View
219
Download
4
Category
Preview:
Citation preview
Chương 8 Caacutec hoạt động quản lyacute lớp tập huấn FLS
181
Với phương chacircm ldquoHọc magrave chơi chơi magrave họcrdquo caacutec hoạt động quản lyacute khoaacute học như tổ
chức lớp xacircy dựng đội ngũ khởi động ocircn bagravei đaacutenh giaacute buổi tập huấn kiểm tra đầu
khoaacute vagrave cuối khoaacute đoacuteng vai trograve rất quan trọng để khuyến khiacutech sự tham gia của học
viecircn tạo mocirci trường thoải maacutei thacircn thiện vagrave quản lyacute lớp học tốt hơn
81 Tổ chức lớp học
Tổ chức lớp tập huấn theo phương phaacutep
coacute sự tham gia rất khaacutec so với một lớp tập
huấn sử dụng phương phaacutep truyền thống
Coacute thể viacute tập huấn theo caacutech truyền thống
giống như laacutei xe buyacutet Người laacutei xetập
huấn viecircn kiểm soaacutet toagraven bộ quaacute trigravenh
đưa hagravenh khaacutechhọc viecircn đến bến Tập
huấn coacute sự tham gia lại giống như cuộc
đua thuyền người đội trưởng đội đuatập huấn viecircn chịu traacutech nhiệm chiacutenh nhưng nếu
khocircng coacute sự tham gia vagrave hỗ trợ tiacutech cực của caacutec thagravenh viecircn đội đuahọc viecircn thiacute họ sẽ
khoacute về điacutech trước Bằng caacutech khuyến khiacutech học viecircn tham gia vagrave nắm lấy quyền lagravem
chủ bạn đatilde lựa chọn phương aacuten chia sẻ nhiệm vụ xacircy dựng mocirci trường học tập tiacutech
cực với họ Việc lagravem nagravey cần xaacutec định rotilde ragraveng vagrave chuẩn bị kỹ cagraveng để đảm bảo rằng tất
cả cocircng việc đều đi đuacuteng hướng Chigravea khoaacute để dẫn đến thagravenh cocircng của lớp tập huấn coacute
sự tham gia lagrave tổ chức vagrave quản lyacute tốt
bull Tổ chức lớp học lagrave một hoạt động nhằm
bull Xacircy dựng một tổ chức thống nhất để tiến hagravenh tất cả cocircng việc theo mục tiecircu đề
ra
bull Giuacutep nhoacutem tập huấn viecircn quản lyacute cocircng taacutec hậu cần trong quaacute trigravenh tập huấn
bull Tạo điều kiện để thocircng tin phản hồi hai chiều nhanh vagrave chiacutenh xaacutec hơn
bull Tạo động lực để nocircng dacircn tham gia nhiệt tigravenh vagrave hăng say lagravem việc
182
bull Nacircng cao nhận thức của nocircng dacircn về vai trograve vagrave nhiệm vụ của migravenh
Hoạt động tổ chức lớp necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng Caacutec nội dung cần lagravem khi
tiến hagravenh hoạt động nagravey lagrave
bull Bầu ban caacuten sự lớp (lớp trưởng lớp phoacute)
bull Xacircy dựng nội qui Học viecircn tự xacircy dựng nội
quy cho nhoacutemlớp magrave họ sẽ thực hiện
(thống nhất thời gian học trong ngagravey trong
tuần vagrave trong khoaacute tập huấn caacutec qui định
khaacutec chế độ thưởng phạt) để tạo cơ hội
cho caacutec học viecircn giaacutem saacutet vagrave bảo vệ nội
quy họ đề ra
bull Tiecircu chiacute đaacutenh giaacute học viecircn Tập huấn viecircn
vagrave nocircng dacircn cugraveng xacircy dựng vagrave thocircng qua
tiecircu chiacute dugraveng để đaacutenh giaacute kết quả học tập
của nocircng dacircn Tiecircu chiacute necircn bao gồm cả
đaacutenh giaacute sự tham gia của nocircng dacircn trong quaacute trigravenh tập huấn thực hagravenh vagrave lyacute
thuyết
82 Giới thiệu vagrave lagravem quen
Giới thiệu lagravem quen lagrave một hoạt động để
bull Xoaacute đi khocircng khiacute e ngại ban đầu
(lagravem tan băng)
bull Tạo cơ hội để học viecircn vagrave tập
huấn viecircn lagravem quen với nhau
bull Thu thập caacutec thocircng tin caacute nhacircn để
xacircy dựng mối quan hệ với caacutec
thagravenh viecircn trong lớp
bull Thu thập mong đợi của học viecircn để sử dụng đaacutenh giaacute kết thuacutec khoaacute học
183
bull Bước đầu tiecircn để học viecircn lagravem quen phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia
Hoạt động giới thiệu lagravem quen necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng khoaacute tập huấn Coacute
thể dugraveng caacutec higravenh thức như giới thiệu caacutech sử dụng thẻ magraveu khaacutec nhau Tập huấn viecircn
chuẩn bị thẻ bigravea với 3 magraveu khaacutec nhau vagrave hướng dẫn học viecircn viết họ tecircn 3 sở thiacutech vagrave
3 mong đợi khi tham gia lớp học vagraveo trong caacutec thẻ bigravea magraveu khaacutec nhau Sau đoacute tập
huấn viecircn mời từng học viecircn lecircn giới thiệu về migravenh hoặc theo cặptheo nhoacutem tuỳ thuộc
vagraveo số lượng học viecircn vagrave quỹ thời gian Học viecircn vagrave tập huấn viecircn tự giới thiệu về migravenh
chia sẻ sở thiacutech mong đợi hay hy vọng vagrave e ngại Lưu yacute necircn hướng dẫn học viecircn ghi vagrave
đeo bảng tecircn để giuacutep mọi người nhớ tecircn nhau dễ dagraveng Tổng hợp mong đợihy vọng
chung của cả nhoacutemlớp trigravenh bagravey thagravenh bảng treo tường để sử dụng đaacutenh giaacute khi kết
thuacutec khoacutea học
Xacircy dựng vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập 83
Xacircy dựng tổ học tập coacute taacutec dụng hỗ trợ caacutec thagravenh
viecircn hoặc lớp hoạt động hiệu quả thocircng qua việc
hiểu biết lẫn nhau phaacutet huy vai trograve của caacutec caacute
nhacircn trong lớp tạo necircn tiếng noacutei chung Tổ học tập
trong lớp tập huấn FLS thường cố định trong suốt
