İsg ve çevre

ENTEGRE ISO 14001:2004(ÇEVRE) VE

ISO18001:2006 (İSG) YÖNETİM SİSTEMİ EĞİTİMİ

1

İLETİŞİM• hulyamutlu@enmac.com.tr• Tel: 0 216 545 29 99• Facebook:hulyamutlu44@hotmail.com• Twitter:MutluHulya• www.enmac.com.tr• Linkedin:Hülya Mutlu• www.hulyamutlu.com

EĞİTİMİN AMACI• ISO 14001:2004 ve OHSAS 18001:2007 – AS

48001 Standartlarının anlaşılması• Uygulanabilir yasalar ve mevzuat.• Çevre boyutları, etkileri, önemi ve hedefleri.• OH&S Güvenlik Tehlikeleri, Risk

Değerlendirme, Tedbirler ve Hedefler.• ÇYS ve İSG Yönetim Sistemi Kavramları

3

ÇEVRE KURULUŞUN ÇALIŞTIĞI ŞARTLAR, BUNLAR

ARASINDA: HAVA

SUTOPRAK

DOĞAL KAYNAKLAR FLORA & FAUNAİNSANLAR & BUNLARIN ETKİLEŞİMLERİ

4

ÇEVRENİN ANLAMI

ISO 14001:2004: Bir kuruluşun faaliyet gösterdiği ve hava, su, toprak, doğal kaynaklar, flora, fauna, insanlar ve diğer ilişkili eşyaları da içeren etrafındaki her şey.

5

İş Sağlığı ve İş Güvenliği

İş yerlerinde işin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkenlerden korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara İş Sağlığı ve İş Güvenliği denir.

6

İş Kazası

• Aşağıdaki hal ve durumlarda meydana gelen: Sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır. (S.S.Kanunu madde: 11/A)

a. Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b. İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,

c. Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanda,

d. Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e. Sigortalının, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmesi sırasında 7

Kaza nedir?Kaza;

ani,

istenmeyen ve

planlanmamış,

genellikle ölüm,

yaralanma veya

maddi hasarla sonuçlanan

bir olay

olarak tanımlanabilir

Enmac Danışmanlık 8

Meslek hastalığı nedir?

Meslek Hastalığı;

Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre, tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı, geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ya da ruhi arıza halleridir.

• (SSK 506 sayılı Kanun madde 11/B)

Enmac Danışmanlık 9

10

KÜRESEL ÇEVRE PROBLEMLERİ• Küresel ısınma ve iklim değişikliklerine neden olan sera etkisi• Asit yağmurları• Orman alanlarının azalması• Biyolojik çeşitliliğin azalması• Su kaynaklarının azalması• Enerji kaynaklarının azalması• Ozon tabakasının incelmesi• Çevre kirliliğinin insan sağlığına zararlı etkisi• Doğal Kaynakların azalması• Atık çeşitliliğinin ve miktarının artması

11

12

KARBON YAYINIMI

1970: AVRUPA KORUMA YILIKarar Vericiler işlerini yaparken çevreyi dikkate alacaklar ve kamuya mal edeceklerdir.

13

Hava Yayınımı – Fabrika Sisi

14

Hava Yayınımı – Fabrika Sisi

15

Hava Yayınımı

1972: STOCKHOLM DEKLERASYON BM: İnsan Çevresi

16

17

GAZ EMİSYONU

18

GAZ EMİSYONU: HAVA KİRLİLİĞİ

19

HAVA KİRLİLİĞİ

20

HAVA KİRLİLİĞİ

21

HAVA KİRLİLİĞİ

GEÇMİŞ

22

1970: Avrupa koruma yılı.1972 : Stockholm Deklarasyonu.1979 : Geneva Konvansiyonu.1980 : BM Dünya Koruma Stratejisi.1985 : Helsinki Protokolü.1985 : Viyana Konvansiyonu.

GEÇMİŞ

23

1987: Montreal Protokolü.1987: Brundtland Raporu.1991: Geneva Protokolü.1992: Rio “Yeryüzü Buluşması”.1997: UNFCCC “Kyoto”.2002: Johannesburg “Yeryüzü Buluşması 2”.

