Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników oraz działania

KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

WYPADKI PRZY PRACY

I CHOROBY ZAWODOWE ROLNIKÓW

ORAZ

DZIAŁANIA PREWENCYJNE KRUS

W 2006 ROKU

Warszawa, czerwiec 2007 r.

Opracowano w Biurze Prewencji, Rehabilitacji i Orzecznictwa Lekarskiegona podstawie rocznych informacji i sprawozdań statystycznych OR

www.krus.gov.pl

Opracowanie techniczne, skład i drukWydział Poligrafii KRUS

DTPMaciej Szewczyk

Zam. nr 185/07

Spis treści

Wstęp

I. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolnikówindywidualnych

II. Działania prewencyjne Kasy RolniczegoUbezpieczenia Społecznego

Podsumowanie

Załączniki

............................................................................... 4

.................................................................

..............................................

.......................

......................................................

.............................

..........................................................

.........................................

.......................

..............

...................................................

...............................................................

.........................................................................

5

1. Zgłoszenia wypadków ....................................................... 5

2. Podjęte decyzje w sprawie odszkodowań

2.1. Decyzje odmowne....................................................... 6

2.2. Wypadki powodujące wypłatę odszkodowań, ichoraz orzekany

uszczerbek na zdrowiu ............................................... 7

padki śmiertelne

4. Przyczyny i okoliczności wypadków

30

1. Formy i kierunki działalności prewencyjnej

2.

3. Szkolenia i instruktaż dla ubezpieczonych na tematochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym 34

4. Pozaszkoleniowe formy upowszechniania wiedzyo zagrożeniach wypadkami przy pracy rolniczej i chorobamizawodowymi oraz zasad ochrony zdrowia i życiaw gospodarstwie rolnym 40

5. Podejmowanie starań o właściwą produkcję i dystrybucjębezpiecznych środków stosowanych w rolnictwie orazsprzętu i odzieży ochronnej dla rolników............................. 55

59

61

A. Wypadki przy pracy rolniczej

B. Choroby zawodowe

5

6

11

15

33

33

struktura, terytorialne rozmieszczenie

3. Wy

Analizowanie przyczyn wypadków i chorób zawodowych

zasad

.. 34

3

Wstęp

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społ

„ ”

ecznego na mocy ustawy o ubezpieczeniu

społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku (Dz. U. 1998 r. Nr 7 poz. 25 z późn.

zm.) realizuje system ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia

emerytalno-rentowego, raz ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego

i macierzyńskiego.

Kasa prowadzi działalność na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy

w rodzinnych gospodarstwach rolnych, polegającą na badaniu przyczyn i okoliczności

wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz na upowszechnianiu wśród

ubezpieczonych wiedzy o zagrożeniach związanych z pracą rolniczą i zasad

bezpiecznego wykonywania tej pracy.

rezes Kasy został ustawowo zobowiązany do ustanowienia Zasad ochrony

zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym . Ustanowione w 1995 roku Zasady… są

zaleceniami dla rolników dotyczącymi wyposażenia gospodarstwa, zabezpieczenia

osób pracujących oraz sposobu wykonywania czynności związanych z działalnością

rolniczą. Stosowanie Zasad… zależy jedynie od dobrej woli rolników.

KRUS nie ma prawa do ingerowania w sposób i metody pracy rolnika, dopóki nie

ulegnie on wypadkowi. Przyczyny i okoliczności wypadków badane są dopiero po

zgłoszeniu wypadku przez ubezpieczonego.

ielokierunkowa działalność Kasy na rzecz poprawy bezpieczeństwa

i warunków pracy w gospodarstwach rolnych prowadzona jest wspólnie z wieloma

partnerami i w istotny sposób wpływa na zmniejszenie liczby zdarzeń wypadkowych

wśród ubezpieczonych rolników i członków ich rodzin. Poprawie bezpieczeństwa

pracy w gospodarstwach indywidualnych rolników sprzyjają również zmiany w

strukturze wielkości gospodarstw rolniczych i technologii produkcji oraz środki

pozyskiwane z Unii Europejskiej na zakup nowych maszyn i urządzeń do produkcji

rolniczej. Coraz liczniej rolnicy obierają jeden kierunek produkcji, co eliminuje wiele

zagrożeń. Z produkcji wyłączają się także małe, niedoinwestowane gospodarstwa,

w których najczęściej dochodziło do niebezpiecznych wypadków.

imo znacznego spadku liczby wypadków przy pracy w gospodarstwach

rolnych, rolnictwo indywidualne w Polsce należy nadal do najbardziej

niebezpiecznych działów gospodarki narodowej.

Dane zawarte w informacji są dostępne także na stronie internetowej Kasy

www.krus.gov.pl (prewencja).

o

P „

” „ ”

W

M

4

5

I. Wypadki przy pracy i choroby zawodowerolników indywidualnych

1. Zgłoszenia wypadków

W 2006 roku do placówek terenowych i oddziałów regionalnych KRUS

o 992 mniej niż w 2005 roku, mimo

że liczba ubezpieczonych w KRUS wzrosła z 1 563 869 do 1 604 174 tj. o 40 305.

zgłoszono 32 564 zdarzenia wypadkowe, (3 %)

A. Wypadki przy pracy rolniczej

Wypadki zgłoszone do KRUS w latach 1993-2006na tle linii tendencji i liczby ubezpieczonych

liczba wypadków liczba ubezpieczonych linia tendencji

85 000

70 000

55 000

40 000

25 000

65 936

57 041

60 293

51 24748 643

51 495 52 556

42 060

33 55632 564

1993 1995 1997 1999 200320022001 2004 2005 2006

1 800

1 200

600

0

Lic

zba

wyp

adkó

w

Lic

zba

ub

ezp

iecz

on

ych

w t

ys.

W porównaniu do 2005 roku odnotowano zmniejszenie liczby zgłaszanych

wypadków w 12. województwach, najwiekszy spadek nastąpił w województwach:

zachodnio pomorskim (o 13 %), opolskim (o 10 %) i podlaskim (o 9 %).-

Liczba zgłoszonych wypadków wzrosła w województwach: śląskim (o 6 %),kujawsko pomorskim (o 3 %), podkarpackim (o 2 %) i lubuskim (o 1 %).

Dane dotyczące liczby zgłoszonych wypadków w województwach zestawionow

Złożono 32 635 wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lubdługotrwałego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci, spowodowanej wypadkiem przypracy rolniczej.

Decyzje podjęto wobec 34 683 spraw (łącznie z wnioskami niezałatwionymiw 2005 roku i 598 sprawami z odwołań sądowych).

Za wypadki przy pracy rolniczej w rozumieniu ustawy o u.s.r. (bez względu na skutkizdrowotne wypadku), uznano 30 917 zdarzeń, o 477 (1,5 %) mniej niż w roku poprzednim.

Wśród podjętych decyzji było:20 651 decyzji przyznających jednorazowe odszkodowanie (59,5 % decyzji),w tym 598 na podstawie odwołań;13 614 decyzji odmawiających jednorazowego odszkodowania (39,3 % decyzji);418 umorzeń z powodu rezygnacji z roszczeń (1,2 % decyzji).

W większości spraw przyczyną odmowy prawa do jednorazowegoodszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej były: brak stałego lubdługotrwałego uszczerbku na zdrowiu, nieuznanie zdarzenia za wypadek przy pracyrolniczej i niedopełnienie obowiązku przez wnioskodawcę.

-

załącznikach nr 1 i 2.

2.1. Decyzje odmowne

2. Podjęte decyzje w sprawie odszkodowań

l

l

l

6

Liczba decyzji odmownych w 2006 roku

spowodowaniewypadku podwpływemnietrzeźwości( )227 decyzji

spowodowaniewypadku przez

rażące niedbalstwo(311 )decyzji

spowodowaniewypadku umyślnie

(1 )decyzja

brak stałego lubdługotrwałego

uszczerbku na zdrowiu(7 900 decyzji)

nie uznanie zdarzeniaza wypadek przy pracyrolniczej w rozumieniu

ustawy(2 )747 decyzji

brak prawado świadczeń

z u.s.r.(291 )decyzji

niedopełnienieobowiązków przezwnioskodawców( )2 137 decyzji

7

Przyczyny decyzji odmownych

2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r.

Udział w decyzjachodmownych ogółem w %

brak prawa do . 3,6 2,1

n18,5 20,2

b61,0 58,0

s 0,007 0,007

s2,5 2,3

s1,6 1,7

n12,8 15,7

świadczeń z u.s.r 6,1 5,5 6,9

ie uznanie zdarzenia za wypadek przy

pracy rolniczej w rozumieniu ustawy21,6 23,6 20,0

rak stałego lub długotrwałego

uszczerbku na zdrowiu57,6 56,6 58,5

powodowanie wypadku umyślnie 0,005 0,02 0,02

powodowanie wypadku przez rażące

niedbalstwo4,3 3,9 2,8

powodowanie wypadku pod wpływem

nietrzeźwości1,4 1,3 1,4

iedopełnienie obowiązków przez

wnioskodawców9,0 9,1 10,3

00 0 0 00

00 0 0 00

00 0 0 00

00 0 0 00

00 0 0 00

00 0 0 00

2.2. Wypadki powodujące wypłatę odszkodowań, ich struktura, terytorialne

rozmieszczenie oraz orzekany uszczerbek na zdrowiu.

Liczba wypadków powodujących wypłatę odszkodowań zmniejszyła się o 218(1 %) z 20 869 w 2005 r. do 20 651 w 2006 r.

Struktura decyzji odmownych w latach 2002-2006

Wypadki powodujące wypłatę jednorazowych odszkodowańw latach 1993-2006

na tle linii tendencji i liczby ubezpieczonych


50 000

60 000

40 000

30 000

20 000

10 0001993 1995 1997 1999 2001 2002 2003 20062004 2005

1 800

1 200

600

0

Lic

zba

wyp

adkó

w

Lic

zba

ub

ezp

iecz

on

ych

w t

ys.

42 075

39 864

41 560

31 90629 847

30 720 31 666

28 033

20 869 20 651

8

W 2006 roku wskaźnik wypadkowości w rolnictwie indywidualnym wyniósł 12,9wypadków na 1000 ubezpieczonych. Mimo, że w porównaniu z 2005 rokiem spadł o 0,4pozostaje nadal wyższy od wskaźnika wypadkowości dla pracujących poza rolnictwem,który wyniósł 8,87/1 000 pracujących. Według danych opublikowanych przez GUSwskaźnik ten porównywalny jest do wypadkowości w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie,która wyniosła 13,53/1 000 pracujących i budownictwie 12,66/1 000 pracujących, aniższy od wypadkowości w górnictwie i kopalnictwie (16,77/1 000 pracujących).

Wskaźnik wypadkowości był bardzo zróżnicowany pomiędzy województwami.

–

Wskaźnik wypadkowości w 2006 roku (wg województw)

19951993 1997 1999 2001 2002 2003 2004 2005 200610

18

26

34

24,6

27,9 29,3

22,4

12,9

20,1

19,9 20

17,7

13,3

liczba wypadków na 1000 ubezpieczonych linia tendencji

Liczba wypadków na 1000 ubezpieczonychw latach 1993-2006

(wg decyzji powodujących wypłatę jednorazowych odszkodowań)

9

Najmniej wypadków na 1 000 ubezpieczonych odnotowano w województwach:opolskim (7,6), śląskim (8,9), zachodnio pomorskim (9,1) i małopolskim (9,3).Najczęściej do wypadków dochodziło w województwach: warmińsko mazurskim(20,2), kujawsko pomorskim (16,8) i lubelskim (16,1).

W przedstawiono liczbę wypadków i wskaźnikwypadkowości w województwach w latach 2002-2006.

Struktura wypadków w ciągu ostatnich lat nie uległa istotnym zmianom. Nadaldominowały upadki osób. Odnotowano wzrost liczby wypadków w grupie: upadekosób, uderzenie, przygniecenie przez materiały i przedmioty transportowanemechanicznie lub ręcznie, pożar, wybuch, działanie sił przyrody oraz nagłezachorowania.

-

-

-

załącznikach nr 3 i 4

Struktura wypadków w 2006 roku(wg decyzji przyznających jednorazowe odszkodowanie)

upadek osób50,4%

inne zdarzenia4,8%

nagłe zachorowania0,8%

działanie materiałówszkodliwych

0,2%działanie skrajnych

temperatur0,9%

pożar, wybuch,działanie sił przyrody

0,4%

uderzenie,przygniecenie, pogryzienie

przez zwierzęta12,7%

pochwyceniei uderzenie przez części

ruchome maszyni urządzeń

12,5%

przejechanie, uderzenie,pochwycenie przezśrodek transportu

w ruchu2,6%

uderzenie,przygniecenie przez

materiały i przedmiotytransportowanemechanicznie

lub ręcznie2,3%

zetknięcie sięz ostrymi narzędziami

ręcznymi i innymiostrymi przedmiotami

5,6%

upadek przedmiotów6,8%

10

Liczby wypadków w następstwie których wypłacono jednorazoweodszkodowania z tytułu wypadków w latach 2002 2006 w poszczególnych grupachzdarzeń:

,

-

Strukturę zdarzeń wypadkowych w % w latach 2002 2006 zestawionow

-

załączniku nr 5

Większość wypadków (64,1 %) spowodowała uszczerbki na zdrowiu nieprzekraczające 5 %. Udział wypadków z uszczerbkiem powyżej 60 % od kilku latutrzymuje się na tym samym poziomie (0,8 0,9 %).

