View
0
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
1
Edukacja i informacja społeczeństwa w zakresie
gospodarowania odpadami komunalnymi
I. Zobowiązania samorządów do prowadzenia edukacji ekologicznej – dokumenty
1. Prawo ochrony środowiska – dział VIII
Edukacja ekologiczna, badania, reklama z zakresu ochrony środowiska.
ART. 77
- problematyka ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w programach
szkół, kursach,
ART. 78
- Środki masowego przekazu są zobowiązane kształtować pozytywny stosunek
społeczeństwa do ochrony środowiska i popularyzować zasady tej ochrony,
ART. 79
- Organy administracji publicznej są zobowiązane w programach oraz w
działalności uwzględniać badania dot. ochrony środowiska i te badania rozwijać.
2. Narodowa Strategia Ochrony Środowiska (2001)
Narodowy Program Ochrony Środowiska (2001)
Strategia Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju Europejskiej Komisji
Gospodarczej ONZ.
3. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywa do 2016 roku.
- udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska.
- Cele: do 2016 roku.
• podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa prowadzącej do:
proekologicznych zachowań konsumenckich,
prośrodowiskowych nawyków i pobudzania odpowiedzialności za stan
środowiska,
organizacja akcji lokalnych służących ochronie środowiska.
Finansujący: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach ogólnopolskiego projektu pn. „Bliżej śmieci – dalej od nieporządku” realizowanego przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku
2
- Kierunki działań do 2012 roku
rozwój szkolnej edukacji ekologicznej, kształtowanie zachowań zgodnie z
zasadami zrównoważonego rozwoju,
promowanie zachowań proekologicznych,
Finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne projektów edukacyjnych POE,
- Szkolenia dla pracowników z zakresu dostępu społeczeństwa do informacji o
środowisku.
4. Obowiązki edukacji w ustawach odpadowych.
- ustawa o odpadach,
- o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
- o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
- o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
Art. 23.a – wprowadzający sprzęt jest obowiązany prowadzić publiczne kampanie
edukacyjne przez organizacje odzysku ZSEiE - 0,1 % swoich przychodów
przeznacza na kampanie edukacyjne,
Art. 58 – publiczne kampanie edukacyjne prowadzi organizacja odzysku ZSEiE -
5 % swoich przychodów przeznacza na kampanie edukacyjne,
Art. 58.a – cel i metody publicznych kampanii edukacyjnych,
Zmiana w Prawie ochrony środowiska – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
przeznacza środki na edukację ekologiczną dot. zagospodarowania ZSEiE,
- o bateriach i akumulatorach
Art.. 37 – wprowadzający baterie jest obowiązany do finansowania publicznych
kampanii edukacyjnych – przeznacza 0,1 % swoich przychodów z tytułu
wprowadzania baterii i akumulatorów na EE,
- o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (od 1 stycznia 2014 roku – nowa ustawa
z dnia 13 czerwca 2013 r, „o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi”.
Art. 5 a. – producent, importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia
opakowań prowadzi działania edukacji ekologicznej w zakresie właściwego
postępowania z opakowaniami lub zleca organizacji odzysku.
3
5. Programy ochrony środowiska województw, powiatów i gmin winny określać w
edukacji odpadowej,
- cele do osiągnięcia,
- działania,
- konkretne zadania uwzględniające aktualną sytuację w województwie, powiecie,
gminie,
- samorządy odpowiadają za stan gospodarki odpadami i edukację ekologiczną
społeczeństwa, gdyż właściwe postępowanie z odpadami jest możliwe po zmianie
naszych codziennych nawyków,
Cele:
• podniesienie świadomości ekologicznej w zakresie zapobiegania powstawaniu
odpadów i właściwego postępowania z odpadami,
- Zadania edukacji odpadowej winny być prowadzone od co najmniej 12 lat.
