớihairadar;radarquansát(NATOphânloạiFlatFace)vàradarbámsát(NATOphânloạiLongTrack).Loạiđầutiêncónhiệmvụpháthiệnmáybay-kẻxâmnhập,loạisau,saukhikhóamụctiêusẽbámsátmụctiêuvớiđộchínhxácđủphóngđạnTLPKcóđiềukiểnvàochúng.

RadarNgaP-12,bịquândùIsraelđánhchiếmtrongđêm26tháng12năm1969.HiệntrưngbàytạibảotàngKhônglựcIsraelởcăncứKQHatserim.

Ngoàira,NgađãcungcấpchoAiCậpcácphiênbảnmớicủaMiG-21–MiG-21Zh(nguyênbảnnhưvậy.CólẽtácgiảđềcậpđếnMiG-21MvàMiG-21MF.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga),đượctrangbịloạiradartrênmáybaymớihơn,cảitiếnhơnsovớicácphiênbảntrước,cóthờigianbaydàihơn,chophéphoạtđộngsâuhơntronglãnhthổIsrael.

SaukhităngsốlượngchuyêngiakỹthuậtLiênXô,cácphicôngvàcốvấnquânsựkèmtheovũkhímới,sauvàithángLiênXôđãtiếpnhậnquyềnchỉhuytoànbộhệthốngphòngkhôngAiCập.Ngaysauđó,từbăngghiâmcáccuộcđàmthoạivôtuyếnAiCập,ngườiIsraelhiểurằngnhiềuMiG-21ZhđượcđiềukhiểnbởicácphicôngNga,họhơihoảngkhitưởngtượngnhữnggìsẽxảyranếumộttrongsốđósẽbịbắnrơi,điềusớmhaymuộncũngsẽđến.

SựthamgiacủacácphicôngLiênXô,mặcdùcácchuyếnbaychỉhạnchếởkhuvựcCairovàcácvùngquantrọngkhácbêntrongAiCập,thựcsựđãgiúpKhôngquânAiCậpgiảiphóngcácphicôngcủamình,tậptrunghọvàocácchiếndịchtấncôngvàtậpkíchtrảđũachốnglạiIsrael.CảhaibênđềubịtổnthấtnặngtrongcáccuộckhôngchiếnthườngxuyêntrênbầutrờikênhđàoSuez,mặcdùcácbáocáovềchúngkhôngthườngxuyênđượccôngbố.Trongkhiđó,haibêntiếptụcnhậnđượccácloạivũkhíhiệnđạimớivàthiếtbịđiệntửtừcácsiêucường,vốntinrằngTrungCậnĐônglàbãithửnghiệmtênlửalớn,nơihọcókhảnăngthửnghiệmcácvũkhímớicủamìnhtrongtìnhhuốngchiếnđấuthựcsự.

NgườiIsraelcũngnhậnđượcthiếtbịđiệntửbímậtnhấttrongtấtcảcácphươngtiệnEW–máyphátnhiễumôphỏng.Loạimáyphátnàycókhảnăngbópméocácdữliệuliênquanđếncựly,hướngvàtốcđộmàradarđầutựdẫntênlửahoặcradardẫnbắncủađốiphươngcốgắngnhậnđược.Nếutênlửabayđếnmụctiêu(mặtđất,trênkhônghoặctrênbiển),màmụctiêuđượctrangbịmáyphátnhiễumôphỏng,cáctínhiệubứcxạtừmáyphátvềhướngradardẫnđườngtênlửa,sẽchothấymụctiêuởmộtvịtríkhácsovớitọađộthựcsựcủanó.Dođó,đạnTLPKcóđiềukhiển,thayvìtiếptụcđườngbayđếnđích,sẽbịlệchkhỏimụctiêuthựckhitiếpnhậnthôngtinsailệch.

Vídụtạonhiễumôphỏng.Máyphát-lặp(hoặcmáyphátnhiễumôphỏng)đượcgắntrêntàuhoặcmáybay,“sẽkhóa”tínhiệucủaradarđầutựdẫntênlửahoặcradarPPK.Nhữngtínhiệunàybịtrìhoãnvàthayđổingaylậptứctrướckhitáibứcxạ,tạoramộttínhiệuradarsai.Nhưvậy,tênlửacónhữngthôngtinsaivềmụctiêu:cựly,tốcđộ,hướng,vàtiếptheolàtọađộcủanó

vàbịhướngđếntínhiệusai,làmchonóbắntrượtmụctiêu.

Mộtlợithếđángchúýcủaphươngphápnàylàradarcủađốiphươngkhônghiểuđiềugìđánhlạchướngnó,vìtínhiệuphảnhồitừmụctiêuvẫnnhưnhau.Điềunàylàcóthểvìkhoảngcáchđếnmụctiêuđượctínhtoánbằngcáchđothờigiantrễgiữaxungđiệntừbứcxạvàphảnhồicủanó.Khimáybayhoặctàu,đượctrangbịmáyphátnhiễumôphỏng,radarđốiphươngbịchiếuxạ,chúngsẽkhádễdàngtrìhoãntínhiệuphảnhồihoặcbiếnđổiđộdàicủanónhằmmụcđíchtạothôngbáokhôngchínhxácvềcựlyhoặchướngcủamụctiêuđượchiểnthịtrênmànhìnhradarđốiphương.

Cácmáyphátnhiễumôphỏngkhánhỏvàcóthểbốtrítươngđốidễtrênmáybay,hoặcbêntrongthânmáybay,hoặctrongcácthùngchứatreobênngoài,tạichínhcácđiểmtreobomvàthùngdầuphụ.Từquanđiểmsảnxuấtcôngnghiệp,loạimáyphátnhưvậyđòihỏinănglựckỹthuậtrấthoànhảovàcáccôngnghệtiêntiếnnhất,đólàđiềukhôngdễdàngcóđược.

SựxuấthiệncácphươngtiệnđiệntửmớithựcsựnângcaotinhthầnchiếnđấucủaquânđộiIsrael,còntướngMosheDayandựđoán“mùahèđiệntử”nóngbỏngnhanhchóngsẽđến.Trongthángsáunăm1970đãxảyramộttrậnđấuấntượnggiữamáybayIsraelvàSAMAiCập,dẫnđếnsựtiêudiệthầuhếtcáctổhợpS-75AiCập.

Trongkhiđó,KhôngquânAiCậpcuốicùngcũngđãnhậnđượcnhữngchiếcMiG-23đầutiêncủaLiênXôvốnđượcchờđợitừlâu;đólànhữngmáybaytiêmkíchtốitân,đachứcnăng,cánhcụpcánhxòe,chúngđềutốtnhưnhaudùlàmáybayđánhchặnhaymáybaytấncôngkhitấncôngcácmụctiêumặtđấtcũngnhưtrinhsát,chúngtrangbịđầyđủcáctênlửamớicóradar đầu tự dẫn để tiến hành không chiến. Chúng nhanh hơn so với F-4 Phantom vàA-4SkyhawkcủaIsrael,sựxuấthiệncủachúngtrênbầutrờiAiCậpdẫnđếnsựsuygiảmđángkể

nhịpđộcáccuộckhôngkíchcủaIsrael.

Hơnnữa,việcsửdụngcácmáybayMiG-23đãdẫnđếnviệcngườiDoTháiphảigiảmsốlượngcácchuyếnbaydothám,vìmáybaysửdụngchocácnhiệmvụnhưvậykhôngđượcvũtrang,dođódễchịutổnthất.Nhưvậy,ngườiIsraelđãbịmấtthôngtinđượccoilàvôgiátrongchiếntranhhiệnđại.Nhằmgiảiquyếtvấnđềnày,họquaysangsửdụngcácmáybaydothámKNLMỹloạiTeledyneRyanR-124-1,trênkhoangcủanóchỉcócácthiếtbịđiệntửhoặcquanghọcvàđượcđiềukhiểntừxa.

TrongthờigiancáccuộckhôngkíchcủaIsraelvàoAiCập,cóvẻnhưgiữacácphicôngNgavàIsraelđãcómộtthỏathuậnbấtthànhvăntránhđốiđầutrựctiếpbằngbấtkỳgiánào.Tìnhhìnhkéodàichođếnngày25tháng7năm1970,khihaimáybayMiGdophicôngNgalái,độtngộtvàkhácốýtấncôngmộtA-4SkyhawkIsrael,chiếcmáybayđó,tuynhiên,đãtrốnthoát.Saucuộcvachạm,Israelkhôngcólựachọnnàokháclàdỡbỏtấtcảcáchạnchế.Vậylà,vàongày30thángBảy,khimộtphiđộimáybayPhantomcủaIsraelbịngănchặnvàbịtấncôngbởimườisáumáybayMiGdongườiNgalái,đểgiảicứuhọcácmáybaytiêmkíchMiragecủaIsraelcấtcánhxuấtkích,vàsaunămphútgiaotranhácliệt,nămmáybayMiGbịbắnrơi.Israelcũngphảichịu tổn thất,mặcdùkhôngcôngbố, trongngàyhômđó:bamáybaychiếnđấuPhantomkhôngquaytrởvềcáccăncứvàhọcóthểbịbắnhạbởiPPKAiCậptrênđườngtrởvềnhà.

Đếnthờiđiểmnày,cảngườiAiCậpvàIsrael,đangtiếnhànhcuộcchiếntranh“ủynhiệm”(“proxy”)chocácsiêucường,nhậnrarằngcuộcchiếnkhôngxứngđángđểtiếptụckhimàcảhaiđốithủđềumạohiểmkíchđộngcuộcchiếntranhtoàncầukhôngbênnàomongmuốn.Vìvậy,ngày07ThángTámnăm1970,khôngmấtthờigianphảnđốiquálâu,họđãđồngýngừngbắntheođềnghịcủaHoaKỳ,đánhdấusựkếtthúccáccuộcđụngđộđẫmmáugầnbanămkhôngmanglạinhữngkếtquảquyếtđịnh.Cảhaibênđềubịtổnthấtnặngnề,mặcdùchínhthứcthìhọkhôngcôngnhận,hoặcgiảmthiểunhằmmụcđíchtuyêntruyền.Vìvậy,rấtkhóđưarađượcconsốthươngvongchínhxác,nhưngcóthểgiảđịnhmộtcáchtươngđốichínhxácrằngIsraelđãcóítnhất400ngườithiệtmạngvà4.000ngườibịthương,cònngườiẢRập–1500thiệtmạngvà7000ngườibịthương.Ướctínhthiệthạimáybaycólẽchínhxáchơn,bởivìgiữacácnguồncómộtsốđiểmphùhợp:105máybaycủangườiẢRậpvà60máybaycủangườiIsrael,trongđóchỉcó7máybaybịbắnhạbởicácquảđạntênlửaphòngkhôngcóđiềukhiển.

ƯuthếlớncólợichoIsraelnhưvậy,cókhảnăngởmộtmứcđộđángkể,thuộcvềviệcsửdụngcácthiếtbịchiếntranhđiệntửđượclắpđặttrênkhoangmáybaycủahọ,màtrongcáctrậnđấutayđôigiữacácmáybayvàSAM,chínhnóđãcứusốngnhiềuphicôngIsrael.

•ChiếntranhYom-Kippurvànhữngbấtngờvềcôngnghệ.

QuânđộiAiCậpbắccầuphaovượtKênhSuezngày7tháng10năm1973.

Ngày 06 ThángMười năm 1973, Ngày Sám hối hoặc Lễ Yom-Kippur của Do Thái giáo,ngườiẢRậpphátđộngmộtcuộctấncôngbấtngờtànkhốcchưatừngcó.Vàongàyhômđó,gầnnhưtoànbộdânchúngIsraelđangcầunguyện.Lúc14:00,Su-7vàMiGcủaAiCậpphátđộngmột cuộc tấncôngvàocác công trìnhphòng thủvà căncứkhôngquâncủa Israel tạiSinai,còn4.000pháocáccỡbắtđầucuộcpháokíchồạttuyếnphòngthủBarLevvàcáccơsởquantrọngkhácdọctheokênhđàoSuez.

Sauđó,ngườiẢRậpbắtđầugâynhiễuphươngtiệnthôngtinliênlạcvôtuyếnIsrael,khiếnchonókhôngthểtruyềnmệnhlệnhchoquânđộiIsrael.Ngoàira,mộtsốđàivôtuyếnIsraelvàcácradardọctheoKênhđãbịlựclượngđặccôngthủyAiCậppháhủy.

ỞmặttrậnSyria,máybaySukhôngquânSyria,doLiênXôchếtạo,tấncôngCaonguyênGolan,pháhủygầnnhưtoànbộcácmụctiêucủaIsraeltrongkhuvực.

Mộtvàiphútsau,dòngthác800xetăngAiCậpdoLiênXôchếtạobốtrírảidọctheokênhđàoSuez,đãvượtKênhtạimộtsốđịađiểmbằngcáccầuphaodiđộng,đượclắpđặttrongmộtthờigianngắnkỷlục.NgườiIsraelbấtngờ,vàvìnhiềubinhsĩđượcchovềnhànghỉlễ,khảnăngphòngvệcủahọđãbịsuyyếuhẳn.TuyếnphòngthủBar-Levbịchọc thủngbởihàngđoànxetăngdichuyểntớitừphíaKênh.TuyếnphòngthủIsraelbằngnapalm,cầnphảiphónghỏatoànbộkhuvựckênhđàoSuez,đãbịngườinháiAiCậpkhéoléovôhiệuhóa,lựclượngnàybímậttiếnhànhchiếndịchcủahọtrongvàiđêmtrướccuộctổngcôngkíchmàkhôngaihay.

Sauvàigiờhỗnloạnhoàntoàn,BộchỉhuytốicaoIsraelđãcóthểnhanhchóngphácthảokếhoạchphòngvệcủahọ.Đầutiêncáclựclượngkhôngquânphảnứng,saukhitungcácmáybayPhantomvàSkyhawkcủahọvàotấncông.NgườiIsraelyêntâmvềtínhưuviệtcủamáy

bay,màchủyếulàdođượctrangbịcáckhítàiEWhoànhảo,chúngđãchứngtỏưuthếcủamìnhtrongcáctrậnchiếnvớikẻthù.Tuynhiên,cáctrậnđánhcủahọvớicácphânđộithiếtgiápAiCậpđangtiếnquânkhôngthểgọigìhơnlàmộtthảmhọa.PhicôngIsraelkhôngnghethấy“bàihátSAM”thôngthường,vàdođó,khôngthểlàmgìđểtránhtênlửacủađốiphương.Tronghaihoặcbangàyđầucuộcchiến,mộtsốlượngrấtlớnmáybayIsraelđãbịbắnrơi.

Rõràngđãcómộtcáigìđóthayđổitrongmôitrườngđiệntừ,vìkhítàiđiệntửmáybayIsraelkhôngcònđảmbảođượctínhhiệuquả.ĐánhgiáđầutiênvềtìnhhìnhchothấyradarhướngdẫnđạnSAMAiCậplàmviệcởtầnsốcaohơnvàsửdụngphươngphápdẫntinhvihơnsovớiS-75vàS-125.

Phi công Israelnhữngngườimaymắnsống sót trongvụ thảmsát thực sự cácmáybaySkyhawkvàPhantomnày,báocáorằngđoàntăngthiếtgiápcủakẻthùđangtiếnquânđượcbảovệđặcbiệthiệuquảbởihệthốngphòngkhôngdiđộngđadạng.Trướchết,đólàlướilửabảovệsườncựckỳhiệnđạicủacáctổhợpSAM“Kub”,đặttrênkhunggầmxebọcthép,sauđóđếnpháocaoxạtựhànhZSU-23-4“Shilka”4nòngcóradardẫnbắn,gắntrênkhunggầmxetăng,vàđicuốicùnglàcáchệMANPADS“Strela-2M”vớiđầutựdẫnhồngngoạiđểphụcvụcôngtácphòngkhôngtầmthấp.Cùngkếthợpvớinhau,chúngtạonênvòngđaiphòngthủgầnnhưkhôngthểchốnglại–mộtchiếcôbảovệdiđộng,dướisựchechởcủanóxetăngcóthểdichuyểnmàvẫnđượcbảovệmộtcáchantoàntrướcmọisựtấncôngtừtrênkhông.

Sứcmạnhcủahệthốngđókhôngnằmtronghỏalựchùngmạnhcủamình,hoặccácyếutốkhác,màchỉởcáchệthốngdẫnđườngchovũkhíđãtrởthànhsựbấtngờkỹthuậthoànhảonhất,khôngchỉđốivớingườiIsrael,màcònvớitấtcảcácnướcphươngTây.

SAM“Kub”,cónhiệmvụchínhlàđảmbảophòngkhôngcholựclượngmặtđấtbaogồmhaixe xích, một trong hai xe đó mang đạn TLPK có điều khiển 2Q12 (NATO phân loại SA-6Gainful),chiếckia–RadarStraightFlash(theophânloạicủaNATO).ĐiểmmớicủahệthốngnàylànólàmviệctrongchếđộbứcxạliêntụckhácvớichếđộxungcủaS-75vàS-125.MụctiêuđượcchiếuxạbởitínhiệuliêntụccócôngsuấtthấpcủaradarStraightFlash,cònđạn

SAM“Kub”tựdẫntừtínhiệuphảnxạ.Dothiếtbị thutrênmáybayIsraelđượcthiếtkếđểnhậntínhiệuxung,nókhôngthểpháthiệnbứcxạliêntục.Vàđểphứctạpthêmvấnđề,radarcủaNgahoạtđộngởhaitầnsốkhácnhau.Vìvậy,dolàkếtquảcủahaicảitiếnkỹthuật,đạnSAM“Kub”cóthểbayđếngầnmáybaymàkhôngbịtácđộngbởikhítàiđốikhángđiệntửcủangườiIsrael–nghĩalàkhôngbịpháthiện,khôngbịchếápvàkhôngthểđánhlừa.

Mộtbấtngờkháclàradarkiểmsoáthỏalực(NATOphânloạiGunDish)củatổhợpPPKdiđộng23mmZSU-23-4“Shilka”.ĐểtăngsứcđềkhángtrướcECMcủađốiphương,radarlàmviệcởtầnsốcaohơnnhiềusovớibấtkỳkhítàiphòngkhôngnàotrướcđâyđượcngườiAiCậpsửdụng.CácmáythuIsraelđượcthiếtkếđểpháthiệnbứcxạtầnsố12GHz,khôngthểpháthiệnbứcxạcủanó–khoảng16GHz.

MộtđiểmmớivềkỹthuậtlàtổhợpMANPADSnhỏ“Strela-2M”,đượcmộtngườilínhmangváctrênlưng.Nócómộtkiểuhệthốngdẫnđườnghoàntoànmớidựatrênbứcxạhồngngoại.Tấtcảnhữngthứmộtngườilínhphảilàm,chỉlàchĩaquảđạntênlửalênmáybaybaythấp.BộcảmbiếnhồngngoạicủađạnSAMcóđiềukhiểnsẽpháthiệnbứcxạnhiệtcủađộngcơphảnlựccủamụctiêu,nótruyềntínhiệucựlyvàphươngvịchohệthốngđiềukhiểnvàdẫnđường,hệthốngsauđósẽhướngdẫnquảđạnbaytớimụctiêu.Hệthốngdẫnđườngnàyđượcgọilà–IR-homing(tựdẫnhồngngoại).

TấtcảcáchệthốngvũkhímớitrêncùnghệthốngS-75vàS-125màngườiAiCậpđãcósẵnlàmthànhmộthệthốngphòngkhôngđặcbiệtmạnh,chophéphọtiếnquânthậmchíkhôngcầnquantâmđếnthựctếlàLLKhôngquâncủahọkhôngnắmưuthếtrênkhông.CácphicôngmáybayIsraelyểmtrợtrựctiếpcáclựclượngmặtđất,khitấncôngđoànxetăngthiếtgiáp,điđếnkếtluậnrằnghọkhôngcócơhộinàotránhkhỏibứctườnglửanày;nếuhọhạxuốngđộcaothấpđểtránhSAM,thìchắcchắnsẽrơivàolướihỏalựcthuộcloạikhủngkhiếpnhấtcủacáccỗpháophòngkhôngbắnnhanh“Shilka”hoặctrởthànhmụctiêuchotổhợpMANPADS“Strela -2M”. Tổn thất củaKhông quânDoThái lớn đếnmứcBTL Lục quânđã quyết địnhkhônggọimáybayđếnchiếnđấuchốnglạichiếnxacủađịchquân.

ĐốivớingườiIsrael,trêncảhaimặttrận,mỗigiờđiquatìnhhìnhcàngtrởnêntệvàtồitệhơn,bởivìngoàimộtsốlượnglớnmáybaybịmấttrongnhữngngàyđầucuộcchiến,xetăngcủahọcũngđãbịtổchứcthảmsát.ChúngtrởthànhmụctiêudễdàngchosảnphẩmmớicủangườiNgaATGM9K11M“Maliutka-M”.Đượcbộbinhphóngởcựlygần,nhữngquảđạnhỏatiễnnày,điềukhiểnquadâydẫn,cóđộchínhxácđặcbiệtcao.

A.ChiếnthuậtECWcủaIsraelđểtấncôngmộtkhẩuđộiSAM“Kub”vàtránhđạnSAMcủanó.Sửdụngđiểmyếucủa“Kub”,vàtrướchếtlàsựkhôngcókhảnănghoạtđộnghiệuquảởđộcaothấpcủaSAM,máybayIsraeltiếpcậnởđộcaocựcthấp,tránhradartrongmànnhiễubềmặtđịavậtởbêndưới.Bayquakhẩuđội,nóleocaotheochiềuđứng,sauđóbổnhàoxuốngmụctiêu,thảbomhoặcphóngtênlửachốngtăngcóđiềukhiển.Hoànthànhtấncôngxong,máybayvẫncònởđộcaorấtthấp,nóthảPRLOvàbẫyhồngngoạiđểđánhlừacáctổhợptênlửaSAMkhác

màcóthểbắntrúngmáybay.

Bâygiờkhinhậnrarằngsựtồntạicủađấtnướcđanglàvấnđề,BộChỉhuyTốicaoIsraelphảiramộtquyếtđịnhcótầmquantrọngđặcbiệt–đặtmứcưutiênchomặttrậnnào.HọquyếtđịnhrằngnguycơlớnnhấtđếntừmặttrậnphíaBắc,dođóhọquyếtđịnhtậptrungphảnkíchcuộctấncôngcủaSyria,vàđồngthời,cốgắngchốngđỡcuộctấncôngcủaAiCậptrênkhuvựckênhđàoSuez.HyvọngduynhấtlàLLKQ,màtuyvậy,đãmấtcảnhgiácxétvềquanđiểmchiếntranhđiệntử.Họcầnphảitìmracàngnhanhcàngtốtradartươngứngvàbiệnphápđốikhángđiệntửchốnghồngngoạithíchhợp,bằngcáchđólàmgiảmtỷlệtổnthấtđangởmứckhôngthểchấpnhận.

Trongnhữngngàyđầutiênđầykịchtínhcủacuộcchiến,việcsửdụngmộtlượnglớnPRLOvàcácmáyphóngchúngđãtrợgiúpcholựclượngkhôngquânIsrael.Tấtnhiên,PRLOkhôngphảilàđiềumới,vìnótừngđượcsửdụngphổbiếntrongThếchiếnthứIIvàởViệtNam:điều

duynhấtthayđổitrongviệcnàylàđộdàicủamỗidảinhiễuđãđượcđiềuchỉnhphùhợpvớibướcsóngcủaradarmới.PRLOđượcđónggóitrongcácbăngđạn,rồiđếnlượtnóđượcđặttrongcontainertreovàomáybayvàbắnrangoàitheolệnhcủaphicông.

NgoàiPRLO,ngườiIsraelcũngnhậnđượccảbẫyhồngngoạiđểđánhlừatênlửacóđầutựdẫnhồngngoại.ViệcsửdụngchúngcũngtươngtựPRLO,vớingoạilệduynhấtrằngchúngbứcxạnănglượngnhiệthaylànănglượnghồngngoại.Đểđápứngmụctiêuđặtra,nănglượngđượctạorabởichúngcầnphảibứcxạởcùngtầnsốđượcsinhratạicácthiếtbịđầuracủađộngcơmáybay,nhưngtấtnhiên,cườngđộlớnhơnnhiềunhằmtạoramộtmụctiêugiảcóthểhútđạntênlửacủatổhợpMANPADS“Strela-2M”vàođó.

B.KhôngquânIsraelsửdụngcácchiếnthuậtkhácnhauphóngbẫyhồngngoạiđểtránhtênlửacóđầutựdẫnhồngngoại.Mộtchiếnthuậttrongsốđólàsửdụnghaimáybay,mộttronghaiđộtngộtđổihướngbaylêncao,rồisauđóđixuống,cắtquaquỹđạobaycủamìnhvàdođótạoramộtkhuvựcbịđốtnóngdữdội.Trongkhiđó,chiếcmáybaykiabaytiếp,vừabayvừaphóngbẫyhồngngoại.Cũngnhưvậy,tathấyrằng,thaotáccơđộngbấtngờvàmạnhmẽđãtrởthànhmột

phươngtiệnphòngvệhiệuquả,đểđánhlạchướngđạntênlửa.

NgaykhicácmáyphóngPRLOvàbẫyhồngngoạiđượclắpđặttrêncácmáybayPhantomvàSkyhawk,ngườiIsraelđãcóđượckhảnăngtìmrachiếnthuật,màsẽchophépcácphicôngcủahọvượtquabứctườnglửadongườiẢRậptạora,cómộtsốcơhộithựchiệnthànhcôngnhiệmvụvàsốngsót.Ởmộtmứcđộlớn,chiếnthuậtđượctìmradựatrênviệctấncôngtrựctiếpSAMcủakẻthù.Độngtáccơđộngtấncôngrấtnguyhiểm,nhưngrấthiệuquảcủamộtmáybayxuốngtổhợpSAM“Kub”đãđưaramộtưuthế,vì“Kub”cónhữngcơhộiđánhchặnmụctiêukhôngquantrọngởđộcaothấpvàtốcđộquétthấp.Máybay,ẩntrongnhiễubềmặtđịahình,baytớixephóngởđộcaocựcthấpđểtránhbịradarcủatổhợppháthiện.Ngaysaukhibayquamụctiêu,phicônglàmđộngtácleocaogầnnhưthẳngđứng,sauđóngaylậptứcbổnhàoxuốngmụctiêu,phóngtênlửavàbomvàokhoảnhkhắcthíchhợp.Trongthờigianbổnhàovàthoátlytiếptheo,phicông,vẫnđangởđộcaothấp,phảiđầutiênnémPRLOđểđốikhángđiệntửchốngtổhợpSAM“Kub”,cóthểphóngđạnvàomáybaycủaanhta,rồisauđóthựchiệncơđộnggấpđểtránhđạntênlửatổhợpSAMmangvác“Strela-2M”cóđầutựdẫn

hồngngoại.Đơngiảnnhấttrongcácđộngtácnhưtrênlàviệcphóngbẫyhồngngoại,sauđóngoặtthêmvềphíađạnTLPKcóđiềukhiểnđểsaochoquayđượcđầurađộngcơ–điểmnóngnhấtcủamáybay,khỏiđầutựdẫnhồngngoạicủatênlửa,điềuđósẽlàmchođạnbắntrượtmáybay.

Thậmchímộtchiếnthuậtphứctạphơncũngđãđượcápdụng.Đólàhaimáybayđangbaytheođộihìnhchặtchẽ,thìngaykhibiếtrằnghọbịđạnTLPKcótựdẫnhồngngoạitấncông(hoặcđượccácmáybaytrựcthăngtuầntrathôngbáovềviệcnàyquaradio),họthựchiệnđộngtáccơđộngcắtchéođườngbayriêngcủanhau,tạoramộtkhuvựcnhiệtđộcao,khuvựcđósẽlànguồnnănglượnghồngngoạithuhútđạnTLPKcóđầutựdẫnhồngngoại.

Mộtchiếnthuậtrấthiệuquảkhác,dựatrêntốcđộtheodõicóhạnchếvàcựlybámsátcủatổhợpSAM“Kub”.PhantomvàSkyhawktiếpcậnởđộcaolớn,chiếcnàyởbêntrênchiếckia:chiếcđầutiên–Phantom,cầnphảinémmộtsốlượnglớnPRLOvàbẫyhồngngoạiđểchếápradarvàhệthốngdẫnđườngcủakẻthù,dođóđảmbảochoSkyhawkcơhộibổnhàoxuốngmụctiêuvàthảbomhoặcphóngtênlửacủanóvớixácsuấtthànhcôngcaovàtrởvề.

C.MộtchiếnthuậtnữacủaIsraeltránhđạnTLPKcủakẻthù.Chiếcmáybayđầutiên,némPRLOđểđánhlừaradarđốiphương,ngoặtraphíasau,cònchiếcmáybaykiabổnhàotấncôngkhẩu

độiPKcủađốiphương.

Toànbộchiếnthuậtnàydựatrêncácthaotáccơđộngrấtmạnh,gầnnhưkhôngthểchịunổi,màhệthốngdẫnđườngđạnTLPKcóđiềukhiểnkhôngthểbámtheo;mộtthuậtláinhưvậyyêucầusứcbềnđặcbiệtvàsựphốihợphànhđộngnhuầnnhuyễncủacácphicông.

Saunày,cácmáybayđượctrangbịcácthùngchứacóđặtcácbộRWRcókhảnăngchặnthubứcxạtầnsốhoạtđộngbứcxạrấtcaocủatổhợpSAM“Kub”vàradardẫnbắntổhợpPPK“Shilka”.

Vớihệthốngmới,Israelkhôngchỉgiảmđángkểtổnthấtmáybaycủahọ,màthậmchícònthànhcôngtrongviệctiêudiệt40trongsố60hệthốngtênlửaPK.Mộtlầnnữasaukhichiếmlạiđượcưu thế trênkhông, trướcđâyđượcchuyểnsangchongườiAiCậpvàSyria,Khôngquân Israel lại có thểđảmbảoyểm trợđườngkhông cho các lực lượngmặtđất củamình,khôngchỉphòngvệchốngquânđộiẢRậpđangtiếncông,màcònbướcvàotấncông,nhưđã

diễnratrong“ChiếndịchGazelle”nổitiếngkhiquânđộiIsraelvượtquakênhđàoSuez,thâmnhậpsâulãnhthổAiCập.

Vàocuốicuộcchiến,kếtquảcuốicùngnhưsau:tổnthất110máybaycủaIsrael–đólàmộtconsốđángkinhngạc,nếutaxétđếnquânsốLựclượngKhôngquânIsrael.HầuhếtcácmáybaybịbắnrơibởihệthốngvũkhímớimàngườiIsraelmấtcảnhgiáckhôngcócácbiệnphápđốiphóradarvàhồngngoạithíchhợp.

KếtquảcủacáctrậnđánhẢRập-Israeltrênbiển,tuynhiênlạihoàntoànkhác.Chúngtađãthấy trong cuộc chiến tranh Sáu ngày, tàu khu trục của Israel “Eilat”, không cóRWR, cũngkhôngESM–màkhôngcónókhôngthểthựchiệnhoạtđộngECM,cũngkhôngcóPRLOhaybấtkỳthiếtbịgâynhiễukhác,bịxuồngcaotốccủaHảiquânAiCậpdoLiênXôchếtạođánhchìmnhưthếnào,saukhiphóngloạttênlửachốnghạmdoLiênXôchếtạo“Termit-U”vàocontàu-bấthạnh,màthậmchíxuốngcaotốctênlửacònchưarờicảng.Sauthảmhọanày,đãcóquyếtđịnhđổimớivàtăngcườngnănglựcchoHảiquânIsrael.Bướcđầutiênlàphảibắtđầuchếtạomộtlớptàuchiếnmớitấncôngnhanh–lớp“Reshef“.Cáctàunàycóđộdãnnước410tấn,đượctrangbịtênlửaGabrieldoIsraelsảnxuất.

Đổilại,hạmđộiAiCậpvàSyriacómộtsốlượnglớncáctàucaotốcdoLiênXôchếtạolớp“Komar”và“Osa”trangbịtênlửa“Termit-U”màchưabaogiờbắntrượtmụctiêuchođếnlúcđó.Chúngđãkhẳngđịnhsứcmạnhcủamìnhnăm1971,trongcuộcxungđộtẤnĐộ-Pakistan,khitronggiaiđoạnngày4–8tháng12,mộtsốtàuchiếnPakistantrongkhuvựcKarachi,cũngnhư 3 tàu buôn neo tại cảng, bị đánh chìm bằng các quả đạn tên lửa “Termit-U” của đốiphươngphóngtừcáctàucaotốcẤnĐộlớp“Komar”và“Osa”.

TênlửaGabrielcủaIsraelchínhxáchơn“Termit-U”,nhưngcựlycủachúngthấphơnđángkể–2,5lần.Trongthựctế,điềunàycónghĩalàcáctàuIsraellớp“Reshef”hoặc“Saar”vớitênlửaGabrieltrêntàusẽphảiđivàokhuvựcthuộctầmdiệtmụctiêucủatênlửa“Termit-U”củakẻthùtrênchiềusâu20–30kmtrướckhichúngcóthểsửdụngcáctênlửacủamình.Dođó,bắtbuộcphảipháttriểnmộtchiếnthuậthữuhiệuđấutranhchốnglạicácđơnvịhợpthànhcủakẻ thù,đượcvũ trangTLCH“Termit-U”.Việc tìmkiếmmộtchiến thuậtnhư thếđã trởthànhnỗiđauđầuchủyếucủaHạmđộiIsrael.

Kinhnghiệmchothấyvấnđềkhôngthểgiảiquyếtđượcbằngphươngtiệnphòngvệtruyềnthống, những thứ tỏ rabất lực trướcmốiđedọa của tên lửa chốnghạm.Chẳngmấy chốc,ngườiIsraelnhậnrarằng,cầnphảicómộtcáigìđómớivàgiảiphápnàynằmtronglĩnhvựcECW.

Dođó,họtrangbịchotấtcảcáctàucaotốctênlửacủamìnhcácmáyphátnhiễutạpvànhiễumôphỏngvàbaophủchúngbằngmộtloạivậtliệuhấpthụbứcxạđiệntừcủabấtcứradar nào, nhiều hơn là phản xạ nó. Vật liệu hấp thụ sóng vô tuyến như vậy (RPM –радиопоглощающиематериалы–РПМ)đượcđặttênlà“vậtliệuhấpthụsóngsiêucaotần”vàcóthểchuyểnđổinănglượngbứcxạđiệntừsangmộthìnhthứckhác,trongtrườnghợpnàylànhiệt,cóthểđượcdễdàngpháttánvàokhôngtrunghoặcvàonước.Cũngđãquyếtđịnhrằng,trongthờigiantấncông,thaotáccơđộngtốtnhấtsẽlàchiếmvịtríhướngmũitàutới

đốiphươngtrướctiên,đểđảmbảotínhiệuradarphảnhồitrởvềđốithủlàtốithiểu.KhibắtđầucuộcchiếntranhYom-Kippur,HạmđộiIsrael,mộthạmđộinhỏnhưngđượctrangbịtốthơnsovớitấtcảtạikhuvựcTrungCậnĐông,đượcchuẩnbịtốtđểthựchiệncácchiếndịchtrênbiểnnhưvậy,làđộcnhấtvônhịtrongloạihìnhcủamìnhvàcótầmquantrọngrấtlớntrongchiếntranhhiệnđạitrênbiển.

NgaytrongđêmđầutiêncủacuộcchiếntranhvàothángMườinăm1973,BộchỉhuyHảiquânIsrael,sợrằngngườiSyriasẽbắtđầutấncôngHaifatừphíabiển,ralệnhchonămtàutênlửatốcđộcao“Reshef”,“Mivtah”,“Hanit”,“Gaash”và“Miznag”tiếnlênphíabắcvàtìmkiếmcácđơnvịđốithủ.

BộChỉhuySyria,đếnlượtmình,cũngquanngạivềcácthiếusótcủahệthốngphòngvệbờbiểncủamình,ralệnhcho3tàucaotốctênlửalớp“Komar”và“Osa”,cũngnhưcáctàuthuyềnkháctiếnhànhgiámsátvàtrinhsát.

ĐểtớiđượcvùngbiểnSyria,hảiđoànIsraelđivòngbờbiểnLebanonvàlúc22:28pháthiệncáctàuphóngngưlôiSyria,đangtuầntrabờbiểnLatakia.CáctàuSyriacốgắngtìmnơitrúẩntrongmộtcảnggầnđó,nhưngđãbịđánhchặn,vànămtàuSyriabịhỏalựcpháobinhđánhchìm.

Sauđó,hảiđoànIsraelquayvềphíađông,chiathànhhainhómbắtđầutừhaihướngđivòngvùngbiểnLatakia.Tronggiaiđoạnnàycủachiếndịch,“Reshef”nhậnthấymộttàuquétmìnSyriavàngaylậptứcđánhchìmnóbằngmộttrongnhữngquảđạntênlửacủamình.

Tuynhiêntàuquétmìn,cólẽ,làmồinhử,xuấthiệnvớimụcđíchthuhútngườiIsraelvềphía3tàutênlửaSyriađangchuẩnbịtấncônghảiđoànIsrael.

HệthốngESM(RTR)củacáctàuIsraelphátlệnhbáođộng,cònviệcphântíchcácbứcxạchặnthuđượcđãchocácdữliệuliênquanđếnloạicáctàutấncôngvàvũkhícủahọ.CáchảiđoànIsraelvàSyriabắtđầucơđộngchiếmcácvịtríthuậnlợiđểxạkích.Bâygiờhọđãởcựlycáchnhau40km,vàkhoảngcáchnàynhanhchóngthugọn–cácđốithủ,mởhếttốclực,gấp

rúttiếnvềphíanhau.

Tại thờiđiểmnày,ngườiSyria, lợidụngưuthếvềcự lysửdụngtên lửa“Termit-U”củamình,từkhoảngcách37,5kmthựchiệncúvolleyđầutiên,cònngườiIsraelngaylậptứcbậtmáyphátnhiễumôphỏngcủahọđểđánh lệchhướngTLCHvàphóngramộtsố lượng lớnPRLO,đểlàmhọkhónhậnrahơn.Phùhợpvớikếhoạchđãchuẩnbị,ngườiIsraelsửdụngcảcựlylớnvànhỏPRLOđểtạorasựnhầmlẫntốiđatrongđầutựdẫnTLCHcủaSyria.

CăngthẳngbaotrùmcácthànhviênthủythủđoàncảSyriavàIsrael,họbiếtrằngsốphậncủahọbâygiờchỉphụthuộcvàohệthốngđiệntửcơhữucủamình–hệthốngđiệntửtrênthântênlửađốivớingườiSyriavàcácmáyphátnhiễumôphỏngvàPRLOđốivớingườiIsrael.Đólàtrậnhảichiếnđầutiêntrongchiếntranhtrênbiểngiữacáchảiđoàntàutênlửavàkhôngaicóthểnóitrướcchuyệngìcóthểxảyra!Nókhôngphảilàmộttrậnhảichiếnkinhđiểntrongđóhỏalựcpháohạmđượcchỉhuyvàđiềuchỉnhbởiconngười;kếtquảcủatrậnđánhnàyphụthuộcvàothiếtbịđiệntử,sựhoànthiệncủacôngnghệcóthểlàmranhữngđiềukhôngthểtưởngtượng,nhưngmỗimộtbêntrongđóđềucókhiếmkhuyết.Tênlửacầncóradarđểkhóavàbámsátmụctiêu,cònradarthìdễbịtổnthươngvớiđốikhángđiệntử.

Tổnthất“Eilat”dạyngườiIsraelmộtbàihọctốtvàbuộchọphảiquantâmnhiềuhơnđếnEW,vàhọđãhọctốtbàihọcnày.NgaysaukhibậtthiếtbịECWtrêntàu,TLCHcủaSyriabắtđầuđichệchkhỏicácmụctiêuthựcvàbịhướngđếncácmụctiêukhôngtồntại,saucácđộngtáccơđộngkỳquặcvàkhôngthểtưởngtượngđược,chúngrơixuốngbiểnmàkhônggâyratáchạigìchongườiIsrael.

Tránhđượcđòntấncôngtênlửađầutiên,cáctàuIsraeltiếptụcdichuyểntoànlựcvềphíatrướctheohaihàngdọc,chođếnkhicònchưavàovùngphóngcácTLCHGabrielcủamình.NgườiIsraelkhaihỏalúc23:36,cáctàuSyriakhôngcótrêntàuthiếtbịEWcùngloạinhưcủaIsrael,đãchịutổnthấtnặngnề.Chẳngmấychốc, tiếptheomộttàu lớp“Komar”cảtàu lớp“Osa”cũngbịchìm,còncáctàulớp“Komar”khácmắcvàobãicátngầm,tạiđóchúngbịhỏalựcpháohạmcủahaitàuIsraelbắnphá.

Tốihômsau,HảiquânIsraelthamgiavàomộttrậnhảichiếnnhiềukịchtínhhơn,lầnnàylàchốnglạingườiAiCập.CáccuộcđàmthoạivôtuyếnchặnthuđượccủakẻthùgiúpIsraelpháthiệnđượchạmđộiAiCậpsẽrakhơibanđêm,đitừAlexandriatớicăncứhảiquânPortSaidgầnmặttrận.Ngaylậptứcđểđánhchặnhảiđoàncủađốiphương,BộTưlệnhIsraelđãđiềuđộngcáctàutênlửacủamình“Reshef“,“Kashet”,“Eilat”,“Mifgav”,“Herev”và“Soufa”.

Tuânthủsựimlặngvôtuyếnvàradarhoàntoàn,cáctàuIsraelđithẳngđếnbờbiểnAiCập;chỉcócácthiếtbịEWthụđộngcủahọlàmviệc,nghĩalànhữngkhítàikhôngbứcxạ(cácmáythuRWRvàESM).