cả khoaacute tập huấn với mục điacutech
bull Tạo sự tương taacutec giữa caacutec thagravenh viecircn trong
tổ đặc biệt lagrave trong thời gian ở nhagrave
bull Tạo điều kiện vagrave cơ hội để caacutec thagravenh viecircn
hỗ trợ vagrave giuacutep đỡ lẫn nhau trong quaacute trigravenh
aacutep dụng kiến thức đatilde học vagraveo thực tế chăn
nuocirci
bull Giuacutep tập huấn viecircn quản lyacute lớp coacute hiệu quả
hơn
184
Để xacircy dựng duy trigrave vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập coacute thể aacutep dụng
những higravenh thức sau
bull Higravenh thagravenh nhoacutem bằng caacutech chia nhoacutemtổ học tập Trong lớp tập huấn FLS việc
chia tổ học tập được tiến hagravenh ngay từ buổi khai giảng vagrave thường cố định trong
suốt quaacute trigravenh tập huấn Tổ chỉ được điều chỉnh khi cần thiết Mỗi tổ thường coacute
8-10 học viecircn vagrave thường được chia dựa vagraveo vị triacute nhagrave ở của học viecircn Mỗi tổ sẽ
bầu tổ trưởng để quản lyacute tổ của migravenh
bull Xacircy dựng phương chacircm của nhoacutem Mỗi nhoacutem nghĩ ra một phương chacircm hoạt
động của migravenh vagrave daacuten gần chỗ của nhoacutem Lyacute tưởng hơn tăng sự đoagraven kết trong
caacutec nhoacutem học viecircn để họ sẽ tự trao đổi kinh nghiệm hoặc giuacutep nhau sau nagravey khi
tập huấn kết thuacutec
bull Sử dụng caacutec bagravei tập nhoacutemhoạt động nhoacutem trong thời gian ngoagravei lớp học để duy
trigrave hoạt động nhoacutem vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động nhoacutem
bull Sử dụng caacutec higravenh thức thi đua giữa caacutec tổ để khuyến khiacutech phong tragraveo học tập
chung
84 Kiểm tra đầu khoaacute
Hoạt động kiểm tra đầu khoaacute coacute mục điacutenh
bull Đaacutenh giaacute mức độ hiểu biết của
học viecircn về nội dung sẽ tập huấn
bull Đaacutenh giaacute kiến thức của học viecircn
đầu khoaacute tập huấn để tập huấn
viecircn coacute những điều chỉnh về nội
dung vagrave phương phaacutep nếu cần
thiết
bull Dugraveng so saacutenh với bagravei kiểm tra cuối khoaacute để đaacutenh giaacute sự tiến bộ của học viecircn
Kiểm tra đầu khoaacute coacute thể tiến hagravenh vagraveo buổi khai giảng trước khi bắt đầu tập huấn nội
dung chiacutenh cuối buổi tập huấn đầu tiecircn hoặc trong suốt buổi tập huấn đầu tiecircn Nội
185
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
Với phương chacircm ldquoHọc magrave chơi chơi magrave họcrdquo caacutec hoạt động quản lyacute khoaacute học như tổ
chức lớp xacircy dựng đội ngũ khởi động ocircn bagravei đaacutenh giaacute buổi tập huấn kiểm tra đầu
khoaacute vagrave cuối khoaacute đoacuteng vai trograve rất quan trọng để khuyến khiacutech sự tham gia của học
viecircn tạo mocirci trường thoải maacutei thacircn thiện vagrave quản lyacute lớp học tốt hơn
81 Tổ chức lớp học
Tổ chức lớp tập huấn theo phương phaacutep
coacute sự tham gia rất khaacutec so với một lớp tập
huấn sử dụng phương phaacutep truyền thống
Coacute thể viacute tập huấn theo caacutech truyền thống
giống như laacutei xe buyacutet Người laacutei xetập
huấn viecircn kiểm soaacutet toagraven bộ quaacute trigravenh
đưa hagravenh khaacutechhọc viecircn đến bến Tập
huấn coacute sự tham gia lại giống như cuộc
đua thuyền người đội trưởng đội đuatập huấn viecircn chịu traacutech nhiệm chiacutenh nhưng nếu
khocircng coacute sự tham gia vagrave hỗ trợ tiacutech cực của caacutec thagravenh viecircn đội đuahọc viecircn thiacute họ sẽ
khoacute về điacutech trước Bằng caacutech khuyến khiacutech học viecircn tham gia vagrave nắm lấy quyền lagravem
chủ bạn đatilde lựa chọn phương aacuten chia sẻ nhiệm vụ xacircy dựng mocirci trường học tập tiacutech
cực với họ Việc lagravem nagravey cần xaacutec định rotilde ragraveng vagrave chuẩn bị kỹ cagraveng để đảm bảo rằng tất
cả cocircng việc đều đi đuacuteng hướng Chigravea khoaacute để dẫn đến thagravenh cocircng của lớp tập huấn coacute
sự tham gia lagrave tổ chức vagrave quản lyacute tốt
bull Tổ chức lớp học lagrave một hoạt động nhằm
bull Xacircy dựng một tổ chức thống nhất để tiến hagravenh tất cả cocircng việc theo mục tiecircu đề
ra
bull Giuacutep nhoacutem tập huấn viecircn quản lyacute cocircng taacutec hậu cần trong quaacute trigravenh tập huấn
bull Tạo điều kiện để thocircng tin phản hồi hai chiều nhanh vagrave chiacutenh xaacutec hơn
bull Tạo động lực để nocircng dacircn tham gia nhiệt tigravenh vagrave hăng say lagravem việc
182
bull Nacircng cao nhận thức của nocircng dacircn về vai trograve vagrave nhiệm vụ của migravenh
Hoạt động tổ chức lớp necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng Caacutec nội dung cần lagravem khi
tiến hagravenh hoạt động nagravey lagrave
bull Bầu ban caacuten sự lớp (lớp trưởng lớp phoacute)
bull Xacircy dựng nội qui Học viecircn tự xacircy dựng nội
quy cho nhoacutemlớp magrave họ sẽ thực hiện
(thống nhất thời gian học trong ngagravey trong
tuần vagrave trong khoaacute tập huấn caacutec qui định
khaacutec chế độ thưởng phạt) để tạo cơ hội
cho caacutec học viecircn giaacutem saacutet vagrave bảo vệ nội
quy họ đề ra
bull Tiecircu chiacute đaacutenh giaacute học viecircn Tập huấn viecircn
vagrave nocircng dacircn cugraveng xacircy dựng vagrave thocircng qua
tiecircu chiacute dugraveng để đaacutenh giaacute kết quả học tập
