View
222
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Departament d'Història i Institucions Econòmiques
Facultat d’ Economia i Empresa
Avinguda Diagonal, 690
08034 Barcelona
Tel. 93 402 19 29
Fax 93 402 45 94
• SEMINARI de RECERCA
•
• Dia: 21 de novembre 2012
• Dimecres
• Hora: 14:00 – 15:30 h Lloc: Sala de recepcions.
•
• Mario Cerutti
• Universidad Autónoma de Nuevo León (Monterrey, México).
•
• Familias, grupos y tejidos empresariales en México
•
MEXICO 1920-2007
Economía y empresa en la periferia de los Estados Unidos
¿QUE ES MÉXICO?
o Territorio
o Población (cuadro 1)
o Composición racial
o Diferencias regionales
o Eventos políticos 1875-2000
o Relación con USA
o América Latina
USA
Cuadro 1
Población, en miles (1950-2011)
1950 25.761
1960 36.046
1971 52.800
1987 71.300
2003 101.000
2011 113.000
Reconstrucción y reformas (1920-1940)
Revolución y economía
Inestabilidad sociopolítica
Las políticas de Calles
Recuperación y crisis
La etapa cardenista
Las grandes reformas
Brasil, Chile, Argentina
1940-1982
Antecedentes importantes
Industrialización protegida
Estado y mercado
La agricultura
Desarrollo empresarial
Características de la industria
Crecimiento (cuadro 2)
Agotamiento del modelo ISI
Cuadro 2
PIB anual (1956-1976)
1956-1972 6.7
1973-1976 6.1
1982: CRISIS TERMINAL
Mercado interno: límites
Industrialización trunca
Deuda en expansión
Petróleo y crisis (1977-1981)
Estado: obeso y quebrado
Empresariado y Estado
Cuadro 3
PIB anual (1976-1986)
1976 4.2
1977 3.4
1978 8.2 / Ind: 10.5
1979 9.2 / Ind: 11.3
1980 8.3 / Ind: 9.2
1981 7.9 / Ind: 8.6
1982 -0.5
1983 -5.3 / Ind: -8.1
1984 3.7
1985 2.8
1986 -3.8 / Ind: -5.1
Gráfico 1
Deuda externa (1976-1981)
LOS 80: APERTURA
Crisis política
Hacia la apertura
Ingreso al Gatt (1985/86)
Mercado abierto
Desregulación/privatización
El TLCAN y sumercado
Reconversión industrial
Respuesta empresarial
1982-2007 (a)
Resumen del período
Mercados interno y exterior
Funciones de la industria
El auge exportador
La agricultura
El Estado
Globalización
La apertura mexicana (1985-2008)
Evolución de las Exportaciones (1988-2000)
158,542
166,415
136,391
117,460110,431
96,000
79,542
60,88251,886
46,19642,68840,71135,17130,691
-
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Exportaciones Petroleras y de Manufacturas
6 1. 10 %
5 5 . 2 0 %
2 8 . 9 0 %
3 1. 3 0 %
2 1. 9 0 %
2 2 . 4 0 %2 4 . 8 0 %
19 . 13 % 17 . 9 8 %14 . 3 0 %
12 . 2 3 %
10 . 5 9 %
12 . 14 %10 . 2 5 %
6 . 0 7 %
7 . 2 8 %9 . 8 4 %
8 7 . 2 9 %
3 7 . 6 0 %
5 9 . 10 %
7 0 . 5 0 %
7 0 . 9 0 %
6 8 . 4 0 %
7 4 . 0 3 %7 6 . 6 7 %
8 0 . 3 4 %
8 2 . 7 9 %8 3 . 6 8 %
8 3 . 6 5 %8 5 . 8 5 %
9 0 . 3 0 %
8 9 . 5 1%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
80.00%
90.00%
100.00%
1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
Petroleras Manufacturas
2005
Petroleras y Minería
17.2%
Manufactureras
78.19 %
Agropecuarias
5.0 %
Destino exportaciones % (2007)
0
20
40
60
80
100
USA
U.Europea
Sudamérica
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
México
Brasil
España
PBI vs. Brasil y España (2007)
1982-2007 (b)
El nuevo modelo
Las relaciones con USA
Problemas de crecimiento
Desigualdades regionales
Impacto social
Macrocrisis y cambio político
Empresas y empresarios
Perspectivas
Dia: 21 de novembre 2012 Dimecres
Hora: 14:00 – 15:30 h
Lloc: Sala de recepcions.