W 7 900 sprawach nie ustalono uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przypracy rolniczej. Sprawy te stanowiły ok. 27 % wypadków kierowanych doorzecznictwa lekarskiego.

-

Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2005w %

2006

Ogółem 30 72 31 66 2 033

padek przedmiotów 1 899 2 049 2 002

etknięcie się z ostrymi narzędziami 1 799 1 889 1 597

derzenie, przygniecenie przez materiały 718 637 577

rzejechanie, uderzenie, pochwycenie 784 747 774

ochwycenie i uderzenie przez części 4 159 4 014 3 807

derzenie, przygniecenie, pogryzienie 3 604 3 815 3 445

ożar, wybuch, działanie sił przyrody 93 90 96

ziałanie skrajnych temperatur 244 268 233

działania materiałów szkodliwych 60 57 45 38 31 81,6

agłe zachorowania 171 176 149

nne zdarzenia 1 412 1 364 1 339

0 6 8 20 869 20 651 99

u 1 455 1 413 97,1

z 1 232 1 156 93,8

u 453 472 104,2

p 605 541 89,4

p 2 856 2 574 90,1

u 2 695 2 620 97,2

p 62 77 124,2

d 200 178 89,0

n 128 168 131,3

i 1 155 1 021 88,4

w tym:

padek osób 15 777 16 560 13 969

ręcznymi i in. ostrymi przedmiotami

i przedmioty transportowane mechanicznie

przez środek transportu w ruchu

ruchome maszyn i urządzeń

przez zwierzęta

u 9 990 10 400 104,1

lub ręcznie

11

Struktura uszczerbków na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczejw 2006 roku

3. Wypadki śmiertelne

Śmiercią poszkodowanych zakończyły się wypadki, tj. o (4 %) mniej niżw roku 2005. Wypadki śmiertelne stanowiły 0,60 % wszystkich wypadkówzakończonych wypłatą świadczeń. Częstotliwość tych wypadków wyniosła 0,08 na1 000 ubezpieczonych.

123 5

> 60%162 wypadki

31-60%228 wypadków

11-30%2 010 wypadków

6-10%5 011 wypadków

do 5%13 240 wypadków

do 5%

6-10%

11-30%

31-60%

61-100%

2002 20030

30

60

90

2004 2005 2006

Struktura uszczerbków na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczejw latach 2002-2006

57,5

28,0

12,4

1,2

0,9

59,2

27,0

11,7

1,2

0,9

61,0

25,6

11,4

1,2

0,8

63,1

24,4

10,5

1,2

0,8

64,1

24,3

9,7

1,1

0,8

% w

ypad

ków

12

Dane dotyczące liczby wypadków śmiertelnych w latach 2002-2006:

Nadal najwięcej wypadków ze skutkiem śmiertelnym było w grupieprzejechania, uderzenia i pochwycenia przez środek transportu w ruchu (30,9 %),mimo że wypadki tej grupy stanowiły 2,6 % wszystkich wypadków zakończonychdecyzj przyznającą. W porównaniu z 2005 rokiem liczba zdarzeń zmniejszyła się z 57do 38 tj. o 19.

Liczne grupy wypadków ze skutkiem śmiertelnym stanowiły: nagłezachorowania (23,6%) odnotowano ich 29 o 11 więcej niż w 2005 roku oraz upadkiosób, których liczba zwiększyła się z 13 do 19.

ą

–

Rok

Liczba wypadków śmiertelnych

% w wydanych decyzjachprzyznających

Liczba wypadków śmiertelnychna 1000 ubezpieczonych

2002

0,14 0,13 0,11 0,08 0,08

0,68 0,67 0,62 0,61 0,60

209 211 173 128 123

2003 2004 2005 2006

Wypadki śmiertelne przy pracy rolniczej w latach 1993-2006na tle linii tendencji i liczby ubezpieczonych


350

450

250

150

50

286

318 334

257

220209

211

128

173

123

1993 1995 1997 1999 2001 2002 2003 2004 2005 2006

1 750

200

500

750

1 000

1 250

1 500

0

Lic

zba

wyp

adkó

w

Lic

zba

ub

ezp

iecz

on

ych

13

Struktura wypadków śmiertelnych w latach 2002-2006:

liczba wypadków ogó

działanie skrajnych temperatur

łem 211 173

padek osób 25 31 34

padek przedmiotów 18 13 8

zetknięcie się z ostrymi narzędziami ręcznymi 2 4 0 0 0

derzenie, przygniecenie przez materiały i przed 1 3 4 1

rzejechanie, uderzenie, pochwycenie przez 78 63 6

ochwycenie i uderzenie przez części ruchome

derzenie, przygniecenie, pogryzienie przez 11 7 4

ożar, wybuch, działanie sił przyrody 11 8 2

ziałania materiałów szkodliwych 2 3 1

agłe zachorowania 21 33 16

nne zdarzenia 23 29 20

209 128 123 -5 100

u 13 19 +6 15,4u 6 9 +3 7,4

0 0,0

u - 1 0 0,8

p 6 57 38 -19 30,9

p 8 9 +1 7,3

u 5 3 -2 2,4

p 1 1 0 0,80 1 2 0 0 0 0,0

d 0 0 0 0,0n 18 29 +11 23,6i 19 14 -5 11,4

w tym:

i in. ostrymi przedmiotami

mioty transportowane mechanicznie lub ręcznie

środek transportu w ruchu

17 16 16

maszyn i urządzeń

zwierzęta

Wyszczególnienie 200420032002 2005 2006

Strukturawypadków

w 2006(w %)

2006-2005(+, -)

Struktura wypadków śmiertelnych w 2006 roku(wg decyzji przyznających jednorazowe odszkodowanie)

innezdarzenia

11,4%

upadek osób15,4%

upadekprzedmiotów

7,3%

uderzenie, przygniecenieprzez materiały i przedmioty

transportowane mechanicznielub ręcznie

0,8%

przejechanie,uderzenie,

pochwycenie przezśrodek transportu

w ruchu30,9%

pochwyceniei uderzenie przezczęści ruchome

maszyn i urządzeń7,4%

uderzenie,przygniecenie,

pogryzienie przezzwierzęta

2,4%

pożar, wybuch,działanie sił przyrody

0,8%

nagłe zachorowania23,6%

l

14

Dane dotyczące liczby wypadków śmiertelnych w województwach w latach2004-2006 oraz ich strukturę w % przedstawiono w .

Największą liczbę wypadków ze skutkiem śmiertelnym powodujących wypłatęjednorazowych odszkodowań odnotowano w województwach: mazowieckim (21),lubelskim (20), kujawsko-pomorskim (12) i wielkopolskim (12).

załącznikach nr 6 i 7

Wypadki śmiertelne w 2006 roku (według województw)

Najliczniej wypadki śmiertelne na 1000 ubezpieczonych wystąpiły w

województwach: warmińsko-mazurskim (0,127), kujawsko-pomorskim (0,125)

i dolnośląskim (0,118).

warmińsko-mazurskiekujawsko-pomorskie

lubelskiedolnośląskie

łódzkie

mazowieckie

podkarpackie

świętokrzyskie

podlaskiewielkopolskie

pomorskielubuskie

zachodnio-pomorskie

opolskiemałopolskie

śląskie

0,127

0,125

0,118

0,1070,092

0,079

0,077

0,068

0,0670,058

0,056

0,048

0,0440,036

0,019

0,00

0,00 0,04 0,08 0,12 0,16

Liczba wypadków śmiertelnych na 1000 ubezpieczonych w 2006 roku(według województw)

15

4. Przyczyny i okoliczności wypadków

W 2006 roku odnotowano spadek liczby wypadków zgłoszonych (o 3%) orazliczby wypadków, z tytułu których wypłacono odszkodowania (o 1%).

Struktura wypadków nie uległa istotnym zmianom. Nadal najliczniejszą grupę

stanowiły upadki osób – 50,4 %. Liczne były wypadki związane z udziałem zwierząt –

12,7 % oraz pochwycenia i uderzenia przez ruchome części maszyn 12,5 %.Zdarzenia zakwalifikowane do tych trzech grup stanowiły 75,6 % wszystkich zdarzeń

wypadkowych powodujących wypłatę odszkodowań.Z informacji przekazanych przez oddziały regionalne wynika, że

garażowania i naprawy sprzętu rolniczego.Wypadki zdarzały się w czasie wykonywania prac na polach, łąkachi pastwiskach, a także podczas poruszania się po drogach.

Najczęstsze przyczyny wypadków to:nieznajomość bądź nieprzestrzeganie zasad bezpiecznej pracy w gospodarstwierolnym,zły stan nawierzchni podwórzy oraz bałagan w pomieszczeniach gospodarczych,nieodpowiednie metody pracy i nieumiejętne wykonywanie czynności,pośpiech i nieostrożność, a także wykonywanie pracy po spożyciu alkoholui w stanie złego samopoczucia,używanie maszyn i urządzeń nie spełniających wymogów bezpieczeństwa,nieświadomość stanu własnego zdrowia i sprawności praca ponad siły,niestosowanie odzieży roboczej i ochron osobistych,nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego.

Przyczyny wypadków w poszczególnych grupach zdarzeń zostały określone napodstawie informacji z oddziałów . Liczby podane obokprzyczyny określają ich procentowy udział w grupie zdarzeń. Najczęściej występująceprzyczyny w grupach wypadków zostały przedstawione na fotografiach.

śliska i nierówna nawierzchnia podłoża 52,1nieostrożność, nieuwaga, pośpiech, rutyna i ignorowanie zagrożeń,niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności 9,9zły stan techniczny drabin i wykorzystywanie ich w niewłaściwy sposób 7,3używanie nieodpowiedniego ubrania i obuwia (w tym znoszone, zabłoconeobuwie) 5,6

–

najczęściej dowypadków dochodziło w obejściu gospodarstwa – na podwórzu, w budynkachinwentarskich i gospodarczych, miejscu

również

–

regionalnych KRUS

Najczęściej do upadków osób dochodziło w wyniku potknięcia i poślizgnięcia,upadków ze schodów i drabin, drzew, także strychów i poddaszy użytkowych,budynków gospodarczych, ciągników, przyczep oraz maszyn rolniczych.

Przyczyny wypadków:–

––

–

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

Grupa 02 – Upadek osób

16

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

– .

nieumiejętne wchodzenie i schodzenie z ciągników i maszyn rolniczych, niestosowanie drabin przy pracy na wysokości, nie stosowanie drabin dowchodzenia i schodzenia z ładunków, przyczep, wozów i drzew 5,5

niewłaściwy sposób wykonywania pracy, ograniczenie pola widzenia przezprzenoszone duże przedmioty 3,1

nieporządek w obejściu gospodarstwa, zastawione ścieżki komunikacyjne,przejścia , dojścia 2,7

nieprawidłowo wykonane schody, zużyte stopnice, brak poręczy przy schodach,zanieczyszczone schody 2,6

progi w przejściach budynków i wystające elementy na ciągach komunikacyjnych,nie zabezpieczone kanały gnojowe 2,5

zły stan techniczny pomieszczeń (w tym spróchniałe stropy) 1,4

nie stosowanie podwyższonych burt przyczep podczas przewożenia ładunkówobjętościowych, nieumiejętne rozłożenie ładunku, nieumiejętne przemieszczaniesię po ładunku w czasie pracy 1,3

brak barierek przy otworach stropowych, nie stosowanie zabezpieczeń iasekuracji przy pracy na wysokości, nie korzystanie z zabezpieczeń 1,3

przewożenie osób na ładunkach objętościowych 0,9

brak koordynacji czynności przy pracy zespołowej 0,3

praca po spożyciu alkoholu 0,2

nie stosowanie przerw w pracy (przemęczenie), praca w niekorzystnychwarunkach 0,2

przyczyna wewnętrzna ( zasłabnięcie, nasilenie objawów istniejącej choroby) 0,1

nieznajomość zachowania się zwierząt 0,1

używanie uszkodzonego sprzętu 0,1

inne 2,8

Nieporządek, grząski i podmokły teren,nieutwardzona nawierzchnia podwórza

fot. OR w Kielcach

Oblodzone schody i chodniki

fot. OR w Warszawie

17

Zniszczone, nierówne schody

fot. OR w Ostrołęce

Zanieczyszczone schody w budynkuinwentarskim

fot. OR w Rawiczu

Zabłocone schody do kabiny ciągnika

fot. OR w Żyrardowie

Wystające i nieoznakowane progi

fot. OR w Bydgoszczy

Brak barier na wysokości i listwyprzypodłogowej

fot. OR w Radomiu

Wadliwie wykonane, źle ustawione, zbytkrótkie drabiny

fot. OR w Zambrowie

18

Grupa 03 – Upadek przedmiotów

Najczęściej do urazów dochodziło podczas ścinania drzew, załadunku lubrozładunku materiałów, przygniecenia przez naprawiany sprzęt rolniczy, podczasagregowania maszyn rolniczych.

