Inleiding Taalkunde

Inleiding Taalkunde

Björn Klaassen BosPatrick van Stiphout

Merel VercammenAnnechien Ponstein

Noors

Indeling Inleiding Fonemen Morfemen Naamvallen Woordvolgorde Negatie Negatief polaire uitdrukkingen

Inleiding

Bokmål Nynorsk

Fonemen[kaʈ] = het Nederlandse 'kaart' (post-alveolar stemloos

plosief)[kat] = het Nederlandse 'kat'. (alveolar stemloos

plosief)

[sønn] = het Nederlandse 'zoon' (close-mid front rounded)

[sɔnn] (spelling: sånn) = 'zo' of 'dergelijke'. (open-mid back rounded)

Assimilatie

[li:v] (liv), 'leven‘[sɛt.tə.ti.lifs] (sette til livs), 'eten'[lif.sæ.fa:.ɾiŋ] (livserfaring), 'levenservaring'

[fu:t], 'voet'[til.futs], 'te voet'.

Assimilatie

[ʋɛg], 'muur'[sɛt.tə.til.ʋɛgs], 'in de hoek gaan'

[bly:g], 'verlegen'

[blyk.sl], 'verlegenheid'.

Syllabestructuur

Zware lettergreep: lange klinker +max. 1 medeklinker

-> wordt onset van volgende lettergreep

Lichte lettergreep: korte klinker

(C)(C)V(C)(C)

Morfemen: zelfstandige naamwoorden problem = het Nederlandse 'probleem'

(onbepaald enkelvoud) problemer = het Nederlandse 'problemen'

(onbepaald meervoud) problemet = het Nederlandse 'het probleem'

(bepaald enkelvoud) problemene = het Nederlandse 'de

problemen' (bepaald meervoud)

Morfemen: bijvoeglijke naamwoorden

et fint hus een mooi huis (onzijdig)

kald koudkaldere kouderkaldest koudst

Morfemen: werkwoorden

Ankommer (arriveer/arriveert/arriveren)

Mogelijke uitgangen: -er, -e, -et, -te, -de, Soms klinkerverandering

Hulpwerkwoorden

Hebben: ha

Zijn: være

Zullen: ville

Naamvallen

Nominatief Genitief Datief Accusatief Locatief

Naamvallen Er is geen verschil in naamval tussen Subject

en Object Voorbeeld:De fleste av Prosperos bøker vil komme neste ukeDe meeste van Prospero’s boeken zullen komen volgende week

Han leste ikke noen bøker for sønnen sinHij leest geen één boek aan zijn zoon

Naamvallen Er is wel verschil in naamval tussen direct

object en indirect object Voorbeeld:

Han leste ikke noen bøker for sønnen sin Hij leest geen één boek aan zijn zoon

Prospero har lovt å gi henne alle bøkene

Prospero had beloofd haar alle boeken te geven

Lidwoorden

Onbepaalde lidwoorden: en, ei, et Bepaalde lidwoorden: den, det Voorbeeld:

Ingen ankom slottet i går

Niemand is gisteren in het kasteel gearriveerd

Woordvolgorde

SVO-taal

Fallstaff drakk et glass øl

Fallstaff dronk een glas bier

SUB VERB OBJ

Woordvolgorde

SVO IO

Han leste ikke noen bøker for sønnen sin

Hij leest geen enkel boek aan zoon zijn

SUB VERB - OBJ IO

Woordvolgorde

Uitzondering!! In het Noors komt het bezittelijk naamwoord

achter het zelfstandig naamwoord

Woordvolgorde

SVO ook in bijzinnen

Hamlet sa at moren hans var illojal

Hamlet zei dat moeder zijn wasdeloyaal

SUB VERB OBJ

Negatie

ikke en ingen

Negatie

ikke en ingen ikke: nee, niet ingen: niemand, niets, noch etc.

Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin.

Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin. Han leste ikke noen bøker for sønnen sin.

ingen (geen) wordt opgesplitst in ikke noen (niet een)

Negatie

Niets (ingenting) Nergens (ingensteds) Nooit (aldri)

Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok

Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok *Jeg har sett noen bok

Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne.

Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne. *Det har jeg gjort. Noensinne.