HảiđoànAiCập,gồmbốntàulớp“Osa”vũtrangTLCH“Termit-U”,rờiAlexandriangaysaukhimặttrờilặn,điđếnPortSaid.Khoảng21:00,mộttrongcáctàuAiCậpbậtradarcủamìnhtrongvàigiâyđểkiểmtrahànhtrìnhvàsựhiệndiệncủatàuđịchgầnđó.Sự“sơsuất”điệntừtrườngnàyngaylậptứcbịngườiIsraelpháthiện,nóthôngbáochohọvềsựhiệndiệnvàvịtrí

củahảiđoànAiCập.

Di chuyển trongbóng tối hoàn toàn, cảhai hảiđoàn cùng tiến tới gặpnhau. Lúc23:00,ngườiAiCậppháthiệntrênmàhiểnthịradarcủahọsáutàucủađốiphươngđangởcự lykhoảng41km.Ngaykhitàuvàovùngphóngtênlửa–38km,cáctàu“Osa”đãphóngloạt12TLCH“Termit-U”.TuynhiêncácphươngtiệnECWtrêntàuIsrael–cácmáyphátnhiễumôphỏngvànhiễutạpvàmáyphóngPRLOđãđánhlệchhướngtấtcả12TLCH,vàcácquảđạnrơixuốngbiển.

ĐơnvịtàuIsraelmởhếttốcđộtiếntớiphíađốithủ,vàsau12phútđãvàovùngphóngtênlửacủahọ.NgườiAiCậpkhôngcókhítàiECWtrêncáctàu“Osa”,chúngkhôngcókhảnăngtựvệchốnglạiTLCHGabrielđangbaytới,batàucủahọbịđánhtrúngvàđãchìm.Tàuthứtưbịthươngnặng,bắtđầutrôidạtvềphíabãicátgầnBaltima.

TầmquantrọngcủavaitròmàEWnắmgiữtrongnhữngtrậnhảichiếnnóitrênlàkhôngcầnphảibìnhluận!Cácđơnvịtácchiếnđốikhángkhôngtiếpxúctrựcquanvớinhau;tấtcảđềuđượcthựchiệnbằngtrangbịđiệntử,vàtrongmỗitrậnđánh,phíacóphươngtiệnECWhiệuquảhơnđãlàngườichiếnthắng.

TrongcáctrậnhảichiếngầnLatakiavàDamietta-Baltim,khôngquảđạnnàotrongsố42đạnTLCH“Termit-U”phóngvàocáctàuIsraeltớiđượcmụctiêu–mộtthựctếđãtựnónóilêntấtcả.NhữngkếtquảnhưvậyđạtđượclànhờviệclậpkếhoạchvàsửdụnghiệuquảcácthiếtbịchiếntranhđiệntửcủaHảiquânIsrael.Bâygiờmốiđedọacủatênlửachốnghạm“Termit-U”đốivớicáchạmđộiphươngTâyđãbiếnmất.Trongkhiđó,dùcáckếtquảnàykhôngảnhhưởngmạnhđếnbước chung cuộc trongChiến tranhYom-Kippur, chúngđã chắc chắn trởthànhmộtbướcngoặtcủachiếnthuậtchiếntranhtrênbiển.

SựthamgiacủaNgavàMỹ,mặcdùhọkhôngchínhthứcbướcvàochiếntranh,cóýnghĩarấtquantrọng.Cảhaisiêucườngkhôngchỉcungcấpvũkhí,hệthốngđiệntử,cungcấpdịchvụhậucầnvànhiềuthứkhác;họsửdụngTrungĐôngnhưmộttrườngbắntênlửakhổnglồđểthửnghiệmcácvũkhívàtrangbịmớinhất.CóbằngchứngngườiMỹsửdụngmáybayIsrael

đểđánhgiá,trongđiềukiệnchiếnđấuthực,tênlửaAGM-65Maverickdẫnđườngbằnglaser,loạihiếmkhibịmấtmụctiêu.Tươngtựnhưvậy,họthửnghiệmphiênbảnmớicủatênlửakhông-đối-diệnAGM-45Shrike,loạitựdẫntheotrườngđiệntừbứcxạcủaradar“đangtheodõi”haycácnguồnnhiễuchủđịnh,cũngđượcthửnghiệmtrongđiềukiệnchiếnđấuthực.

Ngaytrongnhữngngàyđầucủacuộcchiến,ngườiNgađãthửnghiệmtênlửakhông-đối-diệnmớiKh-20(NATOđịnhdanhKelt)củahọ,cótầmbắnxa320km.MáybayAiCậpTu-16baytrênĐịaTrungHảiđãphóngmộttrongnhữngquảtênlửanhưvậyvềhướngTelAviv.MaymắnlớnchongườiIsrael,tênlửađãbịphicôngmộtchiếcPhantomIsraelpháthiện,sauđóchặnđánhvàbắnrơiquảđạn.

NgườiSovietsửdụngTrungĐôngđểthửnghiệmhiệuquảcácloạiATGMđiềukhiểndâySnapper(NATOphânloại)và9K11M“Maliutka”củahọ.CòntrênmặttrậnSyria,họthậmchíđãthửnghiệmmẫumớinhấttênlửachiếndịch-chiếnthuật9K52“Luna”(NATOđịnhdanhFrog7)củamình.Tươngtựnhưvậy,ngườiMỹthửnghiệmATGMTOWcủahọ,chuyểngiaonóchongườiIsrael.TOWlàmộthệthốngbaogồmthiếtbịphóngdạngốngvàthiếtbịtheodõiquanghọcgắntrênmộtchânmáy.Saukhiphóng,đạntênlửađượcdẫnbằngdâyvàđiềukhiểnbằngmáytính,tựđộngđưatínhiệuđiềukhiểnđếncáccơcấuchấphànhcủaquảđạn.TrongcuộcchiếntranhYomKippurngườitacònthửnghiệmcácmẫumáybaymới.CácchuyếnbaydothámđặcbiệtđượcthựchiệnbởimáybayMỹLockheedSR-71Blackbird,nócótốcđộbay3M,trầnbaygần30.500mét,cũngnhưbởimáybayMiG-25LiênXô(đểbaytrênkhôngphậnIsraelđãsửdụngbốnchiếcMiG-25RvàMiG-25RB.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga),nócótốcđộ3,2Mvàtrầnbay24.500m.TrênlãnhthổIsraelcònnhìnthấymộtsốchiếcsiêuâmSu-25Flagon-A(đúngtrongvănbản,tuynhiênFlagontheophânloạicủaNATOcónghĩalàSu-15.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga)vàSu-20(phiênbảnxuấtkhẩucủaSu-17.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga),còntrêncácvùng lãnhthổẢrập–phiênbảncuốimáybayMiragecủaPháp.Trongcuộcchiếnnày,cócảsựthamgiacủaphicôngtừcácquốcgiatrunglậptheođuổicácmụctiêukhácnhau:huấnluyện,thửnghiệmvũkhímớivàlàmquenvớicácchiếnthuậtsửdụngkhôngquânmớinhất.

ViệcchặnthucáccuộcđiệnđàmvôtuyếnđãtiếtlộsựhiệndiệncủacácphicôngngườiPakistan,CubavàLibyaởphíangườiẢRậpvàNamPhiởphíaIsrael.

DựatrênkinhnghiệmcuộcchiếntranhYom-Kippurnhiềukếtluậnvộivãđãđượcrútra.Vídụ,ngườitanóirằngsựxuấthiệncủatênlửađánhdấusựchấmhếtcủaxetăngvàmáybay,nhưngmụctiêucủacuốnsáchnàykhôngphảilàđánhgiátínhcócơsởcủanhữngkếtluậnnhưvậy.Tuynhiên,từviệcphântíchtổngkếtcuộcchiếntranhcóthểrútranhữngbàihọcgiátrịliênquanđếntácchiếnđiệntử.

MộttrongnhữngbàihọcquantrọngnhấtcủacuộcchiếntranhYomKippur,đólànhữnghậuquảrấtnghiêmtrọngcóthểxảyrakhicôngtáctìnhbáokhôngđượctiếnhànhđếnnơiđếnchốn.CơquantìnhbáoIsraelđãbịbuộctội,màkhôngphảikhôngcólýdo,rằngnókhôngcókhảnăngcảnhbáochoChínhphủmìnhvềviệcsắpxảyramộtcuộctấncôngcủaSyria-AiCập–vềthấtbạisẽđedọasựtồnvongcủaIsraelvớitưcánhlàmộtnhànước.HạnchếlớnthứhailàlựclượngvũtrangIsraelkhôngđượctrangbịcácphươngtiệnECWđầyđủđểcóthểđối

phóvớicáchệthốngvũkhímớinhấtcủađốiphương,điềunàyảnhhưởngtrựctiếptớinhữngtổnthấtrấtnặngnềcảvềconngườivàtrangbịkỹthuật.

Tấtcảnhữngđiềuđócóthểtránhđượcnếubộphậnđiệntửthuộcngànhtìnhbáolàmviệccóhiệuquả–bộphậntrinhsátSIGINT.Tấtnhiên,nhiệmvụđólàcủaQuốcgia,vốnquantâmđếnanninhvàsựsốngcòncủachínhmình.HạnchếcủacơquanSIGINTIsraelnằmởkhâunào,vẫncònlàmộtbíẩn:hoặctrongviệcthuthậpdữliệuhoặctrongđánhgiávàphântíchchúng.Tuynhiên,rõràngnếungườiIsraelcẩnthậnhơntrongchặnthu,giảimãthôngđiệpvôtuyếncủangườiẢRậpvàphântíchbứcxạradartrongthờibình,họsẽkhôngphảichịutácđộngcủahaibấtngờkhủngkhiếpđếnnhưvậy–bảnthâncuộctấncôngvàthếhệmớicáchệthốngvũkhímàcácnướcẢRậptriểnkhai.

AiCập,vềphầnmình,khôngđánhgiáthấptầmquantrọngcủatìnhbáoquânsự,hơnthế,họđãsửdụngnócựckỳhiệuquảtrướckhibùngnổchiếntranh.Saunhữngbàihọccayđắngcủacuộcchiếntranhnăm1967,ngườiAiCậpkhôngcònmuốnbịbắtbấtngờmộtlầnnữa.VớisựgiúpđỡcủaLiênXô,họhiệnđạihóatoànbộcáccơquantìnhbáocủamình,trướchếtmuatấtcảcácloạithiếtbịdothámđiệntửcósẵntạithờiđiểmấy:cácmáythuradiocựcnhạy,máyghiâmtừtính,máydòphươngvị,v.v.

Trong chiến tranh, người Israel đã đoạt được, trong số nhiều thứ khác, các bản đồ củangườiAiCậpcócácmụctiêuquânsựcủaIsraelđượcđưalênrấtchitiết,theokếhoạchcácchiếndịchdọcKênhđào,đánhdấucáccăncứcủahọởSinai,v.v.Ngoàira,họrấtmaymắnchiếmđượctoànvẹnmộtvàitổhợptênlửaphòngkhông“Kub”,MANPADS“Strela-2M”vàPPKZSU-23-4“Shilka”,điềuđóchohọbiếtthôngtinđầyđủvàchínhxácvềradarvàmứcđộkỹthuậtngườiSovietđạtđượctronglĩnhvựcchiếntranhđiệntử.

ChiếntranhYom-Kippur làmộtvídụđặcbiệtcủamộtcuộcchiếntranhhạnchế,sovớichiếntranhthếgiới.Đólàmộtcuộcchiếntranhvớicácmụctiêucụcbộ,hạnchếcảvềthờigianvàlãnhthổ,đượccácsiêucườngtàitrợ,vìhọmuốnthửnghiệmcácloạivũkhímớinhấtcủamình.Sựhiệndiệnmộtsốlượnglớnnhưvậycáckhítàiđiệntửđiềukhiểncáchệthốngvũkhíkhácnhau,làmchoviệctheodõitìnhhìnhđặcbiệtkhókhăn;cònbịlàmtrầmtrọngthêmbởisựchếápcácphươngtiệnthôngtinliênlạcvôtuyến,đặcbiệtlàbởingườiAiCập.Trênthựctế,sựthiếugiámsáttìnhhìnhđườngkhôngdẫnđếnviệccảhaibênnhiềulầnđãbắnrơimáybaycủachínhmình.Điềuđólàvấnđềcuốicùngcầnphảinhớchonhữngaichịutráchnhiệmlậpkếhoạchcácchiếndịchquânsựcũngnhưcáchệthốngvũkhítrongtươnglai,vìloạitổnthấtnàycóthểxảyracảtrongkhôngtrungvàtrênbiển,trênmặtđấtvớinhữnghậuquảcònnghiêmtrọnghơn.

Tómlại,việccầnphảitrangbịđầyđủcácloạikhítàitácchiếnđiệntửchotoànbộlựclượngvũtrang,ngaycảtrongthờibình,cóngànhtrinhsátlàmviệchiệuquảtrangbịcácthiếtbịdothámđiệntửhiệnđạinhất(SIGINT),cókhảnăngliêntụctheodõitiếnbộcôngnghệcủacácquốcgiathùđịchtiềmtàng,làvôcùngquantrọng.

Chương18.Phươngtiệnhồngngoại.

VídụmáyphátxungnhiễuhồngngoạiALQ-144«Hotbrick»lắpđặttrênthânmáybayOV-10D«Bronco»

Trongnhữngnămcủacuộcchiến tranhdàingày tạiViệtNam,ngườiMỹđãđưavàosửdụngnhiềuloạiphươngtiệnchếápđiệntửkhácnhau,chophéphọhầunhưhoàntoànvôhiệuhóađượctínhhiệuquảcủacácradarnhưmộtphươngtiệnpháthiệnvàdẫnđường.RadardẫnbắnFanSongcủatổhợpS-75thườngbịtắcnghẽnhoàntoànbởinhiễutạphoặcbịđánhlạchướngbởinhiễumôphỏng,còntênlửakhông-đối-khôngSovietcủacácmáybayMiGtrởnênvôdụngtrongkhôngchiếnchốngcácmáybayMỹ,đượctrangbịcácmáyphátnhiễumôphỏng“thôngminh”.Đáplại,côngtácnghiêncứuvàpháttriểncáchệthốngmớidẫnđườngtênlửadựatrênviệcsửdụngnănglượnghồngngoạiđãđượcbắtđầu.

Việcsửdụngloạinănglượngnàykhôngphảilàđiềumới.Nănglượnghồngngoạiđượctìnhcờpháthiệnvàonăm1800bởinhàthiênvănhọcngườiAnhSirWilliamHerschel,ngườiđãđược thế giới biết đến khi phát hiện ra hành tinh Sao Thiên Vương (Uranus). Ông đã thửnghiệmvớinhiềubộkínhlọcmàukhácnhau,đểbảovệđôimắttrướcánhsángmặttrời,gâyranhiềubấttiệntrongthờigianthựchiệncácthínghiệmthiênvăncủamình.Tronglúcthínghiệm,ôngnhậnthấyviệcgiảmnhiệtkhôngtươngđươngvớiviệcgiảmánhsáng.Vìvậy,ôngnghĩramộtthínghiệmtrongđóquangphổánhsángmặttrờiđượcchiếulênmànhìnhthôngquamộtlăngkínhthủytinh.Khiôngđưanhiệtkếtớimỗimộttrongcácmàusắcđượcchiếu,thìnhậnthấynhiệtđộtănglênứngvớimứcđộchuyểndịchtừmàuxanhsangmàuđỏ.Tiếpnữa,ôngkinhngạcnhận thấy rằngsaukhiquavùngmàuđỏvàchuyểnsangvùng “trống”,nhiệtkếtiếptụcchothấysựgiatăngnhiệtđộ;từđókhuvựcnàyđượcgọilàkhuvựchồngngoạihoặcdảihồngngoại.Trongthựctế,ôngpháthiệnrarằngquangphổcủaánhsángmặttrờicóchứacáctiakhôngnhìnthấyđượcbằngmắtthườngvàdođó,ônggọichúnglà“nhữngtiavôhình”.Herschelkhônghoàntoànđánhgiáđúngtầmquantrọngkhámphácủaông,vàthanôi,chỉsaunhiềunămthìnghiêncứuđómớilạitiếptục.Đoạnngừngnàycóthểđượcgiảithíchbởithựctếlàngoàimộtnhiệtkếthôngthườngsẵncóhồiđó,khôngcóthiếtbịđolườngkhácđểđonhiệt.

Trong thờigianChiến tranhThếgiới thứNhất,việcphát triểnứngdụng thực tếcủa tiahồngngoạiđãđạtđượctiếnbộđángkể.Cảhaipheđốiđịchnhanhchóngnhậnratầmquantrọngcủaviệcsửdụngbứcxạhồngngoạivàomụcđịchquânsựnhưmộtphươngtiệnquansátbímậtkẻthùvàobanđêm,pháthiệncácmụctiêutheobứcxạnhiệtchúngphátravàduytrìthôngtinliênlạcantoàn–vốnrấtkhóđánhchặn.Trongnhữngnămđó,đãpháttriển,mặcdùchỉởdạngmẫuthửnghiệm,đèntínhiệu(semaphore)dựatrêncácxungbứcxạhồngngoạivớicựlyhoạtđộng3,2kmvàcácthiếtbịnhìnđêmcóthểpháthiệnmáybaybayởđộcaolênđến1500méthoặcconngườiởkhoảngcách270mét.

ThếchiếnIIđãthúcđẩyviệcnghiêncứutronglĩnhvựcứngdụngthựctếbứcxạhồngngoại.ThậtthúvịkhithấykếtquảcủađiềuđólàmộtđánhgiásailầmcủangườiĐứctiếntrìnhTrậnchiếnĐạiTâyDươnggiữacácđoàntàuvậntảipheĐồngMinhvàcáctàungầmĐức.LựclượngchốngngầmcủaĐồngMinhngừngsửdụngcácradartìmkiếmdảitầnsốL,bởivìbứcxạcủachúngcóthểdễdàngbịtàungầmcủaĐứcpháthiện,chúngđượccácbộRWRcủamìnhcảnhbáovềkhảnăngbịpháthiện,sẽlặnkhẩncấpvàtrốnthoát.CácĐồngMinhđãđưavàotrangbịcácradardảitầnsốXvàđiềunày,đươngnhiên,ngaylậptứcmanglạikếtquả;tổnthấttàungầmĐức,mànguyênnhâncủanóngườiĐứckhôngthểgiảithíchđược,đãtănglên.CơquantìnhbáoĐứcđượcgiaonhiệmvụtìmgiảiđápchođiềuđó,vàhọlầmtưởngrằngcácnướcĐồngMinhđãbắtđầusửdụngcáccảmbiếnhồngngoại.

KếtluậnsailầmnàycướpđicủangườiĐứcrấtnhiềuthờigian,vàkhôngnghingờgì,nóđónggópmộtphầnnhấtđịnhvàothấtbạichungcuộccủatàungầmcủahọtrongTrậnchiếnĐạiTâyDương.Mặtkhác,côngviệccủangườiĐứchướngcụthểvàocácnghiêncứutronglĩnhvựcIR,đãdẫnđếnnhữngthànhtựuquantrọng.NhiềungườiĐứcvẫncònnhớnhữngnỗikinhsợvàsựhânhoanmàhọtrảiquakhinhữngcỗxebọcthépkhổnglồ,khônghềcómộtngọnđènnào,gầmthétchạyngangquahọtrongbóngtốinhưhũnút!ĐâylànhữngchiếcxeđầukéovậnchuyểntênlửahànhtrìnhnổitiếngV-1trênbờbiểnnướcPhápđếneobiểnAnh.Đểtránhbịpháthiệnbởimáybayđịch,chúngđượclắpđặtcácthiếtbịbaogồmđènchiếusángIRvàcácbộchuyểnđổihìnhảnhđảmbảocholáixekhảnăngnhìntrongbóngtối.Đólàvàothờigiancuốichiếntranh,khinướcĐứcchịucáccuộckhôngkíchthườngxuyênvàdữdộicủaquânĐồngMinh.

Ngoàira,ngườiĐứcđãsửdụngtiahồngngoạiđểtạorahệthốngthôngtinliênlạctừtàuđến tàu, từ tàu vào bờ và trênmặt trận Libya, để liên lạc giữa các xe tăng. Trong trận ElAlameinnăm1942,mộttrongnhữnghệthốngtrênrơivàotayngườiAnh,sauđó,quânĐồngminhbắtđầucácnghiêncứucủamìnhtronglĩnhvựcsửdụngcácbứcxạhồngngoạichomụcđíchquânsự.

NgườiMỹsửdụngcácthiếtbịtrênnguyêntắccủatiahồngngoạichosúngtrườngbắnđêm.Điềunàychophépđạtđượcđộchínhxácđángkểkhixạkíchvàoconngườiởcựlykhoảng70mét.VũkhínàyđượcgọilàSniperscope,lầnđầutiênđượclínhMỹsửdụngkhiđổbộxuốngcácđảotrênTháiBìnhDươngvàgâysựkinhngạclớntrongcácbinhsĩNhậtBản.

ỞÝ,cácthiếtbịdựatrênnguyêntắccủatiahồngngoạiđãđượcHảiquânÝđánhgiávềmặtthựcnghiệmlầnđầutiêntrongnhữngnăm1941-1942đểxácđịnhcựly,cóthểpháthiệnmục

tiêutrongbóngtốivàsươngmù.Đểlàmđiềunày,đãsửdụngmộtmáythu,gồmmộtgươngparabolcóđườngkính50cmcólắpđặttrongđócảmbiếnnhiệt-điện.Cácthínghiệmvềđêmđãchứngminhrằngcóthểquansátđượcconngườiởcựlykhoảng900mét,cònxeôtôcóđộngcơđanglàmviệc–450m;tàutuầndương“Taranto”đượcnhìnthấyởkhoảngcách5km,thậmchíbấtchấpthựctếlàđộngcơcủanókhônglàmviệcởcôngsuấttốiđa.

HỏatiễnPKcódẫnbằnghồngngoạicủaĐứcQuốcxãtrongThếchiến2:MesserschmittEnzianSurface-to-AirMissileđangtrêngiáphóng.

Sauchiếntranh,nghiêncứuvềcáchệthốnghồngngoạitiếptục.Bâygiờ,giátrịcủachúngnhưmộtphươngtiệnpháthiệnkhibảnthânđốitượngkhóthấyđượcđánhgiácao.Tiếnbộliêntụctronglĩnhvựcnàyđãdẫnđếnmộthàngdàicácphátminhquânsự.

Đểứngdụngtronghàngkhông,đãpháttriểncácthiếtbịtheodõi-hồngngoạicókhảnăngpháttínhiệuvềcaođộvàgócphươngvịcủabấtkỳmụctiêunàobứcxạnhiệttrongkhông

trung, trênđất liền, trênbiểnvàdướinước;cũngnhưchúngcó thểđượcsửdụngtronghệthốngthiếtbịhạcánhchomáybayvàquansátthủyvăndọcbờbiển.Mộtphátminhquantrọng làảnhnhiệthoặchệ thốngquansáthồngngoại (ForwardLooking InfraRed–FLIR).Thiếtbịnàychophépcácphicông,baytrongmâyhaybóngtốihoàntoàn,“nhìnthấy”cácđốitượngtrênmặtđấthaytrênbầutrời,đượcphânbiệtbởinhiệtđộđobằngbứcxạkếcủamìnhsovớimôitrườngxungquanh.CáchệIRđặcbiệthữuíchtronglĩnhvựccôngnghệtênlửavàgiámsátchiến lược;đượcgắntrênvệ tinh,chúngcungcấpcảnhbáo tức thìvềviệcphóngICBMtừbấtkỳđiểmnàotrênđịacầu.Nhằmmụcđíchtheodõiđãpháttriểncácthiếtbịcóthểpháthiệnsựhiệndiệntrongkhíquyểncácchấtđộcvàkhíđộchại.Đểcảithiệnkhảnăngcủaradar,ngườitabổsungcảmbiếnhồngngoạichonó.Điềunàyđặcbiệtquantrọngkhituânthủsựimlặngradar.

Nhucầuquânsựchocácthiếtbịhồngngoạitạorasựtiếnbộcôngnghệnhanhchóngtronglĩnhvựcnàyvàdẫnđếnsựpháttriểncácthiếtbịcòncaocấphơnnữanhưcáccảmbiếncôngsuất,cácbứcxạkếvàcácthiếtbịđoIRkhác.

ỨngdụngIRtronglĩnhvựcthuầntúykhoahọc,côngnghiệpvàytếđadạngđếnmứcbóivềđiềuđócầnkểcụthể.CáchệthốngIRđượcsửdụngchonhiềumụcđíchkhácnhau,từkiểmtralớpphủasphaltđườngôtôđếnchẩnđoánsớmbệnhungthưvànhiềubệnhkhác,đặcbiệtlàbệnhtimmạch,từlònướnghồngngoạiđểchuẩnbịthứcănchođếnlồngấpIR,từsơnôtôđếnđonhiệtđộcácngôisao.Mộttrongnhữngứngdụngnổitiếngnhấtcủanó,tấtnhiên,lànhiếpảnh.ThínghiệmđầutiênvớichụpảnhIRđượcthựchiệnvàonhữngnăm30,dẫnđếnmộtloạtcácsángchếtronglĩnhvựcnày.Vídụ,cóthểlàmramộtbứcảnhtốtbằngcáchsửdụngcôngnghệhồngngoại,vớicựlykhoảng1.000km;điềuđóđặcbiệtquantrọngtronglĩnhvựctrắcđịa.Ảnhhồngngoạicũnghữuíchđốivớicôngtáckhảosátchấtlượngcủathảmthựcvậttheomàusắc lácủanó,màrõràngcóthểnhìnthấytrongnhữngbứcảnhhồngngoại,chophépphânbiệtloạicóbệnhsovớiloạikhỏemạnh.

Trongđịachất,ảnhchụphồngngoạicáctầngkhoángvậtchothấysựhìnhthànhtuổiđịachấtcủachúng,vìnóphânbiệtrõràngsựhiệndiệncủavikhuẩntrongnhữngphiếnđá,bởivikhuẩnvàđấtbaophủcónhiệtđộbứcxạkhácnhau.Côngnghệtươngtựđặcbiệthữuíchđốivớiviệcpháthiệncác trung tâmchỉhuydưới lòngđấtvàcáckhongầm,cũngnhưcácđốitượngkhảocổhọc,cácthànhphốđãbiếnmất.Côngnghệhồngngoạicũngđặcbiệthữuíchchoviệcpháthiệnchữviếtvàtàiliệugiảmạo,vìmộtsốloạimựcbịpháthiệnbởichiếuxạIR.Ứngdụngtiahồngngoạitronglĩnhvựchệthốngthôngtinliênlạclàrấtthúvịvàhiệnđangcócácnghiêncứutậptrungvàosựpháttriểncáchệthống,thôngquađótínhiệuđượctruyềnđinhưquasóngđiệntừphổhồngngoạibằngcápquang.Ứngdụngnàyđặcbiệtđượcquantâmtrongtấtcảcáclĩnhvựcviễnthông,như:điệnthoại,truyềnhình,truyềnhìnhcápvàtruyềndữliệu.

Đểtiếptụccâuchuyệnvềứngdụngnănglượnghồngngoại,đầutiênsẽrấthữuíchkhinhớlạimộtsốkháiniệmcủalĩnhvựcvậtlý.

Đượcbiết,võngmạccủamắtngườinhạycảmvớichỉmộtphạmvinhỏcủaphổ tầnsố,nghĩalàphầnnhìnthấycủaphổđiệntừ;hơnnữa,sựnhạycảmcủamắtlàkhôngliêntụcvà

thayđổitùytheothangmàuánhsáng.Vídụ,tácđộngkíchthíchcủaánhsángmàuvànghơngần100000lầnsovớiánhsángmàuđỏ,tỷlệđólàítmạnhmẽnhấttronglĩnhvựcnày.Bướcsóngmàuvàng–khoảng0,0005mm,ởvềphíalớnhơnvànhỏhơnnó,độnhạycủamắtngườigiảmmạnh.Trongphầnxacủaquangphổ,mắtvẫncóthểphânbiệtcácbướcsóngkhoảng0,0008mm,nhưngsaugiátrịnàylàbóngtốingựtrị,vìkíchthướccủavõngmạcởbứcxạnhưvậylàquánhỏđểtạoramộtphảnứngcủacơquanthịgiáccủachúngta.Cácbướcsónglớnhơn0,0008mmnằmtrongphạmvihồngngoại,vànếuchúngcócườngđộđángkể,thìsẽđượcchúngtanhậnthứcnhưnhiệt.Vìvậy,yếutốchủchốtphânbiệtnănglượnghồngngoạisovớibứcxạánhsángnằmtrongchiềudàibướcsóngcủanó.Dảihồngngoạibắtđầuởnơikếtthúcmàuđỏcủaquangphổnhìnthấyvàchấmdứtphíatrướcdảisiêucaotần(visóng),đượcsửdụngchocácradarcóđộphângiảicao(EHF).DảiIRbảnthânđượcchiathành4phần:gần,trung,xavàcựcxa.CácyếutốcơbảncủahệthốngIRchínhlàcácnguồn,bộphátnănglượnghồngngoạivàcáccảmbiếnhoặcbộdò.

BệphóngtổhợpTLPKAnh“Rapier”.RadarcủatổhợpnàycóthiếtbịhồngngoạibámsátvệtđạnTLPKcóđiềukhiển(“RapierDarkfire”).

Nănglượnghồngngoạiphátramộtcáchtựnhiênbởitấtcảcáccơquancónhiệtđộtrênkhôngđộtuyệtđối(-273độC).Quátrìnhnàygâyrabởicácdaođộngmạngphântử,vìthếphụthuộctrựctiếpvàonhiệtđộ.

Cảmbiếnhồngngoạinguyênmẫucóthểtìmthấytrongtựnhiên,trongthếgiớiđộngvậthoangdã.LoạisaucócácloàirắnxuấthiệntrênTráiđất–bộrắnhổpipviperrấtđộc,cưtrúBắcvàNamMỹ,vàđặcbiệtởĐôngNamÁ,cóhailúmđồngtiềnnhỏgiữamắtvàlỗmũichứahaicảmbiếnhồngngoạituyệtvời,chophépchúngpháthiệnvàxácđịnhvịtrícủatấtcảcácđốitượngấmhơnhoặcmáthơnmôitrườngxungquanh.Cáccảmbiếnnàycựckỳnhạycảmvàcóthểpháthiệncácthayđổicựcnhỏvềnhiệtđộ.

Chúngbaogồmmộtmàngchứađầycácsợithầnkinhđặcbiệtvàđượckéodàisangmột

khoangnhỏ,chứađầykhôngkhívàphảnứngvớinhiệt.Vớisựgiúpđỡcủachúng,conrắn,thườngxuyênẩntrongcáckhenứtcủahangổ,trongbóngtốihoàntoànvẫncóthểpháthiệnsựhiệndiệncủaếchnhái,chuột,hoặcmộtsinhvậtkhôngmaynàokhácrơivàovùnghoạtđộngcủanóvàgiếtchếtđốitượng.

Nhưmộtdạngnănglượngđiệntừ,bứcxạhồngngoạicóthểđượchấpthụvàchuyểnhóathànhnhiệthoặcchuyểnđổitheomộtsốcáchkhác,đểlàmchonócóthểnhìnthấy,vídụ,nócóthểđượcchuyểnđổithànhdòngđiệnhoặcchiếulênphimnhạycảmvớitiahồngngoại.Từquanđiểmứngdụngquânsự,cảmbiếnhồngngoạiđãchứngtỏgiátrịthựctếcủanóvàocuốiChiếntranhThếgiớithứHai,khilầnđầutiênchúngđượcsửdụngđểpháthiệnvàtheodõimáybay.TấtcảcácthiếtbịIRđượcsửdụngtrongChiếntranhThếgiớithứHaigầnnhưhoàntoànthuộcloạithiếtbịchủđộng,khichùmtianănglượnghồngngoạihộitụvàomụctiêu.Tuynhiên,ngườiĐứccũngđãthửnghiệmvớimộthệthốnghoàntoànthụđộngmàkhôngphátranănglượnghồngngoại–tươngnhưmộtconrắnchuông.Hệthốngnàyđượcthiếtkếđểpháthiệnmáybayởkhoảngcách12km,nhưngkhôngbaogiờđượcsửdụngtrongthựctếchiếnđấu,cóthểlàdosựkhônghoànhảotrongcôngnghệIRthờibấygiờ,nókhôngchophépbắtđầusảnxuấthàngloạthệthốngnhưvậy.

Sauchiếntranh,cáccườngquốclớntrênthếgiớitiếptụccácnghiêncứuvềtiahồngngoại,tậptrungvàocáchệthốngthụđộngdẫnđườngchovũkhí.

Cáchệthốngnàycónhữngưuđiểm:khôngphátlộsựhiệndiệncủavũkhícóđiềukhiển,cóđộchínhxáccao,vàhơnnữa,khôngnhạycảmvớiECW.Năm1950,cácnghiêncứuđódẫnđếnsựpháttriểncủahệthốngdẫnđườnghồngngoạithụđộngđầutiênchotênlửa.TênlửađầutiênđượcdẫnbằngmộthệthốngnhưvậylàtênlửaAIM-9SidewindercủangườiMỹ,sauđótiếpđếnAIM-4Falcon,FirestreakcủaAnhvàMatraR.550MagiccủaPháp.

Tiahồngngoạidễdànglantruyềntrongdải3,0-4,0micron,nhưngsuygiảmmạnhtrongphạmvibướcsóng5,0-8,0micron.Nóicáchkhác,khôngkhílà“trongsuốt”đốivớicáctiahồngngoạichỉ

trongmộtdảinhấtđịnhcủachiềudàisóng.

NổitiếngnhấttrongsốnàylàAIM-9SidewindercủangườiMỹ,nókhẳngđịnhđượctínhchínhxácngaytrongcácvụphóngthửnghiệmđầutiên.Cácbia-mụctiêuđiềukhiểnbằngvôtuyếnđượcsửdụngđểbắnthửnghiệmđãbịpháhủymạnhmộtcáchcóhệthốngbởitênlửanày,nótựdẫnthẳngvàoốngxảcủamụctiêuđộngcơphảnlực.Đểgiảmchiphíphụchồicủacácmụctiêuđắttiền,trêncông-xôncánhcủanóđặtmộtnguồnbứcxạhồngngoạimạnh,sẽlàmchoviệcsửachữadễdànghơnnhiều.Sauđó,độchínhxáccaocủaSidewinderđượcxácnhậnbởisựkiệnbithảmxảyravàonăm1961tạiHoaKỳtrongmộtchuyếnbayhuấnluyện.MáybaynémbomB-52StratofortressđãvôtìnhtrúngmộttênlửaSidewinderphóngđitừmáybaytiêmkích-némbomF-100củaKhôngquânMỹ.Tênlửalaovàophễuốngxảcủamộttrongnhữngđộngcơvàphátnổ,công-xôncánhbịgãyvàmáybayđâmxuốngđất.Hầuhếtcácthànhviênphihànhđoànthiệtmạng.

Tươngquanhìnhhọccủagương,đầudòhồngngoạivàmụctiêu.

Quamộtsốnăm,xungquanhtênlửaSidewinderbaobọcmột“câuchuyện”giánđiệpchưatừngcó,nhiềukhíacạnhcủanókhôngrõràngchođếntậnbâygiờ.MộtđiệpviênLiênXôtháovátđãbiếtcáchđánhcắpthànhcôngquảtênlửaSidewindercùngvớiđầutựdẫnhồngngoạicủanótạimộtcăncứkhôngquânởTâyĐứcvàbímậtchởnóvềMoscow.Tênlửađượcbọckíntrongmộttấmthảm,điệpviênđitrênxehơicủamình,láixequanửanướcĐức,vàsauđógửinóbằngxelửaquabiêngiớisaukhikhaibáolàhànhlýcủamình“khôngcógiátrịthươngmại”!Ngaysauđó,ngườiNgabắtđầuphóngtênlửacóđầutựdẫnhồngngoạiR-3,gầnnhưgiốnghoàntoànSidewindercủaMỹ.

R-3đượcvũtrangchocácmáybayMiGvàSidewinder,đượclắptrêncácloạimáybaychiếnđấukhácnhaucủaMỹ,trởthànhvũkhíchínhcủacáctrậnkhôngchiếntrongchiếntranhViệtNam.Năm1966,lầnđầutiênSidewinderbắnrơiMiGBắcViệt.

Năm1973,vàithángsaukhichiếntranhbùngnổởTrungCậnĐông,tênlửatựdẫnhồngngoạiShafrircủaIsrael,cóthiếtkếdựatrênthiếtkếcủaSidewinder,đãbắnrơikhoảngmộtchụcmáybaySyria.Tháng10năm1973,trênmặttrậnAiCập,IsraelđãbịtổnthấtnặngvìtênlửacủaLiênXôcóđầutựdẫnhồngngoại“Strela-2M”.TênlửaPKcóđiềukhiển“Strela-2M”

đượctrangbịcácbộlọc,loạiđượcởmộtmứcđộnhấtđịnhmộttrongnhữngđiểmyếucơbảncủahệthốngIR-homing–xácsuấtcaoxảyracảnhbáosai,gâynênbởiviệcnóchuyểnthucácnguồnnhiệtkhác.KhaithácsửdụngMANPADS“Strela-2M”kháđơngiản,chúngcóthểđượcngườilínhmangváctrênvaimình.ChúnglàloạivũkhíchếtngườiđốivớicácmáybaycủaIsrael,buộcphảibay thấpđể tránhbịpháthiệnbởi radar tìmkiếmvà radardẫnbắnSAM“Kub”.MaymắnchongườiIsrael,sứcmạnhcủađầunổđạnTLPKcóđiềukhiển“Strela-2M”bịgiớihạnbởikíchthướcnhỏcủanó,nếukhôngnósẽtrởthànhsátthủthựcsựcủamáybayIsrael.

Tuynhiên,tênlửacóđầutựdẫnhồngngoạicómộtvàikhuyếtđiểm.KhuyếtđiểmnghiêmtrọngnhấtcủaSidewinderlàthườngxuyên,thayvìdẫnvàomụctiêu,nóbayđếnnguồncôngsuấtlớnhơn:mặttrời,ánhsángmặttrờiphảnxạtừđámmây,cácđốitượngnhiệttrênmặtđất,vàthậmchí,trongmộtsốtrườnghợp,laovàochínhmáybaycủaquânmình.Ngoàira,nócómộthạnchếnghiêmtrọng,vàđòihỏithựctếphảitiếnhànhcôngkíchtừgócnguyhiểmnhấtvớimáybay–báncầusau,nhằmhướngtênlửatớiđiểmnóngnhấtcủamáybay–miệngxảđộngcơphảnlực.

ThửnghiệmAIM-9Bnăm1957trênbia-mụctiêuF-6F.

Cáchạnchếnghiêmtrọngnhưvậygâynênbởithựctếlàcácbộcảmbiếnhồngngoạiđầuradartựdẫnkhôngnhạycảmvớiphầnsóngdàicủaquangphổhồngngoại.Vídụ,máybaybịbuộcphảitấncôngtừbáncầusau,vìcảmbiếnchìsunfatcủatênlửaSidewinderphảnứngchỉvớicácbướcsóngliênquanđếnbứcxạcủakimloạibịlàmnóngcủathiếtbịđầurađộngcơphảnlực.Cầnphảicócảmbiếnhồngngoại,phảnứngvớitoànbộphổbứcxạcủaphầnđuôiđộngcơphảnlực,đểtênlửacóthểtấncôngkhôngphụthuộcvàovịtríkhônggianhoặcquỹđạocủamáybayđịch.Xéttừquanđiểmcôngnghệ,cầnpháttriểnmộtcảmbiếnhồngngoạikhôngphảnứngvớicácbướcsóng2,5micromet(liênquanđếnchùmtiamặttrờiphảnxạtừđámmâyvàbứcxạcủakimloạibịnungnóngcủamiệngphễuxảđộngcơphảnlực),vàbướcsóng5micron–bứcxạcủakhígađangcạn.Điềuđóđãđạtđượcbằngcáchlàmlạnhbộcảmbiếnđếnnhiệtđộ,đượcgọi lànhiệtđộđônglạnh(từtiếngHyLạp“Krios”– làmlạnhsâu).Nhiệtđộnàythấphơnđángkểsovớicácnhiệtđộcóthểđạtđượcnhờcácthiếtbịlàmmátthôngthường.

Ngàynay,hầuhếtcáchạnchếcủatênlửacóđầutựdẫnhồngngoạiđãđượcloạibỏbằngnhiềucáchkhácnhau,chẳnghạnnhưsửdụngbộ lọc,vàbâygiờchúng làmộtvũkhíquantrọngtrongkhovũkhícủanhiềuquốcgia.Ngàynay,cáchệthốngdẫnđườngkếthợpthườngđượcsửdụng,trongđóradarsửdụngđểđocựly,cònhệthốnghồngngoạiđểtìmmụctiêuhoặclàmnhiệmvụphươngtiệnECWhỗtrợtrongtrườnghợpradarbịvôhiệuhóa.Ngoàiracáchệthốnghồngngoạiđượcsửdụngđểphânbiệtcácmụctiêu“nóng”(vídụ,tàuvàmáybay)khỏinhữngvậtkhôngphátxạnhiệt(vídụPRLO).

