Kafli 4 – Fjölskylda, hjúskapur og sifjakerfi

Kafli 4 – Fjölskylda, hjúskapur og sifjakerfi

1

2

Fjölskylda og hjúskapur

Byrjunarreitur til að átta sig á formgerð samfélagsins

Formgerð = grunngerð verks, vensl og afstæður innri eininga þess.

Verður til í gegnum samskipti fólks og er aldrei fullkomlega stöðug eða endanleg.

Stöður (áunnar eða áskipaðar)

Hlutverk

3

Fjölskylda og ættrakning

Fjölskylda = hópur tveggja eða fleiri einstaklinga sem eru blóðskyldir eða tengdir í gegnum hjúskap eða ættleiðingu

Tengist nær alltaf: kynlífi, vinnuframlagi, eignum, umönnun barna, viðskiptum og stöðum

SifjaspellLíffræðilegt?

Bann við sifjaspjöllum er nánast algilt en skilgreint á mjög ólíka máta

Leyfð sifjapell t.d. meðal konungs- eða höfðingjaætta

Fyrirmyndir faraóa forn-Egypta – Ósíris og Ísis, hjón og systkyni

Innvensl (endogamy) og útvensl (exogamy)

Hvað telst til útvensla?

Hvernig eru t.d. reglur hér á landi?

Parallel/cross cousin marriage

Hugmyndir Lévi-Strauss og útvensl

Hjúskapartegundir

Einvensl

Raðvensl

Fjölvensl

Fjölkvæni

Fjölveri

Sjaldgæfari hjúskapartegundir

Mágsemdarhjúskapur konu (levirate)

Mágsemdarhjúskapur karls (sororate)

Hópkvæni (group marriage)

Gervihjúskapur (fictive marriage)

8

SIFJAKERFI

Sifjar vísa til ættartengsla og frændsemi

Reglur um ættrakningu

Hefur áhrif á önnur skipulagskerfi samfélagsins

9

Ættkvíslir (lineages)

Ættflokkar(Clans)

Ættbálkar (Phratries)

Helft (Moiety)

Ættrakning

Ættarhópar (descent groups)

Hópar fólks sem getur bent á sameiginlega forfeður

Einhliða ættrakning (unilineal descent)

Í karllegg eða kvenlegg

Ættkvísl er smæsti ættarhópurinn (4-6 kynslóðir)

Ættflokkur útvíkkuð útgáfa af ættkvísl eða samansafn þeirra

10

11

EGO

Ættleiðing

Karl Kona

Kyn ekki vitað

Hjónaband

Hjónaskilnaður

Sambúð

Tvíburar

Systkini

Afkomendur

Um sifjaheiti

Hvernig er flokkunarkerfi sifja?

Eskimóa kerfið

Iroquois kerfið

Havaí kerfið

12