View
4
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Dokter, voelt U
mijn pijn?! Over yellow flags en psychologische behandeling
Tamara Sinnaeve, klinisch psychologe AZ Monica
2
Geef me de kalmte om te accepteren wat ik niet kan veranderen,
De moed om te veranderen wat ik kan veranderen,
En de wijsheid om het verschil te kennen
3
Inhoud
Biopsychosociaal model
Behandelingstrajecten
Het ABC van Yellow Flags
Rol van de hulpverleners
Psychologische evaluatie/interventies
Toekomstperspectieven en uitdagingen
4
Biopsychosociaal model
Evolutie naar chronische pijn
5
Behandelingstrajecten
2 trajecten:
- Preventietraject: psychosociale risicofactoren tot
ontwikkelen van chronische pijn worden
gescreend/geëvalueerd; “yellow flags”.
- Multidisciplinair pijntraject: chronische pijnpatiënten
worden geëvalueerd/opgevolgd bij de psycholoog met
als doel de levenskwaliteit en functioneringsniveau te
verbeteren.
6
Yellow flags
Definitie
Psychosociale risicofactoren wijzend op een
verhoogde kans op chroniciteit van pijn
7
Yellow flags
Vroege herkenning en identificatie van de gele
vlaggen leidt tot een gepaste interventie (cognitief,
gedragsmatig), wat het risico op chroniciteit en de
bijhorende gevolgen (pijn, disability en verminderd
activiteitenniveau) kan verkleinen
Focus: secundaire preventie
8
Het ABC van de yellow flags
Attitude
Overtuiging dat de pijn verdere schade toebrengt, wat kan leiden tot angst-vermijdingsgedrag
Overtuiging dat pijn niet zelf te controleren is (externe locus of control)
Gebrekkig inschatten van eigen capaciteiten
algemeen passieve houding
Gedachte vooraf of men het werk zal kunnen hervatten heeft een sterk voorspellende waarde voor daadwerkelijke werkhervatting later (Hildebrandt, ea 1997)
9
Het ABC van de yellow flags
Behaviour
Rusten, rusten, rusten,…
Onregelmatige deelname aan fysiotherapie
Vermijding van „normale‟, dagelijkse taken
Buitensporig hoge pijnscores
10
Het ABC van de yellow flags
Compensatie
Gebrek aan financiële motivatie voor werkhervatting
Voorgeschiedenis van langdurig werkverzuim tgv
pijnproblematiek
11
Het ABC van de yellow flags
Diagnose en behandeling
Verwarring rond diagnose, tegenstrijdige verklaringen omtrent de pijn (Deyo et al 1986)
Gebruik van jargon, wat kan leiden tot angst en catastroferen
Medical shopping
Ontevredenheid over voorgaande behandelingen
12
Het ABC van de yellow flags
Emoties
Angst voor pijn tijdens activatie/werk
Depressie
Prikkelbaar
Toegenomen bewustzijn over lichamelijke prikkels
Stress
Nutteloosheid
13
Het ABC… F van de yellow flags
Familie
Overbeschermende partner (+overnemen van taken
van de patiënt)
„Straffende‟ reacties van de partner (bvb: negeren,
constante uiting van frustraties,…)
Gebrek aan steun
14
Het ABC… W van de yellow flags
Werk
Frequente jobveranderingen
Gebrek aan steun en plezier op de huidige werkvloer
Lage scholingsgraad, lage SES
Job met hoog niveau van fysieke inspanning
Negatieve ervaringen van management tegenover afwezigheid en pijn
Gebrek aan interesse en steun van de directe leidinggevende
15
Beste voorspellers
Kritische items:
Overtuiging dat pijn schadelijk is
Catastroferen
Angst-vermijdingsgedrag
Gevoelens van depressie en sociale isolatie
Overtuiging dat passieve behandeling beter en
effectiever is dan actieve participatie.
16
Rol van de hulpverleners
Nagaan van kritische items
Moedig gedragsactivatie aan
Uitleg geven over belang van vroegtijdig handelen;
pijnfysiologie --- overgevoeligheid
Bij indruk van rol van depressie en/of angst
doorverwijzen!
17
18
Psychologische evaluatie
Intakegesprek
Overzicht maken van de moeilijkheden
- Pijngewaarwording
- Pijnbeleving
- Coping
- Psychiatrische voorgeschiedenis
- Onderhoudende factoren
- Verwachtingen
19
Psychologische evaluatie
Doelstellingen samen met de pt formuleren
Psycholoog als wegwijzer
Motivatie als absolute voorwaarde tot succes
20
Psychologische interventies
Thema’s
Pijneducatie: rol van alle hulpverleners
Activiteitenmanagement: graded activity vs graded
exposure
Vergroten zelfcompetenties en zelfwaardegevoel
Corrigeren van irrationele cognities, emoties, gedrag
Systeem mee betrekken in pijnbehandeling
Relaxatietechnieken bijbrengen
Werken rond aanvaarding, leven naar waarden
…….
21
Psychologische interventies
2 soorten behandelingsvormen
1) Individueel: beperkt tot ongeveer 8 consultaties
2) Interactief groepsprogramma:
- Sessie 1: pijn en gedrag
- Sessie 2 en 3: pijn en gedachten
- Sessie 4: pijn en emoties/ impact op zelfbeeld
- Sessie 5: pijn en sociale context/communicatie (rollenspel)
- Sessie 6: effectevaluatie + tussentijdse evaluatie sociale dienst
22
Werken rond aanvaarding
Wat is aanvaarding?
Bereid zijn lichamelijke sensaties zoals pijn precies zo
te ervaren zoals ze voor jou op dat moment zijn
= actief proces
23
Wat denk je over de volgende stelling: „Soms is het
beter om te stoppen met vechten tegen de pijn‟
A) Waar
B) Niet waar
24
Pijn + Verzet = LIJDEN
Clean pain vs dirty pain
Hoofddoel van de psychologische behandeling is:
A) Verminderen van de pijn
B) Verhogen levenskwaliteit
C) Re-integratie naar de werksituatie
25
Welke criteria horen tot de beste voorspellers tot het
ontwikkelen van chronische pijn:
A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning
B) Medisch shoppen en toegenomen bewustzijn voor
lichamelijke prikkels
C) Job met hoog niveau van fysieke inspanning en
lage socio-economische status
D) Angst-vermijdingsgedrag en catastroferen
26
Wat denk je over de volgende stelling: „pijn geeft je
het signaal dat je beter stopt met de activiteit waar je
mee bezig was‟
A) Klopt
B) Klopt niet
27
Toekomstperspectieven &
uitdagingen
Méér samenwerken met eerstelijns (huisartsen,
psychologen,…). Opstellen samenwerkingsverbanden
Uitbouw preventietraject pijn
Pijlen richten op socioprofessionele re-integratie
Opstart mindfulnesstraject
28
Bedankt voor jullie
aandacht!
Soms is loslaten de volgende stap
datum
VOETTEKST 30
datum
Familie
Intieme relaties
Gezondheid /
zelfzorg
33
Ouderschap
Sociaal leven
Burgerschap /
gemeenschap
Werk / carrière
Opleiding / vorming
Hobby
Spiritualiteit
Recommended