Nhìnlạimộtvàithậpkỷtrước,chúngtacóthểthấyrằngmỗikhitrênchiếntrườngxuấthiệnmộthệthốngvũkhímới,thìsongsongvớinó,cácphươngtiệnđốiphólạiđượcpháttriển,cókhảnăngvôhiệuhóahoặclàmgiảmhiệuquảcủanó.Đầutiênnhữngdiễnbiếnnhưvậyđãxảyravớiradar,cònbâygiờđangdiễnravớihệthốnghồngngoại.Tuynhiên,thôngtinliênquanđếnđốikhánghồngngoại(IRCM),rấtkhócóđược,vìcácpháttriểnđólàđốitượngbímậtđặcbiệt.Tuynhiên,khôngnghingờgì,nhiềunướcđãphânbổcácnguồnlựctrítuệvàtàichínhđángkểchosựpháttriểncácphươngtiệnđốikhángvớihệthốngvũkhídẫnđườngbằnghồngngoại.

Su-27bắnbẫyhồngngoại.ĐộiRussianKnightsbiểudiễntrongngàylễKhônglựcNganăm2007tạiMonino.

ThiếtbịhồngngoạicảnhbáosớmhayHệthốngcảnhbáobịtấncôngtênlửa(Системыпредупреждения о ракетной атаке – СПРА,Missile ApproachWarning –MAW), có chứcnănggiốnghệtRWR(RadarWarningReceivers),đang tồn tại.Khiđược lắp trênmáybay,chúngcảnhbáophicôngvềtênlửađangđếngần.Cảmbiếnhồngngoạihoặcsẽpháthiệnnhiệt(nănglượnghồngngoại)phátrabởitênlửatrongthờigianphóng;hoặctrongphânđoạnhoạtđộngchủđộngcủađườngbay(khiđộngcơđanglàmviệc.Ghichú.NgườidịchbảntiếngNga);hoặcpháthiệnsựsưởinóngthânquảđạn,gâyrabởimasáttrongkhíquyểncủatênlửa.CảnhbáosớmkiểunàychophépphicôngthựchiệncơđộngtránhhỏalựcPKthíchhợp,bắnbẫyhồngngoạihoặcbậthệthốnghồngngoạiđểtácđộngđếnquỹđạocủatênlửanếunócóhệdẫnđườnghồngngoại.Thiếtbịnhưvậygâynhiễuhoặcđánhlừatênlửacóđầutựdẫnhồngngoạicócơsởdựatrênnhữngnguyênlýmới,chẳnghạnnhưbứcxạcủachùmtialaser,cóthểlàmhỏnghoặc thậmchíđốtcháycáccảmbiếnhồngngoại.PhươngphápIRCMkhác làcấpnhiệtchomàngvậtliệuchuyêndụngdễnóngcóbứcxạđượcđiềuchếtheoquyluậtđặcthùcủanănglượnghồngngoại.Trongcáchệthốngkhác,đểsinhnănglượnghồngngoạitácđộngđếnđầuradartựdẫnhồngngoạicủatênlửa,ngườitasửdụngkhípropanechứatrongcácthùngchứađặcbiệthoặcđènhồquang.

Trong cuộc chiến tranhYom-Kippur, việc sử dụng cácmồi bẫy hồng ngoại đãmang lạinhữngthànhcôngđángkể.Đểlàmlệchhướngtênlửacóđầutựdẫnhồngngoại,ngườitathảhoặcbắnracácsảnphẩmkỹthuậtpháohoa:đạnhồngngoạivàbẫyhồngngoại,sinhranănglượnglớnhơnđángkểsovớimụctiêucầnbảovệ,nhưngcócùngcácthamsốIR.Mộtlĩnhvựchoàntoànmớicủatácchiếnđiệntửđãmởra.

Chương19.Bomlaser,bomtruyềnhìnhvàbom“thôngminh”.

•Bomlaser

CầuHàmRồngtrúngbomđiềukhiểnbằnglasernăm1972.

TrongnhữngnămđầuthếkỷXX,nhàkhoahọcngườiCroatiadicưsangHoaKỳ,NikolaiTesla,(têncủaTeslađãđượcđặtchođơnvịcảmứngtừtronghệthốngđolườngquốctế(hệSI)–1Tesla=1Veber/m2),đãphátminhramáybiếnáp(nhưchínhôngtựgọinhưthế),cógiátrịhệsốbiếnáprấtlớnvàcókhảnăngsinhđiệnáprấtcaotrongdảihàngtrămngànvôn.Cácnhàcầmquyềnquânsựtrêntoànthếgiớiđãthểhiệnmốiquantâmlớnvớiphátminhnày,vìnhưTeslanói,ôngđãphátminhramộtloại“tiathầnchết”cókhảnănghủydiệttoànbộmộttốpmáybayởcựly300-400km.

Lúcđầutấtcảđềuvuimừng,cuốicùngthì“vũkhítốithượng”chờđợitừlâu,cóthểgiànhchiếnthắngtrongtấtcảcáccuộcchiếntranh,đãđượcphátminh.Tuynhiên,chẳngbaolâu,bầukhôngkhíhânhoanđãlụitắt,khinhàvậtlýxuấtsắcnhưnglậpdịtừchốinóivềcácchitiếtcủavũkhímangtínhcáchmạngcủamình.Tuynhiên,bộchỉhuyquânsựcủacácquốcgialớnnhấttrênthếgiớikhôngmuốntừbỏýtưởng“tiachếtngười”vàchờđợinămnàysangnămkhácmonggiấcmơcủamìnhtrởthànhsựthật.

Ngày26tháng2năm1935,đạidiệnBộQuốcphòngAnhđượcmờitớimộttrongnhữngtrạmvôtuyếnquânsựlớnnhấtgầnLondon,đểxemnhàvậtlýRobertWatson-Watttrìnhdiễnradarcủaông.Sựkiệnnàygâyraphấnkhíchlớn,vìBộTổngthammưuQuânđộiHoànggiađãđưaramộttàiliệuphácthảocácyêucầucụthể;đặcbiệttruyvấnliệuradarcósinhđượcra“chùmtia chếtngười”haykhông, chùmtia sẽchophépcác lực lượngvũ trangAnhưu thếthốngtrịtrướctấtcảcácđốithủtiềmtàng.Mặcdùđólàmộtkhámphávĩđại,cáchmạnghóahoạtđộngtácchiếntruyềnthống,buổitrìnhdiễnnàygâythấtvọngmạnh,vìthấphơnkỳvọngcủagiớiquânsự.

Khuvựcnémkhảthicủabomhàngkhôngcóđiềukhiểntrongtươngquancủacựly-chiềucao.

Nhiềunămsau,nhàvậtlýTheodoreMaiman,tạoratrongmộtphòngthínghiệmnghiêncứucủacôngtyMỹHugheschiếcmáyphátlaserđầutiên.Vàmộtlầnnữacáccâuchuyệnvề“tiachếtngười”lạibắtđầu.Thậmchí,nhândịpnày,rấtnhiềunhàbáođổdồnvềthànhphố.

Tuynhiên,mộttrongnhữngứngdụngđầutiêncủalaserlàlĩnhvựcytế–trongviphẫu,nơichùmtialaserđượcsửdụngđểthựchiệncáchoạtđộngđặcbiệttinhtếtrongphẫuthuậtthầnkinh,phẫuthuậtmắtđểsửachữaphụchồivõngmạcbongtách,trongđiềutrịmộtsốbệnhungthưbằngcáchpháhủycácmôáctính,trongnhakhoavànộisoi.Laserđãchứngminhkhôngthể thiếunó trongkhoahọcvàsảnxuấtcôngnghiệp– trongkínhquangphổ,viphân tích,nhiếpảnhtốcđộcao,chụpảnhsiêutinhvi,côngnghệhànsiêunhỏvàinlitođộchínhxáccao,khicầntạorachỉmộtvàimẫu.

Đươngnhiên,tialazebắtđầuđượcứngdụngmạnhmẽtronglĩnhvựcquânsự,trongđócácđặctínhcủachùmtialaserđượcsửdụng,hoàntoànkhácvớithứsửdụngtronglĩnhvựcdânsự.Mộttrongnhữngứngdụngquânsựquantrọngnhấtlàsửdụngtialaserdẫnđườngvũkhíchínhxác:dẫnđườngchobom“thôngminh”haylàbomdẫnđườngbằnglaser(LGB–LaserGuidedBomb),chẳnghạnnhưbomPavewaycủacôngtyTexasInstrumentshaytênlửaAGM-65MaverickcủacôngtyHughes(naylàRaytheon).Chúngđượctrangbịcácthiếtbịtheodõi,đảmbảodẫnđườngtớimụctiêuđượcchiếuxạbởimộtchùmtialaserkhác,đượcgọilàchùmlaserchỉthịmụctiêu.Thôngthường,chiếnthuậtnàyđượcsửdụngđểnémbomthôngminhvàyêucầuphảicóhaimáybay,mộtchiếctrangbịmáyphátlaserđểchiếuxạmụctiêubằngchùmtialaserđiềuchế,mộtchiếckhácsẽnémtrướctráibomđượcchươngtrìnhhóa,cóthểtựmìnhhướngtheonănglượnglaserphảnxạtừmụctiêubị“chiếuxạ”vàđánhtrúngnóvớiđộchínhxáccao.Tươngtựnhưvậy,bộchỉthịmụctiêubằnglasercóthểởtrênmộtmáybaytrựcthăng,thuộcnhânviêndẫnđườngyểmtrợđườngkhôngchotiềnduyênhoặcbộbinh.“Điềubiến”đốivớichùmsánglasercónghĩalàcácxungtạorakhácnhauvềđộdàixungvà/hoặcchukỳlặpxungvàđượcthiếtlậpphùhợpvớimộtchươngtrìnhứngdụngbomcụthể.TrongtrườnghợpvớitênlửaAGM-65,mỗitênlửacóthểgắnbằngmộtmãduynhấtvớimột

nhânviêndẫnđườngkhôngyểmtrênkhônghoặcdướimặtđất.

Sơđồứngdụngtácchiếnbomhàngkhôngcóđiềukhiểnvớihệdẫnđườnglaserbánchủđộng.

Bom loạimớinàyđược sửdụng trongnhữngnămcuối cùng của cuộcChiến tranhViệtNam.ViệcpháhủycâycầuởThanhHóa,nằmcáchHàNộimộttrămcâysố,làbằngchứngvềđộchínhxáccủanó.Câycầulàmộtmụctiêuquantrọng,vàcácmáybayMỹnémbomcầuliêntụcbằngbomthôngthường,nhưngkhôngkếtquả.Câycầubịpháhủyngày12tháng5năm1973chỉbằngmộtquảLGB.Ngày08tháng6cùngnăm,ngườiMỹtuyênbốrằng,bằngbomLGB,họđãpháhủy15mụctiêuchiếnlược,dođólàmgiảmđángkểtốcđộtiếnquâncủa3000xetảiBắcViệtcungcấphậucầnchoViệtCộng.

Ngoàira,tialasercònđượcsửdụngđểdẫnđườngchotênlửa,đảmbảochonómứcđộtiếpmục tiêu chínhxác chưa từng có.Mộtứngdụngkhác của laser làmáydò laser vàmáyđokhoảngcách(LADAR)–mộtsựhợpnhấtradarvàlaser,ngàyhômnayđượcsửdụngchonhiềumụcđíchđadạng:dẫnđườngchocácloạiđạn,baogồmcảđạnpháo,xácđịnhvịtrícủavệtinh,dẫnđườngchínhxác–nóingắngọn,ởnơimàviệcsửdụngradarkhôngbảođảmđủđộchínhxác.Gầnđây,ThủyquânlụcchiếnMỹvàHảiquânMỹđãtiếnhànhmộtloạtcácthínghiệmvềviệcsửdụngtialaserđểdẫnđườngchopháohạmtrongcácchiếndịchđổbộ.Đượctrangbịhệthốngdẫnđườngnhưvậy,tấtcảcácquảđạntráiphásẽđạttớimụctiêu,dẫnđếnviệctiếtkiệmđángkểsốđạndượcđắttiền.Sựđổimớinàychắcchắnsẽmanglạimộtchiềuhướngmớichochiếntranhtrênbiển.

•Telekamerahoạtđộngởđiềukiệnánhsángyếu(LLLTV).Aicũngbiếtviệckiếmđượccácthôngtinvềmụctiêuphảitấncông,vànếucóthể,xácđịnh

bảnchấtcủanóvàtìnhhìnhxungquanhlàmộtyêucầucơbảncủahoạtđộngquânsự.Từthờixaxưa,đểđạtđượccácmụcđíchquantrọngnày,ngườitasửdụngtấtcảcácphươngtiện.Radarpháthiệnsựhiệndiệncủamụctiêu,nhưngkhôngchobiếtmụctiêuđólàgìhaylànóđượclàmtừcáigì.

Chúngtađãthấyrằnghệthốnghồngngoạichochúngtahìnhdungvềbảnchấtcủamụctiêungaycảtrongbóngtốihoàntoàn.Ngàynay,cáccôngnghệnhìnbanđêmhiệnđạichophépnhìnthấytrongđiềukiệntrờitốicũnggầntươngđươngnhưbanngày.

Côngnghệđượcsửdụngrộngrãinhấtđểcảithiệnsựquansáttrongđiềukiệntầmnhìnhạnchếlàviệcứngdụngtrongcáchệthốngtruyềnhìnhđộchiếusángthấp(LLLTV–Low-Light-LevelTelevision)đểkhuếchđạihìnhảnh.Cácbộkhuếchđạihìnhảnhlàmviệcdựatrênnguyêntắcluônluônhiệndiệntrongkhíquyểnsựkhuếchđạiánhsángphảnxạyếutừmặttrăngvàcácngôisao.Cácbộkhuếchđạihìnhảnhđầutiênđượcpháttriểnvàocuốithậpniên50,nhưngrấtcồngkềnhvàkhôngthựctếchoviệcsửdụngtrongquânsự.Tuynhiên,mốiquantâmvớichúngvẫnđượcduytrìbởiviệcứngdụngcácthiếtbịtrêntrongthờigiancácchuyếnbayvũtrụđểcácnhàduhànhvũtrụtiếnhànhquansát.

Lầnđầutiên,cácbộkhuếchđạihìnhảnhđượcsửdụngtrongquânsựlàvàonăm1965,kểtừđótiếptụcsựcảithiệncácđặctínhcủachúng.Cáchệthốnghiệnđạicungcấpkhảnăngnhìnthấymộtđiếuthuốccháysángởkhoảngcách2km.

Bướctiếnvềphíatrướctrongcôngnghệnhìnđêmđượcthựchiệnbằngcáchhợpnhấtmộtmáyảnhchụpxavàbộkhuếchđạihìnhảnh,dẫnđếnviệctạoracácmáyảnhchụpxatrongđiềukiệnánhsángyếu.Nócómộtlợithếgấpđôi,chophéptăngcườngmứcđộsánglênsáulầnvàđẩyxaquansátviênkhỏinguồnhìnhảnh,bằngcáchđóloạibỏchongườixemsựcầnthiếtnhìnvàobóngtối.Thậtvậy,cóhệthốngLLLTV,sẽcóthểkhuếchđạiánhsángyếucủacácngôisaosaochotacóthểnhìnthấykhuvựcquansátvàobanđêmcũnggầnnhưbanngày.HiệnLLLTVđangđượcsửdụngrộngrãitrênmáybaycánhcốđịnhvàmáybaytrựcthăng,đảmbáochophicôngkhảnănghiểnthịđầyđủkhithựchiệncácchuyếnbayđêm–baogồmcảcấtcánhvàhạcánh,cũngnhưđịnhvịdẫnđườngvàhoạtđộngtácchiếnvàobanđêmvàtrongđiềukiệntầmnhìnkém.Bộkhuếchđạihìnhảnhcũngđượcsửdụngtrongkínhtiềmvọngcủacáctàungầmhiệnđại.

SơđồứngdụngtácchiếnbomlượncóđiềukhiểnbằngtruyềnhìnhAGM-62A«Walleye-2».BomlượnđiềukhiểnbằngTV(television-guidedglidebomb)đượcKQMỹsửdụngnăm1967đểđánh

nhàmáyđiệnYênPhụ,HàNội.

Mộthệ thốngkhác,đơngiản,đượcphổbiếnrộngrãi làhệ thống truyềnhình lấyđườngngắmhàngkhông,đượcsửdụngtrongcácđiềukiệnbìnhthườngcủachuyếnbay.Trongđósửdụngcácốngkínhchuyêndụng,cựcmạnh,cóchiềudàitiêucựbiếnthiên,chophépthaotácviênxácđịnhchínhxácmộtngườiđangđibộtrênđườngphốtừchiềucaohàngnghìnmét.Thaotácviêncókhảnăngnhìnthấymụctiêutừđộcaothuậntiệnnhất,tùythuộcvàocựlytiêudiệtcủahệthốngphòngkhông.Ngaykhimụctiêulọtvàokhuônhìnhtrênmànhình,thaotácviên(sĩquanđiềukhiểnhệthốngvũkhí–WSO)sẽnémbomhoặcphóngtênlửa,loạicósựtrợgiúpcủaTV-kameragiữmụctiêutrongtầmnhìnvàdẫntheocáctínhiệucủalệnhđiềukhiểnvôtuyến.BomdẫnbằngTVđãđượcsửdụngrộngrãinhữngnămgầnđâytrongcuộcchiếntranhViệtNam.Đặcbiệt,cácmáybayhảiquântrêntàusânbayđượctrangbịbomđiềukhiểnquatruyềnhìnhAGM-62Walleye,đặcbiệttốtđốivớiviệcđánhpháloạimụctiêukhótổnthương,chẳnghạnnhưcácđườngbộvàcầuđườngsắt.

Pháobinhtruyềnthốngcũngbắtđầusửdụngnhữngthànhtựutrongquangđiệntửvàngàynaycóthểđiềuchỉnhquỹđạocủađạnpháo.

•Đốikhángquang-điệntử.Cũngnhưtrongtrườnghợpvớiradarvàbứcxạhồngngoại,việcứngdụngrộngrãilaservà

LLLTVdẫnđếnsựpháttriểncủacácphươngtiệnđốikhángvàphản-đốikhángthíchhợp.VìlaservàLLLTVlàthiếtbịquangđiện,sựđốikhángđóđượcgọilàđốikhángquang-điệntử(EOSM).Đối tượngnàycũngđượcgọi là “quangđiện tử”,nhưnggầnđâycómộtxuhướngphânbiệthaithứvớinhau,“quangđiệntử”–đốivớimụcđíchliênlạcvàtruyềnthôngtin,cònđốitượngkialà“quang-điệntử”–đốivớicáchệthốngvũkhívàbiệnphápđốikhángtươngứng.

Chùmlasercótínhđịnhhướngrấtmạnhvàdođórấtkhóđánhchặn.Mặtkhác,cóthểdễdàngđánhlừanó,vìnóchỉcóthểđượcsinhratrongmộtdảibướcsónghẹp.Việcứngdụngmộtchùmlaserkháclàkỹthuậtthiếtlậpnhiễugiảđượcphổbiếnrộngrãi,trongđóchùmtiacócácđặctínhtươngtự,nhưngcôngsuấtlớnhơnnhiều.Chùmtialasernàyhướngđếnmộtđiểmnằmởkhoảngcáchantoànsovớimụctiêucầnđượcbảovệ.Bằngcáchđó,“bộdòlaser”càiđặttrênmộtquảbomhoặcquảđạntênlửasẽbịđánhlạchướngtớichùmlasercôngsuấtmạnhhơnvàhướngđếnnguồncủanó,chứkhôngphảitớimụctiêuthực.Kếtquảlà,tráibomhoặcquảđạntênlửasẽđánhtrúngkhuvựcxaxôi,vàsẽkhôngthểđảmbảosựpháhủymụctiêuchấpnhậnđược.

Đểđốikhánglạitialasercóthểsửdụngđốikhángthụđộng.Nódựatrênviệcgiảmhiệuquảbứcxạlaserbằngcáchsửdụngaerosol,khói,cácchấtphụgiahóahọchoặccáchóachấtkháchấpthụhoặcphântánnănglượnglaser.

Vấnđềpháttriểnbiệnphápđốikhángquang-điệntửLLLTVvàcáchệthốngquanghọc,baogồmcảmắtngười,nóichung,khókhănhơnnhiều.MộttrongnhữngphươngtiệnEOSMthụđộnglà“PRLO-quanghọc”,làmviệctrêncùngmộtnguyêntắcnhưcácdảilákimmỏngđượcsửdụngchốngradar.Từmáybayhoặctàubịtấncông,cóthểphóngramộtsốlượnglớncácđốmsángrấtnhỏ(cácmẩugiấybạc),màtrongánhsáng,sẽlàmmùTV-cameraquang-điệntửcủahệthốngtìmkiếmcủađốithủ.

Điềuđángnóilàvềcácphươngphápđốikhángmắtngười,màtrongcáccuộcxungđộtởTrungĐôngvàViễnĐônglàmộttrongnhữnghệthốngđốikhánghiệuquảnhất.Mộttrongnhữnghệthốngnhưvậy,làmviệctrênnguyêntắcphảnxạ,hướngnănglượngánhsángtheohướngmắtngười(quacácthấukínhhộitụ,đượcsửdụngđểngắmmụctiêu),màcanthiệpvàomắt,gâynhầmlẫnhoặclừadốinóvềvịtríthựccủamụctiêu.Cũngcóthểlàmnhưvậy,hướngchùmtialaservàomắtconngườiđangngắmbắn,đểsaochoquahệquanghọccủavũkhímàlàmhỏngvõngmạcmắtanhta.

•Vũkhílasercôngsuấtlớn.Mặcdùlasercóhiệuquảtronghệthốngdẫnđườngvũkhívàđạn,côngtácpháttriểnvũkhí

laserchếtngười–mộtcáigìđógiốngnhư“tiachết”,vẫnchưamanglạithànhcông.Tuynhiên,cácSiêucườngvẫncốgắngđểđạtmụctiêunày.Theotoànbộcáckhảnăngcóđược,mộtvũkhílaserxáchtay“tiatửthần”chocánhâncóthểnghiêncứupháttriểnmàkhôngcókhókhăngìđặcbiệtvàkhôngnghingờgìnữa,nólàvũkhígâychếtngười.Tuynhiên,thựctế,khôngaiđiđếnloạivũkhínày.Lýdocólẽnằmtrongvấnđềcóthểdễdàngtìmthấybiệnphápđốikhángthíchhợp,biệnphápsẽvôhiệuhóahiệuquảcủanó.Ngoàira,sẽlàquáđắtkhisửdụngnónhưmộtthứvũkhícánhân.Vềmặtlýthuyết,mộtchiếcgươngbìnhthườngcũngcóthểđượcsửdụngđểphảnxạchùmtiatrởlạiphíamũitênhoặccóthểtránhkhỏichùmtiabằngcáchẩnđằngsaumộtbứctườnghoặcmộtchướngngạivậtkhác,hoặcphunaerosol.Tốthơnlàchếtạocáclựuđạncầmtaysinhrađámmâybụihaykhóivàchínhchúnglàmmùhệthốngquanghọclấyđườngngắmbắn,vàvôhiệuhóatínhhiệuquảcủavũkhí.

Trongnhữngnămqua,cảhaiSiêucườnghướngcácnỗlựccủahọvàopháttriểnmộtloại“lasernănglượngcao”côngsuất5-10MW–mạnhhơnnhiềusovớibấtkỳtialaserhiệncónào.Vũkhínày,trongthựctế,sẽphảisinhvàtruyềnnănglượngtolớnthôngquakhíquyểnvàtậptrungnóvàocácmụctiêutốcđộcao,chẳnghạnnhưtênlửavàmáybaysiêuâm,đốtcháychúnghoặcgâytổnhạichohệthốngdẫnđườngcủachúngbằnghiệuứngnhiệt.

TrongmộtphòngthínghiệmcủahãngBoeingpháttriểnmẫulasercôngsuấtlớntheocôngnghệTDL(ThinDiskLaser).

Khôngquânđặcbiệtquantâmđếnviệcpháttriểncácloạivũkhínhưvậyđểbảovệmáybay ném bom trước các tên lửa không-đối-không và diện-đối-không, đặc biệt khi mà cácphươngtiệnđốikhángđiệntửtruyềnthốngkhôngcókhảnăngtạosựbảovệđầyđủtrongquátrìnhđộtpháhệthốngphòngkhôngcủađốiphương.Hảiquân,đếnlượthọ,nhìnthấyvũkhílasernhưmộtloạiphươngtiệnđốikhángchínhxáccaotrướcTLCH,baogồmcáctênlửahànhtrìnhvàtênlửachốnghạmbayởđộcaocựcthấp,ởchiềucaosátđỉnhsóng.Cuốicùng,vớiLục

quân,vũkhínàysẽđảmbảophòngkhôngtầmthấpchốnglạibấtkỳloạimụctiêutấncôngnào(hiệnnayquânđộiMỹcùngvớiIsraelđangtiếnhànhthửnghiệmhỏalựchệthốngtialaserphòngkhông,cókhảnăngbắntiêudiệtđạnrốc-kétkhôngđiềukhiểncủahệthốngbắnloạt“Katyusha”.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).

Tuynhiên,đểvũkhínàytrởthànhhiệnthựctrướchếtphảigiảiquyếtnhữngvấnđềrấtlớn.Vấnđềđầu tiên là chuyểngiao laser côngsuất cao từmôi trườngphòng thínghiệmmỏngmanhsangmôi trườngkhắcnghiệtkhai thácsửdụng trang thiếtbịquânsựbịhạnchếvềnguồnnuôi,trọnglượngvàkhốitíchnộibộ.Mộttrởngạikhácphảivượtqualàsựphântántrongkhíquyển,rấtđángkểởcácbướcsónglaser.Cúngnhưvớibứcxạhồngngoại,khíquyểnhấpthụmạnhvàdođólàmgiảmcựlyhoạtđộngcủalaser,thậmchígiảmrấtnhiều.Mộtphầnnào,nhữngvấnđềnàycóthểgiảiquyếtbằngcáchsửdụngvũkhílasertrêncácđộcaolớn,hayđúnghơn,trongmộtkhônggianmở,nơisẽkhôngcósựhấpthụnănglượng.

NgườiMỹđãbiếnmộtsốmáybayBoeingC-135Stratolifterthànhphòngthínghiệmbaycủatialaser,đểnghiêncứuviệcsửdụngvũkhílaserởđộcaolớn.Nhữngchiếcmáybaynàyđượctrangbịcáclasercôngsuấtmạnhvàcáchệthốngngắmvàbámsátchuyêndụng(hiệnhọđangtiếnhànhcôngtáclắpđặtmộtlasermạnhđểtiêudiệtICBMvàtênlửachiếndịch-chiếnthuậtởphânđoạnđườngbaychủđộngtrênmộtchiếcBoeing747hoáncải.Tuynhiên,vấnđềnàyrấtlớn,nguồntàichínhbịcắtgiảm,vàcôngviệcđangchậmlại.Ghichú.ngườidịchbảntiếngNga).Mộttrongnhữngmáybaytrên,ngày06tháng5năm1981,đãbịvỡtantừngmảnh tại tiểubangMaryland trongkhi tiếnhành các thínghiệmbímật.Trongkhiđó, cácphòngthínghiệmbaykhácnhauđãvàilầnsửdụngcácloạimáyphátlaserkhácnhautiêudiệtthànhcôngbia-mụctiêu.TrongcácthửnghiệmđượctiếnhànhởbãithửtênlửaWhiteSands,ngườitacũngnghiêncứuvấnđềlasergâytổnthươngchovậtliệukimloại(thép,nhôm,v.v)dùngchếtạoramụctiêu.

PháttriểnvũkhílasernănglượngcaosẽđòihỏingànhcôngnghiệpquốcphòngMỹmấtnhiềuthờigian,cònsởhữuloạivũkhínhưvậychỉbởimộtSiêucường,sẽgâytổnhạinghiêmtrọngđếncáncânquyềnlựctrênthếgiới.Vì lýdonày,HoaKỳđãdànhnhiềukinhphíchonghiêncứuvàpháttriểncácbiệnphápđốikhángthíchhợpđểbảovệmìnhkhithứvũkhíchếtngườiđócuốicùngcũngxuấthiện(xemChương23:Chiếntranhđiệntửtrongvũtrụ).

•Vũkhítầnsốsiêu-thấp.SaucáichếtcủaNikolaTeslanăm1943,Mỹđánhgiáthấptầmquantrọngvềmặtkỹthuật

vàquânsựcủapháthiệncủaông,họđồngýchuyểntoànbộkholưutrữcủaôngtachoNamTư,nướcyêucầutraotrảlại.NgaykhicáctàiliệuvềđếnNamTư,chúngliềnđượccácchuyêngiatìnhbáoLiênXôbímậtnghiêncứu,họđãngaylậptứctrởthànhchủsởhữucủacácnghiêncứuvàcácđềánquantrọngnhất.

NgườiSovietđặcbiệtquantâmcácnghiêncứucủaTesla,vàtrongmộtthờigianhọđãtiếnhànhcácnghiêncứuriêngcủahọvềtínhkhảthicủamộtloạivũkhímới,loạivũkhí,màkhôngnghingờgìnữa,sẽcómộttácđộnghủydiệtrấtghêgớm,nhưngrấtkhóđưavàoứngdụngthựctế.

Khithửnghiệmvớicuộndâycảmứng,Teslanghiêncứukhảnăngtruyềnnănglượngđiệnquakhônggianmàkhôngsửdụnghệthốngdâydẫnđiệnthôngthường.ÔngchorằngbảnthânTráiĐấtcóthểđượcsửdụngnhưmộtvậtdẫn,nhưthểnólàmộtchiếcâmthoakhổnglồcókhảnăngbứcxạdaođộngramộtbướcsóngcụthể.Theolýthuyếtcủaông,cóthểthựchiệnviệctruyềntảiởtầnsốthấp(6-8Hz)thôngquaTráiĐấtbằngcáchsửdụngmộtkiểusóngđứngđượctựbảnthânTráiđấtbứcxạ.

Năm1899, tạiColoradoSpringstrênđấtMỹ,Teslađãtrìnhdiễncuộndâycảmứngkíchthướcrấtlớnchưabaogiờtạoratrướcđây,vàvớisựgiúpđỡcủanó,đãđốtsánghàngtrămngọnđènởkhoảngcách40km,truyềnnănglượngđiệnthôngquaTráiĐấtmàkhôngcầndùngdâyđiện.

Sauđó,ông tiếp tụcphát triểnmột lý thuyết cho rằng, các tínhiệugầnvới tầnsốcộnghưởngcơbản,giátrịcủanóôngtínhlà8Hz,cóthểđixuyênquaTráiđấtvànhậnđượcởđầubênkia.Điềunàyđượcgiảithíchbởithựctếviệclantruyềntínhiệulàdosóngdọc.MộtsốchuyêngiaMỹđãđiđếnchỗchorằngmộthệthốngnhưvậycóthểđượcsửdụngbởingườiLiênXôđểkíchthíchcácvụđộngđấtgiốngnhưcácvụđộngđấtđãxảyraởBắcKinhvàođầunăm1977.

Tuynhiên,chúngtaphảinhấnmạnhrằngđểkíchthíchđộngđấttheocáchnàysẽđòihỏinguồnnănglượngkhổnglồvàmộtăng-tencũngkhổnglồ.Cụthể,đểgâycáchoạtđộngđịachấncócấpbằngcấpcườngđộtrậnđộngđấtnăm1977tạiBắcKinh,LiênXôsẽphảisửdụngmộtăng-tendướidạngđĩađồngđườngkính20km,chắcchắnkhôngthểquamắttìnhbáoMỹ!

GiảthuyếtrằngngườiNgacóthểđãpháttriểnvũkhítầnsốthấpdựatrênlýthuyếtcủaTesla,kháhợplý.Vũkhínàysẽlàmviệctrêntầnsố8Hz,rấtgầnvớitầnsốlàmviệccủabộnãoconngười(hoạttínhđiệncủabộnãoconngườithườngđượcđovớimụcđíchchẩnđoán,sửdụngđiệnnãođồvàbaogồmcácdaođộnghìnhsinvớitầnsuấttrungbìnhlà10Hzvàbiênđộ10-50microvolt.CácphươngphápkíchthíchđiệnnãocủaconngườiđượcE.HitzigvàG.Frichnghiêncứu),vàdođócóthểcanthiệpsựlàmviệccủatưduycùngmộtcáchnhưECWngănchặnliênlạcvôtuyếnvàradar.Cókhảnăngbứcxạxungởtầnsốnàycóthểgâyrahiệuứngtừbuồnngủđếngâyhấn.CóbáocáorằngtạiRigavàGomelngườiLiênXôđãxâydựnghaimáy

phátđặcbiệttầnsốthấp.Ngoàira,hiệuứngcộnghưởngnàycũngthườngxuyênđượcBCHHoaKỳsửdụngđểliênlạcvớicáctàungầmcủamình.

Tuynhiên,vũkhínàycónhữngkhảnăngmàTeslakhôngmongđợi:nóhoạtđộngtrênmộtkiểucộnghưởngđượchìnhthànhtrongkhônggiangiữabềmặtTráiĐấtvàlớpdướicủatầngđiện ly.Trongmộthệthốngnhưvậy,cáctiaTesla,ngoàiviệctruyềnquaTráiĐất,sẽđượctruyềncảvòngquanhnó.

Tácđộngcủatrườngđiệntừ lêncơthểconngườicũngđượcnghiêncứuởphươngTây.Nhờdụngcụđolườngrấtnhạycảmhiệnnay,ngườitapháthiệnthấyrằngbộnãoconngườivàtráitimđềucóhoạttínhtừtính.Tronglĩnhvựcytếpháthiệnnàydẫnđếnsựxuấthiệncủađiệnnão-từvàđiệntim-từ.

Gầnđây,nhiềumốiquantâmlớnđãtậptrungvàoảnhhưởngcủatrườngđiệntừtrongdảitầnsốcựcthấp(ELF)–3Hz-3kHz.ThậtthúvịkhinhậnxétthấynhiềunhiễuloạnđiệntừcủakhíquyểnlànằmtrongkhuvựcnàyvàbứcxạELFđótươngtựnhưnhịpđiệusinhhọc.Mộtsốloàiđộngvậtcũngthểhiệnsựnhạycảmnhấtđịnhvớicáctầnsốtrên.Hoạtđộngcơđộnggiảmởloàichimđãđượcquansátthấykhicósựhiệndiệncủacáctrườngđiệntừtầnsố1,75Hzvà5Hz,vàtănglênởmức10Hz.Nhiềuloàicárấtnhạycảmvớicácdảitầnsố0,1-10Hz.

Bản báo cáo của Wever và Altman (xem “Ảnh hưởng của trường điện từ”, biên tậpPersinger,nhàxuấtbảnPlenumPress,NewYorkvàLondon,1974.)nóirằngcáctrườngđiệntừtrongdảitầnsốnàyảnhhưởngđếnhànhvicủaconngười.Cơsởchocácquansátcủahọlàtínhtựchủcủahệthầnkinhvànộitiết.Nóingắngọn,vũkhíELFcóthểcókhảnăngđượcsửdụngđểgâyảnhhưởngđếnsuynghĩvàdođóảnhhưởngđếntấtcảnhânloại.

Tuynhiên,giảsửloạivũkhínhưvậyđếnmộtngàynàođócóthểđượcpháttriển,thìkhiđócũngsẽkhôngkhókhăngì,kểcảtínhđếnbứcxạtầnsốthấpvàcôngsuấtcủanó,tìmramộtbiệnphápphản-ECWđểbảovệbộnãocủachúngtakhỏimốinguyhiểmngấmngầmẩngiấutrongquangphổđiệntừnày.

Chương20.Cáccuộcxungđộtnhỏ,cáccuộcchiếntranhcụcbộvàxâmlược.

•ThỏathuậnvềhạnchếvũkhíchiếnlượcvàcuộckhủnghoảngIran.

PhóngthửtênlửađạnđạotầmtrungmangđầuđạnhạtnhânPershing2trênbãithửtạiCapeCanaveralMỹ,tháng2năm1983.

ChiếntranhViệtNam–TrungQuốcnổrangayvàothờiđiểmMỹvàLiênXôđangởđêmtrướcviệckýkếtThỏathuậnhạnchếvũkhichiếnlược(SALT-2).Cảhaibênđãcónhữngnỗlựctuyệtvờiđểvượtquahaichướngngại:cáctênlửacócánhmớicủaMỹvàtênlửaPershing2;vàcácmáybaynémbomLiênXôTu-26Backfire(trongvănbản,cónghĩanóiđếnmáybaynémbomTu-22M.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).SựkhóchịucủangườiNgavớicáctênlửacócánhcủaMỹ,đượctrangbịhệthốngđịnhvịdẫnđườngcótínhcáchmạngtạithờiđiểmđóTERCOM,gồmcómáytínhvàmáyđocaođộvôtuyến,nhờvậycókhảnăngbayvớiđộchínhxáccaoởcácđộcaorấtthấp,đượcgiảithíchbởithựctếngườiNgavẫnchưathànhcôngtrongviệctìmrabiệnphápđốikhángkhảdĩ,dùđốikhángđiệntửhoặcbấtkỳđốikhángnàokhác.HệthốngdẫnđườngTERCOM(sosánhđườngbaođịahìnhkhuvực,TerrainContourMatching) của tên lửahành trình (KR– cócánh)không-đối-diệndựa trênmối tươngquangiữadữliệulậpbảnđồđịahìnhnằmtrongbộnhớvớicảnhquanđịahìnhmàtênlửabaytrên

đó,đểtìmcácđiểmkiểmsoátdọctheotuyếnđườngbayđếnmụctiêu.Nóicáchkhác,cáctênlửabaytiếptớimụctiêuphùhợpvớituyếnđườngbayđượclậptrình.ChứcnăngduynhấtđặcbiệtcủaTERCOMlàbùsaihướngbằngcáchsosánhcácđặcđiểmcủađườngbaokhuvực,lưutrữdướidạngdữliệukỹthuậtsốtrong“thưviện”máytínhcủahệthốngdẫnđườngvớicácđặcđiểmthựctếcủacảnhquanđịahìnhđobằngmáyđođộcaovôtuyếntrongsuốtchuyếnbay.Đườngbayđượclậptrìnhbằngcáchsửdụngdữliệudocácvệtinhvàmáybaytrinhsátthuthập.

SựkhóchịuvớitênlửaPershing2,dựkiếnsẽđượctriểnkhaiởTâyÂu,cũngbắtnguồnchủyếutừnhữngcânnhắcvềEW.MặcdùcáctênlửanàyvàcótầmngắnhơnsovớitênlửatươngtựcủaLiênXô,ngườiNgasợchúngvìnhữngkhókhăntrongviệctìmraphươngthứcECWthíchhợpđểđốikhánglạihệthốngdẫnđườngđặcbiệthoànhảocủachúng,trongđó,khihệdẫnđườngquántínhkếthợpvớiradar,nógầnnhưmiễndịchvớiviệcbịchếáphoặcđánhlạchướng.Phầnlớnđườngbaytênlửadiễnradướisựđiềukhiểncủahệquántính(INS),nhưngsauđó,đểtựdẫnđườngtớimụctiêu,nósẽchuyểnsangđượcđiềukhiểnbằngRADAG(dẫn-radarvàokhuvựcmụctiêu.Ngaysaukhibắtđầubổnhàoxuống,bộ“tươngquanradarkhuvực”(“корреляторрадиолокационнойплощади”–radarareacorrelator)củanóbắtđầusosánhcảnhquanthựctếvới“bảnđồ”đượclưutrữtrongmộtmáytínhnhỏ,vàđưavàohoạtđộngcơcấubềmặtkhíđộnghọcngoàiđểđiềukhiểnđầuđạnrơichínhxácvàomụctiêu.

Đổilại,ngườiMỹbàytỏlongạivềsựhiệndiệncủacácmáybayTu-22McủaNga.NguyênnhânchínhthứccủamốiquanngạinàylàchúngnhiềuhơnloạitươngđươngvớichúngvàđãxuấtxưởngmộtsốlượnghạnchếlàmáybayF-111củaMỹ.PhiênbảnEWcủanó–EF-111cótínhbắtbuộckhiđộtphávàokhôngphậncủađốiphương.

TạiHoaKỳ,việckýkếtvàocuối tháng6năm1979, tạiVienna,hiệpướcSALT-2,đã trởthànhnguồngâytranhcãinghiêmtrọng,chủyếuvìMỹsợrằngbâygiờnướcMỹkhôngcòncóthểkiểmtraxemLiênXôtrongthựctếcótuânthủthỏathuậnđãkýkếthaykhông.NhiềungườicònnhớcácchuyếnbaycủamáybaythuộcCIAtừIran,nơisaucuộccáchmạngHồigiáovàsựthaythếVuaShah,Mỹđãmấttấtcảcáctrạmnghelénvôgiácủamình,saunhiềunămhoạtđộngtạibiêngiớiIran–LiênXô.CIAnhấnmạnhrằngbâygiờ,khithiếucáctrạmnghelénởIran,họcóthểkhôngcònkiểmsoátđượcxemngườiNgacótuânthủcáchạnchếđãthỏathuậnđượcvềviệctriểnkhaicáctênlửađạnđạomớihaykhông.

CartervàBrezhnevkýSALTII,1979

MỗitênlửamớicủaNgatrướckhiđưavàophụcvụ,trongvòng1năm,cầnphảitrảiquamộtloạtcácchuyếnbaythửnghiệm–trungbìnhlàhơnhaimươivụ.Trongthờigiannày,cầnsửdụngradardẫnđườngvàhệthốnglệnhvôtuyếnđiềukhiển.YêucầunàychophépngườiMỹtheodõicácđặctínhđiệntửtênlửacủahọvàdođóđánhgiáđượcđặctínhchiếnđấucủachúng.ThôngtinđóvềcáctênlửaNgaCIAluônluônnhậnđượcthôngquacáctrạmnghelénELINTcủahọởIran.