Mario Cerutti Universidad Autónoma de Nuevo León (Monterrey, México).
Familias, grupos y tejidos empresariales en México
Programa interuniversitario de Máster
en HISTORIA ECONÓMICA Universitat de Barcelona
Universitat Autònoma de Barcelona Universidad de Zaragoza
Programa de Doctorado en
HISTORIA ECONÓMICA Universitat de Barcelona
SEMINARI de RECERCA
Departament d'Història i Institucions Econòmiques Facultat d’ Economia i Empresa Avinguda Diagonal, 690 08034 Barcelona Tel. 93 402 19 29 Fax 93 402 45 94
Es prega no citar sense autorització Please do not cite without permission text a:
http://www.ub.edu/histeco/cat/inici.htm
FAMILIAS , GRUPOS y tejidos
EMPRESARIALES EN MEXICO
Mario Cerutti
Universidad Autónoma de Nuevo León
(Monterrey, México)
Itinerario
GE: información sobre México
Revisión literatura
Información propia (AMC)
Fuentes primarias
Revisión secular
El caso estudiado
Referencia a la agricultura
Conclusiones
Información México
Desde cuando se estudian los GE
Denominación diversa
Referencia común: MRY
¿En México?
La expansión de los 70
Modelo/imitación/conflictos
El boom petrolero
Después de la crisis 82
Investigación previa
¿Grupos? ¿Familias?
Empresarios en Monterrey
Característica(s) básica(s) * Perdurabilidad intergeneracional * Fuerte articulación parental * Familias empresariales * Base fabril * Redes de negocios * Tejido empresarial Características secundarias (¿?): * Relación con USA * Distancia (relativa) del Estado * Adaptación permanente * Identidad regional
TEXAS
Desde la(s) familia(s) base
Matrimonios
Apellidos cruzados
Familias empresariales
Tejido empresarial
Relevo intergeneracional
Perdurabilidad
SA
Diversificación
Redes de negocios
Empresa-madre/Holding
Control/diversificación relacionada
Grupo empresarial
Gr económico/Gr industrial
Familia empresarial (en acción)
Núcleo
Matrimonios
Apellidos cruzados
Perdurabilidad
Redes (Fam/Empr)
Negocios particulares
Negocios alternos
Negocio(s)
central(es)
Gregorio Zambrano
(1802-1873)
Josefa Martínez
Eduardo
Emilio
Teófilo
Adolfo
Ildefonso
Onofre
Leopoldo
Elena
Rosa
Guadalupe
Caso 1: unifamiliar (1870)
Caso 2: multifamiliar (1890)
SADA
GARZA
GARZA SADA
MUGUERZA
vinculado-a con relación
1.Rosa Zambrano Jesús González Treviño matrimonio
Fco González Zb Concepción Sada Muguerza hijo anteriores
2. Eduardo Zambrano Guadalupe Gz Treviño matrimonio
3. Ildefonso Zambrano Carlota Gutiérrez matrimonio
4. Guadalupe Zambrano Gral Gerónimo Treviño matrimonio
5. Adolfo Zambrano Margarita Berardi matrimonio
6.Onofre Zambrano María de los A. Lafón matrimonio
7. Elena Zambrano Juan Clausen matrimonio
8. Onofre R. Hijo de 6
9. Eduardo A/Gregorio D Hijos de 2
Zambranos (1890-1905):registro
sectores empresas % total
minería 39 62.9
industria 8 12.9
agropecuario 5 8.0
comercio 4 6.5
finanzas 3 4.8
otros 6 9.7
totales 65 100.0