Przyczyny wypadków:

i –

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

– .

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

brak ostrożności, pośpiech, zmęczenie, niedostateczna koncentracja uwagi nawykonywanej czynnośc 24,6

niewłaściwy sposób wykonywania pracy, przebywanie w strefie zagrożenia, brakuzgodnionych sposobów porozumiewania się przy pracy zespołowej, niekorzystanie z pomocy innych osób 24,6

brak sprężyn, podpór zabezpieczających przed opadnięciem zaczepów,niewłaściwe zabezpieczenie prostych narzędzi, brak zabezpieczeń – nieużywanie podpór przy naprawie maszyn 15,5

niewłaściwy sposób zabezpieczenia ładunku 7,9

nie stosowanie ochron pracy, rękawic, właściwej odzieży 6,1

nieprzestrzeganie zasad bhp 5,4

brak zabezpieczeń burt i klap przy przyczepach przed opadaniem oraz drzwii okien przed samoczynnym zamykaniem 4,5

zły stan nawierzchni podwórza, ciągów komunikacyjnych 1,3

nieporządek w miejscu pracy 1,3

wykorzystywanie pomieszczeń niezgodnie z przeznaczeniem, wykonaniebudynków gospodarczych niezgodnie ze sztuką budowlaną, nieprawidłowakonstrukcja stanowisk dla zwierząt w budynkach inwentarskich 1,1

utrudnione warunki pracy – wymuszona, niekorzystna dla zdrowia pozycja ciałapodczas pracy 0,9

inne 6,8

Prowizoryczne podpory maszyn


Źle ułożone, niezabezpieczone drewno

fot. OR we Wrocławiu

19

Grupa 04 – Zetknięcie się z ostrymi narzędziami ręcznymii innymi ostrymi przedmiotami

Urazy powstawały podczas posługiwania się ostrymi narzędziami takimijak kosy, noże, siekiery, manipulowania rękami w pobliżu ostrych elementówmaszyn.

Przyczyny wypadków:a

–

–

–

j –

–

–

–

–

–

– .

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

niewł ściwy sposób wykonywania pracy (w tym nieumiejętne posługiwanie sięnarzędziami, brak koordynacji czynności podczas pracy zespołowej) 34,8nieostrożność, nieuwaga, brak koncentracji na wykonywanej czynności,pośpiech , rutyna, zmęczenie 33,2nieodpowiednie stanowisko pracy, nieporządek w miejscu pracy 6,6nie stosowanie ochron pracy i właściwej odzieży robocze 6,5używanie narzędzi będących w złym stanie technicznym, stosowanie narzędziniezgodnie z ich przeznaczeniem 4,3nieprzestrzeganie zasad bhp, ignorowanie zagrożeń, brak doświadczenia,niewiedza 1,7śliska i nierówna nawierzchnia podłoża 1,3nie stosowanie zabezpieczeń, stojaków, miejsc wydzielonych na narzędzia 1,3praca po spożyciu alkoholu 0,3inne 10,0

Niebezpieczne podpory maszyn

fot. OR w Siedlcach

Nieumiejętne wykonywanie czynności

fot. OR w Sztumie

20

Grupa 05 – Uderzenie, przygniecenie przez materiałyi przedmioty transportowane mechanicznielub ręcznie

Najczęściej były to przygniecenia przez spadające przedmioty z będącego wruchu samochodu, wozu, przyczepy oraz przez przedmioty przenoszone np. worek zezbożem, konwie z mlekiem.


––

–

l

l

l

nieumiejętny sposób wykonywania czynności, zła organizacja pracy, niestosowanie urządzeń wspomagających – wózków do transportu, nie korzystanie zpomocy innej osoby 40,1nieuwaga, nieostrożność, pośpiech 22,0brak zabezpieczeń transportowanych przedmiotów – ładunków, źle ułożonyładunek 14,6

Wystające ostre przedmioty

fot. OR w Sztumie

Nieostrożne, nieumiejętne wykonywanieczynności

fot. OR w Białymstoku

Niezabezpieczone ostrze listwy tnącej kosiarki

fot. OR w Bydgoszczy

21

Źle zabezpieczony ładunek drewna naprzyczepie

fot. OR w Lublinie

Ciężka bańka, śliskie dłonie

fot. OR w Zambrowie

l

l

l

l

l

l

l

l

nieporządek w miejscu pracy 6,7niedogodne warunki pracy, śliska i nierówna nawierzchnia podłoża 2,9brak osłon, nie stosowanie zabezpieczeń i podpór 2,2nieprzestrzeganie zasad bhp 1,9nieznajomość zagrożeń, brak wyobraźni 1,0nie stosowanie środków ochrony osobistej 1,0rutyna, ignorowanie zagrożeń 0,3inne 7,3

––

––

––

–– .

Grupa 06 – Przejechanie, uderzenie, pochwycenie przezśrodek transportu w ruchu

Dominowały w tej grupie wypadki komunikacyjne zderzenia pojazdów,potrącenia przechodniów i rowerzystów, przygniecenia przez ciągnik (wywrócenieciągnika lub innego pojazdu w ruchu, przyciśnięcie do innej maszyny, budynku).

Przyczyny wypadków:,–

–

––

–

–

l

l

l

l

l

l

nie przestrzeganie zasad ruchu drogowego przez rolników w tym

niedostosowanie prędkości jazdy do panujących warunków na drodze 35,3naruszenie przepisów ruchu drogowego przez innych użytkowników dróg(potrącenia pieszych, rowerzystów, doprowadzenie do kolizji przez kierującegoinnym pojazdem) 21,8nie zachowanie należytej ostrożności podczas manewrowania pojazdem,przyciśnięcie ciągnikiem do agregowanej maszyny, zsunięcie ze skarpy 15,8ignorowanie zagrożeń, brak wyobraźni 7,0niewłaściwy sposób wykonywania pracy, przebywanie na zaczepieciągnika 6,5nie stosowanie zabezpieczeń przed samoczynnym staczaniem się środkówtransportu na pochyłościach 4,2

22

l

l

l

l

l

praca po spożyciu alkoholu 2,1zły stan techniczny pojazdu, środka transportu 1,8regulacja, naprawa maszyn będących w ruchu 0,8nieznajomość, nieprzestrzeganie instrukcji obsługi maszyn 0,8inne 3,9

–––

–– .

Przewożenie dziecka na kombajnie


Przewożenie osób na przyczepach


Przewożenie osób na ładunkachobjętościowych


Brawura i nie dostosowanie prędkoścido panujących na drodze warunków


Grupa 07 – Pochwycenia i uderzenia przez ruchome częścimaszyn i urządzeń

Wypadki najczęściej powstawały przy obsłudze maszyn i urządzeń rolniczych.Były to zmiażdżenia palców ręki, uderzenia i pochwycenia przez wirujące częścimaszyn rolniczych.

Przyczyny wypadków:ony –l brak lub uszkodzone os – zabezpieczenia 23,2ł

23

Nieumiejętne wykonywanie naprawyciągnika

fot. OR w Zambrowie

Brak osłon ruchomychczęści


l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

nieumiejętne wykonywanie czynności, nieznajomość obsługi urządzenia 23,1nieostrożność, nieuwaga, rutyna, pośpiech, brak koncentracji uwagi nawykonywanej czynności 18,2manipulowanie rękoma w pobliżu wirujących elementów (naprawa, regulacja,sprzątanie przy włączonym napędzie 10,3nie stosowanie popychaczy i podajników, przy urządzeniach doprzygotowywania pasz i gospodarczej obróbce drewna 5,5nie stosowanie ochron pracy i właściwej odzieży roboczej 4,0niejednorodna struktura obrabianego materiału 2,3nieprzestrzeganie zasad bhp 2,0zły stan techniczny używanych narzędzi 2,0niewłaściwy dobór narzędzi, użycie narzędzi niezgodnie z przeznaczeniem 1,6śliskie, nierówne podłoże), utrudnione warunki pracy 1,15nieodpowiednie stanowisko pracy, bałagan na stanowisku (brak oświetlenia,zastawione przejścia) 1,1nie zabezpieczenie przed zmianą położenia elementów roboczych w czasienaprawy urządzenia lub maszyny 0,7niewiedza w zakresie technologii obróbki materiału 0,5ignorowanie zagrożeń 0,4praca po spożyciu alkoholu 0,3zasłabnięcie 0,05inne 3,6

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

– .

24

Grupa 08 – Uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przezzwierzęta

Wypadki w tej grupie miały miejsce podczas bezpośredniej obsługi zwierząt.Były to nadepnięcia, kopnięcia, przygniecenia, przypadkowe uderzenia.


–

inne 0,4

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

nieznajomość zachowania zwierząt, nieprawidłowe, nieumiejętne wykonywanieczynności obsługowych, nie stosowanie zasady ograniczonego zaufania dozwierząt, nie uprzedzanie głosem lub dotykiem zwierząt przez osobyobsługujące 31,4reakcja zwierząt na zaskakujące bodźce, sygnały zewnętrzne, osoby obce, osobybędące pod wpływem alkoholu 22,4nieprawidłowa konstrukcja obór - budynków gospodarczych, brak wydzielonychkorytarzy paszowych, ciasnota, brak swobodnego dostępu do wody 17,8nieostrożność, nieuwaga, pośpiech, rutyna, brak wyobraźni, zbytnia pewność

siebie 13,4agresja zwierząt, niespokojne zachowanie, narowistość jako cechawrodzona 12,1niebezpieczna technologia wypasu, wypas na uwięzi, nieprawidłowy sposóbprzeprowadzania bydła, nieprawidłowa technika udoju 1,9ignorowanie zagrożeń 0,3zły stan techniczny narzędzi i urządzeń w tym łańcuchów 0,15nie korzystanie z pomocy innych osób, zła organizacja pracy 0,05nierówne i śliskie podłoże 0,05nieprawidłowy sposób załadunku zwierząt na środek transportu 0,05

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

– .

Przegarnianie zboża rękąw skrzyni siewnika

fot. OR w Lublinie

Uszkodzone osłony wałówprzegubowo-teleskopowych


25

Wypas na uwięzi

fot. OR w Kielcach

Nie sygnalizowanie głosem obecności w stajni

fot. OR w Kielcach

Ciasnota w pomieszczeniach i utrudnionydostęp przy zadawaniu karmy

fot. OR w Częstochowie

Grupa 09 – Pożar, wybuch, działanie sił przyrody

Do wypadków dochodziło podczas obsługi ciągników (ładowanieakumulatorów, przegląd instalacji układu chłodzenia), wykonywania codziennychczynności przy niesprzyjających warunkach pogodowych – nagłe podmuchy wiatru,huraganu, wyładowania atmosferyczne, gaszenia pożarów.

Przyczyny wypadków:l

l

l

l

niewiedza, nie zachowanie ostrożności, bezmyślność (w tym podczas ładowaniaakumulatorów 23,6nie stosowanie zabezpieczeń otworów drzwiowych, okiennych, zły stantechniczny zabezpieczeń 16,7nieumiejętne wykonywanie czynności (w tym nieumiejętna obsługa parników,pieców) 16,7nieprzestrzeganie zasad bhp 8,3

) –

–

–

–

26

l

l

l

l

l

l

l

l

przechowywanie paliwa w nieodpowiednich nieprzystosowanych do tego celupojemnikach 8,3niesprawność środka produkcji (w tym zaiskrzenie w urządzeniu rozruchowym,niesprawność wskaźnika pomiaru temperatury silnika) 5,6nie stosowanie środków ochrony osobistej 2,8użycie do rozpalania ognia płynów łatwopalnych – benzyn, rozpuszczalników 2,8niesprawność instalacji elektrycznej 1,4samozapłon w komorze silnika kombajnu 1,4praca po spożyciu alkoholu 1,4inne 11,0.

Magazynowanie paliwa w nieprzystosowanychdo tego pojemnikach

fot. OR w Ostrowie Wlkp.

Wichura


Grupa 10 – Działanie skrajnych temperatur

Wypadki w tej grupie powstawały głównie podczas sporządzania karmy dlazwierząt z użyciem gorącej wody, przenoszenia i rozlewania wrzątku, odmrożeniakończyn w trakcie wykonywania prac na mrozie.

Przyczyny wypadków:–

–

–

–

–

l

l

l

l

l

nie stosowanie ochron pracy, odpowiedniej odzieży roboczej 32,9pośpiech nieuwaga, nieostrożność, rutyna, ograniczone pole widzenia w czasieprzenoszenia wrzątku 31,2nieprawidłowa technika wykonywania czynności, niewłaściwa obsługaurządzenia 12,3nieznajomość zasad bhp 8,3używanie uszkodzonych pojemników (wada materiałowa, zmęczenie materiału,zły stan techniczny środka produkcji) 5,3

27

Nieumiejętna obsługa układu chłodzenia

fot. OR w Sztumie

Brak pokrywy w parniku, nieumiejętnewykonywanie czynności

fot. OR w Kielcach

l

l

l

l

l

l

l

śliska, nierówna nawierzchnia podłoża 2,6zmęczenie, przemarznięcie, brak wyobraźni 2,2praca bez odpoczynku podczas upałów 0,9dekoncentracja 0,4niewłaściwie wykonane schody 0,4praca po spożyciu alkoholu 0,4inne 5,3

–

–

–

–

–

–

– .