NhiềuthượngnghịsĩMỹbàytỏmốiquanngạisâusắcđốivớikhoảng“chânkhôngtìnhbáo”nàyvàyêucầuhoãnchưaphêchuẩnSALT-2,chođếnkhitìmthấyvàpháttriểnđượcđềánbùđắpthiệthạicủacáctrạmnghelénởIranvàkhôiphụclạiđầyđủkhảnănggiámsátđiệntửnhờcáchệthốngkhác.

•CuộcxâmlượcAfghanistan.Sauđó,việckýkếtSALT-2đãbị trìhoãndocuộcxâmlượccủaLiênXôtạiAfghanistan.

CũngnhưtrướckhinổracuộccáchmạngHồigiáoởIran,cuộcxâmlượcAfghanistanlàmlộranhữngthiếusóthiểnnhiêncủahệthốngtìnhbáoMỹ.Nhândịpnày,mộtcuộcđiềutrađặcbiệtđượctiếnhànhđểcốgắngtìmhiểulàmthếnàomộtcuộctriểnkhaiquymôlớnnhưvậycủaquânđộiNgalạikhôngđượccácđơnvịkhácnhaucủaCIApháthiện.

CácnhàphântíchcủaCIAbáocáorằnggầnbiêngiớiAfghanistancótriểnkhaimộtcụmquân,tổngsố15000người.Thựcra,sốlượngquânđộitậptrungởmiềnNamnướcNga,caohơnrấtnhiều,vàtrongthựctế,thamgiacuộcxâmlượclàcụmquânquânsốítnhất85.000người.Phầnlớnbinhsĩđượctriểnkhaiquađườngkhôngbằng350máybayvậntảiquânsựlớngiữakhoảng24đến27tháng12năm1979vàđổbộxuốngcácsânbayKabulvàBagram,vàtrongthờiđiểmnàybốnsưđoànxetăngvàmộtsưđoàncơgiớihóacũngvượtquabiêngiới.Ngoàira,mộtvàingàytrước,rấtnhiềuđơnvịtrongsốđóđượctriểnkhaiđếncáccăncứởTrungÁtừbiểnBaltic,vànhữngcuộcchuyểnquânnàycũngthoátkhỏisựchúýcủacácvệtinhMỹthuthậpthôngtintìnhbáovàcáccảmbiếnkhác,vìngườiLiênXôsửdụngchiếnthuậtđánhlạchướng.

Ngoàira,cáctrạmnghelénMỹchặnthuđượcmộtsốthôngcáoradiophátchonhândânAfghanistanđượcghitrước;nhữngchươngtrìnhphátthanhnàydụkiếnlênsóngbuổiphátthanhcuốicùngkhibắtđầuđánhchiếmKabul.ĐiềunàychothấyhoạtđộngtốtnhấttrongtấtcảcácđơnvịhoạtđộngtrongnhữngđiềukiệnnhưvậycủacộngđồngtìnhbáoMỹlàcơquanđánhchặntinđiệncủacácphươngtiệnthôngtinliênlạc(COMINT).Tiếptheo,đãxácnhậnđượcrằngkhiKabulbịchiếmđóngbịcáchlyvớitoànthếgiới,chỉcócơquanđánhchặnthôngtinliênlạclàthànhcôngtrongviệcthuthậpthôngtinvềnhữnggìđangxảyraởTrungÁ.Vìvậy,đểkếtluận,phảinóirằngnhữngthiếusótnằmtrongkhâuphântíchvàđánhgiácácthôngtinnhậnđược–côngviệcmàthườngđượcthựchiệnởcấpcaonhấtcủađấtnước.

•ECWvàsựthấtbạicủacuộcđộtkíchcủaMỹởIran.

TổngquanvụvachạmgâyđổvỡtạibãiđápcăncứDesertOnecủachiếndịchgiảicứucontinMỹ“EagleClaw”tạiIran.

Sángngày25tháng4năm1980,saukhiTổngthốngJimmyCarterđộtnhiênratuyênbốrằngchiếndịchcommandobímật, tiếnhànhvàobanđêmđểgiải thoátcáccon tinMỹ tạiTehranđãđổvỡ,cảthếgiớichìmtronglosợvànỗiámảnhbởibóngmacủachiếntranhhạtnhân.Vềsau,khiBộQuốcphòngMỹcôngbốcácchitiếtcủachiếndịch,phảnứnglàmộtsựhỗnhợpcủasợhãitrộnlẫnvớitháiđộhoàinghi.Làmsaođiềuđócóthểxảyra,nhiềungườitựhỏi,bộmáyquânsựlớnnhấtthếgiới,chủsởhữuhầuhếtcácmẫucôngnghệtiêntiếnnhất,đãbuộcphảichấmdứtchiếndịchcóýnghĩaquantrọngnhưvậyđốivớinhândânMỹđơngiảnchỉvìmộtvàimáybaytrựcthăngbịhỏng?

CácchuyêngiaquânsựcủamộtsốnướcphươngTâykhôngbịthuyếtphụcbởinhữnglờigiảithíchchínhthức,vàhọđưaragiảthuyếtrằng,lýdothựcsựchosựthấtbạicủaMỹđượccắtnghĩabởihoạtđộngECWmàngườiSovietsửdụngquá trìnhchiếndịchcủangườiMỹ.NguyênnhânthựcsựnàokhiđóđãlàmchochiếndịchthấtbạivàngànhEWchịutráchnhiệmđếnđâutrongvụviệcnày?

Ýtưởngmộtchiếndịchtấncôngchớpnhoáng,tươngtựcuộcđộtkíchEntebbe,mụcđíchnhằmgiảicáccứucontintạiĐạisứquánMỹởTehran,đượcxemxéttừđầutháng11năm1979,ngaysaukhiĐạisứquánbịchiếmgiữ.Tuynhiên,rấtnhanhchóngngườitathấyrõrằngchiếndịchtươngtựnhưchiếndịchcủaIsraellàkhôngthể,vìtìnhhìnhcontintạiTehranlàkhácxasovớiởEntebbe.

Cácphươngánkhácnhau,đượcmộtnhómnhỏcác chuyêngiaLầuNămGóc soạn thảotrongbímật,đãđượcxemxét,vàcuốicùng,sựlựachọnrơivàomộtkếhoạchkháphứctạp,sửdụngmáybay trực thăng.Lựachọncác loạimáybay trực thăngchochiếndịchnhưvậy là

khôngđơngiản.Bởidĩnhiênphảicấtcánhtừtàusânbay,chúngphảilàloạitrựcthăngcủahảiquân,vàlựachọntốtnhấtrõràngsẽSikorskyS-65,phiênbảncủanólàCH-53ASeaStallionvàRH-53DđượckhaithácsửdụngtrongHảiquânHoaKỳvàHảiquânIran.Vìvậy,khimộtmáybaytrựcthăngMỹđếngầnĐạisứquánđểgiảiphóngcáccontin,ngườiIrancóthểnghĩrằngđâylàmộttrongnhữngmáybaycủahọ.

Chiếndịchđượcchiathànhhaigiaiđoạn.Tronggiaiđoạnđầu,sáumáybayC-130với90línhcommandostrênkhoangvàmộtlượnglớnnhiênliệusẽcấtcánhtừmộtsânbayAiCập,baytrênBiểnĐỏ,vòngquabánđảoẢRậpvàhạcánhtạiđườngbăngcũbịbỏhoangnằmởđáymộthồmuốikhôcạntrongsamạcDasht-KavirgầnthànhphốTabascủaIran,cáchTehrankhoảng450km.Tạinơihạcánh,đánhdấu“samạcsố1”,đượcấnđịnhlàmnơitậpkếttámmáybaytrựcthăngRH-53,baytừtàusânbay“Nimitz”,đanghướngvềphíaVịnhOman.Mụcđíchcủađiểmhẹnlàđểtiếpnhiênliệuchocácmáybaytrựcthăngsau800kmtriểnkhaivàđổitàucholínhcommandostrênmáybaytrựcthăng.

Ởgiaiđoạnthứhaicủachiếndịch,màkhôngbaogiờđượcthựchiện,quânbiệtkíchđitrênmáybaytrựcthăngphảiđượctriểnkhaitạimộtđịađiểmbímậtởvùngnúivàtừđóbayđếnTehran,tạiđây,vớisựgiúpđỡcủacácđiệpviênthâmnhậpvàotừtrướcvàcóthểcảhơicay,phảilọtvàoĐạisứquánđểcứuvàsơtáncáccontin.GiữacácbiệtkíchvàLầuNămGócluônđảmbảothôngtinliênlạcvệtinhkhôngchậmtrễ.

Nhưtrongtấtcảcácchiếndịchloạinày,tínhbấtngờvàtốcđộlànhữngyếutốchínhđểđạtđượcthànhcông.Ngaytừđầukhilậpkếhoạch,khitínhđếnhaiyếutốnày,đãthấyrõviệcđặcbiệtquantrọnglàphảigiảiquyếthaivấnđề:thứnhất–tránhbịradarkẻthùvàcácthiếtbịchiếntranhđiệntửkhácpháthiện,thứhai–tránhđụngđộvũtrangvớiIran.

Đểđạtđượcmụctiêuđầutiên,đãpháttriểnmộtkếhoạchchitiếtvềtiếnhànhchiếntranhđiệntử,phảihoạtđộng,cảtrướcvàtrongquátrìnhchiếndịch.Đầutiên,ngườiMỹbắtđầuchặnthutấtcảcáctinđiệnvôtuyếngiữaĐạisứquánIranởWashingtonvàBộNgoạigiaoởTehranđểđảmbảochoLầuNămGóccácthôngtincóthểcóíchtrongviệclậpkếhoạchchiếndịch.Thứhai,đểkhôngkhơidậysựnghingờcủavôsốtàuchiếncủaLiênXôtrongVịnhOmanvàBiểnẢRập,KhôngquânvàHảiquânMỹđãtiếnhành90bàitậptrậncósửdụngmáybaytrựcthăng,thườngbaythẳngđếnbờbiểnIran.Mỗiđêm,cáctàuchiếnMỹkhác,ởcáchxatàusânbay“Nimitz”,bắncáchỏatiênđặcbiệtphóngmụctiêugiảdướidạngmồinhửPRLOđểmôphỏngsựhiệndiệntrongkhôngtrungcủacácmáybaytrựcthăngvàbằngcáchđóđánhlạchướngvàgâynhầmlẫnchocáctrắcthủradarLiênXô.

Mỗiđêm,cáctàuvàmáybayMỹtrongkhuvựctruyềncácthôngđiệpvôtuyếngiả,đểsaochotrongđêmbắtđầuchiếndịchsẽkhôngcóbấtkỳsựthayđổinàovềlưulượngcácthôngđiệpvôtuyếnvàđểkhônggâynghingờchocáctàugiánđiệpởkhắpnơicủaLiênXô,vẫnchặnthumộtcáchcóhệthốngtấtcảcácluồngđiệnbáocủaHoaKỳ.Nóingắngọn,mụctiêulàbắtngườiNganghĩrằngviệcxuấtkíchbanđêmcủatámmáybaytrựcthăngRH-53đểthựchiệnmộtchiếndịchcóthật,chỉlàbàihuấnluyệnthườngxuyênvàobanđêm.

Chiếndịchcótênmã“EagleClough”(“EagleClaw”–“MóngvuốtĐạibàng”).Tênnàyđược

sửdụngtrongtấtcảcácbứcđiệnvôtuyếnđềcậpđếnchiếndịch.ĐiềurấtquantrọnglàphảiđảmbảoantoàntốiđachođườngliênlạcgiữaLầuNămGócvàtàusânbay“Nimitz”, trênboongtàuđặtBCHđặcbiệtcủachiếndịchvàlựclượng,dựđịnhthamgiachiếndịch.Đểđạtđượcđiềunày,HoaKỳ,vàođầuthángGiêng,đãbímậtphónglênkhônggianhaivệtinhthôngtinliênlạc,đượccàiđặtcácmáyphátmớivàthựchiệnphươngphápmãhóamới, làmchođườngliênlạccủahọgầnnhưhoàntoànmiễndịchvớisựgâynhiễuvàgiảimã.Đồngthời,đãđưavàoquỹđạođịatĩnhtrênẤnĐộDươngcácvệtinhtrinhsátđểđảmbảochụpảnhvàtrinhsátđiệntửđầyđủtoànkhuvựcnày.ĐểđảmbảosựcảnhbáobấtkỳmáybaynàođếngầncácmáybayC-130vàcáctrựcthăngMỹđangbayđếnIran,trongkhuvựcchiếndịchcómộtsốmáybayMỹE-3AAWACShoạtđộng:mỗichiếctrongsốđóđượctrangbịradarpháthiệntầmxacóthểpháthiệnmáybayvàtrựcthăngởkhoảngcáchhàngtrămcâysố.

Nhiệmvụkhókhănnhất làvấnđềxâmnhậpvàhànhđộngmàkhôngbịpháthiệntrongkhôngphậnIran.Maymắnthay,mạnglướiradarphòngkhôngcủaIranđãđượcngườiMỹxâydựngmộtvàinămtrướcvàchúngdựavàocácthiếtbịsảnxuấttạiMỹ,dođó,sửdụngcácvệtinhtrinhsátđiệntửmớiđãtìmthấyhànhlang“mù”giữacáccungquétcủaradarIran,khidichuyểntronghànhlangđó,máybayvàtrựcthăngcócơhộitốtđểbaymàkhôngbịpháthiện.

CảC-130vàRH-53đềuđượctrangbịmáyphátnhiễu,nhằmsửdụngtrêncácđườngbayđểgâynhiễuvàgâyrốiđườngliênlạckếtnốigiữacácmáybaychiếnđấucủaIranvàcáccáctrạmmặtđấtdẫnđườngcủahọ.ĐểhỗtrợcuộctấncôngvàoĐạisứquánMỹtrongtrườnghợpcầnthiết,haichiếcC-130Herculestrangbịcácsúngmáy7,62mm.

Vàcuốicùng,khoảng200máybaytấncôngcủacáctàusânbay“Nimitz”và“CoralSea”,sẵnsàngcanthiệpnếuquânbiệtkíchgặpkhókhăn.

Haituầntrướcngàydựkiếnmởchiếndịch,cácmáybayC-130thựchiệnmộtchuyếnbayđêmtheohànhlang“mù”vàhạcánhtại“DesertOne”.NhiệmvụcủanólàkiểmtratínhkhảthicủaviệcthâmnhậpkhôngphậnIranmàkhôngbịpháthiệnvàlấymẫunềnđấtsamạcmuốiđểphântích,đảmbảorằngcácmáybayvậntảivàmáybaytrựcthăngcóthểhạcánhantoànởđó.

TrựcthăngRH-53SeaStallionđãđượcsơnngụytranglạimàucát,xếphàngtrênflightdeckcủaUSS“Nimitz”ngày24tháng4năm1980trướckhivàochiếndịchgiảicứucontin.

Chiếndịchthựcđượcbắtđầuvàongày24tháng4,khisáuchiếcC-130cấtcánhtừmộtsânbayquânsựAiCậpKhena.Sauđó,vàolúc19h30,từtàusânbay”Nimitz”đanghướngtớieobiểnHormuz,támmáybaytrựcthăngRH-53cấtcánh.

ĐểgâynhầmlẫnchoradarcáctàuLiênXô,từtrêncáctàukháccủaMỹkhôngchỉởtrongVịnhOman,màcònởphíađôngĐịaTrungHảiđãphónglênrấtnhiềumồinhử.SựhỗnloạntiếptheotrêncácmànhìnhradarcủaLiênXôđượctạorabởisựhiệndiệncủanhiềutàuchiếnIsrael(cólẽhoàntoànngẫunhiên)quyếtđịnhtiếnhànhtậptrậnKQvàHQcủahọvàođúngđêmấy!

Đểtránhbịpháthiện,máybayC-130đãbayrấtthấp,đầutiêntrênBiểnĐỏ,sauđótrênVịnhAden.Ởđây,họđãphảibậtcácmáyphátnhiễucủahọlàmmùcácradarLiênXôđặttạiphíanamYemenvàtrênbờbiểnEritrea.SaukhidừngchânngắntạisânbayOmanMasiređểtiếpnhiênliệu,họbaytớiđiểm“SamạcsốMột”.Máybaytrựcthăngtừtàusânbay“Nimitz”baythẳngđếnbờbiểnIran.Đểtránhbịpháthiện,chúngcũngbayởđộcaothấp,xacácđiểmdâncư.

Đểtạothuậnlợichochuyếnbaycủahọtrênnềncácnếpgấpđịahình,tấtcảcácmáybayC-130vàtrựcthăngRH-53đượctrangbịcáchệthốngđạohàngphứctạpnhấtvàchínhxácnhấthiệncó,baogồmhệthốngINSvàhệthốngđạohàngtầmxacóđộchínhxáccaoOmega,cũngnhưcácthiếtbịnhìnđêm.

Tốptrựcthăngchỉvừavượtquatuyếnđườngthứbagiữa“Nimitz”và“DesertOne”, thìtrênbảngđiềukhiểncủachiếctrựcthăngsố6nhấpnháyđèntínhiệubáođộng,chỉranguycơhộpsốcánhquạtchínhkhônglàmviệc–mộtđiềuhãnhữu,nhưngtiềmẩnmộtsựcốrấtnguyhiểm.

Chiếctrựcthănglậptứchạcánhxuốnggầnmộthồnướcnhỏmànóđangbaytrênđó.Tuânthủsựimlặngvôtuyếntheoquyđịnh,chiếctrựcthăngcuốicùngcủanhóm–chiếc№8,tựđộngtiếptheosố6đểgiúpnó.Cuộckiểmtranhanhchóngcáccánhquạtsaukhihạcánhđãkhẳngđịnhmứcđộnghiêmtrọngcủatìnhhình.Ngườichỉhuyquyếtđịnhbỏchiếctrựcthăngvàphihànhđoàncủanódichuyểnsangchiếctrựcthăngsố8,cấtcánhngayvàhướngđến“DesertOne”.

Sauđó,nhómphảiđốimặtvớimộtthửtháchkhác,rơivàomộtcơnbãocátrấtmạnhvừabấtngờnổilên.Tầmnhìngiảmmạnhxuốnggầnbằngkhông,phihànhđoàncácmáybaytrựcthăngkhôngthểnhìnthấynhaungaycảvớicácthiếtbịnhìnđêmhoànhảonhấtcủahọ.

Lúc21:30,chiếcC-130đầutiêncùngtoánnhânviênphảitổchứcmộtđiểmtiếpnhiênliệu,tiếpđấttại“Samạcsố1”,nhưngchỉquavàiphút,xảyramộtsựkiệnbấtngờ.Độtnhiên,trênmộtconđườngđấtchạydọctheođườngbăngxuấthiệnmộtchiếcxebuýtIranchởkhoảngbốnmươithườngdân.SĩquanMỹchỉhuynhómđầutiên,ngaylậptứcdừngxebuýt,nhưng

khôngbiếtphảilàmgìvớicáchànhkhách,anhtaliênlạcquaradiovới“Nimitz”xinchỉdẫn.Anhtađượclệnhphảigiữhọlại,nhưngtránhxakhuvựctiếpnhiênliệu.Mộtvàiphútsau,đỉnhđiểmcủanólàsựxuấthiệnmộtchiếcxetiếpdầuvàmộtchiếcxetải,chẳngnghingờgì,đangđithảngvềphíađườngbăng,nơinhữngchiếcC-130cònlạivừahạcánh.Tàixếxebồnvàxetải,vấpphảimộttìnhhuốngđặcbiệtnhưvậy,họdừngxe,sauđóbiếnmấttrongbóngtối.

Trongkhiđó,cácmáybaytrựcthăngvẫnđangxuyênquacơnbãocát.Ngaytrướcnửađêm,chiếctrựcthăng5cóconquayhồichuyểnkhônglàmviệc,làmchothiếtbịđịnhvịcủanótrởthànhkhôngđángtincậyvàquantrọnghơnlàhệthốngổnđịnhbay,sựhỏnghócnàylàmchonócựckỳkhókhăntrongviệcgiữhướngvàđộcao.Nhómđãtiếpcậndãynúicóđộcao3.000métchạycắtđườngbayđến“DesertOne”.Dođó,ngườichỉhuychiếctrựcthăngsố5phảiđưaraquyếtđịnhrấtkhókhăn:baydọctheothunglũngtheokếhoạchhoặcbaytrênsườnnúi.Phương án đầu tiên dường như cực kỳ nguy hiểm trongmột tình huốngmà con quay hồichuyểnbịhỏng,trongkhibaytrêncácngọnnúisẽphơitrựcthăngratrướcmắtcácradartìmkiếmcủaIranvàhệthốngphòngkhôngLiênXô.Cólẽvìlýdothứhai,phicôngquyếtđịnhbaytrởlại–về“Nimitz”.

Lúc00:30,LầuNămGócnhậnđượctintứcquavệtinhrằngsố5đangquayvềTSB.Sựkiệnthựctếlàdohỏnghóc,haichiếctrựcthăngkhôngcòncóthểthamgiavàochiếndịch,gâykinhngạclớnởWashington.Nhưngthayđổichúngthìđãquámuộn;vàtrongthựctế,đãkhôngpháttriểnbấtkỳkếhoạchdựphòngvàthaythếnàochocáctìnhhuốngkhônglườngtrước!

Ngaysauđó,trênbảngđiềukhiểnmáybaytrựcthăngsố2nhấpnháyđènbáođộng,lầnnàychỉsựgiảmápsuấttronghệthốngthủylựcdựtrữ,ổnđịnhbướccánhhộpgiảmtốctrụccánhquạt,vàtiếptheolàtốcđộcủamáybaytrựcthăng.

Cuốicùng,khoảngtừ0:50-01:40,sáumáybaytrựcthăngcònlạihạcánhtại“DesertOne”.Kiểmtrahệthốngthủylựcchiếctrựcthăngsố2chothấykhiếmkhuyếtởmứcrấtnghiêmtrọngđốivớimáybaytrựcthăng,cầnphảithamgiachiếndịch.

Radar“Duga”(Дуга5Н32),radarcảnhbáosớmcácvụthửABMđặtgầnChernobyl(Ucraina)thuộchệthốngPKLiênXô.Làmviệcởtầnsốkhoảngtừ3.26và17.54МHz,biệtdanh“ChimGõ

kiến”.

Tạithờiđiểmnày,theophiênbảnchínhthứcvềcácsựkiệnđãxảyra,baviênchỉhuy(toántrựcthăng,línhcommandosvàcăncứ“DesertOne”)hộiý,họđiđếnkếtluậnrằngnhiệmvụkhôngthểthựchiệnbằng5chiếctrựcthăngcònlại.Sauđó,họgọiđiệnbáocáochuyệnđóvềBCH“Nimitz”,ởđóđến lượtmìnhngười ta lạichuyểnđiệnbáocáocủahọvềWashington,trongđóđềxuấtchấmdứtchiếndịch.TổngthốngCarterđãđồngývàralệnhchocácmáybaycánhcốđịnhvàtrựcthăngtrởvềcăncứ.

Khirời“SamạcsốMột”,trongcảnhtấtbậtchuẩnbịchoviệcquayvề,mộtmáybaytrựcthăngRH-53đãvachạmvớimộtmáybayC-130, làmbùnglênmộtvụcháy,giếtchếttámquânnhânMỹ.

Đólà–phiênbảnchínhthứccủasựkiện.Nókhôngđượcthuyếtphụccholắm,khôngchỉvềlýdođưara,màcònvìnhữnghìnhdungcụthểhơn.

Trướchết,rấtkhóhiểuchuyệnlàmthếnàomàngườiMỹ,vốnđãcóhàngtrămchuyêngia-phicôngtrựcthăngởIrandướichếđộShah,lạicóthểđánhgiáthấpnhưvậynhữngkhókhănkỹthuậtcóthểxảyracủamộtchuyếnbay800kmcủacáccỗmáytinhtếtrongcácđiềukiệnvùngsamạc,nơibãocátđâuphảivấnđềgìmớimẻ.Cũngkhóđểmàhiểu,tạisaovớimộtchiếndịchphứctạpnhưthế,họvẫnkhôngcoilàcầnthiếtviệcphảicóđộitrựcthăngdựbịtrênboong“Nimitz”hoặcmộttàuchiếnkhác,luônsẵnsàngthaythếbấtkỳchiếcmáybaynàohỏnghóc.

Cũngcầnnhấnmạnhrằng,vìmỗichiếctrựcthăngRH-53cóthểchởtớinămmươi lămngười,nămmáybaytrựcthăngcònlạicólẽcũngđủđểcứunămmươimốtcontinvàcácđiệpviên.Ngườitađượcbáocáorằngnhiềusĩquanbiệtkíchmuốntiếptụcthihànhnhiệmvụtrênnămtrựcthăngcònlạivàđãcốgắngthuyếtphụcnhữngngườichorằngquânsốđólàkhôngđủ.VìtrongsốcácchỉhuykhôngcóviênsĩquanduynhấtnàochịutráchnhiệmvềtoànbộtrướcBCH,tiếptheolạixảyramộtcuộctranhluậngaygắt,chỉkếtthúcvàolúc2:30,khilệnhcủaCartertruyềnđến.Sauvụvachạmthảmkhốclúc3:18,tạicăncứbắtđầutìnhtrạnghỗnloạnvàchỉcónómớicóthểgiảithíchmộtthựctếgầnnhưkhôngthểtinđược,rằngcáckếhoạchhoạtđộngvànhiềuthiếtbịđiệntửbímậtkhácnhauđãbịđểnguyêntrênnhữngchiếctrựcthăngbịvứtlại.

Nhưchúngtađãthấy,trênlãnhthổIran,đặcbiệtlàkhuvựcgầnbiêngiớivớinướcNga,trongthờitrịvìcủachếđộShah,vốnlàkhuvực“nóng”vềEW:mộtmặtngườiMỹcốgắngđánhchặnbứcxạradarcủaLiênXôtrongcácvụthửtênlửamớitừTyuratamởKazakhstan,mặtkhácngườiNga,cốgắngngănchặncáchoạtđộngđánhchặnnàybằnghệthốngECWvàphản-ECW.SaucuộcCáchmạngHồigiáo,cáccôngtrìnhgiámsátcủaMỹđãbịtháodỡ,cònhệthốngcủaNgavẫngiữnguyên,thậmchícóthểcònđượctăngcườngvìcuộckhủnghoảngởVịnhBaTư.CũngcầnlưuýrằngtuyếnđườngbaytheocủacáctrựcthăngMỹnằmtronggiớihạnkhuvựcvớitớiđượccủacácradarPKLiênXôbốtrídọctheobiêngiớiXôviết–Iran.

Nhưvậy,từquanđiểmcủaEW,giảđịnhđầutiên,cóthểrútra–NgườiLiênXôsaukhipháthiệnđượcbằngradarhoặccáchệthốngđiệntửkhác,mộttoántrựcthăngMỹ,họđãgâynhiễuhệthốngthôngtinvôtuyếnvàđịnhvịdẫnđườngcủangườiMỹ,dođócanthiệpvàoviệcdẫnđườngvàngănchặnviệc traođổicácmệnh lệnhvàbáocáogiữacác trực thăng, lực lượngcommandosvàcácđiệpviên,màsựgiúpđỡcủahọlàcầnthiếtđểtớiđượcĐạisứquánMỹtạiTehran.

Mộtgiảthiếtkhácđượcđưara,đólàcácvệtinhgiánđiệpcủaLiênXôđãchặnthubứcxạradarcủamáybayvàtrựcthăngMỹ,theodõidichuyểncủachúngtrênlãnhthổIran.VìđơnvịđặcnhiệmMỹ,đểđếnđược“Samạcsố1”,phảibayvềphíabiêngiớiAfghanistan,ngườiNga,cólẽdosợchúngtấncôngcáclựclượngvũtrangcủahọtạiAfghanistanvàBrezhnevcóthểliênhệvớiCarterqua“đườngdâynóng”nổitiếngvàthuyếtphụcôngtatừbỏviệcthựchiệnbấtkỳhànhđộngquânsựnàoởkhuvựcnàycủachâuÁ.

Thứba,vàcólẽđâylàgiảđịnhcóthểxảyranhất,chorằngvôsốcuộcphátsónggiữacáctrựcthăngtrongthờigianphátsinhhưhỏngmáyvàquânbiệtkích,tiếptheosựxuấthiệnbấtngờchiếcxebuýtIranđãbịcáctrạmngheléncủakẻthùchặnthu,LầuNămGóclongạichiếndịchđãmấtyếutốbấtngờ,cầnthiếtchosựthànhcôngcủanó.Vìvậy,Carter,vốnsợđốiđầutrựctiếpvớiIran,đãquyếtđịnhtốthơnhếtnênralệnhchoquânđộiquaytrởvềtrướckhiquámuộn.

Tuynhiên,theocácbáocáokhácnhaucủangườiMỹ,chẳngcóhệthốnggiámsátnàocủaHảiquânhoặcmáybayE-3AAWACS,bayquầnvòngtrongkhuvực,chặnthuđượccáctinđiệnhoặccáctínhiệuchỉrarằng,radarLiênXô,trongđócócácradartạiAfghanistan,pháthiệnđượcsựhiệndiệncủamáybaybaythấptrênlãnhthổIrancủanhữngkẻkhôngmongđợihoặccủacácphươngtiệnbaykhôngnhậndạngđược.Hơnnữa,cảngườiNgahayIranchođếnngàynaycũngkhôngrabấtkỳtuyênbốnào,nhậntráchnhiệmcủahọtrongsựthấtbạicủacuộcđộtkíchcủangườiMỹ.

Liênquanđếnviệctuânthủsựimlặngvôtuyếnđiệntử,khixétđếntínhbímậtcủaloạichiếndịchnhưvậy,thìviệctraođổitinđiệnvớiWashingtonvàtàusânbaynêntránh.Mặcdùcócácphươngphápsiêuhiệnđạinhấtbấygiờtrongtruyềnvàmãhóathôngtin(độrộngphổtínhiệu,tínhiệunhiễugiả,v.v)vốnkhôngdễdànggìchặnthuđược,trongmộtkhuvựcnhồinhétquánhiềucácloạivậtmangphươngtiệnSIGINTnhưthế–cáctrạmmặtđất,cácvệtinh,tàuchiếnvàmáybaynhưkhuvựcTrungCậnĐông,luônluôncómộtsốrủironhấtđịnh,làđiệntíncóthểbịđánhchặnvàbịgiảimã.

•CuộcđộtkíchvàosânbayEntebbe

MộtchiếcC-130trướcđàikiểmsoátkhônglưunhàgacũsânbayEntebbenăm1994.Vẫncònthấyvếtđạnlỗchỗtừcuộcđộtkíchnăm1976.

Ngoàicáccuộckhủnghoảngquốctếnghiêmtrọng,EWcònđóngmộtvaitròhữuích,dùkhôngphảilúcnàocũngđượcbiếtđếntrongmộtloạtcuộcxungđộtquymôcụcbộgầnđây–loạixungđộtmàbâygiờđượcgọilàchủnghĩakhủngbốquốctế.

Mộtvídụđiểnhìnhchoviệcsửdụngcácbiệnphápđốikhángđiệntửtạimộttrongnhữngcuộc“vixungđột”,cáiđượcgọinhưvậylàcuộcđộtkíchvàoEntebbe,khibiệtkíchIsraelgiảiphóng102continbịbắtgiữởsânbayEntebbe,cáchthủđôcủaUganda–Kampala,20km.Mộtchuốibiếncốthuhútsựquantâmcủathếgiớiđếnsựkiệnnày,vàcólẽmọingườicònnhớcâuchuyện.Tuynhiên,rấtítngườinhậnthứcđượcvaitròcủaEWtrongquyếtđịnhtáobạonàyvànóđãgópphầnlớnthếnàovàothànhcôngcủachiếndịchcủangườiDoThái.

Ngày27tháng7năm1976,chiếcmáybayAirbusA-300sốhiệuchuyếnbay139củahãnghàngkhôngAirFrancebaytừTelAvivđếnParischở254hànhkháchtrênkhaongmáybay,ngaysaukhicấtcánhtừAthens,đãbịbốnkẻkhủngbốthuộcMặttrậnGiảiphóngPalestinebắtcóc,banđầuchúngralệnhchophicôngbayđếnBenghazi,cònsauđóđếnEntebbe.

Đểgiảiphóngcáccontin,Israelđãchuẩnbịmộtnhómbiệtkíchđượchuấnluyệnđặcbiệt.HọbaytrênbốnmáybayvậntảiC-130đượchộtốngbởihaimáybaychiếnđấuF-4Phantom,bám sát họ ở giai đoạn đầu của chuyến bay. Sau đó, khi không còn tốp hộ tống,máy bayHerculeshạxuốngbayởđộcaorấtthấptrênhồVictoriarồihạcánhtạiEntebbe,trongkhiđó,haimáybayBoeing707quầnđảotrongkhôngtrung,hoạtđộngnhưcáctrungtâmchỉhuyvàkiểmsoátchiếndịch.

Saumộtcuộcđọsúngdữdội,línhbiệtkíchđãgiảiphóngđượccáccontin,đưahọlênmộttrongnhữngchiếcHercules.NólậptứccấtcánhbayđếnNairobi,tạiđóhọđưanhữngngườibịthươngxuống.Bamươiphútsau,bachiếcHerculescònlạihạcánh,đólànhữngchiếcthamgia

chếápdập tắt sựkháng cự, và loại khỏi vòng chiếnđấunhững chiếcMiG củaKhôngquânUganda,đóngcăncứtạiEntebbe.

ChuyếnbaytrởvềIsraelđánhdấutámgiờbaycủacácmáybayvậntảiquânsựIsraeltrongbốicảnhhọcóthểgặpphảinguycơbịtấncôngtừphíacácmáybaychiếnđấuUgandavàẢRập.Đểtránhcáccuộctấncôngcóthểtrongkhôngtrung,ngườiIsraelđãbậtmáyphátnhiễutrangbịtrênmộttrongnhữngchiếcBoeing707đểlàmmùradartrênmáybayđốiphươngvàradarkiểmsoátkhônglưu(РЛСУВД–РЛСуправлениявоздушнымдвижением)trongkhuvực.Vìvậy,bấtkỳsựcanthiệpkhảdĩnàocủalựclượngkhôngquâncủaIdiAminđãđượcngănchặnvàcácmáybayIsraelđãtrởvềIsraelmộtcáchantoàn.

•ChiếntranhViệtNam–TrungQuốc.Saunhiềutuầnđụngđộbiêngiớiliêntục,lúc05:30,ngày17tháng2năm1979,12sưđoàn

TrungQuốc,đượcyểmtrợbởihàngtrămmáybay,xetăngvàpháobinhđãvượtquabiêngiớidài1.200kmvớiViệtNam.

MặcdùcácnhàlãnhđạoTrungQuốcluôntuyênbốrằnghọchỉcóýđịnhdạychongườiViệtNammộtbàihọc,sựxâmlượccủaTrungQuốcchốnglạiViệtNamđãgâyranguycơnghiêmtrọngchohòabìnhtrêntráiđấtvànhữngbấtđồngnghiêmtrọnggiữacácSiêucường.Chỉvàithángtrước,LiênXôđãkýmộthiệpướchợptácquânsựvớiViệtNam,vìvậylẽtựnhiên,cónguycơmộtsựcanthiệpquânsựcủaLiênXô.LiênXô,trongkhihoàinghiliệucókíchđộngChiến tranhThếgiới thứBahaykhông, vẫn thựchiện tất cả cácbiệnphápphòngngừavàchuyểntrạngtháisẵnsàngchiếnđấuhoàntoànchotoànbộquânđộiởSiberiavàgửimộthảiđoàntàutuầndươngvàtàukhutrụctênlửaxuốngBiểnĐông.Đểphòngngừa,ngườiMỹcũngpháitớikhuvựcbấtổnnàynhiềutàusânbaycủaHạmđội7TháiBìnhDương.CảhaiSiêucườngchuyểnlựclượnghạtnhâncủahọsangtrạngtháiSSCĐcao,đặcbiệttrướchếtlàcáctàungầmhạtnhânchiếnlượcmangtênlửađạnđạoliênlụcđịa.

K-455đềán667BDRtáitriểnkhaitừBiểnBắcsangTháiBìnhDươngtháng2năm1979.Thaycatrựcchiến.

Trongkhiđó,tintứcnhỏgiọtvềcácsựkiệntrênbiêngiớiTrung-Việtđếnđượccộngđồngquốctế,nhưthườnglệ,đầymâuthuẫn.NgườiTrungQuốctuyênbốhọđãtiếnsâu80kmvàoViệtNam,cònngườiViệtNamhânhoanthôngbáorằngbiêngiớirảiđầyxácquânxâmlượcvàxetăngcủachúngbịpháhủy.

NếuchiếnsựtrênmặtđấtcủacuộcxungđộtĐôngNamÁnàydiễnratheotruyềnthống,thìcuộcchiếntranhđiệntửtrongthinhkhông,từmộtphíakhác,lạirấttiêntiếnvềcôngnghệ–cảhaibên,đểthuđượctấtcảcácthôngtincóthểcóvềđốiphươngvàdothámnhau,đãsửdụng

cáchệthốnghiệnđạinhấtcủahaiSiêucường.

Trướctiên,cảngườiNgavàMỹngaylậptứcchụpảnhvệtinhbổsungvàtrinhsátđiệntửđểgiámsátkhônggianchiếntrường.Họchụpảnhnhữnggìđangxảyra,vàđánhchặntấtcảcácbứcxạđiệntừtrongthinhkhông,đặcbiệtlàcácthôngbáovàmệnhlệnhtraođổicủaBCHcácđốithủ.

ĐểđảmbảogiámsáttìnhbáomộtkhuvựcphứctạpnhưbánđảoĐôngDươngvàtheodõisựdichuyểncủacáclựclượngkhôngquânvàhảiquâncủađốiphương,ngườiNgagửiđếnvịnhBắcBộmộtsốmáybaytuầntrabờbiểnvàtrinhsátđiệntửTu-95trangbịcácthiếtbịgiámsátđiệntửhiệnđạinhất.NgườiMỹ,đếnlượthọ,gửiđếncăncứkhôngquânchiếnlượcởOkinawa,NhậtBản,mộtsốmáybayGrummanE-2CHawkeye.Đượcthiếtkếvàchếtạođặcbiệtđểtiếnhànhtrinhsátđiệntử,cácmáybaynàyđãtheodõisáthảiđoànNgavàđánhchặntấtcảcácbứcxạđiệntừcủacáckhítàiTTLLvàradarcủanó.PhântíchvàgiảimãcácbứcxạtrênsẽđảmbảochoHoaKỳbứctranhthựctếcácdựđịnhhoạtđộngcủaLiênXô.Tronglúcđó,khimàkhôngcómộtnhàbáo,một“phóngviênđặcbiệt”,mộttùyviênquânsựhoặcmộtđiệpviênbímậtnàocóthểkhaithácđượcdùmộtmẩuthôngtinnhỏnhấtđángtincậyvềcuộcchiếntranhViệtNam-TrungQuốc,thìCIAvàGRU,vớisựgiúpđỡcủacácvệtinh“đạibàng”vàcácmáybaytrinhsátđiệntửcủahọ,đãcótấtcảcácthôngtincầnthiết.

Chiến tranhViệtNam-TrungQuốc đã cho ngườiMỹmột cơ hội cực kỳ đặc biệt để thửnghiệmtrongđiềukiệnthựctếhệthốngchỉhuy,kiểmsoátvàthôngtinliênlạccủahọ,dựatrênđómàsửdụngcáckhảnăngtấncôngcủalựclượnghạtnhânMỹ.Vôcùngngạcnhiênvàkinhsợ,TổngthốngCarternhậnrarằngbâygiờtoànbộhệthốngcủaMỹrấtdễtổnthươngtrướccácloạivũkhíkhônggianmớicủaLiênXô.

Một vài tháng sau, cuộc xungđộtViệt-Trungkết thúc, khôngbênnàođạtđượckết quảquyếtđịnh.CảngườiTrungQuốc,ngườiViệtNamđềuchính thức tuyênbốrằnghọđãđạtđượcmụctiêucủamình,nhưngnhiềukhảnăngcuộcxungđộtđượcngừng lạivới tổnthấtnặngnềchocảhaibên.

Mộtvàithángsauchiếntranh,TrungQuốcthôngbáorằngnhiềubinhsĩcủahọphảiđưavàobệnhviệntạiQuảngChâuvìbịthươngởmắtvànão.TrungQuốcnghingờLiênXôsửdụngcuộcxungđộtđểkiểmtramộtloạivũkhíbímậtmớicủahọ,cóthểlàmộttialasermạnh,vàbinhlínhTrungQuốctrởthành“chúheothínghiệm”củaloạivũkhíđó.

•Giảiquyếtcáccuộckhủnghoảngquốctế.Ngoàinhữngcuộckhủnghoảngđềcậpởtrên,đãcónhiềucuộckhủnghoảngquymôkhác

nhau,xảyragầnnhưliêntụctrênTráiĐất–gầnđây,vídụ,ởTrungMỹ,vùngSừngchâuPhi,Campuchia,Angola,Namibia,vàVịnhBaTư–giữaIraqvàIran,vàđómớichỉlàđiểmtênmộtsố.Cáccuộckhủnghoảngthườngxảyraởnhữngnơitheocácnguyênnhânchínhtrị,quânsựhayđịalý,việcthuthậpthôngtinvềtìnhhìnhtrongkhuvựcnàythôngquacáckênhthôngthườnglàkhó,nếukhôngnóilàkhôngthể.

A-4EtrênUSS“Intrepid”kèmchặnmáybaychỉhuyvàcảnhbáosớmtrênkhông(AEW&C)Tu-126trênĐịaTrungHảinăm1973.