của nocircng dacircn Tiecircu chiacute necircn bao gồm cả
đaacutenh giaacute sự tham gia của nocircng dacircn trong quaacute trigravenh tập huấn thực hagravenh vagrave lyacute
thuyết
82 Giới thiệu vagrave lagravem quen
Giới thiệu lagravem quen lagrave một hoạt động để
bull Xoaacute đi khocircng khiacute e ngại ban đầu
(lagravem tan băng)
bull Tạo cơ hội để học viecircn vagrave tập
huấn viecircn lagravem quen với nhau
bull Thu thập caacutec thocircng tin caacute nhacircn để
xacircy dựng mối quan hệ với caacutec
thagravenh viecircn trong lớp
bull Thu thập mong đợi của học viecircn để sử dụng đaacutenh giaacute kết thuacutec khoaacute học
183
bull Bước đầu tiecircn để học viecircn lagravem quen phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia
Hoạt động giới thiệu lagravem quen necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng khoaacute tập huấn Coacute
thể dugraveng caacutec higravenh thức như giới thiệu caacutech sử dụng thẻ magraveu khaacutec nhau Tập huấn viecircn
chuẩn bị thẻ bigravea với 3 magraveu khaacutec nhau vagrave hướng dẫn học viecircn viết họ tecircn 3 sở thiacutech vagrave
3 mong đợi khi tham gia lớp học vagraveo trong caacutec thẻ bigravea magraveu khaacutec nhau Sau đoacute tập
huấn viecircn mời từng học viecircn lecircn giới thiệu về migravenh hoặc theo cặptheo nhoacutem tuỳ thuộc
vagraveo số lượng học viecircn vagrave quỹ thời gian Học viecircn vagrave tập huấn viecircn tự giới thiệu về migravenh
chia sẻ sở thiacutech mong đợi hay hy vọng vagrave e ngại Lưu yacute necircn hướng dẫn học viecircn ghi vagrave
đeo bảng tecircn để giuacutep mọi người nhớ tecircn nhau dễ dagraveng Tổng hợp mong đợihy vọng
chung của cả nhoacutemlớp trigravenh bagravey thagravenh bảng treo tường để sử dụng đaacutenh giaacute khi kết
thuacutec khoacutea học
Xacircy dựng vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập 83
Xacircy dựng tổ học tập coacute taacutec dụng hỗ trợ caacutec thagravenh
viecircn hoặc lớp hoạt động hiệu quả thocircng qua việc
hiểu biết lẫn nhau phaacutet huy vai trograve của caacutec caacute
nhacircn trong lớp tạo necircn tiếng noacutei chung Tổ học tập
trong lớp tập huấn FLS thường cố định trong suốt
cả khoaacute tập huấn với mục điacutech
bull Tạo sự tương taacutec giữa caacutec thagravenh viecircn trong
tổ đặc biệt lagrave trong thời gian ở nhagrave
bull Tạo điều kiện vagrave cơ hội để caacutec thagravenh viecircn
hỗ trợ vagrave giuacutep đỡ lẫn nhau trong quaacute trigravenh
aacutep dụng kiến thức đatilde học vagraveo thực tế chăn
nuocirci
bull Giuacutep tập huấn viecircn quản lyacute lớp coacute hiệu quả
hơn
184
Để xacircy dựng duy trigrave vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập coacute thể aacutep dụng
những higravenh thức sau
bull Higravenh thagravenh nhoacutem bằng caacutech chia nhoacutemtổ học tập Trong lớp tập huấn FLS việc
chia tổ học tập được tiến hagravenh ngay từ buổi khai giảng vagrave thường cố định trong
suốt quaacute trigravenh tập huấn Tổ chỉ được điều chỉnh khi cần thiết Mỗi tổ thường coacute
8-10 học viecircn vagrave thường được chia dựa vagraveo vị triacute nhagrave ở của học viecircn Mỗi tổ sẽ
bầu tổ trưởng để quản lyacute tổ của migravenh
bull Xacircy dựng phương chacircm của nhoacutem Mỗi nhoacutem nghĩ ra một phương chacircm hoạt
động của migravenh vagrave daacuten gần chỗ của nhoacutem Lyacute tưởng hơn tăng sự đoagraven kết trong
caacutec nhoacutem học viecircn để họ sẽ tự trao đổi kinh nghiệm hoặc giuacutep nhau sau nagravey khi
tập huấn kết thuacutec
bull Sử dụng caacutec bagravei tập nhoacutemhoạt động nhoacutem trong thời gian ngoagravei lớp học để duy
trigrave hoạt động nhoacutem vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động nhoacutem
bull Sử dụng caacutec higravenh thức thi đua giữa caacutec tổ để khuyến khiacutech phong tragraveo học tập
chung
84 Kiểm tra đầu khoaacute
Hoạt động kiểm tra đầu khoaacute coacute mục điacutenh
bull Đaacutenh giaacute mức độ hiểu biết của
học viecircn về nội dung sẽ tập huấn
bull Đaacutenh giaacute kiến thức của học viecircn
đầu khoaacute tập huấn để tập huấn
viecircn coacute những điều chỉnh về nội
dung vagrave phương phaacutep nếu cần
thiết
bull Dugraveng so saacutenh với bagravei kiểm tra cuối khoaacute để đaacutenh giaacute sự tiến bộ của học viecircn
Kiểm tra đầu khoaacute coacute thể tiến hagravenh vagraveo buổi khai giảng trước khi bắt đầu tập huấn nội
dung chiacutenh cuối buổi tập huấn đầu tiecircn hoặc trong suốt buổi tập huấn đầu tiecircn Nội
185
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
bull Nacircng cao nhận thức của nocircng dacircn về vai trograve vagrave nhiệm vụ của migravenh
Hoạt động tổ chức lớp necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng Caacutec nội dung cần lagravem khi
tiến hagravenh hoạt động nagravey lagrave
bull Bầu ban caacuten sự lớp (lớp trưởng lớp phoacute)
bull Xacircy dựng nội qui Học viecircn tự xacircy dựng nội
quy cho nhoacutemlớp magrave họ sẽ thực hiện
(thống nhất thời gian học trong ngagravey trong
tuần vagrave trong khoaacute tập huấn caacutec qui định
khaacutec chế độ thưởng phạt) để tạo cơ hội
cho caacutec học viecircn giaacutem saacutet vagrave bảo vệ nội
quy họ đề ra