Grupa 11 – Działanie materiałów szkodliwych

Były to wypadki zaistniałe głównie podczas pracy z materiałami parzącymi,żrącymi, trującymi, np. białkowanie wapnem pomieszczeń czy wykonywaniezabiegów ochrony roślin.


l

l

l

l

l

l

l

l

nieostrożność, nieuwaga, nieprawidłowa reakcja w nieprzewidzianychsytuacjach 25,8nie stosowanie ochron pracy (odzieży roboczej) 20,0nieumiejętne wykonywanie czynności 20,0nieznajomość zasad bhp 8,6nieznajomość zagrożeń 8,6zły stan techniczny narzędzi, urządze 8,6nieporządek 2,8niewłaściwe użycie środka żrącego 2,8praca po spożyciu alkoholu 2,8

–

–

–

–

–

ń –

–

–

– .

28

Niesprawny opryskiwacz(uszkodzone przewody ciśnieniowe)

fot. OR w Poznaniu

Nie stosowanie ochrony twarzy, a takżeodzieży roboczej

fot. OR w Zambrowie

fot. OR w Kielcach

Przenoszenie dużych ładunków

fot. OR w Lublinie

Grupa 12 – Nagłe zachorowania

Zachorowania powstawały najczęściej wskutek nadmiernego wysiłku, stresu,trudnych warunków atmosferycznych oraz transportowania materiałów bez użyciaurządzeń wspomagających podczas wykonywania prac rolniczych. Były to zawałyserca, wylewy krwi, udary mózgu, przepukliny.

Przyczyny wypadków:ek fizyczny 34 2

zła organizacja pracy, praca bez odpoczynku 23,4l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

nadmierny wysi

nieumiej

ł ,––

––

––

––

–– .

ętne dźwiganie dużych i ciężkich przedmiotów 11,4zły stan zdrowia, przyczyna wewnętrzna, zasłabnięcie 10,7nie korzystanie z pomocy innych osób 7,6pośpiech, nieostrożność, nieuwaga 5,1niesprzyjające warunki pracy: stres, ciężka praca , wysoka temperatura 1,3nie stosowanie ochron pracy 0,6niewiedza 0,6inne 5,1

29

fot. OR w Koninie

Prowizoryczne podłączenie przewodów elektrycznych, uszkodzona instalacja

fot. OR w Grudziądzu

Grupa 13 – Inne zdarzenia

Pozostałe zdarzenia nie zaliczane do wcześniej wymienionych grup. Były togłównie wypadki podczas użytkowania sprzętu z napędem elektrycznym i niesprawnąinstalacją elektryczną, wskutek których nastąpiło porażenie prądem elektrycznym.


l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

nieostrożność, pośpiech, nieuwaga, dekoncentracja 35,3nie stosowanie ochron pracy odpowiedniej odzieży roboczej, obuwia roboczego,rękawic, okularów 11,5nieznajomość zagrożeń, nieprzestrzeganie zasad bhp 8,8zła organizacja pracy, niewłaściwy sposób wykonywania pracy, niewłaściwysposób posługiwania się narzędziem pracy, zastosowanie narzędzia niezgodniez przeznaczeniem 6,7przebywanie w pobliżu pracujących maszyn (w strefie zagrożenia) 2,9śliskie, nierówne z wystającymi elementami podłoże 2,2stosowanie niesprawnych narzędzi, zły stan środka produkcji, wada ukryta lubzmęczenie materiału 2,1wykonywanie pracy bez przerw, wykonywanie czynności przewyższającemożliwości fizyczne 1,1prowizoryczne podłączenie przewodów elektrycznych, uszkodzona instalacjaelektryczna 0,9brak zabezpieczeń drzwi, ścian, stropów budynków gospodarczych 0,9ukąszenie przez żmiję, użądlenie przez osy podczas pracy 0,5praca po spożyciu alkohol 0,5praca w utrudnionych warunkach 0,5pobicie 0,4ignorowanie zagrożeń 0,3nieporządek, nieład 0,1inne 25,3

–,

––

––

–

–

–

––

–u –

––

––

– .

30

B. Choroby zawodowe

Zgłoszono 126 wniosków o jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego lubdługotrwałego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci wskutek choroby zawodowej.Decyzje podjęto wobec 144. spraw (łącznie z wnioskami pozostałymi z 2005 rokui 34. sprawami z odwołań sądowych). Odmownie rozpatrzono 37 wniosków (w 23.sprawach wnioskodawcy nie posiadali uprawnień do świadczeń z ubezpieczeniaspołecznego rolników, w 14. przypadkach – z powodu braku uszczerbku nazdrowiu).

Przyznano 107 jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiuspowodowanego zachorowaniem na chorobę zawodową.

Dominowały choroby roznoszone przez kleszcze: boreliozy (51) orazkleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych (4). Liczba zachorowańspowodowanych przez ukąszenie kleszczy zmniejszyła się o 30.

Liczne były też choroby układu oddechowego. Ogółem odnotowano 35przypadków, w tym astma oskrzelowa (22), alergiczne zapalenie pęcherzykówpłucnych (8) i alergiczny nieżyt nosa (5).

Pozostałe choroby to: alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (8), toksoplazmoza(3), ubytek słuchu (4), przewlekłe choroby układu nerwowego wywołane sposobemwykonywania pracy (1), bąblowica wątroby (1).

Liczba chorób zawodowych w latach 1993-2006na tle linii tendencji

1993 1995 1997 1999 2002 2003 2004 2005 20060

40

20

80

139 142135

104

122

136

107

80

120

160

31

Większość chorób (70,1 %) spowodowała uszczerbki na zdrowiu od 6 % do 30%.W 14. sprawach nie ustalono uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby

zawodowej (sprawy te stanowiły ok. 11 % wniosków kierowanych do orzecznictwalekarskiego) i wydano decyzje odmowne.

astma oskrzelowa21%

alergiczne kontaktowezapalenie skóry

7%

alergiczne zapaleniepęcherzyków płucnych

7%

alergiczny nieżyt nosa5%

przewlekłe chorobyukładu nerwowego

wywołane sposobemwykonywania pracy

1%

kleszczowe zapalenieopon mózgowo-rdzeniowych

4%

ubytek słuchu4%

toksoplazmoza3%

bąblowica wątroby1%

borelioza47%

Struktura chorób zawodowych w 2006 roku

6-10%38 chorób

do 5%25 chorób

> 60%3 choroby

31-60%4 choroby

11-30%37 chorób

Struktura uszczerbku na zdrowiu wskutek chorób zawodowych w 2006 roku

32

Najliczniej choroby zawodowe występowały we wschodniej Polsce,w województwach: podlaskim, warmińsko- mazurskim i lubelskim.

Liczbę wypłaconych jednorazowych odszkodowań w województwach orazstrukturę chorób zawodowych zestawiono w .załącznikach nr 8 i 9

Liczba decyzji przyznających jednorazowe odszkodowania z tytułuuszczerbków na zdrowiu wskutek choroby zawodowej w 2006 roku

(wg województw)

Struktura uszczerbku na zdrowiu wskutek chorób zawodowychw latach 2002-2006

20

10

40

30

50

60

2002 2003 2004 20050

2006

do 5%

6-10%

11-30%

31-60%

powyżej 60%

13,3

23,0

51,9

9,6

2,2

10,6

28,8

54,8

4,8

1,0

10,7

36,1

43,4

6,5

3,3

26,5

33,1

33,1

6,6

0,7

23,4

35,5

34,6

3,7

2,8

o

33

II. Działania prewencyjne Kasy RolniczegoUbezpieczenia Społecznego

1. Formy i kierunki działalności prewencyjnej

Zgodnie z art. 63 i 56 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników Kasa:1) analizuje przyczyny wypadków i chorób zawodowych;2) prowadzi dobrowolne nieodpłatne szkolenia i instruktaż dla ubezpieczonych na

temat zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym;3) upowszechnia wśród ubezpieczonych wiedzę o zagrożeniach wypadkami przy

pracy rolniczej i chorobami zawodowymi oraz zasady ochrony zdrowia i życia;4) podejmuje starania o właściwą produkcję i dystrybucję bezpiecznych środków

stosowanych w rolnictwie oraz sprzętu i odzieży ochronnej dla rolników;5) Prezes KRUS domaga się od dostawców wyrobów i usług dla rolnictwa, których

wadliwość była wyłączną lub główną przyczyną wypadków przy pracy rolniczej,zwrotu świadczeń powypadkowych wypłaconych poszkodowanym wwypadkach rolnikom, jak również kwestionuje jakość tych wyrobów.Działania na rzecz zapobiegania wypadkom i chorobom zawodowym rolników

prowadzone są według określonych przez Prezesa Kasy kierunków działalnościprewencyjnej, do których należy:

oddziaływanie na zmniejszenie liczby upadków osób, pochwyceń przez ruchomeczęści maszyn i wypadków przy pozyskiwaniu i gospodarczej obróbce drewna;dostosowywanie działań zapobiegawczych do występującej w danym rejonieprodukcji rolniczej i związanych z nią zagrożeń wypadkowych oraz choróbzawodowych;popularyzowanie wśród dzieci i młodzieży oraz ich rodziców wykazu pracszczególnie niebezpiecznych, których nie powinny wykonywać dzieci do lat 15.oraz zwracanie uwagi na zagrożenia występujące w środowisku wiejskim;promowanie wśród rolników stosowania wyrobów zwiększającychbezpieczeństwo pracy i ochron osobistych;oddziaływanie w zakresie poprawy warunków pracy i estetyki w obejściachgospodarskich poprzez prowadzenie konkursów na bezpieczne gospodarstworolne;informowanie rolników o prawie dochodzenia odszkodowań od producentówwyrobów, powodujących wypadki przy pracy na drodze cywilnej;prowadzenie szkoleń połączonych z pokazami działania i prawidłowejeksploatacji maszyn i urządzeń;prowadzenie praktycznej nauki udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej dlarolników i ich dzieci;współpraca z instytucjami i organizacjami na rzecz zapobiegania wypadkom przypracy i chorobom zawodowym;

l

l

l

l

l

l

l

l

l

34

l

l

stosowanie sprawdzonych i skutecznych form prewencji oraz wyszukiwanie nowych;doskonalenie form prewencji opartych na planowanym oddziaływaniu naśrodowisko wiejskie.Prowadzone przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od 1993 roku

działania prewencyjne w istotny sposób wpływają na zmniejszenie wypadkowościwśród ubezpieczonych rolników i członków ich rodzin.

Inspektorzy ds. prewencji prowadząc oględziny miejsc i przedmiotówzwiązanych z wypadkami, badali stosowane metody pracy, stan środkówtechnicznych, przy użyciu których doszło do wypadku.

W Biurze Prewencji, Rehabilitacji i Orzecznictwa Lekarskiego na podstawiedokumentacji powypadkowej otrzymanej z oddziałów regionalnych dokonanoanalizy przyczyn i okoliczności 123 wypadków śmiertelnych oraz 107 choróbzawodowych.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków pozwala na sformułowanieindywidualnych zaleceń prewencyjnych dla rolników, dostosowanie programuszkoleń z zakresu bhp w gospodarstwie rolnym do realnych zagrożeń w danym rejonieoraz wszczęcie przez Prezesa KRUS postępowań regresowych i prewencyjnychwobec producentów wadliwych środków produkcji, a także sprawdzenie, którymmaszynom i urządzeniom może być przyznany Znak Bezpieczeństwa KRUS orazwyróżnienie targowe.

Z przykładami zagrożeń zapoznawano rolników na szkoleniach, stoiskachinformacyjnych Kasy, w różnych publikacjach opracowywanych i wydawanych przezKRUS, a także w audycjach radiowych i telewizyjnych.

Przyczyny wypadków przedstawione w opracowanej informacji rocznejpt.

omawiano podczas konferencji, seminariów i różnych spotkańpoświęconych bezpieczeństwu pracy w rolnictwie.

Wszystkie oddziały regionalne organizowały dobrowolne, nieodpłatne szkoleniaz zakresu wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym oraz spotkania i pogadanki na tematzagrożeń podczas pracy i zabawy dzieci w gospodarstwie rolnym. W 2006 rokuprzeprowadzono ich ogółem 3 559, tj. o 53 więcej (1,5 %) niż w roku poprzednim.Uczestniczyło w nich ponad 118 200 osób.

Przeprowadzono szkoleń i spotkań z zakresu bhp z udziałem ponad 51 300ubezpieczonych rolników i członków ich rodzin oraz osób związanych ze środowiskiemwiejskim, szkoleń dla prawie 9 000 uczniów średnich szkół rolniczych.