Tuynhiên,cảhaiSiêucườngcócáclợiíchchínhđángtrongmỗicuộckhủnghoảngquốctế.Trựctiếphoặcgiántiếp,mỗicuộckhủnghoảngđềuảnhhưởngđếncânbằnglựclượngchiếnlượcvàquânsự.Vídụ,vìlongạinguồncungdầumỏgiữahaikhối,giữakhốiNATOvàkhốiHiệpướcWarsawluôn luôncómốinguyhiểmcủamộtcuộcđốiđầuquânsựtrựctiếpvớinguycơcủamộtthảmhọahạtnhântiếptheo.MụcđíchcủacảhaiSiêucườnglàkhaitháccácưuthếtốiđacủacuộckhủnghoảngmàkhôngđểquânđộicủamìnhbịlôikéovàomộtcuộcchiếntranhthựcsự,vàcùnglúcđó,khôngchophépSiêucườngkháccóđượcưuthếnàotừviệcgiảiquyếtcuộckhủnghoảng.

Tuynhiên,họcầnphảikhôngđểmấtkiểmsoátcáctìnhhuốngcựchạnvàdođócónguycơdosai lầmhayvôtìnhbịsavàomộtcuộcxungđộthạtnhân.Tạiđó,nơicócácthỏathuậnquốctếvềduytrìmộtsựcânbằngnhấtđịnhvềsứcmạnhchínhtrịvàquânsự,mỗibênphảithườngxuyêncảnhgiáctrongtrườnghợpbênkiacốgắngđánhlừahọ.Vìvậy,vấnđềquantrọngsốngcònđốivớicáccườngquốcthếgiớilànhanhchóngthunhậnvàđánhgiáchínhxáctấtcảcácthôngtincóthểvềmỗicuộckhủnghoảngquốctếđểđưavàothựchiệncácbiệnphápđốiphóthíchhợp(chínhtrị,quânsự,điệntử,v.v).

Tronghoạtđộngnày,đãcócácthiếusótnghiêmtrọng,chẳnghạnnhưnhữngthứtìnhbáoMỹ phải đốimặt vào đêm trước cuộc khủng hoảng Iran và cuộc xâm lượcAfghanistan, vànhữnggìlàmphứctạpcácvấnđềđốivớiHoaKỳ.Điềunàyđượcsửdụngđểnhắcnhởsựcầnthiếttrongcáchệthốngcókhảnăngtheodõihoạtđộngcủacácnướcthùđịchtiềmtàngtrongcáckhuvựckhủnghoảngquốctếvàpháthiệnsựtậptrungcácxemáytăngthiếtgiápvàbinhsĩdọctheobiêngiớicácquốcgiabịđedọavàtheodõisựdichuyểncủachúngngàycũngnhưđêm.Ngoàicácvệtinh, loạigiámsátnàycũngcóthểđượcthựchiệnrấthiệuquảbằngcácmáybayvàtàuchiếnđượctrangbịthíchhợpchocácnhiệmvụSIGINT.

Máybay–hệthốngcảnhbáosớmvàkiểmsoáttrênkhông(AWACS),A-50củaKQLiênXôhiệncònđượcKQNgasửdụng.

Nhiệmvụmớinàyđồngthờivừacótínhchấtchiếnlượcvàchiếnthuật,baogồmviệcsửdụngcáclựclượngkhôngquânvàhảiquân,tươngứngđượcgọilà“giảiquyếtkhủnghoảng”.Cácnhiệmvụgiámsátnhưvậysẽphảiđượcthựchiệntừmộtkhoảngcáchantoàn,khôngbaogiờbaogồmviệcbayquacáckhuvực“nóng”vàdiễnradọctheobiêngiớikhuvựccảngàylẫnđêmvớiviệcsửdụngcáctrangbịđiệntử,khítàichụpảnhvàthiếtbịhồngngoạicókhảnănghoạtđộngởcáccựlylớn.CácloạimáybaynhưvậycủaphươngTâyđượctrangbịđểtheodõicáccuộckhủnghoảng,lànhữngmáybaytrinhsáttânkỳnhấtcủaMỹ:TR-1vàEF-111A,E-3AAWACSvàEA-6B,E-2CHawkeye,S-3AVikingvàOV-1Mohawk,BAENimrodcủaAnhvànhữngloạikhác.MáybaycủaLiênXôđượctrangbịđểthựchiệncácnhiệmvụtươngtự,ngoạitrừTu-95cómặtởkhắpmọinơi,cònlàTu-16vàMiG-25R,nhưđãđềcậpvềchúng.HọcũngcócácmáybayhộtốngECWYak-28,Tu-22vàTu-26(trongnguyênbản,cónghĩalàTu-22M.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga.),chưakểđếnTu-126,loạinàycóradartầmhoạtđộnglớnrấtgiốngloạiAWACScủaMỹ(cầnlưuýrằngưutiênchếtạomáybayAWACSvớibầucheradarxoaydạng“nấm”thuộcvềLiênXô.Nóđượcrútkhỏibiênchếphụcvụnăm1984vàthaythếbằngA-50,chếtạodựatrênkhungmáybayvậntảiquânsựIl-76.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).

Nhiềuchiếcmáybaytrongsốnày,phốihợpvớicáclựclượngHảiquânđầyấntượngđược

triểnkhaiởVịnhOman,đãđượcsửdụngtrongthờigiancuộcxungđộtgiữaIraqvàIranđểtheodõidiễnbiếntạiđiểm“nóng”trêncủaThếgiới.Đặcbiệt,ngườiMỹđãsửdụngbốnmáybayAWACStừcáccăncứởẢRậpSaudiđểkiểmsoáttoànbộvùngtrờiTrungCậnĐôngvàbằngcáchđó,ngănngừamộtcuộctấncôngbấtngờvàolựclượnghảiquâncủamìnhởcácvùngbiểntrongkhuvực.

Chương21.CuộcxungđộtFalklands.Vàođêm01sangngày02Tháng4năm1982,cáchvàikmtớiPortStanley–thủphủcủa

quần đảo Falkland, chínmươi lính Thủy quân lục chiến, chuyển từ tàu khu trục Argentina“SantisimaTrinidad”sangtàuđổbộ,hướngvàobờbiển.Saukhiđổbộ,quânbiệtkíchđượcchiathànhhainhóm:nhómđầutiên,sốlượngbamươingười,tiếnđếndinhThốngđốcAnhtạiPortStanleyvànhómkia,quânsố sáumươingười,đồng thờivớinhómđầu tiên, tiếnđếndoanhtrạiThủyquânlụcchiếnHoànggia.Đólàgiaiđoạnđầutiêncủa“ChiếndịchTom”–chiếndịchquânsựchiếmđóngquầnđảoFalklandhoặctheotiếngArgentina–IslasMalvinas(quầnđảoMalvinat).

TạidinhThốngđốc,bamươingườicủanhómđầutiêndướisựchỉhuycủamộtTrungúy,gặpphảisựkhángcựmạnhcủaThủyquânlụcchiếnHoànggiaAnh.Chỉhuycủahọbịgiếtchết,nhưngngườiArgentinacóưuthếápđảovềhỏalực,vàThốngđốcnhậnrarằngôngtakhôngcólựachọnnàokhácngoàiviệcralệnhchoThủyquânlụcchiếnđầuhàng.

Trongkhiđó,cáclựclượngxâmlượcchínhcủangườiArgentinađãđổbộlênđảotừcáchộtốnghạm“Granville”và“Drummond”,tàungầm,mộtsốtàuchiếnkhácvàcácmáybayvậntảiquânsựC-130HerculesvàFokker.HọnhanhchóngđèbẹpsựkhángcựvàkéocờArgentinalêntrênquầnđảođangtranhchấp.

MộttrạmmặtđấtcủaCOMSATởHortolândia,gầnCampinas,trênlãnhthổBrazil,năm2005.

Bangàysau,từPortsmouth,đểđưaQuầnđảoFalklandtrởvềvớiVươngquốcAnh– lựclượngviễnchinhAnhxuấtquânthựchiện“OperationCorporation”.Trongkhiđó,nhữngnỗlựctuyệtvọngđãđượctiếnhànhnhằmgiảiquyếtvấnđềbằngcáckhảnăngngoạigiao.Gầnmộtthángkhôngcógìxảyra,còntạithờigiannàylựclượngviễnchinhAnhđangtiếnđếnquầnđảoFalkland.TốcđộdichuyểncủahọdườngnhưchothấyýđịnhcủangườiAnhgiảiquyếtxungđộtbằngbiệnphápngoạigiaonhiềuhơnlàbiệnphápquânsựnghiêmtúc.Cảthếgiớitheodõisựchậmchạplỗithờinàyvớisựtòmòvàhoàinghilớn.

Trongkhiđó,đểtheodõicácsựkiệnởNamĐạiTâyDương,LiênXôbắtđầuđưavàokhông

giancácvệtinhgiánđiệp.Ngoàira,họđiềuđếnđấymộtsốmáybayTu-95vàcáctàugiánđiệpthôngthườngcảitrangthànhcáctàuđánhcáđểtheodõiliêntụclựclượngviễnchinhAnh.MáybaylớnnhấtcủaHảiquânLiênXô–Tu-95đượcsảnxuấtdướidạngnhiềuphiênbản.Mộttrongsốđó–Tu-95RT,sửdụngđểtrinhsátvàgiámsáttrênbiển.ThườngđểtheodõitìnhhìnhNamĐạiTâyDương,họhoạtđộngtừcáccăncứkhôngquândoquânđộiCubakiểmsoátởAngola.Ngoàira,Tu-95cóthểtiếnhànhcảnhiệmvụSIGINT.

CácvệtinhđầutiêncủaLiênXôđượcđưavàokhônggianngày31tháng3–haingàytrướckhi người Argentina đổ bộ. Đó là: “Kosmos-1345” và “Kosmos-1346”, nhiệm vụ chính củachúngtươngứnglà,đánhchặnbứcxạradar(ELINT),vàngheléncùngghilạithôngtintraođổicủacácphươngtiệnliênlạcvôtuyến(COMINT).Ngày02tháng4vệtinhtrinhsáthìnhảnh“Kosmos-1347”đượcphóngvàokhônggian.Nóphảinémxuốngcácbao thuhồi chứacáccuộnphimđãchụpmỗilầnbayquamộtđịađiểmcụthểtrênlãnhthổLiênXô.Từ16đến23tháng4,để thay thếcác tàinguyênđãcạnkiệtvà tiếp tụcquansát, cácvệ tinhkhácđượcphóng lên hàng loạt, các “Kosmos” – 1350, 1351, 1352, 1353. Và ngày 29 tháng 4 vệ tinhchuyêndụngquansátđạidương“Kosmos-1355”đượcphónglên.

Vệtinh“Kosmos-1355”vàtênlửamang“Cyclon-2K”(Циклон-2К).“Kosmos”-1355–thiếtbịvũtrụlàmnhiệmvụtrinhsátbiểnloại“US-P”(“УС-П”,управляемыйспутник–пассивный;vệtinhcóđiềukhiển–thụđộng).Trongnhữngnăm60thếkỷ20,ngànhkhoahọcvàcôngnghiệpLiênXôđượcgiaonhiệmvụxâydựnghệthốnggiámsáttừvũtrụtrongmọithờitiếtđầutiên

trênthếgiới,đểgiámsátcácmụctiêumặtnướctrêntoànbộcácvùngmặtnướcđạidươngcủaĐịacầu,truyềntrựctiếpdữliệuvềcáctrungtâmchỉhuytrênmặtđấthoặctrêntàubiển,đượcgọilà“Legenda”(«Легенда»–“Huyềnthoại”).Tronggiaiđoạn1968-1973,hãngthiếtkếOKB-52thuộcTổhợpCôngnghiệpQuânsựLiênXôđãpháttriểnvàđưavàotrangbịcácvệtinhloại“US”phụcvụchohệthốngtrinhsátvàchỉthịmụctiêutrênbiểntừvũtrụ.KiểuđầutiêncủavệtinhUS-Plàmộttổhợptrinhsátđiệntửđượctạorađểpháthiệnvàtầmphươngcácđốitượngcóbứcxạđiệntừ.Thiếtbịvũtrụcóhệthốngbatrụcđịnhhướngvàổnđịnhhóavớiđộchínhxáccaotrongkhônggian.Nguồnnuôi–pinnănglượngmặttrờikếthợpvớipinhóahọc.Trangbịtênlửanhiênliệulỏngđachứcnăngđảmbảothiếtlậpsựổnđịnhcủathiếtbịvũtrụvàđiều

chỉnhđộcaoquỹđạocủanó.Đểđưathiếtbịvũtrụvàoquỹđạongườitasửdụngtênlửa-mang“Cuồngphong”(“Циклон”).Năm1982,mộtcơhộituyệtvờiđãtới,giúpkiểmtrahệthốngtrinhsátvàchỉthịmụctiêutrênbiển(МКРЦ–MорскойKосмическойPазведкииЦелеуказания)trongthựctếhoạtđộng.TrongthờigianchiếntranhFalklands,cácdữliệutừcácvệtinhkhônggianđãchophépBộTưlệnhHảiquânLiênXôtheodõisáttìnhhìnhtácchiếnchiếndịch-chiếnthuậtởNamĐạiTâyDương,tínhtoánchínhxáccáchànhđộngcủahạmđộiAnh,vàthậmchídựđoánvớiđộchínhxácđếnvàigiờthờigianvàđịađiểmcuộcđổbộcủaquânđộiAnhtại

Falklands.

Sauđó,Ngađãđưavàokhônggianhàngloạtcácvệtinh“Vũtrụ”khác(-1356,1357,1364,1366,1367,1369,v,v)vớimụcđíchduynhấtlàgiámsáttìnhhìnhởquầnđảoFalkland.MộtsốcácvệtinhnàycóthểxácđịnhtọađộcủatấtcảcáctàuởNamĐạiTâyDươngvàchụpảnh,cácảnhđóngaylậptứcđượcchuyểnvềcáctrạmmặtđấtcủaNgađểphântích.

NgườiMỹcũngtheodõitiếntrìnhcácsựkiệntạicáccảngArgentinanhờvệtinhvàtrênthựctế,họđãcảnhbáongườiAnhnguycơngườiArgentinasắpđổbộlênquầnđảoFalklands.Tuynhiên, quan sát củahọkhônggiớihạn chỉởNamĐạiTâyDương.Theo cácnguồn tinkhôngchínhthức,ngườiMỹsửdụngmộtlượnglớnphươngtiệncủaCơquanAnninhQuốcgiacủahọ(NSA).NSAcóvệtinhthôngtinliênlạcriêngcủanó(COMSAT),cócáctrạmmặtđấtđượctrangbịrấttốtđểđánhchặnvàcáctrungtâmgiảimã,trangbịcácmáytínhmạnhnhất,được IBMphát triển chuyêndụng riêng.NSAđã sửdụng cácphương tiệnnàyđể chặn thuthôngtintraođổicủacáckhítài liênlạcvôtuyếnArgentinavàphámã,dođóchophéphọcungcấpchongườiAnhthôngtincógiátrịliênquanđếnviệctriểnkhaiquânđộiArgentinatrênquầnđảoFalklandsvàsựdichuyểncủacáctàuArgentina.

NgườitakhôngbiếtliệungườiNgacókịpthờiphámãhoạtđộngcủaHảiquânHoànggiaAnhhaykhông.Tuynhiên,thựctếlàcáctàuchiếnAnhđãgiảmsốlượngcácchươngtrìnhphátsóngcủamìnhxuốngmứctốithiểu,khicácvệtinhcủaNgabayquađầuhọ.

HMS“Conqueror”tạivùngbiểnFalklands.

Chủnhật,ngày2tháng5,từNamĐạiTâyDươngxaxôilanđếnmộttintứcbấtngờ,tàungầm hạt nhân Anh “Conqueror” phóng ngư lôi vào tàu tuần dương Argentina “GeneralBelgrano”ngoàikhơibờbiểnPatagonia.“GeneralBelgrano”làmộttàucũcủangườiMỹ,thamgiaChiếntranhThếgiới II, có lượngrẽnước13.645tấn, lớp“Brooklyn”– tuầndươnghạm“Phoenix”.Chiếctàutuầndươngđivềphíaquânđoànviễnchinh,nhưngvẫncònởbênngoàivùngcấm200dặm,màphíaAnhthôngbáokhôngđượcđivào.Trêntàukhôngcóvũkhíchốngtàungầm(ASW–ПЛО),nhưngnóđượchộtốngbởihaitàuASWtrọngtảinhỏhơn,tuynhiênchúngthiếuvũkhíchốngtàungầmhiệnđại.NhưcáctàuArgentinakhácthamgiavàocuộcđổbộ“GeneralBelgrano”sửdụngradarvàliênlạcvôtuyếncủamìnhkhácẩuthả,cólẽchúngkhôngbiếtrằngtấtcảcácbứcxạđiệntừcủachúngđãbịngườiMỹđánhchặn,họchophépđồngminhNATOcủanó–VươngquốcAnh,tiếpcậntấtcảcácthôngtinnày.

TàungầmhạtnhâncủaAnhcóđộngcơđẩychạybằngnănglượnghạtnhân,nóđinhanhkhôngkhókhăngìtrongtưthếngầm,tiếntớicontàuArgentinagiàcỗivàchiếmvịtríthuậnlợiđểphóngngưlôi.Tuynhiên,trướckhiphóngngưlôi,chỉhuytàungầmtrungtáhảiquânChristopherRexfordBrownquyếtđịnhmộtcáchđúngmựchỏiýkiếnLondonquaradio.ThủtướngAnh,bàMargaretThatcher,nóivớiôngtarằng,cáctàuchiếnArgentinalàmốiđedọahiểnnhiênđốivớicác lực lượngviễnchinhđangsắptới,bàra lệnhchothuyềntrưởngtàungầmphóngngưlôivàotàuđốiphương.

Lúc16:00,tráingưlôiđầutiênbắntrúngđuôichiếctàutuầndươngbêndướiđườngmớnnước,nơiđặtphòngmáy.Ngaylậptứcnguồncấpđiệntrêntàubịmất,contàuchìmvàobóngtốihoàn toàn.Bagiâysau,một tráingư lôikhác trúngphầnmũi tàu.Lúc16:07,con tàubịtrọngthươngnghiêngmạnhđếnnỗisau15phútthuyềntrưởngBonzoralệnhrờitàu.Biểnđộng,haitàuhộtốngsợsẽbịđánhchìmnênnhanhchóngrútlui.Cáchoạtđộngcứuhộrấtkhókhăn.Khoảng400thủythủngườiArgentinađãthiệtmạngtrongtrậnđánhgâytranhcãivàchỉtríchrộngrãinày,sựcầnthiếthànhđộngcủanóbịđặtdấuhỏi.Ngày02tháng5,lúc17:00,tàutuầndươngbịchìmvớimộtlácờcònđangvẫy.

Xét từ quan điểm tác chiến, không có gì đáng ngạc nhiên khi tàu tuần dương “GeneralBelgrano”bịđánhchìm.Sườnphíanam“gọngkìm”HảiquânArgentina,cómụcđíchbaovâylựclượngviễnchinhAnhvàbuộchọphảithamchiến,đặtramốiđedọanghiêmtrọngchoHảiquânHoànggiavàquânđổbộAnh,bấtkểnócóđivàohaykhôngđivàokhuvựccấm,màtuyênbốvùngcấmrõràngđãhạnchếcáchoạtđộngtấncôngcủangườiAnh.ĐiềuthúvịlàTưlệnhHảiquânArgentinakhuvựcNamĐạiTâyDươngkhẳngđịnh(theokênhtruyềnhìnhBBCnăm1984),rằngvụđánhchìmtàutuầndương“GeneralBelgrano”bênngoàikhucấmlàhợpphápvàcầnthiếtxéttrongđiềukiệncủacáchoạtđộngquânsự,vàrằngnếulàôngtacũngsẽlàmtươngtự.

Điềuđángkinhngạctrongtrườngđoạnnàychỉlàsựdễdàngkhi“Conqueror”đánhchìmtàutuầndương.Vìnókhôngcóđủhộtốngvàvũkhíchốngngầm,trênthựctế,nókhôngthểtránhkhỏiviệcsẽbịđánhchìm.Tuynhiên,“Conqueror”bámsáttàutuầndươngnhiềugiờ,vàhơnthế,đãđánhchìmnóbằngcáctráingưlôithủyâmMk8thờiThếchiếnIIvìviênchỉhuytàungầmkhôngtintưởngngưlôiMk24Tigerfishđiềukhiểnbằngdâydẫn.Mặcdùloạisauđãáp dụng các công nghệ hiện đại, độ tin cậy tổng thể của nó còn chưa đủ. Nếu “GeneralBelgrano”cóthểbịbắnchìmtươngđốidễdàngnhưbằngloạingưlôipháttriểncáchđâyđã40nămvàđượcphóngởcựlytươngđốigầnnhưthế,tựnhiênsẽxuấthiệncâuhỏi,khiđócáctàuchiếnphảilàmgìđểchốnglạimốinguyhiểmchếtngườicủacáctráingưlôitựdẫnhiệnđại,đượcsửdụngtrêncựlylớnbởicáctàungầmhạtnhântốcđộcao.

Thậmchíchốnglạicácngưlôihiệnđại,vẫncóthểsửdụngđốikhángvớimộtsốhyvọngthànhcông.Tấtnhiên,đóphảilàđốikhángâmthanhdướinước,vìsóngđiệntừkhôngthểtruyềntrongnướcmộtcáchhiệuquảnhưâmthanh.Phươngphápcổđiểnđểtránhngưlôiâmthanh,phátminh trongquá trìnhThếchiến II,dựa trênviệcđánh lạchướngâm.Máypháttiếngồn,màtàukéotheophátratiếngồncũnggiốngnhưcontàu,nhưngmạnhhơnnhiều,vàngưlôi,nhưvậy,khóavàomụctiêugiảmàkhôngphảicontàu.

Đươngnhiên,cáchệthốngsửdụngngàynaykhácvớicáchệthốngtrongThếchiếnII.Tiếnbộkỹthuậttronglĩnhvựcnàyđãdẫnđếnviệctạoracáchệthốngkiểmsoátbằngmáytínhvàhoàntoàntựđộngđểđánhlừahoặcpháhủyngưlôi,vídụnhưcácngưlôichốngthủylôi.Vìngưlôihiệnđại,baogồmcảloạiđiềukhiểnbằngdây,trangbịhệthốngtựdẫnâmthanhtrongphânđoạncuốicủacuộctấncông,đãtìmracácphươngphápâmthanhECWvàphảnECW,chúngvẫnthườngxuyênđượccảitiến.Cũngnhưtronglĩnhvựcsóngđiệntừ,tronglĩnhvựcECWâmthanh,mỗibênsẽcốgắngvòngtránhđịchthủ.

CáctàuArgentinakhôngthểđemsosánhvớitàungầmhạtnhânAnhvềbấtcứcáigìvàvụđánhchìm“GeneralBelgrano”chothấyrõràngaithốngtrịbiểncả!

Vấnđềđấutranhđốikhángchốngcáctàungầmhạtnhânthìcáchạmđộihảiquânlớnnhấttrênthếgiớiđềuđãvachạm,trongđóngườiMỹvàngườiNgaởmứcđộlớnnhất.Nhữngnỗlựcrấtlớnđãđượctiêutốnvàoviệctạoramộtchuỗicáccảmbiếnâmthanhdướinướcđiềukhiểnbằngmáytính,cóthểpháthiệntàungầmtừlâutrướckhichúngrađếntuyếntấncông.

Rấtnhanhchóng,ngườiArgentinabáothùchoARA“GeneralBelgrano”củamình.Ngày04

Tháng5năm1982,mộtmáybaytuầntravenbiểnPV2NeptunecủaArgentinapháthiệnbinhđoànviễnchinhAnhởcựlykhoảng110kmvềphíađôngquầnđảoFalkland,hiệngồmmộttàunhỏvàmộttàulớn.ĐólàtàusânbayHảiquânHoànggiaHMS“Hermes”vàtàukhutrụcđềán42HMS“Sheffield”,chiếcsauđượcsửdụngnhưmộttrạmradartuầntiễuvàởcáchtàulớnkhoảng32km.HaimáybaytấncôngSuperEtandard,cảhaitrangbịtênlửaAM-39Exocetngaylậptức,theolệnhBộChỉhuytốicaocủaArgentinacấtcánhtấncôngcáctàutrên.

ĐểtránhbịpháthiệnbởiradarcácmáybayAnh,chúngbaythấp,épxuốngđỉnhsóng.ChiếcP2VNeptune,saukhipháthiệnbinhđoànđặcnhiệmhảiquânAnh,đãdẫnđườngchocácmáybaySuperEtandardtớimụctiêuvàchỉhuychúnglấyđộcaogấpđểđảmbảoradarcủamáybaycườngkíchkhóađượcmụctiêu.Ởcựlykhoảng40kmcáchnơicáctàuchiếnAnhbịpháthiện,cảhaichiếcSuperEtandardnhanhchóngđạtđộcao150mét,chúngbậtradartrênmáybaytrongmộtthờigianngắnđủđểxácđịnhvịtríhaimụctiêuvàbằngcáchđólậptrìnhchomáytínhcủatênlửaExocetrồihạxuốngđộcaothấpbanđầu.Điềukiệnthờitiếttrongngàyhômấykháxấu,sươngmùhạnchếtầmnhìnchỉđến400mét.Ởcựlykhoảng36km,cảhaimáybayphóngtênlửarồingoặtlại–trởvềphitrường,saukhiđã“nhìnthấy”mụctiêuchỉquaradartrênmáybay.Tuynhiên,trongkhoảngthờigianngắnngủicóbứcxạradarcủamáybaySuperEtandard,một tàuchiếnAnhtrongkhuvựcđãpháthiệnbứcxạcủachúng.Việcchặnthunàyngaylậptứcđượcthôngbáođếntấtcảcáctàucủalựclượngviễnchinh,baogồmcảHMS“Sheffield”.HMS“Hermes”–tàuchỉhuyhệthốngPKcủabinhđoànviễnchinhđặcnhiệmcólẽđãxácđịnhbứcxạbịchặnthulàcủamáybayđánhchặnMirageIIIcủaArgentinahoặcmáybaycườngkíchchiếnthuật,nhưngkhôngphảiSuperEtandard.Sailầmtrongđánhgiátrên,chắcchắnđồngnghĩavớithờigianđãbịbỏlỡvàmốinguyhiểmbịlượngđịnhthấpmộtcáchtrầmtrọng.Ngoàithựctếđó,thìhaichiếcmáybayđãbayngượcvề,dườngnhưchothấychúngquyếtđịnhtránhtấncông.HơnnữangườiAnhtínhrằng,ngườiArgentinachưasẵnsàng sửdụngExocet từ SuperEtandard.Với tất cảnhững lýdo trên, ngườiAnhkhông coitrọngđúngmứcbứcxạradarchặnthuđược.

Chínhvàothờiđiểmnày,“Sheffield”(tàukhutrụcđềán42đượctrangbịthiếtbịđầucuốihệthốngthôngtinvệtinhScotSkynet)truyềnvànhậnthôngtinquavệtinh–tiếnhànhmộtchiếndịchđòihỏitấtcảcácthiếtbịbứcxạnănglượngđiệntừphảitắtđểtránhảnhhưởngnhiễutớihệthốngthôngtinvệtinh:đócóthểlàlýdoquantrọngnhấttạisaoradartrêntàukhôngkịp thờipháthiệnmáybayđịch.Hơnnữa,hệ thốngESMcủa“Sheffield”cũngkhôngpháthiệnthấybứcxạradarđầutựdẫntênlửa.Thậtkỳlạvìđầutựdẫntênlửasẽbậtlênởcựlykhoảng10kmcáchmụctiêu(giảđịnhrằngthiếtbịESMtrêntàubịtắtcùngvìlýdotrên,xemtạpchíDefenseElectronics, tháng11năm1983.“Falklands.”Nhưngviệccontàu,hoạtđộngnhưmộtpicketradarđồngthờingắtcảradarvàthiếtbịESMlàkhôngđủthuyếtphục).

Mặt khác, trong khu vực nàymôi trườngđiện từ đã rất bão hòa, làm việcở đây có cácphươngtiệnliênlạcvôtuyếnđiện,hệthốngnhậndạngquốctịchvàradarcủacáctàuchiếnAnhvàvôsốtàubuônđiđếnquầnđảoFalklandphụcvụhậucầnchoquânđoànviễnchinh.

Trongkhiđó,haiTLCHkhôngbịpháthiện,baytớitàutrêncaođộsátđỉnhsóngởtốcđộcậnâm,khépdầnkhoảngcáchtừmụctiêutớichúngtrongkhoảnghaiphút.Chỉbốngiâytrướckhi tiếpđich,ngườiquansát trêncầuđiềuhướnghànhtrìnhcủa“Sheffield”mớinhìnthấymộttrongnhữngquảđạntênlửa.Thờigiannàychỉđủđểthuyềntrưởngralệnhchothủythủđoànẩnnấp.Tênlửachạmthân“Sheffield”,ởkhoảng1,8métsovớiđườngmớnnướcvàđánhtrúngCabinđiềukhiểnhoạtđộngtàu.Quảtênlửakiarơixuốngbiển,cóthểlàdohỏnghóctronghệthốngdẫnđường,hoặccólẽvìmộtlýdokhác.Tênlửasaukhibắntrúng“Sheffield”đãgâyramộtđámcháylớn,giếtchếthaimươingườivàlàmbịthươnghaimươibốnngười.Nhiênliệucònsótlạichưađốthếtcủaquảđạnbốccháy,lửabùngthànhngọnđuốckhổnglồ.Cácđườngdâycápđiện–hệthốngthầnkinhcủacontàu,cũngbốccháyvàhệthốngthônggiócưỡngbứccủacontàulàmchođámcháylanrakhắptàu.Ởvịtrítrúngđạn,kimloạithântàuchuyểntừnóngđỏsangsángtrắng,thủythủđoàndichuyểnrấtkhókhănvàngộpthởvìlànkhóidàyđặcbaophủtoànbộtàu.Tuynhiên,trongvòngbốngiờ,cácthủythủđãchiếnđấutuyệtvọngvớihỏahoạn,cốgắngcứucontàu,đếnkhingọnlửalenlỏiđếnchỗcáctênlửavànơichứanhiênliệu,thuyềntrưởngralệnhrờitàu.

Nhưng“Sheffield”chưanổvàchìmngay.TàuđượccứukéovớihyvọngđưavềAnhquốc;sausáungàykéo,dothươngtíchnặngnềvàbịđốtcháy,cuốicùng,vàongày10tháng5,tàubịchìmtrongmộtcơnbãolớn.NgườitachorằngtênlửaExocetcóthểkhônglàmnónổtung,nhưngphầndướivỏtàu“Sheffield”đãbịhưhạinhiềubởivụnổvàcháy.

“Sheffield”làtàuđầuđàntrongsố12tàukhutrụcđềán42đượcđặthàng.Đềánnàybịchỉtríchmạnhmẽvìthiếucảvũkhíphòngthủlẫntấncông.Tàucólượngdãnnước4100–4700tấn,trangbịvũkhíđầyđủtheobiênchếbaogồmmộtđôiốngphóngtênlửaphòngkhôngSeaDart,mộtpháohạmcỡnòng4,5dium,haipháo20mmErlicon,sáuốngphóngngưlôichốngtàungầmvàmộtmáybaytrựcthăngchốngtàungầmLynx.CáctàuchiếnhiệnđạiđượcbảovệchốnglạiTLCHbằngvũkhíhaytrangbị“mềm”(ECW),hoặcbằngsátthương“cứng”(bằngvũkhíchốngtênlửa,vídụ,BritishSAMSeaWolfhoặcpháocựcnhanh.(VũkhíthếhệmớikiểunàynhưSeaguard,Goalkeeper,Phalanxvàv.vcótốcđộbắnrấtnhanh–đến4000phátbắn

mỗiphút.Đạncủachúngthuộckiểu“độnghọc”cảitiếnđặcbiệtđảmbảosựpháhủyquảtênlửachỉbằngmộtviênđạn).

Liênquanđếnsátthương“cứng”,thìtổhợpSAMSeaDarttrêntàukhutrục“Sheffield”cóthểđánhchặntênlửa,nhưngcựlyngắnhơnExocet.Ngoàira,ngườiAnhchẳnghềcómáybayAWACS,vìhọtừchốibốtríchúngtrêntàusânbay,dođóbấtkỳcảnhbáobịtấncôngnàocũnggiớihạnbởicácpháthiệntrêntuyếnquétquansáttrựctiếpcủaradartrêntàuchiến.Thựctế,“Sheffield”hoạtđộngnhưmộtphươngtiệnchiếntranhđiệntử.ĐiềunàycónghĩarằngmáybaySuperEtandardcóthểphóngtênlửacủanóngoàicựlydiệtmụctiêucủaSAMSeaDart–tìnhthếthuậnlợinhưvậygọilàkhảnăng“ứngdụngtừxa”(“standoff”).(Chỉvàituầntrướcđó,máybayHảiquânArgentinamớibắtđầuráoriếttậpluyệncáchsửdụngkếthợpSuperEtandard–Exocet.Vìmụcđíchnày,đãsửdụngcácthiếtkếvàsảnphẩmcủangườiAnhloạitàukhutrụcđềán42“Hercules”và“SantisimaTrinidad”).

SơđồbốtríkhutrụchạmtrangbịtênlửacóđiềukhiểncủaAnhkiểu<Sheffield>:1–trựcthăng<Lynx>WG-13;2–ăng-tenradar909đuôitàu;3–ăng-tenradar992;4–ăng-tenradar965;5–ăng-tenradar909phầnmũitàu;6–pháp20-mm;7–ốngphóngSAM<SeaDart>;8–pháo

114-mm.

Kếtluậnrútralà,cóthểbayđếnđủgầncáctàukhutrụcđềán42,mà“Sheffield”thuộcvềlớpđó, vàphóng tên lửaExocetởđộ cao thấpđể tránhbị radarpháthiện.Tên lửa có thểphóngngoàivùngtiêudiệtcủaSAMSeaDart,vàngaysaukhiphóng,SuperEtandardkhônglàmgìkhácngoàiviệcquayvề.Trong trườnghợpnày,máybaykhônggặpnguycơbịbắntrúng,còntênlửacủanó,đểtấncông,sẽhạđộcaođếnsátmựcnướcbiển.“Sheffield”khôngcóhệthốngđốikhángchốngmụctiêubaythấp,vũkhítrangbịcủanóđượcpháttriểntrướckhirađờicáctênlửacókhảnăngnhưvậytrongtrangbịvũkhícủacáchạmđộitrênthếgiớivà,ngoàira,AnhquốckhôngchuẩnbịchiếntranhvớicácnướccóvũkhíNATO.Chỉduynhấtphươngtiệnphòngthủ“cứng”khảdĩ,mà“Sheffield”cóthểviệnđếnlàcácloạtbắncủapháo20-mm,nhưngnóhoàntoànkhônghiệuquảkhichốnglạimụctiêunhỏcỡnhưExocet.

Tínhiệuđượcđưatớicácmáythuđịnhhướng,nằmtrongkhốiđặtngaybêndướiăng-tenvàtừđóđếnbộxửlýtừxa(RPU–RemoteProcessingUnit).Ăng-tenđahướngliênlạcvớicácmáythutầnsố,cũngnằmtrongRPU.Cáckhốinàyxửlýtầnsốvàphươngvịmỗitínhiệudướidạngsốnhịphânvàchuyểnchúngđếnbànđiềukhiểncủathaotácviên.Mànhìnhhiểnthịtìnhhìnhchiếnthuậtởtrungtâmđiềukhiểnsẽhiểnthịtấtcảcáctínhiệuthuđượctrongmộthoặcmộtsốdảitầntrênhệtọađộtrựcgiaotầnsố-phươngvịđúng.Việcphântíchsâuhơncáctínhiệubằngmáyphântíchtựđộngcóthểđượckhởixướngbởithaotácviên,vàcácthôngsốlậptứcđượchiểnthịtrênmànhìnhhiểnthịvănbản,nằmdướimànhìnhhiểnthịtìnhhìnhchiến

thuật.Hệthốngcảnhbáotựđộngsẽđảmbảolưutrữcácthôngsốcủamộtsốtínhiệucủacácmốiđedọavàcảnhbáotựđộngkhichặnthuđượcmộttrongnhữngtínhiệuđó.Bộphântíchxungthủcôngbêntráimànhìnhhiểnthịtìnhhìnhchiếnthuật,chophépthaotácviênnghiêncứutínhiệuchitiếthơnvàlàmviệcvớicácdạngtínhiệumớichưabiết.

Phântíchvũkhíhủydiệt“mềm”của“Sheffield”,khikhôngcótàiliệuchínhthứcliênquanđếnyếutốnhạycảmquốcphòngnày,đòihỏikhảosátkỹcấutrúcthượngtầngcontàu,cộtthápchínhvàăng-ten,tấtcảđềunhìnthấyrõtrênnhữngbứcảnh.TrênbứcảnhcontàutrúngtênlửaExocetcủaArgentina(xemhìnhtrongphụlục)tathấytrêncộtchínhcácăngtentrangbịcủahệthốngESMUAA-1AbbeyHill–máythuESMnổitiếng,sảnphẩmcủacôngtyAnhMELEquipmentCo.,thiếtbịđãđượctiếpnhậntrangbịchoHảiquânHoànggiaAnhvàonăm1973.

UAA-1làmáythuđánhchặnbứcxạradarvàhệthốngtầmphương,thiếtkếđểlắpđặttrêncáctàumặtnướchoạtđộngtrongđiềukiệnsửdụngbãohòaradar.Pháttriểnvàocuốinhữngnăm60vàbịhạnchếbởitrìnhđộcôngnghệthờiđó,nóđượcthiếtkếđểthựchiệnhaichứcnăngcơbản:

–pháthiệnxangoàiđườngchântrờicáctínhiệubứcxạđiểnhìnhcủaradar,hiệnthânchocácmốiđedọachủyếuvớicontàu.

–giámsátphổđiệntừ,đánhchặn,phântíchvànhậndạngcáctínhiệubứcxạđiểnhìnhcủaradartrongdảitần1-8GHzvàđồngthờixácđịnhphươngvịcủachúng.

Đểchocácchứcnăngnàyvậnhànhđược,điềucầnthiếtlàphảibiếtcácđặctínhcụthểcủacácradarnguyhiểmtiềmtàng:tầnsố,độdàixung,tầnsốlặplạixung,v.v..xácđịnhđượckhiphântíchtựđộnghoặcthủcông,đượcghilạitrongblockthiếtbịthườnggọilà“thưviện”.Bứcxạđedọacómứcưutiêncaohơn,chẳnghạnnhưradarcủatênlửa,đượcghilạitrongmụcđặttênlà“cảnhbáo”đểnhậndạngtựđộngvàcảnhbáophòngngừa.Bấtcứkhinàotrongmộttìnhhuốngchiếnđấuthực,khichặnđượccácbứcxạradarnhưvậythìngaylậptứctựđộngvanglênâmthanhcảnhbáovềsựxuấthiệnmốiđedọacómứcưutiêncaonhất.Việcnhậndạngcáctínhiệuradarnguyhiểmtiềmtàngđượcthựchiệnbằngcáchsosánhcácthôngsốtínhiệumộtcáchtựđộngvới“kiếnthức”cóđượctrong“thưviện”.Việccảnhbáohoàntoàntựđộngđượcthựcthinếupháthiệnbấtkỳtínhiệunàođãlậptrình.Chứcnănggiámsátđảmbảohiểnthịtrênmànhìnhtrắcthủtấtcảcácbứcxạcótrongthinhkhông.Cáctrắcthủ-thaotácviêncóthểnhanhchóngphântíchvànhậndạngcácbứcxạnguyhiểm,cũngnhưkhởitạoviệcbámsátphươngvịcáctínhiệuđượclựachọn.

Trongtrườnghợpcủa“Sheffield”,hệthốngAbbeyHillđãkhôngthihànhđượcchứcnăngnàokểtrên.Nókhôngđưarađượcbấtkỳcảnhbáonào,cóthểdosựhiệndiệncủanhiễuđiệntừ,hoặccólẽvìcácthôngsốradartênlửaExocetchưađượcliệtkêtrongmục“cảnhbáo”,tứclàchưađược lập trìnhnhưmốiđedọacómứcưu tiêncaonhất (RWRcủahầuhếtcác tàuNATOđềuđượclậptrìnhvớiradarLiênXô.Hơnnữa,thiếtbịAbbeyHillcónhữngkhảnăngrấthạnchếkhilàmviệcvớicácmụctiêuđượclậptrìnhsẵn.CũngcầnlưuýrằngphiênbảntênlửaExocet–phiênbảndiện-đối-diệnMM-38được trangbịchonhiều tàuhảiquânArgentina).Bảnthânbứcxạcũngkhôngđượcphântíchbởivìcácthaotácviên-trắcthủkhôngcóthời

gianthựchiệncáchànhđộngcầnthiết.

Ngoài ra, “Sheffield” được trang bị hai máy phóng PRLO Corvus (hay Protean), nhưngchúngkhôngđượcsửdụngđơngiảnchỉvìkhôngcótênlửahoặcmáybaynào,màchúngcầnphảihànhđộngchốnglại,đượcpháthiệnvàcácdữliệucầnthiếtkhôngđượctraochochúngmộtcáchkịpthời.Đểsửdụnghiệuquả,PRLO–phươngtiệnECWthụđộng,cầnđượcphóngđúngthờiđiểm,đúnghướng,đúngsốlượngđểsaocho“dụ”đượcradarđầutựdẫnlệchxakhỏihướngcontàu.