bull Tiecircu chiacute đaacutenh giaacute học viecircn Tập huấn viecircn
vagrave nocircng dacircn cugraveng xacircy dựng vagrave thocircng qua
tiecircu chiacute dugraveng để đaacutenh giaacute kết quả học tập
của nocircng dacircn Tiecircu chiacute necircn bao gồm cả
đaacutenh giaacute sự tham gia của nocircng dacircn trong quaacute trigravenh tập huấn thực hagravenh vagrave lyacute
thuyết
82 Giới thiệu vagrave lagravem quen
Giới thiệu lagravem quen lagrave một hoạt động để
bull Xoaacute đi khocircng khiacute e ngại ban đầu
(lagravem tan băng)
bull Tạo cơ hội để học viecircn vagrave tập
huấn viecircn lagravem quen với nhau
bull Thu thập caacutec thocircng tin caacute nhacircn để
xacircy dựng mối quan hệ với caacutec
thagravenh viecircn trong lớp
bull Thu thập mong đợi của học viecircn để sử dụng đaacutenh giaacute kết thuacutec khoaacute học
183
bull Bước đầu tiecircn để học viecircn lagravem quen phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia
Hoạt động giới thiệu lagravem quen necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng khoaacute tập huấn Coacute
thể dugraveng caacutec higravenh thức như giới thiệu caacutech sử dụng thẻ magraveu khaacutec nhau Tập huấn viecircn
chuẩn bị thẻ bigravea với 3 magraveu khaacutec nhau vagrave hướng dẫn học viecircn viết họ tecircn 3 sở thiacutech vagrave
3 mong đợi khi tham gia lớp học vagraveo trong caacutec thẻ bigravea magraveu khaacutec nhau Sau đoacute tập
huấn viecircn mời từng học viecircn lecircn giới thiệu về migravenh hoặc theo cặptheo nhoacutem tuỳ thuộc
vagraveo số lượng học viecircn vagrave quỹ thời gian Học viecircn vagrave tập huấn viecircn tự giới thiệu về migravenh
chia sẻ sở thiacutech mong đợi hay hy vọng vagrave e ngại Lưu yacute necircn hướng dẫn học viecircn ghi vagrave
đeo bảng tecircn để giuacutep mọi người nhớ tecircn nhau dễ dagraveng Tổng hợp mong đợihy vọng
chung của cả nhoacutemlớp trigravenh bagravey thagravenh bảng treo tường để sử dụng đaacutenh giaacute khi kết
thuacutec khoacutea học
Xacircy dựng vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập 83
Xacircy dựng tổ học tập coacute taacutec dụng hỗ trợ caacutec thagravenh
viecircn hoặc lớp hoạt động hiệu quả thocircng qua việc
hiểu biết lẫn nhau phaacutet huy vai trograve của caacutec caacute
nhacircn trong lớp tạo necircn tiếng noacutei chung Tổ học tập
trong lớp tập huấn FLS thường cố định trong suốt
cả khoaacute tập huấn với mục điacutech
bull Tạo sự tương taacutec giữa caacutec thagravenh viecircn trong
tổ đặc biệt lagrave trong thời gian ở nhagrave
bull Tạo điều kiện vagrave cơ hội để caacutec thagravenh viecircn
hỗ trợ vagrave giuacutep đỡ lẫn nhau trong quaacute trigravenh
aacutep dụng kiến thức đatilde học vagraveo thực tế chăn
nuocirci
bull Giuacutep tập huấn viecircn quản lyacute lớp coacute hiệu quả
hơn
184
Để xacircy dựng duy trigrave vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập coacute thể aacutep dụng
những higravenh thức sau
bull Higravenh thagravenh nhoacutem bằng caacutech chia nhoacutemtổ học tập Trong lớp tập huấn FLS việc
chia tổ học tập được tiến hagravenh ngay từ buổi khai giảng vagrave thường cố định trong
suốt quaacute trigravenh tập huấn Tổ chỉ được điều chỉnh khi cần thiết Mỗi tổ thường coacute
8-10 học viecircn vagrave thường được chia dựa vagraveo vị triacute nhagrave ở của học viecircn Mỗi tổ sẽ
bầu tổ trưởng để quản lyacute tổ của migravenh
bull Xacircy dựng phương chacircm của nhoacutem Mỗi nhoacutem nghĩ ra một phương chacircm hoạt
động của migravenh vagrave daacuten gần chỗ của nhoacutem Lyacute tưởng hơn tăng sự đoagraven kết trong
caacutec nhoacutem học viecircn để họ sẽ tự trao đổi kinh nghiệm hoặc giuacutep nhau sau nagravey khi
tập huấn kết thuacutec
bull Sử dụng caacutec bagravei tập nhoacutemhoạt động nhoacutem trong thời gian ngoagravei lớp học để duy
trigrave hoạt động nhoacutem vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động nhoacutem
bull Sử dụng caacutec higravenh thức thi đua giữa caacutec tổ để khuyến khiacutech phong tragraveo học tập
chung
84 Kiểm tra đầu khoaacute
Hoạt động kiểm tra đầu khoaacute coacute mục điacutenh
bull Đaacutenh giaacute mức độ hiểu biết của
học viecircn về nội dung sẽ tập huấn
bull Đaacutenh giaacute kiến thức của học viecircn
đầu khoaacute tập huấn để tập huấn
viecircn coacute những điều chỉnh về nội
dung vagrave phương phaacutep nếu cần
thiết
bull Dugraveng so saacutenh với bagravei kiểm tra cuối khoaacute để đaacutenh giaacute sự tiến bộ của học viecircn
Kiểm tra đầu khoaacute coacute thể tiến hagravenh vagraveo buổi khai giảng trước khi bắt đầu tập huấn nội
dung chiacutenh cuối buổi tập huấn đầu tiecircn hoặc trong suốt buổi tập huấn đầu tiecircn Nội
185
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
bull Bước đầu tiecircn để học viecircn lagravem quen phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia
Hoạt động giới thiệu lagravem quen necircn tiến hagravenh ngay sau khi khai giảng khoaacute tập huấn Coacute
thể dugraveng caacutec higravenh thức như giới thiệu caacutech sử dụng thẻ magraveu khaacutec nhau Tập huấn viecircn
chuẩn bị thẻ bigravea với 3 magraveu khaacutec nhau vagrave hướng dẫn học viecircn viết họ tecircn 3 sở thiacutech vagrave
