Elektromanyetik Tayf · ozel duyular.pdf Author: Sinan Canan Created Date: 1/9/2013 11:20:12 PM

10.01.2013

1

Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

Görme Fizyolojisi

Elektromanyetik Tayf

10.01.2013

2

Görme Optiği   Kırılma

Görme Optiği   Kırılma

10.01.2013

3

Görme Optiği – Odak Uzaklığı

  Işığın gözde izlediği yol:   Kornea (en yüksek kırma gücü!)   Aköz humor   Mercek   Vitröz humor   Retina

Görme Optiği

10.01.2013

4

Aköz (aqueous) Humor ve Mercek

Aköz (aqueous) Humor ve Mercek

10.01.2013

5

Uzaklığa Uyum (akomodasyon)

Pupilla Hareketleri

10.01.2013

6

Presbiyopi

Gözde Derinliğin Algılanması

  Bilinen nesnelerin büyüklüğü   Hareketli paralaks   Stereopsis

10.01.2013

7

Göz Hareketleri

Lateral rektus kası

Abdusens siniri

  Işığın zihinsel imgeye dönüştürülmesi   Fotoreseptör hücreler: Çubuk ve koniler

Görme: Retina ve Fotoreseptörler

10.01.2013

8

  Çubuk fotoreseptörler: Renksiz (monokrom)   Konik hücreler: Kırmızı, yeşil ve mavi   Pigmentli epitel tabakası

  Melanin granülleri   Yansımayı engeller

Retina

Retina

10.01.2013

9

Retina: Detaylar Pigment tabakası

Fotoreseptör tabakası (“koni” ve “çubuk”lar)

Ganglion tabakası

IŞIK

Retinada Reseptör Yoğunluğu

10.01.2013

10

Fovea

  Yalnızca koniler   Renk duyarlılığı yüksek   Işık duyarlılığı düşük   En net görüntü   Yüksek reseptör yoğunluğu

Fotoreseptörlerin Özellikleri – Renkli Görme

Syanolab Klorolab Eritrolab

10.01.2013

11

Fotoreseptörlerin Özellikleri – Renkli Görme

Güneş ışığı

Yağmur damlaları

10.01.2013

12

mavi kırmızı sarı kırmızı

10.01.2013

13

Görme Yolları

10.01.2013

14

Görme Kayıpları

Görme Yolları - Görme Korteksi

10.01.2013

15

Işık ve Biyoritimler – Melanopsin Hücreleri

Belenky, M.A., Smeraski, C.A., Provencio I., Sollars, P.J. and Pickard, G.E. (2003) Melanopsin retinal ganglion cells receive bipolar and amacrine cell synapses. J. Comp. Neurol., 460, 380-393.

Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

İşitme Duyusu

10.01.2013

16

Ses Dalgaları

  Basınç dalgası   Sıkışmalar/gevşemeler   3 boyutta yayılma

Ses Dalgaları

  Basınç dalgası   Sıkışmalar/gevşemeler   3 boyutta yayılma

10.01.2013

17

Ses Dalgaları

  Frekans – “ton” [Hz]   Genlik   Şiddet   Tını

Ses Dalgaları   Ses şiddeti ve desibel

Kaynak Şiddet dB X Eşik Eşik şiddeti 1.10-12 W/m2 0 100 Yaprak hışırtısı 1.10-11 W/m2 10 101 Fısıltı 1.10-10 W/m2 20 102 Normal konuşma 1.10-6 W/m2 60 106 Caddedeki yoğun trafik 1.10-5 W/m2 70 107 Elektrik süpürgesi 1.10-4 W/m2 80 108 Büyük orkestra 6,3.10-3 W/m2 98 109.8 Walkmenin en yüksek sesi 1.10-2 W/m2 100 1010 Rock konserinin ön sırası 1.10-1 W/m2 110 1011 Jet uçağının kalkışı 1.102 W/m2 140 1014 Kulak zarı hasarı 1.104 W/m2 160 1016

10.01.2013

18

Ses Dalgaları   Yaşa bağlı işitme kaybı

Kulak

Dış kulak Orta kulak İç kulak

10.01.2013

19

Dış Kulak

  Sesin toplanması   Ses kaynağının

yerinin belirlenmesi   “Transfer fonksiyonu”

Kulak Zarı

10.01.2013

20

Kulak Zarı

Normal Otitis media

Orta Kulak

1.  Malleus (çekiç) 2.  Incus (örs) 3.  Stapes (üzengi) 4.  Kulak zarı 5.  Yuvarlak pencere 6.  Östaki borusu

10.01.2013

21

İç Kulak

Koklea

10.01.2013

22

Koklea

Koklea

Skala vestibuli

Skala timpani

Skala media

Stria vaskularis

Reissner z

arı

Corti organı

Bazilar zar

10.01.2013

23

Koklea ve Corti Organı

Corti Organı

10.01.2013

24

Baziler Zar

Sesin Frekans Analizi Bazilar zarın frekans seçiciliği

10.01.2013

25

Sesin Frekans Analizi Bazilar zarın frekans seçiciliği

Tüy Hücreleri

Tepe bağlantısı miyozin

Kanal

10.01.2013

26

İşitme Yolları

İşitme Korteksi

10.01.2013

27

İşitme Korteksi

Lisan ve İşitme

10.01.2013

28

Tat ve Koku Duyuları

Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

Tat Duyusu

Jan Bruegel – The Sense of Taste - 1618

10.01.2013

29

Tat Duyusu – Dil ve Tat Reseptörleri

Papillalar

Ekşi Tuzlu

Tatlı

Acı

  Tat algılama (5 tat duyusunun bileşimi)   Tatlı-ekşi-tuzlu-acı   Umami ve su reseptörleri

  Umami- amino asitlere (özellikle glutamat), küçük peptidlere ve nükleotidlere duyarlı reseptörler.

  Su reseptörleri- Özellikte farinkste…   Bireysel farklılık çok; bir kısmı genetik

  Tat tomurcukları yaşla azalır…

Tat Algılama ve Ayırdetme

10.01.2013

30

10.01.2013

31

Koku Duyusu

10.01.2013

32

Koku Duyusu

Koku Yolları

10.01.2013

33

  Koku Duyusu   Talamusta durak yok...   Koku epiteli – koku soğanı (olfaktor bulbus) – Korteks

(Entorhinal korteks, amigdala, septum, hipotalamus...)   Koku ayrımı

  2,000-4,000 kimyasal uyaran ayırdedilebilir!   MSS’de reseptör aktivasyon düzenine göre ayrım

  Yaşla reseptör sayısı azalır!

Koku Duyusu

Koku, Davranışlar ve Hafıza

  Feromonlar...   Bombyx mori – ‘Bombikol’   Eş tanıma/seçme   Yavru tanıma   Sirkadian eşgüdüm

  Koku hafızası   Doğrudan korteks bağlantısı   Miyelinsiz sinirler

10.01.2013

34

Vomeronazal Organ?

10.01.2013

35

B.İ.T.T.İ.

Kalabalıkların kafası çoktur, ama aklı yoktur...