View
241
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
1/12
1DHJETOR 2012 NGJALLJA
NGJALLJANr. 12 (240) Viti XX i botimit DHJETOR 2012 mimi 20 lekGZUAR KRISHTLINDJEN!
1. T dhnat e fundit, t shpallura zyrtarisht
nga INSTAT-i mbi prkatsin fetare t
popullsis, n Censusin e fundit t vitit 2011,
shpallin se t krishtert orthodhoks n
Shqipri jan 6,75%. Pa dyshim bhet fjal
pr nj gabim statistikor fare t qart ose m
sakt pr nj gnjeshtr. E tr metodologjia
q u ndoq pr regjistrimin e prkatsis fetare
nuk iu prgjigj aspak metods elementare
objektive q ndiqet n vendet evropiane. Pr
rrjedhoj, nj gj e till, fyen jo vetm t kri-
shtert orthodhoks, t cilt q nga fillimi i
shtetit shqiptar jan komuniteti m i madh i
krishter n numr, por edhe t gjith t krishte-
rt, t cilve iu zvoglohet n mnyr t ndje-
shme madhsia nga 31% n 17%. Si prfu-ndim, ky veprim errson pamjen e prgjithshme
t Komuniteteve Fetare n Shqipri.
Propozimi yn pr organet kompetente
ishte q pyetja n lidhje me fen t ishte e
detyrueshme, si t gjitha pyetjet e tjera, e qart
dhe e sakt, pr t nxjerr rezultate t drejta:
Jam:
1. Mysliman sunit
2. Mysliman bektashi
3. I krishter orthodhoks4. I krishter katolik
DEKLARAT ZYRTARET dhnat e Censusit 2011, pr t krishtert orthodhoks
t Shqipris, jan trsisht t pasakta dhe t papranueshme
5. I krishter ungjillor
6. Ndjeks i nj besimi tjetr. Cilit?
7. Ateist
Politikan t ndryshm, por edhe qarqe
fetare, u rreshtuan kundr ksaj pyetjeje dhe
u kultivua nj frik e prhapur kudo se mos
ndoshta feja lidhet me deklarimin e kombsis.
Komuniteti Orthodhoks, nuk formuloi asnj
(vijon n faqen 2)
KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPRIS
kundrshtim, por u kufizua n theksimin e
detyrimit pr t pasur objektivitet dhe seriozitet
gjat gjith zhvillimit t regjistrimit. Si pr-
fundim, pyetja mbi fen u b fakultative, e
paqart dhe e vshtir pr qytetart, vea-
nrisht pr ata me arsim t kufizuar. Kjo siduket, pr t diktuar prgjigjet n nj drejtim
t caktuar dhe pr ti regjistruar qytetart n
mnyr arbitrare. Fleta e regjistrimit t
INSTAT-it shkruan:
Si shihet m sipr del shum n pah pyetja
ngatrruese nr. 2. Nuk ka n bot term pr t
denominuar fe me emrin besimtar. Besimtar
i kujt? I cils fe saktsisht? Megjithkt
rezultatet u dhan me prcaktim t qart t fes:
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
2/12
2 NGJALLJA DHJETOR 2012
mysliman 56,70%, katolik 10,03%,
orthodhoks 6,75%, bektashinj 2,09%,
ungjillor 0,14%, t krishter t tjer 0,07%,
ateist 2,50%, besimtar t pacilsuar 5,49%.
Pasues t feve t tjera 0,02%. Nuk u prgjigjn
13,79%.
2. Gjat dy t dielave t fundit, 9 dhe 16dhjetor 2012, tek orthodhokst pjesmarrs
n meshimet n kishat e Tirans, Durrsit,
Beratit, Kors, Vlors, si dhe n qytete t
tjera, ndam pyetsor n lidhje me Censusin.
Rezultatet ishin tronditse. Anketimit ton iu
prgjigjn me emr, mbiemr dhe adres 7118
persona. Prej ktyre 2469 persona ose
34,68% deklaruan se u vizituan dhe u pyetn
pr prkatsin fetare gjat Censusit. Ndrsa
nuk u vizituan fare nga regjistruesit ose u vizituan
dhe nuk u pyetn mbi prkatsin fetare 4643persona ose 65,23%. Gjithashtu 56 persona
deklaruan se regjistruesit i shnuan t dhnat
me laps ose n nj fletore tjetr dhe 11 per-
sona pohuan se regjistruesit nuk donin ta
shnonin fen ose e shnuan at pas shum
kmbnguljeje. Pr m tepr, kemi dshmi t
shumta se regjistrimi n nj pjes t madhe t
tij sht kryer nga regjistruesit me shnime n
fletore, jo si e krkon procedura t shkruhet
n pyetsor dhe as nuk jan firmosur nga
deklaruesit.
3. Gjat 100 viteve t pavarsis s shtetit
shqiptar jan kryer vetm dy regjistrime n t
cilat prfshihej pyetja mbi prkatsin fetare.
Sipas statistiks s vitit 1927 kemi kto t
dhna: myslimant sunit dhe bektashinj
prbnin 67,5%; orthodhokst 22,3% dhe
katolikt 10%. Ndrsa sipas regjistrimit tjetr
t kryer nga autoritetet italiane, n vitin 1942,
t dhnat e nxjerra ishin: mysliman 68,9% t
popullsis (nga t cilt sunit 54,17% dhe14,73% bektashinj) dhe t krishter 31% (nga
t cilt orthodhoks 20,7% dhe katolik 10,3%).
Pas persekutimit t gjat antifetar dhe
ardhjes s demokracis n vitin 1991, sht
shum i qart pr t gjith n kt vend ringritja
e t gjitha Komuniteteve Fetare Tradicionale,
si dhe lulzimi mjaft i dukshm i Kishs
Orthodhokse Autoqefale t Shqipris. Pra
sht shum e uditshme dhe e dyshimt, prse
disa qarqe t caktuara synuan me makinacione
t ndryshme t tregojn se orthodhokst upaksuan me 2/3.
Sipas t dhnave kishtare q ne dispo-
nojm (regjistrat e pagzimit, para dhe pas
persekutimit, si dhe nga regjistrat e 460 famu-
llive orthodhokse n t gjith vendin) numri i
t krishterve orthodhoks e tejkalon 24% t
popullsis s Shqipris. Me t drejt mund
t ngrihet pyetja: Ku jan mbi 17% e ortho-
dhoksve t tjer q i fshehu regjistrimi?
T gjitha t dhnat mbshtesin faktin se nn
prqindjet e regjistrimit q prcaktohen si Nuk
u prgjigjn 13,79% dhe besimtar t
pacilsuar 5,49% ndodhen t krishtert
orthodhoks n shumicn e tyre drrmuese:
a) Ata q vendosn me dshirn e tyre t mos
marrin pjes n regjistrim, p.sh shumica e mi-
noritetit grek, ndoshta edhe e vllahofonve, ma-
lazezve, si dhe e minoriteteve t tjera. b) Ata
q iu shmangn deklarimit direkt t fes, pas
nj presioni psikologjik q krijuan disa qarqe
ekstremiste dhe pas krcnimeve n lidhje medeklarimin me dshir t besimit fetar dhe
kombsis. c) T gjith ata t cilt regjistruesit
nuk i vizituan (jan mijra persona q e
vrtetojn kt fakt), si edhe fshatra dhe lagje
t tra orthodhokse. d) Ata persona q u vizi-
tuan, por nuk u pyetn fare pr prkatsin
fetare, ose kur u deklaruan orthodhoks, regji-
struesit n mnyr arbitrare i vendosn n nj
kategori t pacilsuar.