3 mong đợi khi tham gia lớp học vagraveo trong caacutec thẻ bigravea magraveu khaacutec nhau Sau đoacute tập
huấn viecircn mời từng học viecircn lecircn giới thiệu về migravenh hoặc theo cặptheo nhoacutem tuỳ thuộc
vagraveo số lượng học viecircn vagrave quỹ thời gian Học viecircn vagrave tập huấn viecircn tự giới thiệu về migravenh
chia sẻ sở thiacutech mong đợi hay hy vọng vagrave e ngại Lưu yacute necircn hướng dẫn học viecircn ghi vagrave
đeo bảng tecircn để giuacutep mọi người nhớ tecircn nhau dễ dagraveng Tổng hợp mong đợihy vọng
chung của cả nhoacutemlớp trigravenh bagravey thagravenh bảng treo tường để sử dụng đaacutenh giaacute khi kết
thuacutec khoacutea học
Xacircy dựng vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập 83
Xacircy dựng tổ học tập coacute taacutec dụng hỗ trợ caacutec thagravenh
viecircn hoặc lớp hoạt động hiệu quả thocircng qua việc
hiểu biết lẫn nhau phaacutet huy vai trograve của caacutec caacute
nhacircn trong lớp tạo necircn tiếng noacutei chung Tổ học tập
trong lớp tập huấn FLS thường cố định trong suốt
cả khoaacute tập huấn với mục điacutech
bull Tạo sự tương taacutec giữa caacutec thagravenh viecircn trong
tổ đặc biệt lagrave trong thời gian ở nhagrave
bull Tạo điều kiện vagrave cơ hội để caacutec thagravenh viecircn
hỗ trợ vagrave giuacutep đỡ lẫn nhau trong quaacute trigravenh
aacutep dụng kiến thức đatilde học vagraveo thực tế chăn
nuocirci
bull Giuacutep tập huấn viecircn quản lyacute lớp coacute hiệu quả
hơn
184
Để xacircy dựng duy trigrave vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập coacute thể aacutep dụng
những higravenh thức sau
bull Higravenh thagravenh nhoacutem bằng caacutech chia nhoacutemtổ học tập Trong lớp tập huấn FLS việc
chia tổ học tập được tiến hagravenh ngay từ buổi khai giảng vagrave thường cố định trong
suốt quaacute trigravenh tập huấn Tổ chỉ được điều chỉnh khi cần thiết Mỗi tổ thường coacute
8-10 học viecircn vagrave thường được chia dựa vagraveo vị triacute nhagrave ở của học viecircn Mỗi tổ sẽ
bầu tổ trưởng để quản lyacute tổ của migravenh
bull Xacircy dựng phương chacircm của nhoacutem Mỗi nhoacutem nghĩ ra một phương chacircm hoạt
động của migravenh vagrave daacuten gần chỗ của nhoacutem Lyacute tưởng hơn tăng sự đoagraven kết trong
caacutec nhoacutem học viecircn để họ sẽ tự trao đổi kinh nghiệm hoặc giuacutep nhau sau nagravey khi
tập huấn kết thuacutec
bull Sử dụng caacutec bagravei tập nhoacutemhoạt động nhoacutem trong thời gian ngoagravei lớp học để duy
trigrave hoạt động nhoacutem vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động nhoacutem
bull Sử dụng caacutec higravenh thức thi đua giữa caacutec tổ để khuyến khiacutech phong tragraveo học tập
chung
84 Kiểm tra đầu khoaacute
Hoạt động kiểm tra đầu khoaacute coacute mục điacutenh
bull Đaacutenh giaacute mức độ hiểu biết của
học viecircn về nội dung sẽ tập huấn
bull Đaacutenh giaacute kiến thức của học viecircn
đầu khoaacute tập huấn để tập huấn
viecircn coacute những điều chỉnh về nội
dung vagrave phương phaacutep nếu cần
thiết
bull Dugraveng so saacutenh với bagravei kiểm tra cuối khoaacute để đaacutenh giaacute sự tiến bộ của học viecircn
Kiểm tra đầu khoaacute coacute thể tiến hagravenh vagraveo buổi khai giảng trước khi bắt đầu tập huấn nội
dung chiacutenh cuối buổi tập huấn đầu tiecircn hoặc trong suốt buổi tập huấn đầu tiecircn Nội
185
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
Để xacircy dựng duy trigrave vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động của tổ học tập coacute thể aacutep dụng
những higravenh thức sau
bull Higravenh thagravenh nhoacutem bằng caacutech chia nhoacutemtổ học tập Trong lớp tập huấn FLS việc
chia tổ học tập được tiến hagravenh ngay từ buổi khai giảng vagrave thường cố định trong
suốt quaacute trigravenh tập huấn Tổ chỉ được điều chỉnh khi cần thiết Mỗi tổ thường coacute
8-10 học viecircn vagrave thường được chia dựa vagraveo vị triacute nhagrave ở của học viecircn Mỗi tổ sẽ
bầu tổ trưởng để quản lyacute tổ của migravenh
bull Xacircy dựng phương chacircm của nhoacutem Mỗi nhoacutem nghĩ ra một phương chacircm hoạt
động của migravenh vagrave daacuten gần chỗ của nhoacutem Lyacute tưởng hơn tăng sự đoagraven kết trong
caacutec nhoacutem học viecircn để họ sẽ tự trao đổi kinh nghiệm hoặc giuacutep nhau sau nagravey khi
tập huấn kết thuacutec
bull Sử dụng caacutec bagravei tập nhoacutemhoạt động nhoacutem trong thời gian ngoagravei lớp học để duy
trigrave hoạt động nhoacutem vagrave nacircng cao hiệu quả hoạt động nhoacutem
bull Sử dụng caacutec higravenh thức thi đua giữa caacutec tổ để khuyến khiacutech phong tragraveo học tập
chung
84 Kiểm tra đầu khoaacute
Hoạt động kiểm tra đầu khoaacute coacute mục điacutenh
bull Đaacutenh giaacute mức độ hiểu biết của
học viecircn về nội dung sẽ tập huấn
bull Đaacutenh giaacute kiến thức của học viecircn
đầu khoaacute tập huấn để tập huấn
viecircn coacute những điều chỉnh về nội
dung vagrave phương phaacutep nếu cần
thiết
bull Dugraveng so saacutenh với bagravei kiểm tra cuối khoaacute để đaacutenh giaacute sự tiến bộ của học viecircn
Kiểm tra đầu khoaacute coacute thể tiến hagravenh vagraveo buổi khai giảng trước khi bắt đầu tập huấn nội