NhưhầuhếtcáctàucủaHảiquânHoànggia,“Sheffield”cólẽcũngtrangbịcáccácphươngtiệnđối khángđiện tử chủđộng:máyphát nhiễumôphỏngBexley 669để bảo vệ chuyênchốngtênlửa,máygâynhiễutạp667/668đểgâynhiễuradargiámsátcủatàuvàcácmáybayđịch.Banđầu,cảhaikhítàinàyđượcthiếtkếđểđốikhángvớicáctênlửacủaLiênXôT-15U“Termit-U”vàcáctênlửakhácthuộcthếhệnày.Bởivìtheonguyênnhân,nhưđãnóiởtrên,cácthiếtbịgâynhiễuđóđãkhôngđượcbật.

Nhưngcó lẽnghiêmtrọngnhất làviệc thiếuRWRhồngngoại trêntàuvàmộtmáyphátnhiễubấtđịnhphươnghiệnđạihơn,vìmộthệthốngnhưvậyphảilàtuyếnphòngvệcuốicùngcủa“Sheffield”,khitấtcảcáchệthốngkháctỏrabấtlực.

”Exocet”MM38trangbịtrêntàucaotốcHảiquânCHLBĐứcS74Nerz,kiểu143AGepardclassfastattackcraft.

Tuynhiên,cầnphảinhấnmạnhrằngviệcpháttriểnphươngtiệnđốikhángđiệntửcókhảnăngchốnglạicáctênlửatươngtựExocetsảnxuấtởphươngTây,chưakểđếnthếhệmớinhưOtomat,Harpoon,v.v,khôngphảilàmộtnhiệmvụdễdàng.Exocet,mặcdùđượcchấpnhậntrangbịtừnăm1973,cómộtsốphươngphápphảnđốikhángđiệntửkhácnhauvàphứctạp,làmchonócókhảnăngổnđịnhchốngECW,baogồmcảgấynhiễuđánhlạchướng.Đólà–loạitênlửa“bắnvàquên”–mộtthuậtngữcónghĩalàsaukhibắntênlửa,máybay-vậtmangcóthể

thoátlyngaylậptức,dođógiảmnguycơbịpháthiệnvàtiêudiệt.RadarAgavetrênmáybay(Agave–làmộtradarnhẹ,đơnxung,lắpđặttrênmáybayPhápSuperEtandardvàJaguar.Nóđảmbảotìmkiếmvàbámsáttrongchếđộkhông-đối-khôngvàkhông-đối-diện,truyềndữliệuvềcựlyvàdẫnđườngvàoradarđầutựdẫntênlửa.Đầutựdẫntênlửacóradarlàmviệctrongphạmvi8-10GHz)chỉphảipháthiệnmụctiêuvàngaysauđódữliệuvềcựlyvàhướngcủamụctiêuđượctựđộngnhậpvàohệthốngmáytínhdẫnđườngcủatênlửa.Vìvậy,tấtcảnhữngviệccònlạiđốivớiphicông,đólàphóngtênlửavàquayvềnhà,anhtathậmchíkhôngcầnphảinhìnthấymụctiêu.Saukhiphóngra,phânđoạnđầucủaExocetlàbaydướisựđiềukhiểncủahệdẫnđườngquántínhrấtổnđịnhtrướcECW,máyđocaovôtuyếncủanósẽduytrìđộcao10mét.Cáchmụctiêukhoảng10km,radarnhỏADACtrongphầnmũitênlửasẽđượcbậtlên,nósẽpháthiệnvàkhóamụctiêu,dẫntênlửalaovàomụctiêu.ADAC–radarbámsátđơnxunghoạtđộng trongdảiX-band (8,5-12,5GHz) vàổnđịnh trướcECW.Phươngphápđơnxungkhôngphảiđiềumới,nóđãđượcsửdụngtrongtổhợptênlửaphòngkhông“Osa”củaLiênXô,cũngnhưtrongcáctổhợpTLPKhiệnđạihơnS-300và“Buk”.

Hơnnữa,Exocetcócảcácphươngphápphứctạpkhácbảovệchốngnhiễutạpvànhiễuđánhlạchướng.Mộttrongcácphươngphápphản-ECWnhưvậyđượcbiếtđếnlàtáitạotầnsố,chophépradartáitạolạitầnsốhoạtđộngkhibịchếáp.Phươngphápkhác,đượcgọilà“tựdẫnvàonguồnnhiễu”(“Home-On-Jam”)tựđộngdẫntênlửađếnnguồnphátnhiễu,vàphươngphápthứba,đượcgọilà“cạnhtrước”(“LeadingEdge”),làphươngphápsiêu-phứctạpvàtốimật.Vìvậy,khôngdễdàngtạorathiếtbịcókhảnăngđánhlừahoặccanthiệpvàoloạitênlửanày.

Tuynhiên,điềunàykhôngcónghĩagiảiphápchovấnđềtrênlàkhôngcó.RõràngkhibùngnổđộtngộtcuộcchiếntranhFalklands,mộtsốtàucủaAnh,trongđócó“Sheffield”,đangởtrongtìnhtrạngthiếutrangthiếtbịEWhiệnđại,cókhảnăngđốikhánglạicáctênlửacókỹthuật tiên tiến hơn của phương Tây như Exocet. Lý do chính, vì thếmà các con tàu như“Sheffield”khôngđượctrangbịđúngđắn, là lýdokinhtếthuầntúy.Sựcắtgiảmngânsáchquốc phòng Anh buộc Hải quân Hoàng gia phải trì hoãn việc tái trang bị cho lớp tàumà“Sheffield”thuộcvềnó.Tuynhiên,mặcdùtấtcảcácsựcắtgiảmđó,HảiquânHoànggiavẫncầnphảithaythếhệthốngESMAbbeyHillsanghệthốngESMCutlassmới;cácphươngtiệnECMchủđộngđã già cỗi cũngđang trongquá trình thay thế sang cácmáyphátnhiễumôphỏngRamses670vàmáygâynhiễutạpMillpost.

VệtinhdothámMỹKH-9HexagonBigBird

Cũngcầnphảinhấnmạnhrằng,dữliệughitrongtrongbộnhớcủacáchệthốngECWđầutiêntrêncáctàuchiếnkhốiNATOlàthamsốcủacácTLCHLiênXô,cólẽvìvậychúngkhônghiệuquảtrướccáctênlửatinhvihơncủaphươngTây.Ngoàira,yếutốthờigiancógiátrịtốiquantrọngkhiđềcậpđếnECW;đốikhángđiệntửphảiđượcápdụnglậptứcvàtựđộngngaykhicódấuhiệunguyhiểmđầutiên,điềuấyđãkhôngxảyratrongtrườnghợpcủa“Sheffield”,khimàmáybayArgentinavàtênlửađượcpháthiệnquámuộn.

Đểkếtluận,phảinóirằngthiếtbịAbbeyHillcủa“Sheffield”,nếunóthựcsựcókhảnănglàmviệc,cóthểkhôngnhậndạngvàphântíchtứcthìbứcxạđiệntừcủaradartrênmáybaySuperEtendardvàtrêntênlửaExocet,hoặcvìnhiễu,hoặcvìnănglựchạnchếcủanó.

Ngày07ThángNăm,Anhquốcchuyểnsangphongtỏahànghải,saukhithôngbáorằngtấtcảcáctàuchiếnvàmáybayArgentina,hiệndiệntrongcựlylớnhơn18kmtínhtừđườngbờbiểnArgentinasẽđượccoilàthùđịchvàsẽđượcxửlýphùhợp.Mộtvàingàysau,chínhphủArgentinacôngbốhạnchếtươngtựđốivớicáctàuvàmáybayAnh.

Ngày 09 tháng 5, hai máy bay đa năng cất hạ cánh đường băng ngắn (STOL) BAE SeaHarriercủaAnh,khiđangtuầntrapháthiệntàuđánhcá“Narval”,màhọđãthấyởgầnlựclượngviễnchinhmộttuầntrước.Chắcchắn,đólàmộttàugiánđiệpArgentina,cảhaichiếcSeaHarrierthảvàitráibom,mộttrongsốđóđánhtrúngcontàu, làmbịthươngmườibốnngườivàlàmbịthươngnặngthântàu.“Kỳlânbiển”Narvalbuộcphảiđầuhàng,cònthủythủđoàncủanóbịbắtlêntrựcthănglựclượngviễnchinh.NhưngườiAnhtuyênbố,cácthiếtbịđiệntửvàtàiliệutìmthấytrêncontàuđánhcá,chưakểđếnsựhiệndiệncủacácsĩquanhảiquânArgentina trên tàu, cho thấy rõ ràng con tàu đang thực hiện các hoạt động tình báo.Trongcùngngàycáctàucủaquânviễnchinh,đượchỗtrợbởimáybayvàtrựcthăng,lànđầutiênbắnpháQuầnđảoFalkland,khicốgắngcắtđứtđườngliênlạccủangườiArgentinavàpháhủytrungtâmchỉhuyvàkiểmsoátcủahọ.

NgườiNga,cólẽđãcungcấpcácdữliệuvềvịtrícủacủaquânđộiAnhchongườiArgentina,chúngđược thu thập bởi nhiều vệ tinh gián điệp của họ trong các quỹ đạo trên quầnđảo

Falkland.Ngoàinguồnnày,Argentinacũngcó:cácmáybayphảnlựcbốnđộngcơBoeing707,đượcnângcấpđểtiếnhànhgiámsátđiệntửvàgiámsáthànghải,máybaytuầntravenbiểnLockheedP-2VNeptune,máybayGrummanS2FTrackervàGatesLearjet35A–tấtcảđượcsảnxuấttạiMỹ.

NgườiAnhcũngđượcsửdụngnhữnglợiíchtừnguồnquansátvệtinhvàhệthốngtrinhsátbiển.Mặcdùhọkhôngcóvệ tinhriêng, tàucủahọđượctrangbịcácăng-tenđặcbiệtScotSkynet,cókhảnăngnhậndữliệutừvệtinhBigBirdcủaMỹvàtừvệtinhmớinhấtKH-11.Vệtinhsauđượccoilàvệtinhhoànhảonhấttrongtấtcảcácvệtinh,vìcókhảnăngthunhậnvàghilạihìnhảnhcủabềmặttráiđấtdướidạngkỹthuậtsốvàngaylậptứcchuyểntiếpchúngchocáctrạmmặtđấtnằmrảiráctrêntoànthếgiới,dướidạngthứcchophéphọsửdụngđượcchúngngaylậptức.

DấuhiệuđầutiênchothấynhữnggìmàthiếtbịquanghọccủaKH-11cóthểlàmđượcgần10nămsaunhiệmvụđầutiên,làhìnhảnhvệtinhđượcđánhgiácaodotạpchíquânsựrahàngtuầnJane’sDefenseWeeklycôngbố,chothấycáccontàuLiênXôđangđượcđóngtạinhàmáyđóngtàuNikolaevtrênBiểnĐen.Nhữnghìnhảnhchụptừđộcaohơn200dặmnàybịròrỉchotạpchíJane’sbởinhàphântíchtìnhbáohảiquânMỹSamuelMorison,ngườiphảitrảiqua16nămtùvìtộicungcấphìnhảnhmậtchophươngtiệntruyềnthông.Jane’skhôngbaogiờkiểmtraxemviệccôngbốnhữnghìnhảnhđósẽgâyranhữngthiệthạithếnào.Bằngcáchđó,họđãnóichoLiênXôbiếtrằngKH-11cókhảnăngchođộphângiảihìnhảnhtừ3,9-6inchvàdảinghiêngtuyệtvời.

Trongvàingàysau,ngườiNga,trongkhiđặcbiệtquantâmđếnviệcsửdụngchiếntranhđiệntửvàcáchoạtđộngchiếnthuật,đãphóngmộtvàivệtinhlênkhônggian,đưachúngvàoquỹđạochophépcácvệtinhbayquatrênquầnđảoFalklandvớigiáncáchthờigiankhoảnghaimươiphút.Mộttrongsốđólà“Kosmos-1372”,cónhiệmvụgiámsátcácđạidương,đượctrangbịradarcónguồnnuôitừthiếtbịphảnứnghạtnhân,nhữngvệtinhkháclà“Kosmos-1370”–đểtrinhsáthìnhảnh,“Molnia”–đểđảmbảothôngtinliênlạc,và“Kosmos-1371”–làmnhiệmvụ SIGINT. Sauđó, từ trên trạmkhông gian “Saliut-7” đã phóng ramột vệ tinhthôngtinliênlạcnhỏ.

Trongkhiđó,lựclượngviễnchinhAnhbắtđầuchuẩnbịchocuộcđổbộcủaTQLClênquầnđảoFalklands.NgườiAnh tăngcườngcáccuộckhôngkíchvàbắnphácác tàucủahạmđộiArgentinacùngcáccăncứbờ,họtiếnhànhcáchoạtđộngtrướcđổbộsauđây:

–Bímậttiếnhànhtrinhsátcácđảođểchọnmộtphânđoạnbờbiểnthíchhợp;

–Dùngcácđộingườinhái-đánhbomđặcnhiệmquétsạchtấtcảcácchướngngạivậttựnhiênvànhântạotrênđáybiểntạiđịađiểmchọnđổbộ;

–ThiếtlậptrênđảoĐôngFalklandcáccảmbiếntựđộngđặcbiệtđểthunhậndữliệuvềviệctriểnkhaivàdichuyểncủaquânđộiArgentinatrênđảo;

–Tiếnhànhcáccuộcđộtkíchcủaquâncommandostrêncáchònđảokhácnhauđểpháhủycáccôngtrìnhvàkhotàngcủakẻthù(cuộctấncôngtrênđảoPebbleđặcbiệtthànhcông,ngườiAnhđãpháhủymườimáybayArgentinaloạiPucaravàmộtkhođạndượclớn);

–Thựchiệncáchoạtđộngbiệtkíchpháhoại trêncácvùngbờbiểnkhác,cáchxađịađiểmđổbộđãchọn,nhằmgâynhầmlẫnchongườiArgentinavềvịtrínơiđổbộ.

Cũngtrongkhiđó,ngườiAnhvàArgentinatiếptụctăngcườnglựclượngcủamình,chuẩnbịchotrậnchiếnquyếtđịnh.Anhquốcpháithêmsáutàuchiến,haimươimáybayHarriervàchiếctàukháchsangtrọng“NữhoàngElizabethII”lượngrẽnước67.140tấn,chởtheo3.000binhsĩtrêntàu.Hiểunhữngthiếusótcủacáchệthốngđiệntửmộtsốloạitàucủamình,theokinhnghiệmvới“Sheffield”,mộtsố lượng lớnPRLOđượcgửi tớiđểcáctàusửdụngkhibịkhôngkích.ChiếnthuậtsửdụngmáybaytrựcthăngrảiPRLOcũngđãđượcnghiêncứu.Sauđó,PRLOthườngđượcsửdụngđểlàmmùradargiámsáthoặcđểđánhlệchhướngtênlửacủakẻđịch.Đểbảovệ tốthơn trước các cuộc tấn công từmáybay,ngườiAnhphát triểnmộtphươngphápphóngPRLOtừốngkhóitàucùngvớikhíthải.Tuynhiên,việcsửdụngPRLOởNamĐạiTâyDươngkhôngphảilúcnàocũngcóhiệuquảnhưmongmuốn,vìchúngthườngbịgióbãophântán.

LựclượngviễnchinhArgentinacókhoảng10000quânđượctrangbịATGMCobra2000doĐứcchếtạo,điềukhiểnbằngdâydẫn,cácthiếtbịnhìnđêm,SAMRolandhiệnđạidoPháp-Đứchợptácchếtạo,máybaycườngkíchFMAIA-58PucaravàAermacchiMB326GvàMB339.

Ngày21tháng5,haigiờtrướckhimặttrờimọc,ngườiAnhbắtđầuđổbộnhằmlấylạiquầnđảoFalkland:tàuchiếncủalựclượngviễnchinhtiếnvàovùngbiểnSanCarlos,bắtđầubắnphácáckhẩuđộipháobảovệbờbiểngầncảngSanCarlos.Việcpháokíchkèmtheocuộcđổbộ2.500quân,chủyếulàlínhthủyquânlụcchiếnhoànggiavàlínhnhảydù,cónhiệmvụđánhchiếmbànđạpđểđổbộcáclựclượngchủyếuvàovịnhSanCarlos,vịnhnàyđượcbảovệkhỏicáccơnbãoởNamĐạiTâyDương.NgườiArgentinakhôngngờcuộcđổbộxảyraởđây,nênkhôngtỏrađềkhángnghiêmtúc.Đònđáptrảcủahọ,tuynhiênlạiđếntừtrênkhôngvớicácmáybayCF326,SkyhawkvàMirage,thảbomvàbắntênlửakhôngngừngnghỉxuốngcáctàucủaAnhởtrongvịnh,nămtrongsốđóđãbịđánhtrúng.Mộttrongsốtrênlàfrigateđềán21“Ardent”,độchoánnước3250tấnbịhưhỏngrấtnặngvàmột lầnnữa, trongngọn lửabao

trùmgiếtchếthaimươihaingười,làmbịthươngbamươingười,contàuvẫntiếptụccháytrongtìnhtrạngkhôngkiểmsoátđược,chođếnkhinóbịchìm.

Ngày22tháng5,bànđạpcủangườiAnhnhậnđượctiếpviện–hơn2.500binhsĩ;họđượctrangbịcácthiếtbịnhìnđêm(bộkhuếchđạiánhsángvàkínhhồngngoại),xetănghạngnhẹScorpion,xechiếnđấubộbinhcùngvớiSAMRapier,MANPADSBlowpipe,pháohạngnhẹ105-mm,súngcốivànhiềuradarphòngkhông.

Cácngày23,24và25tháng5,ngườiArgentina, tiếnhànhmột loạtcáccuộckhôngkíchxuốngbànđạpcủaquânAnh.Hếtlớpnàyđếnlớpkhác,cácmáybaySkyhawkvàAermacchi,vớisựhỗtrợcủamáybaytiêmkíchMiragevàDagger,liêntụcnémbomcảbànđạpcủaquânviễnchinhlẫncáctàutrongvịnh.Ngày23tháng5,tạimộttrongnhữngcuộctấncông,frigateđềán21“Antelope”củaAnhđangthựchiệnnhiệmvụdothámgầnFalklandSound,đãbịtrúngmộttráibom2270kgvàođúngbuồngmáy,nhưngkhôngphátnổ.Tráibomphávỡlậptứcviệcquétmìn,giếtchếthaisĩquanvàlàmhỏngnặngphầnđuôi“Antelope”.

HMS“Antelope”ngày25tháng5năm1982.

Mặcdùchịutổnthấtrấtnặngnề,phicôngcủacácmáybayArgentina,vẫnbiểuthịlòngcanđảmvôsongvàkỹnăngtuyệtvờicủamìnhtrongviệcliêntụcđộtkíchcáctàuAnhcácngàytừ24-25ThángNăm.Lúc18:30,ngày25tháng5,mộttốpmáybaySkyhawknémbomvàđánhchìm tàu khu trục đề án 42 “Coventry”. Một nhóm các máy bay khác, bao gồm cả SuperEtendard trangbị tên lửaExocet,hướng tớimộtmục tiêu lớnmàhọ tưởng là tàu sânbay“Hermes”,songthựcralàtàucontainer“AtlanticConveyor”.ContàuchởtheocáctrựcthăngWessexvàChinookcùngcácphụtùngthaythế,đãbị trúngTLCHExocet.Nóbị thươngrấtnặng, và chìm ngay sau khi thủy thủ đoàn rời tàu. Mất số hàng hóa chở theo “AtlanticConveyor”làmộtđònrấtnghiêmtrọnggiángvàoquânđoànviễnchinhAnh.Chiếnthuậtcủacuộctấncôngnàycũnggầngiốngnhưchiếnthuậtđượcsửdụngchốnglại“Sheffield”.KhiphicôngcủacácmáybaySuperEtendard“nhảy”lênđộcao150métđểkiểmtratìnhhìnhtrongkhuvựcnày,trênmànhìnhradarcủahọ,cómộtmụctiêulớnbaoquanhbởimộtsốmụctiêunhỏhơn,hộtốngchonó.Saukhinhậnđượctínhiệucảnhbáo,cáctàuhộtốngphóngramộtsốlượnglớnPRLO,gâynhiễucóhiệuquảvàlàmlệchhướngTLCHExocetkhỏiđườngbaycủanó.Tuyvậy,ngẫunhiênmàmộttrongnhữngquảđạntênlửađangđilạcđãkhóađượcđúngmục

tiêuvàđánhtrúng“AtlanticConveyor”,vốnlàmộtchiếctàubuônhoàntoànkhôngcóthiếtbịđiệntửbảovệriêng.

Trongvàingàysau,kếtquảcủanhữngcuộckhôngkíchcủangườiArgentinacũnglàmhưhỏngthêm:khutrụchạm“Antrim”–lớp“County”,độchoánnước6200tấn;khutrụchạmđềán 22 “Broadsword”, độ choán nước 4000 tấn; frigate “Argonaut” – lớp “Linder” độ choánnước3200tấnđượctrangbịtênlửachốnghạmExocet,cùngmộtsốtàuđổbộvàtàuhỗtrợ.Trongnhữngcuộctấncôngđườngkhôngtrên,lầnđầutiênSAMSeaWolfphiênbảnhảiquân,trangbịtrên“Broadsword”đãđượcsửdụng.NóbắntrúngvàtiêudiệtmộtmáybaySkyhawkArgentina.Mộttàukháccủalựclượngviễnchinh–“Brilliant”,cũngđượctrangbịSAM–SeaWolf,nhưngkhôngloạinàotrongsốcáctênlửaSAMgiáptrậnvớiTLCHExocettrongsuốtcuộcchiếntranhFalklands.

ChiếnthuậtápdụngcủacácphicôngArgentinatuyđơngiản,màtinhvi.Họđộtkíchlúchoànghôn,theocáctốptừ4-10máybaycácloạikhácnhau.Tấtcảhướngđếnmộtmụctiêunhằmdùngcácvếtmụctiêulàm“bãohòa”radartrêntàuvàcácphươngtiệnphòngkhôngkhác.Họbayhầunhưsátmựcnướcbiểnvàtiếntớiđiểmcậnbắcquầnđảo,sửdụnghònđảovànhữngngọnđồitrênđảolàmvậtcảntránhradarcủacáctàuchiếnAnh.SauđóhọđộtnhiênvònglạirồiđồngthờixuấthiệntừsaudãynúivenbiểncủahònđảocựcBắc,tấncôngtàu-mụctiêuđãchọntừmọihướng.CáctrắcthủradarAnhkhôngthểđồngthờibámsáttấtcảmáybayđốiphươngvàmộthoặchaichiếctrongsốđógầnnhưlúcnàocũngvượtquasựđeobámmộtcáchthànhcông,némđượcbomvàphóngtênlửacủahọ.SaukhingườiArgentinaápdụngchiếnthuật“bãohòa”,thiếtbịESMtrêntàucũngvôhiệulựcvìngườiArgentinabayvớiradarkhôngmởvàtrongthinhkhôngkhôngcóbứcxạđiệntừđểcóthểbịpháthiện.

Trongkhiđó,lựclượngquânđộiAnhđổbộvàocảngSanCarlos,đếnlúcnàyđãchuẩnbịxongvềhậucần,bắtđầuchiahaingảtiếnvềcảngStanley.MộtnhómtiếnđếnDouglasvàTeaInlettrênđịahìnhrấtkhókhăn,trongkhinhómkiatiếnquânvềDarwinvàGooseGreen,nằmởphầnphíanamhònđảo.

Ngày27tháng5,bắtđầumộttrậnchiếnlớngiànhquyềnkiểmsoátsânbayGooseGreen.QuânđộiArgentinađượcmáybayPucarayểmtrợ,cònngườiAnh–máybayHarrier.Cuộcchiếnkéodàikhoảngmườibốngiờ,hầuhếttrongđiềukiệnbanđêm,đólàmộtlợithếchocáclựclượngAnhđượctrangbịcácbộkhuếchđạiánhsángvàkínhhồngngoại,dođóhọcóthểsửdụngcácchiếnthuậtchiếnđấubanđêmcủaNATO.

NgườiArgentinatỏrõsứckhángcựmạnhmẽ,nhưngkhôngthểgiữnổihaiđiểmdâncưquantrọng–DarwinvàGooseGreen,chúngđềurơivàotayngườiAnh.Chẳngbaolâungườitabiếtrằng,binhsĩAnh–đềulàquântìnhnguyện,hơnhẳnquânArgentina,phầnlớnlànhữngngườilínhnghĩavụcònrấttrẻ,thiếunhiềukinhnghiệm.Ngoàira,khíhậulạnhcủaquầnđảoFalklandcólợichoThủyquânlụcchiếnvàlínhdùAnh,họđãthíchnghivớicáilạnhtrongcáccuộctậptrậncủaNATOởvùngBắccực,BắcÂu.

Cả hai bên đều tổn thất nặng trong trận Goose Green. Theo báo cáo của người Anh,Argentinamất250ngườivà1.400ngườikhácbịbắtlàmtùbinh.NgườiAnhmất17ngườivà

13ngườibịthương.ViệcchiếmđượcGooseGreenchongườiAnhmộtcăncứđểtừđóhọcóthểtấncôngvàoPortStanley.

Ngày30tháng5,ngườiArgentinađã thựchiệnmộtcuộc tấncôngkhốc liệtnữavào lựclượngviễnchinhAnh,thờigianđóđangtăngcườngnémbomvàpháokíchcáccăncứcủahọtạicảngStanley.LựclượngviễnchinhAnhởcách152kmvềphíađôngbắcquầnđảoFalkland,từnơiđó,cácmáybaySeaHarrier,cấtcánhtừtàusânbay“Hermes”và“Invincible”,bayvàotấncôngcảngStanley.TrongcuộctấncôngnàycủangườingườiArgentina,thamgiacóhaiSuperEtendard,mộttrongsốđómangquảđạnExocetcuốicùngcònlạicủaArgentina,bốnA-4SkyhawkcùngsáuMiragevàDagger(phiênbảnIsraelcủa loạimáyMiragecủaPháp),cónhiệmvụđánhlạchướngvà“chiếmvị”radartrêntàuchiếnAnh.TrướckhicácmáybaySuperEtendardtiếnvàocôngkích,cácmáybaySkyhawkvàDagger,tiếpcậntừphíađông,vượtquaphươngtiệnPKmặtđấtcủangườiAnhmộtcáchthànhcông,thuhútvềmìnhsựchúýcủacácradarAnhvàthuhútmáybayđánhchặnxuấtkíchtừtàusânbay“Invincible”.Trongkhiđó,máybaySuperEtendardtiếnvàophóngquảđạntênlửachốnghạmExocetcuốicùng,màtheocácnguồntinArgentina,đãđánhtrúngtàusânbay“Invincible”.Trongcuộctấncôngnày,haimáybayArgentinaSkyhawkbịbắnrơi,vàngườiAnhđãnhiềulầnphủnhậnbấtkỳthiệthạinàocủa“Invincible”.

Trongcáccuộckhôngkích,ngườiArgentinamấtkhoảngmộtphầnbasốmáybaycủamình.Khôngnghingờgìnữa,việcthiếukhítàiEWtrênhầuhếtcácmáybaycủahọ,đónggópphầnlớnvàonhữngthươngvongnặngnềđó.CácmáybayduynhấtcóthiếtbịnhưvậylàSuperEtendardvàDagger,trangbịRWR,tươngứngdongườiPhápvàIsraelcungcấp.

TổnthấtcủangườiAnh,xéttừmộtmặtkhác,cónguyênnhânởviệchọlựachọncảngSanCarloslàmnơiđổbộ.HiệuquảcủaradarphòngkhôngcủangườiAnhgiảmđángkểdonhiễuđịavậttừcácngọnđồixungquanh.Cũngxứngđángđểchỉrarằng,tổnthấtcủangườiAnhsẽcòncaohơnnhiềunếutấtcảcácquảbomnémtrúngtàuđềuphátnổ.Việcnhiềutráibomkhôngnổ có thểdo thực tế là cácphi côngArgentinađãbuộcphảibayquá thấpnênbomkhôngcóđủthờigianđểtựđộngmởngòi.

QuânđộiAnhtiếptụccuộctấncôngcủahọvàoPortStanley,sửdụngchiếnthuật“nhảycóc”,điểmcốtyếunằmtrongcáccuộctriểnkhaiđêmtrêncáccựlynhỏ.CáccuộctriểnkhaiđượcdọntrướcbằngcáccuộcbắnphátuyếnphòngthủArgentinatừtrênkhôngvàtừngoàibiểnbằngpháobinhvàsúngcối,cóhiệuchỉnhhỏalựcnhờhệthốngdẫnđườnghồngngoạivàquang-điệntử.

Hỏalựcđượchướngdẫnvàđiềuphốibởibahệthốngtươngtácđiệntử.Đầutiên, làhệthốngcótêngọiFACE(FieldArtilleryComputingEquipment)làmộtmáytính-mini,tínhtoándữliệuđểthựchiệnxạkích;hệthứhai–ALICE,tựđộngchuyểncácdữliệutínhtoántrêntớicác khẩu đội pháo binh dã chiến; và hệ thứ ba – AWDATS (Automatic Weapons DataTransmissionSystem),đảmbảođồngthờiviệcxạkíchchohaimươibốnkhẩuđộipháo,bốtrítạicáctrậnđịakhácnhau.

Kếtquảlàmviệccủacáchệthốngđiệntửtrênlàhỏalựcsúngcốivàpháobinhcủangười

Anhcựckỳchínhxác,ngườiArgentinabịtổnthấtnặng,cònradarcủahọvàcáchệthốngthôngtinliênlạckhácthườngxuyênbịđánhhỏng.Ngoàira,ngườiAnhcócơquanthôngtinvượttrộihẳn,dựatrênviệcđánhchặncáctinđiệnchiếnthuậtcủacácphươngtiệnthôngtinliênlạcvàdựatrêntintìnhbáocủacáctoántrinhsátđặcbiệt.Nhưvậy,bộchỉhuyAnhluônluônbiếtkẻthùởnơinàovàđanglàmgì.Tạimộttrongcáctrườnghợpnhưvậy,ngaysaumộtvụnémbom,họchặnthuđượcmộtbứcđiệntrongđóChuẩntướngMarioBenjaminMendezbàytỏnỗilosợrằng,nếumọithứvẫndiễnranhưthếnày,tìnhhìnhquânArgentinacóthểxấuđinhanhchóng;chínhvìthế,ngườiAnhcóưuthếtrongviệcbiếttìnhthếngườiArgentinakhókhănrasao.

Ngày06và07Tháng6,cùngvớiviệckhởiđầucuộctấncôngquyếtđịnhvàoPortStanley,đãởkhágần, rấtnhiềunhómcommandosđượcđào tạo chuđáođượcnémsâuvào trongtuyếnphòngthủcủangườiArgentinađểpháhủycáccôngtrìnhthôngtinliênlạcvàcáctrạmradar,quađólàmtêliệthệthốngthôngtinliênlạccủađốiphương.Vàmộtlầnnữa,tronglĩnhvựcthôngtinliênlạc,ngườiAnhlạiphátthôngtingiảchođốithủthôngquaviệcsửdụngcácphươngtiệnđốikháng, tuyêntruyềnvàxâmnhập,đượcsựhỗtrợrấtnhiềucủangườidânFalklands.

NgoàiviệcngườiAnhđọcđượcđiệntíncủangườiArgentina,ngườiArgentinacũngkhôngmaymắn trongviệchọnhậnđược thông tin từngườiNga, thông tincủahọ thườngkhôngchínhxáchoặcđãlỗithời.Mặtkhác,ngườiArgentinaluônluôncóthểnhậnđượcthôngtinchínhxácliênquanđếnhànhđộngcủangườiAnhquaviệcđánhchặnthôngtinvôtuyếncủangườiAnhbằngcáchchặnthucácđiệntíntraođổigiữacácmáybay,tàuchiếnvàlựclượngmặtđất.

PhicơDaggerKQArgentinatấncôngtàuAnhtrongvịnhSanCarlos.

Ngày08tháng6,KhôngquânArgentinatiếnhànhthêmmộtloạttrậntấncôngdữdộivào

quânđộiAnhvàtàuchiếnAnhtạicảngStanley,buộcngườiAnhchậmgiảiphóngthủphủquầnđảo.Trongnhữngcuộctấncôngnày,haitàuđổbộ–“SirTristan”và“SirGalahed”đãbịmáybayArgentinađánhhưhạinặng,trongsốcácbinhsĩđangcốgắngđổbộcóvôsốngườichết.Người Argentina được trợ giúp rất nhiều bởi đài radar di động AN/TPS-43 của công tyWestinghouse,đượctriểnkhaiởvịtrígọilà“SapperHill”.Đâylàloạiradar3tọađộcỡlớndoMỹsảnxuất,nólàmộtphầncủaTrungtâmChỉhuy-Thôngtin-Kiểmsoát(CIC),doKhônglựcArgentinaxâydựngtạiquầnđảoFalklandđểphốihợpcác lực lượngtronghệthốngphòngkhông.NgườiAnhđãthựchiệnnhiềucuộctấncôngvàotrạmradarnày,mộtlầnthậmchíđãsửdụngtênlửachốngradarAGM-45Shrike,phóngtừmộtmáybaynémbomtầmxaVulcan.Tuynhiên,tấtcảcáccuộctấncôngđềukhôngthànhcôngvàradarvẫnhoạtđộnghiệuquảchođếnkhichiếntranhkếtthúc.

Ngày11tháng6, trongmộtcuộckhôngkíchcủaArgentinavàoeobiểnFalkland, frigate“Plymouth”độchoánnước2.800tấnvàtàuxungkích“Fiarless”bịhưhạinặng.

Trongkhiđó,quânđộiAnhtiếnngàycànggầnhơnđếnPortStanley,vàđêm11tháng6,vớisựtrợgiúpcủatrựcthăngLynx,trangbịrốc-két,họđộtngộttấncôngtuyếnphòngthủcủađốiphương.BinhsĩArgentinakhiđócònngủ,nhưngdùsaovẫnkịptỏrõsựkhángcựmãnhliệt,màmộtvàigiờsaubiếnthànhmộtcuộcchiếngiáplácà.Nhưngcuốicùng,họđãbuộcphảirútlui,bỏlạiđồiTwoSisterschongườiAnh.

TrậnTumbledownngày11-12tháng6năm1982.RadarAN/TPS-43đặttạiSapperHilltồntạivàhoạtđộngtốtđếnhếtchiếntranh,rồirơivàotayquânAnh.

Theomộtphiênbảnsựkiệnkhác, tàukhutrụcGlamorgantránhđượcđạnExocet trúnggiữathânlàdosĩquantrêncầuđiềuhướnghànhtrìnhpháthiệnđượctênlửađangbayđếnbằngmắtthườngvàkịplệnhchotàucơđộngquaydọcđểgiảmdiệnbộclộrộng.CáckhítàiType992QTargetIndicatorradarvà965Msurveillanceradarđềukhôngpháthiệnđượctênlửađangbaytới.TênlửakhôngphátnổngaykhichạmmụctiêucũnglàđiềumaymắnchoHMSGlamorgan.

Trong thời gian đó, tàu chiến của lực lượng viễn chinh tiếp tục bắn phá các công trìnhphòngthủvàcảngStanley.Ngày11tháng6,trongmộtcuộcbắnphánhưvậy,khutrụchạmtênlửacỡlớn“Glamorgan”,độchoánnước6200tấn,bịtrúngTLCHAM-38Exocet,phóngtừmột

đạiđộibảovệbờbiển,tàubịtrúngđạnvàophầnđuôi,lỗthủngởvịtrí2méttrênđườngmớnnước,vàmặcdùtênlửakhôngphátnổ,mườithànhviênthủythủđoànđãthiệtmạngcùngmườibảyngườibịthương.“Glamorgan”bịradarAN/TPS-43FpháthiệnvàkhitínhđếnđộchínhxáccủahệthốngvàđộchínhxáccủabảnthânTLCHExocet,điềutỏrakỳlạlàcontàuchỉbịbắntrúngphíađuôimàkhôngphảiởgiữathântàu,nhưtrườnghợpcủaHMS“Sheffield”,hơnnữa,vàothờiđiểmđótàuđangtiếpcậnbờ.NhiềunguồntinkhôngchínhthứccủaphíaAnhghisựkiệnnàyxảyradoviệcsửdụngtổnghợpcácphươngtiệnECWchủđộng(cóthểlàdomáyphátnhiễuđánhlạchướngBexley)vàPRLO.

Tớilúcnày,ngườiAnhđãchiếmđóngtấtcảcácngọnđồixungquanhPortStanley,vàcácngày12và13,tiếptụccáccuộcbắnpháliêntục,chínhxácvàchọnlọcvàodoanhtrạiđồntrúquânArgentina,đãrút luivàokhuvựccôngtrườngxâydựngcảngStanley.Ởgiaiđoạnkếtthúccuốicùngnàycủatrậnchiến,cácphươngtiệnchiếuxạlaserđãđượcápdụngđểhỗtrợmáybaychiếnđấutrongcáckhuvựcđôthị.Cụthể,máybayphảnlựcHarrierđãnémbomLGBvàocácmụctiêuđượcchiếuxạbằngchùmtialaser,sửdụngchiếnthuậttươngtựmàngườiMỹđãdùngtạiViệtNam.

ĐòntấncôngđầutiênlàvàokhuvựcgiữatrangtrạiTwoSistersvàngọnđồiTumbledown.MáybayHarrierGR.3thựchiệnhaivụtấncôngriêngbiệtsửdụngLGBPaveway(chếtạobởiTexasInstrumentstrongchiếntranhViệtNam.NóthuộcdòngbomLGB“thôngminh”vàđadạng,tấtcảđềutrangbịkhốidẫnđườnggắnởphầnmũibom)từcựly6-7km.Trongcảhaitrườnghợp,bomđềutrượtmụctiêu,vìchùmlaserđượcbậtsớm.Cảhailần,máybayHarrier,mỗilầnmanghaiquảbomđềubayđếntừphíaTâyNamởđộcao150mét,ẩnđằngsaudãynúiHarriet.Sauđó,phicông,đượchướngdẫnbởimộtđiểmthamchiếuđượcxácđịnhtrướctrênmặtđất,giảmđộcaonémbomxuốngmộtđiểmđượclậptrìnhtrước,đồngthờithôngbáochongườidẫnđườngyểmtrợđườngkhôngtiềnduyênvềthờiđiểmthảbom.Tiếptheophicôngcơđộngthoátlyngay,thậmchíkhôngnhìnmụctiêu.Quânnhânhướngdẫnkhôngyểmtiềnduyên,từvịtríthuậntiệncủamình,chophépanhtaquansátmụctiêumàkhôngbịđốiphươngpháthiện,ngaysaukhinhậntinđãhướngchùmtialaserrọivàomụctiêuđượclựa chọn. Chiến thuật này cũngđược sửdụngđối với các phi vụnémbom sânbayởPortStanley,nhưngkếtquảrấtđángthấtvọng.

TrongtrậntấncôngtrạmradarAN/TPS-43nóitrêncủakhôngquânArgentina,vũkhíđặcbiệtcũngđãđượcápdụng.Lúcbắtđầuchiếntranh,haimáybaynémbomtầmxaB2Vulcan,trangbịbốntênlửachốngbứcxạAGM-45Shrike,đilàmnhiệmvụchếápradar.ChúngxuấtpháthoạtđộngtừsânbayWideawaketrênđảoAsuncion–căncứkhôngquânAnhgầnquầnđảoFalklandnhất.ChuyếnbayđếnquầnđảoFalklandlàmộtkếhoạchphứchợpđượclậptừtrướcvàcóvàilầntiếpnhiênliệutừmáybaytiếpdầuVictor.CácchuyếnbaycủaVulcantớiquầnđảoFalklandlàcácchuyếnbaychiếnđấudàinhấttừngthựchiện.MộttrongcácVulcan,sốsê-riXM597,lầnđầutiênđượcsửdụngđểthựchiệnnhiệmvụnàyvàođêmngày28tháng5.Tuynhiên,nhiệmvụkhônghoànthànhdophátsinhkhókhăntrongtiếpnhiênliệutừmộttrongnhữngmáybaytiếpdầuVictor.Haingàysau,nhiệmvụđượclặplại,cuộctấncôngcủaVulcanđượcphốihợpcùngvớiđònkhôngkíchcủacácmáybayHarrierthuộclựclượngviễnchinh,nhưngkếtquảlàđángnghingờ.Kếtquảcủatrậntấncôngcuốicùngngày02tháng6là

khôngthuyếtphục;chínhchiếcVulcan,sốsê-riXM597,ởtrongkhuvựcmụctiêugầnmộtgiờđồnghồ,cốgắngkíchđộngbứcxạradarcủađốiphương,nhưngngườiArgentinatắtradarbấtcứkhinàomáybaytiếpcậnđểtấncông,vìthếtênlửaShrikekhôngthểkhóađượcbứcxạ,mànócầnđểdẫnđườngtớiradar.

ĐộinhânviênkỹthuậtchuẩnbịvũkhívàgắntênlửachốngradarAGM-45ShrikelênmáybayAeroVulcanB2KQAnhtrongchiếntranhMalvinas.

Tuy nhiên, tới thời gian này người Anh đã giữ chặt trong taymình doanh trại đồn trúArgentina,vàsaucuộctấncôngbấtngờvàongày12tháng6,ngườiArgentinachẳngthểlàmgìtốthơnviệcđềnghịkýhiệpướcđìnhchiếnđểkếtthúcchiếntranh.