24

NÜKLEER GÜÇ

25

Global Isınma. İklim Değişikliği. Ozon delinmesi.

Deniz Seviyesi Değişimi.

Kirlilik.

26

KİRLİLİK

27

HAVA KİRLİLİĞİ

28

1997: UNFCC “KYOTO”(İklim Değişikliği: Greenhouse Gaz Yayınımı Azaltma

29

KİRLİLİK

GLOBAL ISINMA

Artık pardösülerimizi atmamız gerekiyor.. !!!

30

GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ

31

GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ

32

EVİMİZ NERESİ ?

33

GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ

34

GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ35

GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ36

37

ÇEVRESEL STANDARTLARIN HAZIRLANMASININ NEDENLERİ

Baskılar: Baskı grupları.

Politika.

İç işleri.

Baskılara Tepkiler: Geleneksel.

Çok uluslu birleşmeler.

Genel Sistematik.

38

39

40

41

42

ISO 14001:2004VE

OHSAS 18001:2007STANDARTLARINI TANIMA

43

NİÇİN OHSAS 18001:2007• OHSAS 18001:2007 Standardı uluslar arası

ölçekte İSG yönetim sistemlerinin değerlendirilmesi amacı ile kabul görmektedir.

• İSG yönetim sisteminin uygulanması, sürdürülmesi ve sürekli iyileştirilmesi.

• Kuruluşlar İSG politikasına uyduklarının güvencesini alırlar

• Diğerlerine uygunluğu da gösterir. 44

OHSAS 18001:2007 UYGULAMA NEDENLERİ

• Uygunluğu gösterir.

• Üçüncü taraf kuruluşlardan İSG sisteminin uygunluğuna dair belge alınabilir ;

• OHSAS standardına uygunluk ile ilgili özgüven, öz değerlendirme ve deklarasyon sağlar.

45

OHSAS 18001:2007 NEDİR?• OHSAS 18001:2007 uluslararası tanınan bir

yönetim sistem standardıdır. • It is paralleled with AS/NZ 4801:2001

Occupational Health and Safety Management Systems Standard.

• Kuruluşlarda İSG sisteminin kurulması ile ilgili sistematik bir çalışma ortamı oluşturur.

46

Çevre ve OHSAS Y.S. ISO 14001:2004 ÇYS & OHSAS 18001:2007

standartları birbirleri ile ilişkili prosesler sistemine dayanır. Her hangi bir kuruluşta çevre konularının ve İş güvenliğinin yönetilmesi ile ilgili basit araçlardan oluşurlar.

İkisi de sadece sonuçta ne olması gerektiği konusunu açıklarlar, bu sonuçlara nasıl ve hangi metotlar ile ulaşılacağı konusu ise açıktır.

47

ISO 14001:2004 ve OHSAS 18001:2007

• ISO 14001:2004 Uluslar arası bir standarttır.

• OHSAS 18001:2007 artık ISO 14001 ile uyumlu ve entegre olabilecek bir standart haline gelmiştir.

• Tüm dünyada bilinirler.

• Tüm sektörlere uygulanabilir.

48

ISO 14001:2004 ve OHSAS 18001:2007• Şartlar:• Her ikisi de Çevre ve OHSAS politikası gerektirir. • Personelin aktif katılımı gerekir.• Tedarikçiler ve taşeronların uygunluğunu

gerektirir. • ÇYS / İSG performansının sürekli iyileştirilmesi.• Üç yıllık denetleme ve belgelendirme dönemleri.

• İlk Çevre ve İSG değerlendirmesi49

ISO 14001:2004 ve OHSAS 18001:2007 ISO 14001:2004 bağımsız bir şekilde uygunluğun

tespiti amacı ile kullanılacak bir yapıda geliştirilmiştir.

OHSAS 18001:2007 de aynı şekilde işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda çerçeve bir uygulama referansı geliştirmek üzere yazılmıştır.

Denetlenecek faaliyet tipleri ile ilgili her hangi bir kısıtlama yoktur. Yani tüm sektörlere uygulanabilir.