6. Zadania gmin – kampania informacyjna
Obowiązkowa kampania informacyjna na temat obowiązkowych uchwał
podejmowanych na podstawie art. 6k ust. 1, art. 6l, art. 6n ust. 1 i art. 6r ust. 3 UoU
(art. 13 Ustawy z dnia 1 lipca 2011r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw).
Zalecana ogólna kampania na temat reformy, w szczególności na temat roli
selektywnej zbiórki, która jest podstawą wdrażania uchwalonego regulaminu
utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.
• Czy mieszkańcy znają i rozumieją zasady wprowadzania nowego modelu
gospodarowania odpadami komunalnymi ?
4
Mieszkańcy, właściciele, zarządzający nieruchomościami nie znali starych
regulaminów, nie znają nowych, które winny obowiązywać od 1 stycznia 2013 r.
7. Obowiązkowa kampania informacyjna na temat obowiązkowych uchwał rad
gmin – podstawa prawna:
art. 13 ustawy z 1.07.2011 wprowadzający obowiązek dla Wójta, Burmistrza
informacji w sposób zwyczajowo przyjęty w gminie na temat praw i obowiązków
właścicieli nieruchomości wynikających z uchwał rady gminy:
6k ust1 – wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami oraz
ustalonej stawki opłaty,
6l – terminu, częstotliwości i trybu uiszczenia opłaty za gospodarowanie
odpadami,
6n ust1 – wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami
składany przez właścicieli nieruchomości,
6r ust 3 – sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania
i zagospodarowania odpadów w zamian za uiszczoną opłatę za gospodarowanie
odpadami,
• kampanie na temat praw i obowiązków właścicieli nieruchomości.
8. Obowiązki gmin wynikające z art. 3 ust 2 pkt 8-9 ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach dotyczące:
• prowadzenia działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego
gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie
selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
• udostępnienia na stronie internetowej urzędu gminy oraz w sposób zwyczajowo
przyjęty informacji o:
podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości
(firma, jej siedziba, adres),
miejscach zagospodarowania przez podmioty odbierające odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych zmieszanych, zielonych,
5
pozostałości z sortowania, odpadów komunalnych przeznaczonych do
składowania.
• osiągniętych przez gminę oraz podmioty odbierające odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości nie wybrane w drodze przetargu, w danym roku
kalendarzowym wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania do
ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów
ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania,
• punktach selektywnego zbierania odpadów zwierających:
firmę, adres prowadzącego punkt i adres punktu selektywnego zbierania odpadów
na terenie gminy, godziny przyjmowania odpadów,
• zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny pochodzący z gospodarstw
domowych zawierający:
firmę , adres zbierającego, adres punktu zbierania na terenie gminy.
9. Udział mieszkańców w przygotowaniu modelu gospodarowania odpadami
komunalnymi w gminie, za szczególnym uwzględnieniem przygotowania
regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy,
wybór systemu gospodarowania odpadami,
ustalenie opłaty za gospodarowanie odpadami.
6
10. Kampania na temat wdrażania ustawy (co winna zawierać) :
• pojęcie odpadów, wytwórcy odpadów, posiadacz odpadów powszechność
wytwarzania odpadów, unikanie wytwarzania odpadów,
• dlaczego wprowadzono nowe zasady gospodarowania odpadami komunalnymi,
• uciążliwość odpadów dla ludzi i środowiska,
• redukcja odpadów wytwarzanych,
• wybrane pojęcia dotyczące gospodarowania odpadami,
gospodarowanie odpadami a gospodarka odpadami,
odzysk,
unieszkodliwianie,
przetwarzanie,
recycling,
zbieranie i magazynowanie odpadów,
• opłaty i kary,
• selektywna zbiórka,
• zadania mieszkańców, zadania gmin i firm gospodarujących odpadami,
• tworzenie nowego prawa miejscowego, w tym regulaminu utrzymania czystości i
porządku na terenie gminy, opłaty, wyposażenie w sprzęt do zbierania odpadów,
zasady kształtowania opłat ,
• zadania właścicieli nieruchomości niezamieszkałych,
• zakłady przetwarzające odpady, RIPOK, PSZOK,
• egzekucja obowiązków wynikających z prawa ekologicznego i prawa
miejscowego.