Vàocuốichiếntranh,haibênđãcôngbốbáocáovềthiệthạimìnhchịuvàtổnthấtmìnhgâyrachođốiphương,nhưngnhữngdữliệunàykhôngphùhợpvớinhau.NgườiAnhkhẳngđịnhhọchỉmấtmộtHarriervàkhônghềmấtSeaHarriernào(ngườiAnhcũngtuyênbố,họchỉmất12máybay,trongđó8chiếclàHarriervàSeaHarrier).ĐâylàloạimáybayđãthamgianhiềutrậnkhôngchiếntạiFalklandsvàthựctếnótránhđượcbịtênlửabắntrúng,cólẽchínhvìưuthếcủathiếtbịEWcủangườiAnh.TấtcảcácmáybayAnhquốcđềutrangbịRWR,máyphóngnhiễuPRLOvà bẫy hồngngoại. Phi côngmáybayHarrier cho rằnghọ thườngtránhđượcSAMRolandArgentina,khicơđộnggấptránhđạnPKngaysaukhiRWRcủaanhtacảnhbáotênlửađangđếngần.MặcdùcácmáybaySeaHarriercóthểmangtheoECWpod,máybayAnhtrangbịđầyđủnhấtcácphươngtiệnECW,tuynhiên,lạichínhlàmáybaynémbomVulcan.TrướckhiđượcpháitớiquầnđảoFalkland,loạimáybaynàyđượctrangbịmáyphátnhiễucủaMỹAN/ALQ-101,đượcgỡxuốngtừmáybayBAEBucsaneer.Đây–chắcchắnlàmộttrongnhữnglýdovìsaokhôngchiếcVulcannàobịmất(ALQ-101–thiếtbịđầuđàncủahọcácmáyphátnhiễuđặttrongthùngchứa.Chúngđượclắptrêncácmáybay-cườngkíchsửdụngtạiViệtNam.Nóđãđượchiệnđạihóanhiềulần,rồitiếnđếnsảnxuấtphiênbảnmới–ALQ-119,đãđượcbánchonhiềuquốcgia.TrongcuộcxungđộtFalkland,đểvôhiệuradardẫnbắncủaArgentinanóđượcgắntrênmáybaynémbomVulcan).

MáybayđanăngHarriercủaHảiquânHoànggiađượctrangbịđểtreocáctênlửaMỹ,loạikhông-đối-khôngAIM-9LSidewinder,cònmáybaytấncôngchiếnthuậtHarriercủaRAFđãnhanhchóngđượchiệnđạihóađểmangAIM-9LSidewindertrướckhiđượclực lượngviễnchinhgửiđếnquầnđảoFalkland.AIM-9Lthuộcthếhệthứbacủamộthọtênlửanổitiếngcóđầutựdẫnhồngngoại,nằmtrongtrangbịcủaKhônglựcnhiềuquốcgiaNATOvàphươngTây.Cóđượccơhội“tấncôngtoàngóc”(ALASCA),từđótrởđi,nóthayđổihoàntoàntrậnkhôngchiến.Khônggiốngnhưcácthếhệtrướccủatênlửacóđầutựdẫnhồngngoại,nócũngcóthểđượcsửdụngđểtấncôngtrongbáncầutrước.TrongcuộcxungđộtFalklands,trongsốhaimươibảyquảđạnAIM-9Lđượcphóngđi,haimươibốnđạnbắntrúngcácmáybayArgentina–mộtkếtquảtựnóilêntấtcả.

RadarAN/TPS-43(S-Band).

KhiđánhgiácuộcchiếntranhFalklands,trênquanđiểmcủaEW,trongcáctrậnchiếnmặtđấtcóápdụngnhiềuđổimới:sửdụngrộngrãihệthốngnhìnbanđêmvàchiếnthuậtchiếnđấubanđêmmới.Tuynhiên,trongkhôngtrungvàtrênbiểnkhôngthựcsựcóđiềugìmới.ViệcsửdụngradarcủangườiArgentinatrongkhôngchiếnkháhạnchếvàđiềunày,cùngvớiviệcquânđộiAnhđượctrangbịđểtiếnhànhcáchoạtđộngtácchiếnđiệntửtrongcácchiếndịch,khácvớinhữnggìhọđãtừngphảilàm,cónghĩalàkhảnăngthựcsựcủahệthốngEWcủahọkhôngthểsửdụngđượchếtcôngsuất.Yếutốchính–huấnluyện:ngườiAnhđãbắtgiữmộtsốlượngđángkểvũkhíArgentinađểtiếnhànhđánhđêmvàcácthiếtbịđiệntửtinhvi,chẳnghạnnhưcáccặpkínhhồngngoại.Và,cólẽ,nếutrongchuyệnđóngườiArgentinacũngtrộihơnngườiAnh,vậythìnhữngngườilínhArgentinađãđượctrangbịtốthơn,nhưngđượcđàotạotồitệhơnvàcóítđộnglựchơncáclínhchuyênnghiệpAnh.CũngphảinóirằngmộtsốtàuHảiquânHoànggiađãkhôngđượctrangbịđểđốiphóvớicácmốiđedọamới,chẳnghạnnhưcácTLCHcủaphươngTâytrongđiềukiệnthinhkhôngbãohòa.NgườiArgentinatrongcáccuộckhôngkíchrất ít sửdụnghệ thốngEW.Xét trênmặtkhác,họnổibậtbởicáchsửdụngrấtmạnhmẽ vàomụcđích quân sự các phương tiện tác chiến điện tử thụ độngđể tiến hànhnhiệmvụELINTvàESM,saukhiđãnhanhchóngchuyểnđổitrangbịmáybaychởkháchdân

dụngcỡlớnkiểuBoeing707.

Chương22.Li-băng.

CuộctấncôngcủaIsraelvàothunglũngBekaangày9-11tháng6năm1982.

Hồi11:25,ngày06tháng6năm1982,sauhaingàykhôngkíchvàpháokíchtừbiểnmộtcáchdữdội,lựclượngvũtrangIsraelđãphátđộngmộtcuộctấncôngrấttáobạovàđãchờđợitừlâuvàocáccăncứđịacủangườiPalestinenằmởmiềnnamLebanon.Mụctiêurõrệtcủahọlàtạoramộtvùngđệmrộng50kmchạydọcbiêngiớiIsrael–LebanonđểkhôngchophépngườiPalestinetấncôngIsrael.

Trênđườngtiếnvềphíabắc,quânđộiIsraelsaukhidễdàngvượtquasựkhángcựcủacácchiếnbinhHồigiáofedayeencủaPLO,nguycơđốiđầuvớiquânđộiSyriathuộclựclượnggiữgìnhòabìnhẢRậpởLebanonđãtrởnênngàycàngcókhảnănghơn.TìnhhìnhbùngnổvàoThứ5ngày9ThángSáu,ngaysaukhingườiDoTháiđếngầnthunglũngBekaa,nơicó600xetăngSyria,đượcbảovệbởi“chiếcô”PK,baogồmhaimươiđạiđội:cáctổhợpSAM“Kub”diđộngvàcốđịnhS-75vàS-125củaNga.

KhônglựcSyriađãchuyểntrạngtháiSSCDtoànphần.Banngày,ngaykhibađoànxeđiđầucủalựclượngthiếtgiápIsraelchạmtránđộitiênphongcủahailữđoànthiếtgiápSyria(xemhìnhtrang250),BộChỉhuyTốicaoSyriangaylậptứcchocấtcánhsáumươimáybayMiG-21vàMiG-23đểyểmtrợđườngkhôngtrựctiếpchocácxetăngcủahọ.Tuynhiên,ngườiIsraelkhôngbịbấtngờ,vìmáybayE-2CHawkeyecủahọdoMỹchếtạo,trangbịradarpháthiệnsớmkíchthướckhổnglồ,đãbaytuầntrabờbiểnLebanonđểgiámsátviệcmáybaySyriacấtcánhtừcáccăncứkhôngquânsâubêntronglãnhthổvàdẫnđườngchomáybaychiếnđấucủaIsraelnghênhchiếnvớihọ.Vậylà,chínmươimáybaylậptứccấtcánhlênkhôngtrung:đó

là cácmáybay chiếnđấu tối tândoMỹ sảnxuấtMcDonnelDouglasF-15EaglevàGeneralElectricF-16FightingFalcon–đểtiếnhànhkhôngchiến,cácmáybayIAIKfirdoIsraelchếtạo,vàcựuchiếnbinhMcDonnelDouglasF-4Phantom–đểtấncôngcácmụctiêumặtđất,cũngnhưMcDonnelDouglasA-4Skyhawk–đểyểmtrợđườngkhôngtrựctiếp.Ngoàira,cấtcánhlênkhôngtrungcòncómáybayphảnlựcbốnđộngcơBoeing707đểtiếnhànhchiếntranhđiệntử,chặnthuvàgâynhiễuradarcùngcácphươngtiệnthôngtinliênlạccủakẻthùbênngoàivùngdiệtmụctiêucủahệthốngphòngkhôngSyria(gâynhiễutừkhuquầnvòng).NgaykhicácmáybaySyriatiếpcậnkhuvực“nóng”,thôngtinvôtuyếngiữahọvàbộchỉhuymặtđấtđãbịchếáp,đểbằngcáchđó,cắtđứtviệctruyềncácmệnhlệnhtấncôngvàchỉdẫnđườngbay.

Mặtkhác,cácphicôngIsrael,đượchướngdẫnrấttốttừmáybayE-2C,đãchiếmđượccácvịtrílýtưởngđểtấncôngmáybayMiGSyria.CácmáybayIsraelđượctrangbịcácmáytínhđiềukhiển,phươngtiệntácchiếnđiệntửhiệnđạinhất,cũngnhưcácthiếtbịchỉthịmụctiêubằng lasermới nhất, các tên lửa không-đối-khôngAIM-9L Sidewinder có đầu tự dẫn hồngngoại,tênlửachốngradarAGM-45ShrikevàAGM-65Maverick.Nhưvậy,tintưởngvàotínhchuyênnghiệpvàưuthếvềtrangbịđiệntửcựckỳcao,cácphicôngDoTháimởhếttốclựclaovềphíađốiphương.

MỗimáybayIsraelđượctrangbịmộtmànhiểnthịtrênkínhchắngiótrướcmặtphicông(HUD–head-updisplay;Индикаторналобовомстекле–ИЛС), giảmđượcđángkểkhốilượngthaotácchophicông.Tronghệthốngnày,cácsốliệudẫnđườngvàchỉthịmụctiêu,domáytínhtínhtoánvàchuyểnđếnkhốixửlýhiểnthị,khốinàychuyểnsốliệuthànhcácdãyphátsánglântinhmàuxanhvàmàucam,chiếulênkínhhiểnthịđặtsongsongvớikínhchắngiócủađènchiếu.Thôngthường,HUDlàmviệccùngvớiradarhoặctelecameraánhsángthấp(LLLTV)vàđảmbảochophicôngtrongmọiđiềukiệnthờitiết,nhậnđược“bứctranh”chínhxácmôitrườngkềcậnxungquanhvàtìnhhìnhkhônglưuđểanhtakhôngbịphântâmvìliêntụcphảiliếcnhìnđủcáckhícụláikhácnhautrênbảngđiềukhiểnhoặckhiphảilàmcáctínhtoánđạohàngphứctạp.

HUDtrên1máybayF/A-18CcủaVFA-151hảiquânMỹ.

Ngoàira,máybayIsraelđượctrangbịcácmáyphátnhiễuđánhlạchướngmớinhấthoàntoàntựđộng,điềukhiểnbằngmáytính,cókhảnănglàmlệchhướngbayngaycảnhữngtênlửaPKtiêntiếnnhất,vànhưvậy,đảmbảosựsốngcònchocácphicông,vàthiếtbịRWR,ngaylậptứccảnhbáomáybaycủaanhtađangbị“khóa”bởiradarbámsáthoặcradarđầutựdẫncủatênlửa.Ngoàira,cácmáybayIsraelđượctrangbịphươngtiệnECWthụđộngdùngmộtlần:PRLOvàbẫy-IRđểứngdụngchúngvàolúccầnthiếtnhằm“gạt”tênlửađangbayđếngần.

NgaykhichínmươimáybayIsraelxuấthiệntrongvùngtrờithunglũngBekaa,chúnglậptứcrơivàothinhkhôngbãohòabứcxạđiệntừcủahàngtrămradarvàđàivôtuyếncủađốiphương.Trongcáctrườnghợpnhưthếnày,phicôngcầnthựchiệntứckhắcviệcphântíchvànhậndạngtấtcảcácradarhệthốngphòngkhông,cáctênlửacủachúngvàxácđịnhvịtrícủacácmáybayđánhchặncủađốiphương,tấtcảđềulàmốiđedọanghiêmtrọngđốivớisựsốngcòncủaanhta.Khôngcóbộnãoriêngnàocủachínhanhta,khônghệthốngquangđiệnvôtuyếntrênmáybaytheokiểutruyềnthốngnàocókhảnăngtheodõinổimộtsốlượnglớntínhiệuđedọanhưvậyvàxácđịnhđâulànhữngtínhiệunguyhiểmnhất.Chínhởđâycác“phầnmềm”máytính(tứclà,tấtcảcácthôngtinvàlogicđượclậptrình,đãnhậpvàomáytínhtrướcđó),sẽtrởthànhyếutốquantrọngsốngcòn.Dođó,cácphicôngIsraelcóthểtiếngầncácmáybayđịch,khihọbay,chủyếu,theovectorđườngbayđượcmáybayE2-CHawkeyechỉdẫn.

Trongchuyếnbay,thiếtbịRWRtrênmáybaythôngbáochophicôngvềhiểmhọaradarSAMkhóamáybayanhta.Gầnnhưtứckhắc,máytínhhệthốngEWsẽphântíchvànhậndạngcácmốiđedọakhácnhau,xácđịnhmứcưutiêncủachúng,vàchỉracôngcụphòngthủhiệuquảnhấtđểchốnglạimỗimộttrongcáchiểmhọacụthể.

Cuộcchiếndiễnratừngày09-11tháng6.Trongsuốttrậnchiến,ngườiIsraelsửdụngquyếtliệtcácmáyphátgâynhiễuđánhlạchướngđểgạttênlửađượcdẫnđườngRFvàbẫyIRđểgạttênlửađượcdẫnđườngbằngđầutựdẫnhồngngoại.KhiphicôngIsraelvừathấyMiGSyria

trênHUDcủamình,tấtcảnhữngviệcanhtaphảilàmlàđặtbiểutượngchỉthịmụctiêutrênHUDnhắmvàomáybayđịch,bấmnútsửdụngvũkhíđểkíchhoạthệthốngvũkhíthíchhợpnhấtđượcmáytínhlựachọn.TấtcảcôngviệccònlạiđượcthựchiệnbởicảmbiếnIRcủatênlửaSidewindertànnhẫn.

Mặtkhác,cácmáybaySyriakhôngđượctrangbịcáckhítàiEW,mànhưthườnglệ,ngườiNgavẫntháocácthiếtbịnhưvậykhỏimáybayxuấtkhẩu.Bêncạnhđó,cácphicôngSyriakhôngcólợithếvìradarvàliênlạcvôtuyếncủahọđãbịchếápbởimáybayBoeing707củaIsrael.Ngoàira,sựhỗtrợcủacáckhẩuđộiphòngkhôngmặtđấtrấthạnchế,mộtphầndongườiIsraelgâynhiễu,vàmộtphầnvìcóquánhiềumáybaytrênbầutrời,vàcónghĩalàtồntạimốinguycơrấtlớnbắnphảimáybaycủachínhquânmình.

Nhưthườnglệ,giữasốliệuthiệthạimà2bêncôngbốcósựkhácbiệt.NgườiIsraeltuyênbốđãbắnrơibảymươichínmáybaykẻthù,làmbịthươngítnhấtbảychiếckhácvàpháhủymườichíntrênhaimươibệphóngS-75,S-125và“Kub”đãtriểnkhai,trongkhithiệthạicủahọchỉlàmộtmáybay.NgườiSyriatuyênbốđãbắnrơimườichínmáybayđịch.

NgoàiviệcsửdụngrộngrãihệthốngEW,chiếnthắngcủaIsraelcầnđượcquymộtphầnchochiếnthuậtmới,lầnđầutiênsửdụngtrongtrậnchiếnnày.QuantrọngnhấtlàchiếnthuậttiêudiệtcáckhẩuđộiSAM“Kub”.Mộtthờigiantrướcsựkiệnnày,ngườiIsraelđãsắpđặtlàmcôngtáchuấnluyệntrongsamạcNegevmộtsốmôhìnhcáckhẩuđộiSAM“Kub”,đểcácmáybaythôngthườngvàUAVtậphoạtđộngchốnglạichúng.

ChiếnthuậtcủaIsraelchếáptổhợpSAM“Kub”.

ChiếnthuậtđiểnhìnhtìmkiếmvàtiêudiệtcáctrậnđịaSAMSyriacủamáybaytấncôngIsrael.MộtUAV(A1),mangmộttelecamera,đảmbảotrinhsátquanghọctrậnđịaSAM;mộtUAVkhác(A2),bứcxạtínhiệubắtngườiSyriatinrằngchiếcmáybaynhỏ,chếtạobằngsợithủytinh,chínhlàmáybayphảnlựcIsrael(A3).NgườiSyria,bậtcôngtắchệthốngvũkhícó

radarkiểmsoátcủahọhướngvàonguồnbứcxạ,chophépUAV“lấydấuvântay”bứcxạradarvàtruyềnthôngtinnàyđếnmáybaychỉhuyvàkiểmsoátE-2C,máybaynàysẽdẫnđườngchocácmáybaytấncôngIsrael tới tiêudiệttrậnđịaSAM(B).Việctiêudiệtcácradardẫnbắnđượcthựchiệncảbằngcáctênlửakhông-đối-diện,phóngtừF-4Phantom(C),vàcáctênlửadiện-đối-diện(E).BêntấncôngtựbảovệmìnhbằngcáchphóngPRLO(D)vàbẫy-IRđểpháviệcmìnhbịkhóabởiradarbámsátvàradarđầutựdẫnhồngngoạicủatênlửa.Saukhivôhiệuhóaradar,bệphóngSAMtrởthànhmùvàsẽbịhủydiệtbằngbomchùmtừmáybayF-15vàF-16.

Chếáphệ thốngphòngkhôngcủađốiphương làhànhđộngđầu tiên,đòihỏiphải thâmnhậpkhôngphậncủađốiphươngvàthiếtlậpưuthếtrênkhông.Dođó,khôngquânIsraelđãbắttaytiêudiệtcáckhẩuđộiSAMSyriacảtrướclẫntrongthờigiankhôngchiếntrênbầutrờiLebanon,chúnglàmốiđedọachếtngườiđốivớicácmáybaytấncôngcủahọ.Đểphụcvụchomụcđíchnàytấtcảcácphươngtiệnsẵncóđãđượcsửdụng,baogồmcảcácUAVScoutvàMastiffdoIsraelchếtạo.

CácUAVnàycókíchthướckhánhỏ–sảicánhchỉ3,6mét;Scoutcóchiềudài3,51métvàchiềucaokhoảng0,64mét;ngoàira,chúngđượclàmbằngsợithủytinh,trongsuốtđốivớibứcxạRF.Vìvậy,radarcủađốiphươngrấtkhópháthiệnvàđịnhvịchúng,dođóchúngcókhảnăngthâmnhậpkhôngphậncủađốiphươngvớinguycơbịsátthươngtốithiểu.Vìlýdonày,chúngrấtlýtưởngchonhiệmvụtrinhsátchiếntrườngvàgiámsát.Đểthựchiệnnhiệmvụtrên,một sốphiênbảnđãđược trangbịTV-cameracó các thấukínhphóngđạivàmộthệthốngliênlạccókhảnăngtruyềnđếnđiềuphốiviêntrênmặtđấtdònghìnhảnhliêntụcvềcáctrậnđịađịch.CácphiênbảnkhácđượctrangbịgươngphảnxạbứcxạRF,nósẽphảnxạbứcxạradarvớicườngđộnhưthểnóchính làcácmáybay tấncông.NhữngphiênbảnkháchoạtđộngnhưphươngtiệnmanghệthốngDRTR(ESM),chặnthuvàphântíchbứcxạradarcủakẻthùvàchuyểntiếpchúngxuốngcáctrạmmặtđấthoặcmáybaytrongkhôngtrung.Cuốicùng,mộtsốcácUAVđượctrangbịbộchỉthịmụctiêulaserđểchiếuxạcácmụctiêu,dựkiếnsẽtấncôngbằngcáctênlửavớisựdẫnđườngbằnglaser.

UAVTadiran-Mastiff-IIIcủaIsrael.

ChiếndịchchếápSAM(xemtrang253)bắtđầubằngmộtloạtcácchuyếnbaydothámcủacácUAVtrangbịTV-camera.NgaykhimộttrongsốchúngpháthiệnđượckhẩuđộiSAMvàtruyềnhìnhảnhtrậnđịavềsởchỉhuymặtđất,haiUAVnữađượcphónglênkhôngtrung,một–làmmồinhửmôphỏngmáybaytấncôngđểbắtkhẩuđộiSAMphátbứcxạcònchiếcUAVkia,trangbịhệthốngDRTR(ESM)–đểđánhchặnbứcxạradarSAM,sẽphântíchnóvàchuyểntiếptớimáybayE-2CvàBoeing707.Tiếpđến,thôngtinnhậnđượcvềcácthôngsốcủabứcxạsẽđượcmáyđiệntoántrênmáybayxửlý,đểcungcấp,trongquymôthờigianthực,cácdữliệu chỉ đường cho tên lửa chống radar. Sauđó,một trongnhữngmáybay trên sẽ ra lệnhphóngtênlửachốngradardiện-đối-diệnZeevdoIsraelsảnxuất,nếukhẩuđộiSAMởtrongphạmvi40kmdiệtmụctiêucủaloạitênlửađó,cònnếukhông,mệnhlệnhđượcchuyểnchomáybayF-4PhantomđangmangtênlửaShrike.

Đôikhi,ngườiSyriabiếtrằngkẻthùsửdụngUAVđểđánhchặnbứcxạradarcủahọvàsauđóphóngtênlửachốngradarvàomụctiêu,lậptứchọtắtradar,làmmấtchùmtiađiệntừtựdẫncủađầutựdẫntênlửaIsrael.Trongtrườnghợpnày,ngườiIsraelphónglênkhôngtrungloạiUAVcóbộchỉthịmụctiêulaservàmáybaytấncông,trangbịcáctênlửacóđầutựdẫnbằnglaserAGM-65Maverick.Ngaysaukhiđánhtrúngđàiradar,khẩuđộiSAMlúcnàyđãbịmù,sẽbịtấncôngbằngbomchùm,bomsẽpháhủybệ,đạnSAMcũngnhưcácphươngtiệnvậntảicủatổhợp.

ViệcsửdụngbấtthườngnhưvậycácUAVvàcácmáybayPhantom,kếthợphoànhảovớiE-2CvàBoeing707,chophépngườiIsraeltiêudiệthầuhếtcáckhẩuđộiSAMtrongkhuvực,dođólấyđicủacáclựclượngtăngthiếtgiápSyriasựyểmtrợtừtrênkhông.

SựthànhcôngchưatừngcócủacáchoạtđộngKQnày,khôngnghingờgìnữa,đượccủngcốbởikinhnghiệmcủacácsựkiệnngườiIsraelthunhậnđượctrongcuộcchiếntranhIran-Iraq,khiIsraelkhôngkíchchớpnhoánglòphảnứnghạtnhâncủaIraq,đangxâydựngởTammuz,cáchthủđôBaghdadkhoảng20km.Cuộctậpkích,ngày09tháng6năm1981,đượcthựchiệnbởinhómtámchiếcF-16vàF-15,bayởđộcaorấtthấp.ChúngbayquaphíabắcSaudiArabia,dọctheobiêngiớiJordanie,khôngphậnIraq,thẳngtiếnđếntậnTammuz.Tấncôngxongmụctiêuvàkhôngbịkhángcự,chúngbaythẳngquaJordanie,quaytrởvềIsrael.LàkếtquảcủamộtkếhoạchchuđáovàsửdụngECW,cácmáybayIsraelđãlẫntránhthànhcôngsựpháthiệncủacáctrạmradargiámsátcủaSaudi,IraqvàJordanie,cũngnhưnhữngradartrênmáybaytiêntiếnnhấtcủacácmáybayAWACScủaSaudiArabia,màKhônglựcHoaKỳchohọthuêtheohợpđồng!

ỞLebanon,cácphicôngIsraellầnđầutiênsửdụngmộtchiếnthuậtkhôngchiếnmớinữa,đểtấncôngtronggiaiđoạntấncôngcuốicùngvàomáybayđịchtừbênsườn,nhằmtăngdiệntíchmụctiêu.

Còntrênmặtđất,cáckếtquảấntượngđãđạtđượcnhờsửdụngmáyđoxalaser,hệthốngchỉthịmụctiêulaservàATGMTOWđiềukhiểnbằngdâydẫn,tấtcảchúngđềuđượcmáytínhkiểmsoát.TạimộttrongnhữngtrậnđánhđầutiêngiữaxetăngIsraelvàcácđơnvịtiềntiêucủahailữđoànthiếtgiápSyria,xảyravàongày9ởphíanamthunglũngBekaa,ngườiSyriamấtkhoảngsáumươiT-55vàT-62.Ngàyhômsau,sâuhơntrongthunglũngBekaa,ởphần

phíabắccủanó,diễnramộttrậnđánhlớngiữa300–400xetăngIsraelvàcùngmộtsốlượngnhưvậycácxetăngSyriaT-55,T-62vàT-72,triểnkhaidọctuyếnđườngBeirut–Damascus.TrongtrậnchiếncósựthamgiacủapháobinhvàtrựcthăngIsrael,cũngtrangbịATGMTOW,vàtheongườiIsrael,toànbộxetăngSyriađãbịloạikhỏivòngchiến,nhiềuxebịđánhchiếm.

Lolắngbởicácđặctínhkỹ-chiếnthuậtkémcủamáybayvàtênlửachuyểngiaochoSyria,phíaLiênXôngaylậptứcpháiđếnLebanonmộtđộingũchuyêngiađứngđầulàPhóTưlệnhKhôngquânXôviết,sauđóvậnchuyểnvềLiênXômộtxetăngT-72bịpháhủyđểkiểmtra.

NhưlàbướcđầutiêntrongviệcbùđắpchothiệthạiSAM“Kub”,KhôngquânNgacungcấpchoKQSyrianhiềutổhợpSAM“Osa”và“Strela-1”.TổhợpSAM“Strela-1”lầnđầutiênramắttháng11năm1975 tại cuộc diễu binhquân sựhàngnămnhân kỷ niệmCáchmạng thángMười.Vìvậy,nókhônghề làvũkhímới,nhưng tạiLi-băng, gầnnhưngay lập tức,ngày25tháng6,nóđãbắnhạthànhcôngmộtF-4Phantom,cólẽvìchiếcPhantomkhôngđượctrangbịđúngcáchđểphảnứngvớimốiđedọahồngngoạimới.Sauđó,ngườiDoTháiđãthànhcôngtrongviệcchiếmđượcbộkhítàiSAM“Osa”và“Strela-1”,cũngnhưtăngT-72củaLiênXô,màởphươngTâythựcsựngườitachưabiếtgì.ĐiềunàydẫnđếnsựpháttriểncáccôngcụECW,chophépngười Israel trongtháng9năm1982pháhủyđượcnămhoặcsáukhẩuđộiSAMtạiLi-băng.

Nóichung,cáctrậnđánhởthunglũngBekaađãchứngminhtínhhiệuquảcủaviệcsửdụngphốihợpcácvũkhíđiềukhiểnbằngsóngradio,cùngvớisựlặpđilặplạikhôngngừngcácbiệnphápEW.Nhưngtrênhết,cáctrậnchiếntrênkhôngvàtrênmặtđất,cùngnhauđưarahìnhmẫuđầu tiêncủamộtcuộcchiến tranh“quymôthờigian thực”;mộtcuộcchiến tranhmàtrongđótrinhsátđườngkhông,phânbốcáckếtquảcủanóchocáclựclượngtấncôngvàbảnthâncácđòntấncôngđượcthựchiệngầnnhưđồngthờitrongmộtchuỗikếtiếpnhanhchóng,đượcphốihợprấtnhuầnnhuyễnvớiviệcsửdụngrộngrãicáchệthốngEW.CáckếtquảxuấtsắcmàngườiIsraelđạtđượcchothấykháiniệmmớicủachiếntranhtrong“thờigianthực”,đượchỗtrợbởiviệclậpkếhoạchchínhxáccácchiếndịchEW,trởthànhchìakhóachothànhcôngcủahọ.BộchỉhuycủatấtcảcácnướccầnphảixemxétcácsựkiệnxảyraởthunglũngBekaavàothángBảynăm1982,vìchúngsẽlàmsángtỏtrậnchiếntrongtươnglaisẽnhưthếnào.

•CácchiếndịchđườngkhôngcủaPhápvàMỹtạiLi-băng

SuperEtendardchuẩnbịđượcphóngtừtàusânbayClemenceau(R98),ảnhchụpngày16tháng7năm1997.

ChiếnthắngcủangườiIsraelởthunglũngBekaavàonăm1982,cũngnhưcácchiếnthắngtrướcđócủahọvàonăm1967vànăm1973,khônggiảiquyếtđượcđiềugìởTrungCậnĐông.TạiLebanon,cuộcchiếnđẫmmáuvẫntiếptụcnhưvậy.Trongsuốtnăm1983đãdiễnramộtchuỗidàicáccuộcđụngđộgiữacácphepháiđốiđịch,cáccuộctấncông,cáccuộcđụngđộđẫmmáu,cáccuộckhôngkích,cácmáybayvàUAVcủaIsraelbịbắnrơivàcuốicùnglàđỉnhđiểm–mộtvụnổkinhhoàngsửdụngmộtchiếcxe tảiđậu tạichỗchứachấtnổkhủngbốdoanhtrạilínhPhápvàThủyquânlụcchiếnMỹthuộclựclượngquốctếduytrìhòabìnhvàothángMườinăm1983,làmchếtvàbịthươnghàngtrămngười.

Đươngnhiên,chẳngphảichờlâu,cuộctrảthùđãbắtđầu.NgườiPhápđáptrảđầutiên.VàobuổitrưangàyThứNăm17tháng11năm1983,từtàusânbay“Clemenceau”đangđingoàikhơicáchbờbiểnLebanonkhoảng160km,támmáybaySuperEtendardcấtcánh.Cácmáybay tiến sâu vào đất nước tới Baalbek để tấn công các doanh trại cũ Lebanon của SheikhAbdullah, trongđócócáctìnhnguyệnviênHồigiáo,bịnghingờchínhhọtổchứccuộctấncôngđẫmmáuvàodoanhtrạicủaquândùPháp.

DiệntíchmụctiêumàcácphicôngSuperEtendardphảiđốiphólàrấtnhỏ,dođó,vàingàytrước,đãtiếnhànhtrinhsátảnhđườngkhôngrấtkỹlưỡng.MệnhlệnhvềviệcthihànhnhiệmvụđượcphátđitừParis,nhưngviệclựachọnngàyxuấtkíchđượctraolạichoChuẩnĐôđốcKlotzđangởtrêntàusânbay“Clemenceau”,tùythuộcvàođiềukiệnthờitiếttạikhuvựcvàcácyếutốkhác.

MỗimộttrongsốtámchiếcSuperEtendardmangmộtbom400kgvàbabom250kg.YểmtrợtừtrênkhôngđượcđảmbảobởihaimáybaytiêmkíchF-8ECrusaderPhápbaycaohơnSuperEtendard,vừabảovệchúng,vừasẵnsàngcanthiệpmộtkhimáybaySyriaxuấthiện.Tuynhiên,trongthựctế,khảnăngthànhcôngcủachiếndịchnàylàrấtthấpkhikhôngcósự

đảmbảocủacácmáybayEWhoạtđộngtừkhuquầnvòng.

KhôngcógìbímậtchuyệnngườiSyria,vớisựgiúpđỡcủangườiNga,đãtạoramộthệthốngphòngkhôngchưatừngcóđểbảovệkhôngphậnLebanon,gồm:cáctổhợpSAMS-75vớicựlydiệtmụctiêu40-50km,cáctổhợpS-125–tầmbắn25-30km,cáctổhợpSAMS-200(đặtcăncứtạiSyria)–cótầmbắn300km,cáctổhợpSAM“Kub”–tầmbắn30-60kmvàtổhợpSAM“Osa”–tầmbắn13km(tấtcảcóradarkiểmsoáthỏalực),cáctổhợpMANPADScóđầutựdẫnhồngngoại“Strela-2M”–tầmbắn10kmvàtổhợpSAMmớinhấtcóđầutựdẫnkếthợpIR/radar“Strela-1”–tầmbắn8km;cùngrấtnhiềukhẩuđộiPPK23mmZSU-23-4và57mmZSU-57-2(cảhaiđềucóradarkiểmsoáthỏalực).

Sựcầnthiếttrangbịchomáybaycáchệthốngtácchiếnđiệntửlàđiềuhiểnnhiênvàtrêntàusânbay“Clemenceau”R98khôngcómáybaynàonhưvậy,vìthếngườiPhápkêugọisựtrợgiúpcủaHạmđội6HảiquânHoaKỳ,hạmđộinàyđangđitrongvùngbiểnphíađôngĐịaTrungHảiđãđượcmộtthờigian.Đểhỗtrợgâynhiễutừkhuvựcquầnvòngchohọ,ngườiMỹđiềuđộngchongườiPhápcácmáybayEA-6BProwler;trongsuốtchuyếnbaycủacácmáybaySuperEtendard,máybayProwlerđãgâynhiễucácđàiradargiámsátvàradardẫnbắncủađốiphươngtrongkhibảnthânởbênngoàicựlydiệtmụctiêucủahọ.

EA-6BProwlergắncácECMpod.

VớisựgiúpđỡcủacáchệdẫnđườngINScủamình,cácphicôngPhápđãbaychínhxáctớimụctiêuvàthựchiệnmộtcuộctấncôngbấtngờ,mỗinhómvàocôngkíchlầnlượttừngđợt,banđầutheotốp2chiếc,tiếptheo4chiếcvàlạitốp2chiếc.Sáuchiếcđầutiênthảbomcủamìnhđúngtheokếhoạch,nhưnghaichiếccuốicùngphảingừngcuộckhôngkíchdolướilửaPKdàyđặctừmặtđất.

Saukhihoànthànhnhiệmvụ,viênchỉhuytrungđoànKQPhápđãquyếtđịnhmộtcáchhợplýrằng,vìhệthốngphòngkhôngtolớncủangườiSyriađangsẵnsàngchiếnđấu,sẽlàkhôngkhônngoankhipháimáybaytrinhsátảnhEtendardIVPđếnđểxácnhậnkếtquảcuộckhôngkích.Tuynhiên,nhiệmvụđãđượchoànthành100%mộtcáchthànhcôngvềmặtkỹthuật

thuầntúy.

Mộtvàituầnsau,ngày04ThángMườiHainăm1983,ngườiMỹđãtiếnhànhkhôngkích-trảđũachốnglạicáctrậnđịaphòngkhôngcủaSyria,màtrongvàingàyvừaqua,đãtấncôngmộtmáybaytrinhsátMỹtuầntratrongkhuvực.Vàolúcbìnhminh,mườisáumáybaytấncôngA-6E Intruder và mười hai máy bay A-7E Corsar cất cánh từ tàu sân bay “JFK” và“Independence”.Nhưthườnglệ,đốivớiloạihìnhnhiệmvụđượcgọilàchếápphòngkhông,đầutiêncấtcánhlênkhôngtrunglàmáybayAWACSE-2CHawkeyeđểgiámsáttừkhuvựcquầnvòngvàpháthiệncáctrậnđịaSAMSyria.Hơilệchsangmộtbên,làmnhiệmvụđảmbảotuầntrachiếnđấu,baykèmhộtốngchúngcómộtsốmáybaytiêmkíchF-14Tomcat.Nhữngchiếccuốicùng,nhưngkhôngphảikémquantrọngnhất,tấtnhiênlàEA-6BProwler,chúngcấtcánhlênkhôngtrungđểgâynhiễuradarđốiphương.

NhiệmvụchếápcáckhẩuđộiphòngkhôngSyriađượcphânchiagiữacácmáybayA-7ECorsarvàA-6EIntruder:loạiđầutiêntấncôngcácradarcủatổhợpSAMvàPPKbằngtênlửachốngradarShrike,loạisaucôngkíchtiêudiệttrậnđịaphóngđạnTLPKcóđiềukhiển.

Tuynhiên,chuyếnbaycủamộtnhómmáybaybaylớnnhưvậykhôngthoátkhỏisựchúýcủacáctàutuầndươngvàtàu-dothámcủaLiênXô,họvẫnnhưthườnglệ,bámtheocácđơnvịcủaHạmđội6HảiquânMỹnhưmộtcáibóng.CólẽvìsợcóthêmmộtthấtbạimàtrongđócácvũkhíhọcungcấpchoSyriacóthểbịpháhủy,đồngthờimạngsốngcủacáccốvấnquânsựLiênXôtrongkhuvựcnàycóthểgặpnguyhiểm,ngườiNgangaylậptứcquaradiothôngbáochoDamascusvềcuộcxuấtkíchcủamộtnhómmáybaylớncủaMỹ.Vậylà,ngườiSyriacóthờigiancầnthiếtđểchuẩnbịtiếpđóncácphicôngcủaHạmđội6HảiquânMỹmộtcáchthíchhợp.

Dođó,máybayMỹđãđụngđộvớikhoảngbảymươikhẩuđộiSAMSyriavàvôsốcáckhẩuđộiPPK,đangchờđợichúngtrongtrạngtháihoàntoànsẵnsàngchiếnđấu.Chúngbướcvàotấncôngtheomộthàngdài,điềuđóchophépngườiSyriadễdàngđiềuchỉnhhỏalựccủahọ.CáctrắcthủradarSyriachỉbậtradarcủahọmộtcáchđịnhkỳ,màđiềunàycónghĩalàkhôngphảitấtcảđạnSAMđềucóthểđượcphóng.Trongvòngmườibốnhaymườilămphútdiễnracuộctấncông,bắnvàocácmáybayMỹítnhấtcóbốnmươiđạntênlửavàvôsốđạnpháo.KhinhữngchiếcmáybayMỹquaytrởlạicáctàusânbay,trongđộihìnhcủachúngthiếumộtchiếcA-6EvàmộtchiếcA-7E,vàcònmộtchiếcnữabayvớimộtphầnốngxảbịhưhỏngvìtênlửacóđầutựdẫnhồngngoại.PhicôngcủachiếcA-7EbịbắnrơiđãnhảydùthànhcôngvàanhtađãđượcmộttàutuầntraLebanonvớttrênbiểngầnDzhuniyakha.PhicôngbịbắnrơicủamộtchiếcA-6Ehaichỗngồiđãchết,viênhoatiêubịbắtlàmtùbinh,nhưngđượcphóngthíchvàongày03Tháng1năm1984,saunhiềuthángbịgiamgiữ.

TheotuyênbốcủađạidiệnHảiquânHoaKỳ,mụctiêuchiếndịchđãđạtđượcvàcáccuộctấncôngtiếptheocủangườiSyriavàocácmáybaytrinhsátMỹđãđượcngănchặn.Tuynhiên,việcmấthaimáybaybịnhiềungườicoilàsựxúcphạmđốivớiHảiquânHoaKỳ,đặcbiệtlàsaukhicácmáybayIsraeltừnghailần,ngày3vàngày4tháng1năm1984,thựchiệncáccuộckhôngkíchvàoLi-băngmàkhôngbịthiệthại.TrongcuộckhôngkíchđầutiênvàomộttrạihuấnluyệnởBaalbekcủacáclínhtìnhnguyệnHồigiáo,cósựthamgiacủamườihaichiếc

máybay;vàchỉcóbốntrongsốđó–làmáybaytấncôngKfircủaIsraelsảnxuất,thựchiệncôngkích,trongkhitámchiếccònlạilàmnhiệmvụbảođảmyểmtrợtrênkhôngvàhộtốngECW(gâynhiễuradarđốiphươngvàthảPRLOcùngbẫyhồngngoại).TrongcuộckhôngkíchthứhaicómườisáumáybayIsraelthamgia,nhưnglầnnàychỉcóhaitrongsốđócôngkích,sốmườibốnchiếccònlạiđượcsửdụngđểhộtốngtầmxavàđảmbảomộthàngràobảovệchonhữngmáybaytấncôngbằngPRLO,cáckhícầuchứakhínóngvàcácbẫyhồngngoại.

MáybayMirageVcủaKQDoTháiquầnđảotrêncaonguyênGô-lan.

Khôngnghingờgìnữa,cáccuộckhôngkíchcủangườiMỹđãđượcsosánhvớicáccuộckhôngkíchcủangườiIsraelvàngườiPháp;gầnnhưtấtcảđềunhấttrírằngsựkhácbiệtkhôngphảiởtrìnhđộcủaphicông,khôngphảiởđặcđiểmkỹchiếnthuậtmáybaycủahọ,khôngphảiởchiếnthuậthọsửdụng,màchỉởcáccôngcụđốikhángđượcdùng.NhưngườiphátngônHảiquânHoaKỳcónói,lýdochoviệcmấthaimáybayMỹvàlàmbịthươngchiếcthứba,làcácsửađổicủangườiNgađốivớicáccảmbiếnhồngngoạicáctổhợpSAM“Strela-2M”và“Strela-1”củahọ.Chúngđãtrởnênchínhxáchơn.Vàquảthực,cácbướcsónglàmviệcvàcácbộlọccủacảmbiếnđãđượcthayđổi,chophéptênlửatựdẫntớiluồnglửaphụtcủađộngcơmáybaymàkhôngphảnứngvớibẫyhồngngoạingườiMỹphóngra.Sựsửađổinày,dongànhcôngnghiệpđiệntửLiênXôđưara,tuynhiênđãđượcdựđoán,khitatínhđếnđộnhạycảmcaocủađạnTLPKcóđiểukhiểncủatổhợpSAM“Strela-2”đốivớibiệnphápđốikháng-hồngngoại,đãlộrõtrongtấtcảcáccuộcxungđộtbắtđầutừcuộcchiếntranhYom-Kippur.LýdosựnhạycảmnàycủađạnSAMcóđầutựdẫnhồngngoạinằmởchỗcảmbiếnbứcxạnhiệtkhôngđượclàmmátsẽdễdàng“buông”việc“khóa”chữkýnhiệtcủamáybay,màbịhútsangbẫy-IRcónănglượngnhiệtlớnhơn.TheocácchuyêngiaHảiquânMỹ,phiênbảnmớicủa“Strela-2M”cócáctínhnăngsauđây:

–Cảitiếnbộlọc,phânbiệttốthơnmụctiêuthựcvàgiả;

–Thayđổibướcsónghoạtđộng;

–Cảmbiếnđượclàmmátcóđộnhạytốthơn.