50

ISO 14001:2004/OHSAS 18001:2007• ÇYS / OH&S Denetleme• ÇYS / OH&S Politikası.• Planlama.• Yönetim Gözden Geçirme.• Belgelendirme – Doğrulama.• ÇYS / OH&S Dokümanları.• ÇYS / OH&S Uygulamasının geçerli

kılınması.51

ÇYS/OHSAS-YS GENELPOLİTİKA

PLANLAMA

UygulamaDüzeltici Faaliy. Doğrulama

Yönetim Gözden Geç.

“PLANLA - UYGULA - KONTROL ET” 52

ISO 14001:2004/OHSAS 18001:2007 STANDARTLARI

Bu standartlarda şartlar bölüm 4, 5 ve bölüm 6 nın altında verilmektedir ve ISO 9001:2000 ve ISM Kodu standardını tanıyan insanlar için bilindik gerekliliklerdir :

4.1. Genel Şartlar.4.2. Politika.4.3. Planlama.4.4. Uygulama ve operasyon.4.5. Kontrol.4.6. Yönetim Gözden Geçirme

53

KAPSAMKapsamda aşağıdakileri uygulamak isteyen her

kuruluşun kullanabileceği yazar :

• A) Çalışanlara ve kendi faaliyetlerinden kaynaklı şekilde iş güvenliği riski ile karşı karşıya kalabilecek diğer ilgili taraflara karşı oluşabilecek riskleri yok etmek veya en aza indirmek için bir İSG yönetim sistemi uygulamak isteyenler

• B) ISG yönetim sistemini uygulamak, sürdürmek ve sürekli iyileştirmek.

54

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

4.1. GENEL ŞARTLAR

Kuruluşun Çevre ve İSG yönetim sistemi tanımlaması, kurması, dokümante etmesi, sürekliliğini sağlaması ve sürekli iyileştirmesini gerektirmektedir.

55

ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI (Devam)

4.2. ÇEVRE VE ISG POLİTİKASIKuruluşun faaliyetleri, hizmetleri ve ürünlerine uygun, yasalara uyma, kirliliğin önlenmesi, sağlık ve güvenlik risklerinin azaltılması taahhüdünü içeren, amaçları ortaya koyan tanımlı ve dokümante bir politika olmalıdır. Bu politika tüm çalışanlara iletilmeli ve tüm kamuya açık olmalıdır.

56

FAALİYET 2

BİRLEŞTİRİLMİŞÇEVRE

& OHSAS POLİTİKASI

ÇEVRE & OHSAS, BÖLÜM 4.2.

57

Çevre Politikası1. Sürekli gelişme ve kirliliğin önlenmesine dair taahhüt.2. Çevre politikası halkın erişimine açık olmalı3. İSG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına

uyacağına dair taahhüt içermelidir. 4. İSG Politikası ilgili taraflara açık olmalı.

58

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI (Devam)

4.3. PLANLAMA4.3.1. Çevre BoyutlarıKuruluş, kendi faaliyetleri, ürünleri ve hizmetlerinin çevre boyutlarını, bunların etkilerini ve önemliliklerini belirlemek için uygun prosedürler oluşturmalı, sürekliliğini sağlamalı ve uygulamalıdır. Bu boyutlar ve etkileri ÇYS kurulurken dikkate alınacaktır ve bu prosedür dokümante edilecektir. NOT: 4.3., OH&S riskleri ile ilgili planlama daha farklıdır.

59

Çevre Boyutlarının Belirlenmesi

Önemli Çevre Boyutlarının Belirlenmesi

Amaç ve Hedefler

Sistem Programları Spesifik Programlar

Nihai Politika

Taslak Politika 2

Taslak Politika 1

Planlama akışında politikanın belirlenme aşamaları 60

Çevre Boyutları Çevre Etkileri

Uçucu organik bileşiklerden kaynaklanan hava emisyonları

Havadaki ozon miktarında artış

Kimyasal madde dökülme ve sızmaları

Toprak ve yer altı suyu kirlenmesi

Elektrik enerjisi kullanımı Hava kirliliği, global ısınma

Kağıtların geri dönüşüme gönderilmesi

Doğal kaynakların kullanılması

61

FAALİYET 3

KENDİ KURULUŞUNUZDAKİ ÇEVRE BOYUTLARININ VE OH&S TEHLİKELERİNİN

BELİRLENMESİ

ISO 14001:2004, BÖLÜM 4.3.1.