2. Analizowanie przyczyn wypadków i chorób zawodowych

3. Szkolenia i instruktaż dla ubezpieczonych na temat zasad ochronyzdrowia i życia w gospodarstwie rolnym

„Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników oraz działania prewencyjne

KRUS w 2005 roku”

2 199

236

35

Dla dzieci i młodzieży wiejskiej zorganizowano ogółem spotkaniai pogadanki poświęcone zagrożeniom i bezpiecznym zachowaniom podczas pracy,zabawy i przebywania dzieci w gospodarstwie rolnym. Uczestniczyło w nich ponad34 400 uczniów szkół podstawowych i 17 400 uczniów gimnazjów oraz ponad 6 100dzieci wiejskich przebywających w okresie wakacyjnym na półkoloniach, koloniach,turnusach rehabilitacyjnych.

1 124

Liczba szkoleń z zakresu bhp w gospodarstwie rolnymw latach 2004-2006

1 044

3 369 3 506 3 559

861

1 574

1 124

935

1 406

1 165

1 396

929

2005 r. 2006 r.2004 r.0

1 000

2 000

3 000

4 000

szkolenia pełnotematycznetrwające > 5 godz. lekcyjnych

szkolenia informacyjno-instruktażowetrwające < 5 godz. lekcyjnych

spotkania i pogadanki dla dzieci

Lic

zba s

zko

leń

, sp

otk

ań

i p

og

ad

an

ek

Liczba uczestników szkoleń z zakresu bhpw gospodarstwie rolnym w latach 2004-2006

30 893

114 161118 410 118 229

22 715

37 550

57 964

23 804

30 944

63 662

33 818

49 450

2005 r. 2006 r.2004 r.0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

szkolenia pełnotematycznetrwające > 5 godz. lekcyjnych

szkolenia informacyjno-instruktażowetrwające < 5 godz. lekcyjnych

spotkania i pogadanki dla dzieci

Lic

zba

uc

zes

tnik

ów

36

Według danych OR szkolenia przeprowadzono dla rolników z 3 626 wsi, tj.z ponad 9 % sołectw w kraju. Przeszkolono ogółem 4 974 sołtysów, tj. 12,4%urzędujących sołtysów.

1 721 (47%)szkoleń dla rolników

we wsiach35,5 tys. uczestn.

1 124 (32%)spotkania i pogadanki

dla dzieci;58 tys. uczestn.

236 (7%)szkoleń dla szkół

rolniczych8,9 tys. uczestn.

203 (6%)szkolenia dla innych osób

związanych ze środowiskiemwiejskim;

4,1 tys. uczestn.

196 (6%)szkoleń dlasołtysów;

3,8 tys. uczestn.

79 (2%)szkoleń w zakładach

rehabilitacji leczniczej KRUS;7,8 tys. uczestn.

Liczba szkoleń z zakresu bhp w 2006 roku– według grup odbiorców

Liczba szkoleń z zakresu bhp – według grup odbiorcóww latach 2004-2006

0

2004 r. 1 782

1 754

1 721

87

84

79

263

208

196

80

80

203

228

215

236

929

1 165

1 124

500

1 000

1 500

2 000

spotkaniai pogadankidla dzieci

szkoleniadla uczniów

szkół rolniczych

szkoleniadla innych

osóbzwiązanych

ze środowiskiemwiejskim

szkoleniadla sołtysów

szkoleniaw zakładachrehabilitacjileczniczej

KRUS

szkoleniadla rolnikówwe wsiach

2005 r.

2006 r.

Lic

zba

szk

ole

ń

37

Program pełnotematycznego szkolenia z zakresu bhp w gospodarstwie rolnymobejmuje 9 tematów, tj:

informacja o KRUS i podstawowe problemy związane z ubezpieczeniemspołecznym rolników;zagrożenia zdrowia i życia rolników;zasady bezpiecznej pracy z maszynami i urządzeniami rolniczymi;zasady bezpiecznej pracy przy obsłudze zwierząt;bezpieczeństwo w transporcie rolniczym;bezpieczeństwo w pracy na wysokości, w zagłębieniach i zbiornikach;zasady bezpiecznej pracy ze środkami chemicznymi;bezpieczne użytkowanie instalacji i urządzeń elektrycznych;udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach.

Tematy dostosowywano do występującej w danym rejonie produkcji orazistniejących zagrożeń wypadkowych, rozpoznawanych w wyniku analizy wypadków,przeglądów i wizytacji gospodarstw.

Uczestnikom szkoleń wręczano broszury nt. bezpiecznej pracy w gospodarstwierolnym.

l

l

l

l

l

l

l

l

l

0

2 000

4 000

6 000

8 000 120 000

80 000

40 000

0

Lic

zba

szk

ole

ń

Lic

zba

uc

zes

tnik

ów

szk

ole

ń

1993

1 228 2 399 2 299 2 333 2 988258

4 744

Liczba szkoleń

Liczbauczestnikówszkoleń

25 780 50 448 54 570 57 480

2 308

56 500

2 267

56 880

2 799

82 256

2 943

87 440

2 873

89 056 95 186

3 369

114 182

3 506

118 410

3 559

118 229

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Szkolenia z zakresu wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnymw latach 1993-2006

Szkolenia dla rolników nt. bhp przeprowadzone przez OR KRUS w 2006 roku

we wsi Szlasy LipnoFot. OR w Zambrowie

w Starym BerezowieFot. OR w Białymstoku

w KrzyżanówceFot. OR w Radomiu

w KołbaskowieFot. OR w Szczecinie

w Głodnie (dla rodziców uczniów SP)Fot. OR w Koninie

we wsi Stare SiołoFot. OR w Przeworsku

w miejscowości BrodyFot. OR w Kielcach

w WilamowicachFot. OR w Bielsku-Białej

38

Szkolenia i pogadanki dla dzieci nt. bhp przeprowadzone przez OR KRUSw 2006 roku

w Szkole Podstawowej w ŚwiętoszówceFot. OR w Bielsku-Białej

w Szkole Podstawowej w OsowcuFot. OR w Zambrowie

Lekcje szkoleniowe z wykorzystaniem filmu „Rodzina Porażków”Fot. OR w Krakowie

Fot. OR w Opolu

w Szkole Podstawowej w RogowieFot. OR w Białymstoku

na turnusie rehabilitacyjnym w CRRw Iwoniczu Zdroju, Fot. OR w Jaśle

na półkolonii letniej w Gryżowie w czasie wakacji w Dobieszowicach

39

40

4. Pozaszkoleniowe formy upowszechniania wiedzy o zagrożeniachwypadkami przy pracy rolniczej i chorobami zawodowymi orazzasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym

Olimpiady, konkursy i quizy wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnymOddziały regionalne przeprowadziły ogółem 1 096 olimpiad i różnego typu

konkursów wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym, a wzięło w nich udział prawie 55,5tys. ubezpieczonych rolników i członków ich rodzin.

Z myślą o rolnikach i osobach związanych ze środowiskiem wiejskimzorganizowano konkursów i quizów wiedzy o bhp (najwięcej konkursów nazakończenie szkoleń z zakresu bhp – 177 i podczas masowych imprez rolniczych –118).

W 283 średnich szkołach rolniczych, w olimpiadach i konkursach, wzięłoudział prawie 4 800 uczniów – przyszłych rolników.

Dla prawie 40 900 dzieci i młodzieży wiejskiej przeprowadzono konkursóww szkołach podstawowych, gimnazjach, podczas wakacji i masowych imprezlokalnych, w tym 287 konkursów testowych w 519 szkołach i 326 konkursówplastycznych w 869 szkołach.

370

113

613

Konkursy wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym przeprowadzoneprzez OR KRUS w latach 2004-2006

1 0231 149 1 096

370

113

613

389

86

674

350

81

592

2005 r. 2006 r.2004 r.0

600

300

900

1 200

1 500

konkursy dla rolników i innychosób związanychze środowiskiem wiejskim

konkursy dla uczniów średnichszkół rolniczych

konkursy dla dzieci i młodzieżywiejskiej

Lic

zba k

on

ku

rsó

w

41

Liczba konkursów wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym,organizowanych dla rolników w latach 2004-2006

102

196

13

39

konkursy podczas masowychimprez rolniczych

konkursy na zakończenieszkoleń

konkursy przeprowadzone zapośrednictwem mediów

inne konkursy dla rolnikówi innych osób związanychze środowiskiem wiejskim

350

389370

118

177

12

63

127

198

20

44

2005 r. 2006 r.2004 r.0

200

100

300

400

500

Lic

zba o

nku

rsó

w

4 150

3 744

318

932

konkursy podczas masowychimprez rolniczych

konkursy na zakończenieszkoleń

konkursy przeprowadzone zapośrednictwem mediów

inne konkursy dla rolnikówi innych osób związanychze środowiskiem wiejskim

Liczba uczestników konkursów wiedzy o bhp w gospodarstwie rolnym,organizowanych dla rolników w latach 2004-2006

9 14410 143 9 823

3 565

3 031

502

2 725

4 338

3 496

675

1 634

2005 r. 2006 r.2004 r.0

4 000

2 000

6 000

8 000

10 000

12 000

Lic

zba u

cze

stn

ikó

w k

on

ku

rsó

w

42

Konkursy nt. bhp dla dzieci i młodzieży przeprowadzone przez OR KRUS w 2006 roku

Konkurs na teatrzyk kukiełkowy –Szkoła Podstawowa w Kaplonosach

Fot. OR w Chełmie

Konkurs wiedzy dla uczniówze Szkoły Podstawowej w Małym Czystym

Fot. OR w Grudziądzu

Finaliści Konkursu Literackiego „Wsi spokojna,wsi bezpieczna” w Domu Kultury w Olkuszu.

Fot. OR w Katowicach

Konkurs plastycznypodczas gminnych dożynek w Dąbrówce

Fot. OR w Warszawie

Slajd w konkursie na prezentacjemultimedialne


Prace zgłoszone na konkursfotograficzny

Fot. OR w Bielsku-Białej

Konkurs testowy z wiedzy o bhp dla uczniówze szkół gminy Orły

Fot. OR w Przeworsku

Konkurs plastyczny dla uczniówszkół podstawowych

Fot. OR w Jaśle

43

Prace konkursowe wykonane przez dzieci

Nagrodzone prace w konkursie plastycznymWojsławice

Fot. OR w Zduńskiej Woli

Dzieci prezentują swoje pracekonkursowe

Fot. OR w Jaśle

Praca konkursowa obrazująca upadekz przyczepy


Prace dzieci wystawione w siedzibieOR KRUS

Fot. OR w Szczecinie

Praca konkursowa obrazująca upadekz przyczepy


Praca obrazująca niebezpieczeństwoze strony zwierząt


Praca z konkursu „Jestem bezpieczny”Fot. OR w Lublinie

Pokonkursowa wystawa prac plastycznychFot. OR w Zambrowie

44

Konkursy na bezpieczne gospodarstwo rolne

R–

–

P –– –

„ ”D

–

P

olnicy brali udział po raz czwarty w Ogólnokrajowym Konkursiew kategorii gospodarstw indywidualnych oraz kategorii

gospodarstw wielkotowarowych organizowanym przez Ministerstwo Rolnictwai Rozwoju Wsi, Agencję Nieruchomości Rolnych, Kasę Rolniczego UbezpieczeniaSpołecznego oraz Państwową Inspekcję Pracy.

atronat honorowy nad konkursem objął Pan Lech Kaczyński Prezydent RP,a medialny Program I TVP S.A. i FARMER dwutygodnik PrzedsiębiorstwaWydawniczego Rzeczpospolita .

o Konkursu przystąpiło 1 499 gospodarstw indywidualnych i 97 gospodarstwwielkotowarowych. Gospodarstwa indywidualne oceniano w trzech etapachregionalnym, wojewódzkim i ogólnokrajowym.

odsumowanie Konkursu i wręczenie nagród laureatom etapu ogólnokrajowegoodbyło się podczas Międzynarodowych Targów Polagra-Farm w Poznaniu.

BezpieczneGospodarstwo Rolne

Ponadto 15 oddziałów regionalnych współuczestniczyło w organizacji innychkonkursów, w których oceniano stan bezpieczeństwa gospodarstw. Były to najczęściejkonkursy o zasięgu lokalnym. W konkursach tych wzięło udział 921 gospodarstwrolników indywidualnych.

Pracownicy prewencji w wielu oddziałach regionalnych (często wspólniez inspektorami PIP, a niekiedy również ze strażakami OSP, przedstawicielami ODR)wizytowali gospodarstwa w ramach akcji żniwnej oraz podczas intensywnych pracwiosennych i jesiennych.

Celem tych wizytacji było zwrócenie uwagi rolnika na występujące zagrożeniaw obejściu, polu i drodze, wynikające z nieznajomości zasad bhp i wadliwego lubniezabezpieczonego sprzętu, a także na bezpieczeństwo dzieci, pomagającychrodzicom lub przebywających w pobliżu wykonywanych prac polowych.