E ndrsa pyetja pr fen u prcaktua si
fakultative, me dshir, bashk me at t ko-mbsis, u kthye n fund fare n karakteristikn
(vijon nga faqja 1)qendrore t ktij regjistrimi. (Vlen pr tu sh-
nuar fakti se vet regjistrimi, ndaj pyetjes s
kombsis, nxjerr kto rezultate: n fillim
shqiptar 82,58% dhe n fund: nuk u prgjigjn
13,96%).
Sipas Kshillit t Evrops (Third Opinion
of the Council of Europe on Albania adopted
23.11.2011), procedura e regjistrimit n lidhje
me shtjen e kombsis nuk sht br sipas
standardeve t pranuara ndrkombtarisht dheduhet t prdoret me kujdesin m t madh
(with the outmost caution) dhe t mos mb-
shteten ekskluzivisht n kto vendimet e autori-
teteve politike.
* *
Pas fakteve t msiprme, deklarojm:
Denoncojm metodn antishkencore q u
ndoq pr kt shtje t ndjeshme fetare.
Protestojm pr shtrembrimin flagrant t
etiks profesionale. Nuk njohim t dhnat mbi
prkatsin fetare t popullsis q jep statistika
e fundit e vitit 2011 br nga INSTAT. Plane
dhe veprime t tilla mund t minojn bashk-
ekzistencn dhe harmonin fetare pr t ciln
jemi prpjekur.
Krkimi i s vrtets sht dika themelore
pr nj shoqri t qytetruar, veanrisht n
shtje kaq delikate, si besimi fetar i qytetar-
ve. Dhe vetm e vrteta mund ta ndihmoj
Shqiprin n ecurin e saj drejt Evrops s
Bashkuar dhe n prgjithsi prparimin nshekullin e njzet e njt.
Kshilli Kishtar Kleriko-laiki Kishs Orthodhokse
Autoqefale t Shqipris*
(*N kt organ institucional t Kishs marrin
pjes t gjith antart e Sinodit t Shenjt, si dhe
priftrinj dhe laik - burra, gra dhe t rinj, prfaqsues
t Kryepiskopats dhe t Mitropolive).
Tiran, 17 dhjetor 2012
DEKLARAT ZYRTARE
T dhnat e Censusit 2011, pr t krishtert orthodhoks t
Shqipris, jan trsisht t pasakta dhe t papranueshme
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
3/12
3DHJETOR 2012 NGJALLJA
Sipas tradits s Kishs Orthodhokse, pr tprkujtuar ngjarjen e bekuar t lirimit nga okupacioni500-vjear dhe 100-vjetorin e Shpalljes s Pavarsis,m 28 Nntor 2012, n Katedralen e Tirans Ngjallja e
Krishtit u krye Liturgjia Hyjnore Arkihieratike festive.N t bashkmeshuan Kryepiskopi i Tirans dhe i GjithShqipris, Anastasi dhe antart e Sinodit t Shenjt.
Duke iu drejtuar besimtarve, Kryepiskopi Anastasuroi pr kt ngjarje t bekuar historike t popullit shqiptar.Ai solli n kujtes periudhn e egr t persekutimit tKishs n shekullin e kaluar, ndrsa duke iu referuarsfidave t s ardhmes pr popullin ton prdori Periko-pen e Apostullit t dits. Do t na duhen m shumbesim, shpres dhe dashuri, nxiti besimtart orthodhoks,q duke u dalluar n kto tri virtyte, t vazhdojn tjapin kontributin e tyre t qensishm dhe t pandar nshoqrin shqiptare.
N fund u b Dhoksologjia e Flamurit. Gjat saj udgjuan fjalt e lutjes mbi flamurin q thot: O Zot qbekon dhe shenjtron, Ti bekoje flamurin ton dheshptoje shtetin ton dhe popullin ton nga do rrezik evshtirsi dhe drejtoje n rrugn e drits, t liris dheprparimit n Hijen Tnde dhe denjona ne t pavyerit tkremtojm kt dit t lavdruar me nder, shndet dhedit t gjata kudo dhe kurdo. Se Ti je Perndi mshir-plot dhe njeridashs dhe Ty t drejtojm lavdin Atit,Birit dhe Shpirtit t Shenjt tani e prher e n jet tjetve. Amin.
M pas, n Qendrn Kulturore t Katedrales u dha
nj koncert festiv me rastin e 100-vjetorit nga grupe tqendrave arsimore dhe shpirtrore t Kishs son.
Ti Shqipri m jep nder, m jep emrin shqiptar, ishte kjo motoja ekoncertit festiv t organizuar n Tiran nga shkolla shqiptaro-amerikaneProtagonistt, me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis dhe 10-vjetoritt hapjes s saj. Kjo shkolle prfshin ciklin parashkollor, 9-vjear dhet mesm.
Koncerti u organizua n Qendrn Kulturore t Katedrales s reNgjallja e Krishtit, ditn e premte, 23 nntor. Merrnin pjes Kryepi-
skopi Anastas, episkop, prindr t fmijve, prfaqsues nga instituci-
one arsimore dhe besimtar. Koncerti festiv filloi me Himnin e flamurit.Nj dokumentar i shkurtr tregoi rrugn dhe qllimet e ksaj shko-
lle, si dhe prkujdesjen e veant t Kryepiskopit Anastas q nga the-melimi i saj. M pas koncerti vazhdoi me kng patriotike, valle ngatreva t ndryshme t vendit, poezi nga rilindasit etj. Pr rreth 1 or e30 minuta fmij, msues, prindr dhe t ftuar gzuan s bashku krem-timin e 10-vjetorit t shkolls, q aq bukur prkoi edhe me 100-vjetorin
e Pavarsis.
Ti Shqipri m jep nder, m jep emrin shqiptar
Liturgji Hyjnore festive pr 100-vjetorin e Pavarsis
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
4/12
4 NGJALLJA DHJETOR 2012
T dieln, 25 nntor, Kisha jonkremtoi Dshmoren e Madhe Ka-terina. Pr t festuar me besimta-
rt e Vlors shkoi edhe Mitropolitii Beratit, Imzot Ignati. Pas Shrbe-ss s Mngjesores u celebrua Li-turgjia Hyjnore. Hirsia e Tij iu drej-tua besimtarve se: Jemi n atmo-sfern e gzueshme t festimit tprvjetorit t 100-t t Shpalljes sPavarsis dhe Ngritjes s Flamuritnga Ismail Qemal Bej Vlora. KishaOrthodhokse ka nj shrbes t ve-ant, e cila i dedikohet flamurit ko-mbtar, Dhoksologjin e Flamurit,q kryhet n t gjitha kishat tona...
Pas Liturgjis Hyjnore, n pra-ni t prfaqsuesve t komunitete-
M 28 Nntor ashtu si n t gji-th Shqiprin u festua dhe n Kor- 100-vjetori i Pavarsis. Kisha
jon Orthodhokse duke ruajtur njtradit t saj, me rastin e ksaj festekreu ceremonin e Dhoksologjiss Flamurit anemban Shqipris.N Mitropolin ton, n Katedralen
Ngjallja e Krishtit, u mbajt kjo ce-remoni e veant n prani t t gji-th klerikve t qytetit, nn udhhe-qjen e Stavrofor at Ilia Kotnanit.
N shrbes morn pjes prfa-qsues nga t gjitha aspektet e jetsshoqrore, politike e fetare. Nderu-an me pranin e tyre deputet t zo-ns, prfaqsues t pushteti lokal
ve fetare, t pushtetit lokal, partivepolitike, intelektualve dhe shumbesimtarve u celebrua Shrbesa
e Dhoksologjis s Flamurit. Shr-besa u drejtua nga Imzot Ignati, mepjesmarrjen e klerikve t zve-ndsis at Kostandin Prifti, at IliaQirjo, at Sotiraq Prifti, at Dhimi-tr Kushi, at Luka Gjergji, atSpiro Bulika dhe dhjakon AnastasVrapi. N prfundim t shrbesst pranishmit i prshndeti AtKostandin Prifti. Emocion t ve-ant prcolli te t pranishmitimprovizimi i ngritjes s flamuritnga fmijt e kopshtit t Kishs.
Ata knduan himnin e flamurit dhedisa kng patriotike.
dhe vendor, prfaqsues t auto-riteteve t huaja n Shqipri, aka-demik, pedagog, msues, njerzt shquar n t gjitha fushat, njerzt thjesht nga t gjitha besimet.
Pr besimtart orthodhoks tKors, me prkujdesjen e Hirsiss Tij Joanit, kjo dit solli dhe njpamje t re: Afresket e Pantokra-torit, t Profetve dhe t Ungjillo-
rve, q u financuan nga besimtarkorar, i dhan nj hijeshi tmerituar dhe nj atmosfer mshpirtrore ktij tempulli t mreku-llueshm.
N vazhdim t atmosfers s 100-vjetorit t Shpalljes s Pavarsisdhe n vigjilje t Krishtlindjeve e vitit t Ri,besimtart e Vlors, pasditene dats 9 dhjetor patn bekimin q t ken mes tyre djemt e korit bizantinShn Joan Kukuzeli t Kishs son, me koncertin I psalim LindjesSate. Ka vite q ky kor sht ngritur dhe jep ndihmesn e tij n ruajtjendhe prcjelljen ndr breza t muziks bizantine. I krijuar nga At Justinie tashm i drejtuar nga Theodhor Peci, kori ka n traditn e vet dhniene koncerteve jo vetm n Tiran por edhe n mitropolit e tjera.
N fillim u b nj prezantim ti korit dhe aktiviteteve t tij ndr vite.M pas zrat e e djemve t talentuar, mbushn kishn e rrmbyen zemrate besimtarve. Do ti psal Perndis tim, Lavdrimet e Krishtlindjes,Linde, o Krisht, Ja Krishti Lind lavdrojeni e Lavdroni Zotin ishindisa nga pjest q u interpretuan.
Prve besimtarve t shumt pr t ndjekur koncertin erdhi edhe
ipeshkvi romanokatolik i Jugut, Imzot Hil Kabashi.At Spiro Bulika
Veprimtari me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis
Dhoksologjia e Flamurit n Vlor
Dhoksologjia e Flamurit n Kor
Koncert me muzik bizantine
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
5/12
5DHJETOR 2012 NGJALLJA
Kisha jon Orthodhokse me faqen e sajzyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dheinformacionin e saj edhe n internet.
Ajo i njeh vizitort e saj me:
- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,
- lajmet m t fundit,
- arsimin, edukimin dhe shrbimin sociale kulturor q ofron n shoqri,
- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,
- botimet kishtare etj.
Me www.orthodoxalbania.org
do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris
Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo n t gjith globin me
www.orthodoxalbania.org
Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.
Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.
N kuadrin e 100-vjetorit t Pa-
varsis, Universiteti LOGOS n
Tiran organizoi n datn 22 nntor
nj sesion shkencor, n respekt t
patriotve t shquar shqiptar, q
solln nj epok t re pr kombin
shqiptar, ku zhvillim e hov morn
dhe studimet shkencore.
Sesioni ishte ndrtuar mbi re-
ferimin e 5 temave shkencore nga
pedagog t ktij Universiteti, i cili
sht ngritur me nismn dhe fondet
e siguruara nga Presidenti i tij,Kryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe
i Gjith Shqipris Prof . Dr.
Anastasi, Antar nderi i Akade-
mis s Athins dhe i nderuar me
tituj nga shum universitete presti-
gjioze n tr botn, i cili nderoi me
pranin e tij n kt veprimtari.
Sesioni u zhvillua n salln e
konferencave t Universitetit dhe
morn pjes prfaqsues nga insti-
tucione t arsimit t lart publik dhe
privat, nga kompani biznesi, peda-
gog e student etj.
Referimet u hapn me temn e
mbajtur nga Rektori i Logos,
prof. dr. Ilia Telo: Dinamika e po-
pullsis s vendit ton n 100-vje-
torin e Shpalljes s Pavarsis.
M pas vijuan temat Identifikimi
dhe vlersimi i profileve t
studentve nprmjet Machine
Learning, nga Evis Trndafili,
doktorante n proces n infor-
matik; Prsosja e kontabilitetit nvendin ton n 100 vitet e fundit,
nga prof. dr. Leandro Haxhi;
Mbrojtja e mjedisit sht detyr
parsore e mbar shoqris, nga
prof. i asociuar Piro Prifti dhe
Ndrgjegjja dhe edukimi fisni-
kron natyrn e njeriut dhe moralin
e veprave t tij, nga Pamela Mu-
kaj, studente n degn Menaxhim-
Biznes.
Luljeta Pjetri
Zhvillimi krkon ndryshim- Sesion shkencor me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis
n Shkolln e Lart private Logos -
Ajo transmeton pr
ju 24 or program.
Do t dgjoni
gjithka q ju duhet:
programeshpirtrore, sociale
e kulturore. Muzik
e zgjedhur kishtare,
popullore e klasike,
nga vendi dhe bota.
Ndiqni shrbesat
kishtare n Radio
Ngjallja!
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
6/12
6 NGJALLJA DHJETOR 2012
Botohet pr her t parn faksimile
Katrungjillshi i shek. X
BOTIMI FAKSIMILEKodiku i Kors 93 sht pjes
e koleksionit prej 100 dorshkri-mesh bizantine dhe pasbizantine qsot ruhen n Arkivin Qendror Shte-tror t Tirans n Shqipri. Bazuarn karakteristikat paleografike dhekodikologjike, vendi i kopjimit re-zulton t ken qen punishtet libr-shkruese t Kostandinopojs, ndr-sa vendi i prdorimit t tij, Mitro-polia e Kors, thesar i muar i scils pati qen pr shum shekuj.
Me kontributin e Kishs Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris, eShoqris Biblike Ndrkofesionalet Shqipris dhe e Drejtoris s Pr-gjithshme t Arkivave t Shqipri-s, u b i mundur realizimi i botimitt plot dhe besnik (faksimile) tKodikut t Kors 93. Kopja faksi-mile shoqrohet nga nj studim
shterues i kodikut si edhe nga tran-skriptimi paleografik i Ungjillit sipasLluks dhe prkthimi gjegjs nshqip. do kopje origjinale mbannumrin e seris si edhe certifikatne autenticitetit. Dy autort qpunuan pr studimin dhe prgatitjencilsore t ktij botimi jan histori-ani-paleografi z. Andi Rmbeci ngaFakulteti i Historis i UT, dhe pa-leografi z. Sokol unga nga ArkiviQendror Shtetror. Prkujdesjashkencore u krye nga profesori
Agamemnon Celikas, personaliteti shquar i paleografis bizantine nrang botror.
Ia vlen t shnohet fakti se njbotim faksimile i ktij lloji sht ipari n historin e botimeve doku-mentare n Shqipri, prgatitur mebashkpunimin e institucioneve ve-ndase. Fusha e botimeve t burime-ve historike sht pak e lvruar nShqipri, qoft pr shkak t s ka-luars s izoluar, qoft pr shkakt mungess s prvojs dhe mu-ndsive. Botimi i ktij kodiku, si nj
prej m prfaqsuesve n rang bo-tror t asaj veprimtarie intelektuale
KODIKU I KORS NR. 93
t spikatur gjat njrs prej periu-dhave m t lulzuara kulturore tBizantit, ve rndsis s vet shken-core, vjen t shrbej si nj kontri-but n promovimin e monumentevet trashgimis s krishter kultu-rore n Shqipri.
Promovimi i botimit faksimile tKodikut t Kors 93 u krye ditne diel, dt. 16 dhjetor 2012 n mjedi-set e Qendrs Kulturore pran Kate-drales s re Orthodhokse n Tiran.
VEORI DHE TIPARE TKODIKUT
Kodiku i Kors 93, ndodhet sotn Arkivin Qendror Shtetror dhesht nj nga 100 dorshkrimet bi-zantine dhe pasbizantine q u ri-zbuluan nga mosdukja pas ndryshi-mit t regjimit ateist n vend. Kodi-ku i prket shek. X dhe prmban
tekstin e katr Ungjijve. Pr ngaperiudha historike, kodiku sht ivendosur n mes t epoks Maqe-donase, gjat s cils Bizanti njohufuqin dhe lavdin m t madhe ttij. I prodhuar n Konstandinopoj,ai sht prdorur n Mitropolin eKors, thesar i muar i s cilspati qen pr shum shekuj. Kodikuparaqet interes t prvem arti-stik dhe historik. Nga njra an na
jep nj pamje interesante t prirjeveartistike q kishin punishtet libr-
shkruese t Konstandinopojs gjatperiudhs s quajtur si RilindjaMaqedonase dhe, nga ana tjetr,dshmon pr lidhjen n prgjithsit mjedisit t Shqipris s sotmeme kryeqendrn kulturore t Bizan-tit. Prandaj dhe z vend t prve-m mes atyre dorshkrimeve qpr shum shekuj u prdorn dheu ruajtn n mjedisin shqiptar.
KODIKU I KORS 93,NDR M T VJETRIT
E TIPIT N FORM KRYQI
Kodiku i Kors 93 prbn njnga shembujt m karakteristik t
prodhimit t librave n periudhn eRilindjes Maqedonase. Prbhetnga 308 flet pergamene me pr-
masa 153 x 120 mm. Teksti i katrUngjijve sht i shkruar n perga-men t holl, t punuar mir, mengjyr t bardh qumsht.
Siprfaqja e shkruar e tekstit tkatr Ungjijve paraqitet n formkryqi, nj dukuri veanrisht e rralln historin e dorshkrimeve bizan-tine. Ia vlen t shnohet fakti se,Kodiku i Kors 93 prbn nj ngadorshkrimet m t vjetr t kate-goris s kodikve me t gjith tek-stin n form kryqi.
Kodiku i Kors 93 sht shkru-
ar me shkrim germvogl t tipitBoulete, nj shkrim i rrumbullakt,i nj mjeshtrie t shklqyer kali-grafike.
Pr shkrimin e tekstit sht pr-dorur boj me ngjyr kafe, ndrsapr titujt e kapitujve dhe germat ni-store sht prdorur ar dhe e kuqja.
DEKORET E KODIKUTTabelat e Eusebit
Kodiku i Kors 93 paraqet ele-ment dekorativ t muar t kohs
dhe prbn pjes t pashkputur thistoris s artit bizantin. N gjashtflet paraqiten kanonet e gjegjsiss ungjijve (kanonet e Eusebit). Ndonjrn nga miniaturat e siprme,kanonet prmblidhen brenda trikolonave, q prfundojn me kapi-tele dhe krijojn nj hapsir prejdy lobesh mbuluar me harqe. Tekdisa nga tabelat kolonat kan ngjyr
jeshile, kurse tek disa kafe t kuqe.Harqet, kapitelet dhe titujt jan pu-nuar me ar. Pothuaj tek t gjithaflett element kryesor dekorativ
jan nj sr elementesh morfo-logjik t ndryshm ndrtesash apo
motivesh arkitekturore, floreale dhezoomorfe.
MINIATURAT E KODIKUTLibri i dekoruar prbn pjes tpashkputur t historis s artitbizantin, sht plotsim themelor ipikturs monumentale dhe i piktu-rs s ikonave t lvizshme, si edheelement prbrs themelor i qyte-trimit bizantin. N kodikun e Kor-s 93 ruhen t katr miniaturat eungjillorve Mate, Mark, Luka dheJoan. Ungjillort paraqiten t gjithn fush t art dhe t ulur. Mbajnt veshur tunik t kaltr dhe man-tel ngjyr roz t elt. N t katr
miniaturat ndiqet i njjti tip ikono-grafik i ungjillorit-shkrues, ku njlibr i hapur, shkruar me germa tmdha ari, ndodhet n gjunjt eshkruesit, kurse tjetri, po ashtu ihapur tek i njjti pasazh, n nj pultt pjerrt leximi.
ARTI I LIBRLIDHJESS KODIKUT
Librlidhja bizantine prbnkapitull m vete n historin elidhjes s librit, kryesisht pr tiparet
e jashtme uniforme dhe pr shkakt temave prototipe dekorative.Lidhja e sotshme e kodikut sht etipit bizantin dhe ndoshta sht rea-lizuar n shek. XVI/XVII. Kapakt
jan prej druri, t prer me t njj-tn madhsi me trupin e kodikut dhet veshur me lkur ngjyr kafe,mbi t ciln jan stampuar motivedekorative. Dekoret e kapakut pr-bhen nga kuadri qendror, n anne siprme dhe t poshtme t t cilitndodhen shirita dekorativ me mo-tive floreale.
Andi Rmbeci
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
7/12
7DHJETOR 2012 NGJALLJA
Parathnia e botimit
Prototipi i ktij dorshkrimi t mrekullue-shm t katr Ungjijve, q mbani n duart tuajan kt botim faksimile, u krijua n shekullinX, sipas t gjitha gjasave n ndonj punishtet Konstandinopojs, dhe u prdor n jetnadhuruese t Mitropolis orthodhokse tKors.
Prpara zbulimit t shtypshkronjs, tekstetbiblike, t cilat kurdoher kan qen elementthemelor i jets adhuruese t orthodhoksve,kishin form dorshkrimesh t punuaraartistikisht - m hert n pergamen, m pasn flet letre. Gjithmon jan konsideruar siobjekte t shenjta. Veanrisht dorshkrimete katr Ungjijve, t cilat vendoseshin n hiero-re, mbi Tryezn e Shenjt, ku celebrohej Euka-ristia Hyjnore. Kur dorshkrimet u zvend-suan nga librat e shtypur, t parat u vendosnn sakristi si objekte t shummuara dhe tshenjta, me simbolik t shumfisht.
Gjat prndjekjes s pamshirshme ateiste,n gjysmn e dyt t shek. XX, e cila e shkat-rroi Kishn Orthodhokse, shum nga objektete shenjta - veanrisht kodikt e dorshkruardhe regjistrat kishtar - fatmirsisht u ruajtnn Arkivin e Shtetit t Shqipris. Ato prbjnprova t pakundrshtueshme se KishaOrthodhokse e Shqipris ka qen pjes e
krijimtaris s gjer artistike t Bizantit dhe seka ruajtur dshmi me vlera unikale pr kulturne gjith rruzullit.
Falnderime t przemrta dhe prgzimemeritojn t gjith ata q kontribuuan n
realizimin e ktij botimi artistik: mbikqyrsitshkencor z. Agamemnon Celikas, z. AndiRmbeci dhe z. Sokol unga, shtpis botueseMilitos, Drejtoris s Prgjithshme tArkivave t Shqipris dhe Shoqris Bibliket Shqipris. Botimi i ktij dorshkrimi trrall, q prmban tekstin e Ungjillit t shkruarn form kryqi, prbn nj kontribut simbolikn festimin e 20-vjetorit t ringritjes s KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqipris.
Thesaret kishtare nuk u prodhuan prej
artistve orthodhoks pr t zbukuruar shtpit pasurish apo vitrina ekspozite. Kan nj nnq i lindi. Dhe kjo sht Kisha Orthodhokse.U prdorn pr jetn fetare dhe pr t forcuarbesn e t krishterve. U shenjtruan nprkisha, ku zinin vend kryesor, duke frymzuardhe mbshtetur popullin orthodhoks n sprovate tij. Pra, nuk jan vetm dokumente historikeme rndsi t veant dhe krijimtari artistike,por jan, kryesisht, objekte t shenjta.Prfaqsojn lvizjen e njeriut drejt Hyjnores
dhe na kujtojn shpresn dhe forcn q u sollnatyre brezave t njerzve t do niveli dhe
arsimi. Ky dorshkrim i shklqyer jo vetmprbn nj dritare shpirtrore q na tregonkrijimtarin e s shkuars, por njkohsishtofron drit jetbrse n t tashmen - dukeringjallur shpresn pr vazhdimin e krijimtaris
artistike dhe kulturore t Kishs son edhe nt ardhmen.
Anastasi
Kryepiskop i Tirans, Durrsit
dhe i Gjith Shqipris
Dshmi me vlera unikale pr kulturne gjith rruzullit
Miniatura e Ungjillorit Lluka Tabela e Eusebit
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
8/12
8 NGJALLJA DHJETOR 2012
M 3 nntor 2012, n fshatinProgr t Kors u zhvillua Shr-besa e Shenjtrimit dhe prurimi ikishs s re Fjetja e Hyjlindses.N ndrtimin e saj, krahas Kryepi-skopats s Shenjt dhe Mitropolis
s Kors, kontribuuan dhe Mitro-polia e Shenjt e Follorins, vlla-zria Shpresa e Krishter dheshoqata Makrijani nga Selaniku.Jan po kta kontribuues q ndih-mojn dhe n aktivitete t ndry-shme n kt Mitropoli. Pjes-
marrja n kt ceremoni t rrall eshum t lasht ishte tepr e ma-dhe. N t morn pjes dhe besim-tar t shumt nga Kora, fshatratprreth, por dhe nga Follorina, Pto-lemaidha, Kozani e Selaniku. N
fund t ksaj ceremonie predikuandhe falnderuan Mitropoliti i Kor-s Joani, Mitropoliti i FlorinasTheokliti dhe prfaqsues t atyreq kontribuuan.
Ndr t tjera Hirsi Joani tha:...Dua t falnderoj Perndin pr
kt dhurat t madhe, por nukmjafton thjesht t falnderojm Pe-rndin n prgjithsi, duhet tfalnderojm dhe njerzit me anne t cilve Perndia bri kt mre-kulli. Falnderojm KryepiskopinAnastas pr ndihmn e madhe qna ka dhn pr kt kish, fal-nderoj motrat e vllazris Shpre-
sa e Krishter dhe t Makrija-nit. Falnderoj Mitropolitin dheMitropolin e Follorins, sepse gjatgjith ktyre 20 vjetve na kanqndruar pran, na kan ndihmuarme gjithka q kan mundur... Jufalnderoj dhe njher t gjith, t
njohur e t panjohur pr ndihmn emadhe q keni dhn pr ndr-timine ksaj kishe, e le ti shrbej ktijfshati pr nj koh t gjat, si njvend ku flitet dhe prjetohet fjala ePerndis...
M pas mori fjaln dhe prsh-ndeti t pranishmit Mitropoliti iFollorins, Hirsia i Tij Theokliti.
Pastaj prshndetn dhe prfa-qsues nga vllazrit q kontri-buuan n ngritjen e kishs, t ciltfalnderuan dhe shprehn dashu-rin e thell t tyre pr popullinshqiptar, t ciln e tregojn dhe dot prpiqen ta tregojn me vepra.
Themistokli Bambulla
NGJALLJA
Kryeredaktor: Thoma Dhima
Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,
Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran
Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109
Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja
Organ i Kishs Orthodhokse
Autoqefale t Shqipris
Del nn kujdesin
e Kshillit Botues
Themelues:Kryepiskopi Anastas
Shenjtrohet kisha e re Fjetja e Hyjlindses n Progr
Mitropolia Kor
Nga data 14-18 nntor u zhvillua Panairi i 15-t i Libr it,
Tirana 2012, n Pallatin e Kongreseve, ku mori pjes si do
vit edhe Kisha jon. Vizitort treguan interes pr botimet e
larmishme, duke bler mjaft prej tyre.
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
9/12
9DHJETOR 2012 NGJALLJA
Fjala e episkopitt Andruss, AnastasitFortlumturi,
Ju falnderoj me t gjith shpir-tin pr dashurin Tuaj, t shfaqurn shum mnyra dhe pr vite t
tra, e cila po vepron dhe n ktoaste. Gjithashtu falnderoj nxeh-tsisht edhe Sinodin e Shenjt pra-n Jush, pr besimin e madh dukem ftuar n shrbesn episkopale.Ndiej nevojn t falnderoj edhehirsit e tyre kryepriftrinjt q ja-n sot t pranishm, n mnyr tveant ata q marrin pjes n k-t mister, presvitert, dhjakont dhepopullin e Perndis, q po luten sbashku gjat ktij misteri t shenjt.
Le t m lejohet n kto aste tshenjta t Eukaristis, t shprehmirnjohjen time ndaj gjith atyret cilt deri sot m mbshtetn medhembshurin e tyre e m udhho-qn me prvojn e tyre: pr famil-jen time, pr profesort e mi dhe nmnyr t veant pr ata t Fakul-tetit Theologjik t Universitetit tAthins, pr bashkpuntort e mit ndryshm dhe n mnyr t ve-ant pr t rinjt, t cilt me pasio-nin e tyre pr t vrtetn m thek-
sojn vazhdimisht detyrimin e v-shtir pr t qen t vrtet.
A.
astet e frikshme t misterit qqndron prpara nuk lejojn analizat gjata. Thjesht, pra, po kufizohemt shpjegoj se ndjesia e pamjaftue-shmris dhe e friks po m drr-
mojn, duke pasur prpara mejekrkesat e Fjals s Perndis:episkopi duhet t jet i paqortue-shm (1 Tim. 3:2) i patmet iformuar n do vepr t mir (2Tim. 3:17), t heq keq dhe t jet
Fjala e Kryepiskopit t Athins, Jeronimit I
Anastas,
sht gj shum e rrall q n dorzimin e nj kleriku, gzimi t jet
kaq gjithprfshirs dhe t vij nga t gjitha ant e grigjs s krishter.
Sepse shrbesa jote deri n kt ast, me Hirin e Perndis, ka qen jo
vetm e paqortueshme, por edhe e bekuar. Kudo ku shkove n vreshtin
e Perndis, Hiri i Perndis t hijeshoi dhe bekimi i Tij drejtoi hapat e tu
e shumfishoi frytet e punve t tua. Prandaj pr kt arsye, nga t
gjitha ant, nga m t vjetrit dhe ata q jan n kler, por edhe midis
popullit dhe mes atyre q jan afr apo larg, emri yt dhe shrbesa jote
jan t nderuara.
Dhe emri yt mbulon jo vetm atdheun ton, por kaprcen edhe kufijte tij, duke shkuar n vendet e kontinentit ton, por edhe n kontinente t
tjera, larg apo afr. Sepse gzimi q ndien n kt ast e tr bota shpir-
trore, si ajo e prmbidheshme ashtu edhe qiellorja sigurisht, mund ta
them, se sht nj gzim q shfaqet pr her t par.
Prandaj edhe Zoti t pranon me at prshndetjen e Tij t bukur: Hyr n
gzimin e Zotit tnd. Po hyn tani n shkallt m t larta t altarit t
shenjt q t dhurosh hirin e Perndis edhe si episkop.
Dhe Zoti, jo vetm q i shprbleu mundimet e tua, por, dhe duke e
bekuar shrbesn tnde t deritanishme dhe duke t besuar pr m tepr
ty edhe hirin e kryepriftris, t fton ta vazhdosh shrbesn tnde me
kt bekim e me kt gzim dhe pranim t prgjithshm.
2 tekste historike
Emri yt dhe shrbesa jote jan t nderuara
Pes karakteristika - dshir, frymzimdhe udhrrfyese n shrbesn episkopale
(vijon n faqen 10)
Si u b e ditur n numrin e mparshm t gazets Ngjallja nntor 2012, u mbushn 40 vjet (19.11.1972-2012)
nga hirotonisja n Episkop e Kryepiskopit Anastas. Tekstet e plota, si ju vum n dijeni, do t jen m posht.
vigjilent mbi t gjith (2 Tim. 4:5).Me ndjesi marramendjeje, pash tdalin nga ndrgjegjja e Kishs frazasi episkopi sht sipas tipit t Atit(Shn Ignati Drejt. Tral III,1) sh-t n vendin dhe sipas tipit t Krishtit(Shn Ignati pr Magnezitt VI,I)
e ka si mision ta bj shpirtin mekrah, tia rrmbej bots dhe tiajap Perndis (Shn GrigorTheologu, Apologjia 22).
Krkova kt jav streh ngaintensiteti i brendshm n heshtjendhe n jetn adhuruese t Kishsson, q ti afrohem disi kuptimitt funksionit episkopal. Prgjratae fillimit u transformua n frikrrqethse, sepse gjat ditve qndrmjetuan nga zgjedhja ime,
kalendari i Kishs son na nxori npah kujtimin e episkopve t shenjtJoan Prdllimtarit t dieln, JoanGojartit t hnn, Grigor Pallamaitt martn, Grigorit t Neoqesarist premten. T gjitha kto figurat shenjta erdhn pr t zbuluar nmnyr tronditse se cilat jandimensionet e vrteta t jets sepiskopit.
a) Jetuan t gjith me nj dashuripr njeriun dhe Perndin prtej do
lloj kufiri t logjiks konvencionale.ast nga hirotonisja n Episkop e Fortlumturis s Tij, Anastasit.
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
10/12
10 NGJALLJA DHJETOR 2012
Luftuan deri n martirizim pr lehtsimin e thidhruarve dhe t shtypurve (Lluk. 4:18) tepoks s tyre, duke e zbuluar njeridashjen ePerndis me nj mnyr esenciale, e cilashfaqet n Kish.
b) Jetuan me vigjilenc asketike dhe pendimdrrmues pr kaprcimin e humners s errtt egos njerzore. E bn vend asketizmi t tyren,qytetin, realitetin e prditshm, strmundimin dhemartirizimin e tyre. Nga kjo prpjekje e pareshturdlirsimi, pendese drrmuese dhe pruljeje tvetes, buroi rrezatimi i tyre mahnits.
c) Jetuan me ndjesin e thell t prgjegjsi-
s katholike dhe t ndrgjegjes apostolike, mesigurin se sipas tipit t Krishtit bhen auto-matikisht njerz mbarbotror, me bindjense besnikria ndaj tradits apostolike do t thotbesnikri ndaj detyrimit apostolik, se vendosjae duarve t episkopve gjat hirotonis nuk pr-bn vetm nj garanci t pasardhjes apostolikepor edhe detyrim pr nj pjesmarrje aktive nrrugtimin e nj Kishe t Shenjt, Katholike dheApostolike deri n skajet e dheut (Vep. 1:8).
d) Udhhoqn q t gjith dhe ngushlluanpopullin e Perndis me vizion dhe guxim pro-
fetik. Dhe kjo sht pikrisht gjja e katrt eprbashkt, e cila m tronditi. Theologjizuan memprehtsi fryme dhe dinamizm, duke shfaqurpareshtur an t reja, aktuale pr epokn e tyret misterit t besimit (1 Tim. 3:9). Dhan njdshmi burrrore t s vrtets n aste tvshtira pr Kishn dhe me fuqi profetikeshembn do penges q ngrihet kundrnjohjes s Perndis (2 Kor. 10:5), do llojidhujsh individual-komoditetin, pushtetin,lavdin, konvencionalizmat e bots, t cilat nukreshtn s ngrituri krye n t gjitha epokat, edhe
brenda kornizave t ambientit kishtar.
e) E gjith shrbesa episkopale ka qen nfund, nj dshmi kryqsore Ngjalljeje. NgaEukaristia Hyjnore e komunitetit adhurues, tciln e drejtojn, q e bn aktive faktin e Kryq-zimit dhe t Ngjalljes, marrin fuqi dhe frymzimpr t udhhequr popullin e Perndis t jetojPashkn e Zotit, pra t realizoj nj dalje tvazhdueshme, nga zona e shkurajimit n vendine shpress, nga do lloj skllavrie n lirin elavdis s bijve t Perndis (Rom. 8:21); njPashk, nj kalim nga vendi i hipokrizis n
t vrtetn, nga veimi i individualizmit nshoqrin me Krishtin.
B
Krkoj, Fortlumturi, n thellsit e qenies
sime dika nga kta element, dhe shikoj vetmdisa reflektime t dobta e t vagullta t tyren siprfaqen e dshirave t mia. Vargjet eZbuless s Joanit drejtuar episkopit t Laodike-s, t prshtatura n rastin tim, fitojn njaktualitet trondits: tashm pash se ti je fatkeq,dhe i mjer, dhe i varfr, dhe i verbr dhe izhveshur (Zbul. 3:17).
Pamjaftueshmria dhe kjo zhveshje bhetedhe m serioze, kur dikush sjell n mendje seftohet t shrbej si episkop n nj organizmsi Shrbimi Apostolik i Kishs s Greqis, n
nj periudh transformimesh rrnjsore, rre-beshesh teknologjike, konfliktesh sociale midisinteresave t palogjikshme dhe fuqive t panjo-hura; n nj periudh gjat s cils shpallet mekmbngulje vlera e njeriut, e liris, e drejtsis,e barazis q t mbulohet shtypja e br, hollose trash, e tyre. Prgjegjsia episkopale bhetakoma m komplekse me mendimin se Kisha eShenjt, Katholike dhe Apostolike ftohet t japfjal pr shpresn q sht ndr ju (1 Pet. 3:15)n mes t nj njerzimi shumformsh, q zhvi-llohet si nj qytet i madh i vetm, ku m shum
se 2/3 e tij jan jo t krishter. Ky njerzim popret me tmerr shkndijat e shekullit t 21-t, tshekullit t elektroniks.
Pikrisht kto mendime dhe kto ndjenja mkan drrmuar, Fortlumturi, gjat veimit tim tktyre ditve. Pozicionimi i prgjegjshm i njepiskopi brenda nj ambienti t till ka lidhjeme martirt dhe pamjaftueshmria e bn ktgj jashtzakonisht t rrezikshme. Sigurishttashm sht mjaft von pr t guxuar t ndr-marr do lloj ikjeje pr n Tars (shih Jona1:3), si kam br para disa vitesh. Nga anatjetr ikja, si prfundim, nuk prbn zgjidhje prkto lloj frikrash. Vetm dashuria e vrtet enxjerr jasht frikn (1 Jn. 4:18). Misteri i da-shuris s prsosur t Perndis pr botn, iCili u b njeri pr t ndar s bashku jetn tondhe q denjon t prdor njerz t padenj dhemkatar, si un q po flas tani, pr ti shrbyerKishs, m ngushllon. Kjo shoqri dashurie, ecila realizohet n Trupin Mistik t Krishtit, qsht Kisha (Kol. 1:24) me mijra dhe mijrapersona t t gjitha kohrave, q jan larguarnga kjo bot dhe t t gjallve, t oshnarve,martirve, pohuesve, kjo prani e vazhdueshmee dashuris dhe e lutjes s mijra vllezrve tshtrenjt n Zotin, m fal kurajn pr hapin e
Nna e Episkopit Anastas t sapodorzuar,
Roksani Jannullatos, nga familja Maltezo
nga Preveza (1890-1980), n ditn ehirotonisjes s tij (19.11.1972).
frikshm q po ndrmarr sot. Ksaj dashurie tprsosur dhe t vuajtur t Krishtit, q jetohet
brenda Kishs, i dorzoj veten time.Ja tek rri n der dhe trokas... vazhdonteksti i Zbuless drejtuar episkopit t Laodikes,pas zbulimit t frikshm t t qenurit t tij i zhve-shur dhe thirrjes pr pendim nd dgjoft ndonjzrin tim dhe hap dern, do t hyj tek ai, dhe dot ha dark bashk me t dhe ai bashk me mua(Zbul. 3:18-20). Nga sa shoh deri m tani, vetmnj vigjilim pendimi, n prulsi dhe me besimn dhembshurin e Perndis, ofron mundsine kaprcimit t friks dhe el dern pr reali-zimin e Darks Mistike s bashku me Krishtin
e Dashur dhe prjetimin e nj misioni paskal.Ju lutem me prgjrat, Fortlumturi dhe Juve,hierark t nderuar, etr t shtrenjt dhe vllezr,sa m rrethoni n kt ast me dashurin tuaj,lutuni q flaka e cila do t ndizet prbrenda meje,gjat ktij misteri t shenjt me fuqin e Shpirtitt Shenjt nga zjarri i Pentikostis, t digjetgjithmon me prulsi prball ikons s tKryqzuarit dhe shenjtorve, n nj Liturgji tvazhdueshme besimi dhe dashurie, q t trans-metoj, n do vend ku t vendoset, dika ngangrohtsia, ngushllimi e shpresa e Ngjalljes dhe
Pentikostis.
Pes karakteristika - dshir, frymzimdhe udhrrfyese n shrbesn episkopale
(vijon nga faqja 9)
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
11/12
11DHJETOR 2012 NGJALLJA
Kalendarii Liturgjive Hyjnore,
JANAR 20131 E MART Rrethprerja eZotit ton Jisu Krisht.Vasili i
Madh.2 E Mrkur Silvestri i Roms.Nili n Orikum. Serafimi nSarov.(Hahen t gjitha)4 E Premte Mbledhja e 70 Ap.Osh. Theoktisti.(Hahen t gjitha)(Shrbesa e Orve)
5 E Shtun Vigjilja e Theofa-nis. Dsh. Theopemti e Theo-nai. (Kreshm)(Vaj e ver.)6 E Diel PAGZIMI I SHP-TIMTARIT TON JISU KRISHT(Theofania).
7 E Hn Mbledhja e JoanPagzorit, Pararendsit. Atha-nasi n Izmir.11 E Premte Osh. TheodhosQinovjarku. Osh. Vitali nGaza. (Vaj e ver.)12 E Shtun Dsh. Tatjana,Efthasia, Mertiu. Osh. Iliaudibrs.
13 E Diel PAS THEOFANIS.Dsh. Ermili, Stratoniku. Osh.Maksimi.14 E Hn Mbyllja e Theofa-
nis. Oshd. n Sina e Raitho.Shn Nina.16 E Mrkur Nderimi i var-gonjve t Ap. Petros. Dsh. Da-naksi nga Vlora. (Vaj e ver.)17 E Enjte Osh. Andoni i Madh.Dsh. i ri Gjergji n Janin.18 E Premte Athanasi eKirili t Aleksandris. Dshg.Theodhuli. (Vaj e ver.)19 E Shtun Osh. Makar egjip-tiani. Mark Evgjeniku i Efesit.
20 E Diel 12 LLUKAIT. Osh.
Efthimi i Madh. Dsh. i riZaharia.22 E Mart Ap. Timotheu ngat 70-t. Oshd. Anastas persiani.25 E Premte Grigor Theolo-gu i Konstandinopojs. Osh.Marisi. (Vaj e ver.)26 E Shtun Osh. Ksenofo-ndi e familja. Osh. Ava Amonai.
27 E Diel 15 LLUKAIT.Transf. lips. Joan Gojartit.Mbr/sha. Markiana.30 E Mrkur 3 Hierarkt:
Vasili i Madh, Grigor Theolo-gu, Joan Gojarti. (Vaj e ver.)
Lum ai q e zgjodhe dhee more, o Zot.
Me hidhrim t thell, por edhe
me mburrje n Zotin, prshnde-
sim sot nj nga hierarkt m t
shquar orthodhoks, Patriarkun e
ndriuar dhe dinamik t Antiokis
dhe gjith Lindjes, Ignatin IV. Pata
rastin pr ta njohur nga viti 1960.
U lidhm shpirtrisht, n kuadrin e
Organizats Ndrkombtare t
Rinis Orthodhokse Syndesmos,ktu pran, n Bejrut (1961). Nnt
vjet m i madh se un, ai linte pr-
shtypje t madhe tek t tjert dhe
t frymzonte me personalitetin e
tij fisnik, formimin e shklqyer theo-
logjik, mirsin e tij ndaj nesh m
t rinjve. N vitet e mvonshme, u
takuam n shum mbledhje t K-
shillit Botror t Kishave, ku prfa-
qsonte Orthodhoksin me mny-
rn m serioze, dinamike dhe bindse.
Sa e njohm, do t kujtojmfrymn e tij kritike, urtsin largpa-
mse, aftsit e tij administrative
dhe rrezatimin e pranis s tij. Jetoi
dhe baritoi Kishn e Antiokis, mu
n zemr t bots myslimane, n
nj periudh trazirash t tmerrshme
t cilat po kulmojn n ditt tona,
me urtsi mahnitse, vendosmri t
qet dhe me frymn e Shpirtit t
Shenjt. Me iniciativat e tij t fry-
mzuara dhe arritjet historike - siuniversiteti i Balamadit - e oi
Fjala e prmortshme e Kryepiskopit Anastas n Shrbesn e Varrimitt Patriarkut t Antiokis, Ignatit IV
Patriarkann e Antiokis n njlulzim t ri. I shrbeu Kishs me
besim t palkundur, sipas asaj q
na thon Lumrimet: Me thjeshtsi
t jo t shtirur, dashuri bujare, pas-
trti zemre, me etje t madhe pr
t vrtetn dhe drejtsin.
Por interesi nuk kufizohej vetm
te populli i zgjedhur i Patriarkans
s Antiokis; prkujdesja e tij shtri-hej m n prgjithsi n dshmin
e Orthodhoksis n mbar botn,
n prafrimin e t krishterve, n
dialogun midis qytetrimeve dhe
feve, n stabilizimin e paqes mbar
botrore. Duke mbetur thellsisht
besnik Tradits Orthodhokse, ishte
i aft t hapej pa frik ndaj bots
moderne, ta kuptonte e t prpiqej
pr transformimin e saj me fuqin
e Kryqit brenda Drits s Ngjalljes.Vdekja pr ata q jetojn n
mnyrn e drejt, sht zhvendosjedrejt m t mirave dhe largim drejt
m t mirave dhe rrug drejt kuro-
rave, na thot n mnyr diakro-
nike ati i madh i Kishs nga Antio-
kia, Shn Joan Gojarti. Sigurisht q
kjo ka vler edhe pr vllain e lu-
mur, shum t nderuar dhe shum
t dashur n Zotin, Patriarkun Ignat.
Ai ka pr t mbetur n histori, jovetm t Patriarkans s Antiokis
por n prgjithsi t Kishs Ortho-
dhokse, shembull i udhheqsit
shpirtror, q do t frymzoj dhe
do tu tregoj udhn atyre q prpi-
qen t jetojn me korrektes n di-
namikn e tradits orthodhokse n
botn moderne, e cila dshiron t
ket dashuri t vrtet, bukuri shpi-
rtrore dhe krijimtari t pashter-
shme. I prjetshm kujtimi i tij!9 dhjetor 2012
Me 5 dhjetor, n Liban, ndrroi jet n moshn 92-vjeare
Patriarku i Antiokis Ignati IV. Ai u dallua, prve kontributit
shpirtror edhe pr rolin aktiv n lvizjen ekumenike dhe at paqtues
n Lindjen e Mesme.
Shrbesa e prmortshme u krye n Bejrut, n katedralen e Shn
Nikolls. Ajo u drejtua nga Patriarku Ekumenik, Vartholomeu I,
me pjesmarrjen e Kryepiskopit t Qipros, Krisostomit, Kryepiskopit
t Tirans dhe t Gjith Shqipris, Anastasit etj. N shrbes morn
pjes edhe shum episkop t krishter, t gjitha autoritetet e larta
libaneze dhe mijra besimtar. 9 dhjetori u shpall nga qeveria
libaneze zi kombtare.
Fjeti Patriarku i Antiokis, Ignati IV
7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012
12/12
12 NGJALLJA DHJETOR 2012
Krishti lindet,
lavdrojeni.
Krishti prej qiellit
prpara dilini.
Krishti mbi dh,
lartsohuni.Kndojini Zotit
tr dheu.
Dhe me ngazllim
prhimnojeni popuj.
Se u lavdrua
(Knga e Par
e Kanonit
t Krishtlindjes)
* * *
Virgjresha lindi sot
t prmbiqenshmenFjal, edhe dheu i
blaton t paafruarit
shpelln; Engjjt,
me barinjt po
lavdrojn, Magt
pra, bashk me yllin
po udhtojn;
se pr ne ka lindur
Krishti,
si djal foshnj,
i parjetshmi Zot.
* * *
Stolisu, o Shpell,
bhu gati, o Grazhd.
O Barinj dhe ju,
o Mag, sillni
dhuratat dhe
jepni dshmi.
Sepse Virgjresha
do t lind
Krishtin...(Himn Mbrmsor)
* * *
Stolisu o Shpell, bhu
gati o Grazhd. O Barinj
dhe ju o Mag, sillni
dhuratat dhe jepni d-
shmi. Sepse Virgjre-
sha do t lind Krishtin...
(Himn Mbrmsor i
s Kremtes t Shn
Nikolls).
Edhe n ato dit doli ur-dhr prej Qezarit Au-gust t regjistrohen gjithbota. Ky regjistrim u b pr tparn her, kur ishte Kiriniqeveritar i Siris. Edhe vinint gjith t regjistroheshin,secili n qytetin e tij. U ngjitedhe Josifi prej Galiles, ngaqyteti Nazaret, n Jude, nqytetin e Davidit, q quhetVithlehem, - sepse ai ishteprej shtpis e prej atsiss Davidit, - q t regjistro-het bashk me Mariamin, qishte fejuar me t pr grua,e cila ishte shtatzn. Edhendrsa ata ishin atje, asaj iu
mbushn ditt q t lind.Edhe lindi birin e saj, t par-lindurin, dhe e mbshtolli nshprgnj, dhe e vuri n grazhd, sepse nuk kishte vendpr ata atje ku kishin rn.
Edhe n at vend npr arat ishin disa barinj, duke ruaj-tur me radh natn tufn e tyre. Edhe ja nj engjll i Zotiterdhi tek ata, dhe lavdia e Zotit ndriti rreth tyre, dhe u tre-mbn me frik t madhe. Edhe engjlli u tha atyre: Mos ufriksoni, sepse ja tek po ju jap juve lajmin e mir pr njgzim t madh, q do t jet pr gjith popullin. Sepse sot
ju lindi juve n qytetin e Davidit nj shptimtar, i cili shtZoti Krisht. Edhe kjo do t jetshenja pr ju, do t gjeni
nj foshnj mbshtjell n shprgnj, shtrir n grazhd.Edhe papandehur, bashk me engjllin u duk nj
shumic ushtrie qiellore, duke lavdruar Perndin, e duke
thn: Lavdi Perndis q shtn t lartat, edhe paqembi dhe, plqim n njerzit.
Edhe si ikn engjjt prej tyre n qiell, njerzit, barinjti than njri-tjetrit: Le t shkojm tani n Vithlehem e tshohim kt pun q sht br, t ciln Zoti na e tregoi.Edhe erdhn me vrap e gjetn Mariamin dhe Josifin efoshnjn shtrir n grazhd. Edhe si pan, treguan pr fjalnq iu fol atyre pr kt djal.
Edhe t gjith ata q dgjuan, u uditn pr ato q ufoln barinjt. Edhe Mariami i ruante n vete gjith kto
fjal, duke menduarpr ato n zemrn e saj. Edhe barinjtu kthyen duke lavdruar e duke nderuar Perndin prgjith ato q dgjuan e pan, si iu tha atyre.
Lindja e Zotit ton Jisu Krisht
Dolinqarkullimk
alendariiriOrthodhoks
Ungjilli sipas Llukait 2.1-20
Recommended