OHSAS 18001:2007, BÖLÜM 4.3.1.

62

DEĞERLENDİRME

63

RİSK DEĞERLENDİRME•Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risklerin kontrolü ile ilgili planlama OHSAS 18001:2007, • Operasyonel Kontroller. ( İşlem Kontrolü )• Tehlikelerin durumu, yapısı ve geçmişi.• İş ortamının tasarımı ve oluşturulması.• Faaliyetler, Cihaz, Malzeme, Depolama.• Ziyaretçiler ve taşeronlar ile ilgili kontroller.• Satınalma, Taşeron hizmet sağlayıcılar.• Onarım, Bakım ve Servis.

64

ELEMAN 4.3.1.OH&S TEHLİKE BELİRLEME, RİSK DEĞERLENDİRME VE

KONTROLLERİN BELİRLENMESİ

• 4.3.1.( AÇIKLAMA ):• Tehlike belirleme ile ilgili dokümante prosedür.• Risk değerlendirme ile ilgili dokümante prosedür.• Tedbirlerin belirlenmesi.• Tehlikelerin / Risklerin kontrolü.• Tehlikelerin ve risklerin değerlendirilmesi • Tehlike tipleri ve etkileri / sonuçları.

65

FAALİYET 4

SORULİSTESİ – TEHLİKE BELİRLEME VE

RİSK DEĞERLENDİRME VE

“GERÇEK DELİL”

OHSAS 18001:2007, BÖLÜM 4.3.1.

66

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

4.3. PLANLAMA (Devam)4.3.2. Yasal ve Diğer ŞartlarKuruluş, uymak zorunda olduğu yasalar ve uygulamalar ile ve bunların kendisi ile ilgili İSG tehlikeleri ve Çevre Boyutları hakkında bilinçli olmalıdır. Sürekli bilinçlilik ve uygunluk sağlamak için prosedürler uygulanmalıdır.

67

İSG Yasal Şartlar1. Ağır Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği2. Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin

Önlenmesi Hakkında Yönetmelik3. Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği

Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik

4. Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

68

İSG Yasal Şartlar5. Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği6. Gürültü Yönetmelik7. Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği8. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulları Hakkında

Yönetmelik9. İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği10. Kanserojen Ve Mutajen Maddelerle

Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

69

İSG Yasal Şartlar10. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve

Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik11. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde

Kullanılması Hakkında Yönetmelik12. Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden

Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik13. Titreşim Yönetmeliği14. Yapı İşlerinde Sağlık Ve Güvenlik Yönetmeliği

70

Çevre Yasal Şartlar1. Ambalaj Atıkları Yönetmeliği2. Atık Pil akümülatör3. Atık yağların kontrolü4. Bitkisel atık yağlar5. Gürültü kontrol yönetmeliği6. Hafriyat atıklarının kontrolü yönetmeliği7. Hava kalitesinin değerlendirilmesi Y.8. Isınmadan kaynaklı hava kirliği yönetemliği9. Su kirliliğinin engellenmesi yönetmeliği

71

Çevre Yasal Şartlar10. Tehlikeli kimyasallar yönetmeliği11. Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği12. Tıbbi atık yönetmeliği

72

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.3. PLANLAMA (Devam)4.3.3. Hedefler, Amaçlar ve ProgramlarÇevre ve OH&S iyileştirme hedefleri ve amaçları belirlenmeli ve politika ile tutarlı olmalıdır.

Bu hedeflerin ve amaçların gerçekleştirilebilmesi için sorumluluk ve zaman sınırlarını da içerecek şekilde programlar oluşturulmalıdır.