Przeglądy gospodarstw i prac polowych

Liczba gospodarstw zgłoszonych do Konkursuw latach 2003-2006Bezpieczne Gospodarstwo Rolne

liczba gospodarstwindywidualnych

liczba gospodarstwwielkotowarowych

1 555

103

1 499

97

1 665

110

1 486

125

2005 r. 2006 r.2004 r.2003 r.0

600

1 200

1 800

Lic

zba g

osp

od

ars

tw

45

Popularyzacja zasad bezpiecznej pracy za pośrednictwem środków masowegoprzekazu

Stoiska informacyjne KRUS

Informacje o zasadach bezpiecznej pracy były upowszechniane zapośrednictwem mediów. Publikacje o tematyce bhp w rolnictwie ukazywały się wprasie lokalnej, regionalnej i rolniczej, a także biuletynach urzędów gmin i izbrolniczych. Ukazało się 531 artykułów prasowych oraz nagrano 127 audycjiradiowych oraz 41 telewizyjnych emitowanych przez stacje publicznei komercyjne. Dla Redakcji Gospodarczo-Społecznej I Programu Polskiego Radianagrano 52 cotygodniowe audycje poświęcone zagrożeniom w gospodarstwachrolnych.

Pracownicy Kasy dostarczali dziennikarzom niezbędnych materiałówi informacji do przedstawiania skali, okoliczności i przyczyn wypadków, zasad bhporaz promowania podejmowanych działań prewencyjnych.

W mediach ogłaszano i prowadzono konkursy wiedzy o bhp w gospodarstwierolnym.

Kasa przeprowadziła XII Konkurs pn. „W rolnictwie można pracowaćbezpieczniej”, na publikacje poświęcone popularyzacji wiedzy o zagrożeniachi zasadach bezpiecznej pracy w rolnictwie. Wzięło w nim udział 28 dziennikarzy –autorów 53 audycji radiowych, 43 publikacji prasowych i 9 cyklicznych audycjiemitowanych przez trzy Ośrodki Regionalne TVP.

Kasa wspó łuczestniczy ła w organizacji f ina łów konkursów:AgroEkoTurystycznym „Zielone Lato” i „Strażacy, ochotnicy nie tylko gaszą”,przeprowadzonych przez I Program Polskiego Radia.

Na stronie internetowej Kasy ( prewencja) zamieszczono treścibroszur nt. bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym, komunikaty o wypadkachwśród rolników, opracowanie

, a także informacje o niektórychpodejmowanych działaniach prewencyjnych, regulaminy i wyniki konkursówprowadzonych przez Centralę Kasy.

Zorganizowano 316 stoisk informacyjnych Kasy, m.in. podczas:Międzynarodowych Targów (POLAGRA-FARM w Poznaniu, AGROTECHw Kielcach i AGRO-TECH w Minikowie), regionalnych targów i wystawrolniczych, Dożynek Jasnogórskich w Częstochowie oraz wojewódzkich,powiatowych i gminnych; lokalnych festynów i pikników; Dni OtwartychDrzwi w Ośrodkach Doradztwa Rolniczego oraz innych spotkań z udziałemrolników.

Na stoiskach prezentowano prewencyjne materiały popularyzatorskie, odzieżochronną dla rolników, ochrony osobiste, wyroby oznaczone Znakiem KRUS i innewyroby zwiększające bezpieczeństwo pracy w gospodarstwie rolnym. Organizowanoróżne konkursy z zakresu wiedzy o bhp dla rolników i ich dzieci oraz promowanonajbezpieczniejsze gospodarstwa.

Według danych oddziałów regionalnych stoiska odwiedziło ogółem około190 tys. osób.

www.krus.gov.pl

„Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników

oraz działania prewencyjne KRUS w 2005 roku”

46

Zdobywcy I miejsca w Konkursie „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne´ 2006”

Wydzielony wybieg dla drobiu

Wały przegubowo-teleskopowe wyposażonew osłony i łańcuszki

Ustawienie maszyn do bezpiecznegoagregowania

W wydzielonym pomieszczeniu znajdują sięodzież i ochrony pracy

Otwory zrzutowe zabezpieczone barierkami

Oznakowane progi w starych budynkachgospodarskich

Fot. C/KRUS

Po zakończonej pracy maszyny są czyszczonei myte

47

Stoiska informacyjne KRUS w 2006 roku

na Targach Agrotech w KielcachFot. OR w Kielcach

podczas Dni Kukurydzy w AndrzejewieFot. OR w Zambrowie

na Dożynkach w DąbrówceFot. OR w Warszawie

na imprezie „Jużyna 2006” w ZarzeczuFot. OR w Przeworsku

podczas dożynekFot. OR w Augustowie

Laureaci regionalnego etapu konkursu „BezpieczneGospodarstwo Rolne” na stoisku OR KRUS

Fot. OR w Sztumie

na targach w BarzkowicachFot. OR w Szczecinie

48

Pokazy

P

– -

rzeprowadzono ogółem 509 pokazów dla ponad 27 850 osób, najwięcejpokazów środków ochrony osobistej (144), bezpiecznego użytkowania pilarekłańcuchowych (93), wymiany osłon wałów przegubowo teleskopowych (86),odzieży roboczej (61).

Pokazy przeprowadzone przez OR KRUS w 2006 roku

0

100

200

300 8 000

6 000

4 000

2 000

0

Lic

zba p

okazó

w

Lic

zba u

cze

stn

ikó

w

86

3 049 3 614

93

5 709

72

5 905

144

3 1256 450

61 53Liczba pokazów

Liczba uczestników

Pokazywymiany

osłon

Pokazybezpiecznegoużytkowania

pił

Pokazyudzielaniapierwszejpomocy

Pokazyśrodkówochrony

indywidualnej

Pokazyodzieżyroboczej

Innepokazy

Liczba pokazów i ich uczestników w latach 2004-2006

0

200

400

600 30 000

20 000

10 000

0

Lic

zba p

okazó

w

Lic

zba u

cze

stn

ikó

w

144

8 284 26 444

327

27 852

509

2004 r. 2005 r. 2006 r.

Liczba pokazów

Liczba uczestników

49

Ponadto oddziały przeprowadzały pokazy bezpiecznej obsługi opryskiwaczy,wymiany dysz opryskiwaczy, pokazy bezpiecznej obsługi eksploatacji instalacjielektrycznej w gospodarstwie, pokazy prawidłowego posługiwania się drabiną

przystawną czy pokazy prawidłowego agregowania maszyn rolniczych z ciągnikiem.łon do wałów przegubowo-teleskopowych dokonywali głównie

pracownicy Lubelskiej Fabryki Maszyn Rolniczych, a prawidłowego cięcia drewnapilarkami uczyli przedstawiciele firm HUSQVARNA, STIHL, SOLO orazpracownicy nadleśnictw.

okazy pierwszej pomocy przedmedycznej prowadzono przy wsparciustrażaków z OSP, pracowników NZOZ i PCK.

środków ochron osobistych i odzieży roboczej dla rolnikówuczestniczyli przedstawiciele firm: GRENE, JANEL, NOWEL, SYNGENTA CROPPROTECTION, ELEKTROMET, ANKO-POL, BHP ELMEX, PILARTECH,HUSQVARNA, Spółdzielnia Inwalidów TĘCZA.

Na podstawie porozumienia zawartego 23.12.1999 roku, pomiędzy PrezesemKasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego a Prezesem Zarządu GłównegoOchotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej, dotyczącego współpracywe wdrażaniu systemu ratownictwa przedlekarskiego w rejonach wiejskich, Kasaw celu łagodzenia skutków wypadków przy pracy rolniczej za pośrednictwemoddziałów regionalnych doposażyła w sprzęt ratownictwa przedmedycznego kolejne49 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ogółem Kasa przekazała 530 zestawów ratownictwa przedmedycznego, dookoło 15 % jednostek OSP funkcjonujących w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym.

ednostki OSP, które otrzymały ww. zestawy przekazują informację dooddziałów regionalnych o ich wykorzystaniu. W 2006 roku zestawy do udzielaniapierwszej pomocy przedlekarskiej były wykorzystane w 2 449 akcjach. Interwencje tedotyczyły wypadków przy pracy rolniczej, w czasie pożarów, wypadków drogowychi innych.

trażacy wspólnie z pracownikami Kasy przeprowadzili 79 szkoleń z zakresuochrony ppoż. dla 4 242 osób, 70 pokazów akcji gaszenia pożarów, w których wzięłoudział 5 969 uczestników oraz 72 pokazy udzielania I pomocy przedlekarskiej dla5 709 dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Również w ramach współpracy z OSPprzeprowadzono 147 wizytacji 302 gospodarstw rolnych. Podczas imprez otwartychi festynów strażacy współorganizowali turnieje, zawody i konkursy plastyczneo tematyce przeciwpożarowej.

Wymiany os

W pokazach

P

––

J

S

Współudział Kasy w tworzeniu systemu ratownictwa przedmedycznego

50

Pokazy przeprowadzone przez OR KRUS w 2006 roku

Pokazy obsługi pilarek spalinowych

Pokazy odzieży roboczej i ochron osobistych

Fot. OR w Bydgoszczy Fot. OR w Opolu

Fot. OR w Ostrołęce Fot. OR w Pile

Fot. OR w Bielsku-Białej Fot. OR w Szczecinie

Fot. OR w Białymstoku Fot. OR w Bydgoszczy

51

Pokazy wymiany osłon wałów przegubowo-teleskopowych

Pokazy udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej

Fot. OR w Białymstoku Fot. OR w Pile

Fot. OR w Szczecinie

Fot. OR w Kielcach Fot. OR w Augustowie

Fot. OR w Szczecinie Fot. OR w Bielsku-Białej

52

Inne pokazy

Formy współpracy z OSP

Pokaz obsługi opryskiwaczy w SiennieFot. OR w Radomiu

Pokaz stosowania środków ochrony roślinFot. OR w Biłgoraju

Szkolenie dla uczniów szkoły podstawowejFot. OR w Zielonej Górze

Pokaz udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej

Fot. OR w Augustowie

Przekazanie zestawu ratownictwa przedmedycznego

Fot. OR w SztumiePokaz udzielania pierwszej pomocy dla uczniów

gimnazjum w Szumowie

Fot. OR w Zambrowie

Przekazanie zestawu ratownictwa przedmedycznego

Fot. OR w TarnowiePokaz ratownictwa przedmedycznego

Fot. OR w Grudziądzu

53

Udział Kasy w pracach komisji ds. bhp w rolnictwie

dział w seminariach i konferencjach

ateriały popularyzatorskie KRUS

P o r yli

tychżycia i na wsi –

, aoły eE przeprowadzenie u

P

„” –

„

” –

„ – ”–

„”

–

W

rzedstawiciele ddziałów egionalnych uczestnicz w pracach wojewódzkichi regionalnych Komisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w RolnictwieIndywidualnym, pełniąc w nich różne funkcje.

W komisjach działa wiele instytucji, stowarzyszeń i urzędów, które włączająsię do działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy urzędywojewódzkie i marszałkowskie, Państwowa Inspekcja Pracy, Ośrodki DoradztwaRolniczego, Wojewódzkie Inspekcje Sanitarne, Inspekcja Ochrony Roślin,Państwowy Instytut Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Komendy Wojewódzkie Policji,Państwowa Straż Pożarna, Związki Ochotniczych Straży Pożarnych, Izby Rolnicze,Stowarzyszenia Sołtysów, Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,Agencja Rynku Rolnego, Agencja Nieruchomości Rolnych, Wojewódzkie StacjeSanitarno-Epidemiologiczne, Związek Harcerstwa Polskiego Kuratori Oświaty,Szk Rolnicz .

fektem tej pracy było wiel wspólnych działań prewencyjnych.

racownicy Kasy uczestniczyli i wygłaszali referaty na seminariach,konferencjach oraz różnego rodzaju spotkaniach poświęconych zagadnieniomzwiązanym z bezpieczeństwem pracy w gospodarstwie rolnym, m.in.:

Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt: Problemy intensyfikacji produkcjizwierzęcej z uwzględnieniem ochrony środowiska i standardów UE 26-27września 2006 r. IBMER w Warszawie,XXII Międzynarodowym Seminarium Wykładowców Ergonomii pt: Udział

edukacji i badań z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa pracy w ochronie zdrowiaspołeczeństwa 15-18 października 2006 r. w Międzyzdrojach,XIII Międzynarodowym Seminarium Ergonomii, Bezpieczeństwa i HigienyPracy pt: Wypadki w rolnictwie dynamika zmian w ostatniej dekadzie

23 - 25 października 2006 r. IMW w Lublinie,XII Krajowej Konferencji pt: Problematyka bezpieczeństwa ergonomii orazekologii w użytkowaniu maszyn i ciągników rolniczych , organizowanej przezPIMR 9 listopada 2006 r. w Poznaniu.

ramach działań prewencyjnych wydrukowano i przekazano rolnikom oraz ichdzieciom następujące wydawnictwa:

9 broszur dla rolników na temat bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym, wogólnym nakładzie 483 tys. egzemplarzy:

U

M

l

l

l

l

l

„Ochrona zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym ,

Bezpieczna praca na wysokości, w wykopach i zbiornikach w gospodarstwie rolnym ,

Bezpieczna obsługa maszyn i urządzeń w gospodarstwie rolnym ,

Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich

Pył występujący w rolnictwie jest niebezpieczny ,

Bezpieczna praca z chemicznymi środkami ochrony roślin ,

”„ ”„ ”„ ”,

„ ”„ ”

54

„ ”„ ”„

Chorób odzwierzęcych można się ustrzec ,

Wyroby oznaczone znakiem bezpieczeństwa KRUS ,

Wyroby zwiększające bezpieczeństwo pracy w gospodarstwie rolnym ;

Jak bezpiecznie pomagać rodzicom w gospodarstwie

rolnym Dozwolone od lat 16-stu

”

” „ ”

l

l

książeczki dla dzieci pt:i , w nakładzie 125 tys. egz ;

3 ulotki prewencyjne dla rolników nt. bezpiecznej obsługi maszyn rolniczych,w nakładzie po 100 tys. egz ;

„emplarzy

emplarzy

l kalendarz dla rolników na 2007 rok, przedstawiający prace szczególnieniebezpieczne dla dzieci, w nakładzie 100 tys. egzemplarzy.