dung chiacutenh cuối buổi tập huấn đầu tiecircn hoặc trong suốt buổi tập huấn đầu tiecircn Nội
185
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
dung bagravei kiểm tra khocircng necircn quaacute phức tạp bao gồm cacircu hỏi thực tế để đaacutenh giaacute kiến
thức kỹ năng vagrave thaacutei độ của học viecircn Coacute thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave
cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn Caacutec higravenh thức coacute thể aacutep dụng để kiểm tra
đầu khoaacute lagrave
bull Viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi mở Đối với những học viecircn
khocircng biết đọc vagrave viết thigrave coacute thể hỗ trợ họ lagravem bagravei kiểm tra bằng caacutech taacutech họ
riecircng ra đọc cacircu hỏi vagrave để cho họ lựa chọn cacircu trả lời
bull Thảo luận nhoacutem Chia nhoacutem theo tiecircu chiacute để thu thập thocircng tin chiacutenh xaacutec hơn
Caacutec nhoacutem thảo luận vagrave trigravenh bagravey kết quả của migravenh Tập huấn viecircn thu thập caacutec
thocircng tin cần thiết
bull Phỏng vấn Tập huấn viecircn coacute thể phỏng vấn từng học viecircn hoặc từng nhoacutem học
viecircn về caacutec vấn đề cần thiết Higravenh thức nagravey coacute thể aacutep dụng khi lớp coacute số lượng
học viecircn iacutet
85 Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động coacute mục điacutenh
bull Tạo khocircng khiacute cởi mở thacircn thiện vagrave cơ hội lagravem quen vagrave sacircn chơi cho mọi thagravenh
viecircn cugraveng tham gia goacutep phần xacircy dựng lớpnhoacutem
bull Kiacutech hoạt vagrave khuyến khiacutech tinh thần vagrave năng lực của học viecircn
bull Xoacutea bỏ khocircng khiacute buồn ngủ hoặc mệt mỏi
bull Tạo thời gian nghỉ giữa hai
nội dungchủ đề
Hoạt động khởi động coacute thể tiến
hagravenh vagraveo đầu buổi học sau khi
giải lao sau giờ nghỉ trưa hoặc khi
thấy khocircng khiacute lớp quaacute trầm do
buồn ngủmệt mỏi Coacute thể sử dụng
186
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
một số higravenh thức như chơi trograve chơi (xem phần một số trograve chơi) văn nghệ hoặc kể
chuyện để tổ chức hoạt động khởi động Tuỳ vagraveo thời điểm đối tượng vagrave hoagraven cảnh cụ
thể để lựa chọn higravenh thức cho phugrave hợp Viacute dụ vagraveo đầu buổi học coacute thể dugraveng higravenh thức
văn nghệ kể chuyển hoặc caacutec trograve chơi vận động nhẹ nhagraveng Vagraveo đầu giờ chiều sau giờ
ngủ trưa hoặc khi khocircng khiacute trầm necircn sử dụng những trograve chơi coacute tiacutenh chất vận động
chacircn tay để xua tan cảm giaacutec buồn ngủ hoặc mệt mỏi Nếu sử dụng trograve chơi cho hoạt
động khởi động necircn tiến hagravenh theo trigravenh tự sau giới thiệu tecircn trograve chơi giải thiacutech luật
chơi chơi thử chơi thật vagrave xử lyacute thưởng phạt (xem chương 7) Đối với nocircng dacircn thigrave necircn
sử dụng caacutec trograve chơi nhẹ nhagraveng vagrave phugrave hợp với tuổi taacutec giới tiacutenh vagrave văn hoaacute
86 Hoạt động ocircn bagravei
Hoạt động ocircn bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại nội dung bagravei cũ để học viecircn nhớ lacircu hơn
bull Kiểm tra mức độ nhớ bagravei của học viecircn
bull Kiểm tra để điều chỉnh về phương phaacutep tập huấn nếu cần
bull Nacircng cao yacute thức học tập của học viecircn
Hoạt động ocircn bagravei coacute thể tiến hagravenh sau hoạt động khởi động đầu giờ Necircn sử dụng một
trong caacutec higravenh thức sau
bull Thi caacutec nhoacutem (thường lagrave 2-3 nhoacutem) Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi
liecircn quan đến bagravei hocircm trước mỗi nhoacutem lần lượt chọn 3 lần vagrave chấm điểm khi trả
lời Hoặc caacutec nhoacutem tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu caacutec nhoacutem khaacutec trả lời Tập
huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu lại đaacutep aacuten đuacuteng
bull Thảo luận nhoacutem Tập huấn viecircn chia lớp thagravenh 5-6 nhoacutem vagrave chuẩn bị trước caacutec
cacircu hỏi phugrave hợp với số lượng nhoacutem yecircu cầu caacutec nhoacutem trả lời vagrave lecircn trigravenh bagravey
để caacutec nhoacutem khaacutec nghe vagrave bổ sung
bull Thưởnghoặc phạt những người thắng hoặc thua trong trograve chơi khởi động tập
huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến bagravei hocircm trước hoặc yecircu cầu
187
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
học viecircn tự đưa ra cacircu hỏi vagrave yecircu cầu những người thắngthua trong trograve chơi trả
lời cacircu hỏi Tập huấn viecircn nhận xeacutet vagrave necircu đaacutep aacuten đuacuteng
bull Neacutem boacuteng hoặc haacutet chia kẹo Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi liecircn
quan đến nội dung bagravei trước trecircn caacutec mẫu giấy magraveu vagrave daacuten lecircn quả boacuteng hoặc
goacutei kẹo Yecircu cầu lớp đứng thagravenh vograveng trograven vagrave tập huấn viecircn neacutem boacuteng hoặc haacutet
vagrave chuyền tay nhau goacutei kẹo Học viecircn nagraveo nhận được goacutei kẹoquả boacuteng thigrave boacutec
vagrave trả lời một cacircu hỏi bất kỳ
bull Kiểm tra viết tập huấn viecircn chuẩn bị caacutec cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn viết cacircu trả
lời lecircn giấy
87 Hoạt động tổng kết bagravei