73

Politika Amaçlar Hedefler Enerji kullanımını tüm faaliyetlerde mümkün olduğunca azaltmak, kirliliğin önlenmesi

Enerji kullanımını azaltmak

Üretim hattında, 2011 yılında elektrik kullanımını %5 azaltmakLPG tüketimini Temmuz 2011’e kadar %10 azaltmak

Çevre kanununa ve diğer şartlara uyma taahhüdü, sürekli iyileşme, kirliliğin önlenmesi taahhütleri

Atıksu deşarjında limit değerlere uygunluğun iyileştirilmesi

2011 yılı sonuna kadar izin verilen değerlerden sapmanın sıfırlanması

Tehlikeli kimyasalların kullanımının mümkün olduğunca azaltılması

Tehlikeli kimyasalların tüm kuruluşta kullanımını 2002 yılına kadar ortalama %30 azaltmak

CFC kullanımını 2011’de durdurmakBoyahanede solvent bazlı boyaların kullanımını 2011’e kadar %25 azaltmak

74

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.1. Kaynaklar, roller, sorumluluk, itibar ve yetki Yönetim Çevre ve İSG ile ilişkili yeterli kaynak sağlamalı ve rolleri, sorumlulukları ve yetkileri tanımlamalıdır.

Yönetim sisteminin kurulması, uygulanması, sürdürülmesi ve iyileşme ve tavsiyelerin yönetime iletilmesini de içeren performans raporunun hazırlanması yetkileri ile donatılmış bir yönetim temsilcisi atanmalıdır.

75

FAALİYET 5

KURULUŞUNUZA AİT BİR ORGANİZASYON ŞEMASI ÇİZİNİZ VE ÇEVRE VE İSG YÖNETİM TEMSİLCİSİ

İLE DİĞER ANA PERSONELİN İLİŞKİLERİNİ GÖSTERİNİZ.

CEVRE & OHSAS, BÖLÜM 4.4.1.76

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON )

(Devam)4.4.2. Yeterlilik, Eğitim ve BilinçKuruluş, faaliyetleri ve bunların sonuçları, sağlık ve güvenlik konusunda risk içeren ve çevre üzerinde önemli bir boyut ve etkisi olan personelin görevlerini yerine getirebilecekleri bir yeterlilikte eğitilmiş olmasını sağlamalıdır. Ayrıca tüm personel Çevre yasalarına uyumun önemini anlamaları ve bu konuda bilinçli olmalarını sağlamalıdır.

77

78

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.3. İletişimKuruluş, kendi organizasyonu içerisinde tüm seviyelerde çevre ve sağlık ve güvenlik ile ilgili konularda iç iletişimi uygulayacak ve sürdürecek ve dış iletişimi alacak, dokümante edecek, cevap verecek ve dış otoriteler ile iletişimi gerçekleştirecek prosedürlere sahip olmalıdır.

79

DANIŞMA, KATILIM VE İLETİŞİM (1)ISO 14001:2004/OHSAS 18001:2007 – Madde 4.4.3.:• Dokümante prosedürler.• Raporlama • Çalışanların katılımı.• İlgili taraflara açık olmalıdır. “Ortaklar”, “ Şehir Plancıları” vb. • Çalışanlara danışılmalıdır, politika gözden geçirme, riskler, tehlikeler, değişiklikler.• Atanmış personelin ismi ve kimlik bilgileri.

80

İŞARETLER

81

DANIŞMA & İLETİŞİM (2)• Çalışanların yanı sıra uygun olduğunda

aşağıdakilere de danışmalıdır ; • SSK / İş Kanunu: Devlet kurumları, resmi

kuruluşlar • Sigorta şirketleri• Şehir plancıları• Toplum grupları, cemaatler• İtfaiye, Polis, Tıbbi otoriteler• Taşıma / Liman otoriteleri

82

DANIŞMA & İLETİŞİM (2)• Acil durum plancıları – Yerel ve ulusal• Deniz güvenliği• Çevre / Ekoloji ajansları • Jeolojistler, çevreciler, atık kuruluşları• Devletin çevre ile ilgili kuruluşları

83

Katılımcı Rapor MetodlarıYöneticiler / pay sahipleri / ticaret birlikleri

Özel mektup, çevre raporu veya yıllık finans raporunda bir bölüm

Banka, sigorta şirketleri Çevre raporunda veya yıllık finans raporunda bir bölüm

Devlet yetkilileri Özel rapor / çevre raporu

Müşteriler Reklamlar

Yerel halk Mektup, halka açık günler, yerel basın ve görüşmeler

Çevre grupları Mektup, çevre raporu

84

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.4. Dokümantasyon ÇEVRE ve İSG dokümantasyonu, politika, hedefler ve amaçlar, kapsam, ana elemanlar bunların etkileşimleri ve dokümanları, Standartlar tarafından istenen doküman ve kayıtlar ve proseslerin etkin planlaması, uygulanması ve kontrolü için gerekli doküman ve kayıtlar

85

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.5. Dokümanların KontrolüKuruluş, Çevre ve İSG dokümanlarında uygunluk, gözden geçirme, durum, bulunabilirlik, izlenebilirlik ve güncelliğin sağlanabilmesi için dokümanların kontrolünü sağlamak üzere prosedürler oluşturmalı ve uygulamalıdır.