55

5. Podejmowanie starań o właściwą produkcję i dystrybucjębezpiecznych środków stosowanych w rolnictwie oraz sprzętui odzieży ochronnej dla rolników

P

D

W

U

N

rezes KRUS od dnia 01. stycznia 1995 roku wyrobom bezpiecznym, to jestmaszynom i urządzeniom o wysokim poziomie bezpieczeństwa lub innym wyrobomzwiększającym bezpieczeństwo pracy rolniczej, nadaje własny znak bezpieczeństwa.

nadawany jest na podstawie regulaminu, któryokreśla warunki ubiegania się, przyznawania i odbierania tego Znaku.

ostawca (producent, importer, sprzedawca) występujący o nadanie, dobrowolnie poddaje atestacji swój wyrób, zarówno pod

względem spełnienia wymogów bezpieczeństwa biernego (konstrukcja), jak iczynnego (zaistnienie wypadków z udziałem danego urządzenia w przeszłościryzyko szczątkowe). Przy określaniu wymogów dotyczących bezpieczeństwaczynnego Centrala Kasy opiera się na danych dotyczących ewentualnych wypadków zudziałem danej maszyny zebranych ze wszystkich jednostek organizacyjnych KRUS.W dobrowolnej atestacji wyrobów na Znak KRUS założono, że wyniki badań zawartew ekspertyzie, sporządzonej w ramach procedury jego przyznawania nie są tajne, adostawca wyraża zgodę na ich udostępnianie. Wyniki te służą również do analizyzagrożeń i oceny ryzyka szczątkowego. Procedura przyznawania

jest procedurą niekomercyjną.2006 roku na podstawie opinii Komisji Kwalifikującej wyroby do

, Prezes Kasy wydał 5 zezwoleń upoważniających 4.producentów do oznaczania 7. wyrobów Znakiem KRUS

roczyste wręczenie zezwoleń odbyło się podczas podsumowania KonkursuAgroLiga´2006 w Warszawie i Międzynarodowych Targów RolniczychPOLAGRA-FARM´2006 w Poznaniu.

a koniec 2006 roku ważnych było 46 zezwoleń, upoważniających 19.producentów do oznaczania Znakiem Kasy 129. wyrobów

Znak Bezpieczeństwa KRUS

„

”

–

„

”

„

”

Znaku

Bezpieczeństwa KRUS

Znaku


Znaku


„ ”.

„ ”„ ”

.

Od 2001 roku producenci, którym Prezes Kasy zezwolił na oznaczanie wyrobówZnakiem Bezpieczeństwa KRUS , otrzymują dodatkowo statuetkę

DOBROSŁAW , symbolizującą

.

„ ”„ ” „

”

sławę producentom dbającym o bezpieczeństwo

rolników

56

Wyroby oznaczone w 2006 rokuZnakiem Bezpieczeństwa KRUS

Przyczepiana owijarka bel Z 577, produkcji„METAL-FACH” z Sokółki

Zawieszana owijarka bel Z 557, produkcji„SIPMA” S.A. z Lublina

Przyczepiany zbieracz do cebuli Z 437, produkcji„KRUKOWIAK” z Redecza Krukowego

Wóz paszowy T 659, produkcji„METAL-FACH” z Sokółki

Zaprawiarka „AMELA”, produkcji AgrAlexz Redła k/Koszalina

Wyroby zwiększające bezpieczeństwo pracy w gospodarstwie rolnym,wyróżnione przez Prezesa Kasy w 2006 roku

Ogławiarka do marchwi z modułemrozdrabniania naci Z 451,

produkowana w Firmie „WEREMCZUK”z Lublina.

Urządzenie do mycia obuwia,produkcji duńskiej, wprowadzane na rynek

polski przez Spółkę z o.o. „GRENE” w ModleKrólewskiej k/Konina.

Prezes Kasy przyznaje również od 1996 roku

. Do tego wyróżnienia typowane są wyroby, które mogą

zmniejszyć zagrożenia, występujące podczas pracy w gospodarstwach rolnych.Podczas Międzynarodowych Targów Rolniczych POLAGRA

FARM´2006 w Poznaniu Prezes Kasy przyznał dwa wyróżnienia targoweDOBROSŁAW Otrzymały je:

Firma WEREMCZUK z Lublina za ogławiarkę do marchwi z modułemrozdrabniania naci Z 451;Spółka z o.o. GRENE w Modle Królewskiej k/Konina za urządzenie do myciaobuwia.Ogółem w latach 1996-2006 przyznano 51 wyróżnień targowych dla 42.

dostawców (producentów i importerów) 77. typów wyrobów (56. grup wyrobów).

wyróżnienia targowe pn.

DOBROSŁAW za Wyrób zwiększający bezpieczeństwo pracy

w gospodarstwie rolnym

„ ” „

”

„ -- ”„ ”.

„ ”

„ ”

l

l

Ustawa o u.s.r. nałożyła na KRUS obowiązek podejmowania starań w zakresieprodukcji i dystrybucji bezpiecznych środków (produkcji i ochrony pracy), orazumożliwiła Prezesowi Kasy domaganie się od dostawców wadliwych wyrobów iusług zwrotu świadczeń powypadkowych.

Od 1993 roku Kasa zakwestionowała jakość ponad 470 wadliwych wyrobów wpostępowaniach regresowych i postępowaniach prewencyjnych.

W 2006 roku skompletowano dokumentację do wdrożenia 4. postępowań

regresowych i 6. prewencyjnych.

57

Postępowania regresowe

ostępowania prewencyjne

–

P

–

w związku z wypadkami podczas użytkowania:szlifierki kątowej TOPEX , typ 51G082 o mocy 800 W,opryskiwacza zawieszanego polowego P161 z Zakładu Produkcji MaszynRolniczych w m. Smugi k/Lublina,przyczepianej prasy zwijającej DEUTZ-FAHR , typ GP230,pionowego mieszalnika pasz sypkich H 0/75/1 z MEPROZET w Okonku.

wobec producentów wyrobów powodujących wypadki:KWAZAR CORPORATION Spółka z o.o. w Jaktorowie k/Grodziska Maz.,

producenta m.in. przenośnego opryskiwacza ciśnieniowego o napędzie ręcznymV-12 P-110/2,Producenta, który m.in. przejął produkcję kabin ciągnikowych po b. FMRAGROMET-KUNÓW w Kunowie,MEPROZET KO CIAN S.A., producenta wozów asenizacyjnych.

wobec producentów wyrobów stwarzających zagrożenia wypadkowe:PPUH AKPIL w Pilźnie, producenta sadzarek S 227,Przedsiębiorstwa EXIDE-CENTRA S.A. w Poznaniu, producenta m.in.akumulatora kwasowo-ołowiowego typ 170484 o pojemności 170Ah,dostawców nowych maszyn rolniczych (ok. 100 typów maszyn, zasłaniającychtylne światła sygnalizacyjne ciągników), nie przystosowanych do ruchu podrogach publicznych.

onadto prowadzono analizę przyczyn wypadków w celu ustalenia wpływumaszyn i innych technicznych środków do produkcji rolnej na bezpieczeństwo pracyrolników. Wyniki analiz publikowano w artykułach prasowych i umieszczano wreferatach wygłoszonych na konferencjach naukowych. Wykorzystano je również dooddziaływania na producentów w celu zmniejszenia bądź wyeliminowania zagrożeń.

czestniczono w przeprowadzeniu XXXIV edycji Ogólnopolskiego KonkursuPoprawy Warunków Pracy, organizowanego przez CIOP pod patronatem MinistraPracy i Polityki Społecznej. Prezes Kasy ufundował nagrodę specjalną autorce pracydyplomowej inżynierskiej pt:

racownicy Kasy informowali o bezpiecznych środkach technicznych,ochronach pracy, ubraniach roboczych i ochronnych jak również o wyrobachwadliwych podczas targów i innych imprez rolniczych, podczas szkoleń i spotkań zrolnikami, na konferencjach, seminariach i sympozjach i innych spotkaniachpoświęconych bezpieczeństwu pracy w rolnictwie. Zagadnienia te przedstawionorównież w publikacjach w ogólnopolskich czasopismach rolniczych i wydawnictwachinstytutów naukowych oraz w audycjach radiowych i telewizyjnych, a także na stronieinternetowej Kasy.

l

l

l

l

l

l

l

l

l

l

„ ”

„ ”„ ”

„ ”

„ ”„ Ś ”

–„ ”

„ ”

P

U

P

„”

Badanie wypadku przy pracy metodą

probabilistyczną .

58

Podsumowanie

W

L

P

–

L

-

––

D

2006 roku zgłoszono do KRUS 32 564 wypadków, tj. o 992 zdarzeń mniej(o 3%) niż w roku poprzednim.

iczba wypadków powodujących wypłatę odszkodowań w następstwieorzeczonego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci wyniosła 20 651, tj. o 218wypadków mniej (o 1 %) niż w 2005 roku. Wśród wypadków zakończonych decyzjąprzyznającą obserwuje się wzrost o 1 % liczby wypadków, w następstwie którychorzeczony uszczerbek na zdrowiu nie przekracza 5 % oraz zmniejszenie liczbywypadków śmiertelnych ze 128 w 2005 roku do 123 w 2006 roku. Obniżył się również

wskaźnik wypadkowości mierzony liczbą wypadków na 1 000 ubezpieczonychi wyniósł 12,9.

rzeprowadzona analiza zgłoszonych wypadków do KRUS w 2006 rokuwskazuje, że najczęściej przyczynami wypadków były:

nieznajomość bądź nieprzestrzeganie zasad bezpiecznej pracy w gospodarstwierolnym,zły stan nawierzchni podwórzy oraz bałagan w pomieszczeniach gospodarczych,nieodpowiednie metody pracy i nieumiejętne wykonywanie czynności,pośpiech i nieostrożność, a także wykonywanie pracy po spożyciu alkoholu,używanie maszyn i urządzeń nie spełniających wymogów bezpieczeństwa,nieświadomość stanu własnego zdrowia i sprawności praca ponad siły,niestosowanie odzieży roboczej i ochron osobistych,nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego.

iczba stwierdzonych chorób zawodowych rolników zmniejszyła się ze 136 w2005 r. do 107 w 2006 r. Dominowały choroby roznoszone przez kleszcze ( boreliozyi kleszczowe zapalenie opon mózgowo rdzeniowych) oraz choroby układuoddechowego.

Zmniejszenie liczby wypadków to efekt prowadzonej zgodnie z ustawowymobowiązkiem i kierunkami nakreślonymi przez Prezesa Kasy działalnościprewencyjnej i dużego zaangażowania pracowników KRUS, a także innych instytucjioraz organizacji działających na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy na wsi.

ziałalność profilaktyczna Kasy skupiała się przede wszystkim naupowszechnianiu wiedzy o zagrożeniach zdrowia i życia przy pracy rolniczej orazznajomości zasad bezpiecznej pracy. Służyły temu dobrowolne, nieodpłatne szkoleniai instruktaż z zakresu bhp oraz pozaszkoleniowe formy popularyzacji wiedzy o bhpw gospodarstwie rolnym, które były wzbogacane i udoskonalane.

Różnorodność działań sprawiła, że szerokie grono mieszkańców wsi w sposóbbezpośredni lub pośredni miało kontakt z problematyką bezpieczeństwa pracy w rolnictwie.

Działania były kierowane do ubezpieczonych rolników i członków ich rodzin,sołtysów i innych osób związanych ze środowiskiem wiejskim, uczniów średnichszkół rolniczych, gimnazjów i szkół podstawowych na wsi oraz dzieci rolnikówprzebywających na koloniach, półkoloniach, turnusach rehabilitacyjnych w czasiewakacji.

l

l

l

l

l

l

l

l

59

R

D

oddziałów regionalnych

N

W

ealizując porozumienie o wdrażaniu systemu ratownictwa przedlekarskiegow rejonach wiejskich, przekazano nieodpłatnie do kolejnych jednostek OSP zestawyratownictwa przedmedycznego.

ziałania prewencyjne prowadzono wspólnie z wieloma instytucjamii organizacjami, przede wszystkim z Sygnatariuszami podpisanego 6 marca 2001 rokuporozumienia w sprawie współpracy na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa i higienypracy w rolnictwie. Współdziałano również z producentami maszyn i urządzeń dlarolnictwa. Przedstawiciele czynnie uczestniczyli w pracachKomisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Rolnictwie Indywidualnym.

a działalność prewencyjną z Funduszu Prewencji i Rehabilitacji wydatkowano1 416 tys. złotych, tj. zaledwie 35 złotych na jedno sołectwo lub 88 groszy na jednegoubezpieczonego w KRUS.