Hoạt động tổng kết bagravei coacute mục điacutenh
bull Nhắc lại caacutec nội dung bagravei trong buổi tập huấn để học viecircn dễ nhớ
bull Hệ thống lại nội dung tập huấn trong buổi
Hoạt động tổng kết bagravei tiến hagravenh sau khi kết thuacutec tất cả caacutec nội dung chiacutenh Coacute thể sử
dụng caacutec higravenh thức sau
bull Bagravei tập ldquođiền chỗ trốngrdquo Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn đoạn văn với nội dung saacutet
với nội dung cần tổng kết lecircn giấy Ao vagrave yecircu cầu học viecircn điền vagraveo chỗ trống
Khi chữa bagravei necircn yecircu cầu mỗi học viecircn chỉ điền 1 chỗ trống Viacute dụ Điền caacutec
thocircng tin thiacutech hợp vagraveo caacutec chỗ trống sau rdquoCoacute nhoacutem thức ăn chiacutenh magrave bagrave
con ta thường sử dụng để chăn nuocirci lợn Đoacute lagrave vagrave Nhoacutem
giagraveu năng lượng gồm ngocirc vagrave goacutep phần tạo necircn caacutec sản phẩm như
vagrave tinh dịchrdquo
bull Thi giữa caacutec nhoacutem Tập huấn viecircn chuẩn bị sẵn caacutec cacircu hỏi liecircn quan đến nội
dung cần tổng kết theo thứ tự Yecircu mỗi nhoacutem chọn hai số cho nhoacutem migravenh chuẩn
bị Tập huấn viecircn chỉ định người trả lời Caacutec nhoacutem khaacutec lắng nghe vagrave bổ sung
bull Đố vui chia lớp thagravenh 3 nhoacutem mỗi nhoacutem chuẩn bị 2 cacircu hỏi coacute liecircn quan đến
nội dung cần tổng kết để hỏi hai nhoacutem cograven lại
188
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
bull Trắc nghiệm đuacuteng sai Tập huấn viecircn chuẩn bị trước caacutec cacircu hỏi saacutet với nội
dung cần tổng kết Viacute dụ hatildey đaacutenh dấu vagraveo cacircu trả lời đuacuteng cho caacutec cacircu hỏi
sau Cacircu 1 Sức đề khaacuteng của gagrave con rất tốt a Đuacuteng b Sai
bull Tập huấn viecircn nhắc lại nội dung trao đổi trước khi kết thuacutec buổi tập huấn
bull Học viecircn nhắc lại Tập huấn viecircn đưa cacircu hỏi vagrave yecircu cầu học viecircn trả lời Sau đoacute
tập huấn viecircn nhắc lại một lần nữa
bull Nội dung cần tổng kết Chỉ necircn nhấn mạnh caacutec nội dung chiacutenh vagrave quan trọng để
hệ thống lại bagravei vagrave giuacutep học viecircn nhớ lacircu hơn
88 Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn
Hoạt động đaacutenh giaacute buổi tập huấn coacute mục điacutech thu thập nhận xeacutet của học viecircn vagrave tập
huấn viecircn về kết quả tập huấn để từ đoacute coacute những điều chỉnh phugrave hợp hơn ở những buổi
tập huấn sau
Tập huấn viecircn đaacutenh giaacute học viecircn để
bull Xaacutec định xem mục tiecircu của buổi tập huấn coacute đạt hay khocircng
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp thu vagrave tiến bộ của học viecircn
bull Coacute kế hoạch bổ sung sửa đổi cho caacutec buổi tập huấn tiếp theo
bull Giải quyết caacutec vấn đề nảy sinh nếu coacute
Học viecircn đaacutenh giaacute để tập huấn viecircn thu thập thocircng tin phản hồi về
bull Hiệu quả dạy vagrave kỹ năng của tập huấn viecircn
bull Mức độ phugrave hợp của phương phaacutep sử dụng nội dung truyền đạtrsquo tagravei liệu vagrave giaacuteo
cụ trực quan
Để đaacutenh giaacute học viecircn tập huấn viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như kiểm tra viết
hoặc noacutei phiếu cacircu hỏi cho học viecircn dugraveng thảo luận nhoacutem giảng viecircn-học viecircn vagrave quan
saacutet quaacute trigravenh thực hiện nhiệm vụ của học viecircn
189
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
Để đaacutenh giaacute tập huấn viecircn học viecircn coacute thể sử dụng caacutec higravenh thức như đaacutenh giaacute theo
phiếu (học viecircn necircu ra những điểm hagravei lograveng vagrave khocircng hagravei lograveng) phiếu với caacutec tiecircu chiacute
đaacutenh giaacute chuẩn bị kỹ năng phương phaacutep nội dung sơ đồ mặt người sử dụng 3
khuocircn mặt vui bigravenh thường vagrave sơ đồ mạng nhện
Chuẩn bị Kỹ năng
Phương phaacutep Nội dung
88 Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute
Hoạt động kiểm tra cuối khoaacute coacute mục điacutech
bull Đaacutenh giaacute mức độ tiếp
thu của học viecircn
bull Đaacutenh giaacute sự tiến bộ
của học viecircn sau khi
khoaacute học kết thuacutec
bull Tạo thaacutei độ vagrave động cơ
học tập nghiecircm tuacutec
trong suốt quaacute trigravenh dạy
vagrave học
Kiểm tra cuối khoaacute necircn được
tiến hagravenh vagraveo thời gian trước buổi kết thuacutec khoaacute tập huấn để coacute thể sử dụng đaacutenh giaacute
190
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
kết quả khoaacute tập huấn Nội dung bagravei kiểm tra necircn nằm trong chương trigravenh tập huấn Coacute
thể sử dụng một bagravei kiểm tra cho cả đầu vagrave cuối khoaacute để đaacutenh giaacute tiến bộ của học viecircn
Caacutec higravenh thức necircn sử dụng lagrave kiểm tra viết với cacircu hỏi dạng trắc nghiệm hoặc cacircu hỏi
mở kiểm tra vấn đaacutep vagrave thực hagravenh caacutec kiến thức vagrave kỹ năng vừa tập huấn Đối với
khoaacute tập huấn cho nocircng dacircn thigrave ưu tiecircn higravenh thức kiển tra đơn giản vagrave mang tiacutenh thực
hagravenh cao
Toacutem tắt chương 8