86

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI 4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.6. İşlem KontrolüKuruluş, Önemli çevre boyut ve etkileri içeren, önemli OH&S tehlike ve riskleri barındıran operasyon, işlem ve prosesleri, dokümante prosedürler oluşturarak belirlemeli ve planlamalıdır. Ayrıca, kendi ürün ve hizmetlerindeki çevre boyut ve etkileri ile İSG risklerini ilişkilendirmeli ve bu bilgileri tedarikçi ve taşeronlara iletmelidir.

87

İşletme Kontrolü

Yasal ve Diğer Gereksinimler

Amaçlar ve Hedefler

Önemli Çevresel Etkiler

ÇevrePolitikası

İşletme Kontrolü88

4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.7. Acil Durum Hazırlığı ve TepkiKuruluş oluşabilecek potansiyel acil durumları belirlemeli ve bu acil durumlardan oluşabilecek çevre veya sağlık ve güvenlik ile ilgili sonuçları en aza indirmek ile ilgili dokümante prosedürleri oluşturmalı ve uygulamalıdır. Bu prosedürler periyodik olarak gözden geçirilmeli ve test edilmelidir.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

89

FAALİYET 7

ACİL DURUM HAZIRLIĞI

GRUP SUNUMU

FARKLILIKLARI SUNMAK İÇİN BİR MATRİS OLUŞTURUNUZ

ÇEVRE & OHSAS, MADDE 4.4.7.90

4.5. İzleme ve Ölçüm4.5.1. İzleme ve Performans ÖlçümüKuruluş, çalışanların sağlık ve iş güvenliğine ve çevreye önemli etkileri olan faaliyetlerinin ana kısımlarının belirli aralıklar ile izlenmesi ve ölçülmesi ile ilgili prosedürleri olmalıdır. Bu prosedürler hedef ve amaçların gerçekleşmesini ve iyileşmesini de içermelidir. İzleme cihazları kalibreli olmalıdır.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

91

FAALİYET 8BİRLEŞTİRİLMİŞ ÇEVRE VE OH&S YÖNETİM

SİSTEMİ ETKİNLİĞİNİN İZLENMESİ VE ÖLÇÜLMESİ İÇİN

ANA KRİTERLERİ VE PERFORMANS İNDİKATÖRLERİNİ İÇEREN BİR

MATRİS GELİŞTİRİNİZ.

ÇEVRE & OHSAS, MADDE 4.5.1.92

4.5. İzleme ve Ölçüm4.5.1. İzleme ve Performans Ölçümü

• Kuruluş aşağıdakileri yapacaktır:• Prosedürlerin oluşturulması ve uygulanması.• Tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi.• Performansın aralıklar ile izlenmesi.• Proaktif ve reaktif sistemler.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

93

4.5. İZLEME VE ÖLÇME (Devam)4.5.2. Uygunluğun Değerlendirilmesi

Kuruluş, yasal ve diğer şartlara uygunluğun periyodik olarak değerlendirilebilmesi için prosedürler oluşturmalı ve uygulamalıdır.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

94

İzleyemezseniz Yönetemezsiniz!!!