Opracowano w Biurze Prewencji, Rehabilitacji i Orzecznictwa Lekarskiegoarszawa, czerwiec 2007 rok

60

61

Załącznik nr 1

ICZBA ZGŁOSZONYCHL WYPADKÓW W LATACH 2002-2006(wg województw)

Lp. województwo 2006/2005w %2002 2003 2004 2005 2006

śląskie 1 960 1 903 1 664 1 359 1 313 97

2. kujawsko-pomorskie 3 843 3 914 3 275 2 524 2 599 103

3. lubelskie 7 187 7 691 5 587 4 302 4 248 99

4. lubuskie 520 478 432 372 376 101

5. łódzkie 4 676 4 545 3 852 3 136 3 015 96

6. małopolskie 3 880 4 164 3 446 2 682 2 672 100

7. mazowieckie 6 111 6 116 5 159 4 151 3 859 93

8. opolskie 896 838 754 659 596 90

9. podkarpackie 3 425 3 761 2 840 2 132 2 176 102

10. podlaskie 5 440 5 370 3 966 3 054 2 791 91

11. pomorskie 1 455 1 448 1 225 1 042 1 025 98

12. śląskie 1 173 1 178 935 813 862 106

13. świętokrzyskie 3 133 3 288 2 538 1 855 1 794 97

14. warmińsko-mazurskie 2 271 2 340 1 943 1 673 1 578 94

15. wielkopolskie 4 824 4 791 3 758 3 280 3 208 98

16. zachodnio-pomorskie 701 731 686 522 452 87

1. dolno

Ogółem: 51 495 52 556 42 060 33 556 32 564 97

Opracowano w Biurze Prewencji Rehabilitacji na podstawie sprawozda, i Orzecznictwa Lekarskiego,,marzec 7

ń

statystycznychKRUS-15 200 r.

62

Załącznik nr 2

LICZBA WYPADKÓW ZGŁOSZONYCH W LATACH 2004-2006(wg województw)

Opracowano w Biurze Prewencji Rehabilitacji, i Orzecznictwa Lekarskiego, na podstawiesprawozdania KRUS-15, marzec 2007 r.

686

3 758

3 2803 208

1 943

2 5381 855

1 794

935

813

862

1 225

1 042

1 025

3 966

3 0542 791

2 840

2 176

754

5 159

4 151

3 859

3 446

3 8523 136

3 015

432372376

5 587

4 3024 248

3 2752 524

2 599

1 664

1 3591 313

2 682

2 672

596

659

2 132

1 6731 578

522

452zachodnio-pomorskie

wielkopolskie

warmińsko-mazurskie

świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mazowieckie

małopolskie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

0 3 000 6 000 9 000

200620052004

63

Załącznik nr 3

LICZBA WYPADKÓW POWODUJĄCYCH WYPŁATĘJEDNORAZOWYCH ODSZKODOWAŃ W LATACH 2004-2006

(według województw)


512

2 503

1 9061 982

1 329

1 585

1 087

1 005

548

432

460

922

794

767

2 744

1 8031 806

1 672

1 276

434

3 514

2 736

2 427

2 192

2 364

1 911

1 904

296258319

4 346

3 0412 999

2 2991 653

1 620

773

610

753

1 575

1 542

346

348

1 272

1 057

1 114

386

331

zachodnio-pomorskie

wielkopolskie


świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mazowieckie

małopolskie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

0 2 000 4 000 6 000

200620052004

64

Załącznik nr 4

LICZBA WYPADKÓW PRZYPADAJĄCA NA 1000 UBEZPIECZONYCHW WOJEWÓDZTWACH W LATACH 2004-2006

(według decyzji przyznających jednorazowe odszkodowania)


14,0

16,3

12,612,7

24,5

18,512,7

11,4

10,4

8,6

8,9

17,4

15,2

14,4

24,5

16,2

15,9

16,9

12,3

9,2

15,4

12,2

10,6

13,7

17,8

14,6

14,2

14,412,8

15,3

23,7

16,716,1

23,917,4

16,8

11,2

9,2

11,1

9,8

9,3

7,6

7,6

12,8

19,620,2

10,9

9,1zachodnio-pomorskie

wielkopolskie


świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mazowieckie

małopolskie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

0 10,0 20,0 30,0

200620052004

65

Zał

ączn

ik n

r 5

ST

RU

KT

UR

AZ

DA

RZ

EŃ

WY

PA

DK

OW

YC

H W

LA

TAC

H 2

002-

2006

(w

%)

(wg d

ecyzji

pow

odują

cych w

yp

łatę

jednora

zow

ych o

dszkodow

ań

)

Opra

cow

ano

wB

iurz

eP

rew

encj

iR

ehab

ilitac

ji,

iOrz

eczn

ictw

aL

ekar

skie

go,n

apo

dsta

wie

spra

woz

dani

aK

RU

S-15

,mar

zec

2007

r.

Wysz

czeg

óln

ien

ie2002

2003

2004

2005

2006

42

349

847

950

4

5 8

05

75

96

30

11

3

64

89

6

512

76

32

5

70

2 3

97 4

88

81

09

65

56

8

63

85

5

upad

ek o

sób

51,

5,

,,

,

upad

ek p

rzed

mio

tów

6,2

6,

,,

,

zetk

ni

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

57

17

06

8

ęci

e si

ęz

ostr

ymi n

arz ę

dzia

mi r

ęcz

nym

ii i

n. o

stry

mi p

rzed

mio

tam

i,

6,,

,5,

uder

zeni

e, p

rzyg

niec

enie

prz

ez m

ater

iały

i prz

edm

ioty

tran

spor

tow

ane

mec

hani

czni

e lu

b rę

czni

e2,

2,2,

2,2,

prze

jech

anie

, ude

rzen

ie, p

ochw

ycen

iepr

zez

środ

ek tr

ansp

ortu

w r

uchu

2,2,

2,2,

2,po

chw

ycen

ie i

uder

zeni

epr

zez

częśc

i ruc

hom

e m

aszy

n i u

rządz

e ń13

,,

13,

1,7

1,

uder

zeni

e, p

rzyg

niec

enie

, pog

ryzi

enie

prz

ez z

wie

rzęta

11,

12,

1,

12,

12,

pożar

, wyb

uch,

dzi

a łan

ie s

iłpr

zyro

dy0,

30,

30,

30,

30,

dzia

łani

e sk

rajn

ych

tem

pera

tur

0,0,

0,,

0,

dzia

łani

a m

ater

iałó

w s

zkod

liw

ych

0,2

0,2

0,2

0,2

0,2

nagł

e za

chor

owan

ia0,

0,0,

0,0,

inne

zda

rzen

ia4,

4,4,

,4,

8

66

Załącznik nr 6

LICZBA WYPADKÓW ŚMIERTELNYCH W LATACH 2004-2006(według województw)


5

16

1212

12

13

106

3

4

1

3

2

3

17

8

9

13

6

2

23

16

21

12

16

12

9

1

21

2220

20

1114

12

4

4

8

6

6

2

0

8

77

3

0zachodnio-pomorskie

wielkopolskie


świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mazowieckie

małopolskie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

0 10 20 30

2005 20062004

67

Zał

ączn

ik n

r7

ST

RU

KT

UR

AW

YP

AD

KÓ

WŚ

MIE

RT

EL

NY

CH

W L

AT A

CH

200

2-20

06 (

w %

)(w

g d

ecyzji

pow

odują

cych w

yp

łatę

jednora

zow

ych o

dszkodow

ań

)

Opra

cow

ano

wB

iurz

eP

rew

encj

iR

ehab

ilitac

ji,

iOrz

eczn

ictw

aL

ekar

skie

go,n

apo

dsta

wie

spra

woz

dań

stat

ysty

czny

chK

RU

S-15

,mar

zec

2007

r.

Wysz

czeg

óln

ien

ie2002

2003

2004

2005

2006

11 9

14 7

19 6

10 2

15 4

1 0

1 9

0 0

0 0

0 0

0 5

1 4

30

80

8

37 3

29 8

38 2

44 5

30 9

8 1

7 6

9 2

6 3

7 4

5 3

3 3

2 3

3 9

2 4

5,3

3,9

1,2

0,8

0,8

upad

ek o

sób

,,

,,

,

upad

ek p

rzed

mio

tów

,6,

,,

,

zetk

ni

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

8 6

24

64

77

3

05

1 2

00

1 0

1 4

60

00

10 0

15 6

914

023

6

11 0

13 7

11 6

14 8

11 4

ęci

e si

ęz

ostr

ymi n

arz ę

dzia

mi r

ęcz

nym

ii i

n. o

stry

mi p

rzed

mio

tam

i,

,,

,,

uder

zeni

e, p

rzyg

niec

enie

prz

ez m

ater

iały

i prz

edm

ioty

tran

spor

tow

ane

mec

hani

czni

e lu

b rę

czni

e,

,2,

,,

prze

jech

anie

, ude

rzen

ie, p

ochw

ycen

iepr

zez

środ

ek tr

ansp

ortu

w r

uchu

,,

,,

,po

chw

ycen

ie i

uder

zeni

epr

zez

częśc

i ruc

hom

e m

aszy

n i u

rządz

e ń,

,,

,,

uder

zeni

e, p

rzyg

niec

enie

, pog

ryzi

enie

prz

ez z

wie

rzęta

,,

,,

,

pożar

, wyb

uch,

dzi

a łan

ie s

iłpr

zyro

dy

dzia

łani

e sk

rajn

ych

tem

pera

tur

dzia

łani

a m

ater

iałó

w s

zkod

liw

ych

nagł

e za

chor

owan

ia

inne

zda

rzen

ia

0,0,

,0,

0,

,,

0,,

0,

,,

,2,

,

,,

,,

,

68

Załącznik nr 8

LICZBA CHORÓB ZAWODOWYCH W LATACH 2004-2006POWODUJĄCA WYPŁATĘ JEDNORAZOWYCH ODSZKODOWAŃ

(według województw)


3

48

4

13

05

3

3

0

1

4

2

3

40

6939

2

2

1

7

1

1

8

7

4

6

20

2

15

1617

55

3

8

2

3

4

9

0

1

3

1511

13

zachodnio-pomorskie

wielkopolskie


świętokrzyskie

śląskie

pomorskie

podlaskie

podkarpackie

opolskie

mazowieckie

małopolskie

łódzkie

lubuskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

0 20 40 60 80

2004 2005 2006

69

Zał

ączn

ik n

r 9

ZE

STA

WIE

NIE

CH

OR

ÓB

ZA

WO

DO

WY

CH

RO

LN

IKÓ

W, P

OW

OD

UJ Ą

CY

CH

WY

PŁ

AT

ĘJE

DN

OR

AZ

OW

YC

H O

DS

ZK

OD

OW

AŃ

W L

ATA

CH

200

2-20

06

Opra

cow

ano

wB

iurz

eP

rew

encj

iR

ehab

ilitac

ji,

iOrz

eczn

ictw

aL

ekar

skie

go,n

apo

dsta

wie

decy

zjiI

nspe

ktor

ówSa

nita

rnyc

h,m

arze

c20

07r.

2006

–12

812

78

–0

11

00

4836

3418

22

55

58

5

2411

1311

8

615

94

3425

3176

51

22

14

3

01

00

1

0

1.

10

1.

12

00

11

11

00

13

21

4

1.

b0

10

0

15.

10

31

1

10

0

17.

–1

0

11

0

1.

10

21

10

1.

Ale

rgic

zne

zap

alen

ie p

ęch

erzy

ków

płu

cnyc

hp ł

uco

roln

ika

płuc

o ho

dow

ców

pta

ków

2.A

stm

a os

krze

low

a

3.In

ne c

horo

by u

kład

u od

dech

oweg

o

4.U

czul

enio

we

zapa

leni

e sk

óry

5.K

lesz

czow

e za

pale

nie

móz

gu i

opon

móz

gow

o-rd

zeni

owyc

h7

6.B

orel

ioza

7.To

ksop

lazm

oza

8.Ta

siem

iec

bąbl

owco

wy

wątr

oby

9.P

rzew

lekł

e za

pale

nie

nadk

łykc

ia b

oczn

ego

kośc

i ram

ienn

ych

00

00

0C

horo

ba w

ibra

cyjn

a0

00

1Z

atru

cie

środ

kam

i och

rony

ro ś

lin

0

2.B

ruce

loza

3.Z

awod

owe

uszk

odze

nie

s łuc

hu0

4P

rzew

lekł

e za

pale

nie

tkan

ek m

i ękk

ich

staw

ówio

drow

ych

iłok

ciow

ych

0

Prz

ewle

kła

chor

oba

obw

odow

ego

ukła

du n

erw

oweg

ow

ywoł

ana

uci

skie

m n

a pn

ie n

erw

ów

6.S

kaza

krw

otoc

zna

naby

ta0

00

Prz

ewle

kłe

zapa

leni

e sp

ojów

ekal

ergi

czne

01

0

8.P

ełza

kow

ica

00

0

9A

sper

gili

oza

00

0

0.F

otod

erm

atoz

a0

0

O3

50

42

23

61

07

gółe

m1

11

1

Documents

Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników oraz działania