View
274
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
COPD 2011
Barend van Duin, kaderhuisarts/HOVUmc/CAHAG
IN DEZE PRESENTATIE
• STAND VAN ZAKEN T.A.V. COPD• MET DAARBIJ DE LOPENDE
ONTWIKKELINGEN (HERZIENING NHG-STANDAARDEN 2009, ZORGSTANDAARD 2010)
• OPSPORING/HERKENNING• DIAGNOSTIEK• BEHANDELING/BEGELEIDING
OPSPORING/HERKENNING
• Prevalentie volgens BVO: astma + COPD 100-200/1000
• Prevalentie in huisartspraktijk:– Astma 13/1000– COPD 12-20/1000
• Prevalentie COPD neemt toe! (3% in 2020)
Nog niet herkende COPD opsporen
• Stel: je komt te werken in een praktijk (2500), waar nu nog slechts 4 patienten met de diagnosecode COPD bekend zijn
• Hoe ga je het aanpakken om dit in 2 jaar op te voeren tot 30 patienten (ondergrens prevalentie)?
Opsporen en herkennen, waar gaat het fout?
Problemen in de huisartspraktijk:• Vooral COPD laat/weinig herkend • Bij diagnose ha worden onvoldoende harde
criteria gebruikt (natte vinger i.p.v.NHG-standaard)
• ICPC- coderingen ontbreken nog regelmatig• Roken niet gecodeerd (ruiter) Probleem bij patienten:• Klachten/beperkingen ‘normaal’ vindenNieuwe Standaard: meer nadruk op
‘casefinding’:hoestende rokers>40
0
10
20
30
40
50
60
70
80
<40 41–50 51–60 61–70
CoughNo cough
Years
% C
han
ce
Case finding bij hoestende rokersChance of having obstruction (FEV1 < 80%) in
smokers with or without cough with increasing age
van Schayck et al. BMJ 2002;324:1370-3
DIAGNOSTIEK
• Casus: vrouw 61 jaar; is op spreekuur gekomen met klachten van hoesten en slijm opgeven, nu al weer 3 weken; wil er wat voor (kuurtje); in HIS: gem 2x per jaar ‘hoesten’ of ‘acute bronchitis’, waarvoor AB en/of codeine; huisarts denkt nu aan ‘COPD’ en verwijst naar jou (goede patiënt voor aios jaar 3….)
• Wat voor vragen en wat voor onderzoek is er nodig voor een betrouwbare diagnose?
NHG-Standaard Diagnostiek
• Anamnese centraal! ( anamneselijst astma/COPD; boek: Protocollaire COPD Zorg van NHG/CAHAG; site: www.astmacopdzorg.nl)
• Spirometrie als aanvullend onderzoek bij vermoeden op astma en/of COPD
• FER (FEV-1/FVC) <70%: essentieel voor diagnose COPD ( maar kan ook ernstig astma zijn); mate van FEV-1 daling bepalend voor GOLD indeling
• Diagnostische steroidtest als verplichting eruit; maar wel exacerbatie optimaal behandelen en daarna spirometrie herhalen…
Diagnose na spirometrie
Diagnose
astma astma + COPD
COPD Geen astma/ COPD
COPD n=48
13 13 21 1
Astma n=97
72 14 4 7
•26 % diagnose bijgesteld!!
Beugelaar H & W 2002
indeling COPD naar ernst longfunctiestoornis
(ziektelast belangrijker dan GOLD!!!)• I: licht, FEV1/FVC < 70%, FEV1 > 80%
predicted• II : matig, FEV1/FVC < 70%, FEV1 50-80% pred • III: ernstig, FEV1/FVC < 70%, FEV1 30-50%
pred • IV: zeer ernstig, FEV1/FVC < 70%, FEV1< 30%
pred
GOLD, NHLBI Report 2005
Verdeling ernst COPD
COPD GOLD/
Verdeling naar
ernstgraad1
Prevalentie/1000 Kosten (miljoen Euro, gelijk
prijspeil)
2000 2025 2) 2000 2025
Mild I (FEV1 > 80 %, FER<0,7)
30 % 5 11 22.6 51.2
Matig II(FEV-1 50-80 %)
52 % 11 14 104 148
Ernstig III (FEV-1 30-50%)
17 % 3 3.9 99 140
Zeer ernstig IV(FEV-1< 30 %)
2 % 0.5 1.3 54.5 156
1) E.J.I. Hoogendoorn e.a 2003; 2) Rutten-Molkenboer
Behandeling COPD
• Casus: (net ontdekt) man, 57 jaar, rookt, 40 pack-years, chr.hoesten en slijm opgeven matig beperkt bij insp., 1-2x/jaar exacerbatie, dan forse insp. Beperking; spiro ( in rustige fase): FER: 62%, FEV-1: 58% van predicted
• Maak: ideaal behandelingsplan voor komende jaar
Behandelingsplan COPD• Inhalatiemedicatie + instructie• Longrevalidatieprogramma• Stop roken• Diëtiste ( bij over- of ondergewicht)• Griepvaccinatie• Zuurstof
• Begeleiding op basis persoonlijke streefdoelen!! • Evaluatie en sturing: (MRC), CCQ en spirometrie (?)
Herziening Standaard: belang longrevalidatie meer nadruk,indicaties voor inhalatiesteroiden aangepast, grotere plaats langwerkende luchtwegverwijders; acetylcysteine eruit!
Medicatie bij COPD ernst
Medic.
GOLD 1 GOLD 2 GOLD 3 GOLD 4
Kortw. LWV
(Betam. Ipratr.)
x x x x
Langw. LWV
(Betam. Tiotrop.)
x x x
ICS (combi)
(X) (X)
O2 x
ICS bij COPD
• Alléén:– Bij matige tot ernstige ziektelast– én veel exacerbaties (>2/jaar)– Of: als er ook astma beeld is:
• Astmadiagnose (in verleden)• Bekende allergie voor inhalatieallergenen• Reversibiliteit bij spirometrie?
Controles bij COPD
• Nieuwe Standaard: – spirometrie minder vaak; bij stabiele patienten
met mild COPD 1x per 3 jaar – Gebruik vragenlijstje (CCQ) voor volgen
beloop (www.cahag.nl/praktijkondersteuning of www.astmacopdzorg.nl)
– Let op comorbiditeit!– Volgen gewicht ( bij snel afvallen verwijzing
longarts)
• centrale rol bij ontstaan en beloop
• interfereert met andere indices (m.n.voeding)
• stoppen met roken enige interventie die beloop en prognose van COPD gunstig beinvloedt
• Dus: altijd stop met roken activiteiten!! (MIS, motivational interviewing, hulpmiddelen)
Recommended