7
8
9
10
11
INFORMACJA ODPADOWA W GMINIE?
12
13
14
11. Organizacja i finansowanie edukacji społeczeństwa w warunkach gminy:
11.1. edukacja ekologiczna społeczeństwa w programach ochrony środowiska czy
oddzielne programy edukacji ekologicznej,
11.2. cele edukacji:
wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa,
większa aktywność społeczeństwa w sprawach ochrony środowiska, w tym
gospodarki odpadami,
11.3. organizatorzy edukacji,
11.4. beneficjenci: administracja, radni, sołtysi, nauczyciele ,
11.5. baza edukacyjna: centra edukacji, szkoły , GOK, POE
11.6. źródła finansowania: budżet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW,
11.7. realizacja programu, okresowa ocena uzyskanych efektów edukacji.
12.Przykłady programów:
Program Edukacji Ekologicznej dla Gminy na lata 2010-2013 z perspektywą
do roku 2017,
• kontynuowanie szkoleń i warsztatów dla rolników z zakresu nowoczesnych metod
przyjaznych środowisku gospodarowania w rolnictwie, ochrony gleb, wód,
powietrza przed zanieczyszczeniami, racjonalnego gospodarowania odpadami,
rozwoju rolnictwa ekologicznego,
• kontynuowanie szkoleń dla przedsiębiorców z zakresu systemów zarządzania
środowiskowego i nowych instrumentów w zarządzaniu środowiskiem,
oszczędzania energii, spełniania standardów emisyjnych, stosowania najlepszych
dostępnych technik, gospodarowania odpadami,
• zasad ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem, zwłaszcza przeciwdziałanie
emisji hałasu, gazów cieplarnianych, odpadów,
• organizacja warsztatów dla nauczycieli (nowe metody i formy edukacji dla ZR,
z wykorzystaniem technik informacyjnych),
rozwój bazy danych o środowisku i jego ochronie w gminie,
15
• organizacja imprez ekologicznych z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi,
Światowego Dnia Ochrony Środowiska, Sprzątania Świata i innych podejmowanych z
inicjatywy realizatorów Programu,
• popularyzacja postaci zasłużonych dla ochrony środowiska i wdrażanie idei ZR,
gospodarki odpadami,
• organizacja konkursów w zakresie:
- segregacji odpadów, ich odzysku,
- gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, w tym azbestu,
- dla szkół np. „Ekologiczna Szkoła”,
- dla społeczności np. „Ekologiczne Sołectwo”,
• aktywizacja działań organizacji społecznych dla zrównoważonego rozwoju,
• wspieranie rozwoju „Zielonej Szkoły”, zajęć warsztatowych dzieci i młodzieży w
zakresie gospodarki odpadami,
• objęcie edukacją ekologiczną młodzieży niepełnosprawnej,
• nowe formy aktywizacji społeczeństwa do działań na rzecz:
- Racjonalnej gospodarki odpadami (zgodnie z kompetencjami gminy i
podejmowania działań w celu wdrażania nowego modelu gospodarki odpadami),
- stosowania odnawialnych źródeł energii (biomasy, biogazu, kolektory słoneczne),
13. Program Ochrony Środowiska Dla Gminy na lata 2012 – 2015 z perspektywą do
2019 roku
• Przygotowanie edukatorów, bazy edukacji ekologicznej, beneficjentów i
realizatorów edukacji ekologicznej.
- Badanie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa, możliwości realizacji
edukacji ekologicznej, ocena bazy edukacyjnej.
- Powołanie społecznego zespołu do spraw edukacji ekologicznej.
- Utworzenie w gminnej bibliotece działu dotyczącego edukacji ekologicznej i jego
rozwój (wyposażenie w materiały edukacyjne, pomoce audiowizualne).
- Szkolenia i warsztaty dla nauczycieli z zakresu metod, form edukacji ekologicznej (dwa
razy w roku):
dla nauczycieli szkół podstawowych, kadry przedszkoli,
16
dla nauczycieli gimnazjów.