95

4.5. İZLEME VE ÖLÇÜM (Olay ve Kaza inceleme dahil) 4.5.3. Uygunsuzluk, Düzeltici Faaliyet, Önleyici Faaliyet Çevresel önemlilik arz eden ve çalışanlara sağlık & güvenlik riski oluşturan olaylar ve gerçek ve potansiyel uygunsuzluklar ile ilgili prosedürler oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. Prosedürler bir olayın olmasını veya tekrar ortaya çıkmasının önlenmesi için önleyici ve düzeltici faaliyetleri belirlemelidir. Prosedürler, tanımlı şartlara, Çevre ve OH&S güncelleme gerekliliğine ve kazaların oluşması durumunda soruşturulmasına sahip yöntemler içermelidir.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

96

İç Denetlem

e Sonuçları

İzleme ve Ölçme

Sonuçları

Çalışanlardan Gelen

Öneriler

İş Kazası Raporları

Düzeltici – Önleyici Faaliyetlerin Geliştirilmesi

Yönetimin Gözden Geçirmesi

Düzeltici-Önleyici Faaliyetler 97

4.5. İZLEME VE ÖLÇÜM (Devam)4.5.4.Kayıtların KontrolüKuruluş, Çevre ve İSG yönetim sistemi için dokümanları ve kayıtları tanımlamalı, ve kayıtları belirlemeli, toplamalı, tasnif etmeli, dosyalamalı ve güvenli şekilde korumalıdır. 4.5.5.İç DenetimKuruluş, Çevre ve İSG yönetim sistemlerinin planlı aralıklar ile iç denetime tabi tutmalıdır. Bu raporlama ve takip sistemini de içermelidir.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

98

4.6. YÖNETİM GÖZDEN GEÇİRMEKuruluş, Çevre ve OH&S yönetim sistemlerini, planlı aralıklar ile ve ihtiyaçları karşılama uygunluğu, kuruluş hedeflerine devam eden uygunluğu, değişen şartlar altında etkinlik ve uygunluğunun tespit edilmesi amacı ile gözden geçirmelidir.

4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI

99

Periyodik ÇYS Denetimleri

ÇYS ‘nin Geliştirilmesi

Düzeltici / Önleyici Faaliyetler

Yönetimin Gözden Geçirmesi

ÇYS Denetimleri, Düzeltici-Önleyici Faaliyet ve Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosesleri Arasındaki İlişki

100

1) Yetersiz Planlama.2) Yetersiz Eğitim.3) İzleme sisteminin olmaması.4) Zayıf Doküman Kontrolü.5) Kaynak yetersizliği.6) Eksik kalibrasyon sistemi.7) Eksik amaç belirleme.

TEMEL ÇEVRE ve OH&S HATALARI

101

BÖLÜM 4

ÇEVRE YÖNETİMİ VE

SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME

102

Sürdürülebilir Gelişme nedir ?

Hem yerel hem de global boyutları düşününüz……

ÇEVRE YÖNETİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME

103

• Brundtland: “Bugünün ihtiyaçlarını karşılarken, gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetini etkilemeden gelişme şekli ”.

ÇEVRE YÖNETİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME

104

• Ağaç kullanımı.• Ulaşım.• Enerji• Atıklar.• Biyolojik Çeşitlilik (Plant and Animal Life).• Su.• Sosyal.• Ekonomik.

SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME

105

TAŞIMA ELEKTRİKLİ ARABA

106

TAŞIMA SIFIR YAYINIM

107

• Herkesin ihtiyaçlarını göz önüne alan sosyal gelişme.

• Çevrenin etkin korunması.• Doğal kaynakların ihtiyatlı kullanımı.• Yüksek ve kararlı seviyelerde ekonomik

gelişme ve istihdamın sürdürülebilirliği. • Çevresel vergi şartları ve cezaları.

YÖNETİM & İTİBAR

108

PETROL SAÇILIMI

109

• Global Isınma.• İklim Değişikliği.• Ozon Delinmesi.• Deniz Seviyelerinde Değişiklik.• Kirlilik.

GLOBAL ÇEVRE

110

GERİ DÖNÜŞÜM KONTEYNIRLARI

111

GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ

112

TORBADA GERİ DÖNÜŞÜM UYARISI

113

KAĞIT GERİ DÖNÜŞÜM

114

PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM

115

CAM GERİ DÖNÜŞÜM

116

ATIK SU ARITMA

117

BÖLÜM 5

• ÇEVRESEL BOYUT / ETKİLERİN

BELİRLENMESİNDE KULLANILAN TEKNİKLER

118

• Çevre Boyutu : Kuruluşun çevre ile her hangi bir şekilde etkileşebilecek olan faaliyetlerinin, ürünlerinin veya hizmetlerinin bir parçası. ( Önemli bir çevre boyutu aynı zamanda önemli bir çevre etkisine sahip olabilir. )

• Çevre Etkisi : Kuruluşun çevre boyutlarından kaynaklanan ve çevrede parça ve tam, iyi veya kötüleşme yönünde bir değişikliğe neden olan etki.