Chương nagravey trigravenh bagravey một viacute dụ lagravem thế nagraveo để quản lyacute lớp tập huấn cho nocircng dacircn chăn nuocirci tại nocircng hộ (FLS) Chương nagravey cũng toacutem lược caacutec bước triển khai một khoaacute tập huấn sử dụng phương phaacutep tập huấn coacute sự tham gia vagrave đưa cuốn tagravei liệu tập huấn nagravey caacutec hoạt động kiểm tra đầu khoaacute cuối khoaacute vagrave chu trigravenh học tự nhiecircn vagraveo một bối cảnh thực tế
191
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
Tagravei liệu tham khảo
1 AITCV 2002 Basic Training of Trainers (TOT) ndash Adapted from Basic Training of
Trainers by Gary Kroehnert Hagrave Nội Việt Nam
2 Anon 2003 Adult Learning On-line documentation
3 URL httpwwwwashingtonedudoitTeamNadulthtml
4 Anon Principles of adult learning On-line documentation
5 URL httpwwwsnmutaseduaupreceptoradult_learninghtml Version March
2007
6 Bellinger G Castro D and Mills A 2004 Data Information Knowledge and
Wisdom On-line documentation URL httpwwwsystems-
thinkingorgdikwdikwhtm
7 Billington D D 1996 Seven Characteristics of Highly Effective Adult Learning
Programs On-line documentation
8 URL httpwwwnewhorizonsorglifelongworkplacebillingtonhtm
9 Cave J LaMaster C and White S 1997 Staff Development - Adult
Characteristics On-line documentation URL
httpedfnalgovlinconstaff_adultshtml
10 CABI 2003 Farmer Participatory Training and Research programme On-line
documentation URL httpwwwcabi-bioscienceorghtmlfptrhtm
11 Rogers EM1995 Diffusion of Innovations The Free Pres New York USA
pp11-37
12 Dalsgaard JPT Minh TT Giang VN and Riise JC 2005 Introducing a
farmersrsquo livestock school training approach into the national extension system in
Vietnam Agricultural Research amp Extension Network London UK Network
Paper No 144
13 Elske van de Fliert and Ann R Braun 1999 Farmer Field School for Integrated
Crop Management of Sweetpotato Yogyakarta Indonesia
14 Fell R 2005 Extending the use of adult learning principles from training to
extension activities On-line documentation
192
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
15 URL httpwwwregionalorgauauapen200522828_fellrfhtm Accessed date
5206
16 Hiemstra R and Sisco B 1990 Individualizing Instruction Making Learning
Personal Empowering and Successful San Francisco Jossey-Bass 1990
Page 245
17 Horne MP and Stur WW 2002 Developing agricultural solutions with
smallholder farmers - how to get started with participatory approaches ACIAR
and CIAT PP 14-15
18 Naoko K Participatory approaches to the training and education of ESD
educators On-line documentation URL
wwwceeindiaorgesfdownloadpaper31pdf Version March 2007
19 Imel Susan 1988 Guidelines for Working with Adult Learners On-line
documentation URL httpwwwericdigestsorgpre-929workinghtm
20 Kelly DK Adult learners Characteristics Theories Motivations Learning
Environment On-line documentation URL
wwwditieDITlifelongadultadlearn_charspdf Version March 2007
21 Kolb D A 1984 Experiential learning experience as the source of learning and
development Englewood Cliffs New Jersey Prentice-Hall Inc
22 Larsen CES Minh TT Anh TK Van VTK 2006 Improving Livestock
Extension Services in Vietnam - Potentials and limitations of using a Farmersrsquo
Livestock School Approach (An paper and presentation in International
Conference on Livestock Services in Beijing China in April 2006 hosted by The
Chinese Academy of Engineering (CAE) and the Chine Academy of Agricultural
Science (CAAS)) Page 376 - 380
23 Lieb S 1991 Principles of adult learning On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-2htm Accessed date 4306
24 Mayoux Linda Participatory Methods On-line documentation
25 URL httpwwwenterprise-impactorgukword-filesParticMethodsdoc
Accessed date 41006
193
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
26 Norman F 1998 Definition of Information On-line documentation URL
httpwwwecoutexasedu~normanlongextrainformationdefinitionshtml
27 Pretty JN 1995 Participatory Learning For Sustainable Agriculture
International Institute for Environment and Development London UK World
Development Vol 23 No 8 pp 1247-1263
28 Pretty J N 1995 Regenerating Agriculture Policies and Practice for
Sustainability and Self-Reliance Earthscan Publications London National
Academy Press Washington DC ActionAid Bangalore
29 Ron and Susan Zemke 1984 30 things we know for sure about adult learning
Innovation Abstracts Vol VI No 8 On-line documentation URL
httphonoluluhawaiieduintranetcommitteesFacDevComguidebkteachtipadu
lts-3htm
30 SMEDEC 2002 Introduction to Successful Moderation and Presentation Hagrave
Nội Việt Nam pp 27-83
31 Srinivasan L 1990 Tools for Community Participation - A manual for training
trainers in participatory techniques PROWWESSUNDP-World Bank Water ans
Sanitation Program Washington DC USA 179 pages
32 Speck M (1996 Spring) Best practice in professional development for
sustained educational change ERS Spectrum 33-41
33 Shysh JA 2000 Adult learning principles you can teach an old dog new tricks
On-line documentation URL httpwwwcja-jcaorgcgicontentfull479837
Accessed date 4306
34 Trần Kim Anh vagrave caacutec cộng sự 2004 Kỹ thuật chăn nuocirci gagrave trong nocircng hộ SLC
ASPS (Danida) NXB Nocircng nghiệp Hagrave Nội Việt Nam pp 103-143
194
Recommended