• Działania na rzecz aktywnych form i metod edukacji ekologicznej.
- Szkolenia i warsztaty dla sołtysów, radnych, rolników, policji, przedstawicieli biznesu z
zakresu:
wdrażania i monitoringu Programu ochrony środowiska dla Gminy,
nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie,
ochrony wód i ich zasobów,
ochrony powietrza i przeciwdziałania zmianom klimatu,
ochrony przyrody, lasów, drzew i zieleni, zwierząt,
obowiązków wynikających z prawa ekologicznego.
• Organizacja konkursów ekologicznych, wystawy prac konkursowych w
szkołach nt.:
- racjonalnej gospodarki odpadami,
- ochrony przyrody, w tym lasu,
- oszczędzania zasobów środowiska i wykorzystanie prac konkursu plastycznego w
wydawnictwach np.:
kalendarzu edukacyjnym(np. segregacja odpadów, ochrona bioróżnorodności
w gminie),
ulotkach dla mieszkańców nt. segregacji odpadów, plakatów,
mapy ekologicznej gminy z uwzględnieniem bioróżnorodności, ścieżki
edukacyjnej.
• Organizacja gminnych imprez i kampanii ekologicznych propagujących:
- zachowania proekologiczne:
Międzynarodowy Dzień Ziemi,
- obszary działań w środowisku wymagające zaangażowania społecznego:
Kampanie:
Sprzątanie Świata,
Segregujesz – Zyskujesz.
• Organizowanie tzw. zielonych miejsc pracy w zakresie:
17
- gospodarowania odpadami.
14. Przykłady działań edukacji odpadowej Regionalnego Centrum Edukacji
Ekologicznej w Płocku.
• przykłady zadań edukacyjnych z zakresu gospodarki odpadami,
przygotowanie edukatorów, bazy edukacyjnej,
wyłonienie beneficjentów i realizatorów edukacji ekologicznej,
aktywne formy edukacji,
• warsztaty dla sołtysów, radnych, rolników, policji, straży, biznesu,
• konkursy ekologiczne, wystawy prac konkursowych,
• wycieczki do zakładów przetwarzania odpadów,
• wydawnictwa np. kalendarz edukacyjny pt.: „Segregujesz – odzyskujesz czyli
proste rady na odpady”, „Dobre rady na odpady, dorośli i dzieci segregują
śmieci”– Poradnik,
• rola mediów – artykuły w Tygodniku Płockim,
• współpraca z rodziną, kościołem,
organizacja imprez i kampanii ekologicznych, happeningów,
• Sprzątanie Świata, Segregujesz – Zyskujesz, „Ziemia w Twoich rękach - wygraj
więc z azbestem”,
organizowanie zielonych miejsc pracy,
dostęp społeczeństwa do informacji o gospodarowaniu odpadami,
portale ekologiczne,
doskonalenie pracowników samorządowych,
• szkolenie z nowych regulacji prawnych (współpraca z samorządem województwa,
powiatami,
• seminaria i warsztaty (współpraca z firmami gospodarującymi odpadami),
• konferencje (współpraca z naukowcami i praktykami w gospodarce odpadami),
tematyka warsztatów:
• nowy model gospodarki odpadami komunalnymi,
18
• udział społeczeństwa w tworzeniu nowego modelu gospodarki odpadami w
gminach,
• przygotowanie wzorów uchwał rad gmin dot. gospodarowania odpadami,
• przygotowanie przetargów na odbiór (odbiór i zagospodarowanie odpadów),
• decyzje administracyjne, kontrola przestrzegania prawa wynikającego z
obowiązujących ustaw,
• sankcje administracyjne,
• Aktywizacja społeczeństwa na rzecz wdrażania nowego modelu gospodarki
odpadami,
warsztaty terenowe w gminach nt. wdrażania nowego modelu gospodarki
odpadami.
Wydawnictwa
19
20
21
Recommended