ÇEVRESEL BOYUTLAR & ETKİLER

119

• Havaya yayılım - Suya Karışım.

• Toprağa Bulaşma - Hammadde Kullanımı

• Enerji Kullanımı - Enerji Yayınımı (Isı, Radyasyon, Titreşim ).

• Atıklar ve Ürün Kalıntıları – Fiziksel Özellikler ( Şekli, Boyutu, Rengi vb. ).

ÇEVRE BOYUTLARININ ETKİLERİ

120

“Yol” veya “Yayınım Yolu” kirliliğin kaynağının başka bir deyişle, boyutların potansiyel etkilerinin çevre alıcısına ulaştığı yoldur.

“Alıcılar” (Bazen “Hedef” veya “Kurban” diye de adlandırılır. ) Çevrenin ilgili etki sonucunda en çok etkilenme riskine tabi olan bölümü veya parçasıdır.

ÇEVRE ETKİLERİ VE ALICILARI

121

• Kaynağın belirlenmesi ( Kirliliğin ).

• Potansiyel ve mevcut yollar.

• Potansiyel alıcılar.

122

Değişik kirleticiler kendi tanımlarını da oluşturacak değişik özellik veya karakteristiklere sahiptir.

• Hareketlilik.• Taşıma özellikleri ve yollar.• Alıcılar üzerinde etkileri.

KİRLİLİK KAYNAKLARI

123

• Katılar.

• Sıvılar.

• Gazlar.

KİRLİLİK KAYNAKLARI

124

• Atmosferik örnek : Buharlaşma ve Yanma.

• Yüzey Suları örnek : saçılma, kaçak, boşaltma.

• Yeraltı örnek : Toprak doldurma ve depolama.

YOLLAR

125

Çevre etkilerinin önemlilikleri, alıcının çevresel duyarlılıklarına büyük ölçüde bağlıdır. Örnek : etkilerin hedefine ulaştığı çevre parçası.

ALICILAR

126

• Yerel insan kirliliği.• Yerel ekolojik ve kültürel özellikler.• Yüzey Su Kaynakları.• Yer altı suları ve toprak.• Yerel inşaat faaliyetleri.

ALICILAR

127

KAYNAK YOL ALICI

TÜM ÇEVREYE ETKİ ŞEMASI

128

Yer Suyu kayalardaki boşluk, delik ve açıklıkları dolduran sudur. Yer suyunun iki adet kaynağı vardır :

• Genç Sular , Derinliklerden bir manyetik kaynak ile yukarıya çıkar.• Hava suyu, yağmur ile gelen ve ilgili kayalar tarafından yutulup tutulan sular

HİDROLOJİ VE YER ALTI SUYU KORUMA

129

• Ana su taşıyıcılar.

• Küçük su taşıyıcılar.

• Su taşıyamayanlar.

TABAKALARIN SINIFLANDIRILMASI

130

Yer suyu her hangi bir ülkedeki temiz içilebilir suyun nemli bir miktarını oluşturur. Yer suyunun çıkarılan kısmının çok büyük bir miktarı halkın su ihtiyacını karşılamak için kullanılır. Kendi suyunu çıkaran pek çok insan yer suyuna dayanmaktadır.

Yer Suyu Endüstri ve tarım ihtiyaçları için önemli bir kaynaktır, ayrıca nehirlerin normal akışlarını yapmalarını da sağlar. Yer suyunun korunması kritik bir öneme sahiptir.

YER SUYU KORUMASININ ÖNEMİ

131

• Boyutlar ve etkilerini analiz ederken, alınan ürün ve hizmetlerin sahip olabilecekleri boyutlar ve etkilerin yanı sıra, satılan ürün ve hizmetlerin sahip olabileceği boyut ve etkilerde düşünülmelidir.

• Yukarı inceleme, aşağı inceleme.

KAYNAK & MÜŞTERİ ZİNCİRİ BOYUTLAR & ETKİLER

132