Monterrey, 1890-1910: perfil de inversiones de la familia Zambrano
Flía Zb:gran depresión y 2ª guerra Campos y Hoteles SA Productos Los Lirios SA
Asociación de Hoteles del Norte Automotriz Monterrey SA
Vidriera México SA Focos Mexicanos SA
Nacional Distribuidora S A Sociedad General de Crédito
Compañía Gral de Automóviles Constructora Popular SA
Rancho de Buena Vista Compañía Metalúrgica Peñoles
Fábrica de Vidrio Plano SA Compañía Minera La Campaña
Compañía Minera Leonera SA Inversiones, S. A
Mecánica Industrial SA Minas Mexicanas SA
Productos de Papel SA Financiera de Créditos SA
Ampolletas Monterrey SA Ganadera de San Gregorio SA
Proveedora Productos Químicos Banco de Monterrey SA
Inversora Industrial SA Cementos del Norte SA
Gas Industrial de Monterrey SA Aleaciones y Metales SA
Artículos de Celuloide SA Compañía Ganadera Los Lirios
30-45: Sada-Garza Sada-Muguerza/1
empresa sector asociados
Los Lirios agroindustria Zambrano
Sociedad General
de Crédito
finanzas Zambrano, Ferrara, Santos,
Llaguno, Elizondo, otros
Semillas y cereales agrocomercio ---
Colonia Obispado construcción ---
Vidriera México fabril Zambrano, Rivero,
Brittingham, Hernández,
Elizondo, otros
Construct. Popular construcción Zambrano,Hernández, otros
Nacional
Distribuidora
comercio Zambrano, Mendirichaga,
Rivero, Brittingham, otros
Empacadora de Prod.
Nacionales
agroindustria ----
Cristalerías fabril Hernández, Vidriera Monterrey,
otros
Sada-Garza Sada-Muguerza/2
empresa sector asociados
Fábrica de Vidrio Plano fabril Zambrano, Brittingham, Rivero,
Elizondo, Hernández , otros
Compañía Gral de
Automóviles
comercio Zambrano, Calderón
Propiedades Urbanas construcción Ferrara, Elosúa
Oficinas Isaac Garza construcción Zambrano
Fábricas Monterrey fabril Calderón, Cerv.Cuahtemoc
Fomento de Industria y
Comercio SA
Holding (1936) Hernández, Brittingham,
Elizondo, otros
Valores Industriales SA Holding (1936) Zambrano, Calderón, Rivero
Compañía Gral de
Aceptaciones
finanzas ----
Artíc. de Celuloide fabril Zambrano, Santos
Productos Los Lirios agroindustria ----
Ganadera Los Lirios agropecuario Zambrano
Sada-Garza Sada-Muguerza/3
empresa sector asociados
Productos de Vidrio fabril Zambrano
Mosaicos Rivero fabril Rivero, Mendirichaga, otros
Cnia Seguros Sobre la
Vida
servicios
finanzas
Rivero, Santos, Llaguno, Salinas,
Rocha, otros
Banco Capitalizador de
Monterrey
finanzas Llaguno, Santos, Rocha, Elosúa
Almacenes y Silos agroservicios Malta SA, Empaques de Cartón
SA
Productos de Lúpulo fabril -----
Hojalata y Lámina
(HYLSA)
siderurgia Cerveza Monterrey, Calderón
Productos de Alcali fabril/química Brittingha, Elizondo, Hernández
Fabricación de
Maquinaria
fabril Elizondo, Hernández
Gas Industrial de Mry servicios Zambrano, Brittingham, otros
1920: fundación de Cementos Monterrey
Lorenzo H. Zambrano 2,930
Alberto Zambrano 300
Adolfo Zambrano 300
Adolfo Zambrano Jr. 300