Các cải tiến tương tự cũngđãđược thựchiện trongđầu tựdẫnhồngngoại tổhợpSAM“Strela-1”,đặttrênmộtxebánhhơibốnbệphóng,khácvới“Strela-2M”,vốnlàmộthệthốngMANPADS.ĐểcảithiệnkhảnăngpháthiệnmụctiêucủatổhợpSAM“Strela-1”mới,trênxengườitagắnradarGunDish,nóđảmbảocungcấpchohệthốngđộchínhxácrấtấntượng.RadardẫnbắnnàycũngđượcsửdụngđểđiềukhiểnxạkíchchoxephòngkhôngNgagắnpháocaoxạcỡ23mm4nòngZSU-23-4“Shilka”.

CókhảnănglàngoàiviệctriểnkhaitoànbộcácloạihệthốngphòngkhôngcủaLiênXôtừS-75đến“Strela-1”,ngườiSyriacòntriểnkhaicảcáctổhợpSAMhiệnđạinhất:S-300,“Buk”và“Strela-10”đượcthiếtkếđểthaythếcáctổhợpSAM2K11“Krug”,“Kub”,“Strela-1”,mộtcáchtươngứng.

Đểđốikhánglạimộttậphợpấntượngnhưvậycácphươngtiệnphòngkhông,cácmáybayA-6EvàA-7EcủangườiMỹ, tuyvậycũngmangtheomộttậphợpkhôngkémấntượngcácphươngtiệnECMcàiđặttrênmáybay,giốngnhưnhữngchiếcmáybaycủaKhôngquânIsrael.CóthểcácmáybayMỹA-6EvàA-7Ecócácthiếtbịsau:haimáyphóngđốikhángAN/ALE-39,mỗimáycókhảnăngbắnrảibamươibăngPRLORR-129vàbamươibẫyIR; thiếtbịRWRAN/ALR-45cókhảnăngtựđộngphóngPRLO;máyphátđánhlạchướngAN/ALQ-I26–bảnpháttriểntiếptheocủaAN/ALQ-IOO.

Tuynhiên,ngoàicáckhítàinày,máybayIsraelcòncómộtphươngtiệnđốiphóhồngngoạikháđơngiản,màcácmáybayMỹA-6EvàA-7Ekhôngcó.Nólàphễuxảkéodàicủađộngcơphảnlựcmànhiệmvụdựkiếnlàđểđảmbảorằngđạntênlửaphátnổtạimộtkhoảngxađángkểcáchcácyếutốquantrọngsốngcòncủakếtcấumáybay,giúpgiảmhậuquảthươngvongảnhhưởngđếnsựsinhtồncủamáybay.Người Israelđãsửdụngthiếtbịnàycả trênF-16FightingFalconcủahọdoMỹcungcấp.Thậtkhôngmay,thiếtbịđókhôngthểsửdụngchocácmáybaytrêntàusânbay,vìvớimộtốngxảphảnlựcdàinhưvậy,chiếcmáybaykhôngphủhợpvớikíchthướctiêuchuẩncủamáynâng,đượcsửdụngđểvậnchuyểnmáybaygiữahầmchứa(hangar)vàboongbay(flightdeck).

Tuynhiên,ngườiMỹcómộthệthốngđốikhánghồngngoạiAN/ALQ-123đểđánhlừađầutựdẫnhồngngoạicủatênlửa.IR-ECMhoạtđộngtươngtựnhưphươngtiệnđốikhángradarcóchứcnăngquéthìnhnón.Trongthựctế,hệthốngphátrachếáphồngngoạiphátrabứcxạrahồngngoạiđượcđiềuchếmộtcách thíchhợp,màkhikếthợpvớinăng lượngnhiệt (nănglượnghồngngoại)phátratừphễuxảđộngcơphảnlựcmáybaysẽtạoratínhiệumụctiêulệchhướngvềgóc,bắtđầutựdẫntênlửanhắmmụctiêutheohướngsai.

Thếnhưngchođếnnay(thờiđiểmsáchxuấtbản:1985),kểcảAN/ALQ-I23lẫnbẫyhồngngoạiđềuchưađủhiệuquảđểđảmbảosựsinhtồncủacácphicôngtrêncácmáybayđượctrangbịphươngtiệnIR-ECM,vìphicôngkhôngbaogiờbiếtchínhxáckhinàocáchệthốngấyhoạtđộng.Mỗichiếcmáybaychỉmangtheođượcmộtsốlượnghạnchếbẫyhồngngoại,màcóthểtrongmộtsốtrườnghợp,đượcbắnratrướckhitìnhhìnhđạtđếnđiểmcóđộnguyhiểmcaonhất.Mộthệthốngđốikhángchủđộngkhác,thậmchícóthểgâyphản-hiệuquảnếudùng

quásớmhoặckhôngsửdụngđúngthờiđiểmthíchhợp.

Giảiphápduynhấtchovấnđềnày–đólàmộtmáythuhiệuquảcủathiếtbịcảnhbáosớmhồngngoạiIR-RWRhoặcIRWR.Tuynhiên,cólẽnhượcđiểmchínhcủaIRWR–xácsuấtcảnhbáosaimàngườiMỹvẫnchưathoátkhỏi.ThiếtbịIRWRhiệnđạicựckỳhiệuquảkhipháthiệnnguồnnănglượngnhiệt,songtiếcthay,nhiệtcóthểxuấtpháttừbấtcứnguồnnàogầnđó,màkhôngphảichỉtừtênlửa,kếtquảlà–hệsốbáođộnggiảcaođếnmứckhôngchấpnhậnđược(cùngmộtvấnđềđặctrưngnhưthếđốivớitênlửacóđầutựdẫnhồngngoại).Khôngnhiềuquốcgiacóthểgiảiquyếttháchthứckỹthuậtkhókhănnàyvànhữngngườigiảiquyếtđượcnó,tấtnhiênsẽgiữnótrongvòngtốimậtnhất.

Vớimộtphântíchsơbộ,mộtlầnnữatacóthểtựtinnóirằnghaichiếcmáybaycủaMỹbịbắnrơi,vàchiếcthứbabịbắnhỏng, làvìnhữngthiếusóttronghệthốngbảovệriêngcủachúng,màchưađủtinhviđểđốiphóvớicácmốiđedọamớinhất.NgaycảHoaKỳ,quốcgiadànhnhữngkhoảntiềnkhổnglồchoquốcphòng,cóhầuhếtcácmẫuthiếtbịtiêntiếntrênthếgiới, cũnghoàn toàn chưa chuẩnbị kỹ cho Lebanon xét trênphươngdiệnđối khánghồngngoại,cũngnhưđiềuđóđãxảyravớiECWtrongthờichiếntranhViệtNam.

•NhữngbàihọcmớitừcáccuộcxungđộtFalklandsvàLebanon.

TrậnđịaSAMSA-6củaSyriacạnhđườngcaotốcBeirut-Damascus,kiểmsoátthunglũngBekaa,đầunăm1982.

Cácsựkiệnđượcmôtảmộtlầnnữachothấygươngmặtcủachiếntranhđãthayđổi,tronglĩnhvựcquânsựcácyếutốmớivàkháiniệmchiếnthuậtmớibắtđầuđóngvaitròcủachúng.

Yếutốmớiđầutiênbắtnguồntừứngdụngcáccôngnghệmáytính.HảiquânHoànggiaAnh,với truyềnthốngnhiều thếkỷchiến tranhrựcrỡ trênbiểncủahọ, thànhcôngcủahọtrongcuộcxungđộtFalklandsphảichịuơncôngtáctổchứcchỉhuy,kiểmsoát,thôngtinliênlạcvàtìnhbáotuyệtvời.TíchhợpcácngànhtrênđượcxácđịnhởphươngTâynhưlàC3I.Biểuthứcthểhiệntheokiểucấpsốnhân(CmũbaI)đượcsửdụngđểnhấnmạnhhiệuquảcấpsốnhâncóđượckhikếthợpvớinhauvà tăngcườngmạng lướiđộc lậpchỉhuy,kiểmsoátvàthôngtinliênlạc.

Trongcuộcchiếntranhtrênkhông,trênbiểnvàtrênđấtliền,quyếtđịnhcủangườichỉhuyphảinhanhchóng,đặtcơsởtrênsựthôngtinchínhxác.CáchệthốngmáytínhhóahiệnđạiC3Icókhảnăngđảmbảoraquyếtđịnhdựatrêncácsốliệutìnhbáotrong“quymôthờigianthực”,cầnphảnảnhđượctìnhhìnhsaochocóthểđưarađánhgiánhanhchóngvàápdụngnhữnghànhđộngthíchhợpnhấtmộtcáchkịpthờitươngứngvớimộthoặcnhiềumốiđedọa.

Israelđãđạtđượcnhữngkếtquảxuất sắckhi sửdụnghệ thốngC3Ivào các chiếndịchđườngkhôngvàmặtđấtcủamình.VàđặcbiệtlàkhisửdụngphốihợpmáybayvàUAVđểtrinhsáttrong“quymôthờigianthực”vàtấncôngcáctổhợpSAMSyriatriểnkhaiởthunglũngBekaa.HệthốngC3IchophépIsraelcóđượctấtcảcácthôngtincầnthiếtliênquanđếncáchànhđộngcủađốithủvàtruyềnthôngtinvềbộchỉhuymàkhônghềchậmtrễ.

MộtyếutốkháccũngtạothuậnlợirấtnhiềuchothànhcôngcủangườiIsraelởLebanon,làviệcsửdụngphốihợpECWchốnglạihệthốngchỉhuy,kiểmsoátvàthôngtinliênlạccủađốiphương.Sựđốikhángnhưvậy,khôngphảichỉlàđốikhángđiệntử,đượcviếttắtlàC3CM.

TrongtấtcảcáccuộcxungđộtgiữangườiẢRậpvàIsraelmườinămqua,ngườiDoTháichịutổnthấtnhỏhơn,nhưnghọchưabaogiờđạtđếntươngquancólợichohọnhưtrongtrậnchiếnvớingườiSyriaởLebanon.Tỷlệtổnthấtvềmáybaylàhơn50:1,việcchếáptoànbộmạnglướicáctổhợpSAMcủaSyriaởthunglũngBekaa,tổnthấtrấtnhỏcủabinhsĩquânđội

mìnhvàsựpháhủymộtsốlượnglớnxetăngđịchnhưvậy,cóthểchịuảnhhưởngcủanhiềuyếutố,nhưnghaiyếutốchínhtrongđó–chiếnthuậttốthơnvàchuẩnbịtốthơn.

Tuynhiên,lầnnày,cũngcónhiềuyếutốbổsung.Đầutiên–việcsửdụngphốihợptrênquymôlớnECWvàcáchệthốngvũkhíchốnglạicáchệthốngchỉhuy,kiểmsoátvàthôngtinliênlạccủađốiphương.Trướcđókhônglâuvàngaytrướckhibắtđầutrậnchiến,cáchệthốngvũkhívàphươngtiệnECWđượcsửdụngchốnglạiradar,hệthốngthôngtinliênlạc,cácđầumốichỉhuyvàkiểmsoátcủađốiphương,đểchungcuộclàmtêliệtkẻthù,khiếnđốiphươngbằngbấtkỳcáchnàocũngkhôngthểnghe,nhìnvàduytrìthôngtinliênlạc.Cóthểthấyrõràng,phảitiếnhànhchiếntranhđiệntửthếnào,khikhaitháctốiđalợithếcủanguyêntắcC3CMvàsửdụngtìnhbáotrong“quymôthờigianthực”mộtcáchtoànvẹn.NgườiIsraelđãthểhiệntrìnhđộphốihợprấtcaogiữaUAV,dẫnđườngvàkiểmsoátcácmáybaycủahọvớiviệcsửdụngmáybayE-2C, gâynhiễu radarvà thông tin liên lạc thôngquaviệc sửdụngmáybayBoeing707,vàcuốicùnglàcácbiệnphápthựcsựtrựctiếppháhủykhítàitrangbịkỹthuật,chẳnghạnnhưviệcsửdụngcácmáybaytrangbịtên lửachốngradarvàcácUAVnhồiđầythuốcnổ,đượcdẫnđếncácradarvàcáckhẩuđộiSAM“Kub”củađốiphương.

E-2CHawkeyephiđoàn111KQIsraelnăm2008.

NếuhệthốngC3CMvẫntiếptụctiếntriểnvớitốcđộtươngtựnhưcácnămtrước,sẽsớmđếnlúckhimàcuộcchiếncóthểthắngthậmchítrướckhinóđượcbắtđầu!SẽlàđủđểsửdụngcácphươngtiệnECWvàvũkhíthíchhợp(tênlửachốngradar,đạnpháhủyhệthốngăng-ten,v.v)ngaytrướckhikhởiđầutrậnchiến,để làmtê liệt “bộnãovàhệthốngthầnkinhtrungương”củakẻthù–hệthốngC3Icủahọ.Ngoàira,việcsửdụngmáytínhvàcácbộvixửlýđãcáchmạnghóakỹthuậtđiềukhiểnhỏalựcvàdẫnđườngchotênlửa,làmchocácloạivũkhíhiệnđạitrởnênchínhxáchơn.

CácsựkiệntạiquầnđảoFalklandvàLebanoncũngchỉrarằngtrongcáctrậnkhôngchiếntươnglaisẽcầnphảicóradarcảnhbáosớmtrênmáybay(AEW).ViệcngườiIsraelsửdụng

hợplýE-2CHawkeyeđểpháthiệnvàtheodõicácmáybaychiếnđấucủaSyriatừthờiđiểmhọcấtcánhtạicăncứcủahọ,cùngvớiviệcsửdụngcáchệthốngtrinhsátvôtuyếnthụđộngđểpháthiệnvànhậndạngradarvàcácvịtrítênlửacủađốiphương–làhaiyếutốquantrọngnhấttrongthànhcôngcủahọ.Ngượclại,ngườiAnhcảmthấyrấtthiếukhảnăngcảnhbáosớmtrongsuốtcuộcchiếntranhFalklands,dođócáctàuchiếncủahọđãbịbấtngờvớicácmáybayvàtênlửacủađốiphương.

TrongchiếndịchtạiLi-băng,giátrịcủacácUAVđãđượcchứngminhcảkhitiếnhànhchiếntranhđiệntử,khôngnghingờgìnữa,chúngsẽcóứngdụngrộngrãihơntrongtươnglai(trongcuộcxungđộtKosovonăm1999,lựclượngNATOđãsửdụngphổbiếncácUAV,chủyếulàcủaMỹ như Hunter, Predator, Pioneer, và CL-289, Crecerelle và phiên bản tên lửa hành trìnhTomahawk,đểthựchiệntrinhsátảnhvàtrinhsátđiệntửvàosâutronglãnhthổđốiphương.23chiếctrongsốchúngđãbịbắnhạ.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga).

Quânđoànviễnchinhhiệnđạicầnphảicómộthệthốngphòngkhôngtíchhợpgồmcáchệthống, tạo thànhmột loạtcácvòngtrònđồngtâmgiảmdầnbánkính.Hội tụ từchuvibênngoàivàotrungtâmquânđoànviễnchinh,cácvòngtrònđócócácyếutốsauđây:

–Radarcảnhbáosớmđặttrênmáybay(AWACS,E-2C,v.v)gắnkếtvớicácmáybaytiêmkích-đánhchặntrựcchiếntrênkhôngtrungthuộchệthốngPKđểtiêudiệtcácmáybayđốiphươngtrướckhichúngởtrongcácgiớihạncủakhuvựcsửdụngtênlửahoặcbom;hệthốnggiámsátlắptrêncáctàuchiếnvà/hoặctrựcthăngđượctriểnkhaicáchxacáclựclượngchínhcủaQuânđoànviễnchinhmộtcựlynhấtđịnhvàđượctrangbịcáckhítàitrinhsátvôtuyếnđiệntửtầmxaDRTR(ESM)đểpháthiệnvànhậndạngcácmốiđedọa;radarhảiquânđểtìmkiếmcácmốiđedọavàchỉ thịmụctiêu;cácthiếtbịphátnhiễuđểgâynhiễuradargiámsátvàngănchặn,hoặcítnhất,giữchậmmáybayđịch.

–HệthốngtênlửaPKvàpháoPKtầmxavàtầmtrung,cónhiệmvụtiêudiệtbấtkỳmáybaynàocóthểvượtquacácphươngtiệnphòngthủnóitrên;

–CáctrựcthăngECWđểtạoracácmụctiêuradarnhântạogiảsaivàrảiPRLOvàbẫyhồngngoại;

–Cácphươngtiệntrinhsáthồngngoạichitiết(IRSM)đểpháthiệntênlửabaythấpvà/hoặccácmáybaytheobứcxạnhiệtcủachúng,vàđểchỉthịchínhxácmụctiêuchovũkhí;

–Cácmáyphátnhiễumôphỏngtênlửađangtấncông,cácmáyphátnhiễumôphỏngchống-tênlửavàdùngmộtlầnđểđánhlừađầutựdẫntênlửavàmáyphátnhiễuđểcáctàuchiếnsửdụngkhitấncôngtênlửa;

–Cácpháochốngtênlửahiệnđại(hệthốngvũkhícậnchiến–CIWS).

Tàuchiến lớp“Sheffield”– tàukhutrụcđềán42,chắcchắncóthểđượctrangbịcáchệthốngtácchiếnđiệntửhiệnđạihơnsovớinhữngthứhọđãthựcsựđượctrangbị,vìcáchệthốngnhưvậyđãđượcngànhcôngnghiệpquốcphòngAnhchếtạo.Lýdotạisaonhữngcon

tàuđókhôngđược trangbịcác thiếtbịhiệnđạinhất, có lẽnằmtrongviệccắtgiảmthôngthườngngânsáchquốcphòngAnh.HảiquânHoànggiachorằngtốtnhấtlàtrangbịcácthiếtbịEWhiệnđạinhấtchocáctàumớiđượcđóngvềsau,cònhơnlànângcấploạitàukiểu42hiệncó.

Ngoàira,cáctàuchiếncủaQuânđoànViễnchinhđãtrảiquacảcácnhượcđiểmcủacáchệthốnghồngngoạithụđộnghiệnđạipháthiệnmáybay,trướchếtlàcáctênlửabaythấp“làlàđỉnhsóng”.Hệthốngtìmkiếmhồngngoại,toàncảnh,hiệnđại,tấtnhiên,sẽchophépcáctàuAnhquốcpháthiệnvàđịnhvịtênlửaExocet,thậmchíbayởđộcaocựcthấp,vìcáchệthốnghồngngoại,khônggiốngnhưradar,hoạtđộngổnđịnhtrướcnhiễu.

CácsựkiệntạiquầnđảoFalklandchotamộtbàihọcquantrọng,đólàđểpháthiệnmốiđedọachếtngườicủacáctênlửahiệnđại,cáctàuchiếnkhôngcòncóthểdựavàohệthốngradarvàtrinhsátkỹthuậtvôtuyếnon-boardhiệncó,màcầnphảihướngtớitấtcảcácthànhtựuvàcảitiếnmớinhấtđượccáccôngnghệhiệnđạicungcấp.BổsungchocáchệthốngIRSMnóitrên,hạmđộiphảiđượctrangbịcácmáypháthiệnđại,sửdụngmộtlầncủacáchệthốngECW–vídụ,cácmáyphátnhiễugâylạchướngchốngtênlửachốnghạmđượcphóngrabằnghỏatiễn;vàcảcácmáybaytrựcthăng-gâynhiễu,khilợidụngưuthếcơđộngcủamìnhcầnphảiđượcbốtrígiữamốiđedọavàcáccontàuđượcbảovệ,phátnhiễuvàđánhlừatênlửavàphươngtiệnmangchúng.

ThựctếchỉrarằngtrongtấtcảcáctrậnkhôngchiếnvàhảichiếntạiquầnđảoFalkland,sựkết hợp của TLCH-máy bay-phương tiện mang, trong trường hợp này là Exocet-SuperEtendard,thựcsựđãcáchmạnghóacuộcchiếntranhtrênbiển.Tuynhiên,vềcáckhảnăngkỹthuậtcủasựkếthợpnàychốnglạicáctàuchiếntrongcuộcxungđộtFalklands,khôngcókếtluậnquantrọngnàocó thểrútra,vìviệcphântíchchi tiếtcho thấyrằngphần lớncác tàuchiếnAnhtổnthấtởNamĐạiTâyDương,đixuốngđáydokhảnăngsinhtồntrongchiếnđấuchưađủvàchưahoànthiệncáchệthốngphòngchốnghỏahoạncủachúng.

CuộcchiếngiànhquầnđảoFalkland,giốngnhưcáccuộcchiếntranhhiệnđạitrướcđây,đãđượcthảoluậntrongcuốnsáchnày,ngoàiracòntiếtlộnhữngthiếusóttronglĩnhvựctìnhbáo.MặcdùcódấuhiệurõràngvềcáchoạtđộngchiếnđấusắpxảyracủaArgentinachốngQuầnđảoFalkland,VươngquốcAnhkhôngdựđoánđượccuộcxâmlược.SẽlàđủnếupháicáctàungầmhạtnhânvànhiềumáybayvàtàuchiếnđếntrướcđểngăncảnngườiArgentinabắttaythựchiệncáchànhđộng,mànhưcácsựkiệnđãquachothấy,chắcchắngặpthấtbại.

SailầmlớnnhấtcủaphíaArgentinalàđánhgiáthấpphảnứngcủaAnhquốc.Họtựlừadốimình,khitinrằngsựviệcđãrồisớmhaymuộnsẽđượcngườiAnhchấpnhận,nhữngngườimà trong các thập kỷ vừa qua, đã đánh mất các lãnh thổ còn quan trọng hơn quần đảoFalkland,vànhữngngườiđangtrênngưỡngtiếptụcgiảmmạnhhạmđộicủamình.

Tuynhiên,ởcấpđộchiếndịch,côngtáctrinhsátrấtđượcquantâm,đặcbiệtlàngườiAnhvànóđãtrởthànhmộtyếutốảnhhưởngmạnhmẽnhấtđếnkếtquảcuộcchiếngiànhquầnđảoFalkland.Thậtvậy,khisửdụngnhiềunguồnkhácnhauvàđadạngvềkỹthuật,quânđộiAnhluônluôncóthôngtintốthơnvềmứcđộchuẩnbịcủacáclựclượngvũtrangArgentina,sự

phân bố của họ, chiến thuật và ý định so với chất lượng và số lượng thông tinmà ngườiArgentinacóvềlựclượngAnh.Cóthểnóichắcchắnrằng,tìnhbáoAnhđãcóảnhhưởnglớnđếnkếtquảcủacáctrậnđánhtrênđấtliềngiànhquầnđảoFalklandsvànếukhôngcósựđónggópcủahọ,trậnchiếncủangườiAnhsẽcònkéodàilâuhơnnhiều.

Nhìnchung,kinhnghiệmcủacuộcchiếntranhFalklandsđãchứngminhsựcầnthiếtphảicóthôngtinchínhxác,kịpthờivềcácđặcđiểmkỹ-chiếnthuậtcủacácloạivũkhívàhệthốngcảmbiến(nghĩalàradar,cáchệthốnghồngngoạivàlaserkhác)củatấtcảcácnướctrênthếgiới,chodùhọlàđồngminhhaykẻthùtiềmnăng.Hơnnữa,chiếntranhđãchứngminhrằngcầnphảicónhiềunỗlựclớnđểthuthậpvàphântíchthôngtinliênquanđếntấtcảcácmốiđedọatiềmtàngvàkhôngchỉcủaquốcgiamànhữngnướcphươngTâycoilàlớnnhất–LiênbangCộnghòaXãhôiChủnghĩaXôViết.

CácsựkiệntạiquầnđảoFalklandvàLebanoncũngkhẳngđịnhrằngcuộcchiếntranhtrênmặtđấtđãthayđổihoàntoàn.NgườiAnhởquầnđảoFalklandshầunhưluônluôntấncôngbanđêm,sửdụngkínhnhìnđêmvàcácvũkhíđượcthiếtkếđặcbiệtchochiếnđấubanđêm,vàsửdụngchiếnthuậttấncôngđốiphươngnhanh,bấtngờ,trongkhivẫnkhôngbịpháthiện.ỞLebanon,ngườiIsraelsửdụngcáckhítàichốngtăngtiêntiếntựpháttriểnvàchiếnthuậthiệnđạiđãtiêudiệtmộtsốlượnglớnxetăngT-72–niềmtựhàocủangànhcôngnghiệpquânsựLiênXô.

Dođó,đểsốngsót,cácquânđộihiệnđạiphảiđảmbảorằngchiếnthuậtcủahọphảiphùhợpvớicácpháttriểnmớinhấttronglĩnhvựccôngnghệđiệntửvàquangđiệntử,màcùngvớiviệchuấnluyệnthậtchuđáovàtínhthiệnchiếnlànhữngyếutốđạtchiếnthắngtrênchiếntrường.

Trongkhôngtrung,tênlửakhông-đối-khôngAIM-9LSidewinderđượcmáybaytiêmkíchAnhHarrierápdụngrấtthànhcôngđểtiêudiệtmáybayArgentinavàcácmáybaytiêmkíchIsrael sửdụngchống lại cácmáybaySyria.Đó làmộtchiến thắng lớncủacôngnghệhồngngoại.KhảnăngcủaphiênbảnAIM-9Lsửađổitiêudiệtđượcmáybayđốiphươngtừbấtkỳhướngnào(khảnăngtấncôngtoànhướng–ALASCA),màkhôngchỉtừbáncầusau,nhưcácmô-đentrướcđócủaAIM-9,chocácphicôngAnhvàIsraelưuthếtolớnmàdùdùngbấtkỳcáchnàocũngkhôngbùđắpđượcbằngsựcơđộngcủangaycảmộtsốAcescủakẻđich(cầnlưuýrằngLiênXôvàogiữanhữngnăm70đãpháttriểnvàđưavàotrangbịtênlửacóđầutựdẫnhồngngoạiR-60,vàsauđólàphiênbảncủanóR-60MvàR-60MK,cókhảnăngtấncôngtoànhướng(всеракурсный).Tênlửacókhảnăngsửdụngvớicựlytốithiểu250métởtrạngtháiquátảiđến7g,bảnthântênlửachịuđượcquátải42g.PhẩmchấtchiếnđấucủachúngđãđượckhẳngđịnhtrongcáctrậnđánhgiữacácmáybaySyriavàIsraeltrênbầutrờiLebanonnăm1982.Khiphóngchúng,đãghinhậncáctrườnghợptênlửalaothẳngvàođúngốngxảđộngcơmáybayđịch.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga.).

Tuynhiên,nhiềutrườnghợpchứngminhngườiSyriađãtiêudiệtđượccácmáybayMỹA-6EvàA-7EtrênvùngtrờiLebanon,việcsửdụngngàycàngtăngcôngnghệhồngngoại,đãtrởthànhmốiđedọanguyhiểmnhấtchocácphicôngmáybaytấncôngvàcườngkích.MáybaythựchiệnnhiệmvụđộtpháphảiđượctrangbịbộcảnhbáosớmSPRA(IRWR)cókhảnăng

pháthiệntênlửakhôngchỉvàophútcuối,màtừthờiđiểmquảđạnđượcphóng,đểđảmbảophicôngcóđủthờigianápdụngbiệnphápđốikhángđiệntửphùhợpvàthựchiệnlậptứcđộngtáccơđộnggấptránhđạnPK.

PanelthôngtinhệthốngcảnhbáosớmbịchiếuxạradarSPO-15LM(СПО-15ЛМ)sửdụngtrênmộtsốtiêmkíchLiênXô-NganhưSu-27vàMiG-29.

TàuchiếnkhópháthiệnTLCHhơn,vìchúngthườngđượcphóngtừcựlylớnhơnnhiềusovớitênlửakhôngđốikhông.Dođó,tàuphảicóphươngtiệnSPRA(IRWR)cókhảnăngpháthiện các TLCH tiếp cậnở độ cao cực thấp,mà do chúng có EPR thấp (RCS – Radar cross-section;ЭПР–Эффективнаяплощадьрассеяния)cũngnhưradarvàhệthốngđịnhvịdẫnđườngcủachúngcóthểkhôngbứcxạ,nêncókhảnăngtránhđượcsựpháthiệncủaradarvàhệthốngRTR(ESM)củatàuchiến.

Cólẽ,nhiềukhảnăngtrongtươnglaicôngnghệtànghìnhsẽđượcsửdụngđểlàmchomáybayvàtênlửavôhìnhhoặcgầnnhưvôhìnhvớiradar.Khiđiềunàyxảyra,radarquansátnhấtthiếtphảitíchhợpvớicáchệthốngkhác:SPRA(IRWR)vàcáccảmbiếnkhácđượcchếtạotrêncơsởcôngnghệmới (Hiệnnayđangdiễn ramạnhmẽcáchoạtđộngxâydựngmạng lướiphòngkhôngvàbốtríphântáncáccảmbiến,chẳnghạnnhưphântáncácmáyphátvàmáythuradar(bistaticradar)đểpháthiệncácmụctiêukhónhạnrahoặcmụctiêutànghình.Cólẽ, lầnđầutiêntrongmộttìnhhuốngchiếnđấu,mộtsốyếutốcủakỹthuậtnàyđãđượcápdụngtrongcuộcxungđộtNamTưvàKosovo.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).

Côngnghệtànghìnhdựatrênmộtsốnguyêntắc.Đốivớibảnthânmáybayvềmặtvậtký,điềuquantrọng làphảigiảmdấuhiệuvô tuyến(RFsignature)vàdấuhiệuhồngngoại (IRsignature).EPR(RCS)củanó,baogồmcảkhảnăngcủanótiêutánnănglượngchiếuxạvàđặctínhnhiễuxạ,làtiêuchícủatínhhiệuquảtrongpháthiệnvàtiếpnhậncáctínhiệuphảnhồicủaradar–dấuhiệu(chữký)RFcủanóphụthuộcvàohìnhdạngcủamáybay,kíchthướccủanó,tínhđịnhhướngvàđặctínhđiệnmôicủalớpvỏcủanó.Nócóthểgiảmbằngcáchsửdụngcácvậtliệuhấpthụsóngradar(RAM)vàlựachọnhìnhthứchìnhhọcthíchhợp(hìnhdạngvàcáchbốtrí).Đểlàmvídụvềsựtiếnbộấntượngtronglĩnhvựcnàycóthểdẫnraviệcsửdụngcáccôngnghệđótrongmáybaynémbomchiếnlược“tànghình”B-1BcủaMỹvàphươngtiệnmangtênlửakhông-đốidiệnASM,dựkiếnphảitrangbịchoKhônglựcHoaKỳvàonăm1987vàcóRCSbằngmộtphầntrămRCScủamáybayB-52tươngđươngvớinóvềkíchthước,vàmộtphầnmườiRCS(EPR–ЭПР)củanguyênmẫuB-1Anhữngnăm60-70!(Hiệnnay,KhônglựcHoaKỳđãtrangbị:máybaynémbomhạngnhẹF-117A,máybaynémbomchiếnlượcB-2AvàđangpháttriểncácmáybaytiêmkíchF-22vàmáybaycườngkíchJSF,tấtcảdựatrêncôngnghệtànghình.TheotuyênbốcủaBộChỉhuyMỹ,hailoạiđầuđãđượcsửdụngthànhcôngtrongcuộcxungđộtKosovo.ĐãchínhthứcxácnhậnhệthốngphòngkhôngNamTưbắnhạđượcmộtvàlàmbịthươngnặngmộtF-117Akhác.CácnguồnkhôngchínhthứccònchobiếtmộtB-2AbịbắnrơiởNamTư.GhichúcủangườidịchbảntiếngNga).Dấuhiệuhồngngoạicủamáybayhoặctênlửa–tứcnhiệtbứcxạbởiđộngcơvàốngxảphảnlực,cóthểgiảmbằnghệsốhiệusuấtnhiệtlớn(коэффициентполезногодействия;coefficientofefficiency)vàchechắn,nhưngkhôngthểloạibỏhẳnnó.Tronglĩnhvựcthiếtbị,sửdụngradarbistaticcóthểhữuích,đólàloạiradarđặcbiệt,máythucủanóđượcđặttrênmáybaytànghìnhcònmáyphát–trênmáybaykháchoặctrênmặtđất.Radarbámsátđịahìnhkhuvực,chophépbayởđộcaorấtthấpvàtránhchướngngạivậtnằmthấpdướikhuvựcquétcủaradartrongsuốtchuyếnbaycảkhiđếnvàkhiđikhỏimụctiêu,dùngnhiễuđịavậtđểngụytrang, làthiếtbị“tànghình”tiêuchuẩnđượcsửdụng,vídụ,trêncácmáybaychiếnthuậtPhantomFGR.2(F-4M)củaKhôngquânHoànggiakểtừđầunhữngnăm70,vànhữngkẻkếnhiệmnó,trênmáybayAnh-PháphợptácsảnxuấtJaguarGR.1,đượcthiếtkếđặcbiệtđểbayởcácđộcaothấp.

Trongýnghĩaứngdụngchiếnđấu,nhiềuviệccóthểthựchiệnđểbảovệcácmáybaybằngcôngnghệ“tànghình”,đặcbiệtbằngviệcsửdụngradarbámsátđịahìnhvà lựachọnbiêndạng(profil)đườngbaythíchhợpnhấtbằngcácđiềukiệntruyềnsóngradio,tứclàliênquanđếnbứcxạhồngngoạivàbứcxạRF.

PhantomFGR.2phiđoàn23KhônglựcAnhquốctạicăncứFinningleynăm1977.

Mộtlầnnữa,liênquanđếnhoạtđộngcủamáybaytacầnlưuýrằng,tổnthấttrênkhôngtạiquầnđảoFalkland,đặcbiệtcủangườiArgentinavàởLebanon,đặcbiệtcủangườiSyria,làquácaosovớisốlượngmáybayđượcsửdụng.ĐiềunàycóthểđượcgiảithíchbởithựctếlàhầuhếtcácmáybayArgentinavàSyriathiếuphươngtiệnECWchủđộng–cácmáyphátnhiễutạpvànhiễumôphỏngtrongdảitầnRFvàIR,làmchochúngcựckỳkhótránhkhỏibịtiêudiệtbởirất nhiều hệ thống vũ khí phòng không: Sea Dart, Sea Wolf, Sea Cat, Rapier, Roland vàSidewinder.Tấtcảnhữnglý lẽtrênđãkhẳngđịnh,vàchúngtacũngđãthấytrongcáccuộcxungđộttrướcđó,rằnghệthốngRFvàIRlàmộtyếutốquantrọngtrongviệclàmgiảmtổnthấtcủamáybay.

Cuốicùng,cuộcxungđộtFalklandsvàLebanonđãtrởthànhmộtbướcngoặtquantrọngtronglịchsửchiếntranhbởivìchúngđãchứngminhrằngEWlàmộtcôngcụkhôngthểthiếuchosựthànhcôngvàtrongcácchiếndịchtấncôngcũngnhưphòngthủ.Đặcbiệt,cuộcchiếntạiLi-băngđãchứngminhkhôngchútnghingờrằng,kếtquảcủacáctrậnchiếntrongtươnglaisẽphụthuộcsốlượngđượcsửdụngcủacácloạimáybay,tàuchiếnvàxetăngởmứcíthơnhẳnsovớiviệcphụthuộcvàochấtlượngcủachúng,trongđó,tấtnhiêncónhữngpháttriểnmớitronglĩnhvựccôngnghệđiệntử(trongcuộcxungđộtKosovocảhaibênđãsửdụngrộngrãicácphươngtiệnECW,tungthôngtingiảvàtrinhsát.LựclượngNATOsửdụngphổbiếnloạimáybaygâynhiễuEA-6BProwlerđểbảovệcácmáybaytấncông,thậmchícảmáybaytànghình,gâynhiễu,cácmáybaytấncôngsửdụngmáyphátnhiễumôphỏngvàbẫyRFkéotheovàbẫyIR,ápdụngtíchhợpcáckhítàiradarkhônggianvàhàngkhông,hồngngoạivàtrinhsátảnh.Đếnlượtmình,cáclựclượngvũtrangNamTưcũngsửdụngphươngtiệnECW

đểgâynhiêucácmáybaychỉhuyvàkiểmsoátC-130ABCCvàcácmáybay trinhsát-radarchiếntrườngE-8JointSTARS,sửdụngrộngrãicácmụctiêugiả:xetăng,máybay,hệthốngtênlửaphòngkhông.ChúthíchcủangườidịchbảntiếngNga).

Tuynhiên,EWkhôngcótínhchấtthốngkê:việcsởhữuđơnthuầncủamộtsốphươngtiệnRTR(ESM)vàECW(REP)nhấtđịnhlàkhôngđủđểđảmbảothànhcông.EW,đanghoạtđộnghômnaycóthểkhônglàmviệcvàongàymaivàtiếnbộcủahệthốngEWphảiluônluôntươngứngchặtchẽnhữngthànhtựuđạtđượctronglĩnhvựccácmốiđedọa.Sựpháttriểnliêntụccủacôngnghệquânsựứngdụng,vũkhíđiềukhiểnbằngmáymócđiệntửluônngàycàngtiếngầnđếnsựhoànhảovàvìthếcầnphảiliêntụcnângcấpvàcảitiếnthiếtbịEW(REB).

Tuynhiên,thậtkhôngmay,đặcđiểmcựckỳnăngđộngvàluôntiếnhóacủaEWyêucầuphảicónhữngchiphítàichínhđángkể,thườngxuyên.Nếumộtđốithủtiềmnăngthayđổitầnsốcủamộttrongnhữngradarcủanó,pháttriểncácphươngtiệnmớiphản-ECWhoặcthựchiệnmộtsốthayđổiquantrọngtrongcáchệthốnghướngdẫnhồngngoạitên lửa,đốithủtiềmnăngsẽphảithayđổihoặcthậmchínângcấphoàntoànthiếtbịEWcủariêngmình.Tuynhiên,từbấtkỳquanđiểmnàođinữa–nóchắcchắnvôcùngxứngđángvớisựquantâmđầutưtrongcáclựclượngvũtrang.

Khi,trongbuồngláimáybaychiếnđấuhoặctrongTrungtâmChỉhuyvàThôngtincủatàuchiến,đangthựchiệnnhiệmvụchiếnđấu,bắtđầunhấpnháymàuđỏđènchỉthịRWRhoặcIRWR,cónghĩalàsauvàigiâynếukhôngcóbiệnphápgìđượcthựchiện,máybayhoặctàuchiếnsẽbịtênlửabắntrúng.Trongnhữngkhoảnhkhắcấy,cuộcsốngcủatoànbộphihànhđoànhaythủythủđoàn,sựsốngcòncủamáybayhoặctàuchiếnvàsựthànhcôngcủabảnthânnhiệmvụphụthuộcgầnnhưhoàntoànvàoviệcnhậndạnglậptứctênlửavàkíchhoạtcácphươngtiệnECWthíchhợp.NếutấtcảcáchệthốngEWvàIR-ECWcóthểthamchiếnngayvàhoàntoànvớimốiđedọakhôngtránhkhỏi,thìtrênmộtmứcđộlớnviệcbảovệvàsựsốngcòncủakípvậnhành,vàsựthànhcôngcủanhiệmvụsẽđảmbảođược.

Mặcdùthoạtđầucóvẻnhưviệctrangbịchocácmáybayvàtàuchiếncácphươngtiệnđiệntửlàmtăngcơhộisốngsótchochúngvàsựthànhcôngcủanhiệmvụ–mộtnhiệmvụkhókhănvàtốnkém,chúngtaphảinhớrằngchiphícủamáybaychiếnđấu,tàuchiến,xetănghiệnđại,hoặcthậmchíhơncảthế,mộtkípđiềukhiểnđượcđàotạotốt,cònlớnhơnnhiềusovớichiphítrangbịphươngtiệnEWchochúng.Cáckhoảnđầutưnàyphảiđượcthựchiệntrongthờibìnhvìgiáphảitrảngaykhichiếntranhbấtngờnổra,sẽcựckỳcao.

Vì vậy, điều tối quan trọng là trong thờibình công tác trinh sát với sựgiúpđỡ của cácphươngtiệnSIGINTvàIRINTvàcácbiệnphápkhácphảikhôngngừngthuthậpthôngtinvềcácthôngsốcủahệthốngvũkhímớiđangđượccácđốithủtiềmtàngtriểnkhaihoặcpháttriển.Vàcuốicùng,trọngtâmcầnlàmlàđảmbảochongànhcôngnghiệpquốcgiacácnguồnlựcđểnghiêncứukhoahọcvàcôngnghệtrongviệcpháttriểncáccôngnghệcầnthiếtđểđạtđượcvàduytrìưuthếtronglĩnhvựctácchiếnđiệntử,màbâygiờđãtrởthànhmộtyếutốbắtbuộcđểđạtđếnsựthànhcôngvàsựsốngcòncủacáclựclượngvũtrang.

HẾT

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfree

CộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach