InfoPak Identifikasie van diere · se identifikasiemerk op die dier ... t Vee-eienaars moet egter...

Identifikasie van dierein terme van die

Wet op die Identifikasie van Diere (Wet No. 6 van 2002)

InfoPak

—Afrikaans—

agriculture,forestry & fisheriesDepartment: Agriculture, Forestry and FisheriesREPUBLIC OF SOUTH AFRICA

Departement:Landbou, Bosbou en VisseryeRepubliek van suid-afRika

Departement van LanDbou, bosbou en visserye

Pretoria, September 2010

Identifikasie van dierein terme van die

Wet op die Identifikasie van Diere (Wet No. 6 van 2002)

InfoPak

2010 Tweededruk2008 Eerstedruk

Ontwerpenuitlegdeur DirektoraatLandbou-inligtingsdienste DepartementvanLandbou,BosbouenVisserye

HierdieInfoPakisverkrygbaarvan ResourceCentre,DirektoraatLandbou-inligtingsdienste PrivaatsakX144,Pretoria,0001Suid-Afrika

of

op die web by: www.daff.gov.za

iii

Inhoud

Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Funksies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

1 . WetopdieidentifikasievanDiere:(WetNo .6van2002) . . . . . . . . . 2

2 . ToepassingvandieWet(Artikel2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

3 . Voordelevanwettigemerke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

4 . Hoeom’nidentifikasiemerkteregistreer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

5 . Watis’nidentifikasiemerk?(Artikel4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

6 . Uitsonderings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

7 . Pligtevaneienaars(Artikel7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Wetlike implikasies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1 . Onwettigemerkvandiere(Artikel15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2 . Oortredings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

3 . Merkvangeregistreerde(stoet-)diere(Artikel15(2)) . . . . . . . . . . . . . 7

4 . Alternatieweidentifikasiemetode(Artikel8–Reg .5) . . . . . . . . . . . . 8

5 . Merkoperateurs(Artikel11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Hoe om te registreer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Merkoperateurkursusse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Register van merkoperateurrekords . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

6 . Diediere-identifikasiestelsel(AIS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

iv

Regulasies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1 . Lettergroottes(Art .9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

2 . Vorm,patroonenkomposisie(Art .10) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

3 . Ouderdomvandiedieretydensmerk(Art .11) . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Beeste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Kleinvee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Varke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Volstruise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Perde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

4 . Delewaaropdieregeïdentifiseermoetword(Art .12) . . . . . . . . . . . . 14

Beeste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Skape, bokke en varke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Volstruise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Merkgids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

1 . Warmbrand,vriesbrandentatoeëring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Merk met ’n warm yster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Merk met ’n vriesbrandyster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Merk deur middel van tatoeëring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Ten slotte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1

OmdienasionaleregistervirDiere-identifikasiemerke(AIS)tebestuur,watsaldienas’nversterkteverdedigingslinieteenveediefstal,dieidentifiseringvaneiendomsalvergemaklikenopspoorbaarheidsalbevorder .

t AdministreringvandieWetopdieIdentifikasievanDiere .

t Bestuurvandienasionaleregistervirdiere-identifikasiemerkeasdiediere-identifikasiestelsel .

t ’nBeleidoordiere-identifikasieteontwikkel .

t Gelyketoegangvirdiensverskafferstevoorsienrakendediere-identifisering .

t Bydratotswartekonomiesebemagtigingenwerkskeppingdeurdieregistrasievanmerkoperateurs .

Die versterkte verdedigingslinie teen veediefstal!

Funksies

Doel

2

1. WeT op DIe IDenTIFIkasIe van DIeRe (Wet no. 6 van 2002)

t DieWetopdieIdentifikasievanDiere,2002(WetNo .6van2002)vervangdieouWetopVeebrandmerke,1962(WetNo .87van1962) .

2. ToepassIng van DIe WeT (artikel 2)

t Diewetislandwydvantoepassing .

Dit is verpligtend om alle beeste, skape, bokke en varke te merk.

Inleiding

3

3. vooRDeLe van WeTTIge MeRke

t Fisieseafskrikmiddel–veedieweismeergeneigomongemerktedieretesteel .

t Positieweidentifikasie .

t Positiewebewysvaneienaarskap .

t Doeltreffenderpolisiëring .

t Hoërherwinningspersentasie .

t Maakopsporingmoontlik .

t ’nWettigeidentifikasiemerkisbaienuttig–asasgesteeldeofverlorediereopgespoorword,kandieeienaargevindword .

4. Hoe oM ’n IDenTIFIkasIeMeRk Te RegIsTReeR

tAlleeienaarsmoetaansoekdoenvir’ngeregistreerdeindentifikasie-merk .

t Vormsisverkrygbaarvanafvoorligtingskantore,magistraatskantore,veediefstaleenhedevandieSAPDofbydieRegistrateurvanIdentifikasiemerke .

t ’nEenmaligeregistrasiefooiisbetaalbaar .

t Adresseerdiekoevertaan:DieRegistrateurvanIdentifikasiemerke,PrivaatsakX138,Pretoria0001

t Alleidentifikasiemerkemoetgeregistreerword .

t DieregistrasiewordopdienasionaleRegistervanDiere-identifikasie-merkegeplaas(AIS) .

4

5. WaT Is ’n IDenTIFIkasIeMeRk? (artikel 4)

t ’nMerkwatdeurdieMinistervoorgeskryfis .

t Enigegeregistreerdemerkwatop’ndieraangebringwordvirwatter

doelookal .

6. UITsonDeRIngs

t ’nMerkaan’nhoefofhoring .

t ’nVerfmerk .

t Knip,klinknaelofplaatjiewataandieooraangebringis .

t Keepofgat .

5

Dit beteken dat daar nie na 14 dae van die dier ontslae geraak kan word sonder dat die nuwe eienaar se identifikasiemerk op die dier aange bring is en ’n identifikasie­dokument uitgereik is nie.

7. pLIgTe van eIenaaRs (artikel 7)

t Alleeienaarsvanbeeste,skape,bokkeenvarkemoet’nidentifikasie-merkregistreerbydieregistrateurvandiere-identifikasie .

t Elkeeienaarmoetsy/haardiereopdievoorgeskrewemetodemerk .

t Allebeeste,skape,bokkeenvarkewaarvandieidentifikasiemerkonduidelikofonsigbaargewordhet,moetooreenkomstigwetlikevoorskriftegeheridentifiseerword .

t Enigeeienaarvan’ndiermet’nidentifikasiemerkwatdiedierbinne14daenadathyofsydieeienaargewordhet,wilverkoop,ruilofweggee,moetdienuweeienaarvan’nidentifikasiedokumentvoorsien .

Dit beteken dat die dier binne 14 dae weggemaak kan word sonder dat dit met die nuwe eienaar se merk gemerk is omdat dit reeds die vorige eienaar se merk op het en ’n identifikasiedokument uitgereik is.

t’nEienaarwat’ndierna14daenadathydieeienaarvanso’ndiergewordhet,wilverkoop,ruilofweggee,moetsyeiemerkopdiedieraanbringvoordathydaarvanontslaeraak .Dieeienaarmoetookdienuweeienaarvan’nidentifikasie-dokumentvoorsien .Dienuweeienaarmoetdieidentifkasiedokumentvir’nperiodevaneenjaarhou .

6

1. onWeTTIge MeRk van DIeRe (artikel 15)

Geenpersoonmag’ndiermerkmet’n:

t Merkwatniegeregistreerisnie .

t Geregistreerdeidentifikasiemerksonderdiemagtigingvandieeienaarvandiemerknie .

t Geregistreerdeidentifikasiemerkandersasvoorgeskryfnie .

t Merkwatin’nanderpersoonsenaamgeregistreeris,watniediediereseeienaarisnie .

t Merkwatnie’nvoorgeskrewemerkisvirdiegroepwaaraandiedierebehoortnie .

2. ooRTReDIngs

Enigepersoonwat:

t ’nMerkoperateurismaarnie’nregisterhounie .

t Enigediereinsy/haarbesithetwatnieinooreenstemmingmetdietoelaatbarevoorsieningsvandieWetgemerkisnie/andersgemerkis .

t Dieidentifikasiemerkop’ndierverander,beskadigofuitwis .

t ’nDierverkoopwaarvandieidentifikasiemerkverander,beskadigofgekanselleeris .

t ’nDierverkoopwaarvandieoorsonderenigewettigeredeafgesnyis .

Dievonnisvirhierdieoortredingsis’nboeteofgevangenisstrafvir’nperiodevannielangerassesmaandeofbeidedieboeteengevangenisstraf .

Wetlike implikasies

7

3. MeRk van geRegIsTReeRDe (sToeT-)DIeRe (artikel 15 (2))

t GeregistreerdedierewordmetmerkegemerkwatdeurdiebetrokkeTelers-genootskaptoegekenis .

t DieTelersgenootskapsaldiemerkmetodevoorskryf(brandmerkoftatoeëring) .

t RegistrasiesertifikatewatdeurdieTelers-genootskapuitgereikismoetgeregistreerdedierevergeselwatopopenbareveilingsverkoopword .

8

4. aLTeRnaTIeWe IDenTIFIkasIeMeToDe (artikel 8 - Reg. 5)

t DitisnoumoontlikombydieRegistrateuraansoektedoenviralternatiewemetodesomdiereteidentifiseer .

t Vee-eienaarsmoetegterkennisneemdatditnievantoepassingsalweesopindividueleeienaarsnie .Slegsaansoekevirdiemerkvansekeregroepediereofspesiessaloorweegword .

t Indienso’nversoektoegestaanword,salditonderhewigweesaanstrengvereistesomdiewerkvandieinspekteurendieSAPDtevergemaklik .

t Voorwaardeswatinso’ngevalinwerkingtree,salinsluitdieaanbringvan’nenkelemerk(brandmerk/tatoeëermerk)wataanduidatdiedieremetmikroskyfiesgemerkis .

t Ditsalook’nvereisteweesdatalmalwatdiemetodegebruiktealletye’nskandeerder/leserbesit .

5. MeRkopeRaTeURs (artikel 11)

Hoe om te registreer

t Voltooi'nmerkoperateurskursus .

t ’nAansoekvormwatvandiekursusaanbiederverkrygbaaris,moetingevulword .

t ’nAansoekfooiisbetaalbaar .

t Betalingkanbywysevan’ntjekofposorder .

t Adresseerdiekoevertaan:

DieRegistrateur:Diere-identifikasie PrivaatsakX138 Pretoria(Tshwane) 0001

9

Merkoperateurskursusse

DieRegistrateursaldieaansoekerinligwaaromdievoorgeskrewekursusbytewoon .

Diekursussaldievolgendeinsluit:

tDieteorieentegniekvan“warm”brandmerking .

t Dieteorieentegniekvan“vries’’brandmerk .

t Dieteorieentegniekvantatoeëring .

t Dieteorieentegniekvanbeteuelingenmerkvandiere;endiewetgewingrakendediewelstandvandiere .

Register van merkoperateursrekords

tNaamenadresvaneienaarwiesedieregemerkis .

t Datumwaaropdiedieregemerkis .

t Tipeofspesifiekerasgemerk .

t Getaldieregemerk .

t Identifikasiemetode .

t Datumwaaropdieeienaarseidentifikasiemerkgeregistreeris .

t Dieeienaarsegeregistreerdeidentifikasiemerk .

“Warm”brandmerking

Tatoeëring

Nekklamp

10

6. DIe DIeRe-IDenTIFIkasIesTeLseL (aIs)

t Diediere-identifikasiestelsel(AIS)isdienasionaleregistervandiere-identifikasiemerkeinSuid-Afrika .

t InhierdiestadiumhetslegsdieSuid-Afrikaansepolisiedienstoegangtotdiestelsel .

t AISis’nuitersgebruikersvriendelikestelselwatdeurenigebeamptegebruikkanwordna’nkortopleidingstydperk .

11

1. LeTTeRgRooTTes (art. 9)

tTatoeëermerk:moetniegroteras20mmopdiebreedsteenhoogstedeelweesnie .

t Brandmerk:moettussen40en100mmbydiebreedsteenhoogstepuntwees .

2. voRM, paTRoon en koMposIsIe (art. 10)

t ’nIdentifikasiemerkkanbestaanuiteentotdrielettersofsimbole(karakters) .

t ’nDrielettermerkkanopvierverskillendemanieregebruikword .

t ’nTweelettermerkkanoptweever-skillendemanieregebruikword .

t Dielettersmagnieaanmekaarraaknie .

t Dieselfdemerkkanopbeesteenkleinveegebruikword .

BC a

a BC

a B C

aBC

a B

aB

Regulasies

12

3. oUDeRDoM van DIe DIeRe TYDens MeRk (art. 11)

Beeste

tMoetgemerkwordteendieouderdomvansesmaande .

t Kangetatoeëerwordteendieouderdomvaneenmaand-of

t Kangebrandmerkwordteendieouderdomvansesmaande–en

t Moetgebrandmerkweesteendieouderdomwatdieeerstepaarpermanentesnytandeverskyn(tweetandstadium) .

13

kleinvee

t Moetgetatoeëerwordteendieouderdomvaneenmaand .

varke

t Moetgetatoeëerwordteendieouderdomvaneenmaand .

volstruise

t Kangetatoeëerwordteendieouderdomvaneenmaand–en

t Kangebrandmerkwordteendieouderdomvansesmaande .

perde

t Kangetatoeëerwordteendieouderdomvansesmaande–en

t Kangebrandmerkwordteendieouderdomvantwaalfmaande .

14

4. DeLe WaaRop DIeRe geïDenTIFIseeR MoeT WoRD (art. 12)

a

L F

a

LF LF

aa

LF

eerste eienaar

Tweede eienaar

Beeste

t Tatoeëring:Indielinkerofregteroor .

t Brandmerk:Openigeduidelikesigbaredeel,dienekuitgesluit .

t Kyknadiefiguur .Plaasdiebrandmerkopenigeplekbuitedievierkant .

t Dieeerste eienaarkandiemerkopdielinkeragterbeenaanbring,dietweede eienaarkanditopdielinkerskouerplaas,diederde eienaarkanditopdieregteragterbeenplaasendievierde eienaaropdieregterskouer .

t Onthoujykanfinansieelskadelyophuideasjywaardevollegedeeltesmerk .

skape, bokke en varke

t Dieeerste eienaarkandietatoeëermerkindielinkerooraanbring,dietweede eienaarindieregteroor(kyknadiefiguur) .

15

volstruise

t Tatoeëervolstruisejongerassesmaandeonderdielinkervlerk .

t Brandmerkvolstruiseouerassesmaandeopdiedye .

t Dieeerste eienaarkandiebrandmerkaandiebuitekantvandielinkerdyaanbringendietweede eienaaraandiebuitekantvandieregterdy .

t Volstruisewordgebrandmerkvolgenshulleouderdom .

t Geenvolstruisejongerassesmaandemagmet’nwarmystergebrandmerkwordnie .

t Volstruisejongerassesmaansdemaggetatoeëerword .

t Dielettersvan’nbrandmerkmagniegroteras25mmweesnie(breedteofhoogte) .

t Dielettersvan’ntatoeëermerkmagniegroterweesas25mmnie(breedteenhoogte) .

t Diebrand-oftatoeëermerkmagnettweelettershê .

t Lettersmoet6mmvanmekaargeplaasword .

t Brandmerkletterskanlangsofondermekaargeplaasword .

tTatoeëermerkekanlangsmekaargeplaasword .

M n M n

16

1. WaRMBRanD, vRIesBRanD en TaToeËRIng

Merk met ’n warm yster

stap 1t Gebruik’naparteystervirelke

lettervandiemerk .Ditismakliker,maarnieverpligtendnie .

stap 2t Kryallesgereedvoordatjybegin

merk .Maaksekerdatdievolgordevandiegeregistreerdemerkregisvolgensdieregistrasiesertifikaat .Dit kan eers op ’n stukkie hout getoets word .

stap 3t Kryiemandomjoutehelp .Die

helpermoetdiediernaderbringenstyfvashou .Ditsalmaklikerweesasdaarmeeraseenhelperis .

stap 4t Maakdieystergoedwarm .

Wanneerdieysterwitword,isdit’ntekendatditwarmgenoegis .Jykandieysterop’nstukkiehouttoetsomtesienofditwarmgenoegis .

stap 5t Maakdiediereonbeweeglikmet’nimmobiliseerderofkniehalterhulle

sodathuljounieskopnie .Dieimmobilisasievandiewillekeurigespiereweerhoudiedieromtebeweeg .

Merkgids

17

stap 6t Neemdieeersteysterenhoudit3 tellingslankteendiediersevel .

Moetniedruknie .Tel stadig 1,2,3 .Verwyderdieyster .Neemdietweedeysterendoenookdieselfdemetdiederde .Diemerkisnouvoltooi .Maakelkeysternagebruikskoonmet’nstaalborselomvandiegebrandevelenhareontslaeteraak .

stap 7t Gebruikdieysapparaat om die wond te verkoelofspuitkouewaterop

diediersevelomditaftekoel .

t Jykanookwondolieopdiewondgiet .Moetditniemet’nlapafveenie .enmoetnooitmisaandiewondsmeernie.

Merk met ’n vriesbrandyster

Toerusting benodig:

t Verkoeler–droëysinetiel,metielofisopropielalkoholenvloeibarestikstof .

t Geïsoleerdehouervirdieverkoelingsmiddel .

t ’nStelkoper-ofhoëgehaltebronsallooi-brandmerkysters .

t Stelknippers .

t 95%etiel-ofmetielalkohol .t Handskoene .

18

stap 1t Kryallesgereedvoordatjy

beginbrandmerk .

stap 2t Kryiemandomjoutehelp .

Diehelpermoetdiediernaderbringenstyfvashou .Asjy’ndrukganghet,saldiebrandmerkprosesmaklikerverloop .

stap 3t Maakdiedieronbeweeglik

met’nimmobiliseerderofkniehalterhullesodathuljounieskopnie .

stap 4t Skeerdiehareafvandie

deelwatgebrandmerkgaanword .

stap 5t Vriesdieysterdeurditin

vloeibarestikstofteplaasofinspirituswattot-40°Cafgekoelisdeurmiddelvandroëys .

stap 6t Wanneerdaarniemeer

borrelsvormnieisdieysterskoudgenoegvirgebruikomlettersopdieveltebrand .Skuddiestikstofofspiritusaf;anderssaldieafvloeiook’nmerkopdievellaat .

19

stap 7Drukhardvirdievolgendeblootstellingstydperke:

t Dierevan6tot8maande:20 tot 25 sekondes

t Dierevan9tot18maande:25 tot 30 sekondes

t Diereoueras18maande:30 tot 35 sekondes .

Merk deur middel van tatoeëring

’nDerdeidentifiseringsmetodeisdietatoeëringvandiere .

t Tatoeëertangeeninkwordgebruikondiedieretemerk .

Skape, bokke (kleinvee) en varke

t Skape,bokkeenvarkewordgetatoeëer .

t Dielettersvan’ntatoeëermerkmagnie groter as 20 mmweesnie(hoogofbreed) .

t Diemerkkan1,2of3karaktershê .

t Jymoetdiekarakterslangsmekaarplaas .

20

stap 1t Kryallesgereedvoordatjybegintatoeëer .

stap 2t Kryiemandomjoutehelp .Diehelpermoetdie

diernaderbringenstyfvashou .

stap 3tPlaasdiekaraktersindieregtevolgordeen

posisieindietatoeëertang–volgensdieregistrasiesertifikaat .

stap 4t Maakdieoreskoonvoordatdieinkaangewend

word–vuiligheidenolieindieoresaldieinkverhoedomdietatoeëergaatjiestevulwatdeurdietatoeëertanggemaakword .Toetsdietatoeëerinkop’nskoonareawatgetatoeëermoetword .

stap 5t Drukdietatoeëertangtotdatdiegaatjiesopdie

velverskyn .

stap 6tVryfdieinkindiegaatjies .Dietatoeëerproses

isnouafgehandel .

t ’n Wettige, permanente merk is die eerste verdedigingslinie teen veediefstal.

t In Suid-Afrika maak wetgewing voorsiening vir ’n doeltreffende diere-identifikasiestelsel.

t Warmysterbrandmerke vir beeste en tatoeëermerke vir kleinvee bly die mees kostedoeltreffende wyses om hierdie groepe diere te merk.

Ten slotte