Salvador Zambrano 300
Eugenio Zambrano 127
José Zambrano 126
Salvador Madero 800
Alfonso Madero 767
1931: fundación de CEMEX (empresa madre)
Lorenzo H. Zambrano Presidente
John Brittingham pte honorario
Mariano Hernández vicepresidente
Adolfo Zambrano tesorero
José Zambrano Gutiérrez vocal
Antonio Muguerza vocal
Guillermo Zambrano Gutierrez vocal
Eduardo Brittingham suplente
Geografía CEMEX (2008)
1956: Manufacturas Metálicas Monterrey SA (empresa-madre 2)
Guillermo Zambrano Gutiérrez presidente 7 500
Lorenzo H. Zambrano Hellion Secretario 7 500
Roberto Zambrano Lozano Tesorero 2 000
Marcelo Zambrano Hellion Vocal 2 500
Guillermo Zambrano Lozano Vocal 2 000
Laura Zambrano de Botello Vocal 2 000
año firmas involucradas agregados 1956 Manufacturas Metálicas Monterrey Contrato gubernamental
1960 A.O.Smith (Wisconsin, USA) Asociación con MMM
1961/2 Chrysler, Ford (de México) Primeros contratos de MMM
1962 MMM, División Automotriz Fundada en Monterrey
1981 MMM cambia razón social: Metalsa Producción para General Motors
1982 MMM/Metalsa: problemas Crisis en México
1985 Metalsa: planta nueva en operación Venta de acciones en Cemex
1985/8 Refundación de División Automotriz Compra de Premecna y Kuhlpre
1988 Grupo Proeza Integra División Automotriz
1989 Constitución de PERFEK Socios de Mizayu y Suminoto
Evolución División Automotriz
Eslabón último 2
PROEZA, 2010
Grupo Proeza
(2012)
Automotriz
Jugos
y
Frutas
ZÁNITAS
(médica)
Tecnologías
de la
Información
Apellidos cruzados, hoy
Zambrano Madero Sada González
Garza Zambrano Sada Muguerza
Garza Sada González Sada
Sada Zambrano Zambrano Gutiérrez
Milmo Madero Fernández Garza
Azcárraga Milmo Calderón Muguerza
Garza Lagüera Clariond de Terrazas
Muguerza de Calderón Sada de Garza
Salinas de Sada Zambrano Treviño
Romo Garza Madero Salinas Rocha
Fernández Garza Lagüera Lagüera Zambrano
Casos analizados/1
nombre
inicial
familias
origen
nombre
hoy
Cervecería
Cuauhtémoc
Sada-Muguerza-Calderón
Garza Sada (y derivados)
1890
FEMSA
Cementos
Monterrey
Zambrano
1906/20
CEMEX
HYLSA
Garza Sada-Sada-Muguerza
(y derivados)
1943
ALFA
Vidriera
Monterrey
Sada-Garza Sada-Muguerza-
Brittingham
1909
Vitro
MMM Zambrano 1956 PROEZA
Eugenio Garza Sada (1892-1973)
Roberto G. Sada
(1885-1975)
Casos analizados/2
nombre sectores sesgo exterior
FEMSA Bebidas, comercio, otros especializado SI
Cemex Cemento y derivados especializado SI
ALFA Petroquímica, automotriz,
alimentos, comunicaciones
diversificado SI
Vitro
Vidrio, cristales, derivados
especializado
Si
PROEZA Automotriz, agroindustria
Servicios, TIC
diversificado SI
1990-2007
Crisis de 1982 y exprop. banca
Deuda: Estado,grupos,empresas
Apertura, GATT y TLCAN
Privatización bancaria (1990-2)
Nuevo sector financiero
El caso Slim (¿otra historia?)
Los corporativos
Mry: diversidad de respuestas
Proeza: ¿a contracorriente?
Recommended